Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes

Os/as participantes neste proxecto somos en realidade todos/as os que conformamos o centro, xa que dende diferentes mbitos contribumos a que o mesmo se leve a cabo. Anda as o motor deste proxecto son os compoentes do Comit Ambiental que neste curso somos: Profesores/as: Yolanda Guerrero Mario Manuela lvarez Lana Rosa Varela Gmez M Encarnacin Moldes Cobelas Carolina Gonzlez Lago M Nieves Alejandre Lorenzo Pilar Sants Rodrguez Patricia Lpez Lpez Ana Mara lvarez Silva M Elena Lpez Rodrguez Aurea Ochoa Ochoa Alumnos/as: Xiana Rodrguez Rodrguez 6A Lorena Calvo Cano 6A Manuel Fernndez Gonzlez 6B Alex Corzo Vega 6B Marcos Snchez Real 5A Pedro Andrs Rodrguez 5A Rafaela Almeida Gmes 5B Uxa Rodrguez Mndez 5B Mara Ruz Ramos 4A Naira Maca Gonzlez 4A Valeria Gonzlez Gonzlez 4B Lina Castro Alonso 4B Sal Garca Sierra 3A Iker Jairo Duraes Sotelo 3A Nar Garrido Rodrguez 3A Izan Rodrguez Fidalgo 3B Iago Gonzlez Gonzlez 3B Representantes da ANPA Toi Rodrguez Docampo Vernica Reigada Justo Coidadora M Emilia Prez Teijeiro Cocieira Pilar Prada Garca

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes XUSTIFICACIN Non cambies o clima, cambia ti. Hai anos que dende o noso colexio xa temos moi clara a importancia deste lema. por iso que vimos traballando na concienciacin da nosa Comunidade Educativa co convencemento de que se empezamos por cambiar as nosas posturas en relacin ao coidado e conservacin da contorna mis prxima, chegaremos a un maior nmero de persoas e polo tanto, a que esa contorna se transforme noutra moito mis ampla. Resulta difcil que vexamos o cambio climtico como algo moi achegado a ns e custa comprender a magnitude do problema. S, se pensamos no planeta cunha perspectiva de futuro, seremos quen de acadar solucins que a longo prazo sexan eficaces. No centro, temos unha morea de actividades encamiadas todas elas concienciacin, mellora e conservacin do noso medio mis prximo e dende aqu formndonos e formando xente nova, pretendemos ir achegando ao presente, problemas que xa estn aqu, anda que non queiramos velos. Como dixo Confucio: A mis longa andaina comeza sempre por un paso e iso pretendemos, dar pequenos pasos para que cambiando ns, o clima non cambie. OBXECTIVOS -Recoecer a importancia que os pequenos cambios supoen en relacin ao problema do Cambio Climtico. -Favorecer o interese polo medio ambiente, as como a participacin activa na sa conservacin e mellora. -Participar activamente na conservacin da natureza a travs de actividades de reducin, reutilizacin, reciclaxe e non contaminacin dos recursos bsicos (auga, papel, enerxa ...) -Motivar os alumnos/as no respecto contorna. -Mellorar no desenvolvemento das Competencias Clave de Coecemento do Medio, e Autonoma e Iniciativa persoal. -Provocar nos alumnos/as tarefas de reflexin e debate. -Favorecer o desenvolvemento de habilidades sociais e cidadns. METODOLOXA Para levar a cabo o noso traballo, no centro, estamos organizados en torno a existencia do proxecto da AX21. Dunha banda e como eixo principal, contamos cun Comit Ambiental no que est representada toda a Comunidade Educativa e do que saen todas as propostas de traballo que logo retornarn nun proceso continuo de feedback. Este rgano renese como mnimo unha vez en cada trimestre e conta con alumnos, profesores, nais e persoal laboral. Os alumnos/as que forman parte do mesmo, son elixidos de forma democrtica en cada unha das sas aulas correspondentes polo resto dos seus compaeiros. Comezan no 3 curso e hai sempre un titular e un suplente.

