miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane...

45
miznobrivi programis revoluciamdeli istoria: (citatis dasawyisi) 2001 wels proeqtis CarTvas saxelmwifo miznobrivi programebis CamonaTvalSi mxari dauWires zogadi da gamoyenebiTi enaTmecnierebis kaTedris gamgem akademikosma Tamaz gamyreliZem, gamoyenebiTi maTematikis institutis direqtorma profesorma daviT gordezianma, kompiuterebis maTematikuri uzrunvelyofisa da kompiuteruli teqnologiebis kaTedris gamgem profesorma hamlet melaZem, maTematikis dafuZnebis da swavlebis meTodikis kaTedris gamgem profesorma Tamaz TevzaZem, marTvis sistemebis institutis enis modelirebis ganyofilebis gamgem giorgi CikoiZem, aRmosavleTmcodneobis institutis aRmosavlur enaTa tipologiis ganyofilebis gamgem profesorma marika jiqiam, gmi institutis maTematikuri logikisa da swavlebis meTodikis ganyofilebis gamgem ximur ruxaiam, saxelmwifo kancelariis kulturis, ganaTlebis, mecnierebisa da axalgazrdobis saqmeTa samsaxuris ufrosma koba imedaSvilma (amonaridi misi mxardaWeridan: ,aRniSnuli proeqti sarecenziod gadaegzavna enaTmecnierebis instituts, enis saxelmwifo palatasa da informatizaciis saxelmwifo departaments. samive dawesebulebas miaCnia, rom proeqti metad mniSvnelovania, imsaxurebs mxardaWeras da gansaxorcielebelia gansakuTrebiT dRevandel dRes. maT azrs Cvenc viziarebT.”), enaTmecnierebis institutis direqtorma akademikosma guCa kvaracxeliam (amonaridi misi mxardaWeridan: ,,proeqti saxelmwifoebriv mxardaWeras imsaxurebs, ramdenadac qarTuli enis e.w. kompiuterizacia umniSvnelovanesi problemaa. proeqti saxelmwifoebriv mxardaWeras imsaxurebs miT ufro, rom am mimarTulebiT saxelmwifos dRemde araviTari xarji ar gauRia.”), enis saxelmwifo palatis Tavmjdomarem levan Rvinjiliam (amonaridi misi mxardaWeridan: ,,proeqtis ganxorcieleba migvaCnia saqarTvelos saxelmwifo enis srulfasovani funqcionirebisa da qveynis cxovrebis yvela sferoSi misi gamoyenebis arealis maqsimalurad aTvisebis erT-erT aucilebel pirobad, uromlisodac mosalodnelia saxelmwifo enis Semdgomi ganviTarebis procesebis mniSvnelovnad Seferxeba”) da informatizaciis saxelmwifo departamentis Tavmjdomarem daviT Tarxan-mouravma (amonaridi misi mxardaWeridan: ,,proeqti iTvaliswinebs qarTuli enis formalur- logikuri modelis SemuSavebas, rac aucilebelia kompiuteruli sistemebis qarTul enobriv garemoSi mosaqcevad. gvsurs gacnoboT, rom aRniSnuli sakiTxi udavod warmoadgens saxelmwifo mniSvnelobis amocanas da yovelmxriv mxardasaWeria.”). (citatis dasasruli)

Upload: others

Post on 19-Feb-2020

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

miznobrivi programis

revoluciamdeli istoria: (citatis dasawyisi)

2001 wels proeqtis CarTvas saxelmwifo miznobrivi programebis CamonaTvalSi mxari dauWires zogadi da

gamoyenebiTi enaTmecnierebis kaTedris gamgem akademikosma Tamaz gamyreliZem, gamoyenebiTi maTematikis institutis

direqtorma profesorma daviT gordezianma, kompiuterebis maTematikuri uzrunvelyofisa da kompiuteruli

teqnologiebis kaTedris gamgem profesorma hamlet melaZem, maTematikis dafuZnebis da swavlebis meTodikis

kaTedris gamgem profesorma Tamaz TevzaZem, marTvis sistemebis institutis enis modelirebis ganyofilebis

gamgem giorgi CikoiZem, aRmosavleTmcodneobis institutis aRmosavlur enaTa tipologiis ganyofilebis gamgem

profesorma marika jiqiam, gmi institutis maTematikuri logikisa da swavlebis meTodikis ganyofilebis gamgem

ximur ruxaiam, saxelmwifo kancelariis kulturis, ganaTlebis, mecnierebisa da axalgazrdobis saqmeTa

samsaxuris ufrosma koba imedaSvilma (amonaridi misi mxardaWeridan: ,aRniSnuli proeqti sarecenziod gadaegzavna

enaTmecnierebis instituts, enis saxelmwifo palatasa da informatizaciis saxelmwifo departaments. samive

dawesebulebas miaCnia, rom proeqti metad mniSvnelovania, imsaxurebs mxardaWeras da gansaxorcielebelia

gansakuTrebiT dRevandel dRes. maT azrs Cvenc viziarebT.”), enaTmecnierebis institutis direqtorma akademikosma

guCa kvaracxeliam (amonaridi misi mxardaWeridan: ,,proeqti saxelmwifoebriv mxardaWeras imsaxurebs, ramdenadac

qarTuli enis e.w. kompiuterizacia umniSvnelovanesi problemaa. proeqti saxelmwifoebriv mxardaWeras imsaxurebs

miT ufro, rom am mimarTulebiT saxelmwifos dRemde araviTari xarji ar gauRia.”), enis saxelmwifo palatis

Tavmjdomarem levan Rvinjiliam (amonaridi misi mxardaWeridan: ,,proeqtis ganxorcieleba migvaCnia saqarTvelos

saxelmwifo enis srulfasovani funqcionirebisa da qveynis cxovrebis yvela sferoSi misi gamoyenebis arealis

maqsimalurad aTvisebis erT-erT aucilebel pirobad, uromlisodac mosalodnelia saxelmwifo enis Semdgomi

ganviTarebis procesebis mniSvnelovnad Seferxeba”) da informatizaciis saxelmwifo departamentis Tavmjdomarem

daviT Tarxan-mouravma (amonaridi misi mxardaWeridan: ,,proeqti iTvaliswinebs qarTuli enis formalur-

logikuri modelis SemuSavebas, rac aucilebelia kompiuteruli sistemebis qarTul enobriv garemoSi mosaqcevad.

gvsurs gacnoboT, rom aRniSnuli sakiTxi udavod warmoadgens saxelmwifo mniSvnelobis amocanas da yovelmxriv

mxardasaWeria.”).

(citatis dasasruli)

Page 2: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

(citatis dasawyisi)

2002 wels saxelmwifo universitetma proeqti waradgina ekonomikis, mrewvelobisa da vaWrobis saministroSi

. . . . am gadawyvetilebas win uswrebda 2002 wlis 3 marts ganaTlebis saministroSi imdroindeli ganaTlebis

ministris iniciativiT organizebuli proeqtis meTodebis, miznebisa da amocanebis Ria ganxilva.

ganxilvas uZRveboda ganaTlebis marTvis sainformacio sistemis qvekomponentis xelmZRvaneli gia ServaSiZe.

qvemoT mogvyavs mcire amonaridebi am Ria ganxilvis angariSidan (angariSi momzadebulia g. ServaSiZis mier):

`enaTmecnierebis institutis zogadi enaTmecnierebis ganyofilebis gamgem maia maWavarianma aRniSna proeqtis Rrma

mecnieruli da praqtikuli Rirebuleba.~ `enaTmecnierebis institutis qarTvelur enaTa ganyofilebis gamgem

profesorma Tedo uTurgaiZem aRniSna programis aqtualoba da ganxorcielebis saswrafo dawyebis aucilebloba.

qarTuli enis maTematikuri (formalur-logikuri) aRwera dasaxa rogorc aucilebeli winapiroba

qarTulenobrivi programuli produqtis Sesaqmnelad.~ `aRmosavleTmcodneobis institutis aRmosavlur enaTa

tipologiis ganyofilebis gamgem profesorma marika jiqiam programa Seafasa rogorc erT-erTi mniSvnelovani

mimarTuleba saqarTveloSi enaTmecnierebis ganviTarebisaTvis.~ `ganaTlebis marTvis sainformacio sistemis

qvekomponentis xelmZRvanelma gia ServaSiZem xazi gausva programis ganxorcielebis Rirebulebas Tanamedrove

kompiuteruli lingvistikis ganviTarebaSi.~ `teqnikuri universitetis profesorma levan CxaiZem miuTiTa aseTi

tipis samecniero da praqtikuli samuSaoebis dafinansebis sasicocxlo aucileblobaze dRevandeli

saqarTvelosaTvis.~ `aRmosavleTmcodneobis institutis aRmosavlur enaTa tipologiis ganyofilebis wamyvanma

mecnier-TanamSromelma eTer soseliam warmoaCina proeqti rogorc enis formaluri logikis safuZvelze aRweris

erTi unikaluri da umniSvnelovanesi mimarTuleba.~ `saqarTvelos ganaTlebis ministrma aleqsandre kartoziam

aRniSna, rom ganxilvis Sedegad gamoikveTa enis maTematikuri modelirebis aseTi saxis midgomisa da sistemuri

kvlevis aucilebloba.~

(citatis dasasruli)

Page 3: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

(citatis dasawyisi)

2002 wels parlamentis ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis komitetSi Sedga proeqtis sakomiteto

ganxilva. am ganxilvis safuZvelze komitetis imdroindeli Tavmjdomare akademikosi nodar amaRlobeli werda:

,,proeqts didi saxelmwifo mxardaWera aqvs. misi aqtualoba dRes araviTar eWvs ar iwvevs, radgan es aris

qarTuli enis, rogorc kulturuli fenomenis SenarCuneba-gadarCenis, misi ganviTarebisa da Seswavlis

gaRrmavebis saSualeba da erovnuli cnobierebis ganmtkicebis erT-erTi umniSvnelovanesi gza. am WeSmaritad

erovnul saqmes saerTo mxardaWera da Tanadgoma sWirdeba.~

(citatis dasasruli)

(citatis dasawyisi)

2003 wlis 20 ivniss i. vekuas saxelobis gamoyenebiTi maTematikis institutis `logika, ena, gamomTvleli~

seminaris farglebSi Sedga pirveli Ria diskusia Tbilisis saxelmwifo universitetSi maTematikuri

lingvistikis mimarTulebiT aucileblad sawarmoebeli sauniversiteto swavlebis gadaudebeli formirebis

Taobaze. diskusiam calsaxad daadastura saqarTveloSi Tanamedrove maTematikuri lingvistikis mimarTulebiT

sauniversiteto swavlebis warmoebis gadaudebeli aucilebloba. aRniSnulis gaTvaliswinebiT iv. javaxiSvilis

saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis imdroindeli reqtorisadmi gakeTebul mimarTvas xels awerdnen

akademikosi Tamaz gamyreliZe, akademikosi guCa kvaracxelia, profesori damana meliqiSvili, profesori irine

meliqiSvili, profesori Tedo uTurgaiZe, profesori marika jiqia, profesori eTer soselia, profesori

rusudan asaTiani, profesori nana Sengelaia, docenti inga Saduri, docenti zaza kiknaZe, docenti jemal anTiZe,

docenti giorgi CikoiZe, docenti levan CxaiZe, docenti ximur ruxaia, docenti nugzar sxirtlaZe, Tsu

proreqtori parmen margvelaSvili, Tsu proreqtori Temur xuroZe, Tsu proreqtori anzor xelaSvili.

i. vekuas saxelobis gamoyenebiTi maTematikis institutis saxelmwifo-miznobrivi programa ,,kompiuteris sruli

programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv garemoSi” ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis

saxelmwifo universitetma 2004 da 2005 wlebis sabiujeto ganacxadSi erT-erT saxelmwifo miznobriv punqtad

waradgina.

Page 4: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

2004 wlis 18 ivnisis Tsu meqanika-maTematikis fakultetis samecniero sabWos gadawyvetilebiT maTematikis

dafuZnebisa da meTodikis kaTedraze pirvelad saqarTveloSi Camoyalibda `maTematikuri da bunebrivi enebis

logikis” specializacia.

(citatis dasasruli)

miznobrivi programis

reformamdeli istoria:

(citatis dasawyisi)

2004 wlis 25 aprils gamoyenebiTi maTematikis institutis direqtorma daviT gordezianma mimarTa saqarTvelos

ganaTlebisa da mecnierebis ministrs. amonaridi am mimarTvidan: ,,batono kaxa, montegiuseuli logikur-

lingvisturi samecniero mimarTulebiT nagulisxmevi maTematikurad mkacri formalur-logikuri meTodebiT

bunebrivi qarTuli enis kvlevis procesi mxolod axla iwyeba, arada problema misi praqtikuli da Teoriuli

Rirebulebidan gamomdinare fundamenturi xasiaTisaa.” ministrisadmi imave dRiT gakeTebul mimarTvaSi Tsu-s

imdroindeli proreqtori anzor xelaSvili werda: ,,batono kaxa, imedi gvaqvs, rom saqarTvelos ganaTlebisa da

mecnierebis saministro yuradRebiT Seiswavlis sakiTxs da mxars dauWers saerTo qarTul kulturul

RirebulebaTa SreSi mdebare saxelmwifo miznobriobis biujetur dafuZnebas”.

(citatis dasasruli)

(citatis dasawyisi)

`saministroSi sakiTxis Seswavla daevala ministris moadgiles q-b. b. wifurias. detaluri analizis safuZvelze

proeqtTan dakavSirebiT saministrom Semdegi pozicia gamokveTa: ,,saministro mxars uWers mis (e.i. proeqtis)

pirdapir miznobriv dafinansebas Tbilisis saxelmwifo universitetis 2005 wlis saxelmwifo biujetis

farglebSi”. amasTan, ganaTlebisa da mecnierebis ministris moadgile q-b. b. wifuria saqarTvelos mTavrobis

kancelariidan Sesul f/3446 09.09.04. werilis pasuxad werda: ,,saministro mxars uWers im Tvalsazriss, rom

proeqtiT moxazuli mimarTulebiT kvlevebis arganviTarebis SemTxvevaSi qarTul enas dekulturizaciis

saSiSroeba emuqreba. garda amisa, . . . gamoikveTa, rom qarTul enobriv sistemaSi proeqtiT gaTvaliswinebuli

Page 5: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

montegiuseuli logikur-lingvisturi kvlevebi fundamenturi mniSvnelobisaa enobriv-azrovnebiT unar-Cvevebze

orientirebuli swavlebis optimaluri da miznobrivi warmarTvisaTvis, rac kidev erTi mniSvnelovani safuZvelia

proeqtisadmi saministros mier zemoT gamoxatuli sruli mxardaWerisa”

(citatis dasasruli)

(citatis dasawyisi)

amonaridi erovnuli saswavlo gegmebisa da saxelmZRvaneloebis SemmuSavebeli jgufis xelmZRvanelis b-n. s.

janaSias #257 _ 2.11.2004 werilidan: `logikisa da enis gaerTianebuli jgufis mier dasmuli sakiTxi

(warmodgenili b-n. k. fxakaZisa da b-n. k. gabunias mier) qarTuli enis, qarTuli enis logikisa da maTematikuri

logikis swavlebis Sesaxeb Zalian saintereso da mniSvnelovan Temas warmoadgens dRevandel saganmanaTleblo

reformis WrilSi. rodesac dRes saswavlo gegmebi dgeba, prioritetuli xdeba azrovnebis iseTi formebis

swavleba da im unarebis ganviTareba, romlebic ar aris SezRuduli erTi romelime codnis sferoTi. ... yovelive

amis gaTvaliswinebiT, Cven yovelmxriv mxars vuWerT am jgufis qarTuli enis logikur-lingvistur kvlevas.

aseve, Cven ukve daviwyeT TanamSromloba am kvlevebis Sedegebis gaTvaliswinebis Sesaxeb erovnul saswavlo

gegmebSi~.

