programaciÓn didÁctica“n... · 1 programaciÓn didÁctica 2º ciclo de educaciÓn infantil...
TRANSCRIPT
1
PROGRAMACIÓN
DIDÁCTICA
2º CICLO DE
EDUCACIÓN INFANTIL
CURSO
2019/2020
CEIP EMILIO GONZÁLEZ LÓPEZ
2
Esta programación foi elaborada segundo as directrices fixadas pola
Comisión de Coordinación Pedagóxica do CEIP Emilio González López e
aplicando a lexislación vixente da LOMCE
DECRETO 330/2009, do 4 de xuño, polo que se establece o currículo da
educación infantil na Comunidade Autónoma de Galicia.
3
ÍNDICE
1. INTRODUCCIÓN.......................................................................................................4
2. COMPETENCIAS BÁSICAS.....................................................................................4
3. OBXECTIVOS XERAIS POR IDADES....................................................................8
4. OBXECTIVOS DAS ÁREAS, CONTIDOS E CRITERIOS DE AVALIACIÓN ..12
5. ACTIVIDADES........................................................................................................27
6. METODOLOXÍA .....................................................................................................29
7. AVALIACIÓN .........................................................................................................32
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE ....................................................35
9. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓNS AOS PLANS E PROXECTOS DO
CENTRO ...........................................................................................................36
10.ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES........................39
11. MATERIAIS E RECURSOS..............................................................................40
12.AVALIACIÓN DA PRÁCTICA DOCENTE.......................................................... .40
13.CONCLUSIÓN..........................................................................................................42
4
1. INTRODUCIÓN
Como dicía María Montessori:
“ENSINAR OS DETALLES É APORTAR
CONFUSIÓN
PERO ESTABLECER AS RELACIÓNS ENTRE AS
COUSAS
E APORTAR COÑECEMENTO.”
A nosa visión educativa baséase nos seguintes fundamentos:
Educación Integral.
Educación Emocional.
Currículum de Educación Infantil.
Visión global.
Aprendizaxe dialóxico e significativo onde é fundamental a colaboración e
implicación de toda a comunidade educativa.
Perspectiva constructivista.
Proxectos/ Asemblea/ Investigacións.
Traballo cooperativo: comunidade educativa.
Autocrítica que retroalimenta todo o proceso avaliación.
2. COMPETENCIAS BÁSICAS
A educación integral da infancia (das diversas facetas da personalidade) derivou ao
longo do tempo en distintas propostas que tratan de afondar no seu desenvolvemento
multidimensional. Unha delas, que nos consideramos fundamental, é a Teoría Das
Intelixencias Múltiples de Howard Gardner. O traballo baseado nas intelixencias
múltiples axuda de forma significativa a ser máis competente. Ofrece ao alumnado a
oportunidade de experimentar en campos relacionados con cada intelixencia, abórdanse
teorías de diversa dificultade na intelixencia que aborda cada un, acrecéntanse as que
non se teñen desenvoltas e propóñense experiencias de aprendizaxe baseadas en
problemas da vida real: así poténcianse as súas posibilidades para “saber facer”.
5
Para nós, a competencia é a capacidade de responder a demandas complexas e levar
a cabo tarefas diversas de forma axeitada. Supón unha combinación de habilidades
prácticas, coñecementos, motivacións, valores éticos, actitudes, emocións e outros
compoñentes sociais e de comportamento que se mobilizan conxuntamente para lograr
unha acción eficaz. Todo isto resúmese na seguinte cita de Carlos Gallego: “El mundo
de la vida en el aula debe estar orientada al entendimiento, a un proceso de construír
conocimiento”.
Competencia Para Aprender A Aprender
Dende unha perspectiva constructivista e dentro dunha dinámica de proxectos, a
competencia de aprender a aprender é fundamental, onde a asamblea engloba todo o
proceso: ideas previas, investigacións, o que aprendemos, avaliación…
Nesta competencia, a educación emocional é básica, xa que como nos sentimos,
predisponnos positivamente para aprender. Neste sentido entendemos por aprender a
aprender a competencia vinculada á aprendizaxe, a capacidade de emprender e
organizar unha aprendizaxe individual ou en grupos, segundo as necesidades propias do
individuo, así coma a ser conscientes dos métodos e as oportunidades dispoñibles.
Autonomía e Iniciativa Persoal
A educación emocional podería resumirse nos seguintes termos:
Adquirir un mellor coñecemento das propias emocións.
Identificar as emocións dos demais.
Desenvolver a habilidade para regular as propias emocións.
Previr os efectos das emocións negativas.
Desenvolver a habilidade para xerar emocións positivas.
Desenvolver a habilidade de automotivarse.
Adoptar unha actitude positiva ante a vida.
Como dicía Miguel Martínez “Convivir aprendiendo, aprender conviviendo”.
Competencia Social E Cidadá
Os nenos e nenas deberían ter a posibilidade de desenvolver relacións sociais.
Enfrontarse coas súas propias emocións axudaralles a ser máis competentes nas súas
interaccións sociais.
Esta competencia permite vivir en sociedade, comprender a realidade social do
mundo no que se vive e exercer a cidadanía democrática. Incorpora xeitos de
comportamentos individual que capacitan ás persoas para convivir nunha sociedade
cada vez máis plural, relacionarse cos demais, cooperar, comprometerse e enfrontar os
6
conflitos. Adquirir esta competencia supón ser quen de poñerse no lugar do outro,
aceptar as diferenzas, ser tolerante e respectar os valores, as crenzas, as culturas e a
historia persoal e colectiva dos outros..
Competencia Cultural E Artística
Entendemos que a competencia cultural e artística supón comprender e valorar
críticamente diferentes manifestacións culturais e artísticas, empregalas como fonte de
desfrute e enriquecemento persoal e consideralas como parte do patrimonio cultural dos
pobos.
Tal e como dicía Loris Malaguzzi, “El niño está hecho de cien; el niño tiene cien
lenguajes… cien mundos por descubrir, cien mundos por inventar”.
As diferentes manifestacións artísticas relacionándoas cos proxectos dan forma a
nosa programación, abarcando sempre por trimestres, arte galego, arte nacional e arte no
mundo.
Competencia Lingüística
A competencia lingüística debe de levar a nenos e nenas á práctica de múltiples
linguaxes como canles de comunicación: oralidade, debates, creacións, exposicións…
Unha parte moi importante desta competencia é levar a cabo o desenvolvemento do
Plano Lector,que debe estar incluído nas rutinas diarias e organízase en función dun
centro de interés.
Competencia Matemática
Segundo Dolors Feixas, “Las matemáticas deben plantearse para trabajar problemas
reales”.
As capacidades necesarias no ámbito das matemáticas inclúen:
un bo coñecemento dos números, medidas e estruturas.
operacións básicas.
representacións matemáticas básicas.
comprensión dos termos e conceptos matemáticos.
coñecemento das preguntas as que as matemáticas poden dar resposta.
7
Entendemos esta competencia tal e como Carlos Gallego fala da alfabetización
numérica, que sería: a capacidade para enfrontarse con éxito ás situacións nas que
interveñen os números e as súas relacións, permitindo obter información efectiva
directamente ou a través da comparación, a estimación, e o cálculo mental ou escrito.
Pretendemos que as nenas e nenos actúen con confianza ante os números e as
cantidades para usalos sempre que sexa pertinente e necesario, e identificar as relacións
que se dan entre eles. Por iso as matemáticas son “Os números da nosa vida”, visibles
na aula de matemáticas.
Competencia No Coñecemento E A Interacción Co Mundo Físico
Esta competencia relaciónase co que Gardner chama intelixencia naturalista, e
que define como a capacidade de observar, investigar, realizar unha busca e formular
hipóteses.
Estas habilidades tenden ao achegamento ao que é real e tanxible, e non á
abstracción. Tenta desenvolver a habilidade para interactuar co mundo físico, tanto nos
seus aspectos naturais, coma nos xerados pola acción humana, de xeito que facilite a
comprensión de sucesos, a predición de consecuencias, e as actividades dirixidas á
mellora e preservación das condicións de vida propia, dos demais e do resto dos seres
vivos.
Os proxectos dinamizan todas as actuacións no ámbito escolar: obradoiros,
dinámica de recunchos, festas, celebracións, saídas educativas, exposicións…
Os proxectos xorden tendo en conta os intereses e inquedanzas da comunidade
educativa, contribuíndo deste xeito á motivación, interese por aprender e a
significatividade da aprendizaxe.
Os proxectos son variados e diferentes cada curso, aínda que globalicen as
diferentes áreas (Coñecemento de si mesmo e autonomía persoal, Coñecemento do
entorno, Linguaxes: comunicación e representación), respondendo aos diferentes
obxectivos.
Os proxectos tamén nos permiten flexibilidade e funcionalidade nas
aprendizaxes, resultando tan motivador para o alumnado como para o profesorado.
Exemplos de proxectos están expostos nos seguintes esquemas.
Tratamento Da Información E Competencia Dixital
A competencia dixital conleva un uso seguro e crítico das tecnoloxías da
sociedade da información, e por tanto, o dominio das tecnoloxías da información e da
comunicación.
8
Segundo o Dr. Pere Marqués “con independencia de los planteamientos
psicopedagógicos de cada docente, un buen uso didáctico de las TIC siempre enriquece
los procesos de enseñanza-aprendizaje”, como fonte de información, canle de
comunicación e avaliación e autoavaliación. “Además la sociedad de la información
exige reducir las prácticas memorístico-repetitivas, a favor de prácticas socio-
constructivas centradas en los alumnos y en el aprendizaje autónomo y colaborativo.
Los nuevos modelos didácticos que integran las TIC facilitan esta renovación”
3. OBXECTIVOS XERAIS POR IDADES
Coñecemento De Si Mesmo E Autonomía Persoal
OBXECTIVOS 3 anos 4 anos 5 anos
1. Identificar a imaxe global do propio corpo. X
2. Identificarse como un mesmo en relación cos outros e co
medio e recoñecerse como autor das propias condutas.
