LETREN

MUNDUA

2012-2013 ikasturtea

Haur Hezkuntza 3. maila

Ikaslea: Maider Olaeta López

Taldea: 32

M LETRAREN

MUNDUTIK OSTERATXOA

Hitzak, beste edozein izaki bizidun bezala, jaio, bizi eta hil egiten dira letra

ezberdinekin sortzen ditugun konposizioen arabera, amaigabeko sormen prozesu

bati bide emanez. Ondoren, M letraren hamaika mundu hurbildu nahi

dizkizuet, hamaika istorio ezberdinetarako bidea irekiz.Goza dezazuen espero

dut …

GOAZEN ALFABETOA IKASTERA

Lehenengo `M´ hau egiteko erabilitako ikus erreferentea,

internet izan da.

Ikus erreferentea

Nire ekoizpena

Erabilitako ikus baliabideei dagokionez, saturazio handiko

kolore ezberdinen arteko kontrastea da nagusi -kolore hotz, bero

eta neutroak nahastuz -, nahiz eta forma geometrikoarekin ere

lan egin dudan. Zehatzagoa izateko, forma geometriko kurboa da

landu dudana.

Honekin lortzen dudan efektua, nagusiki alaitasuna da,

kolore guzti hauek dibertigarritasun eta poztasun puntu bat

ematen baitiote konposizioari. Forma kurboek, nolabaiteko

dinamismoa eta mugimendua eransten diote ere. Honez gain,

erabili ditudan apaingarriek (botoia, lorea eta mamua),

apaingarriak direnak, argi eta garbi uzten du haurrei

zuzendutako ekoizpen bat dela.

DISEINUA ETA MINIMALISMOA

Bigarren `M´ honetarako erabilitako ikus erreferentea,

internet izan da berriz ere.

Ikus erreferentea

Nire ekoizpena

Erabili ditudan ikus baliabideak, saturazio handiko koloreen

kontrastea, ehundura geometrikoa (kartoi mehe izurtuarena) eta

forma izan dira. Kartoi mehe izurtuan ebakitako ´M´-aren

azpitik aluminiozko papera jartzeak, kontraste bikoitza eragiten

du. Aluminioak berak duen distira, leuntasun eta hoztasunak,

kartoi-mehearen kolorearekin eta ehundurarekin kontrastea

egiten du.

Honekin lortzen dudan efektua, diseinua, minimalismoa,

sofistikazioa, ordena eta uniformetasuna dira. Oso irudi sinplea

izan arren, diseinu dotore bat gordetzen du bere atzean.

LOGOA OTE?

Hirugarren `M´ hau egiteko erabilitako ikus erreferentea,

internet izan da nahiz eta neurri batean soilik, neure moldaketa

propioak egin baitizkiot .

Ikus erreferentea

Nire ekoizpena

Kasu honetan landu nahi izan ditudan ikus baliabiderik

aipagarrienak, forma eta saturazio handiko koloreen kontrastea

izan dira. Material distiratsuz eginiko forma geometriko zorrotza

duten hirukiak antzeman daitezke nahiz eta forma guztiz betea

izan ez, modu etenean egina baitago.

Honekin lortu dudan efektua, Adidas kirol markako

logotipoa oroimenera ekartzea izan da. Nire

ekoizpenaren eta logo honen artean

paralelotasunak daude, esaterako, erabilitako

lerro mota –lerro zabalak eta laburrak- baita

konposizioa osatzeko erabilitako koloreak -

beltz eta urre-kolorearen arteko kontrastea-.

Koloreen konbinaketa honek, urre kolorearen distirak eta formak,

dotoretasun, luxu ukitu bat ematen dio.

ARMIARMA “M”-a

Laugarren `M´ honetarako erabilitako ikus erreferentea, ez da

aldatzen. Internet berriz ere, aurrekoetan bezalaxe.

Ikus erreferentea

Nire ekoizpena

Erabilitako ikus baliabiderik garrantzitsuena, teknika bera

izan da. Sokatxo zuri mehez feltroan jositako armiarma da hau.

Teknikaz gain, zuri-beltzaren arteko kolore kontrasteak ere pisu

handia du. Feltrozko atze beltzaren gainean jositako armiarma

zuriak egiten duen kontrastea oraindik gehiago areagotzeko

asmoz, M-aren ingerada lerroa (gezi beltzez adierazia)

ikusgarriagoa izan dadin, ari zuriz eta lentejuelaz indartu

ditut.