(citatis dasasruli)

(citatis dasawyisi)

`imave wlis 26 oqtombers ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis komitetis Tavmjdomare

n. grigalaSvili SemdegiT pasuxobs Cem #4178-2 werils: ,,komiteti miesalmeba gamoyenebiTi

maTematikis institutis saxelmwifo-miznobrivi programis ganxorcielebas da mxars uWers mis

pirdapir miznobriv dafinansebas Tbilisis saxelmwifo universitetis 2005 wlis saxelmwifo

biujetis farglebSi”

(citatis dasasruli)

Page 6: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

(citatis dasawyisi)

2005 wlis 19 maiss saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis ministrs, b-n. kaxa lomaias erToblivad mimarTaven

Tsu reqtoris moadgile profesori l. gordeziani, Tsu samecniero kvlevebis departamentis direqtori prof. m.

eliaSvili, Tsu gamoyenebiTi maTematikis institutis direqtori prof. d. gordeziani. amonaridi am mimarTvidan:

,,gamomdinare iqidan, rom subordinaciulad sakiTxis gadawyveta Tqveni saministros kompetencia da gamomdinare

iqidanac, rom sakiTxis mniSvneloba da aqtualoba araviTar eWvs ar iwvevs, ramdenadac is, rom ,,proeqtiT

moxazuli mimarTulebiT kvlevebis arganviTarebis SemTxvevaSi, qarTul enas dekulturizaciis saSiSroeba

emuqreba” aris viTarebis ara gadaWarbebuli, aramed realuri Sefaseba, gTxovT, an seqtembridan 2005 wlis

biujetis dazustebisas an, ukidures SemTxvevaSi, 2006 wlis biujetis formirebisas, gamoyoT sabiujeto

asigneba aRniSnuli programis saxelmwifo miznobrivi dafinansebisaTvis, rac ,,logikisa da enis gaerTianebul

qarTul jgufs”, romelmac Tavisi maRali kompetencia ukve daadastura logikur-lingvisturi xasiaTis

Tanamedrove donis Teoriuli naSromebiTa Tu maRali inteleqtualuri sirTulis mqone iseTi programuli

realizaciebiT, romlebsac jer-jerobiT saqarTveloSi analogebi ar gaaCnia, saSualebas miscems TanamSromlobiT

reJimSi gaagrZelos muSaoba miznobrivi programiT moxazuli Semdgomi safexuris amocanebis gadasaWrelad”

(citatis dasasruli)

(citatis dasawyisi)

am procesebis gaTvaliswinebiT 2005 wlis 24 agvistos Tsu sabunebismetyvelo fakultetis maTematikis

institutis direqtors, prof. r. boWoriSvils sarekomendacio weriliT mimarTavs saqarTvelos ganaTlebis da

mecnierebis saministros proeqt ,,ilia WavWavaZis” maTematikis jgufis koordinatori b-n. z. giunaSvili da

qarTuli enisa da literaturis jgufis koordinatori b-n. k. gabunia. amonaridi am mimarTvidan: ,,swavlebis

Tanamedrove moTxovnebiT gansakuTrebuli yuradReba eqceva aRsazrdelSi logikurad gamarTuli azrovnebiTi

unarebis Camoyalibebas. amasTan, yuradReba eqceva rogorc maTematikuri, ise enobrivi msjelobiTi unarebis

ganviTarebasa da am unarebis Sejerebas. ... . aqedan gamomdinare, mniSvnelovnad miviCnevT universitetSi

maTematikis dafuZnebisa da swavlebis meTodikis kaTedraze ukve dawyebuli logikur-lingvisturi samecniero

xazis ganviTarebis process. cxadia, rom maTematikuri da bunebrivi enebis logikisa da swavlebis Tanamedrove

Page 7: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

meTodebis erT-erT safakulteto saswavlo xazad damkvidreba arsebiTad Seuwyobs xels ganaTlebis reformis

winaSe mdgari problemebis gadawyvetas”

(citatis dasasruli)

(citatis dasawyisi)

`sakiTxTa amgvarma fundamenturma mniSvnelobebma ganapiroba is, rom Tsu sabunebismetyvelo fakultetis

maTematikis institutma institutis imdroindeli direqtorisa da profesuris mxardaWeriT 2006 wlis

maTematikis samagistro programaSi `maTematikuri lingvistika~ erT-erT calke samagistro safexuris modulad

daamtkica. amas Tu imasac davumatebT, rom 2004 wels dafuZnebuli maTematikuri da bunebrivi enebis logikis

specialobis farglebSi me vxelmZRvanelobdi bunebrivi enebis logikis specializacias da rom am xaziT

sabakalavro safexuris sauniversiteto saswavlo procesebi ara Tu dawyebuli iyo, aramed warmatebuladac

mimdinareobda, rac Tundac imiTac dasturdeba, rom 2006 akademiuri wlisaTvis maTematikuri da bunebrivi enebis

logikis specializaciaze arCevani maTematikis institutis oTx meorekursel friadosan students ukve

gakeTebuli hqonda, gasagebi gaxdeba is, rom 2006 wlis aprilis Tvis monacemebiT proeqtis gaswvriv Cemi

mravalwliani saqmianobis erT-erTi umniSvnelovanesi etapobrivi mizani, anu, saqarTveloSi maTematikuri

lingvistikis mimarTulebiT aucilebeli sauniversiteto swavlebis organizeba ukve TiTqmis sruli moculobiT

iyo ganxorcielebuli.

(citatis dasasruli)

(citatis dasawyisi)

`2006 wlis 18 maiss, anu sauniversiteto konkursamde erTi TviT adre, ivane javaxiSvilis sax. Tsu reqtors

prof. g. xubuas mimarTavs Sefasebisa da gamocdebis erovnuli centris direqtori q-b. m. miminoSvili. amonaridi

am mimarTvidan: `Sefasebisa da gamocdebis erovnuli centri ukve weliwadze metia TanamSromlobs `logikisa da

enis gaerTianebul qarTul jgufTan~, romelic muSaobs Tsu saxelmwifo-miznobriv programaze `kompiuteris

sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv garemoSi~. TanamSromlobis mizania erTiani

erovnuli gamocdebis farglebSi mimdinare zogadi unarebis testirebasTan bunebrivad mibmuli kerZo da zogadi

xasiaTis logikur-lingvisturi sakiTxebis mecnieruli analizis safuZvelze am tipis gamocdebTan

Page 8: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

dakavSirebuli problemebis TandaTanobiTi nivelireba da, Sesabamisad, am umniSvnelovanesi sagamocdo xazis

dadebiTi Semadgenlebis sruli amuSaveba rogorc mimdinare, ise perspeqtiuli interesebis gaTvaliswinebiT. . . ..

amgvarad, maTematikuri lingvistikis modulis formirebasa da am mimarTulebiT sauniversiteto safexuris

saswavlo procesebis Semdgom gaaqtiurebas centri yovelmxriv mxars uWers.~

(citatis dasasruli)

(citatis dasawyisi)

amave wlis 22 maiss erovnuli saswavlo gegmebisa da saxelmZRvaneloebis SemmuSavebeli jgufis xelmZRvaneli b-

n s. janaSia kidev erTxel adasturebs saganmanaTleblo reformis WrilSi zemoaRniSnul sakiTxTa aqtualobas.

amonaridi erovnuli saswavlo gegmebisa da saxelmZRvaneloebis SemmuSavebeli jgufis xelmZRvanelis b-n. s.

janaSias werilidan: `ori welia vTanamSromlobT logikisa da enis gaerTianebul qarTul jgufTan ... qarTuli

enis, qarTuli enis logikisa da maTematikuri logikis swavlebis Sesaxeb. es Tema kvlavac aqtualuria. ...

zemoTqmulidan gamomdinare, Cven mxars vuWerT am jgufis mier qarTuli enis logikur-lingvistur kvlevas. ...

imedi gvaqvs, rom TanamSromloba gagrZeldeba da saSualeba gveqneba saswavlo gegmebis SemuSavebisas am jgufis

Sedegebis gaTvaliswinebisa”.

(citatis dasasruli)

Page 9: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

miznobrivi programis

reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi)

ivane javaxiSvilis saxelobis

Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors

baton giorgi xubuas,

Tsu zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis dekans

baton arCil ugulavas

Tsu gmi saxelmwifo miznobrivi programis `kompiuteris

sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul

enobriv garemoSi” xelmZRvanelis, mTavari mecnier TanamSromlis

konstantine fxakaZis

saapelacio ganacxadi

me var Comski-montegiuseuli logikur-lingvisturi samecniero mimarTulebis anu Tanamedrove maTematikuri lingvistikis, bunebrivi

enebis logikisa da qarTuli enis logikis pirveli TviTnaswavli qarTveli specialisti. es dasturdeba qarTuli enis logikaze

Cemi umniSvnelovanesi Teoriuli naSromebiTa da am Teoriuli naSromebis safuZvelze Cems jgufSi ukve realizebuli unikaluri

eqsperimentuli xasiaTis programuli sistemebiT.

Cemi samecniero da sazogadoebrivi saqmianobis bolo aTi wlis ganmavlobaSi me dakavebuli viyavi saqarTveloSi zemoaRniSnuli

samecniero mimarTulebis sruli da aucilebeli dafuZnebisa da ganviTarebis miznebiT (mxedvelobaSi maqvs Comski-montegiuseuli

logikur-lingvisturi samecniero mimarTulebis dafuZneba, rogorc samecniero-kvleviTi, ise sauniversiteto-saswavlo

TvalsazrisebiT). xazgasmiT minda aRvniSno, rom Cemi da Cemi mcirericxovani jgufis es aTwliani moZraoba yovelmxriv Sedegiani

iyo.

amgvarad, is, rom Cemi sakonkurso ganacxadiT (#85) me warmovadgine Tsu zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetze

maTematikuri lingvistikis swavlebis koncefcia sabakalavro, samagistro da sadoqtoro doneebze, iyo is aucilebeli nabiji, rac

zemoaRniSnuli miznobrivi programis zogadqarTuli kulturuli Rirebulebebidan gamomdinare aucileblad unda gamekeTebina.

aRniSnulTan dakavSirebiT Cemi pirveli SekiTxva:

Page 10: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

iqna Tu ara gaTvaliswinebuli, rom umZimesi pirobebis miuxedavad me SevZeli saqarTveloSi Tanamedrove maTematikuri lingvistikis,

anu Comski-montegiuseuli logikur-lingvisturi samecniero mimarTulebis dafuZneba da rom Tanamedrove maTematikuri lingvistikis

qarTveli specialistebis aRzrda aucileblobis wesiT aris gansazRvruli qarTuli enis kulturuli funqciebiT SenarCunebis

umniSvnelovanesi miznebidan gamomdinare? _ im SemTxvevaSi Tu zemoaRniSnuli ar iqna gaTvaliswinebuli, gTxovT mipasuxoT

werilobiT im safuZvlebis Sesaxeb ris gamoc, xolo Tu zemoaRniSnuli gaTvaliswinebul iqna, maSin riT unda avxsnaT is, rom

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis maTematikisa da informatikis mimarTulebam faqtiurad uari Tqva iq ukve

dafuZnebuli bunebrivi enebis logikis specializaciisa da maTematikuri lingvistikis specialobis wamyvan kadrze da imis nacvlad,

rom sakonkursod gamoyofili 66-e saStato akademiuri adgili am umniSvnelovanesi qvemimarTulebiT gaexarja, saerTod ar gamoiyena

igi!?

am SekiTxvasTan dakavSirebiT saapelacio ganacxads Tan vurTav:

1. ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi Comski-montegiuseuli logikur-lingvisturi mimarTulebiT

sauniversiteto swavlebis dafuZnebis aucileblobaze gakeTebul 2003 wlis 18 ivlisis mimarTvas universitetis imdroindeli

reqtorisadmi.

2. ganaTlebisa da mecnierebis ministrisadmi 2004 wlis 24 da 25 maiss gakeTebul universitetisa da gamoyenebiTi maTematikis

institutis mimarTvas (mimarTvebs xels aweren universitetis imdroindeli proreqtori, profesori a. xelaSvili da gamoyenebiTi

maTematikis institutis direqtori, profesori d. gordeziani).

3. ganaTlebisa da mecnierebis ministrisadmi 2005 wlis 19 maiss gakeTebul universitetis mimarTvas (mimarTvas xels aweren

universitetis imdroindeli reqtoris moadgile, profesori l. gordeziani, imdroindeli samecniero kvlevebis departamentis

direqtori, profesori m. eliaSvili da gamoyenebiTi maTematikis institutis direqtori, profesori d. gordeziani).

sakonkurso wesis me-5 punqtis mixedviT `sakonkurso komisia dekanis movaleobis Semsrulebels warudgens rekomendacias akademiur

Tanamdebobaze konkursantis Sesabamisobis Taobaze~. amasTan, konkursis wesiT maTematikisa da informatikis mimarTulebiT

gaTvaliswinebuli iyo araumetes 66 saStato akademiuri erTeulisa. amgvarad, gasagebia, rom sakonkurso komisias fakultetis

dekanisTvis sul cota 66 dadebiTi sarekomendacio ganacxadi unda waredgina. aqedan gamomdinare Cndeba kiTxva: vin iyvnen is

dadebiTad rekomendirebulni, romlebzedac mimarTulebam uari Tqva imiT, rom ar aiTvisa erTi akademiuri saStato erTeuli? –

gTxovT mipasuxoT werilobiT.

yvela sxva SemTxvevaSi me safuZvlianad meZleva ufleba imisa, rom sakonkurso SerCeva nacvlad deklarirebuli `sajaroobis,

gamWvirvalobis, Tanasworobisa da samarTliani konkurenciis principisa~ arasajaro, aragamWvirvale, araTanaswori da

arasamarTliani principebiT mimdinared Sevafaso. ufro metic, aRniSnulTan dakavSirebiT Cndeba kiTxva: ra instrumentebi qonda

gansazRvruli sakonkurso administracias imisaTvis, rom konkursi safuZvlianad Sefasebuliyo `sajaroobis, gamWvirvalobis,

Page 11: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

Tanasworobisa da samarTliani konkurenciis” principebis dacviT Catarebulad? – cxadia, rom aseTi istrumentebis ar arsebobisa

da ar amuSavebis SemTxvevaSi veranairi konkursi `sajaroobis, gamWvirvalobis, Tanasworobisa da samarTliani konkurenciis”

principebis dacviT Catarebulad ver CaiTvleba! _ me piradad didi interesiT gavecnobodi saeqsperto jgufis mier Cemi sakonkurso

ganacxadis Taobaze gakeTebul sarekomendacio Sefasebas (konkursis wesdebidan gamomdinare cxadia, rom aseTi an dadebiTi, an

uaryofiTi Sinaarsis Sefaseba unda arsebobdes TiToeuli sakonkurso ganacxadisaTvis!).

amasTan, Cemi saapelacio ganacxadi ori arsebiTad gansxvavebuli saTuo SemTxvevis gaTvaliswinebiT iwereba:

pirveli: im SemTxvevaSi Tu fakultetis axal formatSi gauqmdeba zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetze ukve

dafuZnebuli maTematikuri da bunebrivi enebis logikis specializacia da maTematikuri lingvistikis specialoba (ix. Cemi

sakonkurso ganacxadi), rac Sesabamisad zemoaRniSnuli miznobrivi programis, prioritetulad mimdinare saganmanaTleblo reformisa

da erTiani erovnuli sagamocdo interesebis ignorirebas niSnavs, maSin me, bunebrivia, ar viTanamSromleb arc aseT universitetTan

da arc aseT zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetTan.

meore: im SemTxvevaSi, Tu fakulteti SeinarCunebs bunebrivi enebis logikis specializaciasa da maTematikuri lingvistikis

specialobas, me zemoaRniSnuli miznobrivi programis samecniero kvleviTi amocanebisa da am kvlevebiT dainteresebuli studentebis

saswavlo interesebis gaTvaliswinebiT valdebulad CavTvli Tavs viTanamSromlo axla formirebis procesSi myof zust da

sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetTan.

