plan especial de protección civil ante incendios forestales
TRANSCRIPT
1
CONSELLERÍA DE XUSTIZA, INTERIOR E ADMINISTRACIÓN LOCAL Dirección Xeral de Interior e Protección Civil Subdirección Xeral de Protección Civil
Rúa da Algalia de Arriba, 31 15781 SANTIAGO DE COMPOSTELA (A Coruña) Teléfonos: 981 546 000 – 981 546 001 Telefax: 981 546 002 – 981 546 004
Plan Especial de
Protección Civil ante
Emerxencias por
Incendios Forestais na
Comunidade Autónoma
de Galicia Resolución do 26 de xuño de 2001, da Dirección Xeral de Interior e Protección Civil, pola que se dispón a publicación da revisión e actualización do Plan Especial de Protección Civil ante Emerxencias por Incendios Forestais na Comunidade Autónoma de Galicia.
2
CAPÍTULO 0. INTRODUCCIÓN ............................................................ 8 CAPÍTULO I. FUNDAMENTOS.............................................................. 8
I.1. OBXECTO............................................................................................ 8 I.2. ÁMBITO DE APLICACIÓN .............................................................. 10 I.3. FUNCIÓNS BÁSICAS........................................................................ 10 I.4. ANTECEDENTES .............................................................................. 11 I.5. MARCO LEGAL................................................................................. 11
I.5.1. Unión Europea ............................................................................. 11 I.5.2. Administración xeral do Estado................................................... 12 I.5.3. Comunidade Autónoma ............................................................... 12
I.6. GLOSARIO DE TERMOS.................................................................. 13 CAPÍTULO II. ELEMENTOS BÁSICOS PARA A PLANIFICACIÓN DE PROTECCIÓN CIVIL DE EMERXENCIAS POR INCENDIOS FORESTAIS .............................................................................................. 15
II.1. INFORMACIÓN TERRITORIAL...................................................... 15 Comarca xeoforestal: Costa Norte................................................... 16 Comarca xeoforestal: Costa Atlántica ............................................. 17 Comarca xeoforestal: Meseta Central.............................................. 18 Comarca xeoforestal: Montaña Nororiental .................................... 20 Comarca xeoforestal: Interior Sur ................................................... 21 Comarca xeoforestal: Vales Interiores ............................................ 21 Comarca xeoforestal: Montaña Suroriental..................................... 22 Climatoloxía..................................................................................... 24
II.2. ANÁLISE DO RISCO. VULNERABILIDADE. ZONIFICACIÓN DO TERRITORIO ........................................................................................... 26
II.2.1. Análise do risco .......................................................................... 26 II.2.1.1. Índice de frecuencia .............................................................. 26 II.2.1.2. Índice de causalidade ............................................................ 27 II.2.1.3. Índice de perigosidade derivada do combustible vexetal ..... 27
II.2.2. Vulnerabilidade........................................................................... 28 II.2.3. Zonificación do territorio............................................................ 29
II.3. ÉPOCAS DE PERIGO...................................................................... 29 Época de perigo alto ........................................................................ 29 Época de perigo medio .................................................................... 30 Época de perigo baixo ..................................................................... 30
II.4. CLASIFICACIÓN DOS INCENDIOS FORESTAIS SEGUNDO O SEU NIVEL DE GRAVIDADE POTENCIAL .......................................... 30
Nivel 0.............................................................................................. 30 Nivel 1.............................................................................................. 31 Nivel 2.............................................................................................. 31 Nivel 3.............................................................................................. 31
II.5. ACTUACIÓNS BÁSICAS.................................................................. 31 II.6. DELIMITACIÓN E COMPARTIMENTACIÓN DAS ZONAS DE
3
INTERVENCIÓN...................................................................................... 32 CAPÍTULO III. CONTIDO DO PLAN.................................................. 32
III.1. ESTRUCTURA E ORGANIZACIÓN DO PLAN ............................. 32 III.2. DIRECCIÓN DO PLAN .................................................................. 34
III.2.1. Funcións básicas da dirección do plan ...................................... 34 III.2.2. Comité Asesor ........................................................................... 35 III.2.3. Director de extinción ................................................................. 36 III.2.4. Cecop-Cecopi ............................................................................ 36 III.2.5. Posto de Mando Avanzado........................................................ 37 III.2.6. Gabinete de información ........................................................... 38
III.3. GRUPOS DE ACCIÓN ................................................................... 38 Grupo de primeira intervención....................................................... 39 Grupo de seguridade ........................................................................ 39 Grupo sanitario ................................................................................ 39 Grupo de apoio loxístico.................................................................. 39 Grupo de transmisión....................................................................... 40
III.4. ORGANISMOS E ENTIDADES PARTICIPANTES........................ 40 III.5. OPERATIVIDADE .......................................................................... 40
Detección do incendio e proceso de alarma .................................... 40 Avaliación do incendio .................................................................... 41 Ataque e extinción ........................................................................... 41 Seguridade ....................................................................................... 41 Sanitario ........................................................................................... 41 Apoio loxístico................................................................................. 41 Sistemas de coordinación ................................................................ 42
III.6. INTEGRACIÓN NO PLAN DA COMUNIDADE AUTÓNOMA DOS PLANS DE ÁMBITO MUNICIPAL/COMARCAL ................................... 42 III.7. APROBACIÓN E HOMOLOGACIÓN DO PLAN ESPECIAL....... 43 III.8. MEDIOS E RECURSOS.................................................................. 44 III.9. CONTIDO MÍNIMO DOS PLANS DE ACTUACIÓN DE ÁMBITO MUNICIPAL/COMARCAL (PAM) .......................................................... 44
CAPÍTULO IV. APLICACIÓN DO PLAN ESPECIAL EN FUNCIÓN DAS SITUACIÓNS CONTEMPLADAS (NIVEIS DE GRAVIDADE)..................................................................................................................... 45
IV.0. NIVEIS DE GRAVIDADE ............................................................... 45 IV.1. NIVEL DE GRAVIDADE 0 ............................................................. 47
IV.1.1. Estructura activada e funcións no nivel de gravidade 0............ 47 IV.1.2. Dirección do plan en nivel de gravidade 0................................ 47
Grupo de extinción........................................................................... 47 Posto de Mando Avanzado .............................................................. 47 Grupo de seguridade ........................................................................ 48 Grupo sanitario ................................................................................ 48 Grupo de apoio loxístico.................................................................. 48
4
IV.1.3. Operatividade na situación 0..................................................... 48 IV.1.4. Actuacións básicas no nivel de gravidade 0.............................. 48 IV.1.5. A coordinación no nivel de gravidade 0 ................................... 49
A coordinación no SDCIF ............................................................... 49 A coordinación na Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural ............................................................................................. 49 Coordinación xeral........................................................................... 49 Coordinación coa Administración Xeral do Estado ........................ 50 A coordinación con Protección Civil............................................... 50 A coordinación coa DXCN.............................................................. 50 A coordinación cos concellos, mancomunidades e comunidades de montes veciñais................................................................................ 50 A coordinación co Servicio de Salvamento e Vixilancia da Consellería de Pesca, Marisqueo e Acuicultura .............................. 51 A coordinación coa Upa e Garda Civil............................................ 51
IV.1.6. A estructura organizativa do SDCIF......................................... 51 Durante a época de perigo medio e baixo........................................ 51 Durante a época de perigo alto ........................................................ 51 Unidades organizativas .................................................................... 51 Xefatura Provincial do SDCIF da Coruña....................................... 51 Xefatura Provincial do SDCIF de Lugo .......................................... 51 Xefatura Provincial do SDCIF de Ourense ..................................... 52 Xefatura Provincial do SDCIF de Pontevedra................................. 52
IV.1.7. O organigrama........................................................................... 53 IV.1.8. Designación de misións............................................................. 57 IV.1.9. Procedemento operativo............................................................ 57
IV.2. NIVEL DE GRAVIDADE 1 ............................................................. 57 IV.2.1. Estructura e funcións no nivel 1................................................ 58 IV.2.2. Centro de coordinación operativo (Cecop) ............................... 58 IV.2.3. Posto de Mando Avanzado (PMA) ........................................... 58 IV.2.4. Grupo de primeira intervención ................................................ 58 IV.2.5. Grupo de seguridade.................................................................. 59 IV.2.6. Grupo sanitario.......................................................................... 59 IV.2.7. Grupo de transmisións............................................................... 60 IV.2.8. Grupo de apoio loxístico ........................................................... 60
IV.3. NIVEL DE GRAVIDADE 2 ............................................................. 61 IV.3.0. Nivel de gravidade 2.R-0 .......................................................... 61 IV.3.1. Nivel de gravidade 2.R-1 .......................................................... 61
IV.3.1.1. Interfase ............................................................................... 61 IV.3.1.2. Comité de Dirección............................................................ 61 IV.3.1.3. O Cecop............................................................................... 62 IV.3.1.4. Posto de Mando Avanzado.................................................. 62 IV.3.1.5. Grupos operativos................................................................ 62
5
IV.4. NIVEL DE GRAVIDADE 3 ............................................................. 62 CAPÍTULO V. IMPLANTACIÓN E MANTEMENTO DO PLAN....63 ANEXO I .................................................................................................... 64
ZONAS DE INTERESE ECOLÓXICO..................................................... 64 Provincia da Coruña ........................................................................ 64 Provincia de Lugo............................................................................ 65 Provincia de Ourense ....................................................................... 66 Provincia de Pontevedra .................................................................. 66
ESPACIOS NATURAIS PROTEXIDOS DE GALICIA ............................ 67 Parques naturais..................................................................................... 67
Provincia da Coruña ........................................................................ 67 Provincia de Ourense ....................................................................... 67 Provincia de Pontevedra .................................................................. 68
Sitios de interese nacional ..................................................................... 68 Provincia da Coruña ........................................................................ 68
Espacios naturais en réxime de protección xeral .................................. 68 Provincia da Coruña ........................................................................ 68 Provincia de Lugo............................................................................ 68 Provincia de Pontevedra .................................................................. 68
Espacios naturais provisionalmente en réxime de protección xeral...... 68 Provincia da Coruña e Pontevedra................................................... 68
Monumentos naturais ............................................................................ 69 Provincia da Coruña ........................................................................ 69 Provincia de Lugo............................................................................ 69 Provincia de Ourense ....................................................................... 69 Provincia de Pontevedra .................................................................. 69
Outros lugares de importancia comunitaria .......................................... 69 Provincia da Coruña ........................................................................ 69 Provincia de Lugo............................................................................ 69 Provincia de Ourense ....................................................................... 70 Provincia de Pontevedra .................................................................. 70
ANEXO II. ZONIFICACIÓN DO TERRITORIO. RELACIÓN DE CONCELLOS CON RISCO FORESTAL ............................................. 70
PROVINCIA da CORUÑA ....................................................................... 70 1. Distrito de Ferrol ............................................................................... 70 2. Distrito de Bergantiños-Mariñas Coruñesas ..................................... 71 3. Distrito de Santiago-Meseta Interior ................................................. 71 4. Distrito da Barbanza .......................................................................... 71 5. Distrito de Fisterra ............................................................................. 71
PROVINCIA DE LUGO ........................................................................... 71 1. Distrito da Mariña Lucense ............................................................... 71 2. Distrito de Fonsagrada-Os Ancares................................................... 72 3. Distrito de Terra de Lemos................................................................ 72
6
4. Distrito de Lugo-Sarria...................................................................... 72 5. Distrito da Terra Chá ......................................................................... 72
PROVINCIA DE OURENSE .................................................................... 73 1. Distrito do Ribeiro-Arenteiro ............................................................ 73 2. Distrito de Miño-A Arnoia ................................................................ 73 3. Distrito de Valdeorras-Trives ............................................................ 73 4. Distrito de Verín-Viana ..................................................................... 73 5. Distrito da Limia................................................................................ 73
PROVINCIA DE PONTEVEDRA............................................................. 74 1. Distrito de Deza-Tabeirós.................................................................. 74 2. Distrito do Condado-A Paradanta ..................................................... 74 3. Distrito do Baixo Miño...................................................................... 74 4. Distrito de Caldas-O Salnés .............................................................. 74
ANEXO III. MEDIDAS PREVENTIVAS PARA O NIVEL 0............. 75 ANEXO IV. CATÁLOGO DE MEDIOS E RECURSOS ..................... 75 ANEXO V. MISIÓNS DOS ORGANISMOS E ENTIDADES PARTICIPANTES .................................................................................... 75
Dentro da Comunidade Autónoma de Galicia participan no plan...76 Concellos implicados....................................................................... 76 Administración xeral do Estado....................................................... 77 Subdirección Xeral de Defensa contra Incendios Forestais ............ 77 Xefatura do Servicio de Defensa contra Incendios Forestais.......... 77 Xefaturas provinciais do SDCIF...................................................... 77 Xefatura de Distrito ......................................................................... 78 Técnico de Distrito........................................................................... 78 Plan de Prevención do Distrito ........................................................ 79 Axente territorial.............................................................................. 80 Axente de zona................................................................................. 81 Axente .............................................................................................. 81 Resto do persoal............................................................................... 81 Conductor mecánico ........................................................................ 81 Peón de incendios ............................................................................ 82 Xefe de cuadrilla.............................................................................. 82 Conductor de motobomba e tractor ................................................. 83 Auxiliar do conductor de motobomba ............................................. 83 Xefe de patrulla móbil ..................................................................... 83 Auxiliar do vehículo de patrulla móbil............................................ 84 Director de extinción ....................................................................... 84 Vixiante fixo .................................................................................... 85 Operador-codificador de datos ........................................................ 85 Operador de maquinaria pesada....................................................... 85
ANEXO VI. PLANS DE AUTOPROTECCIÓN DE INCENDIOS FORESTAIS .............................................................................................. 86
7
NORMAS PARA A ELABORACIÓN DOS PLANS DE AUTOPROTECCIÓN............................................................................... 86
1. Referencia da zona ............................................................................ 86 2. Identificación de riscos...................................................................... 86 3. Catálogo de medios e recursos .......................................................... 86 4. Funcións básicas ................................................................................ 88 5. Organización...................................................................................... 88 6. Operatividade..................................................................................... 88 7. Información ....................................................................................... 89
ANEXO VII. PROCEDEMENTO OPERATIVO NIVEL 0 ................ 89 ÉPOCA DE PERIGO MEDIO E BAIXO ................................................. 89
Detección ............................................................................................... 89 Aproximación dos medios..................................................................... 90 Extinción................................................................................................ 90
ÉPOCA DE PERIGO ALTO .................................................................... 91 Detección ............................................................................................... 91
Detección desde un posto fixo............................................................ 91 Detección desde patrulla de vixilancia móbil..................................... 93 Detección desde helicóptero de Busca e Salvamento da Consellería de Pesca ................................................................................................... 93 Detección desde o concello ou Garda Civil ....................................... 93 Detección por aviso desde o 085 ou 112 SOS Galicia ....................... 93
Aproximación dos medios..................................................................... 93 O helicóptero coa súa cuadrilla .......................................................... 93 Cuadrilla de extinción......................................................................... 94 Vehículo motobomba ......................................................................... 94 Incorporación de calquera outro medio.............................................. 94 Centro de Coordinación Comarcal ..................................................... 94
Extinción................................................................................................ 95 O director de extinción ....................................................................... 95 O Centro de Coordinación de Distrito................................................ 95 O Centro de Coordinación Provincial ................................................ 95 Centro de Coordinación Central ......................................................... 96
8
CAPÍTULO 0. INTRODUCCIÓN O Plan Especial de Protección Civil ante Emerxencias por Incendios Forestais
foi aprobada por Orde do 7 de agosto de 1996 (Diario Oficial de Galicia número 170,
do 30 de agosto) sendo homologado pola Comisión Nacional de Protección Civil o 18-
11-1996.
Dado que os plans de protección civil son documentos vivos, abertos e
dinámicos, é necesaria a súa revisión e actualización.
Polo tanto, ó considerar necesaria a súa revisión como consecuencia da
experiencia adquirida na aplicación deste plan especial, así como pola actualización
lexislativa, procédese á súa revisión.
No ano 1997 a estructura organizativa da Xunta de Galicia sufriu determinados
cambios, algún dos cales afectou ós órganos intervenientes no Plan Especial de
Protección Civil ante Emerxencias por Incendios Forestais, así a Dirección Xeral de
Montes e Medio Ambiente Natural dependente anteriormente da Consellería de
Agricultura, Gandería e Montes, que é quen xestiona, coordina e dirixe o plan no seu
nivel cero, pasou a integrase na Consellería de Medio Ambiente creada a finais do ano
1997.
Por outra parte o órgano con competencias en materia de protección civil da
Xunta de Galicia que ata finais de 1997 era a Secretaría Xeral para a Protección Civil e
o Medio Ambiente pasou, a partir desta data a integrarse na Consellería de Xustiza,
Interior e Relacións Laborais como Dirección Xeral de Interior e Protección Civil.
Así mesmo, a estructura organizativa do Infoga (Plan de Incendios Forestais de
Galicia, nivel 0) sufriu modificacións importantes ó estructurarse o territorio en distritos
no lugar de comarcas.
CAPÍTULO I. FUNDAMENTOS
I.1. OBXECTO
Os incendios forestais constitúen un grave problema, non só polos danos
causados de forma inmediata ás persoas e bens, especialmente ós forestais, senón tamén
polas consecuencias que derivan dunha situación de deforestación que comporta unha
grave deterioración do ambiente.
As circunstancias que concorren nos incendios forestais, como factores capaces
9
de orixinar situacións de grave risco, catástrofe ou calamidade pública a que se refire a
Lei 2/1985, do 21 de xaneiro, sobre protección civil, fan necesario o emprego
coordinado dos recursos e medios pertencentes ás distintas administracións públicas e a
outras entidades públicas e privadas.
Ademais, isto recóllese no artigo 6, capítulo II da Norma Básica de Protección
Civil (Decreto 407/1992; BOE nº 105, do 1 de maio) onde se define este risco como
materia que planificar nun plan especial.
O obxecto deste plan especial é que as actuacións fronte ós incendios forestais
non sexan froito da improvisación, senón que as ditas actuacións estean perfectamente
planificadas e coordinadas.
Preténdese con este plan especial poder dar unha resposta rápida, eficaz e
coordinada ante calquera emerxencia que se presente por incendios forestais, no ámbito
territorial da Comunidade Autónoma de Galicia, evitando a perda de masas forestais da
comunidade, diminuíndo a superficie queimada polo lume, e reducindo o tamaño dos
grandes lumes e o número de incendios, así como a protección de persoas, bens e o
ambiente.
Ademais deste obxectivo xeral, perséguese como obxectivos específicos os
seguintes:
• Planifica-lo dispositivo necesario de intervencións en situacións de
emerxencia por incendios forestais e establece-la mellor coordinación entre
tódolos servicios públicos e privados chamados a intervir.
• Establece-la adecuada coordinación para a súa integración en plans de
ámbito superior, se é o caso.
• Establece-los mecanismos de coordinación cos plans de ámbito local
(municipais ou comarcais tal e como se establecen no Platerga), con obxecto
de consegui-la súa integración operativa.
• Establece-lo esquema de interfases para o paso dun nivel a outro de
emerxencia e a súa perfecta integrabilidade.
• Permiti-la súa integración no Platerga.
O Platerga, Plan Territorial da Comunidade Autónoma de Galicia, é o Plan
Marco no que deben integrarse tódolos plans da Comunidade Autónoma, incluídos os
especiais, fronte a riscos específicos, de acordo coas directrices da norma básica.
O Platerga foi aprobado polo Consello da Xunta de Galicia o día 12 de xullo de
10
1994, homologado pola Comisión Nacional de Protección Civil o día 30 de setembro de
1994, e publicouse no Diario Oficial de Galicia por Resolución do 11 de outubro de
1994 (DOG do 9 de decembro). Recentemente foi publicado novamente revisado, polo
Decreto 56/2000, do 3 de marzo.
I.2. ÁMBITO DE APLICACIÓN
O ámbito de aplicación do presente plan esténdese a todo o territorio da
Comunidade Autónoma de Galicia (tal como se indica no Platerga), polo tanto quedarán
integrados nel os plans de actuación municipal, de ámbito local de emerxencias por
incendios forestais, así como os plans de autoprotección para o risco de incendios
forestais de entidades públicas ou privadas que poidan existir, e que foran aprobadas
polo órgano competente.
I.3. FUNCIÓNS BÁSICAS
O Plan Especial de Protección Civil de Emerxencia por Incendios Forestais da
Comunidade Autónoma de Galicia desenvolve as seguintes funcións:
• Constituí-la estructura organizativa e os procedementos para a intervención
en emerxencias por incendios forestais no ámbito territorial da Comunidade
Autónoma de Galicia.
• Dispoñe-los mecanismos e procedementos de coordinación co Plan Estatal
de Protección Civil ante o Risco de Incendios Forestais.
• Organiza-los sistemas de articulación coas administracións locais de seu
ámbito territorial.
• Zonifica-lo territorio en función do risco e as previsibles consecuencias tanto
para bens forestais como para persoas e bens de natureza non forestal.
Delimitar áreas segundo posibles requirimentos de intervención e
despregamento de medios e recursos, así como localiza-los equipamentos
que se van utilizar en operacións de emerxencia.
• Establece-las épocas de perigo, relacionadas co risco de incendios forestais,
en función das previsións xerais e dos diferentes parámetros locais que
definen o risco.
• Previr sistemas organizativos para o encadramento do persoal voluntario.
• Especifica-los procedementos de información ó público.
• Cataloga-los medios e recursos específicos á disposición das actuacións
11
previstas.
I.4. ANTECEDENTES
Os incendios forestais son un elemento presente desde sempre nos montes
españois, pero a partir da década dos oitenta é cando se agrava e medra dun xeito
alarmante, tanto o número de incendios coma a súa magnitude.
Estas circunstancias presentan a necesidade de incrementa-las medidas de
planificación específica para este tipo de risco.
O Plan Básico de Loita contra Incendios Forestais e normas complementarias,
elaborado por orde do Ministerio do Interior o 17 de xuño de 1982, denominouse INFO-
82, e constituíu a norma para a elaboración de plans correspondentes a incendios
forestais.
