musikagintza 22

2008an Pablo Sarasate hilzela eta Etxahun Iruri jaio?

BABA ALAL ZENEKIENZENEKIEN ......

MUSIKAGINTZATIKMUSIKAGINTZATIK :: EDITORIALAEDITORIALA

Aurki web guneaedukiko dugu

Aurrekoan aipatu eta dagoe-neko urrun gelditzen badaere, ekainaren 15ean, joka-

tu zen, Bilboko Arriaga antzokianEuskal Herriko KantuTxapelketako finala. Bi urtezbehin egiten den txapelketako eki-taldi horretan, Euskal Herrikozazpi herrialdeetako kantariakizan ziren. Zorionak irabazleei etaparte hartu zuten guztiei, lehiaestua izan baitzen.

Urnietan Lurdes Iriondo zenariegindako omenaldi hunkigarria ez

MMMM UUUU SSSS IIII KKKK AAAA GGGG IIII NNNN TTTT ZZZZ AAAAee uu ss kk aa ll kk aa nn tt uu zz aa ll ee ee nn ee ll kk aa rr tt ee aa rr ee nn bb uu ll ee tt ii nn aaee uu ss kk aa ll kk aa nn tt uu zz aa ll ee ee nn ee ll kk aa rr tt ee aa rr ee nn bb uu ll ee tt ii nn aa

2008ko iraila2008ko iraila

zen bakarra izan eta 2008kouztailaren 18an Zaldibian gisabereko jaialdia egin zen arrakastahandiarekin.

Bestalde, Musikagintza aldizka-ri honetan argitaratzen ari direnlan hauek jarraipena izatea itxarodugu eta bide batez esan egilegehiagorenak jaso eta orrialdehauen bitartez zabaldu nahi geni-tuzkeela. Dei berezia beraz, ira-kasle, musikagile, kantari, musika-ri, kantagile eta gainerako zaleguztioi, zeuon esperientziak, lanaketa gainerakoak, bakarka edotataldeka, lerro hauetan konta di-tzazuen. Posta elektronikoz helbi-de honetara bidaltzea besterik ezduzue: [email protected] edo

Orain dela ehun urte, bat hileta bertzea sortu zen:Pablo Sarasate (1844-

1908) eta Pierre BordazaharreEtxahun Iruri (1908-1978). Biakherrizaleak ziren.

Hala esan zuen behinSarasatek: “Bizirik ala hilik, seku-lan ez dut nere herrira joateautziko, eta hantxe hiltzen banaiz,hobe!”. Eta ezagunak dira

22. zenbakia22. zenbakia

ALEALE HONEKHONEK DAKARRENADAKARRENA ::

Ba al zenekien? Pablo Sarasate eta Etxahun Irurik amanko-munean zer izan zuten kontatuko du Fermin Irigoienek.Didaktika eta informatika atalean Band in a Box programaerabiltzeko jakin beharreko gutxienekoak dakartza AnttonJauregik.Elkartetik. Aurten izango den Gipuzkoako KantuTxapelketako datan eta parte hartzeko baldintzak.

MARTIN UGALDE KULTUR PARKEA GUDARIEN ETORBIDEA Z/G, 20140 ANDOAIN 943 593302 WWW.KANTUZALE.NET

Etxahun Iruriren hitzok ere: “AgurXiberua, bazter güzietako xokho-rik eijerrena... Ene azken egüne-tan han iragaitera…”.

Hau kointzidentzia! Sarasatek,munduan zehar ibili ondoren,Iruñean nahi zuen hil. Etxahun,ametsetan Parisen, bihotzezIrurin. Sarasate, munduko antzo-kiak betetzen eta Etxahun, goxogoxo nostalgiaz beterik abesten.

Sarasaterentzat bere aberriaIruñea zen, Etxahunentzat zazpi

[email protected] helbideeta-koren batera.

Iragarpen gozo bat ere eginnahi dizuet. Laster, webgune jant-zi samar bat ere izango du EuskalKantuzale Elkarteak eta beregaraian emango dizuegu harenberri. Zuek guztiontzat baliagar-ria eta interesgarria izatea espe-ro dugu eta bide batez, musikaza-le eta kantuzale guztiokin harre-manak estutzea eta elkarlana egi-tea.

Honenbestez, lan asko egin.Ondo izan.

ANDONI SARRIEGI

probintziak ziren. Behin bainogehiagotan kantatu zituen Oi amaEüskal Herri goxua eta Ez bazün-tüdan hain maite ükan, oi amaEüskal Herria.