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes Aproveitan as horas dos recreos para poer en comn as distintas iniciativas (sempre coa supervisin dalgn profesor) Os profesores/as forman tamn un grupo que se rene os luns a medioda para debater a forma de organizar e xestionar as distintas actividades e facer constancia delas nos diferentes documentos do centro: (PEC, PXA..) As como a participacin en diferentes programas de interese divulgativo ( PLAN PROXECTA, Premio de Galicia curso 2012-2013, accsit 2013-2014 REDEIRAS..) e nalgn concurso ou actividade relacionada co tema ( ECOPREGUNTOIRO, VISITA A SOGAMA, V TELEVISN..) Os pais/nais e persoal non docente do centro estn sempre ao corrente das distintas actividades aproveitando as horas de comedor, recreos etc para manter unha comunicacin o mis fluda posible. En todo momento procuramos que os principios de actividade, funcionalidade, motivacin e interese marquen o ritmo e que tean sempre un carcter ldico para que os mis pequenos se acheguen con mis ganas. preciso partir sempre da importancia do propio descubrimento, sen esquecer a necesidade dunha gua, e partir, como en calquera tipo de investigacin, da deteccin de problemas aos que pretendemos buscar solucins. A metodoloxa que levamos a cabo nestas actividades moi activa e contextualizada porque facilita a participacin e implicacin do alumnado e a adquisicin e uso dos seus coecementos en situacins reais que son as que xeran aprendizaxes mis flexibles e duradeiros. Como especifica a nova lei ( Orde ECD/65/2015 de 21 de xaneiro) as metodoloxas activas deben apoiarse en estruturas de aprendizaxe cooperativo para que a travs da resolucin conxunta das tarefas os membros do grupo coezan as estratexias utilizadas polos seus compaeiros e podan aplicalas en situacins semellantes. As mesmo cabe destacar a importancia que as distintas tarefas teen no desenrolo dos diferentes tipos de pensamento: Traballamos con emocins, sentimentos...Pensamento reflexivo. Operamos con datos, feitos..Pensamento analtico. Damos argumentos e razoamos. Pensamento lxico. Facemos preguntas, supostos.. Pensamento crtico. Operamos con ideas, buscamos outras novas..Pensamento creativo. ACTIVIDADES As actividades que levamos a cabo, poderiamos enmarcalas nun proceso que constara dos seguintes pasos: 1 Reflexionamos 2Organizmonos 3 Actuamos 4 Avalimonos 1 Reflexionamos Como xa dixemos antes, dende que comezamos infantil no noso colexio estamos a traballar para coidar do Planeta Terra. Parece incrible que sendo tan pequenos sexamos capaces de comprender o necesaria que a nosa axuda. Ao principio pensamos que dende o noso pobo non podemos facer nada contra as

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes xigantes chemineas das fbricas sempre a botar fume, contra a deforestacin, a contaminacin das augas do Planeta ou o consumo de recursos non renovables. Que podemos facer, ir cun tapn xigante s fbricas para que non saia fume? Meternos no medio do ocano cun coador para sacar todo o lixo que vertido nas augas? Atarnos as rbores para que non as corten? Pero entn escoitas aquilo de se collemos o material escolar sen envoltorios innecesarios podemos aforrarlle recursos natureza Se collemos envases grandes no comedor aforrmoslle lixo ao Planeta.

Se aforramos utilizando os papeis polas das caras, empregando mis os cadernos e menos as fotocopias, salvamos rbores e o vemos porque asinamos un compromiso e levamos un rexistro no mural do corredor onde plantamos cada rbore que non se corta grazas a ns. Tamn o notamos cando coidamos de que non queden as portas abertas no inverno, impedindo que salga a calor da calefaccin ou deixando as luces apagadas cando estn as aulas valeiras, e as di o director que aforramos cartos no gasleo e nos recibos

da luz. Hai cousas onde non sabemos se estamos a facer algo polo coidado da Terra, cando non botamos lixo ao retrete, cando salvamos unha castaa do magosto para sementala no outono e que se converta nunha rbore, cando coidamos os xardns para que as plantas renoven o osxeno do ar, cando reempregamos todo o material de refugallo como podemos para plstica, para reconvertelos en macetas, cando seleccionamos o lixo para que podan reciclalo, cando aprendemos nos documentais do Ecocine. Non o notamos porque non temos termmetro que mida todo o que intentamos devolverlle natureza, pero sentmonos ben as, sentmonos importantes cando no Comit Ambiental somos escoitados, mesmo por adultos que non son mestres, as nais doutros, as cocieiras, o do concello, e sentmonos mal se non o facemos. Seguiremos coidando das nosas cousas para coidar das dos demais

