mikrobiologiaren historia 2
TRANSCRIPT
Mikrobiologiaren sarrera
historikoa 2
Juan Arbulu
http://www.arizmendipro.eu
@jarbulu
Berezko sorrerari buruzko
eztabaida
• Aristotelesen garaiko ideiak
• Redi (1668): animalietan berezko sorrera
ezeztatzen duten ikerketak
– “Omne vivo ex ovo”
– “Omne vivo ex vivo” oraindik ez da onartzen
• Spallanzani eta Needham-en arteko eztabaida
– Ikerketak gaizki interpretatzen dira (Needham):
ontziak berotzen direnean aireak bere “bizi indarra”galdu egiten du (bitalismoa)
Pasteur-ek berezko sorrarari buruzko
eztabaida argitzen du
• Lepo bihurgunetsuak diruzten eta airerairekiak dauden ontziekin ikerketak eginzituen (“zisne lepoak”).
– Irekiten jartzen ditugunean ontziak, eta,
mugitzen ez badira, ez dira mikroorganismoak
hazten
– Likidoa lepo bihurgunetsura heltzen bada
mikroorganismoak agertzen dira.
Louis Pasteur
Hartzigarriei buruzko eztabaida
• Hartzidurei buruzko bi teoria: kimikoa etabiologikoa
• Pasteur-i (1857) Lilleko distilategitik deitzendiote arazo bat ebazteko– 1857: Hartzidura laktikoa egiten duten bakterioak
– 1860: Hartzidura alkoholikoa legamiak egiten dute
– Hartzidura butirikoa aurkitzen du; eta airerik ezdagoen tokian bizia (anaerobiosia)
• Bi teorien bat egitea: Buchner-ek legamienzelula askeen prestakin bat isolatzen du
Aurrerapen teknikoak: hazkuntza purua
• Hazkuntza puruen prestaketa (Robert Koch-en laborategietan)– Patata xafletan oinarritutako hazkuntza medio
solidoak
– Gelatinan oinarritutako hazkuntza medio solidoak
– Agar-agarrean oinarritutako hazkuntza medio solidoak
• Petrik (Koch-en laborategian) bere izenaeramaten duen kutxatila asmatzen du
• Hazkuntza medio aberatsak eta bereizgarriak(Beijerink, Winogradsky)
Aurrerapen teknikoak: Mikroskopioak eta
tindaketa teknikak
• Koch Alemaniako beira industriarekin lankidetza burutzen du (Schott) eta optikan jakintsuak direnei laguntza eskatzen die (Abbé, Zeiss)
– Lente akromatiko hobeagoak
– Argiketa kondentsadorea erabiliz
– Inmertsioko objetiboa (1878)
• Koch industria kimikoarekin (BASF) lana egiten du:
– Bakterioak behatzeko tindaketak (metileno urdina, fuksina, “violeta de genciana”, etab), 1877 eta ondoren
• Ziehl eta Neelsen: tindaketa bereizgarria AAR (1883)
• Hans C. Gram: Gram tindaketa bereizgarria (1884)
Avances en microscopios debidos
a Koch y sus colaboradores
Iluminación
inferior y
condensador
Sección del
objetivo de
inmersión
Mikroorganismoen eragina
gaixotasun kutsakorretan
• Pasteur Provenzara abiatzen da zetarenarrak jasatzen duen gaixotasun bat ikertzeko (pebrina)
• 1869. urtean Nosema bombycis protozooaaurkitzen du gaixotasunaren eragile
• Davaine (1863-1868): karbunkoz gaixorikdauden behien odolak mikroorganismokantitate handiak ditu
Mikroorganismoen eragina
gaixotasun kutsakorretan
• Koch (1876): hazkuntza puruaren teknikari eskerbakteria patjogeno bat isolatu eta hazi egiten du(karbunko edo antrax-aren eragilea)
• Bacillus anthtracis-aren lehenengomikroargazkiak (metileno urdinarekin tindatuz)
• Bakteria honek fase erresistentea (endosporak) duela baieztatzen du
• Gaixotasuna berriro sortu daiteke baziloaklaborategietako animalietan inokulatzenbaditugu
Koch-en postulatuak (1882)
• Izaki gaixoetan agente patogenoa egon beharda
• Gaixo dagoen izakiarengandik mikroorganismoahazkuntza puru batean isolatu egin daiteke
• Kultibo puruetan hazitako mikroorganismoaosasuntsu dauden animalietan inokulatzenbaditugu gaixoarazten ditu
• Esperimentalki inokulatuko eta gaixo daudenanimali hauengandik mikroorganismoa berriroisolatu daitezke
Koch-en
postulatuak
Koch-en eskolak hainbat eragile
patogenoak isolatzen ditu
• Kolera (1883)
• Difteria (1884)
• Tetanoa (1885)
• Neumonia (1886)
• Meningitisa (1887)
• Izurritea (1894)
• Sifilisa (1905)
Robert Koch
Asepsia, kimioterapia
• Anestesiaren agerpena (XIX. Mendearenerdialdera)
• Lister-ek fenolaren eta merkurioaren gatzenerabilera sartzen du (kirofanoan asepsia)
• Paul Ehrlich:– Industria kimikoarekin lan egiten du eta salvarsan
aurkitzen du, sifilisaren aurka
– Kimioterapia
• Domagk (1935): neumokokoen aurka prontosilogorria– Sulfamiden garaia
Antibioterapia
• Fleming (1929): Penizilinaren estraktua
(Penicillium notatum onddotik)
• Chain y Florey (1940): Penizilina purifikatu
zuten. 2. gerratean erabili zen
• Estreptomizina aurkitzen da (Waksman, 1944)
Streptomyces griseus-etik
• Gerra ondoren, hainbat antibiotiko aurkitzen
dira, gehien bat Aktinomizetosetik abiatuz