los documentos del pilar. siglo xii

236
Los documentos del Pilar. Siglo XII PRIMERA SERIE Por Luis Rubio Posee esta colección, a nuestro entender, un interés extraordinario, y ana vez publicada constituirá una fuente de consulta indispensable para el conocimiento de la historia medieval y de la lengua aragonesa. Todos los documentos se encuentran en el Archivo del Pilar, con la salvedad que dos de ellos son del siglo XI, que por ,ser los únicos ante- riores al siglo XII, que hemos hallado en el archivo, los hemos incluido considerando que suponían una mejor valoración y complemento de esta edición. La colección comprende 296 documentos, casi en su totalidad particu- lares. Se exceptúan, sin embargo, algunos instrumentos reales, que si bien poseen menos interés lingüístico, no por eso dejamos de incluirlos para comprender la época en su totalidad. En su mayor parte se refieren a Zaragoza y tierras cercanas; sin embargo, unos pocos se relacionan con comarcas bastante alejadas geográficamente de Zaragoza, pero que por aquel entonces debieron de guardar ciertos vínculos con el Cabildo Cate- dralicio. Tres son anteriores a la reconquista de la ciudad, y que por diversas circunstancias, traídos seguramente por los repobladores, han ido a parar al citado archivo. El hecho que nos decidió a publicar la serie completa, obedece pri- mordialmente a la idea de que esta colección sirviera no sólo para el lingüista, sino también para el historiador, intentando salvar de esta forma el foso que parece haberse abierto en nuestra nación, entre Historia y Lengua. La transcripción la realicé hace varios años, y hago constar mi agra- decimiento al señor canónigo Archivero del templo del Pilar, don Fran- cisco Fernández, por las facilidades que en todo momento me dispensó para que pudiera trabajar en el archivo; agradezco también algunas ama- bles indicaciones del profesor don Antonio Ubieto. AFA - XVI-XVII 215

Upload: others

Post on 27-Jul-2022

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Los documentos del Pilar. Siglo XII

Los documentos del Pilar. Siglo XII

P R I M E R A S E R I E

P o r L u i s R u b i o

Posee esta colección, a nuestro entender, un interés extraordinario, y ana vez publicada constituirá una fuente de consulta indispensable para el conocimiento de la historia medieval y de la lengua aragonesa.

Todos los documentos se encuentran en el Archivo del Pilar, con la salvedad que dos de ellos son del siglo XI, que por ,ser los únicos ante­riores al siglo XII, que hemos hallado en el archivo, los hemos incluido considerando que suponían una mejor valoración y complemento de esta edición.

La colección comprende 296 documentos, casi en su totalidad particu­lares. Se exceptúan, sin embargo, algunos instrumentos reales, que si bien poseen menos interés lingüístico, no por eso dejamos de incluirlos para comprender la época en su totalidad. En su mayor parte se refieren a Zaragoza y t ierras cercanas; sin embargo, unos pocos se relacionan con comarcas bastante alejadas geográficamente de Zaragoza, pero que por aquel entonces debieron de guardar ciertos vínculos con el Cabildo Cate­dralicio. Tres son anteriores a la reconquista de la ciudad, y que por diversas circunstancias, traídos seguramente por los repobladores, han ido a parar al citado archivo.

El hecho que nos decidió a publicar la serie completa, obedece p r i -mordialmente a la idea de que esta colección sirviera no sólo para el lingüista, sino también para el historiador, intentando salvar de esta forma el foso que parece haberse abierto en nuestra nación, entre Historia y Lengua.

La transcripción la realicé hace varios años, y hago constar mi agra­decimiento al señor canónigo Archivero del templo del Pilar, don Fran­cisco Fernández, por las facilidades que en todo momento me dispensó para que pudiera trabajar en el archivo; agradezco también algunas ama­bles indicaciones del profesor don Antonio Ubieto.

AFA - XVI-XVII 215

Page 2: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHlVO

I

1 0 7 8 , NOVIEMBRE 1

María, hija de Toda, hace donación a su ahijado de unas propiedades en Salinas.

Arm. 9, caja 1, leg. 1, n. 1.

Almitate fulgidum sciencia sciencium sutilum. Ego Maria, filia /2 Tota uenit michi miunitate (sic) de meo seniore et ego afillabi isto homi- /3 ne pernominatum Çidid, de illa chonpara quod conpa-raui in Salinas, illa /4 mea parte tota, tam de terreis quam de

5 uineis, sibe de domibus uel de /5 mobile et inmobile, facio karta de mea uoluntate et ille que me seruiat /6 in mea uita et est manifestum.

Facta karta in mense kalendas nouember. /7 Regnante rex San-cium in Pampilona et in Aragone usque ad ulti- /8 mum Pallares.

10 Senior Ramon Galindiç in Tronçeto Senior Fertum /9 Lopeiç in Monte Cluso. Senior Sanxo Galinç in Uoltanga. Episcopus /10 Ramon Dalmaç in Ripachorça. Episcopus Garcia in Aragone.

/11 Era millesima CXVIª decembris nonas. Et ibi fuerunt istos homines /12 audientes et bidentes pernominatum don Garcia Marches

15 /13 et Galin Saniones de Nuno et Iquila de Salinas et presbiter Uita et Ennequo /14 Saniones et ego Galindo filium de don Banzo de Salinas, fidem fecenmt /15 de actoritate. Signum (signo) Galindu, filius de Banço /16 de Pallarolu., scripsit pax uobis. Amen.

2

S. A. (1076-1094)

Relación de dos cuentas hechas en Salinas a favor de Cid, María, Galindo y Sancha.

Arm. 9, caja 1, leg. 1, n. 14.

In Nomine Domini. Ego Galindo et Exepe uos entores nostros Cide et Maria et Galinno et Sanga. Placuit /2 in animis nostris et placet, ut uobis uindimus una terra in kastro Salinas ad illa fonte Doneca, quale /3 parte abemus ibe et illa parte de Ato de oriente

5 rigo currit, de occidente Garcia Ellefrede /4 in precio placibile II solidos grossos et II airencos; ego Galinno et Exepe a u t de

216 AFA - XVI-XVII

Page 3: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

f i l i i s m e i s aut de fratribus meis aut /5 de parentibus meis uel de eredibus meis homo, qui ista karta inquietare uoluerit ad duplo componatur /6 et non disrumpatur.

10 Facta ista karta in mense maio regnante rex Sancio in Pampo-lona et in /7 Aragone et rex Petrus in Suprarbe et in Ripacorca et episcopus Raimundo Dalmaco. Signo Galin- /8 no et Exepe, qui ista karta rogauit scribere et testes firmare. Galino Cide, fi- /9 lio Bella teste. Signo Galino Amarbane, filio Pecoca teste. Signo Sango

15 de Barrio, filio /10 Isabele firme ad saluandum. In nomine Domini ego Lope Sangones et uxor sua Oria uos ento-

res nostros Cide /11 et Maria et Galino et Sanga. Placuit in animis nostris et placet ut uobis uindimus una terra in kastro Salinas in loco ubi di- /12 citur ad illo Stango, de oriente rigo currit et de

20 occidente rigo currit. In precio placibile VI solidos grossos. /13 Ego Lope Sangones et uxor sua Oria aut de filiis meis aut de fratribus meis aut de parentibus meis uel de eredibus meis /14 homo qui ista carta inquietare uoluerit ad duplo componatur et non disrumpatur. Est una terra in loco ubi dicitur ad /15 Sancti Petri, in illo collo

25 (in ras.) in precio placibile I kafiz de tricico et de ipso precio aput uos non remansit.

/16 Facta ista karta in mense maio, regnante rex Sancio in Pam-polona et in Aragone et rex Petrus in Su- /17 prarbe et in Ripacorca et episcopus Raimundo Dalmaco. Signo Lope Sangones et uxor sua

30 Oria qui ista kar- /18 ta rogauit scribere et testes firmare. Signo Banco Amarbane, filio Pecoca teste, Senior Garcia Forte /19 de Pan-nello, filio Singore teste. Senior Galinno Cide firme de illa terra de illa collo. Senior Galinno /20 Arbane firme de illa terra de illo stango. Barone scripsit.

3

1 1 0 2 , DICIEMBRE

Conveniencia que efectúa Eximino Fortuniones con Galindo Blázquez y su esposa, doña Oria, hermana de dicho Eximino.

Arm. 9, caja 1, leg. 1, n. 5. (Letra visigótica.)

In Dei nomine. Hec est carta de diuisione et de aduenimentum, quam fecerat inter Senior Galindo Blasquiç et /2 Eximino Fortu­niones suo cognato et donna Oria, sua germana de Eximino Fortu­niones. In primis fecerat conuenien /3 cia inter illos et colleçit Exi-

5 mino Fortuniones in totas suas ereditates ad Senior Galin Blasquis suo cognato et ad donna Oria /4 sua germana, in illa medietate propter grande amore et grande bene, quod ei fecerant illos et postea aduenit contençone /5 inter eos et querelat se inde tornare Eximino Fortuniones de illa conueniencia, quod abebat facta et uenerant inde

AFA - XVI-XVII 217

Page 4: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

10 / 6 ante rege et non se potuit Eximino Fortuniones tornare de illo, quod abebat factum, et firmatum ante rege. Et postea /7 concorda-runt se inter illos ipsos, cum lures amicos et diuiserunt lures ere-ditates et placuit illis ad uno quoque de illos, de /8 bona uoluntate. Et laxauit et dedit Eximino Fortuniones ad senior Galin Blasqui suo

15 cognato et ad donna Oria sua ger- /9 mana, Arinçano de toto in toto, cum totos suos terminos et suis pertinenciis, sicut melius unquam illos abuit et abere /10 debet, et quod in toto illo alio, quod nulla causa nec parte non demandet senior Galin Blasqui, neque uxor eius donna Oria ad Eximi- /1 1 no Fortuniones, set quod abeant illam ad

20 sua propria ereditate, saluam et securam et quod in Arinçano cum suos directaticos /12 totos, quod Eximino Fortuniones nec omine per illum, nec per sua uoce non ibi demandet nulla causa, neque parte ad senior /13 Galin Blasqui suo cognato, neque ad sua germana donna Oria, neque ad eorum generacio et quod abeant illud totum

25 saluum et /14 securum ad eorum propria ereditate per secula cuncta et sunt inde firmes de saluetate, de parte de Eximino For-tunio- /15 nes, contra senior Galin Blasqui et uxor eius donna Oria; senior Garcia Lopeç de Exauerri et senior Eximino Eximineç de supra dicto Arin- /16 çano, quod si nullus omo eius ibi uoluerit

30 demandare nulla res, quod istos iam, dictos firmes faciant illud eis saluum et /17 securum, si autem per pecato desuenerit de Eximino Fortuniones, sic quod filium non abeat de muliere legitima, quod se te- /18 neat totas suas ereditates ad senior Galin Blasqui suo cognato et da sua germana donna Oria et ad eorum filios, sicut

35 fuerunt /19 illas primas conuenencias et si autem desuenerit de donna Oria sua germana, sic quod filium non abeat de suo marito /20 ad lege, quod se tornet ad illum et ad suos filios, istum locum pre-dictum Arinçano. et in illo monasterio de /21 Orrondo quod abeant ibi senior Galin Blasqui et uxor eius prenominata iure voce, sicut

40 abebant eam ibi lures parentes, qui /22 fuerunt ante illos. /23 Ego Eximino Fortuniones prenominato hanc cartam laudo et

confirmo, sicut supra scriptum est et hoc signum (lac.) facio. /24 Facta carta ista in era MaCªXaL in mense decembris mediato,

in Stela in presencia domino /25 nostro rex Petrus Sangiç et uxor 45 eius donna Berta regina et ante totos illos bonos omines de illorum

masnata, qui ibi /26 fuerunt. Et fuerunt testes et audientes de ista prenominata conueniencia, in ipsum locum ubi facta fuit. Senior Garcia /27 Fortuniones suo tio de Eximino Fortuniones supra dicto et senior Enneco Galindeç alkalde et suo filio Acenare Ennecones

50 /28 et senior Lope Sangiç de Suda et don Ramondo Sangi (in ras.) et senior Sango Fortuniones barbaça et Sango /29 Ennecones Cas-tange et Peire Romeo et suos germanos Garcia Fortuniones & Ace­nare Fortuniones, filios de /30 senior Fortunio Acenarç et Aprile et multos alios de Pampilona et de Aragon.

55 /3 1 Ego Garcia scriptor regis, hanc cartam scripsi pro manda-mento de senior Galin Blasquiç et de Eximino Fortunio- /32 nes suo cognato et hoc signum de manu mea (signo) feci.

218 AFA - XVI-XVII

Page 5: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

4

1 1 2 3 , ABRIL

El conde Rotro concede a Subiano unas casas en Zaragoza. Arm. 9, caja 1, leg. 2, n. 4. (En mal estado, con roturas.)

(Crismón.) In nomine Patris et Filij et Spiritus Sancti, amen. Ego comes Rotro facio hanc cartam donationis et confirmationis tibi Subiano meo militi, propter seruicium, /2 quod mihi fecisti et in antea cogitas facere, dono et concedo tibi ipsas casas de Saragoza,

5 que sunt super illam aqua, que fuerunt de Alchaide Aben Alimen /3 et hoc donum tibi dono cum hereditate, que pertinet ad istas casas, ut habeas tu & filii tui & posteritas tua ad faciendum tuam propriam uoluntate, /4 sicut de tua hereditate & ut uendas eam & ut dones quicumque uolueris & hoc salua mea fidelitate & de meo

10 domino Aldefonso, qui nobis eam /5 dedit. /6 Testes senior Eneco Semenones & Galterius de Gavula & Ro-

bertus Bordeth, Enrich Dorletis & Eneco Lopiz de Soria. /7 Ego Aldefonsus rex laudo & confirmo istam cartan donationis

& signum hoc feci (lac). Adhuc sunt testes (Ar(tal?) d'Alanzon & 15 Fortun Necos.

/8 Facta carta in anno mensis aprilis MCLXI. Dompno episcopo Petro de Libera in Sarragoza, dompnus Stephanus episcopus in Osca, d(ompnus) Raimundus episcopus in Roda. Eneco Lopiz senior in Soria, Lope Lopiz /9 in Calahorra & Kaxal in Nagara, comes Petro in Tu-

20 tela senior Lop G( ) in ( )gon, uicecomes Gaston senior in Çaragoza. /10 Ego Petrus sub iussiones regis Aldefonsi & comis Rotro hanc cartam scripsi & hoc signum manu (signo) feci.

5 1 1 2 4 , OCTUBRE MONREAL

Alfonso el Batallador concede a don Vidal de Bonluc un corral en Zara­goza.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 6. (Hay un roto en la parte superior.) Public. LACARRA, Documentos para el Estudio de la Reconquista

y Repoblación del valle del Ebro, 3.ª serie, n. 310.

(Crismón.) In Dei nomine eius diuina clemencia, scilicet Patris & filii & Spirifus Sancti, amen. Ego Adefonsus Dei gratia, rex, facio hanc cartam donationis /2 et confirmationis. Placuit mihi libenti

AFA - XVI-XVII 219

Page 6: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

animo & spontanea uoluntate & propter seruicium, quod mihi fecis-5 tis & cotidie facitis. Dono & conce- /3 do uobis don Bital de Bono

Luc in Zaragoça illo coralgo, quod mihi fecit Sancio Johannes, qui est inter Sancta Maria & illa acuda *. /4 Et dono & concedo uobis hoc, quod faciatis ibi bonas casas. Et ante illo coralgo dono uobis ibi illa hera, qui ibi est. Et hoc totum do- /5 natiuum, quod habeatis

10 illum per hereditatem & quod teneatis illa torre in honore per me, salua mea fidelitate de homni mea posteritate, per secula /6 cunta, amen.

/7 Signum Adefefonsus (signo). /8 Facta carta, era MaCaLXaIIa, intrante octuber in uilla que dici-

15 tur Mont Regal. Regnante me Dei gratia in Aragone & in Pampi-lona /9 & Superarbe siue in Ripacurça. Episcopus Stephanus in Osca. Episcopus Sancius in Pampilona. Alius Sancius in Nagara. Episcopus Petrus in Çaragoça. Don Michael /10 in Taraçona. Senior Lope Garçeç in Alagone. Ato Relga in Ricla. Castange in Biele. Comite Retro in

20 Tutela & Uno Castello. Senior Caxal in Na- /1 1 gara. Petro Tiçon Estella.

/12 Ego Eneco scriptor regis hanc cartam scripsi de manu mea hoc signum (signo) feci.

* Se lee cacuda; la primera c parece corregida.

6

1 1 2 4 , DICIEMBRE

Alfonso I, dona a Fruela y su hermano Pelayo los castillos de Luco, Kacim, Iorba y Alcañiz.

Arm. 9, caja 1, leg. 1, n. 8. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 3.a serie, n. 311.

(Crismón.) In Dei nomine et eius gratia. Ego Adefonsus Dei gratia rex facio hanc cartam donaccionis et confirmacionis tibi Fruila et ad tuo fratre Pelaio. Placuit mihi libenti /2 animo et spontanea voluntate propter seruitium, quod mihi fecistis et cotidie facitis uel

5 in antea facietis. Dono uobis in illo rigo de illa orba, uno castello /3 eui dicitur Luco et Kacim & Iorba, ut sint uobis ad uestras propias hereditates et in super dono uobis alio castello, qui dicitur Alkanic quod habeatis de illum illas IIs partes /4 per uestra here-ditate et illa tercia parte, quod teneatis illam per honorem pro me.

10 Et hoc donatiuum, sicut superius est scriptum de has predictas uillas et istos supra nominatos /5 castellos, dono & concedo uobis cum lures terminos heremos & populatos, ut sin uobis ad uestras propias here­ditates saluas et quietas, francas & liberas uos & filij uestri & omnis generacio uel posteritas uestra, /6 salua mea fidelitate et de omni

15 mea posteritate per cuncta secula. Amen.

220 AFA - XVI-XVII

Page 7: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

/7 Signum (signo) Adefonsi regis. /8 Facta carta sub Era MaCaLXaIIa, in ciuitate Cesaraugusta, in

mense decembris. /9 Regnante me Dei gratia, in Aragon et in Pam-pilona et in Kastella et in Superarbi et in Ripacurça atque in Çara-

20 coça. Episcopus Petrus in Çaracoça. Episcopus Stephanus /10 in Oska. Episcopus Raimundus in Rota. Episcopus Sancius in Pampilona. Alius Episcopus Sancius in Nagara. Episcopus Mikael in Taraçona. Vice-comite Gaston in Çaracoça. Lop Arceo Peregrino in Alagon. /11 Co­mite Retro (sic) in Tutela. Lop Lopeç in Kalahorra. Fertung Garcez

25 Kaxal in Nagara. Fertung Açenarç in Taraçona. Enec Xemenon in Kalataiube. Atorrella in Ricla. Petro Xemenç /12 iusticia in Horreia. Lop Arcez in Stella. Eneco Alinc in Sos. Kastang in Biel. Sanç Iohan-nes in Oska. Ato Arceç in Barbastro. Tiçon in Mont(içon?). Galin Sanç in Belgit. /13 Orti Ortiç in Borga. Sang Fertung Quatrat, çaualme-

30 dina in Çaracoça, /14 Ego quidem Sancius, sub iussiones domini mei regis, hanc

cartam scripsi; hoc signum (signo) feci.

7

1125

Galindo Romar hace donación de un horno.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 9.

In nomine Dei. Galindo Romar fecit ista carta de forno quem rex dedit illi (in ras.), Galin Romar. Saluatori fecit filium suum /2 Saluator, habebit a bener illo forno empeiar sibi & sua generatio. Saluator ut donet Galin Romar a sua sirbente /3 comedere & bibere

5 usque ad finem uestire & suum lectulum ubi iacet. Facta carta fuit ad festiuitatem Sancti Uincencii. /4 In numero Ma Ca sexagesima III. Fide Gilem Ramon de tos omes empar sine rege; testimonios: Garsia Forto /5 de Malorges, Pons Prophete, Rodbert de Talaborge, Binzens de Toletole. Sancius scriptore.

AFA - XVI-XVII 221

Page 8: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

8

1126, AGOSTO 1

Lope Sancho concede a Aznar Aznares la mitad de una herencia que poseía en Annes.

Arm. 9, caja 1, leg. 1, n. 12.

Ut ita valeat donacio, sicut et empcio donacio nec uero qui per uolumptate factam fuerit, tale quale et empcio abeat fir(mis) /2 qua si in presencia tradita fuerit, nullo modo repute tibi ad donatore. Igitur in Dei nomine ego Lop Sang dono tibi Acenar Acenarz per ser-

5 /3 uicio, que mihi abes facto, hunc hereditate, qui est in uilla que dicitur Annes ipsa medietate de illa ereditate, que dedit mihi senior /4 Lop Garcerz, tu media et ego media ad tuam propriam uolump-tatem a facere tu uolumptate ad tu et posterita tua et si edi-/5 ficas casas, aut si plantaueris tu medium et ego medio, aut qui

10 in mende tibi ipsa missione que tu illa ( ) a precio et in /6 illas alias labores de ermos examplas in medio et ego medio et si nulla compra feceris de tuo auere, que te abeas tu ad /7 tua parte, si ego non quisiero conparare tecum. Et est manifestum. Regnante Adefonsus rex in Aragon et in Pampilona et in /8 Riba-

15 corza & in Suprarbe et in Castella & in Aragon (sic). Senior Lop Garcer, in Aragon, senior Atorella, in Ricla, senior Petro de Librana /9 episcopo in Zaragoça. Sanz Fertunionis zaualmedina in Zaragoza.

Facta ista carta donacionis kalendas agosto. Era MCLXIIII. Sig (signo) num Lop Sanz in Belgit, qui ista carta mandauimus scri-

20 /10 bere & testes firmare rogauimus. Sunt testimonias Galin Lopiz et Basallo et Martin de Vila Carlo et Sanxo de Barbastro et Joannes /11 de Huasa et Garcia Arcerç.

/12 Isti sunt uisores & auditores. /13 Petrus Dominico rogatus scripsit et signum hoc (signo) fecit.

222 AFA - XVI-XVII

Page 9: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

9

1131

Ato Exemenones empeña a Aznar Aznares una huerta en el Gállego.

Arm. 9, caja 1, leg. 2, n. 1.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritate de pignus, quem mito /2 ego To (sic) Exemenones de Asiesso ad uos Acenar Acenarez, uenit mihi /3 in uolumptatem et mito uobis in pignus illo orta, quod abebam in Galleco /4 per nomen, qui fuit de Aben Fortes

5 ad IIII kafices semite ordei, cum arbores et aqua /5 et totum quod ad illo ibi pertinere (sic), quod possideatis et abeatis illum per /6 VI annos, quod inde exierat per C solidos, quod mihi super illum prestastis per /7 VI fructos de era MaCLXVIIII in ante, usque sedeant

'complitos, /8 et post sex annos complitos ad martorore, si abuero 10 uobis datum uestro /9 auere, aut aliquis per me quod redatis meo

ortale, et si non potuero, /10 quod teneatis illum usque ad alia martorore et sic filiat toto tepore (sic) /11 usque abeatis uestro auere et dono uobis fidanza de saluum uobis farcere /12 illo ortale, cum isto conuenio supra scripto, usque abeatis uestro auere. San-

15 /13 cio Sangez de Aguero et testimonias et auditores de ista causa, /14 Arnald Amat et Sancio Enecones de illa alcandara.

10

1133, ENERO FRAGA

Alfonso I hace unas donaciones a Gonzalbo Petrez.

Arm. 1, caja 9, leg. 2, n. 3. (Pergamino con rotos, en muy mal estado.) Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 170.