A Comunidade Autónoma de Galicia, exercendo as competencias que lle foron
transferidas nesta materia, realizou os plans correspondentes ó seu ámbito territorial,
seguindo as directrices da lexislación vixente.
A norma básica de Protección Civil aprobada polo R.D. 407/92, do 24 de abril,
establece no seu artigo 6 que os riscos forestais serán obxecto de plans especiais, para o
que o Ministerio do Interior elaborará a correspondente directriz básica.
O Consello de Ministros na súa reunión do 18 de marzo de 1993 por proposta do
Ministerio do Interior e logo de informe da Comisión Nacional de Protección Civil,
acorda a aprobación da directriz básica, que se publica por Orde do 2 de abril de 1993,
na que se establecen os requisitos mínimos que deben cumpri-los plans de comunidades
autónomas ante o risco de incendios forestais.
I.5. MARCO LEGAL
Para a elaboración do Plan de Protección Civil de Emerxencia por Incendios
Forestais tivéronse en conta as seguintes disposicións legais:
I.5.1. Unión Europea • Resolución do Consello do 25 de xuño de 1987 relativa ó establecemento
dunha cooperación en materia de protección civil.
• Resolución do Consello do 13 de febreiro de 1989 relativa ós novos
progresos de cooperación en materia de protección civil.
• Resolución do Consello do 23 de novembro de 1990 relativa á cooperación
en materia de protección civil.
12
• Resolución do Consello de 23 de novembro de 1990 sobre a mellora da
axuda recíproca entre os Estados membros en caso de catástrofes naturais ou
de orixe humano.
• Resolución do Consello do 8 de xullo de 1991, sobre a mellora da asistencia
recíproca entre Estados membros nos casos de catástrofes de orixe
tecnolóxico.
• Regulamento do 23 de xullo de 1992 da Unión Europea.
• Regulamento (CEE) nº 307/1997. Diario Oficial das Comunidades Europeas
do 17 de febreiro.
I.5.2. Administración xeral do Estado • Constitución española de 1978. Art. 45.
• Lei 81/1968, do 5 de decembro, de incendios forestais.
• Decreto 3769/1972, do 23 de decembro, polo que se aproba o Regulamento
de incendios forestais.
• Real decreto 1535/1984, do 20 de xuño, sobre o Estatuto de autonomía de
Galicia.
• Lei 2/1985, sobre protección civil.
• Lei 7/1985, do 2 de abril, reguladora de bases de réxime local.
• Real decreto 875/1988, do 29 de xullo, polo que se establecen as
compensacións de gastos derivados da extinción de incendios forestais (BOE
nº 186, do 4 de agosto).
• Lei 4/1989, do 27 de marzo, de conservación de espacios naturais.
• Real Decreto 407/1992, do 24 de abril, polo que se aproba a norma básica de
Protección Civil.
• Orde do 2 de abril de 1993 polo que se publica o acordo do Consello de
Ministros que aproba a directriz básica de planificación de Protección Civil
de emerxencia de incendios forestais.
• Acordo do Consello de Ministros de 31-07-1995, polo que se aproba o Plan
Estatal de Protección Civil para Emerxencias por Incendios Forestais.
I.5.3. Comunidade Autónoma • Estatuto de autonomía de Galicia. (Real decreto 1534/1984, do 20 de xuño).
• Decreto 347/1997, do 9 de decembro, polo que se establece a estructura
13
orgánica da Xunta de Galicia.
• Decreto 351/1997, do 10 de decembro, pola que se fixa a estructura orgánica
dos departamentos da Xunta de Galicia.
• Resolución de 11 de outubro de 1994, pola que se publica o Plan Territorial
da Comunidade Autónoma de Galicia (Platerga), aprobado polo Consello da
Xunta de Galicia o 12 de xullo de 1994.
• Resolución do 7 de decembro de 1995, da Dirección Xeral de Montes e
Medio Ambiente Natural, sobre medidas para prevención de incendios
forestais.
• Decreto 482/1997, do 30 de decembro, pola que se establece a estructura
orgánica da Consellería de Medio Ambiente.
• Decreto 160/1999, do 29 de xuño, polo que se modifica o Decreto 351/1997,
do 10 de decembro, polo que se modifica a estructura orgánica dos
departamentos da Xunta de Galicia.
• Decreto 56/2000, doe 3 de marzo, polo que se regula a planificación, as
medidas de coordinación e as actuacións dos voluntarios, agrupacións de
voluntarios de Protección Civil e entidades colaboradoras en materia de
protección civil.
I.6. GLOSARIO DE TERMOS
Alarma: detección e aviso dun perigo.
Alerta: aumento de atención ou vixilancia.
Base de helicópteros: instalación permanente ou semipermanente que serve de
heliporto dotada con servicios mínimos de apoio ó helicóptero e persoal.
Cartografía oficial: a realizada con suxeición ás prescricións da Lei 7/1986, de
ordenación de cartografía, polas administracións públicas, baixo a súa dirección e
control.
Cecop-Galicia: Central de Coordinación para Operativos da Comunidade
Autónoma de Galicia. Emprazase na Central de Emerxencias 112 SOS-Galicia.
Cecop: Centro de Coordinación Operativo. Está composto polo Comité de
Dirección, Comité Asesor e os medios técnicos do Cetra, o Sacop e o Cin.
Cecopi: Centro de Coordinación Operativo Integrado.
Centro de Coordinación e Control: posto de mando central, provincial ou
comarcal desde o cal se dirixe e coordinan as accións da defensa contra incendios.
14
Cetra: Centro de Transmisións.
Cin: Centro de Información.
Comisión Galega de Protección Civil: creada polo Decreto 56/2000, do 3 de
marzo.
Comité Galego de Defensa dos Montes Contra Incendios Forestais: órgano de
coordinación superior da defensa contra incendios forestais.
Cuadrilla de extinción: conxunto de 1 capataz e 5 ou 6 peóns que actúan
directamente contra o lume con ferramentas manuais ou tendidos de mangueiras, ou
indirectamente mediante traballos na liña de defensa. Trasládanse en vehículos
todoterreo.
Cuadrilla de helicópteros: conxunto de 1 capataz e 5 a 10 peóns que actúa contra
o lume con ferramentas manuais ou tendidos de mangueiras. Trasládanse en helicóptero.
Director de extinción: persoa que avalía o incendio, dirixe a extinción e vela
pola seguridade e o cumprimento das normas establecidas.
Emerxencia: situación de risco real ou potencial que ocasiona unha resposta.
Incendio controlado: é aquel que se conseguiu illar e dete-lo seu avance e
propagación.
Incendio extinguido: situación na que xa non existen materiais en ignición en ou
dentro do perímetro do incendio nin é posible a súa reproducción.
Índice de risco: valores indicativos do risco do incendio forestal nunha zona.
Mobilización: conxunto de operacións para a activación de medios, recursos e
servicios dos diferentes grupos de acción.
Nivel: fase de actuación, definida pola gravidade dunha emerxencia.
Núcleo de reserva: conxunto de helicóptero, vehículos todoterreo e cuadrillas
que non necesariamente teñen que estar todos situados no mesmo punto.
Operativo: conxunto de normas de actuación ante unha emerxencia.
Patrulla móbil: conxunto de 2 ou máis persoas que sobre un vehículo todoterreo
percorren o terreo para a detección de lumes e se é o caso inician a extinción.
Platerga: Plan Territorial de Protección Civil da Comunidade Autónoma de
Galicia.
Posto de Mando Avanzado (PMA): posto de dirección técnica das accións de
control e seguimento da emerxencia.
Posto fixo de vixilancia: torre de observación activada cun vixía.
Rede de observación e detección: a formada polos postos fixos de vixilancia e
15
patrullas móbiles.
Rede de transmisións: composto pola rede de radio e a rede de ordenadores e
fax, que permite o enlace entre os centros de coordinación, bases, postos fixos e móbiles
de vixilancia, cuadrillas e vehículos motobomba e en xeral de canto elemento intervén
na defensa contra incendios como avións e helicópteros.
Risco de incendios: probabilidade de que se produza un incendio nunha zona e
nun intervalo de tempo determinado.
Sacop: sala de control de operativos.
SDCIF: Servicio de Defensa Contra Incendios Forestais da Xunta de Galicia.
112 SOS-Galicia: Central de Emerxencias da Xunta de Galicia.
Upa: unidade da Policía Nacional adscrita a Comunidade Autónoma de Galicia.
Terreo forestal: aquel no que vexetan especies arbóreas, arbustivas, de
matogueira ou herbáceas, sexa espontaneamente ou procedan de sementeira ou
plantación, sempre que non sexan características do cultivo agrícola ou foran obxecto
do mesmo.
Vehículo motobomba: conxunto dun vehículo e unha bomba de auga. Actúa
mediante auga ou auga con retardante a presión.
Vulnerabilidade: grao de perdas ou danos que poden sufrir, ante un incendio
forestal, a poboación, os bens e o ambiente.
CAPÍTULO II. ELEMENTOS BÁSICOS PARA A PLANIFICACIÓN DE PROTECCIÓN CIVIL DE EMERXENCIAS POR INCENDIOS FORESTAIS
II.1. INFORMACIÓN TERRITORIAL
A situación de Galicia, no extremo noroeste da península ibérica, rodeada de
mar nas tres cuartas partes do seu contorno e limitada no resto por sistemas montañosos
con elevacións en xeral superiores ós 1.200 m fan que en Galicia a gama de formas do
seu relevo sexa moi ampla.
A descontinuidade da paisaxe topográfica galega, que manifesta o seu rico
pasado xeolóxico, a diversidade de climas e estacións, a variabilidade litolóxica e
edáfica ou a heteroxeneidade de usos e costumes, dificultan enormemente a análise
global dos factores físicos determinantes do ecosistema forestal galego.
Polo tanto, resulta obrigado buscar unidades de análise con certo grado de
homoxeneidade, que permitan aproximarse á realidade e, unha vez examinadas, percibir
16
unha visión de conxunto.
En función de parámetros xeográficos, establecéronse sete comarcas xeoforestais
para todo o territorio galego. Cinco delas, Costa Norte, Costa Atlántica, Meseta Central,
Montaña Nororiental e interior sur, pertencen á rexión Eurosiberiana e as dúas restantes,
vales interiores e Montaña Suroriental, á rexión corolóxica Mediterránea.
COMARCA XEOFORESTAL: COSTA NORTE Ocupa esta comarca xeoforestal unha franxa costeira ó norte das provincias da
Coruña e Lugo dun largo aproximado de 35 km e 90 km de longo, cunha superficie de
353.500 ha.
As precipitacións varían nesta zona desde pouco máis de 1.000 mm na
proximidade do mar ata os 2.000 mm nos altos da Faladoira e do Xistral coa típica
distribución para Galicia do forte descenso en xullo e agosto.
Un carácter climático que diferencia a zona costeira do norte da zona atlántica na
maior presencia de néboas e chuviscas na estación estival, por causa dos ventos do norte
que nos manda o anticiclón atlántico.
Ventos mariños frescos que aquí chegan con suficiente humidade para
orixinaren estas néboas, ó ascender en polos vales e abas atenuando a seca do verán. Así
vemos que a radiación solar en onda curta é, 280 cal./cm²/día na Costa Cantábrica e
pasa a 340 no sur da Costa Atlántica (Vigo), diferencia excesiva para ser explicada só
pola latitude.
En canto ó réxime térmico, hai que sinalar que estamos na comarca galega onde
a amplitude térmica, diferencia entre a temperatura media do mes máis cálido e a do
mes máis frío, é menor, amplitude que está comprendida entre 8,5º C e 9,5º C en case
toda a área.
As temperaturas medias anuais están comprendidas entre 14º C e 9º C. As
maiores xeadas rexistradas corresponden á estación das Pontes, con -10º C de cota non
moi alta (369 m), a súa localización en cubeta pechada intensifica a xeada de radiación.
Fóra de situacións como esta, non se dan na comarca fríos invernais extremados,
como demostra o feito de que o eucalipto globulus pode superar en posición de aba os
600 m sen que aparezan síntomas de danos por xeadas, ben que esas altitudes o frío de
verán e o vento dos frecuentes temporais non lle permiten exhibi-la súa recoñecida
capacidade de crecemento.
Estes factores, frío de verán e vento, frean a producción non só do eucalipto
senón de calquera outro tipo de árbore.
17
En canto á vexetación, a presencia da serie sucesional galaico-asturiana acidófila
do carballo pedunculado con loureiro por debaixo de 400 metros e blechno na montaña
por riba daquela cota, serviu para delimitar en grandes liñas esta comarca xeoforestal,
que queda dentro do sector corolóxico galaico-asturiano, provincia cántabro-atlántica da
rexión eurosiberiana.
Dous son os compoñentes principais, por non dicir exclusivos, dos poucos
bosques autóctonos existentes: un, o Betula celtibérica o bidueiro, ó que a súa
abundante e fácil rexeneración a distancia e o seu carácter pioneiro lle permite
apoderarse inmediatamente despois dos incendios dos montes de maleza que non sexan
demasiado asollados, ou das terras frescas de cultivo abandonadas; outro, o carballo
pedunculado.
Nos montes rasos caracterízase esta comarca pola gran extensión que ocupan, en
terreos degradados por antigas deforestacións, os queirogais de Erika mackaiana e o
toxo gateño ou toxo femia, Ulex gallii (Uliceto-Ericetum mackaianae).
Outra matogueira típico, pero non exclusivo da comarca, é o uzal formado pola
E. arborea en ladeiras frías, menos degradadas por ser de deforestación máis recente.
Entre os piornais merece citarse, por ser exclusivo da zona, o formado polo Cytisus
ingramii (puxeta), mata pequena aborrecida polos agricultores por non dar leña e polo
seu carácter invasor, en contraste co C. striatus, único que cultivaban polo maior
tamaño, e o máis espontáneo e estendido C. scoparius.
COMARCA XEOFORESTAL: COSTA ATLÁNTICA Ocupa a zona litoral e central da provincia da Coruña, desde a divisoria da bacía
do río Eume cara ó sur, deixando fóra a parte alta desta provincia, de cotas superiores os
500 m, sitas nas serras occidentais que a separan da provincia de Lugo. Seguindo cara ó
sur comprende a maior parte da provincia de Pontevedra, da que só quedan fóra as
partes de cota superiores ós 600 m das serras occidentais. Penetra tamén na provincia de
Ourense pola bacía do río Limia, nas proximidades da fronteira con Portugal. Con unha
extensión de 1.102.200 ha é a comarca xeoforestal máis extensa de Galicia.
A parte correspondente á provincia da Coruña, que vén representar
aproximadamente a metade da extensión desta comarca xeoforestal, é a de orografía
máis suave, aínda que existen illados algúns macizos que superan os 600 m como os de
Montemaior, Ruña, O Pindo e O Barbanza.
Sen obstáculos importantes presenta un relevo que en xeral vai subindo desde o
mar cara ó interior, atravesando por numerosos ríos que facilitan a penetración no
18
inverno dos ventos mariños temperados, o clima segue sendo, en toda a comarca,
oceánico cunha amplitude térmica das medidas mensuais de 9º C na proximidade do
mar e 11º C no interior.
En cambio, o paso da anterior comarca cantábrica a esta atlántica reforza o
carácter mediterráneo da distribución da choiva, carácter que se intensifica segundo
avanzamos cara ó sur, como o testifican os cambios na vexetación, como a substitución
do freixo europeo (Fr. excelsior) polo freixo mediterráneo (Fr. angustifolia), a aparición
cada vez máis frecuente de bosquetes de sobreira en ladeiras soleadas, a retirada do
bidueiro, que se refuxia en lugares húmidos do interior, e a aparición, aínda que só sexa
como curiosidade botánica, do Q. subfructicosa, carballo rastreiro do sudoeste da
península Ibérica e do norte de Marrocos, presente na zona de Carnota, especialmente
afectada polos ventos foehn do nordés.
A pesar da seca do verán, a cantidade de choiva anual é moi importante. Se
exceptuamos unha estreita franxa ó longo da costa na que non chega a 1.500 mm, no
resto é superior a esta cifra, superando os 2.000 mm ó elevárense as cotas.
As temperaturas medias anuais oscilan entre os 12º C das partes altas e os 15º C
da costa sur. A media da mínima mensual (non diaria) de xaneiro é superior a 0º C nun
tercio das estacións meteorolóxicas distribuídas pola comarca, baixando pouco dese
valor noutras. Valores de -4º C só se alcanzan por radiación nocturna en vales ou solos
pouco ventilados do interior.
O carácter chuvioso, unido ó réxime suave de temperaturas, dá lugar a un
crecemento continuo durante todo ou case todo o ano dunha vexetación rastreira
exuberante.
Das formacións matogueiras merece destaca-la variedade e abundancia de
urdiñeiras, que seguiron as antigas deforestacións e degradación subseguinte.
COMARCA XEOFORESTAL: MESETA CENTRAL Comprende unha superficie de 614.100 ha e inclúe como elemento principal a
meseta de Lugo, de aí o seu nome. Tamén comprende por un extremo as serras
occidentais situadas, como na meseta, dentro do sector bioxeográfico galaico-portugués
da provincia cántabro-atlántica, e por outro lado a bacía alta do río Éo pertencente o
sector galaico-asturiano da mesma provincia corolóxica.
A meseta, derivada de aplanamentos terciarios unidos a fenómenos de
subsistencia nos seus tramos máis planos (Terra Chá), ofrece altitudes comprendidas na
súa maior parte entre 400 e 600 m. O seu clima xa non ten o marcado carácter oceánico
19
das dúas comarcas anteriores, debido non só ó seu maior afastamento do mar senón
principalmente ós obstáculos e ós ventos mariños que representan a Dorsal Galega por
occidente e as serras setentrionais polo norte.
A amplitude térmica das medias mensuais ó longo do ano varía entre 11º C e 13º
C, no que na nosa latitude corresponden índices de continentalidade entre 7,3 e 12,3,
cifras que quedan a ambos lados do valor 10 que se considera fronteira de separación
entre os climas oceánicos e os de transición. As temperaturas medias oscilan entre 11º C
e 12º C e o período vexetativo, para un límite de 7,5º C, varía entre 8 e 9 meses.
As mínimas do mes máis frío, especialmente interesantes no mundo forestal,
mensuais, non diarias, baixan xa a -5º C ou -6º C, con mínimas absolutas rexistradas en
estación meteorolóxica de -12,5º C, orixinando limitacións para algunhas especies
forestais.
A pluviosidade na meseta denota a influencia do relevo descrito, que a fai
descender a valores entre 1.000 e 1.200 mm. Como é norma en Galicia, prodúcese unha
forte caída no mes de xullo e, menos, no de agosto, que orixina déficits hídricos baixos,
de 40 a 100 mm para solos con capacidade de retención de 100 mm.
Fóra da meseta, nas serras nororientais da bacía alta do río Éo e nas occidentais
da Dorsal Galega, cambian as circunstancias non só por razón de altitude e relevo,
senón tamén polo clima que en moitos aspectos se fai transicional ó das dúas comarcas
lindeiras xa descritas, Costa Norte e Costa Atlántica.
En particular, o cambio maniféstase pola suba das precipitacións a valores de
orde de 1.500 mm, cifra fortemente superada na cara occidental das serras meridionais
daquela dorsal, tanto pola súa maior altitude como polo efecto de alambique que
exercen sobre os ventos do sudoeste temperados e saturados de humidade, polo que
poden rexistrarse valores superiores ós 3.000 mm.
Os bosques, exclusivamente caducifolios ata tempos recentes, constituídos por
carballos, bidueiros e en menor medida castaños, están moi fraccionados e diseminados
por toda a área, tratados como bravádego ou en monte baixo.
O monte raso é o que gaña máis en extensión no terreo máis accidentado e alto
nestas zonas periféricas. A asociación predominante nelas, debido a súa maior unidade,
é de toxal-uzal.
Nestes últimos 50 anos moitos destas matogueiras foron obxecto de repoboación
con coníferas, piñeiro bravo (P. Pinarter) e piñeiro de Monterrei (P. Radiata).
20
COMARCA XEOFORESTAL: MONTAÑA NORORIENTAL Cunha extensión de 166.400 ha está situada case na súa totalidade na provincia
de Lugo dentro do sector Laciano-Ancarense da provincia eurosiberiana Orocantábrica.
Cun relevo que vai desde 400 ata 1.800 m, o clima presenta variacións da
mesma orde, con temperaturas medias anuais desde 13º a menos de 5º C. Non se dispón
de estacións meteorolóxicas nas partes baixas, pero pódese supoñer que as
precipitacións baixan bastante dos 1.000 mm a xulgar pola vexetación presente.
Os climodiagramas de Folgueira de Aigas a 910 m, Pedrafita a 1.150 m e
Ancares a 1.230 m, dan unha idea do clima na maior parte da comarca. A xulgar por
elas vese que as precipitacións oscilan entre 1.000 e 2.000 mm e no período vexetativo
entre 5 e 8 meses.
Con catro ou cinco meses de período vexetativo e tan baixa productividade
potencial da vexetación está escasamente desenvolvida nestas últimas altitudes. Unha
especie tan resistente ó frío como é o piñeiro silvestre, utilizado hai máis de 30 anos,
quedou anano e deformado polo vento e a neve a uns 1.300 m (monte Chao da Serra en
Pedrafita). Sen embargo, as temperaturas extremas rexistradas nas estacións máis altas
dispoñibles na zona non son todo o baixas que cabería esperar, pois a mínima rexistrada
nas catro estacións meteorolóxicas existentes foi -13,5º C, aínda que os períodos de
toma de datos foron pequenos.
Estamos na comarca xeoforestal galega con máis variedade de bosques.
Son poucos os bosques destas formacións que exhiben un desenvolvemento
pleno, con estabilidade climática.
Nas carballeiras e fragas entra como compoñente máis xeneralizado o Q.
pyrenaica, cunha participación que se reforza nas ladeiras máis secas ou localizacións
ventosos ata altitudes de 1.200 m, pouco máis ou menos.