SekiTxvis saxiT:

1. `logika, ena, gamomTvleli~ seminaris farglebSi ukve meore welia seminarul TanamSromlobaSi var sabunebismetyvelo

fakultetis maTematikis institutis friadosan studentebTan laSa abzianiZesTan, sandro masxaraSvilTan, beso CiqviniZesTan da nika

fxakaZesTan. am saswavlo wlis dasasruls specialobebze oficialuri ganacxadiT maT pirvel specialobad airCies maTematikuri da

bunebrivi enebis logika. _ Cemi SekiTxva swored am viTarebas Seexeba. _ seqtembridan eqnebaT Tu ara maT maT mierve arCeuli

specialobiT swavlis gagrZelebis saSualeba?

2. mesame kurselebTan me ukve gaviare maTematikuri da bunebrivi enebis zogadi logikuri safuZvlebis IV semestriani kursiT

gaTvaliswinebuli I da II semestris masala. am jgufis xuTi studentidan sami (nino labaZe, nato CxikvaZe da irakli rogava) ukve

erTi welia aqtiurad TanamSromlobs CemTan zemoxsenebuli `logika, ena, gamomTvleli” seminaris farglebSic. maT ukve SeerCaT

sakvlevi Tematika da am Tematikis gaswvriv maT mier ukve momzadebul iqna maTi pirveli samecniero kvleviTi naSromi (kvlevis

Sedegebi moxsenebul iqna 2006 wlis studentur konferenciaze da II respublikur saseminaro kvireulze `logika, ena,

informatika”). _ Cemi meore SekiTxva am viTarebas Seexeba. _ samagistro gamocdebis warmatebulad Cabarebis SemTxvevaSi eqnebaT Tu

ara am studentebs samagistro safexuris specialobad maTematikuri lingvistikis arCevis saSualeba?

Page 12: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

gTxovT mipasuxoT werilobiT.

pativiscemiT,

7 agvisto 2006 weli

P.S. is, rom reformirebul fakultetze maTematikuri lingvistika anu logika-ena-gamomTvleli ar aris calke qvemimarTulebad,

maSin rodesac qarTulenobrivi azrovnebiTi wesTwyobis Seswavla Tanamedrove maTematikuri _ logikur-lingvisturi meTodebiT da

qarTuli enis srulmasStabiani teqnologizeba dRis wesrigSi mdgar aucileblobas warmoadgens, reformirebuli zusti da

sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis ZiriTad naklad mimaCnia. _ imedi maqvs, rom uaxloes momavalSi winaswar

gawerili gegmisa da miznobrivad da optimalurad SerCeuli vadebis farglebSi sabunebismetyvelo fakultetze

Tanamedrove maTematikuri lingvistika anu logika-ena-gamomTvleli erT-erT saxelmwifo miznobriv mimarTulebad

ganisazRvreba. yvela sxva SemTxvevaSi gamova, rom Cven upasuxismgeblod vekidebiT qarTuli enis samomavlo bed-

iRbals.”

(citatis dasasruli)

(citatis dasawyisi)

2007 wlis 5 ianvars gakeTda moxseneba arnold Ciqobavas enaTmecnierebis institutis seminarze. saseminaro Tema:

qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebisa da qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli

formirebis aucileblobis Sesaxeb. momxsenebeli: k. fxakaZe

2007 wlis 8 ianvars arnold Ciqobavas enaTmecnierebis instituti mimarTavs iv. javaxiSvilis saxelobis

Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors (amonaridi am mimarTvidan) `sauniversiteto swavlebis reformis

kvaldakval mizanSewonilad migvaCnia maTematikuri lingvistikis Semswavleli samagistro programis arseboba

swored universitetis bazaze. kerZod, sabunebismetyvelo fakultetis maTematikis institutSi 2004 wlidan

ukve mimdinareobda bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri enaTmecnierebis swavleba.~

(citatis dasasruli)

Page 13: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

(citatis dasawyisi)

2007 wlis 9 ianvars gakeTda moxseneba Tsu zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis maTematikis

institutis samecniero sabWos seminarze. saseminaro Tema: qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebisa da

qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis aucileblobis Sesaxeb. momxsenebeli: k.

fxakaZe

2007 wlis 9 ianvars, Tsu zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis maTematikis institutis

samecniero sabWom ganixila qarTuli maTematikuri skolis maTematikuri lingvistikiT gafarToebis gadaudebeli

aucileblobis sakiTxi. sxdomas sabWos wevrebis garda (profesorebi daviT gordeziani, elizbar nadaraia, Tamaz

vaSaymaZe, Tamaz TadumaZe, roland omanaZe, uSangi goginava, omar furTuxia (institutis direqtori), gia

barelaZe (institutis direqtoris moadgile) eswrebodnen `qarTuli enis, logikisa da gamomTvlelis

axalgazrdul jgufSi~ gaerTianebuli Tsu zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis studentebi

(l. abzianiZe, n. vaxania, n. labaZe, a. masxaraSvili, n. fxakaZe, b. CiqviniZe). sxdoma inicirebuli iyo amave

studentebis mier ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtorisadmi gakeTebuli

mimarTviT, romliTac isini iTxovdnen maTematikuri da bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis

mimarTulebiT gauqmebuli sauniversiteto swavlebaTa aRdgenas, raTa maT miscemodaT saSualeba sabakalavro

safexuris sauniversiteto swavlebis maT mierve arCeuli mimarTulebiT gagrZelebisa. sabWos sakiTxi warudgina

Tsu mkvlevarma k. fxakaZem. man mokled mimoixila Tanamedrove maTematikur lingvistikaSi arsebuli samecniero

da teqnologiuri miznebis gansakuTrebuli kulturuli mniSvnelobebi, mimarTulebis qarTvelologiuri

datvirTvebi, erTmaneTs daupirispira am samecniero sferoSi dRes arsebuli saerTaSoriso da adgilobrivi

viTarebebi, mokled warmoadgina saqarTveloSi maTematikuri lingvistikis dafuZnebis mizniT i. vekuas sax.

gamoyenebiTi maTematikis institutisa da logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufis mier bolo wlebSi

warmoebuli procesebis istoria da xazi gausva qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebisa da

maTematikuri lingvistikis mimarTulebiT Sewyvetili sauniversiteto saswavlo procesebis aRdgenis gadaudebel

aucileblobas. institutis samecniero sabWom srulad gaiziara momxseneblis mier gamoTqmuli mosazrebebi da

sabWos wevrTa TiTqmis mTelma Semadgenlobam xelmoweriT dauWira mxari zemoaRniSnuli miznebiT universitetis

reqtorisadmi gakeTebul mimarTvas

(citatis dasasruli)

Page 14: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

mimarTva saseminaro moxsenebaze,

2007 wlis 22 maisi

qarTuli enis maTematikuri Teoriis sasafuZvlo sakiTxebisa

da qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis aucileblobis Sesaxeb

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis

samecniero seminaris kolegiis xelmZRvanels,

profesor ramaz boWoriSvils

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis samecniero seminaris kolegias mivmarTav TxovniT

seminarze dasaSvebad ganixilos moxseneba: qarTuli enis maTematikuri Teoriis sasafuZvlo sakiTxebisa da

qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis aucileblobis Sesaxeb. (momxsenebeli i.

vekuas sax. gamoyenebiTi maTematikis institutTan arsebuli `logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufis~,

Tsu `logika, ena, gamomTvleli~ seminarisa da Tsu saxelmwifo-miznobrivi programis `kompiuteris sruli

programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv garemoSi” xelmZRvaneli, samecniero-

saganmanaTleblo Jurnalis _ `qarTuli ena da logika~ _ mTavari redaqtori, Tsu mkvlevari, f.m.m.k., k.

fxakaZe.)

saseminaro moxsenebis anotacia:

Tsu saxelmwifo-miznobrivi programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul

enobriv garemoSi~ kvleviTi interesebis gaTvaliswinebiT `logikisa da enis gaerTianebul qarTul jgufSi~

qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebis mizniT warmoebuli kvlevebis ZiriTadi Sedegi isaa, rom ukve

SemuSavebulia qarTuli enis maTematikuri Teoriis, anu, rogorc Cven mas vuwodebT, qarTuli enis logikuri

gramatikis sasafuZvlo sakiTxebis ZiriTadi nawili.

qarTuli enis maTematikuri Teoriis, anu qarTuli enis logikuri

Page 15: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

gramatikis SemuSavebis mizniT warmoebuli kvlevebis

ukve miRweuli Sedegebis Sesaxeb:

1. zogadmaTematikuri enobrivi midgomebis safuZvelze SemuSavda qarTuli enis pirdapiri formalur-logikuri

aRweris sruliad axali meTodi. ganisazRvra winare zmnuri semantikuri erTeulis, logikuri brunebisa da

lingvisturi mimarTebis fundamenturi cnebebi da alfabeturad gaiwera qarTuli weriTi, zepiri da

azriTiUenebis birTvuli nawilis simravluri modeli. amasTan, gadawyvetilia martivi TxrobiTi winadadebebis

maTematikur enaze avtomaturi Targmnis, anu, rac igivea, qarTul azriT enaze algoriTmuli dayvanis problema.

garda amisa, zogadindoevropuli midgomebisagan gansxvavebiT dasabuTda, rom qarTul enaSi martivi msjelobis

Semadgenel nawilebad aristoteleseuli subieqtis, kopolasa da predikatis nacvlad ganxilul unda iqnes am

msjelobis amgebi lingvisturi predikati da is samsjelo saxelebi, romlebzedac am predikatiT Setyobineba

gvewodeba. am kvlevebis Sedegad dasabuTda qarTuli da frege-fxakaZiseuli formalurad ganviTarebadi

maTematikuri enebis zogadi erTtipobrioba. amave kvlevebiT dasabuTda, rom qarTuli enis reformalizebis, anu

qarTuli enis sruli maTematikuri dafuZnebis problema TiTqmis mTeli moculobiT daiyvaneba azrobrivad

nagulisxmevi da weriTi da zepiri metyvelebisas gamotovebuli frCxilebis aRdgenis problemaze.

aRniSnulni umniSvnelovanesi msoflmxedvelobiTi da teqnologiuri datvirTvebis mqone

Sedegebia. dasanania, rom am samecniero sferoSi qarTveli specialistebis ar arseboba

arTulebs am Sedegebis siRrmiseuli mniSvnelobebisa da datvirTvebis gagebasa da Sefasebas.

xazgasasmelia isic, rom am Sedegebis siRrmiseul gaazrebasa da eqspertizebas verc am dargis

ucxoeli eqspertebi ver axerxeben, raSic maT xels uSlis qarTuli enisTvis damaxasiaTebeli

da maTTvis miuwvdomeli bunebrivi Taviseburebebi. 2. warmoebulma kvlevebma gviCvena, rom qarTul enaSi arakvantoruli saxeluri fraziT mogvecema an am fraziT

gaazrebadi simravle, an am simravleze gansazRvruli cvladi, an amave simravleze gansazRvruli konstanta da

rom qarTul enaSi saxeluri kvantoruli frazebi xasiaTdebian saoperacio arakvantoruli saxeluri frazebiT

azrovnebaSi mocemul am an cvladur, an konstantur saxelur frazebze operirebiT. amasTan, es operireba

Sedegad iZleva amgvarad warmoebuli kvantoruli saxeluri fraziT gaazrebad simravleze gansazRvrul an

Page 16: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

universalur, an egzistencialur kvantorul saxels. garda amisa, qarTul enaSi erTmaneTisagan ganirCa -tipisa

da -tipis martivi, Sesabamisad rTuli, kvantoruli sityvebi. amasTan, saxeluri kvantoruli sityva gaigeba

martiv, Sesabamisad rTul, kvantorul sityvad imisda mixedviT, igi inarCunebs, Tu gardaqmnis saoperacio

saxeluri fraziT azrobrivad mocemul simravles.

amiT safuZvlebi Caeyara qarTuli enis e.w. kvantoruli sityvebis maTematikur Teorias.

xazgasmiT aRvniSnav, rom klasikuri enaTmecnieruli kvlevebisas am rTuli logikuri bunebis

mqone sityvebs arasworad aklasificirebdnen da maT rig SemTxvevebSi nacvalsaxelebad, rig

SemTxvevebSi ki uarmyofel nawilakebad iazrebdnen. amiT aris ganpirobebuli is, rom qarTul

enaSi DsaerTo SeTanxmebebis saxiT dRemde ar aris normirebuli maTi kvantoruli enobriv-

logikuri funqcionireba, rac, bunebrivia, arsebiTad uSlis xels saqarTveloSi kritikuli

azrovnebisa da zogadi msjelobiTi unarebis ganviTarebaze orientirebuli tradiciuli

dasavluri saganmanaTleblo sistemis warmatebul danergvas. 3. dasabuTda, rom qarTuli enis martivi winadadebebi aragaazrebadia t, f WeSmarituli mniSvnelobebis, =

(tolobis) oradgiliani predikatis, , , , logikuri kavSirebis, cvladisa da konstantis Zireuli cnebebis,

(arsebobisa), (zogadobis), (amorCevis), (_/_)(Casmis) kvantoruli niSnebis, , , , simravluri

operaciebisa da sasafuZvlo xasiaTis maTematikuri, albaTuri, geometriuli da fizikuri konceptebis gareSe.

qarTuli enisTvis es sruliad axali xedvebi exmianeba da erTgvarad azustebs kidec enisa da

azrovnebis filosofiis farglebSi im ukve gamokveTil Tvalsazrisebs, romlebic swavlisTvis

aucilebeli enobrivi da raodenobrivi msjelobiTi unar-Cvevebis ganviTarebaze orientirebuli

saswavlo strategiebis msoflmxedvelobiT safuZvlebSia. 4. qarTuli enis safuZvelze maTematikurad gadaazrda sityvis cneba. am midgomebiT daiZebna qarTul enaSi

bunebrivad arsebuli da aqamde ucnobi sintaqsuri kavSirebi da maTematikuri formulebis saxiT aRiwera isini. am

Sedegebis safuZvelze qarTul enaSi formaluri TvalsazrisebiT gadaazrda winadadebis sakiTxi. dadginda

brunvis niSnebis maTematikuri funqciebi. amasTan, gairkva, rom qarTul enaSi zedsarTav saxelebs mxolod sami

brunviTi forma aqvT da rom zedsarTavi saxelebis sxvadasxva morfologiuri brunviTi formebi Semamoklebeli

sityvebia. qarTul azriT enaSi daiZebna arsebiTi da zedsarTavi saxelebis enobriv-maTematikuri Sesatyvisebi.