(Crismón.) Sub Xpristi nomine et eius divina clemencia Patris et fili et Spiritus Sancti. Amen. Ego qmdem Adefonsus Dei gratia rex, facio hanc car- /2 tam donacionis et confirmacionis, tibi Gonçalbo Petreç; Placuit michi libenti animo optimo corde et spontanea uo-

5 luntate /3 et propter seruicium, quod michi fecisti et cotidie facis. Dono et concedo tibi in primis illa hereditate ab integrum de Abe-/4 rrahana de Pratella et illa de Octeuo similiter cum casas suas

AFA - XVI-XVII 223

Page 10: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

et suos campos & suos ortos. Et hoc donatiuum dono tibi et concedo, ut habeatis /5 illud (per dare et per)uendere uel per facere inde

10 totam suam pro(piam uo)luntatem, sicut superius scriptum est, ut habeas et possideas illum tu et fi- /6 lii tui et omni generatio uel posteritas tua, salua mea fidelitate & de omni mea posteritate per secula cuncta. Amen.

/7 Signum (signo) Adefonsi. 15 /8 Facta carta. Era MaCaLXXIa. In mense i(anuario) in Fraga. Hua(s

de) Xalon & Sancio Johannes de Osca & Johannes Galinç de Lauata & Arnald Suprançer testes. /9 Re(gnante) me Dei gratia rex in Ara-gone & in Pampilona siue in super Arbi et Ripacorça. Episcopus Arnal Dodus in Iaca & in Osca. Episcopus Pere Guillelmus in Roda.

20 Alius episcopus San- /10 (cius) in Nagara. Episcopus Michael in Ta-raçona (episcopus Garsias) in Çaracoça. Sancius Iohannes in (Osca). Centullo in Çaracoça. Lope Lopeç in Arricla. Garcia Ramireç in Cala-taiub & /11 (in) Tutela & in Montson, Castann(e in Biele). Fertunio Date in Barbastro. (Pet)ro Ticon in Montagut, Tiçon in Buile. Caxal

25 in Nagara. Fertunio Lopec in /12 Soria. Ego Andreo scriptor sub iussione Domini mei regis, hanc cartam

scripsi et de manu mea hoc signum (signo) feci.

11

1133, ENERO FRAGA

Alfonso I realiza varias donaciones en favor de Gonzalbo Petrez.

Arm. 9, caja 1, leg. 2, n. 2. (Pergamino en mal estado, roto en algunas partes.)

(Crismón.) Sub Dei nomine et eius diuina clemencia, Patris et Filii & Spiritus Sancti, amen. Ego quidem Adefonsus, Dei gratia rex facio hanc cartam donacionis et confir- /2 macionis tibi Gonçalbo Petreç. Placuit michi libenti animo, optimo corde et spontanea

5 uolluntate et propter seruicium, quod michi fecisti et cotidie facis. /3 Dono et concedo tibi in primis illa hereditate tota ab integra de Abeharrana de Çaracoça cum suas tendas & de illo molino de illa orba /4 et insuper dono tibii illa sua hereditate (quae ha)bebat in Pina, cum suas casas et suos campos & suos ortos. Et similiter dono

10 concedo tibi ( ) (heredita) /5 te que ibi habebat et insuper dono (tibi) & concedo (tota) illa hereditate de Baltax de ortos & de totum quod ibi habebat ( ) /6 concedo ut habeas illud per dare & per ue(ndere) uel per facere inde totam tuam propriam uolun-tatem, sicut superius scriptum est, ut abeas et (possideas, tu) et

15 omnis /7 generacio uel posteritas tua, salua (mea) fidelitate & de omni mea posteritate per secula cuncta, amen. Similiter dono tibi

& concedo fontes ( ) (here)di- /8 tatem de totum hoc ( ) concedo tibi eum, sicut superita scriptum est.

224 AFA - XVI-XVII

Page 11: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

/9 Signum regis (signo) Adefonsi. 20 /10 Facta carta. Era MCLXXI, in mense ianuario in Fraga. Huas

de Xalon & Sancio Iohannes de Osca & Johannes Galinç de Lauata & Arnald Supancer, testes. Regnante me /11 Dei gratia rex in Aragone & in Pampilona siue in Superarbi et Ripacorça. Episcopus Dodus in Iacca & in Osca. Episcopus Pere Guillelmus in Roda. Episcopus

25 Sancius in Irunia. Alius episcopus Sancius in Nagara. Episcopus /12 Mickael in Taraçona. Alius episcopus Garcia in Çaracoça. Sancius Iohannes in Osca. Centullo in Çaracoça. Lope Lopeç in Arricla. Garcia Remireç in Calataiub & in Tutela & in Montson. Castanne / 1 3 in Biel. Fortunio Date in Barbastro. Petro Tiçon in Montagut. Tiçon in Buile.

30 Caxal in Nagara. Fertunio Lopeç in Soria, /14 Ego Andreo scriptor, sub iussione domini mei regis, hanc

cartam scripsi et de manu mea hoc signum (signo) feci.

12

1 1 3 4 , DICIEMBRE PRADILLA

El rey Ramiro concede una carta de ingenuidad y franquicia a favor del abad don Galindo de Murillo.

Arm.. 9, caja 1, leg. 2, n. 7. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 182.

(Crismón.) Sub diuina clementia uidelicet Patris et Filii et Spi-ritus Sancti regnantis in secula amen. Ego quidem Ranimirus Dei prouidentia aragonensium rex, facio /2 hanc cartam ingenuitatis et frankitatis, ad uos abbati dompno Galindo de Morello. Placuit mihi

5 libenti animo et spontanea uoluntate et propter optima et multa-/3 seruicia, que mihi fecistis et cotidie facitis, facio uobis ingenuas et liberas et francas totas uestras casas ipsas, quas habetis in Mo­rello supra dicto et in Exeia et in /4 omnibus eorum terminos, et totum illud unde quod eratis tenente, die quando ista carta fuit

10 facta. Similiter uero concedo et adfirmo uobis in Morello et in Exeia et in omnibus /5 eorum terminibus, totum quantum ibi potue-ritis laborare et examplare in scalido et totum quantum ibi potue-ritis comparare et examplare, unde censum casale non fuit mortuo. /6 Adhuc autem concedo et confirmo uobis, totum quantum potue-

15 ritis examplare et laborare et comparare in totam meam terram. Sicut supra continetur, et ut habeatis et possidea- /7 tis totum hoc supra scribitum ingenuum et liberum et francum et saluum et secu-rum ad uestram propiam hereditate per facere inde totam uestram uoluntatem uos et filii uestri /8 et omnis generatio uel posteritas

20 uestra, salua mea fidelitate et de omni mea posteritate, per cuncta secula seculorum, amen. /9 Signum (signo) regis Ranimiri. /10 Facta uero hanc cartam ingenuitatis et frankitatis et libertatis, Era MaCaLXXIIa, exiente mense decembrio, apud uillam que dicitur Pratella

AFA - XVI-XVII 225

Page 12: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

tella, subtus Toguste. /11 Regnante domino nostro Jhesum Xhristo et 25 sub eius imperio. Ego Ranimirus Dei prouidentia, rex in Aragone

et in Superarbi atque in Ripacurça. Episcopus Dodo in Osca. Epis­copios Garsias in Cesaraugusta /12 Episcopus Michael in Tirassona. Comes Ermengando urgellensis in Buleia. Castange in Biele et in supra dicta Morello. Bertrando in Abiego et in supra dicta Exeia

30 /1 3 Alamaçone frater eius in Monte Cluso. Lupo Fortuniones in Luarre. Fortun et Galindeç in Osca et in Alkeçar. Lope Lopiç in Sos et in Mikineça.

13

1135, ENERO 20

Carta que hace Aubert de dos huertos y tres campos que compró en el Gállego, a Boneta, hija de Arnulfo Broter.

Arm. 9, caja 1, leg. 2, n. 9. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 185.

In Dei nomine & indiuidue trinitatis. Hec est carta que ego facio Aubert de duos ortos & tres campos que comparaui de /2 Boneta filia don Arnolf Broter in Galego propter illa almunia de abbate de Morella de una parte de illo maior /3, orto. Sunt illos ortos de

5 Girard de Bele ad illo fondus est illo orto de Ato Sanz et est precio taiato CXXXX solidos iaccensis. /4 Et sunt fidanzas de saluetate a fuer de Zaragoza don Arnal lo carnicer/ de Osca, don Belenguer Escazan. /5 Et sunt testes Robert monge, Gaufridus de Alanzon, Guerra Guilelme de la Rocha, Gualter de Pampilona, Eimet /6 de

10 Alazon, Gualter (ileg.), Guilem de Leimoges. Guilem de Marz, Uemes cognato de BonMacip. Reinald /7 monge Roberd de Burgos. Esteuan de Tolosa. Facta carta X III kalendas febroarii, Regnante rex frater / s Ialdefonsus, Remigius in Aragon & in Pampilona & in superArbe Lolopez, senior in Zaragoza per mane de Rege de Castella /9 Sanz

15 Fertuinones zaualmedina. Episcopus Garcia in Zaragoza. Artal in Alagon. Petro de Taresa in Borge, Don Garçia in Tutela. /10 Istos duos ortos & istos III campos sic uendit Boneta & suos filios a don Aubert & sua uxor & a Navaron & sua uxor. /11 Era MªCªLXXªIIIª. Et despenderunt in alifara XII solidos. Et sunt pagatos illos dineros

20 in illa tabula.

226 AFA - XVI-XVII

Page 13: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

14

1135, MARZO 22

Felipe vende un huerto a favor de Alberto y su mujer, y Navarrón y su mujer, en el término de Alfarella.

Arm. 1, caja 9, leg. 2, n. 11.

Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 186. In Dei nomine. Hec est charta, que facio Felip de uno orto, que

uen- / 2 dit a don Arbert & sua uxor & ad Nararon & sua mulier Albira in ter- / 3 mino de Alfarella et tenet cum illo orto de Gualter de Zaragoza, / 4 de alia parte, illo orto de Guilem Claued, & est

5 precio tailato XXX solidos. / 5 Et est fidanza de salvetate, Martin Sanz merino de At Fertuinones. / 6 Et est testes Robert monie, Gualter de Raroca, B o t i n Clement. In Alifara / 7 despendit II solidos, VI dena-rios. Rex de Leon, senior in Zaragoza & Lop Lopez per / 8 sua mane. Quadrad zaualmedina. Artal in Alagon. Don Garzia in Tutela / 9 Rai-

10 mirus rex in Aragon. Per de Taresa in Borge. Era MaCaLXXIIIª. /1 0 Raimundus scripsit hanc cartam. Facta carta XI kalendas aprilis.

15

1135, ABRIL 28

Felipa vende a Albert y su mujer, y Navarrón y su mujer, un campo en el término de Almuzara.

Arm. 9, caja 1, leg. 11, n. 4.

In nomine Domini. Hec est carta que ego facio Felip a don Albert & sua mulier et Nauarron & sua uxor, de uno campo que uendit in in termino de Almu- / 2 zara & est seminatura III kafices ordei et est circa illa almunia de don Uidal de Bolue, de alia parte illos

5 campos de episcopo de Iaca & est precio XXti / 3 solidos. Et est fidanzas de saluetate, a fuer de Zaragoza, Sazo Alinz arreposter, qui fuit de rege. Et sunt testes don Dodo Panicer et don / 4 Johan, gerno de la Marchanda, Guarin Xpristian.

/ 5 Rex de Leon senior in Zaragoza & Lop Lopez per sua mane. 10 Sanz Fertuniones zaualmedina in Zaragoza. Artal in Alagon. Don

Garcia / 6 in Tutela. Ranimirus rex in Aragon. In alifala XXti dena-rios.

Era MCLXXIIIª. Facta carta Vª kalendas aprilis.

AFA - XVI-XVII 227

Page 14: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

16

1135, JUNIO HUESCA

Unifredo de Falesa y su mujer venden una casa y una tienda a Albert de Cartras.

Arm. 1, caja 9, leg. 2, n. 12. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., serie 2.a, n. 187.

In Xpristi nomine et eius gratia. Hec est carta quam facio ego Unifret de Falesa & mea *uxor Oddelina et meis filiis Guielmus / 2 de Iohannes & Huet et Odet & Arren Borge, uobis don Albert de Cartras et ad uestra muliere Almergarde de / 3 Burges, & ad Naua-

5 rran uestro companiero, uendimus una casa & una tenda per LXXXa

solidos, quos in manu sunt datos. / 4 Et sunt iuxta casa Guielmo Tricote, de alia parte fronte de Guari de Mauretania, et de alia parte / 5 habet medietate de illa casa que ego Unifret teneo. Et faci-mus uobis inde carta de saluetate de totos hommes extra / 6 rege,

10 ut habeatis illa casa et illa tenda, francas et liberas uos & filios uestros & omnis generatio uestra. per secula cuncta. / 7 Et sunt inde fidanzas de saluetate Rodbert Demes Amalgis et Ramon de las ualles secundum usum terre.

/ 8 Testimonias Albert de Balenza et Paian lo Petit de Zaracoza, 15 et Arnal de Sancto Medard & G u a r i n suo filio / 9 et Arnal German

de Garner carnicer & Guie lmus scriba. /1 0 Facta carta mense Iunii. Era MaCaLXaIIIa. Regnante rege Rani-

miro in Aragon, rege Petro? de /11 Leon in Zaracoza, rege Garsia in Pampilonia. Episcopus Dodus et "in Iacha"* in Oscha. Episcopus

20. Garsias in Zaracoza. / 1 2 Fertunio Galinez senior in Oscha. Lop Lopez senior in Zaracoza. / 1 3 Aliala VII solidos inter pan & uin & carne. Hoc fuit factum in Oscha.

228 AFA - XVI-XVII

Page 15: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

17

1 1 3 5 , NOVIEMBRE 1 3

Doña María y sus hijas Jordana y Peronela venden una tienda a Pedro Gonzalbet y su mujer, y Domingo Mozarab y su mujer.

Arm. 9, caja 1, le,g. 3, n. 18. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., serie 2.a, n. 189.

(Signo.) In Dei nomine & eius clemencia; ec est carta uendi-cionis, /2 que facit donna Maria & suas filias nomine Iordana & Pe- /3 ronela. Uendirunt una tenda ad Petro Gonzalbet & ad sua /4 mulier nomine Eugenia & ad Domingo Mozarab & sua /5 mulier,

5 nomine Iordana per precio placabile, que adue- /6 nerunt inter eos XXX miscales sarchins & dederunt illo auro sem- /7 per in manu & non remansit aput illos nulla res de illo au- /8 ro & est illa tenda in Cinieza, in illa carera & abet de una par- /9 te illa tenda de zaual-medina, de altera parte illa tenda /10 de Zulema Almangas & abet

10 afrontacion illa tenda de Zele- /1 1 ma, Alcarao iudeo & abeant infra (sic) (ipsa) tenda inter Petro Gozalbet & Do- /12 mingo Mozarab, solta & inienua & tota sua generacio /13 per secula cuncta & sunt fidanzas de saluetate de totos nomines /14 (in ras.) ad foro de Sara-goza: Paian de Nagera & Sanz /15 de Sangossa & sunt testes Petro

15 Arzet de la Folata, Micael de Ca- /16 dret, Garzia de Sanctas Masas, Galin Garzet, Grinon Garzia Ar- /17 zet & zaualmedina Arnalt Amat, Pere Iochin Guilem, /18 Bernatt Folier, Acenar Semenons, Garzia Pascal, /19 Garzia Arnalt.

Pacta carta in mense nouember in die /20 Sancti Bricii & ipso 20 anno, quando Idefonsus rex imperator de- /21 dit Saragoza ad don

Garzia rege; episcopus in Saragoza don /22 Garzia & in Osca Dondo, in Tarazona don Micael Port, Pe- /23 tret, senior in Saragoza. Ber-nardus Sanz Fortinons zaualmedina, /24 Lop Sanz in Belgit, Artalt in Alagon.

25 Facta carta erat MC /25 LXXIIIª ego Girbertus capellanus Sancti Egidii ac carta /26 scripsi oc signum (signo) feci & est aliala II mis-cales sarchins & alias /27 testes, April & Ponzet.

AFA - XVI-XVII 229

Page 16: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

18

1136, JULIO 3 ALAGÓN

Fortunio Aznar, merino, hace donación a Juan Caballero, por mandato de Alfonso VII, de una heredad en Pedrola. '

Arm. 1, caja 9, leg. 2, n. 10. Public, LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.ª serie, n. 196.

In Dei nomine & eius diuina clemencia Patris & Filii & Spiritus (sic) & Spiritus Sancti, amen. Ego quidem / 2 Fortunio Acenarç merino, sub iussione Domini mei imperatoris, A(defonsi) dono unam heredi-/ 3 tatem in Petrola de Abrahim Abenali, u o b i s Iohannes Cauallero &

5 uxori uestre Sanga, / 4 u t ibi populetis & eam possideatis uos & omnis generacio uel posteritas uestra, salua / 3 mea fidelitate & de omni mea posteritate. Dono & concedo uobis eam cum casas / 6 & cum ortos & cum totum hoc quantum ibi pertinet, per secula cuncta. Amen. / 7 Ut possideatis illam & faciatis inde totam propiam uestram

10 uoluntatem facere, per uendere / 8 siue per dare, siue per enpeg-nare, siue hoc quod queritis inde totum facere.

/ 9 Ego Artald senior de Alaon & de Petrola affirmo hoc donum supra scriptum & concedo uobis illud, / 1 0 supra sub iussione domini mei imperatoris Adefonso.

15 / 1 1 Facta carta era MªCªLXXªIIIIª in anno, quando imperator red-didit Za- / 1 2 ragoça ad regem Ranimiri & uxori sue. Lunes Bancti Bartolomei III de iulio in / 1 3 Alaon, regnante me Dei gratia impe-rator in Lione & in Toleto & in Soria & in Cala- / 1 4 ataiub & in Alaon. Episcopus Guillelmus preelectus in Çaracoça. Episcopus Michael

20 in Taraçona. / 1 5 Episcopus Sancius in Nagara. Alius episcopus San-cius in Irunia. Rex Ranimirus in Çaracoça. Don / 1 6 Artald in Alaon & in Gallur. Senior Lop Sanç in Belgit, Rodrigo Petreç in Orreia Lop /1 7 Lopeç in Ricla. Petro Talesa in Borga. Fer tunio Açenarç in Taraçona Galin / 1 8 (Xemenons) in Pola. Sunt testes Petro Alinç et

25 Sancio Sanç Dominico. /19 Ego Adefonsus, Dei gratia ispaniarum imperator, affirmo hoc

donum, sicut superius scriptum est, laudo /2 0 eum ad tuam propiam uoluntatem facere & de mea manu hoe signum (signo) feci.

/ 2 1 Gili de Osca, capellano de don Artald, scripsi ista carta & hoc signum (signo) feci.

230 AFA - XVI-XVII

Page 17: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

19

1136, NOVIEMBRE ZARAGOZA

Alberto de Chartres, juntamente con Nauarron, compra en Zaragoza una casa a Guillermo Tricote y su mujer, Prodeta.

Arm. 1, caja 9, leg. 2, n. 14 Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., serie 2.a, n. 198.

In Dei nomine et eius gratia. Ego Albertus de Chartes comparaui una casa /2 simul cum Nauarone et comparauimus eam de Guilelmo Tricota /3 et de suo uxore Prodeta nomine et est ista casa in Sara-goza, circa /4 illa casa de Galter Possart et de alia parte, ila casa

5 de Petro Brun et est /5 comparata per octoginta solidos et alfala de septem solidos et ego Guilelmus et ego /6 Prodeta uendidimus istam casam et concedimus ista cartam et est /7 fianza Andreas Zabater de Tutela, suo gerno de Aohart lo Broter. /8 De saluetate est fianza de totos nomines extra de rege al foro de /9 terra, testes

10 sunt isto Petrus de Berri et Raol de Saugossa et Petrus Tartaton /10 et Guilelmo de Cortes abate et Duran, filius Petro de Berri et Guillelmus, /11 filius Garsia Bralonet.

/12 Facta carta post obitum Adefonsi, regis Aragonensi duos annos et duos /13 menses in era Millesima centesima septuagesima carta.

20

1136, NOVIEMBRE 26 ZARAGOZA

Alfonso VII dona a Miguel Núñez una yugada de tierra en Alpeñés.

Arm. 1, caja 9, leg. 2, n. 15 (Copia siglo XII.) Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 199.

(Crismón.) In nomine Domini. Ego Adefonsus Dei gratia Hispa-niarum imperator, una cum coniuge mea domna Berengaria, bono animo et uoluntate spontanea, propter seruic(ium quod) /2 mihi fecistis et cotidie facis et in antea fauturus es. Facio carta tibi

5 Michael Nunez, de una iugata terre circa Alpennes, sicuti est hodie populata et non po- /3 pulata. Hanc hereditatem prefatam dono et concedo tibi Michael Nunez, ut habeas illam et teneas tu et filii

AFA - XVI-XVII 231

Page 18: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

tui & omnis generacio tua, iure he- /4 reditario in sempiternum et totam tuam uoluntatem de illa facias. Et sit tibi potestas dare eam

10 uel uendere uel dimitere cuicomque (sic) uolueris, salua mea fide-litate /5 et tocius mee posteritatis, Quicumque de mea gente uel de aliena hoe meum factum infregerit, sit maledictus et in inferno cum Iuda proditore dampnatus, insuper quod /6 inuaserit, in duplum red-dat, inperatori uero mille pectet morabitinos.

15 /7 Facta carta in Saragoca VI kalendas decembris. Era MCLXXIIII Adefonso inperatore, mperante in Toleto, in Legione, in Sarragoca, Naiara, Castella et Galicia.

/8 Ego Adefonsus inperator hanc cartam iussi fieri et factam propia manu roboraui; postquam coronatus fui in Legione.

20 (Signum con la inscripción.) Signum imperatoris. /9 (Debajo, signo.) Robertus scripsit hanc cartam iussu /10 ma-

gistri Hugonis cancellarii imperatoris. (Primera columna.) Guilelmus Cesaraugustanus episcopus. cf. Comes Rodericus Martinez, cf.

25 Comes de Urgello. cf. Comes Gonsalus Palat. cf. Guter Ferrandez maiordomus. cf. Almarricus alferiz. cf. (Segunda columna.) Sant Fortunum zahamedine, testis.

30 Petrus Tarasia, testis. (Tercera columna.) Petrus Garsiet de Soleta, testis. Arcaet de Cotanda, testis. Hernandus Lamat, testis. Lop Galindet, testis.

35 Garsiez Lopet, testis. Lop Sanz de Belgit, testis. Dominicus Saluatorez, testis.

21

1136

García de Sasali deja a su madre, doña Sancha, una herencia en Zaragpza.

Arm. 9, caja 1, leg. 2, n. 8.

In Dei nomine. Hec est destinamento, quem facio ego Garzia de Sasali de illa heredi- /2 tate de Seragoza, que fuit de meo patre heremo & populato laxso illa ad uos domina /3 Sanga, mea * matre per illo bene, quod uos michi fecistis, posquam fuit mortuus pater

5 /4 meus et per illo que traxsistis michi illa hereditate de pignora de domina Orraca, mea /5 germana, mulier de Hennego Arzez per

232 AFA - XVI-XVII

Page 19: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

CL solidos, laxso uobis illam per uendere et da- /6 re et per tota propia uestra uoluntate facere, per cuncta secula et de isto desti-namento /7 & laxsa quem facio ego uobis dono fidancias de salue-

10 tate Galin Galinz et Fortun /8 Garzez meo tione de Burgasi et sunt testes uisores et auditores Ramon Per /9 germano de Jouan Diez, Petro della Mora, filius Garzia Mir, Lop Sanz de Foz, /10 Uidal de Pisa. Facta carta in mense januario. Era MaCaLXXIIIIa. /1 1 In illo anno quem tenebat rez Garzia Seragoza per mandamento de illo ym-

15 peratore /12 et fuerunt raubatos illos judeos.

* maea; la primera a, rectificada en e.

22

1 1 3 7 , FEBRERO

Guilelmo de Lanzo y su hija venden una tienda a doña Ermengarda y su marido Arbert, y a Nauarron y su mujer, Elvira.