Sarasate, Etxahun, eskerraketa aintza zuei!

Hementxe duzue herri kanta-ria: Zaharrak…kantuen jaun etajabe; gazteak….kantuen hedatzai-le; haurrak…kantuen ikasle.

FERMIN IRIGOIEN

MMUUSSIIKKAAGGIINNTTZZAA, 2008ko iraila 2

Nola sor daitezke MIDIak Band in a Box programarekin?

Oso programa interesgarriadugu honako hau, batezere, midiak sortzeko.

Interneten eskura dezakegu doanepe baterako: http://band-in-a-box.softonic.com

Musika irakasleen artean askiezaguna da, HIKHASIko ikastaro-etan eta GARATUkoetan behinbaino gehiagotan antolatu baitirasaioak. Gure helburua ez da ikas-taro bat ematea, jakinmina sort-

zea baizik, beraz aurreko zenbaki-etan hasitako bideari ekingodiogu. Beti ere, kontuan izanakordeak eta partitura editorebat erabiltzen baldin badakigu(Encore, Finale) etekin handiagoaaterako diogula programa honi.

Zertarako erabil daiteke?

1.Hizkuntza musikala lantzeko.2.Txirula estilo desberdinetakomusikekin jotzeko3.Karaokeak egiteko.4.Konposiziorako5.Midiak zabaldu, sortu etakudeatzeko.

Funtzio nagusiak

Midiekin lanean hasiak gaude-nez, daukagun bat irekiko dugu.Sakatu “File” eta barruan “Openmidi file”. Aukeratutako midia ire-kiko dugu eta akorde eta guztiazalduko zaigu. Guztia pistabakarrean azaltzen da, beraz,instrumentuen aldaketak ezingoditugu egin, baina tonua aldatuahal izango dugu (1) eta abiaduraere bai (2). Gogoratu aurreko

alean ikusitako “Anvil Studio”rekinbehar ez dugun pistaren bat kendezakegula. Entzuteko betikoikurrak erabili behar dira (3).

MIDI bat sortzeko

Gelarako midi bat sortu beharbadugu (Googlen izenburua etamid edota midi jarriz gero, dexen-te aurki ditzakegu) pauso hauekjarraitu. Sakatu “Style” eta auke-ratu eskaintza zabal horretakobat. Ikusten duzunez, musika esti-lo bat entzun dezakezu. Orainakordeak sartu behar dituzu.Horretarako izendegi ingelesaerabili behar duzu. C (do) sakatueta teklatuko “introri” eman.

Abestia doinu eta guzti nahibadugu, lehenik musika editorebatean idatzi beharko dugu(Encore, Finale...) eta gorde midiformatuan. Ondoren ireki lehenesan bezala (File, open midi file).Azaltzen zaizkigun akordeak ezdira egokiak izaten, beraz, behardirenak guk sartuko ditugu.

Instrumenturen bat aldatunahi badugu, edo bere bolumena,aukeratu berori (6) eta aldatu (7).Ezabatu nahi izanez gero, berriz,sakatu bi aldiz bertan.

Azken pausoa gordetzea litza-teke. Programako dokumentubezala gordetzeko sakatu Saveas (8). Midi bezala gordetzeko,Mid (9). Eta ez ordenagailuan,baizik eta edozein musika erre-produktoretan entzun nahi badu-gu, sakatu. Wav(10) eta hor“Render to Wav file”. Hor irekikozaigun leihotxoan “grabaketa kon-trola (control de grabación)” jart-zen du eta aukeratu “stereomixer”.

Programa honekin lan egitekogida bat: http://www.aulaactu-al.com/ayuda/guiaband/band01.php

Youtuben programaren izenasartuz gero, zenbait adibide ikusditzakezue.

ANTTON JAUREGI

DIDAKTIKADIDAKTIKA ETAETA INFORMATIKAINFORMATIKA : : BANDBAND ININ AA BOXBOX II

14

7

2

8

9

10

3

5

6

Hizkuntza musikalalantzeko edo karaoke-ak egiteko balio deza-ke Band in a Boxek

Programa honekin lanegiteko gida batwww.aulaactual.comweb gunean dago


KANTARIKETAKANTARIKETA : : MAGALYMAGALY

Dagoeneko pasa den udahonetan denetik egin izan-go duzue seguru... Gu ere

saiatu gara ahalik eta zuku gehi-en ateratzen, bai horixe!Kantariketa honetan udakopasarte bat aurkituko duzue...Baina kontuz, ez baitago orde-naturik! Ea zer egin dezakegunpasarte hauek berez duen hurr-enkeran jartzeko... Aizue, ez alduzue uste Akelarreren Magalykanta aitzakia ona izan daiteke-ela uda honetako zuen pasarte-ren bat beste guztioi kontatze-ko?

