ornogabeak
TRANSCRIPT
![Page 1: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/1.jpg)
ORNOGABEAK5. GAIA
1. LIBURUKIA
![Page 2: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/2.jpg)
ORNOGABEAK ORNOGABEAK :
EZ DUTE BIZKARREZURRIK BATZUEK EZ DUTE ESKELETORIK BESTE BATZUEK EXOESKELETOA DUTE.
BOST TALDE DAUDE: PORIFEROAK ETA ZELENTERATUAK, HARRAK, MOLUSKUAK, ARTROPODOAK ETA EKINODERMOAK
![Page 3: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/3.jpg)
PORIFEROAK ETA ZELENTERATUEN EZAUGARRIAK
PORIFEROAK (BELAKIEK) ZAKU ITXURAKO GORPUTZA DUTE POROZ
ZULATUTA POROAK LOTUTA DAUDE KANAL BATZUEN BIDEZ GORPUTZAREN BARRUAN ATRIO-BARRUNBEA
DAGO BARRUNBEAK OSKULU IZENEKO ZULOA DU
KANPOALDEAREKIN KOMUNIKATZEKO GEHIENAK ITSASTARRAKhttp://www.youtube.com/watch?v=L0xOVmPdQKs&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=_xJFMNRj-bU&feature=related
![Page 4: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/4.jpg)
ZELENTERATUAK ANEMONAK, POLIPOAK (KORALAK) ETA MARMOKAK URTARRAK SIMETRIA ERRADIALA GORPUTZ BIGUNA ZULO BAKARRA DU (AHOA) GARROZ INGURATUTA AHOA BARRUNBE GASTROBASKULARRAREKIN
DAGO LOTUTA (URDAILA) HARAGIJALEAK DIRA
![Page 5: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/5.jpg)
BI MOTA1. POLIPOAK http://www.youtube.com/watch?v=Qd7B1heHRDg
ZAKU TUBULARREN ITXURA DU ITSAS HONDOAN FINKO BIZI DIRA BATZUEK KOLONIAK ERATZEN DITUZTE (KORALAK)2. MARMOKAK http://www.youtube.com/watch?v=DwSZ-6UBxWA&feature=related
ATERKI ITXURAKOAK URETAN FLOTATZEN DIRA IREKIGUNEA GORPUTZAREN BEHEKO MUTURREAN
DUTE.
![Page 6: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/6.jpg)
HARREN EZAUGARRIAK– gorputz biguna– aldebiko simetria– ez dute eskeletorikMOTAK:
PLATIHEMINTEAK
NEMATODOAK
ANELIDOAK
![Page 7: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/7.jpg)
PLATIHELMINTEAK• HAR SOILENAK • GORPUTZ ZAPALA, MEHEA, BIGUNA,
SEGMENTUTAN BANATUTA• EZ LOKOMOZIO-ORGANORIK EZ DIGESTIO
ORGANOA EZTA ARNAS APARATURIK• HERMAFRODITA (AUTOERNALKETA)• URETAN EDO INGURUNE HEZEETAN BIZI• PARASITOAK DIRA (TENIA)
http://www.youtube.com/watch?v=frFHqlfUzrU&feature=fvst
![Page 8: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/8.jpg)
NEMATODOAK
• GORPUTZA ZILINDRIKOA ETA BIGUNA
• EZ DAGO ERAZTUNETAN BANATUTA
• MUTURRAK PUNTAN BUKATU
• EZ ARNAS APARATURIK
• URETAN EDO LEHORREAN ASKE BIZI
• BATZUK PARASITOAK DIRA
http://www.youtube.com/watch?v=9wkgL-KYB8o&feature=related
![Page 9: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/9.jpg)
ANELIDOAK• GORPUTZ BIGUNA, ZILINDRIKOA ETA
ERAZTUNETAN BANATUTA• ERAZTUN GUZTIAK ORGANO BERDINAK DUTE
(HORRI METAMERIA ESATEN ZAIO)• LOKOMOZIO APARATUA: ERAZTUN
BAKOITZEAN KETA IZENEKO APENDIZE TXIKIAK DUTE MUGITZEKO.