Arm. 1, caja, 9, leg. 2, n. 17

In Die nomine ego Guilelmus de Lanzo & mea. filia uendimus una tenda, in rua de Pellicerta /2 ad uos dona Ermengard & ad uestro marito Arbert & ad uos Nauarron & ad uestra muliere Albira /3 per precio de Lª solidos monete de IIIIor dineros. Et est fidiator

5 (in ras.) de saluetate, /4 de todos nomines & feminas ad fuero de Ceragoza, ut habeatis illam saluam & ingenuam uos et /5 omnis pos-teritas uestra, per secula cuncta amen. Et illa tenda tenet se cum illa uestra tenda (borrado pliegue y tinta) /6 tenet se illa tenda de Rahol de Conde. Sunt testes istius uenditionis, Gabinus Sancti

10 Saluatoris cano(nicus) /7 & Uile de Cortes & Robertus monacus & Cle-mens & Johannes, frater eius. & Gotafredo lopetit & Bartho(meus) /8 filio. Facta carta in mense februani. Era MaCaLXXV. & In hali-fala IIIIor. solidos & IIos, diners.

AFA - XVI-XVII 233

Page 20: Los documentos del Pilar. Siglo XII

A.RCHIVO

23

1137

Gauterio y su mujer, Toda, venden a Aubert y Navarron una casa en el barrio de San Jacobo.

Arm. 1, caja 9, leg. 2, n. 18. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.ª serie, n. 201.

In nomine Domini. Hec est carta quam ego Gauterius & mea uxor Tota facimus u o b i s don Aubert & / 2 uobis Nauarrone de nostra casa que est in barro de Sancto Jacobo iuxta furnum de Arnaldo / 3 de Tarba quam uendimus uobis concendentibus nostris filiis & facien-

5 tibus propiis manibus haec signa. / 4 Signum Dominici primi filii (signo), signum Petri secundi (signo), signum Sancii tercii (signo), signum / 5 Stephanie filie (signo), signum quod ego Gauterius facio (signo), signum mee uxoris (signo). / 6 Huius uenditionis est precium XXX solidos, III soldos de alihale. Petrus Lopez A p e l e i s (?) & Be-

10 nedictus / 7 Dalberole. Sunt fiducie de saluetate de totos nomines ad forum de Zaragoza. / 8 Robertus monacus t e s t i s , Gaufridus Colart t e s t i s . Amiot Dalenzon t e s t i s . Radolfus de Burs t e s t i s . Gauterius Picanot, sunt t e s t e s . / 9 Facta carta hera MCLXXV, regnante Ildefonso imperator in Galiscia & /1 0 in Cesaraugusta.

15 Signum Mikael scriptoris (signo).

24

1137

Carta de avenencia entre Miguel Sancho y su hermana Gracia, en la que acuerdan la partición de Iriverri.

Arm. 1, caja 9, leg. 2, n. 16.

In Dei nomine. Hec est karta que fuit facta de / 2 illa conue-niencia, qes abinieron Michael Sanz con / 3 dona Gratia sua iermana, qe partissen Yriuerri, / 4 qe partissen a medietate piezas et uineas & monte / 5 colazos & molino et horto et totum quantum / 6 habet

5 in Yriuerri adsta la uia de laqua et fuerunt in / 7 ista conueniencia de ista particione, Senior / 8 Johannes Lopiz (signo), don Rodrico (signo), don Gonzaluo de / 9 Azagra (signo), senior Lop Sanz de

234 AFA - XVI-XVII .

Page 21: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

Miraglo (signo), Per Arre- /10 mond (signo), Petro Martinez (signo) et scripsit, / n Et habet dona Gratia en Agorne dos collazos /12 et

10 una pieza a uno kaf iz de tritico seminatura. Et /13 habet duena Gratia en Arenzano la hereditate /14 de duena Uita Semenones et uno kasal et de /15 uno molino la medietat. Regnante rex don /16 Garcia en Pampilona et en Estella, et en Locrogo, /17 en Tutela Sancius, episcopus en Pampilona. /18 Facta karta sub Era MªCLXXªVª.

15 Petrus de Azagra scripsit et hoc /19 (signo) fecit.

25

1138 SIESO

Corta de pignoración de una huerta de Ato Exemenones a favor de Aznar Aznares.

Arm. 9, caja 1, leg. 2, n. 1.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritate de pignus quem mito /2 ego (A)to * Exemenones de Asiesso, ad uos Acenar Acenarez. Venit mihi /3 in uolumptate et mito uobis in pignus, illo orta, quod- abe-bam in Galleco, /4 per nomen qui fuit de Aben Fortes, ad IIII

5 kafices semente ordei cum arbores et aqua /5 et totum quod ad illo ibi pertinente quod possideatis et abeatis illum per /6 VI annos quod inde exirat per C solidos quod mihi super illum prestastis per /7 VI fructos, de era MCLXVIIII in ante usque sedeant complitos /8 et post sex annos complitos ad martorore si abuero uobis datum

10 uestro /9 auere aut aliquis per me, quod redatis meo ortale et si non potuero, /10 quod teneatis illum usque ad alia martorore et sic filiat toto tepore (sic), /1 1 usque abeatis uestro auere. Et dono uobis fidanza de saluum uobis farcere /12 illo ortale, cum, isto conuenio supra scripto, usque abeatis uestro auere, San- /13 cio Sangez de

15 Aguero. Et testimonias et auditores de ista causa /14 Arnald Amat et Sancio Enecones de illa alcandara.

* Dice To.

AFA - XVI-XVII 235

Page 22: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

26 1 1 3 9 , SEPTIEMBRE

Pedro, hijo de Ama, vende a Ferrer unas casas. Arm. 9, caja 1, leg. 3., n. 27. (Juntamente con nn. 23, 24, 25 y 26.)

In Dei nomine. Ego Petrus filius de illa Ama, uendo uobis Ferrer, unas meas kasas, quas dedit illa domina, mulier senioris Petri Se­men, ad illa /2 Ama mea matre, propter seruicium,, quod ei fecit & mea mater dedit mihi illas casas, libere & ingenue. Rodricus uero

5 & Petrus concesserunt mihi predictas /3 kasas, uiuente matre sua & post mortem eius, itaque uendo uobis illas predictas kasas pro Lª & V solidos iaccensis monete, ut habeatis eas /4 uos et posteritas

uestra & uendatis, siue donetis cui uolueritis liberte & ingenue. Ego uero Petrus uendo uobis Ferrer, predictas kasas propria /5 mea

10 uoluntate & uos & dedistis mihi pro illis, prememoratum precium scilicet L & V solidos (lac.) /6 huius uendicionis, testes sunt Petrus de Orreia, magister Michael Tarinus, Gauzbertus monetarius, Forto, Ramon Garsia, Gassion Garsia, /7 Arnald Durand de Cimorra, Daniel Petro Galinz, Gauzbertus tallator, Bernardus de Sancta Maria. Guillem

15 Descalz, Johannes filius Aldegarii Ezio. /8 Ego P e t r u s hanc cartam laudo & hoc signo (signo) confirmo

(lac). Facta carta, mense septembris era MCLXXVII. /9 Ego Raimundus

de Sancto Johannes hauc cartam scripsi, rogatur predicti Petri & hoc (signo) signum feci.

27 1 1 4 0 , OCTUBRE

Belida y su hija. Bruna venden a Eneco Sanz de Burbacana un huerto y un campo en Huerba.

Arm. 2, caja 1, leg. 2, n. 20. (Perg. en muy mal estado.) Public. LACARRA, Documentos..., op. cit, 3.a serie, n. 344.

(Crismón.) In Dei nomine. Hec est carta uendicionis, quam ego Belida & Bruna mea filia faci(mus) /2 uobis, don Enecho Sanz de Burbachana. Ego Belida mulier don Bruno( ) & Bruna /3 mea filia uendimus ad uos don Enecho Sanz & ad uestra mulier dona Tota

5 illo orto & illo (campo?) /4 in simul Orba, tali precio ( ) solidos iaccensis moneta(' ) /5 ( ) quando fuit ( ) sunt fidiatores ( ) /6 Bruna sua filia ( ) fuero de Ceragoça; habet afrontaciones de illo

236 AFA - XVI-XVII

Page 23: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

orto & de / 7 illo campo de ( ) Loparcez Pelegrino & de occidente est carrera publica. / s . Snnt testes ( ) & don Guilem Bernardus

10 de Sancto Egidio & Poncius de Fredalez / 9 ( ) Fortonio Acenares de Arandeca, Sanz Fortoniones de Andos & Lope Fortoniones /1 0 ( ) Fortonio Garces, nepos de Enecho Sanz & ( ) de Sancto Egidio & Garcia Arcez de Quinto. / 1 1 . Et adhuc fidiatores de saluetate For­tonio Acenares de Arandega & Fortonio Garcez de Laviana de /1 2 de

15 totos homines & feminas ad fuero de Ceragoza. Regnante domino Raimundo Berengario, Barchi- / 1 3 nonensi comite,

in Arago, in Superarbe & in Ceragoza, Dompnus episcopus Bernardus in Ceragoza, Rodricus Auarca / 1 4 senior & Sanz Fortoniones Sahal-medina, Lop Sanz senior in Belchit, Artaldus in Alagon, Lop Lopez

20 / 1 5 in Aricle, Domnus Dodo episcopus in Oscha. Facta carta in mense octobris sub era MªCªLXXVIIIª /1 6 & isto

auere supra scripto est toto dato & soluto & in alifala XV solidos. Ego Arnaldus / 1 7 iussu de dona Belida hanc cartam scripsi & manu mea hoc (signo) signum feci.

28

1140, DICIEMBRE HUESCA

Ramón Berenguer IV concede a Lop López el castillo de Baschuas. Arm. 1, caja 9, leg. 2, n. 19 Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 223.

Sub Domine Sancte Trinitatis et indiuidue unitatis Patris et Filii et Spiritus Sancti. Amen. Ego Raimundus comes barchinonensis / 2 et princeps Aragonensis. Dono et concedo tibi Lob Lopez, propter multa seruicia que mihi fecisti et cotidie facis, bono animo et spontanea

5 uolunta- / 3 te, ipsum castellum quod dicitur Baschuas, cum tota sua uilla et cum totis terminis suis eremis uel populatis et cum omnibus predicto castello / 4 pertinentibus, per hereditatem propriam, fran-cham, liberam et ingenuam per facere inde totam tuam uoluntatem, per dare uel uendere uel quodcumque /5 uolueris facere, sicut de tua

10 propria hereditate. Et hoc donativum, sicut superius scriptum est, habeas et possideas tu et posteritas uel / 6 generacio tua, salua mea fidelitate et de omni mea posteritate per secula cuncta, Amen. Et sunt testes huius donacionis / 7 Comes Rodricus Gonzaluez et Gomballus de Benauento et Ferr iç et Garciarcez de Oscha.

15 Facta carta donacionis et confirmacionis / 8 in mense decembrio, feria VI in ciuitate de Oscha. Era millesima centesima LXXVIII. Reg­nante me Raimundo comite / 9 in Aragone et in Suprarbe et in Ripa-corça et in Paiars et in Barchinona et in Oscha et in Cesaraugusta. Episcopo Dodone in /1 0 Oscha et in Iacha. Episcopo Bernardo in Ce-

20 saraugusta. Episcopo Gaufrido in Rota. Episcopo Michaele in Tarazona et in Calataiub. Comite /11 Roderico in Oscha. Ferriz in Sancta Eula­lia, Gomez in Boleia et in Aierb. Raimundo in Puio. Galin Xemenones

AFA - XVI-XVII 237

Page 24: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

in Alchala. Et ipso / 1 2 Lop Lopez in Zarachoza et in Ricla et in Chalataiub. Artallo in Alagone. Lup Sancio in Belxid.

25 / 1 3 Signum (signo) Raimundi Comes. / 1 4 (Signo) Ego Poncius scriptor, sub iussione domini mei comitis,

hanc cartam s c r i p s i et de manu mea hoc signum feci.

29

1141, MARZO 2 ZARAGOZA

Pedro Galleco y su mujer venden a Juan Díaz un majuelo en Alpeñés, término de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 1. Public. LACARRA.. Documentos..., op. cit., 3.a serie, n. 348

In Xpristi nomine. Ego Petro Galleco & uxor mea Maria una cum filis nostris placuit n o b i s nullius quoque gentis imperio nec suadente / 2 articulo non per metum nec per in premia neque per ulla forza neque per ebrietate uino neque per calistia, set propia

5 nobis accessit / 3 uoluntas ut uenumdaremus uobis Johan Diaz & ad uxor uestra donna Sole et ad filis uestros, uno nostro maliolo que habemus in la / 4 algizira de Alpennes et habet afrontaciones, de parte orienti est illo maliolo de Guilabert et de alia parte est / 5 maliolo de Pelai de Epila & ex alia parte est maliolo de Johannes

10 de Alberola, istum supra scriptum nostrum maliolum uendimus uobis / 6 sine ulla mala uoce & sine ullo malo interdictum & sine malo ingenio in precio quod inter nos conuenimus & placuit nobis id est / 7 XXII solidos moneta iaccensis. Vos dedistis nobis totum istum precium in nostris manibus & apud uos nichil remansit de hoc

15 precio. / 8 Ita & nos uendimus & mittimus in uestris manibus hunc supra scriptum maliolum ut de hodie die sit de nostro iure abraso / 9 et in uestro iudicio sit tradito & confirmato. Habeatis uos istum maliolum saluum & qtaetum per uendere et dare per facere de /1 0 illo tota uestra uoluntate uos & filis uestris heuo perhenni &

20 secula cuncta. Et sunt fidanzas per saluare isto malio de totos /11 homines a foro de Zaragoza foris regem, Pelai de Epila et Petro Arnaldo (lac.) et allihala II sol. / 1 2 et sunt testes qui uiderunt & audierunt & ibi fuerunt; Garsia Xemenonis, Guillelmo Bernaldo, Petro filio de don Pelaio de Epila.

25 / 1 3 Facta carta in ciuitate Cesaraugusta VI nonas marcii. Era M.CLXXVIIII. Mandante ciuitas Cesaraugusta /1 4 comite Raimundo de Barcilona, et mandante hac ciuitas per illius manus senior Lopiz Rudrico Auarca et iusticia / 1 5 in supra dicta ciuitas Quadrat, et episcopus in hac ciuitas domnus Bernardus. In Alagon Artal, in Orreia

30 Rudrico / 1 6 Petric, in Calataiub & in Arricla supra dicto senior Lop Lopiç, in Daroca Sango Enneconis, in Belgit senior Lop Sanz, /1 7 in Rota Adefonsus imperator.

/18 Ego Gunzaluo hanc cartam scripsi et de manu mea hoc signum (signo) feci.

238 AFA - XVI-XVII

Page 25: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

30

1141, ABRIL 19

Rodrigo y su mujer, Bellita, venden a Semen Johannis y su mujer, Erme-senda, unas casas en Zaragoza, en el barrio de San Felipe.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 2. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 3.a serie, n. 349.

In Dei nomine et e i u s gratia. Ego Rudrico, nepto de don Munio Galleco & uxor mea Billita, una cum filiis meis, placuit nobis libenti animo / 2 & spontamea uoluntas n u l l i u s quoque gentis imperiio nec suadentis articulo, non per metum, neque per ulla forza, nec per

5 impremia, non per ebrietate uino, / 3 neque per calistia, set propia nobis actesit uoluntas, ut uenderemus uobis emptoribus nostris Se­men Johannis & ad uxor uestra dona Ermesenda & ad filiis / 4 uestris, unas nostras casas sine hereditate, que habemus in ciuitate Cesa-raugusta in barrio Sancti Philippi & tenent se istas casas de una

10 parte cum casas / 5 de Ramon Johannis & de alia parte cum casas de Benamira et aspiciunt se cum casas de Gunbalde Gunbalde de Beneuent. Has supra dictas casas uendimus / 6 uobis, sine ulla mala uoce & sine ullo malo ingenio & sine ullo interdictu in precio, quod inter nos conuenimus & placuit nobis id est L solidos / 7 moneta

15 iaccensis, uos dedistis nobis totum istum precium in nostris mani-bus, & apud uos nichil remansit de precio Ita & uos damus in uestris manibis , has casas / 8 supra scriptas, ut de hodie die sint de nostro iure abrasas & in uestro iudicio uel dominio sint traditas & confirmatas habeatis uos istas supra scriptas casas / 9 saluas &

20 quietas per uendere & dare & per facere de illas tota uestra uolun-tate, uos & filiis uestris heuo perhenni & secula cuncta. Amen. Et sunt fidanzas de / 1 0 saluitate, per saluare istas casas de totos homi-nes a foro de Zaragoaza foris regem. Martin Monioz de illa medie-tate & Iohan Diaz de illa altera / 1 1 medietate et dispendio de illa

25 alihala V solidos et sunt testes, qui ibi fuerunt & uiderunt & audie-runt Martin Sanz, don Munio Galleco, /12, Garcia Semenonis, Lop Sunier, Petro de Castelar, Sancion filio Martin Monioz, Dominico Mozarabi, et hanc uendita autorgat / 1 3 illa don Munio * & uendit cum Rudrico et mitt i t istas casas, cum illo, istas supra scriptas

30 fidanzas per saluare istas supra scriptas casas. / 1 4 Facta carta in ciuitate Cesaraugusta, in mense aprilis XIII

kalendas mai. Era MCLXXVIIII et annos ab Incarnacionis Domini sunt MCXLI / 1 5 mandate ciuitas Cesaragusta, comite Ramundo de Barcelona et per manu ipsius mandante eadem ciuitas, senior Lop

35 Lopiç et alcaide / 1 6 in supra dicta ciuitas per manu Lop Lopeç, Galin Acenariz et iusticia in hac ciuitas Quadrat, et episcopus in supra, dicta ciuitas /1 7 domnus Bernardus, in Alagon Artal, in Orreia Rudrico Petriç, in Calataiub et in Arricla supra dicto senior

AFA - XVI-XVII 239

Page 26: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

Lop Lopeç, /18 in Daroca Sango Eneconis, in Belgit senior Lop 40 SanÇ, in Fontes supra scripto Galin Acenariç, in Pina Garcia Ortiç,

in /19 in Bilela Auger. /so Ego Gunçaluo hanc cartam scripsi et de manu mea hoc sig­

num (signo) feci.

31

1 1 4 1 , NOVIEMBRE

Peire de Exokine y su hija Usana venden a Raúl de Burgos una tienda y su parte en una "alfondeka''.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 4. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 221.

In Dei nomine. Haec est carta auctoritate uendicionis, quem facio ego Peire /2 Exokine et mea filia Usana, ad uos don Raholfe de Burgus et ad uestra /3 mulier Petronella et ad uestros filios. Uenit nobis in uoluptate /4 et uendimus uobis illa nostra parte de illa alfondeka,

5 qui se tenet cum illa de Nauarro- /5 ne et de alia parte, casa de don Albert de Cartres et similiter uendemus uobis /6 illa tenda, qui se tenet cum illa de Navarrone et de alia parte tenda de Arueo /7 de Naxara, et similiter uendemus uobis illa pardina, qui est inter illas duas casas /8 de don Albert cum illa medietate de illa carrera, qui

10 uadit usque ad illa casa /9 de Guigelme de Billela. Et uendimus uobis hoc superius scriptum cum bona uoluptate /10 et in precio, quod inter nos et uos complacuit per XXX morabitis, medio marinis, /1 1 medio melikis et dedistis illos nobis semper in manum et damus uobis fidanzas de saluetate /12 de ista causa supra scripta don

15 Xpristiane et Peire Barrabo per tale conuenio, quod /13 faciant uobis salua ista copara supra scripta et ad illos uestros de totos homines /14 et feminas ad foro de Çaragoça. Et alia III morabitis melikis et sunt testes /15 et auditores de ista causa, don Falket et don Bital de BonLuc et don Peire de /16 illas fontes et don Sance de Sangossa

20 et don Folker. Rodbert lo monge. /17 Don Albert de Carter. Naua-rrone. Petro Micahel. Godafred lopetit. Guigelme /18 Rosse Exalopin. Guigelme Forte de Soria. Expannol de Soria.

/19 Facta carta nouembris. Era MªCªLXXVIIII, comes de Barcilona, princeps in Aragone /20 et in Cesaragusta. Episcopus Bernardus ibi,

25 Lope Lopeç, senior Sancio Fertuniones /21 caualmedina. /22 Ego Sancio Enecos de illa Alcandara, hanc carta scripsi et hoc signum (signo) feci. /23 Et abuit Usana pro ista causa medio capud de fustanio.

240 AFA - XVI-XVII

Page 27: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

32

1 1 4 2 , SEPTIEMBRE

Huas de Argento, Guillermo su hermano y su sobrino Roberto venden a Gabino de San Salvador unas casas y unas heredades.

Arm. 57, caja 1, leg. 3, n. 6. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 228, p. 608.

In Dei nomine. Hec est carta uenditionis de illas casas, que se tenent cum illas casas de Senior Galin Sanz de /2 Belgit, quas ego Huas de Argento & Guilelmus frater meus & Robertus meus nepos, uendimus ad uos don Gabino de Sancto /3 Saluatore, cum omnibus

5 uineis & terris, populatum & heremum pertinenciis sibi, scilicet, uno orto in Orba, semenatura /4 1 Kafiz & 11 arienzatas & in Pala­zol III uineas, seminatura V arienzatas & tenent se cum illas uineas de senior /5 Lop Sanz de Belgit, & uno campo ad illa almunia de Petro Moreno, semenatura 11 kafices, per tale precio /6 quod est

10 XXXVIII morabetinos marchantes. Sunt fidiatores de saluetate: (Al-grinus et Guilibert de Tutela ad /7 forum de Sarragoza) *. Sunt tes­tes istius uenditionis: Petrus de Orreia, Albertus de Cartres et /8 Garnerius Saluage, & Robertus de Montagud & Nauarron & Ber­nardus, filius Godofre Lariche de Burota /9 & Perrot de Cortes &

15 Stephanus, filius Lamberto lo pebre & Martinus de Moredo & Petrus Mozaraui de Fiena.

/10 Facta carta in mense September. Regnante domno Ramundo (sic) Berengario, Barchinonensi comite in Ceragoza /11 & in Aragon & in Superarbe. Domnus Bernardus episcopus in Ceragoza. Lop Lopez

20 senior. Sancius Fortonines /12 sahalmediha. Domnus Doddo episcopus in Oscha. Lop Sanz, senior in Belgit. Artaldus, senior in Alagon. Sub /M Era MªCªLXXXª & in alifala III morabetinos & XI dineros. Ego Arnaldus hanc cartam scripsi. /14 (Testes de Tutela Willelmus Borri-nus et Petro Alfos et Bidal de Seran, Aimerig zabater, Bidal capa-

25 ter, /15 Sancius qui cartam fecit, et Rotro filius de Bouas) *.

* Lo incluido entre ( ) con otra t in ta .

AFA - XVI-XVII 241

Page 28: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

33

1 1 4 2 , DICIEMBRE

Acuerdo entre la Orden del Temple, de una parte, y las monjas de Santa Cruz de Tudela y los hijos de Subiano por otra, sobre las heredades que pertenecieron al conde Alperche, de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 7. (Carta partida.) Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 229.

In Dei nomine. Hec est carta de aduenimento que fecerunt de don Audardus & don Ramundo Bernardus & alii fratres de illo templo cum /2 don Fuas & aliis monachis de Sancta Cruce de Tutela & cum illis filiis de Subiano de illas casas & de illa hereditate que

5 /3 fuit de illo comite Perticensi in Cesaraugusta. Sit de illis senio-ribus de illo templo, illo maiore palacio cum toto illo corralle /4 que tenet usque ad murum ciuitatis. Et sit de illis supradictis senio-ribus de Sancta Cruce & de filiis de Subiano, illas alias /5 casas cum toto suo corralle. Et habeaut totam illam hereditatem per me-

10 dium illi seniores de illo templo diuisam, cum illis /6 aliis senio-ribus de Sancta Cruce & cum filiis de Subiano. Et si aliquis illorum uolebat uendere suam partem fecisset scire /7 aliis & minus XII de-narios uendidisset u n u s alteri quam ulli homini. Testes, sunt domnus Uilelmus prepositus & Gabinus & Nauarro /8 & Petrus Martinus de

15 Escatrone. Sancius Galindez repostero & Sanz Sanz alchadio. Facta carta kalendas decembris. Era MªCªLXXXª.

34

1 1 4 3 , FEBRERO, LUNES

Bernard Sanz y su mujer, Bruna, venden una tienda a Donat de Morllas.

