plan lector centro - cangas.casadelavirgen.es · 2.1 plan lector en e. infantil, ... el tesoro más...

PROXECTO PROXECTO PROXECTO PROXECTO

LECTOR DO LECTOR DO LECTOR DO LECTOR DO

CENTROCENTROCENTROCENTRO

Colexio “Casa de la Virgen” Rodeira nº 12 36940 Cangas do Morrazo PONTEVEDRA Telf.: 986 39 23 13 Fax: 986 39 23 12

Proxecto lector

2

INDICE DE CONTIDOS:

I. INTRODUCIÓN 5

II. UBICACIÓN E BREVE HISTORIA DO CENTRO 7

III. FUNDAMENTOS DO NOSO PROXECTO 9

IV. ANÁLISE DA REALIDADE 10

1. DATOS CONCRETOS SOBRE A LECTURA E A ESCRITURA NO CENTRO 10

2. E. INFANTIL 11

2.1 PLAN LECTOR EN E. INFANTIL, 5 ANOS 11



3. E. PRIMARIA 16

3.1 PLAN LECTOR: 1ºEP 16


3.3 ANEXO PRIMEIRO CICLO DE EDUCACIÓN PRIMARIA 19

3.4 PLAN LECTOR: 3º EP 19




4. E. SECUNDARIA 32

V. XUSTIFICACIÓN DO PRESENTE PROXECTO DE LECTURA 38

VI. A BIBLIOTECA ESCOLAR: UN ESPAZO PARA LER, ESCRIBIR E APRENDER. 39

1. CONSIDERACIÓNS PRELIMINARES 39

1.1. A LECTURA 39

1.2. A REALIDADE 39

1.3. AS POSIBILIDADES PEDAGÓXICAS DA BIBLIOTECA ESCOLAR 40

1.4. REFLEXIÓNS SOBRE O HÁBITO LECTOR 40

2. INTERACCIÓNS ESTABLECIDAS DESDE A BIBLIOTECA ESCOLAR 41

2.1. ANIMACIÓN Á LECTURA 43

2.1.1. Accións encamiñadas a establecer lazos cos nenos e nenas e a biblioteca

escolar.

44

2.1.2. Accións do uso habitual na biblioteca 46

Proxecto lector

3

2.1.3. Accións de sensibilización cultural e de participación da comunidade

escolar.

47

2.2. A ESCRITURA 49

2.3. ACTIVIDADES DE DINAMIZACIÓN CULTURAL DESDE A

BIBLIOTECA ESCOLAR.

51

VII. OBXECTIVOS 58

VIII. PROGRAMA DE MEDIDAS E ACTIVIDADES PARA DESENVOLVER O

PLANO DE LECTURA NO CURSO 2008-09

60

1. MATERIAIS DO PLANO 60

2. ESTRUCTURA DOS MATERIAIS 61

3. PLANO DA DISTRIBUCIÓN DAS LECTURAS NOS DISTINTOS CICLOS DE

EP

62

4. PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS DAS LECTURAS DOS DISTINTOS NIVEIS 64

4.1. PRIMEIRO CICLO 64

� NIVEL 1 64

� Los lápices mágicos 64

� ¿Por qué lloras? 67

� Si tienes un papá mago… 69

� NIVEL 2 71

� La hormiga Miga, Megamaga 71

� Los siete cabritillos 74

� El jajalé azul 76

� NIVEL 3 79

� Maxi el aventurero 79

� Los cuervos del jardín 81

� Comelibros 83

4.2. SEGUNDO CICLO 86

� NIVEL 1 86

� ¿Quién sabe liberar un dragón? 86

� La Odisea 88

� El secreto de la momia 90

� NIVEL 2 92

� Los sueños de Aurelia 92

� Lágrimas de risa 95

Proxecto lector

4

� El caballo de agua 97

� NIVEL 3 99

� Preocupado.com 99

� La última noche de la luna 102

� El libro invisible 104

4.3. TERCEIRO CICLO 106

� NIVEL 1 106

� El misterio de la ronda de noche 106

� El misterio de la Mona Lisa 109

� Cómo escribir realmente mal 111

� NIVEL 2 114

� El palacio de las cien puertas 114

� 3333 116

� El tesoro más precioso del mundo 118

� NIVEL 3 121

� La leyenda del rey errante 121

� El enigma Vicent 125

� La vida es sueño 126

IX. SEGUIMENTO E AVALIACIÓN

131

Proxecto lector

5

I. INTRODUCIÓN

Son moitos os motivos polos cales debemos plantearnos unha autocrítica construtiva, no que á

competencia lectora se refire, xa que os informes, enquisas e a análise da realidade así o constatan.

Temos que traballar sobre as que consideramos causas da situación actual, traballar sobre novas

didácticas da lectura. Unha vez contaxiado o alumno pola lectura (por un libro, un poema, un

artigo) trataremos de evitar plantearlle como conclusión unha serie de actividades illadas que o

único que poden conseguir é unha resposta tediosa e negativa, pouco motivadora cara á lectura e

todo o seu mundo.

Partindo de que non traballamos cun grupo homoxéneo, ó igual que en outras materias ou

desenvolvemento de competencias, temos que dispoñer dun grande abano de actividades e non

plantear a didáctica actual da lectura, a cal non esperta a motivación dos alumnos.

Como non só se debe traballar a velocidade, a entonación e o ritmo cando falamos de lectura, o

que propoñemos é elaborar un Plano Lector para reflictir a situación na que nos atopamos,

analizando a realidade e mellorando as deficiencias constatables para poder falar de outra realidade

lectora dos nosos alumnos/as.

Os cambios xurdidos na sociedade da información, a aprendizaxe e o coñecemento, requiren

novas estratexias de achegamento da poboación infantil e xuvenil á lectura, polo tanto o

desenvolvemento da competencia lectoescritora é un obxectivo prioritario do currículo na

educación obrigatoria.

No desenvolvemento e consecución dos fins e principios da educación, a escola ten que

proporcionar unha ensinanza eficiente da lectura e a escritura, unha lectura comprensiva para ler o

mundo e apropiarse da linguaxe.

En resumo, se queremos mellorar as catastróficas enquisas que circulan por tódolos lados (informe

Pisa) nas que se fala dos escasos índices de lectura, comprensión lectora deficiente ou nula ou unha

formación lingüística plana, debemos entende-la lectura como un proceso moi complexo e de

capital importancia ao longo de toda a escolaridade.

Proxecto lector

6

Por todo iso planteouse a elaboración de proxectos lectores de Centro, os cales contemplarán os

elementos, condicións, actividades e intervencións, ordenadas ao longo do curso, encamiñadas a

promover e desenvolver a lectura en e dende o propio centro educativo.

O Proxecto Lector que elaboramos é un documento que integra tódalas intervencións do Centro

destinadas ao fomento da lectura, da escritura e das habilidades informativas. Procura a

adquisición das competencias básicas, especialmente:

� comunicación lingüística

� tratamento da información e da competencia dixital

� competencia cultural e artística

� competencia para aprender a aprender

LEXISLACIÓN

Decreto 130 / 2007, do 28 de Xuño no que se establece o currículo de Educación Primaria en Galicia. Anexo IV : Plan

Lector de Centro.

Decreto 133 / 2007, do 5 de Xullo no que se establece o currículo de Educación Secundaria en Galicia. Anexo V : Plan

Lector de Centro.

Proxecto lector

7

II- UBICACIÓN E BREVE HISTORIA DO CENTRO

O Colexio “Casa de la Virgen” está ubicado na pontevedresa Vila de Cangas do Morrazo.

O Concello de Cangas está situado na marxe norte da ría de Vigo e ten unha extensión de 38 km2

cunha poboación de 24.147 habitantes repartidos nas súas 5 parroquias: Aldán, Hío, Coiro, Cangas

e Darbo.

A fundación Casa de la Virgen é unha obra Benéfico-Docente e Social de doazón particular,

fundada en agosto de 1941.

A Fundación é a entidade titular de todo o colexio e as Irmáns “Hijas de la Caridad de San Vicente

de Paúl”, actúan en calidade de administradoras do Colexio.

No presente curso escolar están matriculados no colexio 305 alumnos. A sua procedencia

socioeconómica é mediobaixa.

Proxecto lector

8

Na actualidade o Colexio conta con:

� Tres unidades do 2º ciclo de E. Infantil

� Seis unidades de E. Primaria, correspondentes aos ciclos de 1º, 2º e 3º.

� Unha unidade por cada curso de ESO

� Dous comedores

� Instalacións deportivas: pavillón, pista polideportiva, campo de fútbol.

� Parque infantil

� Sala de audiovisuais

� Laboratorio

� Biblioteca

� Aula de informática

O equipo de profesores nomeados polo Claustro e que forman parte da Comisión PLEC

son os seguintes:

• Representantes da ESO:

� Mª Sandra Pérez González

� Violeta Rodal González

• Representantes de EP:

� Amelia Graña Rodas

� Montserrat Cancelas Älvarez

• Representante de EI:

� Margarita Nogueira Rodicio

• Representante da CCP:

� Ana Luz Nogueira Rodicio

• Coordinadora: Isabel Barreiro Gago

Proxecto lector

9

III- FUNDAMENTOS DO NOSO PROXECTO

A lectura é, tal e como cita a LOE, “un factor fundamental para o desenvolvemento das

competencias básicas”. Cando se lle dea forma competente, a lectura convértese nunha ferramenta

fundamental para o desenvolvemento da personalidade, o espírito crítico e a socialización,

especialmente nunha época, a nosa, na que vivimos rodeados de información e faise necesario

desentrañala e valorala. A lectura é pois, o instrumento básico que permite continuar a aprendizaxe

durante toda a vida.

Por outra banda, á necesidade de ler e de ler ben, queremos sumar o desexo e o pracer de ler, dado

que, finalmente, son os lectores que len por pracer quen mellor len (e, por enriba, fanno a gusto).

De aí que este Plano recolla accións tanto para o desenvolvemento da competencia lectora

como para o espertar e o afianzamento da afición lectora.

Todas as demais competencias están dunha forma ou de outra relacionadas coa competencia

lectora.

É por esta razón pola que se precisa implementa-la velocidade lectora, así como a capacidade de

comprensión e de búsqueda ou “scanning” da información relevante nun texto nun mundo onde

cada vez máis o inmenso caudal de información dispoñible fai necesario o filtrado da mesma antes

de abordar o traballo intelectual propiamente dito.

É evidente que para conseguir este obxectivo faise necesario planificar as actividades de fomento

da lectura dende o antes posible, preferentemente dende o mesmo momento do inicio da lectura.

Tamén é importante a implicación no fomento das actividades de todo o profesorado do Centro, da

familia e todo o contorno que rodea ao alumnado.

Proxecto lector

10

IV-ANÁLISE DA REALIDADE

1. DATOS CONCRETOS SOBRE A LECTURA E A ESCRITURA NO CENTRO

Coa fin de coñecer a situación de lectura e a escritura no centro, realizamos unhas enquisas entre o

alumnado. Asi mesmo pedímoslles os profesores que nos aportasen datos concretos sobre o

traballo da lectura e escritura en cada unha das súas respectivas materias e niveis educativos.

A continuación adxuntamos íntegra a información obtida.

A información aparece ordenada según as etapas:

E. INFANTIL: 2º ciclo (cinco, catro e tres anos)

E. PRIMARIA: 1º ciclo (1º e 2º)

2º ciclo (3º e 4º)

3º ciclo (5º e 6)

E. SECUNDARIA: 1º, 2º, 3º e 4º ESO

IMPORTANTE:

As enquisas que se van adxuntar, pasáronse aos nenos a finais do curso pasado (2007/2008), xa

que nos urxía ter datos concretos sobre a situación de lectura e escritura no Centro para deseñar o

noso Proxecto Lector para o inicio do curso 2008/2009.

Proxecto lector

11

2. E.INFANTIL

2.1. PLANO LECTOR EN E. INFANTIL, 5 ANOS

Na E. Infantil, trátase de poñer aos nenos/as en contacto co mundo dos libros a través de contos

tradicionais e novos, libros sobre a Naturaza, Relixión, Plástica, Xeografía, etc, con imaxes,

imaxes e palabras, con letras maiúsculas e minúsculas, na líguas oficiais da Comunidade

Autónoma.

Para iso contamos cunha biblioteca de aula que está a disposición dos nenos/as e que se ve

incrementada por novos libros cada ano que son traídos polos propios nenos/as. Deste xeito

contamos cunha parte da biblioteca que é fixa e outra que varía ano a ano, según a cantidade e

a temática dos ibros aportados polos nenos/as.

Durante a semana adícanse todos os días un tempo a manter contacto cos libros, sexa coa

manipulación directa, individualmente ou en compaña, ou coa lectura por parte da mestra para

todos.

Desde o momento en que algún dos nenos xa se inicia na lectura, empezan a facer pequenas

lecturas para os compañeiros. Tamén é de destacar a lectura colectiva e individual que se fai na

clase a diario, unha vez que os nenos se inician na lectura. Isto serve de estímulo a aqueles que

todavía non se iniciaron.

Outra activivade é a que se propón para casa, coas familias, onde os nenos ven o contacto que

os seus pais teñen tamén cos libros.

En conmemoración do día do libro os nenos de E. Infantil cinco anos fan un pequeño libro,

escrito por eles mesmos, en base sempre a un conto traballado ao longo do curso, elaborando

cada un deles a portada para o seu primeiro libro.

En E. Infantil contamos cunha biblioteca de aula na clase de cinco anos, con gran variedade de

libros, que utilizamos cando os nenos a necesitan, tamén contamos con contos que os nenos

traen todos os días e lle van dando unha variedade a maneira de comenzar a ler.

Proxecto lector

12

Na aula baseamos o fomento da lectura poñendo carteis por todas partes cos nomes das cousas

que vemos todos os días, Tamén traballamos cuns libros que acompañan ás fichas e que

introducen o tema a traballar durante os quince días seguintes.

Outra opción é cos nomes dos nenos. A partir de aí imos coñecendo as letras coas súas

conbinacións para formar palabras, frases e textos. Os nenos de cinco anos continúan co plano

de fomento a lectura, tendo tódolos días contacto coas letras a través de contos, adiviñas,

poemas, refráns e cantigas.

Presentación de letras minúsculas, mediante un conto, e actividades diversas, para afianzar o

proceso lector. Seguindo coas silabas, palabras e letras, utilizando quebracabezas, con letras e

sílabas, para a formación de palabras e frases curtas.

No curso de cinco anos a partir do segundo trimestre utilizase o libro, “Érase una vez...”, como

recurso de lectura para cada un dos nenos.

ETAPA: E.INFANTIL CICLO:SEGUNDO NIVEL:5 anos

RELACIÓN DE LECTURAS TÍTULO AUTOR/ES TEMÁTICA

PRIMEIRA AVALIACIÓN

Mama comeu un reloxo

Maxia coas follas

O oso quedou durmido no Nadal

Mª Dolores Campuzano.


MªDolores Campuzano.

Ed. Xerais

O corpo

O outono

A familia. Nadal

SEGUNDA AVALIACIÓN

Pachán ordena o seu cuarto

Os trasnos axudan o carteiro

O elefante que se converteu en

globo




Ed. Xerais

O inverno.

Os alimentos, as tendas.

Os animais.

TERCEIRA AVALIACIÓN

Que aburrida e a tele

En abril augas mil

E soño co mar




Ed. Xerais

Autonomía personal.

As cousas de uso diario.

Os transportes.

A vida dos animais.

Proxecto lector

13

2.2. PLANO LECTOR EN E. INFANTIL, 4 ANOS

Na clase de catro anos fomentamos o gusto pola lectura contando todolos días un conto que os

nenos e nenas traen da súa casa, uns van e veñen, pero outros tratamos de que se queden na

clase e así imos facendo unha pequena biblioteca na aula.

A profesora é a encargada de ler e mostrar as láminas. Tamén se fan preguntas para ver como

se comprenden as distintas historias que se van contando ao longo do curso escolar,

aproveitando isto como iniciación á lectoescritura. O lugar preferido para facer estas

actividades é a alfombra, no que facemos un pequeno rincón de lectura. Os nenos poden coller

libremente os seus contos ou outros libros da propia clase; len, contan, inventan historias para

os demais compañeiros.

ETAPA: INFANTIL CICLO: 2º NIVEL: 4 ANOS

RELACIÓN DE LECTURAS TÍTULO/S AUTOR/ES TEMÁTICA


-Miña nai tamén vai ó cole.

-Ruas de auga

-Nadal no deserto

-Mª Dolores Campuzano



Ed. Xerais

-O colexio.

-O outono.

-O Nadal.

SEGUNDA AVALIACIÓN

-Bimbo non pode correr.

-Unha flor na neve.

-Quedamos no mercado.




Ed. Xerais

-O inverno.

-As tendas.


-O xardín zen.

-O canguriño perdido.

-Todos a voar.




Ed. Xerais

-As plantas.

-Os animais.

-Os transportes.

Proxecto lector

14

ACTIVIDADES PARA O DÍA DO LIBRO.

Neste día tan especial, contamos un conto, ensinamos as láminas de dito conto e tratamos

de que os nenos e nenas entendan todo ben. Despois, nunhas cartolinas que xa temos

preparadas van debuxando todo o que entenderon do conto, escreben o título, etc.

Tamén compartimos actividades con outros alumnos do Centro escoitando os contos que

eles escriben.

Ese día a todos os nenos se lles regala un libro para que lean na súa casa.

2.3. PLAN LECTOR EN E. INFANTIL, 3 ANOS

O tempo que adicamos a lectura dun conto ou dos, dependendo se é curto ou longo e de vinte

minutos ou media hora. Case sempre collemos a primeira hora da tarde para contalo e as veces

se se presta, dramatizalo. Esto faise cunha periodicidade diaria. O espazo utilizado é a alfombra

da clase onde todos estamos sentados escoitando o conto.

Para aprender a ler o nome ou recoñecelo, pasamos lista todolos días cunhas tarxetas nas que

figura o nome coa foto; máis para adiante terán que pasar lista sen a foto. Tamén ímonos

fixando na letra que teñen de primeira, despois buscamos o nome entre varios, facendo con

plastilina, picando ou punzando.

BIBLIOTECA DE AULA.

Na clase temos uns libros que poden coller cando eles queiran na hora do xogo libre. Tamén poden

traer a clase un conto da súa casa para lelo e despois volvelo levar.

ACTIVIDADES PARA O DÍA DO LIBRO.

Estamos facendo unha especie de caderno recopilatorio coas fichas alusivas aos contos dos libros

de traballo e tamén algúns debuxos feitos por eles mesmos despois de lelos.

Proxecto lector

15

ETAPA: E.INFANTIL CICLO:SEGUNDO NIVEL:3 años

RELACIÓN DE LECTURAS TÍTULO AUTOR/ES TEMÁTICA


Quen me leva ó cole?

Por que hai follas na rúa?

Unha bola salta pola casa.


Juan Arjona

Juan Arjona

Ed. Xerais

O corpo

O outono

A familia. Nadal

SEGUNDA AVALIACIÓN

Cae a neve.

A boneca vai ó médico

Que come Filipe?

Juan Arjona Ed. Xerais



O inverno.

Os xoguetes

Os alimentos, as

tendas.


A auga é un tesouro

Por que non corre a

tartaruga?

Queres voar nunha vasoira




A natureza

A vida dos animais.

Os transportes

Proxecto lector

16

3. E. PRIMARIA

3.1. PLAN LECTOR : 1º EP

Neste curso é fundamental a lectura,xa que aínda non a dominan, polo que adicamos parte do

primeiro trimestre a reforzala. Todos os días a primeira hora da mañá facemos unha lectura

individual en silencio, e logo en alto para toda a aula. A lectura é por parte de todos os

alumnos/as, repetíndoa dúas ou tres veces para acadar a súa comprensión e así poder facer as

actividades adicadas a cada lectura.

Tamén é fundamental a lectura noutras materias, polo que antes de traballalas facemos unha

lectura exhaustiva para que os alumnos/as comprendan o que se lles pide nos exercicios que

teñen que facer.

Contamos na aula cunha pequena biblioteca que cada curso faise máis importante, grazas á

aportación das editoriais que nos agasallan con libros de lectura e contos, polo que contamos

con máis de trescentos volumes, tanto en lingua galega coma en lingua castelá. Entre estos

volumes contamos con varias coleccións de contos clásicos, de aventuras, do corpo humano, de

preguntas, etc.

Neste curso, ó comezar o segundo trimestre, os alumnos/as traerán da súa casa 2 libros de

lectura, un en lingua galega e outro en lingua castelá, que serán complementarios e servirán

para reforzar aínda máis a lectura.

3.2. PLAN LECTOR: 2º EP

En 2º de Primaria temos un libro específico de lectura no que traballamos cunha historia ó

longo do curso. Este libro contén actividades de comprensión lectora e atópase en lingua

castelá.

En tódalas materias prestamos moita atención ós enunciados, xa que a eles cústalle moito

entender o que hai que facer nas actividades aínda que saiban facelo, por iso explícamos unha,

dúas ou tres veces se é necesario e xuntos chegamos á conclusión e resolución das mesmas.

Proxecto lector

17

Ó rematar cada unidade facemos unha lectura completa antes de comezar a ficha

correspondente que aparece ó final de cada tema.

En lingua galega e lingua castelá temos unha lectura introdutoria a cada unidade con

actividades de comprensión lectora. Primeiro facemos a lectura individual e en silencio,

despois facemos a lectura por quendas para que uns sigan ós outros e presten atención e por

último escoitamos a historia no CD.

Non é un curso que teña un bo nivel en lectura.So hai algúns nenos/as que teñen boa entoación

e moi boa comprensión lectora. Moitos deles silabean polo que temos que traballar bastante

nesta área. Para mellorar estas carencias temos un libro de reforzo da Editorial Anaya chamado

“Aprendo a leer “.

No Nadal pediremos algúns libros, 2 por neno/a para ampliar a súa biblioteca de aula (libros

que logo, ó final do curso levarán para casa). Eles poderán intercambiar os libros e

prepararanse fichas de lectura nas que haberá un rexistro de libros que len, indicando certos

datos sobre eles, respostando preguntas de comprensión lectora e dando a súa opinión persoal.

ANÁLISE DA REALIDADE: ENQUISA

Despois de pasar a enquisa para valorar os hábitos lectores, gustos ou preferencias dos nenos e

nenas de 2º de Educación Primaria, cheguei ás seguintes conclusións:

� Partimos dun grupo de 22 nenos e nenas.Á maioría gústalle moito ler (16); outros (5)

afirman que len bastante, pero hai un neno que se incorporou este ano ó centro e di que

non lle gusta nada ler. Precisamente este neno viña cunhas carencias na área de

lectoescritura bastante significativas.

� Aínda que len tódolos días na clase, ben sexa de xeito individual ou grupal, en voz alta

ou baixa, so hai 10 nenos que din que len diariamente fora da escola; 11 nenos din que

len algún libro de cando en vez e ó neno que non lle gusta ler di que fóra da escola non

o fai, e se o fai é por obriga.

� Os gustos e preferencias á hora de coller un libro inclínanse ós libros de natureza,

animais, bandas deseñadas, libros sobre princesas (como din as nenas) e tamén libros

Proxecto lector

18

con desplegables para poder xogar un pouco. Os libros de aventuras tamén se atopan

entre os seus preferidos.

� Os lugares nos que acostuman ler son os seguintes: a maioría deles le no seu cuarto;

algúns, moi poucos na cociña ou no salón.

� Cando se lles pregunta se reciben libros como regalo, 18 de 22 din que si, dando a

entender que é un regalo que agradecen.

� É difícil calcular cantos libros len nun curso escolar xa que o hábito lector non só se da

dentro da aula. Eles traen libros de casa ao colexio, baixan con eles ao recreo moitas

veces...A media de libros que poden ler estos nenos podémola situar sobre 15, sen

contar cos libros de lectura obrigatoria que temos este ano, que son tres.

� Cando lles fago a pregunta sobre a biblioteca do seu pobo, como por exemplo se

coñecen a súa ubicación, só 5 responde afirmativamente. Pero un dato a salientar é que

ningún deles é socio ou socia.

� Os nenos afirman que os seus pais len: 14 deles din que si, pero poucos len libros; eles

refírense á prensa.

� Outro punto que tratamos foi “os inimigos da lectura”, é dicir: por que deixarían eles de

ler un libro, para facer que cousa? A maioría dos nenos din que non deixarían de ler un

libro para facer outra cousa, pero cando eu insistín e fixen a pregunta doutro xeito,

algúns deles si que deixaban o libro apartado para xogar ao ordenador, por exemplo.

Chamoume a atención a resposta dun neno que destaca bastante academicamente que

dixo que deixaría de ler un libro para comezar con outro.

PRÁCTICAS LECTORAS

Para formar aos nenos no campo da lectura comprensiva, cómpre levar a cabo un traballo

progresivo e continuado, traballando con variedade de textos que eles van coñecendo ó longo do

curso.

Proxecto lector

19

Nótase un avance na capacidade do alumnado en competencia literaria, o que significa

desenvolvemento persoal, xa que a lectura non só actúa como fonte de pracer senón que tamén

como medio para a aprendizaxe.

3.3. ANEXO PRIMEIRO CICLO DE EDUCACIÓN PRIMARIA

Comezaremos a traballar co proxecto elixido polo centro a partir do mes de xaneiro. Os libros

escollidos para o primeiro curso do primeiro ciclo son os seguintes:

• Si tienes un papá mago...

• ¿Por qué lloras?

• Los lápices mágicos.

Os libros escollidos para o segundo curso do primeiro ciclo son os seguintes:

• Los siete cabritillas.

• La hormiga Miga, megamaga.

• El jajilé azul.

3.4. PLAN LECTOR: 3ºEP

FICHA DAS ACTUACIÓNS CONCRETAS POR ÁREA

Na nosa aula a lectura lévase da maneira seguinte:

- Lemos tódolos días arredor dunha hora, repartida entre as distintas áreas.

- Lese individualmente, en silencio.

- Lectura en común por un dos alumnos/as e os outros seguen en voz baixa.

- Faise resumo oral ou por escrito do lido.

- Outras veces, despois da lectura dalgún conto ou historia faise un debuxo sobre o lido.

- Tamén temos unha pequena biblioteca de aula. Os alumnos temñen un día determinado

para ler e tamén seguindo van rematando as tarefas da clase.

- Os compañeiros fan preguntas ao lector cando se le en común.

- Algúns collen libros na Biblioteca do colexio para ler pola súa conta.

Proxecto lector

20

Na área de Lingua estranxeira contamos cun libro de lectura por trimestre, cun vocabulario e

temática apropiados. Traballamos con el de maneira sistemática un día á semana, buscamos as

palabras novas no dicionario ou doullas eu, logo lemos o texto enteiro e tratamos de traducilo.

Seguidamente anotamos a tradución no caderno


Despois de analizar os resultados da enquisa que se lle facilitou ós alumnos, podemos destacar

as seguintes conclusións:

� Un 48% do alumnado confesa que lle gusta moito ler, un 43% que lle gusta bastante e un

9% que lle gusta un pouco.

� Cando len, un 74% fanno porque lle gusta, un 21% porque ten o costume de ler cada día,

mentres que un 5% dos alumnos fanno porque lle obrigan os seus pais e profesores.

� As lecturas preferidas polos alumnos son as de aventuras, fantasía e misterio, mentres que

en menor medida prefiren as bandas deseñadas e os libros de ciencia ficción.

� A maioría dos alumnos acostuma ler na cama, pero tamén no seu escritorio, sen embargo,

menos alumnos len na biblioteca ou na clase. O lugar onde se sinten máis cómodos lendo

un 53% dos alumnos é a cama, un 10% prefire o salón da súa casa, un 22% o seu escritorio,

un 10% a biblioteca, e un 5% prefire a clase.

� Un 95 % dos nenos considéranse bos lectores, mentres que un 5% pensa que non son bos

lectores. No que se refire ás razóns de por que lles gusta tanto ler son moi variadas. Un

43% considera a lectura como un momento de diversión; un 32% confesa que ademais de

pasalo ben aprenden moitas cousas; a un 5% lle gusta polas aventuras dos libros; un 5%

pensa que é unha maneira de pasar o tempo e outro 5% gústalle porque pode imaxinarse

cousas fantásticas. Tamén hai un 5% que non lle gusta ler porque non ten tempo ou porque

non se lembra.

� Para un 85% dos alumnos ós que se lles pasou a enquisa, o agasallo que lle acostuman

facer soe ser un libro, mentres que para un 15% non.

Proxecto lector

21

� Durante un curso escolar, un 52% dos alumnos admiten ler máis de 20 libros; un 23 % len

entre 15 e 20; un 16% len entre 4 e 7; un 5% le entre 8 e 11 e outro 5% le entre 12 e 15.

� As lecturas preferidas polos pais soen ser as revistas e os xornais, mentres que só cinco

alumnos din que os pais len libros de lectura.

� Un 52% dos nenos sabe onde está a biblioteca do seu pobo mentres que un 48%

descoñéceo. Son socios de dita biblioteca un 48% dos nenos, mentres que un 52% non o

son.

BIBLIOTECA DE AULA

A biblioteca de aula do terceiro curso conta cun número de 38 volumes. Os temas dos libros

soen ser variados: fantasía, aventuras, relixiosos…, pero sempre adaptados ás idades dos

alumnos.

Un día á semana, que normalmente é o venres, os alumnos visitan a biblioteca de aula para

escoller os libros que desexan ler. Cando rematan a lectura, entrégaselles unha ficha onde teñen

que apuntar a información do libro que leron, así como facer un resumo do mesmo. Esta ficha

entregaráselle á mestra para a súa corrección.

Cada venres, os nenos que collen libros, son á redor duns cinco ou seis rapaces. Os nenos

mostran un gran interese por este recurso.

ACTIVIDADES DO DÍA DO LIBRO

Para fomentar o hábito da lectura e o interese pola mesma, imos propoñer ós alumnos que

escollan un libro que lles gustara moito ler. Cada un ten que traer ese libro á clase e explicarlle

ós compañeiros as razóns da súa elección. Despois, poderanse intercambiar os libros entre os

alumnos para lelos. (Esta actividade require o permiso dos pais para poder deixar os libros ós

demais).

Ademais faranse lecturas na clase e escritos nos que os nenos terán que inventar contos.

Proxecto lector

22


FICHA DE ACTUACIÓNS CONCRETAS POR ÁREAS

PROGRAMA DE LECTURA:

En colaboración coa Biblioteca do colexio, os alumnos/as len libros elixidos por eles na

biblioteca escolar, na biblioteca de aula ou na propia casa. Ó rematar éste elaboran un resumo

cubrindo a folla de lectura que se lles entrega a cada un.

Os libros lidos vanse contabilizando e no Día do libro reciben un premio aos máis lectores.

LIBRO DE ORACIÓN:

Composto este de diferentes lecturas que traballan diferentes valores como: o esforzo, o

diálogo, etc.

No momento da oración, son lidas cada día por un neno diferente, logo faise a comprensión

lectora da lectura, que nos pretende transmitir e a que compromisos podemos chegar.

NAS DIFERENTES MATERIAS:

Despois da explicación xeral da profesora, lese o texto, fanse preguntas do que se le e

elabóranse preguntas guía para facilita-lo seu estudo.