Cando vai subindo e aumentando o frío, aumenta a presencia do Q. petrea que
alcanza a máxima expresión na zona dos faiais cos que alterna ocupando as ladeiras
asolladas de solos aireados. Cando o clima se fai máis húmido é o carballo pedunculado
o que ofrece a alternativa ó cerquiño nas súas formas montadas con Vaccinium ou
Blechnum.
As matogueiras ocupan nesta comarca importantes extensións que superan o
50% da área.
21
COMARCA XEOFORESTAL: INTERIOR SUR Cunha extensión de 150.500 ha, situada por enteiro na provincia de Ourense, é al
última comarca xeoforestal que se considera incursa na rexión eurosiberiana, provincia
Cántabro-Atlántica, sector Galaico-Portugués. Comprende mesetas e depresións altas
situadas ó sur do Miño-Sil e as zonas montañosas que as limitan: polo oeste as serras do
Leboreiro e do Xurés e polo leste as samontes das serras de San Mamede e do
Invernadoiro.
Presenta moitas analoxías coa comarca terceira, Meseta Central, aínda que a súa
situación máis ó sur reforza o matiz mediterráneo do clima e da vexetación.
Componse dunha meseta central de altitudes entre 600 e 700 metros e algo
menos na bacía superior da Arnoia sobre Maceda. Nas serras as cotas poden chegar ós
1.400 m nos montes do Invernadoiro.
Na parte occidental o clima nota máis a influencia dos ventos mariños que soben
polos vales do Miño e do Limia, aumentando o carácter continental térmico e
mediterráneo umbrío a medida que se avanza cara ó leste.
Na maior parte da comarca as temperaturas medias anuais están comprendidas
entre 8º e 12º C con amplitudes térmicas entre 12º e 14º que determinan para esta
latitude un índice de continentalidade entre 10 e 15, zona de transición entre os climas
oceánicos e os continentais. As precipitacións varían entre os 800 mm das depresións e
os 1.800 dos puntos máis chuviosos.
A serie de vexetación predominante segue sendo como na Meseta Central a serie
montuna Galaico-Portuguesa acidófila do carballo pedunculado, que nos serviu para
delimitar a comarca.
Dentro das plantacións artificiais son as de piñeiro de Monterrei (P. radiata) as
que manifestan desenvolverse mellor nesta comarca montañosa, menos apta para o
piñeiro bravo (P. pinaster) a pesar da súa presencia máis antiga. Por riba dos 800 metros
vense algúns bos exemplos de piñeiros de piñeiro silvestre, destacando a boa
rexeneración espontánea que se observa na zona alta sobre Bande, en monte queimado.
COMARCA XEOFORESTAL: VALES INTERIORES Con esta comarca abandónase a rexión corolóxica Eurosiberiana para entrar na
Mediterránea, provincia Carpetano-Ibérica-Leonense, sector Orensano-Sanabrio. Ten
unha extensión de 321.000 ha distribuídas en dous perímetros. No primeiro e máis
extenso afecta o val do Miño desde o encoro de Castrelo de Miño ata superar
22
Portomarín e todo o val do Sil. No segundo perímetro inclúese o val do Támega.
Razóns de clima son as que diferencian claramente esta comarca das restantes
galegas, e entre elas a escasa pluviosidade é o factor máis segregador.
Sen embargo, hai un factor importante que opera en dirección ómbrica contraria
característico de boa parte desta comarca. Trátase das néboas do río matinais, nos días
de sol aínda que sexan de verán, néboas que non acostuman dispersarse ata ben entrada
a mañá (hora 11 ou 12). Isto provoca unha diminución sensible das horas do sol e
conseguintemente da radiación solar que baixa a 290 cal./cm2/día cando para a mesma
latitude na costa pontevedresa esta magnitude supera os 330. Esta circunstancia pode
explica-la presencia ás veces nalgúns tramos dos fondos e cando ademais o solo axuda,
de especies bastante mesófilas como o pradairo e o freixo europeo.
As temperaturas medias anuais frecuentemente están comprendidas entre 13º e
15º, si ben poden baixar a 9º nos bordes altos das ladeiras próximos ós 1.000 m. A
amplitude anual da media mensual está comprendida entre 14º e 17º C, cifras elevadas
para Galicia, que representan para o índice de continentalidade valores de 15 e 23 de
climas de transición e continentais.
O período vexetativo para un limiar de 7,5º está entre 10 e 11 meses, ben que
subir e chegarse máis ó bordo superior pode baixar a 7 meses (A Pobra de Trives).
Na zona oriental o castiñeiro conserva aínda grande importancia nos mellores
sitios da área natural dos rebolares por baixo de 900 ou 1.000 m.
O sobreiral caracteriza unha serie de vexetación supramesomediterránea desde a
confluencia Miño-Sil ata o límite con León, subindo polas ladeiras ata altitudes que
poden chegar ata 700 m. Tamén o aciñeiral caracteriza o extremo oriental do val do Sil,
aínda que esporadicamente aparece xa desde a citada confluencia.
As matogueiras desta comarca caracterízanse pola case total ausencia das
toxeiras. Entre os xesteiras e piornais e a zona oriental mesomediterránea ten especial
presencia o Cytisus multiflorus.
Como elemento principal do bosque introducido para a producción de madeira
figura o piñeiro bravo (P. pinaster) sobre todo na parte occidental. A súa frugalidade e
resistencia á seca de verán permitíronlle ir colonizando tamén as ladeiras remontando o
curso dos ríos. O eucalipto só tivo unha penetración moi limitada ata o momento.
COMARCA XEOFORESTAL: MONTAÑA SURORIENTAL Identifícase con este nome a zona montañosa do sudoeste e sur da provincia de
Ourense. Nela os carácteres climáticos e floristas de natureza mediterránea adquiren
23
tamén suficiente entidade para situala na rexión corolóxica mediterránea, provincia
Carpetano-Ibérico-Leonesa, sector Ourensano-Sanabriense. A súa extensión é de
243.400 ha.
É a comarca xeoforestal de relevo máis movido de Galicia, con só un 6% da
superficie con pendentes moderadas (inferiores a 20%). As altitudes van desde 700 m ó
sur da Limia ata pasa-los 2.000 m en Pena Trevinca.
Descomponse en dous recintos que son os restos dunha antiga penechaira
destruída pola erosión da que só quedan vestixios nos cumes alombados. Comprende
como relevos máis importantes o Macizo de Manzaneda (parte superior e nororiental)
separado do resto pola fosa tectónica de Viana do Bolo, Serras do País dos Ríos, Serra
do Cañizo, Serra Cava e Serra do Eixo, somentes do macizo da Segundeira. No outro
perímetro situado entre os vales do Támega e do Limia destaca a Serra de Larouco que
se eleva ata preto de 1.400 m.
Desde o punto de vista climático o Macizo de Manzaneda presenta diferencias
con respecto ó resto dos sistemas montañosos da comarca na pluviometría. Esta é moi
superior nas partes oeste, sur e leste, nas que oscila entre 1.500 e 2.000 mm,
correspondendo en xeral, os maiores valores a maiores alturas.
As temperaturas medias anuais varían entre uns 11º para cotas de 800 m e uns 6º
para 1.500 m, aínda que aparecen variacións bastante fortes para alturas semellantes
dunhas estacións a outras. A amplitude térmica anual das medias oscila entre 13º dentro
do perímetro occidental (Serra de Larouco) e de 14º a 17º na oriental ó que
corresponden índices de continentalidade de 13 (clima de transición) no primeiro e entre
15 e 23 no segundo (climas de transición e continental incipiente). A pesares da maior
continentalidade desta comarca, os valores das mínimas non son esaxeradamente
baixos.
O castiñeiro segue hoxe en día sendo a árbore máis importante no perímetro
oriental por baixo de 900 ou 1.000 metros en soutos.
Outras árbores que aparecen espontaneamente con bastante frecuencia nesta
parte oriental son o olmo campestre e a cerdeira silvestre. Tamén nalgunhas zonas do
solo profundo, sobre rocas básicas, se ven exemplares de Fraxinus excelsior e Acer
pseudoplatanus e nalgún río da zona de Pena Trevinca o Populus tremula.
Estreitamente unidos ós ríos poden verse formacións riparias
predominantemente de ameneiros e salgueiros, acompañados ás veces por bidueiros e
freixo mediterráneo. Non podemos deixar de cita-lo bosquete de teixo do río Casaio nos
24
sonantes ó norte da Serra do Eixo. A xulgar pola toponimia deberon de ser moi
frecuentes bosquetes semellantes noutros tempos.
Nas extensas matogueiras que ocupan os montes desarborizados desta comarca é
o monte baixo de Pterosparto-Ericetum aragonensis o que domina e caracteriza a toda a
zona. Nas xesteiras é o Cytisus multiflorus o que pon o seu carácter mediterráneo no
ambiente.
CLIMATOLOXÍA Considerando os parámetros climáticos, en Galicia pódense encontrar diferentes
tipoloxías de clima, podendo clasificarse en:
• Oceánico hiperhúmido.
• Oceánico húmido.
• Oceánico-húmido con forte tendencia á aridez estival.
• Oceánico continental.
• Oceánico mediterráneo.
a) Oceánico hiperhúmido.
Comprende a Galicia centro-occidental, entre o mar e as serras occidentais
(Bergantiños, Xallas, Fisterra, A Maía, Ordes, Santiago de Compostela, A Estrada e A
Barbanza).
As temperaturas medias son de 12 graos e a oscilación térmica sobre 12 graos.
As precipitacións roldan os 1.500 mm e as horas de sol arredor das 1.800.
b) Oceánico-húmido.
Este dominio comprende as costas setentrional y noroccidental; é dicir, as terras
comprendidas entre as serras setentrionais e a costa (terras do Eo, Foz, Viveiro), e as
comprendidas entre a costa e as serras occidentais máis ó norte (Faladoira, Forgoselo,
Serra da Loba, Cova da Serpe, etc.), englobando terras das comarcas de Ferrol, As
Mariñas de Betanzos, A Coruña e algúns sectores de Bergantiños e Fisterra.
Pódese falar dunhas condicións específicas baseadas na suavidade da
temperatura media, que oscila entre 13º e 14º, unha pequena oscilación térmica que non
chega a 10º entre o mes máis frío: xaneiro, que rolda os 9º e o máis quente (agosto) que
anda polos 18º.
As precipitacións son relativamente abundantes (entre 900-1.000 mm anuais) e
repártense ó longo do ano, cun máximo outono-invernal, e un mínimo no verán,
sumando en conxunto uns 150 días de choiva. Os días anubrados aproxímanse ós 180 e
25
as horas de sol as 2.000.
c) Oceánico-húmido con forte tendencia á aridez estival.
Ó sur do anterior dominio, englobando as comarcas das Rías Baixas e tramo
inferior do Miño, encóntrase un dominio caracterizado por temperaturas máis altas,
precipitacións máis estacionais e torrenciais, e unha oscilación térmica relativamente
maior.
As temperaturas medias roldan os 15 graos e as precipitacións, concentradas
especialmente en outono-inverno, achéganse ós 1.500 mm anuais e son relativamente
abundantes no verán; nos días de choiva, non obstante, son menores que no caso
anterior, e as xeadas máis frecuentes a medida que nos acercamos ás serras occidentais
meridionais (Serra do Suído, Candeán, montes de Testeiro, Serra do Faro de Avión),
que ó frearen as perturbacións sudatlánticas fan aumenta-las precipitacións naquelas
áreas (Terra de Montes, Mondariz, etc.). As horas de sol son unhas 2.000.
d) Oceánico continental.
Engloba as áreas interiores de Galicia (Terra Chá, Chantada, Terra de Lemos, A
Arnoia, A Limia, Monterrei, se ben a medida que se avanza cara ó sur, a
continentalización vaille deixando paso á mediterraneización).
As temperaturas medias son de 12º a 14º con oscilación térmica de 13º a 15º,
invernos fríos con abundancia de xeadas e un verán quente.
As precipitacións son próximas ós 900 mm e o número de horas de sol poden
alcanzar valores entre 2.100 e 2.200.
e) Oceánico mediterráneo.
En ocasións, como no caso do Val do Ulla, introdúcense condicións climáticas
doutras áreas. É o caso da mediterraneización que se observa nas Rías Baixas e que
penetra polo Ulla ata as terras do Deza, creando un claro contraste co seu contorno
continentalizado.
Así mesmo, nas terras sudorientais, nos vales do Miño medio e do Sil,
encontrámo-las terras máis áridas de toda Galicia. A morfoloxía, xunto coa súa
situación, orixinan unha forte mediterraneización. As temperaturas son altas, cunha
media anual superior ós 14º froito dunha oscilación térmica preto dos 15º, cuns meses
invernais moi fríos, no verán, quentes.
As precipitacións son as máis baixas do país e sitúanse entre 700-800 mm
anuais, cunha concentración forte no outono-inverno e unha gran escaseza de choivas
durante o verán. O número de días de choiva está preto de 110, e o número de horas de
26
sol ascende a 2.500.
As inversións térmicas tamén aquí son frecuentes, co conseguinte aumento das
xeadas e das néboas; estas tamén sufriron un aumento considerable co encaramentado
do Miño nos últimos anos.
Consecuencia de todo isto é a forte aridez a partir do mes de abril; o déficit de
precipitacións acumulado exceda os 450 mm no mes de setembro.
Pode dicirse que Galicia, en vista do seu réxime de temperaturas e
precipitacións, é un país de bosques, cunha ampla superficie de espacios naturais que
hai que protexer.
As zonas de interese ecolóxico son as que se indican no anexo I.
II.2. ANÁLISE DO RISCO. VULNERABILIDADE. ZONIFICACIÓN DO TERRITORIO
Os elementos básicos nos que se basea a planificación son:
• Análise do risco.
• Vulnerabilidade.
• Zonificación do territorio.
II.2.1. Análise do risco O risco de incendios forestais defínese como a probabilidade de que se produza
un incendio nunha zona.
Para efectuar unha análise de risco, que pode chegar a orixinar un incendio
forestal, faise unha estimación do risco local de cada zona xeográfica, considerando as
súas previsións meteorolóxicas.
Considéranse como zonas as provincias, comarcas e municipios.
A análise do risco realízase considerando tres índices:
II.2.1.1. Índices de frecuencia.
II.2.1.2. Índices de causalidade.
II.2.1.3. Perigosidade derivada do combustible forestal.
II.2.1.1. Índice de frecuencia Realizase calculando a media do número de incendios nunha zona determinada,
para un período de tempo determinado.
27
f = Índice de frecuencia.
ni = nº de incendios.
a = nº de anos.
Este índice valorase segundo a escala seguinte:
If: valor.
1-2: baixo.
3-4: moderado.
5-6: alto.
7-10: grave.
II.2.1.2. Índice de causalidade É o índice que indica a causa máis frecuente que orixina incendios forestais en
cada zona. Calcúlase asignando a cada causa un coeficiente de perigosidade (do 1 ó 10)
e considerando a relación entre o número total de incendios, nun período de tempo
determinado, e o número de incendios por cada causa no mesmo período de tempo.
O coeficiente de perigosidade considera a correlación de incendios que ten cada
causa, considerando as condicións do monte iguais para todos.
O coeficiente de perigosidade valórase:
Cp Tipo causa
10 Intencionado
5 Neglixencia
4 Descoñecido
1 Raio
O índice de causalidade valórase:
IC Valor
0-2 Baixo
3-4 Moderado
5-6 Alto
7-10 Grave
II.2.1.3. Índice de perigosidade derivada do combustible vexetal Na perigosidade dos combustibles vexetais inflúen a especie predominante, o
seu estado e acumulación.
28
Representa a importancia que a vexetación ten no cálculo de risco.
Determínase considerando o tipo de combustible que cubre cada superficie así
como a probabilidade de ignición, combustión e propagación de cada un deles.
Segundo o U.S. Forest-Service, a perigosidade de cada combustible é:
Combustible Perigosidade
Pasteiros 10
Matogueiras 10
Arborado 5
Resto 1
A perigosidade derivada do combustible forestal calculase relacionando a
perigosidade de cada combustible coa superficie total en proporción coa superficie
ocupada por cada un deles.
Valórase de acordo con:
Pc Valor
1-2 Baixo
3-4 Moderado
5-6 Alto
7-10 Extremo
Relacionando os tres índices, para cada zona calcúlase o risco local, o cal se
valora de acordo con:
Grao de risco índice de risco local
Baixo < 25
Moderado 25-100
Alto 100-300
Grave > 300
Como o índice de risco local é proporcional ós tres compoñentes, se algún é
baixo, o índice tamén o é.
II.2.2. Vulnerabilidade En función dos elementos vulnerables expostos o efecto dos incendios forestais,
faise unha análise cuantitativa das consecuencias dos incendios. Os elementos
29
vulnerables considerados son persoas e bens tanto de natureza forestal como calquera
outra.
Os valores xenéricos que hai que protexer son:
• Valores de protección para o risco das vidas.
• Valores de protección de instalacións e de zonas habitadas.
• Valores económicos.
• Valores de protección contra a erosión do solo.
• Valores de singularidade ecolóxica.
• Valores paisaxísticos.
• Valores do patrimonio histórico-artístico.
Para calcula-la vulnerabilidade, dáse un valor a cada un destes elementos
vulnerables, sendo o prioritario o risco para a vida, zonas habitadas, valor ecolóxico e
patrimoniais.
II.2.3. Zonificación do territorio Considerando os parámetros de índice de risco local e os valores que hai que
protexer (vulnerabilidade), en especial a vida e a seguridade das persoas así como da
cuantificación das previsibles consecuencias, e tendo en conta as condicións
meteorolóxicas, dentro das zonas xeograficamente delimitadas, establécese unha
zonificación, co fin de determina-la distribución territorial dos recursos dispoñibles, que
permiten establece-las prioridades de defensa, en función do nivel de risco. Esta
zonificación é variable en función da operatividade e necesidade do servicio tanto no
espacio como no tempo.
A zonificación actual indícase no anexo II.
II.3. ÉPOCAS DE PERIGO
Na Comunidade Autónoma de Galicia ó longo do ano considéranse tres tipos de
épocas de perigo, tendo en conta distintos parámetros de evolución do risco e a
vulnerabilidade:
ÉPOCA DE PERIGO ALTO Na que o despregamento dos medios de detección e extinción deberá ser
máximo, en función da avaliación do risco e a vulnerabilidade. Require a aplicación de
medidas restrictivas e prohibitivas no uso do lume en terreos agrícolas e forestais.
(Comprende os meses de xullo, agosto e setembro).
30
ÉPOCA DE PERIGO MEDIO Na que os medios de detección e extinción permanecerán en alerta, cun
despregamento reducido. Aplicaranse medidas limitativas para o uso do lume en terreos
forestais ou agrícolas. Coincide cos meses de marzo, abril, maio, xuño e outubro.
ÉPOCA DE PERIGO BAIXO Nos que non é preciso adoptar precaucións especiais e o despregamento de
medios será o adecuado ó grao de risco previsto nas diferentes zonas. Coincide cos
meses de xaneiro, febreiro, novembro e decembro.
En calquera destas épocas de perigo deberase considera-la posibilidade de
situacións especiais, derivadas das condicións meteorolóxicas ou doutras circunstancias
agravantes do risco, que obriguen á intensificación da vixilancia preventiva e á máxima
utilización dos medios previstos.
En colaboración co Centro Meteorolóxico Territorial da Coruña (CMT-A
Coruña) así como co Grupo de Predicción Meteorolóxica da Consellería de Medio
Ambiente, elaboraranse os mapas de risco meteorolóxico a tempo real, que permitan
establece-las condicións para unha graduación da alerta. Poderase así mesmo con estes
mapas, modifica-las datas das épocas de perigo cando se prevexan circunstancias
meteorolóxicas que inflúan sobre o material combustible.
II.4. CLASIFICACIÓN DOS INCENDIOS FORESTAIS SEGUNDO O SEU NIVEL DE GRAVIDADE POTENCIAL
En función das condicións onde se desenvolve o incendio ou os incendios
simultáneos, a extensión das masas forestais ameazadas, as condicións do medio físico e
infraestructuras (devasas, rede viaria, reservas e puntos de auga, etcétera), as condicións
meteorolóxicas reinantes (vento, temperatura, humidade relativa), as características da
masa forestal, tendo en conta experiencias anteriores, así como considerando as
situacións de perigo de persoas non relacionadas co incendio e de instalacións e
infraestructuras fundamentais, realízase a seguinte previsión da gravidade potencial:
NIVEL 0 Referido a aqueles incendios que poden ser basicamente controlados cos medios
de extinción previstos e que, aínda na situación máis desfavorable, non supoñen perigo
para as persoas non relacionadas coas labores de extinción, nin para bens distintos ós da
natureza forestal.
31
NIVEL 1 Referido aqueles incendios que, podendo ser controlados cos medios previstos
no plan especial, se prevé pola súa posible evolución, a necesidade da posta en práctica
de medidas para a protección das persoas non relacionadas cos labores de extinción e
dos bens distintos ós da natureza forestal que poidan verse ameazados polo lume.
NIVEL 2 Referidos a aqueles incendios nos que para a súa extinción se prevé a necesidade
de que, por solicitude do director do plan, sexan incorporados medios non asignados ó
plan especial, ou poidan comportar situacións de emerxencia que deriven cara ó interese
nacional.
Para a declaración do nivel 2, considéranse dúas situacións:
• 2.R-0. (Relacionado co nivel 0). Cando nun nivel 0, sexan necesarios medios
non previstos no plan, pero que só estean en perigo bens forestais, e entón
pasaríase directamente ó nivel 2.
• 2.R-1. (Relacionado co nivel 1). Cando, estando en nivel 1, sexan precisos
medios non previstos no plan especial.
NIVEL 3 Referido a aqueles incendios nos que se considere que está en xogo o interese
nacional, así sexan declarados polo Ministerio de Interior.
O Plan Especial apóiase nestes niveis de gravidade, utilizándoos como situacións
de emerxencia para ordena-lo desenvolvemento do mesmo e encadra-la operatividade,
fixando para cada un deles:
• Estructura activada e funcións que se van desenvolver.