Honekin lortzen den efektua, goitik oratutako txotxongilo bat

izango bailitzan sentsazioa lortzea da. Puntada txikiz jositako

irudia izateak, armiarma sareak islatzen duen fintasuna islatzen

du, delikatua izatearen itxura emanik konposizioari. Hankak

diagonal txikiz osatuta egoteak, mugimendua eta dinamismoa

ematen diote armiarmari.

BALDOSA EDO PORLAN “M”-a?

Bosgarren `M´ honetarako erabilitako ikus erreferentea, etxeko

komuneko horma izan da.

Ikus erreferentea

Nire ekoizpena

Erabilitako ikus baliabide nagusiena, aurrekoan bezalaxe,

teknika bera da. Letra hau egiteko, frotazio teknika erabili dut.

Komuneko horma gainean kartoi mehe zuria jarri eta arkatz

batekin igurtzirik. Teknika honek

nolabaiteko ehundura (geometrikoa,

borobil bakoitza bakarka hartuta eta

organikoa, osotasuna kontuan hartuz)

ematen die kartoi-mehe zurian marraztuak

geratu diren borobilei, hormako borobilek

eurek ere erliebea baitute.

Honekin lortzen den efektua, irudi lauso bat sortzea da. Kolore

grisak, porlanezko edo harrizko letra erraldoi baten efektua

sorrarazten du, hoztasuna, oreka, gogortasuna eta

uniformetasuna islatuz-

POP UP “M”-a

Seigarren `M´ honetarako erabilitako ikus erreferentea,

internet-eko You Tube web lekua izan da.

Ikus erreferentea

Nire ekoizpena

Erabilitako ikus baliabiderik esanguratsuena, aurrekoetan

bezalaxe teknika izan da, nahiz eta saturazio eta distira

handiko kolore hotz eta beroen arteko kontrastearekin ere jolastu

dudan. “Pop up” teknikaz baliatuz, bi

dimentsiotatik abiatuz, bolumena duten

letrak sortzea izan da helburua.

Hasieran tolestua dagoen kartoi-mehea

zabaltzean, bat batean bolumen bat

agertzea.

Honekin lortzen den efektua, nolabait

haurren ipuinetara hurbilpen bat egitea

da. Ume txikien ipuinetan hainbatetan

ikusten dira hedagarriak egiten diren irudiak. Lan honen

bitartez, modu sinpleagoan izan bada ere, hori gogora ekarri

arazten da. Letra motek zuzentasuna adierazi arren, itxia

egotetik irekia egotera ematen den bolumen aldaketa dela eta,

mugimendua eta dinamismoa lortzen da.

KALE ARTEA

Zazpigarren `M´ honetarako, ez dut ikus erreferenterik erabili.

Nire irudimenetik eta saiakera ezberdinak egitetik lortutako

emaitza da hau.

Nire ekoizpena

Erabilitako ikus baliabiderik esanguratsuenak, forma

geometriko kurboak, kolore kontrastea eta lurzorua egiteko

erabilitako “Bilboko baldosa” bera dira. Zergatik ikus baliabide

hauek azpimarratu? Forma , tamaina eta kolore ezberdinetako

hiru “M” letra elkar lotuz eskultura diseinu bat ematen saiatu

naizelako bolumena lortuz eta lurzorua, baldosa hau Bilboko

hiriarekin lotutako nortasun zeinu bat delako.

Honekin lortzen den efektua, kale artera hurbilpen bat egitea

da. Lurzoruak konnotazio argi bat ematen

dio eskulturaren kokapenari. Zoru hau jarri

ezean, edozein tokitan egon zitekeen lan bat

izatetik, Bilboko kalearekin zuzenean

lotutako eraikuntza bat izatera jarraian

igarotzen da.

M-ak elkar lotzeko moduak, itxitura efektua sortzen du,

borobiltasuna, kurbotasuna. Ikus erreferenterik izan ez dudan

arren, lana amaitu eta berehala, Bilboko udaletxe aurrean

dagoen eskultura ekarri dit gogora.