Page 17: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

maTematikuri TvalsazrisebiT gadaazrda uRlebis lingvisturi kategoria. dadginda qarTul da indoevropul

uRlebebs Soris arsebuli principuli gansxvavebebi. ricxviTi TvalsazrisebiT amomwuravad daklasificirda

qarTuli zmnis sxvadasxva uRlebiTi formebi. gamoiyo v-var tipis piris niSani da ganisazRvra piris niSnebis

maTematikuri funqciebi. maTematikuri TvalsazrisebiT gadaazrda gvaris kategoria. ganisazRvra integraluri

gagebis zmnuri sityvebisa da integratorebis cneba da damtkicda, rom integratorebi Semamoklebeli

simboloebia, xolo integraluri gagebis zmnuri sityvebi ki - Semamoklebeli formebi. winaswari saxiT moixaza

qarTuli enis droiTi wesrigis maTematikuri Teoriis sasafuZvlo sakiTxebi, SemuSavda qarTuli enis logikis,

qarTul enaSi enobriv-logikuri gantolebebisa da bunebrivi gamoyvanebis maTematikuri Teoriis sasafuZvlo

sakiTxebi. prof. S. fxakaZiseuli aRniSvnaTa TeoriiT gansazRvruli midgomebis safuZvelze moixaza qarTuli enis

sruli semantikuri kvlevis sruliad axali programa, romelic sasafuZvlod eyrdnoba enobrivi niSnis Cems

mierve SemuSavebul axal xedvas.

es Sedegebi sasafuZvlo mniSvnelobisaa qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebis

mizanTa WrilSi. _ naTelia, rom qarTuli enis maTematikuri Teoriis ararsebobis pirobebSi

Tavisuflad urTierTobadi da azrovnebiTi da mTargmnelobiTi unarebiT srulyofilad

aRWurvili qarTuli manqanis konstruireba sruliad araperspeqtiulia. naTelia isic, rom

amgvari manqanis verkonstruirebis SemTxvevaSi, axlo momavalSi, saSualeba imisa, rom

qarTuli eniT vawarmooT saswavlo, samecniero, sazogadoebrivi da saxelmwifoebrivi

procesebi, aRar gveqneba. amgvarad, qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis aucileblobis ganmapirobebeli

ZiriTadi mizezi zemoaRniSnulTan erTad maTematikuri TvalsazrisebiT qarTuli enis TiTqmis sruli

Seuswavlelobaa. amasTan, cxadia, rom versad sxvagan, Tu ara saqarTveloSi, da veravin sxva, Tu ara qarTuli

enis bunebrivad mcodne specialistebisa, ver SeZlebs qarTuli enis sruli maTematikuri Teoriis SemuSavebas.

arada, aseTi Teoriis arsebobas iTxovs rogorc kritikuli azrovnebisa da swavlisTvis aucilebeli enobrivi

da raodenobrivi msjelobiTi unar-Cvevebis ganviTarebaze orientirebuli saganmanaTleblo sistema, ise qarTuli

enis srulmasStabiani teqnologizebis epoqaluri amocana. _ gasaTvaliswinebelia isic, rom dasavleTSi bunebrivi

Page 18: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

enebis sruli maTematikuri da manqanuri dafuZnebis miznobrivi procesebi ukve wlebia mimdinareobs da rom Cven

am TvalsazrisebiT sul cota ormocdaaTwliani CamorCenis qveS mainc vimyofebiT, rac kidev erTxel adasturebs

aq sawarmoebeli adgilobrivi procesebis forsirebis aucileblobas.

`logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufis~, Tsu

`logika, ena, gamomTvleli~ seminarisa da Tsu saxelmwifo-miznobrivi

programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv

qarTul enobriv garemoSi” xelmZRvaneli, samecniero-saganmanaTleblo Jurnalis

_ `qarTuli ena da logika~ _ mTavari redaqtori, Tsu mkvlevari, f.m.m.k.,

qarTuli enis uflebebis damcveli /k. fxakaZe/

minaweri: is ZiriTadi, rasac boloniis procesi, rogorc gamaerTianebeli ideologia, sasafuZvlod eyrdnoba, aris nacionalur

universitetebSi nacionaluri mniSvnelobebis mqone saswavlo procesebis mxardaWera, rac saerTo evropul moTxovnebTan erTad am

process srulyofil xasiaTs sZens. _ anu, boloniis procesi direqtiulad gvisazRvravs ra saerTo evropul saganmanaTleblo

moTxovnebs, aseve direqtiulia imaSi, rom nacionalurma universitetebma maqsimalurad gaakeTon aqcentireba araunificirebadi, anu

mxolod adgilobrivi, anu `viwro~ nacionaluri interesebis dakmayofilebaze. amdenad, is, rom sauniversiteto reformam uari Tqva

2004-2006 wlebSi qarTulenobrivi azrovnebis sruli maTematikuri da manqanuri dafuZnebis miznobrivi interesebis

gaTvaliswinebiT universitetSi ukve mimdinare saswavlo procesebze, iyo ignorireba rogorc saxelmwifoebrivad dasabuTebuli

erovnuli interesebisa, ise im interesebisa, rasac bolonia evropul universitetebs usazRvravs.

sruliad naTelia, rom versad sxvagan, Tu ara saqarTveloSi, da veravin sxva, Tu ara qarTuli enis

bunebrivad mcodne specialistebisa, ver SeZlebs qarTuli enis sruli maTematikuri Teoriis SemuSavebas da

rom es sakiTxi sworedac rom im araunificirebad adgilobriv interesTa SreSia, romlebzedac yuradRebaTa

aqcentirebas boloniis qartia pirdapir mogviwodebs. amasTan, ukve meore semestria universitetSi mouwesrigebelia arCeviTi kursebis sistema. amiT boloniis procesis kidev erTi

ZiriTadi moTxovna imis Taobaze, rom sauniversiteto swavleba studentis arCevanze iyos orientirebuli, Tavidan bolomde

ignorirdeba! _ ra axsna aqvs imas, rom reformamdel universitetSi ufro farTod iyo warmodgenili arCeviTi kursebis sistema da

ufro metad kmayofildeboda studentis Tavisufali arCevani, vidre es axla xdeba! _ anu, ra gamarTleba aqvs imas, rom Tsu

maTematikis institutis studentebis moTxovna, rom maT waekiTxoT reformamde maT mierve arCeuli maTematikuri da bunebrivi

enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis saswavlo kursebi dRemde ar kmayofildeba?! _ miTumetes, rom maTi am moTxovnis

marTebulobasa da miznobriobas institutis 2007 wlis 9 ianvris samecniero sabWom srulad dauWira mxari! _ an kidev, riT

gavamarTloT is, rom Tsu maTematikis institutis III_IV kursis studentebs arCeviTad wodebuli kursebi yovelgvari arCeviTobis

Page 19: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

gareSe _ savaldebulo reJimSi ekiTxebaT?! _ es xom am studentebis saswavlo uflebebis darRvevaa!? _ es xom universitetis

mxridan im pasuxismgeblobaTa uxeSi ignorirebaa, romelic boloniis procesSi CarTulobis saWiroebidan gamomdinare TviTonve

daikisra?!

me vSiSob, rom zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis studentebs TavianTi saswavlo uflebebis ganxorcielebis

saSualeba arc momavali semestridan miecemaT, radgan is finansuri bade, riTac universiteti boloniis procesiT gansazRvruli

moTxovnebis dakmayofilebas cdilobs, rogorc Cans ar iZleva am moTxovnebis srulad dakmayofilebis saSualebas. amis gamoa, rom

Cven nacvlad evropul-boloniuri sauniversiteto sistemisa miviReT arasworad gaTvlili sabiujeto `optimizaciiT~ gawerili

qarTul-boloniuri sauniversiteto sistema. _ Tu arada, ra vuwodeT da riT avxsnaT is, rom studentebs sauniversiteto arCeviTi

kursebis aRebaze, amgvari kursebis ararsebobis gamo, an saerTod uars eubnebian, an maT nacvlad sxva fakultetisa, Tu institutis

Cveulebriv kursebs sTavazoben?! – anu, riT SeiZleba gamarTldes, rom skolas saswavlo ganaweriT gakveTilebi hqondes dagegmili

da Tanac am skolas am gakveTilebis Casatareblad arc maswavleblebi hyavdes da arc aseTi maswavleblebis mosawvevad saWiro

saxelfaso fondi gaaCndes?! _ sanam universiteti reformis gaangariSebaSi daSvebuli Secdomebis Sesaxeb Riad ar ganacxadebs, verc

Secdomebi gaswordeba da verc reforma CaiTvleba warmatebulad, radgan Secdomisagan ki aravinaa dazRveuli, magram simarTlis Tqma

TiToeulis movaleobaa!

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis samecniero seminaris kolegiis Rrmad pativcemulno wevrebo! _ Tqven

SegiZliaT Cems mier warmodgenili sakiTxi saseminaro mosmenaze ar dauSvaT, da isic SegiZliaT, rom dauSvaT. Tqven SegiZliaT isic,

rom sakiTxi gaaWianuroT da amiT Tavi aaridoT pirdapir pasuxebs pirdapir dayenebul kiTxvebze. Tumca, Tqven isic SegiZliaT,

gulTan miitanoT qarTuli enis samomavlo bed-iRbali da arsebiTad gamoasworoT im sauniversiteto konkursiT daSvebuli is

Secdomebi, romlebzec zemoT ukve iyo saubari. _ es imitom, rom im sauniversiteto konkursiT, romlis drosac es Secdomebi iqna

daSvebuli, sakiTxTa gadawyvetis pasuxismgebloba Tqven dagekisraT!

mjera, rom kolegia uars ar ityvis winamdebare moxsenebis saseminaro ganxilvisgan, miTumetes, rom

fakultetze ukve warmodgenilia `logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufis~, `qarTuli enis,

logikisa da gamomTvlelis axalgazrduli jgufisa~ da arn. Ciqobavas enaTmecnierebis institutis

erToblivi mimarTva `maTematikuri da bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis~ samagistro

programis formirebis sakiTxis gadaudebeli gadawyvetis aucileblobis Taobaze, rasTanac Cemi saseminaro

moxsenebis Tematika pirdapir kavSirSia. batono ramaz, zemoxazgasmul sakiTxTan dakavSirebiT me araerTxel misaubria TqvenTan da is, rom reformamdeli maTematikis

institutis 2006 wlis samagistro programaSi ukve iyo CarTuli maTematikuri lingvistikis moduli, CemTvis am sakiTxisadmi

Tqveni dadebiTi damokidebulebis dadastureba iyo. igives adasturebs isic, rom reformis Semdgom Tsu maTematikis institutma

Page 20: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

Tqvenive SemoTavazebiT Cems mier warmodgenili maTematikuri lingvistikis kursi 2006-2007 saswavlo wlis I semestris erT-erT

sauniversiteto kursad waradgina (Tumca, rogorc ukve aRiniSna, sauniversiteto kursebis sistemis mouwesrigeblobis gamo, amas

Sedegi ar mohyolia!). miuxedavad amisa, anu miuxedavad Cemi Tqvendami pativiscemiTi damokidebulebisa, gamomdinare sakiTxTa maRali

simZafridan da iqidan, rom demokratiul urTierTobaTa evropuli gamocdileba Cinovnikur, anu werilobiT urTierTobebs emyareba,

gTxovT, saseminaro mosmenaze sakiTxis ar daSvebis SemTxvevaSi mipasuxoT werilobiT, Tu ratom ar CaiTvala igi saseminaro

ganxilvis Rirsad.

pativiscemiT, k. fxakaZe.

2007, 22 maisi.

qarTul enas ufleba aqvs iyos kulturis matarebel enaTa rigSi. Cven gvaqvs amis uzrunvelyofis

pasuxismgebloba. _ sruliad naTelia, rom qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli

formirebis mizniT zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetze bolo wlebSi aqtiurad

mimdinare sauniversiteto procesebis Semdgomi Seferxebis SemTxvevaSi qarTuli enis kulturuli

funqciebis SenarCunebis sakiTxis kiTxvis niSnis qveS dayenebis pasuxismgebloba fakultetis dRevandel

mmarTvelobas daekisreba.~

TanrTuli rekomendacia _

saqarTvelos maTematikosTa kavSiri ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis

samecniero seminaris kolegiis xelmZRvanels,

profesor ramaz boWoriSvils

saqarTvelos maTematikosTa kavSiri saseminaro mosmenaze dasaSvebad Suamdgomlobs saseminaro Temas: qarTuli enis maTematikuri

Teoriis sasafuZvlo sakiTxebisa da qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis aucileblobis Sesaxeb

momxsenebeli:

Tsu mkvlevari, saxelmwifo-miznobrivi programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv

garemoSi”

xelmZRvaneli, f.m.m.k., k. fxakaZe

saseminaro moxsenebis mokle anotacia:

Page 21: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

moxsenebisas ganxiluli iqneba Tsu saxelmwifo-miznobrivi programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva

bunebriv qarTul enobriv garemoSi~ kvleviTi interesebis gaTvaliswinebiT `logikisa da enis gaerTianebul qarTul jgufSi~

qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebis mizniT warmoebuli kvlevebis ZiriTadi Sedegebi. garda amisa, moxsenebisas

sistematizebuli saxiT iqneba warmodgenili qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis aucileblobis

ganmapirobebeli mizezebi.

Suamdgomlobis safuZveli:

saqarTvelos maTematikosTa kavSirs mizanSewonilad da aucileblad miaCnia, rom Seiqmnas jgufebi, rogorc Tsu humanitarul

fakultetze, ise Tsu zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetze, romlebic Semdgomi sruli manqanuri (kompiuteruli)

dafuZnebis mizniT yovelmxriv da amomwuravad Seiswavlian qarTul enasa da metyvelebas. _ vTvliT, rom es saWirocaa da

SesaZlebelic, radgan saqarTveloSi arsebobs ori Zlieri skola, rogorc enaTmecnierebaSi, aseve maTematikaSi. - SeiZleba es

sakiTxi dagvianebulic ki iyos, amitom es saqme droulad unda gadawydes, rom am saukuneSi saqarTvelo sxva qveynebs ar CamorCes.

saqarTvelos maTematikosTa kavSiris

prezidenti, profesori /j. SariqaZe/

TanrTuli rekomendacia _

Tsu maTematikis instituti ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis

samecniero seminaris kolegiis xelmZRvanels,

profesor ramaz boWoriSvils

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis maTematikis instituti samecniero seminaris kolegias Txovs

saseminaro mosmenaze daSvebis mizniT ganixilos saseminaro Tema: qarTuli enis maTematikuri Teoriis sasafuZvlo sakiTxebisa da

qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis aucileblobis Sesaxeb

momxsenebeli:

Tsu mkvlevari, saxelmwifo-miznobrivi programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv

garemoSi”

xelmZRvaneli, f.m.m.k., k. fxakaZe

Page 22: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

saseminaro moxsenebis mokle anotacia:

moxsenebisas ganxiluli iqneba Tsu saxelmwifo-miznobrivi programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva

bunebriv qarTul enobriv garemoSi~ kvleviTi interesebis gaTvaliswinebiT `logikisa da enis gaerTianebul qarTul jgufSi~

qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebis mizniT warmoebuli kvlevebis ZiriTadi Sedegebi. garda amisa, moxsenebisas

sistematizebuli saxiT iqneba warmodgenili qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis aucileblobis

ganmapirobebeli mizezebi.