Ariketa

1. Launaka jarri.2. Istorioa irakurri eta ordenatu(6 kopla).3. Entzun kantua.4. Denek batera abestu. 5. Animatzen zarete zerbait kon-tatzera?

Abestia: Magaly (Akelarre)

1Quel heure est-il? esan zigun etaguk ulertu ezhegoaldetik gatozela eta frantse-sez ezer ezbere eskumuturra ikutuz berriro:- Quel heure est-il?Bostak zirela jankin ta gero esan zigun: -Je m'appelle Magaly

2Eguzki izpiak itzali heinean, tabernaz taberna eroso da fidat-zagitarrazale baten melodiak ent-zun etatarteka ere neska baten ahotsa

3Magaly badoa kaleetan zehar gitarra zintzilika lepotikbetaurreko ilunaz begiak estalirik

4Uda batez Azureko kostaldean aste beteko oporraldi beroenak surfeko eskaparate baten aurre-an inguraturik bat-batean atzetik neska batordua galdezka:

5Magaly, edonoren ondotik igaro eta denok begira atzetik batzutan entzun arren adio Magaly

6- Clap your hands - esan zigun etaguk ulertu ez hegoaldetik gatozela eta -Oui, Ouiyo no sé.bertako gazteak reggae dancingeta gu ere berdin erdara ezin ulertu baina, agurtugenuen Magaly!

ITZIAR IRIGOIEN

MUSIKAMUSIKA ETAETA EUSKARAEUSKARA

Naturan sortzen diren hots-altueren kopurua muga-gabea da. Hala ere, gure

musikan hots-kopuru mugatu batbesterik ez dugu erabiltzen; ahot-sez edota musika-tresna batzuenbidez egin daitezkeen hotsetatikkopuru mugatu bat alegia. Gurekulturan musika-tresna batzuekez ditugu aintzakotzat hartzen;erabiltzen ditugun musika-tres-nen hots guztiak ez ditugu aintza-kotzat hartzen; eta ahotsez sorditzakegun hots guztien arteanere, bakar batzuek besterik ezditugu aintzakotzat hartzen.

Hots-kopurua kulturalki muga-tua da: Europako musikan gauregun erabiltzen diren hots-altue-ra zehatzak ez dira Erdi Aroanedo Pizkunde garaian Europanerabiltzen ziren bertsuak eta ezdira beste kultura batzuetan,egun, erabiltzen direnak ere.Euskal Herriko kantu herrikoietaneta hainbat musika tresnen musi-katan (txanbelan eta txistu etaalboka klasikoetan, adibidez) ezdira hots altuera zehatz horiekerabiltzen.

Hots-kopurua fisiologikokimugatua da: gizakiok ditugun fisi-ologia gaitasunen bidez ezin ditu-gu entzun, ezin ditugu bereizi etaezin ditugu kantatu horiek guzti-ak. Hori dela eta, gure kulturanusadiozko erabilera duen hotskopurua, gure entzumenak atze-man dezakeena eta gure ahots-kordek eta gure musika-tresneksor dezaketena besterik ez da.

Kantuetan eta musika egiteandarabilzkigun hotsak identifikatze-ko notak erabiltzen ditugu; hauda, hots-altuera zehatzak izendat-zeko erabiltzen ditugun hitzak edoizenak: do, re, mi, fa, sol, la eta si.

JOSE INAZIO LOPEZ DE LUZURIAGA

Hots altueraketa beren

mugak: notak

ALBISTEAALBISTEA

Gipuzkoako KantuTxapelketan izena

emateko baldintzak

Dagoeneko zabalik dagoGipuzkoako KantuTxapelketan izena emate-

ko epea, eta hala egongo da irai-laren 30a arte ere.

Aurtengo edizioan parte hartunahi duenak, onena elkartearekinharremanetan jartzea du, postaelektronikoa bidaliz ([email protected]) edo telefonoz deituta

(943 593302). Parte hartzekobaldintza nagusienak gutxienez16 urte edukitzea eta argitara-tutako diskorik ez izatea da.Bestalde, bakarka, binaka nahiztaldeka har daiteke parte (gehie-nez 12 laguneko taldea).

Kanporaketarako gehienez bikanta presta daitezke, baina fina-lera pasaz gero, bakarra abestuahal izango da.