X X
3. Explorar e identificar as principais partes do corpo. X X
4. Explorar e identificar as principais articulacións. X X
5. Localizar os distintos órganos dos sentidos e coñecer as
súas funcións.
X X X
6. Coñecer as características dos obxectos utilizando as
posibilidades sensitivas do corpo.
X X X
7. Identificar os propios sentimentos, emocións e
necesidades, comunicárllelos aos demais, así como
identificar e respectar os dos demais.
X X X
8. Descubrir as posibilidades de movemento do propio
corpo e as distintas posturas que este pode adoptar.
X X
9. Descubrir experimentalmente e desenvolver a propia
lateralidade dominante.
X X
10. Adquirir coordinación e control nos movementos
globais e segmentarios.
X X
11. Coñecer as nocións básicas de orientación no espazo e
no tempo.
X X
12. Descubrir e utilizar as propias posibilidades motrices,
sensitivas e expresivas, adecuadas ás diversas actividades
da vida cotiá.
X X X
13. Empregar a coordinación e o control dinámico xeral X X
9
para a execución de tarefas da vida cotiá e de actividades
de xogo.
14. Determinar os tempos de movemento e repouso, a
axitación e a relaxación.
X X
15. Progresar na coordinación viso-manual necesaria para
manexar e explorar obxectos, a fin de realizar cada vez
mellor as actividades da vida cotiá.
X X
16. Realizar autonomamente os hábitos elementais de
hixiene persoal, utilizando adecuadamente os espazos e
materiais axeitados.
X X X
17. Tomar a iniciativa, planificar e secuenciar a propia
acción para resolver tarefas sinxelas ou problemas da vida
cotiá.
X X
18. Adecuar o propio comportamento ás necesidades,
demandas, requirimentos e explicacións doutros nenos e
nenas e adultos.
X X X
19. Coñecer e utilizar con autonomía os espazos máis
familiares do medio (casa, escola…)
X X X
20. Utilizar adecuadamente os instrumentos e instalacións
para previr accidentes e evitar situacións perigosas.
X X X
21. Ter unha imaxe axustada e positiva dun mesmo
valorando as limitacións do propio corpo.
X X
22. Aceptar pequenas frustracións e manifestar unha
actitude tendente a superar as dificultades que se presentan,
buscando nos demais a colaboración.
X X
23. Ter unha actitude de respecto cara ás características e
cualidades doutras persoas e valoralas, sen actitudes de
discriminación en relación co sexo ou calquera outro trazo
diferenciador.
X X
24. Valorar os hábitos e as actitudes relacionadas co
benestar e a seguridade persoal, a hixiene e o
fortalecemento da saúde.
X X
25. Amosar interese por ter un aspecto persoal coidado. X X X
Coñecemento Do Contorno
OBXECTIVOS 3 anos 4 anos 5 anos
1. Coñecer as dependencias, materiais e persoas que
traballan na escola
X X X
2. Recoñecer os distintos tipos de casas en función da súa
paisaxe.
X X
10
3. Identificar aos membros da familia e as funcións que
desempeñan.
X X
4. Explorar o medio inmediato utilizando todos os medios
dispoñibles en cada momento.
X X
5. Identificar distintos tipos de paisaxes e as plantas e
animais que os habitan.
X X X
6. Descubrir por comparación as diferenzas e semellanzas
entre persoas e animais.
X X X
7. Participar progresivamente nalgunhas das formas de
organización da vida en sociedade.
X X X
8. Observar e explorar o medio físico e social, planificando
e ordenando a súa acción en función da información
recibida ou percibida.
X X
9. Descubrir as relacións entre a propia actuación e as
consecuencias que dela se derivan no medio inmediato.
X X
10. Explorar a través dos sentidos e clasificar os obxectos
en función das súas características, utilización e situación
na vida cotiá.
X X
11. Establecer algunhas relacións entre as características
do entorno e as formas de vida que se establecen.
X X
12. Observar os cambios e modificacións a que están
sometidos os elementos do medio polo paso do tempo, o
clima e a intervención humana.
X X X
13. Observar e descubrir os diversos elementos da paisaxe
natural, así como as características e comportamento
dalgúns animais e plantas do medio.
X X X
14. Diferenciar as formas de organización de grupos
sociais, escola, familia…
X X X
15. Valorar a importancia do medio natural e da súa
calidade para a vida humana, manifestando cara a el,
actitudes de respecto e coidado, intervindo na medida das
propias posibilidades.
X X X
16. Identificar profesións das persoas coas que se ten unha
relación directa.
X X X
17. Recoñecer que todas as profesións son importantes
para a sociedade.
X X X
18. Interesarse por coñecer e participar nas festas,
costumes e tradicións do medio.
X X X
19. Tomar en consideración a opinión e sentimento dos
demais.
X X
20. Respectar as normas de convivencia básicas nos
distintos grupos sociais, familia, rúa, escola…
X X X
21. Mostrar interese por comprender acontecementos X
11
relevantes do medio físico e social, formulando preguntas
e dando interpretacións e opinións propias.
22. Descubrir a necesidade de que exista unha relación
equilibrada entre animais, plantas e persoas.
X X
23. Ter unha actitude positiva para compartir os xoguetes e
obxectos propios con outras persoas.
X X X
24. Asumir responsabilidades sobre o coidado e
conservación do medio físico.
X X X
25. Ter interese por participar na vida social, asumindo
pequenas responsabilidades con actitude de afecto,
dispoñibilidade e colaboración.
X X X
26. Explorar diversos obxectos e clasificalos por unha
calidade: cor, forma, tamaño, textura…
X X
27. Explorar diversos obxectos e clasificalos tendo en
conta máis de dúas calidades.
X X
28. Recoñecer algúns números e cuantificadores. X X X
29. Identificar formas xeométricas fundamentais:
triángulo, cadrado, círculo.
X X X
30. Recoñecer posicións elementais con respecto a un
mesmo.
X X X
31. Recoñecer posicións respecto a un referente
determinado.
X X
32. Utilizar algunhas unidades de medida como forma de
coñecer mellor os obxectos.
X
Linguaxes: Comunicación E Representación.
OBXECTIVOS 3 anos 4 anos 5 anos
1. Comprender as mensaxes que comunican outras persoas. X X X
2. Coñecer vocabulario referido a diferentes temas e
situacións.
X X X
3. Coñecer contos, poesías, listaxes, trabalinguas e adiviñas
tanto tradicionais como novas.
X X X
4. Descubrir láminas, carteis, debuxos e fotografías. X X X
5. Seguir a orde cronolóxica na narración dunha historia e
ordenar secuencialmente escenas significativas da mesma.
X X
6. Ordenar tres ou máis escenas de diferentes momentos de
contos ou desenvolvementos de animais, etc.
X X X
7. Reproducir estruturas lingüísticas usadas habitualmente
como medio de lograr unha boa comprensión e expresión.
X X
12
8. Expresar sentimentos, desexos e ideas mediante a
linguaxe oral, axustándose progresivamente aos diferentes
contextos e situacións, de comunicación habituais e aos
diferentes interlocutores.
X X X
9. Ler, interpretar e producir imaxes como unha forma de
comunicación e gozo descubrindo e identificando os
elementos básicos da linguaxe.
X X
10. Ler de forma global imaxes de textos sinxelos. X
11. Ter interese por coñecer a linguaxe escrita e valorala
como instrumento de información e gozo, e como medio
para comunicar desexos, emocións e informacións.
X X
12. Empregar algunhas técnicas plásticas, tanto sinxelas
como combinadas para comunicar sentimentos, desexos…
X X X
13. Apreciar as producións artísticas propias e as dos
demais atribuíndolles progresivamente unha interpretación
persoal.
X X
14. Diferenciar son/silencio, ruídos longos/curtos, sons
graves/agudos.
X X X
15. Explorar as distintas posibilidades sonoras do propio
corpo e dalgúns obxectos cotiás.
X X X
16. Interpretar sinxelos esquemas rítmicos e danzas. X X X
17. Recoñecer as posibilidades expresivas do propio corpo
a través da expresión.
X X X
4. OBXECTIVOS DAS ÁREAS. CONTIDOS. CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1. OBXECTIVOS DAS ÁREAS
ÁREA DE COÑECEMENTO DE SÍ MESMO E AUTONOMÍA PERSOAL.
Propiciar a adquisición dunha imaxe positiva de si mesmo e ir
favorecendo a adquisición de estratexias para que poidan relacionarse de
xeito amigable.
Ir coñecendo as propias limitacións, e propiciar a aceptación das
frustracións.
Propiciar a expresión das súas emocións e sentimentos: rabia, medos,
alegría, cousas que lles preocupan, o ton de voz… a través do xogo
simbólico.
Ir coñecendo o seu corpo, valorándoo, coidándoo, etc.
Ir aceptando as normas e responsabilizándose de pequenas tarefas.
13
Descubrir, coñecer e vivir o xogo como medio que favorece a aceptación
propia, o desenvolvemento humano, a manifestación de emocións, o
respecto ás demais persoas, a aceptación de regras, a seguridade persoal
e a aceptación da identidade sexual e cultural.
CONTIDOS
Bloque 1: O corpo e a propia imaxe.
Exploración do propio corpo, recoñecendo progresivamente as súas
características e posibilidades para chegar á toma de conciencia do
propio esquema corporal.
Identificación, manifestación, regulación e control das necesidades
básicas do corpo.
Adquisición de confianza nas capacidades propias.
Control progresivo dos propios sentimentos e emocións.
Potenciación da construción do esquema corporal a partir das sensacións
e das percepcións do propio corpo, en relación e interacción cos datos
que a nena ou o neno recibe das outras persoas, do medio e dos obxectos.