Suamdgomlobis safuZveli:

2007 wlis 9 ianvars, Tsu zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis maTematikis institutis samecniero sabWom

ganixila qarTuli maTematikuri skolis maTematikuri lingvistikiT gafarToebis gadaudebeli aucileblobis sakiTxi. sxdomas

sabWos wevrebis garda (profesorebi daviT gordeziani, elizbar nadaraia, Tamaz vaSaymaZe, Tamaz TadumaZe, roland omanaZe, uSangi

goginava, omar furTuxia (institutis direqtori), gia barelaZe (institutis direqtoris moadgile) eswrebodnen `qarTuli enis,

logikisa da gamomTvlelis axalgazrdul jgufSi~ gaerTianebuli Tsu zusti sabunebismetyvelo fakultetis studentebi (l.

abzianiZe, n. vaxania, n. labaZe, a. masxaraSvili, n. fxakaZe, b. CiqviniZe). sxdoma inicirebuli iyo amave studentebis mier ivane

javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtorisadmi gakeTebuli mimarTviT, romliTac isini iTxovdnen

maTematikuri da bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis mimarTulebiT gauqmebuli sauniversiteto swavlebaTa

aRdgenas, raTa maT miscemodaT saSualeba sabakalavro safexuris sauniversiteto swavlebis maT mierve arCeuli mimarTulebiT

gagrZelebisa. sabWos sakiTxi warudgina Tsu mkvlevarma k. fxakaZem. man mokled mimoixila Tanamedrove maTematikur lingvistikaSi

arsebuli samecniero da teqnologiuri miznebis gansakuTrebuli kulturuli mniSvnelobebi, mimarTulebis qarTvelologiuri

datvirTvebi, erTmaneTs daupirispira am samecniero sferoSi dRes arsebuli saerTaSoriso da adgilobrivi viTarebebi, mokled

warmoadgina saqarTveloSi maTematikuri lingvistikis dafuZnebis mizniT i. vekuas sax. gamoyenebiTi maTematikis institutisa da

logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufis mier bolo wlebSi warmoebuli procesebis istoria da xazi gausva qarTuli enis

maTematikuri Teoriis SemuSavebisa da maTematikuri lingvistikis mimarTulebiT Sewyvetili sauniversiteto saswavlo procesebis

aRdgenis gadaudebel aucileblobas. institutis samecniero sabWom srulad gaiziara momxseneblis mier gamoTqmuli mosazrebebi da

sabWos wevrTa TiTqmis mTelma Semadgenlobam xelmoweriT dauWira mxari zemoaRniSnuli miznebiT universitetis reqtorisadmi

gakeTebul mimarTvas (ix. danarTi).

sabWos sxdomaze sakiTxis gaswvriv ganviTarebuli diskusiisas Tsu srulma profesorma d. gordezianma kidev erTxel

gausva xazi sakiTxis gansakuTrebul mniSvnelobebs da mimarTulebiT saerTaSoriso standartebis Sesabamisi

srulmasStabiani swavlebis sakiTxis gadasawyvetad saWirod miiCnia Tsu zusti da sabunebismetyvelo

Page 23: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

mecnierebaTa fakultetis farglebSi gamoyenebiTi maTematikis institutis formireba, sadac es umniSvnelovanesi

zogadqarTuli kulturuli datvirTvebis mqone Tematika erT-erT Zireul saswavlo xazad ganisazRvreboda.

amasTan, sakiTxis droSi SezRudulobis gamo, rac saswavlo procesSi ukve CarTuli studentebis saswavlo

interesebis droul dakmayofilebas iTvaliswinebda, gamoTqva iniciativa zemoaRniSnuli mizniT specialuri

sauniversiteto jgufis formirebisa, romelsac saTaveSi Tsu sruli profesori T. vaSaymaZe Caudgeboda da

romel jgufSic erT-erT wevrad maTematikuri da bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis

mimarTulebis interesebis gaTvaliswinebiT iTanamSromlebda Tsu mkvlevari k. fxakaZe. amasTan, institutis

direqtorma profesorma o. furTuxiam, isev da isev sakiTxis droSi SezRudulobis gamo, rac, rogorc ukve aRiniSna,

ganpirobebulia saswavlo procesSi ukve CarTuli studentebis saswavlo interesebis drouli dakmayofilebis aucileblobiT,

mizanSewonilad miiCnia maTematikuri da bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis mimarTulebiT arCeviTi kursebis

wardgena, rac ukve mimdinare semestridanve studentebs saSualebas miscemda am formatiT mainc daekmayofilebinaT maTi

sauniversiteto saswavlo interesi. garda amisa, batonma omar furTuxiam, gamomdinare sakiTxTa gansakuTrebuli mniSvnelobebidan,

gamoTqva iniciativa sabWoze ganxiluli umniSvnelovanesi sakiTxebis Taobaze momxsenebeli specialuri moxsenebiT wamdgariyo zusti

da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis samecniero seminarze. _ zemoaRniSnul mniSvnelovan mosazrebebsa da iniciativebs

sabWos wevrTa srulma Semadgenlobam dauWira mxari.

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis

maTematikis institutis direqtoris movaleobis

Semsrulebeli, profesori /o. furTuxia/

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis

maTematikis institutis direqtoris moadgilis

movaleobis Semsrulebeli, profesori /g. barelaZe/

Page 24: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

(citatis dasawyisi)

2007 wlis saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier organizebul samecniero

konferenciaze `qarTuli saliteraturo enis sakiTxebi (istoria da Tanamedrove mdgomareoba)” daSvebul

iqna Tsu saxelmwifo-miznobriv programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv

qarTul enobriv garemoSi~ xelmZRvanelis k. fxakaZisa da amave miznobrivi programis TanaxelmZRvanelebis g.

CiCuasa da k. gabunias erToblivi moxseneba saTauriT `qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis

formirebis gadaudebeli aucileblobis Sesaxeb~, rac imas, rom sakiTxi aqtualuria da gadaudebel

gadawyvetas iTxovs, kidev erTxel adasturebs.

(citatis dasasruli)

2007 wlis 22 maisi,

maTematikuri da bunebrivi enebis logikisa da

maTematikuri lingvistikis samagistro programa ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis dekans,

baton ramaz boWoriSvils

gTxovT, winmswreb reJimSi, rogorc es xdeba xolme sazogadod, ganixiloT da dadebiTad gadawyvitoT sabunebismetyvelo

fakultetze `maTematikuri da bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis~ samagistro programis Camoyalibebis

sakiTxi.

aseTi samagistro programis arseboba aucilebelia qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis, qarTuli

enis maTematikuri Teoriis SemuSavebis, Tsu miznobrivi programiT `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv

qarTul enobriv garemoSi~ gansazRvruli amocanebis gadaWrisa da kritikul azrovnebaze orientirebuli dasavluri saswavlo

sistemis warmatebuli danergvis umniSvnelovanes mizanTa WrilSi.

Page 25: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

amasTan, sruliad naTelia, rom bunebrivi enebis srulmasStabiani teqnologizebis, anu bunebrivenobrivi inteleqtualuri manqanebis

konstruirebis mizniT dRes msoflioSi sul ufro intensiurad mimdinare samecniero, samecniero-teqnologiuri da teqnologiuri

procesebis fonze aseT samagistro programaze uaris Tqma qarTuli enis samomavlo aradakninebul arsebobaze uaris Tqmas niSnavs.

garda amisa, naTelia isic, rom sakiTxis aseTi winmswrebi principuli gadawyveta am sakiTxiT dakavebul jgufs (Tsu `logikisa da

enis gaerTianebuli jgufi~, i. vekuas sax. gamoyenebiTi maTematikis instituti, arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis instituti, Tsu

humanitaruli fakulteti) saSualebas miscems Semdgomi saswavlo wlisTvis studentebs adgilobrivi pirobebisa da am sferoSi

dRes arsebuli saerTaSoriso moTxovnebis gaTvaliswinebiT SesTavazos samagistro programiT gansazRvruli saswavlo xazis

maqsimalurad optimaluri ganaweri. _ imis xazgasma, rom axali samecniero mimarTulebis dafuZneba yovelTvis gansakuTrebuli da

specifikuri sirTuleebiT xasiaTdeba, zedmetad migvaCnia.

arn. Ciqobavas enaTmecnierebis institutis

direqtoris movaleobis Semsrulebeli /l. ezugbaia/

arn. Ciqobavas enaTmecnierebis institutis

direqtoris moadgilis movaleobis Semsrulebeli /m. manjgalaZe/

`logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufisa~

da Tsu miznobrivi programis ``kompiuteris sruli

programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul

enobriv garemoSi~ TanaxelmZRvaneli /k. gabunia/

`logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufisa~

da Tsu miznobrivi programis ``kompiuteris sruli

programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul

enobriv garemoSi~ TanaxelmZRvaneli /g. CiCua/

`logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufisa~

da Tsu miznobrivi programis ``kompiuteris sruli

programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul

enobriv garemoSi~ xelmZRvaneli /k. fxakaZe/

araformaluri studenturi organizaciis

Page 26: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

`qarTuli enis, logikisa da gamomTvlelis

axalgazrduli jgufis”

1. mmarTveli sabWos Tavmjdomare /s. masxaraSvili/

2. mmarTveli sabWos mdivani /n. labaZe/

3 mmarTveli sabWos wevri /l. abzianiZe/

4. mmarTveli sabWos wevri /n. vaxania/

5. mmarTveli sabWos wevri /n. fxakaZe/

6. mmarTveli sabWos wevri /b. CiqviniZe/

2007 wlis 28 maisi, kvlav

maTematikuri da bunebrivi enebis logikisa da

maTematikuri lingvistikis samagistro programa ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis dekans,

profesor ramaz boWoriSvils

batono ramaz, im momarTvaSi, romliTac `gTxovT, winmswreb reJimSi, rogorc es xdeba xolme sazogadod,

ganixiloT da dadebiTad gadawyvitoT zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetze `maTematikuri da

bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis~ samagistro programis Camoyalibebis sakiTxi”,

aRvniSnavT imasac, rom `sakiTxis aseTi winmswrebi principuli gadawyveta am sakiTxiT dakavebul jgufs (Tsu

`logikisa da enis gaerTianebuli jgufi~, i. vekuas sax. gamoyenebiTi maTematikis instituti, arn. Ciqobavas sax.

enaTmecnierebis instituti, Tsu humanitaruli fakulteti) saSualebas miscems Semdgomi saswavlo wlisTvis

Page 27: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

studentebs adgilobrivi pirobebisa da am sferoSi dRes arsebuli saerTaSoriso moTxovnebis gaTvaliswinebiT

SesTavazos samagistro programiT gansazRvruli saswavlo xazis maqsimalurad optimaluri ganaweri~.

imave momarTvaSi xazi esmeba imasac, rom `aseTi samagistro programis arseboba aucilebelia qarTuli

maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebis, qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebis,

Tsu miznobrivi programiT `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv

garemoSi~ gansazRvruli amocanebis gadaWrisa da kritikul azrovnebaze orientirebuli dasavluri saswavlo

sistemis warmatebuli danergvis umniSvnelovanes mizanTa WrilSi~.

amgvarad, momarTviT, romelsac danarTis saxiT kvlavac Tan vurTav winamdebares, Cven viTxovT sakiTxis

gadawyvetas ara ukve warmodgenili samagistro programis ganxilvis safuZvelze, rac, bunebrivia, asec unda iyos

im samagistro programebisTvis, romlebic tradiciuli da saqarTveloSi ukve arsebuli samecniero

mimarTulebaTa farglebSia, aramed, gamomdinare im sirTuleebidan, riTac sazogadod xasiaTdeba axali samecniero

mimarTulebis dafuZneba, Cven gTxovT, rom fakultetis samecniero sabWom miiRos winmswrebi principuli

dadebiTi gadawyvetileba aseTi samagistro programis formirebis Taobaze, rac fakultetis mxridan Sesabamisi

saxelmwifoebrivi zrunvisa da damokidebulebis dadastureba iqneba im saxelmwifoebrivad umniSvnelovanesi

sakiTxebisadmi, razec ukve araerTxel gvqonda saubari.

aq ori gzaa: an unda iTqvas, rom bunebrivenobrivi inteleqtualuri manqanebisa da bunebrivi enebis

srulmasStabiani teqnologizebis dRes ukve globalurad mimdinare procesebis miuxedavad aranairi safrTxe

qarTul enas ar emuqreba da rom, Sesabamisad, arc aranairi aucilebloba qarTuli enis sruli maTematikuri da

manqanuri dafuZnebis da qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis formirebis ar arsebobs, anda unda

vimoqmedoT qarTuli enis winaSe mdgari am rezonansuli mniSvnelobebis mqone safrTxeebis gaTvaliswinebiT da im

jgufs, romelmac bolo wlebis ganmavlobaSi SeZlo am erovnuli da saxelmwifoebrivi mniSvnelobis sakiTxis

aqtualizeba, maqsimalurad unda davuWiroT mxari qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebisa da qarTuli

maTematikuri lingvisturi skolis formirebis mizniT mis mier ukve warmoebuli procesebis Semdgom miznobriv

ganviTarebaSi.

Page 28: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

naTelia, rom sakiTxi, romlis garSemoc amjerad vurTierTobT, arakerZo, araprivatuli xasiaTisaa da rom aq

Cven ar unda viyoT mTxovnelebi! _ da Tu am sakiTxis amgvari fundamenturi mniSvnelobebis miuxedavad

fakultetis samecniero sabWo misdami Semxvedri mxardamWeriTi iniciativiTa da TanapasuxismgeblobiTi

damokidebulebiT ar ganisazRvreba, maSin, bunebrivia, daismis kiTxva, Tu ratom?! _ am momarTvas Tan vurTav 2006

wlis sauniversiteto konkursis Cems #85 ganacxadze 2006 wlis 7 agvistos Cems mierve gakeTebul im

saapelacio ganacxads, romliTac me universitetis reqtors mivmarTe da romelic miuxedavad imisa, rom

gansaxilvelad zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultets gadaegzavna, dRemde werilobiTi pasuxis

gareSea.

P.S. batono ramaz, b-n. g. quTelia, romelic sakiTxTan dakavSirebiT telefoniT Semexmiana, CamekiTxa, mqonda Tu

ara Tavad samagistro programa warmodgenili da rom misTvis gadacemul masalebSi igi eZebda am programas,

Tumca ki ver naxa. _ im momarTvis Sinaarsidan gamomdinare, romelic wesiT Tqven misTvis unda gadagecaT, mas is

samagistro programa, romlis formirebis pasuximgeblobasac sakiTxis winmswrebi dadebiTi gadawyvetis

SemTxvevaSi momarTvis warmomdgenebi viRebT, ar unda eZebna! _ gTxovT, b-n g. quTelias gadasceT 2006 wlis

sauniversiteto konkursis Cemi #85 ganacxadi iq arsebuli masalebiTurT. am ganacxadSi imdroindeli

maTematikis institutis samagistro programis farglebSi arsebuli `maTematikuri lingvistikis~ modulis

programul ganawerTan erTad igi naxavs agreTve Cems naSroms saTauriT `zusti da sabunebismetyvelo

mecnierebaTa fakultetis maTematikis institutSi `maTematikuri lingvistikis~ swavlebis koncefcia~ (sarCevi: 1.

saqarTveloSi `maTematikuri lingvistikis~ specialobis formirebis aucileblobis ganmapirobebeli miznebisa da

mizezebis Sesaxeb. 2. ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis zusti da

sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis maTematikis institutSi `maTematikuri lingvistikis~ specialobiT

swavlebis organizebis Sesaxeb: 2.1. `maTematikuri lingvistikis~ specialobiT sauniversiteto sabakalavro

swavlebis organizebis Sesaxeb. 2.2. `maTematikuri lingvistikis~ specialobiT sauniversiteto samagistro

swavlebis organizebis Sesaxeb. 2.3. `maTematikuri lingvistikis~ specialobiT sauniversiteto sadoqtoro

swavlebis organizebis Sesaxeb), romelic mcired gadamuSavebuli saxiT Ria gamoqveynebisaTvis mzaddeba. amasTan,

#85 ganacxadSi aris samecniero-saganmanaTleblo Jurnali `qarTuli ena da logika~ (#1 da #2), ZiriTadi da

damxmare saxelmZRvaneloebi Tanamedrove maTematikur enaTmecnierebaSi `damatebiTi sakiTxavi kursi Tanamedrove

Page 29: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

maTematikur lingvistikaSi~ (gamocemis redaqtori k. fxakaZe), sauniversiteto saxelmZRvanelo studentebisaTvis

`maTematikuri meTodebi enaTmecnierebaSi _ maTematikuri da bunebrivi enebis zogadi logikuri safuZvlebi”

(avtorebi b. parti, a. miuleni, r. uolSi, mTargmnel-redaqtorebi: k. fxakaZe, l. lekiaSvili, mTargmnelebi: e.

soselia, m. ivaniSvili). _ es masalebi b-n. g. quTelias saSualebas miscems ufro Rrmad gaerkves sakiTxis arsSi.