LECTURA EN GRUPO:

Unha hora de Lingua Castelá e unha hora a semana de Galego, adícase exclusivamente para

facer unha lectura en común. Onde se explica como debemos ler, mellorar a rapidez lectora,

entoación, vocabulario e comprensión lectora.

Visita dun ilustrador ou autor dun libro lido na clase.

Acudiremos o Auditorio de Cangas para ver unha actuación dun Mago, relacionado cun dos

libros lidos na clase

LINGUA ESTRANXEIRA (INGLÉS)

Ademais dos textos das historias que aparecen no libro, que en xeral son moi motivadoras e

convidan ós nenos a coñecer o seu contido. Temos uns libros de lectura con unha graduación

no nivel de vocabulario: lecturas graduadas (ver ficha coas lecturas )

Lense na clase, escoitanse as grabacións, tradúcense, e as veces represéntanse.

Procuramos elixir lecturas atractivas, que teñan un alto nivel de interese e que esperten nos

nenos curiosidade por saber como van seguir e como rematan.

Proxecto lector

23

De vez en cando intercambian libros e comentan as lecturas ós demáis compañeiros.


1.- TIPO DE LECTORES: Pasamos a enquisa aos alumnos/-as.

Estes son os resultados.

1. Gústache ler?

Ο Nada (1) 4%

Ο Un pouco (6) 24%

Ο Moito (6) 24%

Ο Bastante(12) 48%

CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces gústalles ler bastante

2. Cando les, o fas:

Ο Porque che obrigan os teus pais ou profesores.(2) 8%

Ο Porque che gusta (22) 88%

Ο Porque tes costume de ler a diario (1) 4%

CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces len porque lles gusta

3. Que tipo de lecturas prefires

Ο Cómics (4) 16 %

Ο Aventuras(19) 76%

Ο Ciencia ficción (6) 24%

Ο Fantasía (11) 44%

Ο Misterio (18) 72%

Ο Outros (cales).......contos chinos (1) 4%

CONCLUSIONS: O que máis lles gusta ler os rapaces son: libros de aventuras, de misterio, de

fantasía, de ciencia ficción, e cómics, por esta orde.

4. En que lugares acostumas ler

Ο Na clase (19) 76%

Proxecto lector

24

Ο Na cama (21) 84 %

Ο Na biblioteca 0%

Ο No meu escritorio (9) 36%

Ο Outros sitios (cales):

No comedor da casa(2) 8 %, no médico(1) 4% , no sofá (1) 4%, de viaxe(1) 4% , Nun bosque

(1) 4%

CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces prefiren ler: na cama, na clase, no seu escritorio, no

comedor da súa casa, no médico, de viaxe, nun bosque o no sofá; por esta orde.

5. En que lugar dos anteriores te sentes máis cómodo lendo.

Na cama (17) 68%

Na clase (6) 24%

Na biblioteca (1) 4%

No sofá (1) 4%

No comedor da casa (1) 4%

CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces prefiren ler: principalmente na cama e na clase e

poucos na biblioteca, no sofá ou no comedor da casa.

1.- TIPO DE LECTORES: Pasamos a enquisa aos alumnos/-as.

Estes son os resultados do CURSO: 4º E.P.

6. Gústache ler?

Ο Nada (1) 4%

Ο Un pouco (6) 24%

Ο Moito (6) 24%

Ο Bastante(12) 48%

CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces gústalles ler bastante

7. Cando les, o fas:

Ο Porque che obrigan os teus pais ou profesores.(2) 8%

Ο Porque che gusta (22) 88%

Ο Porque tes costume de ler a diario (1) 4%

Proxecto lector

25

CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces len porque lles gusta

8. Que tipo de lecturas prefires

Ο Cómics (4) 16 %

Ο Aventuras(19) 76%

Ο Ciencia ficción (6) 24%

Ο Fantasía (11) 44%

Ο Misterio (18) 72%

Ο Outros (cales).......contos chinos (1) 4%

CONCLUSIONS: O que máis lles gusta ler os rapaces son: libros de aventuras, de misterio, de

fantasía, de ciencia ficción, e cómics, por esta orde.

9. En que lugares acostumas ler

Ο Na clase (19) 76%

Ο Na cama (21) 84 %

Ο Na biblioteca 0%

Ο No meu escritorio (9) 36%

Ο Outros sitios (cales):

No comedor da casa(2) 8 %, no médico(1) 4% , no sofá (1) 4%, de viaxe(1) 4% , Nun bosque

(1) 4%

CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces prefiren ler: na cama, na clase, no seu escritorio, no

comedor da súa casa, no médico, de viaxe, nun bosque o no sofá; por esta orde.

10. En que lugar dos anteriores te sentes máis cómodo lendo.

Nacama (17) 68%

Na clase (6) 24%

Na biblioteca (1) 4%

No sofá (1) 4%

No comedor da casa (1) 4%

CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces prefiren ler: principalmente na cama e na clase e

poucos na biblioteca, no sofá ou no comedor da casa.

Proxecto lector

26

3.6. PLAN LECTOR : 5º EP

FICHA DAS ACTUACIÓNS CONCRETAS POR ÁREAS

COÑECEMENTO DO MEDIO:

No planteamento dos temas poñemos en práctica habilidades lectoras para que poidan entender

e determinar a estrutura dos textos que nos ofrecen as leccións do libro. Así, intentamos a

través da lectura comprensiva que os nenos sexan quen de separar ideas, recordar datos saber

ver as palabras clave, etc. Esta información axúdalles a facer resumes e comprender a

información lida. Ao final de cada tema o libro ofrece unhas lecturas informativas con

preguntas para traballar a comprensión lectora.

LINGUA GALEGA:

Tratar de fomentar o gusto pola lectura dunha forma lúdica (ler a prensa, facer poesías e logo

recitalas, facer algunha dramatización) así trataríase de buscar a seguridade dos alumnos na

entoación, progresaríase na aprendizaxe do léxico e na de contidos.

Coa lectura comprensiva, á que se lle adican as lecturas de cada tema e unha clase semanal de

lectura obrigatoria con libros, prentenderíase potenciar o interese por comprender os textos

lidos, de que sexan quen de distinguir as ideas principais das secundarias, de recordar, etc,

Dotalos de competencias lectoras para que poidan desenvolverse na súa vida cotiá.

MATEMÁTICAS:

Lectura en voz alta de problemas; un le en voz alta e os outros seguen en silencio. Despois

resumimos a lectura escribindo no caderno “unicamente” os datos importantes.

Despois das explicacións lemos as definicións que aparecen no texto. Gústalles ler en voz alta

e explicar o que leron coas súas palabras.

LINGUA CASTELÁ:

Preténdese ou mellor o meu obxectivo é que os alumnos teñan gusto pola lectura. Que sexan

grandes lectores. Que cando estén lendo a expresión do seu rostro sexa un reflexo do que están

gozando. Para iso ofrezo aos alumnos lecturas apropiadas á sua idade.

Convídoos que se fagan socios da Biblioteca municipal. Na clase de Lingua facemos tódolos

días lectura silenciosa e despois en voz alta, coidando a entoación en cada texto. Se hai diálogo

representámolo. A continuación explico as palabras que presentan dificultade. Fago preguntas

Proxecto lector

27

sobre o lido, para traballar a comprensión. Tamén fago uso de resumes tanto en expresión oral

como en expresión escrita do lido. Na clase temos a Biblioteca de Aula. Cada neno trae dous

ou tres libros. Cada mes o neno ten que ler un libro e entregar un traballo sobre o libro lido.

Insístolles moito que o mellor agasallo é un libro. A cultura adquírese lendo.

LINGUA ESTRANXEIRA (INGLÉS)

Ademais dos textos das historias que aparecen no libro, que en xeral son moi motivadoras e

convidan os nenos a coñecer o seu contido. Temos uns libros de lectura con unha graduación

no nivel de vocabulario: lecturas graduadas (ver ficha coas lecturas)

Lense na clase, escoitanse as grabacións, tradúcense, e as veces represéntanse.

Procuramos elixir lecturas atractivas, que teñan un alto nivel de interese e que esperten nos

nenos curiosidade por saber como van seguir e como rematan.

De vez en cando intercambian libros e comentan as lecturas ós demais compañeiros.


Unha vez analizados os resultados da enquisa concluímos:

� 54% dos alumnos de 5º gústalle moito ler,o 37% bastante e o 9%restante pouco.Cando len

fano porque lle gusta un 87% e por obriga o 13%.

� En canto ás lecturas preferidas, para un 84% son as aventuras, un 8% prefiren as bandas

deseñadas e outro 8% lecturas fantásticas.

� O lugar habitual para a lectura é na cama para o 79% dos alumnos/as e no escritorio o 21%.

Unicamente un 62% da clase se considera bo lector.

� O agasallo preferido é un libro para o 45% e en canto ó número de libros que adoitan ler

nun curso académico son máis de 20 para o 37%, de 10 a 15 libros para un 45% e menos de

5 para un 18%.

� En canto ós pais o 70%das nais teñen un libro de cabeceira e o 30% dos pais le libros a

cotío. Un 54% dos pais len revistas e xornais fronte a un 46% das nais.

� Por último un 54% dos nenos sabe onde está a biblioteca do pobo pero unicamente un 16%

son socios.

Proxecto lector

28


FICHA DAS ACTUACIONS CONCRETAS POR ÁREAS

GALEGO: Fomentar o gusto pola lectura lendo libros, a prensa, recitando poesías, facendo

dramatizacións... tratando de mellorar á entoación á hora de ler, aprender léxico e novos

contidos traballaríase a comprensión lectora.

Ademais os alumnos/as teñen unha clase semanal de lectura obrigatoria onde sería fundamental

a comprensión lectora, potenciaríase o interese polos textos lidos, trataríase de distinguir as

ideas principais das secundarias, os distintos tipos de personaxes, as accións, etc.

Hai que dotar ao alumnado de competencias lectoras para que poidan desenvolvelas no futuro.

COÑECEMENTO DO MEDIO: Cada tema que se explica lese en clase, un le en voz alta e os

demais seguen con lectura silenciosa. Realizan traballos nos que teñen que ler a información

que necesitan, analizala e sintetizala. A continuación fanse preguntas que se contestan co lido.

MATEMÁTICAS: Lemos en voz alta definicións e problemas. Analizamos os datos e logo

utilizámolos para resolver e sacar conclusións.

Nos problemas non copian os enunciados, so collen os datos necesarios para a resolución, deste

xeito analizan e sintetizan a información que len.

PARTICIPACIÓN NO PROGRAMA PRENSA ESCOLA DE “LA VOZ DE GALICIA”

Materias: Lingua Galega e Castelá

Temporalización: unha hora quincenal

Niveis: 5º e 6º de EP

Durante o presente curso escolar o noso centro repite a experiencia positiva de participar no

PROGRAMA PRENSA ESCUELA que promove o Xornal “La Voz de Galicia”e que dito diario

leva realizando xa dende hai varios anos.

O programa está concebido para achegar o Diario ós nenos, coñecer a sua estrutura, así como

iniciarlles na comprensión das partes dunha noticia: como se redactan, cales son as claves para

interpretar as informacións, a forma de relacionar os elementos destas; aprender a resumilas,

relacionalas con outras informacions interconectadas, etc.

Proxecto lector

29

Estas actividades vanse a desenvolver durante todo o curso escolar e ademais, coincidindo coa

Semana de La Prensa en la Escuela, faranse actividades grupais, utilizando como ferramenta

o xornal. Confeccionaranse murais nos que se explicarán os distintos elementos das noticias

seleccionadas por cada un dos grupos: o que, quen, onde, cando, como, por que…

Asi mesmo a Voz de Galicia pon a nosa disposición un Blog. Estamos actualmente preparando

a sua actualización.

Da mesma maneira seguimos a líña establecida e detallada no curso anterior. Durante a semana

establecemos unha sesión semanal exclusivamente de lectura e escritura: obradoiro creativo.

Contamos cunha BIBLIOTECA DE AULA que se inicia a principio de curso, xa que os nenos

aportan un mínimo de tres ou catro libros que logo compartirán cos demais.


Analizados os resultados da enquisa facilitada ós alumnos de sexto de EP, estes son os resultados e

conclusións ás que chegamos:

1º Con respecto á primeira cuestión na que se lle preguntaba si lles gustaba ler, contestaron:

Sí: 3 alumnos… 13, 6 %

Sí, moito: 4 alumnos… 18,1 %

Bastante: 7 alumnos… 31, 8 %

Non moito: 8 alumnos… 36, 3 %

Ningún alumno respondeu que non lle gustara ler, pero é evidente que a maioría non le moito.

2º Sobre cando len e por que o fan, estas foron as respostas:

Por obrigación: 4 alumnos (18,1 %)

Porque de vez en cando gústame ler: 15 alumnos (68,1 %)

Porque o fago a cotío: 3 alumnos (13,6 %)

A gran maioría le de vez en cando ademais de na clase. Só tres alumnos teñen o hábito diario de ler

e prefiren esta actividade a calquera outra no seu tempo libre.

3º A terceira pregunta fai referencia ao tipo de lectura que prefiren:

Aventuras e cómics: 50 %

Proxecto lector

30

Outras temáticas (maxia, misterio, deportes, c. ficción).

4º Cando se lles pide que contesten sobre o seu lugar favorito para ler, 17 responden que prefiren

ler na casa (na cama, no salón…) O resto prefire o aire libre: na praia, xardín.

5º Na 5ª pregunta se lles pide que reflexionen sobre se se consideran ou non bos lectores:

Bos ou moi bos: 5 alumnos

Non moi bos: o resto dos nenos.

6º Para saber que fai que lean máis ou menos, formúlase a pregunta de cales son ó seu parecer, os

amigos e inimigos da lectura:

• Incentivan a lectura: ter tempo libre, tranquilidade para ler e, por suposto ter lecturas

interesantes a man.

• Inimigos da lectura: a tele, os videoxogos, non ter un espazo en silencio, a sobrecarga

de actividades.

Practicamente a totalidade dos alumnos coinciden nestas valoracións.

7º Con respecto a se lles acostuman regalar libros, contestaron o seguinte:

En datas sinaladas: 19

Non: 3

8º Estes son os datos referidos ao número de libros lidos por cada neno nun ano:

De 1 a 3: 7 alumnos (31,8 %)

De 4 a 6: 2 alumnos (9,09 %)

De 7 a 10: 11 alumnos (50 %)

Máis de 10: 2 alumnos (9,09%)

9º Esta pregunta fai referencia ó hábito lector na casa, na familia.

Nunca len: 2 familias

Si len todos: 20 familias

Tipoloxía das lecturas : xornais, revistas, algúns best sellers de actualidade.

Nas familias que len, os nenos sinalan que tanto o pai como a nai len, pero o pai prefire os xornais,

as revistas. As nais prefiren narrativa de actualidade e revistas.

Proxecto lector

31

10º A última pregunta trata de averiguar se coñecen a Biblioteca da súa vila, si son ou non socios.

Estas foron as respostas:

Non saben onde queda nin son socios: 4 alumnos (18,1 %)

Saben onde queda e a visitaron algunha vez, pero non son socios: 15alumnos (68,1 %)

Son socios: 3 alumnos (13,6%)

Proxecto lector

32

4. E. SECUNDARIA

FOMENTAR A LECTURA 1º ESO

Lingua galega e castelá:

Durante todo o curso os alumnos len en alto na clase os textos que abren cada tema do libro de

texto. Faise o mesmo cos textos que aparecen no interior de cada tema. Despois, partindo destas

lecturas iniciais fanse actividades arredor dos distintos textos como poden ser:

- Exercicios de comprensión do texto, tanto de forma oral como escrita.

- Expresión oral do lido.

- Produción de textos escritos.

- Traballo co léxico descoñecido utilizando o dicionario e buscando a acepción da palabra

máis acorde para o texto.

Nos tres trimestres do curso de lingua galega os alumnos deben escoller un libro de lectura

obrigatoria entre varios libros. O xeito de presentar esa lectura é léndolles un pouco do libro para

crear intriga e así logo obrigalos a seguir lendo. Os libros que soen escoller son: “Mutacións

xenéticas” de Fina Casalderrey, “Tanis I o Mocos” de Manuel Lorenzo González.

En lingua castelá tamén deben escoller entre varios títulos:

“El secreto del buhonero” de Juan Farias Huanqui, “El asesinato de la profesora de lengua”, de

Jordi Sierra i Fabra, “Dos en una”, de Martín Casariego Córdoba, “La nave fantástica”, de Jordi

Sierra i Fabra, e “El asesinato del profesor de matemáticas”, de Jordi Sierra i Fabra.

Para estes libros pódese deixar 30 minutos de clase á semana; algúns alumnos poderían ler en alto

(ou mesmo o profesor/a) e os outros oiremos, pódense facer proguntas sobre o libro para facilitar a

comprensión lectora, traballaríase o léxico, buscaríase en enciclopedias e na internet a biografía e

bibliografía do autor/a e poderíanse facer fichas sobre el/ela, obter diferentes visións sobre un

mesmo texto.

Cando se remate de ler dada libro avalíase esa lectura facendo unha proba escrita na que os

alumnos deberían responder a diferentes cuestións sobre o libro lido.

Na materia de Ciencias da Natureza o procedemento é similar ao de outras materias. Polo xeral,

despois dunha explicación oral por parte da profesora, os alumnos/as len en alto, por quendas,

intentando explicar o que entenderon e taballar así a comprensión lectora. Faise fincapé nos termos

Proxecto lector

33

novos, intentando que a memorización destas palabras vaia acompañada dun exemplo claro para

facilitar a asimilación por parte dos nenos/as.

Outra actividade realizada ao longo do curso é a presentación de traballos voluntarios

manuscritos, donde o tema escollido vai en función da materia explicada na aula. Así, no primeiro

trimestre os alumnos/as presentaron os seguintes traballos:

• “Pequenas biografías de grandes científicos”

• “O protocolo de Kyoto”

• Búsqueda de infomación sobre a morfología e toxicidade do champiñón.

• O descubrimento e uso dos antibióticos.

No segundo trimestre a presentación dos traballos voluntarios irá acompañada dunha pequena

exposición oral, o que permite aos alumnos/as mellorar a capacidade de resumo, perder o medo a

falar en público, adquirir unha linguaxe propia para este tipo de exposicións, etc.

Na materia de Relixión Católica realízase normalmente un proceso inverso das outras materias.

Primero fanse unha serie de exercicios onde se atopan cos conceptos-valores novos que imos

traballar e unha vez suscitadas as dúbidas e o interese, realízase a lectura por parte dos alumnos e

explicación por parte da profesora.

Ademais do libro de texto, os alumnos/as utilizan a Biblia como ferramenta de traballo. A lectura

de diversos pasaxes bíblicos e a súa comprensión son actividades diarias na clase de relixión.

No segundo trimestre se traballarán as parábolas de Xesús por medio de curtas representacións

teatrais, na que participarán todos os alumnos/as.


Lingua galega e castelá:






Proxecto lector

34






crear intriga e así logo obrigalos a seguir lendo. Os libros que soen escoller son: “Salitre” de

Jaureguízar, “Os corredores de sombra” de Agustín Fernández Paz, “Rúa carbón” de Marilar

Alexandre, “A Pomba e o degolado” de Fina Casalderrey, “Unha estrela no vento” de Ledicia

Costas, “Aire negro” de Agustín Fernández Paz e “Caderno de Riparia” de Xosé A. Perozo.

Cara ao final do trimestre traballarase co comic (pois está no temario do libro), facendo lectura dun

deles cada rapaz, elaborarase un por grupos de dous alumnos/as e entregarase a un concurso

municipal.Sérve para traballar a expresión lingüística, a plástica e as ideas orixinais á hora de

elaborar un guión.


“Mensaje cifrado” de Marta Zafrilla, “Los dientes del dragón” de Jordi Sierra i Fabra, “Nunca seré

tu héroe”de María Menéndez Ponte, “Siempre con mis amigos” de Ana Mª Machado, “Saxo y

Rosas” de María Arregui e “Abdel” de Enrique Páez.





mesmo texto.



Neste ano en 2º estase facendo obradoiro de lectura unha vez ó mes e logo pediráselles unha ficha

para saber cales foron os motivos de escoller ese tipo de lectura e así poder atraer a outros

compañeiros neses mesmos hábitos lectores. Según como saia a experiencia máis adiante está

pensado facela en 1º da ESO.

Proxecto lector

35

ACTIVIDADES DA AULA NA ESO : 1º CICLO EN XERAL

Os alumnos/as de 1º e 2º da ESO durante este primeiro trimestre adicaron unha hora de lectura ao

mes na materia de lingua castelá. A finalidade é de potenciar a lectura, que comecen a ler un libro

e así logo sigan ata rematalo. Tamén se lles propuxeron varios libros de lectura para o segundo e

terceiro trimestre e leuse o comezo deses libros na clase. Antes de seleccionar os títulos para os

vindeiros trimestres pasóuselle unha enquisa a tódolos alumnos/as e así escoller mellor os títulos a

propoñer.

O contido da enquisa pasada foi:

- Gustache ler? SI/ NON

- Que les e con que asuididade?

- Cando comezaches a ler regularmente?

- A que hora les e canto tempo?

- Por que che gusta ese tipo de lectura?

- Os teus pais len? SI/NON Que tipo de lectura? Libros (tipo) / Revistas/

Periódicos/Outros.......................................

- Que pensas que podes aprender se les un libro?

- Liches algún libro noutro idioma?(non obrigatorio polo colexio) En que idioma?

- Cal foi o libro que máis che gustou? Por que?

Despois de ler durante 30 minutos na aula pedíuselle que resumisen por escrito o que leran nese

tempo e así traballar paralelamente a ortografía e a comprensión lectora.


Lingua galega e castelá.









Proxecto lector

36



crear intriga e así logo obrigalos a seguir lendo.Os libros que soen escoller son: “Ácio sanguento”

de Carlos Freire Cordeiro, “As cousas claras” de Xosé Neira Cruz, “Cartas de amor” de Fran

Alonso, “O ceo dos afogados” de Francisco Castro, “O faro de arealonga”, de Uxía Casal e “Irmán

do vento”, de Manuel Lorenzo González.

Tamén en 3º de ESO na materia de galego cando falamos da Internet (no tema 6, 2ª avaliación

aproximadamente) entramos en bibliotecas virtuais e foméntase a lectura de xornais pola web,

facilitándoselles unha listaxe de páxinas e enderezos electrónicos e facendo unha proba práctica na

aula de informática.


“Don Quijote”de Miguel de Cervantes, “Lazarillo de Tormes”, Anónimo, “El Conde Lucanor”de

Don Juan Manuel, “Romeo y Julieta” de Shakespeare, “La vida es sueño” de Calderón de la

Barca, “Novelas ejemplares”, de Miguel de Cervantes e “Cuentos medievales españoles”, varios

autores. Para que se sintan un pouco atraídos fáiselle na clase unha composición da época e así

facilitarlles un pouco a comprensión do texto.





mesmo texto.




Lingua galega e castelá.









Proxecto lector

37



crear intriga e así logo obrigalos a seguir lendo. Os libros que soen escoller son: “O sol do verán”

de Carlos Casares, “Frío Frío” de Oscar Calato, “A procura do falso Grial” de Manuel Forcadela,

“Dos Arquivos do trasno” de Rafael Dieste, “Retrincos e un ollo de vidro”, de Castelao.


“Pepita Jiménez”de Juan Valera, “Cuentos” de Pérez Alarcón, “Marianela”de Benito Pérez

Galdós, “Tres sombreros de copa” de Miguel Mihura, “Nada” de Carmen Laforet, “La casa de

Bernarda Alba”, de Federico García Lorca.





mesmo texto.



Biología- xeoloxía

El clan del oso cavernario.J.M. Auel. Ed. Maeva. (Incluido no tema Historia da Terra, evolución

humana).

El origen de la vida. A.I. Oparin (no tema de evolución)

EDUCACIÓN SECUNDARIA: FRANCÉS

Para tódolos cursos de lingua francesa temos nos libros de texto exercicios específicos para

practicar este aspecto. A parte diso a profesora leva texto e traballos que se len e expoñen na clase.

(En francés non se propoñen libros de lectura xa que o nivel é máis baixo). Realízanse controis de

lectura periódicos que axudan a afianzar os coñecementos.

Tanto na materia de inglés como de francés os alumnos posuen un CD individual que poden

utilizar nas súas casa para practicar e mellorar diferentes aspectos relacionados coas linguas (un

deles a lectura).

EDUCACIÓN SECUNDARIA: INGLÉS

Os libros que a continaución citaremos en para 1º ,2º,3º e 4º,utilizámolos para practicar a lectura,

tanto na clase (materia avaliable) como na casa, xa que os nenos teñen un CD para practicar pola

súa conta.

Lingua inglesa 1º: “Sinbad” .Janet Hardy-Gould

Lingua inglesa 2º: “Changing places”. Alan Hines.

Proxecto lector

38

Lingua inglesa 3º: “Ear-rings from Frankfurt”. Janet Hardy-Gould

Lingua inglesa 4º: “The ghost of Canterville”. Oscar Wilde.

Con eles practicamos “listenings”, lectura e traducción.

A parte, nos libros de texto aparecen textos e exercicios que contribúen a esta práctica e que como

mínimo se realizan unha vez a semana.

En inglés 1 punto da nota da avaliación é exclusivamente de control de lectura.

Proxecto lector

39

V- XUSTIFICACIÓN DO PRESENTE PLANO DE LECTURA

Despois dos resultados obtidos no traballo diario na clase, e dadas as dificultades que puidemos

detectar, obsérvase a necesidade de fixar un modelo que favoreza e potencie o hábito lector dos

nosos alumnos/as.

Chegar ó fondo do problema faise difícil, xa que atopamos diversos tipos de alumnos cuias

habilidades lectoras deixan bastante que desexar (logo de estudar os datos achegados pola

Comisión de Orientación Pedagóxica e por cada un dos profesores dos distintos niveis educativos e

materias).

Xunto a eles hai outros, que parece adquiriron as habilidades mecánicas, se ben é certo que o

problema parece concretarse na dificultade de comprender o que len, de organizar a información

transmitida polo texto. Esta dificultade de comprensión, parece estar no fondo dun problema máis

xeneralizado de “fracaso escolar”.

Tamén existen alumnos que, ben pola sua procedencia social, ou por desgana, encontran difícil

manexar o vocabulario necesario para entender o sentido xeral ou concreto dos textos presentados.

A deficiencia de adquisición da suma total ou parcial das partes subliñadas xeran unha situación de

“desmotivación” que moitas veces resulta case imposible de superar.

O problema principal con que nos atopamos é a falla de estímulos positivos que reforcen o gusto

pola lectura. Ler como acto lúdico, divertido e enriquecedor non se leva, xa que o esforzo que hai

que realizar para enfrontarse coas páxinas dun libro, os obstáculos que hai que vencer (técnica

lectora, comprensión, vocabulario, motivación) non compensan.

Proxecto lector

40

VI- A BIBLIOTECA ESCOLAR: UN ESPAZO PARA LER, ESCRIBIR E

APRENDER

1. CONSIDERACIÓNS PRELIMINARES

1.1. A LECTURA

A lectura ten aspectos que se nos escapan. Non sabemos que forzas actúan para que unhas persoas

lean compulsivamente e outras aborrezcan devandita práctica. Descoñecemos as razóns polas que

lemos nuns lugares e non noutros, ata sabemos pouco de como nos convertemos en lectores. Unhas

veces foron os nosos pais os transmisores da maxia da literatura oral e outras un profesor que,

mentres falaba da lectura, lía e cativábanos. Tal vez a nosa afección débase ao préstamo dun libro

que nos fixo un amigo ou ata a unha prohibición. Probablemente a carencia de libros na infancia

estimulou a nosa curiosidade e selou unha amizade definitiva con eles. Cada lector, cada lectora

percorreu un camiño, pero resulta difícil definir o momento, sinalar a faísca que acendeu unha

paixón que non abandonamos. O hábito lector obedece pois a causas ocultas, polo que resulta

difícil xeralo e alimentalo con fórmulas concretas.

1.2. A REALIDADE

A pesar dos innumerables esforzos de moitas persoas para que a biblioteca escolar sexa unha

realidade en moitos centros de ensino, o certo é que non sempre se conseguiu. Falta unha demanda

social da mesma; é insuficiente a aposta que as administracións fan e, ademais, carece de persoal

adicado ao seu funcionamento e dinamización. Ademais, como os libros non necesitan intruccións

de manexo, non se enchufan e hai moitos anos que foron inventados, non acaban de cativar aos

mozos e mozas, nin aos seus pais e nais, nin ao profesorado como o fan outros medios electrónicos

ou audiovisuais, de invención e xeralización máis recente.

Dito todo o anterior, con algunhas reservas e excepcións, diremos que é necesario pór os medios

que estean ao noso alcance para achegar a biblioteca escolar ao alumnado, aínda que tamén

debemos ser conscientes de que non sempre teremos éxito. Non podemos deixar de traballar por

esta institución escolar que perpetúa o saber e transmíteo e achega aos novos cidadáns, pero

debemos facelo sen a inxenuidade de pensar que imos conseguir o hábito de lectura no alumnado

só con propórnolo.

Proxecto lector

41

A nosa Biblioteca pretende achegarse o obxectivo anterior ainda que somos conscientes de que

debemos mellorar moito, tanto na inversión anual en libros, como a mellora do espazo.

1.3. AS POSIBILIDADES PEDAGÓXICAS DA BIBLIOTECA ESCOLAR

A BIBLIOTECA ESCOLAR é un instrumento que propicia o intercambio de actividades

realizadas no ámbito escolar e proporciona ao profesorado recursos e ideas para a súa

dinamización e a animación á lectura. Pero estas accións non se expoñen de forma illada senón

como consecuencia da elaboración dun plano ou proxecto pedagóxico da biblioteca, incluído no

Proxecto Educativo e Curricular, impulsado por un equipo interdisciplinar, aprobado polo claustro

do centro e asumido polo Consello Escolar.

É necesaria tamén unha reflexión acerca da necesaria implicación da comunidade escolar

(alumnado, profesorado, familias, institucións educativas, biblioteca pública, etc.) para levar a

cabo acciones conxuntas encamiñadas a fomentar o hábito lector a través da biblioteca escolar ou

desde as aulas.

A biblioteca escolar permite a democratización dos medios e materiais deaprendizaxe, xa que os

pon a disposición de todas as persoas que acoden a ela. É compensadora de desigualdades, despois

de que proporciona a nenos e nenas de familias desfavorecidas recursos dos que carecen na súa

casa.

É un espazo civilizador porque ofrece un ambiente relaxado, de reflexión e aprendizaxe. é tamén

un lugar para practicar a cooperación, é dicir, un lugar onde nenos e nenas comparten tempos,

traballos e lecturas con outros colegas. É potenciadora do hábito lector para todos aqueles nenos e

nenas que, debidamente motivados, acoden ás súas instalacións a ler, consultar, etc.Posibilita o

acceso a fontes diversificadas de información: libros, revistas, prensa, publicacións alternativas,

vídeos, CD-rom, internet, etc. É depositaria da memoria impresa do centro escolar e nela gárdanse

todas as publicacións que se fan no colexio: revistas, dossiers, monografías e calquera material

elaborado nas clases.

1.4. REFLEXIÓNS SOBRE O HÁBITO LECTOR

Moitas persoas que agora len ou lemos con habitual frecuencia non tivemos libros nas nosas casas.