Vivencia do corpo como un todo para pasar progresivamente a sentir as
partes que o integran.
Recoñecemento das percepcións sensoriais propioceptivas - que
proveñen dos propios músculos e articulacións - e as percepcións
extereoceptivas – relacionadas cos campos visuais, auditivos, olfactivos,
táctiles, gustativos...
Aceptación da propia imaxe corporal e gozo xogando co seu corpo,
desenvolvendo accións e iniciativas individuais e grupais, empregando as
posibilidades expresivas do propio corpo –a través de xestos,
movementos, xogos, danzas...-
Identificación, verbalización e expresión de sentimentos, emocións,
vivencias, preferencias e intereses propios e das demais persoas.
Aceptación e valoración axustada e positiva da súa persoa, confiando nas
súas posibilidades e recoñecendo as limitacións propias.
Recoñecemento dos sentidos como medio de expresión, percepción e
comprensión do mundo que o rodea, e como medio favorecedor do
desenvolvemento cognitivo.
Observación dos cambios físicos nas persoas ao longo do tempo.
Identificación das diferentes etapas da vida valorándoas positivamente.
Valoración positiva e respecto polas diferenzas, aceptación da identidade
e características das demais persoas, evitando actitudes discriminatorias.
Recoñecemento e vivencia das referencias espazo-temporais en relación
co propio corpo, cos obxectos, co contorno e coas demais persoas.
14
Desenvolvemento da identidade sexual e aceptación do corpo sexuado
feminino e masculino. Mantemento dunha actitude crítica ante os
estereotipos ofertados a través da publicidade e outros medios de
comunicación social.
Bloque 2: Xogo e movemento.
Participación nos xogos e na actividade motriz, identificando as súas
capacidades e confiando nas propias posibilidades de acción, amosando
actitudes de iniciativa e constancia.
Gozo co xogo como medio para coñecer a realidade, mantendo unha
actitude de axuda e cooperación con iguais e con persoas adultas.
Aceptación do xogo como medio de desfrute e de relación cos demais.
Adaptación do ton e da postura ás características do obxecto, da outra
persoa, da súa acción e da situación.
Satisfacción polo crecente dominio persoal.
Aceptación de compromisos, establecendo acordos en consideración á
súa persoa, ás outras e ao seu medio, fortalecendo vínculos afectivos -
amizade, cooperación, axuda, solidariedade...-. Comprensión, aceptación
e valoración de regras para xogar.
Potenciación do xogo como elemento común a todas as culturas, partindo
do coñecemento e valoración dos xogos propios da comunidade e
abríndose ao coñecemento e gozo dos das outras.
Coordinación progresiva das súas habilidades psicomotrices finas e
grosas.
Adquisición dun maior dominio das súas capacidades corporais:
desenvolvemento das habilidades motoras, do control de ton, do
equilibrio e da respiración.
Adquisición de nocións básicas de orientación e coordinación de
movementos.
Potenciación das súas capacidades motoras, de coordinación e de
orientación no espazo.
Exploración das posibilidades perceptivas, motrices e expresivas propias
e das demais persoas, amosando iniciativa para aprender habilidades
novas.
Bloque 3. A actividade cotiá.
Regulación do propio comportamento, satisfacción pola realización de
tarefas e conciencia da propia competencia.
15
Interese por participar en actividades da vida cotiá, con iniciativa e
progresiva autonomía na súa realización, regulando o propio
comportamento, para camiñar cara á resolución pacífica de conflitos.
Habilidades para a interacción e colaboración, así como unha actitude
positiva para establecer relacións de afecto coas persoas adultas e iguais,
aceptando a diversidade.
Hábitos elementais de organización, constancia, atención, iniciativa e
esforzo.
Planificación secuenciada da acción para resolver tarefas.
Valoración e gusto polo traballo propio ben feito e polo das demais
persoas, buscando os recursos axeitados que lle permitan concluír os
proxectos que inicia, sendo quen de solicitar e prestar axuda.
Xestión do seu comportamento en función das necesidades das outras
persoas e das normas de funcionamento do grupo, dereitos,
responsabilidades e comportamentos sociais, camiñando progresiva-
mente cara á autorregulación das súas accións.
Recoñecemento progresivo da súa identidade persoal: capacidades,
actitudes e coñecementos, aplicándoos nas súas actividades diarias.
Bloque 4. O coidado persoal e a saúde.
Recoñecemento das necesidades básicas do corpo: hixiene, alimentación,
descanso...
Iniciación na práctica de accións e recoñecemento de situacións que
favorezan a interacción e adquisición de hábitos saudables como a
hixiene corporal e ambiental, a adecuada alimentación, o consumo
responsable e o descanso.
Aceptación das normas de comportamento establecidas durante as
comidas, os desprazamentos, o descanso e a hixiene.
Petición e aceptación de axuda nas situacións que así o requiran.
Valoración da axuda doutras persoas.
Identificación e valoración de hábitos favorecedores ou non dunha boa
saúde.
Valoración da necesidade de desenvolverse en espazos saudables
identificando as condicións que os caracterizan. Colaboración no
mantemento de ambientes limpos e ordenados.
Gusto por un aspecto persoal coidado manifestando as súas preferencias
estéticas -vestimenta, peiteados, adobíos, coloridos...
Emprego responsable e axeitado de instrumentos, ferramentas e
instalacións para previr accidentes e evitar situacións de risco.
Fomento de hábitos de prevención de enfermidades e de accidentes
domésticos, respondendo con actitude de tranquilidade e colaboración.
16
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1) Vai sendo capaz de localizar e nomear as distintas partes do seu corpo.
2) Vai sendo capaz de representar a figura humana con riqueza de detalles:
cabeza, pelo, orellas, ollos (cellas, pestanas, iris), nariz, boca (beizos, color),
tronco, brazos (mans, dedos, uñas…) pernas (pés…)…
3) Vai sendo capaz de recoñecer as características diferenciais dos individuos:
sexo, cor da pel, cor do pelo, altura, peso, cor de ollos, timbre da voz…
4) Vai progresando na súa autonomía e adquisición de hábitos: persoais e
sociais:
a) para vestirse e espirse (roupa, botóns, cremalleiras, zapatos (agás
atalos)…)
b) para comer (merenda)
c) hixiene: control de esfínteres e hixiene persoal.
d) vai amosando interese por ser ordenado e coidadoso coas súas cousas
e cas dos demais.
e) vai sendo capaz de adquirir hábitos de traballo: adaptando o seu
ritmo de traballo ao da clase, rematando as tarefas que empeza, hai
que estar continuamente chamándolle a atención para que remate o
traballo, deixa as tarefas sen acabar…
f) vai coñecendo a escola a as súas dependencias.
g) sabe cal é o seu lugar na aula e onde se atopan os distintos materiais e
cal é a distribución da aula.
h) vai asumindo con gusto pequenas responsabilidades.
i) vai aprendendo a gardar a quenda de palabra.
j) vai aprendendo a gardar a súa quenda cando xogan.
k) vai aceptando o traballo e o xogo en grupo e participa con interese.
5) Vai aprendendo a coñecerse e a tomar conciencia de si mesmo.
6) Vai acadando unha autoimaxe positiva de si mesmo
7) Vai sendo capaz de moverse con soltura e axeita os seus movementos aos
obxectos a os espazo onde se atopa (nocións espaciais: diante/detrás,
dereita/esquerda, entre, xunto… Lateralidade, habilidades motrices: cortar,
rachar, escachar, dobrar…)
8) Vai sendo capaz de tomar decisións por si mesmo.
9) Vai sendo capaz de argumentar as súas opinións (sabe explicar o que fixo e
porque o fixo).
10) Vai sendo quen de organizarse, de realizar un plan de traballo para executar
a tarefa, se se equivoca anticipa de xeito desordenado, omite pasos, verbaliza
segundo actúa…
11) Vai sendo capaz de resolver os seus conflitos pola vía do diálogo.
17
ÁREA DE COÑECEMENTO DO CONTORNO
Propiciar que vaian interesándose por coñecer e seu medio físico e social
e outros.
Fomentar unha actitude crítica e de coidado da natureza.
Propiciar o coñecemento e participación nas festas e tradicións do noso
país.
Fomentar o uso e toma de conciencia das regras de convivencia, das
normas, hábitos, etc… para que se vaian sentindo máis seguros…
Ir aprendendo a orientarse e a actuar con autonomía nos distintos
espazos habituais, e a irse dando conta dos “tempo”, “agora que toca”.
Fomentar a participación e o traballo en grupo, especialmente o de
parella, nos diálogos da clase, respectar a orde de palabra…
Fomentar a adquisición de hábitos encamiñados ao coidado da súa saúde
e hixiene persoal…
Iniciarse na formulación de hipóteses, buscando respostas e explicacións,
para anticipar probables efectos que poderían producirse como
consecuencia de situacións da vida diaria e dalgúns experimentos
realizados.
Proporcionar situacións didácticas nas que se facilite o coñecemento dos
números e da súa utilidade.
Ir recoñecendo as formas dos obxectos e nomealas axeitadamente, así
como as cores.
Ir diferenciando tamaños e practicar para aprender a ordenar.
Ir sendo capaz de orientarse e situarse no espazo.
As medidas do tempo ( o reloxo, o almanaque, días, noites…); obxectos
de medida reais (o metro, a cinta métrica, a báscula…)
Ir comprendendo e empregando os cuantificadores todo/nada,
poucos/moitos, un/varios…
CONTIDOS
Bloque 1. Medio físico: elementos, relacións e medida.
Interese pola exploración dos obxectos e materiais presentes no medio
recoñecendo as súas funcións e usos cotiáns e mais mantendo unha
actitude de respecto e coidado cara a obxectos propios e alleos.
Recoñecemento dalgúns atributos e propiedades de obxectos e de
materiais, examinando con atención as súas características e a súa
aplicación na vida diaria.
