na · un dos endemismos máis relevantes da galiza pola súa esca sez. ten amáis o interese...

-B NA 1996

BOLETIN DA SOCIEDADE GALEGA DE

HISTORIA NATURAL

ANO VI

-BRANA BOLETIN DA SOCIEDADE GALEGA

DE HISTORIA NATURAL

CONSELLO EDITORIAL

Dirección: Xoán Rodríguez Silvar SGHN-Ferrol, Apartado 356, 15480 Ferrol (A Coruña)

Tlf/Fax: 981-352 820

Marisa Castro Cerceda Depto. de Recursos Naturais e Medio Ambiente. Universidade de Vigo.

Francisco Díaz-Fierros Viqueira Departamento de Edafoloxía Facultade de Farmacia. Universidade de Santiago.

Manuel Rodríguez Solórzano Avda. Peruleiro, 4 Baixo. 15011 A Coruña.

Victoriano Urgorri Carrasco Facultade de Bioloxía Universidade de Santiago.

Jesús Domínguez Conde Facultade de Bioloxía. Universidade de Santiago.

As opinións recollidas nos artigos pertencen ós autores e non son man

tidas necesariamente pola SGHN.

Editado: pola Sociedade Galega de Historia Natural

Apartado 330, Santiago de Compostela (A Coruña) . Telf. 981 584426

DL: C-907-1977

ISSN: 0211-2469

Imprime: LOPEZ TORRE, Pontedeume (A Coruña).

Editorial

5(le ;í luz o 1l11l11CrO dc I31MÑJ\ corrcspondClllC a 1996. Sac con novas arligos sobre o medio natural galcgo, escritos en galcgo. para palier a di sposición de tódolos interesados e n callecer mellor o pulso da ad ualidadc 110 co iicccmcnlo e mi conservación do noso patrimonio natunll. BRANA tenIa ofrecer aquclas aport ación s que conlrihllcll a pintar a paisaxc da nat urcza g<tlcg-a de cada momento.

Temos que agradecer aquí o lempo e o csforzo adiados polos colaboradores !leste Ill1lllCro para achcgarnos os resultados dos SCllS traballo:;. J. Martíncz Piliciro e M.1. López Prada aportan unha intcrcs¡mtc aproximación Ó LISO didáctico dos ¡iques. O rcsullmlo do habitu<l¡ censo de aves acuáticas de 1996 realizado pala SG HN ocupa bastantes das páxinas de BRAÑA. así como un informe de .1uéll1 Ignacio Díaz de Silv ~1 sobre illgÜIlS dos varamcntos de cet{lceos en Galicia comunicados á SG I-I N. Ignacio Allegue aporla un in forme sobre o Tratado Internacionil l de Protección de ZOllilS 1·lúmidas de Rillll sar e ¡¡

situación das ZOl/as RaIJ/saY galcgas.

Santiago Ortiz cscribe o ar ligo que probablcmc nte nunca desexou escribir. alomenos !lest':ls circunstancias pois descobrenos a figura da Xavie r SóHora Gómez como botánico. 1996 foi o ano do s eu pasamento Iltlll momento no que cabía espera r que ell1llezara a Cilllar a súa tmxectoria cie ntífica. coa tese xa en fase de redacción. Pero a impredecib le parca levollno fí.lccndo sentir a todos os que o tratamos C0l110 pcrsaa. como Delegado da SG HN e n Ferrol. como hotúnico. 110n só dolor pola st'la pcrda sell ón ¡¡ ín lillla convicción de que perdcmos a éllguén que con humi ldadc e tcimosía ti lla moHo que <licir na botánica. Sabemos que este ar tigo será de interese ¡:)'1n1 os natunllistas e impresci ndib le para os que tratmnos a Xavier.

3

BRAÑA Rov.$oc.Gü!.HiS.Nat. l {V). 1996.

A OBRA BOTÁNICA DE XAVIER SOÑORA

&antiago Ortiz Laboratorio de Botánico, Focultade de Farmacia, UlIiuer

sidade (le Santiago, 15706 S01/ tiago de Compostela.

o fHlecemcnto dc Xavier Soflom. ocorrido o pasado allO, amais dunha dorosisima pe rda persoal, é unha te rrible pe rda para as ciencias da natureza en Galiza e. sobre todo, para .1

bol.ánica.

Desde moi novo Xavie r sentiu l1nha grande atracción pola natureza e falan os que hai lempo o coñeceron da súa singulilr estampa, scmpre con "bichos" e plantas de todo tipo. Non hai 1Il0ito decmllam a súas prefe rencias cam ¡Í botánica, mais sen deixar ou lras afición s, especialmente a malacoloxía.

Encelol1 a carreira de bioloxía na Coruña e tras rcmatala en Santiago comezou a Icsiña de liccnciall1nl c tese de doutoramento sobre ,1 nora e vcxct<lción do extremo Nor te da provincia da eorulla. Puido remal<\!' a tesiña mais o destino 110 11 \le deu ollCión ti presentar a tese il finais de 1996 como él pensaba.

Era un traballador infatigable. As súas aportaci611s <lO coilecclllcnto da flora galega roron vcrdadeiramente importantes como, por exemplo , o descobrimento de Hym ell-opJlu11/ wi/SOI1;; I-Iooker nas ¡>edras do Icito do rio Xeixo de Landoi que represcnloll o primeiro achado l>eninsular <leste 1)C(llIcno fcnto, situandose a localidade máis próxima na Bretaña; outras allOr lacións á pteridoflora ga!cga á que tina especial afección foron a localización por primeir;l vez en Gali za de Stegllogramma pozo; (L1.g.) lwatslIki e o descobrimento de innumerables novas localidades de fentos conside rados moi raros en Gal iza e mesmo na Peninsula Ibé rica COfllO

Hymel/ophylluJ11 lumbrigellse (L) Sm .. Cu/cila macrocarpa K

5

A OBRA BOTÁNICA DE XAVIER SÓÑORA

Presl - unha das poboacións encontradas por el, é moi probablemente a maior da Europa continental - ou Vanden-bochia speciosa Copel. Entre as fanerógamas, amais de importantes aportacións de tipo corolóxico, entre elas varias novas citas para a flora galega, sobrancea o descobrimento dunhas pobacións dun CrePis que colonizan os acantilados próximos a Vilarube, perto de Cedeira, o cal, tras esludos posteriores, resultaron constituir unha nova especie relicta da sección Lepidoseris. Elaborou ademais un catálogo da flora vascular galega indicando a súa presencia en cada unha das provincias o cal permanece inédito

No campo da vexetación describiu varias asociacións novas, actualmente en fase de publicación ou incluidas na súa tesiña, mentres que outras moitas estaban recollidas na súa tese de doutoramento. Os seus proxectos inmediatos, como a elaboración, xunto con membros da Sociedad e Galega de Historia Natural, da que era delegado para a comarca de Ferrol, dun atla dos fentos da Galiza e a catalogación de todas as citas de flora vascular galega, foron truncados pola súa morte.

Xavier, fora da súa valía como botánico, cun enorme futuro por diante, foi sobre todo un home bo, afable, faladeiro, cheo de vitalidade e de proxectos. O destino non He permitiu principiar os novos e rematar os xa iniciados, Algúns poderan agora ser finalizados e adicados á súa memoria.

Esta é a súa bibliografía:

Publicación s

Sóñora, F. X. & S. Ortiz. 1988 Notas pteridológicas de Galicia, II Acta Botánica Malacitana, 13: 374-375.

Nestas notas se incluiron novas citas de fentos na Galiza entre as que sobrancea as terceiras citas galegas de Huperzia selago (L. ) Berh. e Hymenophyllum tumbrigense (L.) Sm.

Sóñora, F. X. & S. Ortiz. 1989. Notas pteridológicas de Galicia, 111. Acta Botánica Malacitana 14: 258-259.

Ao igual que no caso precedente, son novas aportacións

6

BRAÑA Rev.$oc.GaI.His.Nal. l/V), 1996. ---

corolóxicas de ptclidófitos galegos, cntre os que podemos sulill ar a cuarta cita peninsular de Culcita macrocarpa K. Presl.

Sóiiora, F X. 1989. Flora vascular de Valdovi llO. Concepción Arenal , ciencias y humanidades 22: 93-- 11 5.

Este tmballo que recibiu un accesit do premio "Ingeniero Comenn,," incluc a c<ltalogación da flora do complexo praialagoa de Valdoviilo, contabilizandose 395 eSI>ecies e subes¡>ecies. Nel resaltan-se as plantas mais relevantes da zona pola SU<l escascza na Caliza.

Sóñora. F. X., S. Ortiz & j. RodlÍguez-Oubiña. 1992. HymenoPhyllum wi/sollii Booker (Hymenophyllaceae) in the Ibc rian Peninsula. Rhodora 94: :H6-318.

Neste m· Ligo. publicado Ilunha das mais importantes revistas nort eamericanas de botánica. dase noticia do descllbrimento dest<l planta en G<l liza no rio Seixo de Landoi. o que supón ti localidade máis meridional coñecida desLa planta clIxas PObOi.lcións máis próx imas coñecianse da Bretaña, supuXO , por tanto. lInha import:mle aportación á flora da Península Ibérica e mesillo europea.

Sóilora. F. X. 1992. Notas pteridológicas de Galicia. IV. Acta Botánica Malaci tana 17: 282-283.

Neste ' lrtigo o mesillo <lile nas notas pteridolóxicas 11 e 111 se aportaron novas localidades galegas de diferentes fentos entre os que sobrancca a tcrcei ra cila lucense de Hymellop}¡yllum tumbrigellse (L.) Sm. e a tcrceira galega de CII/cita macrocarpa K. Presl.

Sóñora. E X. 1993. Stegllogramma pozo; (Lag.) IW'lt suki en Galicia. Acta Bot<inica Mal¡¡cilana 18: 289.

Con esta IlCquena nola publica-se a pnmeira localización de Stegnogm mma pozo; no noso Pais. un fento que vive en zonas 1I1llbrias e húmidas que na Península Ibé rica soamente se coñecia ate o momento dalgunhas localidades da Cornixa Cantábrica.

Sóllora. E X .. J. Rodríguez-Oubiña & S. Ortiz. 1993. Apuntmnentos sobre a flora vascular galega. Xl II. NACe (Bioloxia) 4: 25-29.

Artigo no que se aportan unha serie de novas 10c:'llidacles de plantas v.lsclllares relevantes desde o ponto de visl'l coroló-

7


xico. Sobresaen entre el as as primeiras citas galegas de CrePis setosa Haller fil., e Vicia narbonensis 1. e as prirneiras coruñesas de Viola suavis M. Bieb.

Sóñora, F. X. 1994. Nueva localidad de Centaurea borjae Valdés-Bermejo & Rivas Goday. Lazaroa 14: 183.

Esta nota serviu para dar a coñecer a presencia desta especie no Cabo Prior, unha nova localidade alonxada das poboacións ate ese momento coñecidas de Centaurea boriae, un dos endemismos máis relevantes da Galiza pola súa escasez. Ten amáis o interese engadido de que na nova localidade non existen solos serpentínicos cando esta planta sempre foi considerada una serpentinófita debido a súa exclusiva presencia na Capelada.

Rodríguez-Oubiña, J., S. Ortiz & F. X. Sóñora 1994. Un nuevo hallazgo de Schkuhria pinnata Roth en la Peninsula Ibérica. Lazaroa 14: 185-186.

Con esta pequena nota dase a coñecer o descobrimento da segunda localidade desta planta de orixe sudamericana na Península Ibérica e unha das primeiras europeas.

Sóñora, X. 1994. A camariña (Corema album) en Galicia. Braña 1 (5):13-27.

Neste artigo dase unha visión sintética da situación da camariña en Galiza: a súa distribución, comportamento ecolóxico, estado de conservación, etc.

Sóñora, F. X., S. Ortiz & J. Rodríguez-Oubiña. 1995. Apontamentos sobre a flora vascular galega, XIV. Bol. Soco Brot. Ser. 2, 66 : 201-209.

Un artigo máis, neste caso en portugués, da serie de apuntamentos sobre a flora vascular galega na que se aportan novas localidades de plantas como Oxalis corniculata Savignay ou Silene muscipula 1. que se citan por primeira vez para a Galiza, neste caso o artigo foi publicado nunha das revistas máis prestixiosas de Portugal.

Sóñora, F. X., 1. Pulgar & R. Iglesias. 1996. Apuntamentos sobre a flora vascular galega, xv. NACC (Bioloxía) 6: 3-2l.

Da mesma serie citada anteriormente, inclúe novas aportacións corolóxicas entre as que sobrancean as novas citas lucenses de Cochlearica danica L ou EuPhorbia maculata 1. e

8

BRAÑA Rcv.Soc.GaI.His.Na1. I(V), 1996.

¡¡So primeinlSo conniesas de JI/lila cOllyza OC. Oll MOllolro/)(l /¡ypopi/ys L.

Glllierrez Vi lla1"ÍlIs, l. . E X. Sóiiora & M. 1. I~omero & J. Homel. En prensa. Una nueva subcspccie de FesfuCfI brigrlllfil/a (Markgr.-Danllenb.) Markgr.-Dannenb. (Poaceae). Bol. J. Ünll. Soco

Neste ,:lrt igo descrebese na revista da Socicdade Linneana de Londres unha nov:1 subespccie de J'estuca brigalltina e ndémica eI,IS serpe ntinas da Capelada. dcscuberta por Gutier rez Vill<lrias e no que Xavicr aportoll déltos sobre a slIa dis lribución e comportamento ecolóxico.

Orliz. S .. F. X. Sóflonl & J. I~odriguez-Oll b i iia. En prcn!-;a. Cre/lis J/ovorwa (Aslcraceac), a new spccies rcslricled lo coastal chffs in norlhern Galicia (Nor thwest Iberian Peninsula) . BoL J. Lil1l1 . Soc.

Descre l>c-sc llnha nova especie de CrePis anteriormente aludida que colon iza os acantilados próx imos a Vilarrubc. na ria de Ccdcira e cuxo parente máis próximo é. mOl probablemente. unhí! especie endémica dos acantilados da costa de Marrocos.

I~odrigll cz-Ollbiña , .f .. F. X. Sóiiora & S. Orliz. En prensa. Loto glareosi·RumicelllJII gaflaecici. Bot. Complulensis.

Con este arligo descre bc·se unha nova asociación vexelal endémica das pedrcirns dos acantilados da Capelada 110 que vivell unha serie de especi<..-"S de grande interese como R/fmex sC/ltatus L. s lIbsp. gllllaecicus Lago Oll Linaria polygaltfolia Hoffmanns. & link subsp. Ilguiflollensis (Carda Martincz) Caslroviejo & Lago.

COlll11nicacións e n Congresos

Sóiiora. E X. 1992. Alguns fc ntos interesantes do norte da provincia da Coruña. 111 Reunión sobre Medio Ambiente y Juve ntud. Géllldarío. Smla .

Nesla comunicac ión Xavier aporloll infornUlción sobre os diversos fentos descubertos IHI slm arca de trahallo.

9


Rodríguez-Oubiña,]. S. Ortiz & F. X. Sóñora. 1994. Notes on the genus Leucanthemum Miller in Galicia (Northwest Iberian Peninsula). International Compositae Conference. Royal Botanic Gardens, Kew. Londres

Nesta reunión internacional celebrada en Kew, londres, presentou-se un poster informando sobre a situación dos coñecementos respecto do xénero Leucanthemum na Galiza e no que se describía ademáis a nova especie Leucanthemum louzanumo

10

BRAÑA Aov.Soc.GaI.HiS.Nal. 1 (V). 1996.

CENSO DE AVES ACUÁTICAS INVERNANTES S.G.B.N . . 1996

AJcaldc, A,j Culvo, X,¡ Canión, B, e C0I17..á lcz. S. (coordinadores)

Participantes:

Abalo. Ramón GÓmez. Tareixa I~omcro, M- José Ak .. lde. Aguslin Gom'.Mez. Serafín J. Sánchcz, Fr.mdsco J. Alonso. Carlos GlIber!. Gaspar S.1nchez. Jcsús Álvarez, Alfonso Martillez, Juan C. S.1nlamaria, Xoán Álvarez, 1S.1bcl Martínez, Ramiro Só110r<l, Antón Allegue, Ignacio Nieto, Celso S¿l1iora, Clislóbal m;UtCo. I~odolfo P<lrra. Rafael SóJiora, X<lvicr Calvo, Xusto I)enas, Xosé M. T~t i n, D~1Vitl

Caramelo, Carlos Pércz, Jose M. 'Il1eolonio, Alfonso Carballo, I'ntlH:iSfO Pitieiro. Daniel 'l'orrelle. Luis I~ Cartcl1e. Joscfina Pomares. Alvaro Tullío. Xosc r..l Diaz, Juan 1. Rei GÓmCl. Carlos V:izqucz, 1)010res I)ocílmpo, FranciSfO I~e i RaJió, Carlos Velando. Alberto Fcrnández. FranciscoJ. Rej, Xosé 1 ~ Vieiro, Alberto Fcrn;\ndez. Pilar Rodrib'l.ICZ. Rul>én VilImino, Anlonio Fcrn{tndcz Polo, Alvaro I~odrigltez Silva!". Xo:in Frcán. Marcos M. l~o tl1 ero. Uto

11

CENSO DE AVES ACUÁTICAS INVERNANTES

o censo realizo use entre o 2 e o 14 de xaneiro de 1996 en 38 localidades galegas coa participación de 49 ornitólogos da S.G.H.N.

As localidades censadas foron agrupadas en 6 grandes áreas con criterios bioxeográficos e prescindindo da división administrativa do territorio: Rías Altas (RA, 12 localidades), cuncas hidrográficas de Galicia Costa (GC, 3 localidades), Rías Baixas (RB, 3 localidades), Cunea do Miño (CM, 8 localidades), Cunca do Sil (CS, 9 localidades) e Cunca do Limia (CL, 3 localidades) .

A cobertura foi boa en todo o territorio agás dúas excepcións: as illas non foron censadas, o cal débese ter en conta na interpretación dos resultados dalgunhas especies (por exemplo Phalacrocorax aristotelis), e o censo das Rías Baixas foi só parcial. Si ben o caso das illas ten difícil solución polos problemas de acceso en período invernal, non é este o caso das Rías de Noia (con localidades de interese como a área de Pontenafonso, o Parque Natural de Corrubedo e a Lagoa de Louro) e de Pontevedra, así como da Enseada de San Simón na Ría de Vigo, zonas todas elas que deberan prospectarse sen falta dende o próximo ano. En Ourense o censo fíxose simultaneamente, con varios equipos, para tódalas localidades dunha mesma cunca hidrográfica (Miño, Sil e Limia) para evitar a duplicidade no reconto, pois téñense comprobado os movementos de individuos entre varias localidades no mesmo día, por exemplo entre os encoros de Frieira e Castrelo no Miño, e entre A Limia e os encoros de Salas e As Conchas. Debido as fortes chuvias nas semanas anteriores, os censos en ríos e encoros víronse dificultados polo elevado nivel da auga e a rápida con-ente, condicións nas que algunhas especies (Tachybaptus ruficollis, Gallinula chloropus) tenden a refuxiarse agachadas nas beiras, diminuíndo a súa detectabilidade.

En canto ás especies, compre sinalar que as gaivotas máis comúns (La rus fuscus, Larus cachinnans e Larus ridibundus) non foron censadas nas Rías Baixas, circunstancia detallada nas táboas correspondentes coa clave n.c. (non censada).

12

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Na1. 1 (V). 1996.

l~eco111élldélse racer un esrorzo de nde o próximo ano para que o censo inchb as gaivotas en tódalas localidades. Dcbcríase. así mesillo. tratar de dctc rmimlr na medida do posible <1 proporción de sexos no caso das Amíti(bls.

En canto ós resultados cabe salielltar ¡i Ría de Arollsa como pli meira loca lidade por nLÍme ro tolal de aves in vernantcs e como ¿I m¡íis importantc pa ... nada mcnos quc 23 especies: o Baixo Miño c a Wa de Ribadeo son as 10c¿llidadcs máis importantes para G especies cada llllha. e a Limia pa ra 5 eSt>ccies. Cabe asi mcslllo sali cntar a invernada este ano de Pot!iceps grisegenll no encoro de Ceccbre, de Ocell1/Odrollla lellcorhoa lIa I~ ía de ArOllsa. de Egretla alba e de Allser faba lis na I~ ía de Ortig lleira. de Al/as crecca carolillcJlsis na Tena Chil. de 811ceplwla clallgllla na Lagoa de Sobrado e de " hllga flavip es na Ría de Arousa. así como a presencia invernal de C/wmdrills dllbills na I~ía de Ribadeo.

13


lOCALIDADES G. arctica G. inmer T. rufico llis n % n % n %

.13!f.! . R.i.t:>.~.~.~~ ..... ... .. .............. l .... ................... ..... l ... .. ................. ... ~.L. .... ?,QQ. Ría Foz : : :

:~¡~ : º~¡g~~¡i~ : : : : : : :: ::::::::::::::t::::::::: ::::: : :: : : : : : :j:t::: :: :i:~~: :::::::::::1:t::::::1:RR: Frouxeira-Valdov. ¡ ¡ 11 ¡ 11 00

:(~:9.~~ : p.:~:~:(~:~:~: : : : : : :::::::::::::r::::::::::::: :::::::::::: :::::::::: ::::::: ::::::::: :iL:: : :~:Rº: RA g!f.! . f.E?!.~~I. ...... ........ ............. L .......... ... ....... ...... L .................... ...... L ............ .

. ~J~ .~.~f?f? ... ........... ...... ... ..... .. ~ _ ............. ... ........ ... L ..... ...... ... .. .. ...... .. . . ~ .. ........ ... . Baldaio f 100 00 7 ¡ 53 85 :

:~¡~ : ~9.irn~~:~:?:~~: :: : :::::::::::::r ::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::: :::: : : : : :: :::: :~L : :::~:ºº: .~.~.g.~~.Ir~.t:>.~ .. .. ...... ....... ...... L ... .. ............. ... ... .. L ............. ...... .... .. 1L .... ~.,QQ. Ría Camariñ as ¡ ¡ 5¡ 500

....... :~ ¡~:¡~¡i~~: :::: :::::::: ::: ::::: :::::::: r ::::: :::: :::: :: ::::::::::::::::::::::::::: ::: ::: :::::: :::::::::: ::::::: .~ ; .~.~~.~.~~~ ............ ............. t ............. .............. l ........ .............. .1~.L..J~,Qº.

GC E. Fervenzas : : :

..... .. :(?:g:~~:~~:~Ú~9.: : ::: ::::: ::: ::::::t:::::: :::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::: : :: : : :~:t:: : : ::~:RR: Ría Arousa ¡ 3 ¡ 23 08 1 ¡ 1 00

RB :~¡~Yi9:~: :~ ;::: : : : :: : : :: :::::: :::::::r:: ::::::::::: :: : : : : : :: : :~T : ::~:~:~~: :: ::::::: ::::r::::::::::::: .. .. ... . Y.f.!!?<? .$.i.I!~!~~ .......... ............. L .................... ...... L ............. ............. L ... ........ .

J?~!~.<?M.iM ........... .. ............. L ... ...... .... .. ............ l .............. ........ .. .. H ..... J,Qº . . G.~.r!.~.~.~~~ .. ~~q!~~ .. .............. ~ .............. .............. ~ .............. .......... ... L ............ . . ~~ . F.!J~!r~ ........ .. ............. ....... L . ... .... .. ....... _ .. . .. . .. .. L _ .. o •• ••• • ••••• ••• • •• •• • • • • ~ • • • • • • ••••••••

CM .~ ; .~.~.~.~~~I.<? ......................... L .... ...................... L ......... .. .. .......... }L ... },QQ. Af~~!ff.!~ .~~!~ ......... .. ........... L .... ...................... L .. ........ ... ............ t ...... tQQ . . ~ ; .~.~.~.~.~~.~ i.~.~ ..... ............. L ... ..... .. .. .. ........... L .. ........... .......... )L ... ),QQ . . ~ ; y.~!!~ ....... ....... .... .. ........... L .................. ........ ,L ........................ ~.L ...... ?,QQ .

....... .T.~ ~rf.!.º~~ .............. ............. L .. ...... ......... ........ L .. ........... ........... ª.l ...... ª,QQ . . ~ ;.;.~.~~º~ ........ ................... ,L ...... ....... .. ...... ...... ~ ... ........... .......... .... ~ ............. . . ~ ; .M f.!~ ................... ........................... ................ ~ .. .. ........................ l ...... ....... . . ~ ;. ~.~.~~~r~~~ .º ; ................. L .............. ... .......... t ....................... .. H ..... J,QQ . . ~ ; .~.~.<? ................... .. ........... L ....... ...... ............. t ............. ....... ...... L .... .. ...... .

CS . ~; . p..~~.º~ .... ........ .... ... ........ .. L .... ......... ... .... ....... ~ .............. ............. L ............ . .~ ;. ~.~.I} .. ~.~.r:ti.~.<? .. ........ ........... ~ ..... ................... .... :. .... .......... ............. L ....... ..... . . ~; . ~.~.I}.~i~g.<? ....... .... ........ ...... l ... ........................ t ............. ........... ~.L. .... ?,Qº . . ~; . p..I,l.~.?~~~ ........................ . l ........... ... ........ ..... L ....... ...... ........... L .... J,QQ .

... .... . ~ ;. p..~.I}.~.~r~!?!~ ...................... l .............. .. ........... L .... ...................... L ............ . . ~ ;. ~.~J~~ ...... ........... ....... ...... L ............. .. ........... L .... ......... ............ 1L ... J,QQ.

Cl .~ ;.~.9.~~~~~ ...... .................... L ........ ...... ............ . L. ..... .. .. ... ........... L .... },QQ. A limia ¡ ¡ 22¡ 2200

TOTAL GALlCIA 1 ¡ 100,00 13¡ 100,00 100¡ 100,00

14

BRANA Roy.Soc.GaLHis.Nal. I(V). 1996.

n % n % P c lIstatU$ P. IIse ena P. aurilus LOCALIDADES

% ¡ 13: 10000 ........... ..;.... . ............................ ..............•........•.....

B!~.f..9.~ .................. ........ ..... 1 .............. .............. ¡ .............. ... .......... i ............ . B!~.º~g!-!~~~ .... ................. ¡.............. .~ ............. .............. ¡ ............ . .f.[º!-!~~l~~.:Y.{I.I~.9~: .............. ~. ... ........ .. .~ ........................... .¡. ••.•..••.••.. . ~.~.94?ª .QI?I).i.~~ .......... .............. ........ t.. .. ........ ................ + ........................... + ............ .

RA .~!~.f..~.r.~~I.......... .. ... _ .¡ ....... .. ... ...... ....... .. ..; .•.......••..

. ~¡ª .. A •• '."' ........••••......•.........•.... ~ ..........' : - ................. ¡ .............. ·············t·············

.~ª!~.~.~ ............... ................ .1.............. . . ······t··· ··········· ·············t··············

.~!ª .9.9. !m!t.~.~.~~ .... ............. 1 .............. .............. i .............. ............. ~ ............ .