Esas mesmas persoas non tiveron a oportunidade, para ben ou para mal, de asistir a un

despregamento tan grande de medios de animación á lectura como a que rodea agora ao noso

alumnado.

O hábito lector ten algo de irracional. Hai lectores e lectoras que o son a pesar de estar rodeados

Proxecto lector

42

das condicións máis desfavorables que podamos imaxinar. Por contra, as condicións máis

favorables non garanten que quen as goza acabe sendo lector habitual.

Atraer a nenos e nenas cara á lectura é unha tarefa complicada, pois ningún tratamento é eficaz do

todo; é máis, hai tratamentos que producen efectos contrarios segundo quen sexa o paciente.

Co libro e a TV pasa algo moi curioso.É moi probable que se lea menos aínda do que din as

enquisas que se le e que se vexa a televisión bastante máis do que se di que se ve. Míntese por un

problema de mala conciencia?

A lectura é un dos tratamentos de efectos máis rápidos que se pode administrar. Por exemplo,

incorporar vitaminas e minerais, diminuír o colesterol ou o ácido úrico, eliminar cálculos renais ou

biliares e mellorar a artrose ou o reuma require moitas veces tratamentos longos e combinados e só

a longo prazo ven os resultados. En cambio, basta ler un bo libro para incorporar automaticamente

algo de sabedoría, novas sensacións e unha bagaxe cultural máis ampla. Con estas vantaxes, non se

comprende facilmente por que a xente segue sendo remisa á lectura, por que se aproxima aos libros

con tantas precaucións e por que o hábito lector segue sendo unha materia pendente nesta

sociedade.

Pode ser que neste país, a diferenza dos europeos, pasamos nos anos sesenta dun gran salto sen un

afianzamento do hábito lector, sen afección pola lectura, sen coñecer as súas posibilidades

imaxinativas, creativas, formativas, informativas e pracenteiras e sen bibliotecas públicas, a ter

televisión en todas as casas. Perdéronse así unha ou varias xeracións para o nobre acto da lectura.

Actualmente, a situación cambiou pero segue sendo desalentadora.

2. INTERACCIÓNS ESTABLECIDAS DESDE A BIBLIOTECA ESCOLAR

As accións individuais de fomento da lectura son de alto interese nas escolas, pero requiren un

gran traballo. Por iso, é necesario que un grupo de profesores e profesoras se involucre

decididamente para impulsar o funcionamento da biblioteca aínda que será fundamental a

participación de todo o profesorado.

Ese grupo está organizado como Grupo de Traballo, realiza reunións periódicas e coordina,

estimula e fomenta a adopción dunha serie de accións encamiñadas a pór en funcionamento a

biblioteca escolar cos seguintes obxectivos: satisfacer as necesidades de lectura pracenteira e de

consulta de documentos variados; dar respostas aos interrogantes que os estudantes formulen;

proporcionar ao profesorado todo tipo de medios para ofrecer un ensino máis activo; permitir ao

alumnado ser protagonista e capacitalo para manexar todos os recursos documentais.

Proxecto lector

43

A biblioteca escolar pode e debe funcionar como unha tea de araña, de maneira que sexa o lugar de

encontro de todas as persoas relacionadas co ensino.

As interaccións establecidas desde a biblioteca escolar quedan definidas en seis grupos de

referencia:

� Grupo de Traballo responsable da mesma

� O alumnado

� O profesorado

� As bibliotecas de aula

� Os pais e nais

� As relacións con institucións, colectivos, etc.

Xunto a cada un deles, apúntanse esquemáticamente de que xeito poden establecerse esas

relacións. Son listados abertos, pois cada lugar, cada comunidade, cada grupo humano, segundo as

características, abrirá uns camiños ou seguirá outros.

O profesorado

Recibe información de todas as actividades proxectadas. Dispón dunha hora semanal, como

mínimo, para utilizar a biblioteca coa súa clase. Colabora directa ou indirectamente nas actividades

propostas. Propón compras de libros ou coleccións. Visita en horario lectivo, coa súa clase, as

exposicións. Formaliza préstamos temporais en bloque para levalo a aula.

O alumnado

Dispón dun servizo diario de préstamo. Forma parte do grupo responsable da xestión diaria:

fichado, etiquetaxe, formalización de préstamos e devolucións...

Colabora en actividades de animación e dinamización. Ten acceso diario á consulta e lectura en

sala. Pode utilizar todos os soportes que conteñen información: libros, revistas, periódicos, CD-

rom, vídeos... Colabora na confección diferentes publicacións. Aprende a manexarse nela, a través

de actividades de formación de usuarios.

Completa tras as súas lecturas o Diario de lectura.

A biblioteca do aula

Nútrense con préstamos temporais de bloques de libros temáticos, de lectura imaxinativa, de

revistas, etc. a través do profesorado. Incorporan fondos temporais a través das

maletas viaxeiras que achegan novidades ou libros de temas diversos.

Proxecto lector

44

O seminario de biblioteca e literatura infantil

É responsable da organización, da elaboración do plan anual de actuación e da memoria anual.

Elabora materiais diversos: carnés, boletín informativo, diarios de lectura, materiais curriculares.

Traballa na autoformación, mediante reunións, lectura de prensa especializada, libros específicos,

intercambios...

Deseña actividades que favorezan o uso e contribúan á dinamización e animación.

2.1 ANIMACIÓN Á LECTURA

Como animar á lectura desde a biblioteca escolar? Parecería suficiente con que existise e

estivese aberta, pero non é así. Hoxe día, asistimos a un paradoxo que non é fácil de explicar:

publícanse máis libros que nunca (bos e malos), cóidanse as ilustracións ao máximo

producindo auténticas obras de arte, os libros, aínda sen ser baratos, están próximos ao

cidadán, incluído o cidadán pequeno, e a xente os compra curiosamente, pero os índices de

lectura mantéñense en niveis insatisfactorios.

Dise que a escola pode ser un bo lugar para fomentar os hábitos de lectura e para inocular o

benigno virus da lectura entre o público infantil, pero non debemos esquecer que unha

importante tarefa debe realizarse no seo da familia, xa que o que se consiga na escola

dependerá en boa medida diso.

Fanse cursos para formar ao profesorado; apróbanse programas temporais para dotar algunhas

bibliotecas escolares; recoméndase a pais e nais que lean aos seus fillos e fillas e que, á súa

vez, lean para que sirvan de exemplo. Realízanse simposiums, encontros, xornadas, congresos

e outros foros de análises e discusión da situación na que nos atopamos respecto ao aprecio da

lectura por parte das xeracións novas.

Considérase a lectura como unha actividade libre, individual, imaxinativa, creadora, solidaria,

compensadora, intelectual e recreativa. E a pesar de todo, o mazazo da estatística lectora

afunde no desánimo a pais, nais, profesorado, editoriais, profesionais do libro e da biblioteca,

escritores e escritoras, etc.

Resulta difícil resolver esta situación.

2.1.1 Accións encamiñadas a establecer lazos cos nenos e nenas e a biblioteca escolar

Proxecto lector

45

Son accións de recordo e de sensibilización que queren gañar afectivamente ao lector ou lectora

infantil, ademais de conectarlles co espazo bibliotecario e os libros. é moi importante o xeito de

polas en práctica e o éxito depende de como as sente e víveas o responsable ou os responsables de

levalas a cabo.

1. Carné de lector/a. Pode ser un sinxelo documento personalizado, con espazo para escribir o

título e a autoría de cada libro lido. Un pequeno documento para gardar, para coleccionar. Se

temos sinalados os libros de lectura recreativa con adhesivos circulares (gomets) de cores segundo

os ciclos aos que van dirixidos, podemos facer os carnés tamén dos mesmos cores e así facilitamos

aos nenos e nenas (sobre todo aos máis pequenos) o acceso a os “seus” libros, dentro da

biblioteca.( O que nós utilizamos tamén se sela según os libros lidos pola bibliotecaria para facer

un reconto final o día do libro).

2. Carné do Club de Amigas e Amigos da Biblioteca Escolar. Pertencer a leste “selecto” club

require cumprir con algunhas obrigacións: tratar ben os libros, non desordenarlos, acudir

frecuentemente á biblioteca, ler, contar o que lemos... Que non estariamos dispostos a facer por un

amigo ou unha amiga?

Pode ser unha alternativa ao carné de lector descrito máis arriba, cando este xa leva uns anos

funcionando.

3. Elaborar periodicamente materiais-recordo da biblioteca: adhesivos, puntos de lectura,

posters, diplomas, cartóns lectores, etc. que os nenos e nenas poden completar, ler, colorear,

gardar... Materiais que acompañan a algunhas actividades organizadas desde a biblio e que se

entregan cando se visita unha exposición, cando finaliza unha actividade...

4. Edición dun boletín ou revista de publicación periódica coas novidades, con noticias da

biblioteca, noticias culturais e experiencias que se van desenvolvendo nas clases. Permítelle

participar nos seus contidos con valoracións persoais de libros lidos, colaboracións creativas,

pequenos traballos de investigación etc. E é importante que chegue tamén a cada familia para

potenciar a valoración familiar da lectura e do funcionamento da biblioteca escolar e xeneralizar,

no posible, unha sensibilización especial cara á lectura, o libro e a biblioteca.

5. Agasallo dun retrato lector. Os nenos e nenas gardan hoxe día moitas fotografías de múltiples

momentos da súa vida, pero seguro que non é fácil atopar neses documentos persoais unha

fotografía na que estean lendo. Coincidindo co Día do Libro de cada ano ou co final de curso,

Proxecto lector

46

podemos regalar a cada neno ou nena do último curso de Primaria unha fotografía na que estea

lendo, montada nunha cartolina con algún texto e ilustración que fagan referencia á lectura e que

lles sirva de recordo e estímulo permanente.

6. Completar individualmente o Diario de lectura. É un documento con pretensións de memoria

lectora individual, onde o neno ou a nena anotan unhas breves pinceladas do libro lido e que

gardarán como recordo das súas lecturas infantís e xuvenís.

7. Presentación da biblioteca. Son visitas de clases completas, guiadas pola persoa responsable da

biblioteca para presentar as distintas seccións, os contidos de cada unha, a recollida de suxestións,

a disposición de fondos, as posibilidades que alberga, etc. Unha tarefa que é conveniente repetir

cíclicamente para que mozos e mozas exploren ben as posibilidades que a súa biblioteca ofrécelles.

8. Actividades de formación de usuarios. Podemos elaborar un caderno pequeno onde nenos e

nenas, coa axuda do bibliotecario/a completen unha ficha bibliográfica, practiquen a localización

de fondos usando os ficheiros, aprendan o significado dos símbolos contidos nun “tejuelo” e

coñezan as seccións definidas na CDU. Sinxelas actividades que tamén lles permitirán

desenvolverse algo mellor na biblioteca pública á que acudan. Temos á nosa disposición outros

materiais: proxeccións de diapositivas, visionado de vídeos, etc. que tamén axudan na tarefa.

9. Ofrecer aos nenos e nenas dos cursos altos a posibilidade de exercer de bibliotecarias e

bibliotecarios para ordenar os fondos, formalizar préstamos e devolucións, orientar aos

pequenos, colaborar nalgunhas actividades... Ofréceselles, en definitiva, a posibilidade de

exercer unha responsabilidade que consiste en facilitar a apertura da biblioteca e prestar un servizo

temporal aos seus compañeiros e compañeiras.

10. Elaboración de guías temáticas de lectura con motivo dunha efemérides cultural, da

organización dunha “semana” sobre contos ou poesía, para presentar unha compra importante de

fondos, como complemento a unha maleta viaxeira...

2.1.2 Accións de uso habitual na biblioteca

Son actividades que se realizan ao longo de todo o curso na biblioteca. Accións habituais que

converten a biblioteca nun espazo de aprendizaxe, de lectura, de uso de fontes documentais e nun

auténtico centro de recursos para o profesorado e o alumnado.

Proxecto lector

47

1. Apertura diaria para que todo o alumnado poida acudir libremente á sala de lectura con fins

diversos: buscar información, terminar traballos, coller libros prestados etc. Non só debe estar

aberta durante o horario lectivo, senón que debe ampliar o horario ao finalizar as clases da mañá

ou da tarde.

2. Posibilidade de préstamo de libros con trámites fáciles. O préstamo alonga ata a casa familiar o

contacto cos libros. Ademais hai nenos e nenas con notables carencias de libros en casa e, deste

xeito, paliamos en parte o problema.

3. Acudir ao lugar de lectura en grupo acompañados do titor ou titora, do profesorado de lingua ou

do de calquera outra área, polo menos unha hora á semana.

Non deberiamos permitirnos menos que iso. Os nenos e nenas teñen total liberdade para elixir o

libro que queiran e para cambialo se non lles gusta. Un día poden ser libros, outro revistas de

divulgación ou cómics, prensa, libros de coñecemento, revistas escolares, publicacións do colexio

etc.

4. Lecturas en voz alta, por parte do mestre ou mestra de contos, poemas, noticias de prensa etc.

Cada día, como o vaso de leite da mañá ou como o bocata do recreo, sen pedir nada a cambio, só

escoitar e, se alguén quere, facer un comentario.

5. Intercambios de experiencias lectoras. Un neno ou unha nena, semanalmente, explica o último

libro lido e regala aos seus compañeiros e compañeiras algo, feito por el ou ela, relacionado con

ese libro: un pequeno poster, un debuxo, unha poesía, un traballo manual. Os compañeiros,

preguntan sobre o libro. O mestre e a mestra tamén deben colaborar nesta actividade e contar

algúns dos libros que van lendo.

6. Mesas redondas. Cando 3 ó 4 nenos e nenas leron un mesmo libro, pódense facer mesas

redondas para contrastar opinións. É conveniente dispor de media ducia de exemplares dalgúns

libros para facer posible esta actividade.

7. Lectura en voz alta dun mesmo libro por parte de toda a clase. Cada neno ou nena le un

fragmento. Logo coméntase o lido, opínase e pódense facer actividades creativas derivadas da

lectura. Se de devandito libro fíxose unha película, unha vez terminada a lectura do mesmo, vese

dita película e contrástase a linguaxe literaria co cinematográfico. Ademais, contrástase a

Proxecto lector

48

experiencia imaxinativa individual da lectura coa forma de ver o libro e de reinterpretarlo polo

director ou directora da película.

8. Promover a lectura noutros soportes informativos: prensa, revistas científicas, suplementos

infantís dalgúns xornais... Se se dispón de equipamento informático, usar o CD-rom como material

de consulta informativa.

9. Promover actos de recitación ou de dramatización de poemas, libros, contos, etc. ante o resto de

compañeiros e compañeiras da clase. Preparar recitaciones ou lecturas para cursos pequenos que

acoden á biblioteca a escoitalos.

10. Favorecer os préstamos de bloques de libros da biblioteca escolar para nutrir temporalmente as

de aula e levar así novidades á clase; libros de lectura imaxinativa ou recreativa ou libros de

coñecemento sobre temas de ciencias naturais, historia, etc.

11. Confección de maletas viaxeiras para achegar ás aulas libros dunha temática especial,

novidades, libros ben ilustrados, libros dun autor, dun tema que decidimos traballar en todo o

centro, etc.

2.1.3 Accións de sensibilización cultural e de participación da comunidade escolar

A biblioteca debe ser un lugar onde se potencia a cultura, onde se ofrecen pequenas exposicións de

novidades, de materiais de prensa, de posters; onde se ofrece información diversa; a biblioteca

debe ser xeradora de múltiples feitos culturais de interese.

Para iso, é necesario iniciar unha serie de accións como as seguintes:

1. Manter na biblioteca unha carteleira actualizada con todas as noticias que se refiran a libros,

lectura, escritores e escritoras, premios literarios, centenarios e calquera feito cultural.

2. Crear espazos para a exposición de publicacións que se van facendo nas clases: libriños de

Proxecto lector

49

poesía, revistas de clase, monografías, etc. Manter unha sección na biblioteca onde se arquiven

todas as publicacións que se fan no colexio.

3. Realización de dossieres de prensa monográficos sobre autores de actualidade, sobre autores que

son noticia por diversas razóns, sobre noticias rescatadas da prensa que falen de libros, lectura,

bibliotecas, escritores e escritoras, etc. Deixaranse expostos en lugar visible para a súa lectura e

consulta.

4. Realización de “semanas”, exposicións, etc. desde a biblioteca escolar, converténdoa nun espazo

dinámico que lle faga merecedora da consideraciónde lugar de alto interese para o alumnado e o

profesorado do centro. Estas actividades poderán ter como punto de arranque a poesía, a

ilustración, o cine, os contos, as viaxes, os espazos naturais, a paz e a tolerancia, etc.

5. Realizar sesións de contacontos, botando man de persoal especializado, nais, avoas e persoal do

colexio. Os nenos e nenas dos cursos altos poden preparar sesións narrativas, de recitación ou de

dramatización para os pequenos e pequenas

.

6. Manter un espazo onde se presenten as novidades que se van incorporando á biblioteca. é este

importante capítulo da incorporación periódica de novidades que vaian alimentado a biblioteca de

sorpresas.

7. Colocar por diferentes lugares da biblioteca citas lectoras, parágrafos significativos de libros que

hai na biblioteca e que poden servir de reclamo para que nenos e nenas busquen o libro do que

foron sacadas e queiran lelo.

8. Elaboración de posters utilizando fotografías sacadas de revistas e xornais nas que ven persoas

lendo, con andeis de libros detrás, con libros nas mans e que poden servir como puntos de

sensibilización cara á lectura. No poster escribiremos frases como Cando tantas persoas len, por

algo será... ou Todas estas persoas teñen unha biblioteca detrás, ti tela diante, aprovéitaa!, etc.

9. Ofrecer unha sección de libros para adultos, para o profesorado e para nais e pais, co fin de que

nenos e nenas vexan que tamén os maiores acoden á biblioteca. O valor exemplificador desta

práctica pode ser positivo.

10. Ofrecer a nais e pais a posibilidade de que se encarguen de abrir a biblioteca un ou varios días

Proxecto lector

50

á semana. A súa presenza na biblioteca e a súa colaboración en tarefas de animación lectora ten un

valor importante.

11. Promover actividades de escritura que se divulguen: contos individuais ilustrados, libros de

poesías, colaboracións para as revistas do colexio, xornais de aula, colaboracións para suplementos

escolares dalgúns xornais. A escritura e a lectura son actividades que estean estreitamente unidas.

12. Manter un expositor de publicacións periódicas onde se expoñan para a súa lectura revistas

escolares, revistas que se reciben como intercambio, revistas recibidas por subscrición. Ter un

arquivo das mesmas.

13. Intercambio e boa relación coas bibliotecas públicas e infantís da localidade. O préstamo

interbibliotecario, especialmente desde a pública cara á escolar e a posibilidade de que algunhas

accións da escolar esténdanse ata a biblioteca pública, xera un ambiente positivo cara ao libro e a

lectura.

2.2 A ESCRITURA

Escritura e lectura deben camiñar estreitamente unidas. É posible que unha leve á outra e

viceversa. Xa que logo, cando falamos de animación lectora non debemos perder de vista a

invitación a que os mozos e mozas escriban. Comprometidos xa a estas alturas coa

dinamización da biblioteca, imos ver que podemos facer para estimular a escritura. Non sempre

poderemos facelo desde a biblioteca escolar. Se o facemos desde a clase procuraremos que o

que alí produzamos acabe na biblioteca para que sexa mirado e lido por todos os nenos e nenas

que o desexen.

Sinalamos algunhas accións que podemos levar a cabo:

1. Confección de contos individuais ou colectivos, en soportes distintos, de formas diferentes

(troquelados, xigantes, mínimos).

2. Cadernos de noticias. Diariamente, escribiremos nun caderno un resumo da noticia que se

Proxecto lector

51

trae a clase e que se comenta. Ao final do curso, o caderno conterá un interesante repertorio de

notas de actualidade.

3. Diario da clase. Cada semana, un encargado irá escribindo un diario dos sucesos máis

notables e das anécdotas que van ocorrendo en clase.

4. O libro dos recordos escolares. O alumnado que termina E. Primaria escribe os seus

recordos dos anos pasados no colexio. Todos xuntos forman un libro cheo de vida e interese.

5. Revistas escolares de aula, de ciclo, de colexio que recollan as actividades máis

innovadoras e suxestivas para divulgalas.

6. Confección de libriños cos recordos dos avós e avoas ou dos pais e nais. Os mozos e mozas

falan con eles e logo redactan os seus traballos de investigación. A suma de todos os traballos

constitúe unha publicación de interese porque rescata e facilita o acceso

(a través da súa lectura) a outro tempo, a outras vivencias, con protagonistas coñecidos.

7. Libros de costumes e folclore que recuperen informacións sobre como se celebraban as

festas populares, os xogos infantís, o folclore oral, as crenzas e supersticiones, os remedios

caseiros para curar enfermidades, a gastronomía popular etc. é tan larga a lista! Con todo ese

material podemos facer sinxelas publicacións monográficas ou podemos alimentar algunhas

páxinas das revistas do colexio.

8. Libros de viaxes. Unha saída, a excursión de fin de curso, unha visita a un taller artesán,

etc. dan para escribir sensacións, descubrimentos, contar o que se viu,

o que escoitamos, o que se viviu e confeccionar un libriño resumo, un libriño recordo.

9. Libros de contos e lendas. Os avós e avoas contarán os contos e lendas que xa lles contaron

a eles e a elas. Con todo o recolleito, ben organizado e coidadosamente ilustrado,

confeccionaremos un ou varios libros.

10. O album de fotos. Cada neno ou nena selecciona da súa album persoal unha fotografía de

anos atrás. Nun texto escrito debe contar onde e quen fixo a foto, que facía alí aquel día, quen

aparecen con el na foto, que recordos tráelle aquela imaxe. Todos os traballos encadernados

forman un album de fotos da clase, escrito e comentado.

Proxecto lector

52

11. Libros de poesías. Podemos fixarnos nalgunhas das formulillas tradicionais que

recollemos ou nos poemas dun autor coñecido. Unhas e outros serán disparadores que nos

achegarán á rima e ao ritmo e que nos suxerirán fórmulas para crear os nosos poemas. Faremos

unha selección, ilustraremos os escollidos e fabricaremos libros con eles.

12. Para completar a ducia, non nos esquezamos dos libros xigantes, de gran formato, nos que

podemos ir incluíndo ao longo do curso resumos daquelas actividades que máis gustaron,

poesías, contos, noticias, intercambios, debuxos, recortes de prensa... Libros colectivos, libros

entrañables que deixan constancia do ocorrido no aula ou no colexio durante un tempo

determinado, un curso completo...

Hai moitas posibilidades máis para explorar e pór en práctica.

Todos eses materiais, tratados coidadosamente, grapados, cosidos e encadernados pasan á

biblioteca escolar e enriquécena con experiencias vividas por algúns dos usuarios da mesma e

gárdanse nos andeis. Son libros que gardan a memoria, libros que reconstrúen pequenas

historias persoais e colectivas, historias que ninguén escribirá se non o fan os seus

protagonistas.

2.3 ACTIVIDADES DE DINAMIZACIÓN CULTURAL DESDE A BIBLIOTECA

ESCOLAR

A biblioteca convértese periodicamente no foco xerador de actividades culturais que involucran a

todo o centro escolar. Polo menos, é desexable que iso ocorra para que se converta no referente

cultural do centro, para que sexa considerada como un lugar de alto interese por parte de nenos e

nenas, mestres e mestras, pais e nais.

Dependendo do centro onde se traballe, do dinamismo das persoas que forman o grupo responsable

da biblioteca, do compromiso de todo o profesorado coa biblioteca e doutros factores, podemos

atrevernos a organizar unha ou dúas actividades anuais que, por espazo dunha semana, quince días,

un mes..., ofrezan a todo o centro posibilidades diversas: profundar no tema obxecto de traballo,

preparar materiais para unha exposición, visitar o que a biblioteca ofrece en relación ao tema

elixido, confección de materiais curriculares, edición de libros ou revistas monográficas, etc.

O que se conta a continuación é unha relación de accións, “semanas”, exposicións, etc. que

Proxecto lector

53

podemos pór en marcha e nas que a biblioteca é xeradora das mesmas ou receptora (nunha gran

exposición) de todo o que se elaborou e que por fin se expón para que sexa visto e compartido por

toda a comunidade escolar. É moi conveniente que no deseño destas accións pénsese sempre na

globalidad do centro e que se escollan e expóñanse para que todos os niveis poidan aproveitalas:

desde Infantil tres anos ata 4º de ESO.

Son accións que toman como referencia unha efemérides cultural, a poesía, o conto, a ilustración, a

recuperación do folclore oral infantil, a escritura de contos, a paz, o falecemento dun escritor, a

prensa, o mundo do cómic, o cine etc. En moitas ocasións, o tratamento é interdisciplinar: hai que

ler, escribir, debuxar, colorear, imaxinar e crear, achegar materiais diversos e de distintos temas.

Estas montaxes axudan tamén a completar con materiais novos as seccións da biblioteca, pois

propoñen reflexións sobre se os fondos dispoñibles para novas compras. Anímase a pais e nais e ao

público en xeral a visitar as exposicións.

ACTIVIDADES PROPOSTAS

� Semana do cómic (Exposición e traballos relacionados co cómic)

Exposición de cómics.

Visualización de películas relacionadas con personaxes de cómic.

Elaboración de debuxos de gran tamaño dos personaxes máis populares que o mundo do

cómic produciu.

Traballos concretos de creación de historietas.

Realización dalgún boneco, a tamaño natural, que represente a un ou varios personaxes:

Obélix, Mortadelo…

.

� Cando a biblioteca disfrázase de quiosco

(Exposición de xornais; o seu aproveitamento pedagóxico)

Exposición de xornais internacionais, nacionais, rexionais e locais. Realización de mapas

murais: mapa mundi, mapa de España, mapa da comunidade autónoma e localización dos

países, provincias ou cidades e localidades das que se expoñen exemplares.

Exposición de varios xornais dun mesmo día.

Paneis cos elementos dunha noticia.

Proxecto lector

54

Dossier para o profesorado.

Traballos diversos sobre prensa realizados en clase.

� Un libro, unha viaxe (Cando laguen lee un libro, realiza unha viaxe coa imaxinación.

Aproveitando ese día, facemos esta actividade)

Crear tres países imaxinarios: Naturilandia, Librolandia e Fantasilandia en diferentes

lugares do colexio, de forma que haxa que trasladarse dun ao outro. Países imaxinarios que

se anuncian cunha pancarta e que teñen unha ampla exposición de libros para ollear e ler.

Elaboración dun pasaporte para viaxar por eles, que será selado convenientemente.

Pensar nunha actividade que os nenos e nenas deberán facer en cada “país” para que os

responsables vísenlles o pasaporte: colorear unha portada dun libro, achegar unha

fotografía ou unha noticia de prensa relacionada coa natureza, escribir unha opinión tras a

lectura dun libro, fragmento, poema...

� Coidado, a poesía anda solta! (Homenaxe a diferentes poetas)

Exposición e realización de poemas con refrencias de prensa.

Exposición de libros.

Audición de poemas seus musicados por distintos cantautores.

Elaboración de separadores de lectura conmemorativos.

� Taller de outono: follas e palabras (Creación literaria e ilustración sobre o outono)

Preparar un dossier de poemas e textos poéticos do outono para todo o profesorado.

Talleres en distintos puntos do colexio aos que, durante unha semana, acoden nenos e

nenas por ciclos.

Escritura de poemas inventados e realización de ilustracións para expor por todos os

corredores do colexio.

O outono que amarelaba as paisaxes entrou no colexio e faise visible polas paredes de

corredores e biblioteca en forma de poemas e debuxos.

� Exposición sobre América Latina: libros, moedas, selos, instrumentos musicais,

artesanía, biografías de personaxes, debuxos de códices coloreados por mozos e mozas,

xornais de países hispanoamericanos.

Deseño de materiais curriculares para traballar a efemérides dun xeito máis crítico: un

Proxecto lector

55

caderno pequeno de 16 páxinas para os maiores e outro para os máis pequenos.

Elaboración dun cartafol para o profesorado co caderno pequeno antes comentado e outro

con recursos diversos: fragmentos históricos, poemas, cancións, dossier de prensa, etc.

Envío do cartafol a todos os centros escolares da provincia para que a usen.

� Museo de bos contos (Montar unha exposición ao redor dos contos tradicionais)

Seleccionar tantos contos como aulas de clase hai no colexio.

Reunir diversos exemplares de cada conto (botando man da biblioteca pública, de

particulares...)

Cada clase traballa sobre un conto, escribe un fragmento significativo do conto con letra

grande e busca un elemento real do conto. Con todo o anterior e unha decoración adecuada,

móntase a exposición na biblioteca que se converte nun

atractivo e espectacular “Museo dos contos”.

� Talleres de ilustración (Crear ilustracións para adornar o colexio, a partir da colección de

libros ben ilustrados da biblioteca)

� Confección de maletas viaxeiras, con libros especialmente ben ilustrados, que circulan

polas clases do colexio para sensibilizar ao alumnado sobre a beleza das ilustracións.

Obrafdoiross, en distintos puntos do colexio, para debuxar poemas, letras capitulares,

contos curtos, etc.

� Cóntanos un conto!

Creación de contos individuais, colectivos, troquelados, xigantes... nas distintas clases do

colexio.

Exposición final na biblioteca con todo o producido.

Visitas en horario lectivo para ler e ollear.

Repartición dun diploma individual a todos os que participaron na actividade.

� Ánimos lectores (Exposición de textos de personaxes populares animando a ler)

Dirixir cartas a unha longa lista de personaxes populares do mundo da cultura, da política,

do deporte, do espectáculo... solicitando unhas liñas de apoio á lectura e unha fotografía

adicada.

Exposición das fotos e dos textos recibidos, como acción sensibilizadora dos beneficios da

lectura.

Proxecto lector

56

Realización dunha publicación especial para as familias, que recolla todo o que ofrece a

exposición.

� A paz e os libros (Exposición de libros e traballos con temática pacifista)

Realización dun nº por clase co tema da paz, con técnica libre. Selección de libros con

temática pacifista.

Exposición dos traballos realizados nas clases e de libros sobre a paz e a tolerancia.

Confección dun nº colectivo con “pombas mensaxeiras” e siluetas de nenos e nenas de

diferentes cores, sobre as que se pintou ou escrito algo.

Elaboración e distribución entre as familias dunha guía de lectura con libros sobre o tema

da paz.

� A natureza e os libros (Creación de catro espazos-ecosistemas con libros)

Creación de catro ecosistemas nos que ler e facer actividades.

Eses catro espazos poden ser: bosques, polos, desertos e mares. Están situados en distintos

puntos do colexio.

En cada espazo hai unha exposición de libros, unha carteleira con recortes de prensa sobre

eles, mesas e cadeiras de lectura e traballo.

En cada espazo, os nenos e nenas realizan actividades concretas complementarias á lectura:

adhesivos conservacionistas, textos e poemas sobre o mar, escribe desexos en camelos de

cartolina, escriben e decoran follas para vestir ás árbores...

� Súbe ao tren da poesía (Descubrir a poesía e aos seus autores)

Cada clase ocúpase de ler e traballar cun poeta ou poetisa. Cada clase prepara os seguintes

materiais: un poema copiado con letra grande nunha cartolina; un debuxo, co mesmo

formato, da poesía elixida; unha pequena biografía do autor elixido.

Prepárase, tras ese proceso, unha exposición con todos os traballos feitos en clase sobre

poetas e poesía.