Interese pola clasificación de obxectos e de materiais e aproximación á
cuantificación de coleccións.
18
Identificación de formas planas e tridimensionais en elementos do
contorno.
Recoñecemento do uso do número na vida diaria e inicio no rexistro de
cantidades. Emprego dos números para identificar, contar, clasificar,
numerar, informarse e ordenar elementos da realidade sempre en
situacións contextualizadas e significativas.
Observación e toma de conciencia da funcionalidade dos números na
vida cotiá.
Utilización da acción de contar como estratexia para a obtención dun
dato numérico e como verificación do resultado de operacións de cálculo
sinxelas e funcionais.
Proposición e resolución de situacións problemáticas sinxelas da vida
cotiá: localizar un dato numérico, facer unha repartición, realizar unha
estimación...
Utilización de xogos de mesa como actividades lúdicas que unen o
razoamento, a reflexión e o divertimento en grupo.
Investigación do comportamento físico de diferentes materiais e
obxectos, en diferentes situacións e con variadas accións.
Achegamento a algunhas magnitudes físicas -peso, lonxitude,
capacidade, tempo- a través da estimación: comparando, sopesando,
observando...
Recoñecemento e identificación de situacións en que se fai necesario
medir. Interese e curiosidade polos instrumentos de medida
convencionais e non convencionais facendo unha aproximación ao seu
uso.
Adquisición progresiva da noción do paso do tempo mediante as
actividades da vida cotiá.
Orientación temporal en situacións cotiás empregando diferentes nocións
e relacións. Aproximación ao uso do calendario.
Establecemento de relacións de orientación espacial de localización,
dirección, distancia e posición respecto a obxectos, persoas e lugares,
nomeándoos axeitadamente e empregando o vocabulario topolóxico
elemental.
Exploración lúdica das propiedades e características dalgúns corpos
xeométricos elementais.
Vivencia, representación e interpretación do espazo, empregando a
imaxinación en debuxos, planos, fotografías, mapas ou outros.
Bloque 2. Achegamento á natureza.
Identificación e afondamento no estudo dalgunhas características e
funcións vitais dos seres vivos empregando a exploración sensorial.
Diferenzas entre seres vivos e obxectos inertes.
19
Observación dun ser vivo no seu medio natural ou reproducindo o medio
na aula, rexistrando a observación e contrastando os datos entre
compañeiras e compañeiros.
Observación dalgunhas características, comportamentos, funcións e
cambios nos seres vivos.
Identificación dalgunhas características, necesidades e cambios nos
procesos de crecemento e etapas do desenvolvemento das persoas e
outros seres vivos.
Curiosidade, respecto e coidado cara aos elementos do medio natural,
especialmente animais e plantas.
Descubrimento das diferentes formas en que se encontra a auga na
natureza, comprendendo a súa contribución ao desenvolvemento dos
seres vivos e do medio, valorando a necesidade da súa conservación e de
facer un uso responsable dela.
Identificación dos cambios que se producen en canto á luminosidade, á
posición do sol, aos ciclos da lúa... ao longo dun día, dos meses e das
estacións do ano.
Formulación de hipóteses, contrastándoas coas das outras persoas,
buscando respostas e explicacións sobre as causas e consecuencias de
fenómenos do medio natural –calor, choiva, vento, día, noite, erosión,
ciclo vital...- e dos producidos pola acción humana - pontes, encoros,
aeroxeradores, muíños de auga...
Gozo ao realizar actividades individuais e de grupo en contacto coa
natureza. Valoración da súa importancia para a saúde e o benestar,
apreciando o medio natural como un espazo para a recreación, a aventura
e conservación, a realización de actividades ao aire libre e o contacto con
elementos da natureza.
Participación en proxectos e investigacións no medio natural, expresando
as actividades realizadas e os resultados obtidos mediante diferentes
representacións.
Bloque 3. Cultura e vida en sociedade.
Identificación da familia e da escola como primeiros grupos sociais de
pertenza, valorando positivamente as relacións afectivas que neles se
establecen, mantendo unha actitude de colaboración e asumindo
pequenas responsabilidades. Recoñecemento e respecto dos diferentes
tipos de familias.
Valoración das relacións afectivas que se establecen na familia e na
escola.
Interese e disposición favorable para iniciar relacións respectuosas,
afectivas e recíprocas con nenos e nenas doutras culturas.
20
Achegamento ás funcións que cumpren diversas persoas, organizacións e
institucións para cubrir necesidades e achegar servizos presentes na súa
comunidade, evitando estereotipos sexistas.
Colaboración co resto de compañeiros e compañeiras na vida da aula,
amosando disposición para compartir e resolver conflitos. Incorporación
progresiva de pautas adecuadas de comportamento.
Recoñecemento dalgúns signos de identidade cultural galega apreciando
os cambios que se producen no modo de vida co paso do tempo. Sucesos
e persoas relevantes da historia da súa comunidade, do seu país e do
mundo.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1) Vai coñecendo, valorando e respectando o seu entorno.
2) Mantén unha actitude de curiosidade diante das actividades relacionadas co
medio físico e social.
3) Vaise dando conta de cómo ten que comportarse nas diferentes situacións
sociais.
4) Vai adoptando unha actitude crítica e de responsabilidades fronte o coidado
da natureza.
5) Identificar e recoñecer as diferentes etapas da vida nas persoas e outros seres
vivos.
6) Identificar e coñecer os grupos sociais máis significativos do contorno do
alumnado e algunhas características da súa organización.
7) Recoñecer, identificar e poñer exemplos sinxelos dalgúns servizos
comunitarios.
8) Recoñecer algunhas manifestacións culturais próximas e doutras realidades,
valorando a súa diversidade e riqueza.
9) Vai sendo capaz de recoñecer e nomear as calidades dos obxectos,
empregándoas para agrupar, clasificar, seriar, comparar…
10) Vai sendo capaz de situar os obxectos no espazo en relación uns cos outros:
arriba/abaixo, enriba de/debaixo de, esquerda/dereita, diante/detrás…
11) Vai sendo capaz de situar os obxectos en relación ao eixo corporal.
12) Vaise decatando da direccionalidade do sistema empregado na escrita.
13) Vai amosando curiosidade polas medidas de lonxitude, capacidade e peso e a
súa utilidade (man, pé, paso…; arbitrarias: cordas, cintas, recipientes…; e
convencionais: o metro, a regra, a báscula…).
14) Vai empregando os cuantificadores e coñece o seu significado.
15) Vaise facendo consciente do paso do tempo (a data, os días da semana, o
calendario, as estacións, o día e a noite, o reloxo, etc.), e da necesidade de
medilo.
16) Vai sendo capaz de reflexionar sobre a utilidade dos números.
17) Vaise decatando da presenza dos números na vida cotiá.
21
18) Vai sendo capaz de recoñecer os números significativos (anos, peso, altura,
número de teléfono, ano, número que calza, o portal da súa casa, matrícula
do coche…)
19) Conta espontaneamente cando se decata da necesidade de facelo, para
resolver algunha situación que se presenta na vida cotiá.
20) Vai sendo capaz de facer estimacións sobre a cantidade de obxectos.
21) Vai sendo capaz de contar ata…
22) Vai sendo capaz de continuar unha serie.
23) Vai sendo capaz de inventar unha serie e continuala verbalizando o criterio.
24) Vai sendo capaz de trazar os números.
25) Vai sendo capaz de asociar grafía-cantidade.
26) Vai sendo capaz de asociar o nome do número coa súa grafía.
27) Vai sendo capaz de recoñecer formas xeométricas planas, de trazalas…
28) Vai sendo capaz de asociar nome coa forma das figuras planas.
29) Vai sendo capaz de diferenciar unha forma xeométrica plana dunha con
volume: esfera, cubo…
30) Vai sendo capaz de agrupar obxectos idénticos e de contalos.
ÁREA DE LINGUAXES: COMUNICACIÓN E REPRESENTACIÓN
Utilizar as diversas linguaxes como instrumentos de comunicación, de
expresión de ideas e sentimentos, de representación, de aprendizaxe e de
gozo.
Recoñecer a importancia das manifestacións non verbais (o silencio, a
mirada, a xestualidade, o olfacto e o tacto) como elementos xenuínos da
comunicación humana.
Comprender que as palabras, escrituras indeterminadas, números, notas
musicais, iconas e outros símbolos e signos convencionais poden representar
os pensamentos, experiencias, coñecementos, ideas e intencións das persoas.
Comunicarse oralmente nas dúas linguas oficiais con distintos propósitos -
expresar sentimentos, emocións, desexos, ideas…- con diferentes
interlocutores e/ou interlocutoras e en diversidade de contextos, valorando a
linguaxe como ferramenta de relación cos demais, de regulación da
convivencia e de aprendizaxe.
Comprender a intencionalidade comunicativa doutras nenas e doutros nenos,
así como das persoas adultas, adoptando unha actitude positiva cara ás
linguas.
Iniciarse no uso oral dunha lingua estranxeira para comunicarse en
actividades contextualizadas e mostrar interese e gozo ao participar nestes
intercambios comunicativos.
Propiciar que vaian descubrindo e identificando, polas súas características,
diferentes tipos de textos: literarios (contos, adiviñas, poesías, lendas, tebeos,
refráns, cartas… sendo o obxectivo fundamental o producir emocións, lecer,
22
deleite…), informativos (folletos, periódicos, revistas, avisos ás familias…)
e textos enumerativos (listas dos nenos e nenas da aula, lista de material,
carteis, índices, menús, gráficas…)
.
Facilitar que traian libros á escola.
Organizar espazos físicos e temporais para mirar e ler libros.
Fomentar o hábito de lectura sistemática na escola e, se é posible na casa.
Propiciar o intercambio de libros dende a biblioteca de aula organizando un
servizo de préstamos.