. ~.~\1 . .I!~.I?~ ....................... ¡........... ······t·············· ·············t·············· B!ª.9.ªmª!!!'!~~ ...... ............. .¡. ..... i .............. .............. L ...... .... .

....... g!ªJ!!~....... . ............ ""!" ••••••••••••• •

E. Cecebre ........... ................. . ::::::::::::i:p:ºº:ºº: :::::::::::::¡.: ::::::::::::: GC :(f.~~~~~~......... 223: 6598 ............. ..; ........................... + .......................... .¡. ............ . ....... . ~.~.9ºª.§.9.I?r.{I.~9. ................ ..................... ........... ;. ............ ......... .. .. + .......... .

B!ª.f':.!.º!-!~ª ............ ............. i .............. .............. ~ .............. ............ f ............ . RB .~!ª.y!g.I?.I~L ................ ....... . 1. .............. ............. t .................... ... ... t ............ .

Cabo Silleiro : ; . .... .... ....... .. ........................... -: ...... ........ .............. ! ........................... ""!" •••••••• •••••

. ~~.~.~.M.i!.iº ......................... .l ......... ................... L ....................... .... L ........... .

. q.~.I..l.~.~.r.ª";>Jh!~!Nº .............. .1 ............................ ; .............. ......... .... f ............ .

. ~ . .f.r.I~rª ............................. 1. ............ ............... ~ .............. ............. t ............ . CM .~ ,.9.~.";>Y.t!l.l.9 ......... .... ······ ··· ··~t· ... J .n~. ··············t·············· ......... ... + .......... .

·.~.·.'.'.c."·. ·.;.'.:'.·.h.·.;.A.m.·.·.;.'.i.,.·.;.·.· ......................... .......... 7" ........................... ............. + .............. ·············f············· E. Ve/le T .............. ~ .............. ··· ··········t·············

....... :T.~i¡i~~L::::::·:::: :::::::::::::+:::.:::::::::: ::::::::::::::;:::::::::::::: :::::::::::::¡::::::::::::: .~,. ~.9.~~.~ª ................ .......... + ........................... + ........................... t ............ . . ~ .. Mªº ............................... ..; .............. ...... ........•... ................ ........ ..; ... . E. Chandrexa Q. 5: 1 48: ¡

:(~~~::::::::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: :::::::::::::1:::: ........ . CS .~: .p..r.ª9:ª ......................... . ~q l ...... M~ ...... ...... ... ,:. . - ·············t ·············

.~ .. ~.~.r:' .. M~.~.~.º .............. Jªl... ... ~.~~ .............. 1... ........... ............. .¡. ...•.........

. ~:.~.{I.r:'.~~g.<? ..................... ..1L .... º,~q .............. 1.. ........... ......... ..................... . E Pumares 16: 4 73 ¡ :

..... :(p.:~~~ii~~ :::· :: :: :::::: ............... ,.;.-1" .......... ...... °.1 . .' •• '.1 .. °, ....... · .. ·····::::T::::::::::::: :::: ::::::::: ~:: :::: :::: :::

.~, .~.{I.¡~L. ......... _ ....... ...... :. .............. : - ............. , ............ . Cl !'¡:~~ia~~ª~"""""" .. }~.~ .... HM~. ·····r·············· . ···········t·· .. ········· TOTAL GALlCIA 338 ~ 100.00 1 ¡ 100.00 13¡ 100.00

15


lOCALIDADES P. niqricollis P. puffinus O. leucorhoa n % n % n %

Ría Ribadeo 2 ¡ 28 57: : ·R¡a · F~~· · · · · · ··········· · ········· ·· ·· ·f·············· ··············r·············· ········· ····t·············· :~¡Ú?~¡g~~¡i~::: : :: : : ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::t:: :::::::::: :: ::::::::::::::t::::::: ::::::: Frouxei ra-Valdov. 1 ¡ 1429: :

(?:g:~? :P:9:~:(~:9:~: : :::: :: :::::::::::I:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: RA Ría Ferrol : : :

:~~i~~¡t~::::: ·: ::: ::: : · : :::::::::::::1:::::::::::::· ::::::.:: . : ~:f : :;:~~:~;: :::::::::::::1:::::::::::::: Ria Corme-laxe: : :

:~~9.~? :if~:~:~:: :: ::: ::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::t: ::::::::::::: ::::::::::: :::t:::::::::::::: Ría Camariñas : : :

....... :~¡~:~¡f~~ : : : ::::::::: : : : : :::::::: :::::I:: :::::::::::: ::::::::::::1::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::: E. Cecebre 1: 1429: :

GC ·E:· F~·~~~~a~· ····· · ·· ..... ......... [ .............. ·········· ·· ··r·········· ···· .............. (" ........... .

....... :~?:g:~? :~~:~:~?~~: : : : : :::::::: ::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: :: ::::::::: :::t:::::::::::::: Ría Arousa . : : 36: 10000

RB :~j~ : y'i9:9::~ ;:: :::: : : : ::: : : : :: : ::::: ~I: ::: ~:~:?~: :::: ::::::::: I::::: ::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: ....... . G~!?!? .~i.l!~l~~ ................ ........ l .... ... .. .. ................. l ............................ l ............. .

Baixo Miño 2: 28 57: :

:~:~:Q:~:?:~?~:ª~~¡ri~: : :::::::::::::I:::::::::::::: ::::::::: :::::t:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: .~ :.f.!.i~!~~ .............................. l ............................ l .... ... ............. ........ ~ ............. .

CM .~: .~.~i?~~~1.9 ........................... l ............................ ~ .............. ............. t ............ . !~f~~!f~~ .~~!~ ....................... ~ .... .. ........ .......... .... ~ ....... .......... ........ .. L ........... . . ~: . ~.~~.t~9.r:t:l.~iM ... ............ .... . l .... .......... ........ ...... ~ .. .... ........ ....... .... ... ~ ... .......... . E. Velle ·T~ira ·Chá······ · ····· · · ··· ···········r··········· ··· ·· ········ ·· ··r· ··· ·········· ··· ······· ·· ··r ··············

. . ............... . ....... . . .... .. . . ... .............. ~ ....... .. ..... ... .. ........ . :. .... . . . . . .. ... . . .. . . . .. .. ... :. . . .. . . .. . .. . . .

. ~ :.¡;.~.~~s!~ ............................ , ...... ... .......... ... .... .. ~ .. .. ... .. ..... ... ......... . .l .......... ... .

. ~ :. M~!? .. ........................ .... . t ... .. ........ .............. l .. ... ............... ........ l ............. .

. ~ :. ~.h~~s!f~X?º .. ... .... .. ...... L ... ....................... l .............. .............. ~ ..... ........ . CS

. ~: . ª.~.9 ............... ........... .. ...... ; ... ......................... ~ ........................ .... l ............. .

.~ :. p..~?s!? ............. ... .. ...... ... ... , ............................ ~ .............. ... ..... ...... l ............. .

. ~ :.$.':l.~ .. M9.r:ti.~.~ .. ............... ... l, ......................... .. l ........................... L ........... .

. ~ : .$.':l.~.~i~9.9 ............ ............. t ............. ......... ..... l .. .. ........................ l ............. . E. Pumares : : : . . . ... . . . . ....... . . .. ....... . . .. .. . . . ... ..... :. ..... ..... ... . .......... .... :. . ... . .. . . . . . .. .. .. . . ... .. .. . :. . . .. . .. . ... .. .

.... ... .~:. P..~n.9.~r!-! !?!? .. : .... ..... ......... ~ ........................ .... , ... ... ........ .... ......... t ............ . E. Salas : : :

Cl :~ :: g:~~~h?~:: : : : : :: ::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::t::: ::::::::::: ::: :::: ::::: ::~ ::: : ::: : :: :::: A Limia

TOTAL GALlCIA 7: 100,00 2: 100,00 36: 100,00

16

BRAÑA Rov.Soc.Ga1.His.Na1. l (V). 1996.

LOCALIDADES P. carbo P. arislotelis E. arzelta n % n % n %

.I3!~.~i.~.~~~.... .. 66¡ 687 1 11 : 6 08

:~¡::~~g~~¡~:::::::: :::::::;~~F: ~:H~: :::::::::::::E:::::::::::: :::::::::~~F:;~:~~ Frouxeira·Valdov 24 : 250: : ....................................................................................................................... . ~.~.9.~~ P.I?~.I.~.9.~ ... ................ 1 ........................... .L. ........................ .1 ............ .

RA .I3!~.f.~.r.~~L ........................ !.l. ... J~,n ............. .L. ....................... ~L ... ?~.1 RlaAres 24 : 250; 2: 111

:~t~~~~~~;:~:~~~::: : :::::::::~n::::j:~~: :::::::::::::E:::::::::::: :::::::::::~E:::~:~~ .~.~~~.I~~~ ...................... .1 ............................ L. ............ ............. 1 ............ . .I3!i'!.~.ªmª@!!~ ................ ;?!U ...... g,~.~ ............... ;... ............ ........ J!H. ..... ~,~ .l3j~.h!~~ .............................. L. ......................... .L ............. ............. 1 ............ . E. Ceceble 751 7 80; :

GC :(f.~f..!~~~ ::::::::: :::::::j~L::j:1~: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: ........ ~.~.9.9.ª.§9.I? r.~9. ..... ........... ;}l ...... º ,;}.1 .............. 1 ........................... 1 ............ .

.I3!!'!.N9.~~ ............ ...... J 9!.L .. )J,.1;} .......... .tü ...... ~,n ........ J?!.1 ... F,9;? RB .I3!!'!. y.19.c?.~, ............ .......... 1~L .... ~A!? ....... ..!.ª.L. .. ~~,º~ ........... JL ... º,~§

Cabo S~leiro : 5: 3 79 : ....... :~~~!?::~}~~:::::::::::: :::::::::~l:::::i1~: ::::: :: ::~~C:::~~:!.~: :::::::::jL:::i~!. Gandaras Budi"o: : :

~;:f.r:~i~:::::: :::::::::: :::::::::::::¡:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: :::::::::::::¡::::::::::::: CM E. Caslrel0 276: 28 72: :

!'~~~~~~~ ••••••••• •••• ••••• 1·.·.· ••• · •••••••••• ••• ••••• ¡ ••••••••••••••••••••••••••• ¡ •••••••..•.•• TeHaChá : . :

....... !~.~~t::-~;;.~: ... ........... ·.1 ••••••••••• ••• ••••••• •••••• ! •.•••.•••••••..•••••••••••• ¡ ••.••••..•..• . 1:=: :. ~.~.9 .................... .......... }l .... .. º.;}.1. .............. L. ........................ .1 ............ .

es E. Prada : : :

~~:~:::t:~*i~~~:~:::::: :::::::::~~E:: ::~:~: :::::::::::::E:::::::::::: :::::::::::::E:::::::::: E. Pumares 4: 042: ¡

el ¡:if~~::~F:EF .•..•..•.•..•... .•...........•. . ...... .j. .............. ··············r .. ............ ·············t.············· A Limia

TOTAL GALlCrA 961 j 100,00 132 : 100,00 181! 100,00

17


% lola l Galicia

100 ------------------------------------

80

60 I

t

40 ~

20 ------- - ------ -------

~~ r7 ~

G. inmer P. crlstatus P . • urltus G. arctic. T. ruficollis P. grlsegen.

• RA ~ GC lHIlll RB ~ CM O CS ~ CL

% lolal Galicia 100 - - - - - - - --

80 ---------

60 ---------

40 ------- ---------- ---------------- -------

~ 17. 20 - -:% ----------

m m ~ ~ :%h 1% I'/l o P. puffinus P. carbo E. g.rze".

P. nigrlcoltis O. teucor:moa P. arlstoleUs

• RA ~ GC lHIlll RB ~ CM o CS !&Sl CL

18

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nat. 1 (V). 1996.

LOCALIDADES E alba A clnerea C ciconia n % n % n %

.~!ª. R.I.~.~.~.~9. ...................... .1 ....................... JH ..... J.,}!? ............ .1 ............ .. RiaFoz : 7: 131 :

Bi~:º~¡g~~i~ : ::::::: :::::::::::i¡3º~ú~º: :::::::::~i¡::::::~:ªi :::::::::::::¡:::::::::::::. Flouxerra-Valdov : 3: 056 .. ........... 4 ........... .. h~9.~~:º~:~(~9i:: ::: :::::::::::::1:::::::::::::: ::::::::::::::;:::::::::::::: .............. L ... ........ . .

RA g!ª . f..~.I.r.9.!... .... .. ........ ... L ..................... ~!H ...... ~ ,ª z. ............. 1... ......... .. g!ª.~.~~............ : 5: ° 94 ;

:~r.~~~;im~;:~:~~~· ··· :::::::::::::::::::::::::::: :::::::::~~1::::::~:~~: :::::::::::::1:::::::::::::: .~.~.Q9.ªIr~.~...........i 3; 0,56 :

·~·i:~~Ir;;:' t: ~m 2i:Hl ........ ~.~.9.9.~ .§.'!.~.r.~.~.9. .... . ............. 1 .... _ ........ ........... .1.L. .... º,}~ . ............. 1 ........... ..

RiaAlousa ; 71: 1330 :

RB :~¡~:Y.i99.fC :::::: : ::: :::::::::::::1 :::::::::::::: :::::::::::::T ::::::::::::: :::::: :::::::1::::::::::::: Cabo Sinello : : :

.. :~~~~:M.}~~:::: ::::::::: :: :::::::::::1: ::::::::::::: :::::::::?1l: :::j:~~: :: ::::::: ::::1::::::::::::: .GA~.~.~.r.ª!? .~!-!º!ñ9 .............. .1 ......................... .1.¡ ...... º,}~ .............. 1.. ......... .. . ~, .f.~~rª ............................. 1 ...................... J~.L ..... ~,~~ . ... .......... 1.. .......... . E Caslrelo : 66; 1236 : CM ............................... .................................................... , ............................... .. . ~r~~rª~.~:-{!ª ..................... ..l .......... .... .... ......... ,L ...... ................... .1 ............ . E Cachamuiña = ; :

:~ ;: ~:~~~ :::: :: ::::: ::: :::: :::::::::::::L::::::::::: ::::::::: 1:1I: :::::?:~: :::::::::::::1::::::::::::: ..... I~!!ª.9.h~ ............ 1... ................... ~.L ..... º,~ ........... J1J .ºº,ºº

E Edrada : 1= 019 ;

¡·.g¡t~~,;;~ .~ :· .. ............• ¡ ••••••.••.••••••••••••••• li •••••• ~:li ••• •••••••••• 1 •••• · •••••••• CS E Prada : 3; 0 56 :

" !~;j--~i~~¡~;~~I~~~~ A Umia . 10: 1 87 ;

TOTAL GAlICIA 1 i 100.00 534: 100,00 1: 100.00

19


lOCALIDADES P. leucorodia A. fabalis A. anser n % n % n %

g!~. !3}.~.?~.~.<? .......... ...... ... ... .. ~ .. ........... .... ........... ~ ....... .. ..... .............. l .. ........... . . ~!~. f.~!; ...... ..... ... .......... ... ..... ~ ....... .. .. ................. ~ ................. .. ......... l .. ........... . g!~. ºf1!g~~!~~ .. .... ... .... .. .. .... L ....... ................. 1.l.JRR.RR . .............. l ...... ....... . F.~q~~~i.~~:y.?!º~~: ..... .... .. .. .. L .......................... l ........................... L ........... . . ~.?g.<?~.P.<?~.i.0.<?~ .... ........... .... L .......................... l ........................... L ........... . . ~!~ . f.!?!.~<? I. .............. ...... .. .. ... L ......... .... .............. l .. ............ ............. L ............ . .~!~.A~~'? ............ .................. l ............................ l .............. ............. L ........... .

RA

. 1?~1.~.~i.<? ......... .... ..... ...... ... ... L ..... f.~~ ............... l .. ............ .... ......... L ........... . , .~!~.~.<?f~~~.~.?~~ .. ..... ...... .... L .......................... l ......... ..... .............. l ............. . . ~.?g.<?~.Ir~.~~ ....................... L ............ .............. l .............. .............. l ............. . g!~.~.~~.~@~'? .. .. .. ......... .... L ........... .. .............. l ........................... L ........... .

.... ... . ~!~J.!~~~ .... ............ ... .... ....... ~ ............................ ~ ............................ ~ ............ . E. Cecebre : : :

GC :~::F.:~~~ni~~::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::: :::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: .... .... ~.?il9.~ .~~.~.~?~9. ..... ....... ...... L ..... ........ ... ....... .... l .............. ............. L ............ .

. ~!~.~.~9.~~~ ... ....... .... ... .. .. ~RLJ!7..~~ . ........... ... l ........................... L ........... . RB g!~ . y.ig.<? .~ : .... .. .... .... .... .... .... l ........ ...... .............. l ........................... L ........... . ....... . 9.~!?~ .. ~i.I! ~*q ....... ... ... ... ... .. ... l .............. ...... .. ...... l ........................... L ... ........ .

. 1?~!J:<.<?~.i.0.C? ................... ... ..... ~ ....... ............... ...... ~ ...... ....... . ... .......... L ........ .... .

. ~.~.~.~.?~~'?I?.~º!~º ..... .... ....... l .............. ............. L ............. ............. L ........... .

. ~ : .f.!.i~!f~ ................... ........... l ........................... .l. ........................ .. L ............ .

. ~ : . ~.?~~.~~I.<? ... ..... .... ... ... ........ l .............. .............. l ........................... .L ............ . !~r~~!r~~ .~~!~ .......... .. .. .. .. .. ... l ...................... ...... l ........................... L ........... .

CM

. ~: .~.?~.~.?I!}~ i.~.? ..... ............ .. l ............................ l ........................... L ........... .

. ~: .y.~.I !~ ...... .... .......... ... .. .. ..... l ................... .. ... .... l ......... ..... .............. ~ ............. . .... ... .T.~fr~.~h? .. .......................... ~ ...... ............. ......... ~ .............. ............. L ............ .

. ~: . ~.~.~~~~ .............. ............. L ........ ..... ... ... ........ l .............. ...... , ...... L ............ .

. ~ : . M~º ........... ........ .............. l ............................ l ........................... .L ............ .

. ~ :. ~.~.~~~f~~~.º ..... ............. l ........................... L ..................... .. ... ~ ............ . E. Bao .... ....... ........ ..... .... ... ......... ..... ~ .............. ..... .. .. .. ... ;. .... ... ... ... . ......... ..... ;. . ....... .... .

CS .~ : .p..~~~~ ..... .... ................. .... l ...... ...................... l ........................... .L ........... . . ~: .~.?~.M~~i.~.9. ... ... ......... .... L .......................... L ........ ..... ............. L ............ . . ~ :.~.?~.~i~g.<? ..... ..... . ..... .. ..... . .L ........ ..... ............. L ............. .............. l .... ......... . . ~ : . p..l,l.~.?~~'? .......... ............... l ........... ... ........... .. L ........ .................. L ............ .

... .... .~ :. p..~.~.?~~~!?!~ .............. ........ ~ .... ....... .. .......... ..... ~ .. ........................ . L ............ . . ~: .~.?!~~ ............. ... . ......... ..... l ................... ........ .L ............. ......... .... .L ........... .

Cl E. Conchas : : : A·i.:imi·a········ ··········· ············T············· ·············r·········· ·· ·· ·········2T"1·00·00· TOTAL GALlCIA 41: 100,00 1: 100,00 2: 100,00

20

BRAÑA Rev.Soc.Ga1.His.Nal. l(V). 1996.

LOCALIDADES T. fefluQlnea A. nelo e A. stle n % n % n %

'~::'~'~i'~~"" """ ·············t····::::::::.: :::::~~~:::L::~:~~: ....... ?¡ ..... 1,~.~ :~¡ú?~g~~i~:: :::::: :::::::::::::r: ................ J~?.L. .... ª,!P. :::::::::::::1::::::::::::: f..~!?~~~.~ª:y.~.I~!?'L .............. f ........................... ¡ ......................... !.1 ...... §,~~ .~.~~ª.R:<?(l.i.~.9.~ ................... + .......................... + ........ ...... ............. f ............ .

RA ::~t~r:.:: :::::::::::::: :::::::::::::f::· ·:::::::::: :::::::::::~:¡::::::º:~l: ::::::::::::l:::::::::::

:t¡~~:~T.~~~:~::::: :::::::::::::1:::::::::::::: ::::::::::: ~:r: :::::~:~~: :::::::::::::1::::::::::::: gl!'tJ;.ª[!!ª(i~~ ...... ............. 1.............. .......... ¡ ... ~ ........................... ~ ............ .

....... g!ªJ!~~ ................ ............. 1........... . ..... + ......................................... . . ~:.J;.~.~.~.~!'! ............ ............. l....... .... . .............................. ~~f ... }~, !E

GC .~ . .f.~.~~~~ ...................... 1 ............................ ~ ........................... t ............ . ... .. .. . 1,..~.!l9.~ .. §.'?~.r.~.99. ................. . 1 .............. ....................................................... ..

g!ª.!Y.9.~~ª ............ .......... J+.J.99,QQ . ...... .?~~.~ .... ~~,n .......... ~~+ .... ~ª,!.J RB B!~)'.19.'?.~ : ......................... 1.. ......................... 1.. ......................... 1.. .......... .

Cabo Siaeiro : : :

:~ª~9:f~j~9: :::::::::::: :::::::::::::r::::::::::: :::::::::1ª+::::::Q:i}i :::::::j~rjii}ª .G.é!I.I).c:I.~.I.~ .. º~l1l~!? ..................................................................................... . . ~:.f.f!~~~ ............................. 1 .............. ............. 1.. ............. ............. L ......... .

CM .I;;J;;.~.~.t.I.~.I.'? .......................... 1 ............... ............. L. .............. .... ...... 11 ..... . Q,~~ Areeiras Avia ; : :

:~~:~~::~~~:~:~ ::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: ....... .T.!!:!~~.f.~~ .............. ............. 1... . ........ JH ...... QAº ............ !H .... ..?,~?

E. Edrada : : : ............................................ ~ ............................ ~ ........................... "!' ••.•• .••.••.•

. I;;:.~~!? ............. ~ ................ ····· .... ··f····· .. ···· .. · · .... · ...... ·f·············

.~ .. ~.~.ªI}~!~~ª.º ................. 1 .............. ·········· .. ··t·········· .... · .... · .. · .. · .. t··········· cs .~::~::~ ........ :::::::::::::1::::::::::::.: :::::::::::~r:::::iü~~: :::::::::::::¡:: .......... .

. f¡".f?~.1) .. ~.~.~.~.9 .................... f .............. ~ ........................... ~ ............ .

. 1;; :. f?~.1).~~9.'?........ ... . ...... f. ... . ........ + ........................... f····· ....... .

. ~:.p..I:I.I).1.~.~~~ ........................ + ........................... + ......................................... . ....... . ª ~.~:.;:r.~H~ª ..................... + .......................... + ........................... t ............ . CL ~;~~~t~~ª~ .. ·· .. ····· ·· .. ··:::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::t .............. ··::::::::: ~¡::::j:~1

TOTAL GAlICIA 1 ~ 100,00 2226! 100.00 101 i 100.00

21

CENSO DE AVES ACUÁTICAS INVERNANTES ------------------ ------------------

lOCALIDADES A. crecca A.c. carolinensis A. platvrhvnchos n % n % n %

Ría Ribadeo 92~ 4 04 ~ 185~ 303

:~¡ ~:f.:~i::::::::::: : ::::: ::::: : :::~~I : :: :::i :i~: :::::::::::::I::::::::::: ::: ::::::: ~:1ºI:: :: ::~:~~: gj~ . 9.rt!g~~!~~ ........ ....... ~.~~L ...... ª,~~ ............... l ..... ................ ;?~~.l ...... ~.ª~. f.~º~~~i.~ª:y.'!I!º!?~-( ............... .L .. ........... ...... ........ l ....................... ªº.l ...... lA.1. .~.'!I.g.~ª.P.<?':1.i.~g.~.: ................. .L. ............. .. ............ l ... ........................ .L ........ .... .

RA .~j~ .f..~!.~º I. .. .............. .. ......... .L ........................... l ........... ... ......... 1º.l ...... Q,?~ . . ~j~.N~~ .. ...... ... ....... .. ........... l ............................ l .................... J;?~.l ... ... ;?,Q~ . . 1?~1.~ªi.<? ... ...... .. ..................... l ............................ l ....................... ;??.l .... .. Q.1~ . . ~j~.~.º f!'n ~~.~.'!I.~~ ... . ....... ?nL ..... ~.!.~ . ........ .. .... l .. : .................. ?1ª.l ...... ~,~? . . ~.'!I.9.~ª.If~.~.~ ..................... ~L .... º.º~ ............... l .............. ......... ªª.l ...... 1.1~. gj~.~ª~ª@ª~ ...... ............. .L. ... ... ..................... l .................... Jº~.l ...... ~. Iº? .

....... gj~J!~~~ ............................. L ......................... L .................... A.L ..... Q.º? . . ~: . ~.~~.~.~.~~ ................... ?~~.l .... ~.º.º~ . .. ....... ..... l .............. ....... ?~º.L ..... 1.?~.

GC .~ : .f.~.~~!"!~~~ .................. ..... l ........................... .L ........... .. ..... .... ºº.L ..... ~. IQª . ...... . . ~.'!I.g<?9 .. ~!?~.~9.~º .............. ºº.l ...... ?,~R ............... l ....................... ª.t ...... ~.ln

gj~.A~º~~ª .............. .. ... ~;?~E .... ;??.~ª ............... l ................... ~. ~1R.l .... ;?~,?? RB .~!i'!Y.iR<? .I:!: .... ..................... L ......................... L ............ ........ ..... L ......... .. . ....... . ~i'!.~!?.~i.l!~l~º ...... .......... ..... .. .L .. ........... ..............•......... .................. L ........... .

. 1?i'!l~.C?~.i.~.C? ................. .... Jº.l .... .. Q.7.R ............... l ..... ............... }Q~L .... ~.Qº .

. ~.~n.9.'!I.~ª~ .. I?~ºj~º ....... ...... ;?l ...... Q.º~ ............... l ..... ......... ......... ~.1L ... JA~ .

. ~ :. f.!.i~!fi'! ...... ... ..................... l .............. ...... ........ l ...................... JRL .... Q.1º. CM .~:.~.9.~~~~1.C? .. ........................ l .......................... .. l ... .................. ;?~.1.l ..... AP.

!~f~!'!! fi'!~.t.~!ª ...................... L ............ ......... .. .. L ..................... JL ..... Qm . . ~:.~.9.~.~.9.~. ~.i.ñ.9 ...... .............. l ....... ........... .......... l .............. ......... ?~L .... Q.~º . . ~ :.y.~.I !~ ..... ...... .. ..... ..... .. ....... l .............. .............. l .............. ........ A~L .... Q.ªQ .