Arm. 9, caja 1, leg. 3. n. 9. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 231.

In Dei nomine. Hec est karta et memoria. Ego Bernard Sanz et mea mulier Bruna et mei filii et filie uendimus uobis don Do-/2 nat de Morllas una tenda, qui est in illa Pelliziaria, per LXX solidos uendimus uobis illa salua & libre et ingenua de tatos homi-

5 /3 nes, sine nullo henganno et abet afrontaziones ex solis ortum illa 242 AFA - XVI-XVII

Page 29: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

karreira & illa tenda de Gislabert ex solis occasum illa kasa / 4 de don Girat, ex dextera parte illa de domina Arren Borg, de alia illa de Gillem Dollaro fianzias de saluetate, ad illo fo- / 5 ro de Serago (sic) de totos homines, Gislabert de Falessa, germa de Xpristian

10 Girol Zabater. / 6 Testimonias Girat pintor, Gillem ionator, Ramon de Gausbal,

don Dauid Sauarigs, Garner Michael, filius de don / 7 Girat, Sango de don Girol, Ramon de Morlas, Galazian Oliver de Bigera, Guillem Arueu, Sanz Bangsol (?) S. Pipi.

15 / 8 Facta karta ista in mense februarii, feria II, era MCLXXI. Regnante comes de Barchilona in Arago & in Seragoça et in Ripa-/ 9 gorza et in Sobrearbre, Bernardus episcopus in Seragoza, Artal in Alago, Rodrig Petrez in Orrea, Ato Sanz iustiza in Seragoza / 1 0 Lop Sanz in Belgit, et dispensauimus in aliala VI solidos in illo anno,

15 quando Daroga fuit probada / 1 1 et fui pagatus bene de toto isto auer de LXX solidos, monede jacensis de IIII dineros.

35

1 1 4 3 . NOVIEMBRE

Pedro Arcez de Puio y doña Margarita, su mujer, venden a Ato Sanz y su mujer, doña Sancha, una heredad en Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 10.

(Crismón.) In Dei nomine & eius diuina clemencia Patris & filii & Spiritus Sancti. Amen. / 2 Placuit nobis ex bona uoluntate ad me Petro Arçez de Puio & mea mu- / 3 lier dona Margarita sumus uen-ditores uobis don At Sanç & ad uestra mulier / 4 dona Sania & ad

5 filios uestros illa nostra hereditate, quod abemus inter termi- / 5 nos de Saragoça erma & populata extra duos ortos, que abeo in Galeco & lo m o l i n a r & aduenimus de illo / 6 preçio inter nos & uos CCXXXXIII solidos, moneta iaccensis de IIIIor dineros & coribile & de ipso p re - / 7 çio apud me At Sanç non remansi & dedi semper in

10 manu & sic uendo uobis, quomodo superius scriptum est, illa here-/ 8 ditate salua & libera & integra uos & filiis uestri & omnis gene-raçio uel posterita uestra per secula cunta amen. / 9 Et sunt fidanças de saluetate ad fuero de Saragoça, pernominatos Johannes Mosson. Et Petro Arçeç abol- /1 0 tas. Et testes uisores & auditores de ista

15 comparaçio, don Garçia Sanç de las portas de Balençia et / 1 1 Johan­nes Gostic et Palai Pedreç, filio de Petro Pelaiç, don Gile Daierbe, Enec, Arçeç, germano de Petro Ar- / 1 2 çeç, Johannes Galinç, filio de Godin.

/ 1 3 Facta carta & corroborata in mense nouember, in Era MªCª-20 LXXXXIª in anno cando pren- /1 4 si comes Barchinonensi Montpesler.

/ 1 5 Joahnnes scriptor & hoc fecit (signo) signum.

A F A - X V I - X V I I 243

Page 30: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

36

1144, ABRIL 23

Deusvero y su mujer, Juliana, venden a doña Riosenda y sus hijos y yerno un campo en Almozara.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 11. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit,, 2.a serie, n. 234.

In Dei nomine et eius graçia. Ego Dehusuero et mea mulier Iuliana uendimus / 2 ad uos domina Riosenda, mulier de Pegin qui fui t et ad uestros filios et ad uestro ienero Ramon Garçia, / 3 uno nostro campo de nostra ereditate, quod abemus in Almuçara ad illa

5 almunia de Bital de / 4 Boluc et est semenatura de III kafices, II arienzatas ordei et abet afrontaciones de oriente, braçal de / 5 Bital de Boluc et de oçident capo (sic) de Monio, capo (sic) de Fertugo Ioannes et de alia par t capo (sic) de Garçia Sanç / 6 de alia parte capo (sic) de Bital de Boluc. Quomodo istas frontaçiones inclu-

10 dunt sic uendimus / 7 uobis cum exio et regresio eorum, de bono corde et bona uoluntate, extra nullo malo in- / 8 genio et in preçio quod placuit inter nos et uos per XXXVI solidos iaçensis, moneta de III dineros / 9 et dedistis nobis semper in manu, quod uos nichil non remasit per dare et esta manifestum. /1 0 Et damus uobis fidanças

15 de saluetate. Lop Lopiç de S. Felip et Garçia de Barcao ad fuero de Çaragoça. / 1 1 Sunt testimonias et auditores et uisores do Arnal de Tarba et Bital de Boluc et Bital / 1 2 de uineas de Gilem Fort et Ramon de Uiçbal et Samgo Galiç de Barlo. / 1 3 Aliala VI solidos. / 1 4 Facta carta i n era MªCªLXXXIIª in ciuitate Çaragoça Dominico

20 IIIIor de Aprile. Comes Bar- / 1 5 chinonensis prinçebs regni a ra-gonensis. Episcopo Bernardo in Çaragoça, Episcopo Dodo in Osca, / 1 6 Lop Sanç in Belgit, Garçia Ortiç in Pina, Gomiç in Alfagarin, Deus Aiuta in Maria, / 1 7 Artal in Alagon, Palaçin in Galur, Ato Sanç, iusticia in predicta Çaragoça, Bernard de illos / 1 8 arcos, meri-

25 no. / 1 9 Pere de Capella scripsi et hoc signum (signo) feçi.

244 AFA - XVI-XVII

Page 31: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

37 1144, MAYO 15

Martín Martínez y su mujer, Andregoto, juntamente con sus hijos, venden a don Ferrer y a García Arcez su heredad de Cresencia.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 25. (Juntamente con los nn. 23, 24, 26 y 27. Copia del siglo.)

In Dei nomine. Ego Martin Martinez et uxor mea Andregoto et filiis nostris Johan, Eugenia et Dominga, facimus carta uendicionis ad uos don Ferrer / 2 et Garcia Arcez de illa mea hereditate, quem nos habemus in Cresence, cum casas, casalibus, ortis, ortalibus terris,

5 uineas et cum illa parte de illo castello, / 3 heremum & populatum cum suas exitas & cum suas melioraciones, ab integrum ad uos & ad uestra posteritate, ad propria hereditate per secula / 4 cuncta, per precio CCtos. Lª solidos, moneta de Iacha, quod si nos uenditores aut alterius inquietauerit, mittamus uobis in alia tam obtima. Et

10 sunt fidanzas / 5 de saluetate affuero de terra, Petro d'Aierb, Petro Michaelez (lac). Facta ista carta uendicionis idus madii, era Mª Cª LXXXª IIª. / 6 Et sunt testes Giraldo abbate, Bernard del Mur, Petro Armentarez, Ramon Pere, Petro filio de don Bernard del Mur, Mi-chael, Sancio Garcez porter.

15 / 7 Regnante domino nostro Raimundus Berengarius et Barchi-nona et in Aragon & in Cesaraugusta. Rex Garcia in Pampilona et in Tutela. Artallus in Alagon, / 8 Rodric Petrez in Epila & in riuo de Exalon. Despensauit in illa aliala XX & V solidos. P e t r u s rogatus scripsi & hoc signum (signo) feci.

38 1 1 4 4 , JUNIO, LUNES

Doña Oria vende un campo a Raúl de Burgos y su mujer, Petronila.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 12. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 2.a serie, n. 235.

In Dei nomine. Hec est karta et memoria ego Oria filia, que fui de Guillem Garnidor uendo uobis don Raol de Burgs et ad / 2 uestra mulier Petronella et ad uestros filios et filias et ad tota uestra gene-racione, per secula cuncta, sine ullo henganno / 3 uendo uobis illo

5 meo camppo per XXXVI solidos de illa moneda de Jacca, de IIII dineros et est iste camppo denante illo molino del / 4 Mergaen inter

AFA - XVI -XVI I 245

Page 32: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

illa zequia de Galeg, ex nociddente habet in afrontacione, illo mallolo de Domingo, cognadero /5 de Petro Sanner et illo camppo de Petro de Seso similliter et illo mallolo de Didago et de Garzia de Artal

10 simi- /6 liter et illo camppo, quos don Raol comparastis de Heneg Fortinnos, est de alia parte fidancias de saluetate ad illo fo- /7 ro de Seragoza de totos homines et feminas extra rege. Rotbert lo monge, Vidal de Uinnas /8 e t e s t i s t e c a m p p u s s e m e n a -d u r a I I I a r r i e n z a t a s o r d e i . /9 Testimonias Galter et suus

15 frater P e t r o , filius Piganot. Garzia de Bafila. Paga lo petit, Bernard de Malamaso, Nauarro /10 Poncius de Burgzr. Facta karta ista in mense junio, feria II /1 1 Era MªCªLXXXIIª regnante comes de Barcilona in Arago et in Seragoza et in Ripacorza /12 et in SuperArbre. B(ernardus) bisbe in Seragoza et Ato Sanz justicia,

20 Rodrig Petrez in Orrea, Artal in Alago, /13 Lop Sanz in Belgit et dispensauimus in illa aliala III solidos, Regimundus scripsit.

39 1 1 4 4 , SEPTIEMBRE

Sancio Arrahena y María, mujer de Per Petit, venden una heredad a don Pedro, hermano de Lope Fortuniones.

Arm. 9, caja. 1, leg. 3, n. 14.

In Dei nomine & eius diuina clemencia Patris & Filii & Spiritus Sancti Amen. Ego Sancio Arrahena & ego Maria mulier de Per Petith, uenditores sumus uobis don Petro, germano de Lop Fortunihons, de una hereditate que abuit /2 Per Petith in Maria ab integro casas

5 & eras & uineas & campos erema & populata, sic quomodo erat tenente Per Petit illo die que morit & est precio quod inter nos & uos conuenimus C & XX solidos, moneta iacensis /3 curribiles de IIIIor dineros & isto precio dedisti nobis semper de manu in manu & apud uos nichil remansit. Et sunt fidanzas de saluetate a fuero

10 de Zaragoza, de parte Sancio Arrahena, Enneco Arcez, qui fuit alkaith de /4 Maria. Et de parte donna Maria, mulier de Per Petit, Garcia Fortunihons, qui fo de zaualmedina. /5 Et sunt testes uisores & auditores de ista comparatione, Martin Moniz de barrio Sancti Egidii. Petro Sanz negro, Julian neto de Abinssacrial, Millan Garcez, Johannes

15 Pectauin, Michael Petrez de barrio Sancte Marie Magdalene, Gilli fili /6 Acenar Dath de Morella. Et fuit aliala XII solidos.

/7 Facta carta & corroborata in era MªCª octogesima IIª in mense Septembris. In anno quando presod rex Garsie mulier, filia de illo enperator. Regnante comes Raimundus Berengarius in Aragon & in

20 Superarbi et /8 in supra dicta Çaragoça. Episcopus Bernardus in Çaragoça. Lop Sanz in Belgith. Artal in Alagon. Rodricu Petrez in Calataiub & in Epila: Deusaiuda in Maria. Atho Sanz, iusticia in Za-racoza.

/9 Ego Iohannes scriptor hanc cartam scripsi & de manu mea 25 hoc signum (signo) feci.

246 AFA - XVI-XVII

Page 33: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

40 1 1 4 5 , ENERO

Giraldo Ainet vende a Navarro y su mujer, Elvira, la tercera parte del molino de Alfag.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 15. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit., 3.a serie, n. 355.

In Dei nomine. Hec est karta & memoria. Ego Giraldus d'Aynet uendo uobis don Nauarro et ad uestra /2 muliere Aruira et ad filios & filias uestras et ad tota uestra generacione, per secula cunc- / 3 ta per tota uestra uoluntate facere, sine ullo henganno, uendo uobis

5 illam nostram partem de illo /4 molino, qui uocatur illo molino de Alfag et comparaui ego illo cum don Sanz de Sangosa et cum Petro /5 Michael, et illam terciam, partem, que me tangit de illo molino uendo uobis per VII morabetinos merga- /6 anz et nos comparauimus illo mollino de Petro, filio de Ramon Mari et de suo eskarig, filio

10 /7 de Zuleman, et de sua matre et est de juso illos molinos del Mergaen, et est in illa ripa de illa / s zequia de Orda. Et uendimns illo uobis cum exsitis & regresibns suis, et cum sua turre et cum tota /9 sua pertinencia de illo molino, per illo precio suprascripto. Et dono uobis fidancias de saluetat /10 ad illo foro de Seragoza,

15 de totos homines extra rege, de ista uendicione supra scripta; /11 don Arbert de Kartres (lac). Testes, Sancius de Sangosa. et autor- /12 gat isto mergato, Folger, Alnal de Tarua, Fromondi, Guillem de Corz, Gabinus, Guillem /13 Ros, Sat Sanz, Garner Saluatge.

Facta karta in mense januar. Era MªCªLXXXIII. 20 /14 Comes de Barcilona princeps in Seragoza, et B(ernadus) epis-

copus, et Ato Sanz justicia, Artal /15 in Alagon, Rodri Petret in-Epila, Lop Sanz in Belgit.

/16 Regimundus scripsit.

41

1 1 4 5 , MARZO 30 , DOMINGO

Rodrigo y su mujer, Aldiar, venden a don Randulfo un campo en Concu-cella.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 19.

In Dei nomine ego Roderico & uxor mea A l d i a r (?), uobis don Randulfo, uendimus uobis uno campo, qui est in Concuxella illo qui fuit de Garcia Uello /2 et e s t seminatura Kafiz e medio et abet afrotaciones, de oriente uno brazale doccidente, illo campo de Al-

5 phacie de Rrota, /3 de alia parte illo campo de Lorenz et de alia

AFA - XVI-XVII 247

Page 34: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

illa zechia, qui regat quantum istas afrontaciones includunt sic uen-dimus /4 totum ab integro ut habeatis liberum uos et posteritas uestra, per secula cuncta amen. Precio uero predicto XXX e VI solidos /5 moneta iacensis & isto precio fuit dato semper de mano huius

10 prefate uendicionis. Sunt fidei iusores /6 de saluetate secundum con-suetudinem Cesaraugustanorum Martin ierno de don Lorenz, Michael qui fo /7 clauer de Dorrodrico, fides. Testes, Rresio Jofre dOrreia, Pere Baron, Baltos, Bernard de Salas, Petro d a r r e u (?), /8 Per Arnal, marito de dona Sania de Forz, Ramon Escholan de Salas.

15 Ego Rodrico uxor mea Alliarde /9 & mea mater hanc chartam eiusdem laudamus & is signis (signo) manibus nostris firmamus. Facta ista /10 charta tercio die Marcii. Era MªCªLXXXV. Ego Monta-narius, rogato uenditorum & cunctorum hanc /11 chartam scripsi & hoc signum (signo) feci.

20 /12 Aliara IIII solidos e medi(o).

42

1145, MAYO 27

Guillermo de Fox y su mujer, Blanca, venden a don Ferrer y su mujer un huerto en Zaragoza, término de Arrabal.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n.. 23. (Junto con los nn. 24, 25, 26 y 27. Copia de este siglo.)

In Dei nomine et eius gratia. Ego Guillem de Hox et uxor mea Blancha et filios meos et filias uendimus ad uos don Ferrer & ad uestra mulier domna /2 Lopa & ad filios uestros, illo nostro orto, quod habemus infra terminos de Zaragoza, in Arrabal et habet offron-

5 taciones de oriente, orto de Sango de Andilon /3 et de occidente orto de Martin Moliner & de alia parte, orto de Sancta Maria, qui fuit de Bernard de Biarrac, quomodo istas affrontaciones includunt, /4 sic uendimus uobis de bono corde & extra nulla mala uoce & extra nulla districtione de persona, neque de fame, neque de ebrietate,

10 sed soltamente uendimus /5 uobis, extra nullo malo cinso et in precio quod placuit inter nos & uos per C & X morabetinos mele-chis & meris & I solidum. Et dedistis n o b i s semper totum in /6 manu & est manifestum et damus uobis fidanzas de saluetate; don Albin et Ramon de Iuzbal et Pere de Capella ad fuero de Zara-

15 goza. /7 Aliala VIIII morabetinos et uendimus uobis, cum suo exio &

regressio (lac). Sunt testimonias don Sanzo Sanz, alcal et /8 Giral pintor et Garcia de Sanctas Masas et Daniel et Martin Zabater et Pardo et Bonet de Iestab & Arnal, capellano de Lop Lopiz et Genes

20 / 9 mozarabi et Biuian et Guillem filio de Ieldoin et Johan moza-rabi et Johan Gallego.

248 AFA - XVI-XVII

Page 35: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

/1 0 Facta carta era MªCªLXXXªIIIª dominico postrero de madio, in predicta ciuitate Zaragoza. Comes barchinonensis, princeps regni aragonensis. /11 Episcopo Bernardo in Zaragoza, Lop Sanz in Belgit,

25 Garcia Ortiz in Pina, Gomiz in Alfagarin, Artal in Alagon, Rodrico Petriz in Epila, Deus adiuta / 1 2 in riuo de Maria, Ato Sanz iusticia in Zaragoza, Bernard de illos archos merino & tenebat illa azuta, in ipsa hora habebant peziatas illas / 1 3 couas de Bierage, barones de terras de Zaragoza, /1 4 Prenominato Pere de Capella scripsit & hoc

30 signum (signo) fecit.

43

1145, JULIO

Pedro Arnal y su mujer, Sancha, venden un campo a Raúl y su mujer, Petronila.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 16. Public. LACARRA, Documentos..., op. cit , 2.a serie, n. 356. (Documento con muchos borrones y manchas.)

In Dei nomine. Hec est. kart-a & memoria. Ego Petro Arnal et mea mulier Sanga / 2 et mei filii et filie uendimus uobis don Raol et ad uestra mulier Petronella et ad / 3 uestros filios et filias et ad tota uestra generacione per secula cuncta per tota uestra uo-

5 / 4 luntate facere. Uendimus uobis uno camppo qui est iuxta de illo mollino del mer- / 5 gaen per illo precio, qui nos et uos complacuit per XV solidos de illa moneta de Ser- / 6 agoza de IIII denarios et fui pagatos de isto auere de toto et est semen medio" Kafiz ordei / 7 et abet afrontaciones ex solis ortum illa cequia ex occasum illo

10 camppo de Petro de / 8 Seso ex dextera illa turre. Fidancias de saluetate ad illo foro de Seragoza / 9 dono uobis ad illo foro de Sera-goza de totos homines, Petro Galego de Sancto /1 0 Laurenz, Arnal germa de Petro Bernard adali. Testes & auditores / 1 1 Nauarro, Cle-menz, Uidal de uinnas, Galter Picanot Estornit. / 1 2 Facta karta in

15 Julii (mense). Era MCLXXXIII, comes de Barcilona in Ser- / 1 3 goza; B(ernardus) episcopus, Ato Sanz justicia. Dispensauimus in illa aliala XI denarios. / 1 4 Petro Mozaraui (et) Jouan Dalbarola de Sancto Filip.

AFA - X V I - X V I I 249

Page 36: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

44

1 1 4 5 , NOVIEMBRE 1 3

María y sus hijas venden a Pedro Gonzalbet y su mujer, y a Domingo Mozárabe y su mujer, una tienda en Ciniega.

Arm. 9, caja 1, leg. 3. n. 18.

(Crismón.) In Dei nomine & eius clemencia, ec est carta uendi-cionis /2 qe facit donna Maria & suas filias nomine Iordana & Pe-/3 ronela, uendiderunt una tenda ad Petro Gonzalhet & ad sua /4 mu-lier nomine Eugenia & ad senior Domingo Mozarab & sua /5 mulier

5 nomine Iordana, per precio placabile, que adue- /6 nerunt inter eos XXX macales ? sarchins & dederunt illo auro sem- /7 per in manu & non remansit aput illos nulla res de illo au- /8 ro & est illa tenda in Cineega in illa carrera & abent d'una par- /9 te illa tenda de zaualmedina, de altera parte illa tenda /10 de Zulema Almangas &

10 abet afrontaciones illa tenda de Zele- / u ma, Alcarao iudeo & abeant infra tenda inter Petro Gonzalbet & Do- /12 mingo Mozarab, solta & inienua & tota sua generacio /13 per secula cuncta & sunt fidanzas de saluetate de totos homines /14 (in ras.) af foro de Saragoza, Paian de Nagera & Sanz /15 de Sangossa & sunt testes, Petro Arzet

15 de la Foleta, Micael de Ca- /16 dret, Garzia de Sanctas Masas, Galin Garzet, Grinon Garziaar- /17 zet zaualmedina, Arnalt Amat, Pere Iodun, Guilem /18 Bernert, Folier Acenar, Semenons Garzia, Pascal /19 Garzia, Arnalt.

Facta carta in mense nouember in die /20 Sancti Bricii, in ipso 20 anno, quando Adefonsus rex imperator de- /21 dit Saragoza ad don

Garzia rege. Episcopus in Saragoza don /22 Garzia & in Osca Dondo, in Tarazona don Micael, Roit Pe- /23 trez senior in Saragoza, Lop Sanz Fortinons zaualmedina, /24 Lop Sanz in Belgit, Artalt in Alago. Facta carta era MªCª /25 LXXXª IIIª ego Gibertus capellanus Sancti

25 Egidii ac carta /26 scripsi oc signum (signo) feci & est aliala II ma­cales ? sarchins & alias. /27 Testes April & Ponzet.

250 AFA - XVI-XVII

Page 37: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

45 1145 , NOVIEMBRE, DOMINGO

Arueu de Nájera,, su hija Calveta y su marido, Pedro, venden a Raúl de Burgos y su mujer, Petronila, unas tiendas.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 17.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est karta auctoritate uendicio-nis, qe facio ego Arueu de Nagera et mea filia Calueta / 2 et suus maritus Petro uenit nobis in uoluntate & uendimus ad uos don Raol de Burgs et ad uestra muliere domina Pero- / 3 nella et ad filios &

5 filias uestras & ad tota uestra generacione, per secula cuncta per tota uestra uoluntate facere sine ullo / 4 henganno uendimus uobis unas nostras tendas, qui sunt i n illa pellizaria per illo precio que inter nos & uos complacuit per CX(XV) ? / 5 solidos, de illa moneta de Seragoza de III dineros & fuimus bene pagatos de isto auere de

10 toto et abent afrontaciones ex solum / 5 ortum illa uestra tenda, ex sinistra illa tenda de Iudiques denante illa kasa de Petro Kauqui & illa karrera in m e d i o / 7 et damus uobis fidancias de saluetate, ad illo foro de Seragoza de totos homines et feminas extra rege; don / 8 Girat pintor, Garner lo saluatge. Testes & auditores Falquet Uidal

15 de Bolog, Robert monge Petro / 9 Kauqui, Guillem Ros, Petro Barran, Uidal de Uinnas, Timet Folgairet Pellicero. Jouan filio de Paga de Nagera, /1 0 Garilo Torto, Bertolomeu filio Godastre.

/ 1 1 Facta carta in mense Nouembris, feria I. Era MªCªLXXXII, comes de Barcilona in Seragoza, princeps. B(ernardus) episcopus et

20 Garzia / 1 2 Ortiz, sennor Ato Sanz iusticia. Artal in Alago. Rodrig Petrel in Orrea. Lop Sanz i n Belgit, /1 3 Dispensauimus in illa aliala. XI solidos minas II denarios.