Un tren de cartolina, de corenta vagóns, con nomes de poetas adorna as paredes de varios

corredores.

Exponse, ademais, todos os libros de poesía da biblioteca escolar e os que nos prestaron

particulares, a biblioteca pública, etc.

Todo o colexio pasa pola biblioteca a contemplar a exposición e a ler poemas. Cada neno e

cada nena reciben un punto de lectura especial, troquelado, co tren da poesía.

Proxecto lector

57

� O patio da miña casa (Recompilación de folclore oral infantil)

Elaboración de enquisas para pasar ás familias a través dos seus fillos e fillas. Recepción e

baleirado das mesmas.

Confección de dúas libritos con nanas, cancións de dedos e mans, retahílas, fórmulass para

elixir, cancións de corda, cancións de corro, cancións en xeral... ilustradas polo alumnado.

Agasallo dun libriño a cada familia con motivo do Día do Libro.

� O cine e os libros (Conmemoración do 101 aniversario do nacemento do cine) Aproveitar

algún dos libros de lectura colectiva ou contos lidos nas clases dos pequenos.

Trala lectura, reescribir o libro en dez frases.

Debuxar un “fotograma” por cada frase.

Montaxe dos debuxos e as frases en cartolinas grandes, formando unha longa tira por

“película”.

Visualización en vídeo, daquelas películas reais que se fixeron a partir de alguns dos libros

lidos para analizar as diferenzas entre a lectura persoal e a película.

Exposición na biblioteca de todas as “películas”.

Elaboración dun punto de lectura conmemorativo.

� Dez anos de biblioteca escolar (Punto e seguido na historia da nosa biblioteca. Exposición

conmemorativa) Elaboración de carteis que ilustren os dez anos de biblioteca escolar. Cada

“semana” ou montaxe represéntase nun cartel con textos, fotografías, reseñas de prensa e

materiais elaborados.

Exposición conmemorativa dos carteis e de todos os boletíns, posters, materiais

complementarios, libros... elaborados neses dez anos. Confección dun boletín especial

conmemorativo que recolla parte da historia.

� Os libros da vida do aula (Libros colectivos escritos polo alumnado contando o día a día

do aula) Cada clase dispón dun libro en formato grande (43 x 32 cm) onde se recollen

poemas, textos, debuxos, noticias, anécdotas... durante un trimestre, un semestre, un curso

escolar... Exposición de todos os libros na biblioteca, completada cunha mostra de libros,

Proxecto lector

58

unha exposición de puntos de lectura ou calquera outro material aparente.

� Centenario de Lorca (Exposición) Pequena exposición de fotos, libros, etc. sobre Lorca.

Elaboración dun caderno pequeno cos seus poemas. Traballos a partir da súa poesía.

� A maleta familiar (Compartindo lecturas toda a familia) Dispomos dunha pequena maleta

co seguinte contido: unha ducia de libros de pouco texto, variada temática, boas

ilustracións, relacionados co que se traballa (se se pode), para diversas idades; un vídeo;

unha ou dúas revistas; un suplemento infantil; unha casette con música popular ou clásica e

un caderno para anotacións. Cada semana leva a maleta un neno ou nena da clase

á súa casa. Toda a familia aproveita o seu contido. No caderno escriben as súas impresións,

suxestións... todos os membros da familia que o desexan.

� A natureza nas túas mans (Exposición de materiais naturais e de libros)

A biblioteca recibe para expolos rochas e minerais, fósiles, restos vexetais, restos animais,

etc. Complementando o anterior, exponse todos os libros que contén a biblioteca (e os que

se toman prestados da Municipal) sobre este tema.

A biblioteca ábrese á cultura e recibe a visita de todo o alumnado do centro.

� O mar de Rafael (En homenaxe póstuma a Rafael Alberti)

Facilítase ao profesorado todo o material posible para que nas clases trabállese a poesía de

Alberti.

Distribúese un libriño de 16 páxinas cunha selección de poemas de Rafael.

Un vídeo cos programas que as televisións emitan os días seguintes ao seu falecemento.

Unha casette de Rosa León, cantando os seus poemas. Todos os libros dispoñibles escritos

por Rafael. Un amplo dossier de prensa con todo o publicado. As clases fan traballos que se

colgan nos corredores ou que se depositan na biblioteca

Proxecto lector

59

VII-OBXECTIVOS:

Unha vez que se analizou a realidade do Centro, e tendo en conta as dificultades e os retos aos que

teremos que facer fronte, consensuáronse unha serie de obxectivos a conquerir co Plano lector.

Son os seguintes:

1.-Estimula-lo hábito de lectura, espertando a necesidade de ler dende as idades máis

temperás, e decir, dende o primeiro ciclo de Primaria.

2.-Favorecer a aparición dunha relación máis estreita e persoal entre o alumno e o libro

como ente físico e cultural.

3.-Fomenta-lo hábito lector dende todas as áreas e todos os niveis e desenvolver a

comprensión lectora do xeito máis eficaz e harmónico que sexa posible.

4.-Fomenta-lo emprego da Biblioteca para a búsqueda de información e aprendizaxe, e

como fonte do pracer da lectura.

5.-Asegurar e alenta-lo crecemento lector nos alumnos dun xeito continuado, potenciando

as ferramentas lectoras, como son a habilidade mecánica, comprensiva e o dominio do

vocabulario, descubríndolles as posibilidades de utilización de diferentes modos de lectura

(silenciosa, oral, individual ou colectiva).

6.-Favorece-la comprensión lectora mediante técnicas de traballo persoal e na aula,

potenciando o uso do dicionario para resolve-las dúbidas sobre o vocabulario específico das

distintas áreas, empregando as tecnoloxías da información como instrumento de traballo e

aprendizaxe.

7.-Descubrir no alumnado a sensibilidade con respecto á literatura, cultiva-lo seu gusto e o

pracer de ler, compensando, na medida do posible, a falla de estímulos familiares, sociais

ou persoais.

Proxecto lector

60

8.- Implicar e dar participación aos distintos sectores da comunidade educativa nas

propostas do Plano coa fín de contribuír a crear un ambente lector dentro e foro da aula e

do centro.

9.-Dotar aos estudantes das capacidades básicas para obter e empregar de xeito autónomo

diferentes recursos, servizos e materiais.

10.- Emprega-la biblioteca escolar, integrándoa na práctica docente, transformándoa nun

centro xerador de actividades que desenvolvan hábitos de lectura, competencias de

escritura e habilidades de aprendizaxe.

Proxecto lector

61

VIII- PROGRAMA DE MEDIDAS E ACTIVIDADES PARA

DESENVOLVER O PLAN DE LECTURA NO CURSO 2008-09.

Nas distintas reunións que se tiveron, recabouse información sobre materiais, libros, planos das

distintas editoriais, etc; estudándose polo miúdo as características de cada unha das distintas

ofertas que hai no mercado.

Unha vez analizada a realidade do Centro, propostos os obxectivos e estudado o material, tratóuse

de facer compatible a consecución dos obxectivos coa realidade do noso alumnado, así como

tamén coa oferta existente, que xa ven estruturada por idades, intereses e niveis, chegándose á

conclusión de que o Plano lector máis axeitado para nosa realidade e os nosos obxectivos é o

Plano Leotodo da Editorial SM, que vai servir de base material ao noso Plano específico de

Centro.

O Plano lector Leotodo busca desenvolver a comprensión lectora mediante un material lúdico e

motivador para o alumno de Primaria (coincide co noso obxectivo de desenvolvemento da

comprensión lectora e de descubrir o pracer da lectura).

1. MATERIAIS DO PLANO

Material do alumno: Pódese elixir entre 9 cartafoles diferentes para toda a Primaria (de acordo co

nivel lector, de motivación e comprensión do alumnado). Cada cartafol consta de tres libros –un

por trimestre- e o material para traballa-la comprensión dos mesmos.

Material do Mestre: A cada cartafol do alumno correspóndelle un cartafol do mestre; asímesmo

as fichas dos libros que axudan a sacarlle o máximo partido ás actividades co obxectivo de crear

lectores creativos e competentes.

Material para o aula: Co o obxecto de fomenta-la recomendación de outras lecturas está o

Lectómetro.Consiste nun mural de 1 metro de ancho por 70 cm de alto, que se pode colgar no aula

e facer partícipes da actividade a todos os alumnos da mesma.

Os alumnos que recomendan un libro ó resto dos seus compañeiros poden levantar unha solapa,

por orden numérico, e ler en alto o texto que aparece debaixo de cada solapa. Este texto pertence a

Proxecto lector

62

un único relato que se vai desvelando a medida que as pestanas se vaian descubrindo. Ao final o

mural desvela unha ilustración feita especialmente e relacionada co texto lído.

Actividades on-line do plano lector Leotodo: Hai a dispor dos alumnos actividades on-line

relacionadas cos libros do plano Leotodo. Serven como elemento motivador e como implicación

das Tic´s no plan lector.

2. ESTRUTURA DO MATERIAL

O plano lector Leotodo busca desenvolver a comprensión lectora mediante un material lúdido e

motivador para o alumno de Educación Primaria.

Ten nove niveis de dificultade para poder axeitarse ás distintas necesidades dos alumnos e a

realidade de cada aula e grupo.

Traballa cos alumnos a través dun material moi atractivo para así conseguir unha maior

motivación, xa que ésta é importantísima para os nosos obxectivos.

Inclúe unha programación de aula de cada un dos libros para facilita-lo traballo diario na aula, de

xeito que as distintas actividades xa están prefixadas según o nivel de dificultade axeitado para

cada grupo-aula.

Ademais, tamén ten actividades para implicar ás familias: boletíns, preparación de charlas… de

xeito que o plano non quede só nunha serie de actividades feitas exclusivamente no colexio,senón

en lecturas, comentarios e suxestións que cheguen ás casas dos alumnos e teñan como referencia ás

familias.

Cada un dos libros ten un plano de dez sesións nas que se vai traballar o lído para afondar nos

aspectos máis relevantes das lecturas e así poder facer lectores eficaces e conscientes tanto do que

len como da estrutura formal das historias que se contan nos libros.

Consta tamén de recomendacións de lecturas por áreas; xa que hai unha selección de lecturas

organizadas por ciclos e por áreas para englobar todas as materias no Plano lector e que se teña

unha visión do mesmo como un eixo vertebrador das actividades docentes do centro educativo.

Proxecto lector

63

3- PLANO DE DISTRIBUCIÓN DAS LECTURAS NOS DISTINTOS CICLOS DE

EDUCACIÓN PRIMARIA

� PRIMEIRO CICLO:

NIVEL 1: Los lápices mágicos.

Por qué lloras.

Si tienes un padre mago.

NIVEL 2: A hormiga Miga, mega maga

Los siete cabritillos.

El jajilé azul.

NIVEL 3: Maxi el aventurero.

Los cuervos del jardín.

Comelibros.

�� SEGUNDO CICLO:

NIVEL 1: Quién sabe liberar un dragón?

La Odisea.

EL secreto de la momia.

NIVEL 2: Los sueños de Aurelia.

Lágrimas de risa.

El caballo de agua.

NIVEL 3: Preocupados.com.

La última noche de la Luna.

El libro invisible.

Proxecto lector

64

� TERCEIRO CICLO:

NIVEL 1: El misterio de la Ronda de noche.

El misterio de la Mona Lisa.

Cómo escribir realmente mal.

NIVEL 2: El palacio de las cien puertas

3333

El tesoro más preciado do mundo

NIVEL 3: La leyenda del rey errante.

El enigma Vincent.

La vida es sueño.

Unha vez detallada a distribución, comenzóuse á programación das distintas actividades de cara ao

máximo aproveitamente das lecturas. Sendo este o primeiro ano no que desenvolvemos o Plano,

tratarase de que o desenvolvemento das sesións sexa o máis fiel ao Plano posible para poder logo

avaliar os resultados e as actividades con obxectividade, posto que ao facer todo o previsto

poderanse notar os erros, as disociacións coa realidade ou os acertos de cada unha das propostas

didácticas que van desenvolvendo o Plano.

Cada un dos libros ten programado un número de dez sesións, que, en principio deberan ser

suficientes para acadar os obxectivos propostos sen merma-la motivación dos alumnos.

É de salientar que cada unha das actividades será logo avaliada e en anos próximos poderá ser

mantida, reducida ou eliminada según o resultado que vaia dando.

Esta avaliación será trimestral, coincidindo co remate das actividades de cada un dos libros que

conforman o cartafol.

Nesta avaliación terase en conta a adecuación do material ao nivel dos alumnos, se é ou non

suficientemente motivadora, si é interesante, se as actividades foron suficientes, escasas ou

demasiadas.

Proxecto lector

65

Tamén se verá o nivel de participación tanto de alumnos como das familias; dos profesores de

outras áreas, emprego do dicionario, biblioteca, tecnoloxías de manexo da información e calquera

outro aspecto que fora xurdindo no desenvolvemento do Plano e que nun principio no se tivese

atinado nel.

Ao final do curso, farase unha valoración xeral do Plano, que abranguerá o desenvolvemento da

totalidade do Plano así como de tódolos factores materiais e humanos referentes a el, tentando

sacar as conclusións pertinentes de cara a facelo máis operativo e útil nos vindeiros anos.

Este primeiro ano as actividades do Plano lector vanse realizar maioritariamente nas clases de

Lingua Castelá, por iso todos os materiais e programacións están nesta língua.

Haberá coordinación coas outras áreas, especialmente coa de Língua Galega, co obxectivo de

incluir en próximos anos libros en Galego nos propios cartafoles do Plano, xa que, aínda que non

estean neste momento na programación polo miúdo, si que vanse ver reflectidos nas actividades de

lectura do plano ao final de curso na avaliación pertinente, pero como hai que arrincar dalgún

xeito, pensouse que era mellor este primeiro curso cinguirse aos materiais que xa viñan nos

cartafoles e é por iso que tanto os libros como as programacións están en Língua Castelá pero,

como xa se dixo anteriormente, estarase en contacto co departamento de Normalización

Lingüística e o seminario de Língua Galega para ir preparando materiais axeitados cara a vindeiras

edicións.

Tamén se verán lecturas en Lingua Inglesa de cara á próximos anos.

4- PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS DAS LECTURAS DOS DISTINTOS NIVEIS

4.1 PRIMEIRO CICLO:

� NIVEL 1:

LOS LÁPICES MÁGICOS

OBXECTIVOS DIDÁCTICOS

• Ler un texto de forma clara e co ton axeitado.

• Obter datos concretos dun texto para completar un resumo.

• Crear textos publicitarios a partir da lectura.

Proxecto lector

66

• Fomentar a imaxinación na creación de escritos persoais.

COMPETENCIAS BÁSICAS

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Fomentar unha actitude crítica e aprender a

utilizar a linguaxe como forma de expresión de opinións propias.

• Competencia comunicativa. Desenvolver o interese pola linguaxe publicitaria e as súas

claves, como modo de utilizar outras formas de expresión.

• Competencia cultural e artística. Valorar o sentido lúdico da linguaxe a través da

realización de pasatempos e sopas de letras.

EDUCACIÓN EN VALORES

• Valoración da amizade.

• Importancia da honestidade nas relacións persoais.

• Desenvolvemento da imaxinación como forma de ver a realidade.

• Interese pola fantasía e a creatividade.

• Valoración da fantasía como medio de mellorar a vida cotiá.

PROGRAMACIÓN PARA A AULA EN DEZ SESIÓNS

Sesión 1 Antes da lectura, falar cos alumnos sobre o debuxo. � Gústavos debuxar e pintar? Por

que? Que é o que máis vos gusta debuxar? � Pedir aos alumnos que fagan un debuxo dun obxecto,

un lugar ou unha persoa que lles guste moito. � Anticipar que a lectura de Os lapis máxicos vai a

descubrirlles todas as cousas que encerran os debuxos.

Sesión 2 Pedir aos alumnos que lean por quendas as páxinas 4 a 15. Se é necesario, o profesor fará

unha lectura en eco. � Propoñer despois que se fixen moi ben nos debuxos das casas e os cuartos

dos nenos. Que diferenzas hai entre elas? Onde cres que llo/llelo pasarán mellor os nenos? Cres

que é necesario ter moitos xoguetes para pasalo ben? � Completar «Noticia» da Revista (páx. 1).

Sesión 3 Ler en voz alta as páxinas 16 a 25 pedindo aos nenos que sigan a lectura nos seus propios

libros. � Comentarlles que, a través dos seus debuxos, poden vivir moitas aventuras, con axuda da

Proxecto lector

67

súa imaxinación. � Completar «Un mundo nunha caixa de cores» e «Que debuxas ti?» da Revista

(pág.2). � Establecer un debate sobre a actitude de Guillermo: Paréceche ben que se leve as

pinturas de Hugo? � Resolver Búscanse lapis de cores» da Revista (páx.4).

Sesión 4 Ler en voz alta, por quendas, as páxinas 26 e 27. � Resolver a «Sopa de letras» e «Puntos

máxicos» da Revista (páx. 4). � Pedir aos alumnos que digan se lles gustou o libro e por que. �

Completar a sección «Qué opinas?» da Revista (páx. 3). � Debater todos xuntos por que cren que

os mesmos lapis son diferentes en mans dun e outro neno. � Propoñer a realización dun Taboleiro

de opinións. Colgalo ao fondo da clase e animar aos alumnos a que escriban unha breve opinión

sobre o libro para poñela no taboleiro.

Sesión 5 Completar o resto de seccións da Revista. � Imaxinar entre todos qué debuxos fai Hugo

cos seus novos lapis de cores. � Que pasará agora con Guillermo? Devolveralle a Hugo os seus

lapis? � Propoñer que inventen distintos finais para a historia, e que en parellas ou grupos os

conten en voz alta aos seus compañeiros.

Sesión 6 Recuperar o debuxo que fixera cada un antes de empezar a ler o libro e comentar co resto

dos compañeiros que sucedería se de súpeto todos os debuxos cobrasen vida. � Abrir un diálogo:

Gustaríache? Por que? Que cres que pasaría se o teu debuxo tamén cobrase vida? Que pasaría

cando se atopase co debuxo que fixo o teu compañeiro?

Sesión 7 Comentar que este libro nos fala da importancia da imaxinación. Propoñerlles que

observen as nubes a través da ventá, intentando ver as súas formas. � Despois, propoñerlles que

debuxen unha delas e a ensinen ao resto da clase para que, usando a súa imaxinación, descubran

novas formas.

Sesión 8 Imaxinar que acontecese coas palabras o mesmo que cos debuxos de Hugo e Guillermo.

Propoñer que cada un escriba unha palabra nun papel e imaxine que cobra vida: Que acontecería?

Como sería? Que palabras serían as súas amigas? E as súas inimigas? � Pedir aos alumnos que,

para o próximo día, busquen en revistas, periódicos,... fotos, imaxes e cadros e lévenos a clase.

Sesión 9 Meter as fotos de xornais e revistas que trouxeran os alumnos nunha caixa e mesturalos.

Volver repartilos e pedirlles que imaxinen qué aventuras poderían vivir nese cadro se cobrase vida,

como os debuxos de Hugo e Guillermo.

Sesión 10 Comentar cos alumnos o personaxe do señor Rufino e a súa papelaría. � Imaxinar qué

outras cousas haberá nesa papelaría. Serán especiais os bolígrafos? � Explicar aos alumnos se non

o saben en que consiste un anuncio publicitario de televisión e pedirlles que fagan un anunciando a

papelaría do señor Rufino.

Proxecto lector

68

¿POR QUÉ LLORAS?


• Ler un texto dialogado co ton axeitado.

• Fomentar o sentido crítico á hora de expresar unha opinión persoal.

• Recoñecer palabras relacionadas cun tema determinado a partir da súa definición.

• Identificar palabras da mesma familia.


• Competencia social e cidadá. Fomentar a importancia da linguaxe como vehículo de

expresión das emocións persoais.

• Competencia en comunicación lingüística. Aprender palabras pertencentes a un mesmo

tema e utilizalas no contexto adecuado, para mellorar as producións persoais.

• Competencia para aprender a aprender. Localizar información nun texto como forma de

mellorar as habilidades de comprensión lectora.


• Recoñecemento de emocións: a tristura.

• Valoración da importancia de expresar as emocións persoais.

• Respecto polos sentimentos dos demais.

• Valoración da relación cos irmáns.


Sesión 1 Antes da lectura, falar sobre o choro. � Propoñer aos alumnos que comenten cando

adoitan chorar e por que. Escribir na lousa algunhas das razóns que deron os alumnos. � Comentar

con eles se cren que sempre fan falta razóns para chorar. Algunha vez choraches sen razón?

Proxecto lector

69

Sesión 2 Observar cos alumnos a portada e o título do libro que van ler. Preguntarlles por que cren

que está a chorar o irmán de Lidia. Pedirlles que o escriban nun papel; recollelo e gardalo nunha

caixa.

Sesión 3 Ler as páxinas 6 a 19, esaxerando o ton e o choro do protagonista. � Comentar a

utilización da onomatopea «buaaaaa» para expresar o choro. Coñecen algunha outra? («Snif»). �

Pedirlles que comenten se na súa casa se producen situacións parecidas. Que fan os teus irmáns

cando choras? E ti cando choran eles? � Buscar outras onomatopeas e apuntalas na lousa. Explicar

entre todos que significa cada unha.

Sesión 4 Ler en voz baixa as páxinas 20 a 33. � Comentar que Lidia acaricia o seu irmán para

consolalo. Propoñer os alumnos que, en parellas, dramaticen unha situación: un dos nenos fará que

chora e o outro consolaralle. � Falar sobre as diferentes formas de consolar que máis os axudan

(dar unha aperta, falar do que pasou,...)

Sesión 5 Realizar unha lectura dramatizada das páxinas 34 a 39. � Reflexionar entre todos sobre

como se sente o irmán de Lidia. � Comentar se algunha vez se sentiron así. Cando foi? Que che

pasou? � Resolver «Os lectores cóntanos» da Revista (pág.2).

Sesión 6 Ler en voz alta as páxinas 40 a 45. � Pedir aos alumnos que observen o debuxo da páxina

41. Que quere transmitir o ilustrador? Comentar os recursos dos debuxantes para transmitir

emocións e pedir aos alumnos que debuxen a un personaxe enfadado, a un nervioso, e a un

sorprendido. � Comentar os debuxos e pedirlles que expliquen qué recursos utilizaron. � Pedirlles

que traian de casa a fotografía de alguén chorando, rindo, enfadado, alegre...

Sesión 7 Recuperar as razóns que escribiran os alumnos antes de empezar a ler o libro polas que

crían que choraba o irmán de Lidia. Comprobar se algún acertara. � Completar a sección «¿Un

libro para llorar?» da Revista (páx. 3). � Usar as fotografías que cada alumno trouxo de casa para

que expliquen por que cren que o personaxe da foto ri ou chora.

Sesión 8 Facer ver aos alumnos a importancia de ter alguén que nos console cando estamos tristes.

Facer un compromiso entre todos os nenos e nenas da clase. Escribir nunha cartolina:

«Consolarémonos cando esteamos tristes», e despois, asinalo todos como forma de asumir o

compromiso. � Pódese ir máis alá, e ver como se lles pode facer a outros a vida máis doada:

establecer un decálogo con propostas como «Dar os bos días», «Deixar xogar a todos», etc.

Sesión 9 Comentar cos alumnos que o libro que leron fala dun sentimento, a tristura, e unha forma

de expresalo, o choro. � Pedirlles que digan como expresan eles a tristura. � Propoñer o xogo de

«Como me sento?». En grupos, un alumno expresará unha emoción a través de xestos e os demais

deberán adiviñar de que se trata.

Proxecto lector

70

Sesión 10 Completar o resto de seccións da revista. � Preparar unha caixa cunha tarxeta: «As

Miñas razóns para chorar», e outra coa tarxeta «as Miñas razóns para rir». Comentar aos alumnos

que se van colocar as caixas en clase, para que cada neno ou nena poida escribir as razóns polas

que está triste ou contento se as quere compartir cos demais. Fixar un día á semana para ler e

comentar as achegas dos alumnos.

SI TIENES UN PAPÁ MAGO...


• Realizar hipótese sobre a lectura a partir do texto.

• Obter información concreta a partir da lectura.

• Relacionar os personaxes co seu discurso.

• Expresar de forma axeitada unha valoración persoal.


• Competencia para aprender a aprender. Seleccionar a información dun texto de acordo

cuns criterios establecidos, como forma de mellorar as habilidades de comprensión lectora.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Utilizar a linguaxe como forma de

expresión dunha opinión persoal, para desenvolver o sentido crítico.

• Competencia cultural e artística. Valorar os aspectos lúdicos da linguaxe, a través dos

xogos con letras e palabras.


• Relación cos pais.

• Importancia da actitude positiva ante a vida.

• Apreciación da necesidade de mostrar afecto aos demais a través das palabras.

Proxecto lector

71

• Recoñecemento da importancia do afecto nas relacións cos demais.

• Valoración da amizade e do respecto aos demais.


Sesión 1 Antes da lectura, observar xuntos a portada do libro. Que cren que representa? Que

relación pode ter co título? � Dialogar sobre a profesión dos seus pais ou nais e propoñerlles que

fagan un debuxo deles vestidos coa roupa e os obxectos que utilizan para traballar. � Pódese facer

un mural con todos debuxos titulado «Se tes un papá/mamá...» (indicando a profesión reflectida en

cada debuxo).

Sesión 2 Ler aos alumnos as páxinas 5 a 20, facendo especial fincapé no ton. � Propoñerlles que

escriban de qué tipo serían as palabras dos seus pais (dentais, policiais, condutoras, construtoras,

...) se lles tivesen que poñer un nome. � Chamar a atención dos lectores sobre a ilustración da

páxina 12. Cantas referencias hai aos dentes? Por que?

Sesión 3 Realizar unha lectura encadeada das páxinas 21 a 35. � Comentar cos alumnos a actitude

do pai de Campión e establecer un pequeno debate: A ti tamén che gusta gañar sempre? Como te

sentes se perdes? Por que a Campión non o fan feliz as palabras do seu pai? � Propoñer os alumnos

que se fixen no debuxo da páxina 35 e pedirlles que fagan un parecido que represente algúns dos

seus amigos no colexio. Pedirlles que escriban debaixo o nome de cada un.

Sesión 4 Ler en voz baixa as páxinas 36 a 44. � Pedir aos alumnos que opinen sobre a actitude dos

pais de Tesorito. Cres que a ela tamén lle gustaría recibir algunhas palabras? � Recortar bocadillos

e escribir dentro unhas palabras para regalarlle a Tesorito antes de ir ao colexio.

Sesión 5 Propoñer aos alumnos que escriban nun papel as palabras que, segundo eles, lle di o pai

de Chiqui cando se vai ao colexio. Pedirlles que garden o papel e que non llo ensinen a ninguén ata

que remate a lectura do libro. Resolver as seccións «En portada» e «O canto do lector» da Revista

(páxs. 1 e 2).

Sesión 6 Recordar entre todos o lido ata agora. Realizar unha lectura dramatizada das páxinas 46 a

54. Pedir aos alumnos que poñan moita atención no ton e que lean con voz alta e clara. � Dividir a

clase en grupos e pedir a cada grupo que invente unha fórmula máxica que pode ter o papá de

Chiqui para que o seu fillo sempre estea alegre (apócema de «Risa para sempre», xarope «Nunca

triste» de gargalladas de morcego...).

Proxecto lector

72

Sesión 7 Ler aos alumnos as páxinas 55 a 62. � Pedirlles que recuperen o papel no que escribiran

as palabras que crían que lle dicía a Chiqui o seu pai. Ler en voz alta algunhas delas e comprobar

quealumno ou alumna dera unha resposta máis parecida. � Resolver «Exclusiva» da Revista (páx.

3).

Sesión 8 Preguntar aos alumnos se coñecen algún truco de maxia. Animarlles a que pregunten nas

súas casas e convocar unha «sesión máxica» na que os alumnos mostrarán os seus trucos aos

demais. � Pedir aos alumnos que, entre todos, fagan varios carteis para colgalos na clase ou no

corredor, anunciando o día, a hora e o nome do espectáculo.

Sesión 9 Propoñer aos nenos e nenas que escriban unha breve nota na que expliquen en que

ocasións eles tamén fan maxia coas palabras. Darlles o modelo de inicio da nota: As miñas

palabras son máxicas cando... (dígoas sorrindo moito) porque... (contáxiolle ao outro a miña

alegría e ponse moi contento). � Poñer as notas en común na aula. Preparar un canto na cortiza e

titulalo: «Unha clase chea de magos». Colgar alí as notas de todos os alumnos.

Sesión 10 Completar o resto de seccións da Revista. � Dramatizar algunhas escenas inventadas que

faga ver os nenos a importancia de «como se din as cousas». Por exemplo: un neno pregúntalle a

outro que tal está (de forma enfadada, despois interesándose moito, por último sen interese); unha

nena pide perdón por algo que fixo (con cariño, por obriga, desgustada), etc. Que cambia en cada

situación? Como se sente cada un dos que participan nela?

� NIVEL 2:

LA HORMIGA MIGA, MEGAMAGA

OBXECTIVOS

• Ler un texto con claridade e atendendo ao ton.

• Obter información e datos concretos dun texto para completar un resumo.

• Desenvolver o sentido crítico para valorar un texto a partir duns criterios establecidos.

• Ordenar palabras para formar unha oración en relación ao texto traballado.


Proxecto lector

73


realización de pasatempos e sopas de letras.

• Competencia comunicativa. Desenvolver o interese pola entrevista como forma de

comunicar unha información sobre un personaxe e valorala con sentido crítico.





• Aprecio dos xestos que os demais fan por nós.

• Importancia do esforzo persoal como forma de lograr metas.

• Importancia de manter unha actitude positiva e alegre ante as distintas situacións da vida.

• Valoración das calidades propias e alleas e desenvolvemento da autoestima.


Sesión 1 Antes da lectura, falar cos alumnos sobre o título do libro que van ler. � Chamar a

atención dos alumnos sobre o nome da formiga e facerlles ver que hai rima. Inventar outros nomes

de animais que teñan rima. � Observar a ilustración e interpretala entre todos.

Sesión 2 Ler aos alumnos os capítulos 1 a 4, pedíndolles que sigan a lectura nos seus propios libros

e que presten especial atención ao ton. � Propoñer despois que cada alumno elixa a un dos animais

que se queixa e que elabore unha carta dirixida á Formiga Miolo, explicándolle que opina da

solución que lle propuxo, e se lle dá ou non bo resultado.

Sesión 3 Ler en voz alta, por quendas, os capítulos 5 e 6. � Propoñer aos alumnos que eles tamén

mostren aos demais os seus sonos. Darlles unha estrela recortada nunha cartolina e propoñerlles

que escriban dentro cál é o seu sono. Pedirlles que lleso colguen e o ensinen aos demais. �

Establecer un debate sobre a actitude da Formiga Miolo. Paréceche que tivo unha boa idea? ¿Por

que? Cres que está a axudar aos animais da selva ou que os está a enganar? � Resolver

«Entrevista» e «Canto do lector» da Revista.

Sesión 4 Realizar unha lectura dramatizada dos capítulos 7, 8 e 9. Pedir aos alumnos que elixan o

ton de voz máis axeitado para o fragmento que lles toque ler. � Comentar con eles o que lle sucede

Proxecto lector

74

ao paxaro do paraíso. Como era máis feliz? Como se sente ao final? � Invitar os alumnos a que lle

escriban unha carta explicándolle que pensan e dándolle un consello para que volva ser feliz.