....... .T.~~fi'!.~~~ .............. ... ... AQ?l. .. J?..ªº .... ......... 1.U.ºQ.Qº . ... ... A~L ... ..?A? .~: . ~.9.~ª~ª .. ..... ....... .. ............ l ........................... L .................... }º.l ...... Q.~~ . . ~:.M~º ................................. l .............. .. .. ... ....... l ....................... 1~.L ..... Q.?Q . . ~ : .~.~.9.~.~f~Xª.9.: ...... ...... ... .. l .............. ............ .. l ......................... ~.L ..... Q.1Q. .~: .~.~.C? .... ........... .. .......... .... . L .................. ... .. .. L ..... ........... .... A~L .... Q,~~.

CS .~:.P..~9.~ª ... ... .......... .............. l ....................... .. ... l ........... ... ......... 1ª.l ...... Q.?~ . . ~:.::?~.':1 .. ~.9.~i.~.~ ................. ... l ......... ................... l ................... .... ~ª.L ..... Q.~~ . . ~: . ~.~.':1.~i~g.<? .... .. ............... ... L ...... .......... .......... l .... .................... 1~.L ..... Q.?~ . . ~J'.I,l.~.9X~~ ........ ... ... ....... ... .L ........ .................. L ......... ............ 1~.L ..... Q.?~ .

....... . ~ : .p..~n.'!I.~~~t?iª ...... .. ............. .L ..... .. .......... ........ .. l ........ ... ............ ?L ..... Q.~~. E. Salas 50: 2 19: 25: O 41

Cl f~~~i~~~~::::::: : : : : :: : ::::~~~F : :::~ :~~: :::::::::::::F:::::::::::: ::: ::::~~~F<f~~: TOTAL GALlCIA 2279~ 100,00 1 ~ 100,00 6107~ 100,00

22

... '!lo total Galicia

'"

"

"

,

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nal. IIV). 1996.

l-i:lOC II RB

P-~.

~CM D es ~CL -----"'--------'

'" (teca ... "" .... h¡nCI>Of " ~t.,,.... " .... OlrienSOs

l • "_-,&'I=-_"'_-,III=-_"_-=~=-_'"_-=D=-"'_--,¡¡¡¡,,--'_'-,

23


LOCALIDADES A. acula A. 'lo N. rutina n % n % n %

RlaRlbadeo 392~ 6395 4¡ 065 i

i!~,~~ji:;;rd~;:. ......~~¡ •••• :~:~~ · •• · ••• :~~l· ••• ~~:~~ ••••••.•••.••• ¡ ••••••••••••• . ~.{l.9.9:~-º.9.~.1.~.c?~ ....... ............ 1. ........... ............... 1.. ............ ............. 1 ............ .

RA Rla Ferro! : : :

:~~~~~::::::::::::::::: :::::::::::~E:::~:~~: ::::::::::::I:::::::::::: :::::::::::::E:::::::::: .~!~.9.9:[!!!!t.~.{l.l$!'! .... ............. 1 ....................... t§l .... ~,~º .............. 1 ............ . . 1,..{l.9.9:~ .T.f~!?~ ....................... 1 .......................... .1 ........................... .; ............ . RJa Camaril'ias : : ;

:~iª:~¡~:::::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: .~ .. ~.~.~l?[~ ......................... 1. ............. .......... .!..L. .... ! .• 1} ............. 1. ........... .

GC .~: .f..~~!'!~~l': ..................... 1. ............. ............. 1 .......................... .1 ............ . ....... . t,..{l.9.9.~.ª9.1?1]I.¡;¡:º ..... ............. 1 ......................... ~l ...... º,~ª .............. 1 ............ .

. ~¡~.&ºH~!\ ................... 1º~1 ... J?,?ª . ....... ~º.11 .... ~ª,!?~ .............. 1 ...... ~ ..... . RB B!~.Y!9.q..r:L ........... ............. 1 .............. ............. .L .......................... 1. ........... .

Cabo SiBeiro : : :

....... ~;~~:~r~~~~~;~i:: :::::::::::~E::::~:~~: :::::::::::~E:::~:~~: :::::::::::::E:::::::::: E. Frieira i j :

CM :~;:9i~v.~9::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: ::::::::::::11::;:ºº:ºº N.!'!~[~.~~~ ..................... 1 ........................... 1 .......................... .1 ............ . E. Cachamuil'ia : : :

....... :~~~:.~~~:::::::::::::: :::::::::i;'E::::;;;;: :::::::i~E:~¿~: :::::::::::::E::::::::::: E. Edrada : : ;

:~::~~~~~;~~~:~.:::. :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: ·E::·s·ilo··················· ............. ; ........................... ; ........................... ; ............ .

es l.~~~i.i:~~ •• · ••••••••••••• 1·.·· •••• · •• · ·•·•· •• · •• ·.I ••••••••• · •• · ••••...•••• .l ••••...•..••• E. Pumares : : :

....... :~;:p.:~~:~~rn~:::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: E. Salas ; : ;

Cl :~;:9.~n~h~~·:::::::::: ::::.::::::::1:::::::::::::: :::::::::::!.1::::::1:1~: :::::::::::::1::::::::::::: A Umia : 5: 081 ;

TOTAL GALlCIA 613¡ 100,00 619¡ 100,00 1 ¡ 100,00

24

BRAÑA Rov.Soc.GaI.His.Nal. l(V). 1996.

LOCALIDADES A felina A full ula A marila n % n % n %

Rla Ribadeo : 1 i 0 11 :

~i::~t~~~~i¡~ :::::::: :::::::::i~E:;:~:~~: :::::::::::::E: :::::~:: :: : :::::::::::::E:::::::::: .t;.,~!!~~.r.~:Y.~~9~ ................ .L ............. .............. l. ....................... ... 1. ...... .... .. . ~.~.9.9.~ .. !?9D.i.Q.9.L ............ ..7.L. .. A.~~ .......... ~~L .... ~.ª!. ......... JHJ.ºº.R9 Ria Ferrol ; . . RA ........................................... j .................. · .. · .. · .. ·f .. ··· ...... ··· .......... ... + .~!~.f.V.~............... .. ......... ~ ........................... + ........................... ~ ........... . . ~~!c:!<:t.1.9....................i. i ...... ... ~ ............ . Rla COlme· Laxe ........... ~ ............................ ! ......... ..... .. .

:(~.99.~Ú!~~: ::::::::: ::.:.::: .. :::1.:: .. :::::::.: .:::::::.::: . .L .. :::::::.:: ::: .. :::.:::.1::.:::.:::::: Ria Camaliñas : : :

....... ~~~~i~~;~: ::::::::::: :::::::::i~f::::i~:~~: ::::::::::::::¡:::::::::::::: :::::::::::::;:::::::::::::. GC fi~t.~~t.~~~::::: :::::::::::::t:::::::::::::: :::::::::::::t::::::::::::: :::: :::::::::1:::::::::::::.

Rla Arousa : : : RB .......... : ................................. '!' ............................ ~ .... ....................... '!' ........... .. ~~~'~~i~;o· .... · ..... · .. · ...... ··t .. · .. ·· ...... · · .. · ...... · .. t ................ · .. · .... · .. f· ........ · .. ·

....... ~:~~:~~!.t~~~~~~:: ::::::: :: ::~F:::~: ~~: :::::::~~~E::~~:~~: :::::::::::::E::::::::::: E. Frieila : 36: 390 :

CM 'E:'Cas'i~eio'''''''''''' .. · .... ··'iir .. · .. ·S·4S· ·· .. · .. 31j·r·· .. 34•31· · .... · .. ··· .. 1 .. · .. · .. ··· .. A¡~~¡¡~ :~~~:::::::: : :::::::j~l::jÚ7.: ::::::::j1:t::::j:~?: ::: ::::::::::1::::::::::::: E. Cachamuil\a 13 : 9 15 15: 1 62 :

:~ ;:y.~¡~: :::: :::::: : :::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::i(::::::J:~~: :::::: :::::::1::::::::::::: TerraCha 10; 7 04 4; 043 : ............................................ "!' ............................ ~ ........ , .................. "!' ........... .. E Edrada : : :

f:M~::::::::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: .¡;t.~.I}<:t.~.~~~~<:t. .q, ........... ~ ......................... .) ........................... ,f ........... .

cs :~~:~:.~~::::::::::::: ...... ::::::::::L::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: .~J?~.~ .. M~.~~.~.9: ................. ªL ... ~,§~. 18 ; 195 ; .~ t.§.~.~.~~9.<? ....................... ?+ ...... ~,~ .1. :::::::::::r:::::R:ª?: :::::::::::::1::::::::::::: E. Pumares . ; ;

....... :~::~i~~~:~~~:::::::: :::::::::::::E::::::::::: :::::::::::::E:::::::::::: :::::::::::::E:::::::::: Cl E. Conchas ' : : A'Limia ...... .. · .. ·· .. ·· ........... 321 ... 22.54. . ..··,t· .. · .. ' ·30· .... · ........ t ...... · .... ··

TOTAL 142i 100,00 924~ 100,00 6i 100,00

25


lOCALIDADES M. niara M. sDeculata B. clanaula n % n % n %

.~!~ . R.i.~.?~.~.~ ...... .. .. ..... ..... .... , .. .. .......... .............. , ............................ l ............. .

. ~!~.E.<?~ .. .............. .. .............. , .............. .. ..... ..... .. , ............................ l ........... .. .

. ~!~. º~!g~~! r~ ...... .. ... .. ..... ... .L .......................... .L. ... ....................... l ....... ...... .

. f.r~~~~l~~:Y.?!~!?~ : .. ..... .... .... .L .......................... .L. ....... .................. .L ............ .

. ~.?9.~~.P..<?D.i.~.<?~ .. .... ..... ........ L ............. ....... ...... .L. .......................... l ............. . RA . ~!~.E.~!.~~l .. ... .... ... ............ ... .L ............. ............. .L .... ........... ............ l ............. .

.~!~ . Ar~~ ...................... ... .. .... l .............. .............. l ........................... .L. ........... .

. I?~l~~i.'? .......... ...................... l ............................ l ................... ........ .L .. .. ........ .

. ~!~ . ~9.r!"n ~~.~.?)(~ .... .. ....... ... .. , ... .......... . ..... .. .... ... , .. ...... ................... .L. ........... .

. ~.? g.~.~ .I~~.~.? .... ................. . .L ........................... l ............................ l ... .......... . g!~.~.~~.~@~? .. .... ............. .L .. ......................... , ................... .. ...... .L. ........... .

.. ..... . ~!~. ~!r~? ... .. ........... .... ......... L ............. ..... . ..... ... , .. . ........ .... ..... ..... ... , .... . ... . ... . . E. Cecebre : : :

GC :~: :¡~~~~~i~~ : : : :: : :: : ::::::::::::::::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: .. ..... . ~.?9.~~ .~!?~.~~~9. ... ... ............ .L ............. ............. .L. ............ ........ .. ..1.U .QQ,RR.

Ría Arousa 73: 100 00 : :

RB :~¡~:y:ig~: :~:::::::: : :: : : ::::: ::::::::I:::::::::::::: ::::::::::i[jQQ:QQ: :::::::::::::r::::::::::::: .. ..... .~ ~!?!? .$. i!! ~ !~9. .. ........ .. .. ... ... .... l .............. .............. , ........................... .L. ........... .

. 1?~l)(.<?Mi.~!? ..... ....... . .. .. ...... ... . , ............................ l ...... ..................... .L. ........... .

. Q.~n.9.?~~~ .. I?~~!~~ .. ........ ...... , ...... ........ .............. l .............. ............. .L. ........... .

. ~ : .E!!~!~~ .. .............. ........ .. .... , ............................ l .............. ............. .L. ........ .... . CM .~ : .~.?~~~~I.<? ........ .... .............. , .......................... .. , .......... .. ...... ......... .L ............ .

N~~!r~? .f.-~!~ ......... .... .. .. .. .. .. l ............................ , .............. ........... ) ............. . . ~ :.~.? <:.~.?~.~l~.? .......... ......... l .............. ........ ...... ~ ............................ ~ .... .. ..... .. . . ~:.~!.~!!~ .. ..... ............ ............. , .............. .. ..... ..... .. , ............................ l ............. .

....... .T.~~~~.~h~ ............................ , .............. .............. , .. ... ......... .............. l ........... .. . . ~: . ~.9.~~~~ ............... .. ......... .. l ............................ , ............................ l ....... ...... . . ~: .M ~~ ......................... ........ , .............. .............. , .............. .............. l ............. . . ~ :.~.~~~~~~~~.Q ............... .. .. l ............................ , ........................... .L. ........... . . ~ :.~.? <? ... .... .... ..... ... ...... ....... .L ............. .............. , .............. ........... .. .L .... ........ .

CS .~ :. p..~~~~ ............................ .. l ............................ , .... .......... ... .. ...... .. .L ............ . . ~ : .~.?t:1 .. ~.ª~l~.~ ...... ........... ... l ...... ...................... , ........... ... ............. .L. ......... .. . . ~ :. ~.?n.~i~g.<? ... .. ..... ........... .. . l ........................... .L. ............ ............. .L. ........... . E. Pumares : : .

....... :~ : : p.:~:~:?i~~ ~¡~ : : : : :: : : ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::: : ~::: : : : :: :: : : : : ::::: ::: ::: :::t:: ::: ::: :::::: .~: . ~.?!~? ............. ... ..... ... ... ... , ..... .... .... . .. ....... ... .. , ... ..... ...... ... ........ .. .L ............ .

Cl .~ : .~.~~~~~~ .. .... ...... ........ ... .. . , .................. ...... .... , ........... ..... .......... .. , ....... ...... . A Limia

TOTAL GALlCIA 73 : 100,00 2 : 100,00 1 : 100,00

26

BRAÑA Rov.Soc.Gal.His.Nal . 1 (V). 1996.

LOCALIDADES M serralor P hahaelus R. a uallCUS n % n % n %

:~¡::~~~::::::::::::::::: :::::::::::~t::::::~'~~· ::::::::::::::~:.:::::::::::: :::::::::::::~::::::::::::: g!ª.9.!,!g!!~!!¡L. ..... .. ...... ~....... .. ............................ .¡. ............. .

:~;~~~:~~~~~::~::: :::::::::::::1:::::::::::::: ::::::::::::::;:::::::::::::: .. ·::::::::t:::::::::::: .~!~. f..~.r.~9.I... ......................... ~ .................. ......... i............... .. ....... '!' ...... .. g!ª.f.'..~~ .............................. !'.......... . ............. ; ......... .;, ... !;l:ª1ºª(C? ................................. L ....................................................... f ...... . Ria Corme-Laxe ¡ ............. .;, ............ . (~g~~:f¡~~~:::::::::: :::::':::::::r::::::::::':: ::::::::::::::~:::::::::::::: .......... ..1.~ .. ~'ºº,ºº g!ª.~3!mª!!flª~ .................. + ........................................................ .¡. .. .

....... g!ªJ!!~.......... . : : E Cecebre ......... · .... · .. ·1 .. · ........ ·:: ::::::::::::H::::~º:ºº: ::::::::::::T:::::::::::'

GC ~):e~~¡jia~::::::::: :::::':::::::¡:"::::::::... . ... , ............................ ~ ........... .. Lagoa Sobrado : : : ....... :~¡ª.~~9.~~~:::::::::::: :::::::j~l::::hlü~: ::::::::::::::1:::::::::::::: ::::::::::::1::::::::::::.

RA

RB .~!ª.y'19.9 .. ~, ......................... 1. ........................... c ..... ...................... 1 ............. .

····· .. t ...... · .. ··· ..

Cabo Slneiro : : :

:~¡~~:~t~~~~¡~~:: :::::::::::~I::::::~::~: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::;:::::::::::::.

CM ·~·'¿~i,:r;.I.9....... . .. :::::::::::~:::::::::::::: :::::::::jr:::~º:ºº: ::::::::::::::f:::::::::::::: !~!~!'!i!ª~.~~!ª... . ............. .;, ............. . .............. , ........................ + ............ . . ~ .. ~.~.I:l.~.~I,l.~i).? ................. t ........................... ~ ........................... .i. ............ .. . ~ .. ~.~~.. .. ................... t ............................ c .......... ... ............... ~ ........... .. .T.~!!ª.~.~~ ....... + ............. .............. ~ ........................... + ............. . . s .. ~.<:1.~ªºª .............. ............. 1 .............. .............. : ............................. '!' .............. .. . ¡;; .. MªR ............................... f ........................... ~ ........................... + ............ .. . ~ .. ~.~.ª!!~!!'!~ª.9 ............................. ...... ........... , .......... . E Bao ................................ _~ ...................... · .... f ......................... .;, ............ ..

CS ~ .. P!.?~... . ............ + ........................... ¡ .......................... f ............. . . ~ .. ;?~.~ .. ~.?r.1J.i).9.... .. ... L........ . . .............. ¡ ........................... .;. ............ . . ~: . ;?~.~.~.<mg ... ......... .............. L. ......... ................ ~ ........................... ~ ....... . . ~:.P.1;l.r:r:r.~.(~........... : ................ l .............................. ,' ............. . ... -: ......... ..

....... .. ~ ....... ~ ..... : ... ~ ... ' ... ~!!!~ ............. ,; ............................ ¡.......... ..· .......... t· .......... · .. CL ! 3~~~hªs :::::::;:: ......... _ .. ::::::::::::::f::::::::::.... . ::::¡:::: .. TDTALGALlCJA 59¡ 100.00 2; 100.00 n 100.00

27


% total Galicia

l00

r----------------------

~ L-- --------------------I

w r -- ---------------40

A. acula N. rufina A. fuHgula

• RA ~ GC lllllI RB t:2I CM o CS ~ Cl

% total Galicia 100 -- -------

80 -- -------

60 -- -------

40 -- -------

20 -- ---- ---

• ~ M. speeul.l. M. serra1us R. .quatieus

M. nlgr. B. elangul. P. haHae1us

• RA ~ GC llJJII RB ~ CM O CS ~ Cl

28

BRAÑA Rov.Soc.GaLHis.Nat. l(V), 1996.

LOCAUDADES G. chloro us F. atra H. ostra\eQus n % n % n %

.~ !~.RI.t?~.<t~9. ....................... .> •••• ••••••••••••••••••• ~º.L. ... }.~~ ......... J§1 ..... .;?.!4 B!~.f.~~ .................. ............. 1 ......................... 4.L ..... R,~§ .............. 1 ............ . g!~.9rt!g!-!~!~ª ..................... 1 .............. .......... ..1 .L .... R.n ....... 1~1L . .?ª,Rª Frouxeira-Valdov : 350 : 40 05 ¡

:~:~9B.~:º~~)~~:::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::: :~~:t::::j:~!': :::::::::::::1::::::::::::: RA Rla Ferrol : : ¡

:R!~:A~~ : :: :::::::::::: : :::::::::::::¡:::::::::::::: ::::::::::::::¡:::::::::::::: :::::::::::::¡::::::::::::: '~:~¿~;~~:l'~~e"" ............ + ............ .............. ~ .............. :::: : ::: :4i +::: : : :Ü~~ :~:~~~:i~~~i: :::::::: : :::::::::jL:::º:~º: ::::::::::::::r:::::::::::::: ............. .;. ............ . . ~!ª.~.ª!"!"!ª!l~'H!~ ....... ............. 1 .............. .............. L ........................ ... l ........... ..

....... g!ªJ!~~~ .... . .. .. .. .. . ' : . E. Cecebfe . :::::::::::::1:::::::::::::: :::::j~~:t:::: ~:?'j~: · .. · .. · .. · .. ·r·············

GC :(:f.~i.Y~ri~~:::::::··' : · .. · .. ·······t ············· ....... ~.~.99.ª .§.9.~.r.~.º9. .... : :: : : :::: : ::~L:::üi :::: : ::: :~~L::::~;~Ú :::::::::::::1:::::::::::::

RiaArousa 1: 090 2 : 023 344: 5890

RB Rj~:YI99::~;: :: : :::: : :: : ::: : :::::::(:::::X~i :::::::::j :t::::::º:~i: :::::::::::::1 ::::::::::::: Cabo S~leiro . : :

....... :~~~~M:i~9:: ::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: ::::::::::Ün::::::?:¡ffi: :::::::j~L:::~:~~ .G.~.I).~.~.m~J~!-!~!~9 ............... 1 .............. .......... ) .l ...... º,~1 . ............ .1 ............ . . S .. f.f!~~ª ................ ............ .1 ............................ l ...... º,~ .............. 1. ............ .

CM .S : .~.~~.r.~.I~ ....................... J1 .... J!,~º .......... ª~L .... ~,U .......... ... t ..... ....... . A~~gl~ª~.~~lª ....... .............. ~ ........................... + ........................... r ............ . :~::~;;::~:~::::: :::.: : :::::::::jl : :::::º:~º: ::::::::::::::t:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::'

.... .T.~~~ª. S; ~~.. ....... . .. .. . ....... ~.l ...... ~?º .......... ?!.l ...... ª,ª.1. ............. 1... .......... . . 1i: :J·.9.~ª~ª ........................... ~ .............. ···· .. ····· .. ·f·············· ···· .. · .. · .. ·f .... · .. · .... · .~ : .Mª!L.. .... ........... ... .......... ... . . .... . ............. f ...........•. ..••.••.•..•. . .¡. ............. . . 1i: :.~.I;1.~.f!~r~~ª .~t ... ............. 1 ........................... + ........................... f ........... .. . ~:.~.~.9 ................................ .1 ............................ ;. .......... ............................... .

CS E. Piada : ¡ :

:~; :~:~:~::M~~:~:~ :::::: : : ::::::::: ~1 : :::::~;?º: :::::::::~i:t :::::: !.:~?: ::::: ::::::::1:::::::: ::::: .~:.§.<;I.I).~~ ......................... 1 ........................... .L ................... ...... .1 ............ . E. Pumares : 12: 137 ; .... .... ..... .. . .... . .. . .. . .. .. .. .. ... .... . . "!" ••• •• •• ••••••• ••••••••• ••••• ~ •••••••• , ..... .. . .. .... .. .. "!" .. . ........ .. E. Pena/lubia : : :

.~~ .. ;L~]~;;~;;F ;;~jr i:jj F TOTAL GAlICIA 11f 100,00 874 1 100,00 564 1 100,00

29


lOCALIDADES C. dubius C. hiaticula C. alexandrinus n % n % n %

.~!~.R.i.~.~.~.~~ ....... ... .... ..... ~ºL . ~.9º,ºº ............ ªL ..... ~,~~ . .......... AL .. ~º,ºº. Ría Foz : : : ..... . . . .. ... . .. .. . . . . .. . . . . .. ... ... . . . ...... ;. ..... . .. . ... . . .... .. . .... . . . :. . . ...... .. .. . . ..... ..... .... :.. .... . .. ...... .

. ~!~ . ºr!!g~~!~~ ........ .............. l .............. .............. l .... .......... ... ....... ... L ........... .

.I::~~~~~i.~ª:'!!*:!~~: ................ l ........ .................... l .......... .... ... .......... L ........... .

. ~.~.g.SJ.ª. P.SJ.~.i.~.C?~ ... ... .... .......... l .............. .............. l .................... .... ... L ....... .... . RA Ría Ferrol : : :

:~j~:A~~~:::::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: :: :::::: :: ::::::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::: .I?~l<;J.ªi.C? .................. ............. .L ............. ............. L ............. .............. ~ ............. . . ~!~ . ~.~~!n~~.~.~.~~ ........... .. ... .. l .... .................. ... ~.l ...... !.I~~ ......... ..... L ........... . . ~.~.9.~ª.Ir~º.~ ........................ l ......... .. ... .. ...... .. ... L ............. ............. .L ............ . . ~!~ . ~.ª~ªf!~ª~ ............. .. ..... l ... ...... .. ... ..... ...... ... l ........................ ... L ........... .

... .. .. . ~!~.~!f~~ ................ .............. , ... ......................... , ..... .. ....... ............. L ............ . E. Cecebre : . ; GC ·E:·F~~~~~~~········· ·············T·· ··· ······ ··· ... ..... .. ................ ....... ..... .....•...... ........

....... :(~g~? :~~:~:~~~~: :::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::: :::::::::t::: ::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: B!~.t..~º~~ª ............ ............. .L ............. ........ )ªL ... ~~.~~ . .......... JL.JQ.Qº . .

RB .~!~ . yig.C?.t:'! ; ..... ..................... l .............. .............. l .... ....................... L ........... . ....... . c;.~º~ .. $.i.I! ~i.~~ .. ................... ... l ........................ ... L ......................... L ......... ~ ..

.I?~ll:<.C? .~.iM ... .. .. ................... L ...... ...... ...... ... ~;?.L ... ?.Q.ºº . .. ......... ~L .. ?Q.QQ .

. G.~n.~.~.~ª~ .. ~~~!~~ .. ............ .. ~ ............. . .......... ... L ............. ............. L ........... . E. Frieira ... .. .... .. .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . . ............. ;. .. .. . . . . . . . .. .... . . . ... .. . . . :.. . ... ... .... .. . .. ........ .... :. .. ... ........ .

CM E. Castrelo

:6f~~jf~~:~;¡?: ::: : :: : : :::: ::::::: :::t: :: ::::: :: :::: ::::::::::::: :t:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: .~ :.~.~.~.~.~.~~i.~.~ ... ... .............. , .............. .............. ~ ..... .. ..................... l ............. . E. Velle

....... :t~if~:~h( : : : : ::: : : ::: ::::::::::::::t: ::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::: .~:.~.~.~?<;J.? ............................ ~ .............. ......... ..... ~ .................. .. ....... .L ............ . . ~:.~~~ ........... ............... ....... ~ .... .. ........ .............. , ............................ l ............. . . ~: .~.~.~.~~f~~ª .º .................. , ..... .... .. ................. , ............................ l ............. . . ~: . ~.~9 ..... .......... ... .. ......... ..... , ......... ...... .......... ... , .... ....................... .L ............ .

CS .~ :. p..~~.<;J.? ..... .. ....................... , ............................ ~ .............. ............. .L ............ . . ~:.~.~.~ .. M~.J1i.~.~ ................. ... l .............. ......... .. .. L ............. ............. .L ............ . . ~ :.~.~.~.~i~g.C? ........... ............. L .......................... L .. ........... ............. .L ............ . E. Pumares : : :

....... :~ ::p.:~:~:~:~i~~¡? :: : ::: :: ::::::::::::::t:::::::::: :::: ::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::: ::::::::::::::::::: .~: .~.~!~~ ............................... , ... ..... .................... , ............................ , ............. .

Cl E. Conchas : : .. ... ..... .. ... ... ...... ....... .............. ~ ...... ... ..... ... . . . . .... ... :. .. .... ........ .............. ~ ...... ....... . A Limia

TOTAL GALlCIA 10 ; 100,00 84; 100,00 10; 100,00

30

BRAÑA Rov.Soc.GaI.His.Nal. 1 (V) . 1996.