• Operatividade.
• Medios e recursos que se utilizarán.
A clasificación inicial acerca da gravidade potencial dun incendio ou incendios
simultáneos poderá variar de acordo coa evolución experimentada para estes.
II.5. ACTUACIÓNS BÁSICAS
No Plan Especial contémplanse unhas actuacións básicas en función do nivel de
gravidade. Estas actuacións son as seguintes:
• Detección, aviso e extinción.
• Seguridade cidadá.
32
• Apoio sanitario.
• Evacuación e albergue.
• Información á poboación.
• Apoio loxístico.
II.6. DELIMITACIÓN E COMPARTIMENTACIÓN DAS ZONAS DE INTERVENCIÓN
A delimitación da zona de intervención é conveniente nos lugares considerados
de maior perigo, engadindo os núcleos habitados próximos que se poidan ver afectados.
A zona de intervención dividirase en zonas ou áreas circulares, máis ou menos
paralelas entre si, de amplitude variable e adaptadas ás circunstancias e configuración
do terreo.
Estas zonas son:
• Zona de extinción. Coincidente coa do incendio forestal.
• Zona de socorro. A máis inmediata á extinción, que a prolonga a retagarda.
• Zona base. A retagarda da anterior.
Segundo o aconsellen as circunstancias, as zonas de socorro e base poderán
superpoñerse.
Os datos meteorolóxicos e o asesoramento do persoal técnico axudará a
determina-la extensión destas zonas.
A zona de extinción é a de actuación directa e inmediata do grupo de extinción,
con misións de extinción de incendios.
Na zona de socorro despréganse os medios e instálase o persoal que ten ó seu
cargo o apoio inmediato ás operacións de extinción.
A zona base é o lugar do despregamento de medios pesados, desde a que se
efectúa o apoio loxístico ós medios de intervención directa e onde teñen lugar as
concentracións de persoas e materiais que se efectúan de acordo co movemento de
ámbolos sentidos, respecto á zona de extinción (evacuados, reforzos, etcétera).
CAPÍTULO III. CONTIDO DO PLAN
III.1. ESTRUCTURA E ORGANIZACIÓN DO PLAN
A organización e estructura do Plan realízase, de acordo co establecido no
Platerga (Plan Territorial de Protección Civil de Galicia) xa que é o Plan Marco da
Comunidade Autónoma de Galicia, así como o disposto na Directriz Básica de
33
Protección Civil ante risco de incendios forestais.
A estructura xeral de planificación réxese polos seguintes principios:
complementariedade das funcións asignadas a cada nivel de planificación; coordinación
e asistencia entre as organizacións dos diferentes niveis; integrabilidade dos distintos
niveis e coherencia organizativa na planificación territorial.
O esquema de estructura é polo tanto o seguinte:
A dirección do plan será diferente segundo o nivel de emerxencia determinado
na base do plan. (Ver capítulo IV).
Na Comunidade Autónoma de Galicia, o nivel 0, a operatividade é competencia
da Consellería de Medio Ambiente, a través da Dirección Xeral de Montes e Medio
Ambiente Natural (mediante o SDCIF Servicio de Defensa Contra Incendios Forestais).
A citada dirección xeral elabora e planifica os manuais operativos e de
intervención, que se materializa no Infoga (Plan de Incendios Forestais da Comunidade
Autónoma de Galicia); este revísase e actualízase cada ano, actualizándoo e, se é o caso,
modificándoo a Consellería de Medio Ambiente.
Cando haxa en xogo bens que non sexan de orixe forestal ou perigo para persoas
non implicadas na extinción e se prevexa o paso a un nivel superior ó nivel 0, é a
dirección xeral con competencias en materia de protección civil da Xunta de Galicia en
GABINETE DE
INFORMACIÓN
DIRECCIÓN DO
PLAN
CECOP/ CECOPI
COMITÉ ASESOR
POSTO DE MANDO AVANZADO
GRUPO DE PRIMEIRA
INTERVENCIÓN
GRUPO DE TRANSMISIÓNS
GRUPO LOXÍSTICO
GRUPO SANITARIO
GRUPO DE SEGURIDADE
34
colaboración coa Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural, quen dirixe e
coordina o Plan nun comité de dirección, aínda que á fronte da extinción sempre se
manteñen os técnicos dependentes da Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente
Natural.
III.2. DIRECCIÓN DO PLAN
A dirección do plan no nivel 0 correspóndelle a un representante da Dirección
Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural, que é o órgano competente da xestión da
emerxencia.
A dirección nos niveis 1 e 2.R-1 correspóndelle a un comité de dirección,
formado por:
• Un representante do órgano con competencias en materia de protección civil
da Xunta de Galicia, que exercerá a dirección e coordinación.
• Un representante da Consellería de Medio Ambiente.
• O/os alcalde/s de/os concello/s afectado/s.
No nivel 2.R-1, se as circunstancias o aconsellan, por petición da
Administración autonómica de Galicia, pode incorporarse un representante da
Administración xeral do Estado en Galicia.
No nivel 2.R-0, a dirección corresponde a un comité de dirección formado por:
• Un representante da Consellería de Medio Ambiente, que exercerá a
dirección e coordinación.
• O/os alcalde/s do/s concello/s afectado/s.
Por petición do representante da Administración autonómica, se as
circunstancias o aconsellan, pode incorporarse un representante da Administración xeral
do Estado en Galicia.
No nivel 3, o comité de dirección está formado por:
• Un representante da Comunidade Autónoma de Galicia.
• Un representante do Ministerio de Interior.
III.2.1. Funcións básicas da dirección do plan Son funcións da dirección do plan:
• Activa-lo Plan.
• Declara-las situacións e niveis de emerxencia establecidos no plan.
• Decidir en cada momento as actuacións máis convenientes para combate-los
35
incendios producidos e para a aplicación de medidas de protección á
poboación e ó ambiente, así como ós bens e persoas que interveñen na
emerxencia.
• Precisar e coordina-la información á poboación, así como a información
xeral sobre a situación.
• Establecer un Cecop (Centro de Coordinación Operativo) e, se é o caso, un
Cecopi.
• Determina-la desmobilización de medios e recursos.
• Garanti-los enlaces cos outros niveis do plan e, se é o caso, a información
coa Delegación do Goberno en Galicia.
• Asegura-lo mantemento do plan na Comunidade Autónoma de Galicia ante o
risco de incendios forestais.
• Declara-lo fin da emerxencia.
III.2.2. Comité Asesor Para asistir á dirección do plan nos niveis 1 e 2 constituirase, se a dirección o
estima oportuno, o comité asesor que dependerá directamente dela.
Este estará formado por:
• Os xefes dos grupos operativos.
• Un representante por cada un dos concellos afectados.
• Un representante do Servicio de Defensa Contra Incendios Forestais da
Xunta de Galicia.
• Un representante do órgano con competencias en materia de protección civil
da Xunta de Galicia.
• Un ou varios representantes do Comité Autonómico de Protección Civil ou
do/s Comité/s Provincial/Provinciais de Protección Civil.
• Un ou varios representantes da Comisión Galega de Risco de Incendios.
• Un representante da unidade de Policía Nacional adscrita á Comunidade
Autónoma de Galicia. En diante Upa.
Tamén, a requirimento do comité de dirección, poderán formar parte do comité
asesor ata tres representantes da Administración xeral do Estado, preferentemente dos
Servicios de Protección Civil, Forzas Armadas e Corpos e Forzas de Seguridade do
Estado.
Así mesmo, poderán integrarse no comité asesor aquelas persoas expertas que
36
considere oportuno a dirección do plan.
A dirección do plan poderá convoca-la totalidade dos membros do Comité
Asesor, ou aqueles que estime oportunos.
III.2.3. Director de extinción Debe posuír amplo coñecemento da loita contra incendios, medios, técnicas de
extinción e procedemento operativo.
As súas funcións son:
• Dirixi-la extinción e velar pola seguridade, cumprindo e facendo cumpri-las
normas establecidas.
• Facerse cargo e coordinar tódolos medios de extinción que acoden ó lume.
• Control das horas de incorporación e retirada dos medios de extinción,
reflectíndoo nun parte.
• Solicitar da Xefatura do Servicio de Defensa Contra Incendios Forestais ou
do centro de coordinación correspondente, os reforzos que estime necesarios.
• Comunicarlle á Xefatura do Servicio de Defensa Contra Incendios Forestais
ou ó centro de coordinación se hai perigo de que o lume poida levar consigo
un cambio de nivel do plan.
III.2.4. Cecop-Cecopi O Centro de Coordinación Operativo é o órgano onde se recibe toda a
información do suceso e onde se determinan, dirixen e coordinan as accións que se van
executar.
É o órgano de traballo do director do plan, tanto para a coordinación a distintos
niveis como para a actuación e xestión de recursos e medios.
O Cecop (nos niveis superiores ó cero), situarase no Cecop-Galicia (112 SOS
Galicia) ou, se é o caso, no Centro de Coordinación Provincial do Servicio de Defensa
Contra Incendios Forestais, segundo o nivel de emerxencia.
No caso de formarse un Cecopi, situarase no Cecop-Galicia (112 SOS Galicia)
garantindo este a comunicación permanente cos membros do Comité de Dirección.
O Cecop conta con capacidade para manexar un sistema integrado de:
informática, telefonía, radioeléctrica e magnética, e dispón dos recursos humanos para o
seu correcto funcionamento.
O Cecop é, así mesmo, o centro receptor de alarmas e de todas aquelas
informacións nas que o director do plan se apoia para a súa toma de decisións.
37
O Cecop está formado por:
Cecop
Sala de control de operativos (Sacop) Centro de Información (Cin)
Centro de Transmisións (Cetra) Posto de Mando Avanzado (Pma)
Se houbese que mobilizar medios non previstos no plan, isto farase a través do
Cecop, conforme as normas establecidas no plan estatal.
III.2.5. Posto de Mando Avanzado O Posto de Mando Avanzado é o órgano de traballo in situ dos directores técnico
e de coordinación da emerxencia nos niveis 1 e 2. É o que coordina e dirixe a extinción,
así como as accións dos diferentes grupos de acción que interveñen no incendio.
O Posto de Mando Avanzado, disporá dun sistema de comunicacións
permanente co Cecop e cos responsables dos grupos de acción intervenientes.
Segundo o nivel de gravidade declarado, poderá estar constituído por:
• Representante/s de/os concello/s afectado/s.
• Representante do SDCIF da Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente
Natural.
• Representante do órgano con competencias en materia de protección civil da
Xunta de Galicia.
• Responsables doutros servicios actuantes, incluídos os corpos e forzas de
seguridade do Estado.
• Representantes dos grupos de acción.
As súas misións son:
• Análise de conxunto e continuado do sinistro.
• Dirección e control das accións de extinción no incendio.
• Coordinación das actuacións dos diferentes grupos de acción.
As súas funcións clasifícanse en:
• Executiva: encargándose de transforma-las directrices emanadas da dirección
en accións concretas que desenvolverán os grupos de acción.
• Coordinadora: nas funcións de desenvolvemento autónomo por parte dos
grupos de acción, encargándose de evitar duplicidades.
38
• Directiva: como máximo representante da dirección no lugar do incendio é o
responsable das persoas implicadas na extinción.
III.2.6. Gabinete de información O Centro de Información (CIN) é o lugar onde se recibe e desde onde se difunde
toda a información relacionada co incendio.
Depende directamente do director do plan especial.
As súas funcións son:
• Centralizar, elaborar e transmiti-las informacións recibidas da dirección do
plan especial ás poboacións ou núcleos de poboación afectados.
• Centralizar, coordinar e prepara-la información xeral sobre a emerxencia e
facilitala ós medios de comunicación social.
• Manter, centralizar e facilitar toda a información relativa a posibles
afectados, facilitando contactos familiares e a localización do persoal.
• Efectua-las notificacións ás autoridades determinadas pola dirección do plan
especial.
• Informar sobre a emerxencia ás persoas ou organismos o soliciten.
Os mecanismos para facilita-la información basearanse nos medios de
comunicación social, promovendo protocolos e convenios que garantan ante a
emerxencia unha boa difusión das mensaxes dirixidas á poboación de forma
permanente.
Os avisos reunirán estas características:
• Exactitude.
• Claridade.
• Concisión.
Os seus membros determinaraos en cada caso o director do plan especial ou
comité de dirección constituído en cada un dos niveis de gravidade potencial.
III.3. GRUPOS DE ACCIÓN
Para a execución da acción prevista no Plan de Protección Civil de Emerxencias
por Incendios Forestais nos niveis 1 e 2.R-1, constitúense os seguintes grupos de acción:
• Grupo de primeira intervención.
• Grupo de seguridade.
• Grupo sanitario.
39
• Grupo de apoio loxístico.
• Grupo de transmisión.
GRUPO DE PRIMEIRA INTERVENCIÓN Constitúeo o conxunto de medios materiais e humanos que teñen como
actuación principal as operacións de extinción. As distintas unidades actúan baixo o seu
mando natural e todas baixo a dirección do responsable do grupo.
Son funcións deste grupo:
• Avaliar, reducir e extingui-lo incendio forestal.
• Rescate e salvamento de persoas ameazadas polo incendio forestal.
Así mesmo, as funcións relativas á detección e aviso son:
• Descubrir novos focos ou indicios de posibles incendios forestais.
• Localizar xeograficamente os ditos focos.
• Comunicar rápida e eficazmente a información obtida ó Cecop, achegando
datos sobre a natureza do incendio, estado atmosférico e posible evolución
da situación.
GRUPO DE SEGURIDADE Intégrano os membros de Policía Local, Upa e/ou forzas da seguridade do
Estado (Garda Civil fundamentalmente), e as súas funcións son:
• Seguridade cidadá.
• Control de accesos e regulación do tráfico.
• Control do desprazamento dos medios de extinción ás zonas indicadas polo
director da extinción.
• Cooperar nos avisos á poboación que poida verse ameazada polo incendio.
GRUPO SANITARIO Cando a situación o requira ou aconselle, constituirase o grupo sanitario, coas
funcións seguintes:
• Atención de accidentados e feridos.
• Coordinación de posibles traslados a centros sanitarios.
GRUPO DE APOIO LOXÍSTICO • Ten como función a provisión de tódolos equipamentos e subministracións
necesarios para as actividades de extinción e aquelas outras que sexan
consecuencia da evolución do incendio.
• Son accións de apoio loxístico o abastecemento e transporte, e en xeral, todo
40
o relacionado coa área loxística.
GRUPO DE TRANSMISIÓN • Ten como función a provisión de medios de comunicación entre tódolos
grupos operativos e de dirección do plan, garantindo en cada momento unha
idónea transmisión de datos e unha perfecta comunicación.
III.4. ORGANISMOS E ENTIDADES PARTICIPANTES
Os organismos e entidades que teñen intervención neste plan pertencen a:
• Administración xeral do Estado.
• Administración da Comunidade Autónoma de Galicia.
• Administración local.
• Entidades públicas e privadas.
A súa participación no plan especial, depende dos niveis de emerxencia
declarados e en cada un deles descríbese a súa participación.
III.5. OPERATIVIDADE
A operatividade defínese como o conxunto de procedementos, previamente
planificados, que permiten a posta en marcha do plan especial para acada-los seus
obxectivos.
A planificación dos procedementos inclúe:
• Situacións de alerta. Detección do incendio e proceso de alarma.
• Avaliación do incendio. (Niveis de actuación).
• Ataque e extinción. (Procedemento operativo).
• Seguridade.
• Sanitario.
• Apoio loxístico.
• Medidas de protección da poboación.
Cada unha destas accións pódese concretar en:
DETECCIÓN DO INCENDIO E PROCESO DE ALARMA A detección de incendios forestais debe caracterizarse en primeiro lugar pola
prontitude e a precisión na identificación da zona afectada e, en segundo lugar, pola
urxente transmisión da alarma.
Na Comunidade Autónoma galega, estas accións realízanse a través dos medios
e recursos da Consellería de Medio Ambiente, por medio dunha rede de vixilancia e
41
outros medios e recursos físicos dispoñibles, que se contemplan no nivel 0.
AVALIACIÓN DO INCENDIO A avaliación do incendio será permanente e realizarase co seguimento das
actuacións dos medios de que se dispón, as medidas que se foron aplicando e os
prognósticos meteorolóxicos que afectan o seu desenvolvemento. Consecuencia desta
avaliación, será a determinación de incorporar novos medios que se empregarán ou
accións que se executarán para o control do incendio.
ATAQUE E EXTINCIÓN Comprende as accións executadas no combate dun incendio para conte-lo seu
avance, controlalo e extinguilo.
Ante a existencia dun incendio, o pronto ataque ou primeira intervención será
efectuada polo grupo de extinción máis próximo ó lugar do sinistro no nivel 0, ou de
primeira intervención nos niveis 1 e 2.R-1.
Unha vez extinguido o incendio, sempre que sexa necesario, estableceranse
reténs de prevención, para evita-la reignición, de acordo coa gravidade do risco. Nestes
reténs poderá incorporarse persoal voluntario e, en especial, voluntarios de protección
civil.
SEGURIDADE Son accións de seguridade propiamente ditas:
• Seguridade cidadá.
• Control de accesos.
• Conducción dos medios de extinción á zona de intervención.
• Cooperar cos seus medios nos avisos á poboación que poida verse afectada.
SANITARIO As actuacións que corresponden ó dispositivo médico sanitario establecido no
plan para:
• Atención de accidentados e feridos.
• Coordinación de posibles traslados a centros sanitarios.
APOIO LOXÍSTICO Provisión de tódolos equipamentos e subministracións necesarios para as
actividades de extinción e aquelas outras que sexan consecuencia do desenvolvemento
do incendio.
• Abastecemento.
42
• Transporte.
• Recrutamento de voluntarios.
E, en xeral, todo o relacionado coa área loxística.
Medidas de protección á poboación.
• Evacuación e albergue.
• Información á poboación.
A información á poboación é de dous tipos:
Aquela información tendente a avisa-la poboación para que adopte, se fose
necesario, medidas de protección, co obxecto de adecua-la súa conducta ó previsto no
plan.
Para a execución destes avisos utilízanse campás, sirenas, megafonía fixa e
móbil e os medios de comunicación social, fundamentalmente, a radio e a televisión.
Este tipo de información é o que se considera como medida de protección.
Información do suceso ó público en xeral que realiza o Gabinete de Información
a través dos medios de comunicación social.
SISTEMAS DE COORDINACIÓN No desenvolvemento da operatividade establécese, para cada unha das situacións
que contempla o plan especial, a quén corresponde e cómo se realiza a coordinación,
tanto para a aplicación en tempo e lugar oportuno dos distintos medios empregados,
como para a actuación das distintas organizacións nos distintos niveis de planificación.
III.6. INTEGRACIÓN NO PLAN DA COMUNIDADE AUTÓNOMA DOS PLANS DE ÁMBITO MUNICIPAL/COMARCAL
Os concellos ou mancomunidades de concellos conforme se recolle no Platerga e
na directriz básica de planificación de Protección Civil de emerxencia por incendios
forestais elaborarán un plan de actuación de ámbito municipal/comarcal (PAM) de
emerxencia por incendios forestais.
En Galicia, en función dos riscos forestais os concellos desta comunidade, se é o
caso, bisbarras ou mancomunidades, deben realizar un plan de actuación de ámbito
municipal (PAM) polo risco de incendios forestais.
Tódolos concellos de Galicia, ó seren de alto risco de incendios forestais,
deberán elabora-lo seu plan de actuación municipal (PAM).
Estes plans (PAM) deberán ser susceptibles de integración no plan especial da
Comunidade Autonómica de Protección Civil de emerxencia por incendios forestais.
43
Para a súa integración debe dispor dunha estructura organizativa e operativa
similar ó plan especial, así coma un contido mínimo.
Para a integración deberá seguirse a seguinte interfase:
Cando nun incendio forestal de ámbito municipal, se prevexa pola súa evolución
que poida tomar proporcións que excedan este ámbito territorial, o director do plan,
deberá pólo en coñecemento das autoridades autonómicas; isto farase a través do 112
SOS-Galicia, quen o transmitirá segundo o procedemento operativo establecido ás
autoridades correspondentes e ó director do plan especial a nivel autonómico.
Se no Comité Asesor do Plan de Actuación Municipal (PAM) de emerxencia por
incendios forestais se atopase integrado un representante da Comunidade Autónoma,
sería a través deste como se faría a comunicación ó nivel autonómico.
Cando un plan de actuación de ámbito local se integre no autonómico, o seu
director pasará a integrarse no comité de dirección e tódolos medios que estivesen
actuando a este nivel se integrarían nos correspondentes grupos de acción a nivel
autonómico.
O contido mínimo que deben dispo-los plans de actuación municipal/comarcal
indícase posteriormente no punto III.9.
III.7. APROBACIÓN E HOMOLOGACIÓN DO PLAN ESPECIAL
Unha vez elaborado o Plan Especial de Emerxencia de Protección Civil por
Incendios Forestais, este remitirase á Comisión Galega de Protección Civil, para o seu
informe, conforme a normativa vixente.
Cando a Comisión Galega de Protección Civil emita informe favorable, o órgano
competente da Administración autonómica de Galicia, se é o caso, procederá á súa
aprobación. Posteriormente remitirase á Comisión Nacional de Protección Civil para
que se leve a cabo a súa homologación. Unha vez homologado, o plan será publicado no
Diario Oficial de Galicia.
As posteriores modificacións e adaptacións do presente plan especial levaranse a
cabo seguindo as etapas indicadas anteriormente, a excepción da homologación da
Comisión Nacional de Protección Civil, que se levará a cabo se así o decidise a
Comisión Galega de Protección Civil ou o órgano competente da Administración
autonómica de Galicia.
44
III.8. MEDIOS E RECURSOS
Os medios e recursos empregados no plan especial son tódolos pertencentes ós
organismos intervenientes e os recollidos no Platerga tanto propios como asignados ó
Plan Territorial de Protección Civil de Galicia (Platerga).