• UGALKETA– BATZUK KLITELO IZENEKO ORGANOA DUTE – BESTE BATZUK HERMAFRODITAK – IA GUZTIAK GAI DIRA ZATI BATETIK HAR BERRIA
SORTZEKO
![Page 10: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/10.jpg)
• GEHIENAK URTARRAK DIRA (ZAKATZEZ ARNASTU)
• BATZUK PARASITOA DIRA • BESTE BATZUK LEHORTARRAK (AZALEZ
ARNASTU)
http://www.youtube.com/watch?v=7lLqF7sXZs4&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=XIN-yvMDYWM&feature=related
![Page 11: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/11.jpg)
MOLUSKUEN EZAUGARRIAK Aldebiko simetria Gorputz biguna, mantu izeneko mintz mehe batez
estalita, askotan, mantuak, maskor bat eratzen du. 3 atal: • Burua: zentzumen organoak eta ahoa daude.• Masa biszerala: ia organo guztiak daude.• Oina: gihartsua da eta molusku motaren arabera
herrestan ibiltzeko, zulatzeko edo igeri egiteko erabiltzen dute.
Maskor batzuek kusku izeneko pieza bat dute beste batzuek bi kusku eta beste batzuek kuskurik ez
![Page 12: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/12.jpg)
Urtarrak zakatzen bidez arnastu Lehortarrak biriken bidez arnastuEra askotako elikaduraDigestio-aparatua ondo garatuaGehienak hermafroditak batzuk sexubakarrakErnalketa: kanpokoa edo barnekoaObiparoakMetamorfosiaren bidez heldu bihurtu
HIRU TALDE: gasteropodoak, bibalbioak eta zefalopodoak
![Page 13: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/13.jpg)
Gasteropodoak• Barraskiloak, bareak eta lapak.• Lehortarrak edo urtarrak• Burua oso garatuta lau garro ditu. (2 garro
handiak begiak dira)• Oin gihartsua herrestan ibiltzeko• Ahoak erradula izeneko mihia du, janaria
urratzeko balio du. • Gehienek maskorra dute masa biszerala
babesteko (barraskiloak). Bareek ez dute maskorrik
• Itsatarrek zakatzez arnastu, lehortarrek birikez.
• Gehienak belarjaleak dira
![Page 14: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/14.jpg)
BIBALBIOAK• MUSKUILUAK, TXIRLAK ETA BERBERETXOAK• MASKORRA BI KUSKU ARTIKULATUAZ
OSATUTA. KUSKUAK GIHAR BATEZ IXTEN DIRA• BURUA EZ ZAIE NABARITZEN • OINA AZKORA EMATEN DU ETA ZULATZEKO
BALIO DU• ZAKATZEZ ARNASTU • URA IRAGAZTEN DUTE ELIKATZEKO
![Page 15: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/15.jpg)
ZEFALOPODOAK• OLAGARROAK, TXIBIAK ETA TXIPIROIAK• ITSASTARRAK DIRA.• BURUA OSO GARATUTA BEGI HANDIAK DITU• OINA GARRO BIHURTU DA ETA AHOA
INGURATZEN DU• GEHIENEK EZ DUTE MASKORRIK • ZAKATZEN BIDEZ ARNASTEN DUTE• HARAGIJALEAK DIRA
![Page 16: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/16.jpg)
ARTROPODOEN EZAUGARRIAK ALDEBIKO SIMETRIA GORPUTZA HIRU ATAL DITU: BURUA TORAXA
ETA SABELALDEA. Burua eta toraxa batuta egon daiteke (zefalotoraxa)
BURUAN: ANTENAK, BEGIAK ETA AHO PIEZAK DITUZTE.
BEGIAK : BAKUNAK BADIRA OZELO
![Page 17: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/17.jpg)
EKINODERMOEN EZAUGARRIAK
![Page 18: Ornogabeak](https://reader035.vdocumento.com/reader035/viewer/2022081200/55a0f3651a28abd44f8b4597/html5/thumbnails/18.jpg)
http://www.youtube.com/watch?v=iEiPpoONMwM