V. vanenus P._squatarola P. a IIcalla LOCALIDADES n % n % n %

.R!!,!.~I.~.~.~9: ....................... + .............. ......... ~.1.~ ...... º,?l . ......... ~~+ ...... ~,!R

.~!!'!.f.~.~ .............................. +....... . ........................................................ . ~!<! ~rI.!9!J~If<! ............ ; .. . ....... J1RL ... .!..!R . ........... :?l ...... Q,:?ª . . f.~~!!~~W3~: y.~.Ij:j~:~ ................ ~ ....................... :?!?; ...... M:? ............. ~ ............. . . ~.~!l9:ª-.º.I?~If.l.~ ................... t ............................ ~ ........................... +

RA .R!!'!.f..':!.r.r.9.I ............... ·············t ............................. ~ .. ............. ·· .... ·······t.·············· .R!~.f':..~f!.J ................. ...................................................................................... . . ~~!~ª-i.9; .................. ............. 1 .............. ...... J1.~.¡ ... Jº,º.1 . ............. 1 ............ . . ~!~.q9:~~!t.~~.~~ ................. 1... .................... ~R.¡ ..... },~ ......... J?l ...... ~,~º .~.~.9.9:~.Ir~~.~ ................... ···t· .. ·· ....................... ~ ........................ ····f·· .......... .. mª.~.ª-mª[!nª~ .................... ~ .............. ··············r·············· ·············t ............. . . ~!ªJ!~~ ................ ·············t······ .. ······ .............. ~ .............. ·············t··········· .. . ~:.~.~.~.I?:r:~ ......................... ,;, ............................ L. ...................................... ..

GC .~f~.~~~~ª~ ................... + .......................... L .............. ... ... ª~L.J..1,ºº . . ~.~.9.9.ª-.~9.I?r.~.~9: ................................................. c ..................... .••.•• 1 ... ......... . RiaArousa 1= 045 1032: 7227 8= 113

RB :~!~:Y.~~:~;:::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: ........ ~ª!?~..!?i.I!~.[9: .......... ............. 1 .............. .............. ;,., ............ ............ .1 ............. .

. ~ª1~9.M.IM ........................ _L. .................... ~L. .. },ª;? ......... 1ª1 ...... 9..?l Gandaras Budiño: ; ............. .i. ............ .. ............................... ···········-t·············· ·············t·············· .~:.f.r!~!ª .............................. ,......... . ............. ;.. . ............ ." ............ ..

CM .~: .g.~.~.t.r.1?;1.9 ............. ..... ·-· .. ··t .. ··.. . .... ;. ................ ·· .... · .... t· .. ·· .... ····· Ar~~!ª!!.f..~ª .................... -............ . .. + .......................... t ............. . . ~ .. g.~.~.~.ªJ)}~¡.~.~ ...... ........... _1 .............. ............. ;. ........................... f ............. . . ~:.y.~.I!!'! ............................... 1... ........................ L ......................... 1... ........ .. TerraChá 9: 409 ; 189; 2666

.. :~::~~~ª~ª:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::¡:::::::::::::: :::::::::::::+::::::::::::: . . ~,.Mª9 ................... · .. ··· ...... ·t .... ······· .. · .......... ··t······ .. · .... · ······ .. ·t···· .. ······· .~:.~.~.~("!~r~~~.9.: ... · ...... ···· .. t· .... ···· .... · ............. 0.... .......... ···· .. · .. 7 .............. . . ~:.!~.~.I?.................. . .............•. .............. .. ...... . ·····r·············· ............. ~

CS .~:p.r.ª~~ ................. ··· .. · .. · .... t .......... · .. · .............. ¡ ........................... f ............. . . L~.~.~ .. ~.~.~.~.9:... ... .............................. .. . ..... + ......................................... .. . ~:.§.ªn.t.lªg.I? ........ ....... ........ .¡. ............................ ~ .......................... 1... .. ........ .

. ~:.!:'.y.P.~.~!'!~ ........... · .... ······ .. t· .. · .. ··.. . ... } ......................... ·f· .. ·· .. ······· ....... .1;; .. P..1?~.~.r.! !!!?!~...... . ............. .i.......... ..... . ............. ;............... . ........................... .

E Sal : , , CL :~::ª?~h~~·· ........ · ........... + ............ · ........ ·····t······ .. · .... · ............ + ........... .

21it"'9s'4S' ··· .. ·· .. · .. ··t .. · .. ········· ····· .. 3Üt .. 4485 A limia Tal AL GALlCtA 220¡ 100.00 1428~ 100.00 709~ 100.00

31


lOCALIDADES C. canutus C. alba C. minutus n % n % n %

Ria Ribadeo ~ 60 ~ 52 17 ~

:~j~:f.~i:: : :: :::::::: ::::: ::::::::::::T::::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: ::::::::::::T::::::::::::: gj~.º!1!g!-!~!~~ .... ......... ... ..... L .... ........ ... : .. ....... L ......................... L ........... . Frouxeira-Valdov. ~ 20 ~ 17 39 ~

:(~:g:~~:º:9:~:(~:~~: ::::: :::::::::::::r::::::: :: :: :: :::::::::::::r:::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: RA Ria Ferrol : : :

:~j~:A~~~: :::::: ::::::: : : ::::::::::::::t:::::::::::::: : :: :: :::::::::~: :: : ::: ::::::: :::::::::::::::::::::::::::: .1?~!9.~i.9 ..... ............................•....... .....................•............................•.............. . l3j~ . ~.~r!n~~.l,..i?'.<~ .................. ~ .. ..........................•........................... ,L ............ . . l,..i?g.~~.Ir~p..~ ... ....... ............. ,L ..... ...................... l. .. ........... .............. L. ........... . . l3j~.~~~~@~~ ...... ......... ... . ,L ........................... l ........................... L ........... .

....... . l3j~.!-:!~~~ .. ......................... ... ~ .............. ..............•........................... ,L ............ . E. Cecebre ~ . ~

GC :~;:F.~!Y~~~~~ : ::::::: : ::::::::::::T::::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: ........ "'~.9.~~.§!?I?~~9.~ ................. . ,L .......................... ,L. .......................... ,L ........... ..

Ría Arousa 6~ 46 15 ~ :

RB :~j~:Y.ig~::~;::: ::::::::: ::::::::::::T::::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ....... .9. ~ p.!? .. $.i.I!~l ~~..... . .... .. ............ l.............. . .. ...... ..... l..... ... ...... . ............ .L ........... ..

. 1?~!'.<!?..r0.i!j.9 ....... .. .... ... .. ..... L .... ~~,ª!? ...... .. }!?l ... }Q,:P ............. 1.LJ.QQ,QQ .

. q.~n.<:i.~.~~~ .. I?!-!g!~~ ................ ~ ........................... ,L. ........................... l. ........... ..

. ~:. F. f!~!~~ .............................. ~ ........................................... ........................... .. CM .~: . ~.~l?t.~~I!? .................................................................................................. ..

. Ar~~!~~~ .~~!~ .. ..................... l. ......... ... ........ : ............ ..... ................................ .

. ~:. ~.~.~.I:l.~.IJl.~i.~.~ .. ................ ) .............. ... .................................................... .. . E. Velle

....... :i.~ir~:~h~: ::::::: :::::: ::: ::::::::: ::t: ::::::: :::::: ::::: :::::::::t:: :::::: :::::: ::::: ::: ::::::t:::::::::::::: .~: .~.<:i.~~~~ ............. ............... ~ ........................... ,L. ........................... l. ........... .. . ~ :. M~~ ................................. l .... .......... ............. ,L. ........................... L ........ .. .. E. Chandrexa Q ~ ~ ~

:(~:~:9:::::::::::::::::: :: :::::::::::::I:::::::::::::: ::::: :::::::::::::::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::. CS .~:.p..~~.9.~ ........ ........... ........... l ................. " ........ ,L. ......... .... .. ........... ,l. ............ .

. ~:.§.~.~ .. ~.~r:ti.~.~ .... .. ... .......... . l ...... ......... .. .................... ...... .. ............ L ............ .

. ~ : .§.i?~.~i~9.9 .. ................. ....... ~ ....................... .... ,L ........................... L ............ .

. ~ :. p..':I.IJl.~.~~~ ... ...................... l .............. ............. ,L. .......................... ,l. ............ . ....... . ~ : .p..~.~.~.~~!-!!?!~ .. .............. ...... l .. .......................... l .. ......................... .L. ........... .

. ~:.§.~.19~ ..... ... ....................... l ....... .. ..... ..... ........ ,L ........................... L ........... .. Cl ~:8~~~~~~ ................. ........ ~ .................. ... .... , .. ~ .... ........................ ~ ............ .. TOTAlGALlCIA 13i 100,00 115 ~ 100,00 1~ 100

32

BRAÑA Rell.Soc.Gal.His .Nat. 1 (V). 1996. - -----

% 101al Galicia lOO r ---- --- --------- --- --- -- ----. --- -------- -- --- --- ---- -

wf ---------- - -- -- -1- ----- ------ ----

. AA ES ce • RB DCl.! Des

• % total Galicia

'oo r--------- --------- --------------- -

80 r-----

p .;w>e: ..... C . • '" . AA s::J GC 11 RB ~ Cl

33


l OCALIDADES C. alDina G. aallinaao l . limosa n % n % n %

Ría Ribadeo 104 ! 1 51! !

:~j~ : f.:9~:: : : : :::: :: : : : : :: : ::: ::::: :::::I:::::::::::::: :::::::::::::I:::::::::::::: ::::::: ::: ::::::::::::::::::: .~ j~ . 9.r!!9 ~ ~!~~ ............... ~~;?l ...... ~¡~4 ..... ...... ... ,L .......................... L .. .......... . . f.~~~~~i.~?:Y.~!~!?~ ; .. ....... ~gl ...... ~¡ !54 . ............. ,L .......................... .L. ........... . . ~.ªg.~?P..C?Il.i.~.C?~ ...... .............. l ............................ l .............. ............. L ............ .

RA .~j~.F..~!.~~I. ............................ l ............. ......... ...... l .............. ............. L ............ . gj~.~.~~~ ................. .............. l .................. .................. ....... ............................ . . 1?~1.~?i.C? .... ....... ............. Jº~.l ...... ~. ¡ !5;? ......... ..... l .. ... .. .. .................. .L. ........... . . ~j~ . ~.~frn~~.~.~.~~ ........... ?ºº.l ...... ? , ~º . .............. l ..... ......... ........... ~.L. .... ~¡~~ . . ~.~.g.~?.Ir~.~~ .......... ............ .. l .............. .... ..... ??l .... ??¡4~ . ............. L ............ . gj~.~.?~?n~?~ ...... ......... ~º.l ...... º¡n ......... 1;? l .... g ?4 .............. .L. ........... .

....... . ~j~ . !.:-!r~~ .... .. ....... .. . ...... ... .... L .. ........... .............. l .............. .......... ... L ............ . E. Cecebre . ! .

GC :~ ;: f.~i.{~ni~~: : :: : : : :: ::::::::::: :: ::::::::: ::::::: :::: :::::::::I:::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::: .. .. ... . ~.~.g~?§!?~.~~.~~ ..... ............. L ....... ...... .............. l .............. ........... .. .L. .. .. ....... .

Ría Arousa 5526 ! 8015 2 ! 204 153 ! 9329

RB :~j~ :y:i9:~::~ ;::::: : :::: : : :::::::::::::I:::::::: :: :::: :::::::::::::I:::::::::::::: :::::::::::::r :::::::::::: ....... . ~~!-?!? .$.i.I!~!~~ .. ...................... l ...... ........ .............. l ............................ l ... .. ........ .

Baixo Miño 15 ! 0 22 5! 510 3! 183

:G:$:~:~:~:~~~:~~~j ~ ~:: :::::::::: :: ::;: ::::: :::::::: :::: ::::::::::;:::::: :: :: :::: :::: ::: ::::::I::::::::::: ::: .S ;. F.F!~!f~ .......................... .... , .................... .. ...... , ...... .. ............. ... .... l ... ...... .... .

CM .S ;.~.ª~.t.~I?I.C? .... ........ .......... ... L ....... ...... ............................. ............. L ....... ..... . Ar~~!~~~ .~~!? .. ................... .l. ....... .................... l .............. .......... ... .L. ........... . . S ;.~.?<;:.~.?~.~i.~.~ .................... l .............. .......... ................................ .l. ............ . E. Velle ! . !

....... :t~~f~:~h~: : : :: : :::: : : : : ::::::::: ::::I:::::::: :::::: :: :: :::::~:C:::~~:Q~: :::::::::::::I:::::::::::::: .S; .~.<?~?~~ ..... ....................... l .............. ........... .. L .... ..... .. .. .............. l ............. . E. Mao ! 2! 2 04 !

:~ ;:~~~~~f~~~:º: :: : ::::::::::::::;:::::: :: :::::: :::::::::::::r:::::::: ::::: ::::::::::::::;:::::::::::::: E. Bao . .

CS :~;:p.:~~~~ :: ::: :: : : :::: ::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::: :: ::::::::::::::t:::::::::::::: .S ; .:?~.Il .. M~.Iji.~.~ ... ................. l ......................................................... l ............. . . S ; .:?~.Il.~i~g!? ........... ............. ,L .......................... ,L ........................... l ..... ........ . . S ;. p..l,J.~.ªr~~ ........ ... ............. L ... .. ........ ............. .l. ......... .................. l ............. .

....... . S ;. p..~.Il.~.r~~!-?!? ....... ............ . L ............. ..............•............................ l ............. . E. Salas ! 2! 2 04 !

Cl :~;:~~~~~~~ : ::: ::::::: :: : : :: :: ::: : ::~ ::::: : : :::::: : ::::::::::::T::::::::::::: :::::::::::::I:::::::::::::: A Limia 2 ! 204

TOTAL GALlCIA 6895 ! 100,00 98! 100,00 164 ! 100,00

34

BRAÑA Rov.Soc.GaI.Hls.Nat 1(V). 1996.

LOCALIDADES L la mea N N. ar uala n % n % n %

RlaRibadeo 7! 226 16! 5517 ....... J~ºL.~.ºA!? :~j~:F.~i:::::::::::::::.: :::::::::::::r::::::::::::: ············T·······,····· 70: 8 13

. .·.·.·.·.·.·.·.·.· .·.·.6.·.· •.• f •. ·.·.· .·'.·.·0.·.·.·.6.·.9.·.· •.•.•.•.•.•.•. '.' .·.3.·.3.·.f •.. ·.·.·.·'.·.·7.·.·.'06.·.·.·.· g!~.º!~mmlm ................. !?~L..).!~.º~ . . f.~~~~~~I.~:~.~.'~!?~:.. . ... 1 ............................ ~ ........................... f ............ . . 1,..~.9.9.~ .. !?.9D.i.~.9.~ ................... .:. ............................ c ••.••.••.••••.••••.•••••••• 1 ............ .

RA .l3f!'!.F.~r.I.~ .. .............. .. ·· ······ .. f···· ..... ····· ... ........ ... ~ .......... .. ...... .... .... .;. ......... ... .

g¡~.f...r.~~ ................ .............. L ...................................................... H ...... º.1!? .~~!t;I.~I:C:l .............................................................................. ......... !?~1 ...... ~,~!. .~!~.~.9.!!!!~.~.~.~~ .... ......... !?!..L. .... ~,!..1 .............. L ............ ......... ªªl .... ~.º,!?!? .~.<:I.9.9.~.I~~.~ .......... ............. 1 .............. .............. 1. ............. ......... ~º1 ..... },1ª g!!!.~3!~"!1.ª[!(1ª!i: .................... [ ............................ L. .................... .1 ~H ...... f.º~ .~!!!J!!~ ................ ............. 1 ............ .. .............. l ........................... 1. ........... . E Cecebre . : : ............................... ·····f·············· ............. + .............. ·············t·············

GC .S .. f.~~~~!!;:¡ ..................... .;. ............................. ........................... .;. ............ . . ~.~.Q9.~.§.I?I?~~.t;l.9.. .... . .... l ........................... L ............ ............. 1... ......... . g!!!Nº!-!~ ................... ;?l!?l .. J~~,~!? ......... .JH .... ?º.§~ ........ f1~.L. .. fª,~º

RB .~!!!.Y.ig.Q .. tL ......................... [ ........................... .L ....................... Jl ...... º.1!? Cabo SilleifO : ; :

:~~¡~~::~!~:9::::::::::::: :::::::::::~t::::j:~:1: ::::::: : :j:t::::::~:~~: ::::: : :::~?L:::~:R4 .G.~.':l.~.~.~~.~!!~j!,!!? .............. l. ........................... L ...................... .... l .......... .. . E Frreua : : :

CM :(9:~~lf:~::::::::::: :: :::::::::::::¡:::::::::::::: ::::::::::::::c::::::::::::: :::::::::::::¡::::::::::::: .~r~~r~;:¡l~·~~ ....................... l ............................ l .......... ... ............. t ............ . E Cachamuiña : : .

:~ ;:y:~j~ : ::::::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: .I~.(!!!.º~~ ............................ ~ ............................ ~ ............ .. .......... ..11 ...... 9, ~;? E. Edrada . . ;

:~ .•.•. ~ .•.•. ~ .•. ~ .•. ~ .•. ; .... ;.~ .•. ; .•. ~ .•.•. ~.:::: :::::::::::::r:::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: :::::::::::::f::::::::::::: .... ·············t········ ................... ~ .............. ····· .. ······t··· .. · ...... ·

E 8ao . : ............................................ "!" •••••••••••••••••••••••••••• ! ........................... + ............ . es E. Piada : : .

:~::~::;I;~;~~~:::::: :::::::::::::E::::::::::: ::::::::::::::F::::::::::: :::::::::::::E:::::::::; E Pumares : : ·.E.·.·.·.p.·.·."'.·.·.·.;.·.;.;.~.·."'.·.·.;.·.·.·.·.· .................. ~ ................ ·········· .. r····· .. ······· ............. + ............ .

... ......... .... .i ... ..... ............... .... ! ..... . .. .. ....... .. . .. ..... + ............ . . ~J?~.I!!;:¡ ............................. +. ........... .i

eL .s .. ~.9.~~~ª~ ........... ~ .. ··· .. ···::::::f.·::::::::::::: :::::::::::::.f.::::::::::::: A limia

TOl AL GAlIelA 310~ 100,00 29~ 100,00 861: 100,00

35


lOCALIDADES T. totanus T. nebularia T. flavipes n % n % n %

.~!~. Ri.~.'!I.~.~~ .......... ... ........... l ... ................... .1~.l ...... ~I~~ • •••••••••••• • .L ............ .

. ~!~.f..<?~ ............................... t ........................... l .... ................ .. ...... ~ ............. . g!~-ºr!lg!-!~l~ª ... .................. L ............ ........ .1º.~ ...... ?I~} .............. l .......... ... . Frouxeira-Valdov. ¡ ¡ ¡ :(~:g~?:Q:~~):~:9:~: : :::: ::::::::::::::c:::::::::::: :::::::::::::I:::::::::::::: ::::::::::::1:::::::::::::

RA .~!~.f.~!.~~I. .............. ..............•..... ......... .............. ~ .......... .................. l ............. . .~!~ .A.~~i? .......... ...... ..............•............................ ~ .............. .............. ~ .......... ... . . 1?ª1.9.~i.<? .................. ..............•.............. ..............•............................ ~ ............. . . ~!~.g.~r!T!~~.~.'!I.~~ ................ 1.L .. ... QI~? ... ...... P .L .. J?IQ~ .............. .L ............ . . ~.'!I.9.~~.Ir~R.'!I ............. ........... ~ ...................... ..... t ........................... ~ .... ......... . g!ª.Q~rrlªrl~ª? ...... ............. t .......................... t .......................... .L ............ .

....... . ~!ª.hlr~? ..............................•............................•............................ ~ ............. . E. Cecebre ¡ . ¡

GC :~::F.~~~0~~~: :::: :: : : ::::::::::::::::::::::::::::: ::: :::::::::::::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::: ........ ~.'!I.9.~ª.~9.~.~ª9.~ ..... ........... .. L ......................... .L ........................... ~ .......... ... .

Ría Arousa 459 ¡ 99 78 96 ¡ 60 76 1: 100 00

RB :~j~ : :;ii9:9::~ ; :: :: : :::: :: : ::: ::::::::::r:::::::::::: :::::::::::::I:::::::::::::: ::::::::: ::::r ::::: ::::::: ........ Q~R9 .. $.i.I!~lr~ .......... .............. l .. ............ ............. t ................... ....... .L. ........... .

. 1?ªl~.<?.Mif)9 ........................... l .............. ......... ~L ..... ?,~~ . ............. .L. ........... .

. <;?~n.~.'!I.~ªi?I?.!-!~l~~ .. .............. l .............. ............. .L .......................... L ...... ..... .

. ~ : .f.!.i~lrª ................ ..............•.............. ..............•........................... .L ............ . CM .~ :. g.~.i?):.~~I.<? ..... .....................•........................... .L .......................... .L ........ .... .

Areeiras Avia . . :

:~ :: ~:?~:~:?~~i:~:?::::: :::::::::::::I:::::::::::::: :::::::::::::::::::::::: ::: :: :: ::::: : ::::::~: :: :: : ::::: ::: E. Velle .. ...... ............ ..... ..... . .... .......... :. .. . . . .. .... . ....... . .... .... :. . ..... ..... ... .. .. .......... :. .. ...... . ... . .

Terra Chá

....... :~ : : ~:~~?~? :::::::: :::::: ::::::::: ::: ::t::::: ::: :::::: : ::::: :::: :::L::: ::::: :::: ::::: :::::::::t:::::::::::::: .~:.Mª~ ............ ............... ..... .L ...........................•.............. .......... ... .L ............ . . ~ : .g.~.ª~~r~~ª .Q· ..................•..... ......... ..............•.. .. ............... ........ .L .... ........ . . ~ : . !?~.<? ............................. ... .L .......................... .L .......................... .L ............ .

CS .~ : .p..~'?9.ª .......... .. ..................•.............. ..............•.. .......................... ~ ............. . . ~ :. ~.~.f) .. ~.<;l.\1l~.~ ....................•......... ...................•.............. .............. ~ ........ ..... . . ~:.:?~.f).~i~g.<? ...... ................... l ........ ............. ....... l ..... ....................... l ............. . E. Pumares : : :

....... :~ : :p.:~:~:~:~i~~¡? :: : : : : : : ::::::::::::::t ::: :::: ::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: :: : :: :: : ::: :::~: :: : :: ::: :: :: : .~ :. :?,?j~? .. .............................•.............. ..............•.............. ... ... ....... .L ............ .

Cl .~ :. g.~~~hª? .... .. ..... .............. ~ ................... ........ .; .............. ..............•... ... ..... ... A Limia : :

TOTAlGALlCIA 460: 100,00 158: 100,00 f 100,00

36

BRAÑA Aev.Soc.GaI.His.Nal. l (V). 1996.

LOCALIDADES T. ochro us A h leucos A. inle.rpres n % n % n %

.R!~.g¡.I?;¡¡.~~ ....................... 1 ......................... ~.~ ...... ~,1ª .............. 1 ............ . RlaFoz : : ; :~¡ú~o¡g~~;~~:::: ............ :::::¡:::: .......... ":::::::::n : : ::j:~~: :::::::::::::L:::::::::: Frouxe¡ra·Valdov: : :

:~:~~:fi9.~¡~~::: ::: :::::::::::::1:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: RA Ria Ferrol : 1 : 1 28 :

:~~~~if:: ::::::: :::::::: : :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::~~:t:::: ~~:~~: :::::::::::::1::::::::::::: .~!~.~.9.!m!t.~.;¡¡.~~ ................. 1 ........................ J.L .... J,;?~ .............. 1 ........... .. . t,.,;¡¡g~~ . .I~.~~.~ ....................... 1 ........... ................. l ......................... .. 1 ............ . Rla Camariñas : 1 ; 1 28 :

....... :~¡~~~~~::: ::::::::: ::::::::::::T::::::::::::: :::::::::::~E::::~:g: :::::::::::].::::::::::::: GC :(f.~~~~~~~:::::':'.: .. : ... - ..... · .. · .. · .. · .. t··· ...... · .... · ........ ·····t .. · .. ··· .. · .. ....... . ~.ª,.9.9.~ .. §.Q.I?~~.~9. ................ .. l .......... ............................................. .i. ............ .

. ~!~.e..~9.~~~ ............ .............. ¡ ...... .... . ........ ;.??l .... ~,§;? ....... ..?~L .. ~,~;? RB .Rj~. Y.1!1.! .. ~, ......................... l ........ .............. J9.l ... J.;'?,~;? ... ........ ;?l.. ... .).,~ ........ ~~!?!? .. ~~I!!,!!~9. ............... ......... ¡ ................ ............ l ..... ........... ....... ;.?ºl... ... ~,~2

BaixoMiño ; 10: 12 82 105: 5224

G~~:~~~~:ij~~~9:: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::t::::::::::::: :::::::::::::1::::::::::::: E. F,lena ¡ ~ i

CM ~,~:~:~~~~ ••••••••••••••.••• ! •••••••• ' •••••••••••••••• ;! •••••• ;,~~ •••••••••••••• ! ••••••••••••• . I;:.:y!?!!!l: .................. ............. 1 .............. .............. l ................ ......... .. 1 ........... ..

....... .I!l:([~.f.~~ ........ ..... .............. f .............. ............ ) ................ ......... .. .;. ........... .. . 1;:. .. ~.c;I.!~~~ .......................... .;. .............. ............. + ........................... t ............ . l:~;;~~;~~~:º .... :::::::::::::~::::::::::::: : ::::::::::::::~:::::::::::::: :::::::::::::¡::::::::::::: .1;:.:. ~.ª,.9........... .... ..... .............................. . .............. ~ .............. ·· .. · .. ·· .. · .. t· .. ······· .. ·

cs .~: . p..'.~~~ ............................. 1 .............. .. · .. · .. ·· .. ··t· .. · .. ········ ............. 1 ............ . . s : . ~.ª'.I). M.ª'.~J.~.9. .................. +. ............. .. ....... ~ ........................... f ........... .. . 1;:.:.~.ª',I),!.1"9.<? .... ..................... ,............... . . I;:.,.p..y.~.~.!!'!~ ... .................... 1........... .. :: : :: ::~: :: : : ::::: :::: :::::: :::: :::¡: ::::::::: ::: .s .. p..«:!.I).ª'.r.!~~~ ..................... -!" ............. ••• .. • .. •• .... t .... · .. · .. · .. · .. · .......... f .......... · ..

Cl :~::~:~~:~~~:::::::::.: ........ :::::1:::::: ........ ·· .. · .. · .. ·,t .... ··'·2S· .. · .. ·· · .... ·f .... ·· ·· .. · .. A limia 3: 100 00 · .... 1·~···· .. "28· ·· .. ·· .. ·· .. ·t· ........ ·· ..