2 Organizmonos No Comit Ambiental. Este o rgano de representacin a travs do que se canalizan todas as actividades que levamos a cabo no centro en relacin ao coidado e conservacin do medio ambiente. Reunmonos tres veces ao ano,

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes unha por trimestre, para poer en comn as propostas, melloras e novidades que van xurdindo. No Comit esta representada toda a nosa Comunidade Educativa, nais, alumnos e alumnas,( dende 3 a 6) cocieira, coidadora, profesores e nalgunha ocasin representante do Concello. As reunins son fora do horario escolar para contar con suficiente tempo e poder acudir todos e todas as compoentes. A levamos as diferentes propostas de cada sector representado, que anteriormente foron recollidas por cada un de ns, e tomamos decisins sobre as novas actuacins que pretendemos levar a cabo ao longo do trimestre. Deste xeito os alumnos/as e demais representantes do Comit facemos de enlace entre este, e as diferentes clases, e encargmonos de transmitir aos nosos compaeiros/as todo aquilo do que falamos. Nas Inspeccins Ambientais Ao longo do curso e por parellas, os alumnos/as do Comit inspeccionamos as distintas dependencias do centro, provistos dunha folla de cotexo na que imos anotando aspectos da aula como: A existencia dun recuncho para a AX21. A existencia dun tempo semanal dedicado a falar de temas medio-ambientais. O feito de ter un lugar para o papel reutilizado. A recollida selectiva dentro da aula. Os aspectos relacionados co aforro enerxtico ( luz, calefaccin..) A revisin do estado das luces e as persianas por parte dos encargados de clase. Cara finais do curso, normalmente aproveitando a Semana das Letras Galegas, damos un premio a clase mis ecolxica.

Nas patrullas verdes Traballamos ao longo de todo o curso, facendo unha labor de informacin e vixilancia no

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes patio, para intentar manter este o mis limpo posible, non estragar o material comn e mellorar a reciclaxe selectiva nos colectores do patio. Temos colectores de distintas cores e puxmoslles bolsas a todos para mellorar a seleccin do lixo. Tamn fixemos uns carteis que plastificamos e colocamos enriba das tapas para axudar aos nenos nos distintos elementos que hai que botar en cada un deles. Todos os recreos samos tres parellas de nenos repartidos nas tres zonas do patio (patio central, zona cuberta e do pavilln ) e deixamos constancia dos puntos positivos correspondentes aos nenos/as que reciclan axeitadamente nun caderno que levamos a tal efecto. -Os patrulleiros/as baixamos cinco minutos antes e colocmonos preto dos colectores para as poder axudar aos que anda teen dbidas. -Levamos uns puntos verdes a modo de adhesivos que colocamos s nenos e nenas que fan recollida selectiva no patio. Ao final do curso facemos un reconto para escoller: a aula que mellor coida o patio, a aula mis ecolxica , os nenos/as que mellor coidan o patio e os mis colaboradores coa AX21. Cabe destacar que nesta actividade participan con mis motivacin e ganas os nenos mis pequenos e os de recente incorporacin ao centro.

