memoria de actividades 2007 - astrazeneca
TRANSCRIPT
Memoria de actividades 2007
Fundación AstraZeneca
Dis
eñ
o y
ed
ició
n
© Vi
sto
Buen
o Eq
uipo
Cre
ativ
o, S
.L.
Tel.:
91 6
60 0
5 60
- vb
@vb
equi
pocr
eativ
o.co
m
Imp
rim
e
Grá
ficas
Pra
do &
Rob
epra
, S.L
.
Tel.:
91 6
60 0
5 60
- gp
r@gr
afica
spra
do-r
obep
ra.c
om
Impr
eso
en E
spañ
a
Car
ta d
e la
pre
sid
en
ta
5
Pre
sen
taci
ón
y fi
ne
s fu
nd
aci
on
ale
s 7
Órg
an
o d
e G
ob
iern
o
9
Cin
co lí
ne
as
pa
ra c
inco
añ
os
11
Form
ació
n a
pro
fesi
on
ale
s sa
nit
ari
os
13
Fom
en
to d
e la
inve
stig
aci
ón
3
2
Est
ud
ios
y Fo
ros
de
de
ba
te d
e P
olít
ica
Sa
nit
ari
a
-
Info
rmac
ión
y c
om
un
ica
ció
n a
pa
cie
nte
s -
Pu
blic
acio
ne
s -
Be
cas
y p
rem
ios
-
Re
con
oci
mie
nto
s -
Sum
ario
ua
nd
o s
e c
on
stit
uyó
la
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a e
n a
bri
l d
e
20
02
se
hiz
o c
on
el o
bje
tivo
de
re
forz
ar
la a
pu
est
a d
e lo
s la
-
bo
rato
rio
s A
stra
Ze
ne
ca
po
r la
in
ve
stig
ac
ión
, el
de
sarr
oll
o
(I+
D)
y la
me
jora
de
la f
orm
aci
ón
de
los
pro
fesi
on
ale
s sa
nit
ari
os.
Tra
nsc
u-
rrid
os
seis
añ
os
de
aq
ue
lla
fe
ch
a, m
e c
ab
e e
l h
on
or
de
pre
sen
tar
est
a
Me
mo
ria
de
l a
ño
20
07
en
el
qu
e h
em
os
ce
leb
rad
o l
os
pri
me
ros
cin
co
añ
os
de
sde
el
na
cim
ien
to d
e l
a F
un
da
ció
n, y
en
do
nd
e p
od
rán
ve
r q
ue
los
ob
jeti
vos
qu
e s
e p
lan
tea
ron
en
su
día
se
ha
n c
on
seg
uid
o c
on
cre
ces.
Si s
e q
ue
ría
pro
mo
cio
na
r la
inve
stig
aci
ón
, esp
eci
alm
en
te la
clín
ica
, co
la-
bo
ran
do
co
n o
tra
s e
nt
ida
de
s p
ara
me
jora
r e
l co
no
cim
ien
to d
e la
s p
ato
-
log
ías
y su
im
pa
cto
en
la
so
cie
da
d, a
l ig
ua
l q
ue
en
añ
os
an
teri
ore
s, e
n
est
e ú
ltim
o e
jerc
icio
se
ha
n r
ea
liza
do
imp
ort
an
tes
acc
ion
es
al r
esp
ec
to,
en
tre
las
qu
e c
ab
e d
est
aca
r la
s Jo
rna
da
s d
e F
orm
aci
ón
pa
ra C
om
ité
s É
ti-
cos
de
Inve
stig
aci
ón
Clín
ica
.
Si
se p
rete
nd
ía f
om
en
tar
la f
orm
ac
ión
co
nti
nu
ad
a, e
spe
cia
lme
nte
pa
ra
mé
dic
os
de
ate
nci
ón
pri
ma
ria
en
inve
stig
aci
ón
clín
ica
, ha
n s
ido
nu
me
-
rosa
s la
s jo
rna
da
s, a
sí c
om
o lo
s cu
rso
s y
talle
res,
qu
e s
e h
an
ido
ce
leb
ran
-
do
a lo
larg
o d
e t
od
a la
ge
og
rafí
a e
spa
ño
la y
du
ran
te t
od
o e
l añ
o, p
osi
bi-
lita
nd
o e
l a
cc
eso
de
nu
me
roso
s p
rofe
sio
na
les
a u
na
im
pre
scin
dib
le
ac
tua
liza
ció
n d
e c
on
oc
imie
nto
s e
n m
uy
va
ria
da
s á
rea
s d
e s
u i
nte
rés.
Ad
em
ás,
la
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a h
a c
ola
bo
rad
o e
n n
um
ero
sos
pro
-
yec
tos
vin
cu
lad
os
a l
a f
orm
ac
ión
, ha
bie
nd
o fi
na
nc
iad
o, p
or
eje
mp
lo, e
l
de
sarr
ollo
de
l p
roye
cto
de
un
a a
plic
ac
ión
in
form
áti
ca
pa
ra l
a e
lab
ora
-
ció
n d
e u
n M
ap
a d
e C
on
oci
mie
nto
en
Ate
nci
ón
Pri
ma
ria
en
la C
om
un
i-
dad
de
Ma
dri
d, e
ntr
e o
tra
s m
uch
as
inic
iati
vas
sem
eja
nte
s.
Y d
el m
ism
o m
od
o s
e h
an
ido
cu
bri
en
do
de
mo
do
co
nti
nu
ad
o t
od
os
los
ob
jeti
vos
qu
e la
Fu
nd
aci
ón
vie
ne
pe
rsig
uie
nd
o, c
om
o la
co
ntr
ibu
ció
n a
la o
rga
niz
aci
ón
de
fo
ros
de
de
ba
te y
an
ális
is d
e e
stu
dio
s so
bre
po
lític
as
Car
ta
de la
pres
iden
ta
san
ita
ria
s, la
fo
rma
ció
n e
info
rma
ció
n a
pa
cie
nte
s d
e d
ive
rsa
s p
ato
log
ías
pa
ra u
n m
ayo
r co
no
cim
ien
to d
e s
u e
nfe
rme
da
d y
so
bre
pre
ven
ció
n p
a-
ra e
l man
ten
imie
nto
de
un
a ca
lidad
de
vid
a sa
lud
able
, las
div
ers
as p
ub
li-
caci
on
es
o la
co
nce
sió
n d
e d
ive
rso
s p
rem
ios
y b
eca
s.
Qu
ed
an r
efl
eja
do
s e
n e
ste
vo
lum
en
las
div
ers
as
acti
vid
ad
es
en
to
das
es-
tas
face
tas
qu
e s
e h
an d
esa
rro
llad
o a
lo la
rgo
de
est
e e
jerc
icio
, co
n d
ive
r-
sos
da
tos
de
in
teré
s so
bre
su
co
nc
reta
eje
cu
ció
n, c
on
lo
qu
e l
a F
un
da
-
ció
n r
ind
e c
ue
nta
de
su
la
bo
r a
su
s d
ive
rso
s c
ola
bo
rad
ore
s, a
la
s
inst
itu
cio
ne
s co
n la
s q
ue
se
ha
ido
vin
cula
nd
o e
n lo
s d
ife
ren
tes
pro
yec-
tos,
y, e
n s
um
a, a
to
da
la s
oci
ed
ad.
La r
esp
on
sab
ilid
ad q
ue
asu
mim
os
con
la c
reac
ión
de
la F
un
da
ció
n s
igu
e
en
pie
, y e
sta
mo
s d
isp
ue
sto
s a
se
gu
ir a
fro
nta
nd
o n
ue
vos
reto
s e
n e
l fu
-
turo
y c
on
trib
uye
nd
o c
on
nu
est
ras
po
sib
ilid
ad
es
en
la m
ejo
ra d
e la
san
i-
da
d e
n E
spa
ña
en
aq
ue
llos
asp
ec
tos
en
lo
s q
ue
po
da
mo
s c
on
trib
uir
. Y
ello
sie
mp
re c
on
la in
est
imab
le a
yud
a d
e t
anto
s co
lab
ora
do
res,
mé
dic
os
y o
tro
s e
xpe
rto
s, u
niv
ers
ida
de
s e
in
stit
uc
ion
es,
co
n l
os
qu
e t
rab
aja
mo
s
en
ara
s d
el m
ism
o o
bje
tivo
, a q
uie
ne
s q
ue
rem
os
man
ife
star
aq
uí n
ue
stra
gra
titu
d, y
a q
ue
sin
ello
s, t
od
as la
s re
aliz
acio
ne
s q
ue
aq
uí s
e e
xpo
ne
n, n
o
serí
an e
n a
bso
luto
po
sib
les.
D.ª
Ph
ilip
pa
Ro
drí
gu
ez
Pres
iden
ta d
e As
traZe
neca
La F
unda
ción
Ast
raZe
neca
fue
cons
titui
da e
n ab
ril d
e 20
02, c
onfo
rme
a la
Ley
30/
1994
sobr
e Fu
nda-
cion
es e
Ince
ntiv
os F
iscal
es a
la P
artic
ipac
ión
Priv
ada
en A
ctiv
idad
es d
e In
teré
s gen
eral
, par
a re
forz
ar
la a
pues
ta d
e lo
s Lab
orat
orio
s Ast
raZe
neca
por
la in
vest
igac
ión,
el d
esar
rollo
(I+
D) y
la m
ejor
a de
la
form
ació
n de
los p
rofe
siona
les s
anita
rios.
Se ri
ge p
or u
n có
digo
pro
pio
de p
rinci
pios
y v
alor
es b
ajo
la d
irecc
ión
de u
n Pa
tron
ato
form
ado
por
once
mie
mbr
os, y
con
el a
poyo
y su
perv
isión
de
un p
rest
igio
so C
onse
jo d
e H
onor
.
Es u
na in
stitu
ción
sin
ánim
o de
lucr
o cr
eada
par
a ap
oyar
tant
o a
prof
esio
nale
s de
la m
edic
ina
com
o de
la in
vest
igac
ión
en su
s dife
rent
es c
ampo
s, as
í com
o pa
ra p
oten
ciar
la m
oder
niza
ción
de
la e
stru
c-tu
ra s
anita
ria e
spañ
ola
coop
eran
do e
n el
áre
a de
la s
alud
. Tod
o el
lo c
on e
l obj
etiv
o de
logr
ar u
na
mej
ora
en la
cal
idad
de
vida
de
los c
iuda
dano
s.
Las
prin
cipa
les
activ
idad
es d
esar
rolla
das
por l
a Fu
ndac
ión
se e
stru
ctur
an e
n ba
se a
cin
co b
loqu
es
clar
amen
te d
ifere
ncia
dos p
ara
dar r
espu
esta
a lo
s obj
etiv
os a
nter
iorm
ente
seña
lado
s. Es
tos s
on:
Inve
stig
ació
n Cl
ínic
a, c
olab
oran
do c
on S
ocie
dade
s Cie
ntífi
cas y
Gru
pos C
oo–p
erat
ivos
par
a m
ejor
ar
el c
onoc
imie
nto
de la
s pat
olog
ías y
su im
pact
o en
la so
cied
ad.
Form
ació
n Co
ntin
uada
, fun
dam
enta
lmen
te e
n el
ám
bito
de
la In
vest
igac
ión
clín
ica
y a
trav
és d
e su
s Co
mité
s Étic
os d
e In
vest
igac
ión
Clín
ica,
med
iant
e re
unio
nes n
acio
nale
s y c
urso
s a n
ivel
de
su C
omu-
nida
d; y
la fo
rmac
ión
de in
vest
igad
ores
en
la A
tenc
ión
Prim
aria
.
Dep
ende
ncia
, ayu
dand
o a
pote
ncia
r las
ate
ncio
nes s
ocio
sani
taria
s de
pers
onas
“dep
endi
ente
s”. E
n un
prim
er m
omen
to c
olab
oran
do c
on u
n gr
upo
de t
raba
jo p
ara
la e
labo
raci
ón d
e un
Lib
ro V
er-
de so
bre
la d
epen
denc
ia, y
pos
terio
rmen
te c
on la
susc
ripci
ón d
e ac
uerd
os c
on S
ocie
dade
s Méd
icas
, G
rupo
s Cie
ntífi
cos y
Coo
pera
tivos
, par
a cr
ear f
oros
de
deba
te y
cur
sos d
e fo
rmac
ión
en e
l áre
a de
la
depe
nden
cia.
Foro
s de
deb
ate
y an
álisi
s de
est
udio
s so
bre
polít
icas
san
itaria
s, qu
e in
volu
cre
a to
dos
los
agen
tes
clav
e de
l sist
ema
sani
tario
.
Form
ació
n y/
o in
form
ació
n a
paci
ente
s en
div
ersa
s pa
tolo
gías
par
a un
may
or c
onoc
imie
nto
de s
u en
ferm
edad
y so
bre
prev
enci
ón p
ara
el m
ante
nim
ient
o de
una
cal
idad
de
vida
salu
dabl
e.
Prem
ios y
Bec
as.
Pres
enta
ción
y fi
nes
fund
acio
nale
s
Pre
sid
en
te
D.ª
Ph
ilip
pa
Ro
drí
gu
ez
Pres
iden
ta d
e As
traZe
neca
Dir
ec
tor
Ge
ne
ral
D. F
ed
eri
co P
laza
Piñ
ol
Dire
ctor
del
Dep
arta
men
to d
e Re
laci
ones
Cor
pora
tivas
de
Astra
Zene
ca
Se
cre
tari
o
D. G
uill
erm
o d
e J
ua
n
Dire
ctor
del
Dep
arta
men
to Ju
rídic
o de
Ast
raZe
neca
Pa
tro
no
s
D. F
élix
Lo
bo
Pres
iden
te d
e la
Age
ncia
de
Segu
ridad
Alim
enta
ria
D. A
lfo
nso
Mo
ren
o
Jefe
de S
ervi
cio
de Fa
rmac
olog
ía C
línica
del
Hos
pita
l Clín
ico
San
Carlo
s de M
adrid
D. J
oa
n-R
am
on
La
po
rte
Jefe
del
Ser
vici
o de
Farm
acol
ogía
Clín
ica
del H
ospi
tal U
nive
rsita
ri Va
ll d’
Heb
rón
D.ª
Car
me
n M
aro
to
Pres
iden
ta d
e la
Rea
l Aca
dem
ia d
e M
edic
ina
de A
ndal
ucía
Orie
ntal
D. J
ulio
Sán
che
z Fi
err
o
Abog
ado
y Con
sulto
r de
Org
anism
os In
tern
acio
nale
s
D.ª
Re
me
dio
s O
rra
nti
a
Dire
ctor
a de
l Dep
arta
men
to d
e RR
HH
de
Astra
Zene
ca
D.ª
Ca
rme
n G
on
zále
z
Co
ord
ina
do
ra G
en
era
l de
la F
un
da
ció
n
Órg
ano
de g
obie
rno
Patronato
de
la F
un
da
ció
n
San
ute
m q
uat
io e
ug
iat
in u
t au
tpat
aliq
uat
pra
t. Ip
et
ess
ec
te c
on
seq
uis
eu
mm
y n
it a
lis e
stru
d e
t u
llum
san
dre
dit
la c
on
sen
dig
na
fe
ug
ue
ma
gn
a
feu
gai
t, q
ui b
lan
he
nt
do
lore
m d
olo
re v
elis
ad
do
lest
ie c
on
um
mo
d d
olo
-
re d
el
ipit
ve
l d
olo
r se
qu
is n
on
um
ero
exe
ro d
o o
dio
od
iam
et,
se
qu
at
iust
ie d
olo
r su
stie
ve
lLo
r a
liqu
is m
olo
bo
re m
od
do
lup
tat,
vu
llam
co
nse
mag
na
com
mo
di p
sum
san
dit
iure
mag
nis
nim
est
ie t
at.
D. F
elix
Lobo
Pe
rilit
nu
llao
r se
qu
atu
e m
ing
el u
llan
he
nt
do
du
is n
ulla
alit
inci
du
i etu
er-
cip
sum
ex
eu
gai
t au
t p
rati
e v
el u
tat
aug
ait
ut
lorp
er
ad
ipis
m o
len
dip
sum
vo
lore
et
ve
lit
no
n h
en
t d
olo
re f
ac
ing
et
ad
ign
is d
o o
d e
len
t a
m, s
um
do
lob
ore
dit
no
s e
stru
d e
ros
et
aut
iliq
uam
inis
sec
te e
lis d
olo
re e
r ir
it lu
t.
D. A
lfons
o M
oren
o
La F
un
dac
ión
Ast
raZ
en
eca
ha
pro
mo
vid
o e
l diá
log
o, l
a re
fle
xió
n s
ob
re la
inve
stig
aci
ón
en
ate
nci
ón
pri
ma
ria
y la
pro
pia
inve
stig
aci
ón
. La
lab
or
de
la F
un
dac
ión
Ast
raZ
en
eca
ha
con
trib
uid
o a
me
jora
r la
co
mu
nic
aci
ón
en
-
tre
los
com
ité
s é
tico
s d
e in
vest
igac
ión
clín
ica,
inve
stig
ad
ore
s y
reg
ula
do
-
res,
a p
rom
ove
r y
da
r a
po
yo a
la in
vest
iga
ció
n e
n a
ten
ció
n p
rim
ari
a y
en
va
ria
s e
spe
cia
lida
de
s m
éd
ica
s, y
a la
fo
rma
ció
n e
n e
spe
cia
lida
de
s m
éd
i-
cas
sele
ccio
nad
as. E
stas
ac
tivi
dad
es
sue
len
te
ne
r ri
tmo
s le
nto
s, y
a p
esa
r
de
ello
en
cin
co a
ño
s se
han
po
did
o n
ota
r su
s fr
uto
s.
Joan
-Ram
on L
apor
te
Is a
dig
na
co
rtio
co
nse
cte
m v
ele
se v
elit
alis
am
ero
s n
iat.
Ut
at
volo
rpe
ros
ea
co
mm
od
io d
olo
r
ad
it, s
im e
a f
eu
mm
od
ip e
rost
isi
bla
n h
en
t a
ute
co
nse
qu
isl
do
co
nse
qu
ip e
rae
sse
qu
isi
eliq
uis
mo
lese
nt
ven
t p
rae
ssit
nu
lpu
ta t
ue
rae
s se
qu
is n
um
qu
ipsu
m d
olo
r a
cilis
i bla
co
n v
olo
bo
re v
e-
len
ibh
ex
etu
m ir
it v
ulp
uta
tum
ve
ro d
olo
re m
od
olo
bo
rtie
min
ism
o lo
bo
rtin
ve
lisis
no
nu
llao
rt.
D.ª
Carm
en M
arot
o
Lit
no
nse
qu
am
, vo
lob
ort
ing
eu
mm
y n
on
he
nt
do
lore
et,
co
re c
on
seq
ua
m, q
ua
t, q
ua
t. F
acc
um
du
ism
od
ero
s e
a ad
do
lore
do
lore
et
iure
en
isci
du
nt
vole
nit
au
tpa
t w
is a
utp
ate
m v
en
dio
nse
cte
tat.
Lo
rer
sit
wis
cid
un
t d
olo
r a
lit a
lit ir
ilisc
iliq
uis
et
pra
est
rud
te
tue
r si
m ip
sum
san
he
nim
inis
i.
Lit
no
nse
qu
am
, vo
lob
ort
ing
eu
mm
y n
on
he
nt
do
lore
et,
co
re c
on
seq
ua
m, q
ua
t, q
ua
t. F
acc
um
du
ism
od
ero
s e
a ad
do
lore
do
lore
et
iure
en
isci
du
nt
vole
nit
au
tpa
t w
is a
utp
ate
m v
en
dio
nse
cte
tat.
Lo
rer
sit
wis
cid
un
t d
olo
r al
it a
lit ir
ilisc
iliq
uis
et
pra
est
rud
te
tue
r si
m ip
sum
san
he
nim
inis
i.
D. J
ulio
Sán
chez
Fie
rro
Cin
co lí
neas
par
a ci
nco
años
orm
ació
n a
pro
fesi
on
ale
s sa
nit
ario
s
14
orm
ació
n a
pro
fesi
on
ale
s sa
nit
ario
s
15
Jorn
ada
de
pre
sent
ació
n d
el p
ro-
gram
a PA
IAP
El P
rog
ram
a A
rag
on
és
de
Inve
stig
ació
n e
n P
rim
aria
(PA
IAP
)
fue
cre
ad
o p
or
el
Inst
itu
to A
rag
on
és
de
Cie
nc
ias
de
la
Sa-
lud
(I+
CS
), co
n la
fin
alid
ad d
e g
en
era
r co
no
cim
ien
tos
úti
les
sob
re la
efi
cie
nci
a, e
fica
cia
y e
fec
tivi
da
d d
e la
s in
terv
en
cio
-
ne
s a
ctu
ale
s e
inn
ova
do
ras
en
Ate
nci
ón
Pri
ma
ria
de
Sa
lud
,
así
co
mo
pa
ra t
ran
sfe
rir
la in
form
aci
ón
ne
cesa
ria
pa
ra q
ue
aq
ue
llos
qu
e p
rove
en
y d
irig
en
los
serv
icio
s d
e S
alu
d in
te-
gre
n e
sto
s co
no
cim
ien
tos
ge
ne
rad
os
en
la p
rác
tica
clín
ica
ruti
na
ria
, co
n e
l c
on
sig
uie
nte
be
ne
fic
io p
ara
lo
s u
sua
rio
s
de
est
os
serv
icio
s.
El
22
de
fe
bre
ro t
uv
o l
ug
ar
en
el
Ce
ntr
o d
e T
ec
no
log
ías
Ava
nza
das
de
l In
stit
uto
Ara
go
né
s d
e E
mp
leo
, en
Zar
ago
za,
el
ac
to d
e p
rese
nta
ció
n d
el
PAIA
P, c
on
el
ob
jeti
vo d
e p
re-
sen
tar
est
e p
rog
ram
a a
lo
s m
iem
bro
s d
e l
a c
om
un
ida
d
cie
ntí
fic
a y
a l
a s
oc
ied
ad
en
ge
ne
ral.
El
ac
to, o
rga
niz
ad
o
po
r e
l In
stit
uto
Ara
go
né
s d
e C
ien
cia
s d
e l
a S
alu
d,
co
ntó
con
la c
ola
bo
raci
ón
de
la F
un
da
ció
n A
stra
Ze
ne
ca y
co
n la
asis
ten
cia
de
cie
nto
cin
cue
nta
pro
fesi
on
ale
s d
el á
mb
ito
de
la B
iom
ed
icin
a y
la
s C
ien
cia
s d
e l
a S
alu
d c
on
in
teré
s e
n e
l
ca
mp
o d
e l
a i
nv
est
iga
ció
n. E
l a
cto
fu
e i
na
ug
ura
do
po
r la
Co
nse
jera
de
Sa
nid
ad
de
l G
ob
iern
o d
e A
rag
ón
, Mª
Luis
a
No
en
o y
el D
ire
cto
r d
el I
nst
itu
to A
rag
on
és,
Est
eb
an d
e M
a-
nu
el K
ee
no
y. C
ab
e r
esa
lta
r la
co
nfe
ren
cia
ma
gis
tra
l im
pa
r-
tid
a p
or
la P
rof.
Ba
rba
ra S
tarfi
eld
, est
an
do
la c
lau
sura
a c
ar-
go
de
An
ton
io B
run
, Dir
ec
tor
Ge
ren
te d
el S
erv
icio
Ara
go
né
s
de
Sal
ud
.
Se
tra
ta d
el t
erc
er
pro
gra
ma
acr
ed
ita
do
po
r e
l
Inst
itu
to A
rag
on
és
de
Cie
nc
ias
de
la
Sa
lud
(I+
CS
), tr
as
el
pro
gra
ma
de
me
dic
ina
re
ge
ne
-
rati
va
y e
l p
rog
ram
a d
e i
nv
est
iga
ció
n c
ard
io-
va
scu
lar.
Cu
en
ta c
on
div
ers
as
líne
as
de
inve
s-
tig
ac
ión
, c
om
o c
án
ce
r, s
alu
d m
en
tal,
inve
stig
ació
n d
e s
erv
icio
s, p
ed
iatr
ía, e
stilo
s d
e
vid
a, i
nve
stig
aci
ón
co
mu
nit
ari
a, i
nve
stig
aci
ón
clín
ica.
, etc
.
Co
mo
co
ord
ina
do
ra d
el
Pro
gra
ma
, en
el
ac
to
de
pre
sen
taci
ón
de
sta
qu
é e
n l
os
cua
tro
añ
os
de
fu
nci
on
amie
nto
de
l mis
mo
se
ha
con
seg
ui-
do
la
ace
pta
ció
n d
e m
ás
de
ve
inte
pro
yec
tos
en
co
nv
oc
ato
ria
pú
blic
a c
om
pe
titi
va
, fu
nd
a-
me
nta
lme
nte
a t
rav
és
de
l In
stit
uto
de
Sa
lud
Ca
rlo
s III
. La
fin
an
cia
ció
n o
bte
nid
a a
tra
vés
de
est
as c
on
voca
tori
as h
a su
pe
rad
o lo
s 6
00
.00
0 €
.
La
est
rate
gia
de
l p
rog
ram
a v
a e
nc
am
ina
da
a
seg
uir
pro
mo
cio
na
nd
o la
inve
stig
aci
ón
de
sa
-
lud
en
Ate
nci
ón
Pri
mar
ia y
me
jora
r lo
s ca
nal
es
de
tra
nsf
ere
nc
ia d
e l
os
resu
lta
do
s d
e e
sta
in
-
vest
iga
ció
n.
Ro
sa M
ag
all
ón
Cord
inad
ora
del P
rogr
ama
Com
enta
rio
XII J
orna
da d
e A
ctua
lizac
ión
en M
edic
ina
Upd
ate
2007
Esta
jorn
ada
est
á d
irig
ida
pri
nci
pal
me
nte
a m
é-
dic
os
de
ate
nci
ón
pri
mar
ia e
inte
rnis
tas,
qu
ie-
ne
s, a
tra
vés
de
dife
ren
tes
exp
ert
os
y e
n u
n b
re-
ve e
spa
cio
de
tie
mp
o, r
eci
be
n u
na
co
mp
leta
exp
osi
ció
n d
e la
s u
ltim
as a
ctu
aliz
acio
ne
s p
ub
li-
cad
as e
n e
l añ
o a
nte
rio
r e
n la
s d
isti
nta
s e
spe
cia-
lidad
es
y ár
eas
te
rap
éu
tica
s. Ig
ual
me
nte
se
pre
-
sen
tan
la
s re
vis
ion
es
de
lo
s a
rtíc
ulo
s y
la
s
no
ved
ade
s ta
nto
de
me
dic
ina
pre
ven
tiva
co
mo
de
los
trat
amie
nto
s p
ara
pat
olo
gía
s cr
ón
icas
.
Est
a n
ue
va
ed
ició
n s
e c
ele
bró
el
30
de
ma
rzo
, o
rga
niz
ad
a p
or
la A
ca
de
mia
de
Cie
nc
ias
Mé
dic
as
y d
e l
a S
alu
d d
e C
ata
lu-
ña
y B
ale
are
s, y
co
n l
a c
ola
bo
rac
ión
de
la
So
cie
da
d C
ata
lan
a d
e M
ed
icin
a F
am
ilia
r y
Co
mu
nit
ari
a y
la
So
cie
da
d C
ata
lan
ob
ale
ar
de
Me
dic
ina
In
tern
a.
Po
r te
rce
r a
ño
co
n-
se
cu
tiv
o,
la F
un
da
ció
n A
str
aZ
en
ec
a e
s
un
o d
e l
os
cu
atr
o p
atr
oc
ina
do
res
de
est
a
jorn
ad
a q
ue
re
ún
e a
má
s d
e m
il e
spe
cia
-
list
as
de
ate
nc
ión
pri
ma
ria
y m
ed
icin
a i
n-
tern
a d
e C
ata
luñ
a.
Est
e a
ño
tu
vo
lu
ga
r e
n
el
Ho
tel
He
spe
ria
To
we
r d
e L
´Ho
spit
ale
t
(Ba
rce
lon
a).
17
16
17
Curs
o Bá
sico
de
Met
odol
ogía
de
la In
vest
igac
ión
Est
e c
urs
o e
s im
pa
rtid
o p
or
los
resp
on
sab
les
de
ap
oyo
me
tod
oló
gic
o d
el
Inst
itu
to A
rag
o-
né
s d
e C
ien
cia
s d
e la
Sa
lud
(I+
CS
) y
tie
ne
un
a
du
raci
ón
de
cin
cue
nta
ho
ras.
Re
aliz
ad
o c
on
el
fin
de
intr
od
uci
r a
los
pro
fesi
on
ale
s e
n lo
s fu
n-
da
me
nto
s y
ap
lic
ac
ion
es
de
la
me
tod
olo
gía
de
la in
vest
iga
ció
n m
ed
ian
te u
n c
urs
o b
ási
co
teó
rico
-prá
cti
co, s
e c
ele
bró
du
ran
te e
l me
s d
e
ab
ril,
y e
stu
vo
de
stin
ad
o a
mé
dic
os
y p
rofe
-
sio
na
les
san
ita
rio
s d
e A
rag
ón
co
n i
nq
uie
tud
inve
stig
ad
ora
qu
e q
uis
iero
n c
on
oce
r lo
s co
n-
ce
pto
s fu
nd
am
en
tale
s d
e l
a m
eto
do
log
ía d
e
la in
vest
igac
ión
.