Sesión 5 Ler aos alumnos o capítulo 10. � Facerlles ver que a nogueira tamén lle ensina cousas á

Formiga Miolo. Dividir a clase en equipos e pedir a cada un que invente cál podería ser un bo lema

para a nogueira. Colgalos despois no mural da clase. � Completar a Revista.

Sesión 6 Propoñer aos alumnos que pensen en como actúa a Formiga Miolo e que elixan dous

adxectivos para definila de forma individual. � Realizar un debuxo grande da formiga e colocalo

no centro dun mural. Despois, pedir aos alumnos que recorten os dous adxectivos que elixiron e

que os peguen arredor de Miolo. Cada un pode explicar a súa elección.

Sesión 7 Comentar cos alumnos que Miga sempre está disposta a escoitar e a axudar aos demais.

Compórtaste ti algunha vez como ela? � Forrar unha caixa con papel de cores e animar aos

alumnos a que a enchan coas súas «preocupacións», para despois comentalas cos demais. Pegar na

caixa unha etiqueta na que poña: «Cousas que lle diría a Miolo». Despois, lelas e comentar por

parellas ou entre todos as solucións que creen que lles daría Miolo.

Sesión 8 Pedir a cada alumno que recorde unha situación na que, grazas ao seu esforzo, conseguiu

algo que desexaba moito. Pedirlles que fagan un debuxo e lle poñan un título. Despois, meter todos

os debuxos nun sobre para enviarllos/llelos a Miolo. Pódese acompañar dunha carta asinada por

toda a clase.

Sesión 9 Propoñer aos alumnos facer un compromiso con Miolo: animalos a esforzarse sempre

moito e traballar moi duro para conseguir os seus sonos. Pódese deixar un espazo na cortiza da

clase para que, cando consigan algo, llo conten a Miga. � Pedir os alumnos que imaxinen que máis

alá da selva se empeza a falar de Miolo. Propoñerlles que dramaticen un telexornal no que se

explique que sucede na selva, quen é Miolo...

Sesión 10 Comentar cos alumnos que existen outros libros nos que a Formiga Miolo é a

protagonista (A Formiga Miolo a desmiolo, A amiga máis amiga da Formiga Miolo...). Facerlles

ver que a casa da Formiga Miolo é a biblioteca, onde vive xunto a outros personaxes. Acudir á

biblioteca escolar en busca de personaxes. Pedir os alumnos que comenten se coñecen películas

nas que os protagonistas sexan animais como a formiga (Bichos, Hormigaz...). Pódense levar a

clase para velas e comentalas cos alumnos, ou ver algún fragmento.

Proxecto lector

75

LOS SIETE CABRITILLOS

OBXECTIVOS


• Utilizar adxectivos para describir os personaxes.

• Aprender frases feitas e o seu significado e aprender a utilizalas no contexto axeitado.

• Recoñecer palabras do texto a partir da súa definición.

• Relacionar personaxes coas súas características.


• Competencia para aprender a aprender. Aprender a seleccionar a información dun texto

baseándose nuns criterios establecidos, como forma de mellorar as habilidades de comprensión

lectora.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Utilizar a linguaxe como forma de

expresión dunha opinión persoal, para desenvolver o sentido crítico.

• Competencia comunicativa. Aprender frases feitas e aplicalas no contexto adecuado,

aplicándoas nas producións persoais, para mellorar a calidade das producións escritas e orais dos

alumnos.


• Importancia da familia.

• Valoración da intelixencia como forma de enfrontarse ás dificultades.

• Recoñecemento da necesidade de aceptar as consecuencias dos propios actos.

• Importancia de demostrar o afecto aos demais.

• Valoración da cooperación e o traballo en equipo.


Proxecto lector

76

Sesión 1 Antes da lectura, pedir aos alumnos que comenten se algunha vez leran o conto orixinal

de Os sete badanas. � Comentarlles que se trata dun conto popular e pedirlles que digan outros

títulos de contos populares que coñecen (Os tres cerditos, A cinsenta...). � A partir do debuxo da

portada, pedir aos alumnos que anticipen qué cambios con respecto á historia clásica haberá neste

conto.

Sesión 2 Ler aos alumnos as páxinas 1 a 12 pedíndolles que sigan a lectura nos seus propios libros

e que presten especial atención ao ton. Se é necesario, o profesor fará unha lectura en eco. �

Propoñer aos alumnos a realización dun cartel de «A busca» coa fotografía do lobo. Facelo por

grupos (de dous ou tres alumnos) e pedir a cada un que estableza unha recompensa para quen atope

o lobo. � Comentar cos alumnos o significado da palabra «pertinaz» (insistente). � Completar

«Noticia» da Revista (páx. 1).

Sesión 3 Realizar unha lectura dramatizada das páxinas 14 a 23, pedindo os alumnos que poñan

moita atención ao ton. Propoñerlles que poñan a voz adecuada do lobo cando se quere facer pasar

pola cabra (moi doce)� Comentar aos alumnos a expresión «¡ qué marrón «! ". � Pedir aos alumnos

que debuxen o lobo ao saír da casa (vermello de ira, cos pelos de punta) e falar sobre como

manifesta o lobo o seu enfado. � Resolver «Aviso» da Revista (páx.2).

Sesión 4 Ler en voz alta, por quendas, as páxinas 24 a 36. � Completar a sección «Taboleiro de

anuncios» da Revista. � Comentar cos alumnos a estratexia do lobo, que deixa pasar o tempo antes

de volver, e pedir a cada alumno que escriba dous adxectivos que o definen.

Sesión 5 Ler aos alumnos as páxinas 37 a 48. � Propoñerlles que escriban unha carta ao lobo

explicándolle que opinan da súa forma de actuar. � Facer ver os alumnos que a cabra se preocupa

moito polos seus fillos. Comentar en que notan eles que os seus pais e nais se preocupan por eles e

pedirlles que escriban cousas que poden facer eles polos seus pais.

Sesión 6 Resolver o resto de seccións da Revista. � Dividir a clase en equipos e pedir a cada un que

faga un debuxo da portada dun conto popular e escriba debaixo un pequeno resumo. Colgar todos

os debuxos nun mural sobre os contos populares. Animar aos alumnos a que busquen máis

información sobre os contos populares e colgala no mural.

Sesión 7 Imaxinar cos alumnos como se chamará o colexio para lobos maleducados. � Facer unha

lista das materias que terá o lobo nas súas clases. Pedir os alumnos que comenten se cren que

sacará ou non boas notas. � Preparar entre todos un novo menú para o lobo, que se volveu

vexetariano (non debe incluír, polo tanto, alimentos de orixe animal).

Proxecto lector

77

Sesión 8 Coincidindo co 15 de outubro, DÍA MUNDIAL DA ALIMENTACIÓN, preparar unha

visita a un restaurante moi especial, a biblioteca escolar, onde atoparán alimentos para a mente e o

corazón: os libros. Preparar un menú con distintos títulos.

Sesión 9 Facer ver os alumnos que os badanas usan a intelixencia e a astucia para vencer o lobo

(que tamén é listo e usa as súas estratexias). Propoñer aos alumnos que recorden unha situación na

que resolveron un problema grazas á súa intelixencia e pedirlles que a comenten cos seus

compañeiros.

Sesión 10 Ler cos alumnos a versión tradicional de Os sete badanas e o lobo. � Facerlles ver que o

conto que leron é unha versión (a cabra é camareira, teñen un frigorífico...). � Propoñerlles que

elixan un conto popular e o versionen introducindo cousas da vida actual (un teléfono móbil, un

coche,...).

EL JAJILÉ AZUL

OBXECTIVOS

• Ler un texto con claridade e co ton axeitado.

• Formular hipótese sobre a lectura a partir das ilustracións e o título.

• Formar palabras novas a partir da lectura.

• Utilizar a linguaxe como forma de divertimento, valorando o seu sentido lúdico.

• Identificar a orde dos acontecementos da lectura.

• Recoñecer os momentos principais da lectura e obter información concreta sobre eles.


• Competencia social e cidadá. Fomentar a importancia da linguaxe como vehículo de

comunicación entre as persoas e valorar a necesidade de expresar ideas e opinións persoais.

• Competencia cultural e artística. Valorar o sentido lúdico da linguaxe a través de

mecanismos de creación de palabras novas.



Proxecto lector

78


• Valoración das calidades propias e alleas.

• Recoñecemento das diferenzas entre as persoas como fonte de enriquecemento.

• Interese pola diversidade ambiental e o coidado do medio.

• Importancia da comunicación e a relación cos demais.

• Desenvolvemento da imaxinación.


Sesión 1 Observar o título e a ilustración da portada do libro. Quen será o personaxe que aparece?

En que te fixaches para sabelo? � Propoñer os alumnos que formulen hipótese sobre o personaxe:

Que tipo de animal é? Que ten de raro? Que terá que ver co título?

Sesión 2 Ler en voz alta, por quendas, as páxinas 4 a 13. � Comentar cos alumnos a actitude do

xabaril e pedirlles que escriban dous adxectivos que o definan. � Completar «As especialidades»

da Revista. � Dramatizar por parellas unha conversación entre o xabaril protagonista e outro dos

seus compañeiros. Contestar o «Test» da Revista.

Sesión 3 Ler aos alumnos as páxinas 14 a 29, pedíndolles que sigan a lectura nos seus propios

libros e que presten especial atención ao ton. � Mostrar aos alumnos cartolinas cos debuxos do

peixe, o león e a xirafa e pedirlles que indiquen en qué orde llesos atopa o xabaril. � Comentar cos

alumnos que o animal se sente mal porque non ten un nome. Inventar entre todos un nome para o

personaxe, razoando o por qué das propostas.

Sesión 4 Realizar unha lectura silenciosa das páxinas 30 a 41. � Comentar a comparación que fai a

autora: «A area está tan quente como o lume» e, propoñerlles que inventen outras comparacións

para reforzar esa idea. � Facer ver aos alumnos as cores da ilustración das páxinas 30 e 31 e

comentar qué sensación lles transmiten esas cores cálidas. Encher o apartado «Descubrimentos

sorprendentes» da Revista.

Sesión 5 Ler por quendas as páxinas 41 a 49. � Comentar como se sente o jajilé na gaiola do zoo. �

Facer ver os alumnos a importancia da liberdade, simbolizada no libro nas ás do jajilé.

Propoñerlles que escriban nun papel que é para eles ser libre, dándolles diferentes opcións: facer o

que me apetece sen molestar a ninguén, non ter que obedecer os adultos...

Proxecto lector

79

Sesión 6 Ler en voz alta aos alumnos as páxinas 50 a 63. � Comentar cos alumnos que o jajilé dá

aos animais a cunca, a leituga,... porque pensa nos demais. Pedirlles que expliquen se eles tamén

pensan nos demais. � Propoñerlles que pensen en alguén do seu ámbito que necesite axuda e

definan como o van axudar, o escriban nun papel e o garden co propósito de abrilo nunha semana e

comprobar se cumpriron o que se propuxeron.

Sesión 7 Realizar un mural dividido en dúas partes: nunha aparecerá o jajilé, e noutra, o xabaril

contento cos demais. Pedir aos alumnos que escriban como era o xabaril en cada momento e que as

peguen na parte correspondente do mural. � Comparar a clase co grupo de xabarís: na clase tamén

todos e cada un dos alumnos saben facer algo moi ben. Entre todos, escribir tarxetas nas que se

indica que fai ben cada un (Sento feliz facendo....) Pedir os nenos que llas/llelas colguen e as

ensinen aos demais. Os seus compañeiros poden completalas. � Completar a Revista.

Sesión 8 Comentar cos alumnos que no libro aparecen moitos animais e que o xabaril vive en

África. Propoñerlles que busquen fotos en xornais, revistas,... ou que fagan debuxos de paisaxes de

África e colgalos nun canto da cortiza. Engadir palabras que sirvan para describir eses lugares

(seco, cálido,...).

Sesión 9 Observar as diferentes paisaxes que aparecen no libro (a selva, o deserto e a cidade)

Dividir a clase en tres grupos e pedir a cada un que faga un mural debuxando un desas paisaxes.

Ademais, pedirlles que engadan o xabaril vestido de forma axeitada ou facendo cousas propias de

cada lugar (na selva pode ir tipo explorador, no deserto bebendo moita auga ou suando, na cidade

vestido ou nun autobús, ...).

Sesión 10 Relacionar a diversidade de animais e paisaxes co DÍA MUNDIAL DA

DIVERSIDADE BIOLÓXICA (22 de maio). � Comentar cos alumnos a importancia de manter a

riqueza do planeta e asinar un compromiso de toda a clase aceptando protexer e coidar a Terra, no

que se enumeren dez normas básicas que sirvan para coidar o planeta. � Completar a Revista.

� NIVEL 3:

MAXI EL AVENTURERO


Proxecto lector

80

• Fomentar a capacidade de síntese.

• Expresar ideas utilizando argumentos para sostelas.

• Recordar e comprender o que se le.

• Aplicar a información lida.


• Competencia comunicativa. Aprender a facer inferencias nun texto.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Crear ideas propias apoiadas en

argumentos.

• Competencia cultural e artística. Fomentar o uso lúdico da linguaxe xogando coas

palabras.

• Competencia social e cidadá Aprender a facer uso do aprendido aplicándoo a situacións

diversas.


• Estimulación da imaxinación e a creatividade.

• Promoción de valores como a amizade e a valentía.

• Coñecemento e valoración doutras culturas, en especial, a xitana.

• Educación vial.

• Coñecemento das dificultades das persoas con minusvalideces, especialmente as dos cegos,

e explicar como se sobrepoñen a elas.


Sesión 1 Pedir aos alumnos que observen o título e a ilustración da cuberta. Falar sobre qué

aventuras pode vivir un rapaz da súa idade. � Ler o primeiro capítulo en voz alta. � Pedir opinión

sobre Maxi con preguntas do tipo: «Credes que é valiente?», «Por que non se atreve a baixar a polo

pan?», «Atreveriádesvos vós a ir sós comprar o pan?»� Pedir que lean na casa o capítulo 2.

Sesión 2 Encher a sección «Sondaxe de opinión» da Revista do alumno. � Facer en voz alta un

resumo do sucedido no capítulo 2. � Recordar os nomes dos personaxes que aparecen nese capítulo

(Maxi, Lily, Prácido, Belén, Emilio e Jaime). � Repartir cinco fichas nas que os alumnos deberán

encher os seguintes datos: nome do personaxe, fotografía (serán un debuxo que farán eles

mesmos), relación que o une a Maxi, breve caracterización do personaxe.

Proxecto lector

81

Sesión 3 Ler o capítulo 3 prestando especial atención ao ton. � Organizar a clase en parellas. A un

membro de cada parella taparánselle os ollos e deixarase guiar polo outro compañeiro. Cada

parella debe realizar tres accións (por exemplo: atarse os zapatos, sacar punta a un lapis e gardar

algo na súa mochila). � Comentar a actividade.

Sesión 4 Encher a sección «A aventura da túa vida» da Revista do alumno e poñer en común as

aventuras vividas polos alumnos. � Ler o capítulo 4. � Pedir os alumnos que recorden aos novos

personaxes que aparecen neste capítulo (o camareiro e a mendiga) e que expliquen que teñen cada

un deles en contra de Maxi e Lily. � Pedir que lean o capítulo 5 na casa.

Sesión 5 Recordar en voz alta o lido no capítulo 5. � Preguntar aos alumnos qué medios de

transporte poden utilizar para desprazarse pola cidade. Pedirlles que expoñan as vantaxes e

inconvenientes de cada un deles. � Formularlles preguntas sobre educación vial; por exemplo:

«Coñeces os sinais de tráfico?», « respetalas?», «que hai que facer cando o semáforo está en

ámbar?»...� Reproducir algúns sinais de tráfico en cartolinas e pegalas pola clase. Asegurarse de

que os alumnos aprenden o seu significado. � Ler na casa os capítulos 6 e 7.

Sesión 6 Pedir aos alumnos que fagan en voz alta un breve resumo dos capítulos 6 e 7. � Encher o

«Pasatempos» da Revista do alumno. � Facer unha lista de argumentos para convencer Solto de

que é moito mellor para un neno ir ao colexio que traballar. � Facer outra lista cos hábitos que

Solto debería cambiar (fumar, ser maleducado,...). � Reflexionar sobre os motivos que lle levaron a

practicar eses hábitos (a falta de educación e recursos, a marxinalidade,...). � Pedir que lean na casa

o capítulo 8.

Sesión 7 Recordar en voz alta o lido no capítulo 8. � Encher a sección «Entrevista» da Revista. �

Pedir aos alumnos que expliquen que quere dicir «xitano» (explicar cál é a súa orixe e eliminar

posibles estereotipos). Se hai algún alumno desta procedencia en clase pode contar algúns trazos

da súa cultura. � Pedir que expliquen o significado da palabra «racismo» e que poñan exemplos.

Reflexionar sobre o tema deixando claro que ninguén pode ser discriminado por estes motivos.

Sesión 8 Ler o capítulo 9 asignando os personaxes de Lily, Solto, «un dos rapaces», Jaime, Maxi,

Emilio, Belén e o porteiro. � Preguntar aos alumnos se cren que Maxi foi valente nesta historia.

Deben argumentar as súas opinións. � Encher a sección «Exercita a túa memoria» da Revista. �

Pedir aos alumnos que debuxen un logotipo que será a imaxe da banda das «Quenllas de Catro

Camiños».

Sesión 9 Ler o capítulo 10. � Preguntar aos alumnos como cren que remataría a historia.

Disputarían os pais a Maxi por tardar tanto? Contaríalles el a súa aventura?... � Pedir aos alumnos

Proxecto lector

82

que escriban a conversación que puideron soster os tres. (Recordarlles que cada intervención debe

ir precedida dun guión).

Sesión 10 Encher a sección «Recensións» da Revista do alumno. Poñela en común aproveitando

para facer unha valoración do libro. � Debater sobre o personaxe de Maxi. Comentar que é o

protagonista dunha serie de libros. Que outros personaxes literarios coñeces? (Harry Potter, o

Capitán Calzóns...) Visitar a biblioteca en busca de personaxes de libros e realizar unha

«presentación» dos distintos personaxes que habitan a biblioteca.

LOS CUERVOS DEL JARDÍN


• Aprender a seleccionar información distinguindo os datos relevantes dos accesorios.

• Utilizar argumentos para apoiar afirmacións.

• Aprender a explicar feitos contextualizándoios.

• Comprender e recordar o que se le e aplicar a información lida.


• Competencia comunicativa. Promover o pensamento crítico estimulando o alumno a

construír os seus propios xuízos.

• Competencia cultural e artística. Fomentar un uso divertido da linguaxe por medio de

xogos de adiviñanzas.

• Competencia para aprender a aprender. Seleccionar a información importante nun texto.

•


• Fomento do gusto e o respecto á natureza e os seres vivos.

• Resolución de conflitos utilizando a intelixencia.


Proxecto lector

83


Sesión 1 Observar o libro, localizar na cuberta o autor e o ilustrador. � Falar sobre as historias

protagonizadas por animais. Coñecen outras? Saben como se chaman cando inclúen un ensino?

Recordar e contar entre todos algunhas fábulas tradicionais; poden facelo por grupos e narralas

despois ao resto da clase.

Sesión 2 Ler as páxinas 1 a 13. � Escribir na lousa unha lista de adxectivos que cualifiquen o

comportamento da serpe (egoísta, traidor,...) pedindo aos alumnos que expliquen por que elixen

cada un deles. � Seleccionar con eles a ilustración das páxinas lidas que crean que mellor

representa o comportamento da serpe. � Escribir entre todos ao lado de cada adxectivo o seu

contrario e poñer un exemplo dun acto que poida cualificarse con ese adxectivo. � Pedirlles que

fagan un debuxo que ilustre este segundo comportamento.

Sesión 3 Facer unha lectura dramatizada das páxinas 14 a 21 asignando os papeis de narrador,

señor e señora Cuervo. � Repartir cartolinas deseñadas coma se fosen a folla dun calendario, pero

sen números. Facer que os alumnos escriban nelas os días do mes en curso de maneira que quede o

calendario real do mes. Pensar en voz alta se nese mes hai algún festivo. Sinalar entre todos qué

días dese mes a señora Cuervo non porá ovos.

Sesión 4 Pedir aos alumnos que describan o estado de ánimo da señora Cuervo. � Encher a sección

«Cartas ao director» da Revista do alumno. � Darlles pautas para que escriban unha carta ao

director explicando que son lectores que se solidarizan coa señora Cuervo. � Explicarlles que a

revista recibiu centos de cartas a favor da señora Cuervo e que decidiron organizar unha

manifestación no seu apoio. Pensar por grupos un lema e escribilo nunha cartolina que encabezará

a manifestación.

Sesión 5 Ler as páxinas 22 a 33. � Repartir o debuxo dun bufo e pedir aos alumnos que o coloreen

destacando os ollos. Que saben dos bufos? Explicarlles que na antiga Grecia representaba a

sabedoría; por iso ás veces represéntase como conselleiro. � A quen lle piden eles consello cando

teñen algún problema? Por que? � Facer a sección «Ciencia» da Revista do alumno e corrixila.

Sesión 6 Ler as páxinas 34 a 41. � Pedir aos alumnos que modelen con barro un ovo. Pintalo para

que quede parecido aos ovos da señora Cuervo. � Pedir aos alumnos que expliquen en que cren que

consiste o plan do señor Búho.

Sesión 7 Ler as páxinas 42 a 56. � Propoñer aos alumnos que conten a última vez que tiveron unha

indixestión e analizar as súas causas. � Xogar a imaxinar que son médicos e que teñen que facer

Proxecto lector

84

para os seus pacientes unha lista de alimentos beneficiosos e outra de alimentos prexudiciais para a

saúde. Poñer en común as listas, e explicar por que cada alimento está nunha ou outra lista.

Sesión 8 Ler as páxinas 57 a 62. � Escoller dous alumnos. Un deles representará a serpe

moribunda; o outro, á señora Cuervo, e deberá improvisar a charla sobre o mal que está comer os

ovos dos demais. (Hai que valorar a mímica no que fai de serpe e o discurso e a capacidade de

poñerse na pel do personaxe no que fai de señora Cuervo.) � Elixir outros dous alumnos: un fará de

serpe moribunda e o outro de señor Cuervo, inventando o que este lle diría a aquel. � Preguntar aos

alumnos que cren que foi máis importante na resolución desta historia: a forza ou a intelixencia.

Reflexionar sobre iso.

Sesión 9 Ler en voz alta a última páxina do libro na que se explica a xénese do conto e comentala.

� Encher a actividade «Adiviña, adiviñanza» da Revista do alumno. � Facer dous grupos e pedirlles

que preparen adiviñanzas sobre personaxes que coñezan.

Sesión 10 Encher as seccións «Última hora» e «Anuncio oficial» da Revista do alumno. � Encher a

sección «O canto de opinión» da Revista do alumno. Poñela en común e realizar unha valoración

xeral do libro. Gustoulles? Por que? Con que personaxe se identifican máis?

COMELIBROS


• Expresar ideas utilizando argumentos para sostelas.

• Recordar a información lida.

• Ordenar e clasificar a información.

• Comprender o que se le.


• Competencia comunicativa. Fomentar o pensamento crítico aprendendo a soster ideas

propias.

Proxecto lector

85

• Competencia cultural e artística. Poñer o valor o uso lúdico da linguaxe mediante a

realización de xogos de palabras. // Aprender a usar e comprender a linguaxe metafórica.



• Coñecemento e valoración dos contos tradicionais.

• Estimulación da expresividade.

• Fomento do gusto pola lectura e o uso das bibliotecas.

• Promoción de hábitos alimenticios sans.


Sesión 1 Antes de ler o libro, observar o título e o debuxo da cuberta. Preguntarlles de que pensan

que tratará a historia argumentando as súas suposicións. � Explicarlles que é unha dedicatoria e ler

a que aparece na primeira páxina. Quen poden ser «os nenos e nenas que non teñen libros onde

fincar os dentes»? Explicar entre todos o significado da ilustración que acompaña á dedicatoria. �

Pedirlles que imaxinen que son escritores e darlles tempo para que redacten a dedicatoria do seu

libro. Ler algunhas e comentalas.

Sesión 2 Ler por quendas en voz alta ata a páxina 13, prestando especial atención ao ton. �

Preguntar aos nenos cál é o primeiro conto que recordan ler ou escoitar, e quen e como lleso fixo

chegar. � Escribir individualmente unha nota de agradecemento a esa persoa.

Sesión 3 Ler en voz alta ata a páxina 17. � Entaboar unha conversación cos alumnos sobre os seus

hábitos lectores (se lles gusta ler, cánto tempo dedican á lectura,...). � Invitar a que se recomenden

libros uns a outros. Cada un nomeará algún libro que lle gustara e as razóns polas que o

recomenda.

Sesión 4 Ler en silencio ata a páxina 23. � Pedir aos alumnos que fagan unha lista das cousas que

non lles gustan (comidas, actividades, etc.). Despois, reflexionar sobre os motivos polos que non

lles gustan e facerlles ver que, en moitos casos, rexeitamos cousas que non probamos. Invitalos a

que o intenten facendo cada un un propósito concreto.

Sesión 5 Ler en voz alta por quendas ata a páxina 41. � Encher a sección «Caso singular» da

Revista. � Recordar os contos citados nestas páxinas. � Comprobar que todos os alumnos

recoñecen os contos tradicionais que aparecen na historia. Pedir a distintos nenos e nenas que

Proxecto lector

86

resuman cada unha das historias que se nomean. Preguntar aos alumnos qué contos dos que

apareceron son os que máis lles gustan.

Sesión 6 Facer un breve resumo da sesión anterior e recordar os contos dos que se falou. � Dividir

a clase en dous grupos A e B. Os alumnos do grupo A diranlle en segredo a un dos membros do

grupo B o nome dalgún personaxe de conto. O integrante do grupo B, por medio da mímica, terá

que lograr que os seus compañeiros adiviñen de qué personaxe se trata. (Cambiar despois os

equipos para que todos teñan oportunidade de representar e adiviñar.)

Sesión 7 Ler ata a páxina 50. � Encher a sección de «Nutrición» da Revista do alumno e

reflexionar sobre a dieta e a lectura. Preguntar sobre os seus hábitos alimenticios (qué tipos de

alimentos toman, cántas comidas fan ao día,...) e explicarlles a importancia de levar unha dieta

equilibrada. A continuación, falar con eles sobre os libros como alimentos para a imaxinación e a

intelixencia. � Encher a sección «o Teu menú» da Revista e pedirlles que, ao día seguinte, leven a

clase unha dos libros que recomendaron.

Sesión 8 Rematar a lectura do libro. � Explicar entre todos que é e como funciona unha biblioteca.

� Pedirlles que saquen os libros que trouxeron e propoñerlles crear unha biblioteca con eles para a

clase. � Ensinarlles unha ficha modelo para catalogar o libro que inclúa título, autor, editorial, un

breve resumo e sinatura asignada (explicar que é e para que serve a sinatura). Colocar os tejuelos

coas sinaturas. Designar un bibliotecario (o cargo irá cambiando de alumno coa periodicidade que

se considere oportuna).

Sesión 9 Rematar as actividades da Revista. � Facer unha valoración xeral do libro partindo da

sección «Canto de opinión».

Sesión 10 Pedir aos alumnos que imaxinen que son «cociñeiros de historias» e que inventen a que

lles gustaría atopar nun libro. Deberán desenvolver brevemente o argumento e esbozar os perfís

dos personaxes. Animalos por fin a escribir a historia completa.

Proxecto lector

87

4.2 SEGUNDO CICLO:

� NIVEL 1:

¿QUIÉN SABE LIBERAR UN DRAGÓN?


• Aprender a seleccionar a información importante do texto.

• Comprender o que se le.

• Aprender a argumentar opinións propias.

• Estimular a imaxinación e a creatividade.


• Competencia para aprender a aprender. Sintetizar información. // Aprender a sacar

conclusións dunha comparación.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Aprender a utilizar a linguaxe para

expresar ideas propias.


realización de pasatempos.


• Rexeitamento á violencia e valoración dos comportamentos pacíficos.

• Fomento da creatividade e a fantasía.


• Valoración do apoio e a presenza dos seres queridos.

• Valoración do labor desempeñado polos colexios e outros centros educativos.


Proxecto lector

88

Sesión 1 Pedir aos alumnos que expliquen que é un dragón e que conten se coñecen algunha

historia na que apareza un dragón. Que papel adoitan desempeñar nos contos? Son os heroes ou os

malos? Repartir copias de El lobito bo de Goytisolo e ler e comentar o poema. � Reflexionar sobre

o título deste libro: é normal que un dragón estea preso?, onde pode estar encerrado?

Sesión 2 Ler en voz alta ata a páxina 11. � Recapitular todos os elementos que aparecían na vella

historia do dragón e, a partir deles, reconstruila. � Pedir aos alumnos que escriban un resumo da

historia que reconstruíron nos seus cadernos.

Sesión 3 Ler ata a páxina 20. � Pedir que expliquen o comportamento dos campesiños: por que

tiñan medo ao dragón?, estaban os seus medos xustificados?... � Preguntarlles cousas que a eles

lles inspiren temor e facer unha lista. Achegar ideas concretas para axudar a superalos. Reflexionar

sobre o feito de que o coñecemento axuda a superar moitos temores.

Sesión 4 Ler ata a páxina 30. � Comentar a diferenza entre os pensamentos do dragón e os do

cabaleiro. Falar das ideas que nos facemos doutras persoas antes de coñecelas. En que adoitan

fixarse eles cando coñecen unha persoa? ¿nflúe o aspecto exterior? Pedirlles que escriban algún

exemplo persoal no que se sorprenderan ao coñecer alguén e descubrir que non era como lleso

imaxinaran.

Sesión 5 Formular o seguinte xogo: un alumno sairá da aula mentres os demais compañeiros

esconden un obxecto que el deberá atopar. Outro alumno será a Fada Desorientada que haberá de

guiar o primeiro alumno segundo as súas peculiares instrucións (confundindo esquerda con

dereita...) ata que atope o obxecto. � Ler ata a páxina 40. � Preguntar aos alumnos quen cren que

foi o máis valente desta historia e por que. � Completar as seccións «Novas palabras» e «O

personaxe do mes» da Revista.

Sesión 6 Facer cos alumnos un resumo da historia do dragón. � Comparar a reconstrución da

historia que fixeron na sesión 2 coa verdadeira historia. � Ler ata a páxina 50. � Preguntar aos

nenos se soñaron algunha vez con algún personaxe de ficción. En caso afirmativo, pedir que narren

o sono; en caso negativo, pedirlles que elixan o seu personaxe de ficción favorito e que inventen a

historia que lles gustaría vivir con el.

Sesión 7 Recordar o destino que tivo cada un dos personaxes do libro (a fada enviouse a un conto

francés, o Cabaleiro Valente perdeuse nunha mancha, o neno rematou nun conto de exploradores e

o pobo foi devorado polas ratas). � Encher a sección «Creación literaria» da Revista. � Ler ata a

páxina 58. � Escribir na lousa a frase: «Un morre cando o esquecen». Pedir aos alumnos que

expliquen o seu significado. � Pedirlles que fagan unha lista con todas as persoas que se acordan

Proxecto lector

89

deles ao cabo do día (pais, profesores,...) e facerlles ver que todos eles contribúen a que non se

sintan sós e a que as súas vidas sexan mellores.