Bestalde, laguntza instrumen-tala librea da. Izan ere, kantarikopuruak da kontatzen dena, ezlaguntzaileena.

ELKARTETIKELKARTETIK


Urrian jokatuko da GipuzkoakoKantu Txapelketa

Zumaian, Billabonan eta Azkoitian izango dirakanporaketak; finala, berriz, Donostian

Datorren urtean EuskalKantu Txapelketa eta HaurKantari Jaialdia, biak ospa-

tuko dira Gipuzkoan etaNafarroan.

Euskal Kantu Txapelketa

Dakizuen bezala, aurten jokatuda Euskal Herriko Euskal KantuTxapelketaren Finala, EuskalHerri osoko kantari berriak elkar-tzen dituena. Lau urtetik behinjokatzen da Txapelketa hori, bainaherrialde bakoitzak bere bideaegiten du tarteko urte horiek kan-tuz betetzeko. Nafarroan etaGipuzkoan, helduen mailakoTxapelketa urtero egiteko erron-kari gogor eusten diogu eta,udazken honetan jokatuko dira2008ko Txapelketak. Ez daTxapelketa horietan EuskalHerriko Finalerako txartelik joko-an egongo, baina irabaz daitekee-na handia da. Kantuak jendeaelkartzen du eta urtean zeharelkarlanerako bidea zabaltzendute Txapelketa hauek. Euskalkantuak gure herrietan duen lekumurritza ikusita, merezi du kan-tuz bazterrak bustitzeak!

Gipuzkoako Euskal KantuTxapelketa urrian zehar jokatuko

da; urriaren 11tik azaroaren1era bitarteko larunbatetan, hainzuzen ere. Zumaian, Billabonaneta Azkoitian izango dira kan-poraketak eta Donostian jokatukoda finala.

Nafarroan, berriz, azaroaren8an eta 15ean izango dira kan-poraketak Elizondon etaAltsasun, eta azaroaren 22an

bukatuko da, Burlatan jokatukoden finalean.

Haur kantari txapeketa edojaialdia

2009. urtean Euskal HerrikoHaur Kantari Txapelketa jokatukoda 15 urtetik beherako haur etagaztetxoekin. Bi urtetik behinjokatzen da Txapelketa horiEuskal Herriko haur kantariak bil-duz. Gipuzkoan eta Nafarroan,ordea, txapelketek jaialdi izenahartu dute, kantatzea eta ongipasatzea helburu hartuta, euskalkantutegian belaunaldi berriakzeharo bustitzeraino murgiltzeko.

Ikasturtea hastearekin batera,beraz, 4-15 urte bitarteko haureta gaztetxoek eta euren irakas-leek kontuan hartu beharrekodatua honakoa duzue; 2009koAste Santuaren jiran HaurKantari Jaialdi edo Txapelketakizango direla herrialde guztietan.Euskaraz abestea da eskatzendena eta, herri kantakera bultza-tu nahi dugu! Bakarlari, bikotenahiz talde kategorian parte hardaiteke, musikaren laguntzarekinedo ahots hutsez.

Buletin honetan baduzue gure-kin harremanetan jartzeko bide-en berri. Deitu eta eskatu infor-mazioa! Hasi prestatzen!

Informazio gehiago izangoduzue Elkartearen web gunean:www.kantuzale.net.

AINHOA ANSA

H A R P I D E T Z AH A R P I D E T Z A

2009tik aurrera MUSIKAGINTZA buletina harpidedunei bakarrik banatuko zaie, urte-an 5 euroren truke. Harpidetza egin edo berritu nahi baduzu bidali datu hauekposta@kantuzale helbidera edo gure egoitzara (helbidea lehen orrialdean):

Izen-deiturak............................................................................................................................................. Helbidea..................................................................................................................................................... Herria .................................................................................P.K. ............................................................... Telefonoa......................................Posta elektronikoa...................................................................... Kontu korronte zenbakia....................................................................................................................

Buletina etxean jaso nahi dut Buletina posta elektronikoz jaso nahi dut

ZUKZUK ESANESAN ......MUSIKAGINTZAn irakurleek ere baduzuelekua . Hausnarketaren bat plazaratunahi baduzu Zuk esan atalerako gutu-na idatz dezakezu [email protected] elekronikora edo gure egoitzara(helbidea lehen orrialdean dago), zureizen-abizena eta helbidea adieraziz.Testuak ezin izango ditu 1400 karak-tere baino gehiago izan.

Garazi Egigurenek iazko Haur KantariJaialdian lehen saria eskuratu zuen bakarkako sailean.

musikagintza 22

Documents