_ garda amisa, winamdebares Tan vurTav, im sauniversiteto da safakulteto arCeviT kursebs, romlebic

mimdinare semestrisTvis Tsu maTematikis institutis iniciativiT warmovadgine da romlebic miuxedavad am

kursebze arsebuli saswavlo moTxovnebisa, iseve rogorc pirvel semestrSi Tqvens mier wardgenili Cemi

sauniversiteto arCeviTi kursi, saswavlo sivrcis miRma darCa.

`logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufis~, Tsu

`logika, ena, gamomTvleli~ seminarisa da Tsu saxelmwifo-miznobrivi

programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv

qarTul enobriv garemoSi” xelmZRvaneli, samecniero-saganmanaTleblo Jurnalis

_ `qarTuli ena da logika~ _ mTavari redaqtori, Tsu mkvlevari, f.m.m.k.,

qarTuli enis uflebebis damcveli /k. fxakaZe/

pirveli mimarTva gakeTda 2007 wlis 11 aprils,

ganmeorebiTi mimarTva gakeTda 2007 wlis, 22 ivniss.

bunebrivi enebis logikisa da Tanamedrove maTematikuri lingvistikis

saswavlo-samecniero laboratoria

ivane javaxiSvilis saxelobis

Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors

profesor giorgi xubuas

batoni giorgi,

qarTuli enis maTematikuri Teoriis, qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebisa da

Tsu saxelmwifo-miznobrivi programiT `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul

Page 30: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

enobriv garemoSi~ ukve mimdinare umniSvnelovanesi kvleviTi procesebis Semdgomi aucilebeli gaRrmavebis mizniT

gTxovT sabolod gadawyvitoT ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi (i. vekuas sax.

gamoyenebiTi maTematikis institutSi) `bunebrivi enebis logikisa da Tanamedrove maTematikuri lingvistikis~

saswavlo-samecniero laboratoriis Camoyalibebis sakiTxi.

batono giorgi, sakiTxi, romlis Taobazed mogmarTavT, wlebis ganmavlobaSi amomwuravad aris ganxiluli da

mxardaWerili. _ sruliad naTelia, rom bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis qarTveli

specialistebis ar arsebobis pirobebSi qarTuli inteleqtualuri sistemis konstruireba da, Sesabamisad,

qarTuli enis kulturuli funqciebis SenarCuneba, araperspeqtiulia (ix. danarTi).

pativiscemiT,

Ria sauniversiteto seminaris

-logika, ena, gamomTvleli~ -

xelmZRvaneli,

samecniero-saganmanaTleblo Jurnalis

- `qarTuli ena da logika” –

mTavari redaqtori,

`logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufisa~ da Tsu miznobrivi

programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva

bunebriv qarTul enobriv garemoSi~ xelmZRvaneli /k. fxakaZe/

`logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufisa~ da Tsu miznobrivi

programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva

bunebriv qarTul enobriv garemoSi~ TanaxelmZRvaneli /k. gabunia/

`logikisa da enis gaerTianebuli qarTuli jgufisa~ da Tsu miznobrivi

programis `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva

Page 31: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

bunebriv qarTul enobriv garemoSi~ TanaxelmZRvaneli /g. CiCua/

araformaluri studenturi organizaciis

`qarTuli enis, logikisa da gamomTvlelis axalgazrduli jgufis”

mmarTveli sabWos wevri /s. masxaraSvili/

araformaluri studenturi organizaciis

`qarTuli enis, logikisa da gamomTvlelis axalgazrduli jgufis”

1. mmarTveli sabWos mdivani /n. labaZe/

2. mmarTveli sabWos wevri /l. abzianiZe/

3. mmarTveli sabWos wevri /b. CiqviniZe/

4. mmarTveli sabWos wevri /n. fxakaZe/

5. mmarTveli sabWos wevri /n. vaxania/~

zemocitirebul mimarTvas mxardaWeriTi SinaarsiT xels awerdnen:

1. Tsu maTematikis institutis algebris, maTematikuri logikis da geometriis mimarTulebis sruli profesori

r. omanaZe;

2. a. razmaZis sax. maTematikis institutis logikis ganyofilebis umT d. pataraia;

3. a. razmaZis sax. maTematikis institutis logikis ganyofilebis umT d. gabelaia;

4. a. razmaZis sax. maTematikis institutis logikis ganyofilebis gamge l. esakia;

5. a. razmaZis sax. maTematikis institutis logikis ganyofilebis umT m. jiblaZe;

6. Sefasebisa da gamocdebis erovnuli centris samagistro jgufis ufrosi m. mania;

7. arn. Ciqobavas enaTmecnierebis institutis direqtoris m-S. l. ezugbaia;

8. arn. Ciqobavas enaTmecnierebis institutis direqtoris moadgilis m-S. m. manjgalaZe;

9. Tsu maTematikis institutis direqtori o. furTuxia;

Page 32: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

10. Tsu maTematikis institutis sruli profesori d. gordeziani;

11. Tsu maTematikis institutis direqtoris moadgile g. barelaZe;

12. Tsu maTematikis institutis sruli profesori u. goginava;

13. Tsu maTematikis institutis sruli profesori T. TadumaZe;

14. Tsu maTematikis institutis sruli profesori e. nadaraia;

15. Tsu soxumis filialis asocirebuli profesori x. ruxaia;

16. Tsu humanitaruli fakulteti dekanis m-S. d. TvalTvaZe;

17. filologiis mecnierebaTa doqtori, profesori b. cxadaZe;

18. Tsu maTematikis mimarTulebis asistent profesori g. nadibaiZe;

19. Tsu asocirebuli profesori, filologiis mecnierebaTa doqtori T. bolqvaZe.

2007 wlis 24 ivnisi - 3 ivlisi `pativcemulo komisiis wevrebo,

batoni dekanis mier Cven dagvevala daskvnis momzadeba miznobrivi programis Taobaze:

`kompiuteris sruli programul – momsaxureobiTi moqceva bunebriv

qarTul enobriv garemoSi~

kompetenturi daskvnis SemuSavebisaTvis saWiroa damatebiTi informaciis miReba, ZiriTadad proeqtis

avtorebisagan. gTxovT gaecnoT SesaZlo kiTxvebis nusxas da SeajeroT igi proeqtis miTiTebul gverdebTan.

gTxovT wamoadginoT winadadebebi, Tqveni azriT miuRebeli kiTxvebis amoRebis da, piriqiT, SesaZlo kiTxvebis

damatebis Taobaze. qvemoT yvelgan, proeqtidan amoRebuli citatebi moyvanilia daxrili SriftiT.~

e.w. ganxilvis e.w. Semajamebeli daskvna `iv. javaxiSvilis sax. Tbilisis saxelmwifo universitetis zust da

sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis dekans baton r. boWoriSvils

Page 33: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

Tqveni Txovnis Sesabamisad kompiuteruli mecnierebis da maTematikis institutis profesorTa jgufma (k.

gelaSvili, g. sirbilaZe, m. xaCiZe, z. maCaiZe, o. furTuxia, g. barelaZe, u. goginava) a.w. 26 ivniss ganixila

werili 7379/02 da danarTi #895. 28-29 ivniss movusmineT proeqtis xelmZRvanelebs k. fxakaZesa da g. CiCuas.

miviReT maTi jgufis wevrebis mier gamoqveynebuli naSromebis nusxa da gavecaniT programul produqts.

rogorc cnobilia, nebismieri programis an proeqtis wardgena, Semdgomi obieqturi daskvnis gakeTebis

winapirobad gulisxmobs mTeli rigi aucilebeli punqtebis mkafio aRweras proeqtis avtorebis mier, rac

amavdroulad warmoadgens pirvel tests dasaxuli miznebis miRwevis gzaze. aseTi ram am programas/proeqts Tan

ar axlavs, araa cnobili Tu mecnierebis dargebidan romel klasebs miakuTvneben mas avtorebi (maTematikidan

SesaZlebelia, magaliTad, ZENTRALBLATT-is klasifikatorze dayrdnoba, informatikidan (Computing) – ACM-is

klasifikatorze, saWiroa enaTmecnierebaSi miRebul klasifikatorTan Sejerebac). aseve ver vnaxeT iseTi

mniSvnelovani punqtebi, rogorebicaa kvlevis mosalodneli saSualedo da saboloo Sedegebi etapebis miTiTebiT.

proeqtSi unda yofiliyo agreTve dagegemili adamianuri resursebis Sesabamisoba proeqtis ganxorcielebis

periodTan, mizanTan da amocanebTan.

warmodgenili informacia (ix. danarTebi), romlebic moicavs mimdinare kvleviTi procesebis safuZvelze

gamoqveynebuli masalis nusxasa da jgufis mier realizebuli programebis Cvenebas, ar iZleva sakiTxis

kvalificiuri ganxilvis saSualebas.

am etapze SegviZlia vTqvaT, rom programirebasTan dakavSirebuli aspeqtebi am programaSi/proeqtSi asrulebs

damoukidebeli komponentis rols, ar efuZneba proeqtis avtorebis an maTematikuri lingvistikis samamulo an

ucxoeli specialistebis mier miRebul Teoriul Sedegebs. ufro meti, programuli da maTematikuri

komponentebi asrulebs damxmare funqcias qarTuli enis garkveuli aspeqtebis kvlevisas, raSic gvarwmunebs

jgufis wevrebis mier gamoqveynebuli naSromebis nusxa. Sesabamisad, proeqtis aqtualoba da sxva parametrebi,

ZiriTadad unda Sefasdes qarTuli enis mkvlevarebis mier da maTTan SeTanxmebiT unda moxdes kvlevis Semdgomi

mimarTulebis da ganviTarebis tendenciebis gansazRvra.

Page 34: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

amave dros qarTuli enis yovelmxrivi kvlevis aucileblobidan gamomdinare, mizanSewonilad migvaCnia, rom

qarTuli enis kvleva unda xdebodes kompleqsurad da koordinirebulad. dublirebaTa Tavidan acilebisa da

maqsimaluri efeqtis miRwevis mizniT saWiroa gamoiZebnos forma, romelic SeaTanxmebs qveynis masStabiT am

mimarTulebiT moqmedi jgufebis aqtivobas.~

ratom da rogor ganixiles miznobrivi programa am programis unaxavad da ratom ixsenieben

TavianT Semajamebel daskvnaSi xan programad an proeqtad, xanac programa-proeqtad?

k. gelaSvilis pirveli kiTxva:

kiTxva: romel epoqazea saubari, rodis dadgeba aseTi epoqa, aris Tu ara sakamaTo TviT aseTi epoqis

arseboba?

`19. (gv. 30, bolo abzaci):

k. gelaSvilis bolo kiTxva:

kiTxva: kvlav TvliT Tu ara, rom ukve kars aris momdgari moazrovne robotebis era (davarqvaT sagnebs

Tavisi saxeli) da rom vinc amas ver xedavs aris yru da brma?~

arapunqtualoba: k. gelaSvilis citirebiT:

`1. (gv. 1, abz. 2.): `ueWvelia, rom moazrovne eleqtronuli manqanebis (miaqcieT yuradReba terminologias)

epoqaSi is enebi, romlebic am saxis teqnologiebiT ver aRiWurvebian, daknindebian da safrTxis winaSe aRmoCndebian~.

Tavad citirebuli:

`dRes ukve aRar kamaToben imaze, rom bunebriv enebSi Tavisuflad komunikabeluri da srulyofilad

`moazrovne~ eleqtronuli manqanebis epoqaSi is enebi, romlebic manqanebTan am saxis saurTierTobo

teqnologiuri SesaZleblobebiT ver aRiWurvebian, globalurad mimdinare msoflio kulturul procesTa

miRma rCebian da TandaTanobiTi dakninebisa da daviwyebis safrTxis qveS eqcevian.~

Page 35: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

k. gelaSvilis citirebiT: `4. (gv. 1, bolo abzaci): asaxelebs sabolo mizans: ~qarTul enaSi Tavisuflad

kominikabeluri da srulyofilad `moazrovne~ manqanis konstruireba~, da mas gansazRvravs #1 prioritetad.

Tavad citirebuli:

`amgvarad, sruliad naTelia, rom qarTuli enis saswavlo, samecniero, sazogadoebrivi da saxelmwifoebrivi

funqciebiT SenarCunebis mizniT qarTuli enis sruli maTematikuri dafuZneba da qarTuli enis

izomorfuli maTematikuri TeoriiT kompiuteris sruli programuli uzrunvelyofa, anu, qarTul enaSi

Tavisuflad komunikabeluri da srulyofilad `moazrovne~ manqanis konstruireba, erT-erT xelSeuxebel

saxelmwifo prioritetad unda ganisazRvros. _ darwmunebuli var, rom sakiTxis gaswvriv qarTuli

maTematikuri da enaTmecnieruli Zalebis organizebuli mimarTvis SemTxvevaSi Cven SevZlebT am

umniSvnelovanesi kulturuli datvirTvebis mqone problemis gadawyvetas.~

arakompetenturoba, anu kazusebi! `2. teqstis mixedviT, Comski _ montegius mier aris dafuZnebuli mimarTuleba logika _ ena _

gamomTvleli, mokled leg. proeqtis amocanaa “kompiuteris sruli programul-momsaxurebrivi moqceva

bunebriv qarTul enobriv garemoSi”.

kiTxva: aseTi amocana aris Tu ara ramdenime rigiT ufro rTuli, vidre leg – is qarTuli versiis awyoba?

leg-is qarTuli versiis awyoba iseTive nonsensia, rogoric iqneboda vTqvaT enaTmecnierebis, an

maTematikis, anda biologiis qarTuli versiis awyoba!

kiTxva: gaugebaria, ratom xdeba xelovnuri inteleqtis mibma erT konkretul enaze. inteleqtis is

formebi, rac CvenTvis cnobilia (adamianebis da angelozebis), ar arian mibmuli romelime enaze.”

aralogikuroba da gulwrfeli tendenciuroba:

`6. (gv. 3) pirveli abzacis safuZvelze,

Page 36: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

kiTxva: mxolod is faqti, rom sxvebma ver SeZles maT. lingvistikis qarTuli skolis Seqmna, ar niSnavs,

rom es jgufi SeZlebs amis gakeTebas. aRniSnuli faqti mxolod imas niSnavs, rom obieqturi sirTuleebi

gacilebiT metia, vidre enTuziastebs warmoudgeniaT.~

udieri da undoblobiTi damokidebulebebi:

kiTxva: romelzedac pasuxi unda vkiTxoT lingvistebs, exeba qarTuli piris niSnebis Taobaze dRes

arsebuli xedvebis samarTlianobas. ramdenad arsebiTia es sakiTxi proeqtisaTvis?~

`10. (gv. 19): kiTxva maTematikis departamentis warmomadgenlebs: sauniversiteto arCeviT kursad iyo Tu

ara wardgenili “bunebrivi enebis zogadi logikuri safuZvlebi da qarTuli enis logika”?

`9. punqti 2-is safuZvelze,

kiTxva: am punqtis dasasruli warmoadgens Tu ara imis aRiarebas, rom proeqts safuZvlad udevs, ZiriTad,

proeqtis avtoris Sromebi? Tu es asea, ramdenad damajereblad gamoiyureba aseTi argumenti?”

`5. (gv.2): bolodan meore abzacis safuZvelze,

kiTxva: es proeqti, aris Tu ara igi xelovnuri inteleqtis formaluri Teoriis Tanamedrove rimeiki?”