46 1 1 4 7 , FEBRERO 1

Chardel vende a don Rodolfo un campo en Concusella.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 20.

In Dei nomine. Ego Chardel uobis domnus Radolffus, uendimus uobis uno campo qui est in Concosella, seminatura I Kafiz arenzafa, abet afrontaciones; de parte oriente campo de Pere Martin, / 2 de occidente de don Per Labat, de meridie campo de don Raol. In

5 quantas istas afrontaciones includunt, sic uendimus uobis ab integro, u t abeatis liberum uos & omnis posteritas uestra per secula / 3 cuncta,

AFA - XVI-XVII 251

Page 38: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

precium, uero predicte hereditate fuerunt XII solidos, monete iaccen-sis et isto precio fuit dato semper de mano huius prefate uendi-cionis. Sunt fidei iusores de / 4 saluetate, secundum consuetudine

10 cesaragustanorum; Pere Martin. Testes, Ramon filio Pere Martin e don Jouans Sotium, Pere Baron Jouans suo ienero, Blasco / 5 filio Fer tun Garcez. Ego Chardel hanc cartam eiusdem laudamus & his signis (signo) manibus nostris firmamus. Facta ista charta, primo d i e Kalendae Februarii. Era M C LXXXV.

15 / 6 Ego Paschasius, rogato uenditorum & emtorum hanc chartam scripsi & hoc signum (signo) fecit. Aliala II solidos.

47

1 1 4 7 , FEBRERO 7, JUEVES

Bruna y sus hijos venden una viña en Algecira a Gibert y su mujer, Alem.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 2.

In Dei nomine & eius diuina clemencia Patris & Filij & Spiritus Sancti. Amen, Ego Bruna & meos filios & filias / 2 Petro & Domi­nico & Armisenda & Maria per hanc scripturam uendicionis nostre, uenditores sumus / 3 uobis don Gibert & uxor uestra Alem Borga

5 & uestros filios uel filias una nostra uinea, quod habemus in illa / 4 Algizira de Alpenes & de Almargen & habet afrontaciones, de oriente uinea de Garcia. / 5 Altimir & per capud Galin Sanz de Deus-libol, ex alia nos uenditores, ex alia parte Galleko, cum istas / 6 afrontaciones includunt, sic uendimus uobis ab integrum cum

10 exiis & regresiis earum de bona uo- / 7 lumptate & obtimo corde in precio placibile, quod inter nos & uos complacuit per XXXII solidos moneta ia- / 8 censis de IIII denarios. Apud uos comparatores nichil remansit & damus uobis fidancias de saluetate, ad fuero / 9 de Zara­goza, Martin de Nauarron, & Pere Dagremont. Aliaala III solidos

15 VI denarios. / 1 0 Sunt testes, uisores & auditores Fortz Merzer & Gilem Cuber

& Johan Ziprian & Albert Coreie. / 1 2 Facta carta die iovis in mense febroarii pr ima ebdomada, in

Era MªCªLXXXV. 20 / 1 2 Regnante Dei gratia comes Barchinonensis & prinzebs regni

Aragonensis. Senior Garcia Ortiz in Zara- / 1 3 goza. Episcopus Ber­nardus. Johan Diaz zaualmedina. Artal in Alagon. Galin Xemeniz in Belgit / 1 4 & ego Iohannes scripsi & hoc signum (signo) feci.

252 AFA - XVI-XVII

Page 39: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

48 1147, MARZO 3

Rodrigo y su mujer venden a don Randulfo un campo en Concusella.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 19.

In Dei nomine. Ego Roderico & uxor mea A l d i a r s uobis don Randulfo uendimus uobis uno campo qui est in Concuxella illo qui fuit de Garcia Uello / 2 et e s t seminatura kafiz e medio et abet afrontaciones, de oriente uno brazale, doccidente illo campo de

5 Alphacie derrota / 3 de alia parte illo campo de Lorenz et de alia illa zechia qui regat quantum istas afrontaciones includunt, sic uen-dimus / 4 totum ab integro u t habeatis liberum uos et posteritas uestras per secula cuncta. Amen. Precio uero predicto XXX e VI so-lidos, / 5 moneta iacensis & isto precio fuit dato semper de mano.

10 Huius pregate uendicionis. Sunt fidei iusores /6 de saluetate secun-dum consuetudinem Cesaragustanorum. Martin ierno de don Lorenz, Michael qui fo / 7 clauer de don Rodrico, fides. Testes rressid, Jofre dOrreia, Pere Baron, Maltos, Bernard de Salas, Petro d A r r e n / 8 Per Arnal, marito de dona Sania de Forz, Ramon Escholan de

15 Salas. Ego Rodrico & uxor mea Alliarde / 9 & mea mater hanc chartam eiusdem laudamus & is signis (signo) manibus nostris fir-mamus. Facta ista / 1 0 charla tercio die marci. Era MªCªLXXXV. Ego Montanarius rogato uendi torun & emtorum hanc /11 chartam scripsi & hoc signum (signo) feci. / 1 2 Aliara IIII solidos e medi.

49 1148, MAYO 1

Miguel y su mujer, Sancia, venden a don Ferrer y su mujer, un campo en Vilanova.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 24. (Junto con los nn. 23, 25, 26 y 27. Copia de este siglo.)

In Dei nomine ego Michael & uxor mea Sancia, u o b i s don Ferrer et uxor uestra donna Lopa, uendimus uobis uno campo, que est in Uila Noua a seminatura / 2 I kafiz & II arrienzatas ordi. Et habet affrontaciones de parte oriente, uno campo de filio de Salbo et de

5 meridie, de don Ferrer et de occidente, uno semtero et de / 3 septen-trione, uno campo de Sanz Acenarz de Epila. Quantum intus islas affrontaciones includunt, sic uendimus ab integro ut habeatis illum

AFA - XVI-XVII 253

Page 40: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

liberum et / 4 ingenium cum suis exiis et regresiis, a propria heredi-tate per secula cuncta. Precium uero predicto campo, fuerunt XX

10 solidos monete iaccensis, quos pro eadem / 5 campo uobis dedistis & eos a uobis integre accepimus. Huius prefato campo est fideius-sores de saluetate, secundum consuetudinem Cesaraugustanorum; Garcia Arcez / 6 de Asin (lac). Testes istius uendicionis sunt: Ramon Vere, Galin Petrez, Martin Zarfalol, Martin Moztaraui, Ramon, meri-

15 no de Garcia / 7 Garcez de Asin (lac). Ego Michael & uxor mea Sanxa, qui hanc cartam eiusdem laudamus & his signus manibus nostris (signo) firmamus.

/ 8 Facta ista carta kalendas Madij. era MªCª Lª XXXVI, regnante Raimundus Benrengarius comes de Barchinona, in Aragon & in Ce-

20 saraugusta et sub eius / 9 Garcia Ortiz, senior in urbe, Artal in Alagon, domina Tota & suos filios in Orreia & in illa Ripera.

/1 0 Ego Petrus sacer scripsi & hoc signum (signo) feci, in alia II solidos IIII denarios.

50 1148, OCTUBRE 31

Domingo y su mujer, Boneta, venden a doña Ponza un campo en el tér­mino de Cogullada.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 21. Public LACARRA, Documentos..., op. cit., 3.a serie, n. 369.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritate uendicionis, quam faci-mus ego don Dominico, germano de zaualmedina / 2 de uelgit, & uxor mea Boneta, filia de Auen Sancio & filii nostri et filie. Uenit nobis in uoluptate & uendimus uobis / 3 donna Ponza, mulier qui fuit de

5 don Bonet de Barbastro, uno nostro campo, qui est in termino de Cocollata / 4 & est seminatura IIII quartals de trigo & sunt in affron-taciones; de oriente, campo de donna Ponza de uobis, & de occi-/ 5 dente, campo de uobis uenditoribus & per capud, illo brazal. Sicut istas afrontaciones includunt, sic uendimus uobis / 6 cum exiis &

10 regressibus suis & in facie de uicinus, nullo rancurante et damus uobis fidanzas de saluetate / 7 ad foro de Saracoza; don Martin Caluo, corretor & don Roman, caualcator et est precium placabale inter nos & nos V / 8 solidos, moneta iaccensis de IIII denarios & dedistis illos nobis semper ad manum. Ego Domingo germano de zabalmedina

15 / 9 & uxor mea Boneta sumus t i b i uenditores, Arnal de Bazan, ger­mano de donna Ponza muliere de Bonet, isto supra / 1 0 scripto campo.

/11 Testes sunt uisores & auditores don Domingo Azarolle & don Petro de Barbastro & Exemeno, cormano de donna / 1 2 Boneta.

/1 3 Facta carta in mense Octobris in postrema dominica in Era 20 MªCªLXXXªVIª, comes Barchinonensis princeps /14 Aragonensis, suptus

illum Garcia Ortiz, senior in Zaragoza & in anno quo Ilerda & Fraga prese fuerunt. Aliala V dineros.

254 AFA - XVI-XVII

Page 41: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

51

1148 (Sin fecha, pero escrito en el mismo pergamino que trae esta fecha.)

Memoria de un campo que fue de Sancho Sánchez, que compraron Martín y su mujer, y Bonet de Barbastro y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 21.

Public. LACARRA, Documentos..., op. cit,, 3.a serie, n. 368. In Dei nomine. Hec est memoria de illo campo, que fuit de

Sanxo Sangit & de sua mulier Oro Tota. Comparauit illo campo /2 Martin & sua mulier Sanxa et Bonet de Barbastro & sua mulier Ponça & plantauerunt illo campo & fecerunt uinea / 3 in uno & postea

5 par t i runt illa uinea inter Martin & don Bonet et presit Martin contra illo orto de iudeo / 4 Abin Pesse & presit don Bonet contra illo orto de iudeo Abin Donat & dederunt fidanças, quod stasent in ista particione, / 5 de parte don Martin, Per de Barbastro, de parte don Bonet, don Roman. Testes sunt uisores & auditores / 6 Domingo

10 de Alin. Martin Cunsa. Johan de Arte in pede. Girald de Motlon.

52 1148

Acenar López y su mujer, Marquesa, donan un exarico a Santa María de Zaragoza.

Arm. 1, caja 6, leg. 3, n. 11.

In Dei nomine & eius diuina clementia Patris & Fili & Spiritus Sancti, amen. Ego Acenar Lopez, simul / 2 cum uxor mea Marchesa facimus hanc cartam donationis, de uno assaric in Bunol, nomine Alge- / 3 broth Auingebar a Sancta Maria de Zaracoza, cum terris

5 & uineis & quantum ad illum pertinet de za / 4 Ebro & de la Ebro. Sunt testes uisores & auditores de hoc supra scriptum, Pasqual abbate / 5 & Garciacez & Garcia Fortunihons & Ramon de Bonafilia & Semen Garcez & Petro suo / 6 germano & Pelaio et ego Marchesa de manu mea hoc signum (signo) feci / 7 et ego Acenar Lopez de manu

10 mea, hoc signum. (signo) feci. Facta carta & corroborata / 8 in anno, quando comes Barchinonensis presod Lerida, in Era Millesima CªLXXXVIII.

(Se observa una contradicción de dos años entre la fecha de la era y la toma de Ilerda; nosotros lo computamos por 1148.)

AFA - XVI-XVII 255

Page 42: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

53 1149 , FEBRERO

Juan Mozarau y su mujer, María, venden a Randulfo y Elías un campo en Sangüesa.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 22. (Hay un roto en la parte superior.)

In Dei nomine. Hec est carta de u(enditio)nis, que fecit Johanes Mozarau et sua mulier donna Maria et filios suos, facimus uobis carta / 2 don Randulfo et don Helias de uno campo, qui est in Can-gossa & abet afrontaciones; de oriente uno campo de Fexem, / 3 de

5 occidente illo brazale, de alia parte illo campo de Iofre, quantum istas afrontaciones includunt, sic uendimus uobis totum ab integro, / 4 ut habeatis liberum nos & omnis posteritas uestra per secula cuncta. Precium uero predicto campo XII solidos de monete iaccen-sis. Huius / 5 prefate uindicionis sunt fidei iussores de saluetate,

10 secundum consuetudinem cesar augustanorum: Steuan, ierman de Iohan Moxon. / 6 Et sunt testes Calbet Peret, nepto Maltos. Ego Iohan & uxor mea & filiis nostris hac cartam eiusdem laudamus / 7 et fir-mamus. Facta carta in mense februarii, Era MCLXXXVII.

54 SIGLO XII (1.a mitad)

Los caballeros de Crisenich y Domingo Bitals conceden a don Ferrer unas propiedades.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, s. n. (Incluido en el mismo pergamino que los nn. 23, 24, 25, 26 y 27.

Copia de la época.)

Mememoria (sic) de ipso donatiuo, que donarunt illas caualleros de Crisenich maiores & minores a Bonet, de ipsas casas. Et modo addorgant / 2 istum donatiuum, totos cauallerosa don Ferrer de ipsas casas. Et sunt testes Garciaçez de Asin, Bernard del Mur, Garciaçez

5 berberi, / 3 Garcia Lopez, Ramon Pere & de illa parte que abet Domingo Bitals in illo postico, ipsa parte donat Domingo Bitals et sua mulier et suos filios, / 4 a don Ferrer solta & ingenua. Et metet Domingo Bitals fidança de saluetate; Galin Sanz. Et sunt testes Martin Petrez, Garcia de Martin Gordo.

256 AFA - XVI-XVII

Page 43: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

55 1150, MARZO 15

Raimundo de Embrudun dona unas propiedades al obispo de Zaragoza y a los canónigos de la iglesia de Santa María, de dicha ciudad.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 4. Nueva numeración, leg. 100-1. (Carta partida.)

In nomine Patris & Filii & Spiritus Sancti, amen. Hec est memo­ria, quam ego Raimundus de Embredun / 2 scripsi de donativo, quod omnipotenti Deo & beate Marie & domno (B(ernardo) cesaraugusta-norum episcopo atque canoni- / 3 cis beate Marie ciuitatis Cesarau-

5 guste, donaui orara ocasione uel questione parentum submota, cunctis / 4 diebus vite sue possidendum, scilicet quod meipsum uiuum siue defunctum, domno B(ernardo) cesaraugustanorum / 5 episcopo atque consorcio regularium canonicorum beate Marie ciuitatis Cesarauguste, trado atque comendo, quatinus / 6 illa ora qua uoluero, in eorum

10 consorcio sicut unum ex ipsis & beneficio me recipiant. Iterum quandam uineam / 7 nouiter plantatam atque ortum cum suis arbo-ribus, domus et iam meas exceptis tendis, post mei obitum prefatis / 8 fratribus concedo.

/ 9 Huius donationis & scripture testes sunt: magister Augerius, 15 Willelmus de Astorg; Lupus, capellanus Sancte Marie; / 1 0 Monni de

Atença; Johanes Tello; Domingo Mango; Sancius Michael; Sancius, prior Daroçe, / 1 1 qui hanc cartam scripsit & de manu sua, hoc signum (signo) fecit.

/12 Facta carta Era M C L X X X V I I I , idus Marcij.

56 1150, AGOSTO

Enego Ariuel y su mujer venden a don Ferrer y su esposa una herencia en Alhinden.

Arm. 9, caja, 1, leg. 3, n. 26. (Incluido en el mismo pergamino que los nn. 23, 24, 25 y 27.

Copia del siglo.)

In Dei nomine. Ego Enec Ariuel & uxor mea Donoro, una cum filiis nostris, uendimus uobis don Ferrer & uestra uxor domna Lopa, una nostra hereditate, / 2 que habemus in Alghinden, qui fuit de Garcia uello, que dedit don Rodrico ad eum, sic uendimus uobis

5 totum ab integrum, heremum & populatum / 3 & est illo precio

AFA - XVI-XVII 257

Page 44: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

LXXXX solidos moneta iaccensis, predictam hereditatem uendimus uobis totam hereditatem., heremam & populatam usque ad illam aquam & herbam, /4 ut habeatis & possideatis uos & omnis posteri-tas uestra per secula cuncta & isto auere fuit dato semper in manu

10 & apud uos nichil remansit & isa moneta /5 iachesa erat de IIIIor dineros.: Et sunt inde fideiussores ad foro de Zaragoza, don Garciacez de Asin & Garcia uello.

/6 Et sunt testes de hoc superius scriptum, Roman caualgador, Pardo zabbater & Martin zabbater & don Ordono & Nicholau de barrio

15 de Sancto Egidio /7 & Jenes Mozaraui & Blascho Lopez (lac.). Facta carta in mense augusto, era MªCªLXXXVIIIª. Raimundo Be-

rengarii comite /8 barchinonensis & princeps aragonensis Marchio Dertosae & dux Ylerde, Garcia Ortiz, senior in Zaragoza & in Aranda, comite de Pallares in /9 Ricla, Artal in Alagon, Galin Xemenz in

20 Belgit, episcopus Bernardus in Zaragoza, Johan Didaz zaualmedina in Zaragoza & fuit illa /10 aliala, VI solidos minus II diners.

57

1 1 5 0 , OCTUBRE

Juan Dolaro y sus padres, doña Origón y don Donar, venden a don Na-uarro y su mujer, Eluira, un campo en el Gállego.

Arm. 9, caja, 1, leg. 3, n. 28.

In Dei nomine. Hec est karta & memoria, ego Jouan Dolaro & mea mater don /2 Origon et suus maritus don Donat ad uos don Nauarro et ad uestra muliere /3 domina Aruira et ad tota uestra posteritate, per tota uestra uoluntate facere per secula /4 cuncta.

5 Uendimus uobis uno nostro camppo qui est in Galego in Arrimel per illo pre- /5 cio quod inter nos & uos complacuit per XX solidos moneta per curribile in Sera- /6 goza de IIII denarios et fuimus pagatos bene de isto precio de toto abet ex orien- /7 te alfos de rege ex occidente uinea de Ramon lo bisbe, brazal per medio /8 ex dextera

10 la uinea de Julian Moraui et damus uobis fidanzias de sal- /9 uetate de ista uendita ad illo foro de Seragoza, Ramon de Gausbal Gar-/10 zia de Tarua. Testes Arbert de Kartres. Galter gendre de Ramon /X1 Marti, Petro Monno, Petro Sequin (sigue en linea siguiente) /12 Jouan Moraui. /1 1 Facta karta in octuber in (sigue en linea si-

15 guiente, partida). /12 Era MªCªLXXXVIII. . /13 Comes de Barzilona princeps in Aragone & in Lerida & Fraga

& in Tortosa. /14 Episcopus Bernardus in Seragoza; Garzia Ortiz sennor in ica zulla; Jouan /15 Diez zaualmedina; Artal in Alago. Galin Semenz in Belgit. Aliala XX denarios. /16 Regimundus scripsit.

258 AFA - XVI-XVII

Page 45: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

58

1151, MARTES 31 (?)

Ramón Berenguer IV otorga a los pobladores de Mamblas un corral en el mismo término.

Arm. 9, caja 10, leg. 4, n. 1.

(Crismón.) Sub Xpristi nomine et eius diurna clemencia Patris & Filij & Spiritus Sancti. Amen. Ego Raimundus Dei gratia /2 comes Barchinonensis & princeps regni Aragonensis atque marchio Tortose & Liride /3 facio hanc cartam donationis & confirmationis uobis po-

5 pulatores de Mamblas, qui hodie /4 die estis ibi populatos, quomodo uobis ibi misit meo merino Galin de Belgit, autorco uobis illo /5 coral de mamblas & illo termino de mamblas toto de illa açequia de Xarandin in foras. /6 Et quod abeatis uos illo corral & de toto illo termino illas quatuor partes et ego illa quinta parte /7 et quod

10 faciatis uos illas quatuor partes de açequia & de illa açut et ego illa quinta parte et hoc anno quod aui- /8 tetis tota illa acequia de Alcoleia ad escombrare & adopare et de isto areno in ante, quale parte accepcritis /9 de illa aqua. tale missione mitatis in illo acut de Alcoleia & ire axemal et de illo axemal in iuso usque ad illo

15 /10 partituro de xarandin & de mamblas faciant illos de alcoleia, de ic in antea, quod faciatis uestra açequia, quod est supra /11 scripto. Hoc donamus sicut superius est scriptum, mando & confirmo uobis quod abeatis & possideatis cum tales fueros, quomodo /12 habent totos alios populatores de Çaragoça, uos & filios uestros et omnis genera-

20 tio uel posteritas uestra, per secula seculorum. Amen. /13 Salua mea fideliate uel omni mea posteritate. /14 Signum (signo) Raimundi Comes.

/15 Facta carta donationis sub Era MªCªLXXXVIIII mercoris die postero de Januario in predicta /16 Scesaraugusta. Ego Raimundus

25 Belengarius Dei gratia comes Barchinonensis denante in Aragon & in Superarbe /17 & Ripacurta siue in Çaragoça. Episcopo Bernardus in Sesaraugusta. Comite Arnald Mir in Ricla. Garcia Ortiç /18 in Çaragoça. Artal in Alagon. Galin Xemez in Belgit, Petro de Castella-çolo in Calataiub. Sancto Necores /19 in Tarocha.

AFA - XVI-XVII 259

Page 46: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

59 1152, JUNIO

Carta de cambio y avenencia entre Juliano de la Matrina y su mujer con don Nauarro y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 3.

In Dei nomine. Hec est karta & memoria de kambio & de aui-nenza, quem facimus ego Iuliano /2 della Matrina & mea mulier, cum uos don Nauarro & cum uestra muliere, damus uobis illa nostra uinea, /3 qui est in Arrimel per illo uestro orto, qui est ad Palazolo,

5 per kambio abeatis uos illa salua, per tota /4 uestra uoluntate facere, ista uinea per secula cuncta uos & omnis posteritas uestra. Abet ex oriente /5 camppos alfofos de rege, ex occidente orto Dauen-dino, ex alia parte uos don Nauarro, ex alia /6 Arbert de Kartres, quantum istas afrontaciones includunt, ego Juliano dono ad uos don

10 Na- /7 uarro, in cambio per illo uestro orto de Palazolo suprsacripto et damus uobis fidanza de salue- /8 tate, de isto kambio supra scripto, ad illo foro de Seragoza de ista uinea. Galin Bocag /9 testes & auditores: Arnal Girat. Raol de Burgs, Fortu Sanz de Aierb.

/10 Facta karta in Junio. Era MªCLXXXX Regimundus comes bar-15 zilonensis, princeps in Ara- /11 gone, in Lerida & Fraga & in Tor-

tosa & in Seragoza, Garcia Ortiz, sennor Jouan Diez /12 justicia, Artal in Alagone, Galin Semenz in Belgit. R(aimundus) scripsit.

60

1152, JULIO

Doña Oria prohija a Guillelmo Gorfán, su cuñado, y le concede todas sus heredades.

Arm. 9, caja, 1, leg. 4, n. 4.

In Dei nomine et eius gratia. Hec est carta de afillamento, quam facio ego Oria uobis Guillelmo Gorfan meo cognato. Placuit mihi libenti animo et spontanea uoluntate /2 et obtimo corde et propter seruicium, quod mihi fecistis et dotidie facitis, dono et concedo

5 uobis post meos dies, tota illa mea hereditate que habeo, casas et / 3 terras, uineas et hortos, sic concedo uobis hoc supra scriptum donatiuum, talique conuentu, ut in omni uita mea, honorifice mihi

260 AFA - XVI-XVII

Page 47: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

teneatis, quomodo filium debet face- /4 re ad matrem suam, siue de uestire, manducare, uel bibere mihi detis ad potentia uestra, et

10 hoc faciente supra dictum donatiuum, habeatis per omnia /5 secula et in super dico uobis, quod si fuerit causa, ut acciperitis mulierem et inter me et illa discordia uel iurgia habuerit, et in unum non potueram sta- / e re, mitite illa in alia casa et mihi facite, quomodo supra scriptum est, similiter dono uobis fanzas (sic) de supra dicto

15 donatiuo: Garcia Martin et Garcia /7 de Agerbe et ego Guillem Gorfan, similiter de ista supra scripta conuenientia, mito fidanças ad Arnal Ferrer et Martin de Calataiube. /8 Et sunt testes uisores et auditores de ista causa; Guillem Bernard, Bernard Eseuter, Petro Alhaiat, Johan Ferrer, Milian Garcez et don /9 Gilbertus, capellanus

20 Sancti Egidij. /10 Facta carta in mense iulio, sub era MªCªLXXXXª. Comite Bar-

chinona cepit illa ripa et obsesit Mirabet. G(arcia) Ortiç in Çaragoça, Johan /11 Didaç çaualmedina, Artal (in Alagon ?), Fortun Gomiç en Deus Libol et in Alfagerin, Galin Semenç in Belgit.