TOTALGAUCIA 3l 100,00 78i 100.00 201; 100.00

37

CENSO DE AVES ACUÁTICAS INVERNANTES ----------------------

% total Galicia

100 r -------------------------------------------------------

I ~ ~ -- -----------------

. ~ -- ----------------- ._-----~ ----- ------- -------

40 --

20

C. alpina

• RA

% total Galicia 100 .-

80 .-

60 .-

40 .-

20

o

T. tolanus

• RA

m 1-18:1 • In G. galllnago l. lapponlca N. arqueta

l. limosa N. phaeopus

~ GC mUI RB t.:2I C M o CS ~ Cl

------- ----------- f - ------- ~ ~ ~ ~ ~

T. nebulana T. ochropus A. '"terpres T. navipes A. hypoleucos

~ GC mrrl RB ~ C M o Cs ~ Cl

38

BRAÑA Rev.Soc.Gal.His.Nat. 1 (V). 1996.

lOCALIDADES P. fulicarius l mlnutus l ndibundus % % " %

.; ........................... t .............. ....... !§~1 ...... ~,~~. Rla Foz: 55 = ??

:~¡Ú~~g~~ª:::::::: :::::::::::::r:::::::::::: :::::::::::ir:::~:ºº: · .. · .......... · .......... 56 ....... 3 .... t.· .... · •. · ....... ·~.· •. ·,,96.1

.... 6 ... .

f.~~!-!~~~~~:y.<:J.I~~~ .............. ~ .......................... + ............ . :~r:.f.~!~~t:::::::.:::: :::::::::::::t:::::::::::::: :::::::::::::J:::::::::::::: :::::::~ªª¡:::::::::ii g!!'!.!\I:~.................: , 174: 9 18 ............. ~ ......... ..... ·· .. ··········t· ············· ............. -!- •••••••• , •••• . ~~lgi!.I.t? ............................................................. ;. ........................... ............... .

RA

Ría Corme·laxe 1 ¡ 25 00 ~ j

:(~~~:i¡~~::::::: :: : :::::::::::::¡:::::::::::::: ::::::::::::::~ :::::::::::::: :::::::::::::¡::::::::::::: .~!!'!.~~.ITI.!'! !!~~~ ............... .... + .......... .. ............. ;. ......................... + ............ . Ría Llres . : . ••••••••••••••••• ••••••••••••• "!" ••••••••••• ••••••••••••••••• ; ........................... "!" ••••••••••••• E Cecebre : : :

·~~·:¡;~~tf~~~J;¿~r~J RB .~!!'!y!g.t?.~: ........ .... ...... ....... 1 ............ .. .......... ..1.L ... ~R,ºº ........ ~:.c;::l.. .......... .

Cabo Silleiro = = n.c. : •••• ••• ••••••••••••• •••••••• ••• ••• ••••••• ••• -!- ••••••••••• •••• ••••••••••••• ~ ........................... "!" •••••••••••••

. ~!'!~9 .. ~.¡f.i.t? ............ ............ 1i .... ?~,ºº ............... ¡ .............. ............. i ............ .

.G.~.1)iI.~.r.~~ .. ~!-!~n!=! ............... + ............................. ~ ........................... ¡ ............ .

. ~::.F.r!~!~!'! ............. . CM gJ~.~.t.r.~.~ ........... : :::::::::::::r::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: :::::::~~¡::::~~j~

.~!~~H!~.~x!~....... ···f····· ...................... ~ .............. ·············f·············

.I;;J1.!lS.~.!I.r!l.I;.J.i.~~...... ·····t······· .................... ~ ............. ·············f······· f~~:-i¡.¡á ············ . ·············t·············· .............. ¡ .............. ·············t··········

••••••• • .............................. ............. "!" •• •••••••••• •••• •••••••••••• ~ ........................... "!" •••••••••• E. Edrada : . :

:~ :: M~~:::::: ::::::: :::::: :::::::: ::::T::::::::::::: ::::::::::::::r .. :::: :::::::::1:::::::::::::. E Chandrexa a: : :(iji9:::::::::::::::::::: :::::::::::::~:::::::::::::: ::::::::::::::;. ::::::::::::T:::::::::::

cs .~ :.f.'.r.~~.ª ............... .............. t ............... ............. +. . .............. "!" ••••••••••••• . s .. §:<:J.r) •. ~.~.rj~~.9. .................................................. ~ ........................... t ............ . g .. §.<:J.f.l.~~g.t? ........ .......... ..... .;. ............................ , ........................... "'- ............ . . 1;;:. f.'.1:I.r!l.!I.~~ ........................ .L ........... ................ l. ......................... .;. ............ . . s.:. P..~.r).!I.!~!-!!?!ª .................... ) ....•.•...........••........ ~ .............. ........................... . E Salas : : .......... Jl ...... Q,1!? Cl :~ ;:9.~ri~h~~ ::::: :::··· ............. ~ ........................ ···t A Limia ······r·············· .............. ¡ ........... .. .;. ............ .

TOTAl GAlICtA 4j 100.00 2j 100.00 1895j 100,00

39


lOCALIDADES l . canus L. fuscus l . cachinnans n % n % n %

.~!~.f~i.~.?~.~~ ..... ................... l ....................... ~Q,L ... !.~.Q? ....... !.~~L .... ~.~~ .

. ~!~ .F..<?? ...................... ...... ... l ............. .......... ..... l ...................... ..... ,L ............ . B!~.Q~!g~~!~~ ...................... l ..................... H~.l .... ~~.~~ ........ ?~~L.Jª.~ª. E~~~~~i.~~:y?lq~:-{: .. ....... ....... l .............. ........ J~,L ..... 1.~Q .......... ~RL ... J.RQ . . ~.?g.~~.R.<?r:J.i.~.C?? ................... l ....................... !.ª.l .... ng ....... ~ªR,L ..... ª.ªª.

RA .~!~.F..~.~~~l ..... .. ... .................. l ....................... nL ..... R.ª.1. .. , ... ... ~ªL .... ~.QR . . ~!~.A~~? ............. ................. l ...................... )Q,L ..... R.Q.1. ....... ~gL ... .!.)f! . . I?~lc;!~i.<? ........... .................... ,L ........................... l ... ........ .. .............. .l. ............ . . ~!~.~~~!"n~~.~.?~~ ................. ,L ... ........................ , ........... ................. , ............. . . ~.?g.C?~.Ir9.~.? ................... .. .. l ............. ..... .......... l ...................... ..... ,L ............ . . ~¡~.~.~~~n~~~ ................... ,L ........................... l ........................... .l. .. .......... .

....... . ~¡~J!r~~ ............................. ,L ........................... l ............................ , ......... .... . E. Cecebre : . .

GC :~;:F.~~~ri~~~::::::::: ::::: ::::::::r:::::::::::: :::::::::::::I:::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::: ........ ~.?9.~~.~~.~.~~c;!~ ......... ......... ,L ................... .. ... .. ,L ... ... .................... ,L ............ .

B!~.~.~~~~~ ............... .. ... pLJ.ºº.ºº ........ n.~;.l ... ........... ....... n;.~;.l ............. . RB .~!~y.ig~..r:'!: .... ............. .. .... .. L ................... n;.~;.l ..................... n:.~:.l. ............ . ....... . ~~!?~ .. $.i.I!~l~~ ...... .................. l .............. ...... ..r!:.~:.l ..................... n:.~:,L .... ........ .

. I?~!~.<? .tXI.i.~~ ............. .............. , ... .. ....................... , ........................... .l. .......... : .. Gándaras Budiño: . .

:~;:F.!!~¡~~:::::::::::::::: :::::::::::::I:::::::::::::: :::::::::::::r:::::::::::: :::::::::jr::::º:~ª: CM .~ :.~.??~.~~I.<? ......................... L ...................... A~l ...... 1.~Q ...... !.Rºª.l .... ?R.Qf! .

. 6r~~!~~~.~)!!~ ..................... .. l ........................... L ............ ..... ......... L ............ .

. ~ :.~.~<;:.~.?~~i.~.? ................... l ............................ , ............................ , ............. . E. Velle : : : ·Terra·Chá .. ...... · .... · .............. ( .......................... ( ..... , .... ... .............. t' ............ .

....... ............................... . . ... ... .. . ... :. .... .......... ........... ... ~ .............. .............. :. ...... ....... .

f:.~.~x~c;!~ ........................... .l. .......................... .L ........................... l ............. . . ~: . ~~~ ................. .. ....... ....... L ...... .. ................... , ............... ..... ........ , ....... ...... . E. Chandrexa Q.: . . ·E:·8'~·~·· ............ · .... · ·· .. ···· .. · .. r·· .. · ...... ·· · .. ······ .... r· .. · .. ····· .... · .. · .... · .. r · .. · .. ·· .. · ..

CS :~::~:~t~t:~~i:~:~:::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: :::::::::::::1:::::::::::::: .~ : .~.?r:J.~i9g.<? ..................... ... . l ............................ L .......................... ,L ............ . E Pumares : : : ... : .... ....... ......... ..... .. .... ........ .. :.. ....... .... ............ .. ... :. .. .. . .. ....... .............. :. ............. .

....... . ~:. p..~.r:J.?~~~!?lª ............. ........ .L ........................... l ... .. ....... .. ............. ,L ............ . E. Salas : : :

Cl :~;:~9.~~~~~ :::: : :::::: ::::::::: ::::r:::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::~:::::::::::::: A Limia

TOTAL GALlCIA 27: 100,00 333 : 100,00 2867: 100,00

40

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Na1. 1(11). 1996.

l. cachinlluscus L marinus R. lridac\V1a LOCALIDADES % n % n % " g!i'!Bi.~.~.~ ...................... +.. . .. ?~ ....... ~,~ .............. t ........... .

. ~!i'!.F..9.~........ .. ........ . g!~.º~g~~~~ ........ :::::::::~~!::::::§:ij~: :::::::::::~:[::::::1:~~: ::::::::::::~ !::::~:ºº f.~R~~~.~~.:Y~!~~: ............. !?¡ ...... M.~ ............... ~ ........................ ) ............ . . ~.~.Q?~ .P..9.~.i.~.9.~ ............... ~º l .... ~~,?.1. ............. .L. ......................... 1.. ........... .

RA .~!i'!.f..~!.~?L ..................... J!?L .... ~,1~ .............. 1. ......................... .1 ........... .. . ~!~. ~.~~ ................. .............. l ............................ L ........................ .1 ........ . . ~~~l~..................: . . g!~.~.?~~~:.~.~.~~ .... :::::::::::::::::::::::::.:: :::::::::::i[::::::~:~§: :::::::::::::1::::::::::::: .~.~.9.9.~ .I ~~.t;>.~ ...................... . l .............. .............. L. ......................... f ............ . B!~.~.~~~!!~~S ..... ········ .. ···f·············· ····· .. · .. ····t.' .............. ··· ...... ····f .. · .... · .. · ..

..... . ~!~. k!! ~~ .......................................................................... ............. t ............ . GC ·~:·~~~~~:as ...... ··· ........... + ........................... ~ .............. · .. ······ .. ··t· ...... · .. ···

:~t:~~~t~~~~~~::::: :::::::~;~;{:::::::::::::: ::::::::: i ~I::::~~:~~: ::::::::::: ~I::::~~:~ RB .~! ~. Y.i9.9 .. ~ ; ............ ....... D,9:l ........... ... .............. l ........................... 1.. .......... .

Cabo Sileiro n.c.: 2 ¡ 9 09 :

~~;:¡~~~~~;~~:: :::::::::::::E::::::::~:: :::::::::::~E::~~:~~: :::::::::::::F:::::::::: E Frieira 61~ 3486 j ,

CM :(¡;:~~i~~I!?::::::::::::: :::::::::::::¡:::: .... , ..... :::::::::::::r:::::::::::: :::::::::::::+::::::::::::: .~f~!lif!!~.~~!l'! ...................... .;..... . ............. ~ ........................... f ............ . . ¡;:,;.~.~.~.~.~m~i.~.~ .................. 1. ............. ...... .................................... .;. ............ . g:.y.~!!!: .............................. .1 .............. .............. ~ ........................... t ........... .. .T.~!f~.~~ª. . ........... + ........................... ~ .............. ............. ~ ............ . ~;J.dra.da ........... + .............. .............. t ........ .................. + .......... .. .s:.MªR ............................................................ ~ ........................... t ........... .. . ~ .. ~.~.~~~!~~~.9. .... ········ ...... t·············· .. }... ··· .. · .. · .... ·.t .... · .. · .. ··· .S .. ~.~.9 ................................. t .......................... } .......................... ~ ............ .

CS .~ .. P..r.~.~~ ............................. ~ ............................ ~ ........................... t ............ . . ~ .. ~.~.~ .. ~.~t1l.~.9. ...... .............. ~ ....................... ' .... ~ ........................... ~ . . ~:.~.'!D.~~9.9 ......................... .j. ............................ ~ ........................... .j. ......•...•.• . S:.~.I:I.J.l:l.~~~ .......................... i ............ ................ ¡ .... ........................ i ............ . E. Penarrubia ¡ : :

~~ .. :.~.·.;.·.r.·.·.o.·.~. ·.t.·.h.·.~.·.,.·.·.·.·. ·.::::::: :::::::::::::¡:::::::::::::: ::::::::::::::~:::::::::::::: :::::::::::::¡::::::::::::: ........ :.............. ·· .. · .. t ................. ·· ...... ···t ..... · .. · .. · ..

A limia TOTAL GAUCIA 175¡ 100,00 22i 100,00 2~ 100,00

4 1


lOCALIDADES S. sandvicencis A. atthis TOTAL n % n % n %

.13!~.R.i.~.9.~.~~ ........... .............. ~ ......................... ... ~ .. ................. ~?!:l7..L ..... !:l.Q~ .

. 13!~.F..C?~ .................. ............. L ............. ....... .. ..... ~ ........ ...... ....... ~1!:lL .... Q.~? g!~. ºr!!g~~!~~ ........ .... .. .... ... L .......................... ~ ................... ~~!:l~L .... M.1. f~~~~~l~ª:y.9!g9:{; .. .... .. .. ..... L ..................... ..... ~ ..................... ~.1.1L .... f.~} .~9.g.~ª.!?C?D.i.~g.i? ................ .. L .......................... ~ .. ........... ........ ~1~L ... .1A~.

RA .13!~.F..~!.~~I .............. . ............. L ...... ...... .............. ~ .................... .??QL .... ~.ff . . 13!~.A~~~ .. ........ .... .. . ............. L ....................... 1.~ .... ~~.~~ . ....... ~!:l~L .... J .• ~ª . . 1?~lgªi.C? .......... ...... .. ........ ... .. L ... .. .. .. ................. ~ ....... .. ..... ...... AQQL .... J .• 1~ . . 13!~ . ~~f!'n ~~.~.9.~~ .................. ~ ....................... .. f.~ .... ~~. ~~ . .... ... ~?7..~ ...... ~ .!:l? .~.9.g.~ª.I~~.~.~ .... ........... .. ....... ~ ............. ............. .. ~ ..... ......... ....... 1~!:l.l ...... QA~ . . 13!~.~ª~ª~!~.ª~ .. .. ......... ...... L ............ ... .. ........ L .. ..... ............ f~~L .... Q.U

........ 13!~J!f~~ .. .. ... .... .. ... .............. ~ ... ... ........ .......... .... ~ .... .......... ...... J.~~L .. .. QA~ . . ~:.~.~~.I?~~~ ........ ... . ... .... ...... L ................. ......... L ........... .. ....... !:l~ª.l .. ... .?A?

GC .~:F~.~~!'!~~~ ...................... L .......................... L ......... .... ....... ~~!..l ..... J..f~ . .. ... .. . ~.9.g~ª.§9.~.~9.g~ ..... ............. L ............. ............. L .................. .?wl. ..... Q.~}

Ría Arousa 131 i 10000 i 12489i 3602

RB :~¡~:V:i9:9::~; :: :: : : : ::::: :::::::::::::r::::::::::::: :::::::::::::I:::::::::::::: :::::::~:~~L::::º:~~: .... .. .. 9.~R9 .. $.i.I!~l~~ .... ...... .... ... ..... . L ............. .............. l ..................... . PL ..... Q.Q!:l .

. 1?~l>.<.C?M.iM ............. .... ......... L ..... ........ .............. l .. .. ............... J.~gl ..... AiQ!..

.<;?$n.~.9.~ª~ .. I?~gjB.~ ............... L ........... .............. l ... ........... ......... ª7..L ..... Q.f!:l .

. ~:.F.!!~!f~ ................. .. ...... .... L .... ........ .............. l .............. ...... J.f!:lL .... Q.~7.. CM .~ :.~.9.i?y~I.C? ............ .... ... .. .... L .......... ... ....... ....... l ........ .. .. .. ..... ~~Q.L .. .1Q.1Q.

l\r~~!f~~ .f..:{lª ..... .... .......... .. . L .......................... L ......... .... ........ }~L ..... Q.1Q. .~ : . ~.9.~.~.9.~.~i.~.9 ... ... .. ... ........ L ... .... ...... .... .......... l ....................... ~~.l .. .... Q.1~ . . ~ :.y.I?I!~ .. .. .............. .. .. ..... .... L ......... .... ............. .L ..................... .?!:l.l ...... Q.ff .

....... .T.~~f~ . ~h~ ... .. ......... ............. L ............. .............. l .. .......... .. ..... J.~~!:lL .... }.ª? .~: .~.~.~ªg~ ..... ... .. ............... ... l ... ... .. .......... .. .. ...... l .... .................. }!..l ...... Q.11 . . ~:.M~9 .......... ... ..... . .............. l .............. .... ......... L .. .. ......... .. .. .... J~.l .... .. Q.Q~ . . ~ :.~.~.ª~~r~~ª-º ..... ...... ..... .. l ......... .................. .L ..................... .1L ..... Q.Q~ . . ~: . !?9g .. .... .. .... ... ..... ....... ... .... l ... ..... ... ... ............. L ............. ...... .. A~.l ...... Q.1~.

CS E. Prada i i 53: 015

:~::~:~:~::~:~:~i:~:~: ::::: ::::::: :::::::r:::::::::::::: ::::::::::::::r::::: :::::: ::: : :: : :::~º~:t::::::º:~~: .~: . ~.9.~.~i~g.C? ......................... l ............................ l .... .................. }.1L .... Q.Qª . . ~ :.P..y.I}:1.9.~~~ ......................... l .. .. .......... .............. l .... .. ................ A!:lL .... Q.1~ .

.. .. ... . ~:.P..~.~.9.~~~R!~ .. ... ... ........ ...... l .. .. ... ....... .......... ... L ............. ....... :.f!:lL .... Q.Q!:l. E. Salas : : 86: 025

Cl :~::~:~~~~~~:::: : :: : ::: ::::::::::::::t:::::::::::::: ::::::::::::::t:::::::::::::: : : : : : ::ª~~:t::::::~:1j: A Limia i . 1679i 4 84

TOTAL GALlCIA 131! 100,00 3i 100,00 34677! 100,00

42

BRAÑA Rev.Soc.Gal.His.Nal. !(V), 1996.

I ~~

,~ ,~ ,-,~- ,~ ,-~AA ¡:So< a .. o '" o ~ Il:l ~ J

.. -

.. " 1 II • I

s _OerM;>$ ,~ ,- . -... " otf>os

L!M ¡:s oc ... ¡;¡'" o ~ ¡o¡ ~ J

43

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nm. 1(V). 1996.

PRO POSTA DIDÁCJ'lCA PARA O ESr UDIO COMPARATIVO DA BIODIVERSIDADE

L1QUÉNICA ENTRE FORMACIÓNS BOSCOSAS AUTÓCroNAS E ALÓCroNAS EN CALlCIA.

J. M<lrtíncz Piñciro & M. 1. Lóllcz-Prada Ulliversidade de VigQ. Dep. de Recll rsos Naturais e Medio

Ambiellte. Apdo. 874 (36200 Vigo)

I~esume

o presentc artigo pretcnde ser unha fcrramcnta coa que achegarse Ó cOll ccclllcnto dos liques fruticulosos c foli ,íccos que crecen sobre as codias d,IS árbores nos bosques ga lcgos. P.lra isla aportase unha clavc dicotómic<l dos xéneros Ill.ii s comúns en Galicia .

Abstrac!

We show a easy way lo know lhe foliacclI s ami fr ulicosc lichens which grow on lhe treerinds from gallician woods. por this. we bring a dicholomic ltey of lhe more common genera in Ga licia.

Pal;¡ lmls clave

Galicia. liq uc. frul icu loso. foliáceo. clavc.

Introducción Algunhas das actividadcs que realizan os educadores preo

cupados polo ensino do mcdio , responden ó principio de quc ~é

PROPOSTA DIDÁCTICA PARA O ESTUDIO COMPARATIVO DA BIODIVERSIDADE lIQUÉNICA ENTRE FORMACIÓNS BOSCOSAS AUTÓCTONAS E ALÓCTONAS EN GAlICIA

necesario coñecer para saber respetar" Neste senso o noso trabaBo pretende ser unha ferramenta coa que achegarse ós liques aprenden do unha metodoloxía científica sinxela que permita descubrir a morfoloxía e a biodiversidade deste grupo nos bosques galegos.

A utilización dos liques como material de trabaBo xustifícase polo feito de se tratar dun grupo pouco coñecido, habitual en calquera bosque, cun desenvolvemento non estacional, e que ofrece unha grande riqueza a nivel morfolóxico, estructural e específico. Centrarémonos no estudio e identificación dos liques foliáceos e fruticulosos a nivel de xénero, evitando así o emprego de caracteres microscópicos, máis complexos para as persoas non introducidas na botánica.

A elección do tema débese ó interese que existe sobre as vantaxes ou inconvenientes da plantación de especies alóctonas nos nosos montes, e cómo a aplicación dunha metodoloxía científica axeitada e sinxela pode servir para a obtención de resultados.

En primeiro lugar presentamos unha relación de conceptos que será necesario coñecer antes da realización do traballo. A continuación proponse a metodoloxía a seguir no campo, no laboratorio e na elaboración de resultados e conclusións. Complétase o traballo cunha clave dicotómica, a nivel de xénero, dos liques foliáceos e fruticulosos máis comúns en Galicia, e unhas fichas para facilitar a toma de datos e a presentación dos resultados.

Conceptos previos * Lique * Talo crustáceo, foliáceo, escuamuloso e fruticulos (fig.l) * Órganos reproductores nos liques - De reproducción sexual (apotecio lecanorino, apotecio leci

deino) (fig.2) . - De reproducción asexual (soralios, isidios) (fig.3). * Outras estructuras que se observan no talo dos liques (fig.3).

- Ricinas - Pelos - Cifelas

'16

BRAÑA RO'l.Soc.GaI.His.Nal. I (V), 1996.

a ~ e

b

e

~

~·Ig .. rol l. Tipos de l alo. al l alo Cru Bl .\ c eo . b l tillo e8c" 1I,. "iloBo. e l y dI ta l o foll¡\ c eo. e l tollo fruticuloso

a b

!' Igura 2 . a l Bpotec lo leCil l10rlno. b) apetecí o l eclde; I1 O.

17

PROPOSTA DIDÁGICA PARA O ESTUDIO COMPARATIVO DA BIODIVERSIDADE UQUÉNICA ENTRE FORMACIÓNS BOSCOSAS AUTÓGONAS E ALÓGONAS EN GAUCIA

b

~ e

d

Figura 3. al y bl soralios. e l isidio8. dl ricinas. el cif~las. fl venas. gl c ilios.

48

BRAÑA Rev,Soc.GaI.His.Nat. I (V). 1996.

Material e métodos

Poderase comenzar a actividade plantexando ós participantes algunha destas cuestión:

- ¿As formacións boscosas autóctonas presentan maior ou menor biodiversidade liquénica que as plantacións alóctonas?

- ¿Ónde observaremos máis tipos de liques distintos (xéneros diferentes): sobre unha arbore autóctona ou dunha alóctona?

- ¿En cal haberá máis cantidade de liques (cobertura)? - Un mesmo tipo de lique (xénero) ¿ande medrará mellar?

(¿ande alcanzara maior tamaño?). Ca fin de buscar datos que permitan dar resposta a estas

cuestións proponse. en primeiro lugar, a realización dun estudio de campo.

Material e método de trabaBa no campo

. .. . Mapa da zona . .. Sobres e bolsas . ... Fichas de campo: unha por árbore (ver Anexo I) . .. Lapis. goma . ... Navalla ou rasqueta . ... Regla.

Elixiranse dúas fonnacións boscosas diferentes e proXlmas: unha na que predomine unha especie arbórea autóctona e a outra fo rmada por unha especie alóctona. Propoñemos QlIercus robllr e Pinus pillaster como especies arbóreas a utilizar.

Os exemplares arbóreos nos que se realizarán os mas-treos deben ser adultos, con aspecto de "san", de tronco dereito e que non se atopen á beira de camiños ou estradas transitadas.

Tomaranse datos de 10 árbores por bosque. examinando en cada un os liques foliáceos presentes no tronco. dende a

49

PROPOSTA DIDÁCTICA PARA O ESruDIO COMPARATIVO DA BIQDIVERSIDADE UQUÉNICA ENTRE FQRMA.CIÓNS SQSCOSAS AlJTÓCTONAS E AlÓCTONAS EN GAUCIA

base ata os 2 m de altura. Recollerase un exemplar de cada un dos liques foliáceos presente para a posterior identificación no laboratorio. Cada exemplar recolectado meterase nun sobre no que se anotará: a localidade. un código que indique a árbore na que foi recolectado (números do un ó dez) e outro código para cada lique diferente recolectado nesa árbore. Acompañará a cada sobre unha ficha de campo na que se recollerán os seguintes datos:

* Localidade * Código do lique * Código da árbore * Número de exemplares do lique observados no tronco. * Diámetro do exemplar de maior tamaño. * Cobertura do lique na zona del tronco estudiado. * Cobertura liquenica total. * Diámetro aproximada da árbore a 1 m do solo.

o cálculo da cobertura farase empregando un índice de cobertura (Le.) para o que propoñemos os seguintes valores:

L Se a cobertura e inferior ó 5 % 2. Se a cobertura está entre o 5 e o 20 % 3. Se a cobertura está entre o 20 e o 40 % 4. Se a cobertura está entre o 40 e o 60 % 5. Se a cobertura supera o 60 %

Os sobres dunha mesma árbore meteranse nunha mesma bolsa indicándose nesta O código de árbore e a localidade.

E fundamental que en cada árbore estudiada se siga o mesmo metodo para que os resultados poidan compararse.

Unha vez recollido o material e necesario completar o estudio no laboratorio.

50

BRAÑA Rev.Soc.GaI.H¡s.Nal. ! (V). 1996.

Material e método ele traballo nu laboraturio:

* Sobres e caixas dc carlón n'Os que ~ardar 'Os liques. * Fichas de laboratori 'O (ver Anex'O 11) .

* L<ípi s. goma. bolíg raf'O. * Lupa binocular. En prirneiro lugar farase unha descripción completa de

cada lique n C'O tln de ide nlitl cal'O. Os caracteres mínim'Os que an'Olarem'Os na descritlCión son 'Os seguinlcs:

- AStJecto . COl' e f'Orma das faces superi 'Or e inferior - TamailO do lal 'O e dos lóbulos. - Presencia 'OU non de estructuras sobre o 1:11'0: ricinas. cife-

las. isidi'Os, sol':llios. cilios (rig . 3). - Presencia e tipo de ¡¡polecios, cor da marxe e do disco. Durante a descripción é il11prescindible 'O cmprego da lupa

bin'Ocular. Pilr<1 identificar 'Os cxemplares pr'Op'Onse unha clave s inxela

ti nivel de xénero q ue p'Ode ser completada con g uías.