Map
a d
e Co
noc
imie
nto
en
Ate
nció
n Pr
imar
ia e
n la
Co-
mun
idad
de
Mad
rid
La
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a h
a fi
na
nc
iad
o e
l
de
sarr
ollo
de
l p
roye
cto
de
un
a a
plic
ac
ión
in-
form
áti
ca
pa
ra la
ela
bo
rac
ión
de
un
Ma
pa
de
Co
no
cim
ien
to e
n A
ten
ció
n P
rim
ari
a e
n l
a
Co
mu
nid
ad
de
Ma
dri
d (
MA
PAP
) q
ue
cu
en
ta
co
n e
l a
po
yo d
e l
a A
ge
nc
ia L
aín
En
tra
lgo
, or-
ga
nis
mo
de
la
Co
mu
nid
ad
de
Ma
dri
d e
nc
ar-
ga
do
de
de
sarr
oll
ar
un
a a
de
cu
ad
a p
rom
o-
ció
n,
ord
en
ac
ión
, c
oo
rdin
ac
ión
, g
est
ión
,
ev
alu
ac
ión
y a
cre
dit
ac
ión
de
to
da
s la
s a
cti
vi-
da
de
s d
e f
orm
ac
ión
e i
nv
est
iga
ció
n e
n C
ien
-
cia
s d
e la
Sa
lud
.
El p
roye
cto
MA
PAP
tie
ne
el o
bje
tivo
de
ob
te-
ne
r u
n m
ayo
r re
nd
imie
nto
de
los
recu
rso
s h
u-
ma
no
s co
n lo
s q
ue
cu
en
ta la
Ate
nci
ón
Pri
ma-
ria
en
la C
om
un
ida
d d
e M
ad
rid
a t
ravé
s d
e u
n
me
jor
co
no
cim
ien
to d
el
pe
rfil
e i
nte
rese
s d
e
sus
tra
ba
jad
ore
s. S
e p
lan
tea
ac
ce
de
r a
est
e
ob
jeti
vo m
ed
ian
te e
l de
sarr
ollo
de
un
a a
plic
a-
ció
n in
form
áti
ca q
ue
re
coja
da
tos
de
lo
s p
ro-
fesi
on
ale
s e
n c
ua
nto
a i
nv
est
iga
ció
n, f
orm
a-
ció
n, c
alid
ad
e in
tere
ses.
Cab
e r
esa
ltar
, ad
em
ás, l
os
sig
uie
nte
s o
bje
tivo
s
esp
ecí
fico
s d
el p
roye
cto
MA
PAP
:
— D
ise
ña
r u
na
ap
lic
ac
ión
in
form
áti
ca
ág
il,
fun
cio
na
l y
fle
xib
le a
da
pta
da
a A
ten
ció
n P
ri-
ma
ria
qu
e i
nte
gre
la
la
bo
r d
e l
os
dis
po
siti
vos
de
fo
rma
ció
n, i
nve
stig
aci
ón
y c
alid
ad
en
ca
da
áre
a s
an
ita
ria
.
— E
lab
ora
r u
n m
ap
a d
e c
on
oc
imie
nto
en
Ate
nc
ión
Pri
ma
ria
qu
e p
erm
ita
la
id
en
tifi
ca
-
ció
n d
e la
s p
ers
on
as
má
s id
ón
ea
s p
ara
la r
ea
li-
zaci
ón
de
de
term
ina
da
s a
cti
vid
ad
es.
— E
valu
ar y
cu
anti
fica
r la
s ac
tivi
dad
es
qu
e f
a-
vore
cen
la g
est
ión
de
l co
no
cim
ien
to e
n A
ten
-
ció
n P
rim
ari
a e
n l
os
ám
bit
os
de
Fo
rma
ció
n,
Inve
stig
ació
n y
Cal
idad
.
Me
rcè
Ba
lce
lls
Ger
ente
de
la F
unda
ción
Aca
dem
ia.
Com
enta
rio
El 3
0 d
e m
arz
o d
e 2
00
7 s
e c
ele
bra
ron
en
Ba
r-
celo
na
, la
s X
II Jo
rna
da
s U
P-D
AT
E A
ctu
aliz
aci
ón
en
Me
dic
ina
, q
ue
so
n u
n r
efe
ren
te p
ara
lo
s
mé
dic
os
de
Me
dic
ina
Fam
iliar
y c
om
un
itar
ia y
los
esp
ec
iali
sta
s e
n M
ed
icin
a I
nte
rna
. E
sta
s
Jorn
ad
as
ofr
ece
n c
ad
a a
ño
un
re
sum
en
de
las
no
ve
da
de
s e
n d
iag
nó
stic
o y
tra
tam
ien
to d
e
dif
ere
nte
s p
ato
log
ías
sele
ccio
nad
as p
or
el c
o-
mit
é c
ien
tífi
co
y q
ue
ha
n s
ido
re
vis
ad
as
po
r
exp
ert
os
esp
eci
alis
tas
en
la m
ate
ria
. La
Jo
rna
-
da
de
l 2
00
7 s
e c
ele
bró
en
el
Ho
tel
He
spe
ria
Tow
er,
un
ho
tel r
eci
en
tem
en
te in
aug
ura
do
en
la e
ntr
ada
de
la c
iud
ad d
e B
arce
lon
a, c
on
un
a
asis
ten
cia
de
14
63
pro
fesi
on
ale
s.
Co
mo
en
otr
as
ed
icio
ne
s se
re
ali
zaro
n e
n-
cu
est
as
a l
os
asi
ste
nte
s p
ara
co
no
ce
r e
l g
ra-
do
de
sa
tisf
ac
ció
n y
alc
an
ce
de
lo
s o
bje
tiv
os
po
r su
pa
rte
. E
ste
añ
o l
as
resp
ue
sta
s re
cib
i-
da
s c
orr
esp
on
de
n a
l 2
9,8
3 %
de
lo
s c
on
gre
-
sist
as,
de
lo
s q
ue
un
74
,81
% s
on
asi
du
os
asi
ste
nte
s a
la
s m
ism
as.
La
va
lora
ció
n g
lob
al
fue
de
l 4,3
% s
ob
re u
n t
ota
l de
5 lo
qu
e s
ign
i-
fic
a u
n a
lto
niv
el
de
va
lora
ció
n s
ob
re e
l c
on
-
ten
ido
cie
ntí
fic
o d
el a
cto
.
De
las
en
cu
est
as
tam
bié
n s
e d
esp
ren
de
qu
e
los
asi
ste
nte
s so
n d
e u
na
ed
ad
co
mp
ren
di-
da
en
tre
los
31
y 4
0 a
ño
s, y
ma
yori
tari
am
en
-
te,
un
84
%,
co
rre
spo
nd
en
a l
a e
spe
cia
lid
ad
de
Me
dic
ina
Fa
mil
iar
y C
om
un
ita
ria
co
n u
na
exp
eri
en
cia
pro
fesi
on
al
en
tre
1 y
5 a
ño
s. E
s-
te p
erf
il d
e p
ers
on
a j
ov
en
no
s d
a u
na
id
ea
de
l é
xit
o d
el
ac
to,
ya
qu
e r
ep
rese
nta
pa
ra
los
jóv
en
es
pro
fesi
on
ale
s u
na
fo
rma
ció
n
co
nti
nu
ad
a p
erm
an
en
te q
ue
me
jora
el
ni-
ve
l d
e c
on
oc
imie
nto
s, l
o c
ua
l re
pe
rcu
te, s
in
du
da
, d
e f
orm
a n
ota
ble
en
el
niv
el
de
ca
li-
da
d d
e l
a a
sist
en
cia
en
lo
s c
en
tro
s d
e s
alu
d
de
la
po
bla
ció
n.
Los
tem
as
tra
tad
os
ha
n s
ido
Ac
tua
liza
cio
ne
s
en
: Fa
rma
co
log
ía, E
nd
oc
rin
olo
gía
( D
iab
ete
s
y S
índ
rom
e M
eta
bó
lic
a),
En
ferm
ed
ad
es
In-
fec
cio
sas,
Ne
uro
log
ía, D
ige
sto
log
ía, P
siq
uia
-
tría
y C
ard
iolo
gía
Y e
n e
l ap
art
ad
o d
e r
ev
isio
ne
s se
ha
n t
rata
do
los
tem
as
de
: la
se
gu
rid
ad
de
lo
s p
ac
ien
tes,
Re
ha
bil
ita
ció
n, M
éd
ico
s e
nfe
rmo
s, C
on
sejo
s
al v
iaje
ro y
me
did
as
pre
ve
nti
va
s
La
va
lora
ció
n d
e l
as
en
cu
est
as
en
ca
da
un
o
de
lo
s te
ma
s tr
ata
do
s h
a s
eg
uid
o l
a t
ón
ica
ge
ne
ral
de
alt
a v
alo
rac
ión
, y
pa
ra e
l p
róx
i-
mo
añ
o s
e h
an
pro
pu
est
o l
os
sig
uie
nte
s
ap
art
ad
os:
El
ab
uso
de
la
s d
rog
as
y e
l a
lco
ho
l y
su
im
-
pa
cto
y g
est
ión
en
Ate
nc
ión
Pri
ma
ria
, En
fer-
me
da
de
s e
me
rge
nte
s, C
om
o a
bo
rda
r e
l d
o-
lor
en
Ate
nc
ión
Pri
ma
ria
y E
vid
en
cia
s e
n
Me
dic
ina
alt
ern
ati
va
s
Co
mo
ca
da
añ
o, e
l C
om
ité
Cie
ntí
fic
o e
va
lua
-
rá la
s p
rop
ue
sta
s re
cib
ida
s y
los
nu
ev
os
av
an
-
ce
s e
n m
ed
icin
a d
e i
nte
rés
pa
ra l
os
pro
fesi
o-
na
les
san
ita
rio
s, t
an
to e
n d
iag
nó
stic
o c
om
o
en
tra
tam
ien
to,
pa
ra p
rep
ara
r la
s p
róx
ima
s
jorn
ad
as.
Es
de
de
sta
ca
r la
im
po
rta
nte
pa
rtic
ipa
ció
n
de
la
s e
mp
resa
s c
ola
bo
rad
ora
s y
de
la
s in
s-
titu
cio
ne
s sa
nit
ari
as
qu
e d
an
so
po
rte
a e
ste
ac
to, c
on
scie
nte
s d
e l
a i
mp
ort
an
cia
qu
e t
ie-
ne
la
fo
rma
ció
n p
ara
to
do
s lo
s p
rofe
sio
na
-
les
de
la
sa
lud
, y t
am
bié
n p
ara
la
sa
lud
de
la
po
bla
ció
n e
n n
ue
stro
pa
ís.
De
sta
ca
nd
o e
n
esp
ec
ial,
co
mo
ca
da
añ
o,
la c
ola
bo
rac
ión
y
el
sop
ort
e d
el
Gru
po
de
Pa
rtn
ers
hip
s d
e l
as
Jorn
ad
as.
18
19
La g
est
ión
de
l co
no
cim
ien
to c
on
sist
e e
n g
ran
me
did
a e
n u
na
ge
stió
n e
stra
tég
ica
de
l c
ap
i-
tal
inte
lec
tua
l e
n u
na
org
an
iza
ció
n, c
on
la
fi-
na
lida
d d
e a
ña
dir
va
lor
a l
os
pro
du
cto
s y
ser-
vic
ios
qu
e o
fre
ce
la
org
an
iza
ció
n e
n e
l
me
rca
do
y d
e d
ife
ren
cia
rlo
s c
om
pe
titi
va
-
me
nte
. El
ám
bit
o s
an
ita
rio
no
es
aje
no
a e
sta
co
rrie
nte
de
ge
stió
n: d
e h
ec
ho
, lo
s se
rvic
ios
san
ita
rio
s e
n g
en
era
l, p
or
su n
atu
rale
za y
fu
n-
ció
n, c
on
stit
uye
n u
n e
jem
plo
de
org
an
iza
cio
-
ne
s in
ten
siv
as
en
co
no
cim
ien
to. N
o o
bst
an
te,
en
el
en
torn
o s
an
ita
rio
se
pro
du
ce u
na
sit
ua
-
ció
n p
ara
dó
jica
: la
s o
rga
niz
ac
ion
es
san
ita
ria
s
se c
on
sid
era
n e
jem
plo
s d
e g
est
ión
de
l co
no
-
cim
ien
to (
org
an
iza
cio
ne
s q
ue
ba
san
su
éxi
to
en
la in
form
aci
ón
, co
mp
ue
sta
s p
or
un
nú
me
-
ro g
ran
de
de
tra
ba
jad
ore
s “d
e b
ase
” e
spe
cia
-
lista
s e
n l
o q
ue
ha
ce
n y
ca
ren
tes
de
ma
nd
os
inte
rme
dio
s) y
sin
em
ba
rgo
la g
est
ión
de
l ca
-
pit
al
inte
lec
tua
l e
s p
rác
tic
am
en
te n
ula
. E
n
ge
ne
ral,
exi
ste
un
de
sco
no
cim
ien
to d
el
cap
i-
tal
inte
lec
tua
l c
on
el
qu
e c
ue
nta
n l
as
org
an
i-
zac
ion
es
san
ita
ria
s y
a q
ue
la
s G
ere
nc
ias
dis
-
po
ne
n,
en
el
me
jor
de
lo
s c
aso
s, d
e d
ato
s
exc
lusi
va
me
nte
cu
an
tita
tiv
os
sob
re s
us
pro
-
fesi
on
ale
s y
las
ac
tiv
ida
de
s q
ue
re
aliz
an
, pe
ro
se d
esc
on
oc
e s
u f
orm
ac
ión
, in
tere
ses
y o
tra
s
ac
tiv
ida
de
s c
om
ple
me
nta
ria
s d
esa
rro
lla
da
s
po
r lo
s p
rofe
sio
na
les.
En
el
ca
so d
e l
a A
ten
-
ció
n P
rim
ari
a (
AP
), e
ntr
e l
as
ca
usa
s d
e l
o a
n-
teri
or
jue
ga
un
pa
pe
l im
po
rta
nte
su
est
ruc
tu-
ra, y
a q
ue
la d
isp
ers
ión
ge
og
ráfi
ca p
red
isp
on
e
a u
na
fa
lta
de
co
mu
nic
ac
ión
im
po
rta
nte
en
-
tre
lo
s p
rofe
sio
na
les
de
dis
tin
tos
ce
ntr
os
y
en
tre
est
os
y la
ge
ren
cia
, lo
qu
e h
ace
dif
ícil
la
pa
rtic
ipa
ció
n d
e l
os
pro
fesi
on
ale
s e
n p
roye
c-
tos
com
un
es.
Ad
em
ás,
mie
ntr
as
qu
e e
n A
ten
-
ció
n E
spe
cia
liza
da
el
co
no
cim
ien
to e
in
tere
-
ses
de
los
pro
fesi
on
ale
s v
ien
en
de
term
ina
do
s
ma
yo
rme
nte
po
r la
esp
ec
iali
da
d,
en
AP
su
s
pro
fesi
on
ale
s re
ali
zan
un
a a
ten
ció
n i
nte
gra
l
de
l p
aci
en
te y
no
re
sult
a t
an
ev
ide
nte
de
tec
-
tar
las
áre
as
en
la
s q
ue
ca
da
pro
fesi
on
al
pu
e-
de
ap
ort
ar
ma
yo
r v
alo
r a
la
org
an
iza
ció
n n
i
cuá
les
son
su
s p
refe
ren
cia
s.
La
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a h
a f
ina
nc
iad
o e
l
de
sarr
ollo
de
un
a a
plic
ac
ión
in
form
áti
ca
qu
e
pe
rmit
a l
a e
lab
ora
ció
n d
e u
n m
ap
a d
e c
on
o-
cim
ien
to e
n A
ten
ció
n P
rim
ari
a e
n la
Co
mu
ni-
da
d d
e M
ad
rid
in
teg
ran
do
lo
s d
ato
s d
e l
os
pro
fesi
on
ale
s d
e A
P e
n c
ua
nto
a i
nv
est
iga
-
ció
n, f
orm
ac
ión
, ca
lid
ad
e i
nte
rese
s. S
e t
rata
de
lo
gra
r la
id
en
tifi
ca
ció
n d
e l
as
pe
rso
na
s
qu
e p
or
sus
co
no
cim
ien
tos
o m
oti
va
cio
ne
s
sea
n l
as
pe
rso
na
s m
ás
idó
ne
as
pa
ra p
art
ici-
pa
r e
n d
ete
rmin
ad
as
tare
as
de
fo
rma
ció
n,
pro
yec
tos
de
in
ve
stig
ac
ión
, en
sayo
s c
línic
os,
co
mis
ion
es,
gru
po
s d
e t
rab
ajo
, etc
. Est
e p
ro-
yec
to f
ac
ilita
ría
la
ge
stió
n d
el
co
no
cim
ien
to,
pe
rmit
ien
do
ob
ten
er
un
ma
yor
ren
dim
ien
to
de
los
recu
rso
s h
um
an
os
dis
po
nib
les
en
ca
da
áre
a s
an
ita
ria
, gra
cia
s a
un
me
jor
con
oci
mie
n-
to d
el p
erfi
l e in
tere
ses
de
su
s tr
ab
aja
do
res.
Mir
eia
Ca
nte
ro
Falta
Car
go
Com
enta
rio
Aul
a I+
I de
Inve
stig
ació
n e
Info
rmát
ica
Este
pro
yect
o c
on
sist
e e
n u
no
s ta
llere
s p
ráct
ico
s
inte
ract
ivo
s d
ed
icad
os
a la
ad
qu
isic
ión
o m
ejo
ra
de
las
hab
ilid
ade
s in
form
átic
as y
me
tod
oló
gic
as
ne
cesa
rias
par
a la
inve
stig
ació
n c
línic
a ap
licad
a
en
el t
err
en
o d
e la
ate
nci
ón
prim
aria
de
la s
alu
d y
sim
ult
áne
ame
nte
su
co
mu
nic
ació
n a
la c
om
un
i-
dad
cie
ntí
fica.
La F
un
dac
ión
co
lab
oró
co
n la
So
cie
dad
Esp
año
la
de
Me
dic
ina
Ge
ne
ral (
SEM
G)
en
la o
rgan
izac
ión
de
est
as a
ula
s e
n e
l mar
co d
el X
IV C
on
gre
so N
a-
cio
nal
de
dic
ha
Soci
ed
ad y
de
l VIII
Inte
rnac
ion
al
de
la M
ed
icin
a G
en
era
l Esp
año
la, c
ele
bra
do
s e
n
Sala
man
ca, d
el 1
3 a
l 16
de
jun
io. F
ue
ron
imp
arti
-
do
s p
or l
os
do
cto
res
Pila
r Ro
dríg
ue
z Le
do
y Á
ng
el
Mo
dre
go
, de
l Gru
po
de
Tra
baj
o d
e M
eto
do
log
ía
y A
po
yo a
la In
vest
igac
ión
(MA
I) d
e la
SEM
G.
Intr
oduc
ción
a la
Inve
stig
a-ci
ón C
línic
a (3
ª edi
ción
). Cu
rso
de V
eran
o 20
07 d
e la
U
nive
rsid
ad d
e A
lcal
á de
H
enar
es
De
ntr
o d
e lo
s C
urs
os
de
Ve
ran
o d
e la
Un
ive
rsi-
da
d d
e A
lca
lá d
e H
en
are
s d
el a
ño
20
07
, se
ha
pa
tro
cin
ad
o l
a t
erc
era
ed
ició
n d
el
cu
rso
de
-
no
min
ad
o “
Intr
od
uc
ció
n a
la
In
ve
stig
ac
ión
Clín
ica”
, qu
e h
a c
on
tad
o c
om
o D
ire
cto
res
de
l
mis
mo
co
n lo
s D
eca
no
s d
e la
Fa
cult
ad
de
Fa
r-
ma
cia
, Fid
el
Ort
eg
a y
de
la
Fa
cult
ad
de
Me
di-
cin
a, J
osé
Vic
en
te S
az.
El c
urs
o s
e c
ele
bró
du
ran
te la
se
ma
na
de
l 2 a
l
6 d
e j
ulio
y g
ozó
de
un
a e
no
rme
ac
ep
tac
ión
,
ya
qu
e s
e i
nsc
rib
iero
n s
ete
nta
alu
mn
os
de
me
dic
ina
, fa
rma
cia
, bio
log
ía y
qu
ímic
a, o
bli
-
ga
nd
o a
ce
rra
r e
l cu
po
do
s se
ma
na
s a
nte
s d
e
su in
icio
de
bid
o a
l alt
a in
teré
s d
e lo
s e
stu
dia
n-
tes
en
asi
stir
al
mis
mo
, lo
qu
e h
a h
ec
ho
qu
e
ca
da
añ
o s
e h
ay
a d
eb
ido
in
cre
me
nta
r e
l n
ú-
me
ro d
e p
laza
s.
El
pro
gra
ma
in
clu
ye a
spe
cto
s b
ási
co
s d
e l
as
no
rma
s d
e b
ue
na
prá
cti
ca c
línic
a, m
eto
do
lo-
gía
de
lo
s e
nsa
yos
clín
ico
s, d
e s
u l
eg
isla
ció
n,
asp
ec
tos
éti
cos,
así
co
mo
su
de
sarr
ollo
en
pa-
cie
nte
s d
e a
ten
ció
n p
rim
ari
a.
20
Com
enta
rio
21
La E
valu
ació
n en
los
prog
ra-
mas
de
inve
stig
ació
n d
el
Fon
do
de
In
vest
iga
ció
n Sa
nita
ria:
Eva
luac
ión
estr
a-té
gica
, est
ruct
uras
de
inve
s-ti
gac
ión
co
oper
ativ
a y
es-
tru
ctu
ras
cie
ntí
fica
s.
XV
III E
scue
la d
e V
eran
o d
e Sa
lud
Públ
ica
Co
n e
l o
bje
tiv
o d
e a
um
en
tar
el
ca
ud
al
de
co
no
cim
ien
tos
sob
re e
l p
roc
eso
de
ev
alu
a-
ció
n d
e l
as
est
ruc
tura
s d
e i
nv
est
iga
ció
n
co
op
era
tiv
a,
la e
va
lua
ció
n e
stra
tég
ica
y d
e
op
ort
un
ida
d, s
e o
rga
niz
ó e
ste
pro
gra
ma
en
el
qu
e s
e r
ev
isa
ron
la
s R
ED
ES
y l
os
CIB
ER
y
las
nu
ev
as
est
rate
gia
s d
e e
va
lua
ció
n d
e l
os
pro
gra
ma
s d
e f
om
en
to a
la
in
ve
stig
ac
ión
,
de
ntr
o d
e l
a X
VII
I E
scu
ela
de
Ve
ran
o d
e S
a-
lud
Pú
bli
ca
qu
e o
rga
niz
a e
l C
on
sell
In
sula
r
de
Me
no
rca
en
el
La
za
reto
de
Ma
ó,
qu
e
cu
mp
lió
en
est
a o
ca
sió
n s
u b
ice
nte
na
rio
.
Tu
vo
lu
ga
r lo
s d
ías
19
, 2
0 y
21
de
se
pti
em
-
bre
, fr
uto
de
un
co
nv
en
io d
e c
ola
bo
rac
ión
co
n e
l In
stit
ut
Me
no
rqu
í d
’Est
ud
is y
el
Inst
i-
tuto
Na
cio
na
l d
e S
alu
d C
arl
os
III,
de
pe
n-
die
nte
de
l M
inis
teri
o d
e S
an
ida
d y
Co
nsu
-
mo
. El d
ire
cto
r d
el c
urs
o f
ue
Jo
aq
uín
Are
na
s,
Su
bd
ire
cto
r g
en
era
l d
e E
va
lua
ció
n y
Fo
-
me
nto
de
la
In
ve
stig
ac
ión
de
l In
stit
uto
de
Sa
lud
Ca
rlo
s II
I.
Curs
o Su
peri
or d
e M
etod
o-lo
gía
de la
Inve
stig
ació
n.
(2ª E
dici
ón)
El
Cu
rso
Su
pe
rio
r d
e m
eto
do
log
ía d
e l
a I
n-
ve
stig
ac
ión
es
un
cu
rso
vir
tua
l de
tre
scie
nta
s
ho
ras
lec
tiv
as
qu
e c
on
tó c
on
un
a p
art
icip
a-
ció
n d
e d
osc
ien
tos
do
s a
lum
no
s in
scri
tos
de
los
qu
e fi
na
lme
nte
cie
nto
ve
inti
dó
s a
lum
no
s
log
raro
n s
up
era
rlo
. La
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
e-
ca
ha
co
pa
tro
cin
ad
o e
ste
cu
rso
vir
tua
l, q
ue
ha
sid
o o
rga
niz
ad
o p
or
la F
un
da
ció
n p
ara
la
form
ac
ión
de
la
Org
an
iza
ció
n M
ed
ica
Co
le-
gia
l (
FfO
MC
) y
el
Inst
itu
to d
e S
alu
d C
arl
os
III
y c
uya
ed
ició
n fi
na
lizó
en
oc
tub
re.
Du
ran
te l
os
tre
s p
rim
ero
s m
ese
s d
e 2
00
8, s
e
pro
ce
de
a u
na
re
vis
ión
de
co
nte
nid
os
y p
ro-
feso
res
co
n l
a i
nte
nc
ión
de
do
tar
a e
ste
cu
r-
so d
e u
na
ma
yo
r in
tera
cti
vid
ad
co
mo
re
s-
pu
est
a a
las
en
cu
est
as
de
ca
lida
d q
ue
se
ha
n
rea
liza
do
.
Jesú
s L
oza
no
Dire
ctor
de
la F
FOM
C
Ha
fin
ali
zad
o l
a s
eg
un
da
ed
ició
n d
el
Cu
rso
Su
pe
rio
r d
e M
eto
do
log
ía d
e l
a I
nve
stig
aci
ón
,
con
un
a d
ura
ció
n d
e 3
00
ho
ras
lec
tiv
as
e im
-
par
tid
o m
ed
ian
te la
me
tod
olo
gía
on
-lin
e. E
sta
dir
igid
o a
tit
ula
do
s u
niv
ers
ita
rio
s e
n M
ed
icin
a
y C
iru
gía
y o
tro
s ti
tula
do
s su
pe
rio
res,
co
n i
n-
teré
s e
n e
l á
mb
ito
de
la
in
ve
stig
ac
ión
y q
ue
pre
ste
n s
erv
icio
s e
n á
rea
s d
e s
alu
d o
ce
ntr
os
ho
spit
alar
ios.
Al
igu
al
qu
e e
n l
as
an
teri
ore
s e
dic
ion
es,
ha
sid
o o
rga
niz
ad
o p
or
la F
un
da
ció
n p
ara
la
Fo
rma
ció
n d
e l
a O
rga
niz
ac
ión
Mé
dic
a C
o-
leg
ial
(uti
liza
nd
o p
ara
ell
o s
u p
rop
io c
am
-
pu
s v
irtu
al)
, a
va
lad
o p
or
la E
scu
ela
Na
cio
-
na
l de
Sa
nid
ad
de
l In
stit
uto
de
Sa
lud
Ca
rlo
s
III
(qu
e a
de
má
s p
art
icip
a e
n l
a f
ina
nc
ia-
ció
n)
y a
cre
dit
ad
o c
on
57
,2 c
réd
ito
s p
or
el
Sis
tem
a d
e A
cre
dit
ac
ión
de
la
Fo
rma
ció
n
Me
dic
a C
on
tin
ua
da
( S
EA
FO
RM
EC
). E
s a
sí
mis
mo
im
po
rta
nte
de
sta
ca
r la
co
lab
ora
-
ció
n e
n l
a r
ea
liza
ció
n d
el
Cu
rso
de
la
Fu
n-
da
ció
n A
stra
Ze
ne
ca
.
El
ob
jeti
vo
ge
ne
ral
de
l c
urs
o e
ra p
rov
ee
r y
ad
iest
rar
en
los
mé
tod
os
y t
éc
nic
as
ele
me
n-
tale
s p
ara
po
de
r re
ali
zar
inv
est
iga
ció
n p
ro-
pia
, m
ien
tra
s q
ue
lo
s o
bje
tiv
os
esp
ec
ífic
os
era
n:
1 D
ise
ña
r y
eje
cu
tar
dis
tin
tos
tip
os
de
es-
tud
ios
clí
nic
o-e
pid
em
ioló
gic
os
seg
ún
el
fin
de
la
in
ve
stig
ac
ión
o e
l m
od
elo
ele
gid
o.
2 Id
en
tifi
car,
acc
ed
er
y u
tiliz
ar
las
pri
nci
pa
les
fue
nte
s d
e i
nfo
rma
ció
n e
n i
nv
est
iga
ció
n
san
ita
ria
.