Segundo o nivel de gravidade consideraranse adscritos a este plan especial
medios e recursos pertencentes a outras administracións públicas e privadas,
mobilizándose segundo o previsto no Platerga, así como os que a Administración xeral
do Estado puidera adscribir ó abeiro da Resolución do 4 de xullo de 1994 do Ministerio
de Xustiza e Interior.
A adscrición de determinados medios do plan especial levarase a cabo mediante
a sinatura de protocolos e convenios de colaboración e/ou cooperación, se é o caso.
A catalogación de medios e recursos realizarase conforme o indicado no artigo
78 do Decreto 56/2000, do 3 de marzo.
III.9. CONTIDO MÍNIMO DOS PLANS DE ACTUACIÓN DE ÁMBITO MUNICIPAL/COMARCAL (PAM)
Os Plans de actuación de ámbito municipal/comarcal de emerxencia por
incendios forestais deberán ter un contido mínimo no que se establecerán a organización
e procedemento de actuación dos medios e recursos de titularidade local e os que
puideran ser asignados a ese plan procedentes doutras entidades públicas ou privadas.
Nos plans de actuación de ámbito municipal/comarcal integraranse os plans de
autoprotección de empresas, núcleos de poboación illados, urbanizacións, cámpings,
etc., que estivesen situados no ámbito territorial do plan. Estes plans incluiranse como
anexos do plan de ámbito local (PAM). As directrices para a súa elaboración inclúense
como anexo a este plan (anexo VI).
O contido mínimo destes plans (PAM) será de:
• Descrición do ámbito territorial e definición do obxecto, obxectivos e fin do
plan.
• Descrición territorial poñendo de manifesto a delimitación xeográfica,
distribución da masa forestal e núcleos de poboación, urbanizacións, lugares
de acampamento e industrias existentes na zona.
• Sinalización de accidentes xeográficos con relación e información expresa
das zonas de interese natural ou protexidas, ecosistemas máis significativos e
45
descrición de calquera zona de protección ecolóxica que destacar.
• Descrición e localización de infraestructuras de apoio para labores de
extinción como vías de comunicación, pistas, camiños forestais e devasas,
abastecementos de augas, zonas de aterraxe de helicópteros, así como
aquelas infraestructuras que se utilizarán en operacións de emerxencia.
• Zonificación do territorio en función do risco e as consecuencias previsibles
dos incendios forestais.
• Delimitar áreas de intervención e despregamento de medios e recursos.
• Preve-la estructura organizativa e os procedementos para a intervención en
emerxencias por incendios forestais, dentro do territorio do concello, con
asignación das funcións que desenvolver polo persoal comprendido na citada
estructura organizativa.
• Preve-los procedementos operativos, en relación coa alarma, actuacións
previas á constitución do mando do posto avanzado e actuacións posteriores.
• Preve-la organización de grupos locais de pronto auxilio (GLPA) para a loita
contra incendios forestais, nos que poderá quedar encadrado o persoal
voluntario e fomentar e promove-la autoprotección.
• Especifica-los procedementos de información da poboación.
• Catalogación dos medios e recursos específicos para a activación da
operatividade prevista.
Os Plans municipais/comarcais (PAM) conforme a normativa vixente, serán
aprobados polos órganos competentes das corporacións locais e homologados pola
Comisión Galega de Protección Civil.
CAPÍTULO IV. APLICACIÓN DO PLAN ESPECIAL EN FUNCIÓN DAS SITUACIÓNS CONTEMPLADAS (NIVEIS DE GRAVIDADE)
IV.0. NIVEIS DE GRAVIDADE
Os niveis de gravidade que se determinaron nas bases do plan constitúen as
situacións de emerxencia nas que se encontra a operatividade deste e polos que se
determina a estructura que hai que activar, as accións que se executarán e os medios
empregados en cada una delas.
A situación de nivel 0 contémplase cando un incendio forestal soamente afecta
bens forestais ou a persoas implicadas na extinción.
46
Na Comunidade Autónoma galega a operatividade neste nivel é responsabilidade
da Consellería de Medio Ambiente, sendo a Dirección Xeral de Montes e Medio
Ambiente Natural a que desenvolve o plan de actuacións neste nivel, tanto na fase
preventiva, como na operativa.
Considérase nivel 1, cando, ademais de bens forestais e persoais implicados na
extinción, hai risco para persoas e bens de natureza non forestal.
De acordo con esta definición da directriz para o que se considera un lume de
nivel 1, pode darse o caso de que aínda na provincia haxa varios focos de lume,
soamente un deles pode supoñer un risco para persoas ou bens de natureza non forestal
(é dicir de nivel 1 ou superior; o resto será de nivel 0).
Polo tanto, considérase que pode darse o caso de que de forma simultánea na
mesma provincia se produzan focos de nivel 0, 1 e incluso de nivel 2 ó ser necesario
utilizar medios non asignados ó plan especial.
É por iso que se considera dentro da operatividade deste plan especial este
suposto dos diferentes niveis de forma simultánea.
A operatividade do nivel 0, é asumida pola Consellería de Medio Ambiente;
considérase agora a interface que permitiría o paso deste nivel de emerxencia ó seguinte
e, polo tanto, a declaración de nivel 1.
Interface:
Cando un foco de lume de nivel 0 ten posibilidade, pola súa evolución, de pasar
a constituír risco para persoas ou bens de natureza non forestal, o director de extinción a
nivel 0 alertará, a través do Centro de Coordinación Provincial da Consellería de Medio
Ambiente ou, se é o caso, a través do Cecop-Galicia (112 SOS Galicia), ó comité de
dirección previsto para os niveis superiores.
Para iso comunicáraselle a alarma ó xefe provincial do Servicio de Defensa
Contra Incendios, e ó xefe de Servicio Provincial de Protección Civil, os cales o
transmitirán os compoñentes do comité de dirección, que, pola súa vez decidirán, se
fose necesario, a declaración de nivel 1 ou superior.
Simultaneamente á comunicación da situación de alerta ó comité de dirección
comunicarase esta ó/ós concello/s afectado/s, por se se derivara ó nivel 1.
En calquera caso, terase en conta que o alcalde, como xefe local de Protección
Civil, estará formando parte do comité de dirección.
47
IV.1. NIVEL DE GRAVIDADE 0
IV.1.1. Estructura activada e funcións no nivel de gravidade 0 Cando os servicios de vixilancia, ou por outros medios (particulares, entidades,
asociacións, institucións públicas ou privadas, etc.) dan aviso de que existe un foco de
lume forestal e/ou cando os servicios de defensa contra incendios forestais (SDCIF) dan
saída cara a un sinistro ós medios de extinción, declárase a situación de gravidade nivel
0 e actívase o plan, neste nivel (Infoga).
IV.1.2. Dirección do plan en nivel de gravidade 0 A dirección neste nivel asúmea un representante da Dirección Xeral de Montes e
Medio Ambiente Natural.
Segundo o nivel de gravidade do incendio e a xuízo do director do Plan Infoga,
podería crearse un comité de dirección do que formarían parte o alcaldes dos concellos
afectados.
Cecop (Centro de Coordinación Operativo).
Se o director do plan Infoga o estima conveniente, pode ser activado no nivel de
distrito ou no nivel provincial, en función da gravidade do incendio.
A través do Cecop, solicitaranse os medios e recursos que estimen necesarios, a
dirección do plan.
A nivel Autonómico no nivel de gravidade 0 créase un Centro de Coordinación
autonómico.
GRUPO DE EXTINCIÓN Estará formado polos medios de extinción enviados ó punto e, se é o caso, polos
medios aéreos situados na Comunidade Autónoma ou solicitados á Administración xeral
do Estado.
Tamén formarán este grupo os medios de extinción propios do municipio,
grupos locais de pronto auxilio, servicio municipal de protección civil, e outros
servicios que participen directamente na extinción.
A xefatura da extinción, segundo o nivel de gravidade do incendio, teraa o xefe
de zona ou o xefe de distrito.
POSTO DE MANDO AVANZADO Estará situado na zona onde se produce o incendio ou próximo a este. Formarán
parte del os responsables dos grupos operativos, coordinados polo director da extinción.
48
GRUPO DE SEGURIDADE Este grupo estará formado pola Policía Local, Upa Garda Civil e, se é o caso, a
Policía Nacional. O xefe do grupo integrarase no Posto de Mando Avanzado.
GRUPO SANITARIO Se fose necesario constituír este grupo, que a maioría das veces non o será neste
nivel, por estar só en perigo bens de natureza forestal, integraranse nel os sanitarios
locais, coordinados a través dos servicios de Urxencias Sanitarias 061.
GRUPO DE APOIO LOXÍSTICO Constitúese a nivel Cecop que é onde se van mobiliza-los medios e apoios
necesarios para a extinción e que serán requiridos polo PMA.
IV.1.3. Operatividade na situación 0 As actuacións relativas á operatividade son:
• Detención do incendio e proceso de alarma.
• Avaliación do incendio.
• Ataque e extinción.
• Seguridade.
• Sanitario.
• Apoio loxístico.
• Medidas de protección.
• Sistemas de coordinación.
IV.1.4. Actuacións básicas no nivel de gravidade 0 Son desenvolvidas pola Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural,
e executadas pola Subdirección Xeral de Defensa contra Incendios Forestais o través do
SDCIF e a Administración local. Contempla as actuacións básicas seguintes:
a) Detección, aviso e extinción. A detección e aviso efectuaraa
fundamentalmente a Rede de Vixilancia e Rede de Transmisións. A extinción polos
medios propios das SDCIF, os dos concellos e os facilitados pola Dirección Xeral de
Conservación da Natureza, en diante DXCN. Polos concellos participarán cuadrillas
municipais de extinción de incendios, vehículos motobombas e Grupos de Pronto
Auxilio (GLPA) procedentes das Agrupacións de Voluntarios de Protección Civil,
coordinados polo SDCIF e de acordo coas normas e procedementos dictados pola
Subdirección Xeral de Defensa contra Incendios Forestais.
b) Apoio loxístico. Ós medios de extinción indicados anteriormente.
49
c) Apoio sanitario. Ó persoal implicado na detección e extinción.
No Nivel de gravidade 0 non proceden as actuacións sobre evacuación e
albergue e información da poboación xa que non hai perigo para as persoas non
implicadas na extinción, nin os bens de natureza non forestal.
IV.1.5. A coordinación no nivel de gravidade 0
A COORDINACIÓN NO SDCIF • Entre provincias:
– Polo Centro de Coordinación Central.
• Entre distritos:
– Polo Centro de Coordinación Provincial.
– Durante os lumes, polo Centro de Coordinación Provincial e, en todo
caso, polo xefe provincial.
• Nos núcleos de reserva ou bases:
– Polo Centro de Coordinación Provincial.
• No distrito:
– Polo Centro de Coordinación de Distrito.
• Na zona do incendio:
– Polo director de extinción.
A COORDINACIÓN NA DIRECCIÓN XERAL DE MONTES E MEDIO AMBIENTE NATURAL Durante as épocas de perigo medio e baixo, como norma xeral, a coordinación
levarase a cabo a través do xefe provincial de incendios, segundo as directrices da
Dirección Xeral de Montes e MAN.
Na época de perigo alto e durante a extinción, a coordinación levaraa a cabo
polo Centro de Coordinación Central.
Coa debida antelación ó comezo da época de perigo alto, e mediante a
correspondente circular, a Dirección Xeral de Montes e MAN poderá adscribir en caso
necesario ós distritos persoal e medios dos servicios provinciais de Medio Ambiente
Natural para completa-la dotación en dita etapa. Os medios humanos e materiais
agregados dependerán para tódolos efectos do SDCIF, durante todo o tempo de
adscrición.
COORDINACIÓN XERAL A coordinación na loita contra incendios forestais no nivel 0 corresponde ó
Comité Galego de Defensa dos Montes Contra Incendios Forestais presidido por:
50
• Presidente da Xunta de Galicia.
• Delegado do Goberno en Galicia.
Vicepresidente:
• Conselleiro de Medio Ambiente.
COORDINACIÓN COA ADMINISTRACIÓN XERAL DO ESTADO Para incendios do nivel 2.R-0.
Considérase este nivel de gravidade cando un incendio forestal no que o nivel de
gravidade é cero, é dicir, que soamente están en perigo bens de orixe forestal,
necesítanse empregar medios non contemplados no plan especial para nivel 0.
Neste caso o director do plan especial neste nivel solicitará a ós organismos
correspondentes e polas canles previstas o efecto (protocolos, convenios, etc.) os medios
que se necesiten para a extinción e control do incendio.
A COORDINACIÓN CON PROTECCIÓN CIVIL A coordinación con Protección Civil, no nivel de gravidade 0, levarase a cabo tal
como se indica a continuación.
Cando non exista perigo para persoas alleas á extinción ou bens de natureza non
forestal, realizarase a coordinación con Protección Civil, para a petición de apoio de
voluntarios de Protección Civil non integrados nos Grupos Locais de Pronto Auxilio
(GLPA).
A petición faraa a xefatura ou centro de coordinación provincial do SDCIF,
segundo época do perigo, ó xefe de Servicio Provincial de Protección Civil, a través da
Central de Emerxencias 112 SOS-Galicia.
As solicitudes de intervención dos grupos de pronto auxilio efectuarase a través
dos concellos, polos xefes de distrito forestal.
A COORDINACIÓN COA DXCN • Subdirección Xeral de Defensa contra Incendios Forestais/Unidade
Territorial en Galicia da DXCN.
• Centro de Coordinación Central/Centro de control da DXCN na Lavacolla
(Santiago de Compostela).
A COORDINACIÓN COS CONCELLOS, MANCOMUNIDADES E COMUNIDADES DE MONTES VECIÑAIS
A jefatura de distrito forestal cos alcaldes ou concelleiros delegados de incendios
forestais, e o presidente da mancomunidade ou persoa delegada.
51
A COORDINACIÓN CO SERVICIO DE SALVAMENTO E VIXILANCIA DA CONSELLERÍA DE PESCA, MARISQUEO E ACUICULTURA
A través da Central de Emerxencias 112 SOS-Galicia.
A COORDINACIÓN COA UPA E GARDA CIVIL Levarase a cabo de acordo coas directrices que determine o Comité de
Coordinación Policial Antiincendios na loita contra incendios forestais e cos protocolos
establecidos entre a Consellería de Medio Ambiente e os mandos da Policía e Garda
Civil no Plan de Investigación.
IV.1.6. A estructura organizativa do SDCIF A estructura organizativa segundo as distintas épocas de perigo constitúese
dentro da organización en dúas estructuras, ambas sobre base territorial.
DURANTE A ÉPOCA DE PERIGO MEDIO E BAIXO Estructura xerárquica en Dirección Xeral de Montes e MAN, Subdirección Xeral
de Defensa contra Incendios Forestais, Xefatura do Servicio de Incendios, xefaturas
provinciais e xefaturas de distrito forestal.
DURANTE A ÉPOCA DE PERIGO ALTO Dirección:
• Dirección Xeral de Montes e MAN.
• Subdirección Xeral do SDCIF.
• Servicio de Defensa Contra Incendios Forestais.
• Xefaturas provinciais do SDCIF.
UNIDADES ORGANIZATIVAS • Subdirección Xeral de Defensa Contra Incendios Forestais.
• Servicio de Defensa Contra Incendios Forestais.
• Centro de Coordinación Central.
XEFATURA PROVINCIAL DO SDCIF DA CORUÑA • Centro de Coordinación Provincial.
• Centros de Coordinación de Distrito.
• Núcleos de reserva provinciais.
XEFATURA PROVINCIAL DO SDCIF DE LUGO • Centro de Coordinación Provincial.
• Centros de Coordinación de Distrito.
• Núcleos de reserva provinciais.
52
XEFATURA PROVINCIAL DO SDCIF DE OURENSE • Centro de Coordinación Provincial.
• Centros de Coordinación de Distrito.
• Núcleos de reserva provinciais.
XEFATURA PROVINCIAL DO SDCIF DE PONTEVEDRA • Centro de Coordinación Provincial.
• Centros de Coordinación de Distrito.
• Núcleos de reserva provinciais.
53
IV.1.7. O organigrama A continuación indícanse os organigramas que reflicten as unidades
organizativas, a súa coordinación e os distintos niveis xerárquicos.
Estructura orgánica.
O Decreto 482/1997, do 30 de decembro, establece a estructura orgánica da
Consellería de Medio Ambiente, tomando como base os decretos 347/1997, do 9 de
decembro, e 351/1997, do 10 de decembro, que establecen a estructura orgánica da
Xunta de Galicia os distintos departamentos desta.
Delegacións provinciais
CONSELLERÍA DE MEDIO AMBIENTE
Conselleiro Secretaría Xeral
Gabinete do conselleiro
Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural
Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental
Centro de Información e Tecnoloxía Ambiental
Órganos colexiados
54
ORGANIGRAMA ESPECÍFICO
DIRECCIÓN XERAL DE MONTES E MEDIO AMBIENTE NATURAL
SUBDIRECCIÓN XERAL DE MONTES E
INDUSTRIAS FORESTAIS
SUBDIRECCIÓN XERAL DE MEDIO
AMBIENTE NATURAL, CAZA E PESCA
FLUVIAL
SUBDIRECCIÓN XERAL DE SDCIF
SERVICIO DE XESTIÓN DE
MONTES
SERVICIO DE PRODUCCIÓNE INDUSTRIAS
FORESTAIS
SERVICIO DE DEFENSA CONTRA
INCENDIOS
SERVICIO DE CONSERVACIÓN
DE RECURSOS NATURAIS
SERVICIO DE CONSERVACIÓN
DA BIODIVERSIDADE
SERVICIO DE CONSERVACIÓN
DO LITORAL
SERVICIOS PROVINCIAIS DE
MONTES E INDUSTRIAS FORESTAIS
SERVICIOS
PROVINCIAIS DO SDCIF
SERVICIOS PROVINCIAIS
SERVICIO DE PROGRAMACIÓN
E APOIO
(1)
_______ Xerárquica _ _ _ _ _ Funcional (1) En épocas de perigo de incendios
55
ORGANIGRAMA ESPECÍFICO
SUBDIRECCIÓN XERAL DE DEFENSA
CONTRA INCENDIOS FORESTAIS
SERVICIO DE DEFENSA CONTRA
INCENDIOS
XEFATURA PROVINCIAL DO SDCIF
DA CORUÑA
XEFATURA PROVINCIAL DO SDCIF
DE LUGO
XEFATURA PROVINCIAL DO SDCIF
DE OURENSE
XEFATURA PROVINCIAL DO SDCIF
DE PONTEVEDRA
5 XEFATURAS DE DISTRITO
5 XEFATURAS DE DISTRITO
5 XEFATURAS DE DISTRITO
4 XEFATURAS DE DISTRITO
(1)
_______ Xerárquica _ _ _ _ _ Funcional (1) En épocas de perigo de incendios
56
ORGANIGRAMA OPERATIVO
CENTRO DE COORDINACIÓN
CENTRAL
CENTRO DE COORDINACIÓN
PROVINCIAL
CENTRO DE COORDINACIÓN
DE DISTRITO
DIRECTOR DE
EXTINCIÓN
CUADRILLA VEHÍCULO
MOTOBOMBA PATRULLA
VIXILANCIA POSTO FIXO
D.X.C.N. A Lavacolla
PROVINCIAS
AVIÓNS ANFIBIOS
MEDIOS AÉREOS E
TERRESTRES
C.C.P.'S de LUGO e OURENSE
MAQUINARIA PESADA DISTRITOS HELICÓPTERO
AVIÓNS LIXEIROS
OUTROS MEDIOS
(*) Incluídos os dependentes dos concellos
57
IV.1.8. Designación de misións A designación de misións a cada participante no plan recóllense no anexo V.
IV.1.9. Procedemento operativo A descrición do procedemento operativo recollese no anexo VII.
IV.2. NIVEL DE GRAVIDADE 1
A dirección do plan a nivel 1, estará constituída por un comité formado por:
• Delegado provincial da consellería con competencias en materia de
protección civil.
• Delegado provincial da Consellería de Medio Ambiente.
• O/s alcalde/s de/dos concello/s afectado/s.
A declaración do nivel 1, farase do seguinte xeito:
Cando pola evolución do incendio e considerando os diversos factores que
poden influír nel, se prevexa que o incendio poida derivar en emerxencia de nivel 1, no
que están en risco bens de natureza non forestal, tal como se contempla no presente plan
e na directriz básica, o xefe de extinción a nivel cero, comunicará esta situación ó xefe
provincial do SDCIF e ó xefe de Servicio Provincial de Protección Civil, procedéndose
seguidamente a alerta-los alcalde/s dos concellos previsiblemente afectados.
Así mesmo, alertaranse o delegado provincial da Consellería de Medio
Ambiente e ó delegado provincial da consellería con competencias en materia de
protección civil.
Se a evolución do incendio segue sendo desfavorable a petición do alcalde ou
alcaldes ou dos delegados provinciais constituirase o comité de dirección, o cal unha
vez constituído declarará o nivel 1.
No caso dun só foco o comité constituirase no concello afectado, no suposto de
que en máis dun foco de lume se dera o nivel 1, os delegados provinciais da consellería
con competencias en materia de protección civil e medio ambiente, instalaranse no
Centro de Coordinación Provincial de Defensa Contra Incendios, mantendo un contacto
directo e continuado co/s alcalde/s do/s concello/s afectado/s.
O xefe de extinción do nivel 0 manterá as súas funcións no nivel 1 e terá
informado a tempo real ó Comité de Dirección.
O nivel de gravidade 1 finaliza cando o comité de dirección declara o final da
emerxencia, e o seu paso a nivel 0 ou cando é necesario declarar un nivel superior.
58
IV.2.1. Estructura e funcións no nivel 1 A dirección asúmea o Comité de Dirección; se este o considera oportuno,
constitúese o comité asesor, que se indica no punto III.2.2.
IV.2.2. Centro de coordinación operativo (Cecop) O Cecop, é o Centro de Coordinación Operativo e as súas funcións son as
recollidas no Platerga.
