monterrei hª e arte

16
MONTERREI, historia, arte e defensa do patrimonio

Upload: abrazapedras

Post on 02-Apr-2016

225 views

Category:

Documents


6 download

DESCRIPTION

Un percorrido pola historia e a arte do castelo de Monterrei, aludindo ao conflito provocado pola Xunta de Galicia ao construír un hotel na fortaleza, patrimonio cultural de primeira orde.

TRANSCRIPT

Page 1: Monterrei hª e arte

M O N T E R R E I , historia, arte e defensa do patrimonio

Page 2: Monterrei hª e arte

O castelo de Monterrei é

unha fortificación de orixe

m e d i ev a l , s i t u a d a n o

concello de Monterrei, nun

outeiro sobre o val do río

Támega, f ronte i ra con

Por tuga l . É unha das

f o r t a l e z a s m e l l o r

conservadas de Galicia e

das máis importantes e

fermosas do Estado. Foi

dec la rada Monumento

Nacional o 3 de xuño de

1931, e na actualidade é un

Ben de Interese Cultural.

Page 3: Monterrei hª e arte

O castelo asentouse sobre

os restos do castro de

Baronceli e estivo en mans

das familias nobiliarias máis

poderosas: Ulloa, Zúñiga,

Viedma, Fonseca, Acevedo e

Casa de Alba.

A p r i m e i r a n o t i c i a

documental do castelo data

do 950, cando a comarca

formaba parte do señorío do

mosteiro de Celanova.

Page 4: Monterrei hª e arte

No ano 1366 serviu de

refuxio a Pedro I o Cruel, na

súa guerra contra Henrique

de Trastámara. A revolta

irmandiña de 1467 non

afectou ao castelo e, cos

R e i s C a t ó l i c o s , f o i l l e

c o n c e d i d o o t í t u l o d e

Primeiro Conde de Monterrei

a Sancho Sánchez de Ulloa

no 1474.

Neste lugar entrevistáronse

en 1506 Felipe el Hermoso e

o Cardeal Cisneros.

Irmandiños:  a  revolta.  Xogo  de  rol  celebrado  no  castelo  de  Monterrei  entre  2006  e    2008  

Page 5: Monterrei hª e arte

Entre os muros foron construíndose

monasterios. O primeiro foi o dos

franciscanos en 1302 na zona norte, que

desapareceu coa desamortización no s.

XIX, usándose as súas pedras en distintas

obras en Verín. En 1494 establecéronse os

mercedarios, nun antigo convento de

monxas. No 1597 baixaron para Verín,

onde aínda hoxe teñen un colexio.

O último mosteiro foi o dos xesuítas no

1555, que destacou pola súa importancia

educat iva e cu l tura l (a segunda

universidade galega). Coa expulsión dos

xesuítas no 1767 o Colexio foi expoliado e

dispersáronse as súa pedras e patrimonio.

No seu solar sitúase o actual Parador.

Page 6: Monterrei hª e arte

Ata a invención da imprenta, arredor do

1440, os libros só contaban con

poucas copias manuscritas.

En Galiza, a primeira imprenta

instalouse en Monterrei, e o primeiro

libro aquí impreso, por Gonzalo

Rodríguez de la Pasera, foi o Misal de

Monterrei ou Auriense no 1494. Hoxe

está depositado no Museo da Catedral

de Ourense.

O Misal, de 279 follas con dúas

columnas de letras góticas, consta de

todos os textos necesarios para a

celebración da misa ( lecturas,

cánt icos, orac ións, etc . ) e un

calendario co santoral.

Page 7: Monterrei hª e arte

Arredor do castelo e dos mosteiros foi

medrando o caserío, constituíndose unha

importante poboación, con tendas e tabernas.

O castelo xogou un importante papel na

Guerra de Separación con Portugal que

comezou en 1640. Foi entón cando se

construíu a Atalaia (para defender a única

fonte do recinto) e levantáronse novas e máis

resistentes murallas.

A fortaleza participou tamén na Guerra de

Sucesión (1700-1714) e na Guerra da

Independencia (1808-1814), chegando a ser

ocupada temporalmente polos franceses.

Nas décadas seguintes, Monterrei entrou

nunha profunda decadencia, perdendo boa

parte do seu patrimonio.

Page 8: Monterrei hª e arte

OUTROS MONTERREI

O III Conde de Monterrei, Alonso de

Acevedo, mandou construír o Palacio de

Monterrey en Salamanca no 1539, un dos

edificios máis destacados do estilo

plateresco.

O V Conde de Monterrei, Gaspar de

Acevedo, foi nomeado por Felipe II vicerrei

de Nueva España. Alí mandou unha

expedición colonizar a actual California,

dándolle nome a actual baía de Monterrey.

Máis tarde, no 1596, tamén se lle deu o

nome de Monterrey a unha nova cidade,

que hoxe é unha das máis importantes de

México.

Page 9: Monterrei hª e arte

O acceso á mellor e maior acrópole de Galicia faise polo sur, onde se sitúa un

cruceiro do s. XVII. Subindo atopámonos co Hospital de Peregrinos (1391), no que

destaca a portada gótica co tetramorfo.