Sesión 8 Ler ata a páxina 69. � Comentar a situación de Fermín. A partir de aquí ler os Dereitos do

neno (pódese atopar a lista na Wikipedia) e comentar os beneficios do dereito á Educación. Por

que cren que é bo asistir á escola? � Pedir aos alumnos que imaxinen cál puido ser a idea que

Fermín tivo acerca do dragón.

Sesión 9 Rematar a lectura do libro. � Completar a sección «Pasatempos» da Revista. � Preguntar

aos alumnos qué outros personaxes de ficción coñecen (sirenas, ogros,...) e pedirlles que os

debuxen. Colgar estes debuxos pola clase para que se «integren» no grupo dos dragóns. � Inventar

unha historia na que aparezan todos os seres que debuxaran.

Sesión 10 Encher a sección «Entrevista» da Revista. � Encher a sección «Recensión» da Revista e,

a partir dela, facer unha valoración do libro. � Celebrar o DÍA DO LIBRO «rescatando» algúns

personaxes de conto; o profesor pode levar fotocopias de diferentes personaxes clásicos (Alicia no

País das Marabillas; Mowgli; Caperucita...).

LA ODISEA

OBXECTIVOS

• Aprender a extraer información do texto e da ilustración.

• Recordar o lido.

• Aprender a utilizar a información aprendida.

• Expresar opinións propias con sentido crítico.

• Desenvolver a sensibilidade musical.


• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Fomentar o pensamento crítico aprendendo

a utilizar a linguaxe para expresar ideas propias.

Proxecto lector

90

• Competencia comunicativa. Aprender a transmitir información por medio do texto e a

imaxe.


• Achegamento ao mundo grego e a súa mitoloxía.

• Valoración da familia.

• Valoración do esforzo como medio para lograr obxectivos persoais.


Sesión 1 Explicar que a historia de La Odisea sucede na época dos gregos e pedir aos alumnos que

acheguen os datos que coñezan sobre ese período (antiga civilización, previa á romana, que influíu

moito na nosa sociedade e cultura; os deuses posuían calidades sobrehumanas, habitaban no

Olimpo e interviñan na vida das persoas...). � Repartir un mapa mudo do Mediterráneo e pedirlles

que sitúen Grecia e España (sen esquecer as illas) coloreando cada unha dunha cor.

Sesión 2 Ler as páxinas 5 a 8. � Comentar que era un rapsodo (persoa que recitaba versos) e cál era

a súa función. � Explicar cál foi a guerra de Troya, quen se enfrontaban e por que. Pedir que algún

alumno narre a historia do Cabalo de Troya coma se fose un rapsodo grego.

Sesión 3 Ler as páxinas 9 a 17. � Encher a sección «Na illa dos lotófagos» da Revista do alumno. �

Reflexionar sobre a memoria e a súa importancia para construír a identidade. � Pedir aos alumnos

que escriban de xeito breve e sen dar moitos datos un recordo nun papel. Intercambiar os papeis de

modo que ninguén quede co seu. Pedirlles que desenvolvan por escrito a idea que aparece no papel

coma se fose un recordo propio, dando detalles como cando sucedeu, onde, con quen estaban,...�

Reflexionar sobre o que escribiron e lles facer ver como sente o que non ten senón recordos

«prestados».

Sesión 4 Recordar entre todos a historia de Polifemo: por que lle dixo Ulises que se chamaba

«Ninguén»? Que quería conseguir? � Recordar outros monstros da literatura, a televisión, o cinema

ou os videoxogos. � Pedirlles que elixan un deles e que conten a súa historia en viñetas.

Sesión 5 Ler as páxinas 18 a 21. � Poñer distintos tipos de música (máis rápidas e máis lentas) e

pedir aos alumnos que bailen. Reflexionar con eles sobre o poder da música para lograr diferentes

estados de ánimo. � Comparar esta situación coa de Ulises ao oír o canto das sirenas. Que tiña de

Proxecto lector

91

especial o canto das sirenas? Por que Ulises pedía despois que o desatasen? Quería ir coas sirenas

ou prefería non ir? Por que pide cousas contraditorias?

Sesión 6 Pedir aos alumnos que debuxen unha sirena. Comparalas coas da páxina 21. �

Explicarlles que na antigüidade as sirenas tiñan corpo de paxaro e que non eran especialmente

belas (a beleza estaba nas súas voces). � Pedirlles que poñan exemplos doutros animais míticos e

que debuxen algún deles.

Sesión 7 Ler as páxinas 22 a 24. � Preguntar se saben quen é Zeus (rei dos deuses do Olimpo). �

Explicarlles que é o «Olimpo» e facer un mural no que estean representados os deuses cos seus

atributos (esta información pódese atopar en www.wikipedia.org na entrada «deuses olímpicos»).

Sesión 8 Ler as páxinas 25 a 32. � Encher a sección «A familia real de Ítaca» da Revista. � Pedir

aos alumnos que elixan un adxectivo que caracterice cada membro da familia de Ulises. � Pedirlles

que fagan a súa propia árbore xenealóxica e que elixan un adxectivo que caracterice cada membro

da súa familia. � Encher a sección «Viaxes» da Revista.

Sesión 9 Encher as seccións «¿Quen é quen?» e «O deus dos libros» da Revista. � Comentar a

sección «O deus dos libros» e facer unha valoración xeral do libro en voz alta.

Sesión 10 Explicarles que a palabra castelá «odisea» vén do grego e comentar o seu significado.

Inventar entre todos algunhas situacións que poden ser cualificadas de «odiseas». � Cada alumno

escribirá nun papel cál é a parte que máis lle chamou a atención da viaxe de Ulises e trasladará o

cómic a unha narración.

EL SECRETO DE LA MOMIA



• Aprender a seleccionar información.

• Aprender a comparar datos.

• Fomentar a axilidade mental para descifrar adiviñas.


Proxecto lector

92

• Competencia cultural e artística. Fomentar o uso lúdico da linguaxe mediante xogos de

palabras.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Fomentar unha actitude crítica e a

utilización da linguaxe para expresar ideas propias.

• Competencia social e cidadá. Comprender as explicacións míticas da realidade.



• Desenvolvemento da imaxinación.

• Interese polo pasado.


Sesión 1 Explicar entre todos que é unha momia e que digan de qué cultura son típicas. � Facer

unha tormenta de ideas sobre o que lles suxire a palabra «Exipto» (momias, pirámides, faraóns,

escravos, ...). � Repartir copias dun mapa mudo do Mediterráneo e sinalalos onde están España e

Exipto. Pedirlles que coloreen ambos os dous países e que escriban os seus nomes. Sinalalos onde

está o Nilo e falarlles da súa importancia na cultura e na vida dos exipcios.

Sesión 2 Ler o capítulo 1 en voz alta. � Recapitular todos xuntos a qué mundos viaxaron Jack e

Annie ultimamente (a época dos cabaleiros e a dos dinosauros) e como chegaron ata alí. �

Preguntarlles se leron algún libro sobre eses temas ou sobre outras épocas ou lugares remotos e

pedirlles que os comenten. Propoñer os alumnos a que traian os libros a clase e formar unha

pequena biblioteca de aula.

Sesión 3 Ler o capítulo 2. � Presentar aos alumnos unha fotografía do deserto e outra do medio

xeográfico no que eles viven. Pedirlles que as comparen describíndoas e resaltando as diferenzas. �

Axudarlles a explicar que é un espellismo (Ilusión óptica que se produce cando a luz atravesa

varias capas de aire de distinta densidade). � Pedirlles que describan a procesión que presenciaron

Jack e Annie e que expliquen por que se celebraba. � Comentar as procesións que eles viran e que

expliquen que se celebraba nelas.

Sesión 4 Ler os capítulos 3 e 4 en voz alta. � Dividir a clase en grupos. Subministrar información

aos alumnos e elaborar murais con debuxos e fotografías das pirámides (en internet hai moitas

Proxecto lector

93

páxinas dedicadas a estes temas). Cada mural debe ocuparse dun tema distinto, por exemplo: a

construción da pirámide, o faraón, a vida de ultratumba, o enxoval funerario...

Sesión 5 Invitar a un membro de cada grupo a explicar o contido do seu mural. � Pedir que conten

como son os rituais funerarios na actualidade (como se despiden os vivos dos mortos, que se fai co

cadáver, que espera da vida futura, ... comentando as diferenzas segundo os países dos alumnos) e

comparalos cos do antigo Exipto. � Encher a sección «Moda» da Revista.

Sesión 6 Resumir en voz alta os capítulos 3 e 4. � Encher a sección «Axenda dun saqueador» da

Revista. � Ler os capítulos 5 e 6 asignando os personaxes de Jack, Annie, a raíña Hutepi e o

narrador. Prestar especial atención ao ton, sobre todo á da raíña, recordándolles que é un fantasma

quen fala. � Explicar entre todos que é un xeroglífico e realizar a sección «Pasatempos» da Revista.

Sesión 7 Organizar un xogo do tesouro no que as pistas sexan adiviñas do tipo dos xeroglíficos e o

premio sexa unha especie de papiro no que apareza a fórmula máxica que debe pronunciar Hutepi:

«¡ Oh, Osiris, deus dos mortos! Abre para min a porta da outra vida».

Sesión 8 Ler os capítulos 8 e 9. � Explicarlles a orixe da momificación a partir da historia de Osiris

e Seth (www.egiptologia.org/mitologia/leyendas/osiris). � Encher a sección «O tema do mes» da

Revista do alumno. � Explicarlles que as pirámides eran pequenos labirintos e pedirlles que

expliquen cál cren que era a causa desas estruturas tan complicadas. � Preguntarlles en qué sitios

lles resulta difícil orientarse.

Sesión 9 Ler o capítulo 10. � Preguntarlles que é o que máis botan de menos cando están lonxe das

súas casas. � Encher a sección «Foro de opinión» da Revista e, a partir dela, facer unha valoración

do libro.

Sesión 10 Imaxinar e escribir entre todos unha posible seguinte aventura para Jack e Annie. Para

iso deberán pensar a qué lugar poderían viaxar, qué libro é o que atopan na casa da árbore, como é

a época á que viaxan, etc. Se é necesario poden acudir á biblioteca ou a Internet para documentarse

e comentar, a raíz diso, a necesidade de buscar información fidedigna cando un quere escribir unha

historia.

� NIVEL 2:

LOS SUEÑOS DE AURELIA

Proxecto lector

94

OBXECTIVOS

• Ler un texto narrativo co ton axeitado.

• Aumentar a velocidade lectora.

• Identificar os trazos característicos de diferentes personaxes da tradición literaria fantástica.


• Crear un texto a partir do recurso da personificación.

• Aumentar o vocabulario.


• Competencia social e cidadá Identificar trazos e personaxes da literatura fantástica.

• Competencia para aprender a aprender. Localizar información nun texto. // Utilizar

habilidades de anotación de ideas.

• Competencia cultural e artística. Valorar o sentido lúdico da linguaxe a partir de

adiviñanzas e adiviñas.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Identificar as motivacións dos personaxes

e valoralas criticamente.



• Desenvolvemento do enxeño como forma pacífica de resolución de conflitos.

• Recoñecemento de emocións: a avaricia, a envexa, etc.

• Interese pola fantasía.

• Espírito de superación e loita pola xustiza.

• Valoración da solidariedade desinteresada.


Sesión 1 Dividir a clase en dous grupos: os que recordan o soñado esa noite e os que non. Estes

lerán en voz alta, de forma consecutiva, o capítulo 1. Aqueles serán os «vixilantes de lectura» e

Proxecto lector

95

corrixirán ao lector se se equivoca. � Completar a «Publicidade» da Revista (páx. 4). �Que pedirían

a unha fada? Inventar un conxuro para conseguir ese desexo. � Pedir que, para a próxima sesión,

traian de casa as Páxinas Amarelas.

Sesión 2 Recordar o sucedido no capítulo 1. � Organizar un campionato de busca de teléfonos na

guía. Aparece algunha fada? Esta actividade servirá para fomentar a lectura rápida e a localización

de datos. � Pedirlles que lean na casa os capítulos 2, 3 e 4. � Completar «A nube dos sonos» da

Revista.

Sesión 3 Recordar entre tres alumnos o sucedido nos capítulos 2, 3 e 4. � Ler o capítulo 5,

asignando os papeis de Aurelia e Galb. � Botar unha mirada «fantástica» sobre o que nos rodea:

calquera obxecto pode ser un baldanders. Propoñerlles que escollan un e imaxinen que cobra vida.

Escribir un monólogo dese obxecto. � Pedir que lean na casa o capítulo 6.

Sesión 4 Antes de enfrontarse ao capítulo 7, onde aparece Onofledis, anticipar algúns trazos do

personaxe: que colecciona? Que obxectos adoita coleccionar a xente? � Enumerar as características

dun bo coleccionista. ¿Cales son os perigos do coleccionismo? (avaricia, obsesión,...) � Ler en

silencio os capítulos 7 e 8 cunha dobre misión: apuntar os distintos escenarios que aparecen e

coleccionar palabras rechamantes. � Ao final, poñer en común as palabras «coleccionadas». � Ata

o capítulo 13, deberán seguir anotando os escenarios para facer a actividade dos videoxogos (v.

sesión 8).

Sesión 5 Iniciar a sesión cun «quen é quen». Quen é Aurelia? E Galb? Quen é Onofledis? Quen é

Clementina? Que fan os trolls? Quen son os bos? E os malos? � Asignar os papeis de narrador,

troll, Ifigenia, Onofledis e Aurelia e ler o capítulo 9. � Ler en silencio o capítulo 10.

Sesión 6 Ler o capítulo 11 en voz alta, sinalando cunha vara «máxica» o elixido para converterse

en lector en cada momento. � Redactar un manual de instrucións para a vara de emerxencia. �

Completar a «Reportaxe» da Revista (páx. 2).

Sesión 7 Ler en voz alta o capítulo 12. �Cal será a idea que o a ha acontecido a Aurelia? Cal se lles

ocorrería a eles? � Para adestrar o seu enxeño, formularlles adiviñas: «Canto máis grande é, menos

a ves». (A escuridade); «¿De que encherías un porrón para que pesase menos que baleiro?» (De

agujeros)…� Pedir aos alumnos que intercambien adiviñanzas.

Sesión 8 Ler o capítulo 13. � Traducir a historia á linguaxe dos videoxogos facendo un debuxo

diferente para cada escenario dende que Galb e Aurelia chegan á porta de casa de Onofledis ata

que saen (ante o muro, xardín, cuarto das pantallas, laboratorio, ...). Que deben facer en cada sala?

� Pódese preparar en grupo un mural diferente por cada escenario.

Proxecto lector

96

Sesión 9 Ler o capítulo 14. � Rematar de completar a Revista. � Organizar un xuízo a Onofledis.

Para iso, dividir a clase en: xuíz, avogados defensores, avogados da acusación, testemuñas (algún

troll, Aurelia, Ifigenia, Galb, Clementina, o gnomo dos sonos,...) e o propio acusado (Onofledis). �

Tamén pode organizarse un xuízo contra Ifigenia, para analizar a súa evolución.

Sesión 10 Articular a festa do ENTROIDO en torno ao libro. Disfrazarse de fada, troll e demais

seres fantásticos. Estes poderían ser liberados no patio do colexio baixo o lema «¡Libera a túa

fantasía «! ".

LÁGRIMAS DE RISA

OBXECTIVOS

• Ler de forma comprensiva tanto en voz alta como en silencio.

• Localizar información nun texto xornalístico.

• Reescribir un texto cambiando o narrador.

• Identificar e expresar a alegría e a tristura.

• Fomentar o gusto pola lectura a partir das recomendacións dos pais.


• Competencia para aprender a aprender. Desentrañar un texto abstracto e comprender a

linguaxe metafórica.

• Competencia comunicativa. Familiarizarse con diferentes tipoloxías textuais (textos

xornalísticos, narrativos, publicitarios, biográficos,...). // Investigar en diferentes soportes.

• Competencia social e cidadá. Fomentar a crítica da inxustiza e o compromiso social.

• Competencia cultural e artística. Fomentar a expresión de sentimentos e a empatía.


Proxecto lector

97

• Compromiso pola paz e a non violencia.

• Valoración da arte como forma de expresión de sentimentos.

• Recoñecemento de emocións.

• Valoración positiva do compromiso e valoración negativa da indiferenza ante o sufrimento

alleo.

• Capacidade de superación das dificultades.

• Elaboración do do a partir da vivencia das súas distintas fases.


Sesión 1 Antes de comezar a lectura, observar a cuberta. �Será un libro triste ou divertido? Por

que? Que vos fai rir? Que vos fai chorar? � Observar o anaco de xornal do debuxo. Repartir

xornais en clase e buscar unha noticia boa (alegre) e unha mala (triste).

Sesión 2 Ler entre varios as páxinas 2 a 9. � Facer notar que todos os personaxes aparecen

sorrindo. Pedir a algúns alumnos que lean voz alta o último parágrafo da pág. 2 sen deixar de

sorrir, perdendo o medo a expoñerse. �De que enchen a Noh e Bar? ¿De que vos enchen os vosos

pais, amigos, profesores...? (amizade, cariño, coñecemento, xogos, ...). � Completar a sección

«Para chorar de risa» da Revista (páX. 4).

Sesión 3 Pedir a un alumno que recorde o lido. Ler en voz alta entre varios as páxinas 10 a 17. �

Resolver as dúbidas de vocabulario. � Comparar a actitude do empresario coa dos pallasos. Que é

o máis importante para cada un? � Reflexionar sobre as profesións. Cales dan máis fama? E máis

diñeiro? Cales dan a felicidade?

Sesión 4 Anunciar aos alumnos que van asistir a un capítulo triste e reclamar a necesaria seriedade.

Lerlles as páxinas 18 a 21 e pedir que continúen lendo en silencio ata a 25. � Completar despois a

Noticia da Revista (páx. 2)� Investigar na biblioteca ou en internet sobre a Cruz Vermella e a

Media Lúa Vermella.

Sesión 5 Recordar entre todos o lido. Ler en silencio as páxinas 26 a 28. Pedir despois a varios

alumnos que lean en voz alta a páxina 26 mentres finxen que choran. � Noh e Bar cambian despois

de ver o sufrimento alleo. Analizar as distintas opcións que existen ante o sufrimento doutros

(mirar a outro lado, compadecerse, axudar, queixarse,...). Debater a partir dun exemplo concreto: o

home que pide na rúa, unha desgracia recente... � Escribir a historia dende o punto de vista do

empresario («Estes pallasos fixéronme perder dinero...»).

Proxecto lector

98

Sesión 6 Pedir a un alumno que lea en voz alta as páxinas 30 a 34. � Reflexionar sobre os distintos

tipos de choro: rabia, dor, pena, alegría, «bágoas de crocodilo»... �Algunha vez gardáronse as

bágoas? Pedir aos alumnos que inventen un conto que dea unha resposta fantástica á pregunta: que

sucede coas bágoas que quedan dentro?

Sesión 7 Ler en silencio as páxinas 35 a 39. � Recortar bágoas de cartolina grandes para que cada

un escriba nelas un motivo de tristura. Se o desexan, poden pegar outra bágoa enriba que oculte o

escrito. Colgalas dunha corda que cruce a clase. � Reflexionar sobre que os axuda cando están

tristes, a quen contan as súas penas... � Facer ver que os protagonistas nunca están sós, tense o un a

outro. Como é máis doado vivir a pena: só ou acompañado? � Completar a sección «Baleira as túas

penas» da Revista (pág. 3).

Sesión 8 Finalizar a lectura do libro (pág. 40 a 42). � Rematar de completar a Revista. � Retomar as

reflexións da primeira sesión. Finalmente este libro, é triste ou alegre? Por que?

Sesión 9 Ler a biografía do autor (páx. 45). � Contestar as preguntas que aparecen na contraportada

do libro: Cal é a relación entre a paz e a alegría? Son curativos a risa e o choro? Por que? � Escribir

unha pregunta que teña que ver co tema do libro. � Pedir aos alumnos e alumnas que recomenden

un libro que faga chorar (ou case) e outro que faga rir.

Sesión 10 En relación co DÍA DA PAZ, recompilar información sobre as guerras que hai no

mundo. Colgar un mapamundi en clase e marcar cunha bágoa de cartolina os lugares en guerra. Ao

longo do curso, poden ir reflectíndose as variacións (novas guerras ou -con sorrisos- declaracións

de paz).

EL CABALLO DE AGUA

OBXECTIVOS

• Ler un texto narrativo e dialogado co ton axeitado.

• Coñecer o concepto de lenda a partir de distintas lendas.

• Utilizar estratexias de comprensión lectora.


Proxecto lector

99

• Coñecer un personaxe clásico da literatura de aventuras.

• Practicar o xénero epistolar.

• Diferenciar as estruturas e a linguaxe literaria das estruturas e a linguaxe cinematográfica.


• Competencia social e cidadá. Desenvolver o interese polas lendas.

• Competencia comunicativa. Discernir as características dos personaxes dunha novela.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Fomentar o espírito crítico ao reflexionar

sobre o comportamento dos personaxes. // Fomentar o intercambio de opinións.




• Importancia da responsabilidade.

• Reflexión sobre a intimidade, a discreción e o segredo.

• Valoración dos vínculos familiares.

• Respecto aos maiores.


Sesión 1 Antes da lectura reflexionar sobre as lendas. �Que é unha lenda? Coñeces algunha? E

algún animal de lenda? Existen en realidade? Citar exemplos: os dragóns, o monstro do lago Ness,

as sirenas, os unicornios ou o Yeti. Que sabes sobre cada un? � Anticipar que El cabalo de auga

conta a «verdadeira» historia dun animal de lenda, pero non desvelar cál.

Sesión 2 Ler aos alumnos o capítulo 1 pedíndolles que sigan a lectura nos seus propios libros e que

presten especial atención ao ton. � Propoñer despois unha reflexión sobre os achados. Que sente

cando se atopa algo? �Hai algo que atoparas e gardaras? Por que?

Sesión 3 Ler en silencio o capítulo 2. � Analizar a actitude dos nenos ante o descubrimento

(deciden gardar o segredo). Conversar sobre conceptos como a intimidade, a fama, a protección

ambiental... �Que faría cada un ante un descubrimento semellante? � Dividir a clase en dous

Proxecto lector

100

grupos de forma que cada un defenda a súa postura e reflexione sobre as consecuencias da súa

opción.

Sesión 4 Facer unha lectura dramatizada do capítulo 3 asignando a cinco alumnos diferentes os

papeis de narrador, Kirstie, Angus, Gruñón e a nai. � A partir do nome do cabalo de auga,

reflexionar sobre os nomes das mascotas dos alumnos e o seu porqué. � Completar «A árbore do

lector» da Revista (páx. 4)� Pedirles que inventen un alcume para cada personaxe, agás para

Gruñón. � Investigar na biblioteca ou en Internet quen é Robinson Crusoe.

Sesión 5 Ler en voz baixa os capítulos 4 e 5. � Reflexionar sobre as obrigas e satisfaccións de ter

unha mascota. � Resolver «O ovo do kelpie» da Revista (páx. 4). � Pensar nas razóns polas que lles

gustaría ou non ter unha mascota e escribilas na lousa. � Propoñer despois que os alumnos pensen

na mascota, e en por que podería gustarlle ternos a nós como donos. � Abordar en grupo o tema da

responsabilidade de ter unha mascota.

Sesión 6 Ler en voz alta por quendas, o capítulo 6. � Pedir que imaxinen que Kirstie e Angus, antes

de que volva o seu pai, lle mandan unha carta contándoo o sucedido e escribila individualmente.

Sesión 7 Ler en silencio os capítulos 7 e 8. �En que consistiu a aprendizaxe de Crusoe? �

Reflexionar sobre as cousas que os seus pais lles mandan a eles: cales lles gustan e cales non? Son

conscientes do porqué de cada unha? � Facer unha lista na lousa e debater. � Completar a sección

«a Túa mascota» da Revista (páx. 2).

Sesión 8 Finalizar a lectura (na casa ou en clase). � Completar a Revista. �Que lle pode suceder a

Crusoe despois do artigo no xornal? Elaborar hipótese sobre como podería continuar a historia.

Sesión 9 De que lenda trata El cabalo de auga? � Retomar as reflexións da primeira sesión. É

realmente El cabalo de auga a «verdadeira» historia do monstro do lago Ness? � Poñer en común

algunhas das respostas ao Librómetro. As diferentes cualificacións poden dar lugar a un pequeno

libro-fórum.

Sesión 10 ao igual que outras obras de Dick King-Smith, como Babe, o cerdito valente, tamén esta

levou ao CINEMA. � Ver a adaptación Mi monstro e eu, en cinema ou en DVD. � Reflexionar

sobre as variacións entre unha versión e outra. Por que na película se substitúe Gruñón por alguén

máis novo? Por que se sitúa máis tarde, en plena guerra? Que novos personaxes aparecen? Que

achegan á historia? En que se diferencia o Crusoe do libro do Crusoe da película? En que versión

ten Angus maior protagonismo?

� NIVEL 3:

Proxecto lector

101

PREOCUPADOS.COM

OBXECTIVOS


• Obter a idea principal de cada relato.

• Fomentar o sentido crítico á hora de expresar unha opinión persoal.

• Fomentar a expresión de sentimentos e a proxección na creación de escritos persoais.


• Competencia comunicativa. Fomentar a importancia da linguaxe como vehículo de

expresión das emocións persoais. // Discernir as características dos personaxes dos distintos

relatos.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Fomentar o espírito crítico ao reflexionar

sobre o comportamento dos personaxes. // Aprender a utilizar a linguaxe como forma de expresión

de opinións propias.


• Fomento da igualdade de oportunidades entre homes e mulleres.

• Fomento da autoestima.


• Integración das persoas con minusvalidez.

• Condena da violencia de xénero.

• Valoración do papel do profesorado.


Sesión 1 Antes da lectura, observar a cuberta e ler a contraportada do libro. Que lles parece a idea

de Belos? Que preocupacións cren que porán os rapaces? � Propoñer aos alumnos que escriban nun

papel anónimo algunha das súas preocupacións (non teño amigos, cústanme os estudios...). �

Proxecto lector

102

Escribilas nun mural, deixando espazo arredor, e facer que os alumnos as lean silenciosamente. Ao

longo das sesións poderán, de forma individual, incluír os seus consellos con post it ou chatolas.

Sesión 2 Ler aos alumnos «A preocupación de Holly» pedíndolles que sigan a lectura poñendo

atención ao ton. � Nun momento dado, Holly di: «Supoño que papá, Ana e eu tamén tivemos unha

depresión, porque nos sentiamos moi tristes e tamén chorabamos un montón». En que outros

momentos chora algún personaxe desta historia? Pensar nos motivos polos que chora a xente e

facer unha lista na lousa. Chorar é malo? Serve para algo?

Sesión 3 Ler en voz alta e por quendas (rapaz-rapaza) «A preocupación de Greg». � Reflexionar

sobre qué parecidos e qué diferenzas, ademais dos fisiolóxicos, hai entre rapaces e rapazas.

Reflectilos na lousa nunha dobre columna: rapaces (ej: gústalles o fútbol) / rapazas. Despois

cuestionar as opinións recollidas: a todos os rapaces lles gusta o fútbol? A ningunha rapaza lle

gusta o fútbol? � Pedir aos alumnos que para a seguinte sesión fagan unha lista das súas películas

favoritas.

Sesión 4 Facer unha lectura persoal da «preocupación de Claire». �Por que é importante a película

El monstro? Que tipa de película é? � Escribir na lousa un listado de xéneros (comedia, amor,

bélica, oeste,...) e buscar un exemplo para cada un deles. Os alumnos poden explicar as súas

preferencias e realizar recomendacións cinematográficas argumentadas.

Sesión 5 Ler en voz alta as dúas primeiras páxinas da «preocupación de William». �Que sente

William? Por que? ¿É importante a súa preocupación? � Reflexionar sobre as calidades de cada un.

� Facer parellas de alumnos. Cada un deberá escribir dúas calidades da súa parella. A

continuación, individualmente, completarán a lista escribindo calidades que cree posuír.

Sesión 6 Ler en silencio «A preocupación de Samantha». �Cal é o problema de Samantha? Cal é a

solución do profesor Belos? É adecuada? Por que? � Pedir aos alumnos que escriban algunha

solución alternativa ao problema de Samantha. � Completar o «Consultorio» da Revista.

Sesión 7 Ler entre todos (un parágrafo cada un e en voz alta) «A preocupación de Muxe». � Pedir

que recompilen noticias relacionadas coa temática do capítulo. � Organizar un concurso pedindo

aos alumnos que inventen un relato e o poñan en boca dun alumno da clase de Belos.

Sesión 8 Finalizar a lectura do libro (na casa ou en clase). � Pedir aos alumnos que completen as

«Cartas á directora» da Revista. � Comentar o problema de Natascha: coñecen outro tipo de

minusvalideces? Algunha persoa da clase pode contar unha experiencia propia ou próxima

relacionada co tema? Analizar entre todos as dificultades específicas que poden atopar as persoas

con minusvalidez nunha cidade como a nosa (barreiras arquitectónicas, etc.). � Levar a clase un

Proxecto lector

103

listado de asociacións fundadas para persoas con problemas específicos e facer que os alumnos

investiguen sobre que son e a que se dedican.

Sesión 9 Pedir aos alumnos que individualmente decidan sobre a importancia das distintas

preocupacións (1 a máis importante e 7 a menos importante). Despois agrupalos en parellas para

que intenten chegar a un acordo. �Realmente pódese falar de preocupacións «máis ou menos»

importantes? Abrir un debate entre os partidarios e os detractores desta idea. � Completar a

Revista.

Sesión 10 Coincidindo co DÍA CONTRA A VIOLENCIA DE XÉNERO (25 de novembro),

recordar «A preocupación de Muxe». Recordar que podería ser unha historia real. � Falar sobre a

violencia doméstica. Comentar as noticias que se recompilaron tras a sesión 7. Formular entre

todos posibles solucións ao problema.

LA ÚLTIMA NOCHE DE LA LUNA

OBXECTIVOS

• Ler en voz alta co ton axeitado.

• Realizar unha lectura comprensiva do texto.

• Coñecer os trazos distintivos do xénero de misterio e terror.


• Distinguir as ideas principais das ideas secundarias nun texto complexo.

• Analizar as diferenzas entre ámbitos rurais e urbanos.


• Competencia para aprender a aprender. Seleccionar a información dun texto baseándose

nuns criterios establecidos, como forma de mellorar as habilidades de comprensión lectora.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Enfrontarse a dilemas morais e tomar unha

decisión argumentada.

Proxecto lector

104

• Competencia social e cidadá. Aprender a participar en procesos democráticos de toma de

decisións.


• Importancia da empatía na resolución de conflitos.

• Relación cos pais.

• Identificación de sentimentos negativos: culpabilidade, rabia, desexo de vinganza,

resentimento... e asimilación destes como paso necesario para a súa superación.

• Importancia da expresión de sentimentos fronte ao secretismo como orixe de conflitos.


Sesión 1 Elaborar hipótese sobre o libro partindo do título, a ilustración e o texto de contraportada.