POP ART-arekin SAIAKUNTZAK EGITEN

Zortzigarren `M´ honetarako erabilitako ikus erreferentea, Pop

Art-a orokorrean izan da, zehazki irudi bakar bat erreferentetzat

hartu ez baitut. Hainbat izan dira inspirazio iturriak, horien

artean, hauek:

Ikus erreferentea

Nire ekoizpena

Erabilitako ikus baliabiderik esanguratsuenak, saturazio

handiko kolore hotz, bero eta neutroen arteko kontrastea,

errepikapena, erritmoa eta M-ak egiteko erabilitako estanpazio

teknika dira, hurrenez hurren.

Honekin lortzen diren efektuak, koloreei erreparatuz;

kontrastea, alaitasuna, bizitasuna eta modernismoa dira eta

erritmoari erreparatuz; simetria eta ordena. Pop art-era

hurbiltzeko saiakera bat izan da hau.

EMAN ESKUA

Bederatzigarren `M´ honetarako erabilitako ikus erreferentea,

berriz, internet izan da.

Ikus erreferentea

Nire ekoizpena

Erabilitako ikus baliabiderik aipagarrienak, erabilitako

teknika eta saturazio handiko kolore hotz eta beroen arteko

kontrastea dira. Teknika, pintura da hain zuzen ere, kipula

paperean kolore ezberdinetako margo akrilikoz margotua

dagoena.

Erabilitako pintzelada mota dela eta, honekin lortzen den

efektua, nolabaiteko kaosa adieraztea da abstrakzio ukitu

batekin. Aldi berean, urdinez margotutako M-ek eta buruek,

simetria bat markatzen dute. Nolabaiteko abstrakzio ukitua izan

dezakeen arren, hau ez da benetakoa, irudi erreal batetik nahiko

hurbil dago eta. Eskua elkar emanda duten pertsona bi antzeman

daitezke irudiari arretaz erreparatuz gero. Orden-desorden,

oreka-desoreka antagonismoak planteatzen dira.

TIRANTEAK LOTU

Hamargarren `M´ honetarako erabilitako ikus erreferentea,

You Tube-ko web lekura jo dut berriz.

Ikus erreferentea

Nire ekoizpena

Erabilitako ikus baliabideak, teknika, koloreen kontrastea -

nagusiki alkandoraren paper opaku eta tirante beltzen artekoa-

eta materiala dira. Alkandora egiteko, Origami teknika erabili

dut.

Honekin lortzen diren efektuak -alkandoraren gardentasunaz

baliatuz-, dotoretasuna eta orijinaltasuna dira. Orijinaltasuna

ideia beragatik eta material gardena aukeratu izanagatik,

tiranteekin jolastea baimentzen duena “M”-a ikusgarri uzten

duena. Alkandora, gorbata eta tiranteek, exekutiboak eta lan

mundua gogora ekartea eragiten du. Erditik zatituz gero,

simetria bat antzeman daiteke.

MOKORRAK ONDO?

Hamaikagarren `M´ honetarako ez dut ikus erreferenterik

erabili. Inspirazio iturria nire ogibidea bera izan da.

Fisioterapeuta naiz eta mota honetako neurketak maiz egin behar

izaten ditut. Horretarako erabiltzen dudan tresna goniometroa

da, bertan agertzen diren tresna bi horiek, hain zuzen ere.

Nire ekoizpena

Erabilitako ikus baliabide nagusia materiala da, nahiz eta

erradiografia atzean jarritako kartoi-mehe arrosa eta

erradiografiaren kolore beltz opakuaren arteko kolore kontrastea

ere antzeman daitekeen.

Honekin lortzen den efektua, erradiografia benetan

“negatoskopioan“ jarrita egotearen sentsazioa ematea da, makina

honek ematen duen argi fluoreszentea birproduzituz hein

batean. Oso irudi erreala da, fantasiazko mundutik aldendua,

kontrastea eta simetria bat agertzen duena.

M LETRAREN

MUNDUTIK OSTERATXOA

Azken hausnarketa Letren mundua. Hau bai buruhaustea. Lan honekin

sentimendu kontrajarriak izan ditudala aitortu beharra dut.

Lana planteatu zitzaigun egunean zalantza pila bat etorri

zitzaizkidan burura: zer egin behar da? Hamar letra? Denbora

guztian letra berdina? Baina letrak zelan? Euskarria izan behar

dute edo 3D-tan egin daitezke? Euskarriak beti berdina izan

behar du? Berdina tamainaz edo erabilitako materialari

dagokionez? Letrek lotura izan behar dute haien artean gai baten

inguruan antolatuta edo modu independentean egin daitezke?