O Cecop está situado no Cecop Galicia (112 SOS Galicia) ou, se é o caso, no
Cecop Provincial de Protección Civil ou no Centro de Coordinación Provincial de
Defensa Contra Incendios correspondente, segundo o indique a dirección do plan.
A súa función é o diagnóstico sobre as accións de control que hai que poñer en
marcha para combate-lo incendio, así como a xestión dos medios e recursos que teñan
que ser mobilizados.
IV.2.3. Posto de Mando Avanzado (PMA) O posto de mando avanzado, formarao o director técnico da extinción, (que é o
xefe provincial de SDCIF) e polo director técnico de coordinación (que é o xefe de
Servicio Provincial de Protección Civil), ou persoas en quen deleguen e estará apoiado
fundamentalmente polo xefe da extinción.
As funcións do posto de mando avanzado son:
• Comunicarlle ó Comité de Dirección do plan a evolución do incendio.
• Solicitar ó Cecop os medios que lle sexan requiridos polos distintos grupos
operativos.
• Determina-los obxectivos e prioridades encamiñadas a consegui-la extinción,
comunicándollelos tanto ó Comité de Dirección, como ós xefes dos grupos
intervenientes.
• Determinar qué grupos operativos deben constituírse e actuar.
• Determina-lo número e distribución de reténs, unha vez extinguido o
incendio.
• O Posto de Mando Avanzado, situarase no lugar máis próximo ó incendio,
que dispoña dos medios técnicos de comunicación necesarios. De ser
posible, sempre se situará nunha dependencia da Xunta de Galicia.
IV.2.4. Grupo de primeira intervención Este grupo continuará coas misións que tiña no nivel 0, pero incorporando os
medios materiais e humanos correspondentes ó nivel 1.
59
Actuarán de acordo coas instruccións que reciban do xefe do grupo.
As súas funcións son:
• Intervención para sufocar, controlar ou conte-lo incendio.
• Proceder á axuda a persoas afectadas polo incendio.
• Proceder á protección dos bens non forestais afectados polo incendio.
• Requirir ó Posto de Mando Avanzado os medios materiais que lle sexan
necesarios.
• Comunica-la evolución do incendio para facilita-la súa avaliación.
• Propoñer obxectivos e prioridades para a extinción do incendio.
• Propoñer retornar ó nivel 0, segundo a evolución da extinción.
• Solicita-la actuación doutros grupos operativos.
IV.2.5. Grupo de seguridade Este grupo executará as accións correspondentes a este nivel de gravidade.
O mando do grupo aumentará os seus efectivos no caso de ser necesario para
cumpri-las funcións que se detallan a continuación:
• Seguridade cidadá.
• Control de accesos.
• Conducción dos medios de extinción ás zonas que lles indique o Posto de
Mando Avanzado.
A este grupo incorporaranse ademais da Policía Local, a Upa e os Corpos e
Forzas de Seguridade do Estado, con especial atención á Garda Civil, segundo o
previsto no Platerga.
IV.2.6. Grupo sanitario Constitúese o grupo sanitario baixo a coordinación do Servicio de Urxencias
Médicas 061, cun responsable que será o xefe do grupo sanitario.
O xefe do grupo solicitará a incorporación que proceda, de medios humanos e
materiais, para o tratamento e traslado de feridos, traumatizados e queimados.
Este grupo realizará as funciones seguintes:
• Primeira atención a feridos e accidentados.
• Triaxe destes.
• Traslado a centros sanitarios.
60
IV.2.7. Grupo de transmisións A misión deste grupo é dispo-los medios e equipos necesarios para contar cunha
comunicación continua e ininterrompida a tempo real, entre o Comité de Dirección, o
Posto de Mando Avanzado e os diferentes grupos operativos de acción, con obxecto de
dispor a tódolos niveis, dunha información exacta da emerxencia, así como da súa
evolución.
As súas funcións son:
• Asegura-las comunicacións.
• Transmitir toda a información recibida.
• Establecer sistemas alternativos de transmisión, onde sexan necesarios.
O xefe do grupo será o responsable de comunicacións de Protección Civil da
Xunta de Galicia que contará coa colaboración dos responsables de comunicacións das
unidades e servicios intervenientes e coa dirección xeral da Xunta con competencias
nestas materias.
IV.2.8. Grupo de apoio loxístico Continuará coas accións loxísticas executadas a nivel 0, pero adaptándoas a este
nivel e considerando que as necesidades estarán incrementadas pola incorporación de
novos efectivos, así como pola posibilidade de ter que efectuar unha evacuación.
As súas funcións son:
• Proporcionar ós outros grupos de acción todo o apoio loxístico necesario
subministrándolles aqueles medios ou equipos necesarios para poder levar a
cabo o seu cometido.
• Resolve-los problemas de abastecemento de auga, alimentos e albergue dos
grupos de acción intervenientes.
• Establecer procedementos de evacuación.
• Organizar, se é o caso, os puntos de reunión de evacuados para o seu
posterior traslado.
• Habilitar, se é o caso, locais susceptibles de alberga-la poboación afectada.
O xefe do grupo será un Técnico da Xunta de Galicia ou un responsable
municipal dos concellos afectados, nomeado polo director do plan.
Como apoio deste grupo contarase, se é o caso, con persoal voluntario de
agrupacións de voluntarios de Protección Civil e os concellos implicados.
61
IV.3. NIVEL DE GRAVIDADE 2
IV.3.0. Nivel de gravidade 2.R-0 Considérase este nivel de gravidade cando nun incendio forestal que ten un nivel
de gravidade 0, é dicir que só están en perigo bens de orixe forestal, necesitase
empregar medios non contemplados no plan para o nivel 0.
Neste caso, o director do Plan Infoga neste nivel solicitará ós organismos
correspondentes e polas canles que se prevexan o efecto, (convenios, acordos,
protocolos, etc.) os medios que se precisen para a extinción e control do incendio.
A dirección neste nivel será a que se contempla no punto III.2, así como toda a
estructura organizativa e operativa.
IV.3.1. Nivel de gravidade 2.R-1 Dáse esta circunstancia cando para o cumprimento do obxectivo do plan especial
non son suficientes os medios previstos nel, necesitándose incluso o apoio doutras
administracións para a achega de medios e recursos de intervención en emerxencias por
incendios forestais.
A dirección neste nivel correspóndelle a un comité de dirección e a declaración
deste nivel efectúaa o Comité de Dirección.
IV.3.1.1. Interfase Cando o Comité de Dirección a nivel 1 considera, de acordo coa información
subministrada polo Posto de Mando Avanzado que o incendio evoluciona
desfavorablemente e que pode requiri-la asignación de medios non previstos no Plan
Especial, para facer fronte á extinción, transmite a través do Cecop-Galicia (112 SOS
Galicia) a alerta, ó Comité de Dirección do nivel 2.R-1.
Se se confirma esta evolución desfavorable constitúese o Comité de Dirección a
nivel 2.R-1 e este comité declara a emerxencia ó citado nivel.
IV.3.1.2. Comité de Dirección Este comité está constituído por:
• Director xeral da Xunta de Galicia con competencias en materia de
protección civil.
• Director xeral de Montes e Medio Ambiente Natural.
• Alcalde/s do/s concello/s afectado/s.
Se así o requirira a Comunidade Autónoma, poderá incorporarse un
representante da Administración xeral do Estado, como prevé o Plan Estatal de
62
Protección Civil de Emerxencias por Incendios Forestais.
Ten como funcións:
• Declara-lo nivel de emerxencia a nivel 2.R-1.
• Declara-lo fin da emerxencia ou o seu paso a nivel inferior.
• Convocar, se é o caso, o Comité Asesor.
• Alerta-lo representante da Administración xeral do Estado por se é necesario
declara-lo nivel 3.
O Comité Asesor estará constituído polos representantes indicados no punto
III.2.2.
Poderán integrarse no Comité Asesor os responsables da mobilización dos novos
medios asignados ó plan neste nivel e aquelas outras persoas que considere o Comité de
Dirección, con especial atención ós membros do Comité Autonómico de Protección
Civil e da Comisión Galega de Incendios.
IV.3.1.3. O Cecop O Cecop está situado no Cecop-Galicia (112 SOS Galicia).
As súas funcións son:
• A xestión e aplicación dos medios que reforzan a acción dos despregados na
situación nivel 1.
• Diagnóstico sobre as accións de control que hai que pór en marcha para
combate-lo incendio e determina-las medidas de protección á poboación.
• Solicitar outros medios necesarios para a extinción.
IV.3.1.4. Posto de Mando Avanzado A súa composición e funcións serán similares ó contemplado no nivel 1,
poidéndose integrar nel responsables dos novos medios asignados ó plan neste nivel.
IV.3.1.5. Grupos operativos Serán os mesmos que para o nivel 1, considerando unicamente os novos medios
asignados e tamén que estes se mobilizarán sempre a través dos seus mandos naturais.
As funcións serán as citadas para o nivel 1, pero estendéndose ó nivel de
gravidade 2.R-1.
IV.4. NIVEL DE GRAVIDADE 3
O nivel de gravidade potencial tres poderá declara-lo o Ministerio do Interior, de
acordo co establecido na norma básica de Protección Civil e na directriz básica de
63
planificación de Protección Civil de emerxencias por incendios forestais.
Nesta situación a dirección do Plan será exercida, a través do Cecopi por un
comité de dirección formado por un representante do Ministerio do Interior e polo
representante da Xunta de Galicia.
O representante do Ministerio do Interior dirixirá as actuacións do conxunto de
administracións públicas, correspondéndolle ó representante da Xunta de Galicia o
exercicio das funcións de dirección asignadas neste plan autonómico.
A interfase para declarar este nivel é a seguinte:
O representante da Administración xeral do Estado no Comité de Dirección en
situación de gravidade 2.R-1, por proposta de dito comité e, logo de consultas co
delegado do Goberno e o órgano competente da Comunidade Autónoma, se é o caso,
dirixirase a través da Dirección Xeral de Protección Civil ó ministro do Interior para que
considere a necesidade de declara-la situación de nivel de gravidade tres.
CAPÍTULO V. IMPLANTACIÓN E MANTEMENTO DO PLAN
A implantación do plan especial comprende o conxunto de accións que deben
levarse a cabo para asegura-la súa correcta aplicación.
Con anterioridade ás datas previstas como época de perigo medio e alto, é
preciso realiza-las seguintes actuacións:
Designa-los compoñentes do Comité Asesor, Cecop-Cecopi, Gabinete de
Información e os sistemas de localización.
Comproba-la dispoñibilidade de tódolos medios que figuran no plan.
Asegurar que as misións previas que se asignan ós organismos e entidades
participantes foron cumpridas.
Por outra parte, é necesario asegura-lo coñecemento do plan especial por parte
de tódolos intervenientes, na medida necesaria para realizar correctamente os seus
cometidos.
En consecuencia, procederse á difusión total ou parcial do plan, de xeito que
sexa adecuada ás accións que corresponden a cada interveniente ou grupo de
intervenientes.
Esta difusión debe complementarse coas sesións informativas que se determinen.
Así mesmo, realizaranse simulacros cos seguintes obxectivos:
• Comproba-la eficacia do modelo implantado.
• Comproba-lo adestramento do persoal e a dispoñibilidade de medios.
64
No caso de non realizarse polo menos un simulacro total, realizaranse
simulacros parciais.
Para a comprobación de aspectos parciais do Plan Especial, realizaranse
exercicios dependendo do número de persoas e servicios que poidan involucrarse e dos
seus obxectivos específicos.
Poden ser de:
• Comunicacións.
• Localización de mandos e persoal operativo.
• Mobilización de medios.
• Comprobación de datos.
• Coordinación con organismos e entidades participantes.
• Outros.
Unha vez conseguida a implantación do plan especial, e ó longo do tempo,
procederase ó mantemento da súa eficacia por medio de:
• Simulacros.
• Exercicios.
• Comprobacións.
• Revisións:
– Revisións periódicas.
– Revisións extraordinarias.
O plan especial debe revisarse anualmente para introducir nel as variacións
correspondentes ás informacións básicas do plan especial e ós medios e persoal
actuante.
Terán carácter de revisión extraordinaria aquelas que deben efectuarse como
consecuencia de experiencias adquiridas, cambios na normativa técnica ou na
organización que afecta a algún dos aspectos fundamentais do plan especial.
ANEXO I
ZONAS DE INTERESE ECOLÓXICO
PROVINCIA DA CORUÑA • Lago de Sobrado (Sobrado dos Monxes).
• O Cabalar (As Pontes de García Rodríguez).
• Marismas de Betanzos (Betanzos).
65
• Val inferior e superior do Eume (Cabanas, A Capela, Pontedeume e
Monfero) (zona de alto interese).
• Baldaio (Carballo) (zona de alto interese).
• Enseada de Insua (Ponteceso).
• Illas Sisargas (Malpica).
• Marismas de Betanzos (Paderne e Bergondo).
• A Curotiña (Pobra do Caramiñal) (zona de alto interese).
• Corrubedo (Ribeira) (parque natural).
• Desembocadura do Ulla (Dodro e Rianxo) (zona de alto interese).
• Estaca de Bares (Mañón).
• Esteiro de Sor (Mañón).
• Lago e areal de Valdoviño (Valdoviño) (zona de alto interese).
• Rías de Ortigueira e Ladrido (Ortigueira) (zona de alto interese).
• Serra da Capelada (Cedeira e Ortigueira).
• Cabo Vilán (Camariñas) (zona de alto interese).
• Enseada de Insua (Cabana de Bergantiños).
• Fervenza do Xallas (Mazaricos-Dumbría).
• Lago e dunas de Traba (Laxe).
• Marismas de Caldebarcos e praias de Carnota (Carnota).
• Monte Lagoa de Louro (Muros).
• Monte do Pindo (Carnota).
PROVINCIA DE LUGO • Os Ancares (Cervantes) (zona de recuperación do oso pardo).
• Monte Aguieira (Becerreá).
• A Pitinidoira (Cervantes) (único atopado de Galicia).
• Bosque do Carballido (A Fonsagrada) (zona de alto interese).
• Bosque da Marronda (Baleira) (zona de alto interese).
• Charca de Pumar (Castro de Rei).
• Lago de Cospeito e Espiñeira (Cospeito) (zona de alto interese).
• Covas do Rei Centolo (Mondoñedo).
• Ría de Ribadeo (Ribadeo e Trabada) (zona de alto interese).
• Canón do Sil (Sober e Parada do Sil).
66
• O Courel (Folgoso do Courel e Quiroga) (zona de alto interese).
• Montefurado (Quiroga).
• Esteiro do Sor (O Vicedo).
• Illa Coelleira (O Vicedo).
• Illa de Sarón (Xove).
• Serra do Xistral e O Cuadramón (Muras, Ourol, O Valadouro e Alfoz) (zona
de alto interese).
PROVINCIA DE OURENSE • Serra do Xurés (Baixa Limia) (Entrimo, Lobios e Muíños) (parque natural).
• Encoro das Conchas (Lobeira, Muíños e Bande).
• Encoro de San Martiño (A Rúa e Petín).
• Foio Castaño (Carballeda).
• Montes de Pena Trevinca e Teixidal de Casaio (Carballeda e A Veiga) (zona
de alto interese).
• A Raña de Arnado (O Barco).
• Pazos de Arenteiro (Boborás).
• Pena Corneira (Leiro e Carballeda de Avia).
• Canón do Sil (Parada do Sil).
• As Gargantas do Río Bibei (Manzaneda).
• Serra de Queixa, montes do Invernadeiro (Manzaneda, A Pobra de Trives e
Montederramo) (zona de alto interese).
• Canón del Sil (Nogueira de Ramuín).
• Santo Estevo de Ribas de Sil (Nogueira de Ramuín).
• Serra de Queixa, montes do Invernadeiro (Castrelo do Val) (zona de alto
interese).
• Veigas do Limia e Ponteliñares (Xinzo e Trasmiras).
PROVINCIA DE PONTEVEDRA • Fervenza do río Toxa (Silleda e Vila de Cruces).
• Lagoa Sagra de Olives (Forcarei).
• Picho de Curantes (A Estrada).
• Serras de Candán e Zobra (Forcarei, Lalín e Silleda).
• Sobreirais do Arnego (A Golada, Lalín e Vila de Cruces).
67
• Gándaras de Budiño (O Porriño) (zona de alto interese).
• Serra do Suído (O Covelo).
• Penedos de San Cibrao de Salceda (Ponteareas, O Porriño e Salceda de
Caselas).
• Carballeiras do Verdugo (A Lama).
• Encoro de Eiras (Fornelos de Montes e Ponte Caldelas).
• Enseada de San Simón (Redondela e Soutomaior).
• Serra do Suído (A Lama e Fornelos de Montes).
• Desembocadura do Miño (A Guarda e O Rosal) (zona de alto interese).
• Desembocadura do Miño (Gondomar e Baiona).
• Gándaras de Budiño (Tui) (parque natural) piñeirais.
• Carballal de Coiro (Bueu, Cangas e Moaña).
• Complexo Umia-O Grove (Vilagarcía, Cambados, Ribadumia, Meaño,
Sanxenxo e O Grove).
• Cotorredondo (Marín e Vilaboa).
• Desembocadura do Ulla (Catoira e Valga).
• Enseada de San Simón (Vilaboa e Pontevedra).
• Illas Cíes (Cangas) (parque natural).
• Illas de Cortegada, Malveiras e Briñas (Vilagarcía).
• Illas Ons e Onza (Bueu) (zona de alto interese).
• Montes do Morrazo (Marín, Moaña e Vilaboa).
• Salóns do río Lérez (Pontevedra).
ESPACIOS NATURAIS PROTEXIDOS DE GALICIA
Parques naturais
PROVINCIA DA CORUÑA • Dunas de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixán (Ribeira).
• Fragas do Eume (Cabanas, A Capela, Monfero, Pontedeume e As Pontes).
PROVINCIA DE OURENSE • Baixa Limia-Serra do Xurés (Entrimo, Lobios e Muíños).
• O Invernadeiro (Manzaneda, Montederramo, Vilariño de Conso e A Pobra
de Trives).
68
PROVINCIA DE PONTEVEDRA • Illas Cíes (Cangas).
• Monte Aloia (Tui).
Sitios de interese nacional
PROVINCIA DA CORUÑA • Cabo Vilán (Camariñas).
• Cumio de Curotiña (A Pobra do Caramiñal).
• Estaca de Bares (Mañón).
Espacios naturais en réxime de protección xeral
PROVINCIA DA CORUÑA • Distrito da Coruña.
– Lagoa e areal de Valdoviño (Valdoviño).
– Ría de Ortigueira e Ladrido (Ortigueira).
• Distrito de Bergantiños-Mariñas Coruñesas.
– Encoro de Abegondo-Cecebre (Betanzos, Abegondo, Cambre e
Carral).
PROVINCIA DE LUGO • Distrito de A Fonsagrada-Os Ancares.
– Reserva nacional de caza dos Ancares (Cervantes).
• Distrito da Mariña-Lucense.
– Ría de Eo (Ribadeo).
• Distrito de Lugo-Sarria.
– Lagoa do Rei (Rábade).
PROVINCIA DE PONTEVEDRA • Distrito de Caldas-O Salnés.
– Complexo intermareal de Umia-Grove, A Lanzada, Punta Carreirón e
Lagoa Bodeeira (Cambados, A Illa de Arousa, Meaño, O Grove e
Sanxenxo).
Espacios naturais provisionalmente en réxime de protección xeral
PROVINCIA DA CORUÑA E PONTEVEDRA • Distritos de Barbanza, Vigo-Baixo Miño e Caldas-O Salnés.
– Illas Atlánticas (Ribeira; Vigo e Bueu).
69
Nota: aprobado o Plan de Ordenación de Recursos Naturais está prevista a
declaración das Illas Atlánticas como parque nacional.
Monumentos naturais
PROVINCIA DA CORUÑA • Distrito de Bergantiños-Mariñas Coruñesas.
– Costa de Dexo (Oleiros).
PROVINCIA DE LUGO • Distrito da Mariña Lucense.
– Souto da Retorta (Viveiro).
PROVINCIA DE OURENSE • Distrito de Valdeorras-Trives.
– Souto de Rozavales (Manzaneda).
PROVINCIA DE PONTEVEDRA • Distrito de Deza-Tabeirós.
– Fraga de Catasós (Lalín).
Outros lugares de importancia comunitaria
PROVINCIA DA CORUÑA • Serra da Capelada.
• Lagoa de Doniños.
• Costa de Dexo.
• Marismas de Baldaio.
• Illas Sisargas.
• Punta Roncudo.
• Lagoa de Traba.
• Fisterra.
• Carnota-Monte Pindo.
• Monte e lagoa de Louro.
• Serra de Careón.
PROVINCIA DE LUGO • Serra do Xistral.
• A Marronda.
• Cruzul-A Gueira.
70
• Fabial de Pintinidoira.
• Altos de Pedrafita.
• Serra do Courel.
• Serra do Oribio.
PROVINCIA DE OURENSE • Macizo Central.
• Bidueiral de Montederramo.
• Sistil Branco.
• Veiga de Ponteliñares.
• Pena Trevinca.
• Serras de Rubiá.
• Gargantas do río Bibei.
• Cañón do Sil.
PROVINCIA DE PONTEVEDRA • Sistema fluvial Ulla-Deza.
• Sobreirais do Arnego.
• Serra do Candán.
• Complexo Ons-O Grove.
• Río Lérez.
• Costa da Vela.
• Gándaras de Budiño.
• Baixo Miño.
• Carballeiras do río Verdugo.
ANEXO II. ZONIFICACIÓN DO TERRITORIO. RELACIÓN DE CONCELLOS CON RISCO FORESTAL
PROVINCIA DA CORUÑA
1. Distrito de Ferrol • Comarca forestal de Eume, concellos de Cabanas, A Capela, Monfero,
Pontedeume e As Pontes.
• Comarca forestal de Ferrol, concellos de Ares, Cedeira, Fene, Ferrol,
Moeche, Mugardos, Narón, Neda, San Sadurniño, As Somozas e Valdoviño.
71
• Comarca forestal de Ortegal, concellos de Cerdido, Mañón, Ortigueira e
Cariño.