Ir adquirindo hábitos de atención atenta e duradeira perante a lectura ou
conto oral.
Propiciar que vaian adquirindo a direccionalidade do sistema.
Diferenciar letras, números e outros símbolos.
Propiciar que se vaian expresando por escrito de xeito convencional e non
convencional.
Facer uso da biblioteca valorándoa como fonte de información e como fonte
de pracer.
Potenciar a capacidade creativa a través das linguaxes artísticas para
imaxinar, inventar, transformar... desde as súas ideas, sentimentos,
experiencias, coñecementos...
Achegarse ao coñecemento de obras artísticas expresadas en distintas
linguaxes, comunicándose creativamente a través das diferentes
manifestacións e adquirindo sensibilidade estética.
Desenvolver o sentir de autoconfianza nas producións artísticas persoais,
amosando interese pola súa mellora, respectando e valorando as creacións
propias e as das demais persoas.
Achegarse ao coñecemento, emprego e valoración das TIC -ordenadores, a
internet, encerado dixital interactivo, escáner, vídeo ...- como ferramentas de
busca de información, creación, expresión e comunicación.
CONTIDOS
Bloque 1. Linguaxe verbal.
Escoitar, falar e conversar.
Utilización e valoración progresiva da lingua oral para evocar e relatar feitos;
para adquirir coñecementos; para expresar e comunicar ideas, sentimentos e
emocións; para facer peticións e como mecanismo para regular a propia
conduta e a das demais persoas.
Uso progresivo, acorde coa idade, de léxico variado, aumentando a precisión
na busca dunha maior estruturación das súas frases.
Participación de forma oral en conversas, narracións, anécdotas, chistes,
xogos colectivos e outros, incrementando o vocabulario, empregándoo con
23
crecente precisión, con entoación axeitada, pronuncia clara e usando
estruturas oracionais que enriquezan as propias competencias comunicativas.
Participación en situacións de comunicación con distintos propósitos, en
diferentes contextos e con persoas interlocutoras diversas usando argumentos
nas súas conversas, respectando quendas e escoitando atentamente.
Acomodación progresiva dos seus enunciados aos formatos convencionais.
Emprego axeitado das formas socialmente establecidas para relacionarse
coas demais persoas - saúdos, despedidas, fórmulas de cortesía,
cumprimentos...-.
Interese por participar en interaccións orais en lingua estranxeira, en rutinas
e situacións habituais de comunicación, amosando unha actitude positiva
cara a esta lingua.
Aproximación á lingua escrita.
Achegamento á lingua escrita como medio de comunicación, información e
gozo a través de soportes diferentes.
-Interese e atención na escoita de narracións e instrucións lidas por outras
persoas.
Iniciación no uso da escrita en situacións contextualizadas e reais.
Diferenciación entre as formas escritas e outras formas de expresión gráfica.
Identificación de palabras e frases escritas moi significativas e usuais.
Percepción de diferenzas e semellanzas entre elas atendendo a propiedades
cuantitativas –cantidade de letras, palabras longas e palabras curtas- e
propiedades cualitativas -variedade de grafías-. Iniciación ao coñecemento
do código escrito a través desas palabras e frases empregadas en contextos
significativos e funcionais.
Interese e gusto por producir mensaxes con trazos cada vez máis precisos e
lexibles.
Achegamento á literatura.
Escoita e comprensión da lectura en voz alta, realizada por unha lectora ou
lector competente de contos, relatos, lendas, poesías, rimas, adiviñas,
teatro...; tanto tradicionais como contemporáneas, nas dúas linguas oficiais, e
como fonte de pracer e de aprendizaxe compartida.
Dramatización de textos literarios, desfrute e interese por expresarse con
axuda de recursos non lingüísticos.
Memorización e recitado dalgúns textos de carácter poético, de tradición
cultural ou de autor, gozando das sensacións que o ritmo, a rima e a beleza
das palabras producen.
Participación creativa en xogos lingüísticos –encadeados de palabras,
adiviñas, trabalinguas, onomatopeas...- acompañados de respostas corporais -
xestos, movementos, ritmos...- para divertirse e para aprender na compaña de
iguais e de persoas adultas.
24
Interese por compartir interpretacións, sensacións, emocións e opinións
provocadas polas producións literarias, iniciándose nos faladoiros literarios.
Introdución ao uso das bibliotecas de centro e de aula como un medio máis
de aproximación á literatura e como espazo privilexiado de recursos para a
diversión e o coñecemento.
Bloque 2. Linguaxes artísticas: plástica, musical e corporal.
Exploración sensorial dos elementos presentes no contorno integrando
actividades de tocar, ulir, oír e ver.
Potenciación da imaxinación e fantasía do alumnado para enriquecer a
actividade creativa.
Experimentación e descubrimento dalgúns elementos que configuran a
linguaxe plástica -liña, forma, cor, textura, espazo e volume-.
Gozo coas obras artísticas distinguindo e apreciando elementos básicos
das formas de expresión -cor, forma, liña, movemento, volume, texturas,
ritmos, melodías, timbres, entre outros- que lles permitan ás nenas e aos
nenos desenvolver a súa sensibilidade estética.
Exploración das posibilidades plásticas e creativas de distintos materiais,
útiles e soportes -papeis, cartón, arame, plástico, teas, cortiza, barro,
rasquetas, cepillos, esponxas, pantalla de ordenador, mesa de area,
retroproxector, encerado dixital, fotografías....- e das distintas técnicas -
debuxo, pintura, collaxe, amasado, modelado, escultura e a combinación
de dúas ou máis técnicas...- como recursos e medios de expresión e
comunicación de feitos, sentimentos, emocións, vivencias, fantasías,
experiencias...
Experimentación e coñecemento das posibilidades de transformación dos
diferentes materiais e obxectos.
Descubrimento das posibilidades creativas e plásticas da luz, das sombras
e da cor, empregando recursos como a luz natural, lanternas, lámpadas,
proxector...
Interpretación e valoración de diferentes tipos de obras plásticas
presentes na aula, no contorno, en museos e exposicións reais ou virtuais,
obradoiros de artistas e persoas artesás manifestando e compartindo a
través das diversas linguaxes as sensacións e emocións que producen, así
como indicando o que gusta e o que non.
Planificación do proceso de elaboración dalgunha obra plástica, o seu
desenvolvemento e posterior comunicación, valorando a realización de
bosquexos para a consecución dunha melloría na produción.
Exploración das posibilidades sonoras da voz, do propio corpo, de
obxectos cotiáns e de instrumentos musicais. Utilización dos sons
achados para a interpretación e a creación musical.
Vivencia do son e do silencio.
25
Recoñecemento de sons do contorno natural e social, e discriminación
dos seus trazos distintivos.
Creación de secuencias de movementos e ritmos a partir das sensacións
que lle xera a música.
Audición atenta de obras musicais populares, clásicas e contemporáneas.
Participación activa e gozo na interpretación de cancións, xogos musicais
e danzas colectivas e individuais.
Creación, mediante a música e o baile, dos propios patróns, recreando
situacións, ideas, feitos e sentimentos, mediante o humor, o absurdo e a
fantasía, compartindo con outras persoas as propias creacións.
Vivencia de xestos e movementos como recursos corporais para a
expresión e a comunicación e mais o intercambio afectivo.
Participación en actividades de dramatización, danzas, xogo simbólico e
outros xogos de expresión corporal -mimo, monicreques, teatro de
sombras...- colaborando na elaboración dos elementos necesarios para
unha ambientación axeitada.
Bloque 3. Linguaxe audiovisual e tecnoloxías da información e a comunicación.
Identificación da utilidade de diversos instrumentos e tecnoloxías como
fontes de información, de comunicación, de expresión, de estratexias de
exploración e investigación.
Achegamento a producións audiovisuais como películas, series de animación
ou videoxogos.
Adquisición progresiva da conciencia da necesidade dun uso moderado dos
medios audiovisuais e das tecnoloxías da información e da comunicación.
Coñecemento, coidado e uso, na medida das súas posibilidades, das
ferramentas tecnolóxicas.
Achegamento ao uso do ordenador, á cámara fotográfica… nos procesos
creativos para a elaboración de producións audiovisuais como series de
animación, presentacións, vídeos..., a través de programas de edición de
textos, de gráficos e de sons.
Valoración crítica dos contidos e da estética das producións audiovisuais.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1) Vai sendo capaz de comprender e executar as instrucións que se lle dan.
2) Vai sendo capaz de comprender a idea central dun conto, canción, poesía,
nova…
3) Vai sendo capaz de contar algún conto seguindo a súa estrutura lóxica: “había
unha vez…”, presentación dos personaxes, problemática-solución, desenlace-
conclusión, “colorín, colorado…”
4) Vai expresando con claridade e coherencia os seus desexos, experiencias,
emocións, opinións, etc… (estrutura ben as frases, a entoación é a correcta…).
26
5) Vai pronunciando correctamente os fonemas ou manifesta dificultades
nalgún.
6) Vai sendo capaz de adquirir vocabulario.
7) Vai facendo esforzos para controlar o seu ton de voz.
8) Vai sendo capaz de memorizar contos, cantigas, adiviñas, poesías…
9) Vai sendo capaz de participar nas conversas de todo o grupo centrándose nun
tema concreto, respectando a quenda de palabra.
10) Vai manifestando máis interese nas conversas cos nenos e nenas da mesa, en
pequeno grupo.
11) Vai amosando interese polos textos escritos.
12) Desfruta escoitando unha lectura.
13) Vai sendo capaz de diferenciar un tipo de texto polas súas características, se
lle lemos un conto, unha carta, unha receita, unha poesía, unha adiviña…
14) Vai sendo capaz de formular hipóteses sobre o que pode “dicir” un texto, un
título, o que pode pasar a continuación, etc. Opina sobre problemas que
xorden, aporta solucións, elixir a solución máis idónea…
15) Amosa desexos de dramatizar, facer mimo…
16) Vai adquirindo a direccionalidade do sistema (esquerda-dereita, arriba-
abaixo, pasar as páxinas e non perderse…)
17) Vaise decatando de cal é a portada e a contraportada dun libro.