25 /12 Pontio scripsit et hoc signum (signo) feci.

61 1 1 5 2 , FEBRERO

Bruna, juntamente con sus hijos, vende una viña a don Gibert y su mujer, Alemborga.

Arm, 9, caja, 1, leg. 4, n. 2.

In Dei nomine & eius diuina clemencia Patris & Filii & Spiritus Sancti Amen. Ego Bruna & meos filios & filias /2 Petro & Dominico Armisenda & Maria. Per hanc scripturam uendicionis nostre, uendi-tores sumus /3 uobis don Gibert & uxor uestra Alemborga & uestros

5 filios uel filias, una nostra uinea quod habemus in illa /4 Algizira de Alpenes & de Almargen & habet afrontaciones de oriente uinea de Garçia /5 Altimir & per capud Galin Sanz de Deus Libol, ex alia nos uenditores, ex alia parte galleko, cum istas /6 afrontaciones includunt, sic uendimus uobis ab integrum cum exiis & regressis

10 earum, de bona uo- /7 lumptate & obtimo corde in precio plaçibile, quod inter nos & uox complacuit per XXXX II solidos, menete ia-/8 censis de IIII dineros, apud uos comparatore nichil remansit & damus uobis fidancias de saluetate ad fuero /9 de Zaragoza; Martin de Nauarron & Pere dAgremont. Aliaala III solidos VI dineros.

15 /10 Sunt testes uisores & auditores; Fortz Merzer & Gilem Cuber & Johan Ziprian & Ziprian & Albert Coreie.

/1 1 Facta carta die iouis in mense febroarii, prima ebdomada in Era MªCªLXXXXª.

/12 Regnante Dei gratia comes Barchinonensis & princeps regni 20 aragonensis. Senior Garcia Ortiz in Zara- /13 coza, Episcopus Ber-

nardus, Johan Diaz zaualmedina, Artal in Alagon, Galin Xemeniz in Belgit.

/14 & Ego Iohannes scripsi & hoc signum (signo) feci.

AFA - XVI-XVII 261

Page 48: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

62 1153, ABRIL 12

Eulalia hace donación a su marido, don Albarigo, de la parte correspon­diente de sus bienes paternos.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 13.

In Dei nomine. Hec est karta & memoria, quem fazio ego Eulalia ad uos meo marito don Albarigo, per illa /2 bona amore, que est inter me & uos & per illo seruizio bono, que mihi abetis facto & fazitis, laxso & dono /3 uobis illa medietate de ista kasa, qui, abeo

5 cum meas germanas & illa terzia parte de illo mallolo de illas /4 fontes, qui est de me & de meas germanas, sicud tangit mihi & aduenit ad me ad particione cum illas /5 meas germanas, tale parte qui abeo uel qui tangit mihi aut qui spero abere, in isto supra scripto, ita dono & au- /6 torgo uobis per tota uestra uoluntate

10 fazere, per tener e & uendere. & dare & inpignare, per secula cun-/7 cta abeatis isto donatiuo saluo et tenet se ista hasa (sic) cum don Arias, de alia parte don Sanz & don Oria, /8 denante plubiga karrera et illo mallolo abet ex una parte Iouan Long, ex alia camppo de S(ancto) Sal- /9 uatore, ex alia illa karrera (lac), ista laxsa fazio

15 uobis ad obitum, qui spero auerete. /10 Testes Gillem Gros capellano, Bernard Tiser, Morato, Estephan

Corrigero et Gillem. Facta /11 harta (sic) in mense aprilis die de Rramos, era MCL-

XXXXI. R(aimundus) scriptor.

63 1153

Martín y su mujer venden a Sanz de Nogarol y su mujer unas casas en Ricla.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 9.

(In Dei nomine) et eius gratia. Ego quidem Martin filio Petro Sanz & mea /2 (mulier) (I)ocalia. Uendimus a uobis don Sanz de Nogarol & ad uestra mulier /3 (Stephan)ia unas nostras, quem habe-mus in Ricla ad illa Azoe per precium, quod /4 inter nos & uos

5 conuenimus XXV solidos, moneta iaccensis & habent /5 frontacio-nes istas casas, de partes orient uia publica & tenent /6 se de partes de suso, cum uestras Kasas de uos comparatore & de /7 alia parte de iuso tenent se cum illas tendas de Arbert & habeatis /8 istas casas saluas & ingenuas uos & omnis generatio uestra.

262 AFA - XVI-XVII

Page 49: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

10 /9 Sunt fidanzas de saluetate a fuero de Zaragoza. Andreo, filio /10 Ferrando & Martin, gendro de Ferrando.

/11 Sunt testes Garcia, gendro de don Ezo & don Petro Domin-/12 quez & Guilem de don Dom Bernart de Gironda.

/13 Facta carta in armo, quando fuit presa Sibrana, regnante 15 /14 comes in Aragon & in Suprarbi & in Supradicta Cesaraugusta

/13 episcopus Petrus in Zaracoza, Johan Didaz iusticia Atorella, se­nior Ga- /16 lin Semenz in Belgit, Artal in Alagon, Atorella & Semen Lopez /17 in Rota, comes Arnal Mir in Ricla.

/18 In Era MªCª LXXXXI & apud emptore nostro de ista auere 20 nil /19 remansit & aliala XII solidos & I denario.

Lo entre ( ), supues to ; existe un corte en el documento.

64

1 1 5 3 , OCTUBRE 2 5

Doña Urraca y sus hijos venden una casa a don Sanz y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 7.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta auctoritate uel de uenditione, quam facimus ego donna Urra- /2 ca de illo Azoch, simul cum filiis meis. Sic sumus uenditores uobis don- Sanz &. ad uxor uestra donna Sibilia /3 de Ia casa in illo Azoch; & abet afrontacio-

5 nes ista prenominata casa, de parte de oriente uia pub- /4 lica; & de alia parte, illas casas de Fortun Ballestero; & de alia parte, illas casas de Martin suo filio de donna /5 Urracha; de alia parte, illas casas de Guillem de Orreia. Quantum istas afrontaciones prenomi-natas includunt, /6 sumus uenditores per pretio placabile, quod con-

10 uenimus inter nos, XXVIII solidos de dineros de IIIIor /7 denarios, & nichil non remansit apud emptores nostros. Et sunt fidanzas de saluetate de totos gans a fue- /8 ro de Çaragoça: don Galinno de Copannas, Martin, suo filio de donna Urraca; & ita ut /9 abeatis ista supra scripta uenditione, saluam & quietam & liberam, uos &

15 filii uestri & omni generatio /10 uel posteritas uestra, per secula cuncta. Aliala II solidos, II denarios. Et sunt testes uisores & audi-/1 1 tores: Lop Lopz Nauarro, Per Arnal.

/12 Facta carta VIII kalendas nouembris, era M.ªC.ªLXXXXI.ª, reg-nante comes Raimundo Barchilonen- /13 sis & princeps Aragonensis,

20 Petrus episcopus in Çaragoça, senior Atorella, comes Arnal in Ricla, Artal /14 in Alagon, Petrus de Castellazo in Calataiube, Xemen Lop in Roda, Galin Xemenez in Belgit.

/15 Et ego Xemenus sum testes & senptor & hoc (signo) factor.

AFA - XVI-XVII 263

Page 50: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

65 1154, ENERO

Venta a Juan de Epila y su mujer de unas casas en el barrio de San Felipe. Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 11. (En muy mal estado.)

In Dei nomine. Hec est carta uenditionis ( ) uxor mea Maria, cum omni posteritate nostra, uendimus /2 ad uos Iohan de Epila & uxor uestra Maria, una nostra casa in barrio Sancti Filippi & habet afrontationes, de una parte / 3 casa de Petro Bellit, qui est

5 adhuc pardina, de alia parte, femaral de Per Ramon, de ambabus aliis partibus, uiis pu- /4 blicis, quantum istas afrontationes inclu-dunt, sic uendimus uobis ab integrum cum exiis & regressiis, ut possidea- /5 tis illam saluam & liberam, per dare, per uendere, per impegnare, per facere uestra propria uoluntate, uos & omnis gene-

10 ratio uestra, /6 per secula cuncta. Fuit precio placibile inter nos & uos, XV solidos moneta iacensis de quatuor denarios. Et nos uobis /7 dedimus fidanças de saluetate a fuero de Saragoça, Garcia Xeme-nons_, Martinus de Maiorchas. Testes /8 Petro, filio de Domingo Didaç, Pelaio, filio de Fortun Iohannis. In alihala XV denarios.

15 Facta carta in /9 mense ianero, Era MªCª LXXXXªIIª, regnante R(amon) Berenguer in Aragon & in Barcilona & in Saragoça, /10 epis-copus Cesaraugustanus, Petrus de Uila Bertran, Senior Atorella m Saragoça, Artal in Alagon, Galin Xemenç /11 in Belgit, ego Martinus de Aierb, hoc scripsi & feci hoc signum (signo).

66

1154, AGOSTO

García Arcez de Boria, juntamente con su mujer y sus hijos, vende unas tierras en Magallón a Genes lo Mocerau.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 14.

Hec est memoria de illa uenditione que Garsie Arcez de Boriae & s u a m u l i e r d o n a U r a c a & f i l i s u i fecerunt a Magalon de tres pezas de terre cum /2 lor aqua a Genes lo Mocerau per X marabetis maris cum sua alia & de precio non remansit. Et istas

5 pezas sunt /3 in illo termino de Reulad. Et est fidanza a fur de terra Petre Uincenz. Et sunt testes Marti de Malen & Arnaldus de /4 Magalo & Petrus de Magalo.

Facta carta in mense augusto. Era MªCª nonagesima IIª.

264 AFA - XVI-XVII

Page 51: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

67 1154, AGOSTO 10

María y Pedro Sanz, hijos de Fortún Galíndez, venden a Gili de Bilas unas casas en Belchite.

Arm. 9, caj. 1, leg. 4, n. 13.

In Xpristi nomine. Ego Maria & Petro Sanz, filios de Fortun Galinz, uendimus nostras casas, quales abemus in castro Belgit, ad vos / 2 don Gilij de Bilas. Placuit nobis libenti animo & spontanea uoluntate, sic uendimus uobis istas casas ego Maria Petro Sanz

5 / 3 ad uos don Gilij in precio placabile quod placuit inter nos & uos. Et est illo precio nominato XXVIII solidos de diners, de mone- / 4 ta iachensis de IIIIor. diners de plata & de isto precio nichil non remansit ad dar. Et istas casas habent afrontaciones, / 5 de costa, casas de filios Aben Homet, ex alia parte uia publica & forno de.

10 illa mezchita, Istas afrontaciones / 6 includunt istas casas. Sic uen-dimus uobis adtorcamus predictas casas, francas & liberas et inge­nuas, sine milla uoce / 7 mala per uendere & dare alienare & totam uestram propiam uoluntatem, facere uos, omnis generacio uel pos-teritas uestra, / 8 ut habeatis & possideatis per cuncta secula Amen.

15 / 9 Et sunt fidanzas de saluetate super totos homines, sine nulla uoce mala: don Calbet de Baylo & Sancio Garcez /1 0 de Castello. Et sunt testes, auditores & uisores de hoc suprascripto: don Fortun Garcez de Lusia, insticia de Belgit /11 & don Porchet, filio de Galin Lopez.

20 /12 Facta carta, III idus augusti, Era MCLXXXXII, aliala II soli­dos IIII dineros. Alialeros Azenar / 1 3 Fortunons & Sancio Fortunons & Garcia Arnald, Petro Saluator, Martin de Lonzars & don Sancio de / 1 4 Lomber & Calbo Zapatero & Mahomat Zomera & Semen de Barangues / 1 5 Ego Garsias scripsi de manu mea, hoc signum (signo)

25 feci.

68 1155, MARZO 28

Venta que hace Felipe a don Albert y su mujer, y a Navarrón y esposa, de un campo en Almuzara.

Arm. 9, caja 1, leg. 11, n. 4.

In nomine Domini. Hec est carta que ego facio Felip a don Albert & sua mulier et Nauarron & sua uxor de uno campo, que uendit in termino de Almu- / 2 zara & est seminatura III kafices ordei et est circa illa almunia de don Uidal de Bolue, de alia parte

5 illos campos de episcopo de Iaca & est precio XXti. / 3 solidos et est

AFA - XVI-XVII 265

Page 52: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

fidanzas de saluetate a fuer de Zaragoza, Sazo Alinz, arreposter qui fuit de rege. Et sunt testes don Dodo Panicer, et don /4 Johan, gerno de la Marchanda, Guarin Xpristian.

/5 Rex de Leon senior in Zaragoza & Lop Lopez per sua mane, 10 Sanz Fertuniones, zaualmedina in Zaragoza. Artal in Alagon, don

Garcia /6 in Tutela, Ranimirus rex in Aragon. In Alifala XXti. denarios. Era MCLXXIII. Facta carta V kalendas

aprilis.

69

1155, ABRIL

Galin Martín vende a Pedro de Barbastro y su mujer un huerto en Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 16.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritate uendicionis, quam facio ego Galin Martin, frater de Pere Martin, cui sit requies, /2 per hanc scripturam uendicionis mee, uenditor sum uobis don Petro de Barbastro & uxori uestre Armesen & filiis /3 & filiabas uestris uno

5 meo orto, qui est in termino de Saracoza & in loco qui dicitur Abol-pillars & abet abet (sic) afron- /4 taciones, ab oriente orto de don Ferrando de Porta Ualencia & uia publica & de occidente campo de Garcia de Maz /5 & de alia parte orto de Tome Ferrero. Sicut istas afrontaciones includunt, sic uendo uobis supra scripto orto, cum

10 ingre- /6 ssibus & regressibus suis & cum bona uoluntate & ante facie de uicinos, ut habeatis & possideatis illo saluo & libero /7 uos & omnis posteritas uestra, per secula cuncta & in precio quod inter me & uos complacuit per XXXIII morabetis aiares & /8 lopis & de-distis mihi illos semper ad manum & fui pacato de illo precio & dono

15 uobis fidancia de saluetate, ad foro de Sa- /9 racoza; don Bono filio & don Guillem Arnald, meo cognato.

/10 Testes sunt uisores & auditores don Roman caualcator & don Pere Uidal & don Iohan de Epila.

/ 1 1 Facta carta in mense aprilis in Era MªCªLXXXXIIIª, comes 20 barchinonensis, princeps aragonensis, subtus illum Petro /12 Ortiz

senior in Saracoza & episcopus Petrus ibi & Galin Semenz in Belgit & Palacin in Alagon & filios de Rodic Petrez in Orreia & /13 Alihala XVI solidos & VIII dineros. Dominicus scriptor hoc signum (signo) fecit.

266 AFA - XVI-XVII

Page 53: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

70

(Documento igual que el anterior.)

71

1 1 5 5 , SEPTIEMBRE

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 17.

In Dei nomine & eius gratia. Ego quidem Sanz de Nogarol & mea uxor Sibilia, uendimns a uos Mir Arnal unas nostras kasas, quem habemus in Ricla, qui est in /2 illa azoc, per precium qtiod inter nos & uos conuenimus, Lª solidos moneta iaccensis & habent istas

5 kasas pernominatas afrontationes, de partes orient illa uia /3 publica & de occidente kasas de Fortun Balester et de alia parte tendas de Arbert & de alia parte tenda de Guilem de Orreia, quantas istas fron- /4 tationes, sic includunt, sic uendimus uobis & regressis earum & habeatis illas saluas & ingenua uos & omni generatio uestra &

10 quicquid facere uolueritis, ad /5 uestra propia hereditate per secula cuncta. Amen.

/6 *Sunt testes* fidanzas de saluetate a fuero de Zaragoza, Boneth de Capannas & don Garcia gendro de don Ezo & de isto auere apud uos emptore n i l r e m a n s i t /7 & sunt testes uisores & auditores

15 de ista uinditione, Johan Tort & Galin de Capannas (lac.) & aliala IIII solidos & II denarios.

/8 Facta carta & corroborata in mense Septembris in Era Mille-sima CLXXXXª IIIª. Regnante comes barchinonensis in Aragon & in Suprarbi & in /9 Ripa curta & in supra dicta in Cesaraugusta. Epis-

20 copus Petrus in Zaracoza & Palaçin senior de Zaracoza & tenente illa incomanda & filios Iohan Didaz iusticia, /10 Galin Semen in Belgit, Palacin in Alagon, Atorella in Rota, filios Rodrico Petriz in Epila & in Orreia, Comes A(rnal) Mir in Ricla.

(Lo entre * * borrado.)

AFA - XVI-XVII 267

Page 54: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

72

1156, ENERO

Ramón de Gallur y su mujer, Marquesa, venden a don Palacín y su mujer una viña en Zaragoza.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 10.

In Dei nomine. Ego Ramon de Gallur & mulier mea Marchesa & filijs uel filiabus nostris, per nomine Per Giullem & Ramon /2 & Ber-tolomeo & Boneta & Maria, nos insimul per hanc scripturam uendi-tionis, uenditores sumus uobis don Palacin & ad mu- /3 lier uestra

5 dona Ozenda illa nostra parte, qui nos tetigit de uinea, qui fuit de don Paian. Est ista uinea in orta de Caragoza /4 in Arraual habet afrontationes ista predicta; de una parte, uia publica; de alia parte, orto de Gassion, frater de Fortaner /5 & orto de Martin Picator; de tercia parte, orto de filio de Ramon merino de subtus mallolo de

10 Gassion, frater de Fortaner; de quantum /6 diuidunt uel includunt istas afrontationes uendimus uobis ab integrum cum exijs & regres-sijs eius de bona uoluntate & obtimo /7 corde & per pretio placi-bile, qui placuit inter nos & uos C morabedis aiars & lopis & fuerunt pacatos de manu & nichil re- /8 mansit de hoc pretio super nos &

15 ista uinea supra scripta tenet se cum illa uinea de Sancti Saluatoris, qui fuit de particione ista & /9 habeatis saluam & liberam, & inge-nuam uos & filij uestri & omni generatio uel posteritas uestra per secula cunta, aliala sua ( ). /10 Et damus uobis fidanzas de saluetate ad foro de Caragoza: Bernard Axon & don Dominico, filio de dona

20 Sol de Sancti Egidij. /11 Sunt testes uisores & auditores don Fertun Sanz & don Espanol de Castellot & don Galinz Calbo & don Ponz de Tarba /12 & don Amiot & don Ponz Tarba & Garcia Xemenons de Sancti Filipi & don Garcia Fortunones de Barboles & don /13 Girard.

/14 Regnante Raimundo Berengario, comite Barchinonensis & prin-25 cebs in Aragon. & in super Arbi & in Ripacurta & in Caragoza atque

in Calata- /15 iube. Comes de Pallars in Ricla, filios de Rodric Petrez m Orreia, don Palazin in Alaon & in Caragoza senior, filios de Iohan zaual- /16 medina. Episcopus Petrus in Caragoza, Galin Xemenz in Belgit.

30 Facta carta mense ianuaio in anno, quo sedit comite in Prouenza super /17 trinca talla. Era MCLXLIIII. Ego Morel scriptor hanc cartam scripsi & hoc signum (signo) feci.

268 AFA - XVI-XVII

Page 55: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

73 1156, ENERO

Sancho de Borja y su mujer venden a Palacín y su mujer unas casas y unas heredades.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 18.

In Dei nomine & eius gratia. Ego Sancio de Borga & uxor mea donna Raihel. Placuit nobis libenti animo, cordis afectu & uendimus uobis don Palazin & ad uxore uestre donna Ozenda, illas nostras casas, / 2 quod nos abemus in Çaragoça, qui fuerunt de Johan Diaz

5 & sunt in barrio Sancta Cruce. Abent frontaciones istas predictas casas; denante uia publica; de alia parte, casas de Ato Sanz, iusticia; de alia parte, casas de / 3 Bicent, merino de Ennec Sanz de Burba-chana & casa de metipso Enec Sanz & corral de Assiu de Lorda; de alia parte, casas de donna Sania, mater de Pede de Rremo; de alia

10 parte, casas de don Gilii, frater de Sançio / 4 de Borga & de donna Rebecca uxor eius. Similiter uendimus uobis in illa orba, illo molinar cum illos campos, qui fuerunt de Johan Diaz, & pertinet ei heremo & populato totum ab integrum cum exiis & regresis earum, quan­tum ad Johan Diaz / 5 pertinet. Et similiter uendimus uobis totam

15 illam hereditatem, quod nos abemus in terminus Çesaraugusta, de Ibero in antea, hereditate, qui fuit de Johan Diaz, herencia & popu-lata, terras & uineas & illo molino, qui fuit de Johan Diaz / 6 totum ab integro cum exiis & regresis eius. Et similiter uendimus uobis in illo molino de illa comitissa, medietate in una mola & septima

20 parte in alia mola. Et uendimus uobis illo soto, qui fuit de Johan Diaz totum ab integrmn. Hoc / 7 autem hereditatem, quod superius scripta est, uendimus uobis ab integrum cum exiis & regresiis earum & animo placibile & de bona uoluntate & optimo cordis & in palam hominibus & de uicinos & per precio placibile, quod placuit inter

25 nos & uos / 8 DCCC morabetis aiares & lopis & istos fuerunt pacatos in manu, bonos & de peso & de hoc pretio niquil remansit super uos persoltamus uos hoc hereditatem, quod superius scripta est, ut abeatis possideatis eam saluuam liberam & inienuam & uos / 9 & filii uestri & omnis generatio & posteritas uestra per secula cuncta

30 amen. Donamus uobis inde fidanzas de saluetate de ista uendicione sicut est supra scriptum secundum usum Cesaraugusta: don Petro Ximenz Dasso & don Galin el Chaluuo /1 0 fidanzas. Sunt uisores & auditores & testes de hoc supra scriptum: Sancio Fertuniones, çaual-medina & Petro Çauacequia & Johan de Castro & Guillelm de Sos,

35 testes. / n Regnante Raimundus Dei gracia Berengarius, comite Barchi-

nonensis, princeps in Aragon & in Superarbi & in Ripagurça & in Cesaraugusta atque in Chalataiube; comite Paliarensis in Ricla; Ato Relia in Rota; filios / 1 2 de Rodric Petriz in Orreia; Palazin in

40 Alagon in Petrola & in Gallur & senior in Çaragoça; filios de Johan Çaualmedina; episcopus Petrus in Caragoza; Galin Ximenz in Bel-chit, / 1 3 Facta carta, exita Janero, anno quando erat comite in Pro-uincia, super trinca talia. Era MCLXXXXIIII. / 1 4 Ego Morello scriptor don Palazin, hanc cartam scripsi, hoc signum (signo) feci.

A F A - XVI-XVII 269

Page 56: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

74

1157, ENERO 16 (29)

Gasen, juntamente con su hija, vende su parte de la herencia de Cascán y su parte de un campo en Altabás, a Raimundo, su hermano.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 20.

(Signo.) In Dei nomine. Ego Gassen simul cum filia mea, uendo illa mea parte de illa hereditate de Cascant & illa me parte de illo campo de Altabas, ad uos Raimundo meo fratre, per precio /2 qui inter me & uos placuit & est illo precio illo medietate de illo orto

5 de carrere, qui uadit ad Cascalo cum partit illa cechia, qui uadit per illo orto & est parte de Casende, de parte /3 de orto de Arman de Amil. Et era ista parte de Gasen, erat in pignus que ego Rai­mundo dedit per isto precio. Et ego Gasen so pagade de hereditate de meo patre & de matre, de casas /4 & de campos & de uineas,

10 sine ullo clamor, de meo fratre Aramon nunc in perpetumn. Et sunt fide de saluitat; Guillem Fuert de Sancte + (Crucis) & Per Guallart, a fuero de Ceragossa de isto supra scripto.