22
23
3 Co
mp
ren
de
r lo
s c
on
ce
pto
s m
eto
do
lóg
i-
cos
y e
sta
dís
tico
s (d
esc
rip
ció
n, i
nfe
ren
cia
)
en
los
qu
e s
e b
asa
el m
éto
do
de
inve
stig
a-
ció
n a
plic
ado
a la
clín
ica.
4 Fa
vo
rec
er
la v
alo
rac
ión
y u
tiliz
ac
ión
de
la
me
jor
info
rma
ció
n c
ien
tífi
ca
y s
an
ita
ria
dis
po
nib
le (
ev
alu
ac
ión
de
la
lit
era
tura
cie
ntí
fic
a).
5 Ad
iest
rar
en
la r
eu
tiliz
ació
n y
ap
licac
ión
de
l
con
oci
mie
nto
de
riva
do
de
la in
vest
igac
ión
.
6 Ca
pa
cit
ar
a l
os
asi
ste
nte
s p
ara
dis
eñ
ar
un
pro
yec
to d
e in
vest
iga
ció
n p
rop
io p
ara
se
r
pre
sen
tad
o a
un
a ag
en
cia
de
inve
stig
ació
n
(eva
luac
ión
ext
ern
a).
— D
ire
cc
ión
Ac
ad
ém
ica
: D
r. D
. A
gu
stín
Gó
-
me
z d
e l
a C
ám
ara
. Un
ida
d d
e I
nv
est
iga
ció
n,
Ho
spit
al 1
2 d
e O
ctu
bre
.
— D
ire
cció
n In
stit
uci
on
al:
D
r. D
. Jo
aq
uín
Are
na
s. S
ub
dir
ec
tor
Ge
ne
-
ral
de
Ev
alu
ac
ión
y F
om
en
to d
e l
a I
nv
es-
tig
ac
ión
de
l In
stit
uto
de
Sa
lud
Ca
rlo
s II
I
(IS
CII
I)
D
r. D
. Je
sús
Loza
no
. Dir
ec
tor
de
la
Fu
nd
a-
ció
n p
ara
la
Fo
rma
ció
n e
In
vest
iga
ció
n d
e
la O
rgan
izac
ión
Me
dic
o C
ole
gia
l (O
MC
)
D
ª C
arm
en
Go
nzá
lez.
Co
ord
ina
do
ra G
en
e-
ral d
e la
Fu
nd
ació
n A
stra
Ze
ne
ca.
Los
da
tos
má
s d
est
aca
do
s d
e la
pre
sen
te e
di-
ció
n s
on
:
— F
ech
a d
e r
eal
izac
ión
: de
l 16
de
oc
tub
re d
el
20
06
al 5
de
oc
tub
re d
e 2
00
7.
— A
lum
no
s in
scri
tos:
20
2
— A
lum
no
s q
ue
ha
n p
art
icip
ad
o e
n e
l c
ur-
so: 1
92
— A
lum
no
s q
ue
no
ha
n p
art
icip
ad
o n
i h
an
acce
did
o n
un
ca a
l cam
pu
s: 1
0 a
lum
no
s
— A
lum
no
s q
ue
ha
n s
up
era
do
el
cu
rso
: 12
2
alu
mn
os
— A
lum
no
s q
ue
ha
n c
um
pli
me
nta
do
la
En
-
cue
sta
de
Sat
isfa
cció
n: 7
8 (
la v
alo
raci
ón
de
Cu
rso
ba
sad
o e
n la
s e
ncu
est
as
de
sa
tisf
ac-
ció
n h
a si
do
en
ge
ne
ral m
uy
po
siti
va).
V Jo
rnad
a de
Inve
stig
ador
es
de la
AG
ICA
P
La A
GIC
AP
es
la A
ge
nci
a d
e G
est
ión
de
Inve
sti-
gac
ión
Clín
ica
en
Ate
nci
ón
Pri
mar
ia, o
rgan
iza
-
ció
n q
ue
de
ntr
o d
el m
arco
de
l In
stit
uto
de
In-
vest
iga
ció
n e
n A
ten
ció
n P
rim
ari
a J
ord
i Go
l se
de
dic
a a
la g
est
ión
y p
rom
oci
ón
de
los
en
sayo
s
clí
nic
os
co
n f
árm
ac
os
en
ate
nc
ión
pri
ma
ria
,
con
co
be
rtu
ra e
n e
l te
rrit
ori
o d
e C
atal
uñ
a. E
l 29
de
no
vie
mb
re, c
om
o c
ad
a a
ño
y e
n c
ola
bo
ra-
ció
n c
on
la F
un
dac
ión
Ast
raZ
en
eca
, la
Ag
en
cia
de
In
vest
iga
ció
n A
GIC
AP
re
un
ió a
su
s in
vest
i-
ga
do
res
pa
ra m
ejo
rar
su f
orm
aci
ón
en
asp
ec
-
tos
rela
cio
nad
os
con
la in
vest
igac
ión
.
Est
a J
orn
ad
a d
e In
vest
iga
do
res
con
sist
e e
sen
-
cia
lme
nte
en
un
inte
rca
mb
io d
e e
xpe
rie
nci
as
y d
e p
rob
lem
as
com
un
es
pa
ra f
aci
lita
r u
n c
o-
no
cim
ien
to m
utu
o e
ntr
e s
us
mie
mb
ros.
Co
-
mo
no
ved
ade
s e
n s
u á
mb
ito
, est
e a
ño
se
pre
-
sen
tó u
n d
eb
ate
so
bre
la E
ntr
evi
sta
Clín
ica
en
Inve
stig
aci
ón
y u
n T
alle
r d
e V
alid
aci
ón
de
In
s-
tru
me
nto
s d
e M
ed
ida
.
Curs
o de
Esp
ecia
lizac
ión
en
el S
ecto
r Far
mac
éuti
co
Insc
rito
de
ntr
o d
el
ma
rco
de
l M
ást
er
de
ec
o-
no
mía
Ind
ust
rial
de
la U
niv
ers
idad
Car
los
III d
e
Ma
dri
d, e
ste
cu
rso
, qu
e c
ue
nta
co
n la
co
lab
o-
rac
ión
de
la
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a,
qu
iere
tra
nsm
itir
un
co
no
cim
ien
to p
rec
iso
de
l fu
n-
cio
na
mie
nto
de
l se
cto
r fa
rma
cé
uti
co
, en
Es-
pañ
a y
a e
scal
a in
tern
acio
nal
, y a
lgu
nas
he
rra-
mie
nta
s in
dis
pe
nsa
ble
s p
ara
alc
an
zarl
o. E
ste
curs
o s
e in
ició
el 1
8 d
e o
ctu
bre
de
20
07
, ab
ar-
ca
nd
o t
od
o e
l a
ño
ac
ad
ém
ico
20
07
-20
08
y
con
sta
de
cie
nto
die
z h
ora
s le
cti
vas.
24
25
Cáte
dra
Ast
raZe
neca
de
In-
vest
igac
ión
de
Res
ulta
dos
en
Sal
ud
de
la U
niv
ersi
tat
Jaum
e I
Est
a C
áte
dra
, fru
to d
e u
n c
on
ve
nio
de
co
la-
bo
rac
ión
co
n l
a U
niv
ers
ita
t Ja
um
e I
, e
s la
pri
me
ra d
e e
sta
un
ive
rsid
ad
en
el
ám
bit
o
de
las
Cie
nc
ias
de
la S
alu
d e
inic
ia e
l ca
min
o
pa
ra q
ue
la
un
ive
rsid
ad
ca
ste
llo
ne
nse
pro
-
fun
dic
e e
n e
sta
s á
rea
s d
e c
on
oc
imie
nto
.
Est
e a
cu
erd
o e
sta
ble
ció
la
cre
ac
ión
de
un
a
un
ida
d d
ed
ica
da
a l
a f
orm
ac
ión
, de
ba
te, r
e-
fle
xió
n e
in
ve
stig
ac
ión
en
ac
tiv
ida
de
s re
la-
cio
na
da
s c
on
la I
nv
est
iga
ció
n d
e R
esu
lta
do
s
en
Sa
lud
y F
árm
ac
oe
co
no
mía
. Po
r o
tro
la
do
,
a t
rav
és
de
est
a n
ue
va
Cá
ted
ra s
e d
esa
rro
-
lla
n s
em
ina
rio
s y
ac
tiv
ida
de
s d
e f
orm
ac
ión
y d
ivu
lga
ció
n d
e i
nfo
rma
cio
ne
s c
ien
tífi
ca
s
en
ca
min
ad
as
a p
rest
ar
un
a e
spe
cia
l a
ten
-
ció
n a
la
s n
ec
esi
da
de
s fo
rma
tiv
as
qu
e p
ue
-
da
n t
en
er
los
mé
dic
os
resi
de
nte
s y
esp
ec
ia-
list
as
en
Me
dic
ina
de
Fa
mil
ia.
La C
áte
dra
tie
ne
co
mo
ob
jeti
vos
pri
ori
tari
os
la
form
ació
n, d
eb
ate
, re
fle
xió
n e
inve
stig
ació
n e
n
ac
tiv
ida
de
s re
laci
on
ad
as
con
la
In
vest
iga
ció
n
de
Re
sult
ado
s e
n s
alu
d y
Far
mac
oe
con
om
ía
Se
co
nst
itu
yó
en
Fe
bre
ro d
el
20
06
, si
en
do
de
sde
en
ton
ce
s lo
s p
rofe
sore
s re
spo
nsa
ble
s
de
la
Cá
ted
ra e
l D
r. V
ice
nte
Ort
s R
íos
y e
l D
r.
Luis
Liz
án T
ud
ela
.
El
24
de
Se
pti
em
bre
de
20
07
se
pro
ce
de
a l
a
reso
luc
ión
po
r la
qu
e s
e d
isp
on
e l
a p
ub
lic
a-
ció
n d
el
Co
nv
en
io d
e C
ola
bo
rac
ión
en
tre
la
Ag
en
cia
Va
len
cia
na
de
Sa
lud
y l
a U
niv
ers
ida
d
Jaim
e I
de
Ca
ste
llón
, pa
ra la
re
aliz
aci
ón
de
ac-
tivi
dad
es
de
tip
o f
orm
ativ
o y
de
inve
stig
ació
n
en
cie
nci
as d
e la
sal
ud
en
el m
arco
de
la C
áte
-
dra
UJI
-Ast
raZ
én
ece
a d
e I
nve
stig
aci
ón
de
Re
-
sult
ad
os
en
Sa
lud
(D
iari
o O
fici
al d
e la
Ge
ne
ra-
litat
Val
en
cian
a n
º56
09
de
l 18
.09
.20
07
).
El
ob
jeto
de
l c
on
ve
nio
se
re
sum
e e
n l
os
si-
gu
ien
tes
pu
nto
s:
Do
cen
te:
1 P
rom
ov
er
y f
ac
ilita
r la
má
xim
a u
tiliz
ac
ión
de
lo
s re
cu
rso
s sa
nit
ari
os
ho
spit
ala
rio
s y
ex
tra
ho
spit
ala
rio
s, h
um
an
os
y m
ate
ria
les
pa
ra la
do
cen
cia
un
ive
rsit
ari
a d
e l
as
div
er-
sas
en
señ
an
zas
en
cie
nc
ias
de
la
sa
lud
a
niv
el d
e p
ost
gra
do
, fav
ore
cie
nd
o la
ac
tua-
lizac
ión
de
las
mis
mas
y s
u c
on
tin
ua
me
jo-
ra d
e c
alid
ad.
2 La
co
lab
ora
ció
n s
e e
stab
lece
par
a la
fo
rma-
ció
n c
línic
a y
sa
nit
ari
a d
e l
os
est
ud
ios
de
po
stg
rad
ua
do
en
aq
ue
lla
s ti
tula
cio
ne
s o
mat
eri
as r
ela
cio
nad
as c
on
las
cie
nci
as d
e la
salu
d. E
n e
l cas
o d
e e
stu
dio
s d
e t
erc
er
cicl
o,
est
a fo
rmac
ión
se
ext
en
de
rá a
la m
eto
do
lo-
gía
y a
la t
écn
ica
de
inve
stig
ació
n s
anit
aria
.
3
Co
op
era
r e
n e
l ma
nte
nim
ien
to d
e la
cu
ali-
fic
ac
ión
de
lo
s p
rofe
sio
na
les
de
la
sa
lud
a
su m
ás
alt
o n
ive
l, c
uid
an
do
su
ac
tua
liza
-
ció
n y
re
cicl
aje
y f
avo
reci
en
do
su
inco
rpo
-
raci
ón
a la
do
cen
cia
un
ive
rsit
ari
a.
Asi
ste
nci
al:
Co
op
era
r p
ara
qu
e la
s in
vest
igac
ion
es
y e
nse
-
ñan
zas
un
ive
rsit
aria
s e
n M
ed
icin
a y
de
más
pro
-
fesi
on
es
san
itar
ias,
pu
ed
an s
er
uti
lizad
as p
ara
la
me
jora
co
nst
ante
de
la a
ten
ció
n s
anit
aria
.
Inv
est
iga
ció
n:
Po
ten
cia
r la
inve
stig
aci
ón
de
las
cie
nci
as
de
la
salu
d, c
oo
rdin
an
do
la
Ag
en
cia
Va
len
cia
na
de
Sa
lud
co
n l
as
ac
tiv
ida
de
s d
e l
a U
JI, p
ara
un
a
me
jor
uti
liza
ció
n d
e l
os
rec
urs
os
hu
ma
no
s y
ma
teri
ale
s.
En
el
cu
rso
20
07
/20
08
se
ha
ce
leb
rad
o l
a 1
ª
Ed
ició
n d
el
Má
ste
r d
e I
nve
stig
aci
ón
en
Ate
n-
ció
n P
rim
ari
a d
e f
orm
a c
on
jun
ta c
on
la
Un
i-
ve
rsid
ad
Mig
ue
l H
ern
án
de
z. E
ste
Má
ste
r h
a
sup
ue
sto
un
éx
ito
de
pa
rtic
ipa
ció
n p
ue
sto
qu
e f
ue
ne
ce
sari
o l
a a
mp
liac
ión
de
l n
úm
ero
de
su
jeto
s m
atr
icu
lad
os
qu
e l
leg
ó a
un
to
tal
de
27
alu
mn
os.
Ca
be
re
co
rda
r q
ue
est
e t
ipo
de
Má
ste
r o
fici
al
sust
itu
ye a
lo
s a
nti
gu
os
cur-
sos
de
do
cto
rad
o y
so
n l
a v
ía o
fic
ial
pa
ra p
o-
de
r re
ali
zar
las
Tesi
s D
oc
tora
les.
En
nu
est
ro
ca
so, c
om
o r
esu
lta
do
de
est
e M
ást
er
se h
an
inic
iad
o u
n t
ota
l d
e 1
5 T
esi
s D
oc
tora
les
qu
e
con
clu
irá
n e
n lo
s p
róxi
mo
s d
os
añ
os.
En
est
os
mo
me
nto
s se
est
á p
roc
ed
ien
do
a l
a p
rein
s-
crip
ció
n d
e lo
s a
lum
no
s p
ara
la 2
ª e
dic
ión
de
l
Má
ste
r, a
ce
leb
rar
en
el c
urs
o 2
00
8/2
00
9.
En
Oc
tub
re d
e 2
00
7 s
e c
ele
bra
ron
la
s Jo
rna
-
da
s d
e l
a C
áte
dra
. Est
a r
eu
nió
n t
ien
e l
a p
re-
ten
sió
n d
e c
ele
bra
rse
co
n c
ará
cte
r a
nu
al
y
tra
tar
tem
as
de
in
teré
s y
ac
tua
lid
ad
pa
ra l
os
pro
fesi
on
ale
s d
e s
alu
d d
e la
pro
vin
cia
de
Ca
s-
telló
n. E
n e
sta
oca
sió
n f
ue
ron
do
s la
s cu
est
io-
ne
s p
rin
cip
ale
s:
26
27
Cáte
dra
de C
ardi
ovas
cula
r
Cáte
dra
Ast
raZe
neca
de
form
a-ci
ón
e i
nve
stig
ació
n p
ara
la
mej
ora
de la
cal
idad
asi
sten
cial
en
enf
erm
edad
es c
ardi
ovas
cula
-re
s de
la U
nive
rsid
ad S
antia
go d
e Co
mpo
stel
a
Cu
rso
dir
igid
o a
mé
dic
os
de
Ate
nc
ión
Pri
-
ma
ria
en
el
qu
e s
e r
ep
asa
rán
lo
s fu
nd
am
en
-
tos
teó
ric
os
de
l e
lec
tro
ca
rdio
gra
ma
, c
om
-
ple
tad
o c
on
ca
so
s p
rác
tic
os
de
la
s
pa
tolo
gía
s m
ás
ha
bit
ua
les
en
la
prá
cti
ca
clí
-
nic
a d
iari
a.
El
ob
jeti
vo
de
l C
urs
o e
s a
po
rta
r u
na
ba
se d
e
form
ac
ión
te
óri
ca
y p
rác
tic
a p
ara
la
in
terp
re-
taci
ón
clín
ica
de
l EC
G e
n e
l ám
bit
o d
el e
jerc
i-
cio
de
la m
ed
icin
a d
e A
ten
ció
n P
rim
aria
.
Dir
ec
tor
de
l cu
rso
: D
r. Jo
se R
am
ón
Go
nzá
lez
Jua
na
tey.
Du
raci
ón
: 20
ho
ras.
Fe
cha
s: 1
2, 1
4, 1
9, 2
1 y
26
de
fe
bre
ro d
e 2
00
7. H
ora
rio
: 1
6.3
0 a
20
.30
h.
Lu
ga
r: A
ula
1.
Ho
spit
al
Clí
nic
o U
niv
ers
ita
rio
de
Sa
nti
ag
o A
cre
dit
ac
ión
: Cu
rso
acre
dita
do
por e
l Sist
ema
Acre
dita
dor d
e la
Form
ació
n Co
n-tin
ua d
e la
s Pro
fesio
nes S
anita
rias.
Curs
o de
Ele
ctro
card
iogr
afía
en
med
icin
a de
Ate
nció
n Pr
imar
ia.
Our
ense
Cu
rso
dir
igid
o a
mé
dic
os
de
Ate
nci
ón
Pri
ma-
ria
en
el
qu
e s
e r
ep
asa
rán
lo
s fu
nd
am
en
tos
teó
rico
s d
el e
lec
tro
card
iog
ram
a, c
om
ple
tad
o
con
ca
sos
prá
cti
cos
de
las
pa
tolo
gía
s m
ás
ha-
bit
ua
les
en
la p
rác
tica
clín
ica
dia
ria
.
El
ob
jeti
vo d
e e
ste
cu
rso
es
ap
ort
ar
un
a b
ase
de
fo
rma
ció
n t
eó
ric
a y
prá
cti
ca
pa
ra l
a i
nte
r-
pre
tac
ión
clí
nic
a d
el
EC
G e
n e
l á
mb
ito
de
l
eje
rcic
io d
e la
me
dic
ina
de
Ate
nci
ón
Pri
mar
ia.
Dir
ec
tor
de
l c
urs
o:
Dr.
Mig
ue
l P
ére
z d
e J
ua
n
Ro
me
ro. J
efe
de S
ervi
cio
de C
ardi
olog
ía. H
ospi
-ta
l Sta
. Mar
ía N
ai. O
ure
nse
.
Org
an
iza
ció
n:
Un
ive
rsid
ad
de
Sa
nti
ag
o d
e
Co
mp
ost
ela
. Fac
ult
ad d
e M
ed
icin
a. C
áte
dra
As-
traZ
en
eca
. Co
mp
lexo
Ho
spit
alar
io d
e O
ure
nse
.
Me
tod
olo
gía
: 25
pa
rtic
ipa
nte
s se
lecc
ion
ad
os
po
r o
rde
n d
e in
scri
pci
ón
. La
s in
scri
pci
on
es
se
har
án e
n e
l De
par
tam
en
to d
e M
ed
icin
a. P
lan
ta
0 d
el H
osp
ital
Clín
ico
Un
ive
rsit
ario
de
San
tiag
o.
Telé
fon
o: 9
81
.95
0.9
01
. Se
sio
ne
s p
rese
nc
iale
s,
con
un
vo
lum
en
imp
ort
ante
de
cas
os
prá
ctic
os.
Du
rac
ión
: 2
0 h
ora
s le
cti
va
s. F
ec
ha
s: 1
2,
14
,
19
, 2
1 y
22
de
fe
bre
ro d
e 2
00
7.
Ho
rari
o:
16
.30
a 2
0.3
0 h
. L
ug
ar:
Co
leg
io O
fic
ial
de
1 L
a i
nv
est
iga
ció
n e
n A
ten
ció
n p
rim
ari
a c
o-
mo
mo
tor
de
ca
lida
d e
inn
ov
ac
ión
pa
ra la
salu
d.
2 E
l n
ue
vo
ca
mp
us
de
Cie
nc
ias
de
la
Sa
lud
en
la U
JI.
Es
ne
cesa
rio
re
salt
ar
qu
e t
uvi
mo
s la
su
ert
e d
e
con
tar
en
tre
los
par
tici
pan
tes
con
el D
r. A
nto
-
nio
Pe
llic
er
(Dir
ec
tor
de
l In
stit
uto
Va
len
cia
no
de
Infe
rtili
dad
y D
eca
no
de
la F
acu
ltad
de
Me
-
dic
ina
de
la
Un
ive
rsid
ad
de
Va
len
cia
), D
. Ale
-
jan
dro
Fo
nt
de
Mo
ra (
Co
nse
ller
de
Ed
uca
ció
n
de
la
Ge
ne
rali
tat
Va
len
cia
na
), D
. Ja
vie
r V
ida
l
Ga
rcía
(D
ire
cc
ión
Ge
ne
ral
de
Un
ive
rsid
ad
es
de
l Min
iste
rio
de
Ed
uca
ció
n),
la D
ra. M
arg
arit
a
Ba
rón
(E
x P
resi
de
nta
de
la
So
cie
da
d E
uro
pe
a
de
Ed
uca
ció
n M
éd
ica)
, o e
l Pro
f. Ja
ime
Me
rin
o
(Ca
ted
ráti
co
de
l D
ep
art
am
en
to d
e M
ed
icin
a
de
la
Un
ive
rsid
ad
Mig
ue
l H
ern
án
de
z),
en
tre
otr
os.
La C
áte
dra
ha
sid
o u
no
de
los
cata
lizad
ore
s d
e
las
pro
pu
est
as
sob
re la
imp
lan
taci
ón
de
l nu
e-
vo
Ca
mp
us
de
Cie
nc
ias
de
la
Sa
lud
en
la
UJI
.
Se
ha
n c
ele
bra
do
div
ers
as
reu
nio
ne
s co
n p
ro-
fesi
on
ale
s d
e r
eco
no
cid
o p
rest
igio
de
nu
est
ra
pro
vin
cia
co
n e
l o
bje
tiv
o d
e c
rea
r u
n “
lob
by
”
de
pre
sió
n p
ara
inte
nta
r a
cele
rar
su im
pla
nta
-
ció
n. N
os
sen
tim
os
org
ullo
sos
de
ha
be
r co
la-
bo
rad
o c
on
el g
ob
iern
o d
e la
UJI
pa
ra la
co
n-
sec
uc
ión
de
l c
on
sen
so s
oc
ial
un
án
ime
de
nu
est
ra C
om
un
ida
d A
utó
no
ma
a f
av
or
de
la
imp
lem
en
tac
ión
de
est
os
est
ud
ios
a c
ort
o
pla
zo. T
od
as e
stas
re
un
ion
es
han
co
nta
do
co
n
gra
n r
ep
erc
usi
ón
en
lo
s m
ed
ios
info
rma
tiv
os
de
Cas
telló
n (
Leva
nte
20
-09
-07
; Me
dit
err
áne
o
20
-09
-07
y 0
4-0
9-0
7; L
as
Pro
vin
cia
s 0
4-0
9-0
7;
AD
N 0
4-0
9-0
7; L
eva
nte
04
-09
-07
, Can
al9
, etc
)
Pa
rtic
ipa
ció
n e
n l
as
Jorn
ad
as
“Cie
nc
ias
de
la
Sal
ud
en
la U
JI” o
rgan
izad
as
po
r la
SA
UJI
(A
so-
cia
ció
n d
e A
nti
gu
os
Alu
mn
os
de
la
UJI
) e
l 1
7
de
Ma
yo
de
20
07
y q
ue
su
pu
so u
no
de
lo
s
pri
me
ros
pa
sos
en
la
co
nse
cu
ció
n d
el
co
n-
sen
so s
oc
ial
ne
ce
sari
o p
ara
la
im
pla
nta
ció
n
de
las
Cie
nci
as d
e la
Sal
ud
en
la U
JI.
El
día
23
de
No
vie
mb
re d
e 2
00
7 e
l C
o-D
ire
c-
tor
de
la C
áte
dra
–D
r. Lu
is L
izán
- tu
vo e
l ho
no
r
de
se
r e
l pad
rin
o y
ofr
ece
r la
lau
dat
io d
el n
ue
-
vo D
oc
tor
Ho
no
ris
Ca
usa
po
r la
UJI
, el i
nsi
gn
e
card
iólo
go
Dr.
Val
en
tín
Fu
ste
r, d
ire
cto
r d
el I
ns-
titu
to C
ard
iova
scu
lar
de
l Ho
spit
al M
on
te S
inaí
de
Ne
w Y
ork
y
Pre
sid
en
te d
el C
om
ité
Cie
ntí
fico
Ase
sor
y E
va-
luad
or
Ext
ern
o d
el C
en
tro
Nac
ion
al d
e In
vest
i-
ga
cio
ne
s C
ard
iov
asc
ula
res
Ca
rlo
s II
I e
n M
a-
dri
d, E
spañ
a.
28
29
Mé
dic
os
de
Ou
ren
se.
Al
fin
al
de
l c
urs
o s
e
rea
liza
rá u
n e
xam
en
tip
o t
est
. Ac
red
ita
ció
n:
Curs
o ac
redi
tado
por
el S
iste
ma
Acre
dita
dor
de la
For
mac
ión
Cont
inua
de
las
Prof
esio
nes
Sani
taria
s.
Curs
o de
Ele
ctro
card
iogr
afía
en
med
icin
a de
Ate
nció
n Pr
imar
ia.
Vigo
Cu
rso
dir
igid
o a
mé
dic
os
de
Ate
nc
ión
Pri
-
ma
ria
en
el
qu
e s
e r
ep
asa
rán
lo
s fu
nd
am
en
-
tos
teó
ric
os
de
l e
lec
tro
ca
rdio
gra
ma
, c
om
-
ple
tad
o c
on
ca
so
s p
rác
tic
os
de
la
s
pa
tolo
gía
s m
ás
ha
bit
ua
les
en
la
prá
cti
ca
clí
-
nic
a d
iari
a.
El
ob
jeti
vo
de
est
e c
urs
o e
s a
po
rta
r u
na
ba
se d
e f
orm
ac
ión
te
óri
ca
y p
rác
tic
a p
ara
la i
nte
rpre
tac
ión
clí
nic
a d
el
EC
G e
n e
l á
m-
bit
o d
el
eje
rcic
io d
e l
a m
ed
icin
a d
e A
ten
-
ció
n P
rim
ari
a.
Dir
ec
tor
de
l c
urs
o: D
r. A
nd
rés
Íñig
ue
z R
om
o.
Dire
ctor
de
Card
iolo
gía
Inte
rven
cion
ista.
Ho
spi-
tal M
eix
oe
iro
. Vig
o
Org
an
iza
ció
n: U
niv
ers
ida
d d
e S
an
tia
go
de
Co
mp
ost
ela
. Fa
cu
lta
d d
e M
ed
icin
a.
Cá
ted
ra
Ast
raZ
en
eca
Me
tod
olo
gía
: 25
pa
rtic
ipa
nte
s se
lecc
ion
ad
os
po
r o
rde
n d
e in
scri
pci
ón
. La
s in
scri
pci
on
es
se
ha
rán
en
el D
ep
art
am
en
to d
e M
ed
icin
a. P
lan
-
ta 0
de
l H
osp
ita
l C
línic
o U
niv
ers
ita
rio
de
Sa
n-
tia
go
. Te
léfo
no
: 98
1.9
50
.90
1. S
esi
on
es
pre
sen
-
cia
les,
co
n u
n v
olu
me
n i
mp
ort
an
te d
e c
aso
s
prá
cti
cos
Du
raci
ón
: 20
ho
ras
lec
tiva
s F
ech
as:
12
, 14
, 19
,
20
y 2
2 d
e f
eb
rero
de
20
07
. Ho
rari
o:
16
.30
a
20
.30
h. L
ug
ar:
Ho
spit
al
Me
ixo
eir
o. S
aló
n d
e
ac
tos.
Ac
red
ita
ció
n: C
urso
acr
edita
do p
or e
l Si
stem
a Ac
redi
tado
r de
la F
orm
ació
n Co
ntin
ua
de la
s Pro
fesio
nes S
anita
rias.