2. Distrito de Bergantiños-Mariñas Coruñesas • Comarca forestal de Bergantiños, concellos de Cabana de Bergantiños,
Carballo, Coristanco, Laxe, Laracha, Malpica de Bergantiños e Ponteceso.
• Comarca forestal de Betanzos, concellos de Curtis, Vilasantar, Aranga,
Betanzos, Cesuras, Coirós, Oza dos Ríos, Irixoa, Miño, Paderne e
Vilarmaior.
• Comarca forestal da Coruña, concellos de Abegondo, Arteixo, Bergondo,
Cambre, Carral, A Coruña, Culleredo, Oleiros e Sada.
3. Distrito de Santiago-Meseta Interior • Comarca forestal de Arzúa-Terra de Melide, concellos de Arzúa, Melide, O
Pino, Santiso, Touro, Boimorto, Sobrado e Toques.
• Comarca forestal de Ordes-Santiago de Compostela, concellos de Cerceda,
Frades, Mesía, Ordes, Oroso, Tordoia, Trazo, Ames, Boqueixón, Brión,
Santiago de Compostela, Teo, Val do Dubra e Vedra.
4. Distrito da Barbanza • Comarca forestal da Barbanza-O Sar, concellos de Boiro, A Pobra do
Caramiñal, Rianxo, Ribeira, Dodro, Padrón e Rois.
• Comarca forestal da Barcala-Noia, concellos da Baña, Negreira, Outes,
Lousame, Noia e Porto do Son.
5. Distrito de Fisterra • Comarca forestal de Fisterra, concellos de Cee, Corcubión, Dumbría, Fisterra
e Muxía.
• Comarca forestal de Xallas-Muros, concellos de Carnota, Muros, Mazaricos
e Santa Comba.
• Comarca forestal de Terra de Soneira, concellos de Camariñas, Vimianzo e
Zas.
PROVINCIA DE LUGO
1. Distrito da Mariña Lucense • .Comarca forestal da Mariña Central, concellos de Alfoz, Foz, Lourenzá,
72
Mondoñedo, O Valadouro e Burela.
• Comarca forestal da Mariña Occidental, concellos de Cervo, Xove, Ourol, O
Vicedo e Viveiro.
• Comarca forestal da Mariña Oriental, concellos de Barreiros, A Pontenova,
Ribadeo e Traba.
2. Distrito de Fonsagrada-Os Ancares • Comarca forestal de Os Ancares, concellos de Becerreá, Cervantes, Navia de
Suarna, As Nogais, Pedrafita do Cebreiro e Baralla.
• Comarca forestal da Fonsagrada, concellos de Baleira, A Fonsagrada e
Negueira de Muñiz.
3. Distrito de Terra de Lemos • Comarca forestal de Chantada, concellos de Carballedo, Chantada e
Taboada.
• Comarca forestal de Quiroga, concellos de Folgoso do Courel, Quiroga e
Ribas de sil.
• Comarca forestal de Terra de Lemos, concellos de Bóveda, Monforte de
Lemos, Pantón, A Pobra do Brollón, O Saviñao e Sober.
4. Distrito de Lugo-Sarria • Comarca forestal de Lugo, concellos de Castroverde, O Corgo, Friol, Guntín,
Outeiro de Rei, Portomarín e Rábade.
• Comarca forestal de Sarria, concellos do Incio, Láncara, Paradela, O Páramo,
Samos, Sarria e Triacastela.
• Comarca forestal da Ulloa, concellos de Antas de Ulla, Monterroso e Palas
de Rei.
5. Distrito da Terra Chá • Comarca forestal de Meira, concellos de Meira, Pol, Ribeira de Piquín e
Riotorto.
• Comarca forestal da Terra Chá, concellos de Abadín, Begonte, Castro de
Rei, Cospeito, Xermade, Guitiriz, Muras, A Pastoriza e Vilalba.
73
PROVINCIA DE OURENSE
1. Distrito do Ribeiro-Arenteiro • Comarca forestal do Carballiño, concellos de Beariz, Boborás, O Carballiño,
O Irixo, Maside, Piñor, Punxín, San Amaro e San Cristovo de Cea.
• Comarca forestal do Ribeiro, concellos de Arnoia, Avión, Beade, Carballeda
de Avia, Castrelo de Miño, Cenlle, Cortegada, Leiro, Melón e Ribadavia.
2. Distrito de Miño-A Arnoia • Comarca forestal de Allariz-Maceda, concellos de Allariz, Baños de Molgas,
Xunqueira de Ambía, Xunqueira de Espadanedo, Maceda e Paderne de
Allariz.
• Comarca forestal de Ourense, concellos de Amoeiro, Barbadás, Coles,
Esgos, Nogueira de Ramuín, Ourense, O Pereiro de Aguiar, A Peroxa, San
Cibrao das Viñas, Taboadela, Toén e Vilamarín.
• Comarca forestal de Terra de Celanova, concellos da Bola, Cartelle,
Celanova, Gomesende, A Merca, Padrenda, Pontedeva, Quintela de Leirado,
Ramirás e Verea.
3. Distrito de Valdeorras-Trives • Comarca forestal de Terra de Caldelas-Terra de Trives, concellos de Castro
Caldelas, Montederramo, Parada de Sil, A Teixeira, Chandrexa de Queixa,
Manzaneda, A Pobra de Trives e San Xoán de Río.
• Comarca forestal de Terra de Valdeorras, concellos do Barco de Valdeorras,
O Bolo, Carballeda de Valdeorras, Larouco, Petín, A Rúa, Rubiá, A Veiga, e
Vilamartín de Valdeorras.
4. Distrito de Verín-Viana • Comarca forestal de Verín, concellos de Castrelo do Val, Cualedro, Laza,
Monterrei, Oímbra, Riós, Verín e Vilardevós.
• Comarca forestal de Viana, concellos da Gudiña, A Mezquita, Viana do Bolo
e Vilariño de Conso.
5. Distrito da Limia • Comarca forestal da Limia, concellos de Baltar, Os Blancos, Calvos de
Randín, Xinzo de Limia, Porqueira, Rairiz de Veiga, Sandiás, Sarreaus,
74
Trasmiras, Vilar de Barrio e Vilar de Santos.
• Comarca forestal de Baixa Limia, concellos de Bande, Entrimo, Lobeira,
Lobios e Muíños.
PROVINCIA DE PONTEVEDRA
1. Distrito de Deza-Tabeirós • Comarca forestal de Deza, concellos de Dozón, Agolada, Lalín, Rodeiro,
Silleda e Vila de Cruces.
• Comarca forestal de Tabeirós-Terra de Montes, concellos de Cerdedo, A
Estrada e Forcarei.
2. Distrito do Condado-A Paradanta • Comarca forestal do Condado, concellos de Mondariz, Mondariz-Balneario,
As Neves, Ponteareas e Salvaterra de Miño.
• Comarca forestal da Paradanta, concellos de Arbo, A Cañiza, Covelo e
Crecente.
3. Distrito do Baixo Miño • Comarca forestal do Baixo Miño, concellos da Guarda, Oia, O Rosal,
Tomiño e Tui.
• Comarca forestal de Vigo, concellos de Baiona, Fornelo de Montes,
Gondomar, Mos, Nigrán, Pazos de Borbén, O Porriño, Redondela, Salceda
de Caselas, Soutomaior e Vigo.
4. Distrito de Caldas-O Salnés • Comarca forestal de Caldas-O Salnés, concellos de Caldas de Reis, Catoira,
Cuntis, Pontecesures, Portas, Valga, A Illa de Arousa, Cambados, O Grove,
Meaño, Meis, Ribadumia, Sanxenxo, Vilagarcía de Arousa e Vilanova de
Arousa.
• Comarca forestal de Pontevedra-O Morrazo, concellos de Bueu, Cangas,
Marín, Moaña, Barro, Campo Lameiro, Cotobade, A Lama, Poio, Ponte
Caldelas, Pontevedra e Vilaboa.
75
ANEXO III. MEDIDAS PREVENTIVAS PARA O NIVEL 0 Como medidas preventivas, podemos cita-las seguintes:
• Queimas controladas. Son aquelas que se realizan para o control de
combustible vexetal levadas a cabo con criterios de idoneidade técnica. Non
deben realizarse sen a preceptiva autorización da Consellería de Medio
Ambiente a través do SDCIF.
• Rede de observatorios meteorolóxicos, distribuídos polos distintos distritos
forestais e que permitan determinar un índice de risco diario.
• Establecemento dunha rede de vixilancia, baseada en torres de vixilancia con
persoal provisto de medios de detección específicos que permitan da-la alerta
inmediata, o que se traduce nunha pronta intervención.
• Puntos de auga, distribuídos por toda a Comunidade Autónoma,
especialmente naquelas zonas con maior índice de risco forestal ou con
menor reserva de manantiais.
• Devasas, naqueles lugares no que sexa preciso preservar algunha zona
específica.
• Aquelas outras que se contemplen no Plan Infoga de cada ano.
ANEXO IV. CATÁLOGO DE MEDIOS E RECURSOS
O catálogo de medios e recursos é o correspondente ó Platerga, así como o
daqueles medios contemplados no Infoga. Para a súa catalogación seguiranse as pautas
indicadas no Platerga.
Os medios humanos, materiais, aéreos, etc. para o nivel 0 e, se é o caso, para o
2.R-0, son os especificados no Infoga.
ANEXO V. MISIÓNS DOS ORGANISMOS E ENTIDADES PARTICIPANTES
Descríbense as misións dos diferentes organismos participantes na loita contra
os incendios forestais.
Estes organismos son:
• Comunidade Autónoma de Galicia.
• Concellos implicados.
• Administración xeral do Estado.
• Comunidade Autónoma de Galicia.
76
DENTRO DA COMUNIDADE AUTÓNOMA DE GALICIA PARTICIPAN NO PLAN • A Consellería de Medio Ambiente.
• A consellería con competencias en materia de protección civil.
A Consellería de Medio Ambiente participa no plan coa responsabilidade do
nivel 0 e 2.R-0. Intégrase no plan, tendo as competencias na elaboración, a redacción, a
implantación e o mantemento da operatividade do plan no nivel 0, sendo a súa
responsabilidade o operativo neste nivel. Así mesmo, incorpora tódolos seus medios e
recursos.
O seu ámbito de actuación é toda a Comunidade Autónoma de Galicia, sempre
referíndose a incendios forestais no nivel 0 e 2.R-0, e participando coa consellería con
competencias en materia de protección civil, nos niveis 1 e 2.R-1.
A consellería con competencias en materia de protección civil ten a
responsabilidade, segundo a lexislación vixente [norma básica de Protección Civil,
Platerga, directriz básica de planificación de Protección Civil de emerxencia por
incendios forestais (Orde do 2 de abril de 1993)], de elabora-lo Plan Especial de
Protección Civil ante Emerxencias por Incendios Forestais.
A consellería con competencias en materia de protección civil cumprirá as
seguintes funcións:
• Elaboración do Plan Especial de Protección Civil ante Emerxencias por
Incendios Forestais, nos niveis 1 e 2.R-1.
• Integración no Comité de Dirección nos niveis 1, 2 e 3.
• Establece-los mecanismos de coordinación nos distintos niveis.
• Mobilización de medios e recursos o plan nos niveis 1, 2 e 3.
• Realizar tódalas outras misións que ten encomendadas segundo o disposto no
Platerga (Plan Director).
CONCELLOS IMPLICADOS As actuacións que corresponden ós concellos afectados, para a súa integración
no plan son:
• Unha organización local de apoio na loita contra incendios forestais, coa
asignación das funcións que desenvolverán os distintos compoñentes dela,
incluído o persoal voluntario, para funcións de apoio loxístico.
• Os procedementos operativos da organización en relación coa alarma sobre
incendios, as actuacións previas á constitución do Posto de Mando Avanzado
77
e as posteriores a estas.
Correspóndelle o alcalde a dirección das accións a nivel local, tendo moi en
conta que estas accións están integradas no Infoga e, polo tanto, debe actuar en
consonancia coas instruccións e orientacións que reciba da dirección do plan nos
diferentes niveis.
En función dos propios medios do concello, e para poder actuar desde os
primeiros momentos nos traballos de extinción, deberá ter organizado grupo/s de pronto
auxilio no que se encadrará o persoal voluntario, para apoio loxístico.
ADMINISTRACIÓN XERAL DO ESTADO Cando o Ministerio de Interior declare a situación-nivel de gravidade 3, a
dirección do plan será asumida polo delegado do Goberno u outra persoa en quen
delegue, que constituirá o Comité de Dirección co representante da Xunta de Galicia.
A dirección das operacións efectuarase desde o Cecopi que estará emprazado no
Cecop-Galicia (112 SOS Galicia), permanecendo como alternativos os Cecop
provinciais que dispoñen dos enlaces necesarios para a coordinación entre ambos.
O Comité Asesor constituído no nivel de gravidade 2 pasará a selo do Comité de
Dirección no nivel de gravidade 3 coas incorporacións que estime conveniente a
dirección do plan, en función das características da emerxencia.
O Comité de Dirección do plan a nivel 1 e 2 solicitará ó delegado do Goberno en
Galicia nas situacións de emerxencias, nas que se prevé que poidan ser necesarios
outros medios non previstos no plan, fundamentalmente as forzas de seguridade do
Estado, ou concorran as circunstancias contempladas na norma básica de Protección
Civil para declarala de interese nacional.
SUBDIRECCIÓN XERAL DE DEFENSA CONTRA INCENDIOS FORESTAIS Terá como misión a programación, execución, avaliación e seguimento das
medidas e accións contra incendios forestais; a elaboración de estudios e análise de
causalidade e a coordinación de medios na loita contra os incendios, dotación de
infraestructuras e medios de defensa (punto 2.2., art. 5º s do Decreto 482/1997, do 30 de
decembro).
XEFATURA DO SERVICIO DE DEFENSA CONTRA INCENDIOS FORESTAIS Encargarase do análise e estudio de causalidade.
XEFATURAS PROVINCIAIS DO SDCIF Elaboración dos plans e programación de medios contra os incendios forestais,
78
así como a organización e coordinación deles; organización dos sistemas de vixilancia e
detección de incendios; execución de plans e programas de loita contra incendios,
dotación de infraestructuras e medios de defensa (punto 2.2.1, art. 5º do Decreto
482/1997, do 30 de decembro). A tal fin coordinará e dirixirá, se é o caso, os distritos
forestais da súa provincia.
XEFATURA DE DISTRITO En materia de extinción de lumes dentro do distrito.
• Dirixi-las accións no distrito para consegui-los obxectivos marcados pola
Xefatura Provincial do SDCIF.
• Impulsar e fomenta-la colaboración das entidades locais do distrito.
• Manter contactos con asociacións gandeiras, cámaras agrarias, sociedades de
caza, etc., que puideran existir na súa demarcación.
• Dirixirá os plans de educación ambiental e de concienciación da poboación
rural sobre o uso neglixente do lume, e os efectos sobre o medio natural;
prestará atención á poboación escolar.
• Propoñe-los plans de prevención do seu distrito, que deberá cinguirse ó plan
provincial.
• O xefe do distrito, nas épocas de perigo de incendios, será o xefe de garda do
distrito.
TÉCNICO DE DISTRITO Misións:
En materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• Auxiliar en tódolos cometidos o xefe do distrito forestal.
• Leva a cabo as tarefas encomendadas polo xefe de distrito forestal.
• Levar a cabo estudios de comportamento de combustibles na súa
demarcación forestal.
• Calcula-lo índice de risco diario.
• Levar a cabo os traballos relacionados coas subvencións.
• Levar a cabo plans de educación ambiental e de concienciación da poboación
rural sobre o uso neglixente do lume.
• Será auxiliado nos traballos de campo polo axente territorial.
• Dirixi-las accións na súa demarcación forestal para alcanza-los obxectivos
do SDCIF.
79
• Impulsar e fomenta-la colaboración das entidades locais, na súa
demarcación.
• Manter contacto coas asociacións gandeiras, cámaras agrarias, sociedades de
caza, etc., que existan na súa demarcación.
• Planificar e inspecciona-lo control das queimas.
• Todas aquelas outras que lle veñan asignadas polo Infoga, xefe provincial ou
xefe de distrito forestal.
• O técnico de distrito, na épocas de perigo de incendios, actuará como técnico
de garda de servicio, dirixindo as accións de extinción no distrito, e
informará o xefe de garda das novidades que se produzan.
• Executará as directrices do xefe de distrito forestal nos seguintes plans.
PLAN DE PREVENCIÓN DO DISTRITO Plan de puntos de auga: naturais: relación dos existentes con localización, caudal
segundo as tempadas, accesos...; artificiais: relación dos existentes e o seu estado,
estudio dos necesarios, proposta de construcción de novos puntos con custos e
prioridade.
Plan de acceso ós montes; (o Plan de Transitabilidade): relación de camiños,
carreiros, etc. e o seu estado; plan de limpeza de camiños; realización dunha táboa de
tempos desde os puntos de localización dos medios e as zonas de maior interese forestal
e/ou incidencia dos lumes. Táboa de tempos entre estas zonas e os puntos de auga.
Plan de queimas controladas; contactar cos concellos, comunidade de montes e
asociacións agrícolas, gandeiras, forestais e de caza; confección de programas de
queimas controladas; dirixi-las queimas controladas.
Plan de detección do distrito: caracterización dos postos fixos existentes; estudio
de zonas vistas e ocultas; plan complementario de postos fixos e patrullas móbiles, se é
necesario.
Plan de extinción do distrito: optimización da eficacia dos medios dispoñibles
por épocas de perigo, de acordo co procedemento no Infoga; confecciona-lo listado de
medios e persoal de S.D.C.I.F, con expresión da situación, dispoñibilidade e quendas,
en tempo oportuno para o seu tratamento informático; confeccionar, así mesmo, a
relación de cuadrillas e motobombas municipal, con idéntica expresión e finalidade que
o parágrafo anterior.
Dirixi-los programas de formación continuada para: directores de extinción;
80
xefes de cuadrilla; equipo de vehículos motobomba; patrullas móbiles; vixilante fixos;
emisoristas; especialidades elementais (mochilas e bombas de extinción, retardantes,
motoserra, rozadora...); suxeitarse no posible ó procedemento operativo para a
extinción.
Plan de investigación dos riscos de distrito forestal: clasificación, localización e
comportamento dos combustibles do distrito forestal; confección dun mapa de
combustibles; estudios de casualidade; acadar dos axentes de zona e os axentes as fichas
dos concellos, reflectindo persoalmente o grado de colaboración das autoridades locais e
dos cidadáns; estudio da situación a problemática socioeconómica.
AXENTE TERRITORIAL Misións:
En materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• Será o principal colaborador do técnico de distrito en asuntos de seguridade e
prevención de riscos laborables.
• Será o encargado do parque automobilístico da demarcación forestal,
vixiando que se pasen as revisións periódicas e controlando o material dos
vehículos motobomba.
• Será o encargado do almacén de material e vestiario.
• Distribución ás cuadrillas do material lixeiro de extinción e os equipo de
persoal, recolléndoos ó finaliza-la época de perigo alto.
• Realizará una selección previa do persoal aspirante a conductor de vehículos
motobomba.
• Auxiliará ó Técnico nos traballos de campo.
• Manterá actualizada unha relación dos medios (unidades de extinción),
reflectindo nela as intervencións realizadas por cada un deles.
• Participará como auxiliar de profesor nos cursos que organice o distrito de
incendios para directores de extinción; observadores de posto fixo; patrullas
de vixilancia; emisoristas e operador de ordenador.
• Inspeccionará a instrucción que impartan os axentes de zona e axentes.
• Participará no control dos traballos preventivos.
• Propostas de cuadrantes de gardas de axentes e horario de medios.
81
AXENTE DE ZONA Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito:
• Auxilia-lo técnico de distrito en cantos cometidos lle encomende.
• Será o principal colaborador do axente territorial en asuntos de seguridade e
prevención de riscos laborais.
• Entrevistarse cos alcaldes pedáneos das parroquias da súa xurisdicción.
• Confecciona-la ficha de municipios.
• Facilita-los trámites para o control de queimas.
• Instruí-los capataces de cuadrilla nas técnicas de extinción e prevención.
• Dirixi-los traballos preventivos.
• Instruí-los obreiros nas especialidades elementais (mochilas, bombas de
extinción, retardantes, motoserra e rozadora).
• Dirixi-lo adestramento do binomio cuadrilla-vehículo motobomba.
• Constituírse en director de extinción nos lumes que se produzan na súa zona,
sempre que sexa posible, e naqueles en que se lle ordene expresamente.
AXENTE Misións, en materia de incendios forestais as mesmas que as do axente zonal
naquela parte do territorio que lle fora asignado.
RESTO DO PERSOAL Para o resto do persoal das xefaturas ou os distritos terase en conta, ademais, o
que se especifica para cada posto de traballo no Regulamento da escala dos axentes
forestais aprobado por Decreto 293/1997, do 1 de outubro (DOG nº 203, do 21 de
outubro), e no punto C) da Resolución do 29 de decembro de 1999 (DOG nº 28, do 10
de febreiro de 2000), ó que para cada un establece nos distintos apartados en materia de
incendios forestais, dentro do distrito forestal.
CONDUCTOR MECÁNICO Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• En cada caso conducirá o vehículo que lle asigne o xefe de distrito forestal.
• Terá coñecemento básico de loita contra incendios forestais e xeral dos
medios que se empregan nela.
82
PEÓN DE INCENDIOS Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• Coñecemento básico da loita contra incendios forestais.
• Coñecemento xeral dos medios que usa a cuadrilla.
• Coñecemento e práctica en 1 ou 2 especialidades elementais (mochilas de
extinción, extintor de explosión, retardantes, motoserra, rozadora, etc.).
• En todo caso obedece as ordes do xefe de cuadrilla.
XEFE DE CUADRILLA Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• Depende do Centro de Coordinación do Distrito Forestal ou do xefe de
distrito forestal segundo a época de perigo e do director de extinción no
lume.
• Manter unha lista do persoal medios ó seu cargo.