18) Vai sendo capaz de diferenciar se un escrito é un listado, unha canción, unha
carta, unha receita…
19) Vai sendo capaz de recoñecer e “ler” palabras significativas.
20) Vai sendo capaz de “escribir” palabras significativas.
21) Vai amosando interese pola escritura como medio para comunicar algo.
22) Vaise decatando da utilidade dos textos escritos.
23) Vai amosando interese polo descifrado.
24) Vai sendo capaz de asociar fonema-grafía.
25) Vai sendo capaz de diferenciar distintos tipos de letras.
26) Vai sendo capaz de dividir unha palabra en golpes de voz ou sílabas.
27) Vai sendo capaz de reproducir textos.
28) Vai sendo capaz de copiar.
29) Utiliza a biblioteca con respecto e coidado, valorándoa como recurso
informativo, de entretemento e gozo.
30) Expresase e comunícase utilizando medios, materiais e técnicas propios das
diferentes linguaxes artísticas e audiovisuais.
31) Amosa interese por explorar as súas posibilidades de expresión e
representación, por gozar coas súas producións e por compartir as
experiencias creativas, estéticas e comunicativas.
32) Vai sendo capaz de comunicar os seus sentimentos, experiencias, etc…, a
través da plástica.
33) Vai manifestando interese pola exploración e utilización de materiais e
técnicas para as producións plásticas.
27
34) Vai adquirindo hábitos de limpeza e orde en canto á conservación dos útiles
empregados.
35) Vai sendo capaz de establecer semellanzas e diferenzas entre as cores.
36) Vai sendo capaz de descubrir a obtencións das novas cores a partir das
primarias.
37) Vai sendo capaz de descubrir as distintas tonalidades das cores.
38) Vai sendo capaz de adquirir vocabulario relacionado coa expresión plástica.
39) Vai sendo capaz de familiarizarse con obras artísticas de grandes autores.
40) Amósase creativo nas súas producións plásticas.
41) Amosa curiosidade e respecto polos traballos dos seus compañeiros.
42) Vai sendo capaz de modelar figuriñas, xoguetes… con plastilina, pasta de
modelar…
43) Vai sendo capaz de manexar axeitadamente os útiles plásticos.
44) Emprega, na medida das súas posibilidades, a linguaxe audiovisual e as TIC
como vehículo de expresión e comunicación.
45) Amosa unha actitude positiva cara á aprendizaxe dunha lingua estranxeira,
interesándose por participar en interaccións orais, en rutinas, xogos e
situacións habituais de comunicación.
5. ACTIVIDADES E TEMPORALIZACIÓN
Como xa dixemos traballamos por proxectos. Neste curso serán os seguintes:
4º Educación infantil.
1º Trimestre: A escola, o outono, o nome.
2º Trimestre: As froitas, o inverno,”As mulleres tamén contan” .
3º Trimestre: ”As mulleres tamén contan” .
5º e 6º Educación infantil.
1º Trimestre: O corpo.
2º Trimestre: ”As mulleres tamén contan” .
3º Trimestre: ”As mulleres tamén contan” .
Dentro destes deseñamos actividades seguindo diferentes criterios: a significatividade e
globalidade, respecto polos diferentes ritmos de desenvolvemento, permitir a iniciativa
do alumnado, os recursos dos que dispoñemos… Podemos dicir que nas actividades
28
temos en conta todas as variables á hora de facer unha intervención educativa: espazos,
recursos, agrupamentos… Cada aula deseñará as actividades atendendo ás
características propias do grupo. Atendendo a modalidade de agrupamento podemos
distinguir:
Centro: todas aquelas nas que participe todo o alumnado do centro.
Ciclo: aquelas que realizan conxuntamente os nenos e nenas de educación
infantil.
Grupo clase: asembleas, xogos cooperativos, dramatizacións, murais colectivos,
contos, proxeccións de presentacións …
Pequeno grupo: Por áreas de experiencia, investigación, xogos de mesa,
exposicións, receitas….
Parellas: xogos no ordenador, responsabilidades compartidas, …
Individuais: rutinas do encargado/a ( repartir o material, rexistrar a asistencia,
… ), quebracabezas, actividades de mesa…
Tamén organizaremos actividades tendo en conta criterios psicopedagóxicos :
De presentación: Para acadar a información sobre coñecementos previos, ideas
erróneas, para propiciar a motivación e o interese. Nesta fase consensuaremos o
que se vai facer, asegurándonos de que todos/as o entenden. En definitiva que
sabemos? e que queremos saber?. Tamén é moi importante plantexarlle onde
podemos buscar a información . Son de vital importancia as distintas fontes que
consultemos, deste xeito desenvolveremos a competencia básica de “ aprender a
aprender”
De desenvolvemento: Están dirixidas á adquisición, afianzamento,e elaboración
das aprendizaxes e descubrimentos do alumnado: actividades de aprendizaxe
que teñen como finalidade que aprendan contidos novos; de consolidación para
que xeneralicen estas aprendizaxes; de ampliación para aqueles que superen o
nivel de dificultade establecido inicialmente e actividades de reforzo para os que
o seu nivel de desenvolvemento non lles permita realizalas. Polo tanto, terase en
conta a diversidade. De peche ou finais: con elas evocan o aprendido e recollen
con carácter analítico – reflexivo o proceso percorrido. Sérvenos de avaliación
para comprobar o coñecemento dos contidos traballados e a modificación dos
esquemas cognitivos, sociais e emocionais.
Segundo a súa natureza diferenciamos:
Observación: a través de todos os sentidos e a percepción irán explorando,
experimentando e vivenciando a través do propio corpo, os obxectos do medio
físico e social… adquirindo coñecementos sobre as súas características e
propiedades. A observación pode ser : directa, indirecta, criterial, comparativa…
Utilizarán instrumentos como balanzas, lupas, cintas métricas…
29
Experimentación e asociación: con elas poñemos en relación os novos
coñecementos cos xa adquiridos conectándoos coa realidade e a vida cotiá do
neno/a. Podemos establecer distintas relacións : de utilidade, de semellanza, de
diferencia,… Salientar o papel da manipulación dos obxectos de estudio:
alimentos, plantas, animais…
De expresión: a través de distintas linguaxes ( oral, plástica, corporal..)
manifesta as súas aprendizaxes, ideas, sensacións… sobre diferentes soportes
físicos ou multimedia.
As rutinas fusionaranse coas actividades específicas deseñadas en cada proxecto.
6. METODOLOXÍA
Dende unha perspectiva construtiva e considerando a formación integral como
un obxectivo primordial na educación infantil, traballamos seguindo a metodoloxía de
proxectos.
Un proxecto é a investigación dun tema que atrae o interese do colectivo da
asemblea, de feito baséase nas ideas que xorden da asemblea de nenos e nenas. Eles e
elas elixen o tema e son tamén os máis implicados na busca da información: son os
protagonistas do seu propio traballo.
Na asemblea os nenos e nenas expresan os seus intereses, curiosidades e
inquedanzas; formulan preguntas, respóndenas; buscan entre todos a solución lóxica aos
problemas. É un medio para que nós, as mestras, comprendamos un pouco máis o
mundo do neno, e nela poñémonos á escoita para saber realmente que é o que o neno
sabe, o que quere aprender e o que aprende.
O proxecto implica a toda a comunidade educativa: aos nenos e nenas, aos
mestres e mestras, e ás familias, pois todos axudan a aportar información e datos para a
investigación. Tanto o mestre ou mestra como a familia son recursos indispensables no
desenvolvemento dos proxectos.
Esta metodoloxía implica tódalas areas de expresión, é polo tanto globalizadora.
Cos proxectos os nenos e nenas aprenden a aprender de todo e de todos, dos acertos e
dos erros… E así deixándoos falar é como seleccionamos os temas que imos estudar nas
nosas aulas.
Un proxecto remata cando remata a motivación.
30
Fases do desenvolvemento dun proxecto
A primeira fase do proxecto é pois o establecemento na asemblea do tema a
estudar e a formulación daqueles aspectos concretos que máis nos interesan; a través de
preguntas e intercambio de ideas espontáneas. Aquí xorde a motivación como motor do
proceso de aprendizaxe.
Nesta fase apréndese a:
A falar sen medo, a facer o ridículo, a expresarnos nas distintas áreas.
A escoitar e atender aos demais cando falan e se expresan, como a nós nos
gustaría que nos escoitaran e atenderan.
A dinámica dunha asemblea: falar por quendas, pedir a palabra, gardar e
manterse nunha postura axeitada e gardar silencio cando corresponda.
A respectar as ideas dos demais, aínda que sexan diferentes ás nosas.
A centrarse no tema da asemblea, non falar de calquera cousa.
Ensinar, mostrar... distintos materiais, libros, contos… que aportamos nas
investigacións e a razoar porque está relacionado co noso proxecto e porque me
gustou traelo…
Ser capaces de sintetizar ao remate da asemblea as ideas principais do que
falamos.
Levar unha asemblea, facer de moderador, dar a palabra… normalmente cada
día tócalle a un alumno ou alumna da clase, que é o protagonista do día.
A segunda fase consiste na investigación directa, a través de observacións,
exploracións, recompilacións, discusións… A clase énchese de obxectos singulares,
fotografías, películas, recortes de revistas, libros, debuxos, construcións, modelados… É
nesta fase onde as familias entran no proceso, axudando aos seus fillos e fillas
31
investigar, a debuxar, a escribir, a escoitar… mentres os seus coñecementos afondan e
medran.