Denak ziren zalantzak, denak ziren kezkak.

Apurka-apurka, ideia ezberdinak eta informazioa jasotzen

hasi nintzen ahala, hasiera batean buruan nuen odei beltz hori

desagertuz joan zen, idei jario bati bide emanez. Bururatzen hasi

zitzaizkidan ideia guztiak gogoan izateko asmoz, orri zuri bat

hartu eta proposamen ezberdinez betetzen hasi nintzen. Momentu

honetan pozarren, ordura arteko zalantzak argituak

nituelakoan, hurrengo egunean bertan proiektuarekin hasteko

intentzioz, lanera joan nintzen (fisioterapeuta naiz).

Poztasun honek zoritxarrez, iraupen laburra izan zuen.

Material eta forma ezberdinekin esperimentatzen hastearekin

batera, lehenengo zailtasunekin topo egiten hasi nintzen, buruan

nituen hainbat ideia burutu ezinak suertatzen hasi

baitzitzaizkidan; konplexuegiak batzuk, material falta besteetan

eta materialaren manipulazioarekin arazoak azken batzuetan.

Berriro hasierako puntuan al nengoen? Lana egiten hasi ez eta

jada horrenbeste zailtasun? Ezetz espero. Eta ala izan zen, etsi ez,

eta saiakera batzuk hemendik eta beste batzuk handik eta letrak

irteten hasi ziren.

Lehenengoak, niretzako ezagunak ziren teknikak erabilita

landu nituen: ebaki, pegatu, arkatzez marraztu, … Hasierakoak

izateko, pozik nengoen neure buruarekin, baina pausu bat

haratago eman nahi zuen. Ez nuen ezaguna nuenarekin

konformatu nahi. Zer egin nezakeen berritzaileagoa izan

zitekeena eta niretzako erronka bat izan zitekeena? Horrela,

etxeko oihal zaharrak hartu eta orratzarekin saiakerak egiteari

ekin nion. Puntada batzuk hemendik eta beste batzuk handik eta

feltroaz ausartuko nintzela erabaki nuen. Ordura arte egindako

letrekin alderatuz, material eta teknika aldaketa errekeritu

zidan hark. Distantzia hartuta eta modu objektiboago batean

baloratuta, behin lan osoa bukatua, letra hori inflexio puntu bat

izan zela konturatzen naiz. Ordunik aurrera, teknika berriekin

esperimentatzeko beldurra galduta, Origami, Pop up, Pop art, …

teknikak nola landu ikasteari ekin nion. You Tube-ko hainbat

azalpen bideo ikusita eta hainbat orri zahar alperrik galduta –

inork ez du esan egun batetik bestera lortzen denik, baizik eta

prozesuan garatu beharrekoa dela- teknika hauetarako

hurbilpen bat egiten hasi nintzen. Bideoak geratu, atzera jo,

aurrera bota, … Nork esan du artea sortzea erraza denik? Gauzak

esperimentatzea bezalakorik ez dago, kostatzen duen esfortzuaz

jabetzeko eta sormena benetako prozesu baten ondorioz lortutako

emaitza dela ohartzeko. Hortaz, harrotasunez esan dezaket, nire

zenbait muga pertsonal gainditu ditudala. Denak ez, jakina, hori

ezinezkoa izango bailitzan. Marrazketa librerako teknika

kaxkarrarekin hasi eta teknika kaxkar berberarekin amaitu dut

prozesu hau. Ez dakit zein izango den arrazoia, baina saiakera

falta ez, behintzat (orain etxea balio ez duten marrazki

“artistikoz” betea dut, entregatu ez ditudanak).

Lan honetatik atera ditzakedan ondorio ezberdinen artean,

batetik, marrazketa librean hasieran beste txarra naizela da eta

bestetik, esku abilezia eskatzen duten zenbait teknika lantzeko,

baita material ezberdinekin lan egiteko eta manipulatzeko,

nigan ezagutzen ez nuen nolabaiteko erraztasuna dudala.

Aipatu ditudan eta niretzako berriak izan ziren teknika berri

hauetan aurrerapausoak eman izana eta erronken aurrean

dudan konstantzia eta pertseberantzia dira zalantzarik gabe

nire punturik fuerteenak. Irakasgai hasieran esaten genuen

sormena landu zitekeen abilezia bat dela, baina norberak dituen

berezko gaitasunek ere eragina dutela. Letren Mundu honetan

zehar, ni neu ondorio honetara heltzeko aukera izan dut, neure

baitan esperimentatu baitut hau honela dela.