Curs
o de
Urg
enci
as C
ardi
ovas
cu-
lare
s pa
ra m
édic
os d
e A
tenc
ión
Prim
aria
. Sa
ntia
go d
e Co
mpo
stel
a
Cu
rso
dir
igid
o a
mé
dic
os
de
Ate
nc
ión
Pri
-
ma
ria
en
el
qu
e s
e r
ep
asa
rán
la
s p
ato
log
ías
ca
rdio
va
scu
lare
s g
rav
es
y u
rge
nte
s, s
us
sín
-
tom
as
má
s d
est
ac
ad
os
pa
ra u
n r
ec
on
oc
i-
mie
nto
y d
eri
va
ció
n p
rec
oz,
y l
os
pro
ce
di-
mie
nto
s d
iag
nó
stic
os
y t
era
pé
uti
co
s, c
on
esp
ec
ial
én
fasi
s e
n l
as
me
did
as
a a
do
pta
r
de
fo
rma
ag
ud
a.
Du
rac
ión
: 2
0 h
ora
s. F
ec
ha
s: 5
, 7
, 1
2,
14
y
19
de
ma
rzo
de
20
07
. H
ora
rio
: 1
6.3
0 a
20
.30
h. L
ug
ar:
Au
la 1
Ho
spit
al
Clí
nic
o U
ni-
ve
rsit
ari
o d
e S
an
tia
go
. Ac
red
ita
ció
n:
Cu
rso
ac
red
ita
do
po
r e
l S
iste
ma
Ac
red
ita
do
r d
e
la F
orm
ac
ión
Co
nti
nu
a d
e l
as
Pro
fesi
on
es
Sa
nit
ari
as.
Sin
cop
es.
Arr
itm
ias
gra
ves.
D
iagn
ósti
co y
Act
itud
Ter
apéu
-ti
ca e
n m
edic
ina
de
Ate
nci
ón
Prim
aria
Co
mp
lica
cio
ne
s e
n p
ac
ien
tes
po
rta
do
res
de
mar
cap
aso
s y
dai
.
Dir
ec
tore
s d
el
cu
rso
: Dr.
Jav
ier
Ga
rcía
Se
ara
.
Dr.
José
L. M
artí
ne
z S
an
de
.
Para
da C
ardi
o-Re
spira
tori
a
Re
an
ima
ció
n c
ard
io-p
ulm
on
ar
bá
sica
.
Dir
ect
ore
s d
el c
urs
o: D
r. Ju
lián
Álv
are
z Es
cdu
ero
.
Dr.
José
R. G
on
zále
z Ju
anat
ey.
Curs
o de
Urg
enci
as C
ardi
ovas
cu-
lare
s pa
ra m
édic
os d
e A
tenc
ión
Prim
aria
. Our
ense
Cu
rso
dir
igid
o a
mé
dic
os
de
Ate
nc
ión
Pri
-
ma
ria
en
el
qu
e s
e r
ep
asa
rán
la
s p
ato
log
ías
ca
rdio
va
scu
lare
s g
rav
es
y u
rge
nte
s, s
us
sín
-
tom
as
má
s d
est
ac
ad
os
pa
ra u
n r
ec
on
oc
i-
mie
nto
y d
eri
va
ció
n p
rec
oz,
y l
os
pro
ce
di-
mie
nto
s d
iag
nó
stic
os
y t
era
pé
uti
co
s, c
on
esp
ec
ial
én
fasi
s e
n l
as
me
did
as
a a
do
pta
r
de
fo
rma
ag
ud
a.
Dir
ec
tor
de
l c
urs
o:
Dr.
Mig
ue
l P
ére
z d
e J
ua
n
Ro
me
ro. J
efe
de S
ervi
cio
de C
ardi
olog
ía. H
ospi
-ta
l Sta
. Ma
ría
Na
i. O
ure
nse
.
Org
an
iza
ció
n: U
niv
ers
ida
d d
e S
an
tia
go
de
Co
mp
ost
ela
. Fac
ult
ad d
e M
ed
icin
a. C
áte
dra
As-
traZ
en
eca
. Co
mp
lexo
Ho
spit
alar
io d
e O
ure
nse
.
Me
tod
olo
gía
: 25
pa
rtic
ipa
nte
s se
lecc
ion
ad
os
po
r o
rde
n d
e in
scri
pci
ón
. La
s in
scri
pci
on
es
se
har
án e
n e
l De
par
tam
en
to d
e M
ed
icin
a. P
lan
ta
0 d
el H
osp
ital
Clín
ico
Un
ive
rsit
ario
de
San
tiag
o.
Telé
fon
o: 9
81
.95
0.9
01
. Se
sio
ne
s p
rese
nc
iale
s,
con
un
vo
lum
en
imp
ort
ante
de
cas
os
prá
ctic
os.
Du
raci
ón
: 20
ho
ras
lec
tiv
as.
Fe
cha
s: 2
8 d
e f
e-
bre
ro, 1
, 6, 7
y 8
de
ma
rzo
de
20
07
. Ho
rari
o:
16
.30
a 2
0.3
0 h
. Lu
ga
r: C
ole
gio
Ofi
cia
l de
Mé
-
dic
os
de
Ou
ren
se. A
l fin
al d
el c
urs
o s
e r
ea
liza
-
rá u
n e
xam
en
tip
o t
est
. A
cre
dit
ac
ión
: Cu
rso
30
31
acre
dita
do p
or e
l Sist
ema
Acre
dita
dor d
e la
For
-m
ació
n Co
ntin
ua d
e la
s Pro
fesio
nes S
anita
rias.
Curs
o de
Urg
enci
as C
ardi
ovas
cu-
lare
s pa
ra m
édic
os d
e A
tenc
ión
Prim
aria
. Vig
o
Cu
rso
dir
igid
o a
mé
dic
os
de
Ate
nci
ón
Pri
ma-
ria
en
el
qu
e s
e r
ep
asa
rán
la
s p
ato
log
ías
ca
r-
dio
vasc
ula
res
gra
ves
y u
rge
nte
s, s
us
sín
tom
as
má
s d
est
ac
ad
os
pa
ra u
n r
ec
on
oc
imie
nto
y
de
riva
ció
n p
reco
z, y
los
pro
ced
imie
nto
s d
iag
-
nó
stic
os
y t
era
pé
uti
co
s, c
on
esp
ec
ial
én
fasi
s
en
las
me
did
as a
ad
op
tar
de
fo
rma
agu
da.
Dir
ec
tor
de
l cu
rso
: D
r. A
nd
rés
Iñig
ue
z R
om
o.
Dire
ctor
de
Card
iolo
gía
Inte
rven
cion
ista.
Ho
spi-
tal M
eix
oe
iro
. Vig
o.
Org
an
iza
ció
n:
Un
ive
rsid
ad
de
Sa
nti
ag
o d
e
Co
mp
ost
ela
. Fa
cu
lta
d d
e M
ed
icin
a.
Cá
ted
ra
Ast
raZ
en
eca
.
Me
tod
olo
gía
: 25
pa
rtic
ipa
nte
s se
lecc
ion
ad
os
po
r o
rde
n d
e in
scri
pci
ón
. La
s in
scri
pci
on
es
se
ha
rán
en
el D
ep
art
am
en
to d
e M
ed
icin
a. P
lan
-
ta 0
de
l H
osp
ita
l C
línic
o U
niv
ers
ita
rio
de
Sa
n-
tia
go
. Te
léfo
no
: 98
1.9
50
.90
1. S
esi
on
es
pre
sen
-
cia
les,
co
n u
n v
olu
me
n i
mp
ort
an
te d
e c
aso
s
prá
cti
cos.
Du
raci
ón
: 20
ho
ras
lec
tiv
as.
Fe
cha
s: 2
8 d
e f
e-
bre
ro, 1
, 6, 7
y 8
de
ma
rzo
de
20
07
. Ho
rari
o:
16
.30
a 2
0.3
0 h
. Lu
ga
r: H
osp
ital
Me
ixo
eir
o. S
a-
lón
de
ac
tos.
Al
fin
al
de
l c
urs
o s
e r
ea
liza
rá u
n
exa
me
n t
ipo
te
st. A
cre
dit
ac
ión
: Cur
so a
cred
i-ta
do p
or e
l Sist
ema
Acre
dita
dor d
e la
Form
ació
n Co
ntin
ua d
e la
s Pro
fesio
nes S
anita
rias.
Curs
o de
Intr
oduc
ción
a la
Ges
-tió
n Sa
nita
ria
De
sde
fin
ale
s d
e lo
s añ
os
70
la m
ayo
ría
de
los
sist
em
as s
anit
ario
s d
esa
rro
llad
os
han
em
pre
n-
did
o e
l cam
ino
de
me
jora
de
la g
est
ión
de
los
ce
ntr
os
san
ita
rio
s, p
ero
ha
y q
ue
re
co
no
ce
r
qu
e i
nic
ialm
en
te l
a c
au
sa f
un
da
me
nta
l, m
ás
qu
e la
intr
od
ucc
ión
de
me
jora
s p
ara
ele
va
r la
calid
ad d
e lo
s se
rvic
ios
san
itar
ios,
fu
e la
ne
ce-
sid
ad
de
co
ntr
ola
r e
l c
rec
imie
nto
de
l g
ast
o
san
itar
io.
El i
nic
io d
e la
ge
stió
n m
od
ern
a tu
vo m
ás c
on
-
secu
en
cia
s a
co
rto
pla
zo, p
ue
sto
qu
e d
esp
la-
zó e
l po
de
r, e
n g
ran
par
te e
n lo
s m
éd
ico
s, h
a-
cía
los
ge
sto
res,
lo q
ue
alt
eró
pro
fun
da
me
nte
la c
orr
ela
ció
n d
e f
ue
rza
s e
n e
l in
teri
or
de
lo
s
ce
ntr
os
ho
spit
ala
rio
s. L
os
mé
dic
os,
ale
jad
os
de
lo
s c
en
tro
s d
e d
ec
isió
n, f
ue
ron
de
sen
ten
-
dié
nd
ose
de
la
ge
stió
n,
a l
a q
ue
ac
ha
ca
ba
n
los
ma
les
de
l fu
nc
ion
am
ien
to d
el
Ho
spit
al.
A
pe
sar
de
to
do
, un
os
pro
fesi
on
ale
s –
los
mé
di-
co
s, f
un
da
me
nta
lme
nte
- si
gu
iero
n t
en
ien
do
un
gra
n p
od
er
de
de
cis
ión
e i
nfl
ue
nc
ia e
n e
l
ho
spit
al,
pu
est
o q
ue
su
s d
ec
isio
ne
s c
lín
ica
s
tie
ne
n u
n im
po
rte
eco
nó
mic
o d
ire
cto
.
Exi
ste
ac
tua
lme
nte
un
mo
vim
ien
to d
e r
en
o-
va
ció
n q
ue
ap
un
ta a
un
a d
ev
olu
ció
n d
el
po
-
de
r e
in
flu
en
cia
a l
os
pro
fesi
on
ale
s y
qu
e h
a
ido
en
caja
nd
o e
n d
ive
rsa
s in
icia
tiv
as
ten
de
n-
tes
a r
eo
rga
niz
ar
los
serv
icio
s sa
nit
ari
os,
de
s-
ce
ntr
ali
zar
la g
est
ión
, do
tar
de
má
s a
uto
no
-
mía
a lo
s se
rvic
ios
y a
los
clín
ico
s, g
aran
tiza
r e
l
co
nti
nu
um
asi
ste
nc
ial
y c
on
sen
sua
r p
olít
ica
s
y p
rog
ram
as
de
me
jora
. En
un
esc
en
ari
o a
sis-
ten
cia
l co
n li
mit
aci
on
es
se t
rata
de
ma
nte
ne
r
la e
qu
ida
d,
pu
est
o q
ue
to
do
s d
eb
em
os
ser
resp
on
sab
les
de
nu
est
ros
ac
tos.
Lo
s m
éd
ico
s
de
be
n i
mp
lic
ars
e e
n l
a t
om
a d
e d
ec
isio
ne
s,
pa
ra l
o c
ua
l e
s n
ec
esa
rio
do
tarl
os
de
in
stru
-
me
nto
s, t
éc
nic
as
y s
olu
cio
ne
s o
rga
niz
ati
va
s
qu
e l
es
ayu
de
n a
tra
nsf
orm
ar
la o
rga
niz
aci
ón
do
nd
e t
rab
aja
n, e
n u
na
mo
de
rna
y c
om
ple
ja
em
pre
sa d
e s
erv
icio
s.
El o
bje
tivo
de
est
e c
urs
o e
s re
aliz
ar u
n c
urs
o d
e
intr
od
ucc
ión
a la
ge
stió
n s
anit
aria
, fu
nd
ame
nta
l-
me
nte
par
a m
éd
ico
s re
sid
en
tes,
co
n la
fin
alid
ad
de
do
tar
de
un
os
con
oci
mie
nto
s m
ínim
os
de
ge
stió
n q
ue
les
pu
ed
an a
yud
ar a
de
sarr
olla
r su
acti
vid
ad a
sist
en
cial
, co
mp
ren
die
nd
o e
l alc
ance
de
su
s d
eci
sio
ne
s, t
anto
de
sde
el p
un
to d
e v
ista
asis
ten
cial
, co
mo
de
la c
alid
ad y
de
l co
ste
.
Me
tod
olo
gía
: 30
pa
rtic
ipa
nte
s se
lecc
ion
ad
os
po
r o
rde
n d
e in
scri
pci
ón
. Se
sio
ne
s p
rese
nci
a-
les
en
el
Co
mp
lejo
Ho
spit
ala
rio
Un
ive
rsit
ari
o
de
Sa
nti
ag
o d
e C
om
po
ste
la, c
on
un
vo
lum
en
imp
ort
an
te d
e c
aso
s p
rác
tico
s. 2
8 h
ora
s le
cti
-
va
s. A
l fi
na
l d
e c
ad
a m
ód
ulo
se
re
ali
zará
un
exa
me
n t
ipo
te
st.
Cáte
dra
de R
espi
rato
rio
Cáte
dra
de P
atro
cini
o U
nive
rsi-
dad
Aut
ónom
a-A
stra
Zene
ca d
e En
ferm
edad
es R
espi
rato
rias
Dir
ec
tore
s: J
osé
Vill
am
or
Leó
n, R
od
olf
o Á
lva-
rez-
Sal
a W
alth
er.
Ac
tiv
ida
de
s p
reg
rad
o:
Asi
gn
atu
ra o
pta
tiv
a
de
in
vest
iga
ció
n e
n e
nfe
rme
da
de
s re
spir
ato
-
rias
: 22
cré
dit
os,
10
alu
mn
os.
Org
aniz
ació
n: C
on
gre
so e
uro
peo
de
inve
stig
ació
n
en p
reg
rad
o: P
rem
io a
la m
ejo
r co
mu
nic
ació
n.
Ac
tiv
ida
de
s p
ost
-gra
do
: Do
cto
rad
o in
teru
ni-
ve
rsit
ari
o d
e N
eu
mo
log
ía: D
ep
art
am
en
to d
e
Me
dic
ina
(su
bp
rog
ram
a N
eu
mo
log
ía)
Un
ive
r-
sid
ad
Au
tón
om
a d
e M
ad
rid
, Co
mp
lute
nse
de
Ma
dri
d y
de
Alc
alá
de
He
na
res.
Dir
ecc
ión
de
Te
sis
do
cto
ral:
Fun
cio
na
mie
nto
de
un
Co
mit
é É
tic
o d
e I
nv
est
iga
ció
n C
lín
ica
en
cin
co a
ño
s.
Fo
rma
ció
n c
on
tin
ua
da
: C
urs
o m
eto
do
log
ía
de
inve
stig
aci
ón
Ne
um
om
ad
rid
.
Inv
est
iga
ció
n: F
ina
nc
iad
os
pa
rcia
lme
nte
po
r
la C
áte
dra
.
Est
ud
io d
e l
a i
nv
est
iga
ció
n c
línic
a c
on
me
di-
ca
me
nto
s e
n u
n h
osp
ita
l u
niv
ers
ita
rio
esp
a-
ño
l. A
ná
lisis
de
1.0
00
en
sayo
s cl
ínic
os
ev
alu
a-
do
s p
or
el C
EIC
.
Est
ud
io p
iloto
, pro
spe
cti
vo f
ase
IV
, de
gru
po
s
par
ale
los
ran
do
miz
ado
, co
ntr
ola
do
co
n p
lace
bo
par
a e
valu
ar la
to
lera
nci
a y
seg
uri
dad
de
mid
a-
zola
m e
n la
se
dac
ión
du
ran
te la
fib
ron
cosc
op
ia.
om
en
to d
e la
inve
stig
ació
n
om
en
to d
e la
inve
stig
ació
n
34
35
V E
ncu
entr
o N
acio
nal
de
Com
ités
Ét
icos
de
Inve
stig
ació
n Cl
ínic
a
Co
n e
l o
bje
tiv
o d
e c
rea
r u
n f
oro
de
dis
cu
sió
n e
in
terc
am
-
bio
en
tre
lo
s m
iem
bro
s d
e C
om
ité
s d
e É
tic
a e
n I
nve
stig
a-
ció
n C
línic
a (
CE
IC)
a e
sca
la n
aci
on
al,
ma
nte
nie
nd
o u
na
ac-
tual
izac
ión
co
nst
ante
an
te lo
s ca
mb
ios
leg
isla
tivo
s, é
tico
s y
me
tod
oló
gic
os
qu
e s
e e
stá
n p
rod
uc
ien
do
en
lo
s ú
ltim
os
tie
mp
os,
la
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a o
rga
niz
a e
sta
s Jo
rna
-
das
qu
e ll
eg
aro
n e
n e
ste
añ
o a
su
qu
inta
ed
ició
n.
En
est
a o
casi
ón
se
ce
leb
raro
n e
n S
evi
lla lo
s d
ías
25
y 2
6 d
e
oc
tub
re, c
on
tan
do
co
n la
co
lab
ora
ció
n d
e la
Ju
nta
de
An
-
da
lucí
a y
de
la S
oci
ed
ad
Esp
añ
ola
de
Far
ma
colo
gía
Clín
ica
.
Al E
ncu
en
tro
, qu
e e
ste
añ
o h
a t
en
ido
co
mo
te
ma
cen
tral
la
reci
en
tem
en
te p
rom
ulg
ada
Ley
de
In
vest
igac
ión
Bio
mé
di-
ca, h
an a
sist
ido
más
de
cie
nto
se
ten
ta p
rofe
sio
nal
es
de
to
-
da
Esp
añ
a, m
iem
bro
s d
e l
os
dif
ere
nte
s C
EIC
ac
red
ita
do
s
po
r la
s C
om
un
idad
es
Au
tón
om
as.
Du
ran
te l
a p
rim
era
jo
rna
da
, tra
s la
in
au
gu
ra-
ció
n o
fici
al y
un
a co
nfe
ren
cia
mag
istr
al s
ob
re la
nu
ev
a L
ey,
im
pa
rtid
a p
or
Ag
ust
ín Z
ap
ata
, de
l
Inst
itu
to d
e S
alu
d C
arlo
s III
, au
tori
dad
es
san
ita-
rias
de
var
ias
Co
mu
nid
ade
s A
utó
no
mas
(An
da-
lucí
a, C
asti
lla y
Le
ón
y C
atal
uñ
a) r
esp
on
die
ron
a la
pre
gu
nta
“Lo
s n
ue
vos
Co
mit
és
de
Éti
ca e
n
Inv
est
iga
ció
n (
CE
I): ¿
A q
uié
n c
orr
esp
on
de
su
acr
ed
ita
ció
n?”
. Lo
s p
art
icip
an
tes
ma
nif
est
aro
n
de
fo
rma
un
ánim
e q
ue
de
be
n s
er
las
Co
nse
je-
rías
de
San
idad
de
las
corr
esp
on
die
nte
s C
om
u-
nid
ad
es
Au
tón
om
as
las
resp
on
sab
les
de
la
ac
red
ita
ció
n d
e e
sto
s C
om
ité
s, y
sie
mp
re t
e-
nie
nd
o e
n c
ue
nta
la e
xpe
rie
nci
a ya
acu
mu
lad
a
con
la a
cre
dit
ació
n d
e lo
s C
EIC
.
En
la
pri
me
ra m
esa
de
la
se
gu
nd
a j
orn
ad
a,
fue
ron
lo
s p
rop
ios
mie
mb
ros
de
alg
un
os
otr
os
CE
IC (
CE
IC d
el
Áre
a 7
-Ho
spit
al
Clí
nic
o
Sa
n C
arl
os
de
Ma
dri
d,
Co
mit
é A
uto
nó
mic
o
de
en
sayo
s C
línic
os
de
An
da
luc
ía, y
CE
IC d
el
Ho
spit
al
La
Fe
de
Va
len
cia
) lo
s q
ue
exp
usi
e-
ron
la
s c
ara
cte
ríst
ica
s d
e s
us
CE
IC y
có
mo
se
pre
vé
qu
e l
es
afe
cte
-si
asu
me
n l
as
nu
ev
as
co
mp
ete
nc
ias
qu
e l
es
asi
gn
a-
la c
ita
da
Le
y
de
In
ve
stig
ac
ión
Bio
mé
dic
a, e
n a
spe
cto
s c
o-
mo
lo
s e
stu
dio
s c
on
mu
est
ras
bio
lóg
ica
s, l
os
an
áli
sis
ge
né
tic
os
o l
os
est
ud
ios
co
n c
élu
las
em
bri
on
ari
as,
en
tre
otr
os.
En
ge
ne
ral,
tan
to
los
po
ne
nte
s c
om
o l
os
asi
ste
nte
s, c
on
sid
e-
ran
ne
ce
sari
o q
ue
lo
s C
EIC
dis
po
ng
an
de
má
s m
ed
ios,
qu
e s
us
mie
mb
ros
ten
ga
n m
a-
yo
r d
ed
ica
ció
n a
l C
EIC
, e
s d
ec
ir,
un
a m
ay
or
pro
fesi
on
ali
zac
ión
, co
n c
om
pe
nsa
ció
n o
re
-
mu
ne
rac
ión
ad
ec
ua
da
, p
ero
sin
ab
an
do
na
r
la p
rác
tic
a a
sist
en
cia
l.
36
37
En
la
últ
ima
me
sa,
se p
rese
nta
ron
alg
un
os
ca
pít
ulo
s d
e l
as
nu
ev
as
“Gu
ías
Op
era
tiv
as
pa
ra C
EI-
II:
Ev
alu
ac
ión
de
Otr
os
Pro
ye
cto
s
de
In
ve
stig
ac
ión
”, q
ue
pre
ten
de
n f
ac
ilit
ar
las
tare
as
de
ev
alu
ac
ión
de
lo
s m
iem
bro
s
de
est
os
Co
mit
és.
El
ma
ne
jo d
e l
as
mu
es-
tra
s b
ioló
gic
as,
lo
s e
stu
dio
s g
en
éti
co
s y
la
ev
alu
ac
ión
de
lo
s e
stu
dio
s p
ost
-au
tori
za-
ció
n d
e t
ipo
ob
serv
ac
ion
al,
fu
ero
n l
os
as-
pe
cto
s d
esa
rro
lla
do
s p
or
mie
mb
ros
de
di-
fere
nte
s C
EIC
. E
n e
l c
olo
qu
io s
e p
usi
ero
n
de
ma
nif
iest
o a
lgu
no
s a
spe
cto
s le
ga
les
qu
e d
ific
ult
an
la
re
ali
zac
ión
de
est
os
est
u-
dio
s c
om
o p
ue
de
se
r la
ob
ten
ció
n d
el
co
n-
sen
tim
ien
to i
nfo
rma
do
en
el
an
áli
sis
de
mu
est
ras
alm
ac
en
ad
as
o e
n l
os
est
ud
ios
retr
osp
ec
tiv
os
qu
e i
nc
luy
en
a u
n c
on
sid
e-
rab
le n
um
ero
de
su
jeto
s.
Fin
alm
en
te, e
l e
nc
ue
ntr
o c
on
clu
yó c
on
un
a
po
ne
nc
ia s
ob
re l
a g
est
ión
de
la
do
cu
me
n-
tac
ión
e i
nfo
rma
ció
n r
ec
ibid
a p
or
los
CE
IC,
en
la
qu
e l
a D
ra.
Mir
eia
Ca
nte
ro e
xp
lic
ó d
e
form
a m
uy
grá
fic
a,
y c
on
un
a p
rop
ue
sta
co
nc
reta
, lo
s p
roc
ed
imie
nto
s y
té
cn
ica
s d
e
arc
hiv
ísti
ca
qu
e s
on
de
gra
n u
tili
da
d p
ara
la
org
an
iza
ció
n y
fu
nc
ion
am
ien
to d
e l
as
se-
cre
tarí
as
de
lo
s C
EIC
.
Los
asi
ste
nte
s a
la r
eu
nió
n c
alifi
caro
n d
e m
uy
po
siti
vo
el
en
cu
en
tro
qu
e, a
de
má
s d
e s
er
un
foro
de
ac
tua
liza
ció
n, s
e h
a c
on
vert
ido
en
un
clá
sic
o e
n c
ua
nto
a i
nte
rca
mb
io d
e i
nfo
rma
-
ció
n y
exp
eri
en
cia
s d
e l
os
dis
tin
tos
CE
IC d
e
tod
o e
l te
rrit
ori
o n
acio
nal
.
Los
Ensa
yos
Clín
icos
. Cue
s-ti
ones
éti
cas,
met
odol
ógic
as
y or
gani
zati
vas
de la
inve
sti-
gaci
ón c
línic
a en
Ara
gón
Est
e c
urs
o, o
rga
niz
ad
o e
n c
ola
bo
raci
ón
co
n e
l
Co
mit
é É
tico
de
In
vest
iga
ció
n C
línic
a e
n A
ra-
gó
n y
el
Inst
itu
to A
rag
on
és
de
Cie
nc
ias
de
la
Sa
lud
tu
vo
lu
ga
r lo
s d
ías
21
, 2
2 y
23
de
no
-
vie
mb
re y
est
á d
irig
ido
a p
rofe
sio
na
les
san
ita
-
rio
s, m
éd
ico
s, f
arm
ac
éu
tic
os
y d
e e
nfe
rme
ría
con
eje
rcic
io p
rofe
sio
na
l en
el S
erv
icio
Ara
go
-
né
s d
e S
alu
d, a
sí c
om
o p
ara
mé
dic
os
y fa
rma
-
céu
tico
s re
sid
en
tes.
En
est
a s
eg
un
da
ed
ició
n,
se h
a c
on
tad
o c
on
la
co
lab
ora
ció
n d
e p
rofe
-
sio
na
les
de
otr
os
Co
mit
és
Éti
cos
de
la
Co
mu
-
nid
ad
de
Ma
dri
d, p
ara
ab
ord
ar
el t
em
a d
el s
e-
gu
imie
nto
de
los
en
sayo
s cl
ínic
os.
38
39
VI C
erta
men
Un
iver
sita
rio
“Arq
uím
edes
”
El
Ce
rta
me
n A
rqu
íme
de
s e
stá
org
an
iza
do
po
r e
l M
inis
teri
o d
e E
du
ca
ció
n y
Cie
nc
ia a
tra
vé
s d
e l
a D
ire
cc
ión
Ge
ne
ral
de
Un
ive
rsi-
da
de
s p
ara
pro
mo
ve
r la
in
ve
stig
ac
ión
cie
n-
tífi
ca
en
tre
lo
s e
stu
dia
nte
s d
e S
eg
un
do
Ci-
clo
de
la
s u
niv
ers
ida
de
s e
spa
ño
las.
La
fa
se
fin
al
de
est
e c
ert
am
en
co
nsi
stió
en
la
exp
o-
sic
ión
pú
bli
ca
de
lo
s tr
ab
ajo
s re
ali
zad
os
po
r
pa
rte
de
los
ve
inti
cin
co
eq
uip
os,
de
un
to
tal
de
cie
nto
se
ten
ta y
sie
te, q
ue
ha
n l
leg
ad
o a
la f
ase
fin
al.
El
ac
to d
e e
ntr
eg
a d
e l
os
pre
mio
s tu
vo
lu
-
ga
r e
l 30
de
no
vie
mb
re e
n e
l Pa
ran
info
de
la
Un
ive
rsid
ad
de
Alc
alá
de
He
na
res,
en
un
ac
-
to p
resi
did
o p
or
la M
inis
tra
de
Ed
uc
ac
ión
y
Cie
nc
ia,
Me
rce
de
s C
ab
rera
. E
ntr
e l
os
Pre
-
mio
s c
on
ce
did
os,
la
Co
ord
ina
do
ra,
Ca
rme
n
Go
nzá
lez,
hiz
o e
ntr
eg
a d
el
Pre
mio
esp
ec
ial
de
la
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a a
Ma
rta
En
ci-
so C
arr
asc
o, d
e l
a U
niv
ers
ida
d C
om
plu
ten
se
de
Ma
dri
d,
po
r su
tra
ba
jo “
Sim
ula
ció
n d
e
ple
ga
mie
nto
de
pro
teín
as
co
n e
stru
ctu
ra
cu
ate
rna
ria”
.
stu
dio
s y
foro
s d
e d
eb
ate
de
po
lític
a sa
nit
aria
42
stu
dio
s y
foro
s d
e d
eb
ate
de
po
litic
a sa
nit
aria
43
En
est
e e
stu
dio
se
an
ali
za c
óm
o a
fec
tan
al
ga
sto
la
en
tra
da
en
el
me
rca
do
de
nu
ev
as
tecn
olo
gía
s, e
l en
veje
cim
ien
to, l
a in
mig
raci
ón
y, e
n m
en
or
me
did
a, e
l tu
rism
o s
an
ita
rio
. Ta
m-
bié
n a
lert
a so
bre
la p
osi
ble
fra
gm
en
taci
ón
de
l
sist
em
a sa
nit
ario
esp
año
l y lo
s ri
esg
os
qu
e s
u-
po
ne
un
a g
est
ión
su
pe
dit
ad
a a
la ló
gic
a e
lec-
tora
lista
en
ve
z d
e a
la r
acio
nal
ida
d t
écn
ica
.