`6. (gv. 3) pirveli abzacis safuZvelze,

kiTxva: mxolod is faqti, rom sxvebma ver SeZles maT. lingvistikis qarTuli skolis Seqmna, ar niSnavs,

rom es jgufi SeZlebs amis gakeTebas. aRniSnuli faqti mxolod imas niSnavs, rom obieqturi sirTuleebi

gacilebiT metia, vidre enTuziastebs warmoudgeniaT.~

pirdapiri tyuilebi;

`programuli da maTematikuri komponentebi asrulebs damxmare funqcias qarTuli enis garkveuli aspeqtebis

kvlevisas, raSic gvarwmunebs jgufis wevrebis mier gamoqveynebuli naSromebis nusxa. proeqtis aqtualoba

da sxva parametrebi, ZiriTadad unda Sefasdes qarTuli enis mkvlevarebis mier da maTTan SeTanxmebiT unda

moxdes kvlevis Semdgomi mimarTulebis da ganviTarebis tendeciebis gansazRvra~

Page 37: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

`programirebasTan dakavSirebuli aspeqtebi am programaSi/proeqtSi asrulebs damoukidebeli komponentis

rols, ar efuZneba proeqtis avtorebis an maTematikuri lingvistikis samamulo an ucxoeli specialistebis

mier miRebul Teoriul Sedegebs”

2007 wlis 5 ivlisi ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis dekans,

profesor ramaz boWoriSvils

batono ramaz, reqtorisadmi gakeTebuli im mimarTvis ZiriTadi Sinaarsi, romelic Tqven gansaxilvelad gadaugzavneT

kompiuteruli mecnierebisa da maTematikis institutebs, iTvaliswinebda ara saxelmwifo-miznobrivi programis `kompiuteris sruli

programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv garemoSi~ ganxilvas, aramed `qarTuli enis maTematikuri Teoriis

SemuSavebis, qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli formirebisa da Tsu saxelmwifo programiT `kompiuteris

sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv garemoSi~ ukve mimdinare umniSvnelovanesi kvleviTi

procesebis Semdgomi gaRrmavebis mizniT ... ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi (i. vekuas sax.

gamoyenebiTi maTematikis institutSi) `bunebrivi enebis logikisa da Tanamedrove maTematikuri lingvistikis~ saswavlo-samecniero

laboratoriis Camoyalibebis” sakiTxis ganxilvas. aqedan gamomdinare, CemTvis sruliad gaugebari xdeba, am e.w. ganxilvis Sedegad

SemuSavebul Semajamebel werilSi (ix. danarTi) ratom araferia Tqmuli gansaxilvel sakiTxze da ratom xdeba aqcentireba da

Sefaseba Tavad im miznobrivi programisa, romelic im mimarTvaSi, maT rom gadaegzavnaT, arc iyo?!

Page 38: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

batono ramaz, sakomisio ganxilva, romelzedac gansaxilveli Tematikis wardgena kompiuteruli mecnierebaTa institutis srul

profesors k. gelaSvils daevala1, metad arakompetenturi da araobieqturi konteqstebiT warimarTa:

1. komisiis pirvel sxdomaze, romelic 26 ivniss (samSabaTs) unda Semdgariyo, me damevala gansaxilveli Tematikis wardgena,

risTvisac sami dRe vemzadebodi. 25 ivniss (orSabaTs), me miTxres, rom es aRar iyo saWiro da rom komisiis pirveli sxdoma

uCemod Catardeboda da rom isini sakiTxTan dakavSirebiT jer Tavad Camoyalibdebodnen.

2. komisiis meore sxdoma Sedga 28 ivniss (xuTSabaTs), romelzedac k. gelaSvilma mec mimiwvia. amasTan, samSabaT saRamos telefoniT

miTxra, rom mravali SekiTxva dagrovda. Tanac, mTxova, rom warmedgina 1. Sromebis sia; 2. programuli realizaciebi; 3. ACM

klasifikatoriT proeqtis Tematikis indeqsi. _ miuxedavad xazgasmisa, rom garda am sami punqtiT moTxovnili masalebisa arafris

wardgena ar mevaleboda, me komisias sakmaod vrceli masala warvudgine, maT Soris miznobrivi proeqtis am etapobrivi qveproeqti,

romelic erovnuli samecniero fondis standartebis mixedviTaa Sedgenili. _ CemTvis moulodnelad maT im mizeziT, rom aseTi

vrceli masalis gacnobas Tavs ver gaarTmevdnen, Cemi es nabiji sakomisio procesis obstruqciad Semifases da uari Tqves, araTu

masalis miRebaze, aramed imazec ki, rom moesminaT da imaSi mainc garkveuliyvnen, ra masalebi mqonda mitanili, da ra _ ara.

3. amgvarad, erTis mxriv is, rom maT Cems mier wardgenili proeqti ar daitoves da, meores mxriv is, rom maTi Semajamebeli

werilis meore abzacis ZiriTadi kritikuli Semadgenlebi swored am maT mierve ar datovebuli proeqtis ar arsebobaa1, safuZvlian

eWvs badebs maT winaswarganzraxul araobieqtur damokidebulebaze esoden mniSvnelovani sakiTxisadmi (mxedvelobaSi myavs k.

1 k. gelaSvils 2003 wels ukve hqonda Sexeba zemoxsenebul miznobriv programasTan. maSin man, rogorc imdroindeli fakultetis meTod-sabWos

xelmZRvanelma, Tsu zogadi da gamoyenebiTi lingvistikis kaTedris gamgis akad. T. gamyreliZis, i. vekuas sax. gamoyenebiTi maTematikis

institutis direqtoris, Tsu informatikis kaTedris gamgis, prof. d. gordezianis, Tsu kompiuterebis maT. uzrunvelyofis da informatikuli

teqnologiebis kaTedris gamgis, prof. h. melaZis, Tsu maTematikis dafuZnebisa da meTodikis kaTedris gamgis, prof. T. TevzaZisa da Tsu

proreqtoris, akad. a. xelaSvilis rekomendaciebis safuZvelze mniSvnelovani mxardaWera gaukeTa zemoxsenebuli miznobrivi programis

interesebis gaTvaliswinebiT meTodsabWoze wardgenil saproeqto ganacxadebs sauniversiteto saswavlo kursebis momzadebaze `Tanamedrove

maTematikuri lingvistikis safuZvlebsa~ da `Tanamedrove kompiuteruli lingvistikis safuZvlebSi~ (ix. TqvenTan reqtoris mier gadmogzavnili

masala). 1 miuxedavad imisa, rom am Semajamabeli werilis asls Tan vurTav momarTvas, mkiTxvelis interesebis gaTvaliswinebiT aqve momyavs am werilis

meore da mesame abzacebi citirebuli saxiT: `rogorc cnobilia, nebismieri programis an proeqtis wardgena Semdgomi obieqturi daskvnis

gakeTebis winapirobad gulisxmobs mTeli rigi aucilebeli punqtebis mkafio aRweras proeqtis avtorebis mier, rac amavdroulad warmoadgens

pirvel tests dasaxuli miznebis miRwevis gzaze. aseTi ram am programas/proeqts Tan ar axlavs, araa cnobili Tu mecnierebis dargebidan

romel klasebs miakuTvneben mas avtorebi (maTematikidan SesaZlebelia, magaliTad, ZENTRALBLATT-is klasifikatorze dayrdnoba,

informatikidan (computing) – ACM–is klasifikatorze, saWiroa enaTmecnierebaSi miRebul klasifikatorTan Sejerebac). aseve ver vnaxeT iseTi

mniSvnelovani punqtebi, rogorebicaa kvlevis mosalodneli saSualedo da saboloo Sedegi etapebis miTiTebiT. proeqtSi unda yofiliyo

agreTve dagegmili adamianuri resursebis Sesabamisoba ganxorcielebis periodTan, mizanTan da amocanasTan. warmodgenili informacia (ix.

danarTebi), romlebic moicavs mimdinare kvleviTi procesebis safuZvelze gamoqveynebuli masalis nusxasa da jgufis mier realizebuli

programebis Cvenebas, ar iZleva sakiTxis ganxilvis saSualebas~

Page 39: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

gelaSvili da g. sirbilaZe, romlebmac, rogorc ukve aRvniSne, gaafTrebuli winaaRmdegoba gawies Cems mier sakomisio ganxilvaze

mitanili masalebis datovebaze). _ arada, is, rom is programa/proeqti, romelsac komisia ori kvira ixilavda, Turme am sakomisio

ganxilvaze wardgenilic ki ar yofila, araseriozulad swored am sakomisio ganxilvas warmoaCens. _ marTlac, daujerebelia,

magram faqtia, rom es komisia ori kvira im programas/proeqts ixilavda, romlis safuZvliani da amomwuravi ganxilvis saSualeba,

im ubralo mizezis gamo, rom gansaxilveli programa/proeqti sakomisio ganxilvaze wardgenili ar iyo, cxadia maT arc eqnebodaT!

_ arsebobs survilTa logika da gasagebia, rom maT am SemTxvevaSi Cveni mravalwliani moZraobis gabaibureba surT. magram, arsebobs

kidev azrTa logika, romelic TiToeuls warmoaCens. _ Se kai kaco, Tu programa an proeqti, romlis ganxilvac dagevalaT,

warmodgenili ar iyo, imaTTan erTad, risi warmodgenac Tqven me damavaleT, isic dagevalibinaT, rom es proeqtic warmomedgina?! _

rogorc ityvian komentari2 zedmetia!

4. gansakuTrebiT minda Sevexo im kiTxvars, romelic me meore sakomisio dRes (28 ivnisi, xuTSabaTi) k. gelaSvilma gadmomca. _

gadmomca im mizniT, rom Cemgan am kiTxvaris mixedviT komisias mieRo `kompetenturi daskvnis SemuSavebisTvis saWiro damatebiTi

informacia~ am kiTxvaris qvemoT moyvanili preambuluri nawilidan aSkarad dasturdeba, rom k. gelaSvils Cemi 31 gverdiani statia

(`saxelmwifo miznobrivi programis ,,kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv garemoSi”

ukve miRweuli Sedegebisa da misaRwevi miznebis, anu qarTuli maTematikuri skolis maTematikuri lingvistikiT gafarToebis

gadaudebeli aucileblobis Sesaxeb”), romelic maTTan gadagzavnil masalebSi iyo CarTuli, proeqtad CauTvlia. marTlac, rodesac

is am preambulaSi ambobs, rom `qvemoT yvelgan, proeqtidan amoRebuli citatebi moyvanilia daxrili SriftiT~, moyvanili aqvs

citatebi, ara proeqtidan, aramed am statiidan! _ isev da isev, komentari zedmetia1. _ gasakviri aRar unda iyos, magram ordRiani

2 werilSi xazgasmuli profesorTa jgufidan (k. gelaSvili, g. sirbilaZe, m. xaCiZe, z. maCaiZe, o. furTuxia, g. barelaZe, u. goginava) b-n u.

goginavas am sakomisio Sexvedrebze piradad arc Sevxvedrivar, b-n z. maCaiZes Cemi TandaswrebiT arcerTi uaryofiTi Sefaseba ar gamouTqvams

arcerT gansaxilvel sakiTxTan dakavSirebiT. ufro metic, ise moxda, rom man misi dakavebulobis gamo ver SeZlo daswreboda Tsu miznobrivi

programis erT-erTi TanaxelmZRvanelis g. CiCuas unikaluri programuli sistemis warmatebul demonstrirebas, risTvisac mosvlisTanave

sinanuli gamoTqva. rac Seexeba batonebs o. furTuxiasa da g. barelaZes, rodesac Seityves, rom im Cems mier wardgenil masalebSi, romelic k.

gelaSvilma da g. sirbilaZem ar daitoves, proeqtic iyo, azri gamoTqves, rom informacia amis Taobaze komisiis maorganizebeli jgufis

wevrebisTvis migvewodebina. Tumca, Cveni erToblivi mcdeloba, rom es jgufi agveSorebina Cemi azriT maTTvis samarcxvino Secdomisgan

uSedegod dasrulda. _ maT ar isurves arc am axali faqtobrivi monacemebis gaTvaliswineba da, Sesabamisad, arc sakomisio mosmenaTa Semdgomi

gagrZeleba! 1 anu, gamgebi gaigebs, Tumca ki ar aris advilad gasagebi: aq SesaZlo variantebSia situacia gansaxilveli: varianti 1: miuxedavad imisa, rom k.

gelaSvili aris Tsu sruli profesori, fizika-maTematikis mecnierebaTa doqtori, igi arsebiTad moikoWlebs zogadi unarebis verbaluri

nawiliT gaTvaliswinebul sagamocdo moTxovnebSi. kerZod, igi ver akmayofilebs teqstis analizebis elementalur moTxovnebs, marTlac, igi

ver gaerkva imaSi, rom `saxelmwifo miznobrivi programis ,,kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv

garemoSi” ukve miRweuli Sedegebisa da misaRwevi miznebis, anu qarTuli maTematikuri skolis maTematikuri lingvistikiT gafarToebis

gadaudebeli aucileblobis Sesaxeb” aris ara proeqti, aramed problematuri xasiaTis naSromi proeqtze. _ es ra Tqma unda ar SeiZleba

Sefasdes meqanikur Secdomad, es komisiis wevrebis SecdomaSi Semyvani fundamenturi gadacdomaa! _ im komisiis wevrisTvis, romelic am kiTxvars

Page 40: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

mzadebis miuxedavad me arc am kiTxvaris mixedviT ar momeca komisiisTvis `kompetenturi daskvnis SemuSavebisTvis saWiro

damatebiTi informaciis~ miwodebis saSualeba. _ marTali giTxraT, gulic ar mwydeba, radgan am kiTxvaris wamkiTxveli advilad

mixvdeba, rom misi damwerisTvis es damatebiTi informaciac arasakmarisi iqneboda2!

batono ramaz, gTxovT, CemTan gasaubrebis gareSe, gansaxilvel sakiTxTan dakavSirebiT fakultetis sabolo daskvna ar gamokveToT.

amasTan, gTxovT, Tu Tqven saWirod CaTvliT, fakultetis daskvnasTan erTad reqtors warudginoT is masalebic, romelic k.

gelaSvilisa da g. sirbilaZis mier arakeTilsindisierad organizebuli sakomisio ganxilvis Semadgenlebs asaxavs (maT Soris es

werilic). piradad me ukve vamzadeb k. gelaSvilis zemoxsenebuli kiTxvaris srul kritikul mimoxilvas (am kiTxvaris asli mis

nawilobriv kritikul analizTan erTad ix. danarTis saxiT)

rac Seexeba maTi Semajamebeli werilis bolo abzacs, mogaxsenebT, rom iq Cveni (am SemTxvevaSi proeqtis warmdgenebisa da i. vekuas

sax. gmi-is direqtoratis) am mimarTulebiT warmoebuli mravalwliani saqmianobis erT-erTi mizania asaxuli da, Sesabamisad, maTi es

bolo abzaci Cveni araerTgan gacxadebulis pirdapiri rimeikia3. _ sworedac rom am abzacSi aRniSnuli miznebiTa da mizezebiT aris

gaecno, gasagebi gaxda, rom Cven sakomisio wardgenaze proeqti wardgenili gvaqvs, rac gamomdinare iqidan, rom proeqti wardgenili ar iyo,

komisiis wevrebis SecdomaSi Semyvani tyuilia. _ Tumca, im SemTxvevaSi, Tu is marTlac ase seriozulad moikoWlebs teqstis analizebis

unarebSi, maSin, bunebrivia, Cven misi am qcevis tyuilad Sefasebis uflebas misi es samwuxaro mdgomareoba gvarTmevs. _ sxvaTaSoris misi

kiTxvaris ZiriTadi Sinaarsuli nawili eWvs imis Taobaze, rom is teqstis analizebis unarebSi marTlac moikoWlebs, mniSvnelovnad amZafrebs.