Nesta fase apréndese a:
A buscar información encol do proceso que estamos a desenvolver en libros,
revistas, contos, recortes, xoguetes, murais, cancións, xogos…
A expoñer esa información aos demais membros da nosa aula, incluso da
comunidade educativa.
A realizar distintos tipos de actividades: recortar, picar, pintar, pegar, escribir,
ler…
A dar importancia á escritura e á lectura.
A pedir a axuda doutras persoas nas busca de información.
A colaborar cos demais e traballar en equipo.
A respectar as exposicións que poida haber na aula e colaborar na súa
preparación…
A terceira fase á a posta en común de todo o traballado, exposicións de traballo,
murais, poemas, contos, libriños… para extraer conclusións e sintetizar e reelaborar a
información. Avalíase o aprendido e compárase co que sabíamos sobre o tema ao
comezar o proxecto. Pensamos se foron respondidos todos los interrogantes formulados.
Se así foi e o interese dos nenos e nenas comeza a dispersarse cara a outros temas
damos por rematado o proxecto.
Nesta fase aprendese a:
A observar ao noso arredor e seleccionar os aspectos relacionados co noso
proxecto.
A aprender de todo e de todos, aspecto moi importante nas distintas técnicas de
estudo.
A motivarnos nas distintas áreas de expresión e coa axuda dos distintos materiais
que imos aportando.
A respectar e respectarnos, tanto a nós mesmos como aos demais, aos
materiais…
A manter a atención, porque tratamos aspectos que nos interesan e que nós
mesmos imos investigando.
A concentrarnos nas distintas actividades porque son lúdicas e todos
participamos e logo expoñemos.
A ser creativos, porque non hai un resultado final imposto.
A participar no noso propio ensino.
A ter unha disciplina de método (un xeito de actuar) que logo seremos capaces
de extrapolar fóra da escola.
En resumo: a ser democráticos porque os proxectos xorden por maioría.
32
O valor da asemblea é tal, que sen ela non existiría a metodoloxía por proxectos. É
onde participamos, expoñemos as ideas, e aprendemos. Ten a característica de
enriquecer ou empobrecer un tema. É máis importante que os materiais. Se a asemblea
non funciona o proxecto fracasa.
7. AVALIACIÓN
Partindo do concepto de “avaliación como proceso”, e non como resultado,
consideramos tres momentos en dito proceso avaliativo.
Avaliación inicial: parte da información facilitada pola familia, do informe do
centro de procedencia, se o houbera, e complétase cunha observación do neno ou
nena nos primeiros días de escola.
Avaliación formativa: mediante a observación directa do neno ou nena para
valorar e axustar os seus procesos, os seus avances e a axuda que necesita. Os
progresos na aprendizaxe vanse concretando mediante os obxectivos didácticos.
Esta observación sistemática é rexistrada con anotacións xerando dous tipos de
información:
Un informe de avaliación continua que se entrega ás familias unha
vez ao trimestre.
Un informe individual que resume a avaliación continua realizada no
curso escolar figurando o grao de consecución dos obxectivos
33
didácticos nos diferentes ámbitos de aprendizaxe e aspectos máis
relevantes ou significativos de cada alumno ou alumna.
Avaliación final: pola que se constatan os resultados obtidos por cada neno e
nena ao rematar a súa escolarización neste período educativo (3 a 6 anos), en
función dos obxectivos, contidos e criterios de avaliación dentro da dinámica
dos proxectos. A avaliación final queda plasmada nun informe que baseado nos
anteriores, recolle as observacións máis destacadas sobre os logros de cada neno
e nena, nos diversos tipos de capacidades que reflicten os obxectivos xerais.
Máis concretamente a avaliación dos proxectos segue este esquema:
34
A avaliación na Educación Infantil pretende sinalar o grao no que se van alcanzando as
diferentes capacidades en consonancia coas 8 competencias básicas do currículo, así
como orientar as medidas de reforzo ou adaptacións curriculares significativas precisas.
A avaliación ten nesta etapa unha evidente función formativa..
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Como xa se sinalou, a observación diaria é a que nos vai axudar aos docentes a saber os
progresos e dificultades dos nosos alumnos/as, pois o contacto directo e diario con
eles/as é o que nos dá a información básica do proceso de ensinanza- aprendizaxe . Así,
observaranse, entre outros, os seguintes aspectos:
- A súa actitude diaria na clase, normas, relación cos compañeiros/as, mestres/as,
….
- A participación en traballos e actividades individuais e grupais.
- A presentación destes traballos.
- A súa propia reflexión sobre os feitos.
- Os seus traballos de expresión plástica, dramática , musical, oral, escrita…
- A pesares de que a observación directa será o principal instrumento de
avaliación, empregaranse estes ouros instrumentos para facela máis obxectiva e
sistemática.
A entrevista: considérase indispensable e fundamental; levarase a cabo, xunto
cun cuestionario, a principio de curso ou cando a ocasión o requira.
Cuestionarios: empregaranse para recoller datos máis concretos e precisos.
Rexistros de observación: ao finalizar cada proxecto ou secuencia didáctica,
realizarase un pequeno rexistro de avaliación para constatar o avance dos
nenos/as.
Coloquios e diálogos: ás veces sinxelas preguntas ou coloquios serven para
identificar as destrezas e os coñecementos acadados polos nenos/as.
O diario de aula: será un pequeno caderno no que se anotarán aqueles aspectos
que poidan ser interesantes, pequenas anécdotas, actitudes dos nenos/as,
comportamentos, reflexións.
Outro aspecto a avaliar será a nosa práctica educativa, polo que terán en conta aspectos
tales como:
A organización da aula.
O aproveitamento dos recursos do centro.
A relación entre profesor/a e alumnos/as.
A relación familia-centro.
A relación entre mestres/as.
A convivencia entre alumnos/a
35
Finalmente sinalar que, segundo a Orde de 25 de xuño de 2009 pola que se
regula a implantación, o desenvolvemento e a avaliación da educación infantil
na comunidade autónoma de Galicia, no ciclo da educación infantil cubriranse
os seguintes documentos de avaliación:
- Informe de avaliación inicial.
- O informe anual de avaliación individualizado.
- O informe individualizado de final de ciclo.
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
O Plan de Atención á diversidade foi elaborado durante o curso 2013-14.
Tendo en conta a formación integral de cada alumno e alumna, a atención
individualizada está garantida.
Así mesmo, se houbera algún problema contamos co asesoramento do Departamento de
Orientación, co que se tomarían as medidas necesarias axeitadas a cada caso.
O centro conta cun protocolo de adaptación ao medio escolar para o alumnado que se
incorpora por primeira vez ao mesmo, co obxectivo de favorecer a integración no grupo
e diminuír a ansiedade que se produce ao deixar o entorno familiar e entrar na escola.
Afecta fundamentalmente aos nenos e nenas de 4º de E.I.
A concepción da escola como grupo humano implica a aceptación da diversidade do
alumnado que enriquece o labor educativo. Esta aceptación supón por parte dos
educadores e educadoras, unha análise e reflexión sobre o seu grupo de alumnos e
alumnas e así como aceptar que cada un deles ten os seus propios intereses, as súas
capacidades, necesidades, motivacións e estilos de aprendizaxe.
Co fin de garantir a equidade, a nova Lei de educación aborda os grupos de alumnos e
alumnas que requiren unha atención educativa diferente á ordinaria por presentar
algunha necesidade específica de apoio educativo e, así mesmo, establece os recursos
precisos para acometer esta tarefa co obxectivo de lograr a súa plena inclusión e
integración.
A etapa de Educación Infantil ten un marcado carácter preventivo e compensador. Dada
a grande importancia da atención temperá é preciso unha máxima atención e unha
actuación coordinada, especialmente en relación aos nenos e nenas con necesidades
educativas especiais. Por este motivo e sempre que haxa dispoñibilidade horaria, a
profesora de Audición e Linguaxe levará a acabo un programa de estimulación da
linguaxe oral e se fose preciso con atención individual.
36
A resposta á diversidade dos nenos /as incluirá as axudas pedagóxicas que poidan
precisar ao longo desta etapa e, sempre que sexa posible dentro do marco escolar
ordinario.
Podemos clasificar as mediadas de resposta educativa en medidas ordinarias e
extraordinarias. Dentro das primeiras falamos en primeiro lugar do Reforzo Educativo,
estas medidas non necesitan autorización para ser levadas a cabo. Serán elaboradas polo
profesor/a co coñecemento do equipo directivo e a familia. Como medidas de resposta
educativa extraordinaria están as Adaptacións Curriculares Individuais. Son
modificacións dun ou máis elementos prescriptivos do currículo: obxectivos, contidos e
criterios de avaliación. Faranse sempre partindo dos obxectivos do ciclo, que poderán
pertencer ao ciclo que cursa ou a un distinto. Necesitan a autorización da inspección
educativa. Serán elementos susceptibles de modificación, que poderán ser reaxustados,
reducidos, suprimidos, complementados . Os contidos e os criterios de avaliación
poderán sufrir as mesmas modificacións.
Non obstante, cabe destacar que esta última medida levarase a cabo só en casos moi
específicos no que as características específicas do alumnado lles impida realizar a
maioría das actividades.
9. ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓNS AOS PLANS E PROXECTOS DO
CENTRO
ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO AO PLAN DAS TECNOLOXÍAS DA
INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN
Para nós as TIC son moi importantes en todo o proceso de ensino-aprendizaxe
como:
o Fonte de información, onde as diferentes persoas que integran a comunidade
educativa participan aportando a información relacionada cos proxectos que
estamos levando a cabo.
o Canle de comunicación da comunidade educativa, con outros colexios, con
diferentes entidades e organismos socioculturais.
o Avaliación e autoavaliación: cando visionamos os nosos traballos, as nosas
dramatizacións, actuacións, exposicións… gozamos e reflexionamos sobre o
que temos que mellorar.
37
ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO AO PLAN DE CONVIVENCIA.