El
ga
sto
sa
nit
ari
o e
n E
spa
ña
es
alg
o m
en
or
qu
e e
l de
la m
ed
ia a
just
ad
a p
or
po
de
r d
e p
a-
rid
ad
de
co
mp
ra d
e l
a U
nió
n E
uro
pe
a d
e s
us
15
pri
me
ros
soc
ios.
La
ma
yo
r d
em
an
da
de
serv
icio
s sa
nit
ari
os
exi
ste
nte
en
lo
s si
ste
ma
s
pú
blic
os(
po
r ra
zon
es
de
mo
grá
fic
as,
te
cn
oló
-
gic
as
y e
con
óm
ica
s), q
ue
sie
mp
re d
esb
ord
a a
la o
fert
a, e
s la
ca
usa
pri
nc
ipa
l d
e l
as
lista
s d
e
esp
era
. Un
pro
ble
ma
qu
e s
e h
a t
ran
sfe
rid
o a
las
com
un
idad
es
autó
no
mas
.
Es
en
est
e c
on
tex
to d
on
de
se
co
nv
iert
e e
n
acu
cian
te la
ne
cesi
dad
de
est
able
cer
pri
ori
da
-
de
s p
ara
el
ga
sto
sa
nit
ari
o. A
nte
rio
rme
nte
el
est
ab
lec
imie
nto
de
pri
ori
da
de
s se
ce
ntr
ab
a
en
qu
é h
err
am
ien
tas
téc
nic
as
era
n m
ás
ad
e-
cu
ad
as
pa
ra e
l a
ná
lisis
de
co
ste
s y
la e
fec
tiv
i-
da
d d
e c
ad
a t
ec
no
log
ía,
ah
ora
ta
mb
ién
se
dis
cu
te e
n q
ué
va
lore
s, i
nst
itu
cio
ne
s e
in
for-
ma
ció
n d
eb
e b
asa
rse
el
pro
ce
so d
e t
om
a d
e
de
cis
ion
es.
No
ca
be
du
da
qu
e e
l a
ctu
al
pro
-
ceso
imp
lícit
o d
e p
rio
riza
ció
n, q
ue
re
cae
bá
si-
ca
me
nte
so
bre
el
mé
dic
o, h
a d
e t
ran
sita
r h
a-
cia
el
est
am
en
to p
olí
tic
o (
bá
sic
am
en
te
pa
rla
me
nto
s) y
ha
cers
e m
ás
exp
lícit
o. P
rio
riza
r
es
ay
ud
ar
a t
om
ar
de
cis
ion
es
info
rma
da
s d
e
rep
art
o d
el
ga
sto
pú
blic
o (
sie
mp
re l
imit
ad
o)
en
tre
lo
s m
uc
ho
s se
cto
res
qu
e c
on
cu
rre
n,
sie
nd
o e
l sa
nit
ari
o u
no
má
s. D
esp
ué
s, r
ac
io-
na
liza
r. P
ero
fin
alm
en
te e
s ra
cio
na
r, p
ue
s lo
s
rec
urs
os
son
esc
aso
s y
ha
y q
ue
tra
ba
jar
efi
-
cie
nte
me
nte
co
n la
esc
ase
z.
El
co
pa
go
es
un
a f
órm
ula
má
s, y
no
pre
cis
a-
me
nte
la
fu
nd
am
en
tal,
pa
ra c
on
trib
uir
a l
a
via
bil
ida
d f
ina
nc
iera
y m
ejo
rar
el
uso
de
la
s
pre
sta
cio
ne
s d
el
Sis
tem
a N
ac
ion
al
de
Sa
lud
esp
añ
ol.
El
est
ab
lec
imie
nto
de
pri
ori
da
de
s e
n t
od
os
los
sist
em
as
san
ita
rio
s e
s u
n p
roce
so e
min
en
-
tem
en
te p
olít
ico
. Po
r ta
nto
, de
be
est
ar
gu
iad
o
po
r u
no
s o
bje
tiv
os
soc
ialm
en
te c
on
sen
sua
-
do
s y
rea
liza
rse
de
fo
rma
exp
lícit
a p
ara
ga
ran
-
tiza
r su
le
git
imid
ad
y l
a d
e s
u c
on
sec
ue
nc
ia
dir
ec
ta, e
l ra
cio
na
mie
nto
.
En
Esp
añ
a,
los
pa
ne
list
as
qu
e p
art
icip
aro
n
en
lo
s c
ua
tro
gru
po
s d
e d
isc
usi
ón
ab
og
a-
Jua
n d
el L
lan
o
Dire
ctor
gen
eral
de
la F
unda
ción
Gas
par C
asal
.
Com
enta
rio
Prio
rida
des
del S
iste
ma
Nac
iona
l de
Salu
d
So
bre
la b
ase
de
l est
ud
io r
ea
liza
do
po
r la
Fu
nd
aci
ón
Ast
ra-
Ze
ne
ca y
la F
un
da
ció
n G
asp
ar
Ca
sal d
on
de
se
an
aliz
an
có
-
mo
afe
cta
n a
l S
iste
ma
div
ers
os
cam
bio
s re
cie
nte
s (t
ecn
o-
lóg
ico
s, s
oc
iod
em
og
ráfi
co
s, e
tc.)
, Ju
an
de
l L
lan
o, d
ire
cto
r
ge
ne
ral d
e la
Fu
nd
aci
ón
Ga
spa
r C
asa
l, d
ictó
un
a c
on
fere
n-
cia
so
bre
“Pr
iori
dade
s de
l Sis
tem
a N
acio
nal d
e Sa
lud”
,
en
el
ma
rco
de
la
s c
on
fere
nc
ias
qu
e o
rga
niz
a l
a R
ea
l A
ca
-
de
mia
de
Fa
rma
cia
de
l P
aís
Va
sco
. El
ac
to t
uvo
lu
ga
r e
l 1
3
de
ma
rzo
en
el
Ho
tel
Erc
illa
de
Bilb
ao
y c
on
tó c
on
la
pre
-
sen
cia
de
l D
ire
cto
r G
en
era
l d
e F
arm
ac
ia d
el
Pa
ís V
asc
o,
Go
nza
lo T
rin
cad
o, q
uie
n r
ea
lizó
la p
rese
nta
ció
n.
44
45
ron
po
r u
n p
ac
to d
e e
sta
do
qu
e r
esc
ate
a
la s
an
ida
d d
e l
a c
on
tie
nd
a e
lec
tora
l y
la
sitú
e c
om
o u
na
de
la
s p
rio
rid
ad
es
na
cio
-
na
les.
De
sde
un
a p
ers
pe
cti
va
de
ev
alu
ac
ión
de
sis
-
tem
as
y te
cn
olo
gía
s, s
e h
a d
e c
on
tar
co
n p
o-
ten
tes
ba
ses
de
da
tos
qu
e c
on
ten
ga
n i
nfo
r-
ma
ció
n s
ob
re l
a e
fec
tiv
ida
d d
e l
as
nu
ev
as
tec
no
log
ías
du
ran
te s
u i
mp
lan
tac
ión
. En
un
Est
ad
o d
esc
en
tra
liza
do
co
mo
el
nu
est
ro,
co
mp
art
ir i
nfo
rma
ció
n e
in
terc
am
bia
r e
xpe
-
rie
nc
ias
es
ese
nc
ial.
Los
inv
est
iga
do
res
y l
os
de
cis
ore
s d
eb
en
ir
jun
tos
y e
sta
ble
ce
r re
de
s
de
co
op
era
ció
n e
n t
em
as
do
nd
e e
xist
a c
on
-
tro
ve
rsia
cie
ntí
fic
a.
Curs
o so
bre
Der
echo
San
itario
Co
n la
co
nv
icci
ón
de
qu
e e
l mé
dic
o d
eb
e t
e-
ne
r u
n m
ayo
r co
no
cim
ien
to d
el d
ere
cho
sa
ni-
tari
o y
a la
vis
ta d
el g
ran
de
sarr
ollo
qu
e h
a t
e-
nid
o la
me
dic
ina
leg
al a
lo la
rgo
de
los
últ
imo
s
die
z a
ño
s, s
e d
ise
ñó
est
e c
urs
o q
ue
iba
dir
igi-
do
ta
nto
a m
éd
ico
s re
sid
en
tes
co
mo
a p
ost
-
gra
du
ado
s m
éd
ico
s q
ue
tu
vie
ran
inte
rés
en
el
de
sarr
ollo
y a
plic
aci
ón
de
l est
ud
io d
e lo
s p
ro-
ble
mas
re
laci
on
ado
s co
n e
l De
rech
o S
an
ita
rio
,
así
co
mo
a e
stu
dia
nte
s d
e M
ed
icin
a, D
ere
cho
y C
ien
cia
s d
e l
a S
alu
d, a
bo
ga
do
s y
fo
ren
ses.
En
tre
to
do
s e
sto
s g
rup
os,
se
re
gis
tra
ron
fin
al-
me
nte
un
to
tal d
e n
ove
nta
alu
mn
os,
nú
me
ro
má
xim
o d
e p
art
icip
an
tes
est
ab
leci
do
.
El C
urs
o s
ob
re d
ere
cho
San
itar
io f
ue
org
aniz
a-
do
po
r la
Re
al
Ac
ad
em
ia d
e M
ed
icin
a d
e A
n-
da
lucí
a O
rie
nta
l y la
Fu
nd
aci
ón
Ast
raZ
en
eca
y,
tra
s la
in
au
gu
rac
ión
ofi
cia
l a
ca
ec
ida
el
2 d
e
may
o, f
ue
ce
leb
rad
o e
n o
tra
s se
is s
esi
on
es
en
-
tre
fin
ale
s d
e m
ayo
y p
rim
ero
s d
e ju
nio
. Co
la-
bo
raro
n e
n e
ste
pro
yec
to la
Re
al A
cad
em
ia d
e
Juri
spru
de
nc
ia, l
as
Fac
ult
ad
es
de
Me
dic
ina
y
De
rec
ho
de
Gra
na
da
, la
Esc
ue
la d
e C
ien
cia
s
de
la S
alu
d y
la J
un
ta d
e A
nd
alu
cía
.
Asp
ecto
s Ec
on
óm
ico
s d
e la
Ley
de
Gar
antí
as y
Uso
R
acio
nal
de
los
Med
ica
-m
ento
s y
Pro
du
cto
s Sa
ni-
tari
os
Co
n e
l o
bje
tiv
o d
e r
ev
isa
r lo
s p
rin
cip
ale
s
ca
mb
ios
ob
serv
ad
os
o v
ivid
os
po
r lo
s a
ge
n-
tes
san
ita
rio
s, t
om
an
do
co
mo
eje
lo
s a
spe
c-
tos
ec
on
óm
ico
s d
e l
a L
ey
de
Ga
ran
tía
s y
Uso
Ra
cio
na
l d
e l
os
Me
dic
am
en
tos
y P
rod
uc
tos
Sa
nit
ari
os,
se
org
an
izó
est
a J
orn
ad
a e
n c
ola
-
bo
rac
ión
co
n M
ed
ica
l E
co
no
mic
s y
ce
leb
ra-
da
en
la
se
de
de
la
Org
an
iza
ció
n M
éd
ica
Co
-
leg
ial e
l día
29
de
ma
rzo
.
En
el t
ran
scu
rso
de
est
a Jo
rnad
a se
ab
ord
aro
n
tem
as c
om
o la
fin
anci
ació
n y
la r
eg
ula
ció
n d
el
pre
cio
de
los
me
dic
ame
nto
s e
n e
l Sis
tem
a N
a-
cio
nal
de
Sal
ud
, la
pro
mo
ció
n d
el m
erc
ado
de
ge
né
rico
s, e
l im
pa
cto
de
la L
ey
sob
re la
In
no
-
vaci
ón
y e
l De
sarr
ollo
y la
vis
ión
de
los
dis
tin
tos
ag
en
tes
sob
re l
os
ca
mb
ios
pro
du
cid
os
en
el
ám
bit
o d
e l
a A
ten
ció
n P
rim
ari
a y
la
Ate
nci
ón
Esp
eci
aliz
ad
a. C
om
o c
olo
fón
se
org
an
izó
un
a
me
sa d
ed
ica
da
a l
a v
isió
n s
ob
re e
sto
s te
ma
s
po
r p
arte
de
los
dis
tin
tos
resp
on
sab
les
san
ita-
rio
s d
e v
aria
s C
om
un
idad
es
Au
tón
om
as.
46
47
Un
o d
e l
os
ca
mb
ios
má
s im
po
rta
nte
s su
rgi-
do
s e
n e
l e
jerc
icio
de
la
Me
dic
ina
en
lo
s ú
l-
tim
os
cin
cu
en
ta a
ño
s h
a s
ido
el
qu
e a
fec
ta-
ba
a l
a r
ela
ció
n m
éd
ico
-pa
cie
nte
. G
uia
da
tra
dic
ion
alm
en
te p
or
el p
ara
dig
ma
de
l pri
n-
cip
io d
e b
enef
icen
cia,
ha
pa
sad
o a
est
ar
re-
gid
a p
or
el
pri
nc
ipio
de
aut
onom
ía.
Ell
o h
a
sup
ue
sto
, e
ntr
e o
tra
s c
osa
s, u
n g
iro
co
pe
r-
nic
an
o e
n e
l p
ap
el
qu
e j
ue
ga
el
pa
cie
nte
-
usu
ari
o d
e l
os
serv
icio
s sa
nit
ari
os-
en
la
s
tom
as
de
de
cis
ión
en
to
do
aq
ue
llo
qu
e
afe
cta
a s
u s
alu
d.
La
ad
qu
isic
ión
de
un
os
de
rec
ho
s p
or
pa
rte
de
lo
s p
ac
ien
tes
y l
as
ob
lig
ac
ion
es
sub
sig
uie
nte
s d
e l
os
mé
dic
os
y d
el
sist
em
a s
an
ita
rio
ha
n s
ido
el
co
rola
rio
de
est
a n
ue
va
sit
ua
ció
n.
Ro
mp
er
con
ta
nto
s a
ño
s d
e u
na
tra
dic
ión
mé
-
dic
a, s
ólid
am
en
te a
sen
tad
a y
ace
pta
da
, no
ha
sid
o f
áci
l, n
i lo
sig
ue
sie
nd
o. P
ara
re
gu
lar
est
a
situ
ac
ión
ha
irr
um
pid
o c
on
fu
erz
a u
na
se
rie
de
no
rma
s ju
ríd
ica
s, é
tic
as
y p
rofe
sio
na
les,
co
nfi
gu
ran
do
un
nu
ev
o m
arc
o d
e r
ela
cio
ne
s
mé
dic
o-j
urí
dic
as d
en
om
inad
o d
erec
ho sa
nita
-rio
. Un
de
rec
ho
en
el
qu
e m
éd
ico
s y
ju
rist
as
est
án
lla
ma
do
s a
en
co
ntr
ars
e,
en
ten
de
rse
y
cola
bo
rar.
La
s c
ue
stio
ne
s re
lac
ion
ad
as
co
n e
l d
ere
ch
o
san
ita
rio
so
n h
oy
la
s m
ás
de
ma
nd
ad
as
po
r
pa
rte
de
la s
oci
ed
ad
mé
dic
a y
jurí
dic
a, n
o s
o-
lo p
orq
ue
se
est
án
ge
ne
ran
do
gra
n n
úm
ero
de
po
sib
les
litig
ios,
sin
o p
orq
ue
ha
y m
uc
ha
s
cu
est
ion
es
aú
n n
o r
esu
elt
as
y d
e u
n i
nte
rés
prá
cti
co in
me
dia
to.
Po
r e
sta
s ra
zon
es,
la
Re
al
Ac
ad
em
ia d
e M
e-
dic
ina
de
Gra
na
da
se
pla
nte
ó o
rga
niz
ar
un
cu
rso
so
bre
De
rec
ho
Sa
nit
ari
o e
n e
l q
ue
se
ab
ord
ase
n la
s c
ue
stio
ne
s m
ás
ca
nd
en
tes
de
est
a m
ate
ria
. Ju
nto
a l
os
tem
as
ya
clá
sic
os
de
l D
ere
ch
o S
an
ita
rio
(re
spo
nsa
bil
ida
d c
ivil
y p
en
al,
Ley
de
Au
ton
om
ía d
el p
ac
ien
te, e
u-
tan
asi
a,
etc
.),
se h
an
ab
ord
ad
o o
tra
s c
ue
s-
tio
ne
s m
ás
no
ve
do
sas
co
mo
el
mob
bing
en
las
pro
fesi
on
es
san
ita
ria
s, la
re
spo
nsa
bil
ida
d
mo
ral,
la d
eo
nto
log
ía c
om
o n
orm
a j
urí
dic
a,
la o
bje
ció
n d
e c
on
cie
nc
ia,
el
est
ad
o d
el
bie
ne
sta
r c
om
o d
ere
ch
o d
e l
os
ciu
da
da
no
s
y s
us
lím
ite
s, l
as
nu
ev
as
form
as
de
pro
cre
a-
ció
n.
Asi
mis
mo
, c
reím
os
op
ort
un
o p
rest
ar
ate
nc
ión
a o
tro
s a
spe
cto
s d
e g
ran
tra
sce
n-
de
nc
ia e
n e
l m
un
do
mé
dic
o:
la l
ibe
rta
d d
e
pre
scri
pc
ión
y s
i e
l e
jerc
icio
de
la
me
dic
ina
es
ho
y u
na
pro
fesi
ón
de
rie
sgo
. Pa
ra i
mp
ar-
tir
est
e c
urs
o h
em
os
co
nta
do
co
n p
rest
igio
-
sos
pro
fesi
on
ale
s d
el
ám
bit
o m
éd
ico
y j
urí
-
dic
o,
qu
e a
su
pre
sti
gio
pro
fes
ion
al
y
cu
rric
ula
r, a
ña
die
ron
el
plu
s d
e s
er
pro
fesi
o-
na
les
en
fre
nta
do
s a
l p
rob
lem
a d
esd
e l
a
prá
cti
ca
dia
ria
: m
ag
istr
ad
os,
ab
og
ad
os,
pe
-
rito
s m
éd
ico
-le
ga
les,
qu
e t
rata
ron
la
s m
ate
-
ria
s q
ue
má
s in
cid
en
en
el
qu
eh
ac
er
dia
rio
,
de
jan
do
pa
ra t
eó
ric
os
de
l d
ere
ch
o n
atu
ral,
co
nst
itu
cio
na
l y
de
la
éti
ca
, a
qu
ell
as
cu
es-
tio
ne
s d
oc
trin
ale
s q
ue
le
da
n s
op
ort
e.
El
cu
rso
se
ha
dir
igid
o a
mé
dic
o y
a j
uri
sta
s:
tod
os
los
pro
ble
ma
s se
ha
n v
isto
de
sde
la
s
do
s ca
ras,
la
sa
nit
ari
a y
la
ju
ríd
ica
, y l
as
dis
cu-
sio
ne
s se
ha
n v
isto
en
riq
ue
cid
as
po
r e
sta
vi-
sió
n b
ifro
nte
de
los
pro
ble
ma
s. E
ra n
ece
sari
o,
y lo
se
gu
irá
sie
nd
o, q
ue
juri
sta
s y
mé
dic
os
dis
-
cuta
n e
sto
s p
rob
lem
as
en
las
au
las
an
tes
qu
e
en
los
est
rad
os
de
las
aud
ien
cias
.
El
cu
rso
co
ntó
co
n l
a i
ne
stim
ab
le a
yu
da
de
la F
un
da
ció
n A
stra
Ze
ne
ca
qu
e e
n t
od
o
En
riq
ue
Vil
lan
ue
va
y C
arm
en
Ma
roto
Dire
ctor
es d
el c
urso
Com
enta
rio
mo
me
nto
pu
so a
dis
po
sic
ión
de
est
a A
ca
-
de
mia
lo
s m
ed
ios
ma
teri
ale
s y
hu
ma
no
s
ne
ce
sari
os
pa
ra q
ue
el
cu
rso
fu
ese
un
éx
i-
to.
La
s e
nc
ue
sta
s re
ali
zad
as
en
tre
el
alu
m-
na
do
así
lo
de
mu
est
ran
. L
a A
ca
de
mia
se
sie
nte
sa
tisf
ec
ha
po
r lo
s lo
gro
s c
on
seg
ui-
do
s y
po
r h
ab
er
pre
sta
do
de
est
e m
od
o u
n
serv
icio
a l
a s
oc
ied
ad
. D
esd
e a
qu
í q
ue
re-
mo
s a
gra
de
ce
r a
to
do
s lo
s p
on
en
tes
su
pa
rtic
ipa
ció
n y
el
esf
ue
rzo
re
ali
zad
o p
ara
ate
nd
er,
de
ntr
o d
e t
an
im
po
rta
nte
s o
bli
ga
-
cio
ne
s c
om
o t
od
os
lo p
art
icip
an
tes
tie
ne
n,
la p
eti
ció
n d
e l
a A
ca
de
mia
. S
erá
dif
ícil
re
-
un
ir e
n e
l fu
turo
un
ele
nc
o d
e p
on
en
tes
de
tan
ta c
ali
da
d y
pre
stig
io p
rofe
sio
na
l: d
e a
hí
el
éx
ito
de
l c
urs
o.
nfo
rmac
ión
y fo
rmac
ión
a p
acie
nte
s
50
51
El D
erec
ho d
e lo
s Pa
cien
tes
a re
cibi
r in
form
ació
n y
a de
cidi
r
De
ntr
o d
el
Cic
lo “
Pre
ve
nc
ión
y S
alu
d”,
en
ma
rca
do
en
el
Co
nv
en
io s
usc
rito
co
n C
EO
MA
(C
on
fed
era
ció
n E
spa
ño
la
de
Org
an
iza
cio
ne
s d
e M
ayo
res)
pa
ra c
ele
bra
r u
na
se
rie
su
-
cesi
va
de
jo
rna
da
s d
e in
form
aci
ón
a p
aci
en
tes,
se
ce
leb
ró
el
día
1 d
e m
arz
o e
n e
l S
aló
n d
e A
cto
s d
e l
a C
asa
de
Ca
n-
tab
ria
en
Ma
dri
d u
na
jo
rna
da
de
dic
ad
a a
“E
l D
ere
ch
o d
e
los
Pa
cie
nte
s a
re
cib
ir in
form
aci
ón
y a
de
cid
ir”,
qu
e f
ue
im-
pa
rtid
a p
or
Jua
n S
iso
(S
ub
dir
ec
tor
Ge
ne
ral d
e la
Ofi
cin
a d
el
De
fen
sor
de
l Pac
ien
te d
e la
Co
mu
nid
ad
de
Mad
rid
), si
en
do
el c
oo
rdin
ad
or
de
l Cic
lo e
l Dr.
José
Fo
rne
s R
uiz
.
Po
ste
rio
rme
nte
, y
de
ntr
o d
el
Cic
lo “
Pre
ve
nc
ión
y S
alu
d”
susc
rito
co
n C
EO
MA
, se
ce
leb
ró o
tra
jorn
ada
en
Gra
nad
a e
l
día
26
de
se
pti
em
bre
, de
dic
ad
a i
gu
alm
en
te a
“El
De
rec
ho
de
lo
s P
aci
en
tes
a r
eci
bir
in
form
ac
ión
y a
de
cid
ir”, q
ue
fu
e
tam
bié
n im
pa
rtid
a p
or
Jua
n S
iso
y e
n l
a q
ue
inte
rvin
o c
o-
mo
co
ord
inad
or
el D
r. A
nto
nio
Bu
rgu
eñ
o.
Es
un
he
ch
o d
e t
od
os
co
no
cid
o e
l p
aso
de
l
mo
de
lo t
rad
icio
nal
de
re
laci
ón
asi
ste
nci
al,
ba
-
jo l
os
pri
nc
ipio
s d
e p
ate
rna
lism
o y
ve
rtic
ali
-
da
d,
ha
cia
el
mo
de
lo a
ctu
al,
au
ton
om
ista
y
ho
rizo
nta
l. E
n e
l p
rim
ero
, la
de
cis
ión
so
bre
asu
nto
s d
e s
alu
d c
orr
esp
on
día
al m
éd
ico
, mu
-
chas
ve
ces
incl
uso
sin
el c
on
oci
mie
nto
y c
on
-
sen
tim
ien
to d
el p
acie
nte
. En
la a
ctu
alid
ad
, sin
em
ba
rgo
, e
s e
l p
ac
ien
te e
l p
rota
go
nis
ta d
e
sus
de
cis
ion
es
y q
uie
n,
po
r ta
nto
, a
sum
e l
a
resp
on
sab
ilid
ad d
e a
qu
élla
s. L
óg
ica
me
nte
, es-
tos
pro
nu
nci
am
ien
tos
de
be
n a
po
yarl
os
en
la
exp
osi
ció
n d
e s
us
crit
eri
os
al p
rofe
sio
na
l sa
ni-
tari
o, d
e q
uie
n r
eca
bar
á su
op
inió
n t
écn
ica
.
Ad
qu
iere
est
a s
itu
ac
ión
un
re
liev
e p
art
icu
lar
en
el
sist
em
a a
ctu
al
de
asi
ste
nc
ia s
an
ita
ria
.
He
mo
s p
asa
do
de
l p
rim
er
rég
ime
n d
e s
eg
u-
ros
soc
iale
s d
isp
ers
os
(ac
cid
en
tes
de
tra
ba
jo,
jub
ilac
ión
, asi
ste
nc
ia s
an
ita
ria
, in
va
lide
z, e
tc.)
a u
n s
iste
ma
in
teg
rad
o d
e S
eg
uri
da
d S
oc
ial,
a p
art
ir d
e 1
97
4. L
a e
vo
luc
ión
, en
lo
qu
e r
es-
pe
cta
a l
a a
sist
en
cia
sa
nit
ari
a, h
a c
on
sist
ido
en
se
pa
rarl
a d
e la
Se
gu
rid
ad
So
cia
l, e
n lo
ins-
titu
cio
na
l, e
n l
as
pre
sta
cio
ne
s e
in
clu
so e
n l
o
fin
an
cie
ro.
La
Co
nst
itu
ció
n r
ec
on
oc
e e
n s
u
art
ícu
lo 4
3 e
l de
rec
ho
a la
asi
ste
nc
ia s
an
ita
ria
de
TO
DO
S l
os
esp
añ
ole
s, a
sert
o c
orr
ob
ora
do
en
la
Le
y G
en
era
l d
e S
an
ida
d d
e 1
98
6.
La
asi
ste
nc
ia s
an
ita
ria
se
ofr
ec
e p
or
la c
on
dic
ión
de
ciu
da
da
no
, co
n i
nd
ep
en
de
nc
ia d
e l
a c
ua
-
lid
ad
de
tra
ba
jad
or.
Est
a c
on
sid
era
ció
n t
rajo
un
pro
gre
so s
oc
ial
de
pri
me
ra m
ag
nit
ud
y
un
a f
orm
a n
ue
va
de
en
ten
de
r la
po
sic
ión
de
l
pa
cie
nte
, qu
e y
a n
o e
ra u
n m
ero
ase
gu
rad
o,
sin
o u
n s
uje
to d
e p
len
o d
ere
ch
o e
n e
l e
sce
-
na
rio
sa
nit
ari
o.
El d
erec
ho d
e au
tono
mía
de
los
paci
ente
s. La
ún
ica
co
nd
ició
n p
ara
to
ma
r d
eci
sio
ne
s b
a-
jo e
ste
nu
ev
o m
od
elo
es
qu
e l
a p
ers
on
a s
ea
au
tón
om
a y
co
mp
ete
nte
. Pu
ed
en
da
rse
div
er-
sas
situ
aci
on
es
a e
ste
re
spe
cto
:
— S
uje
to p
len
am
en
te c
ap
az.
— S
uje
to in
cap
aci
tad
o.
— S
uje
to a
fec
to d
e r
est
ric
cio
ne
s e
n s
u a
uto
-
no
mía
.
El p
rim
er
sup
ue
sto
es
el o
rdin
ario
, qu
e a
bar
ca
a la
may
orí
a d
e la
po
bla
ció
n a
du
lta
Su
po
ne
la
secu
en
cia
“in
form
aci
ón
, va
lora
ció
n y
de
cisi
ón
”.
En
el
seg
un
do
ca
so s
e e
nc
ue
ntr
an
qu
ien
es
ha
n s
ido
ob
jeto
de
un
a r
eso
luc
ión
ju
dic
ial
qu
e le
s p
riva
de
la c
ap
aci
da
d p
ara
co
nd
uci
rse
en
la v
ida
dia
ria
.