• Imparti-la instrucción básica ó persoal da súa cuadrilla para a extinción.
• Dirixi-lo tendido da mangueira.
• Manexa-lo portófono.
• Observar e facer cumpri-las normas de seguridade e prevención de riscos
laborais.
• Vixia-lo mantemento do vehículo e asegura-lo seu estado de operatividade
(carburante, auga, se é o caso, anticonxelante, presión pneumáticos, etc.)
obrigando o conductor a realiza-la revisión diaria.
• Estibar adecuadamente o material de extinción no vehículo, efectuando un
reconto ó finalizar cada extinción e solicitando á Xefatura de Distrito a
reposición do deteriorado ou extraviado unha vez finalizada a xornada.
• Constituírse en director de extinción cando actúe illadamente a cuadrilla ou o
binomio cuadrilla-vehículo motobomba.
• Nos casos nos que a cuadrilla sexa helitransportada, responsabilizarase de
que o embarque, estiba do material e o desembarco se efectúe de acordo coas
normas establecidas.
• Preocuparse do estado físico e anímico dos homes ó seu cargo.
• Debe saber le-lo plano e localiza-lo punto de actuación.
• Facilitar mensualmente á xefatura ou o Centro de Coordinación de Distrito
83
Forestal relación das intervencións levadas a cabo.
• Realización de labores silvícolas e ambientais.
• Todas aquelas outras relacionadas coa prevención, detección e extinción de
incendios forestais.
CONDUCTOR DE MOTOBOMBA E TRACTOR Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• Terá coñecemento básico da loita contra incendios forestais, xeral dos
medios que se empregan nela e completo do vehículo motobomba e tractor.
• Práctica no manexo do vehículo motobomba, no manexo do tractor, rozadora
e folla.
• Coñecemento e práctica do tendido de mangueira.
• Será responsable da operatividade do vehículo motobomba e tractor.
• Coñecerá o manexo da emisora vehicular (mobilófono).
• Coñece-los sinais manuais para vehículos motobomba.
• Coñecer e cumpri-las normas de seguridade e prevención de riscos laborais e
en especial as referentes ó vehículo motobomba e ó uso do tractor.
• Coñecemento de lectura de plano e localización de puntos nel.
• Facilitarlle mensualmente ó Centro de Coordinación de Distrito forestal
relación das intervencións levadas a cabo.
• Poder participar na construcción da liña de defensa segundo as directrices do
director de extinción.
AUXILIAR DO CONDUCTOR DE MOTOBOMBA Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• Terá coñecemento básico da loita contra incendios forestais e xeral dos
medios que se utilizan.
• Auxilia-lo conductor en tódolos seus cometidos.
• Coñecer e cumpri-las normas de seguridade e prevención de riscos laborais.
XEFE DE PATRULLA MÓBIL Misións:
• Coñecemento básico da loita contra incendios forestais.
• Coñecemento básico dos medios de loita contra incendios forestais.
• Observa-las normas de seguridade.
• Vixia-la zona de acción encomendada.
84
• Comunicarlle á Xefatura o Centro de Coordinación de Distrito Forestal os
lumes que se detecten, valorando a súa importancia.
• Inicia-la extinción ata a chegada de máis medios.
• En época de queimas autorizadas, inspecciona-las queimas.
• Durante a época de perigo alto, ó detectar queimas non autorizadas, tomar
nota do nome, lugar, hora e efectua-la correspondente denuncia.
• Manexa-lo mobilófono, saber le-lo plano e localiza-lo punto do lume polas
súas coordenadas.
• Realiza-la revisión diaria do vehículo, ben por si ou polo conductor.
AUXILIAR DO VEHÍCULO DE PATRULLA MÓBIL Misións:
• As do peón, indicadas anteriormente.
• Pode se-lo conductor do vehículo.
• Auxiliar en tódolos seus cometidos o xefe de patrulla.
• Manter en estado operativo o vehículo.
• No caso do Pick-up saber manexa-la motobomba.
DIRECTOR DE EXTINCIÓN Misións:
• Dirixi-la extinción e velar pola seguridade, cumprindo e facendo cumpri-las
normas establecidas.
• Facerse cargo de tódolos medios que acudan ó lume.
• Tomar nota das horas de incorporación e retirada dos medios reflectíndoos
no parte.
• Solicita-la Xefatura ou o Centro de Coordinación de Distrito forestal os
reforzos que estime necesarios.
• Solicita-la intervención de medios aéreos.
• Finalizado o lume, da-lo parte correspondente, sen omiti-los medios
municipais.
• Poñer en coñecemento do comandante do posto da Garda Civil a
información obtida sobre causalidade, tendo presente que nos casos de
denuncia se fará regulamentariamente.
85
VIXIANTE FIXO Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• Rexistra-lo campo para localización de posibles focos de lume.
• Situalo no plano.
• Transmitilo á Xefatura ou Centro de Coordinación de Distrito Forestal
(segundo época de perigo).
• Coñecemento da emisora e o seu manexo, de acordo coas normas
establecidas para a transmisión.
Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• Rexistra-las mensaxes recibidas.
• Transmiti-las ordes da Xefatura ou Centro de Coordinación de Distrito
Forestal.
• Comunicar ó chanzo superior a información pertinente (inicios e partes de
lume, así como calquera outra que xurda con motivo destes).
• Coñecemento da rede de transmisións.
• Coñecemento da emisora e o seu manexo. A ser posible debe estar en
coñecemento do manexo básico do ordenador para substituí-lo operador en
caso de necesidade.
OPERADOR-CODIFICADOR DE DATOS Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• Mante-los datos actualizados sobre persoal; medios; incidencias e resultados
de lumes.
• A ser posible, deberá ter coñecementos necesarios para substituí-lo
emisorista.
OPERADOR DE MAQUINARIA PESADA Misións en materia de incendios forestais dentro do distrito forestal.
• A súa misión principal é a construcción da liña de defensa segundo as
directrices do director de extinción.
• Debe coñecer e segui-las normas de seguridade e prevención de riscos
laborais, en especial as concernentes ó uso da maquinaria pesada.
86
ANEXO VI. PLANS DE AUTOPROTECCIÓN DE INCENDIOS FORESTAIS
Os plans de autoprotección constitúen un documento de traballo no que se
detallan tódolos aspectos de zona obxecto do plan (xeográficos, climáticos, materiais,
persoais) existentes nunha zona forestal ou nas súas proximidades, para afronta-las
posibles emerxencias derivadas dun incendio.
Determinada a zona ou bisbarra afectada por cada plan, e identificados os
núcleos de poboación, urbanizacións, casas illadas, cámpings e empresas situadas nela,
informarase os afectados sobre o que é e en que consiste un plan de autoprotección.
Unha vez se manifeste a vontade maioritaria de tódolos implicados na
realización do plan, estes procederán a crea-la Comisión de Autoprotección, a cal
elaborará o Plan de Autoprotección coa colaboración técnica das consellerías con
competencias en materia de protección civil e incendios forestais.
Os plans de autoprotección deben ser documentos suficientemente coñecidos
pola poboación afectada e deben estar en permanente proceso de actualización. Con eles
lógrase unha disposición máis favorable dos implicados e un maior grao de
colaboración, tanto nas actuacións preventivas como nas operativas, ata a conclusión da
emerxencia e o restablecemento da normalidade.
Estes plans integraranse nos plans locais ou autonómicos en función da súa
importancia.
NORMAS PARA A ELABORACIÓN DOS PLANS DE AUTOPROTECCIÓN
Estes plans serán elaborados polos propietarios das empresas, urbanizacións ou
outros núcleos habitados, co fin de asegura-la colaboración cidadá e organizarse
minimamente para facer fronte ós danos derivados dos incendios forestais.
Os plans conterán como mínimo:
1. Referencia da zona É necesario definir e delimitar claramente a zona xeográfica integrada no plan.
2. Identificación de riscos Farase baseándose na información existente sobre incendios forestais e os seus
efectos sobre as persoas e bens, analizando as situacións potenciais que poidan
acontecer.
3. Catálogo de medios e recursos
87
Hanse enumerar tódolos medios e recursos dispoñibles, tanto os persoais como
os materiais, así como a súa localización exacta.
88
4. Funcións básicas Os plans de autoprotección ante o risco de incendios forestais teñen as seguintes
funcións:
• Complementa-las labores de vixilancia e detección previstas nos plans de
rango superior.
• Organiza-los medios humanos e materiais dispoñibles para a actuación en
emerxencia por incendios forestais ata a chegada e intervención dos grupos
de acción previstos nos plans de rango superior.
• Prepara-la intervención de axudas exteriores no caso de emerxencia e
garanti-la posible evacuación.
5. Organización Contemplará como mínimo:
• Un xefe do plan de autoprotección responsable de tódalas actuacións. Esta
Xefatura debe quedar asegurada en todo momento e para cada unha das
circunstancias que a condicionen (días festivos, laborais, quenda de noite ou
de día, vacacións, fins de semanas, etc.).
• Persoas e os seus substitutos que asumen responsabilidades en situacións de
emerxencia, tales como:
– Alerta.
– Mantemento da orde.
– Extinción de incendios.
– Primeiros auxilios.
– Evacuación.
Estas persoas serán seleccionadas en función das súas ocupacións profesionais
cotiás e os coñecementos e facultades que require a súa función, dentro das actividades
de autoprotección.
6. Operatividade Estableceranse, como mínimo, os procedementos operativos para:
• Alarma: en caso de incendio forestal, calquera que sexa a súa importancia,
debe avisarse ós ocupantes da zona ou instalación e notificalo
inmediatamente ó Cecop-Galicia (112 SOS Galicia).
Este aviso ten por obxecto que:
89
– Os afectados adopten medidas de protección e intervención, se
procede.
– As autoridades activen o plan correspondente, se procede.
• Intervención: as persoas ou servicios que compoñen a organización de
autoprotección procederán a:
– Intenta-la extinción do incendio.
– Mante-la orde.
– Auxilia-los accidentados ou víctimas, se os houbera.
– Facilita-la intervención exterior.
– Proceder á evacuación parcial ou total, se fora necesario (planificalo
detalladamente).
7. Información Os plans de autoprotección teñen que ser claros, formativos e de fácil
comprensión, contendendo como mínimo:
• Plano ou esbozo da zona ou núcleos ós que se refire el plan.
• Plano das vías de acceso e tránsito, tomas e depósitos de auga e lugares de
almacenamento.
ANEXO VII. PROCEDEMENTO OPERATIVO NIVEL 0
ÉPOCA DE PERIGO MEDIO E BAIXO
Detección Ó ter coñecemento do lume actuarase da forma seguinte:
• Xefatura Territorial:
– Ordena a intervención dunha cuadrilla e un vehículo motobomba.
– Comunica a incidencia ó concello e á Garda Civil.
– Comunica pola rede radio á xefatura provincial a incidencia.
– Alerta a outra ou outras cuadrillas.
– Designa o director de extinción e comunícallo á Xefatura Provincial.
• Xefatura Provincial:
– Rexistra a incidencia, dá número ó lume e comunícallo á Xefatura
Territorial.
– Ordena a intervención dunha cuadrilla do núcleo de reserva, se
procede (normalmente helicóptero con cuadrilla).
90
– Comunica a saída, destino ou cambio de destino dos helicópteros da
provincia ó Centro de Coordinación Central e, no caso de que non
estea activado, ó subdirector de incendios.
Aproximación dos medios • Cuadrilla:
– Estudia o itinerario máis adecuado.
– Diríxese o máis rapidamente posible á zona do lume. Ó chegar a ela, o
seu capataz constitúese en director de extinción ata a chegada do
nomeado expresamente para iso.
• Vehículo motobomba:
– Estudia o itinerario e posibles puntos de auga.
– Ó chegar á zona do lume ponse á disposición do director de extinción.
– Medios dos concellos non conveniados.
– Serán coordinados polo director de extinción.
Extinción • Director de extinción:
– Avalía a situación, inicia a extinción e, se o considera necesario,
solicita reforzos á Xefatura Territorial, dando conta dos medios
implicados na acción.
– Se existe perigo para as persoas o bens de natureza non forestal,
comunícallo á Xefatura Territorial.
• Xefatura Territorial:
– Se considera que son insuficientes os medios de que se dispoñen,
solicita reforzos á Xefatura Provincial dando conta dos medios
implicados na acción, facendo sempre referencia ó número do lume ou
nome co que se coñece este o comunicándollelo ó xefe de distrito.
– Nos casos en que periguen persoas ou bens de natureza non forestal,
comunícallo ó alcalde como xefe local de Protección Civil.
• Xefatura Provincial:
– Cando lle sexan solicitados reforzos.
– Ordena a intervención de medios da reserva (se a hai), dunha bisbarra
e solicita a intervención dos do Servicio de Montes, de MAN (de
acordo coas medidas de coordinación establecidas) ou de calquera tipo
91
de medios de que dispoña.
– Nos casos en que periguen persoas ou bens de natureza non forestal,
comunícao ó 112 SOS Galicia.
– Solicita, se é o caso, á Subdirección Xeral de Defensa contra
Incendios Forestais a intervención de medios aéreos.
– Finalizada a extinción.
• Director de extinción:
– Ordena a retirada dos medios.
– Redacta o parte correspondente (superficie queimada, hora de
incorporación e retirada dos medios calquera outra incidencia que
considera de interese).
– Comunica se queda ou non retén.
• Xefatura Territorial:
– Rexistra tódalas incidencias do lume e transmíteas á Xefatura
Provincial co número do lume.
– Xefatura Provincial.
– Rexistra as incidencias do lume e envíaas á Dirección Xeral pola rede
de ordenadores, e sendo posible en tempo real.
ÉPOCA DE PERIGO ALTO
Detección
Detección desde un posto fixo Pasos a seguir desde o posto fixo:
• Descubrimento de fume ou lume.
• Localización:
– Situación do posible lume no plano.
• Transmisión:
– Comunica pola rede de radio, ó Centro de Coordinación de Distrito, a
existencia do posible lume e a súa situación.
– Reciben a mensaxe.
* Centro de Coordinación de distrito.
* Cuadrillas.
* Vehículo motobomba.
92
* Patrullas móbiles que están na frecuencia.
Pasos a seguir desde o Centro de Coordinación de Distrito.
• Rexistra a mensaxe no caderno correspondente.
• Comunica pola rede radio ó Centro de Coordinación Provincial, a incidencia
e solicita o número do lume.
• Ordena pola rede radio a intervención dunha cuadrilla e un vehículo
motobomba da comarca. No caso de que sexan medios dun concello non
conveniado, farase a través deste.
• Situar no plano o posible lume.
• Nomear director de extinción.
• Comunica ó director de extinción o número do lume dado pola Xefatura
Provincial.
Pasos a seguir desde o Centro de Coordinación Provincial:
• Rexistra a mensaxe transmitida polo Centro de Coordinación de Distrito, da
número ó lume e lo comunícallo ó Centro de Coordinación de Distrito.
• Ordena pola rede radio a intervención dunha cuadrilla do núcleo de reserva
que corresponda (normalmente en helicóptero) e que, pola súa vez, saia o
vehículo todoterreo, que recollerá á cuadrilla ó termina-lo seu traballo e, se o
estima necesario, ordenará a intervención dos medios aéreos da provincia.
• Introduce os datos no ordenador. Ás 8:30 de cada día terá introducidos os
datos de incendios finalizados o día anterior.
• Situar no plano o lume detectado.
• Solicitar, se é o caso, a intervención de medios aéreos de extinción.
Pasos a seguir desde o núcleo de reserva:
• Ó recibi-la orde de intervención dispón a saída dunha cuadrilla en
helicóptero.
• Dispón a saída do vehículo todoterreo da cuadrilla.
Pasos a seguir desde o Centro de Coordinación Central:
• Recibe no seu terminal os datos do lume.
• Ordena, cando o estime necesario, voos de recoñecemento.
• Recibe e, se é o caso, tramita á provincia a información obtida por ditos voos
ou por outros medios.
93
Detección desde patrulla de vixilancia móbil • Ó detecta-la posible existencia de lume achégase, avalía a situación e trata de
apagalo cos seus medios.
• Comunica pola rede radio ó Centro de Coordinación de Distrito a incidencia.
• A partir de aquí seguirase o procedemento que se indica para o Centro de
Coordinación de Distrito.
Detección desde helicóptero de Busca e Salvamento da Consellería de Pesca • Comunica pola rede radio ó 112 SOS Galicia a localización do lume.
• 112 SOS Galicia lo transmíteo ó Centro de Coordinación Central.
• O Centro de Coordinación Central comunícallo ó Centro de Coordinación
Provincial.
• O Centro de Coordinación Provincial comunícallo ó Centro de Coordinación
de Distrito.
Detección desde o concello ou Garda Civil • Comunica por teléfono ó Centro de Coordinación de Distrito a existencia do
lume.
• De se-lo concello, indicará se saíron ós seus medios. A partir de aquí o
mesmo procedemento que o indicado para o Centro de Coordinación de
Distrito.
Detección por aviso desde o 085 ou 112 SOS Galicia • Recibe o aviso o Centro de Coordinación Provincial.
• O Centro de Coordinación Provincial comunícallo ó distrito pola rede radio e
pide comprobación.
• O Centro de Coordinación de Distrito solicita do observatorio que
corresponda, verificación da existencia do posible lume.
• O observatorio comunica o resultado afirmativo ou negativo. Se é
afirmativo, o mesmo procedemento que o indicado para o Centro de
Coordinación de Distrito. Se é negativo, o Centro de Coordinación de
Distrito comunícao ó Centro de Coordinación Provincial.
Aproximación dos medios
O helicóptero coa súa cuadrilla • Se é falsa alarma comunícallo pola rede radio ó Centro de Coordinación de
94
Distrito e ó Núcleo de Reserva e incorporase á base.
• Se é lume, desembarca a cuadrilla.
• A cuadrilla inspecciona o lume, informa ó distrito e inicia a extinción.
• O técnico do helicóptero ou a tripulación pide instruccións á Xefatura
Provincial sobre se debe continuar na extinción ou regresar á base.
Cuadrilla de extinción • Estudia o itinerario máis apropiado.
• O seu capataz, ó chegar ó lume, informará ó Centro de Coordinación de
Distrito e farase cargo da extinción (director de extinción).
• Ordena que as radios se poñan na frecuencia do lume.
Vehículo motobomba • Estudia o itinerario e posible puntos de auga.
• Informa o Centro de Coordinación de Distrito da súa chegada e ponse á
disposición do director de extinción, pasando a radio á frecuencia que
corresponda.
• Estudia o lugar para a reposición de auga.
Incorporación de calquera outro medio • Porase a disposición do director de extinción, que o comunicará igualmente
ó Centro de Coordinación de Distrito.
Centro de Coordinación Comarcal Se é falsa a alarma:
• Ordena o regreso de los medios que enviou.
Se é lume:
• O cronista rexistra os acontecementos na folla de lumes e nos planos de
situación.
• Comunica ó Centro de Coordinación Provincial a chegada dos distintos
medios.
• O emisorista rexistra tódalas mensaxes que vaia recibindo e pásaas ó Centro
de Coordinación Provincial.
• Rexistra as mensaxes recibidas e pásaas ó coordinador.
• O cronista rexistra os acontecementos e pásaos ó plano de situación.
• Introduce os datos no ordenador.
95
Extinción
O director de extinción Informa ó Centro de Coordinación de Distrito a evolución do lume, situación na
que se atopa e solicita, se é o caso, os reforzos que considere necesarios.
Informará, polo menos, das seguintes situacións:
• Se o lume pode afectar a persoas ou bens de natureza non forestal.
• Se necesita reforzos.
• Lume baixo control ou controlado.
• Lume sufocado.
• Lume apagado.
• Establecido retén: (quere dicir que a zona do lume queda vixiada con medios
suficientes para evita-la súa reproducción).
• Para a petición de reforzos debe especificarse tipo e cantidade de reforzos
(vehículos motobomba, cuadrillas, avións, etc.), dando unha estimación o
máis obxectiva posible das circunstancias do lume (fronte do lume,
velocidade do vento, pendente, tipo de superficie que arde e proximidade de
arborado) con obxecto de que o coordinador de distrito poida facerse unha
idea o máis exacta posible das circunstancias de cada lume para a toma de
decisións.
O Centro de Coordinación de Distrito • Anota no caderno de mensaxe as recibidas do director de extinción.
• Comunícalle ó Centro de Coordinación Provincial as incidencias habidas.
• Envía os reforzos que considere axeitados e solicita ó Centro de
Coordinación Provincial os medios que no poida achegar e sempre os aéreos.
• Nos casos en que periguen persoas ou bens de natureza non forestal,
comunícallo á Xefatura Provincial e ó concello.
• Reflicte no plano de situación as incidencias.
O Centro de Coordinación Provincial • Rexistra no caderno de mensaxes as recibidas do Centro de Coordinación
Comarcal e dos núcleos de reserva.
• Ordena se é o caso a un núcleo de reserva ou a un centro de distrito colateral
o envío de reforzos ou a intervención de maquinaria pesada, ou no caso do
Centro de Coordinación de Lugo a intervención de avións lixeiros de carga
96
en terra.
• Introduce no ordenador os datos correspondentes.
• Caso de petición de avións anfibios transmítea ó Centro de Coordinación
Central.
• Reflíctea no plano de situación as incidencias do lume.
• Cando os medios provinciais non sexan suficientes para os apoios, solicitará
ó CC Central a intervención da reserva.
• Nos casos en que periguen persoas ou bens de natureza no forestal,
comunícallo á Xefatura Provincial de Protección Civil a través do Cecop
Galicia (112 SOS Galicia).
Centro de Coordinación Central • Recibe a petición dos avións anfibios, reserva central e dos helicópteros para
emprego interprovincial.
• Determina se é adecuado ou non o emprego destes medios e, en caso
afirmativo, o número de avións, cuadrillas da reserva e helicópteros que
deben intervir.
• Demanda a intervención de avións anfibios á Lavacolla.
• Reflicte as incidencias no plano de situación.
• Transmite parte de novidades extraordinarias á Dirección Xeral de Montes e
MAN.