O plan de convivencias foi aprobado no curso 2013/14. As liñas xerais deste plan prevé
como obxectivos a conseguir na comunidade educativa os seguintes:
- Favorecer a convivencia entre todos os membros e estamentos da comunidade
educativa.
- Promover a relación de igualdade entre mulleres e homes.
- Previr comportamentos disruptivos e de acoso entre iguais.
- Atender á diversidade.
- Implicar aos distintos sectores da comunidade educativa.
- Desenvolver estratexias de prevención e resolución pacífica e dialogada de conflitos.
O Equipo de Infantil colaborará con todas as actividades que se propoñan dende o
Equipo de Convivencia.
Traballaremos aspectos como o Plan de Acollida que se desenvolve a comezos de curso
para os nenos e nenas de 3 anos e ao alumnado que se incorpora ao centro, as normas
de aula, asembleas para solucionar conflitos e traballaremos a intelixencia emocional.
Faremos reunións coas familias proporcionando información básica sobre o
funcionamento da clase, recollida de información do alumnado, fomentaremos a
colaboración das familias nas actividades do centro e difundiremos o Plan de
Convivencia.
ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO AO PROXECTO LECTOR
No presente curso 2019/20, o plan lector xira en torno ao valor matemático dos contos.
Innegablemente a narración dun conto provoca a atención de rapaces e maiores. A súa
atracción radica tanto na súa estrucutura como na súa capacidade para conectar cos
sentimentos do oínte. Neste plan lector pretendemos utilizar os contos como ferramenta
didáctica nas aulas de Infantil co fin de ensinar os conceptos matemáticos e así facilitar
aos nenos e ás nenas a comprensión e asimilación das mesmas. O conto é un elemento
aglutinador de contidos de diversas áreas y en concreto, respecto aos tópicos
matemáticos que debemos traballar, a utilización do conto ten unhas claras vantaxes:
Presentar os aspectos matemáticos en contexto .
Permítenos facer as conexións matemáticas.
Axudar a desenvolver as competencias básicas.
Provocan unha alta motivación ás aprendizaxes.
Estas vantaxes facilitan a comprensión dos aspectos matemáticos propios da súa idade.
38
O comezo da súa rede matemática intelectual.
O gusto e unha actitude positiva cara a materia.
A utilización de procedementos básicos: clasificar, ordear, organizar, interpretar.
A xénese de conceptos primarios a partir da manipulación, reflexión, e
abstracción.
O desenvolvemento das competencias básicas:
- Pensar e razoar.
- Comunicar.
- Modelar.
- Plantexar e resolver problemas.
Utilizar a linguaxe formal e técnica das operacións.
Obxectivos que o conto utilizado como “ ferramenta de aprendizaxe” nos
permíte alcanzar. En principio, casi todos os contos son adecuados para traballar
os conceptos matemáticos, pero tan importante como qué contos é cómo
traballar con eles nas aulas de infantil. Por iso, a nosa metodoloxía de traballo
está fundamentada en:
- Aprendizaxe sen contexto, xa que os contidos matemáticos aparecen na propia
narración cunha razón de ser, polo que presentamos ao alumno unha visión
amplia e integrada das matemáticas, facilitando que éste perciba a vitalidade,
riqueza e utilidade das mismas.
- O diálogo interactivo entre mestre e alumnado, o que permite o análise dos
conceptos matemáticos emerxentes no conto e o razoamento e comunicación
matemáticos.
- A realización de actividades en pequeno e gran grupo, o que posibilita
unhaaprendizaxe cooperativa e colaborativa.
Traballaremos estos contos ou outros que vaian xurdindo:
CARAPUCHIÑA VERMELLA KALANDRAKA
CAPERUCITA DE COLORES BRUÑO
CONFUNDIENDO HISTORIAS KALANDRAKA
A QUE SABE A LÚA? KALANDRAKA
PAPÁ, POR FAVOR,CONSÍGUEME LA
LUNA
KOKINOS
ONCE DAMAS ATREVIDAS KALANDRAKA
MAJO EL RINOCERONTE LÓGUEZ
39
DIEZ PATITOS DE GOMA KÓKINOS
SER QUINTO LÓGUEZ
Como en anos anteriores, informamos ás familias ao inicio do curso, da dinámica do
Plan Lector e dos procesos e actitudes que animan a ler.
Para motivar ao alumnado á lectura, os libros deben reunir os seguintes requisitos:
- ser obxectos cotiás da aula; para iso é imprescindible dispoñer de contos
tradicionais e actuais, libros de poesía, teatro infantil…
- estar adaptados aos intereses das nenas e nenos.
ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO AO PROXECTO LINGÜÍSTICO
O equipo de Infantil vai colaborar en todas as actividades que se propoñan dende o
equipo de Dinamización e Normalización lingüística e tamén dende o Equipo de
Biblioteca. Intentamos que os libros que escollemos para o Plan Lector estén escritos
en lingua galega. Os proxectos faranse tanto en galego como en castelán, de xeito que
os nosos nenos e nenas vaian sendo competentes nos dous idiomas.
10. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
A organización deste tipo de actividades estará en función dos diferentes proxectos de
aula co fin de complementar as diferentes aprendizaxes, e para iso contaremos co apoio,
colaboración e asesoramento de toda a comunidade educativa. Previamente as familias
serán informadas mediante circulares e reunións.
No curso 2019-2020 as actividades complementarias serán as seguintes:
Fundación María José Jove.
Museo Belas Artes.
Concerto.
Granxa escola “ Aldea Nova”.
As actividades extraescolares realizaranse fora do horario lectivo, terán carácter
voluntario para os alumnos e alumnas do centro e, en ningún caso, formarán parte do
proceso de avaliación polo que pasa o alumnado para a superación das distintas áreas ou
materiais curriculares que integran os plans de estudio.
40
11. MATERIAIS E RECURSOS
Serán variados dependendo do proxecto que se está levando a cabo. Toda a comunidade
educativa estará implicado neste apartado:
Con exposicións e visitas das familias como “expertos” en…
Con saídas educativas e extraescolares a distintos organismos oficiais:
museos, exposicións, granxas…
Con visitas de diferentes organismos: contacontos, teatro, exposicións,
danzas…
Con visitas aos maiores.
Utilizando diferentes fontes de información que todos podemos aportar:
notas de prensa, revistas, libros, contos, cousas da casa, información de
Internet, xogos, vídeos, música, CD, DVD.
12. AVALIACIÓN DA PRÁCTICA DOCENTE
A avaliación da práctica docente sempre debe ser un instrumento de mellora que
permita introducir cambios na Programación Didáctica para adaptala mellor ás
necesidades dos nenos/as. Teremos en conta os Indicadores de Logro que son unha
serie de preguntas que nos servirán para reflexionar sobre a nosa programación e a nosa
actuación cos alumnos/as. Teremos en conta aspectos coma:
- Materiais: se permiten a manipulación, se son accesibles para os rapaces/as,
atractivos, suficientes...
- Se a planificación das actividades foi axeitada: en número e duración das
mesmas, nivel de dificultade, interese para os alumnos/as , significatividade para
o proceso de aprendizaxe, baseadas nos intereses dos alumnos/as, propostas de
aprendizaxe colaborativo...
- A motivación, se conseguimos espertar a súa curiosidade, se participan
activamente, se conseguiron o seu nivel máximo de desenvolvemento...
- Se tivemos en conta a participación das familias, as medidas de atención a
diversidade, o uso axeitado das TIC.
Para establecer a avaliación utilizaremos Instrumentos de Recollida de Datos:
- Follas de rexistro.
- Diario de aula.
- Cuestionarios ou enquisas.
41
ACTIVIDADES
1 Os nenos/as traballan da seguinte forma 1 2 3 4
De forma individual
Por parellas
En grupos reducidos
En grandes grupos
2 As actividades son de tipo.
Pechadas e dirixidas
Abertas
Facilitan o traballo cooperativo
3 Metodoloxía
Emprego as TIC
Propoño actividades que facilitan a aprendizaxe autónoma
Teño en conta as características dos meus alumnos/as
4 Desenvolvemento da clase
Conseguindo silencio
Fomentando a participación e as preguntas
Observando
Traballando de forma individual ou pequeno grupo
AVALIACIÓN
1 Emprego distintos tipos de probas 1 2 3 4
Teño en conta o traballo individual
Teño en conta o traballo en equipo
Levo a cabo una observación diaria
2 Unha vez rematado o Proxecto Didáctico avalío a idoneidade dos recursos e das actividades empregadas no proceso de ensinanza- aprendizaxe
Non
De maneira individual
En grupo ( no ciclo )
42
ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
1 Que fago para coñecer a composición da clase? 1 2 3 4
Busco información das familias
Observación da clase
Informes de cursos anteriores
2 Teño en conta a diversidade á hora de organizar a clase
3 A programación ten en conta a diversidade
4 Dou a cada neno/a a axuda que precisa
13. CONCLUSIÓNS
Resumindo, educar para unha cidadanía global implica fomentar o respecto e a
valoración da diversidade como fonte de enriquecemento humano, defendendo o medio
ambiente e o consumo responsable, respectando os dereitos humanos individuais e
sociais, a igualdade de xénero, o valor do diálogo como ferramenta para a resolución
pacífica de conflitos e a participación democrática, a corresponsabilidade e o
compromiso na construción dunha sociedade xusta, equitativa e solidaria.
Para nós o significado da educación e do proceso de ensino-aprendizaxe pódese
reducir ao dito por Carmen Díaz Navarro: “Ver a los más pequeños jugar, preguntar,
mirar, aprender. Los veo imitarse, hasta que se atreven a ser como son, (…). Los veo
descubrir la vida poquito a poquito, (…) los veo entrenarse en reconocer lo que sienten
e ir aceptando lo que sienten los demás. Los veo, en fin, empezar a recorrer su propio
camino. Y me gusta ese espectáculo.”