Jua
n S
iso
Ma
rtín
Subd
irect
or G
ener
al d
e la
Ofic
ina
del D
efen
sor d
el P
acie
nte
de la
Com
unid
ad d
e M
adrid
.
Com
enta
rio
nfo
rmac
ión
y fo
rmac
ión
a p
acie
nte
s
52
53
Re
spe
cto
de
l te
rce
r su
pu
est
o, p
od
em
os
dis
-
tin
gu
ir l
os
ca
sos
en
lo
s q
ue
la
re
stri
cc
ión
la
mo
tiva
la p
ers
on
a m
ism
a d
e a
qu
ello
s o
tro
s e
n
los
qu
e l
a c
au
sa r
esi
de
en
la
sit
ua
ció
n q
ue
vi-
ve la
pe
rso
na
. La
pe
rso
na
tie
ne
re
stri
ng
ida
su
ca
pa
cid
ad
de
ac
tua
r, p
or
sí m
ism
a, e
n c
aso
s
de
min
orí
a d
e e
da
d, o
po
r su
est
ad
o m
en
tal,
sie
nd
o m
ayo
r d
e e
da
d. C
ua
nd
o la
ca
usa
de
la
inca
pa
cid
ad
es
la s
itu
aci
ón
, la
pe
rso
na
pu
ed
e
ser
no
rmal
me
nte
cap
az (
no
est
and
o in
cap
aci-
tad
o)
y o
casi
on
alm
en
te in
cap
az (
en
un
de
lirio
,
en
un
bro
te p
sicó
tico
, po
r e
jem
plo
) vo
lvie
nd
o
a la
sit
uac
ión
co
ntr
aria
.
La
in
form
aci
ón
co
mo
pre
sup
ue
sto
de
la
au
-
ton
om
ía.
Pa
ra l
a t
om
a d
e c
ua
lqu
ier
de
cis
ión
po
de
mo
s co
mp
rob
ar
qu
e e
s u
n p
resu
pu
est
o
ine
lud
ible
el h
ech
o d
e q
ue
la p
ers
on
a s
ea
ca-
pa
z d
e a
do
pta
rla
, pe
ro a
de
má
s e
sa p
ers
on
a
ne
ce
sita
, pre
via
me
nte
, co
nta
r c
on
el
sop
ort
e
pre
vio
de
la
in
form
ac
ión
, qu
e l
e p
erm
ita
en
-
ten
de
r, va
lora
r y
de
cid
ir.
Est
e p
lan
team
ien
to e
s vá
lido
en
cu
alq
uie
r d
e-
cis
ión
en
el
terr
en
o c
línic
o, p
ero
co
bra
esp
e-
cia
l re
liev
e e
n e
l te
rre
no
de
l c
on
sen
tim
ien
to
info
rma
do
, su
pu
est
o e
n e
l cu
al n
o s
e c
on
cib
e
la a
ctu
ac
ión
de
l si
ste
ma
sa
nit
ari
o s
in l
a a
pro
-
ba
ció
n d
e e
sa a
ctu
aci
ón
po
r e
l pa
cie
nte
su
je-
to d
e l
a m
ism
a. D
eb
e d
e o
torg
ars
e e
se c
on
-
sen
tim
ien
to i
nc
luso
ba
jo f
orm
a e
scri
ta e
n
cie
rto
s ca
sos:
inte
rve
nci
on
es
qu
irú
rgic
as y
tra
-
tam
ien
tos
inv
asi
vo
s o
de
ca
rác
ter
pe
lig
roso
par
a e
l pac
ien
te.
En
el s
en
tid
o a
nte
s e
xpre
sad
o, a
cerc
a d
e la
in-
flu
en
cia
qu
e t
ien
e la
ed
ad
en
la c
ap
aci
da
d d
e
de
cid
ir, l
a l
eg
isla
ció
n a
ctu
al
rec
on
oc
e l
a m
a-
yorí
a d
e e
da
d, p
ara
las
de
cisi
on
es
san
ita
ria
s, a
los
die
cisé
is a
ño
s d
e e
da
d, s
i bie
n h
ace
pre
ci-
sa la
co
ncu
rre
nci
a d
e lo
s d
ieci
och
o p
ara
caso
s
con
cre
tos:
in
terr
up
cio
ne
s d
e e
mb
ara
zos,
uso
de
re
pro
du
cció
n a
sist
ida
y e
nsa
yos
clín
ico
s.
Ba
jo e
l su
pu
est
o d
e c
ap
ac
ida
d p
len
a d
el
pa
-
cie
nte
e in
form
aci
ón
en
de
bid
as
con
dic
ion
es,
la d
eci
sió
n c
orr
esp
on
de
só
lo a
aq
ué
l y e
l pro
-
fesi
on
al p
ue
de
tra
tar
de
pe
rsu
adir
le, s
i en
tie
n-
de
qu
e e
stá
eq
uiv
oc
ad
o,
pe
ro n
un
ca
im
po
-
ne
rle
su
cri
teri
o.
El
ca
so e
spe
cia
l d
e l
a m
ay
or
ed
ad
y e
l m
al
de
Alz
he
ime
r. E
n e
sta
s si
tua
cio
ne
s se
pro
-
du
ce
n d
isto
rsio
ne
s e
spe
cia
les
de
la
ca
pa
-
cid
ad
de
en
ten
de
r y,
po
r ta
nto
, d
e d
ec
idir
.
Est
a e
nfe
rme
da
d d
eg
en
era
tiv
a n
eu
ron
al
sitú
a a
qu
ien
la
pa
de
ce
en
un
pro
gre
siv
o
de
teri
oro
de
su
s c
ap
ac
ida
de
s in
tele
cti
va
s.
El
da
ño
qu
e s
e p
rod
uc
e e
n l
a p
ers
on
a q
ue
la s
ufr
e y
en
su
en
torn
o f
am
ilia
r e
s d
ifíc
il-
me
nte
co
mp
ren
sib
le p
or
qu
ien
no
co
no
ce
est
a r
ea
lid
ad
.
Est
as
pe
rso
na
s, n
o o
bst
an
te,
no
pie
rde
n d
e
form
a b
rusc
a e
inst
antá
ne
a su
s ca
pac
idad
es
y
po
r e
llo
ha
n d
e s
er
rep
uta
da
s c
ap
ac
es
ha
sta
qu
e e
l d
ete
rio
ro q
ue
su
fre
n h
ag
a i
mp
osi
ble
ma
nte
ne
r e
sta
co
nsi
de
rac
ión
. Es
de
de
sta
ca
r
qu
e, a
ún
cu
an
do
ha
ya
n p
erd
ido
su
au
ton
o-
mía
de
cis
ori
a, c
on
serv
an
el
rec
on
oc
imie
nto
de
otr
os
de
rech
os
ob
jeto
de
má
xim
a p
rote
c-
ció
n, c
ua
les
son
su
in
tim
ida
d y
la
ob
liga
ció
n
de
co
nfi
de
nci
alid
ad
de
cu
an
ta in
form
ació
n s
e
dis
po
ng
a s
ob
re e
llo
s. E
sto
s d
ere
ch
os
se p
o-
see
n, a
ún
cu
an
do
no
se
se
a c
on
scie
nte
de
es-
te h
ech
o.
Ha
cia
la
s p
ers
on
as
ma
yore
s e
n g
en
era
l, y
en
pa
rtic
ula
r re
spe
cto
de
aq
ue
llas
afe
cta
s d
e d
e-
me
nc
ias
sen
ile
s o
ma
l d
e A
lzh
eim
er,
es
im-
pre
scin
dib
le d
ed
icar
pri
nci
pio
s é
tico
s q
ue
po
-
de
mo
s co
ncr
eta
r d
el s
igu
ien
te m
od
o:
— C
uid
ad
os:
se
tra
ta d
e u
n p
resu
pu
est
o m
í-
nim
o, b
asa
do
si
no
en
el
ca
riñ
o, a
l m
en
os
en
la a
yud
a h
um
an
itar
ia.
— R
esp
eto
: la
ed
ad
ava
nza
da
o e
l de
sva
río
no
de
be
ha
ce
r q
ue
la
te
rce
ra e
da
d s
ea
un
a
ed
ad d
e t
erc
era
.
— S
olid
ari
da
d: c
on
vie
ne
de
ste
rra
r d
e n
ue
stra
soci
ed
ad e
l mo
de
rno
pri
nci
pio
de
l “sá
lve
se
qu
ien
pu
ed
a”.
La d
efen
sa d
e lo
s pac
ient
es e
n el
terc
er m
ileni
o. P
rimer
a Jo
rna-
da In
tern
acio
nal d
e D
efen
soría
s
Co
n e
l ob
jeti
vo d
e d
ar
a c
on
oce
r la
exi
ste
nci
a
de
la
s fi
gu
ras
cre
ad
as
pa
ra l
a d
efe
nsa
de
su
s
de
rec
ho
s a
Aso
cia
cio
ne
s y
Fe
de
rac
ion
es
de
Pac
ien
tes
y u
suar
ios
de
los
serv
icio
s sa
nit
ari
os,
Fun
da
cio
ne
s y
Org
an
ism
os
rela
cio
na
do
s c
on
la s
anid
ad, i
nst
itu
cio
ne
s sa
nit
aria
s, p
rofe
sio
na
-
les
san
ita
rio
s, A
dm
inis
tra
cio
ne
s sa
nit
ari
as
y
ciu
da
da
no
s e
n g
en
era
l, se
org
an
izó
est
a P
ri-
me
ra J
orn
ad
a In
tern
aci
on
al d
e D
efe
nso
ría
s.
La
Jo
rna
da
fu
e o
rga
niz
ad
o p
or
la F
un
da
ció
n
Ast
raZ
en
ec
a y
la O
fic
ina
de
l De
fen
sor
de
l P
a-
cie
nte
de
la
Co
mu
nid
ad
de
Ma
dri
d, c
on
jun
-
tam
en
te c
on
la
Re
al
Ac
ad
em
ia N
ac
ion
al
de
Me
dic
ina
en
cu
ya s
ed
e t
uv
o lu
ga
r e
l en
cu
en
-
tro
el
18
de
ab
ril.
Inte
rvin
iero
n c
om
o p
on
en
-
tes
Co
nse
jero
s d
e S
an
ida
d d
e d
ife
ren
tes
Co
-
mu
nid
ad
es
Au
tón
om
as,
div
ers
as
De
fen
sorí
as
de
lo
s p
ac
ien
tes
y u
sua
rio
s d
e l
os
Sis
tem
as
Sa
nit
ari
os
au
ton
óm
ico
s y
re
pre
sen
tan
tes
de
De
fen
sorí
as
rela
cio
na
da
s c
on
lo
s p
ac
ien
tes
de
Eu
rop
a y
Am
éri
ca
. A l
o l
arg
o d
e l
a J
orn
a-
da
se
co
mp
art
iero
n e
xpe
rie
nc
ias
y s
e d
eb
a-
tie
ron
lo
s p
rob
lem
as
viv
ido
s h
ast
a l
a f
ec
ha
, y
a l
a v
ez
se m
iró
al
futu
ro c
on
el
ob
jeti
vo
de
co
nso
lid
ar
est
os
inst
rum
en
tos
de
ay
ud
a a
l
ciu
da
da
no
, de
mo
do
qu
e s
irv
iera
n d
e a
yu
da
a l
os
pro
fesi
on
ale
s y
a l
as
Ad
min
istr
ac
ion
es
Sa
nit
ari
as.
54
55
El D
erec
ho d
e lo
s pa
cien
tes
a la
con
fid
enci
alid
ad y
a la
in
tim
idad
El S
aló
n V
ivir
50
Plu
s e
s u
na
inic
iati
va d
e C
EOM
A
(Co
nfe
de
raci
ón
Esp
año
la d
e O
rgan
izac
ion
es
de
Ma
yore
s) e
s u
na
fe
ria
de
dic
ad
a a
l o
cio
de
la
s
pe
rso
nas
may
ore
s d
e c
incu
en
ta a
ño
s q
ue
qu
ie-
ran
co
nti
nu
ar a
ctiv
as, d
esc
ub
rir
nu
evo
s h
ori
zon
-
tes
y h
ace
r m
ás in
tere
san
te s
u t
iem
po
lib
re d
is-
fru
tan
do
ple
nam
en
te d
e la
vid
a.
En
est
e m
arc
o s
e i
mp
art
ió,
el
día
28
de
no
-
vie
mb
re,
la c
on
fere
nc
ia “
El
De
rec
ho
de
lo
s
pa
cie
nte
s a
la
co
nfi
de
nc
iali
da
d y
a l
a i
nti
mi-
da
d”
imp
art
ida
po
r Ju
an
Sis
o,
Su
bd
ire
cto
r
Ge
ne
ral
de
la
Ofi
cin
a d
el
De
fen
sor
de
l P
a-
cie
nte
de
la
Co
mu
nid
ad
de
Ma
dri
d,
en
el
lug
ar
de
ce
leb
rac
ión
de
est
e S
aló
n,
el
Pa
la-
cio
de
Co
ng
reso
s d
e M
ad
rid
. En
ell
a, s
e r
ev
i-
só e
l n
ue
vo
mo
de
lo d
e r
ela
ció
n m
éd
ico
-pa
-
cie
nte
, a
sí c
om
o e
l d
ere
ch
o d
e a
uto
no
mía
de
lo
s p
ac
ien
tes
y l
a i
nfo
rma
ció
n c
om
o p
re-
sup
ue
sto
de
la
au
ton
om
ía.
La
ch
arl
a f
ue
pre
sen
tad
a y
mo
de
rad
a p
or
el
Dr.
An
ton
io
Bu
rgu
eñ
o, e
spe
cia
list
a e
n M
ed
icin
a P
rev
en
-
tiv
a y
Sa
lud
Pú
bli
ca
y C
oo
rdin
ad
or
Na
cio
na
l
de
l P
rog
ram
a “
De
sata
r a
l a
nc
ian
o y
al
en
fer-
mo
de
Alz
he
ime
r”.
VII
I Con
gres
o d
e O
rgan
iza-
cio
nes
de
May
ore
s ¿U
na
So
cied
ad p
ara
tod
as l
as
edad
es?
Al
cu
mp
lirse
cin
co
añ
os
de
la
ce
leb
rac
ión
de
la II
Asa
mb
lea
Mu
nd
ial s
ob
re e
l En
veje
cim
ien
-
to, l
a C
om
isió
n p
ara
el D
esa
rro
llo S
oci
al (
CD
S)
ha
se
ña
lad
o e
ste
qu
into
an
ive
rsa
rio
de
la
ap
rob
ac
ión
de
l P
lan
de
Ac
ció
n I
nte
rna
cio
na
l
de
Mad
rid
so
bre
el E
nve
jeci
mie
nto
co
mo
un
a
exc
ele
nte
oc
asi
ón
pa
ra l
a p
ue
sta
al
día
de
la
situ
ació
n g
lob
al e
n c
uan
to a
l en
veje
cim
ien
to.
Po
r e
llo, e
l VIII
Co
ng
reso
de
Org
aniz
aci
on
es
de
May
ore
s ce
leb
rad
o e
n M
ad
rid
los
día
s 2
2 y
23
de
ab
ril y
org
aniz
ado
po
r C
EO
MA
(C
on
fed
era
-
ció
n E
spañ
ola
de
Org
aniz
aci
on
es
de
May
ore
s)
tuvo
co
mo
ob
jeti
vo f
un
dam
en
tal e
l de
re
visa
r
y e
va
lua
r d
ich
o P
lan
de
Ac
ció
n I
nte
rna
cio
na
l
de
Ma
dri
d,
en
do
nd
e l
as
org
an
iza
cio
ne
s d
e
ma
yore
s so
n d
efi
nid
as
co
mo
lo
s in
tere
sad
os
pri
nc
ipa
les,
y c
om
o i
nte
resa
do
s se
cu
nd
ari
os
se c
on
sid
era
n lo
s re
pre
sen
tan
tes
de
las
Ad
mi-
nis
tra
cio
ne
s P
úb
lica
s, e
xpe
rto
s d
e la
Un
ive
rsi-
da
d y
ac
ad
ém
ico
s, i
nv
est
iga
do
res,
em
pre
sas
pro
ve
ed
ora
s d
e b
ien
es
y se
rvic
ios,
re
lac
ion
a-
do
s to
do
s co
n e
l en
veje
cim
ien
to.
56
57
Cong
reso
Eur
opeo
de
Paci
ente
s
El
Co
ng
reso
Eu
rop
eo
de
Pa
cie
nte
s fu
e o
rga
-
niz
ad
o p
or
el
Inst
itu
to E
uro
pe
o d
e S
alu
d y
Bie
ne
sta
r S
oc
ial,
inst
itu
ció
n i
nd
ep
en
die
nte
y p
lura
l a
l se
rvic
io d
e l
os
ciu
da
da
no
s e
uro
-
pe
os
y c
en
tro
co
lab
ora
do
r d
e l
a O
rga
niz
a-
ció
n M
un
dia
l d
e l
a S
alu
d c
on
el
ap
oyo
in
sti-
tuc
ion
al
de
la
Ofi
cin
a d
el
De
fen
sor
de
l
Pa
cie
nte
de
la
Co
mu
nid
ad
de
Ma
dri
d F
ar-
ma
ind
ust
ria
. La
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a, e
n-
tid
ad
co
lab
ora
do
ra,
pa
rtic
ipó
en
un
a M
esa
Re
do
nd
a s
ob
re “
En
ferm
ed
ad
es
cró
nic
as
y
seg
uri
da
d d
el
pa
cie
nte
” q
ue
tu
vo
lu
ga
r e
l
día
21
de
no
vie
mb
re.
Co
mo
re
sum
en
de
la
Me
sa R
ed
on
da
, c
ab
e
rec
og
er
qu
e s
eg
ún
la
Dir
ec
tora
de
l D
ep
art
a-
me
nto
Ju
ríd
ico
de
la O
fic
ina
de
l De
fen
sor
de
l
Pa
cie
nte
de
la
Co
mu
nid
ad
de
Ma
dri
d, R
osa
-
rio
Pa
dil
la,
de
cla
ró q
ue
el
Sis
tem
a N
ac
ion
al
de
Sa
lud
(S
NS
) e
s se
gu
ro,
en
co
mp
ara
ció
n
co
n l
os
de
otr
os
pa
íse
s. P
or
otr
o l
ad
o,
dij
o
qu
e “
ha
y q
ue
po
ten
cia
r la
pre
ve
nc
ión
de
lo
s
err
ore
s sa
nit
ari
os
en
el
ma
rco
de
lo
s d
ife
ren
-
tes
pro
gra
ma
s d
e c
alid
ad
est
ata
les
y a
uto
nó
-
mic
os”
. Asi
mis
mo
, su
bra
yó q
ue
“la
im
pla
nta
-
ció
n d
e s
iste
ma
s d
e s
eg
uri
da
d b
asa
do
s e
n
est
án
da
res
de
ca
lida
d c
ad
a v
ez
má
s e
lev
ad
os
es
cla
ve
a l
a h
ora
de
min
imiz
ar
al
má
xim
o
po
sib
les
rie
sgo
s”.P
or
últ
imo
, m
an
ife
stó
qu
e
“de
be
ría
co
nv
ert
irse
en
co
stu
mb
re e
l re
co
-
no
cim
ien
to y
la
no
tifi
ca
ció
n d
e f
all
os
po
r
pa
rte
de
lo
s p
rop
ios
pro
fesi
on
ale
s sa
nit
ari
os,
al m
en
os,
en
el m
ism
o c
en
tro
do
nd
e e
jerc
en
su l
ab
or,
y c
on
el
ún
ico
ob
jeti
vo
de
su
bsa
-
na
rlo
y m
ejo
rar
el
sist
em
a”.
A e
ste
re
spe
cto
,
se i
nfo
rmó
de
qu
e s
e e
stá
n e
mp
eza
nd
o a
imp
lan
tar
co
mis
ion
es
de
ev
alu
ac
ión
de
rie
s-
go
s sa
nit
ari
os
en
la
s d
ife
ren
tes
org
an
iza
cio
-
ne
s d
el s
ec
tor.
II Ca
mpa
ña d
e Co
ncie
ncia
ción
So
cial
sob
re la
Enf
erm
edad
M
enta
l
“Un
a s
ola
fa
nta
sía
ba
sta
pa
ra c
am
bia
r u
n m
i-
llón
de
re
alid
ad
es”
, “e
l art
e e
xpre
sa u
n m
un
do
pro
pio
qu
e p
erm
an
ec
ía o
cu
lto
” o
“la
vid
a e
s
mu
ch
o m
ás
pe
qu
eñ
a q
ue
lo
s su
eñ
os”
so
n a
l-
gu
no
s d
e l
os
me
nsa
jes
qu
e i
lust
raro
n e
sta
Ca
mp
añ
a d
e C
on
cie
nc
iac
ión
So
cia
l so
bre
la
En
ferm
ed
ad
Me
nta
l q
ue
se
in
au
gu
ró e
l 2
4
de
se
pti
em
bre
en
Se
vill
a y
el 1
de
oc
tub
re e
n
Ma
dri
d.
Se
exp
uso
la
co
lecc
ión
de
cu
ad
ros
de
un
pa-
cie
nte
esq
uiz
ofr
én
ico
, co
lecc
ión
pro
pie
dad
de
l
Dr.
Qu
iró
s, y
du
ran
te u
na
sem
ana
se e
stu
vie
ron
real
izan
do
en
cue
stas
a la
po
bla
ció
n g
en
era
l so
-
bre
su
co
nci
en
ciac
ión
ace
rca
de
las
en
ferm
ed
a-
de
s m
en
tale
s y
cóm
o d
iag
no
stic
arla
s. S
e c
on
tó
con
la c
ola
bo
raci
ón
de
dife
ren
tes
aso
ciac
ion
es
de
en
ferm
os
me
nta
les
(FE
AF
ES
, Bip
ola
res,
Es-
qu
izo
fré
nic
os)
y d
e la
s au
tori
dad
es
san
itar
ias.
1º
Co
ncu
rso
Nac
ion
al d
e Pi
ntur
a p
ara
Pers
onas
con
En
ferm
edad
Men
tal
El
Co
nc
urs
o N
ac
ion
al
de
Pin
tura
“P
uro
Art
e”
est
á d
irig
ido
a e
stim
ula
r la
cre
ati
vid
ad
y la
in-
teg
rac
ión
de
la
s p
ers
on
as
co
n e
nfe
rme
da
d
me
nta
l. S
u o
bje
tiv
o e
s e
stim
ula
r la
cre
ati
vi-
da
d y
la
in
teg
rac
ión
de
la
s p
ers
on
as
qu
e p
a-
de
ce
n a
lgú
n t
ipo
de
en
ferm
ed
ad
me
nta
l
gra
ve
, q
ue
en
Esp
añ
a a
fec
tan
al
9,2
% d
e l
a
po
bla
ció
n. F
ue
org
an
iza
do
po
r la
Aso
cia
ció
n
Pro
Sa
lud
Me
nta
l d
e B
urg
os
(PR
OS
AM
E/F
E-
AF
ES
-Bu
rgo
s) y
el
Se
rvic
io d
e P
siq
uia
tría
de
l
Co
mp
lejo
Ho
spit
ala
rio
de
Bu
rgo
s, c
on
la
co
-
lab
ora
ció
n d
e l
a F
un
da
ció
n A
stra
Ze
ne
ca
y e
l
Ay
un
tam
ien
to d
e B
urg
os.
Pu
die
ron
pa
rtic
i-
pa
r to
da
s la
s p
ers
on
as
pe
rte
ne
cie
nte
s a
FE
-
AF
ES
y c
ua
lqu
ier
pe
rso
na
qu
e e
stu
vie
ra o
hu
bie
ra e
sta
do
en
tra
tam
ien
to p
or
un
a e
n-
ferm
ed
ad
me
nta
l.
Tít
ulo
: Tít
ulo
de
l Cu
adro
58
59
La
co
nv
oc
ato
ria
fu
e t
od
o u
n é
xit
o, c
on
má
s
de
tre
scie
nta
s o
bra
s re
cib
ida
s d
e t
od
a E
s-
pa
ña
. E
l 2
4 d
e n
ov
iem
bre
tu
vo
lu
ga
r la
in
-
au
gu
rac
ión
, e
n l
a s
ala
de
ex
po
sic
ion
es
de
l
Co
nsu
lad
o d
el
Ma
r d
e l
a D
ipu
tac
ión
Pro
-
vin
cia
l d
e B
urg
os,
de
la
ex
po
sic
ión
de
la
s
ob
ras
pa
rtic
ipa
nte
s e
n e
ste
Co
nc
urs
o N
a-
cio
na
l d
e P
intu
ra.
Se
oto
rga
ba
un
pri
me
r
pre
mio
de
1.0
00
€ y
3 a
cc
ési
t d
e 5
00
€. a
de
-
má
s d
e u
n d
iplo
ma
ac
red
ita
tiv
o.
Tít
ulo
: Tít
ulo
de
l Cu
adro
Tít
ulo
: Tít
ulo
de
l Cu
adro
60
61
Tra
s la
de
lib
era
ció
n d
el
jura
do
, e
l p
rim
er
pre
mio
de
l C
on
cu
rso
re
ca
yó
en
la
ob
ra t
i-
tula
da
“L
as
pa
lab
ras
hie
ren
” e
nv
iad
a d
esd
e
Ma
dri
d.
El
pri
me
r a
cc
ési
t fu
e p
ara
la
pin
tu-
ra “
Tie
rra
Min
era
” q
ue
co
nc
urs
ab
a d
esd
e
Alm
erí
a,
el
seg
un
do
ac
cé
sit
se o
torg
ó a
un
a o
bra
sin
tít
ulo
pro
ce
de
nte
de
Bu
rgo
s y
el
terc
ero
pa
ra “
Un
oc
éa
no
de
co
nc
en
tra
-
ció
n”,
tam
bié
n d
e B
urg
os.
La
Su
bd
ele
ga
da
de
l G
ob
iern
o e
n B
urg
os,
Be
rta
Tri
cio
, en
tre
-
gó
el
pre
mio
a l
os
ga
na
do
res
jun
to c
on
el
do
cto
r Je
sús
de
la
Gá
nd
ara
, p
siq
uia
tra
de
l
Co
mp
lejo
Asi
ste
nc
ial
de
Bu
rgo
s, R
osa
Sa
-
las,
pre
sid
en
ta d
e P
RO
SA
ME
y C
arm
en
Go
nzá
lez,
re
pre
sen
tan
te d
e l
a F
un
da
ció
n
Ast
raZ
en
ec
a.
En
cu
an
to a
los
acc
ési
t e
xtra
ord
ina
rio
s, e
l pri
-
me
ro f
ue
pa
ra u
na
ob
ra s
in t
ítu
lo p
roce
de
nte
de
Bu
rgo
s, e
l se
gu
nd
o r
eca
yó e
n “L
as
ma
rav
i-
llas
de
l sa
be
r”, o
bra
pro
ce
de
nte
de
Cu
en
ca
y
po
r ú
ltim
o, e
l te
rce
r a
cc
ési
t e
xtra
ord
ina
rio
se
con
ced
ió a
la o
bra
“Páj
aro
en
man
o” q
ue
par
ti-
cip
aba
de
sde
Hu
elv
a.
El j
ura
do
de
l co
ncu
rso
est
uvo
fo
rmad
o p
or
los
do
cto
res
Jesú
s d
e la
Gán
dar
a y
Juan
Mo
ns,
de
l
Co
mp
lejo
Asi
ste
nc
ial
de
Bu
rgo
s, J
osé
Ra
mó
n
Díe
z P
ére
z y
Ro
sa M
ed
ino
Fra
ncé
s, d
e P
RO
SA
-
ME
, Ca
rme
n G
on
zále
z, d
e la
Fu
nd
aci
ón
Ast
ra-
Ze
ne
ca y
la a
rtis
ta M
ón
ica
Fre
ijó.