L1QUES FOLlÁCEOS DE CODlAS

(Clave dos xé ne ros rnáis comt'lns en Galicia)

la) Talo de COl' lamnxa 'Oll élJl1arelo alaranxado ... XautllOria (X. parielina) b) Tal'O d'Oulra C'OI' ............................................... 2

2(l )a) T.,tlo de COI' negro 'OU verde negr'Oide, cori;:íce'O en sec'O e xc!atin'Oso ó m'Ollalo ....... ....................................... CoJlema b) Talo doutro xeil'O .......................................... 3

3(2) a) pace inferior sen ricinas ............ .................. 1\ b) pace infe rior con .-i cinas .......... ..................... 7

4(3) a) Lóbul'Os dD talo estre itos (0.5 - 5 mm) e alongados. máis g rosos no extrcmo. Cara inferiDr negra c'lra Ó centro e máis clara (m;lrrón) com'O á pcriferia. Soralios (recuen-

51

PROPOSlA DIDÁCTICA PARA O ESTUOIO COMPARATIVO DA BIODIVERSlDADE UOUENICA ENTRE FORMACIÓNS BOSCOSAS AUTÓCTONAS e AlÓCTONAS EN GAl/C1A

tes ...................................................................... HYPogyl1/lIia b) Lóbulos do talo máis anchos. Talo a miúdo de máis de 10

cln......................................................... ............ 5 5(4)a) Face inferior tomentosa ................................. 6

b) Face inferior non tomentosa. ou se tomentosa só visible á lupa(x 10). Apotecios dispostos na cara inferior sobre lóbulos ergueitos ........................................ Nephroma

6(5)a) Face inferior sen cifelas. Face superior en xeral de tonos claros. Frecuentemente talo de gran tama-ño ........... ..... .. .... .... .................. ........... .......................... Lobaria b) Face inferior con cifelas. Face superior de cor gris cinza, marrón escura ou negra. Aporecios pOllCO frecuen-tes ...................... ....... .................. .................................... SJicta

7(3)a) Talo de máis de 10 cm. Lóbulos anchos ...... 8 b) Talo xeralmente menor de 10 cm ............... 10

8(7)a) Face inferior afieltrada e con veas. Apotecios dispostos na Face superior sobre lóbulos estreitos e · alon-gado ......................................... .. ........ ..... .... ............... PeJtigera

b) Doutro xeito ........ .. .. .......... .... .... .... .... .. .... .. .......... 9 9(8)a) Face inferior lisa ou lixeirarnente afeltrada. na que se

dispoñen os apotecios sobre lóbulos ergueitos (alga de cor verde azulada) ................................................ Nephroma b) Doutro xeito ..................... ....... ............ ..... ......... Parmelia

10(7) a) Talo de cor gris azulado ou marrón grisáceo que oscurece ó humedecelo. (alga verde azulada) ........ 11 b) Talo de cor variable (non azulado) que non escurece ó humedecelo. (alga non verde azulada) ........... 12

11(10) a) Apotecios lecanorinos ................... .............. PaJ/J/aria b) Apotecios lecideinos ......... ... ............ ............. Parmeliella

12(10) a) Lóbulos marxinais langas e estreitos (menores de 2 mm). Talo gris o grisáceo claro ............................... Pllyscia b) Lóbulos. en xeral. que superan os 2 mm .... 13

13(12) b) Ricinas pouco numerosas. Talo non aplicado o substrato con lóbulos ascendentes de 1 a 3 cm. de an-cho .......................... .. ... ......... ........ .......... ...... ....... 14 a) Ricinas numerosas. Talo de cor e tamaño variable. xeral-mente sen lóbulos ascendentes ........... ...... .. Pannelia

BRAÑA Aev.Soc,GaI.His,Nal. I (V). 1996,

14(13) a) Talo t.:oa face superior marr6n verdosa que se volve verde Illáis pálida ó hUlllcdecela. A face inferior é marrón hacia ti l11arxc e máis p¡íIid,1 hacia o (;clllro ...... ... Ce/rada b) ' 1 ~110 coa fa t.:e superior gris verdosa e que non cam bia de COl' Ó humedece la. 1\ face inferior e marrón escura Ol!

negra hacia O t.:entro e marrón m¡iis p¡ilido na mar-xc ........ .... ... .............. .... .................... Platismatia (J~ glauca)

LlQUES FRUTlCULOSOS DE COmAS (Clave dos xéneros milis COlllllllS en Galici' l)

la) Ta lo ele sección redondeada. Ó rOll1pelo observase no :-;f'U

interior un cordón. xcralmente bnmco. máis ou menos resistent.e ................................ ..... .......... .... .................. .. USllea b) Ta lo de sección plana .................................... 2

2(1)a) Talo coas dúas faces de cor sel11ellante ......... Ramalilla b) Talo coas <h'lílS faces de distin ta cor.. .......... 3

3(2) a) A face supe ri or g ris verdosa c a inferior. total ou par-cialmente. gris escura 0 11 negra ................... Pseudevernia (P furfuracea) b) A (ace supe rior g ris verdosa Oll verde amarclento e a inferior branca ........... .................... E'verllia (E. pnwastriJ

Xeito de facer un herbario Unha vez identificado o cxcmpla r colócasc nun sobrc no

que se anota o llomc científico. neste caso o xénero. a localidade, a data na que foi recollido. alas pc rsoa/s que o recollero n. ¡¡l as persoa/s que o identificaron e o substrato (neste caso a eSllCcie <lrbórea) . Cada sobre irá acompailado da ficha da descripción onde se ¡¡noten tamén os datos tomados no campo e Olltras observacións que se consideren de interese (cond iciólls ecolóxicas. Illorfoloxia Ol! estructuras que resulten IlCculiarcs OH diferente do desc rito nas guías. etc).

Elaboración de resultados e conclusións Cos datos rccollidos no campo e os obtidos do estudio no

laboratorio intentarase dar resposl¿1 ¡ís cueslións 1)lantexadas.

PROPOSTA DIDÁCTICA PARA O ESTUDIO COMPARATIVO DA BIODIVERSIDADE UQUÉNICA ENTRE FORMAClÓNS BOSCOSAS AUTÓCTONAS E ALÓCTONAS EN GAUCIA

Proponse a utilización de métodos estadísticos sinxelos (media, porcentaxe) cos que establecer comparacións entre as formación s boscosas estudiadas.

Estes datos pódense presentar a modo de táboas nas que se reflictan os resultados obtidos nunha e noutra zona (Anexo 1I!) . A partir disto pódense establecer porcentaxes que permitan comparar as dúas formacións boscosas: número dos xéneros presentes, cobertura, tamaño medio dos xéneros comúns.

Hai que ter en conta que os resultados obtidos son puntuais e non xeralizables, responderán a unhas cuestións plantexadas para uns lugares concretos nun momento determinado. Esta é unha idea que os participantes deben ter clara á hora de elaborar as súas conclusións.

Se os resultados amosan máis biodiversidade liquénica nunha das zonas, intentarase dar algunha explicación a este feito (maior antigüidade, menor influencia humana, diferencias nas codias, ... ).

Presentación dos informes Consideramos que o educador, xa antes de realizar o estu

dio de campo, debe propoñer ós participantes o xeito no que se pode presentar o informe do t:raballo. A continuación propoñemos un esquema que serve de referencia para este propósito.

1.- Portada 2.- Obxectivos (pregunta que nos plantexamos e que pro

poñemos resolver) . 3.- As zonas de estudio (situación e breve descripción). 4.- Material e métodos (tanto no campo como no laborato

rio). 5.- Resultados e conclusións (as táboas de resultados e a

interpretación) . 6.- Bibliografía utilizada 7.- Anexos

* Mapa da zona

• • •

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nal. I (V), 1996.

fichas de (ampo Fidms de Iclboratorio Herbario (sobres e fichas)

Bibliografía

URIGIITMAN, E 11. & N1C, IOI..SO N, U. E. 1985. (;\li3 de l-alll l)l) de las phUllas sin " '" I"e~. EII. Onlel-(:I. H.1 rl"l~I\ln:l .

CIAU1.J\DE. G . ,~ I<OUX. C. 1!J85. IJkenoj Ile Okritlcnl¡¡ Enropo. Iltlslrila del(·nuiuli· bro. Unl!. Su,: . C('1I 11"('Ou('sl. Nouvelle ser .. nU S!)t.-.:i;11 1:1·89:\

1)() liSON. I·:S. l!.1'J2. lkhells. AIi ilhlslral'::l l ¡,:uidc 10 t ite IWilish :tIlIll rish sp.xil"s. ' 111(' RidUllund I'ublishin)l ('0. 1:11) . Sluu¡,:h

IIA1.UW\'N. C. VAN .~ I.EI<OND, M. 1!1.ll. G\lide des Ikhens. 1:~ I¡l¡ons 1 .A.~dl('v:dicr. !':nis.

jAIINS. 11. M. 19M2. C;Ui,111c ('01111110 Ile Jos 1~k.'Cho;¡. nmSJ,:os y 1H:IIIClleS dt' Euro,);,. t:d . OI1l(~¡I. 1l.,1r("( ,IoIl;( .

OZEN I)A. I ~ &< CIAU1.J\I)E. G. 1910. I..l'l> Iic:hens. Elude biolo.::i(lu(' clllnre ilhISl r('C'. Masson e\ Cit:.

PROPOSTA DIDÁGICA PARA O ESTUDIO COMPARATIVO DA BIODIVERSIDADE LlQUÉNICA ENTRE FORMACiÓN S BOSCOSAS AUTÓCTONAS E ALÓGONAS EN GALlCIA

ANEXO 1

FICHA DE CAMPO

DATA

LOCALIDAD: (lugar, municipio, provincia)

CÓDIGO: CC. árbore)-Cc. do liquen)

N° EXEMPLARES OBSERVADOS:

DIÁMETRO DO EXEMPLAR DE MAlOR TAMAÑO:

COBERTURA DO UQUEN (LC.)

OBSERVACIÓNS:

BRAr\!A Rov.Soc.GaLHis.Nat 1 (V). 1996.

ANEXO 11

FICHA DE LABORATOIllO

DATA ____________ _

LOCALlDAD: _______ ___ _

CÓDIGO:

COR DA FACE INFERIOR

COR DA FACE SUPERIOR:

LÓBULOS MARXINAIS TAMAÑO _____ FORMA _ __ _

(debuxo)

PRESENCIA DE ESTRUCTURAS:

SI NON

SORALlOS

ISIDIOS

CILIOS

RICINAS

CIFELAS

APOTECIOS

ESTRUCTURAS REPRODUCTORAS (apoleóos)

COR DO DISCO COR DA MARXE __ _

57

PRO POSTA DIDÁCTICA PARA o ESTUDIO COMPARATIVO DA BIODIVERSIDADE LlQUÉNICA ENTRE FORMACIÓN S BOSCOSAS AUTÓCTONAS E ALÓCTONAS EN GALlCIA

ANEXO III

XÉNEROS (sobre Quercus robur)

(media por árbore)

nº exemplares diámetro maior

1.- (xénero) 2.-3.-

XÉNEROS (sobre de Pinus pinaster)

nº exemplares

1.- (xénero) 2.-3.-

(media por árbore)

diámetro maior

58

cobertura

cobertura

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nat. l (V). 1996.

DATOS OBTIDOS

nO de xeneros totais

nO medio de xeneros por árbore

cobertura media total dos liques

cobertura media total de liques estudiados (I.f.)

cobertura media total cobertura media total 1. f.

Quercus robur Pinus pinaster

BRAÑA Rev.Soc,GaI. His.Nat. l (V). 1996,

AVIsrAME~S E VARAMENTOS DE CETACEOS. ANO 1996

Juan Ignacio Díaz da Silva Coordinador mamíferos maniios da SGHN

Resume

No presente traballo recóllense algunhas observacións de avistamentos e varamentos de cetáceos remitidas á SGHN correspondentes a 1996.

Abstract

This paper inc1ude sorne records of cetacea observed from the northwest coast of Galicia in 1996.

Palabras clave

Mamíferos rnariños, avistamentos, varamentos

AVISfAMENTOS

Realizáronse 30 observacións neste ano, nas que se rexistraron un total acumulado de 339 cetáceos odontocetos das especies Golfiño común (Delphinus delphis), 3.3%: Arroaz real (Tursiops truncatus) 93,3% e Candorca (Orcinus orca) 3,3%.

MEfODOWXÍA Os datos obtidos foron o resultado de avistamentos feitos

desde terra por colaboradores da SGHN, que ocasionalmente

61

AVISTA.MENTOS E VAR.AJv\ENTOS DE CETÁCEOS. ANO 1996

observaban as aparicións, ben na súa xornada de traballo, deporte ou paseo.

Outro tipo de avistamentos son os realizados desde o mar, con desprazamentos en barco e co obxectivo inicial des tes estudios. A SGHN contou para iso coa colaboración de IN ICEGOLFIÑO pola posibilidade de utilizar o barco que esta asociación científica-deportiva dispón.

Os datos que se tiveron en conta con respecto ós avistamentos de cetáceos, ademáis da identificación dos mesmos, foron: o número deles. intentando diferenciar se iso era posible. adultos de inmaturos: a dirección das mandas e a existencia de outros animais asociados a eles (cetáceos doutras especies. gaivotas, peixes, etc.)

lndícase tamén as principais condicións ambientais: estado da marea. meteoroloxía. forza do vento e hora do rexistro.

Moi valorada foi a obtención de fotografía ou vídeo, tanto pola posibilidade de comprobar a especie, como por poder facer un rexistro que facilitara o recoilecemento dos mesmos animais en avistamentos distintos.

DESCRIPCIÓN DOS AVISTAJVIENTOS

Os puntos de observación céntranse en tres zonas distantes entre si e con diferente nivel de estudio.

ZONA 1: A más grande xeográficamente, desde Punta Fornelos. no Concello de Valdoviño, ata Punta Lousada no Concello de Pontedeume (Ría de Ares). rexistrou un 83,3% das aparicións, tanto desde terra como desde mar.

62

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nat. l {V). 1996.

Avistamentos de Tursiops truncatus Costa de Ferrol (Zona 1)

8 .---:, =====:'::~:,:,::",::,:::====='---

6 e • o

~ • , • , B o • ~ Z

2

O ~ ______ ~ ______ ~ ________ L-______ ~

abril maie "" liO OUlubro

l'rcscn<:iu de Ar rnaz real na C[I!;l3 de ferro!. Conside rouse u~ic~mell1 e un avis:amcolo 1101" tlia para evitar reilerndón de obS\:r~adÓn,.

ARROAZ REAL (T,,~i()l'.í InIllCllI,u) Praia de ~mii1 os· 27 Abri l 19%. Grupo d: lO C~Clllplare s

63

AVlSTAMENTOS E VARAMENTQS DE CETÁCEOS. ANO 1996

ZONA 2: Ría de Muros. un unico avistarnento realizado desde ten-a.

ZONA 3: Ría de Arousa, 13,3% do total dos avistamenlos, todos eles desde teT ra.

Os avistamcntos realizados nas zonas 2 e 3 (oron todos e les casuais e insuficientes para un estudio completo das súas costas respectivas, polo que nos referiremos a elas con certa reserva.

A tódolos efectos os datos máis completos con fi ns de estudio son os referidos á zona 1, se ben se analizan todos aqueJes que conforman a totalidade das citas.

A frecuencia de apruicións en seguinte:

RÍA DE FERROL (Zona 1) PRAIA DE DON [ÑOS (Zona l) RÍA DE MUROS (Zona 2)

lLLA DE AROUSA (Zona 3)

lugares concretos fo i a

40% do total 16.6% do total 3,3% do total

13,3% do lotal

Estas porcentaxes refírense unicamente ós puntos milis frecuentados polos cetáceos.

o período do ano que rexistrou maior cantidade de apari· ciÓIlS de cetáceos foi o segundo trimestre (66,6%) e, dentro deste, o mes de xuño ca 26,6% de avistamentos. Pola contra os meses nos cales non se avistaron cetáceos fo ron os de xaneiro, febreiro. setembro e decembro.

RESUME P OR ESPECIES

ARROAZ REAL (Tursiops trtmcatus - Montagu, 1821) Foron observados individuos desta especie en todas as

64

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nat. I (V). 1996. -------- ~-------

zonas estudiadas. A maior cantidade de rexistros corresponde á ZONA 1 (85,7% do total de Tllrsiops); en algo máis da metade destes (46.4%), as mandas ian acompañadas de exemplares inmaturos. En moitas das aparicións, especialmente nas rías. constátase que as mandas achéganse ós fondos delas (con case un metro de calado) coincidindo coa marea chea. e do mesmo modo fan coincidir a súa saída coa marea baixa.

GOLFIÑO COMÚN (De/phiIlIlS delPhis - Linnaeus. 1758) Un único avistamenlo realizado na na de Arousa-Sur

(ZONA 3). un ha manda de 16 individuos adultos e asociados a eles observouse un grupo significativo de gaivotas, todos eles seguindo moi posiblemente a un banco de peixes. Nesta ocasión dáse tamén a coincidencia da marea chea ou enchendo.

CANDORCA (Orcinus orca - Linnaeus. 1758) A finais do mes de marzo avistouse un exemplar de

Candorca nas costas de Panzas. A comunicación partiu duns practicantes de surf. habituais colaboradores nestas observacións. que identificaron facilmente ó animal gracias á súa incpnfundible aleta dorsaL pola descrición de máis dun metro e medio de alto.

VARAMENTOS

Ó langa do ano rexistráronse un total de 24 varamentos de cetáceos. todos eles odontocetos, atopados xa martas na tatalidade dos casos.

A continuación detállanse as diferentes especies que durante este periodo de tempo vararon nas praias e costas das zonas de estudio:

- GoLfiña común (De/phinus de/pJzis), 58.3%; - Arroaz real (Tursiops trzmcatus). 16.6%; . Toniña (Faciana ¡aciana). 8,3%; - Caldeirón (Globicepha/a me/aena). 4,1%; - Arroaz boto (Grampus gn·seus). 4,1% - Golfiños ssp. un 8.3%.

65

AYISTAMENTOS E VARAMENTOS DE CETÁCEOS. ANO 1996

METODOWXÍA

A recompilación de citas fo i posible g racias, por unha banda. ós trabalIos persoai s de rncmbros da SGHN no seu frecuenLe perconido de praias na búsqueda dos varamentos propiamente ditos. ou con ocasión de censos. aves abeiradas, etc.

Outro bloque, non menos importante. conseguiuse coa colaboración de diferentes entidades oficiais, asociacións, particulares, afeccionados. amigos. e de todo aquel que deixou a súa mensaxe no noso contestador.

Localizado o corpo, procédese ;'in s itu" á identificación da especie, I.oma das medidas e sexado do animal. A inspección ocular inmediata permile detectar as feridas exlernas que puidera ler e a relación dest'as na causa da mor te; o g rao de putrefacción (gases do abdome, ausencia de epidenne por ~nas, momificación, etc.).

A análise inte rna, cando e posible facelo polas condicións do eorpo, céntrase no aparato dixestivo comprobando a presencia de alimento ou dalgun obxecto estl"ano como plásticos. redes, etc. e do aparato xen ital, especialmen te nas [emias, na búsqueda dalgún feto ou sinais de lactancia. Tamén son recolIidos parásitos, tanto externos como internos para o seu posteri or estudio.

Nalgüns casos recupéranse restos óseos, especialmente crtmeos. omóplatos, esternóns e osos pclvicos. O esqueleto completo recóllese cando o estado do corpo ou a s ingl.llatidade da especie fa í interesan Le poder disponer da tOlalidade do animal.

Todas estas citas son recompiladas no archivo de datos que a SGHN dispón para a súa posterior d ivulgación.

RESUME DOS VARAMENTOS

Entre Punta Fornelos, 11 0 coneeHo de Valdoviílo e Punta Coitelada. cancello de Ares, recóllense os datos de vinteún varamentos. Os tre s restantes corresponden a: un en Porto Rinlo (Ribadeo-Lugo) , e os outros dous á Praia de Louro (Muros-Coruíla).

66

BRAÑA Rev.Soc.GaJ.His.Nat. 1(Y). 1996.

As praias onde foron rexistrados maior número de varamentos foron en orden decrecen te:

Doniño CFerrol) San Xurxo (Ferro!)

25% do total 16% do total

A situación :xeográfica destes areais, presencia de correntes favorables, influencias de ventos , proximidade de caladeiros de pesca, pu ideran ser rad ms para a maior porcentaxe de varamentos nas dúas praias citadas.

En tódolos Rleses do ano apareceron celáceos varados. con excepción do mes de Xaneiro e do de Marzo. O trimestre con maior número de rexistros fo i o terceiro, con oito cetáceos, seguido do segundo trimestre con sete varamentos.

67

AV!STAMENTOS E VARAMENTOS DE CETÁCEOS. ANO 1996 --'-"---

Varamentos 1996 . ,----======------,

, .-------

H I febfei'o majo )uio &elemlllo .-.ovemblo

oo<il ~UOI\O 8lJOstO OUIUIlrO decemblo

TOl'l IÑA. (I'hocoena phocoena) Fmuxcim-Vuldoviilo 20-05-%

68

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nat. I IV). 1996.

RESUME POR ESPECIES

GOLFIÑO COMÚN (De/ph i"u, de/phis - Linnaeus, 1758) O 58.3% dos varamenlos corresponden a ésta especie.

cantidade que se corresponde co dato de que este é o mamífero mariño máis aba ndoso do planeta e o máis ampliamente distribuido por las augas tépooas. cálidas e subtropicais do mundo. Esta presente tamén no mediterráneo e no Mar Negro.

Este Golfiño prefire as augas profundas e afastadas da costa, aínda que existen poboacións que viven máis preto dela.

A frecuencia de varamentos de machos desta especie parece ser unha constante comprobada en censos de varios anos. No que se refire a este. dun total de 14 animáis atopados, 9 eran macho, 3 femias e os 2 restantes non puideron ser sexados polo seu estado de deterioro.

As principais amenazas que ten esta especie SOI1 as capturas accidentais por ar tes de pesca (redes de cerco, redes á deriva, etc.) e a contaminación das augas (organoclorados e metais pesados especialmente) .

ARROAZ REAL (7'ursiops trUIlCahiS - MOl1tagu, 1821) A segunda especie en frecuencia de aparicións, 16.6%,a

pesares de que é o Golfiño máis frecuente nas nasas costas na1gunhas épocas do ano, se temas en canta os datos de avistamentos.

Especie fundamentalmente costeira que penetra incluso nos fondos das rías. ande é observado perseguindo bancos de peixes. Existen sen embargo poboacións peláxicas que poden realizar migracións estacioll ais. No hábi tat cosleiro, co seu acúmu!o de contaminantes. encontra esta especie unha das maiores ameazas.

TOl\'lÑA (PJzocoella phocoena - Linnaeus, 1758) S6 se rexistraron dous varamentos neste ano. Especie

máis abundante DO sur de Galicia no que se refire a avi stamentos. Existen pob()acións constatadas nas Rías Baixas.

69

AVISTAtAENTOS E VARAMENTOS DE CETÁCEOS. ANO 1996

No que se refire ás ameazas está especie, marcadamente costeira, sofre as consecuencias do deterioro ecol6xico máis que ningunha outra. As capturas accidentais na pesca é outra g rave presión sobre a especie.

A Toniña está incluida na "U sta Roja de los Vertebrados de España" editada por leona.

As Qutras duas especies rexistradas nos varamentos deste ano roran o Caldeirón común (Giobicephaia me/aeno T raiJI, 1809) e o Arroaz Boto (Grampus griseus Cuvier, 1812). Nos dos casos trátase de especies oceánicas que se achegan con frecuencia As costas, especialmente no caso do Caldeirón, presente nos datos de varamento dos últimos anos.

70

BRAÑA Rev.Soc.Gal.His.Na1. 1(V). 1996.

A CONVENCIÓN DE RAMSAR PARA A PROTECCIÓN DE ZONAS HÚM1DAS

Ignacio Allegue Lagostena Sociedade Calega de Historia Natu ral, Ferrol

Resume

Revisase en perspectiva a importancia da Convención de Ramsar para a preservación dos humedais mundiais e analízanse as implicacións xurídicas do seu ar ticulado

Abstract

This paper contents a review on the historiel1l importance of lhe Ramsar cOl1vention fo r the world wetlands preservation

Palabras clave

Humedais, conservación, Rams.,1r, aves acuáticas, lexisla-ción

INffiODUCCIÓN A defensa do Medio Ambiente e a súa conservación vense

desenvolvencJo en pequenos pasos desde a déc.lda dos setenta. Organizada pala ONU a Conferencia sobre o Medio Ambiente celebrada en Estocolmo do 5616 de Xuño de 1972 marca o inicio a escala mundial desta protección.

Nesta Conferencia apróbase a Declaración sobre o Medio Humano constituíndo a venladeira Carta Magna do ecoloxismo internacional enunciando como verdadeiro principio programático no seu Apartado 1.1-2: 1. Os dous aspectos do

71

A CON'v1:NOÓN DE RAMSAR PARA A PROTECCIÓN DE ZONAS HÚMIDAS

medio humano. o natural e o artificial, son esenciais para o benestar do home e para o goce dos dereitos humanos fundamentais. incluso o dereito á vida mcsma. 2. A protección e o mellorarnento do medio humano é un ha cuestión fun damental que afecta ó beneslar dos pobos de todo o mundo e un deber de todos os Gobernos.

Como consecuencia da grande velocidade á que se desenrolaron as normas do Dereito In ternacional do Medio Ambiente estas tcrán unhas características especiais, de modo exemplificativo: algúns tratados non leñen valor obrigatorio senón que establecen disposicións xerais que serán desenroladas por outro tipo de textos mentres Qutros leñen un carácter meramente ob rigatorio.

Esta caracterización en definitiva. o que nos interesa neste caso, busca un último fin que non é outro que a defensa e a conservación do Medio Ambiente. Como establece a Lex Legum española no seu artigo 45: Todos teñen o dereito a disfrutar dun Medio Ambiente adecuado para o desenvolvemento da persoa, así como o deber de conservalo .

¿POR Q UÉ UNHA PROTECCi ÓN ESPECIAL ÓS H UMEDAlS?

¿Cal é a súa importancia? En opinión de F. González e C. Pérez son dez as funcións útiles a destacar Que cumpren as zonas húmedas:

1. Importante papel na regulación dos ciclos hídricos e das inundacións, debido á súa eficacia evaporativa e a sua capacidade para desincronizar e retardar picos de crecida, isto debido a que con frecuencia posÍlen ciclos diferentes nas disti ntas partes da sua super ficie , como ocorre nas chairas de inundación Ol! nos deltas internos. Presentan ademais, unha productividade máis alta que o territorio, porque permanecen activos en épocas de estío cando os terreas do redor xa secaron.