3.Actuamos Reducindo e reutilizando aforramos enerxa, papel, envases... ENERXA A introducin dunha actividade nova Os inspectores ambientais contribuu en gran medida a aumentar esta labor de aforro enerxtico. As actividades vanse desenvolvendo dende hai anos no centro, pero esta figura aumentou, si cabe, a concienciacin dos membros do centro ao vernos aos alumnos preocupados pola necesidade de levalas a cabo. Os inspectores, somos nenos do Comit Ambiental que percorremos as distintas aulas e imos comprobando diferentes aspectos das mesmas coma:

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes A baixada no recibo do gasleo grazas figura do/a encargado/a da clase que se ten que asegurar, especialmente no inverno, de que as portas principais de entrada ao centro queden pechadas, unha vez que todos/as teamos entrado, e tamn as das aulas nos cambios de clase. Polo que sempre entrar e sair en ltimo lugar. Tamn vixa que as luces queden apagadas ao sar das clases para ir ao recreo, hora de comer e sada do colexio. As mesmo, controla que estas estean acesas s cando preciso e que sempre que sexa posible usemos con prioridade a luz solar. Neste ltimo punto contribe a importancia do bo estado que as persianas e as luces teen no aforro de enerxa. Por iso, o encargado, avsanos das avaras puntuais. Esta responsabilidade rotatoria e todos/as os/as alumnos/as a asumimos de xeito cclico, as participamos todos/as. Son, en resumo os encargados/as das aulas os que deben estar atentos nas sadas a que todo quede en perfectas condicins. PAPEL O recuncho de reemprego do papel tamn reviste unha gran importancia porque diminumos o volume de papel para reciclar e concienciamos aos nosos compaeiros da importancia de reducir e reempregar. Isto o que facemos para conseguilo:

- Vixiamos que os profesores fagan un uso axeitado das impresoras e nos dean fotocopias polas das caras.

- Priorizamos o uso das libretas. - Os profesores pense de acordo cos seus compaeiros hora de facer as

fotocopias. - Unha das actividades estrela a elaboracin de papel reciclado utilizando os

restos que se desbotan nas aulas.

As actividades plsticas constiten o noso mellor camio para reempregar produtos en xeral de refugallo: Os adornos de Nadal feitos a partires de botes de iogur, cartns de leite, iogures bebibles, cds usados...

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes Os bonecos de compadres e comadres empregando xornais, teas, las... Na confeccin dos mesmos disfraces de Entroido. Uso de envases como recipientes para os distintos materiais de plstica. Coa reciclaxe selectiva aforramos toneladas de lixo A recollida selectiva mellorou moito no patio. Anda que debe mellorar, os nenos e nenas xa comezan a botar o lixo no colector correspondente. En xeral, de todo o centro, includa a cocia, enchemos como mnimo, nunha semana, tres colectores amarelos, dos azuis e cinco orgnicos e anda as a reciclaxe non todo o boa que sera desexable porque en moitas ocasins xa non temos onde baleirar os residuos, xa que a recollida do Concello non todo o habitual que sera necesaria para o volume de residuos do centro. Conseguimos que todas as aulas temos un colector de cada tipo ( papel, plstico e orgnico). Contamos coa inestimable axuda dalgns nenos/as de atencin educativa que pasan polas clases baleirando os colectores e senn os encargados de aula fan a recollida . Tamn facemos unha limpeza do patio todos os luns. Cada aula os das que lle toca ten na sa porta o smbolo que marca o noso relevo. Provistos de luvas e por niveis, samos ao patio despois do recreo da ma e facemos unha batida de recollida do lixo. Facmolo os luns porque o da que mis lixo hai no chan xa que a fin de semana entran moitos rapaces maiores e o deixan en malas condicins. Contamos tamn coa existencia dun COMPOSTEIRO aportado polo Concello que temos instalado no horto ecolxico. Xa hai anos que levamos adiante a reciclaxe orgnica, aproveitando os restos do comedor que sexan axeitados ( pel de pltano, carozo de maz e pera, restos das limpezas dos hortos, cspede do xardn, follas da rbores...) pero este ano, a maiores, levamos a cabo unha actividade na que os propios alumnos aportan os residuos orgnicos das sas casas. Para elo cada un conta cun caldeiro ( aportado polo Concello) que se encarga de levar a encher e traer para posteriormente baleirar. Trtase dunha actividade de carcter voluntario na que se implican as familias. O comps conseguido o utilizamos nos nosos hortos e desta forma podemos comprobar moi ben como se pecha o crculo, co aproveitamento dos residuos e, vez, se minimiza o efecto que, pola queima de residuos non reciclados, afecta a contaminacin atmosfrica.