A ARTE

Page 10: Monterrei hª e arte

Xa dentro do propio castelo destaca a Torre da Homenaxe (ou Torre de Don Sancho),

do s. XV. De planta cadrada, con 22 m de altura, feita en cantería de granito

perfectamente labrada, que conserva moitas marcas de canteiro. Pódese subir ao

terrazo, desde onde hai unha fermosa vista do val de Monterrei.

Page 11: Monterrei hª e arte

O Pazo dos Condes, restaurado, conserva en bo estado galerías e patios, con

fermosas arcadas. Foi construído entre os s. XV e XVII, de estilo renacentista. O

elemento máis antigo do conxunto é a Torre das Damas, de finais do s. XIII.

Page 12: Monterrei hª e arte

A Igrexa de Santa María edificouse a finais do s. XIII, en estilo románico con elementos

góticos. No tímpano da porta ten unha figura do Pantocrátor, con Cristo ensinando as

chagas da Paixón e o Tetramorfo (os símbolos dos evanxelistas). Na parede norte está

gravada a lonxitude dunha 'vara' (83,6 cm.) recordo de cando se celebraban feiras.

Page 13: Monterrei hª e arte

No interior da igrexa destaca a ábsida, os retábulos e a Capela dos Condes, ao sur.

Na capela varias esculturas representan a Anunciación, coa virxe embarazada, o

arcanxo San Gabriel e os anxos coas trompetas nas esquinas. Destacan tamén o

retábulo de pedra co tema da paixón de Cristo e un Cristo crucificado tamén de

pedra, ambos de finais do XIII, románicos

Page 14: Monterrei hª e arte

A defensa do castelo A Casa de Alba cedeulle o castelo ao Estado español que, no 2010, llo traspasou á Xunta de Galicia. É un BIC (Ben de Interese Cultural) e no documento de cesión especificábase que só se podía adicar a ese uso: público e cultural. Despois de adiar moitos anos a necesaria rehabilitación da fortaleza, a finais do 2013 ponse en marcha cun investimento de case 2 millóns de euros. En decembro do 2013, e sen ninguén agardalo, a Xunta publica un novo proxecto para acondicionar a fortaleza como hotel de luxo, trasladando o Parador (situado a uns 300 m) ao castelo.

Page 15: Monterrei hª e arte

Contra a decisión da Xunta de facer un hotel de uso privado nun patrimonio público e con diñeiro público, créase a Plataforma Cidadá en Defensa do Castelo de Monterrei que ten levado a cabo distintas actuacións para reclamar un USO PÚBLICO E CULTURAL DO CASTELO, símbolo da comarca e herdanza común que debe ser gozado por todos os cidadáns sen máis restricións que as necesarias para a conservación do monumento.

Page 16: Monterrei hª e arte

FONTES  h8p://patrimoniomusicalgalego.blogspot.com.es/2011/04/missale-­‐auriense-­‐o-­‐misal-­‐de-­‐monterrei.html  

h8ps://www.yumpu.com/es/document/view/14544560/apuntes-­‐a-­‐la-­‐historia-­‐del-­‐valle-­‐de-­‐monterrey-­‐emilio-­‐marIn-­‐serna  

h8p://www.farodevigo.es/portada-­‐ourense/2011/11/21/catedral-­‐refuerza-­‐seguridad-­‐evitar-­‐robo-­‐misal-­‐auriense/599303.html  h8p://gl.wikipedia.org/wiki/Castelo_de_Monterrei  

h8p://gl.wikipedia.org/wiki/Galer%C3%ADa_de_imaxes_de_Monterrei,_Monterrei  

h8p://www.ojodigital.com/foro/urbanas-­‐arquitectura-­‐interiores-­‐y-­‐escultura/188569-­‐casIllo-­‐de-­‐monterrei-­‐verin.html  

h8p://aramon.espacioblog.com/categoria/castelos-­‐galicia  

www.manuelgago.org/blog/  h8ps://www.facebook.com/beImiciego.beImiciego/photos  

h8ps://www.facebook.com/groups/589044114520822/  

-­‐  Guía  de  Monterrey;  Jesús  Yaboada  Chivite.  Artes  Gráficas  Faro  de  Vigo.  

-­‐  Monterrei,  1494-­‐1994.  5  séculos  de  cultura;  Xerardo  Dasairas,  Edicións  do  Castro.  -­‐  Verín  y  comarca;  Adolfo  Rolán.  Editorial  Everest.  

-­‐  Cas<llos  de  Ourense;  Carlos  Olbes  Durán.  Editorial  Lancia  

-­‐  Varones  ilustres  de  la  comarca  verinense,  Jesús  Taboada,  Imp.  Bolaños  y  Aguilar,  1946  

-­‐  Monterrey  y  el  Camino  de  SanIago:  por  Ierras  de  Galicia;  Benigno  G.  Sologaistúa.  Imp.  Bolaños  y  Aguilar,  1944