2. Retardan os ciclos da materia, permitindo a recuperación de valiosos nutrintes polo xera1.

3. A evapotranspiración procedente da vexetación Que medra nos humedais, actúa como un importante sumideiro de enerxia, contribu indo así á creación de microclimas locais e

72

BRAÑA Rev.Soc.GaLHis.Nat. 1(V). 1996. --------- - -----

qui7.ais influindo no clima en xeral. Estas zonas terian temperaturas máis baixas e unha maior humidade relativa do ar que as do redor o que proporciona certo frescor no ambiente durante os meses de calor.

Producción de peixes e gando para as poboacións locais. como acorre no caso das chairas tropicais. Os sistemas que caracterizan, de sumideiro e bombeo de nutrintes. contri buen Ó mantemento de poboacións de peixes adaptados. Que poden ser aproveitados en datas convenientes, durante as suas migracións. En Galicia as rías e lagoas proporcionan un medio de grande importancia para o desenrolo de alevins de peixes Que máis tarde se pescaran no mar. Por outro lado. os enchoupamentas periódicos engaden auga e nutrintes a pastos e culti· vos, permitindo formas especializadas de agricultura. Ademais nalgunhas zonas constituen excelentes pesquerías. son importantes hábitats de aves acuáticas, por non falar do aproveitamento económico dalgunhas especies cinexéticas destas areas.

4. Os humedais poden ser de grande importancia para a producción de peixes e gando para as poboacións locais. como ocorre no caso das chairas tropicais. Os sistemas Que as caracterizan. de sumideiro e bombeo de nutrintes. contri buen ó mantemento de poboacións de peixes adaptados. que poden ser aproveitados en datas convintes. durante as suas migracións. En Galicia as nas e lagoas proporcionan un medio de grande importancia para o desenrolo de alevíns de peixes que máis tarde se pescaran no mar. Por outro lado. os enchoupamentos periódicos engaden auga e nutrintes a pastos e cultivos, permitindo formas especializadas de agricultura. Ademais nalgunhas zonas constilÚen excelentes pesquerías. son importantes hábitats de aves acuaticas. por non falar do aproveitamento económico dalgunhas especies cinexéticas destas áreas.

5. Proporcionan alimento e refuxio a numerosos animais. Este é o caso de certos lepidópteros, aves. anfibios, reptiles e micromamíferos que atopan nestas zonas as condicións idóneas para atenuar a deshidratación e un ambiente máis favorable para a sua supervivencia que o das zonas secas. o que queda reflectido na coexistencia de especies moi variadas.

6. Proporciona refuxio a especies vexetais. pertencentes a

73

A CONVENCIÓN DE RAM$AR PARA A PROTECCIÓN DE ZONAS HÚMIDAS

distintos mic roc1imas que penetran nas zonas áridas gracias ás condicións especiais que ofertan os humedais.

7. Proporcionan importan tes recursos, auga para beber, sales para lambel". tanto para animais domésticos como para animais silvestres Que polo milicIa son capaces de tolerar altas conccIltraci6ns de sal.

8. Algúns humedills de zonas secas proporcionan valiosos recursos minerais como o sal común, sales de potasio. bromo. turba. etc .. Algullhas deslas áreas cOll stit.uíron sistemas pr~ ducto res de metais valiosos, fosfatos. petróleo , asfalto e depósitos de gas. O estudio dos sistemas actuais pode ser útil para a mellor comprensión e prospección dos depósitos fósiles.

9. Destacare mos tamé n a súa función ele reserva bioxenética en comu nidades microbianas, 1l1oi estudiadas como exemplos de sorprendentes fu ncións ecolóxicas e bioquímicas de potencial interés en novas procesos biotecnolóxicos.

10. Para rematar hai que destacar o importante valor paisaxístico que xogan, sobre lodo en áreas secas e chairas, rompendo a monotonía dos cu ltivos de cereais e engadindo un toque acolledor á pais.l xe.

OBXECfIVOS Como consecuencia da importancia dos humedais abor

dada no epígrafe precedente tratase por este convenio impedir o dele l;oro e a perdida progresiva de humedais por unha banda e por ou tra asegurar a conservación dos ecpsistemas das ... .onas hlllnidas coordinando as políti cas nacionais ó efecto cunha acción internacional .

CONTIDO

A) Definición d e humedais.

o convenio no seu ar tigo 1. 1 danos a definición xurldica do que entende por tales: ·' ... as 7.onas pantanais. marxais, turbeiras ou superficies recu ber tas de augas naturais ou artifi· c iais, permanemes ou temporais. con auga estancada ou

74

BRAÑA Ae'~.Soc.Gal.His .Nal. 1(V), 1996.

corrente xa sexa doce, salobre ou salgada, incluidas as extensións de auga marina cando a súa profundidade con marea baixa non exceda de seis metros".

B) Definición de aves acuáticas.

o mesmo ar to 1 Q no seu apartado 2Y define as aves acuáticas como aquelas ... "que dependen ecoloxicamente dos humedais".

As aves quizais por seren un dos grupos zoolóxicos máis estudiados, ou o que máis. [Di obxecto non só neste senón noutras tratados dunha protección especial. Pero esta protección non se limi ta exclusivamente ás aves senón que ca paso do tempo desde a enlTada en vigor do Convenio á protección especial ó grupo ornitolóxico sumáronse outros seres vivos vinculados estreitamente ós ecosistemas protexidos polo Convenio.

A definición que aporta o art.1.2 do que son as aves acuáticas ó meu entender resulta vaga pois son moitas as especies que nalgún momento da súa vida dependen dos humedais sen ser este o seu hábitat natural. A opción máis correcta seria incluír unha lista de especies ou familias protexidas (Ana-tidae, Phalacrocoracidae, ... ) .

C) Obrigacións primarias ou esenciais.

Inclúense aqui unha serie de abrigas establecidas polo Convenio que poderiamos denominar como mínimas para as partes contratantes. Serían as mencionadas no artigo 2ii do Convenio.

Cada parte contratante é a que designará os humedais que sitos no seu territorio considere ele interese suficiente como para incluílos na Lista encargada á Unión [nternacional para a Conservación da Natureza e os seus Recursos que é quen realiza as (unción s de Oficina Permanente en virtude do art. SIl en tanto en canto non se designe outra organización ou Goberno polos Estados parte.

Os límites de cada zo na húmida designada deberán des-

75

A CONVENCIÓN DE RAMSAR PARA A PROTECCIÓN DE ZONAS HUMlDAS

cribirse con precisión e trazarse nun mapa, as zonas limitadas poden inc1uír ZOllas ribereñas e costeiras adxacentes ós humedais, así como iIIas e extensións de auga rnari ña de profundidade superior a seis metros con marea baixa que estean rodeadas pala zona húmida, especialmente cando esas zonas teñan importancia para o hábitat ele aves acuáticas.

Complc.\o Rías de Sla. Mana de Ortigueira

e Ladrido

76

Lagoa dc Vardo~ il\o

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nat. I {V), \ 996.

Non todos os humedais dun Estado poden incluirse sen limites na ü sta, existen unhas condicións que deben respetarse. é dicir a selección dos humedais fu ndamentarase segundo o arto 2.2 na stia importancia internacional en relación coa ecoloxia, botánica, zooloxía, limnoloxía ou hidroloxía. incluíndose en primeiro lugar os humedais que teñan importancia internacional para as aves en tódalas estacións. Chegados a este punto temas que facer unha serie de consideracións sobre como se designa unha zona htimida de impor tancia in ternacional; nun principio o elemento bioincLicador da impor tancia du nha zona era a únicamente o grupo das aves. mais a raíz do desenrolo de Conferencias detivadas do Convenio e en especial a de Rexina de Xuño de 1987 foron ampliados e tese que ler en canta:

1. Que se considerará de importancia internacional se a zona e representativa da rexión na que se ubica. Serian razón s de representatividade au unicidade do lugar.

2. Criterios que atenden á flora e á fauna: -Que na zona existan especies ou subespe¡;ies ra ras, vul-

nerab les ou en vía de extinción. -Que posúa unha Clara e fauna orixinal, rica e d iversa. -Que conteña endemismos. 3-Criterios q ue at.endan unicamente ás aves: -Que alberguen máis de 20.000 aves acuáticas. -Que alberguen un número significativo de individuos de

aves acuáticas indicadoras dos valores da productividade ou da diversidade da zona húmida.

-Que albergue habitualmente o 1% dos individuos dunha especie ou subespecie de ave acuática.

O ar t. 2.3 fai un ha mención expresa á soberanía estatal pais a inscripción rarase sen prexuízo dos de re itas exclusivos da Parte contratant:e sobre a territorio en que estea situado. Esta referencia á soberanía faise en relación ca territorio no que se sitúa a zona. O que non significa que o Estado que posúe a soberanía sobre esa zona poda actuar sen teren canta qs dereitos das demais partes á conservación da zona húmida. E aqui ande se sitlÍa .1 aseve ración realizada no Preámbulo ande se recoñecen as aves acuáticas como recurso internacional pois nas súas migracións moitas especies atravesan fronteiras. Ademais hai que considerar o establecido no art. 2.6:

77

A CONVEf'.K:1ÓN DE RAMSAR PARA A PROTECCIÓN Df ZONAS HÚMIDAS

Cada unha das partes contratantes deberá ter en canta as súas responsabilidades de carácter internacion .. 1 relativas a conservación, ordenación, vixilancia e explotación racional das poboacións migratOlias de aves acuáticas. tanto o designar os humedais do seu territorio que leñan que incluírse na u sta como a exercitar o seu dereito de modificar as inscrpicións correspondentes.

Así todo o Estado está comprometido internacionalmente cos demáis pois debe conservar, ordenar, vixiar e explotar ás poboacións ornitolóxicas migratorias. O Estado en cuestión non pode actuar discrecionalmente, a súa actuación está limitada polos demais Estados, polo interese que teñen estes na conservación e protección das aves. O Estado cando teña que lexislar dentro das súas competencias internas farao no senso do Convenio, adoptando unha postura ante lodo proteccionista.

Os Estados como abriga mínima teiien que incl llír no momento da firma ou do depósito dos instrumentos de ratificación ou adhesión alomenos unha zona humida na Lista (arL2.4) . O Est .. do espailol cumpri ndo con isto inclllíu as Tablas de Daimiel, o Parque Nacional de Doiiana e a Laguna de Fuente de Piedra. O cal l1on impide como di o art. 2.5 que se poidan engadir novas humedais á Lista ampliar os que xa se inscribiron al! atendendo a razóns urxentes de interese nadonal retirar ou restrinxu- os límites dos xa inscritos estando na obriga, se isto sucedese, de info rmar o antes posible á Organización ou Goberno que desenrole as funcións de Oficina Permanente esr~cificadas no 3rt. ~.

D) Outras obrigacións de comportamento.

Este Convenio, ó igual que outros que tratan o tema da protección do medio ambiente, impón unha serie de obrigas de comportamenlo os seus membros así:

-Obrigación de fo rmular e aplicar os seus plans de ordeación de xeito que se favorezan a conservación dos humedais incluidos. polo Estado en cuestión. na Lista e, na medida do posible, a utilización raciollal dos humedais do territOJio esta· tal. Esta ab riga recóllese no art. 3.1. a destacar el mención na medida do posible que reduce a obrigación ó mínimo.

7B

BRANA Rel'.Soc.GaI.His.NaI.1(V), 1996.

-o art. 3.2 impón a obliga ele dispor dos medios necesarios para ser informado o antes posible daq ll eles cambios de carácter ecolóxico nos humedais sitos no territorio do Estado parte do Convenio e inscritos na Lista. que se produciran xa, estéanse a producir ou seXil probable que se produzan como consecuencia da evolución lecnolóxica, da contaminación ou de calquera outro feito debido á inte rvención humana. Estas informacións deberán ser facilitadas sen demora á Organización ou Ó Goberno que desempeñe as funci6ns de Oficina Permanente.

-Obrigación de foment.ar a conservación dos humedais e das aves acuáticas mediante o establecemento de reservas natu rais en humedais incluidos ou non na Lista e tomando as medidas adecuadas para a s~a salvagarda. (ar t. 4.1).

-Obrigación de compeflsa r na medida do posible, toda perda de recursos en humedais e de estab lecer novas reservas naturais para as aves acuáti("as e para a protección, na mesma rexión ou nout1'OS lugares, dunha porción adecuada do seu hábitat de orixe cando un Estado por urxentes de interese nacional retire ou restrinxa unha zona húmida inscrita (art. 4.2).

-O art. 4.3 d inos que as Partes deberán fomenta-la investigación e o intercambio de datos e de publicacións relativas ós humedais, á súa flora e á sua fauna. Non di como deberá efectuarse ese intercambio así que presllpoñemos que valerá de calquera xeito q ue asegure o intercambio de información.

-Obrigación de esforzaJse na xestión dos humedais para incrementa-la poboación de aves acuáticas (¿u-t. 4.4).

-Obrigación das Partes de favorece-la formación do persoal competente para o estudi,), a adm in istración e a salvagarda dos hllmedais (art. 4.5).

-O art. 5(1 establece dúas obrigacións ben diferenciadas. Así no seu parágrafo primeiro obriga as Partes a celebrar consultas reciprocas respecto do cumprimento das obligacións derivadas do propio Conveoio. Estas consultas deberán facerse especialmente cando un na zona húmida abrangue territorios de máis dunha Parte contratante ou cando compartan unha mesma cunea hidrográfica. O parágrafo segundo do mesmo artigo resalta unha ·{ez máis o apoio e a coordinación que as Partes deben prestarse, esta vez en cuestións políticas

79

A CONVENCIÓN DE lWv'.SAR PARA A PROTECCIÓN ce ZONAS HÚMIDAS

e reglamentari,ls tanto presentes como fu turas e n materia de conservación, de humcdais. da &ia flora e da súa fauna.

·0 art. 6" I'egula Ó igual que o art. 7J as cuestións relativas ás conferencia que sobre conservación de humedais e das aves acuáticas organizaran as par tes cando sexa necesario. Estas conferencias ternn ca rácter meramente consultivo e a súa esfera competencial fundamentalmente sera. a que nos indio ca O art. 6.2:

a) T ratar da aplicación do Convenio. b) Tratar das adición s e ruodificacións na üsta. e) Examina-las ¡n(annncións sobre as alteracións nas con

dicións ecolóxicas das zo mls húmidas incluidas na usta. que se racilitaron en vir tude do arl 3.2.

d) Formular recomendacións. de carácter xeral ou concreto. as Part s sobre a conser vación. adminis tración e utilización raciona l dos hUlllcdais. da Slm Dora e da súa fauna.

e) Pedir ós Org;.II1i smos Internacionais competentes n preparilción de info rmes e cstalísticas sobre cuestións de cnracter esencialmente internacional que concernen funda· mentalmente ós humcdais.

As P~lrtcs Olllralallles veflen obrigadas polo arL6.3 íI

infonnar a todos aqueles que desempeñen (uncións de t,ódolos niveis de administración dos humedrus e a tomar en consideración as recomendació ns das conferencias no re lativo á consen'ación, aclministmción e utilización racional dos humedais. da súa flora e a sú" fauna. Polo tanto ronda Que as conferencias s6 leñen un efecto consullivo debense ter en conta as rccomendacións fas que se chegan nas mesmas nas materias anteriormente citadas.

En canto a quen pode participar nas conferencias e cal é o modo de tomar as decisións a res.poSla debemos atopala no ar l. 7".

No parágrafo primeiro o precepto dinos respecto a pri· meira cuestión que se deberán incluir nas representacións das Partes nas con.ferencias a persoas expertas e n zonas lu.i.midas ou en aves acuAti as. Estas persoas como se dj no m eSill O parágrafo son aquel¿ls que leñan tal consideración 1>0105 seus cañl. ... cemen tos e experi encia adq uirida en funcións científi cas aclmi· nistrauvas Ol! dOlllra clase.

80

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.N31. 1(V). 1996.

Respecto á cuestión da adopción de acordos o parágrafo segundo estima que cada Parte Contratante terá un só voto e que as recomendacións froito das deliberación s efectuadas entre os expertos asistentes á conferencia adoptaranse por maioría dos votos emitidos. Sempre ten que concurrir para a válida adopción das recomendacións un quorum mínimo: a metade das Partes Contratantes. Asemade cando se dean todos estos requisitos o acordo poderemolo clasificar como válido e deberá ser tomado en consideración nos términos do art. 6.3.

ORGANIZACIÓN ADMINISTRATIVA A) Depositario. Cumpre a función de Depositario ó

Director Xeral das Nacións Unidas para a Educación, a Ciencia e a Cultura (UNESCO). O Depositario deberá informar o antes posible a tódolos Estados que firmaran o Convenio ou se adheriran ó mesmo: das firmas. do depósito de instrumentos de ratificación, do depósito de instrumentos de adhesión. da data de entrada en vigor. e das notificacións de denuncia do Convenio.

Cando o Convenio entre en vigor o Depositario ten como obr~ga o rexistro do mesmo na Secretaría das Nacións Unidas de conformidade co art. 102. O Convenio está feito en Ramsar o 2 de Febreiro de 1971 nun só exemplar en inglés, ruso. frances e alemán e que no caso de discrepancias de interpretación o art. 12 dinos que prevalecerá o texto en ingles, Outra das obrigacións do Depositario e a custodia dese exemplar así como a expedición de copias certificadas a tódalas Partes Contratantes.

B) Organismos implicados. Neste epígrafe estudiaremos unha serie de órganos vinculados ó Convenio e que cumpren funcións ben diversas,

¡·Secretario permanente: Denominaremolo así por ser a forma corrente no Dereito Internacional Público mais deberla· mos saber Que neste caso concreto tamen e eh amado Oficina Permanente ou Bureau Ramsar. Está compoSla por dúas seco cións unha administrativa e oulra técnica auspiciada pola Unión Internacional para a Conservación da Natureza e a lnternational Waterfowl Research Bureau (Oficina Internacional de Investigación das Aves Acuáticas) a UICN

8'

A CONVENCIÓN DE RAMSAR PARA A PROTECCIÓN DE ZONAS HUM IDAS

desempeñará as (uncións de Oflcina Permanente en tanlo non sexa designada outra Organización ou Goberno pola maioría dos dous tercios. As súas funcións determÍnanse no ar t. SU segundo o cal terá entre outra (uncións:

-Colaborar na convocato ria e organización das conferencias previstas no art. Gil.

-Man ter a Lista e recibir das Partes as illformacións previ stas no art. 2.5, sobre as adiciÓns. ampliacións, supresións ou diminucións relativas ás zo nas húmidas incluídas na Usta.

-Recibir das Partes as informacións sobre os cambios nas condicións ecolóxicas nos humedais da Lista de confonn ic1ade co ar t.2.3.

-Notificar ás Partes de calquera modificación da ü sta ou de calquera alteración nas características dos humedais inscritos, e adoptar as disposicions pertinentes para que se examinen es.1S cuesLións na pnmeira conferenci a a celebrar.

·Poñer en coñecemento da Parte Contratante interesada as recomendacións relativas as modiCicacións n3 ü sta ou os cambios nas caractensticas das zonas hú midas inscritas.

2-Comilé Permanente: Está composto por varias Partes Contratantes, entre elas o Estado espailol que desde 1990 fa i as (uncións de representante de Europa Occidental. A misión do Comité non é outnl que facer de representantes entre os períodos de te mpo que medien entre as Conferencias.

3-Conferencia das Parles: Xa esludiada noutrCl parte do traballo. cabe únicamenLe re[elir !leste punto que a Conferenci.] e o órgano deciso rio máximo e que se reúne cunha periodicidade bianual.

4-0 rganismo das Nacións Unidas para a Educación, a Ciencia e a Cultu ra: Como xa sabemos fai as funcións de Depositario e ten as obrigas do ar t. ]2.1 xa vistas con anteriar idade.

C) Firma, nttificación. aceptación ou aprobación e adhesión. De todas estas cuestións ocúDase o ar t. g\l do Conve nio, segundo este arligo o Convenio está aberto á firma indefinidamente. Pero ¿a quen está aberto? A resposta a esta cuestión danola o art. 9.2 que nos din que pode ser Parte do Convenio I.odo país membro das Nacións Unidas ou dalgún dos seus

82

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nal. 1 (V), 1996.

organismos especializados ou do Organismo Internacional de Enerxía Atómica ou que sexa Parte no Estatuto da Corte Internacional ele Xustiza. Xa sabemos quen pode ser Parte do Convenio agora debemos saber como se adquire esa condición, pois ben o Inesmo ar tigo establece os medios en virtude dos que se pode chegar a ser Parte: A firma sen ratificación, a firma con esa reserva seguida de ratificación, Ol! a adhesión. Esta ratificación ou adhesión eIectuarase mediante o depósito dun instrumento de ratificación ou adhesión ante o Depositario que xa non fai falla recordar quen cumpre esta función .

D) Entrada en vigor do Convenio. O Convenio entrou en vigor catro meses despois de que sete Estados ( Australia, Noruega, Sudáfrica, Finlandia, Irán, Grecia e Bulgatia) pasasen a ser Partes do Convenio en virtude do art. 9.2. A data concreta de entrada en vigor é O 21 de Nada! de 1975.

E) Entrada en vigor para o Estado españo l. Establécese no art. 10.2 que o Convenio entrará en vigor catro meses despois do depósito do depósito do Instrumento de Adhesión. O Estado español depositouno o 4 de Maio de 1982 polo que a data de entrada en vigor é o 4 de Setembro dese mesmo ano.

l<1 Enmendas, reservas e denuncias ou reti ro. Nun ptincipio non se previa a cuestión das enmendas no Convenio polo que as Partes Contratantes decidiron adoptar o Protocolo de Enmenda do Convenio relativo ós Humedais de importancia internacional. especialmente como hábitat de aves acuáticas, [eito en Pads o 3 de Nadal de 1982. Ratificado por Instrumento o 18 de Maio de 1987 pola Xefatura do Estado español.

Segundo isto o Convenio poderá modificarse en reunión das partes contratantes a proposta de calquera das Partes, ca!quera elestas poderá facer as propostas de enmenda que crea convenientes. Respecto ás cuestión procedementais das enmendas (prazos, notificacións, aprobación) remitimonos ó propio texto legal.

En canto as reservas temas que dicir que o Convenio non as contempla sen embargo cando se trate dun Estado que subscribira a Convención sobre Dereito dos Tratados de Viena de

83

A CONVENC6N DE RAMSAR PARA A PROTECOÓN DE ZONAS HUM IDAS

1969. En todo caso prevalecera o previsto no Convenio de Viena sobre as reservas.

Toda Par te Contratante podeni. denunciar o Convenio cando transcurran cinco anos den(le a data de enlrada en vigor para ese Estado notifi cando a denuncia por escrito ante o Depositario. Esta denu ncia sur tirá efecto catro meses despois do día en que o Depositario reciba a cor responden le notificación.

LlSTAQO DE HUMEDAIS 00 ESTADO ESPAÑOL INCLUIDOS NO CONVENIO

O Estado espmlo1 na actua lidade ocupa o pril11eiro posta en canto a zonas de protección para as aves, con mf.is de dous millóns e medio de hectáreas, constituíndo as incluídas no Convenio de Ramsar unha ex tens ión de 160.000 Ha.

Forman parle do Convenio as sef,"u intes zo nas: - u lguna de Medina (Cácliz). - Lagu na Salada (Citdiz). - L1guna de Zoñar (Córdoba). - u.lguna Amarga (Córdoba) . - Lagu na del Hincón (Córdoba). - Marismas del Odiel (l-Jue1va) . - Salinas del Cabo de Gata (A1meria) . . S· Albufera de Mallorca (Mallorca). - Laguna de la Vega o del Pueblo (Ciud;:ld Real) . - Laguna del Prado (C iudad Real) . I.A'lgull <lS de Alcázar de San Juan (Yeguas y Camino de

Vifl afranca) (Ciudad Real). - L1guna de Villafáfila (Zamora). - Complexo inten nareal O Grove-Umia. A Lanzada, Porto

Caneirón e l. .. agoa Bodeira (pontevedra). - Rías de Ortigueira e L'l(hido (A Coruña). - l..agoa e Arcal da Frouxeira (A Corllna). - Complexo das Praias Duna e Lagoas de Cor r llbedo (A

Coruna). - La .AJbllfcra (Valencia) .

84

BRA~A Rev,Soc.GaLHis.Nat. leY), 1996. -------- ------

- El Hondo (Alicante) . - Salinas de la Mala }' Torrevieja (Alicante) . - Prat de Cabanes }' Torreblanca (Caslellón) . - Aiguamolls de I Empordá (Girona). - Delta del Ebro Crarrago na). - Laguna de IVlanjavacas (Cuenca) . - Embalse de Ore llana (Badajoz) . - Ría de Mundaka-Guernika (Vizcaia). - lagunas de L1guardia (Nava). (En proceso de tramita-

ción). - Laguna de Pitill as (Navmra) . - Embalse de las Cañas (Navarra).

BillUOGRAFÍA MO P'!: Tratado~ Medioambicn\ll les suscritos IXlr Es\);ula. Serie mon ografí

as. Páxs.2 17- 221. Fcrnandez de Cas.¡tdcvantc Romani. Carlos. u \ I)rotccción del ~led io

Ambiente en el 1)cI'{.'Cho Internacional Público COlll unit.vio y Derecho espaii.ol. Eusko Jaularitz.1. Páxs. I73-186.

Ministerio del Medio Ambiente: Infonnación de Medio Ambiente. Revista do Ministerio de Medio Ambiente. Ng<1 5-Septiembrc-Octllbre 1996. Páx.6.

Conzález Bern.11dc)' ... r'erl1illldo y Camlen Perez (1988) : Importancia de los Humedales en las zonas áridas Revista Quercus. Cuaderno 34. Diciembre. P:\',<s. I4-15.

Varios (1993): Donde ver aves el1 España Peninsular. Sociedad Española de Ornitologia. ElI. Lynxs Edición s.

REFERENCIAS LEXlSIATIVAS B.O.E. de 20 Agosto 1982 (l1 l1111. I99). 2203. Convcllio 2 Febrero de 1971. rati

licado por Inst rume nto 18 de Marm 1982 ocrattl ra del Estado) . Espados Nmu!"alcs Protcgidos. Humedales de imporwllcia internacio.nal. especi.'llme nte como de hábilat de aves acu¡itic:"l&

B.O. E. de 14 de J ulio de 1987 (núlIl.167). 1639. 1'1'0101.."'010 de Enmienda 3 de Diciembre 1982 rati ficado IlOr Instrumento 19 de Mayo 1987 Oefatura del Estado). Espacios Naturales Protegidos. Del Convenio relat ivo a los hu medales dc irnpor(¡lllcia internacional eSI>ccialmcn te como l1ábitat dc las aves acuáticas.

85

BRAÑA Rev.Soc.GaI.His.Nat. 1 (V). 1997,

ESCOLMA DE CITAS ORNlTOLÓXlCAS APARECIDAS NO PASPALIÁS DE 1993 a 1996

Alcalde, A.; Calvo, X.; Carrión. B. e González, S. (coordi,tadores)

PARDEIA CINCENTA Calonectris diomedea

9 individ uos o 07-08-94 en Cabo Udra (pontcvedra). Autor: David Tam.