varianti 2: k. gelaSvili sakiTxis TiTqmis orkviriani sakomisio ganxilvis periodSi sargeblobs imiT, rom igi am ganxilvis ZiriTadi wamyvania

da winaswarSedgenili gegmis Sesabamisad Segnebulad cdilobs komisiis rigiTi wevrebis SecdomaSi Seyvanas. _ anu, qmnis iluzias imisa, rom

proeqti warmodgenilia da amas akeTebs im mizniT, rom bolo Semajamebel werilSi xazi gaesvas imas, rom Cven proeqtis wardgenis sayovelTaod

miRebul wesebsac ki ar vicnobT, rac, maTi gegmiT, seriozuli komprometacia iqneboda am miznobrivi programis, misi warmdgeni jgufisa da im

specialistebisac, romlebic wlebis ganamavlobaSi am arakompetenturad Sedgenil ganacxads mxars uWerdnen. _ am varauds isic adasturebs, rom

maT, erTis mxriv, Seqmnes zemonaxsenebi kiTxvari, romlis preambuluri nawili amgvari sakomisio urTierTobebisTvis sanimuSodac ki gamodgeba,

meores mxriv ki, dokumenti imis Taobaze, rom maT me am kiTxvaris mixedviT dagegmili moxsenebis gakeTebis saSualeba ar momces, ramdenadac me

vici, sakomisio ganxilvis saangariSo masalebSi ar CaurTavT! 2 rogor unda gaarkvio is kaci saqmis viTarebaSi, romelic nacvlad proeqtiT moxazuli miznis ganxorcielebisa leg-is, anu logika–ena–

gamomTvlelis, anu am axlad formirebuli samecniero mimarTulebis `qarTuli versiis awyobas~ gvTavazobs?! 3 mkiTxvelis interesebidan gamomdinare vakeTeb am bolo abzacis citirebas mcire komentariT: `amave dros qarTuli enis yovelmxrivi kvlevis

aucileblobidan gamomdinare mizanSewonilad migvaCnia, rom qarTuli enis kvleva xdebodes kompleqsurad da koordinirebulad. dublirebaTa

Tavidan acilebisa da maqsimaluri efeqtis miRwevis mizniT saWiroa daiZebnos forma, romelic SeaTanxmebs qveynis masStabiT am mimarTulebiT

moqmedi jgufebis aqtivobas~ _ es abzaci gamomdinare misi ZiriTadi Sinaarsidan CvenTvis absoluturad misaRebia, Tumca aseTi komisiis

keTilsindisierad ganwyobili da SecdomaSi ar Seyvanili wevri imave abzacs Semdegnairad warmoadgenda: `amave dros Cven veTanxmebiT sakiTxis

iniciatorebs da qarTuli enis yovelmxrivi kvlevis aucileblobidan gamomdinare mizanSewonilad miviCnevT, rom qarTuli enis kvleva xdebodes

Page 41: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

ganpirobebuli mimarTvaSi xsenebuli laboratoriis formirebis aucilebeli saWiroeba, radgan, rogorc cnobilia, Tanamedrove

maTematikuri _ logikur-lingvisturi TvalsazrisebiT qarTuli ena TiTqmis Seuswavlelia. amasTan, batono ramaz, Tqven iciT, rom

amave mizezebiT iyo ganpirobebuli isic, rom Tsu maTematikis institutSi jer sabakalavro saswavlo kursi dafuZnda, mere ki

maTematikuri lingvistikis samagistro moduli. am simZafreebiTve iyo ganpirobebuli sauniversiteto konkursis Semdeg Tqvens mier

gakeTebuli SemoTavazeba bunebrivi enebis logikisa da maTematikuri lingvistikis mimarTulebiT sauniversiteto kursis wardgenaze.

amiTve iyo ganpirobebuli reqtorisadmi gakeTebuli im studentebis mimarTva, romelTac reformamde arCeuli maTematikuri da

bunebrivi enebis logikis specialobiT swavlis gagrZelebis yovelgvari saSualeba waerTvaT. amaveze iyo saubari studentebis am

mimarTviT inicirebuli Tsu maTematikis institutis 9 ianvris samecniero sabWos sxdomaze, sadac Tsu srulma profesorma batonma

daviT gordezianma kidev erTxel gausva xazi sakiTxis gansakuTrebul mniSvnelobebs da problemis yovlismomcvel optimalur

gadamwyvet gzad Tsu_Si gamoyenebiTi maTematikis institutis dafuZneba dasaxa, sadac es Tematika sxva Tanamdev da aseve

mniSvnelovan TemebTan erTad erT-erT miznobriv xazad ganisazRvreboda. amasTan, mis gamosvlaSi xazi gaesva sakiTxis drouli

gadawyvetis aucileblobasac, raTa Tsu maTematikis institutis studentebis im pirvel jgufs mTlianad ar dakargvodaT saSualeba

maTi am qveynisTvis mniSvnelovani saswavlo interesis farglebSi swavlis gagrZelebisa. _ ase rom, aseT pirobebSi (mxedvelobaSi

maqvs is, rom es masalebi ori kviris ganmavlobaSi maT win edoT da Seiswavlidnen!), me ver Seveguebi ukve wlebis ganmavlobaSi

araerTxel gaJRerebuli Cveneuli damokidebulebebis `rimeikirebasa~ da maT iseT warmoCenas, TiTqos es WeSmariteba maTi am

orkviriani daZabuli muSaobis Sedegi iyos!

pativiscemiT, k. fxakaZe.

05. 07. 2007.

minaweri: batono ramaz, radgan moxda ise, rom komisiam ase saeWvo da arakompetentur viTarebaSi gaasrula am

mniSvnelovani sakiTxis orkviriani ganxilva da radgan, ganxilvis organizatorebis araerTgzisi mcdelobebis

Sedegad maT moaxerxes is, rom maTTan wardgenil masalebSi Tsu miznobrivi programis `kompiuteris sruli

programul–momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv garemoSi~ ararsebobis pirobebSi komisias es

arwardgenili proeqti gaaxilines, gTxovT momcemT saSualeba TqveniT gafarToebuli igive komisiis pirobebSi

proeqtis srulyofili warmodgenisa.

kompleqsurad da koordinirebulad. amasTan, sakiTxis iniciatorebs, veTanxmebiT imaSic, rom dublirebaTa Tavidan acilebisa da maqsimaluri

efeqtis miRwevis mizniT saWiroa daiZebnos forma, romelic SeaTanxmebs qveynis masStabiT am mimarTulebiT moqmedi jgufebis aqtivobas~ _ maT,

(mxedvelobaSi myavs g. sirbilaZe da k. gelaSvili), romlebic Cven enTuziastebs gviwodeben (ix. kiTxvaris 6 SekiTxva), me ver mivcem imis

uflebas, rom sauniversiteto, da ara mxolod sauniversiteto sazogadoeba gaabaiburon!

Page 42: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

amasTan, winaswarve mogaxsenebT, rom am erTwliani proeqtiT igegmeba:

1. qarTuli enis logikuri gramatikis safuZvlebis SemuSaveba, anu qarTuli enis birTvuli nawilis

formalurad ganviTarebad maTematikur Teoriad gadaazreba;

2. qarTuli enis logikuri gramatikis safuZvlebis gadamuSaveba formirebis procesSi myofi Tanamedrove

saganmanaTleblo sistemis mimdinare da perspeqtiuli interesebis gaTvaliswinebiT;

3. kompiuterTan bunebrivenobrivi inteleqtualuri urTierTobis marealizebeli pirveli qarTuli

eqsperimentuli programuli sistemis konstruireba. kerZod, igegmeba iseTi eqsperimentuli da

araeqsperimentuli sistemebis konstruireba, rogorebicaa:

3.1. winaswari swavlebisa da TviTswavlis principebiT agebuli qarTuli metyvelebis amomcnobi

eqsperimentuli kompiuteruli sistema;

3.2 qarTuli enis morfologiuri sinTezatoris, analizatorisa da marTlmweris konstruireba;

3.3. qarTuli enis II safexuris eqsperimentuli sintaqsuri sinTezatoris, analizatorisa da

marTlmweris konstruireba;

3.4. xmiT da teqstiT mocemuli logikuri amocanebis amomxsneli da logikuri daskvnebis

mawarmoebeli da makoreqtirebeli II safexuris qarTuli eqsperimentuli programuli sistemis

konstruireba;

3.5. maTematikuri enis Sualedurobis principiT xmidan-xmaze da teqstidan-teqstze avtomaturad

mTargmneli eqsperimentuli qarTul-inglisuri da qarTul-germanuli sistemebis konstruireba;

3.6. kompiuterTan Tavisufali bunebrivenobrivi (zepiri da weriTi) inteleqtualuri urTierTobis

marealizebeli pirveli qarTuli eqsperimentuli programuli sistemis konstruireba.”

Page 43: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

2007 wlis, 29 noemberi,

bunebrivi enebis logikisa da Tanamedrove maTematikuri lingvistikis saswavlo-samecniero

laboratoria ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis

zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis dekans,

profesor ramaz boWoriSvils

batono dekano! _ vTvli, rom fakultetis samecniero sabWo valdebulia gaukeTos Sefaseba im sakomisio ganxilvas, romelic Tqveni

davalebiT Sedga da sadac ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi (i. vekuas sax. gamoyenebiTi

maTematikis institutSi) `bunebrivi enebis logikisa da Tanamedrove maTematikuri lingvistikis~ saswavlo-samecniero

laboratoriis Camoyalibebis sakiTxis ganxilvis nacvlad ise ganixiles da ise moamzades Semajamebeli daskvna miznobriv programaze

`kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul enobriv garemoSi~, rom Tavad es umniSvnelovanesi da

mravalmxriv mxardaWerili programa arc unaxavT! – me ara mgonia fakultets imis ufleba hqondes, rom Tvali dauxuWos Tavisi

wamyvani sruli profesorebis aseT upasuxismgeblo qcevebs! _ vis gaugia miznobrivi iqneba es Tu raime sxva saxis programis

ganxilva Tavad am gansaxilveli programis unaxavad?! – gTxovT mipasuxoT werilobiT.

batono dekano, Cemi oficialuri Txovnis Sesabamisad Tqven ar aCqardiT da ar aiReT uapelacio safuZvlad am uprecedento

sakomisio ganxilvis Semajamebeli dokumenti, romelic, unda iTqvas, rom ar aris calsaxad uaryofiTi. _ me vTvli, rom es Tqveni

mxridan swori qceva iyo! _ magram, Tu sakiTxTa specifikebis (mxedvelobaSi maqvs maTematikuri lingvistikisa da bunebrivi enebis

logikis qarTveli specialistebis faqtobrivi ar arseboba da zemoaRniSnuli TvalsazrisebiT qarTuli enisa da azrovnebis TiTqmis

sruli Seuswavleloba) da Cemi zemoxsenebuli oficialuri Txovnis Sesabamisad ar gaukeTebT organizebas sakiTxis Ria ganxilvas

fakultetis sabWos gafarToebul sxdomaze, rac, bunebrivia, Seqmnil viTarebaSi sruliad marTebuli moTxovnaa, maSin me iZulebuli

viqnebi davaskvna, rom Tqven moqmedebT ara saxelmwifoebrivi da erovnuli interesebiT, aramed viwro dargobrivi xasiaTis

dakveTebiT, rac CemTvis iseve mtkivneuli iqneba, rogorc is, rom aseTebi aRmoCndnen k. gelaSvili da g. sirbilaZe. – batono

dekano, Tu Tqven ar gaqvT dagegmili sakiTxis damatebiTi ganxilva, maSin nuRar daayovnebT da upasuxeT batoni reqtorisagan

TqvenTan ivnisis TveSi Semosul mimarTvas!

qarTuli enis uflebebis damcveli,

Tsu mkvlevari /k. fxakaZe/

29. 10. 07.

Page 44: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

P.S. batono dekano, Rrmad pativcemulo sabWos wevrebo! - gamoyenebiTi maTematikis institutis direqtoris

mxridan gakeTebuli SemoTavazebis miuxedavad me uari vTqvi monawileoba mimeRo logikisa da daprogramirebis

laboratoriis xelmZRvanelis Tanamdebobaze gamocxadebul konkursSi, radgan Cemi mizani aris ara sazogadod

romelime sauniversiteto laboratoriis xelmZRvaneloba, aramed universitetSi maTematikuri lingvistikisa da

bunebriv enebis logikis mimarTulebiT reformiT blokirebuli saswavlo procesebis aRdgena, ris

aucileblobasac qarTuli enis winaSe mdgari safrTxeebi ganapirobeben! – imedi maqvs, rom fakultetis

samecniero sabWo ar Seegueba qarTuli enis samomavlo bed-iRbalisadmi iseT udier damokidebulebebs, rogoric

zemoxsenebuli sakomisio ganxilvisas warmoCinda.

2007 wlis, 24 dekemberi,

bunebrivi enebis logikisa da Tanamedrove maTematikuri lingvistikis saswavlo-samecniero

laboratoria ivane javaxiSvilis saxelobis

Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors,

profesor giorgi xubuas

batono reqtoro,

TxovniT, rom qarTuli enis maTematikuri Teoriis SemuSavebis, qarTuli maTematikuri lingvisturi skolis gadaudebeli

formirebisa da Tsu saxelmwifo-miznobrivi programiT `kompiuteris sruli programul-momsaxureobiTi moqceva bunebriv qarTul

enobriv garemoSi~ ukve mimdinare umniSvnelovanesi kvleviTi procesebis Semdgomi aucilebeli gaRrmavebis mizniT sabolod

gadagewyvitaT ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi (i. vekuas sax. gamoyenebiTi maTematikis

institutSi) `bunebrivi enebis logikisa da Tanamedrove maTematikuri lingvistikis~ saswavlo-samecniero laboratoriis

Camoyalibebis sakiTxi, me Tqven mogmarTeT a/w 22 ivniss 7379/02 weriliT, romlis asls Tan vurTav winamdebares. _ sakiTxi

dRemde gadauwyvetelia, arada ukve iwureba mimdinare weli da universiteti 2008 wlis biujetis formirebis procesSia!

batono reqtoro, im SemTxvevaSi, Tu 2008 wlis sauniversiteto biujetSi ar iqneba gaTvaliswinebuli

zemoxsenebuli laboratoriis formirebisTvis aucilebeli Tanxebi, me Cemi moqalaqeobrivi pasuxismgeblobebidan

gamomdinare valdebuli viqnebi brali davdo universitetis dRevandel xelmZRvanelobas umniSvnelovanesi

Page 45: miznobrivi programis revoluciamdeli istoria · reformis Semdgomi istoria (citatis dasawyisi) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtors baton giorgi xubuas,

samecniero Tematikis jer blokirebaSi, mere ki mis srul anulirebaSi! _ SegaxsenebT, rom sakiTxi

gansakuTrebuli saxelmwifoebrivi RirebulebebiT itvirTeba da igi dRes msoflioSi bunebrivenobrivi

inteleqtualuri kompiuteruli sistemebis konstruirebis globalurad mimdinare procesebis fonze

pirdapirobiT ukavSirdeba qarTuli enis kulturuli funqciebiT SenarCunebis umniSvnelovanes erovnul mizans.

pativiscemiT,

qarTuli enis uflebebis damcveli,

Tsu mkvlevari /k. fxakaZe/

P.S. batono reqtoro, am momarTvas Tan vurTav vrcel samecniero-saganmanaTleblo xasiaTis problematur naSroms vrceli

saTauriT `cisferi mTebi anu, imis Sesaxeb, Tu rogor ganixiles miznobrivi programa, am miznobrivi programis unaxavad! anu, kvlav

qarTuli enis uflebebis dasacavad~ da am sakiTxTan dakavSirebiT zusti da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetis dekanisadmi

a/w 29 oqtombers gakeTebul Cem bolo mimarTvas.

2007 wlis 24 dekemberi.