/5 Et fuit facta carta in mense ianuarii, in die Sancti Ualerii. Et fuit comes barsolonensis & princeps Aragonensis in illo anno,

15 quando erat supra Trinca tala. Et erat /6 Petrus de Uilla Bertran in Ceragossa episcopus, Palasin dominus in Ceragossa. Galin Exemen in Belchit, Filius Iohannes d'Eies, iusticia in Ceragosse. Millesima era centussima /7 LXXXXVgesima (lac). Et ego Gasen laudo & con­firmo ista carta, qui est supra scripta.

75

1 1 5 7 , FEBRERO

Bernad de Monzón y su mujer venden una viña en el término de Maella a don Gassion de Domin y sus hijos.

(Documento repetido, véase el núm. 263.)

270 AFA - XVI-XVII

Page 57: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

7 6 1157, MARZO

Vidal Basset y su mujer, Aurión, venden una tienda y una casa a don Sanz.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 21.

In Dei nomine. Hec est karta & memoria quem facio ego Uidal Basset & mea mulier domna Aurion, ad uos don Sanz, / 2 tendero meo cognato, uenit nobis in uoluntate & uendimus uobis illa nostra tenda & illa casa, qui est de retro, uendimus uobis tolo isto / 3 per

5 illo * per illo prezio, qui fuit placabile inter nos & uos per CC & XXIII solidos & fuimus bene pagatos de illos & abent / 4 afronta-ciones ex oriente istas casas, karrera plubiga, de retro similiter ka-r re ra & pardina & ex hoccidente, abent / 5 illas casas, qui fuerunt de Rosana & ex dextera parte, abent illas nostras casas de nos uen-

10 ditores et sicut istas afrontaziones / 6 includunt islas cum illa tenda, ita uendimus uobis & abeatis illo saluo uos & omnis posteritas uestra saluo, frango, libero / 7 ingenuo, per secula cuncta amen. Et dona­rnos uobis fidanzas de saluetate de isla uendita supra scripta, ad illo foro de Sera- / 8 goza, don Auer della Clauera et don Martiet,

15 quia quisquis de isla tenda & de ista casa uobis traxerit istas fidan-zias, ista bona / 9 faciant uobis mitere. Testes & auditores Garzia d'Aierb, Giral Zabater, Garsio de Octeu, Arnal Ferrer & fuit illa mo- /10 neta jaquesa de IIII denarios (lac).

Facta karta in mense marzio, era MªCªLXXXXV. Regimundus, co-20 mes Barzilonen- /11 sis, princeps in Aragone, in Lerda & Fraga, in

Siurana, in Tortosa & in Seragoza, ibi in Seragoza dompnus Petrus episcopus. Palazinus / 1 2 (sennor) Monnio iustizia. Gali Xemenz in Belgit. Aliala XVIII solidos VII denarios, Regimundus scripsit.

* Borrado.

77 1157, MAYO

Doña Urraca y don Pedro de Ayerbe venden a Pedro de Osia su parte de unas casas en el barrio de San Juan de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 12.

In Dei nomine & eius gracia. Ego donna Urracha & don Petro de Aierb uendimus uobis, don Petro de Osia illam nostram partem, q u a m debemus abere de illas / 2 casas, quas fuerunt de senior Atto Fortinons noster auuunculus et sunt infra portas de Zaragoza, in

5 barrio Sancti Iohannis & abent affrontaciones de parte de Hoc-/ 3 cidente, illas casas de don Gillem de Ursan & de alia parte illas

AFA - XVI-XVII 271

Page 58: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

casas de domna Santia, illa infant de Arbos. Et ego don Petro de Aierb & Urracha /4 uxore meam uendimus uobis, ista prenominatam partem, per precio placabile, quod inter nos & uos conuenit per

10 L solidos, moneta iachesa de IIIIor denarios & dedistis illos mihi / 5 semper in manu et apud uos emptore nichil remansit. Et damus uobis fidanza de saluetate a foro de Zaragoza, de ista supra scripta uenditione; don Petro 6/ de Barbastro. Huius rei testes sunt uisores at auditores; don Garcia de Maza & don Bernat de Ursan, don Per

15 Gillem. /7 Facta carta in mense madii sub Era MªCªLXXXXVª. Regnante

comes Barchilonensis in Aragon, et in Lerida et in Tortosa et in Zara- /8 goza, sub manu eius Palazin princeps de Zaragoza. Domnus Petrus de Uilla Uertran, episcopus. Mom iusticia sub manu filiorum

20 Iohan Dez. /9 Johannes Sancti Iohannis scripsit.

78 1 1 5 8 , MARZO

Pedro y su mujer, Estefanía, juntamente con su hermano Benedet y su mujer, venden a don Navarro un campo en Cascallo.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 22. (Copia fines siglo XII.)

In Dei nomine. Hec est karta memoria quem facio ego Petro & mea mulier /2 domina Estefania & in simul meccum meus jermanus Benedet & sua mulier /3 domina Cecilia, nos totos ad uos don Naua-rro. Venit nobis in uoluntate & uendi- /4 mus uobis nostro camppo

5 qui est in illo Quasquallo; uendimus illo uobis per precio quod fu-/5 it placabile inter nos & uos, per C solidos, moneta Iaquesa de IIII denarios, & fuimus /6 bene pagatos de toto isto precio. Et abet afrontaziones isto camppo: ex occidente, /T illo camppo de illo epis-copo; & ex oriente, illo camppo de Sancta Maria; & de alia parte,

10 abet /8 brazale; & ex alia parte, abet illa azequia de illo Quosqallo. Et sicut istas afron- /9 taziones includunt isto camppo, ita uendimus illo ad uos don Nauarro & ad /10 uos don Ponzius de Tudella; & abeatis isto camppo saluo & omnis posteritas /11 uestra per tenere & dare, uendere & inpignare & onmia uestra uoluntate /12 facere,

15 saluo & frango, inienuo & libero, per secola cuncta, amen-. Et damus uobis flidan- /13 zias de saluetate, de ista uendita supra scripta, ad illo foro de Seragoza: don /14 Petro d'Aierb, filius de Garzia Sanz d'Aierb & Fortun Sanz d'Aierb. /15 Testes & auditores don Arnal Girart & don Gaufre de Calatau.

20 /16 Facta carta in maro, era M.ªC.ªLXXXX.ªVI.ª, Regimundus co­mes Barzilonen- /17 sis, princeps in Aragone, in Lerida & Fraga, in Siurana, in Tortosa & in Seragoza, /18 ibi in Seragoza dompnus Petrus episcopus, Palazinus sennor, Sang Fortinons zaualmedi- /19 na, Galin Semenz in Belgit. Aliala VIII solidos.

25 Regimundus scripsit.

272 AFA - XVI-XVII

Page 59: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

79

1158 , AGOSTO

Juan y su mujer, María, venden a Pedro de Mallorca y su mujer una viña en el término de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 23.

In nomine Domini. Hec est karta auctoritate uendiçionis quam facio ego Johannes, cognato de Pere Ramond, & uxor mea Maria, simul cum filiis nostris. Uenditores sumus uobis emptoribus nostris Petro de Maiorka & uxor uestra Maria, simul & filijs uestris, una

5 nostra /2 uinea quod habemus infra terminos de Çaracoça, in illo soto de Ranellas, & habet frontaciones, de parte oriente illa acequia; de occidente, kampo de suo ienero de Gillem Togna; ex parte meri-die, uinea de Dominico de Garçia Sanç d'Osa; de quarta parte, Almargal. Cum quantum /3 sunt istas frontaciones includunt, sic

10 uendimus uobis ab integrum, cum suis exiis & regressis, de bona uoluntate & obtimo corde, sine ullo interdicto, in preçio placibile quod placuit inter nos et uos, per XVIII solidos minus IIII denarios, apud uos comparatores nichil remansit /4 de isto preçio. Et dona-mus uobis fidançias de saluetate, de ista supra scripta uendiçione,

15 ad fuero de Çaracoça, don Pere Ramon de Sant Filip & Martin del Forno. Sunt testimonias don Sanç de Condom, Iohan de Uillanueva. Aliala XVIII denarios.

/5 Facta carta in mense august, in era M.ªC.ªLXXXX.ªVI.ª, regnante Dei gratia comes Barchinonensis, princeps Aragonensis & marchio

20 Prouincie, senior in Çaragoça Palaçin, eppiscopus Petrus, Sanx Fer-tungnones caualmedina, Galin Xemenez in Belgit.

80

1 1 5 9 , ENERO

Memoria de las deudas de Navaron cuando tomó por mujer a Navarra.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 24. (Copia fines siglo XII.)

Hec est carta & memoria de debitas quod debebat dare don Na­uaron /2 illa hora, quando accepit de Iohan de las Vachas, sua mulier /3 Nauarra, per illa uinea de la Orba, XX & VIII morabetis;

AFA - XVI-XVII 273

Page 60: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

/4 & per illa uinea de Altabas, XXI morabetis; & per una uinea & 5 IIos /5 campos in Alagon, LXXXXVI solidos; & per illa casa de illo

abbat de Sancti /6 Iacobi, X morabetis & X solidos & I kafiz tritico; & ad Iohan de Forcas, V morabetis; /7 & ad Petro Arçez de Aran-deca, XV morabetis; & in illas tendas de Iohan, /8 XLV morabetis & VII solidos & II denarios; & ad Maria, XV solidos; & ad Iohan

10 /9 semiente de casa, XXX solidos; & de illo medio anno, quando uenit /10 don Iohan a casa, XII solidos; & per anima de Nauarron, C solidos; & C solidos quod /11 mandauit Iordan ad don Ciprian, & don Duran, ad illo comite, & debebat /12 Iordan ad don Iohan XVIII solidos, & ad Torbel VII solidos, & per illo uino /13 quod

15 manleuabit Iordan LX solidos, & ad don Duran XXXVI solidos; /14 & per illa equa debebat Iordan LX solidos; & ad Ambron, XX so­lidos; & ad Pere /15 de Garciacez d'Asin de una mola, XLV solidos; & ad Giscard de Sant Gaudiz, /16 V morabetis. Et ualebat illa ora morabetis VII solidos minus II denarios; & facit tota /17 ista debita

20 CC & XIII morabetis. Facta carta in mense ianuarii, era /18 millesima C.ªLXXXX.ªVII.ª

Testimonias sunt de hoc supra scripto, qui uiderunt /19 & audierunt; Iohan de la Flotas & Pere de Oscha.

81 1 1 5 9 , MARZO

Armisenda, mujer de García López, dona un molino, una viña y un huerto a la casa del Santo Sepulcro de Calatayud para que atiendan al vestido de doña Armisenda, tía de la donante.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 25.

(Crismón.) In nomine Domini Nostri Ihesum Christi, amen. Hec est carta de donatiuum, quod facio ego Armissenda, mulier Garcia Lopiz, a Deo & illo Sepulcre, /2 et ad illa casa de Calataiub, post mortem de meo uiro Garcia Lopiz, per illo uestire que nos ambos

5 debemus dare ad illa donna /3 mea auia donna Armissenda, mulier de Franza. Dono ego ei ad dompnus Bernardus de Ager, qui tunc erat prior de illa casa & omnes /4 seniores pro suo uestire de illa domna, uno molino in Corna, et una uinea, qui se tenet cum illo, & tenet se cum Exalon, ex una parte; /5 ex alia parte, illa azequia.

10 Et uno orto qui se tenet cum illo molino, & est inter illa azequia et Exalon. Et in Caratorau dono ei uno corral, /6 et habet ex una parte, casa de Avin Ambrax; & ex alia parte, illa albergeria; & ex alia parte, illa carrera. In talia pacto do- /7 no ego ista hereditate predicta, ad illa casa de Calataiub et ad omnes seniores, quod omni

15 tempore pensent de suo uestire, de illa domna /8 in uita et in morte, & habeatis uos et illo Sepulcre hoc donatium supra nomi-natum, saluum et ingenuum, liberum et francum, ad uestra propia / 9 hereditate, per facere inde tota uestra uoluntate, per secula cuncta. Dono uobis inde firme de saluetate, de hoc donatiun supra

274 AFA - XVI-XVII

Page 61: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR. SIGLO XII

20 scriptum, /10 ad forum de Calataiub, Johannes gener de Maldiut. Testes enim sunt, qui hoc audierunt & uiderunt, Petro de Bescansa, Martin Caualer.

/11 Facta est ista carta in manu domini Bernardi de Ager, qui tunc temporis prior erat, eodem anno quando obiit domnus Arnal-

25 dus, qui erat /12 helemosinarius, cui sit requies, amen. Era M.ªC.ª-XC.ªVII.ª, in mense marcio.

/13 Égo Arnaldus, iussu domini Bernardo prefati prioris, hanc cartam scripsit et hoc signum (signo) feci.

82

1159, ABRIL

Guillem, hijo de Andrés, y su mujer venden un higueral a Lope Fortu-ñones e hijos.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 26.

In Dei nomine. Hec est carta de auctoritate de uendictione que nos facimus Guillem, filio de Andreo, & uxor /2 mea Prodes & filis meis, ad uos don Lop Fertunnos & ad filiis uel filiabus uestris. Per hanc scripturam /3 uendictionies nostre, uenditores sumus uobis de

5 uno nostro ficaral, quod habemus in termino de Maria, in illa /4 albercha de Bascantor; & abet affrontationes illo ficaral, de una parte campo de uobis comparatore; /5 & de alia parte, campo de ego uenditores; & de tercia parte, campo de Xarbellas. Quomodo inclu-dunt istas /6 affrontationes, sic uendimus uobis illo ficaral, cum

10 exiis & regressiis earum, & per precium quod fuit placa- /7 bile inter nos & uos, III solidos VI denarios, monete Iaçensis de IIIIor denavios. Et sic uendimus uobis de bona /8 uoluntate, sine nullo malo ingenio & sine nulla mala uoce, per uendere & per dare & per facere /9 tota uestra uoluntate, uos & filis uestris & omnis

15 generatio uel posteritas uestra, per secula cuncta, amen. /10 Et est fidança de saluetate, a fuero de Çaragoça, de hoc s u p r a scripta uendictione, Johan Armissen. /11 Et sunt testes uisores & auditores de hoc supra scripta uendictione, a fuero de Çaragoça: Peregrin /12 Cauaero & Gilii de Alcala.

20 Facta carta in mense aprilis, sub era M.ªC.ªLXXXX.ªVII.ª. Petrus scriptor hanc cartam scripsit & hoc signum (signo) feci.

AFA - XVI-XVII 275

Page 62: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

83 1 1 6 0 , FEBRERO 3

Jordán entrega a su hermana a Juan de las Vacas como esposa, señalando los bienes que ésta aporta.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 28.

In Dei nomine. Hec est carta de esposalicio et de donatiuo quod facio ego Iordan ad uos don /2 Iohanne de las Bacas, dono uobis Nauarra mea germana per muliere, cum tota mea parte de illa / 3 ereditate, tota ab integra, de quantum erat tenente don Nauarron

5 nostro patre, /4 die quando obiit; et laxo uobis tota mea ereditate, extra illa uinea de Altabas, et illa /5 uinia de Palaçolo, quod uos don Iohannes laxastis mihi soltas et quitias, extra nullo enbargo. /6 Et dono uobis fidanças de saluetate de isto donatiuo supra dicto; don Bual Bogard et /7 don Martin de Nauarron, ad fuero de Çara-

10 goça. Sunt testes don Iohanne de las Flotas /8 et don Pere de Osca. Et isto donatiuo est de mobile uel de sedente, quod ego Iordan facio /9 uobis et sunt testes de toto hoc supra scripto; don Hucas, abas Sancti Iacobi et don Pere Iuchi.

/10 Facta carta era Mª. Cª. LXXXXª. VIIIª, mercores, alia die de 15 Sancta Maria Cardelera.

84

1160, JUNIO

Durán y su mujer, Almengarda, venden a Juan de las Vachas y su mujer, Navarra, su parte de la herencia paterna.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 30. (Copia fines siglo XII.)

In Dei nomine. Ego don Duran & uxor mea Almengarda. Placuit nobis bono animo & bona uoluntate, et uendimus ad uos Iohan /2 de las Uagas & ad uestra mulier Nauarra tota illa nostra, fraires-cha, quod nobis pertinet ex parte patris & matris nostre, don Naua-

5 rron /3 & de donna matre nostra Aluira, sedente uel mobile, toto ab integro, sine ullo retinimento, sine malo inienio & sine mala uoce, /4 cum suis exiis & regressiis, exceptis & sine illa uinea qui est in termino de Gallecho, ad illa turre de Lop Arcez Peregrino, sed / 5 tota alia predicta frairescha, quod nobis pertinet, sicut superius

276 AFA - XVI-XVII

Page 63: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

10 est scriptum, uendimus uobis per precio, quod plaouit inter nos & uos, propter L morabetis /6 aiares & lopis, bonos & de peso, & propter C solidos monete Iaccensis de IIIIor, denarios, quod nos uen-ditores accepimus & sumus paccatos /7 & estamus de manifesto omni tempore. Et ut habeatis ista uendicione predicta, solta & libera &

15 quieta & franca, per uestram heredi- /8 tatem, per facere uestra propria uoluntate, uos atque filii uestri & omnis generatio uestra, per secula cuncta. Et sunt fidanças de sal- /9 uetate, per saluare predicta uendicione ad fuero de Saragoça, Arnald Guirad, Garner Saluatge. Testimonias sunt /10 de hoc supra scripto, qui uiderunt &

20 audierunt: Gofre de Calataiub & Amiot. Facta carta in mense iunii, era M.ªC.ª /11 LXXXX.ªVIII.ª, Raimun-

dus Belengarius, comes Barchilonensis & princeps Aragonensis in Ribacorça & in Superarb, episcopus Petrus /12 in Saragoça, Palacin senior in Saragoça & in Alagon, filios Rodrig Petrez in Orreia,

25 comes de Pallars in Ricla, /13 Galin Semen in Belgit. Raimundus scripsit & signum (signo) fecit.

85

1160, JULIO

Don Marcho empeña a Pedro de Zaragoza y su madre, doña Sancha, la heredad que Mazmut y sus hermanos tenían en Muel (?).

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 27.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de pignus, quam facio ego don Marcho, uobis acomodatores meos Petro de Çaragoça & ad uestra mater domna Sancia, /2 Mito uobis in pignus, illa heredi-tate de Mazsmut & de suos iermanos, que nabent in Molle & in suo

5 termino; casas, terras uineas, hermo & populato, tota /3 ab integra, cum exiis & regressiis eius, per L morabetis aiars & lopis, bonos & de peso; et in tali uero conuenio, que prendatis illo expleto de illa heredita- /4 te & de illa laborança, que fecerint illos moros, qui tenent iam dicta hereditate & illa acadacha. Et si potuero uobis

10 redere uestros morabetis, usque ad ianero, /5 que rendatis mihi mea hereditate; sin autem tenete illam & expletate de augusto ad augusto, donec redam uobis supra memorato auere. Et ego don Mancho /6 dono uobis don Petro de Çaragoça & ad uestra mater donna Sancia fidança de saluetate de supra scripto pignus & acomodato

15 auere, ad fuerum Çessaraugusta, /7 Iohan de Castro. Et sunt testes, uisores & auditores de hoc supra scripto; Lop Xemenons de illa porta de Balencia, et Johan Petrez.

/8 Facta carta in mense iulio, era M.ªC.ªLXXXX.ªVIII.ª.

AFA - XVI-XVII 277

Page 64: Los documentos del Pilar. Siglo XII

AROHIVO

86

1 1 6 0 , SEPTIEMBRE 5

Juan Muro y su mujer, Mayor, venden una casa a Pedro de Balbón y su mujer, Margarita.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 31. In Dei nomine et eius gratia. Hec est carta auctoritate uel de

uendicione, quam facio ego Iohannes Muro & uxor mea Maior. Pla-cuit nobis libenti animo /2 & spontanea uoluntate & obtimo corde & uendimus ad uobis don Petro de Balbon & ad uxor uestra dona

5 Margarita, una nostra casa, qui est circa uestro /3 trillare, per pre­cio placabile, quod conuenimus inter nos & uos, per IIII morabetis lopis; & abet frontaciones ista s u p r a scripta casa, de parte /4 oriente uia publica; & de occidente, illo muro; & de meridie, illa casa de Domingo Tudela. Sic uendo uobis ista supra scripta /5 casa, in pre-

10 sencia bonorum omininum (sic), sine malo ingenio & sine mala uoce, de sumo usque deorsum, cum exiis & regressiis eius, /6 & ita, ut abeatis ista supra scripta uendicione salua & libera & ingenua & & franca; uos & filii uestri & omni generacio uel posteritas /7 uestra, per secula cuncta, amen. Et est fidanza de saluetate a forum terre,

15 Martin suo iermano. Et sunt testes Christoual /8 de illa Porta & Domingo Zabaob. Et sunt pacatos de sua alifala.

Facta carta & corroborata nonas september, era M.ª /9 C.ªLXXXX.ª-VIII . ª

Galindus presbiter han cartam scripsi & de manu mea hoc 20 (signo) feci.

87

1 1 6 0 , SEPTIEMBRE

García, filio de Sabastián, vende a Pedro Ceco un campo sito en María.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 32.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta & memoria de aucto­ritate uel de uendictione quem facio ego /2 Garcia, filio de Sabas­tian/ ad uobis, Petro Çeco. Per harac scripturam uendictionis mee, uendo uobis uno /3 meo campo, que habeo in termino de Maria,

5 in illa albercha de Bascautor; & abet affrontationes /4 illo campo, de una parte, campo de Caça; & de alia parte, campo de Iuçef

278 AFA - XVI-XVII

Page 65: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

Hazim; & de terçia /5 parte, campo de Muça Xarbellas; quomodo includunt istas affrontationes, sic uendo u o b i s illo campo, /6 que est in medium cum exiis & regresiis earum, per precium, quod

10 placuit nobis III solidos VI denavios monete Iaçensis /7 de IIIIor. denarios, & de illo auere apud comparatori nichil non remansit. Et sic uendo uobis illo campo / s de bona uoluntate, sine nullo ingenio malo, & sine nulla uoce mala, per uendere & per dare & per /9 dare (sic) & per facere tota propria uestra uoluntate, uos & omnis gene-

15 ratio uestra, per secula cuncta, amen. /10 Et est fidança de salue-tate a fuero de Çaragoça, de hoc supra scripta uendictione, Pas-chual /1 1 et sunt testes uisores & auditores de hoc supra scripta uendictione, a fuero de Çaragoça.

/12 Facta carta in mense septembris, era M.ªCXC.ªVIII.ª 20 Petrus fecit (signo).

88

1 1 6 1 , ENERO

Jordán, hijo de Nauarrón, vende a Jordán de las Vacas y su mujer, Na­varra, la parte correspondiente de su herencia paterna.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 29. (Copia fines de siglo.)

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta auctoritate uendicio-nis, quam fatio ego Iordan filio de Nauarron. Placuit mihi bono animo & bona uolun- /2 tate & uendo ad uos don Iohan de las Uachas & ad uestra mulier Nauarra, tota illa mea parte, quod mihi

5 debet pertinere de parte patri meo /3 don Nauarron & de matre mea dona Aluira, sedente & mouente, eremo & populato, toto ab integro, exceptis & sine illas duas uineas, /4 quas fuerunt de don Gabin, sicut superius est scriptum, ita uendo u o b i s predicta mea partem uel frairescam de sedente uel mobile, exceptis predictas

10 /5 duas uineas, per precio quod placuit inter nos & uos propter LXXX & VIIII morabetis & quarta & fuerunt paccatos de istos /6 morabetis, per illa debita de suo patre de sua frairesca, illos L & III morabetis & quarta bonos & de peso & de illas uineas, que don /7 Gabin pertraere de per pignus ? per XXtii. morabetis & accepi

15 Iordan de manu XXV morabetis. Sicut superius est scriptum, ita me teneo per /8 paccato ego Iordan de tota mea fresca, ut habeatis uos don Iohan de las Uacas & uestra mulier Nauarra, predicta mea frai­resca /9 salua & libera & quieta & francha, per uestra hereditatem, per facere uestra propria uoluntate, uos atque filij uestri & omnis

20 generatio uestra per secula /10 cuncta & quod ego Iordan sum paccato de istos morabetis & esto de manifesto, omni tempore. Et ego Iordan dono ad uos Iohan de las / 1 1 Uachas & ad uestra mulier Nauarra, fidanças de saluetate per saluare predicta frairesca, sicut

AFA - XVI-XVII 279

Page 66: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

superius est scriptum ad furo de Saragoça. /12 Sunt fidanças Uidal 25 Bocard & Martin, de Nauarron. Testimonias sunt de hoc supra

scripto, qui uiderunt & audierunt Johan de las Flotas /13 & Pere de Oscha.