PARDEIA PEQUENA Puffinus assimi/is

Un exemplar en paso na Estaca de Bares o 06-10-96. Autores: Agustín Alcalde, Juan Ignacio Diaz. Josefina Cartelle, Uta Romero. :"Jicolás Pérez. Alber to Vieira e Rodolfo Blanco.

PAÍÑO GAllADO Oceanodroma leucorrhoa

Un gran número de avistamentos durante o inverno en distintos puntos do litoral do sur. O día 07-01-96obsen'andose un mínimo de 36 exemplares vivos na Ría de Arausa, así coma un total de 28 mortos , na praia da Lanzada.

GARZA DENOITEIRA Nycticorax nycticorax

87

ESCOlMA DE CITAS ORNITOLÓXICAS APARECIDAS NO PASPAUÁS DE 1993 A 1996

Un individuo no Rio Tambre (A altura de Busto, Santiago) 020-07·93. Autores: Alvaro Pomares, Paco Docampo.

GARlA Al\1ARE1A Ardeola ralLoides

Un exemplar aduilo en plu maxe nupcial. o Il-06-94 en Montcvixán. Aulor: Alvaro Pomares.

GARZA IHE OlA!'l"A Bubulcus ibis

Un adu lto en plumaxe nu pc ial na lagoa de Vixán (A Coruña) o 27-07-95. AuLores: Agustín Alcalde. Francisco Carballo e Xesús Mareqlle.

GARZA BRANCA Egretla alba

Outro ano máis un individuo na Ría de Ortigueira 14-01-96. Autores: Ignacio Allegue, Xoan Rodríguez Silvar, Álvaro F'ernandez Polo e Juan Ignacio Díaz da Si lva.

GARZA IMP ERIAL Ardea purpurea

Un individ uo xove en A Li mia (Ourense) o 27-07-95. Autores: Álvaro Pomares, Xaquín Pomares, Agustín Alcalde, Francisco Carballo, e Xan Santamaría.

CEGOÑA BRANCA CiC07lia cieo/tia

13 individuos en Roxos (A Coruña) voando en dirección N. o 05-03-95. Autor: X.M. Penas Patiño.

MAZARlCO MOURO Plegadi, falcillel/u,

Un exemplar o 12-12-93 no Baixo Milla (pontevedra). Au tores: Agustín Alcalde, Paco Docampo.

2 exemplares o 09-10-94 no B:lixo Miño. Autores: David Taín e 1\'loisés Pérez. 4 exemplares na lila se Arousa o 13-11-93. Autor: Agustín Alcalde.

88

BRAÑA Ae .... SOC.GaI.His.Nal l(V), 1996.

GANSO BRAVO Allser fabalis

Un individuo na I~ía de Ortigueira o 14-01-96. Autores: Ignacio Allegue, Xoán Rad tÍgucz Silvar. Álvaro f ernánc1ez Pulu e Juan Ignacio Diaz da Silva.

GANSO CABECINEG RO Bral1/a bemicla

Un exemplar na Ría de Ribadeo (I..ugo) o 09-04-95. Autores: Agust ín Alcalde. José López, José Man uel Gard a.

GANSO CABECIVERMEILO Brall/a YI/ficollis

Un individuo na lagoa de T raba (A Corufla) o 22-01·95. Autores: X.M. Penas Pat.ilio e Xan S:mtamaIÍa.

PATO BRANCO Tadonw tadorno

Un excmplar o 20-02-91 e o 20-03-94 no Grove (Pon levedra), probablemente o mesillo exemplar. Au tores: Agustín AJcaldc. Álvaro Pomares, Paco Doc~lmpo.

PATO FERRUXENTO TadorJ/o fermginea

Un exemplar o 16 e 17:01·93 no Grave (Pon teved ra). Autores: Agustín Alcalde. Alvaro Pomares. Paco Docampo. Un individuo o 20-02-94 e a 20-3·94 no Grave (Pontevedra). Autores: Agustín Alcalde. Á1varo Pomares, Paco Docampo. 3 exemplares o 07·03--93 no Grove (pontevedra). Autor: Álvaro Pomares. Non se descarta a procedencia de cau tividade.

CERCETA REAL AMERICANA Anas crecca carolillensis

Un individuo macho o 10-01·93 na lagoa Sobrado dos Monxes (A Corufla) Autores: Agustín Alcalde, Carlos l~ei. x. Lois Rei Muñiz. Rodolfo Blanco, Paco Carballo. Un exemplar- na lagoa de Cospeito o 16-0 1·96 e o 21-01·96. Au tores: Xusto Calvo. Francisco J. Sánchez, Aguslin Alcalde e Paco Carballo.

89

ESCOllM DE CITAS ORNITOlÓXlCAS APARECIDAS NO PASPAllÁS DE 1993 A 1996

PARRUW RABUDO Clal1gu[a hyemalis

2 exemplares macho e femia o 28·01-94 en Praia de Modorra (Pontevedra) Autores: Paco Docampo e David Taín.

PARRUW OLLODOURO Bucephala cla1lgl/la

Un individuo (emia o 23-01-94 na lagoa de Sobrado. Autores: Agustín Alcalde, X. Lois Rei Muñiz. Carlos Rei e Xustu C<llvo. Unha (emia na lagoa de Sobrado dos Monxes o 2~1-95 e o 04-02-95 Autores: Agustín Alcalde. Xan Santamaría Cameán. X.M. Penas Patiño. Antó n Cende, Carlos Rei e Xusto Calvo. Unha feruia invernanle na lagoa de Sobrado CA Coruña), observada entre o l7-01-96 e 26-02·96. Aulores: Carlos Rei e Agustín Alcalde.

MERGO CRISl"ADO Merglls serrator

T res femias na Ría de Camariñas o 09-07-94. Autores: Agustín Al calde, P.aco Carballo. Alvaro e Xaqu ín Pomares.

MIÑATO ABELLEIRO Pernis apivorlls

Un individuo o 13-06-93 na Lagoa s', cra de Olives. Autores: .Agustín Al calde. Rodolfo Blanco. Unha parella en vó nupcial o 14-04-95 en Ancares (Lugo). Autor: Xusto Calvo Peña. Un exemplar en A Limia (üurense) o 27-07-95. Autores: Agustín Alcalde. Paco Carballo. Alvaro e Xaquín Pomares e Xan SanlamaI'Ía. Un individuo o 29-03-96 en Cariño (A Coruña) Autor: Xusto Calvo. •

VOITRE BRANCO NeoPhroll perolopterus.

Un exemplar inmaturo en Estaca de Bares (A Coruila) o 07-10-95. Au lores: üto Romero, Álv.aro Pomares. Agustín Alcalde . Francisco Carballo e Bernardo Carrión.

90

BRAÑA Rev.$oc.Gal.HIs.Nat. 1 (V). 1996.

ÁGUIA ALBElA Circaetlts gallicus

Unha parella na Serra do Barbanza o 15-08-95 Autores: Agustín Alcalde e Lito Romero.

ÁGUlA REAL Aquila chrysaetos Un exemplar nOS,A11C<lreS (Lugo) preto do Mustallar 013-07-94. Autores: Alvaro Pomares. Agustin Alcalde. Xusto Calvo. Paco Docampo. Carlos Rei. Un individuo en Ancares (Lugo) preto de Tres Bispos o 30-10-94. Autores: Lito Romero. Luisa Delgado

AGUIA CAUDAL Hieraaetus pellllatus

Un individuo en fase oscura o 03-10-93 en Navia de Suarna (Lugo) . Autor: Xusto Calvo. Un exempIar en fase oscura o 31-10-93 na Cidade de Santiago de Compostela. Autor: Agustin Alcalde.

AGUlA PEIXElRA PaJ/dioJ/ haliaetus

• Un individuo o 23-09-94. na ensenada de Dena (Pontevedra). Autor: Alvaro Pomares. Un individuo en Valdoviño (A Coruña) o 05-10-96. Autores: Ignacio Allegue, Juan Ignacio Diaz.

FALCÓN PEQUENO Falco subbuteo

Primeira observación o 24-03-96 en Vilagarcia (pontevedra). Autor: José Antonio Brea.

RASCÓN DE TERR4. erex erex

Un exemplar novo en Narón (A Coruña)o 22-09-94. Autor: Ignacio Allegue.

PATUDA HimaJ/topus himantopus

6 adultos e 4 polos en Ponteceso CA Coruña) o 04-08-93 Catro individuos (dous machos e dúas femias) en Sobrado

91

ESCOlMA DE CITAS ORNITOlÓXICAS APAREaDAS NO PA5PAlLÁS DE 1 993 A 1996

dos MO ll xes CA Car Li na) o 06-05-95. Au tores: Xusto Calvo, Agustin Alcalde e Rodolfo BI¿UlCO.

PILRO CI NCENTO Calidris mariIima

3 individuos mi Praia da Basteint (Cariño) o 25-09·93. Autor: Xusto Calvo.

26 individ uos no Baix,o Mino (Pol1tevedra) o 21-01-95. Au tor: Paco Docam po. Alvaro Pomares e Agus tín Alcalde.

Il IRULICO PATIAMARELO PEQUENO 'fril/ga /lavipes

Un individuo o 08- 12-95 na IlIa de Arousa (ponlevedra). Au tures: Carlos Rey e Fra ncisco Carballo.

IllRULlCO P INTADO 'frillga glare,la

Un individuo na Lagoa de Lauro (A Corui'ia) o 08-05-95. Autores: Agustín Alcalde e Álva ro Pomares.

FAlAROPO CINCENI'O Plwla ropits fu licarius

Dous exemplares na lila de Arousa (pontevedra) o 14-01-96. Auto res: Agustjn Alcalde. Carlos Re}' . Alber to Vie ira . Xasé Lois Rey. Un exemplar no Baixo MiI10 (Pontcvedra) o 20-01-96. Au tores: Pil ar Fcrn{l11 dc7.. David Tain . Xusto Calvo e Paco Doca111 po.

GAlVOTA DE DElAWARE Lllrus delawllrellsis

Dous individuos o 16 e 17-01-93 no Grove Un individuo na JIla de Arousa CPonl.evl.'d ra) o 24-02-96. Autores: Francisco Cm-ballo, Agustin Alcalde.

GAIVOTA PAPOlA WntS cunus

7 exem plares no Grave (Pon l.evedra) o 14-02-93. Autor: Agus tín Alcalde.

92

_ _ __ O_RAÑA Aev.Soc.GaI.His.Nat. l (V), 1996.

GAlVOTA PATIAMARElA Lams cachillltOlIS

Nid ificación mi cidade de Santiago de Compostela. Un ind ividuo encubando o 04-06-94.

cARRÁN MASCATEIRO Gelocllelidoll nilofiea

Un exemplar o 11-06-94 en rVlo nlcvixan. Aulor: Álvaro Pomares.

CARRÁ"J CRIS1'ADO SternG salldvicellsis

49 exempla res na Praia de Barraña, Boiro, o 26-05-96. Aproximadamente unha lerceira parle con plumaxe nupciaL Autor: Serafín González Prieto.

CARR~N MOlffiO Chlidonis nigra

Un individuo na Lagoa de Louro o 12-10-93. Autores: X.M. Penas rati ño e Agustín Alcalde. Dous individuos l1a Lagoa de Lomo o 17-10-93. Autores: X.M. Penas P<lli ño, Agust1n Alcalde. Un individuo en Praia l\menca (Vigo) o 26-09-94. Autores: Paco Docampo e D¿lvid Taín.

RUlA COMÚN Steptotelia turtur

Data da primeira chegada o 17-04-95. Un excmpla r escoitado en Xuño (A Coruña). Au tor: Xan Santamal"Ía. Visto un individ uo en Santiago de Compostela o 22-02-96. Autor: Bernardo Carrión Velasco. )Ion se descarla que fose un individ uo escap'ldo.

CUCO PAPUDO Clamat{)y glalldarius

Un individuo novo atropelado na estrada de S. Roman -Degrada , nos Ancares (Lugo) o 05--08--95. Autor: Xusto Calvo.

CUCO COMÚN Cllculus canorus

Un ind ividuo voando a 18-09-93 na Illa de Arausa

93

ESCOlMA DE a TAS ORNITOlÓXICAS APARKIOAS NO PASPAlLAS DE 1993 A 1996

O)ontevedra). Autores: Bernardo Car ri6n, Agustúl Alcalde. Paco CarhaUo. Individuo cantando en Roxos (A Coruña) . o 26-03-95. Autor: X. M. Penas Patiño.

COTORRA GRIS Myopsila mOllachus

Grupo familiar de 5 individuos en Xuño (A Coruña) 0 27-08-94_ Autor: Xan $antamaría Camean. Dous individuos na Limia (O urense) o 19-08-95. Autores: Agustín Alcalde, Xusto Calvo e Rodolfo Blanco. Un ha parella en Louro (A Coru ña). Autores: Nicolás Pérez e Agustúl Alc.alde.

ABEUARUCO Merops apiaster

28 exemplares no tendido eléctrico en Vilariii.o ele Conso (Ourense) o 07-08-93. Colonia Preto. Autores: Agustín Alcalde, Lito Romero. Xusto Cal,'o. Paco CarbaUo e Rodolfo Blanco.

BUBEIA Upupa epop, Primeira observación do ano o 15-03-95, dous exemplares en A Cubela, Rois (A Coruña). Autores: X.M. Penas Patiño e Xan Santamari.a. Plimeira observación do ano o 02-03-96, na nIa de Arousa (Polltevedra). Autor: Agustín Alcalde_

PETO VERDEAL PiClls /Jin'dis

Un grupo de 12 individuos en Ancares (Lugo) no chan du nha ladeira queinlada o 04-10-94. Autor: Xusto Calvo.

PEro PEQUENO Dendrocopus mi~lor

Un exemplar femia o 30-10-94 en Ancares (Lugo). Autor: Agustín Alcalde,

ANDORlÑA DAS BARRE IRAS RiParia ripan'.

94

BRAÑA Rev,Soc,GaLHis.Nat. 1(V), 1996.

Colonia de cría en Sobrado dos MOllXes (A Coruña) o 21-05-94. Autor: Agustín Alcalde.

ANDORlÑA COMÚN Hirundorustica

Cita invernal o 04-12-93 na Lagoa de Xuño (A Coruña). Autor: Xan S<U1tamaría Camean. a 24-01-94 tres exemplares en Aldea Nova, Ames (A Corulla). Autores: Xan SantamalÍa e X.M. Penas Primeira chegada, un macho en Bastavales (A Coruña) o 03-02-95. Autores: Xan Santamaria, X.M. Penas. Primeira observación do ano o 23-02-96 en Vilagarcía de Arousa (Pontevedra). AUlor: Jose Anto nio Brea.

ANDORlÑA DO CU B&'-'IICO DelicllOn urbica

Unha pa rella na cjdade de Santiago o 14-03-95. Au tor: X.M. Penas Patiii.o. Parella empezando a reproducción o 04-04-96 en Santiago. Autor: Serafín González Prieto.

PICA PATINEGRA MONTESA A"thu, ,pino/elta

Un exemplar na Praia de Basteira. Caliño (A Coruña) o 3(} 09-94. Autor: Xusto Calvo.

PAPORRUBJO COMÚN Erithacus rubecula

Un individ uo con albinismo parcial nas cobertoras de ámbalas dúas as, capturado para o seu anelamento o 08-06-96. Autores: Agustín Alca lde e Xusto Calvo.

REISEÑOR Luscinia megar/¡ynchos

Un individuo ane1ado en Santiago de Compostela o 31-08-95. Autores: Xusto Calvo, Agustín Alcalde e Bernardo Canión.

CURROXO REAL Phoenic.urus p/¡oenicllnts

95

ESCOlMA DE QTAS OIiNIT0l6xICAS APARECDAS NO PASPAUÁS DE 1993 A 1996

Un individuo en S.,ntiago de Compostela o Q6.06.96.Aulor: J:lVicr T ubio.

MEI.RO n UlJ lO Motllirola saxa/Ís

Un nmeho l' 4 inmaduros o 13-08-94 110 Mustallar, Ancarcs (Lugo). Au tores: Alvaro Pomares. XU Sl O Calvo.

PAI' AMOSCAS CINCEI'(f() Mllscicapa slriala

Parc'lIa con dous JX)los recentes e un OYO por eclosio1l4tr o 0&07·95 na Rua (Ourense). Autores: Alv-dro Pomares. AtrusLÍn Alcalde. Un cxcmpl;'lr ('11 S;mtiil$:o ele Compostela o 25-08-96. Autor: Bc:rnardo C .. rrión Velaseo.

I'/\PAMOSC/\ S NEG llO Fia d/da hypolellca

Un individuo !HI ddade de 5.,ntiago de Compostela o ()8..0&. 95. Autor: Be rnardo :"riÓIl VeJasco.

FERRElRI O DE CALUGA EGRA ParllS palHstris

Un individuo na Senol do Courel o 01-09-96. Autores: Javi r Tubio e C¡mnen Romero.

OURIOLO Ourioltls QUriol llS

Un macho escoitado n Ancares (Lugo) o 16-0. .... 95. Autor. XU'-Ito C:llvo Peña

PICAl~W COl\rÚN l..nnjlls UNator

Un cxclIlplar o di~1 2:5-()3.95 en Corrubedo (A Coruña). Aulor: Pepe lilpez e Jose Manuel Garcia.

PIMPíN REAL Frjllgillo mOIl/ifri1/gilla

3 (lxelllplarcs cn Ancares (Lug-o) o 29·10-94. Autores: Uta Romero. Rodul(o momeo e Luis..1 Delgado.

96

BRA~A Rev.Soc GaI.His.Nal. l(V). 1996.

BICOCORTO Loxia curvirostra

Un individuo femia o 26-09-94 en Saitín (Vigo). Autores: Paco Doc:unpo e David Taín.

97

NORMAS EDITORIAIS

A revista BRAÑA acolle traballos e notas sobre estudio e divulgación do medio natuml galego. O idioma de publicación é o gak.-go.

Textos

Os artigos deheránse enviar en copia impresa duplicada. inc\uindo ao final os gráficos. táboas e iluslradóns correspondenles. A extensión será dun máximo de 20 follas A4 a dohre espad o con marxes de 2,5 cms (letra Couricr de 12 puntos e inlerlifiado de 2, no caso de procesadores de texto).

O texto debe incluir UII resume, suficientemente ex¡llicativo. en gaJego e en inglés. de un máximo de 200 palabras. Adxunlarnnse ao final ala 10 palabras dave.A ser posible acompañaranse dunha copia en disquete de 3.5". preferiblemente en Wordperfect, \'l'ord, RTF ou ASCII, pero calquera outro procesrtdor compatible é aceptado. Nesle caso deberase mecanoRTafiar sen ningilll tipo de fonnaw (labuL-tdon!s, parágrafos, cte.) e axustai:lo á esquerda, agás as palab ras en negriña ou cursiva que deban res¡>CClárse. No texto indio carase a colocación das ilustracións, gráficos Oll táboas. Ilustradóns e Gráficos.

. I'odcranse presentar: a) en tinta china sobre l.lllllel vexetal a un tama' no mínimo de A4.b) como saída de impresora laser 011 ploter de alta calida· de, el corno ficheira de gráficos en fon nato .I'CX .. TlF ou MacPaint / MacPict. Na opción c adxunlarase t.1mén unba copia impresa en A·1.

T{)boas

Deberán ser o m.'Üs sinxelas posibles. en forma de columnas sen separadores verticais.

Recoméndasc que se elaboren nunha folla de cálculo electrónica e impri míndoas como un fichciro ASCII delimitado. Cada táboa ir.'!. numerada en arábigos e lC\'anin UII pe ' \Keferiblementc bilingüe- único.

BibliograIJa

Cando se ci ten dentro do texto as referencias ap,arecer.ín como (lglesias 1983), (Diaz-Fierros & Gil Sotres 1984). (D)'lllond el al. 1989). Na bibliografía fina] seguirnnse os segu intcs eXeml)!os (non é neces,1rio o formato) :

Carballeira, .r.,.. 1983. BiocJimalologia de Galicia. rundación Barrié de la Maza, A CorUlia.Howe, H. 1979. rcar and fr uglvory. American Naturalisl , 114: 9'25-931.

Alamany. O., Juana, A de, Parel1ada, X.& Real. J. 1984. Status de L'!\guihl Cuabarrada (HierlJaettls {ascZatJls} a Catalunya. Ral,inyaires Mediterranis, 11 : 98-108.

99

r , I ,

~ ~~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ ~~ 9~ ~

~~~~~~~~ª~~~~~~~ª~~~~~~~~~ª~~~ 1·

- , ,_ ..... ,~ ... ,=' '''' ~

, -

VA

RA

ME

NT

OS

DE

CE

TÁ

CE

OS

. 1996

Especie d.a

c()(Xocnat!as Praia/Conccllo

P Se.lo

medida Comunicante

(lbservacións

D. del 09-02-96

43'30' 18" N·S'I9' JI" W

IJoniñoslFerrol e

M

130 CDIS.

j.J. Díaz

D. del 16-02-96

43'29'57" N·S'I9'OO" W

Doniños/Ferrol

e ..

201 CDlS. Juan Ignacio

D. d~1 16-02·96

43'31'29" N-S'l8'28" W

S. X

urxdFerrol e

,\1 198 cm

s. Juan Ignacio

D. del 20-64·96

43'30'09" N-S'l9'O

O" W

S. X

urxdl1errol e

M

Juan Ignacio Im

posibiJidade tomar m

edidas

D.del 22-04·96

43'31'29" N.s'¡8'2.8" W

S.X

um..'Fm

ol e

Juan Ignacio Im

posibilidade tomar m

edidas

T.lru 23-04-96

0'28'40" N

.s'1Z'55" W

Ría FerroVFerrol

e M

220cm

s. Jorge H.. Bouzal

Autopsia. I'eso 130 kg. Recupnado

J. Ignacio esqueleto

T.lru

12-05·96 0

'33'25" N·S'IT37" W

Sta. C

ombafFerrol

e ..

187 mIS

. Juan Ignacio

e.m

e) 13·05·96

43'37'10" N·8"08'SO

" W

Frouxeiral\'aldo\'iño e M

410 cm

s. J.Carlos Vigol

Corti'S hélice J. Ignacio

1', pho 20-05·96

43636'45" N

·8"09'55" W

Fr ouxeira/Valdo\'iño C

..

18

4 Ch

iS. J.Carlos Vigol

Autopsia. A

ustllcia alirnellto aparato J. Ignacio

dixestim. M

arcas dentes tabeirón. R~ruperado cráneo

D. del 11·06-96

0·33'26" N

·8·17'10" w

Sta. Com

ba/Ferrol e

M

18:l ChiS.

JU311 Jesú.~ JU3111gllacio

Delphi. 04-07-96

43629'47" N

·8618'50" W

C

ariñtYFerrol

e A

nónimo

Noo foi atopado.

D. del 19-07-96

43630'09" N·S·19'M

" W

D oniños/Ferrol e

M

178 cms.

Ignacio AlIeguel

Recollido cando notaba á deril·a. J. Igna"io

D. del 2J.08·96

43630'09" N·S·19'M

" W

])olliños/Ferrol e

F •

198 CIIiS.

Sahador S:ínchelJ

J. Ignacio

D. del 24-08·96

43'32'32" N·S·17'56" W

Vilar/CoIJao¡/)o'errol e

M

222 cms.

Sall'ador ~ánthelJ J. Ignacio

D. d~1

29·08·96 43

629'57" N·S·19'M" W

])r.niños/hrrol

e M

Juan Ignacio

Imposibilidade tem

ar medidas.

Mo m

ificado.

n. dd 15-09·96

43'33' 20" N·S·I 5'56" W

I'onwg)'errol

e M

190 C

lliS. Juan Ignacio

OlJstrl"ado antes do \'3tam

enlo notando á deril'a frente a C

abo ]'rior.

"""'O T.lru

U. del

1.lru

G. gri

O, del

1'. pho

lJelphi.

O. del

D.del

T.lm

G. m

el G

,gri P. pho D

elphi O. ore

d.a c()(Idenoo.u

24-09-96 0

°36',38" N·SO¡O'09" W

30-09·96 O

'V'S3" N

-soló'B" W

07·10·96 41'45'27" N

·9·05'57" W

07·10·96 41'45'19" N·9·05'J8" W

21-10·96 0

'29'29" N·SO[9'IO" W

24-11-%

0°]6'11" N

-IrIl'26" W

07-U-96

0·33'33" N-7°M

'07" W

2S-12·96 0

')1'29" N·8"18'18" W

Dclphinus dclphis

TIlrsiops lruncatus G

lobiccphala IIIclacoa GralllJltlS griscus PhoC()cna phococna Dclphinus sin dclcnninar O

rrinus orca

PraiaIConcello P

FrOllxtiral"a1do~'iño e C

aslelo Palma/}'m

ol e Louro/M

uros e

l.AJuro/Muros

e

lJoniños/l'errol e

~leirásl\'aldo~iño

e

I'orto RinliNRibadw

L

San XurxN

}'errol e

SC10 m

edida Com

unicamc

())scn'acióru

lSOcm

s.. Juan Ignatio

F

218 cms.

Juan Ignacio

M

267 cm5-A

gustínAlraldfl

Nicolás 1'. Rgun

.

" 241 cm

s. A

b'llstínAlcaldfl

Nicolás 1'. Rgun.

" 219 ('111$.

Ignacio Allegue} J.lgnado

" 176 C

tI\$. Ism

ael Mij:ínl

Javier G. Galdo

tola Alonso C

astro

220 cms.

JoséAraújo

ÍNDICE Braña. 1996 BOLETIN DA SOClEDADE GALEGA DE mSTORIA NATURAL

Editorial .... " ..... """ "" "" "" """"". """ "" ". """""" "" "". 3

S. Ortiz: A obra botánica de Xauier Só,jqra"""" 5

A. Alcalde, X. Calvo, B. Carrión e S. González: Censo de aves acuáticas invernantes S.G.If.N. 1996" ..... " .. . "." .. " .... " .... " ........ " .. "." .. ".............. 11

J. Martínez Piñeiro e M.I. López-Prada: PrQ]JOs/a didáctica para o estudio c01nparativo da· biodiversidade liqu.mica entre Jormacións boscmiU-S autóctonas e aldctonas en Galicia. ...... 45

J.l. Díaz da Silva: Av'islamrnlos e varamentos de cetáceos. Ano 1996"" .. " .................. " ...... " .. " 61

1. Allegue u.gostena: A convención de RAMSAR para a p1'OfR.l'ción de zonas /túmidas .... ".......... 71

Alcalde, A.; Calvo, X.¡ Canión, B.- e González, S. (coordinadores); Esco/.ma de citas omiWIQ:cicas aparecidas 110 Paspallás de 1993 a 1996.......... 87

Normas editoriais" .. """ .. "" """". """"".". """""".. 99

na · un dos endemismos máis relevantes da galiza pola súa esca sez. ten amáis o interese...

Documents