Inspirazio iturria edozein dela eta materiala edozein dela

ere, ideiak ateratzen ikasi dut. Eta garrantzitsuagoa oraindik,

ideia horiek irudikatzen saiatzea, baita lortzea ere, kasu guzti-

guztietan izan ez bada ere. Zerbait sortzeak, norberak bere

barnetik zerbait jartzea eta kanporatzea eskatzen du eta honetan

oso esperimentatuak ez garenoi, hasieran bertigoa eman

diezagukeen erronka bat da. Alor guztietan bezalaxe, zenbat eta

zerbaitetan gehiago trebatu, gustu gehiago hartzen zaio. Gustu

gehiago ezezaguna zaigun horrekin eta kontrolatzen ez dugun

horrekin jolasteko eta esperimentatzeko.

Esperimentazioaren ideia honi lotua esan gura nuke, apustu

handiagoa egin dudala teknikengatik materialagatik baino,

nahiz eta bi hauek berritzen saiatu naizen. Materiala erosi, erosi

behar izan dudan arren, diru gehiegirik ez gastatzea izan da

nire helburuetariko bat, gaudeneko krisi momentua ezin baitugu

bazter batean utzi. Momentu historiko bakoitzeko arte korronte

ezberdinak ere, garatuak izan direneko testuinguruarengatik,

garaiarengatik, egoera ekonomiko zein politikoarengatik, …

baldintzatuak izan diren moduan, geure kasu honetan ere, krisi

ekonomikoa kontuan hartu beharreko aspektu garrantzitsu bat

da. Material arruntaz, etxekoaz eta egunerokoaz baliatuz lan

egin dut gehien bat. Baita, posible izan zaidan kasu batean,

lagunei eskatu izan diet, nik ere materialen bat haiekin

konpartitu dudan bezalaxe. Hortaz, material ohikoagoak

erabiliz, teknika deigarri, erakargarri eta niretzako erabat

berriak garatzen saiatu naiz.

Ez nuke hausnarketa hau amaitu nahi, egin dudan azken M-

ari buruzko aipamenik egin gabe. Guztietatik bat aukeratzea

eskatuko balidate, hori aukeratuko nuke, niretzako pertsonalena

delako. Ni izatez fisioterapeuta naiz, eta M hori ni naizenaren

erreflexua da. Nire eguneroko lanaren eta nire pasio baten isla.

Fisioterapeuta pediatrikoa naiz eta etortzen zaizkidan umeen

ezaugarriengatik, erradiografiak begiratzea, goniometroarekin

angeluak neurtzea, mokorren egoera aztertzea, … nire senaren

parte garrantzitsu bat da. Hortaz, lehenengo begirada batean

nahiz eta ekoizpenik txundigarriena izan ez, sakonena da

dudarik gabe. Zalantza asko izan nituen letra hau sartu edo ez

erabakitzerakoan nire lanari errespetu handia baitiot, baina

azkenean hemen dago, aurretik esan dudan bezala, sortzeak

norberak barnean duen horretatik zatitxo bat ateratzea eskatzen

duelako.

Balorazio global bat eginda, burutu dudan lanarekin oso

pozik nago, lan honek eskatzen zituen hainbat helburu betetzea

lortu dudalako. Pentsatzea eta buruari bueltak ematea, mundua

ikuspuntu estetiko batetik preziatzen ikastea, nire gaitasunengan

konfiantza gehiago izatea eta egindako lanen gainean

hausnartzen ikastea, iritzi kritikoa garatzen ikastea, ikus

elementu ezberdinak eta arte hezkuntzarekin lotutako hainbat

hitz tekniko erabiltzen ikastea, teknika eta material ezberdinekin

lan egiten eta esperimentatzen ausartzea, ni naizen honen parte

bat adieraztea eta azkenean bai -aho handiz esan dezaket- ondo

pasatzea eta egindakoarekin gozatzea. Ziklo bat zarratzen dugun

bakoitzean izaten dugun zentzazio hori geratu zait: justu lan

honi puntua eta gustua hartzen nenbilenean, amaitu egin da.

Seinale ona, bestetik.

Besterik gabe, eskerrak lan hau planteatu izanagatik.