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes A mellor contribucin ao cambio de actitudes: Os Hortos Temos dous hortos, un ecolxico no que plantamos leitugas, acelgas, nabizas, tomates, pementos, cebolas, fresas...que consumimos nalgunha ocasin no comedor e outro aromtico con plantas como lavanda, romeu, salvia, menta... Os nenos e nenas xunto coa profesora encargada dos mesmos plantan, regan, quitan as malas herbas e coidan en definitiva estes hortos. Preto das distintas plantas, tanto nun coma noutro estn colocados uns carteis co nome das mesmas para axudar ao seu mellor recoecemento. O horto aromtico foi reestruturado de novo no curso pasado e as plantas foron aportadas polos mesmos nenos/as xa fosen para sementar ou plantar de forma directa. Este xa o terceiro ano que plantamos en macetas que temos colocadas nas vents das distintas aulas, xeranios, peonias, calas... que melloran o aspecto esttico das mesmas e matizan a luz na estacin da primavera.

4 Avaliamos Este un exemplo do cuestionario de avaliacin que colgamos o ano pasado na pxina do colexio para que todos/as deramos a nosa opinin, e de feito, serviu como punto de partida para este curso. Coeces as actividades que leva a cabo a axenda 21 no colexio?

si non

Cres que estas actividades estn ben difundidas e explicadas?

si non

Participas nalgunha actividade da Axenda 21?

si non

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes Cal das actividades che gusta mis?

Hortos Patrullas Inspectores ambientais Aforro enerxtico Diminucin do rudo Ecocine Reciclaxe selectiva

Cal delas quitaras?

Hortos Patrullas Inspectores ambientais Aforro enerxtico Diminucin do rudo Ecocine Reciclaxe selectiva Ningunha (todas me parecen boas)

Valora de 1 a 10 a importancia de contar cun horto ecolxico

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Nada Moito Valora de 1 a 10 a importancia de contar cun horto aromtico

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Nada Moito Cres que dende que limpamos o patio os luns mellorou o seu aspecto?

si non

A presencia de nen@s preto dos colectores serve de algo hora de separar ben os residuos?

si non

Sinala de 1 a 10 o nivel de rudo do comedor ao comezar o curso

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pouco rudo Moito rudo Sinala de 1 a 10 o nivel de rudo do comedor ao rematar o curso

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pouco rudo Moito rudo @s responsables do comit ambiental na clase actan con responsabilidade?

si non

Moitas mans pequenas fan cousas moi grandes Cres que a merenda da hora do recreo saudable En cal destes apartados cres que aforramos mis este curso? Estas de acordo en participar en todas as actividades de recollida que temos no centro? Pilas, tapns, tners

si non

Valora de 1 a 10 a proposta do eco-cine

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Nada Moito Estn mis claras as quendas este ano que o anterior? Entendedes mellor o novo formato?

si non

Ao remate deste curso, faremos unha avaliacin da actividade de compostaxe, pero xa podemos adiantar que a resposta por parte das familias moi positiva tanto no volume de participacin coma na seleccin axeitada dos residuos aportados. CONCLUSINS Continuar coa labor emprendida, avaliar os resultados para ver que podemos mellorar, dialogar en busca de novos camios sen esquecer os obxectivos programados, e por enriba de todo, que anda que todos participamos, sexamos os nenos/as os protagonistas principais deste proceso. Porque ns estaremos aqu no futuro vendo os resultados. Ese sera o mellor dos logros! Pode ser que o que levamos a cabo no centro non o saiba un gran nmero de persoas. Tamn certo que importante dar a coecer os nosos traballos, pero o mis importante e o que verdadeiramente nos quedar ao facernos adultos, sern as marcas que van deixando en cada un de ns para que, cambiando un pouco as cousas de cada da cambiemos a realidade de ma e loitemos por un mundo mellor.