De que tratará? � Ler en voz alta (un parágrafo cada alumno) os dous primeiros capítulos (pp. 7-

11). � Revisar as hipóteses. Que tipo de historia é? Localizar a frase que anticipa o misterio («O

que eu non podía imaxinar entonces...»)� Explicar os conceptos de equinoccio e solsticio. ¿Que

sabes sobre a noite de San Xoán? � Completar o «Pasalunas» da Revista. � Ler na casa as páxinas

12-17.

Sesión 2 Pedir a dous alumnos que recorden o lido na casa. Como é Anabel? E a súa nai? � Ler en

voz alta as páxinas 18-20. Cada alumno decidirá individualmente que facer e lerá en silencio o

seguinte capítulo, («Clic-clac» ou «sobre»). Despois, pedir un alumno que lera «Clic-clac» que o

resuma, e outro, que resuma «Sobre». Comparar as opcións. Que se premia: o valor ou a

prudencia? � Ler en silencio as páxinas 23-29. � Debater sobre as vantaxes e desvantaxes de pasar

as vacacións na praia ou no pobo. � Na casa, decidir sobre o laberintro da páxina 29 e ler ata a 108

(ambas as dúas opcións acaban uníndose).

Sesión 3 Pedir a un alumno que escolleu ir á praia que explique o sucedido alí. Outro alumno

contará o sucedido no pobo. � Abordar o tema do abandono dos pobos, centrándose en pobos

próximos ao seu ámbito. � Ler en voz alta e por quendas as páxinas 109-115. � Continuar en

«Inconexa» (páxina 110). �Que problema ten o ancián? Falar do Alzheimer. � Ler na casa dende a

páxina 147 ata chegar á 159.

Sesión 4 Recordar qué tipo de historias contaba a cuadrilla do pobo. Coñeces algunha historia de

medo? Gústanche? Anticipar: cres que esta historia vai ser de medo? Por que? � Ler en voz alta as

Proxecto lector

105

páxinas 160-172. Cunha gravadora, gravar a lectura dos alumnos para que poidan escoitarse e

avaliarse a continuación. � Na páxina 161, debuxar na lousa o símbolo da paz ( ). Na páxina 162,

aclarar que é unha ouija. � Afrontar de forma individual o laberintro e seguir lendo na casa ata a

páxina 39.

Sesión 5 Poñer en común os distintos itinerarios seguidos. Propoñer un debate sobre a peculiar

estrutura do libro, coas súas distintas opcións, e as sensacións que produce no lector. �Ler en

silencio as páxinas 40-64. �Na casa, afrontar o laberintro e ler ata a páxina 100.

Sesión 6 Recordar o lido na casa e afrontar o laberintro da páxina 100. Someter a elección do

camiño a votación. Antes de votar, distintos alumnos defenderán unha e outra opción. Asumir a

decisión da maioría e ler en voz alta ata a páxina 131 (chégase dende calquera opción). �A partir

da nova información, elaborar hipótese sobre as voces. �Ler na casa ata a páxina 146.

Sesión 7 Consensuar entre todos o camiño a seguir a partir do laberintro da páxina 146. Ler en voz

alta ata a páxina 76. �Analizar qué elementos achegan tensión ao relato. �Que contén a caixa?

Cada alumno escribirá a súa «aposta» nun papel. �A partir do laberintro da páxina 76, ler na casa

ata a páxina 200.

Sesión 8 Recordar o lido. En que cambiou a súa percepción da nai de Anabel? �Que diferenzas hai

entre as cartas, o correo electrónico e os SMS? Formar grupos de tres alumnos e pedirlles que

comuniquen unha mesma idea de tres modos distintos: un SMS, un e-mail e unha breve carta. �Ler

as páxinas 201-221. Reflexionar sobre a vinganza. Serve para algo?

Sesión 9 Recordar o cambio de actitude de Anabel cara á súa nai. �Afrontar o laberintro da páxina

221 e ler en voz alta ata a páxina 241. �Analizar o conflito da nai: afondar no sentimento de

culpabilidade. �Falar sobre o peso dos segredos. Propoñer que cada alumno escriba un segredo nun

papel para facelo desaparecer nunha bolsa e librarse del (poden escribir simplemente unha palabra

clave do seu segredo para non se comprometer tanto).

Sesión 10 retomar o laberintro da páxina 241 e finalizar a lectura do libro (páxinas 260 ou 262-

265). �Analizar as coincidencias entre a historia de Anabel e a da súa nai, que axudan a pechar a

historia. �Pedir aos alumnos que fagan un resumo oral do argumento imaxinando que son Anabel e

que contan a David o que sucedeu ese verán. �Completar a Revista

EL LIBRO INVISIBLE

Proxecto lector

106

OBXECTIVOS

• Ler un texto co ton axeitado.

• Ampliar o vocabulario.

• Identificar os trazos dos personaxes e detectar a súa evolución.

• Identificar indicadores textuais que permiten distinguir diferentes niveis de narración.

• Atoparse cun autor a través da súa obra e as súas reflexións sobre o seu propio traballo.


• Competencia cultural e artística. Fomentar o gusto pola lectura e o uso das bibliotecas.

• Competencia comunicativa. Comparar textos identificando semellanzas e diferenzas. //

Aprender a importancia de expresar os sentimentos e como facelo.

• Competencia para aprender a aprender. Fomentar a curiosidade e o gusto pola

aprendizaxe.


• Valoración do labor creativo.

• Valoración da lectura como fonte de desfrute e tamén como actividade social que nos une.


• Recoñecemento de emocións: inseguridade, admiración...

• Importancia da curiosidade como motor de aprendizaxe.


Sesión 1 Antes da lectura do libro, reflexionar sobre o propio proceso de lectura. Empezar cunha

pregunta clara e directa: ¿por que lemos? Escribir un listado na lousa coas respostas dos alumnos.

� Ampliar coas «33 razóns para ler», de Victoria Fernández, dispoñible na revista CLIJ, na guía

PLEC ou en internet. (Para vivir máis, para deter o tempo, para saber que non estamos sós, para

aprender a pensar, para rir, para chorar, para fuxir do ruído, ...) � Cada alumno pode facer súa unha

destas razóns e rotulala para colgala despois na aula.

Proxecto lector

107

Sesión 2 Ler aos alumnos os capítulos 1 e 2, pedíndolles que sigan a lectura nos seus propios

libros. Propoñer despois unha reflexión sobre a personalidade de César, o protagonista da historia.

Como definimos a súa actitude e por que? � Analizar a evolución do personaxe nestes 2 primeiros

capítulos. � Escribir a «Crónica» da Revista.

Sesión 3 Pedir aos alumnos que fagan unha lectura silenciosa do capítulo 3. � Escribir unha lista na

lousa das diferenzas que hai entre César e Lucía, respecto ao seu carácter e ao seu comportamento.

Con cal dos dous se identifica máis cada un? Por que?

Sesión 4 Facer unha lectura dramatizada do capítulo 4 asignando a seis alumnos diferentes os

papeis de narrador, César, Javier, Lucía, o pai e a nai. � Preguntalos se coñecen algunha cousa que

sexa invisible (as fadas, o vento, o silencio, os sentimentos, ...). � César non a para a pensar no

motivo polo que o seu pai cambia de cidade; as súas razóns son invisibles. Reflexionar sobre a

invisibilidade dos sentimentos dos demais. Fomentar a empatía a partir de exemplos. � Ler na casa

o capítulo 5.

Sesión 5 Ler en voz alta a descrición do cuarto da calefacción (pp. 53-54). Comparar a versión de

César e a de Lucía. Por que son tan diferentes? � Reflexionar sobre a importancia do punto de

vista. Pedir aos alumnos que describan un mesmo obxecto reflectindo os seus sentimentos cara a el

(aversión, gusto,...). Ler varias descricións en voz alta e comparar.

Sesión 6 Pedir a un alumno que lea en voz alta o conto do pai de César no capítulo 6 (pp. 64-66).

Facer ver que esas partes do texto se distinguen por estar en cursiva e por empregar outro tempo

verbal. Reflexionar sobre o último parágrafo. Por que chora o rei Ignacius? � Localizar entre as

páxinas do libro outras pasaxes que correspondan ao conto do pai de César.

Sesión 7 Completar a lectura do capítulo 6 en silencio. � Pedir aos alumnos que presten unha

especial atención á frase «Iso é o que se chama estar entre a espada e a parede» (p. 78). �¿Que

significa esta expresión? ¿De onde cren que procede? � Completar «Frases misteriosas» da

Revista. � Pensar outras frases feitas. Escribir unha historia partindo dunha frase feita tomada en

sentido literal.

Sesión 8 Ler os capítulos 7 e 8 fixándose no parecido entre os personaxes de ambas as dúas

historias. � Ao fío da frase «E ante o asombro de Ana, Sigfrido actuou con valentía» (p. 99),

reflexionar sobre a evolución tanto de Sigfrido coma de César. � Pensar entre todos sobre os

paralelismos entre ambas as dúas historias: que elementos comúns hai? � Ler na casa os capítulos 9

e 10.

Sesión 9 Ler en voz alta o cap. 11. O profesor pode reservarse a lectura do final de El libro

invisible (a parte en cursiva), onde se fala da paixón pola lectura. � Analizar o personaxe de César.

Proxecto lector

108

Que aprendeu ao longo da historia? Que elementos foron importantes na súa aprendizaxe? �De que

trataría o libro invisible que leron Hanna e Sigfrido? Comparar como o imaxina cada un. �

Completar a Revista.

Sesión 10 Celebrar o DÍA DO LIBRO (23 de abril) ou o DÍA INTERNACIONAL DO LIBRO

INFANTIL (2 de abril) no Val dos Libros (ver algunhas claves para visitar a biblioteca). Que ten

en común a biblioteca co Val dos Libros? � Pedir aos alumnos que traian un libro invisible (un que

xa non lean) de casa á biblioteca para aumentar os fondos e «facelo visible».

4.3 TERCEIRO CICLO:

� NIVEL 1:

EL MISTERIO DE LA RONDA DE NOCHE

OBXECTIVOS

• Ler de forma comprensiva un texto narrativo.

• Practicar a lectura superficial e a lectura de imaxes nun texto informativo sobre arte.

• Localizar países e localidades nun mapa.

• Discernir entre historia e fantasía nunha novela con trazos históricos.

• Elaborar hipótese sobre o texto.


• Competencia comunicativa. Aprender a ler distintos tipos de texto. // Obter información

dun texto baseándose nuns criterios establecidos, como forma de mellorar as habilidades de

comprensión lectora.

• Competencia social e cultural. Recoñecer referencias culturais implícitas no texto. //

Analizar de forma crítica un texto narrativo á luz de datos históricos.

• Competencia para aprender a aprender. Utilizar estratexias de busca de información.

Proxecto lector

109


• Importancia da cultura e apreciación da arte.

• Actitude crítica ante a avaricia e a falta de honestidade.

• Reflexión sobre o poder.



Sesión 1 Antes da lectura, pedir aos alumnos que examinen os seus libros. Localizar o despregable

final. Observar o cadro e ler o texto «Para saber máis...» e o prólogo. � Buscar o significado de

«alabardeiro». �Por que di Aurelio que segue vivo e non morrerá xamais? Que outras maneiras hai

de seguir vivo? (aparecer nun libro, pasar á Historia,...) � Para a próxima sesión, traer a clase libros

de arte con fotografías de cadros, esculturas...

Sesión 2 Ler en voz alta o cap. 1. � Follear os libros de arte. ¿En que cadro che gustaría vivir? Que

personaxe de cadro che gustaría coñecer? Que pintor che gustaría que te pintase? � Anticipar: que

terá que ver Tito con Aurelio Cardamomo? � Ler o cap. 2. Que cousas atoparía sorprendentes un

recén chegado do século XVII? � Situar nun mapa Bélxica e Ámsterdam. � Ler o cap. 3. Estás de

acordo coa descrición dos nenos que fai o autor?

Sesión 3 Ler en voz alta os cap. 4 e 5. Comentar ao paso algunhas referencias culturais, como a de

Alejandro Magno e Macedonia, os Comentarios sobre a guerra das Galias (De belo Gallico en

latín) de Xullo César e as obras Crítica da razón pura e da razón práctica do filósofo Kant. �¿Que

expectativas esperta Ireneo? �Que elemento se cita relacionado con Tito? (O can.) � Ler na casa os

cap. 6 e 7.

Sesión 4 Reflexionar sobre a forma na que está escrito o libro intercalando distintos puntos de

vista. Como se cruzan as historias de Aurelio, Tito e Ireneo? � Asignar os papeis de narrador, Tito,

Emma, Hans e Mandolino. Ler os cap. 8 e 9. � Completar o «Aviso» da Revista. �Que é unha

mandolina? Localizar o instrumento no debuxo da pág. 58 (baixo o teclado, á esqda. do violín).

Ler na casa os cap. 10 e 11, e completar a «Crónica do futuro» da Revista.

Sesión 5 Resumir entre todos o lido na casa. � Recordar o tratamento que se dan Aurelio e o

anticuario. Durante uns minutos, os alumnos deben falar como no século XVII, tratándose de vos.

� Ler os cap. 12 e 13. Localizar nun mapa Turín, Londres e Praga. �Que novo personaxe aparece

Proxecto lector

110

na historia? � Propoñer unha busca en Internet sobre el (Menasseh ben Israel é un personaxe

histórico que retratou Rembrandt). � Ler na casa os cap. 14 e 15.

Sesión 6 recapitular os personaxes aparecidos (ver páx. 87). Apuntalos na lousa en dúas columnas:

bos e malos. Cal é o teu personaxe favorito? Por que? � Ler en silencio os cap. 16 a 18. �Que novo

personaxe aparece? (López Tromba). � Buscar a diferenza entre «metodista» e «metódico». Cal é a

palabra correcta? � Ler na casa os cap. 19, 20 e 21.

Sesión 7 Ler en voz alta os cap. 22 e 23. � Comentar que Petrus Scriverius tamén foi un personaxe

histórico que retratou Rembrandt. �Para que serve o tambor? Por que é unha arma tan perigosa?

Que é o poder? Como se obtén? � Cada alumno pensará a qué época da Historia lle gustaría viaxar

e escribirao nun papel. Poñer en común. � Ler na casa os cap. 24 e 25.

Sesión 8 Pedir a un alumno que resuma a proposta de Santiago. Aceptarán o trato? � Ler en voz

alta os cap. 26 e 27 mentres sete alumnos (Ireneo, Menasseh, Tito, Emma, Aurelio, Hans e Petrus)

representan o sucedido. � Pedir aos alumnos que elaboren hipótese sobre o que sucederá a

continuación. Lograrán volver? Conseguirán o tambor? � Ler os cap. 28 e 29.

Sesión 9 Comentar o misterio que rodea ao cap. 29. Facer ver que o autor mantén varios elementos

de intriga ata o final. Que aspectos quedan por resolver? Escribilos na lousa. � Ler en voz alta os

cap. 30 e 31. �Cal é o papel que atopa Tito? (Recordar o texto do despregable final.) � Ler na casa

o cap. 32. � Ler os cap. 33 a 35. �Que fan co tambor? E coa chave? Paréceche unha decisión

correcta? Que farías ti no seu lugar? Completar a «Carta aberta». � Rematar a Revista.

Sesión 10 Ver un fragmento da película A novo da perla, que comparte escenario (Holanda), época

(século XVII) e tema (a pintura), solo que neste caso o pintor protagonista é Vermeer (tamén da

escola holandesa) ou/e un fragmento da película La rolda nocturna, de Peter Greenaway, baseada

no cadro de Rembrandt. � Comparar co libro lido.

EL MISTERIO DE LA MONA LISA

OBXECTIVOS

• Ler de forma dialogada co ton axeitado.

• Elaborar hipótese sobre o texto a partir da lectura.

• Seguir unha ruta nun plano.

• Obter datos concretos dun texto para completar un resumo.

Proxecto lector

111

• Obter información a partir de diferentes soportes.


• Competencia cultural e artística. Identificar os trazos distintivos do xénero de misterio.

• Competencia para aprender a aprender. Relacionar textos narrativos, planos, textos

informativos...

• Competencia social e cidadá. Traballar de forma cooperativa nunha investigación.




• Valoración da xustiza e a honestidade.

• Apertura a outras realidades e desexo de coñecer outras culturas.

• Valoración da arte como ben cultural digno de admiración e protección.

• Fomento da lectura a partir do interese por un personaxe.


Sesión 1 Pedir aos alumnos que lean por quendas ata a páxina 19. �¿Coñeces algún outro axente

secreto? (Pode ser dun libro, unha serie, unha película, ...) Como adoitan ser os axentes secretos?

�Reflexionar sobre as características que adoitan ter os contos de misterio ou policiacos: unha

intriga, un heroe que ten que resolvelo, pistas que debe seguir, dificultades, axudas, ... Ir

identificando estes elementos en El misterio da Mona Lisa. �Ler en voz alta o cap. 1.

Sesión 2 Ler o cap. 2 en voz alta. �Localizar nun atlas ou un mapa do mundo ou de Europa onde

está Francia. Debuxar a súa silueta. �Que sabes sobre Francia? Poñer en común os coñecementos

previos dos alumnos sobre o país. �Ler o cap. 3. �¿Que museos coñeces? Comentar que hai

museos de arte, de ciencias, de ferrocarril... ¿Para que serven os museos? Escribir a resposta nunha

folla e poñer en común. �Completar a «Noticia bomba» da Revista.

Sesión 3 Ler en voz alta o cap. 4. �Explicar a importancia das pegadas dactilares. Que outras partes

do corpo son únicas? (as pupilas, o ADN...). �Tomar as pegadas dos alumnos cunha almofada de

Proxecto lector

112

tinta (pódese usar a do selo do colexio). �Completar a primeira ficha dos «Arquivos Secretos» da

Revista co seu nome, a súa propia pegada e o seu pelo.

Sesión 4 Asignar os papeis de narrador, Jack e Hélène e facer unha lectura dramatizada do cap 5.

�Reflexionar sobre as distintas linguas de Jack e Hélène: ¿en que países se falan (francés e inglés)?

Para que serve saber idiomas? Cales son as 5 linguas máis faladas no mundo? (chinés mandarín,

español, inglés, árabe e hindi). En que países se falan? �De que outro xeito poderían entenderse

estas dúas persoas? Falar sobre a existencia dunha lingua universal, o esperanto. �Traer da

biblioteca unha guía de París para a seguinte sesión.

Sesión 5 Asignar os papeis de narrador, Jack e Jean Paul. Facer unha lectura dramatizada do cap.

6. �Fotocopiar o plano de París. Pedir aos alumnos que marquen o percorrido de Jack sobre o

plano. �Propoñer aos alumnos que pensen nas súas cidades, barrios ou pobos, e en cáles serían os

lugares equivalentes (uns xardíns, unha construción alta, un río e unha praza). �Pedir aos alumnos

que escriban na casa un capítulo no que o axente Jack ten que resolver un caso na súa

cidade/pobo/barrio. �Ler o cap. 7.

Sesión 6 Ler en voz alta o cap. 8. A continuación, debater sobre os sospeitosos. Neste momento,

¿quen cren que cometeu o roubo? �Ler en silencio o cap. 9. �Completar «Unha de cores» da

Revista. �Que cadro está a roubar Carl cando Jack lle sorprende? Pedir aos alumnos que pinten este

cadro tal como lleso imaxinan.

Sesión 7 Pedir aos alumnos que lean en voz alta os cap. 10 e 11. �Recapitular: que obxectos

roubados aparecen na furgoneta? (estatua de Rodin, máscara africana, Mona Lisa). �Recordar qué

ferramentas especiais ten Jack (páxinas iniciais). Que podería facer a continuación?

Sesión 8 Ler en voz alta, dándolle a máxima emoción, como quen retransmite un encontro

deportivo, os cap. 12 e 13. �Elaborar hipótese: quen é o xefe? �Reflexionar sobre o xénero do

libro. Pedir aos alumnos que anoten algúns dos verbos que aparecen no cap. 13. Facer notar que

nos libros de aventuras hai máis acción que descrición, máis verbos que adxectivos, e máis

palabras que denotan rapidez («sen perder un segundo», «corriendo»...). O profesor pode levar

algún texto descritivo para que sexa máis doado establecer a comparación. �Comparar con outro

libro máis descritivo. Que tipo de libros se le máis rápido? Cal prefires? Por que?

Sesión 9 Ler en silencio o cap. 14. �A que «peixe gordo» se refire o inspector xefe? A quen

consideras máis culpable: a Carl ou ao señor Dupré? Inventa outro exemplo similar (un

compañeiro que instiga a pegar a outro e un compañeiro que pega) e debate sobre el. �Completar a

entrevista a Jack e os tres cadros finais dos «Arquivos secretos» da Revista.

Proxecto lector

113

Sesión 10 Ler en voz alta os cap. 15 e 16. �Rematar de completar a Revista. �Dividir os alumnos

en catro grupos: un deles investigará sobre Renacemento, outro sobre Leonardo dá Vinci, outro

sobre La Mona Lisa e outro sobre El home de Vitruvio. Poderán investigar en libros, revistas,

Internet... Tras a investigación, cada un dos grupos compartirá os seus resultados. �Compartir a

tarefa de Jack: debuxar un cómic de Super Smash contra a malvada Tortua.

COMO ESCRIBIR REALMENTE MAL

OBXECTIVOS

• Ler un texto co ton axeitado.


• Crear recursos mnemotécnicos propios para a asimilación de regras ortográficas.

• Mellorar as habilidades de busca no dicionario.

• Fomentar a crítica positiva sobre as institucións escolares.

• Crear un texto con trazos específicos (manual de instrucións, con trazos de humor,...) de

forma cooperativa.


• Competencia comunicativa. Fomentar a importancia da linguaxe como vehículo de

expresión das emocións persoais.

• Competencia en autonomía e iniciativa persoal. Examinar con espírito crítico o ámbito

máis próximo e explorar as oportunidades de mellora.

• Competencia para aprender a aprender. Crear estratexias propias para desenvolver esta

competencia. // Identificar de forma individual os puntos fortes e utilizalos como base para novas

aprendizaxes.


• Fomento da autoestima.

Proxecto lector

114

• Fomento a empatía e a solidariedade.


• Valoración da creatividade e das habilidades especiais.

• Actitude de busca de aspectos positivos fronte a prexuízos.


Sesión 1 Antes da lectura, ler a contracuberta do libro e reflexionar sobre as sensacións dun

primeiro día de colexio. Que esperaban o primeiro día? � Cada alumno escribe de forma anónima

nun anaco de papel «o seu medo» nun primeiro día de colexio. Meter nunha bolsa: logo sacar e ler

un a un. Os alumnos proporán unha solución a cada medo. � Ler en voz alta o cap. 1. Quen conta a

historia? Como está: contento, enfadado, triste...?

Sesión 2 Repartir os papeis de narrador, Martín, Javi, Encarnita e compañeiros, e facer unha

lectura dramatizada do cap. 2. � Reflexionar sobre a actitude de Martín. Cales son as causas do seu

comportamento? �Cal é a túa opinión sobre o colexio Mansión Araiz? Que tipo de colexio é?

Parécese ao teu? En que? � Levar a clase tarxetas de cartolina de dúas cores e repartir entre os

alumnos. Os dunha cor escribirán sobre a cartolina tres cousas que lles gustan do seu colexio, e a

outra metade, tres cousas que poderían mellorarse. Poñer en común.

Sesión 3 Ler o cap. 3 en clase. � Propoñer a pregunta da profesora Encarnita (sobre que debería

existir un libro) e darlle un título que empece por Cómo... Apuntar as ideas na lousa. Propoñer

unha votación final sobre cál é o mellor Cómo. Animalos a levalo a cabo. � Pedir cada alumno que

reflexione sobre cál é o seu punto forte e o do seu compañeiro de pupitre. Escribilo nun papel («a

min dáseme bien...», «ao meu compañeiro... dáselle bien...») e intercambialo. Propoñer unha

actividade similar para realizar en familia (v. «Algunhas claves...»).

Sesión 4 Ler en silencio o cap. 4 e realizar o «Test da amizade» da Revista. � Comentar a

importancia da organización e a orde para obter bos resultados. � Poñer en orde a clase. Cada

alumno ordenará estoxo, pupitre e mochila, tirando aquilo que non serve. Formar grupos para

ordenar a clase.

Sesión 5 Asignar os papeis de narrador, Encarnita, Martín, Javi e pai de Martín e facer unha lectura

dramatizada do cap. 5. � Poñer en común os «trucos» que coñecen para recordar certas normas

ortográficas. � Visitar a páxina www.ejerciciosortografia.com e realizar varios exercicios. �

Organizar unha competición de busca no dicionario para ver quen atopa antes o significado de

Proxecto lector

115

distintas palabras (poden ser palabras que aparecen no capítulo como «apropiar», «soniquete»,

«sonotone», «instalación», «defectuosa», «aterse», «magistral»...).

Sesión 6 Ler en silencio o cap. 6. � Debater a actitude da profesora. Que fai? Cal é a súa intención?

Que opina Martín da súa actitude? Que outras cousas se poderían facer para axudar a Javi? Que

achega á clase que haxa alguén diferente? � Escribir unha carta a Javi animándoo.

Sesión 7 Ler en voz alta o cap. 7. � Pedir un alumno que escriba correctamente na lousa as frases

que aparecen mal escritas no libro. � Pedir aos alumnos que preparen individualmente un texto

escrito «realmente mal» no que conten como axudarían eles a Javi Pastor. Formar parellas e

intercambiar os textos. Corrixir o texto do compañeiro.

Sesión 8 Ler en voz alta o cap. 8. � De forma individual, completar as definicións de colexio da

sección «opinión» da Revista e logo debater. � Dialogar sobre os distintos tipos de colexios que hai

no mundo e que houbo na historia (o docente pode contar como era o colexio onde estudou; tamén

se pode mostrar o libro álbum De camiño á escola: como son os escolares noutras partes do

mundo, de Anne Bovin (Ed. SM). � Ler na casa o cap. 9.

Sesión 9 Recordar o lido na casa. � Ler en voz alta o cap. 10. � Completar a Revista. � Como no

libro, outorgar un premio á mellor redacción. Para iso, ler en voz alta a sección «Concurso» da

Revista. � Crear un premio para cada un dos alumnos. Os alumnos deberán inventar categorías de

forma que todos, sen excepción, vexan recompensada a súa maior habilidade.

Sesión 10 Partindo das habilidades de cada un, formar grupos e preparar un libro titulado Cómo

sobrevivir no colexio. O libro, elaborado de forma artesanal coa súa cuberta, as súas ilustracións, a

súa contracuberta, ..., será un regalo que legue a clase, como veterana, aos alumnos de cursos

inferiores. A cerimonia solemne de entrega do libro farase o DÍA DO LIBRO, 23 de abril, na

biblioteca do colexio. O libro pasará a ocupar un lugar de honra na biblioteca.

� NIVEL 2:

EL PALACIO DE LAS CIEN PUERTAS

OBXECTIVOS

• Ler en voz alta co ton axeitado.

Proxecto lector

116


• Resolver adiviñas baseadas na lóxica, o pensamento lateral e a correcta comprensión do

enunciado.

• Coñecer obras clásicas da literatura.

• Afondar no concepto de autor e na orixe popular dos contos.


• Competencia para a autonomía e a iniciativa persoal. Fomentar o espírito crítico ao

reflexionar sobre o comportamento dos personaxes. // Afrontar a toma de decisións de forma

argumentada.

• Competencia social e cidadá. Recoñecer as referencias culturais implícitas no texto.

• Competencia cultural e artística. Recoñecer e gozar dos xogos metaliterarios implícitos

nun texto.


• Valoración do esforzo.

• Motivación positiva cara aos desafíos intelectuais.

• Interese pola literatura, a filosofía, as matemáticas e saber en xeral.

• Interese pola lectura e o crecemento persoal a través dos libros.


Sesión 1 Neste libro aparecen personaxes dos dous libros: de Alicia e de El mago de Oz.

Familiarizar os alumnos con estas historias. Pedir a alguén que os lera que conte a historia ou

buscar algún resumo en Internet ou na biblioteca. � Tamén se pode visionar ningunha adaptación

cinematográfica existente.

Sesión 2 Completar a sección «O libro recomentado» na Revista. � Ler a contra de cuberta do

libro. Que é «sutil»? Anticipar que no libro se fala de dous mundos, o sutil e o tanxible. Que é

«tanxible»? � Ler en voz alta con voz misteriosa as págs. 5-6. Interiorizar as tres preguntas finais.

Pedir a algúns alumnos que as contesten dando un exemplo.

Sesión 3 Ler páxs. 7-8 en voz alta, un parágrafo cada alumno. � Deixar un tempo para resolver a

adiviña. A man alzada, responder á pregunta: porta verde ou azul? Pedir a un alumno que elixira

Proxecto lector

117

azul que xustifique a súa elección e a outro (azul) que lea en voz alta as págs. 12-13. Pedir a un

alumno que elixira a porta verde que lea a páxina 9. � Investigar quen é Oz.

Sesión 4 Poñer en común as indagacións sobre Oz. � Ler págs. 10-11 en voz alta. Deixar que os

alumnos se enfronten individualmente ao laberintro. (Elección correcta: porta esquerda). � Tras ler

as págs. 14-15, pedir aos alumnos que investiguen cál é a resposta correcta (Alicia), e que

continúen a lectura ata o próximo laberintro (páx. 21) e que pensen a resposta.

Sesión 5 Comprobar o itinerario seguido polos alumnos (Alicia). �¿Que porta deben tomar agora?

(A de en fronte.) � Ler en voz alta un parágrafo cada un, as páxs. 24-29. �Que sucede cando lemos?

Que xera a nosa actividade mental? Que libros son libros-porta para ti, libros que construíron o teu

mundo? � Ler na casa as páxs. 30-31, resolver o laberintro e seguir ata chegar ao «Rei negro»

(páxs. 32-34).

Sesión 6 Poñer en común os percorridos seguidos polos alumnos ata chegar ao «Rei negro». � Ir

todos á pág. 40. Ler entre todos en voz alta as págs. 40-48 detendo a lectura na pág. 45: que

historia lía a nena? (a túa historia, a historia do lector) Facer conscientes aos alumnos do xogo

metaliterario: son lectores e protagonistas. � Deter a lectura na pág. 47. Se é necesario, ofrecer

como pista a lectura da pág. 38 (os datos que aí se dan, unidos á idea das 4 salas centrais, dan

como solución o cadrado de Barbablanca, de 8 x 8). � Debuxar un plano do pazo (8 x 8) e colgalo

na clase. Un grupo de alumnos retrocederá para marcar o camiño seguido. Outro grupo marcará en

diante todos os movementos. � Na casa continuar dende a pág. 49 ata a 70.

Sesión 7 Poñer en común os distintos itinerarios seguidos. � Ler en silencio a pág. 71. ¿Con que

perdemos o tempo? � Ler a pág. 73-74. Consensuar unha decisión conxunta sobre o laberintro,

dando argumentos para cada opción. � Se se le «O Bosque...», identificar a nena (Caperucita

Vermella). � Rematar a sesión na pág. 81. � Completar a sección «Ti opinas» da Revista. � Na

casa, resolver o laberintro e continuar ata a pág. 87. Levar pensada a solución.

Sesión 8 Reler a páx. 86. Completar o «Concurso» da Revista. � Recordar o laberintro da págx 87.