Tít
ulo
: Tít
ulo
de
l Cu
adro
Tít
ulo
: Tít
ulo
de
l Cu
adro
Tít
ulo
: Tít
ulo
de
l Cu
adro
Tít
ulo
: Tít
ulo
de
l Cu
adro
62
63
I Sem
ana
del A
sma
Co
n e
l fin
de
dar
a c
on
oce
r la
en
ferm
ed
ad d
el
asm
a q
ue
afe
cta
a u
no
s d
os
mill
on
es
y m
ed
io
de
pe
rso
na
s e
n E
spa
ña
, co
nc
ien
cia
r so
bre
la
imp
ort
an
cia
de
la
de
tecc
ión
pre
coz
de
la
en
-
ferm
ed
ad
, ayu
da
r a
de
tec
tar
los
sín
tom
as
de
ale
rt y
lo
gra
r q
ue
el
pa
cie
nte
pu
die
ra l
lev
ar
un
a v
ida
no
rma
l, a
l e
sta
r b
ien
co
ntr
ola
do
y
co
n e
l tr
ata
mie
nto
ad
ec
ua
do
, de
l 1
6 a
l 2
1 d
e
ab
ril s
e c
ele
bró
en
Ma
dri
d la
I S
em
an
a d
el A
s-
ma
, ba
jo e
l le
ma
“Re
spir
ar
es
vid
a”. I
mp
uls
ad
a
po
r la
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
én
ec
a, e
n c
ola
bo
ra-
ció
n c
on
el
Ce
ntr
o C
om
erc
ial
La
Va
gu
ad
a, l
a
So
cie
da
d E
spa
ño
la d
e N
eu
mo
log
ía y
Cir
ug
ía
Torá
cic
a (
SE
PAR
), l
a S
oc
ied
ad
Esp
añ
ola
de
Ale
rgo
log
ía e
In
mu
no
log
ía C
línic
a (S
EA
IC)
y la
Aso
cia
ció
n d
e A
smá
tic
os
Ma
dri
leñ
os
(Asm
a
Ma
dri
d),
est
a in
icia
tiv
a s
e e
nm
arc
ó d
en
tro
de
las
ac
tiv
ida
de
s d
el
Día
Mu
nd
ial
de
l A
sma
-1
de
may
o-
y e
n e
lla t
am
bié
n c
ola
bo
raro
n N
eu
-
mo
ma
dri
d (
So
cie
da
d M
ad
rile
ña
de
Ne
um
olo
-
gía
y C
iru
gía
To
ráci
ca)
y la
So
cie
da
d M
ad
rid
–
Ca
sti
lla
La
Ma
nc
ha
de
Ale
rgo
log
ía e
Inm
un
olo
gía
Clín
ica.
La
in
icia
tiv
a s
e c
en
tró
en
la
in
sta
lac
ión
de
un
Áre
a In
tera
cti
va e
n la
pla
za C
en
tral
de
l Ce
ntr
o
Co
me
rcia
l L
a V
ag
ua
da
, do
nd
e s
e i
nfo
rmó
so
-
bre
est
a e
nfe
rme
da
d, m
ed
ian
te u
na
se
rie
de
ac
tiv
ida
de
s d
irig
ida
s a
to
do
s lo
s p
úb
lic
os.
El
esp
aci
o c
on
sta
ba
de
tre
s á
rea
s d
ife
ren
cia
da
s:
Aro
ma
s, M
ed
ició
n d
e c
ap
ac
ida
d p
ulm
on
ar
y
De
po
rte
s. E
n e
l áre
a d
e A
rom
as,
lo
s v
isit
an
tes
po
día
n p
on
er
a p
rue
ba
su
se
nti
do
de
l o
lfa
to,
de
scu
bri
en
do
dif
ere
nte
s e
sen
cia
s o
cu
lta
s. E
l
seg
un
do
esp
ac
io e
stu
vo
de
stin
ad
o a
qu
e l
os
pa
rtic
ipa
nte
s m
idie
ran
su
ca
pa
cid
ad
pu
lmo
-
na
r, m
ed
ian
te d
ive
rso
s ju
eg
os.
Aq
uí
tam
bié
n
se h
ab
ilitó
un
a z
on
a e
n la
qu
e m
éd
ico
s e
spe
-
cia
lista
s re
aliz
ará
n p
rue
ba
s co
n p
eak-
flow
–d
i-
rig
ida
s a
de
tec
tar
el
asm
a-
a t
od
os
aq
ue
llo
s
qu
e l
o d
ese
ara
n. E
n e
l á
rea
de
De
po
rte
s, l
os
asi
ste
nte
s e
jerc
ita
ron
su
re
spir
ac
ión
re
aliz
an
-
do
eje
rcic
ios
con
ap
arat
os
de
gim
nas
ia.
64
65
Prim
er C
oncu
rso
de C
uent
os
e ilu
stra
cion
es re
laci
onad
os
con
el T
rast
orno
Bip
olar
Dar
a c
on
oce
r la
en
ferm
ed
ad d
el t
rast
orn
o b
i-
po
lar
a tr
avé
s d
e la
exp
eri
en
cia
de
los
pro
pio
s
en
ferm
os
y su
s fa
mili
as, f
ue
el o
bje
tivo
de
est
e
Co
nc
urs
o,
qu
e s
e o
rga
niz
ó e
n c
ola
bo
rac
ión
con
la
Aso
cia
ció
n V
ale
nci
an
a d
e T
rast
orn
o B
i-
po
lar,
y e
sta
ba
en
ma
rca
do
en
la
II
Ca
mp
añ
a
de
Co
nc
ien
cia
ció
n S
oc
ial
sob
re l
a E
nfe
rme
-
da
d M
en
tal.
En
el
mis
mo
po
día
pa
rtic
ipa
r
cua
lqu
ier
pe
rso
na
qu
e h
ub
iera
sid
o d
iag
no
s-
tic
ad
a d
e t
rast
orn
o b
ipo
lar,
o q
ue
tu
vie
ra u
n
fam
ilia
r d
iag
no
stic
ad
o e
est
a e
nfe
rme
da
d.
Exi
stía
n d
os
cate
go
ría
s d
ife
ren
cia
da
s, c
ue
nto
s
po
r u
n la
do
e il
ust
raci
on
es
po
r o
tra.
Los
pre
mio
s p
ara
cad
a ca
teg
orí
a –
cue
nto
s e
ilu
s-
trac
ion
es- f
uer
on
de
600
euro
s p
ara
el p
rimer
gal
ar-
do
nad
o, 3
00 e
uro
s p
ara
el s
egu
nd
o y
un
terc
er p
re-
mio
de
20
0 e
uro
s. A
sim
ism
o s
e h
izo
en
tre
ga
a
tod
os
los
gan
ado
res
de
un
a p
laca
co
nm
emo
rativ
a.
Tra
s la
de
libe
rac
ión
de
l ju
rad
o, e
l p
rim
er
pre
-
mio
de
l co
ncu
rso
de
cu
en
tos
reca
yó e
n e
l re
-
lato
tit
ula
do
“D
os
He
rma
na
s” c
uyo
au
tor
res-
po
nd
e a
l se
ud
ón
imo
de
“Gra
cie
la M
ore
no
”; e
l
seg
un
do
cu
en
to g
alar
do
nad
o f
ue
“La
Torm
en
-
ta d
e M
arc
os”
cu
yo a
uto
r re
spo
nd
ía a
l se
ud
ó-
nim
o d
e “
Ma
est
ra”,
y p
or
últ
imo
el
terc
er
pre
-
mio
fu
e c
on
ce
did
o a
l c
ue
nto
“M
ar
de
Are
na”
de
un
au
tor
cuyo
se
ud
ón
imo
era
“T-
21
”.
En
cu
an
to a
l co
ncu
rso
de
ilu
stra
cio
ne
s, e
l pri
-
me
r p
rem
io f
ue
par
a la
ob
ra “P
ers
on
aje
afe
cta
-
do
”, re
aliz
ad
a p
or
el
au
tor
de
se
ud
ón
imo
“Al-
ma
nzo
r”; l
a s
eg
un
da
ilu
stra
ció
n g
an
ad
ora
fu
e
la t
itu
lad
a “E
l lo
bo
de
la s
elv
a” d
e “R
osa
Ro
ja” y
el t
erc
er
pre
mio
fu
e p
ara
la o
bra
“In
ten
tán
do
-
lo”,
de
“Oas
is”.
El
jura
do
de
est
e c
on
cu
rso
est
uv
o f
orm
ad
o,
en
la c
ate
go
ría
de
cu
en
tos,
po
r C
arm
en
Go
n-
zále
z, d
e la
Fu
nd
aci
ón
Ast
raZ
en
eca
, el D
r Jo
an
Mo
line
r, d
e l
a A
soc
iac
ión
Va
len
cia
na
de
Tra
s-
torn
o B
ipo
lar
y R
am
ón
Sá
nch
ez
Oca
ña,
mie
m-
bro
de
la
Aso
cia
ció
n N
ac
ion
al
de
In
form
ad
o-
res
de
Sa
lud
. P
or
su p
art
e,
el
jura
do
de
l
con
curs
o d
e i
lust
raci
on
es
est
uvo
co
nst
itu
ido
po
r C
arm
en
Go
nzá
lez,
de
la F
un
da
ció
n A
stra
-
Ze
ne
ca
, el
Dr
Joa
n M
olin
er,
de
la
Aso
cia
ció
n
Va
len
cia
na
de
Tra
sto
rno
Bip
ola
r y
Ra
fae
l Alo
n-
so, r
est
au
rad
or
de
pin
tura
de
l M
use
o d
el
Pra
-
do
de
Mad
rid
.
Co
n t
od
os
los
ga
na
do
res
y lo
s fi
na
lista
s ta
nto
en
la c
ate
go
ría
de
cu
en
tos
com
o e
n la
de
ilu
s-
tra
cio
ne
s se
ed
ita
rá p
róxi
ma
me
nte
un
lib
ro
qu
e s
erá
uti
liza
do
co
mo
he
rra
mie
nta
de
ap
o-
yo p
ara
la in
form
ació
n y
co
nci
en
ciac
ión
so
bre
est
a e
nfe
rme
da
d.
3e
r Pre
mio
: In
ten
tán
do
lo. A
uto
r: O
asis
2n
do P
rem
io: E
l lo
bo
de
la s
elv
a. A
uto
r: R
osa
Ro
ja
1e
r Pre
mio
: Pe
rso
naj
e a
fec
tad
o. A
uto
r: A
lman
zor
ub
licac
ion
es
68
ub
licac
ion
es
69
Atl
as d
e la
Sal
ud
La
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a h
a p
roc
ed
ido
a l
a fi
rma
de
un
Co
nv
en
io M
arc
o c
on
FU
ND
AD
EP
S (
Fun
da
ció
n d
e E
du
ca
-
ció
n p
ara
la
Sa
lud
) de
ca
ra a
la
re
aliz
ac
ión
de
ac
tiv
ida
de
s
qu
e f
om
en
ten
en
ge
ne
ral l
a e
du
caci
ón
pa
ra l
a s
alu
d e
n la
soci
ed
ad e
spañ
ola
, me
dia
nte
la d
ifu
sió
n d
e s
u im
po
rtan
cia
y e
l fo
me
nto
de
la
in
ve
stig
ac
ión
, la
cie
nc
ia y
la
té
cn
ica
al
serv
icio
de
la p
rom
oci
ón
de
la s
alu
d. E
ste
añ
o s
e c
ola
bo
ra
con
ello
s e
n la
ed
ició
n d
el l
ibro
“Atl
as
de
la S
alu
d”.
El o
bje
ti-
vo d
el
Atl
as
es
ofr
ece
r a
pro
feso
res
y a
lum
no
s d
e l
a E
SO
y
Ba
ch
ille
rato
un
ma
teri
al
de
co
nsu
lta
co
n i
nfo
rma
ció
n a
c-
tua
liza
da
, co
ntr
ast
ad
a y
ac
ce
sib
le s
ob
re l
a s
itu
ac
ión
de
la
salu
d m
un
dia
l.
La
re
cie
nte
me
nte
pro
mu
lga
da
Le
y d
e I
nv
es-
tig
ac
ión
Bio
mé
dic
a v
a a
su
po
ne
r a
lgu
no
s
ca
mb
ios
en
el
ac
tua
l fu
nc
ion
am
ien
to d
e l
os
co
mit
és
qu
e r
ea
liza
n l
a e
va
lua
ció
n d
e p
ro-
yec
tos
de
inv
est
iga
ció
n e
n lo
s q
ue
pa
rtic
ipa
n
sere
s h
um
an
os.
En
Esp
añ
a, d
esd
e l
a e
ntr
ad
a
en
vig
or
de
l R
ea
l D
ec
reto
92
2/1
97
8,
est
os
co
mit
és
-en
ton
ce
s d
en
om
ina
do
s C
om
ité
s
de
En
sayo
s C
línic
os
(CE
C)-
ha
n e
sta
do
vin
cu
-
lad
os
a l
a i
nv
est
iga
ció
n d
e m
ed
ica
me
nto
s.
La
Le
y 2
5/1
99
0, d
el M
ed
ica
me
nto
, pri
me
ro, y
la L
ey
29
/20
06
, de
Ga
ran
tía
s y
Uso
Ra
cio
na
l
de
Me
dic
am
en
tos
y P
rod
uc
tos
Sa
nit
ari
os,
de
spu
és,
-c
on
su
s re
spe
cti
vo
s re
gla
me
nto
s-
ma
nti
en
en
a l
os
qu
e d
en
om
ina
n C
om
ité
s
Eti
co
s d
e l
nv
est
iga
ció
n C
lín
ica
(C
EIC
) e
n e
l
cit
ad
o á
mb
ito
.
Gu
ías
op
erat
ivas
par
a lo
s CE
I-II:
Eva
luac
ión
de P
roto
-co
los
de
Inve
stig
ació
n B
io-
méd
ica
Co
ord
ina
do
po
r la
Dra
. In
és
Ga
len
de
, e
sta
ob
ra p
rete
nd
e s
er
un
a a
yud
a p
ara
los
nu
evo
s
Co
mit
és
de
Éti
ca
en
In
ve
stig
ac
ión
(C
EI)
, lo
s
cua
les,
tra
s la
nu
ev
a L
ey
de
In
vest
iga
ció
n B
io-
mé
dic
a, e
sta
rán
so
me
tid
os
a u
n c
am
bio
en
su
ac
tua
l fu
nc
ion
am
ien
to a
tra
vé
s d
el
qu
e r
ea
li-
zan
la e
va
lua
ció
n d
e lo
s p
roye
cto
s d
e in
vest
i-
ga
ció
n e
n l
os
qu
e p
art
icip
an
se
res
hu
ma
no
s.
La
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a, q
ue
de
sde
su
in
i-
cio
ha
re
ali
zad
o n
um
ero
sas
ac
tiv
ida
de
s d
e
ap
oyo
a lo
s C
EI,
con
tin
úa
co
n e
sta
ob
ra la
se
-
rie
de
lib
ros
inic
iad
a e
l añ
o a
nte
rio
r q
ue
qu
ie-
re c
on
trib
uir
a la
fo
rma
ció
n c
on
tin
ua
da
de
los
mie
mb
ros
de
est
os
Co
mit
és
de
Éti
ca.
Iné
s G
ale
nd
e D
om
íng
ue
z
Coor
dina
dora
de
la G
uías
Ope
rativ
as p
ara
los C
EI-II
Pres
enta
ción
70
71
Los
CEI
C, p
or
tan
to, t
ien
en
la o
blig
ació
n le
gal
de
eva
luar
y e
mit
ir u
n d
icta
me
n s
ob
re lo
s p
roto
colo
s
de
en
sayo
s cl
ínic
os
con
me
dic
ame
nto
s p
rinci
pal
-
me
nte
, au
nq
ue
pu
ed
en
eva
luar
-y
de
he
cho
así
lo h
ace
n-
otr
os
pro
yect
os
de
inve
stig
ació
n e
n s
e-
res
hu
man
os
(no
só
lo r
ela
cio
nad
os
con
me
dic
a-
me
nto
s). A
un
qu
e n
adie
du
da
qu
e la
inve
stig
a-
ció
n e
n s
ere
s h
um
ano
s, s
ea
de
me
dic
ame
nto
s o
no
, tie
ne
qu
e r
eal
izar
se r
esp
eta
nd
o u
na
seri
e d
e
no
rmas
y p
rinci
pio
s é
tico
s b
ásic
os,
re
con
oci
do
s y
ace
pta
do
s in
tern
acio
nal
me
nte
-p
or
eje
mp
lo, l
a
De
clar
ació
n d
e H
els
inki
-Ed
imb
urg
o 2
00
0 y
el I
n-
form
e B
elm
on
t- s
in e
mb
arg
o, e
n E
spañ
a, y
en
la
Un
ión
Eu
rop
ea,
los
com
ité
s Et
ico
s e
n In
vest
iga-
ció
n C
línic
a se
sig
ue
n v
incu
lan
do
a lo
s e
nsa
yos
clín
ico
s co
n m
ed
icam
en
tos.
Era
ne
cesa
rio
, po
r ta
nto
, qu
e s
e r
eco
no
cie
ra q
ue
otr
os
pro
yect
os
de
inve
stig
ació
n q
ue
se p
rete
nd
an
real
izar
en
ser
es h
um
ano
s fu
eran
tam
bié
n e
valu
a-
do
s p
or
un
gru
po
de
pe
rso
nas
ind
ep
en
die
nte
s e
imp
arci
ales
resp
ecto
a lo
s p
rom
oto
res
e in
vest
iga-
do
res
de
los
pro
yect
os
de
inve
stig
ació
n b
iom
édi-
ca, y
co
n u
na
com
po
sici
ón
inte
rdis
cip
linar
. Est
as
son
las
con
dic
ion
es m
ínim
as q
ue
esta
ble
ce la
Le
y
de
lnve
stig
ació
n B
iom
édic
a p
ara
los
qu
e d
eno
mi-
na
Co
mité
s d
e Ét
ica
en In
vest
igac
ión
(CEI
).
Au
nq
ue
se
rán
las
Co
mu
nid
ade
s A
utó
no
mas
(ex-
cep
to p
ara
los
org
anis
mo
s d
ep
en
die
nte
s d
e la
Ad
min
istr
ació
n G
en
era
l de
l Est
ado
) las
qu
e e
sta-
ble
zcan
los
crite
rios
adic
ion
ale
s q
ue
de
be
n re
un
ir
los
CEI
par
a p
od
er
ser
acre
dit
ado
s, a
lgu
nas
co
sas
ya h
an c
amb
iad
o.
En
pri
me
r lu
gar
, la
po
sib
ilid
ad d
e q
ue
org
anis
-
mo
s p
úb
lico
s o
pri
vad
os
(Un
ive
rsid
ade
s y
otr
os
Ce
ntr
os
de
lnve
stig
ació
n)
qu
e r
eal
ice
n in
vest
i-
ga
ció
n b
iom
éd
ica
-b
ási
ca o
clín
ica
-, c
ue
nte
n
con
un
CE
I. E
s d
eci
r, n
o e
s n
ece
sari
o q
ue
se
an
cen
tro
s sa
nit
ario
s.
Ad
em
ás, s
erá
ob
ligad
o e
l in
form
e p
revi
o, p
rece
p-
tivo
y fa
vora
ble
de
un
CEI
par
a to
do
pro
yect
o d
e
inve
stig
ació
n q
ue
imp
liqu
e in
terv
en
cio
ne
s e
n s
e-
res
hu
man
os
o la
uti
lizac
ión
de
mu
est
ras
bio
lóg
i-
cas
de
orig
en
hu
man
o. E
n e
ste
ap
arta
do
se
incl
u-
yen
, en
un
se
nti
do
am
plio
, to
do
s lo
s p
roye
cto
s
de
inve
stig
ació
n e
n
los
qu
e s
e m
od
ifiq
ue
n la
s
con
dic
ion
es
hab
itu
ale
s d
e la
prá
ctic
a cl
ínic
a, la
in-
vest
igac
ión
co
n c
élu
las
em
bri
on
aria
s y
tejid
os
fe-
tale
s -in
clu
ida
la in
vest
igac
ión
“bás
ica”
-, y
los
est
u-
dio
s a
par
tir
de
mu
est
ras
bio
lóg
icas
hu
man
as,
incl
uid
os
los
crib
ado
s g
en
éti
cos.
Un
a m
en
ció
n a
par
te m
ere
cen
lo
s e
nsa
yos
clín
i-
cos,
qu
e a
l te
ne
r le
gis
laci
ón
pro
pia
, qu
ed
an fu
era
de
l ám
bit
o d
e la
Le
y d
e In
vest
igac
ión
Bio
mé
dic
a.
No
así
los
CEI
C, y
a q
ue
en
la d
isp
osi
ció
n tr
ansi
toria
terc
era
se
est
able
ce: “
Los
Co
mité
s Ét
ico
s d
e In
ves-
tig
ació
n C
línic
a d
eja
rán
de
exi
stir
a p
arti
r d
el m
o-
me
nto
en
qu
e s
e c
on
stit
uya
n lo
s C
om
ité
s d
e É
ti-
ca e
n ln
vest
igac
ión
”.
Las
Gu
ías
Op
era
tiva
s p
ara
los
CEI
-II: E
valu
ació
n d
e
pro
toco
los
de
inve
stig
ació
n b
iom
éd
ica,
pre
ten
-
de
n s
er
un
a ay
ud
a p
ara
los
nu
evo
s m
iem
bro
s d
e
est
os
nu
evo
s C
om
ité
s d
e É
tica
en
Inve
stig
ació
n.
Al i
gu
al q
ue
en
las
Gu
ías
Op
era
tiva
s p
ara
los
CEI
C:
Eval
uac
ión
de
En
sayo
s C
línic
os-
el l
ibro
est
á e
s-
tru
ctu
rad
o e
n c
inco
se
ccio
ne
s:
La s
ecc
ión
I in
clu
ye 3
cap
ítu
los:
el p
rim
ero
so
bre
las
con
sid
era
cio
ne
s e
stad
ísti
cas
qu
e s
e d
eb
en
ten
er
en
cu
en
ta e
n t
od
o p
roye
cto
de
inve
stig
a-
ció
n; e
l se
gu
nd
o s
e r
efi
ere
a la
s lis
tas
gu
ía c
om
o
ayu
da
en
el p
roce
so d
e e
valu
ació
n y
re
dac
ció
n
de
lo
s in
form
es
de
eva
luac
ión
; y e
l te
rce
ro p
ro-
po
ne
un
a se
rie
de
mé
tod
os
y re
com
en
dac
ion
es
par
a la
ge
stió
n d
e la
do
cum
en
taci
ón
e in
form
a-
ció
n d
e u
n C
EIC
.
En
la s
ecc
ión
II s
e p
rese
nta
n, d
esd
e d
ifere
nte
s
pu
nto
s d
e v
ista
, la
eva
luac
ión
de
los
en
sayo
s cl
íni-
cos
en
: EP
OC
y A
sma
Bro
nq
uia
l, co
mo
pat
olo
gía
s
de
alt
a p
reva
len
cia;
pat
olo
gía
uro
lóg
ica;
y u
nid
a-
de
s d
e M
ed
icin
a In
ten
siva
. Est
a se
cció
n c
om
ple
-
me
nta
la e
valu
ació
n d
e e
nsa
yos
clín
ico
s e
n m
ate
-
rias
qu
e n
o fu
ero
n in
clu
idas
en
las
prim
era
s G
uía
s
Op
era
tiva
s.
La s
ecc
ión
III,
es
la q
ue
incl
uye
te
mas
mas
no
ve-
do
sos
par
a lo
s C
EIC
. Au
nq
ue
alg
un
os
com
ités
ya
est
án e
valu
and
o p
roye
cto
s d
e in
vest
igac
ión
co
n
tera
pia
ce
lula
r y e
stu
dio
s p
ost
-au
toriz
ació
n d
e c
a-
ráct
er
ob
serv
acio
nal
(co
n m
ed
icam
en
tos)
, lo
s e
s-
tud
ios
con
mu
est
ras
bio
lóg
icas
y la
eva
luac
ión
de
tecn
olo
gía
s sa
nit
aria
s ap
en
as fo
rman
par
te d
e s
u
acti
vid
ad, p
ero
es
esp
era
ble
qu
e s
ea
n m
uch
o
mas
fre
cue
nte
s e
n e
l día
a d
ía d
e lo
s fu
turo
s C
EI.
La s
ecc
ión
IV, e
n e
stas
Gu
ías,
est
a f
orm
ad
a p
or
un
as
pro
pu
est
as
de
list
as
gu
ía p
ara
la e
va
lua-
ció
n d
e
los
dif
ere
nte
s ti
po
s d
e e
stu
dio
s a
lo
s
qu
e s
e r
efi
ere
n l
os
cap
ítu
los
an
teri
ore
s. S
e h
a
pre
ten
did
o q
ue
sir
va
n d
e a
yud
a p
ara
lo
s q
ue
em
pie
zan
, po
r lo
qu
e p
ue
de
n s
er
co
nsi
de
ra-
da
s co
mo
de
ma
sia
do
ext
en
sas
y p
oco
op
era
-
tiv
as
pa
ra l
as
pe
rso
na
s y
a h
ab
itu
ad
as
o c
on
exp
eri
en
cia
en
la e
valu
aci
ón
de
est
os
pro
yec-
tos
de
inve
stig
aci
ón
. Pa
ra e
sto
s ca
sos,
se
pu
e-
de
n s
imp
lem
en
te c
on
sid
era
r lo
s e
píg
rafe
s, s
in
ne
ce
sid
ad
de
re
lle
na
r to
do
s l
os
sub
-ap
art
a-
do
s. A
pa
rtir
de
est
as
pro
pu
est
as
cad
a C
EI p
o-
drá
ela
bo
rar
su p
rop
ia l
ista
gu
ía a
da
pta
da
a
sus
ne
cesi
da
de
s.
Fin
alm
en
te,
la s
ec
ció
n V
co
nti
en
e c
om
o
an
exo
s la
leg
isla
ció
n a
plic
ab
le a
los
dif
ere
nte
s
tip
os
de
est
ud
ios,
incl
uid
a la
Le
y O
rgá
nic
a d
e
Pro
tecc
ión
de
Da
tos
de
Ca
rác
ter
Pe
rso
na
l y la
nu
ev
a L
ey
de
ln
vest
iga
ció
n B
iom
éd
ica
. Qu
ie-
ro e
xpre
sar
mi
ag
rad
ec
imie
nto
a
los
au
tore
s
de
lo
s ca
pít
ulo
s y
de
las
lista
s g
uía
po
r su
ex-
cele
nte
tra
ba
jo, y
a la
Fu
nd
aci
ón
Ast
raZ
en
eca
en
las
pe
rso
na
s q
ue
la r
ep
rese
nta
n, s
in o
lvid
ar
al D
r. M
an
ue
l Ma
rtín
, qu
e h
an
co
mp
art
ido
es-
te p
roye
cto
de
sde
su
s in
icio
s, y
sin
cu
yo p
a-
tro
cin
io e
ste
lib
ro n
o h
ub
iera
sid
o p
osi
ble
. Es-
pe
ro q
ue
las
Gu
ías
Op
era
tiva
s p
ara
CE
I-II
Se
an
de
uti
lida
d p
ara
to
do
s lo
s q
ue
ha
n a
ce
pta
do
volu
nta
ria
me
nte
fo
rma
r p
art
e d
e u
n C
EIC
/CE
I,
y a
sí c
on
trib
uir
a q
ue
la
inve
stig
aci
ón
bio
mé
-
dic
a, p
ero
so
bre
tod
o l
a i
nv
est
iga
ció
n c
línic
a,
sea
ca
da
ve
z d
e m
ayo
r c
alid
ad
, ba
sad
a e
n e
l
resp
eto
a la
s p
ers
on
as
y o
rie
nta
da
al b
en
efi
cio
de
los
pa
cie
nte
s.
72
73
Códi
go E
spañ
ol d
e Le
gisl
a-ci
ón S
anit
aria
Est
a o
bra
fo
rma
pa
rte
de
un
am
bic
ioso
pro
-
yec
to q
ue
qu
iere
re
cop
ilar,
po
r p
rim
era
ve
z e
n
nu
est
ro p
aís
, la
ju
risp
rud
en
cia
má
s re
cie
nte
y
la n
orm
ati
va
so
bre
la
s m
ate
ria
s re
lati
va
s a
la
ord
en
aci
ón
de
l sis
tem
a s
an
ita
rio
. Est
á r
ea
liza-
do
po
r u
n g
rup
o d
e e
xpe
rto
s sa
nit
ari
os
y d
iri-
gid
o p
or
Julio
Sá
nc
he
z Fi
err
o, c
on
tan
do
co
n
la c
ola
bo
ra c
ión
de
We
nS
an
ita
ria
. El
seg
un
do
vo
lum
en
de
l II
I To
mo
fu
e p
rese
nta
do
, co
mo
en
los
últ
imo
s a
ño
s, e
n e
l ma
rco
de
l XIV
Co
n-
gre
so d
e D
ere
cho
Sa
nit
ari
o e
n e
l Ilu
stre
Co
le-
gio
de
Mé
dic
os
de
Mad
rid
.
De
ntr
o d
e l
os
ob
jeti
vo
s d
e l
a F
un
da
ció
n
Ast
raZ
en
ec
a o
rie
nta
do
s si
em
pre
a l
a c
ola
bo
-
rac
ión
co
n e
l se
cto
r d
e l
a S
an
ida
d s
e p
ub
lica
el
seg
un
do
Vo
lum
en
de
l To
mo
3 d
el ‘
Có
dig
o
esp
añ
ol
de
Le
gis
lac
ión
Sa
nit
ari
a”. E
stá
es
un
a
ob
ra r
ec
op
ilato
ria
qu
e s
e in
icio
ha
ce
ca
si c
in-
co
añ
os
y q
ue
vie
ne
co
nta
nd
o c
on
el
ap
oyo
téc
nic
o y
la
vo
lun
tad
de
co
op
era
ció
n d
e
mu
y d
est
ac
ad
os
pro
fesi
on
ale
s.