Pedir que acheguen a solución (debuxar na lousa se fose necesario). � Ler páx. 90-95 en voz alta. �

En páx. 91 reflexionar sobre a dualidade: o autor coñecido (Lewis Carroll) e a orixe popular dos

contos («pai descoñecido») e as diferentes versións que xera. � Continuar na casa ata a páx. 101.

Sesión 9 Ler en silencio ata o final. � Debater: ter e ser, o dado fronte ao esforzo. �Que tesouro se

levaron do Pazo? (110)� Completar os apartados da Revista «Monumentos do Mundo Sutil» e

«Crónica dun viaxeiro». Na casa, responder aos «desafíos dos raimundillos».

Proxecto lector

118

Sesión 10 Unha ocasión ideal de levar o Mundo Sutil ao Mundo Tanxible é a festa de FIN DE

CURSO. Converter a clase no País das Marabillas e disfrazarse dos personaxes que aparecen en

Alicia (Alicia, sombreireiro, coello, homes-naipes, reina...) ou/e El mago de Oz.

3333

OBXECTIVOS

• Ler un texto dialogado e narrativo co ton axeitado.

• Utilizar estratexias de lectura comprensiva.

• Utilizar de forma correcta as notas a pé de páxina e os anexos (triccionario).

• Crear definicións e inventar palabras.

• Buscar información nun texto xornalístico e examinala de forma crítica.

• Obter información a partir dunha serie de pistas.

• Desenvolver habilidades de busca de información.

• Recoñecer palabras relacionadas coa cultura árabe.

• Realizar unha entrevista.


• Competencia social e cidadá. Coñecer outros costumes e modos de vida.

• Competencia para a autonomía e a iniciativa persoal. Comparar o lido coa realidade do

alumno e fomentar unha actitude crítica.

• Competencia comunicativa. Utilizar estratexias de busca de información.

• Competencia para aprender a aprender. Anticipar problemas e buscar solucións.


• Apertura a outras culturas.

Proxecto lector

119

• Valoración negativa dos prexuízos.

• Importancia da comunicación.

• Observación crítica do ámbito.

• Interese por cuestións sociopolíticas globais (do ámbito inmediato e tamén do ámbito

mundial).

• Valoración da amizade por enriba das diferenzas.


Sesión 1 Ler o capítulo 1 en voz alta (un parágrafo cada alumno) con voz de robot. Ao chegar a

«CALA1» (páx.6), deter a lectura e explicar o sistema de notas a pé de páxina. � Comentar o

recurso do triccionario. Por que o puxo o autor? �Como imaxinan a vida no 3333? Como valoran

os avances que leron (os viclu, a cala,...)? � Inventar un dispositivo do 3333. Debuxalo e escribir

para que serve.

Sesión 2 Ler os cap. 2 e 3 en silencio. �Por que se aburre Mot? Que nos produce a nós

aburrimento?, como se vence? Ler a definición de «esfera» no triccionario. Que formas de

diversión hai no 3333? A que equivalen os telelentes? Realizar unha pequena enquisa sobre os

hábitos de ocio dos alumnos. � Ler en voz alta as definicións de «blurk» e «adestrador». Ao fío

delas, debater sobre a comunicación e sobre os profesores.

Sesión 3 Ler en silencio os cap. 4 e 5. � Os alumnos que rematen primeiro pensarán qué destino

elixirían para unha viaxe en viclu, e exporano en voz alta en clase. � Volver ler, agora en voz alta,

a pág. 25. Cren que iso é diferente no século XXI? � Ler na casa o cap. 6.

Sesión 4 recapitular o lido na casa. Ler en voz alta, un parágrafo cada alumno, os cap. 7 e 8. �Onde

cren que foi Mot? Que significará «1331»? Pedir que elaboren hipótese. � Escribir unha páxina do

diario de Mot onde recollan as súas sensacións ao verse só e perdido. Sentirase arrepentido? Terá

medo?

Sesión 5 Asignar os papeis de narrador, Eva e Mot. Facer unha lectura dramatizada do cap. 9.

�Onde está Mot? Como se decata? � Analizar a definición de «bici». Ao autor gústanlle as

carreiras? Inventar unha definición «histórica» para o triccionario de conceptos como «libro»,

«profesor» e «pais». � Ler na casa os cap. 10 e 11. Completar a Publicidade da Revista.

Sesión 6 Pedir a dous alumnos que resuman os cap. 10 e 11. �Como é Eva? � Reler os últimos

catro parágrafos do cap. 11. Comparar cos últimos parágrafos de capítulos anteriores. Que teñen en

común? Facer notar que é unha coincidencia intencionada por parte do autor. � Asignar os papeis

Proxecto lector

120

de narrador, Eva, Mot e Noé. Ler en voz alta os cap. 12 e 13. � Facer notar a importancia de ler o

título do cap. 13, que remata a última frase do capítulo anterior. � Ao final, reler o terceiro

parágrafo da pág. 68. Intentar responder ás preguntas que se fai Mot.

Sesión 7 Ler en voz alta o cap. 14. �Entenden como sente Mot? Recordar algunha vez que se

perderon. � Continuar en silencio o cap. 15. � Pedir que lean o xornal ou vexan o telexornal e

apunten unha noticia que non quererían volver oír no futuro. Poden utilizala para completar (na

casa) o apartado da Revista «O peor do século XXI»� Ler na casa o cap. 16.

Sesión 8 Recordar o título do cap. 16. �Que hai de desespero? E de esperanza? Que cambiou na

relación entre Mot e Eva? Está a cambiar a visión da Terra de Mot? � Ler en voz alta o cap. 17.

Investigar (en Internet, na biblioteca ou na casa) sobre qué libro está a ler Mot (danse moitos datos,

pero non se dá o título: A illa do tesouro). Para iso, ter en conta a definición do triccionario de

John Silver. � Ler na casa o cap. 18.

Sesión 9 Que sensación lles deixou o cap. 18? � Valorar a reacción dos amigos de Eva. Comparala

coa reacción ante a chegada dun alumno doutro país. � Ler en voz alta o cap. 19. � Facer entre

todos unha lista dos edificios que lles gustaría que se conservasen no futuro. �Cren que Mot

logrará volver? � Ler na casa os cap. 20 e 21.

Sesión 10 Recordar o lido. �Que idea tivo Mot? Que mensaxe escribiu Mot na esfera? Como é

agora a relación entre Mot e Eva? Facer notar que o narrador se centra no punto de vista de Mot. �

Ler «con efectos especiais» o cap. 22. (Dous alumnos ambientan a lectura con orneos, impos,...). �

Ler o cap. 23. Completar a revista. � Facer un triccionario ilustrado. Poñelo nun mural cun debuxo

para cada definición.

EL TESORO MÁIS PRECIOSO DEL MUNDO

OBXECTIVOS

• Ler un texto narrativo e un texto teatral de forma clara e co ton axeitado.

• Identificar os personaxes, anotacións e intervencións nun texto teatral.

• Distinguir niveis narrativos diferentes.

Proxecto lector

121

• Identificar os distintos narradores presentes no texto.

• Relacionar personaxes co seu discurso.


• Competencia comunicativa. Desenvolver o interese polo texto dramático e os seus

elementos caracterizadores.


reflexionar sobre o comportamento dos personaxes.

• Competencia cultural e artística. Recoñecer e gozar dos xogos metaliterarios implícitos

nun texto.


• Valoración da amizade e o amor.

• Valoración da actividade artística tanto literaria como teatral.

• Desenvolvemento do espírito crítico contra a inxustiza.

• Importancia da compaixón e o perdón.


Sesión 1 Escoller un bo día para iniciar a lectura do capítulo 1 ao aire libre, preferiblemente nun

parque (lugar onde se sitúa o capítulo). � Propoñer os alumnos que, seguindo o modelo da páxina 9

(«O Seu pelo é un torbellino...»), describan a unha persoa concreta a base de metáforas. Intentar

adiviñar quen é o personaxe descrito. � Ler na casa o cap. 2.

Sesión 2 Recordar cos alumnos as características e nomes dos personaxes da historia e da obra de

teatro. Escribilos na lousa en dúas columnas para distinguir as dúas historias. Valorar a

importancia de elixir un bo nome. Que reflicte cada un? � Ler en voz alta o capítulo 3 (un

parágrafo cada alumno). A partir da páxina 24, asignar a tres alumnos os papeis de narrador, Flor e

Nomeacuerdo e facer unha lectura dramatizada. �Que é un «narrador»? ¿Quen fará de narrador na

obra? Quen fixo de narrador nesta lectura? � Ler na casa o cap. 4 e completar o anuncio da Revista

(pág. 1).

Sesión 3 Antes de comezar a lectura, indicar a forma de ler teatro: non se len en voz alta os nomes

dos personaxes nin as indicacións iniciais (en cursiva) nin as anotacións (en cursiva e entre

paréntese). Comentar a importancia do ton. � Asignar a dous bos lectores os papeis de Dragón

Proxecto lector

122

Emplumado e Nomeacuerdo. O profesor pode facer o papel de Nomeacuerdo (narrador)

ofrecéndose como modelo lector e cumprindo as anotacións (mirar o reloxo, deterse, sorrir, etc.).

En ocasións, deter a lectura para pedir a un alumno que sinale qué anotación se está a cumprir.

Sesión 4 Formar catro parellas de alumnos. En cada parella, un fará de princesa Nariz de Pemento

e outro de Matachinches. Facer unha lectura dramatizada do cadro 2. Cada parella lerá dúas

páxinas. Tras a lectura, analizar as distintas interpretacións. � Asignar os papeis de Dragón

Emplumado, Bonifacio e Crispina. Ler o cadro 3. � Completar a Noticia da Revista (páx. 3).

Sesión 5 Preparar papeis en branco e catro papeis cos nomes de Matachinches, Dragón

Emplumado, Nariz de Pemento e Nomeacuerdo respectivamente. Sortear entre os alumnos os

papeis. Facer unha lectura dramatizada dos cadros 4, 5 e 6. � Valorar os personaxes. Cal lles cae

mellor e cál peor? � Elaborar hipótese sobre Valiempuesto. Quen será? Que fará?

Sesión 6 Recordar o lido entre catro alumnos coidando de que contextualicen a obra de

monicreques dentro da historia xeral de Flor e Nomeacuerdo. � Repartir os papeis de

Valiempuesto, Catalina e Nariz de Pemento. Dar tempo para marcar as intervencións e ler os

cadros 7 e 8. � Facer unha primeira aproximación ao concepto de amizade. Escribir

individualmente un pequeno texto que responda á pregunta: ¿que é a amizade? Ler en voz alta

algúns dos escritos.

Sesión 7 Sortear os papeis de Nariz de Pemento, Matachinches, Valiempuesto, Dragón, Crispina e

Bonifacio. Ler os cadros 9 a 12. � Completar a tira cómica da revista cunha definición persoal da

amizade. � Organizar unha xornada da amizade. Ao día seguinte, cada alumno deberá levar algo

para compartir cos demais (un poema, un xogo que queira ensinar aos demais, un biscoito, unha

recomendación dun libro, ...). � Completar o resto da tira cómica.

Sesión 8 La obra de teatro está a punto de rematar. Como quererían que rematase? Elaborar

hipótese. Asignar papeis de Catalina, Nariz de Pemento, Matachinches e Nomeacuerdo. Ler cadros

13 e 14. � É o fin da obra, pero non do libro. Recordar onde quedara a historia de Flor.

Sesión 9 Ler en silencio a terceira parte (páx. 109-121). �Cal é o tesouro máis precioso do mundo

segundo Nomeacuerdo? � Facer conscientes os alumnos do xogo metaliterario. Que libro escribe

Nomeacuerdo? (O que teñen nas mans: O tesouro máis precioso do mundo). De ser certa a

historia, quen sería Nomeacuerdo? (Alfredo Gómez Cerdá). � Completar o resto dos apartados da

Revista.

Sesión 10 Representar a obra de teatro ante as demais clases. Sete alumnos manipularán os sete

personaxes (marionetas ou monicreques creados para a ocasión) mentres outros oito (os sete

Proxecto lector

123

personaxes máis o narrador Nomeacuerdo) lerán os seus correspondentes papeis. O resto poderán

apoiar ou substituír os seus compañeiros.

� NIVEL 3:

LA LEYENDA DEL REY ERRANTE

OBXECTIVOS

• Ler un texto dialogado e narrativo co ton axeitado.




• Recoñecer palabras relacionadas coa cultura árabe.

• Realizar unha entrevista.


• Competencia social e cidadá. Coñecer os costumes e modos de vida de cultura árabe. //

Aprender palabras pertencentes a outra cultura.

• Competencia para aprender a aprender. Utilizar habilidades de anotación de ideas para

recordalas posteriormente. // Localizar información nun texto como forma de mellorar as

habilidades de comprensión lectora.

• Competencia comunicativa. Destacar a importancia da curiosidade, mediante a formulación

de hipótese durante a lectura, para mellorar a comprensión lectora.


Proxecto lector

124

• Recoñecemento de emocións: a culpabilidade, o amor, etc.


• Valoración dos lazos familiares.

• Desenvolvemento de habilidades de petición de axuda ante as dificultades.

• A sinceridade nas relacións persoais.

• Espírito de superación e desenvolvemento da perseveranza.

• Valoración de asumir a responsabilidade das nosas accións.


Sesión 1 Antes da lectura, pedir aos alumnos que inventen títulos parecidos xogando con estas

palabras: historia, conto, relato / príncipe, sultán, xeque / viaxeiro, nómade, aventureiro. � Fixarse

na portada do libro e tratar de adiviñar en qué lugar do mundo se desenvolverá esta historia. �

Reflexionar sobre as lendas. ¿Que é unha lenda? Citar algúns exemplos.

Sesión 2 Explicar o significado de palabras fundamentais para comprender o contido do libro:

suluk, casida, rawi, xeque, visir, djinns. � Ler O PRÓLOGO e reflexionar sobre o feito de que

anticipa o final do libro. � Ler o capítulo 1 en voz alta, xa que pode entrañar algunha dificultade. �

Recordar entre todos o retrato do príncipe: elegante, bo guerreiro, culto. � Anticipar o que

acontecerá no seguinte concurso de poesía.

Sesión 3 Ler en voz alta o capítulo 2. �Que lle falta á poesía de Walid segundo o xuíz? � Realizar o

pasatempo da Revista sobre a palabra «ibn». � Ler en voz baixa ata a páx.45 e realizar a

«Publicidade» da Revista. � Rematar o capítulo 3 na casa.

Sesión 4 Reflexionar sobre o acontecido no capítulo 3. É xusta a actitude de Walid? Está contento

Hammad co seu premio? � Dividir a clase en dous grupos, un grupo anotará trazos da forma de ser

e de comportarse de Walid e outro a de Hammad (culto / analfabeto, rico/pobre, insatisfeito a pesar

de o seu poder / satisfeito coa súa humilde vida, indigna conduta / dignidade,...). Facer unha posta

en común que poña de manifesto ese contraste e as conclusións. � Anticipar algo do capítulo 4:

Poderá Hammad rematar o encargo? Lelo na casa.

Sesión 5 Reler a descrición de Walid das páxs. 56 e 57 e anotar as diferenzas con respecto ao

retrato do capítulo 1. � Lectura dramatizada do capítulo 5. Para que os alumnos poidan seguir ben a

lectura, é recomendable que o narrador sexa o profesor. � «Pedir que expliquen a última frase do

capítulo 5 Hammad non era de todo humano». � Ler na casa o capítulo 6.

Proxecto lector

125

Sesión 6 Pedirles que anticipen e escriban as consecuencias que as dúas mortes do capítulo 6 pode

ter na vida de Walid. Quen son os djinns? Axudaron a Hammad? Ler en voz alta, por quendas, o

capítulo 7. Ler o capítulo 8 na casa.

Sesión 7 Escribir na lousa o nome que adopta Walid e pedir os alumnos que expliquen que

significa (pág. 101). �Que é un suluk? � Realizar a parte de Amir na actividade da «Reportaxe» da

Revista. � Pedir a dous alumnos que representen os personaxes de Walid e Amir e que inventen

unha posible conversación entre eles. É importante que aprecien que se respectan e que puidesen

ser amigos noutras circunstancias. � Anticipar o final de libro: cumprirá Amir a súa promesa de

matalo? Dividir a clase en dous grupos, os que pensan que si e os que non, e pedirlles que razoen

uns a outros a súa resposta. � Ler os capítulos 9 e 10 na casa.

Sesión 8 Facer unha posta en común dos acontecementos máis relevantes dos capítulos 9 e 10. �

Completar a parte de Hasan na «Reportaxe» da Revista. � Completar a parte de Masur e Suaid nos

«Sucesos» da Revista. � Anticipar: un alumno representa a Walid preguntando a un adiviño (outro

alumno) que acontecerá cando atope o terceiro fillo de Hammad; o adiviño inventará o encontro.

Ler na casa os capítulos 11 e 12.

Sesión 9 Finalizar a lectura do libro (na casa ou en clase). � Verificar que o texto do prólogo é

idéntico ao de páxinas 199-200. Facer notar a diferenza que supón ler o mesmo texto ao final

cando xa posúen toda a información do libro. � Pedirlles que expliquen por qué Walid en principio

estaba morto. � Completar o resto de seccións da Revista.

Sesión 10 Buscar todas as referencias ao hombrecillo do turbante vermello (páxs. 97, 114, 149,

167-68). Quen é? Que simboliza? � Reflexionar sobre o que aprendeu Walid: valor do traballo, o

amor, a amizade, a honra, a responsabilidade, a dignidade, etc.� Para celebrar o DÍA DO LIBRO,

preparar algúns alumnos para que narren unha lenda de As mil e unha noites ante as clases

inferiores do colexio.

EL ENIGMA VINCENT

OBXECTIVOS


• Obter información sobre Vicent van Gogh, a súa pintura e a súa época.

• Coñecer diferentes maneiras de obter a información: a partir dunha historia de ficción, de

datos históricos e biográficos e dos enigmas que formula o libro.

• Crear cartas persoais a partir da lectura.

Proxecto lector

126

• Fomentar o gusto pola lectura relacionada coa biografía e a pintura.


• Competencia cultural e artística. Valorar o sentido lúdico da lectura a través da realización

dos enigmas que formula o libro. // Desenvolver o interese pola linguaxe pictórica e a súa relación

con outras formas de expresión.

• Competencia para a autonomía e a iniciativa persoal. Fomentar unha actitude crítica ante a

pintura e aprender a utilizar a linguaxe como forma de expresión de opinións propias. // Relacionar

unha pintura ou unha imaxe con experiencias persoais.

• Competencia comunicativa. Utilizar a linguaxe epistolar.


• Valoración da amizade e a axuda entre irmáns.

• Confianza na información que nos chega a través dos sentidos.


• Interese pola fantasía e a creatividade.

• Desenvolvemento de habilidades de petición de axuda ante as dificultades.


Sesión 1 Observar a cuberta do libro. ¿Quen é van Gogh? ¿Que se pode ver nun museo? ¿Por que

haberá uns xirasoles? � Ensinarlles a buscar un cadro no libro, utilizando a pág. 96 na que están

citados todos os que se reproducen. Propoñer despois que busquen eles varios cadros para

comprobar que o saben facer. � Observar con eles as cartas, o mapa, a lupa, etc., e preguntarlles de

qué subxénero será o libro: misterio, aventuras, fantasía, etc.� Ler a biografía de Van Gogh e

situalo no seu século. Cantos anos viviu?

Sesión 2 Ler entre varios as páxinas 5 a 10. � Completar a sección «Axenda» da Revista. �Quen é

o rapaz/a que viu o fantasma? Realizar unha lectura rápida de busca nestas páxinas das referencias

ao TI (exemplo ládrache a ti») e comprobar que entenderon que cada un deles será o protagonista

do libro. � Pedir que busquen na casa varias postais ou fotografías de diversos lugares para levalas

á próxima sesión.

Proxecto lector

127

Sesión 3 Facer unha lectura dramatizada das páxinas 11 a 14. � Anticipar con preguntas: Como

viaxarán ao pasado?, a quen verán?, etc.� Recoller as postais ou fotos e repartilas de maneira que

ninguén teña a que trouxo. Imaxinar individualmente que acontecería se viaxasen a través do

tempo e aparecesen neses lugares. � Ler na casa dende a páxina 15 á metade da 20.

Sesión 4 Recordar entre todos o lido. � Ler entre varios as páxinas 20 a 25. � Resolver os enigmas

das págs. 22 e 26. � Mostrar cadros de Van Gogh que non figuren no libro (a través de

diapositivas, Internet ou libros) e pedirlles que escriban sobre qué temas pintaba. � Ler na casa

dende a páxina 27 a metade da 35 e resolver todos os enigmas desas páxinas.

Sesión 5 Comprobar que resolveron os enigmas e comprenderon as cartas. � Ler en voz alta as

páxinas 36 a 40, asignando personaxes a varios alumnos na parte de cómic. � Observar o cadro da

páxina 41 e pedirlles que debuxen algo sinxelo (por ej. unha casa) usando a técnica do puntillismo.

� Ler en voz baixa páxinas 41 a 44. � Escribir na lousa palabras soltas que resuman a impresión

que lles causaron os cadros destas páxinas. Relacionar as palabras coas características da pintura

impresionista. � Ler na casa dende a páxina 45 a 56.

Sesión 6 Comprobar que comprenderon o lido e resolveron os enigmas. � Pedir que escriban nun

anaco de papel quen será o fantasma das cores. Gardar eses papeis ata o final da lectura. � Ler en

voz alta as páxinas 57 a 60. � Reflexionar sobre a pintura que lle gusta a Van Gogh. Explicar que

son as xilografías. � Resolver o código das cores das páxinas 61 a 63. Pedir que realicen as

mesturas de cores nunha folla.

Sesión 7 Ler na casa ou en clase as páxinas 64 a 71. � Pedir a un alumno que desempeñe o papel

de Theo lendo en alto a carta da páxina 71 e que mostre con xestos e palabras a posible reacción de

Theo ao ler esta carta. Recalcar a amizade que uniu sempre os dous irmáns. � Ler na casa as

páxinas 72 a 80.

Sesión 8 Finalizar en clase ou na casa a lectura do libro. � Resolver os enigmas das páxinas 86 e

87. � Completar a sección «Carta persoal» da Revista. � Pedirlles que escriban unha carta a un

amigo imaxinario que sofre un grave problema e ao que teñen que facerlle ver que conta co seu

apoio e a súa amizade e que sempre estarán dispostos a axudarlle.

Sesión 9 Comprobar nos papeis que entregaron se alguén adiviñara quen era o fantasma das cores.

� Completar as seccións que faltan da Revista. � Comentar en voz en alta os cadros que elixiu cada

un para realizar a sección «Crítica de arte» da Revista.

Sesión 10 Ver algunha escena da película El tolo do pelo vermello. � Comentar o feito de que

outros moitos artistas, hoxe considerados xenios, viviron con extrema pobreza (Modigliani,

Vermeer, etc.). � Mostrar a arte contemporánea de países pobres ou menos desenvolvidos: música

Proxecto lector

128

africana, a percusión de Carlinhos Brown, a capoeira brasileira, a escultura de reciclaxe de África,

etc.

LA VIDA ES SUEÑO

OBXECTIVOS

• Ler un texto teatral de forma clara e co ton axeitado.



• Relacionar os personaxes co seu discurso.


• Coñecer as características xerais da obra teatral.

• Coñecer unha obra fundamental do teatro español.

• Coñecer algúns aspectos do teatro calderoniano: a honra, a vinganza, a liberdade, etc.


• Competencia comunicativa. Aprender a ler textos escritos en verso.

• Competencia cultural e artística. Desenvolver o interese polo texto dramático e os seus

elementos caracterizadores.


reflexionar sobre o comportamento dos personaxes.


mellorar as habilidades de comprensión lectora. // Utilizar habilidades de anotación de ideas para

recordalas posteriormente.


• Valoración da liberdade de ser humano para optar por realizar boas ou malas accións.

• Valoración do respecto aos demais e da sinceridade nas relacións persoais.

Proxecto lector

129

• Interese polo límite entre realidade e aparencia.

• Valoración da lealdade.


Sesión 1 Comentar entre todos o que suxire o título do libro. � Observar a súa estrutura externa:

actos divididos en escenas. � Adiantarlles que terán que inventar títulos de obras de teatro

relacionados con La vida é sono («Carteleira teatral» da Revista) para que os vaian apuntando. �

Ler a páxina 5 e facer con eles unha árbore xenealóxica cos personaxes. � Pedirlles que lean en voz

baixa a páxina 7.

Sesión 2 Facer unha lectura dramatizada do Acto I, escenas I e II, coas pausas durante a lectura

que o profesor considere oportunas para aclarar dúbidas. � O profesor lerá os dez versos de

Rosaura (pág.15 «Contan... botou») e pedirá que expliquen o que significa. Propoñer que

memoricen estes versos. � Anticipar: cada alumno escribe no seu caderno dúas causas que, na súa

opinión, ocasionan a prisión de Segismundo. � Ler na casa o Acto I, escena III.

Sesión 3 Recordar entre tres alumnos o sucedido ata a escena III. � Ler de forma dramatizada a

escena IV. � Comprobar que comprenderon o que simboliza a posesión da espada. � Completar a

árbore xenealóxica elaborada na primeira sesión (Clotaldo é o pai de Rosaura). � Pedir a un

alumno que, seguindo as ilustracións, resuma oralmente o Acto I.� Pedir que completen a parte de

Clotaldo na sección «Na balanza» da Revista.

Sesión 4 Antes de ler o Acto II, varios alumnos recordan os personaxes do repertorio que aínda

non apareceron. � Facer unha lectura dramatizada do Acto II, escenas I e II. � Comprobar con

preguntas a comprensión lectora: Por que encerrou Basilio o seu fillo? Que ordena o rei? Que

pretende descubrir? Cal é a reacción dos súbditos ao decatarse? Quen ía suceder no trono a

Basilio? Que significan estas palabras de Rosaura: «Ultrajada fun de Astolfo»?, etc.� Pedir que

completen «A bóla de cristal» da Revista). � Ler na casa o Acto II, escena III.

Sesión 5 Pedir a un alumno que, seguindo as ilustracións, resuma oralmente o argumento do Acto

II, e aclarar as dúbidas. � Anticipar: pedirlles que escriban se cren que Segismundo saberá

gobernar ou non e que xustifiquen a súa resposta. Organizar un breve debate para que ambos os

dous grupos expoñan os seus argumentos. � Facer unha lectura dramatizada do Acto III, escena I.�

Reflexionar en voz alta sobre a actitude de Segismundo. � Ler na casa o Acto III, escenas II e III.

Sesión 6 Comprobar que se comprendeu o lido na casa. � Facer unha lectura dramatizada do Acto

III, escenas IV e V.� Dividir a clase en grupos de 6. Cada membro do grupo encargarase de contar

Proxecto lector

130

ao resto o que acontece nunha ilustración do Acto III. � Completar a «Crónica social» da Revista. �

Ler na casa o Acto IV, escena I.

Sesión 7 Comprobar que se comprendeu o comezo do Acto IV. � Facer unha lectura dramatizada

do Acto IV, escenas II e III. � Pedir que completen as seccións «Na balanza» e «Reportaxe» da

Revista. � Formularlles preguntas sobre o desenlace: Haberá guerra?¿Quen gobernará Polonia?

Con quen se casará Rosaura?, etc. Recoller os resultados da enquisa na lousa. � Ler na casa o Acto

IV, escena IV.

Sesión 8 Ler entre varios o Acto IV, escenas V e VI. � Reflexionar sobre a confusión que

experimenta Segismundo; sobre o destino e o libre albedrío. Falar da honra calderoniano. Que

saídas lle quedaban a unha muller tras ser ultrajada? � Rematar de ler o libro na casa.

Sesión 9 Para comprobar que se comprendeu o final, pedirlles que escriban nun papel o desenlace.

Recoller os papeis e repartilos a outros alumnos que deben apuntar algo que, segundo a súa

opinión, falta no resumo. Revisar as respostas e aclarar dúbidas. � Rematar de completar a Revista.

� Ler en voz alta os títulos de «Carteleira». � Pedirlles que escriban, na casa, a súa opinión sobre o

libro e sobre o feito de estar escrito en verso.

Sesión 10 Organizar unha exposición das «traducións de La vida é sono». Para iso, crear libros

falsos (con cartóns, debuxos, fotos, etc.) e escribir en cada un deles o título da obra nun idioma

diferente. Propoñer que cada grupo de alumnos invente un subtítulo -no idioma correspondente-

que glose na portada o contido fundamental do libro.

IX- SEGUEMENTO E AVALIACIÓN

A avaliación debe propiciar que todos os sectores implicados manifesten ás súas opinións,

valoracións, suxestións, a través das entrevistas, encontros, reunións,etc.

Temos que realizar unha autoavaliación nas reunións dos equipos, así como un seguemento e

atención do programa que desenvolvemos na biblioteca escolar.

Debe facerse un balance global e por apartados dos resultados da posta en práctica do proxecto, así

como de avances para mellorar cara a vindeiros anos.

A avaliación ten que ser un proceso continuo e actualizado: interesa analiza-as situacións de

partida do alumnado, do profesorado e dos sectores implicados en maior ou menor medida no

contexto do Plano. Tamén é necesario coñecer o desenvolvemento do traballo e a súa incidencia:

Proxecto lector

131

dinámicas de traballos grupais dos equipos; emprego dos servizos e materiais creados e dos medios

dispoñibles; adaptación aos imprevistos e cambios no Centro.Todo pode servir para revisar,

reconducir e modificar calquera aspecto dos elementos que interveñen non proceso.

Ó longo do curso o responsable da biblioteca xunto co resto do profesorado teñen que analizar

unha serie de indicadores, criterios ou referencias con respecto ao plano da biblioteca e

desenvolvemento do programa de promoción dá lectura, tanto no que respecta ao alumnado como

ao profesorado coa fin de que lles permita coñecer a calidade dos traballos, así como aspectos

relacionados cos elementos que configuran o Plano. Deste xeito, a planificación inicial ten que

estar en continua revisión.

Imos enumerar unha serie de criterios para avaliar o desenvolvemento do plano e o nivel de

consecución dos obxectivos propostos:

Respecto ao alumnado:

• O índice de lectura e o hábito creado a través das fichas de lectura persoais e dos controis

de empréstimo, uso das guías de lectura dos cartafoles e o nivel de emprego da Biblioteca

do centro e as de aula.

• O grao de autonomía e participación do alumnado nas actividades propostas.

• Valoración dos textos propostos e de outras lecturas diversas.

Respecto ao profesorado:

• A inclusión do emprego da Biblioteca escolar nas súas programacións de aula.

• Cambio de actitude respecto das metodoloxías, contidos, actuacións etc, no eido do

fomento da lectura e escritura no centro.

• A integración dun tempo adicado á promoción da lectura nas súas horas de traballo diario e

á organización e emprego da biblioteca de aula.

• Grao de aproveitamento dos materiais do plano Leotodo, adecuación das actividades e

nivel de motivación acadado.

• Nivel de colaboración e participación nas actividades escolares e extraescolares

organizadas dende a Biblioteca escolar.

Proxecto lector

132

Respecto aos pais/nais:

• O coñecemento real dos obxectivos do Plano así como a súa dispoñibiliade e a

participación nas actividades plantexadas.

• Os recursos materiais e humanos que acheguen.

• O seu papel de axentes dinamizadores de outros pais/nais.

plan lector centro - cangas.casadelavirgen.es · 2.1 plan lector en e. infantil, ... el tesoro más...

Documents