Si
los
Tom
os
1 y
2 s
e d
ed
ica
ron
al
Sis
tem
a
Na
cio
na
l d
e S
alu
d -
a s
u g
én
esi
s y
ev
olu
-
ció
n-
y a
qu
ien
es
son
su
so
po
rte
fu
nd
am
en
-
tal
-lo
s p
rofe
sio
na
les
san
ita
rio
s, e
l To
mo
3
rec
og
e e
n d
os
Vo
lúm
en
es
la c
om
ple
ja le
gis
-
lac
ión
so
bre
me
dic
am
en
tos
y p
rod
uc
tos
sa-
nit
ari
os.
En
co
nc
reto
el
Vo
lum
en
qu
e a
ho
ra
ve
la
lu
z re
un
e l
a n
orm
ati
va
po
r la
qu
e s
e r
i-
ge
n l
as
farm
ac
ias
y o
tro
s e
sta
ble
cim
ien
tos
san
ita
rio
s.
Tan
to e
l v
olu
me
n s
ob
re m
ed
ica
me
nto
s y
pro
du
cto
s sa
nit
ari
os,
pu
bli
ca
do
en
20
06
,
co
mo
en
el
qu
e a
ho
ra n
os
oc
up
a r
ec
og
en
dis
po
sic
ion
es
de
ori
ge
n m
uy
dif
ere
nte
,
au
nq
ue
sie
mp
re i
nsp
ira
da
s e
n t
res
req
ue
ri-
mie
nto
s fu
nd
am
en
tale
s: s
eg
uri
da
d, c
ali
da
d
y e
fic
ac
ia.
Tale
s re
qu
eri
mie
nto
s so
n p
red
ica
ble
s a
to
da
la ll
am
ad
a c
ad
en
a d
el m
ed
ica
me
nto
, au
nq
ue
la i
nte
nsi
da
d d
e s
u p
rese
nc
ia n
o s
ea
cie
rta
-
me
nte
la m
ism
a, s
eg
ún
las
eta
pa
s h
istó
rica
s y
el e
nto
rno
so
cia
l y s
an
ita
rio
.
Est
am
os
en
to
do
ca
so a
nte
un
ma
rco
jurí
dic
o
inte
gra
do
po
r R
eg
lam
en
tos
y D
ire
ctr
ice
s c
o-
mu
nit
ari
as,
po
r u
na
am
plia
leg
isla
ció
n d
el E
s-
tad
o -
ren
ov
ad
a c
on
la
re
cie
nte
Le
y d
e g
ara
n-
Juli
o S
án
che
z F
ierr
o
Coor
dina
dor d
el C
ódig
o es
paño
l de
Legi
slac
ión
Sani
taria
Pres
enta
ción
74
75
tía
s y
uso
ra
cio
na
l d
e l
os
me
dic
am
en
tos
y
pro
du
cto
s sa
nit
ari
os-
y p
or
un
a f
ron
do
sa n
or-
mat
iva
de
las
Co
mu
nid
ade
s A
utó
no
mas
, ap
ar-
te d
e la
esp
ecí
fica
de
las
Fue
rzas
Arm
adas
.
El
titu
lo c
om
pe
ten
cia
l p
ara
su
ap
rob
ac
ión
es
cie
rta
me
nte
dif
ere
nte
y s
u e
jerc
icio
po
r la
s
auto
rid
ade
s y
po
de
res
pú
blic
o n
o s
iem
pre
es-
tá e
xen
to d
e f
ric
cio
ne
s y
dif
icu
lta
de
s. E
jem
-
plo
s n
o f
alta
n.
Así
po
de
mo
s c
om
pro
ba
rlo
re
leye
nd
o l
as
nu
-
me
rosa
s se
nte
nc
ias
de
l Tri
bu
na
l S
up
rem
as
y
las
de
l Tri
bu
na
l C
on
stit
uc
ion
al.
Tam
bié
n p
er-
mit
en
co
nst
ata
rlo
alg
un
as
situ
ac
ion
es
co
mo
las
ge
ne
rad
as p
or
el D
icta
me
n m
oti
vad
o d
e la
Co
mis
ión
Eu
rop
ea
de
ju
lio
de
l p
asa
do
añ
o,
qu
e p
uso
en
cu
est
ión
la
no
rma
tiv
a e
spa
ño
la
(est
ata
l y
au
ton
óm
ica
) re
lati
va
al
mo
de
lo v
i-
ge
nte
de
Ofi
cin
a d
e F
arm
ac
ia, t
an
ap
rec
iad
o
po
r lo
s c
iud
ad
an
os.
Su
ce
rca
nía
y p
or
su a
lta
calid
ad p
rofe
sio
nal
so
n s
us
me
jore
s av
ale
s.
De
otr
o la
do
, el d
esa
rro
llo d
e la
Le
y d
e G
aran
-
tía
s y
uso
ra
cio
na
l d
e l
os
me
dic
am
en
tos
y
pro
du
cto
s sa
nit
ari
os
va
a r
eq
ue
rir
un
a a
ten
-
ció
n c
on
sta
nte
po
rqu
e g
en
era
rá c
am
bio
s cu
-
yo a
lca
nc
e n
o e
s p
osi
ble
de
term
ina
r h
oy
po
r
ho
y. U
n a
mp
lio e
len
co d
e c
ue
stio
ne
s h
ab
ría
n
de
se
r e
n e
fec
to, o
bje
to d
e lo
s co
rre
spo
nd
ien
-
tes.
Ma
s d
e 5
0 r
eg
lam
en
tos
est
am
os
en
el t
e-
lar.
Est
am
os,
pu
es,
an
te u
n e
sce
na
rio
ju
ríd
ico
qu
e b
usc
a m
ejo
ras,
pe
ro q
ue
to
dav
ía e
stas
es-
tán
po
r p
rod
uci
rse
.
Co
nv
ivim
os,
pu
es,
du
ran
te u
n t
em
po
co
n l
a
me
ra L
ey
y lo
s re
gla
me
nto
s p
roce
de
nte
s d
e la
ante
rio
r Le
y d
el M
ed
icam
en
to d
e 1
99
0. E
s e
vi-
de
nte
qu
e s
u o
rie
nta
ció
n y
pri
ori
da
de
s se
rán
dif
ere
nte
s e
incl
uso
en
oca
sio
ne
s d
ifíc
ilme
nte
com
pat
ible
s. T
rab
ajo
, po
r ta
nto
, par
a lo
s ju
rist
as.
A t
od
os
est
os
fac
tore
s d
e t
ran
sfo
rmac
ión
no
r-
ma
tiv
a h
ay
qu
e a
ña
dir
lo
s e
fec
tos
qu
e s
ob
re
la p
rest
ac
ión
fa
rma
cé
uti
ca
tie
ne
n l
as
nu
ev
as
tecn
olo
gía
s d
e la
info
rma
ció
n y
de
la c
om
un
i-
caci
ón
(d
e n
ue
vo la
tra
zab
ilid
ad
jun
to c
on
re
-
ce
ta e
lec
tró
nic
a),
la
s n
ue
va
s fo
rma
s d
e o
rga
-
niz
ac
ión
de
la
dis
trib
uc
ión
la
s ll
am
ad
as
soci
ed
ad
es
pro
fesi
on
ale
s y
su in
cid
en
cia
o n
o
en
la t
itu
lari
dad
de
las
Ofi
cin
as d
e f
arm
acia
, el
con
ten
ido
de
la a
ten
ció
n f
arm
acé
uti
ca, l
a ca
r-
tera
de
se
rvic
ios
de
l S
iste
ma
Na
cio
na
l d
el
Sa-
lud
y s
u n
ece
sari
a a
ctu
aliz
aci
ón
, la
pre
sta
ció
n
ort
op
roté
sica
, la
dis
pe
nsa
ció
n d
e lo
s m
ed
ica
-
me
nto
s ve
teri
nar
ios.
.. y
un
larg
o e
tc.
Tem
a n
o m
en
or
es
el d
e la
incl
usi
ón
de
la f
ar-
ma
cia
y d
e o
tro
s e
sta
ble
cim
ien
tos
san
ita
rio
s
en
la
órb
ita
mis
ma
de
la
Sa
nid
ad
y l
a n
o p
er-
ten
en
cia
a l
a l
óg
ica
no
rma
tiv
a d
e m
erc
ad
o
inte
rio
r, s
eg
ún
re
cla
ma
n a
lgu
na
s in
sta
nc
ias
com
un
itar
ias.
El
tem
a s
e h
a d
eb
ati
do
en
Esp
añ
a y
ta
mb
ién
en
la
Un
ión
Eu
rop
ea
, c
on
cre
tam
en
te e
n e
l
Pa
rla
me
nto
Eu
rop
eo
, si
en
do
sig
nif
ica
tiv
o e
l
pro
nu
nc
iam
ien
to,
ho
y p
or
ho
y, f
av
ora
ble
al
cará
cte
r d
e e
sta
ble
cim
ien
to s
anit
ario
.
Es
mu
y n
ece
sari
o q
ue
la f
utu
ra D
ire
cti
va s
ob
re
Se
rvic
ios
de
Sa
lud
se
a c
on
clu
yen
te y
qu
e d
eje
est
e t
em
a d
efi
nit
iva
me
nte
re
sue
lto
. E
spe
re-
mo
s q
ue
así
se
a.
Y e
llo p
orq
ue
nu
est
ro m
od
elo
de
ofi
cin
a d
e f
ar-
mac
ia o
fre
ce u
no
de
los
me
jore
s ra
tio
s d
e a
ten
-
ció
n a
lo
s ci
ud
ad
an
os
(un
pro
me
dio
de
2.8
00
hab
itan
tes
po
r fa
rmac
ia y
un
a am
plia
co
be
rtu
ra
en
las
zon
as r
ura
les)
, rat
io q
ue
en
mo
do
alg
un
o
ha
n c
on
seg
uid
o l
os
pa
íse
s q
ue
re
spo
nd
en
al
mo
de
lo a
usp
icia
do
po
r la
Co
mis
ión
Eu
rop
ea.
Ten
em
os,
en
fin
, un
mo
de
lo d
e f
arm
ac
ia q
ue
favo
rece
el
acc
eso
eq
uit
ati
vo d
e l
os
ciu
da
da
-
no
s a
l se
rvic
io f
arm
acé
uti
co y
qu
e e
s n
ece
sa-
rio
pre
serv
ar.
El V
olu
me
n 2
de
est
e T
om
o 3
º d
el C
ód
igo
esp
a-
ño
l de
leg
isla
ció
n s
anit
aria
qu
iere
se
r u
na
con
tri-
bu
ció
n a
un
me
jor
con
oci
mie
nto
de
ese
mo
de
-
lo y
de
l co
nju
nto
de
qu
ien
es
op
era
n p
rofe
sio
nal
y e
mp
resa
rial
me
nte
en
la c
ade
na
de
l me
dic
a-
me
nto
y d
e le
s p
rod
uc
tos
san
itar
ios,
esp
eci
al-
me
nte
en
un
os
tie
mp
os
en
los
qu
e la
s in
cert
i-
du
mb
res
de
be
n d
esp
eja
rse
y d
ar
el
pa
so a
la
seg
uri
dad
, a la
cal
idad
y a
la e
fici
en
cia
a fa
vor
de
qu
ien
es
dan
se
nti
do
a la
san
idad
: lo
s p
acie
nte
s.
En
est
e V
olu
me
n h
a c
ola
bo
rad
o c
om
o e
n l
as
oca
sio
ne
s an
teri
ore
s: W
eb
San
itar
ia y
su
s d
ire
c-
tivo
s D
. Ag
ust
ín y
D. M
anu
el O
rte
ga
Lim
ón
, qu
e
han
alla
nad
o c
uan
tas
difi
cult
ade
s té
cnic
as s
o-
bre
vie
ne
n e
n u
n t
rab
ajo
de
est
a e
nve
rgad
ura
.
El
eq
uip
o d
e e
xpe
rto
s se
ha
in
teg
rad
o, a
de
-
má
s, p
or
D.
Arm
an
do
Me
rin
o,
D.
Jav
ier
He
r-
ná
nd
ez
Pa
scu
al,
D. V
ice
nte
Olm
o, D
ª. N
iev
es
Ma
rtín
So
bri
no
, D. J
ua
n J
osé
Ba
dio
la, D
. Ric
ar-
do
de
Lo
ren
zo y
D.
José
Cle
rig
ue
s. T
od
o u
n
gru
po
ple
no
de
exp
eri
en
cia
y d
e p
rofe
sio
na
li-
da
d, c
on
cu
yos
co
me
nta
rio
s se
ha
vis
to e
nri
-
qu
eci
da
est
a r
eco
pila
ció
n le
gis
lati
va.
Los
tra
ba
jos
de
co
difi
caci
ón
re
cop
ilato
ria
ha
n
alc
an
zad
o c
asi
la m
eta
. Fa
lta
el T
om
o IV
, so
bre
salu
d p
úb
lic
a y
se
gu
rid
ad
ali
me
nta
ria
, q
ue
,
con
el r
esp
ald
o d
e la
Fu
nd
aci
ón
Ast
raZ
en
eca
,
vere
mo
s p
ub
lica
do
en
20
08
.
Co
mo
Co
ord
ina
do
r d
e e
sto
s tr
ab
ajo
s q
uie
ro
reit
era
r m
i a
gra
de
cim
ien
to a
qu
ien
es
est
án
hac
ien
do
po
sib
le q
ue
el C
ód
igo
se
a u
na
real
i-
da
d a
l se
rvic
io d
e l
os
pro
fesi
on
ale
s y
de
lo
s
juri
sta
s, n
o s
olo
esp
añ
ole
s, p
ue
s n
os
co
nst
a
qu
e t
am
bié
n h
a t
en
ido
bu
en
a a
co
gid
a m
as
allá
de
nu
est
ras
fro
nte
ras.
eca
s y
pre
mio
s
78
eca
s y
pre
mio
s
79
Act
o de
ent
rega
de
las
VIII
Bec
as d
e la
REA
P (R
ed E
spañ
ola
de A
tenc
ión
Prim
aria
)
Las
be
cas
de
inve
stig
ació
n d
e la
Re
d E
spañ
ola
de
Ate
nci
ón
Pri
mar
ia (
RE
AP
) se
co
nce
de
n a
los
me
jore
s p
roye
cto
s d
e in
-
ve
stig
ac
ión
en
Ate
nc
ión
Pri
ma
ria
y e
stá
n d
ota
da
s c
on
un
tota
l de
8.0
00
€. E
n e
sta
ed
ició
n s
e h
an
en
tre
ga
do
be
cas
a
tre
s e
stu
dio
s o
rig
ina
les,
se
lec
cio
na
do
s e
ntr
e l
os
sese
nta
y
do
s p
roye
cto
s p
rese
nta
do
s, q
ue
est
uv
iero
n c
en
tra
do
s e
n
los
sig
uie
nte
s te
ma
s: l
a a
soc
iac
ión
en
tre
en
ferm
ed
ad
ca
r-
dio
vasc
ula
r y
dia
be
tes;
los
fac
tore
s d
ese
nca
de
na
nte
s d
e la
ate
nc
ión
ho
spit
ala
ria
urg
en
te e
n p
ac
ien
tes
ma
yore
s; y
la
co
ord
ina
ció
n e
ntr
e e
qu
ipo
s d
e A
ten
ció
n P
rim
ari
a y
ofi
ci-
na
s d
e f
arm
ac
ia p
ara
el
co
ntr
ol
de
la
hip
ert
en
sió
n. S
e e
n-
tre
ga
ron
el
26
de
ma
yo e
n e
l tr
an
scu
rso
de
un
ac
to c
ele
-
bra
do
en
el R
ea
l Co
leg
io O
fici
al d
e M
éd
ico
s d
e S
evi
lla.
Co
nvo
cato
ria
de
bec
as d
e in
vest
igac
ión
en P
siqu
iatr
ía
La
Fu
nd
aci
ón
Esp
añ
ola
de
Psi
qu
iatr
ía y
Sa
lud
Me
nta
l y
la F
un
da
ció
n A
stra
Ze
ne
ca
an
un
cia
-
ron
la c
on
voca
tori
a d
e u
n t
ota
l de
ve
inti
cin
co
be
ca
s d
e P
siq
uia
tría
, cin
co
de
la
s c
ua
les
son
de
inve
stig
ació
n p
ara
psi
qu
iatr
as
reci
én
esp
e-
cia
liza
do
s, m
ien
tra
s q
ue
las
otr
as
vein
te e
stá
n
dir
igid
as
a la
ro
taci
ón
en
el e
xtra
nje
ro d
e r
esi
-
de
nte
s d
e P
siq
uia
tría
.
Las
be
cas
de
inve
stig
aci
ón
, co
n u
na
do
taci
ón
má
xim
a d
e 3
0.0
00
€,
est
án
ab
iert
as
a t
od
os
los
psi
qu
iatr
as
esp
añ
ole
s q
ue
ha
yan
fin
aliz
a-
do
su
pe
rio
do
de
fo
rma
ció
n M
IR e
n l
os
últ
i-
mo
s ci
nco
añ
os,
po
drá
n d
isfr
uta
rse
en
ce
ntr
os
ex
tra
nje
ros
o e
spa
ño
les
y t
ien
en
un
añ
o d
e
du
raci
ón
.
De
pe
nd
ien
do
de
l p
rog
ram
a d
e f
orm
ac
ión
pre
sen
tad
o, l
as
be
cas
pa
ra r
esi
de
nte
s te
nd
rán
un
a d
ota
ció
n d
e e
ntr
e 3
.00
0 y
6.0
00
€ y
un
a
du
rac
ión
de
en
tre
do
s y
cu
atr
o m
ese
s, e
n l
os
cen
tro
s q
ue
elij
an
los
resi
de
nte
s. A
l fin
aliz
ar
el
pe
rio
do
de
ro
tac
ión
en
el
ex
tra
nje
ro, l
os
be
-
ne
fic
iari
os
de
la
s b
ec
as
de
be
rán
re
aliz
ar
un
a
me
mo
ria
de
la
s a
cti
vid
ad
es
rea
liza
da
s e
n l
os
cita
do
s ce
ntr
os,
qu
e s
e v
alo
rará
y e
valu
ará
.
80
81
Beca
s en
Onc
olog
ía
El
ob
jeti
vo
de
est
e p
rog
ram
a d
e b
ec
as
es
el
de
pro
po
rcio
na
r a
lo
s o
nc
ólo
go
s m
éd
ico
s y
rad
iote
ráp
ico
s e
spa
ño
les
la o
po
rtu
nid
ad
de
ac
ud
ir,
du
ran
te s
u p
eri
od
o d
e f
orm
ac
ión
, a
l
Ne
w Y
ork
Un
ive
rsit
y C
an
ce
r In
stit
ute
, un
o d
e
los
me
jore
s ce
ntr
os
en
el t
rata
mie
nto
de
l cán
-
cer
en
Est
ad
os
Un
ido
s. S
e r
ea
liza
en
co
lab
ora
-
ció
n c
on
On
colo
gía
Ac
tual
y e
ste
añ
o h
a cu
m-
pli
do
su
oc
tav
a c
on
vo
ca
tori
a,
bri
nd
an
do
la
op
ort
un
ida
d d
e c
on
oc
er
la o
nc
olo
gía
ba
jo
un
a ó
pti
ca d
ife
ren
te. L
as
áre
as
de
inte
rés
qu
e
se c
on
sid
era
n s
on
: cá
nce
r d
e p
ulm
ón
, cá
nce
r
de
mam
a, t
um
ore
s d
ige
stiv
os,
tu
mo
res
uro
ló-
gic
os,
otr
os
tum
ore
s só
lido
s, c
on
sejo
ge
né
tico
(Cán
cer
he
red
itar
io)
y ra
dio
tera
pia
.
El
jura
do
elig
ió e
l tr
ab
ajo
ga
na
do
r e
ntr
e u
na
sele
cc
ión
de
cin
cu
en
ta a
rtíc
ulo
s, e
sco
gid
os
pre
via
me
nte
en
tre
el
má
s d
e u
n c
en
ten
ar
de
esc
rito
s re
cib
ido
s y
est
uv
o i
nte
gra
do
po
r im
-
po
rta
nte
s p
ers
on
alid
ad
es
de
l se
cto
r sa
nit
ari
o
en
Esp
añ
a c
om
o P
ed
ro C
ap
illa
, p
resi
de
nte
de
l C
ole
gio
Ge
ne
ral
de
Co
leg
ios
Ofi
cia
les
de
Farm
ac
éu
tic
os,
Mig
ue
l C
arr
ero
, p
resi
de
nte
de
PS
N, M
áxi
mo
Go
nzá
lez
Jura
do
, pre
sid
en
-
te d
el
Co
nse
jo g
en
era
l d
e E
nfe
rme
ría
, Fra
n-
cis
co
Iv
orr
a,
pre
sid
en
te d
e A
SIS
A,
Alf
on
so
Mo
ren
o, p
resi
de
nte
de
l C
on
sejo
Ge
ne
ral
de
Esp
ec
ialid
ad
es,
Ju
lio S
án
ch
ez
Fie
rro
, pa
tro
no
de
la
Fu
nd
ac
ión
Ast
raZ
en
ec
a, F
ran
cis
co
Sa
n-
tao
lay
a,
pre
sid
en
te d
el
Co
nse
jo G
en
era
l d
e
Co
leg
ios
Ofi
cia
les
de
Psi
có
log
os,
Isa
cio
Si-
gu
ero
, p
resi
de
nte
de
la
OM
C,
y M
an
ue
l A
l-
fon
so V
illa
Vig
il, p
resi
de
nte
de
l C
on
sejo
Ge
-
ne
ral
de
Co
leg
ios
de
Od
on
tólo
go
s y
Est
om
ató
log
os.
VI P
rem
io R
efle
xion
es a
la
Opi
nión
San
itar
ia
La V
I ed
ició
n d
el P
rem
io R
efl
exi
on
es
a la
Op
inió
n
San
itar
ia, u
na
cele
bra
ció
n q
ue
re
ún
e c
ada
año
a
los
inte
gra
nte
s d
e m
ás r
en
om
bre
de
l se
cto
r sa
-
nit
ario
en
Esp
aña,
est
á o
rgan
izad
a p
or
la e
dit
o-
rial
San
itar
ia 2
00
0 y
la F
un
dac
ión
Ast
raZ
en
eca
. El
acto
de
en
tre
ga
de
los
gal
ard
on
es
tuvo
lug
ar e
l
7 d
e n
ovi
em
bre
y fu
e p
resi
did
o p
or
la S
ub
secr
e-
tari
a d
el M
inis
teri
o d
e S
anid
ad, C
on
sue
lo S
án-
che
z N
ara
njo
y e
l C
on
seje
ro d
e S
an
ida
d d
e l
a
Co
mu
nid
ad d
e M
adri
d, J
uan
Jo
sé G
üe
me
s.
El
pri
me
r p
rem
io f
ue
co
nce
did
o a
Jo
se A
nto
-
nio
Fló
rez
Loza
no
, Ca
ted
ráti
co d
e C
ien
cia
s d
e
la C
on
du
cta
de
la U
niv
ers
ida
d d
e O
vie
do
, po
r
su a
rtíc
ulo
“La
s h
ab
ilid
ad
es
de
co
mu
nic
aci
ón
de
l mé
dic
o e
n la
pra
xis
clín
ica
actu
al”.
Los
rest
an
tes
ga
lard
on
es,
co
nce
did
os
en
ca
li-
da
d d
e a
cc
ési
t, f
ue
ron
, po
r e
ste
ord
en
, a: E
u-
ge
nio
Mo
ure
, ab
og
ad
o e
spe
cia
lista
en
de
re-
ch
o s
an
ita
rio
, po
r su
te
xto
“L
a S
an
ida
d c
om
o
pa
rad
igm
a”, p
ub
lica
do
en
AB
C; A
lbe
rt J
ov
ell,
pre
sid
en
te d
el F
oro
Esp
añ
ol d
e P
aci
en
tes,
po
r
su t
rab
ajo
“M
ied
o”,
pu
blic
ad
o e
n E
l P
aís
; Jo
sé
Jara
Ra
scó
n, m
ed
ico
ad
jun
to d
e U
rolo
gía
en
el
Ho
spit
al
Gre
go
rio
Ma
rañ
ón
po
r su
esc
rito
“Clo
na
ció
n e
n la
Le
y B
iom
éd
ica”
qu
e v
io la
luz
en
Dia
rio
Mé
dic
o; y
Ra
fae
l d
e P
ab
lo, m
éd
ico
de
Ate
nc
ión
Pri
ma
ria
en
Ara
gó
n y
co
ord
ina
-
do
r n
aci
on
al d
e la
Pla
tafo
rma
10
Min
uto
s p
or
su r
efl
exi
ón
, “U
rge
un
pa
cto
po
lític
o p
ara
sa
l-
var
la s
anid
ad”,
apa
reci
da
en
el m
ism
o d
iari
o.
eco
no
cim
ien
tos
84
eco
no
cim
ien
tos
85
Prem
ios T
OP
10 a
las f
unda
cion
es d
e la
bora
tori
o
La F
un
dac
ión
Ast
raZ
en
eca
re
cib
ió e
l te
rce
ro d
e lo
s P
rem
ios
Top
10
, pro
mo
vid
os
po
r R
ed
acc
ión
Mé
dic
a, d
el G
rup
o S
a-
nit
ari
a 2
00
0. E
sto
s p
rem
ios
son
vo
tad
os
dir
ec
tam
en
te p
or
los
lec
tore
s d
e la
pu
blic
ació
n e
lec
tró
nic
a, s
ien
do
en
su
ma-
yorí
a m
éd
ico
s y
son
oto
rga
do
s a
la
s fu
nd
aci
on
es
de
la
bo
-
rato
rio
s fa
rma
cé
uti
co
s, l
os
cu
ale
s, a
l te
ne
r e
ntr
e s
us
reto
s
fun
da
me
nta
les
la p
rom
oci
ón
de
la s
alu
d y
la in
vest
iga
ció
n
y p
ara
un
me
jor
de
sarr
ollo
de
su
s a
cti
vid
ad
es,
ha
n c
rea
do
fun
da
cio
ne
s e
n l
as
qu
e s
e c
rea
un
esp
ac
io y
un
lu
ga
r d
e
en
cu
en
tro
de
lo
s d
isti
nto
s se
cto
res
soc
iale
s e
n e
l m
un
do
de
la s
anid
ad: e
l Est
ado
, la
soci
ed
ad c
ivil
y la
s e
mp
resa
s p
ri-
va
da
s. L
a F
un
da
ció
n A
stra
Ze
ne
ca
fu
e c
on
sid
era
da
po
r lo
s
lec
tore
s d
e R
ed
acc
ión
Mé
dic
a la
te
rce
ra d
e la
s d
iez
fun
da
-
cio
ne
s m
ás
de
sta
cad
as
de
lo
s m
ejo
res
lab
ora
tori
os
na
cio
-
nal
es
e in
tern
acio
nal
es.
86
87
Co
nvo
cato
ria
de
bec
as d
e in
vest
igac
ión
en P
siqu
iatr
ía
La
Fu
nd
ac
ión
Esp
añ
ola
de
Psi
qu
iatr
ía y
Sa
lud
Me
nta
l y
la F
un
da
ció
n A
stra
Ze
ne
ca
an
un
cia
-
ron
la
co
nv
oc
ato
ria
de
un
to
tal
de
ve
inti
cin
-
co
be
ca
s d
e P
siq
uia
tría
, c
inc
o d
e l
as
cu
ale
s
son
de
in
ve
stig
ac
ión
pa
ra p
siq
uia
tra
s re
cié
n
esp
ec
ializ
ad
os,
mie
ntr
as
qu
e l
as
otr
as
ve
inte
est
án
dir
igid
as
a l
a r
ota
ció
n e
n e
l e
xtr
an
jero
de
re
sid
en
tes
de
Psi
qu
iatr
ía.
La
s b
ec
as
de
in
ve
stig
ac
ión
, c
on
un
a d
ota
-
ció
n m
áx
ima
de
30
.00
0 €
, e
stá
n a
bie
rta
s a
tod
os
los
psi
qu
iatr
as
esp
añ
ole
s q
ue
ha
ya
n
fin
ali
zad
o s
u p
eri
od
o d
e f
orm
ac
ión
MIR
en
los
últ
imo
s c
inc
o a
ño
s, p
od
rán
dis
fru
tars
e e
n
ce
ntr
os
ex
tra
nje
ros
o e
spa
ño
les
y t
ien
en
un
añ
o d
e d
ura
ció
n.
De
pe
nd
ien
do
de
l p
rog
ram
a d
e f
orm
ac
ión
pre
sen
tad
o,
las
be
ca
s p
ara
re
sid
en
tes
ten
-
drá
n u
na
do
tac
ión
de
en
tre
3.0
00
y 6
.00
0 €
y u
na
du
rac
ión
de
en
tre
do
s y
cu
atr
o m
e-
ses,
en
lo
s c
en
tro
s q
ue
eli
jan
lo
s re
sid
en
tes.
Al
fin
ali
zar
el
pe
rio
do
de
ro
tac
ión
en
el
ex-
tra
nje
ro, l
os
be
ne
fic
iari
os
de
la
s b
ec
as
de
be
-
rán
re
ali
zar
un
a m
em
ori
a d
e l
as
ac
tiv
ida
de
s
rea
liza
da
s e
n l
os
cit
ad
os
ce
ntr
os,
qu
e s
e v
a-
lora
rá y
ev
alu
ará
.