Facta carta im mense Ianuarij. Era MCLXXXXVIIII.

89

1 1 6 1 , FEBRERO 4

García de Ayerbe y su mujer venden un corral en Mezalak a don Pedro y su mujer, doña María.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 1.

In Dei nomine. Hec est carta que ego don Garcia de Agerb et mea uxor dona Marialina, facimus uobis /2 don Per et nostra uxor dona Maria. Uendimus uobis uno nostro corral, que habemus in Mezalak per precium, quod inter nos /3 et uos placuit Lª solidos

5 moneta de Iaca bona & curribile per Saragoza de manu in manu, et damus uobis ferme /4 de salbetate ad foro de Saragoza, Ramon de la iusticia, et habet adfrontaciones de oriente uia publica & de /5 meridie uia publica & de occidente Garcia de Barchao & Iohan BarbaTorta, de aquilone illam, turrem, et quomodo istas /6 a(d) fron-

10 taciones includunt, sic uendinus uobis bono corde & libenti ammo cum exiis et r(eg)ressis suis & de isto auer /7 (fuit ego) apagatu sumus de manifestum. Testes uisores & auditores Martin Moniz de barrio de Sancto Egidio /8 et Sancho Arcez de la iusticia. Aliala data IIII solidos II denarios.

15 /9 Facta carta & compara II nonas februarij, Petrus episcopus in Sarragoza, Palacin, qui dominabat Sarragoza sub iussione /10 comitis Petro Medala, iusticia maior & Sancio Fetunios de la Porta de Ualentia, zaualmedina sub /11 Era MªC.XCªVIIII. Garcia scriptor sig-num (signo) fecit. .

280 AFA - XVI-XVII

Page 67: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

90

1 1 6 1 , ABRIL

Oro Domina, mujer que fue de García de la Alcántara, juntamente con sus hijos, vende a García, su cuñado, una casal.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 2.

In Dei nomine. Ego Oro Domina mulier de don Garcia de illa Alcantara, cui sit requies, simul cum filiis meis Mateo /2 Adan & Michael per hanc scripturam uendicionis nostre, uenditores sumus uobis Garcia, meo cognato, illo casale 3/ qui est infra illo nostro

5 corrale, quomodo est de illo posticello in antea apud illa carrera & de alia parte est illo pu- /4 ale grande, de illa terra & de totas alias partes, sunt afrontaciones nostras ipsas casas, quomodo istas afrontaciones /5 includunt, sic uendimus uobis supra scripto casale, cum bona uoluntate & ante facie de uicinos, ut abeatis & possi-

10 /6 deatis illo saluo & libero & per facere inde tota uestra uoluntate, uos & omnis posteritas uestra per secula cuncta /7 excepto, quod si uos uolebatis illo uendere, abuissemus nos illo minus V solidos quam alius & in precio quod placuit inter /8 nos & uos per X solidos moneta de Iaca, curribile in Saracoza de IIII denarios & dedistis istos

15 uobis semper ad manum /9 & sumus pacatos de. ipso precio & damus nobis fidancias de saluetate de hac uendita, ad foro de Saracoza; /10 don Arnal de Satarrue & don Domingo meo fratre.

/11 Testes sunt uisores & auditores don Ramon de la Lombarda & don Iohannes, genero de don Gassion.

20 /12 Facta carta in mense aprilis die Sancte Engracie, sub era Mª Cª LXXXXª VIIIª, comes barchinonensis, princeps /13 Aragonensis, subtus illum don Palacin senior in Saracoza, episcopus Petrus ibi, Sanciortinons çaualmedina, Galin Xe- /14 menons in Belgit, filio de Rodric Petrez in Orreia.

25 Alihala X dineros. Dominicus scripsit hoc signura (signo) facies.

91

1 1 6 1 , SEPTIEMBRE

Far, Uizefe y Cheri, hijos de Avenzoer, empeñan un campo que tienen en Zaragoza a favor de Ramón de Montañana y su hermano Pedro.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 4.

In Dei nomine. Ego Far & Uizefe & Cheri istos tres filios de Auenzoer uobis /2 Ramon de Montagnana & Petro uestro germano & uestras mulieres /3 Sanzia & Oria placuit nobis, que gimus ad uos

AFA - XVI-XVII 281

Page 68: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

in pignus uno nostro campo, /4 que habemus in termino de Zara-5 goza in loco ubi dicitur Alcholea, et /5 habet afrontaciones ex parte

horiente; campo de Garzia de Pola; ex parte 6/ occidente, campo de Johannes de Castro; ex parte meridie, campo de Pedro Meda /7 glla; ex alia parte, campo de uos Ramon de Montagnana & pres­taron /8 Ramon de Montagnana & suo germano Pedro & uxores eius

10 super istum campum, qui /9 est superius scriptum X morabetinos aiares & lopinos & de peso. /10 Et est terminum de istum campum redimere ad VI anos & ad capud de VI /11 anos complidos, si redent X morabetino aiares & lopinos recuperent /12 suo campo & si passa in antea, que non redent illos morabetinos ad istum /13 terminum

15 predictum sedeat placitum, de illo redimere de agosto ad agosto. /14 Et est fidanza de saluetade a foro de Zaragoza, Sanzio de Estada. Sunt /15 testes Arnal de Pertusa & Uizefe Leridi & ad capud de istum, terminum pre- /16 dictum, si era obra istum campum & nolent illum redimere, redant semente quomodo /17 est foro & habeant sua

20 parte quomodo debet esse. Facta hanc carta /18 in mense Septem-bris & ano in Hera MºCºLXXXXºVIIIIº.

92

1162

Raimundo Texitor y su mujer, María, venden una viña en el término de la torre de la Condesa, a don Buuan y su mujer, Floreta.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 3.

In Dei nomine. Ego Rai(mundus) Texitor & uxor mea Maria uen-dimus una uinea in termino de /2 illa turre de la comtessa, ad uos don Buuan & uxori uestre Floreta per precium, quod placuit /3 inter nos & uos per LX & V solidos, moneta de Iaca de IIII dine-

5 ros, quos semper dedistis nobis /4 in manu. Et habet frontaciones ex parte orientis, uinea de Sanz Texitor de occi- /5 dente, uia publica & uinea de Garcia de Maza ad meridie, uinea de illo moro & de /6 Arias. Quantum istas frontaciones includunt, uendimus uobis per isto isto precio supra scripto, ut /7 habeatis ista uinea salua

10 & ingenua uos & omnis posterias uestra per secula cuncta Amen. /8 Et damus uobis fidanzas de saluetate, ad foro de Saragoza; don Petro Sanz, cognato de /9 Lop Semenz & don Sanz, cognato de Guilem Arrufat. Facta carta era MCC. /10 Testes sunt don Arriol, gerno de don Daniel, Per de Garmaisa, genero de don /1 1 Leperon.

20 Facta carta in anno, quando mortuus fuit, comes Barchinonensis. . Reg- /12 nante filius eius in Aragon & in Barchinona. Et in alifara

V solidos V denarios. /13 Johannes scripsit.

282 AFA - XVI-XVII

Page 69: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

93

1162, ABRIL 16

Pedro vende a Juan Boca y su mujer, Gracia, unas casas en Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 5.

In Dei nomine, ego Petro filio de (Abin Çaueca ?) de Epila, uendo ad uos Johanne Bocha de / 2 Lançata et ad uestra mulier Graçia illas meas casas, quod abeo in çiuitate Çaragoça / 3 prope illa porta de Toleto et aberot frontaciones de oriente uia puluica et

5 / 4 de oçidente muro de predicta çiuitas et de meridie casas qui fuerunt de Fertungo / 5 Falconero et de alia parte casas qui fuerunt de Dominico Socalel quomodo istas fronta- / 6 çiones includunt, sic uendimus uobis cum exio et regresio eorum de bona uolun- / 7 tate extra nulla mala uoçe et extra milla interdicçione sed soltamente

10 / 8 uendo uobis per ad uestram propiam ereditatem in precio quod placuit inter nos et uos / 9 per LXXV solidos iacensis, moneta de IIII dineros et dedistis mihi semper totos in manu / 1 0 et dono uobis fidanças de saluetate, Esteban, ienero de Ferando de Porta de Ualen-çia / 1 1 et don Garçia filio de Petro Garçez de Abinçanna ad fuero

15 de Çaragoça. Aliala /1 2 VI solidos III dineros. Sunt testes don Sebas­t ian Ueus (signo) et Bertolomeo de Sangossa. / 1 3 Facta carta Era MªCCª lunes dimidio Aprile in predicta Çara­goça, comes / 1 4 Barchinonensis princeps Aragonensis, episcopo Petro in Çaragoça et Palacin / 1 5 ibi senior et Petro Medalga ibi iustiçia

20 et Sango Fertugon de Cotanda çaualmedina / 1 6 Pere de Capella scripsit hoc signum (signo) feçit.

94

1162, JUNIO

Cambio que efectúa don Julián, juntamente con su mujer, de una viña por un huerto, con don Navarro y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 3. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est kar ta & memoria de kambio & de auinen-zia, quem facimus ego Julian / 2 de illa & mea mulier cum, uos don Nauarro & cum uestra muliere damus uobis illa nostra uinea,

AFA - XVI-XVII 283

Page 70: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

/3 qui est in Arrimel per illo uestro orto, qui est ad Palazolo, per 5 kambio. Abeatis uos illa salua, per tota /4 uestra uoluntate facere,

ista uinea per secula cuncta uos & omnis posteritas uestra; abet ex oriente /5 campos alfofos de rege, ex occidente orto dAuendino, ex alia parte uos don Nauarro, ex alia /6 Arbert de Kartres, quantum istas afrontaciones includunt, ego Julian dono ad uos don Na- /7 uarro

10 in camio, per illo uestro orto de Palazolo supra scripto et damus uobis fidanzia de salue- /8 tate de isto kambio supra scripto, ad illo foro de Seragoza de ista uinea; Galin Bocange. /9 Testes & audi­tores Arnal Girart, Raol de Burgs, Fortun Sanz de Aierb.

/10 Facta karta in junio era MªC.LXXXX. Regimundus, comes Bar-15 zilonensis, princeps in Ara- /11 gone, in Lerida & Fraga & in Tortosa

& in Seragoza; Garzia Ortiz, sennor Jouan Diez /12 justicia, Artal in Alagone, Galin Semenz in Belgit.

R(aimundus) scripsit.

95

1 1 6 2 , SEPTIEMBRE, PRIMERA SEMANA

Pedro Mozo compra una heredad de don Esteban y Juan de Eli, en la vega de Magallón.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 7.

In Dei nomine. Ego Petro Mozo comparaui una peza de don Este-uan & de /2 Iohannes de Eli per precium plachabilem, quando inter nobis bene complachuit, per III morabetinos /3 & medios, et est illa peza in illa bega de Magalon, de una parte, Cristobal de illa /4 porta

5 & de alia uia puplicha et de alia Petro Tizon & in fondone Eza Atordi- /5 uo; asi quomodo istas frontaciones includunt, sic uendo uobis & fide de saluetate /6 a foro de terra. Domingo ierno de Robreto. Et sunt testes qui uiderunt /7 & audierunt Petro Robreto & Garcia suo ierno.

15 Facta charta in mense /8 setember, in prima abdomada in Era Mlª CCª (signo) Lopis.

284 AFA - XVI-XVII

Page 71: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

96

1 1 6 3 , MARZO

Girald Pintor vende a Remón de Montañana y su mujer una viña en el término de Arrabal.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 46.

In Dei nomine & eius gratia. Ego don Girald Pintor uendo uobis don Remon de Montanana & a uestra uxor I mea uinea, quod est in ter- /2 mino de Arraual et illo molino del Alcantara habet afron-tationes, de parte oriente, uinea de Giral Capater & de alias /3 duas

5 partes campo de uos comparatores & de alia parte uia publica, quantum istas afrontationes includunt, sic uendo uo- /4 bis ab inte-grun per dare & per uendere et per facere, inde propia uestra uoluntate uos & omnis posteritas uestra, per secula cuncta amen. Est pre- /5 cio placibile, quod conuenimus inter nos & uos per XX

10 & V solidos moneta corribile de IIII denarios & fuerunt pacatos semper in ma- /6 nu & aput uos comparatores nichil non remansit & de hoc supra scripto damus uobis fiança de foro de Caragoça; don Remon /7 Pere del Son & sunt testes qui hoc uiderunt & audie-runt. Don Arbeu de Naiara & don Michael, filio de don Domingo

15 Esperad. /8 Facta carta in mense marce. Sub era MªCCªIª.

97

1 1 6 3 , ABRIL

Eulalia hace donación a su marido, don Albarigo, de la mitad de una casa que posee con sus hermanas.

Arm. 9, caja 1, leg. 3, n. 13.

In Dei nomine. Hec est karta & memoria, quem fazio ego Eulalia ad uos meo marito, don Álbarigo per illa /2 bona amore, que est inter me & uos & per illo seruizio bono, qui mihi abetis facto & fazitis laxso & dono /3 uobis illa medietate de ista kasa, quod abeo

5 cum meas germanas & illa terzia parte, de illo mallolo de illas /4 fontes, qui est de me & de meas germanas sicud tangit mihi & aduenit ad me, ad particione cum illas /5 meas germanas, talem

AFA - XVI-XVII 285

Page 72: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

quod abeo uel quod tangit mihi, aut quod spero abere in isto supra scripto, ita dono & au- / 6 trego uobis, per tota uestra uoluntate

10 fazere, per tenere & uendere & dare & inpignare per secula cun-/ 7 cta, abeatis isto donatiuo saluo et tenet se ista kasa cum don Arias, de alia parte don Sanz & don Oria / 8 denante plubiga karrera. E t illo mallolo abet, ex una parte Jouan Long, ex alia camppo de senior Sal- / 9 uatore, ex alia illa karrera (lac). Ista laxsa fazio

15 uobis, ad obitum quod spero. /1 0 Testes: Gillem Gros capellano, Bertrand Tiser, Morato, Este-

phan corrigero et Gillem. Facta / 1 1 kar ta in mense aprilis die de Rramos in Era MªCª

LXXXXIª. R( ) scripsit.

98

1163, JULIO

Ponç de Tudela y su mujer, Florencia, empeñan a Juan de las Vacas y su mujer, su parte en el molino de Casacallo.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 12.

In Dei nomine. Hec est carta de inpignamento quam facio ego Ponç de Tudela & uxor mea Florença, mittimus in pignus ad / 2 uos don Johan de las Vachas & ad uxor uestra Nauarra totam illam nostram partem quam nos habemus aut abere / 3 debemus in illo

5 molino de Casacallo. Sic mittimus uobis in pignus predictam nostram partem de predicto molino totam ab / 4 integram sine ullo ret ini-mento, per D solidos denariorum, monete curribile iaccensis de qua-tuor denarios quod ego Ponç / 5 uxor mea accepimus de uos don Johan & de uestra uxor, predictos denarios integre ad manus nostras

10 accepiums / 6 tenemus nos per paccatos de toto isto avere & stamus de manifesto. Et est terminum de redimere isto pignus de isto / 7 ianuario, qui uenit ad uno anno & si ad capud de isto termino redidimus uestro auere redite nostro pignus / 8 sin autem non pos-sumus dare uestros predictos cincentos solidos supra dictos ad illo

15 termino & de inde in antea, / 9 tenete predicto pignus de ianero ad janero tantum usque reddamas uobis uestro auere qui est supra scripto. & ego Ponz / 1 0 uxor mea Florença damus fidanças ad uos don Johan & ad uxor uestra Nauarra de saluetate per saluare /11 p re -dicto pignus ad furo de Saragoça, Uidal Bocard per CCL solidos &

20 don Ramon de Montanana per / 1 2 CCL solidos et ego Ponç de Tudela & uxor mea Florença recipimus de uos don Johan & de uestra uxor Nauarra / 1 3 illa nostra, parte de illo molino in Alcauala totam ipsam nostram partem quod missimus uobis in pignus, sic accepi-mus in / 1 4 alcauala per XX morabetinos bonos & de peso in uno

25 quoque anno. & si aliquid minorauerit de istos XX morabetinos de illa alcauala /1 5 dono uobis fidança Ramon de Montanana quod faciat

286 AFA - XVI-XVII

Page 73: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

uobis pacare illa alcauala quisquis tenuerit predictam nostram par-tem /16 de predicto molino. Sic respondeat de illa alcauala tota di­recta sicut supra scriptum est & si aliqua missione miseritis /17 in

30 illo molino ad adobar in illa nostra parte & habeatis illa misione super iam dicta nostra parte de supra dicto molino. /18 Testimo­nias sunt de hoc supra scripta pignora, qui uiderunt & audierunt, don Johan Lombard & Pere de Narbona.

/19 Facta carta in mense Julio anno Era MªCCªIª.

99

1163, JULIO

Ponz de Tudela y su mujer, Florencia, empeñan su parte en el molino de Cascal a favor de Juan de las Vacas y su mujer, doña Navarra.

Arm. 5, caja 7, leg. 3.

In Dei nomine. Hec est carta quam ego Ponz de Tutela & uxor mea donna Florentia faciimus uobis Johan /2 de las Bacas & uxori uestre donna Nauarra, accomodatores nostros, mittimus autem uobis in pignora totam illam /3 partera nostram, quam habemus in illo

5 molendino de Cascal per hanc scripturam inpignamus uobis ita pre-dictam /4 partem, de supradicto molendino ab integra per CCCC so­lidos, moneta denariorum iaccensi de IIII denarios, percurri- /5 bile. Et dedistis nobis semper totos ad manus nostras & stamus de mani-festos. Et est terminum redimendi huius pi- /6 gnoris, de isto ianua-

10 rio ad ianuarium et damus uobis fide iussores de salbetate, ad forum de Sarragoza per /7 saluare isto molino. Bidal Bocard per CCªLª solidos. Et Ramon de Montagnana per CCLª solidos. Testes /8 sunt huius rei. Et adhuc ego Ponz de Tutela recipio isto molino, per alcauala de Iohan de las Becas, totas /9 missiones trahitas XX

15 morabetinos aiadinos & lupinos de peso in u n a q u o q u e a n n o . Et si don Iohan de las Bacas non se potuerit /10 integrare, que de istos morabetinos, quod minus falimentum que minuerit habeat, super illo molino don Iohan. /11 Et est fide Ramon de Montagnana de ista minua, que fuerit de istos morabetinos de la alcauala, quod don Iohan

20 /12 habeat ista minua super illo molino in pignora. Testes sunt huius rei Iohan Lombard et Pere de Nar- /13 bona.

Facta carta in Iulio in Era MªCCªIª.

AFA - XVI-XVII 287

Page 74: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

100

1 1 6 3 , SEPTIEMBRE

Guillem de Cahorz y su mujer, doña Toda, venden a Juan de doña Ponza un campo en Huerba, término de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 10.

In Dei nomine: Hec est charta auctoritate uendictionis, quam facimus ego Guillem de Chahorz & mea mu- /2 lier donna Tota, cum filie nostre Maiulia, uobis don Iohan de donna Ponza, per hanc scripture nostre uendic- /3 tionis; uenditores sumus uobis uno nostro

5 champo, quam habemus in termino de Zaragoza in illa orbaz /4 habet affrontaciones; de una parte, illa uinea de Sanctas Massas; de alia parte, in illo brazal; de alia /5 parte, champo de don Garner Zab-bater. Inter quantum istas affrontaciones includunt, sic uendi- /6 mus uobis cum exiis & regresiis suis, per Lª solidos moneneta (sic) iachesa

10 de IIII or. dineros quod semper in /7 manu accepimus, quod hapud nos emptore nostro nichil inde remansit. /8 Et damus uobis fidanzas de saluetate ad fuero de Zaragoza. Don Petro Crisente & don Iohan /9 de Chotanda. Huius rei testes sunt uisores & auditores: Don Sancio dEstada & /10 don Sancio de Morello. Aliala IIII solidos &

15 II denarios. 711 Facta uero charla. Sub Era MªCCªIª. In mense septembris.

101

1 1 6 3 , DICIEMBRE

Convenio entre los hijos de Iñigo López y los de Pedro Blasch.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 11.

Et ego Petro, filio Ennec Lopez facio fi- /2 nimentum, per me & per meos iermanos, a los fi- /3 lios de Petro Blasch de totos clamos per secula /4 cuncta, foras hereditate de Garcia Dar- /5 gaueso. Blascho fide, genero de lo Abbate.

5 /6 Facta carta in mense decembris. Era MªCCªIª. Pere Mir scripsit.

288 AFA - XVI-XVII

Page 75: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

102 1164, ENERO

Enego y su cuñada María venden a Fortunio y su mujer, Orraca, una pardina en el barrio de San Nicolás.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 13.

In Dei nomine & eius gratia. Ego Enego & mea cognata Maria placuit / 2 nobis, que uindimus ad uos Fertunio & uxor uestra Oraca una / 3 nostra pardina, que habemus in barrio de Sancti Nicolai & per precio que / 4 placuit inter nos uenditores & uos comparatores

5 XXXII solidos / 5 de moneta jazensis de IIII denarios curibile in Zaragoza & habet / 6 afrontaciones ista pardina; ex parte horiente uia publica & ex parte meridie, uia publica & ex parte occidente heredi- / 7 tate de Ordona & filios eius & ex alia parte, uno puiale de terra / 8 & hereditate de Garzia Arzez de Sant Garren, quantum

10 istas afrontaciones includunt, sic uindimus ad uos totum, qui nobis ibi pertinet / 9 cum exio & regressio & nos uenditores dedimus ad uos compara- / 1 0 tores fidanzas de saluetate a foro de terra. Martin de Sabato /11 & Johannes Canella. Sunt testes Arnal Pere & Sanzio Serador.

15 / 1 2 Facta hanc carta in mensse genuario & ano in hera M° CºC°II° & ano regnante Adefonsus, rex filio de comite / 1 3 de Barchi-nona Petrus episcopus in Zaragoza & Palazin & Orti Orti- / 1 4 ze, seniores in Zara- / 1 5 goza; Pedro Madaglla justizia in Zara- /1 6 goza & Sanz Fertugnones zaalmedina in Zaragoza. Arna- / 1 7 ldus Petrus

30 scripsit hoc. Sig (signo) num fecit, alihala /1 8 II solidos VIII dena-rios.

103 1164, FEBRERO 5

Toda de Gotor, hace donación a doña Oria su hija, de una heredad en Cabañas, exceptuadas las casas nuevas que lega al Hospital de Jeru-salén

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 14.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta & memoria. Ego dona Tota de Gotor dono & concedo uobis dona Oria, mea filia, de bono corde / 2 & obtima uoluntate, illa mea hereditate, que abeo in Ca-pannas ab integrum, quomodo ego sum tenente extra illas casas

5 nobas, que dono / 3 & concedo ad Deo & ad Ospital de Jherusalem;

AFA - XVI-XVII 289

Page 76: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

& insuper ut abeas posideas tu & omnis generatio uel posteritas tua, per uendere & inpignare & ad / 4 tuam propiam uoluntatem facere, per secula cunta; & est fidança de saluetate: don Xemeno dOrreia. & Sunt testes de isto donatiuo supra / 5 scripto: Johannes Fresco &

10 Raimundus de Spils. / 6 Facta carta & corroborata in die Sancte Agate. In era MªCCªIIª.

Regnante rex Adefonsius in Aragone & in Superarbe & in Ripacur-/ 7 çia & comes Barchilona & marchio Tortose. Petrus episcopus in Çaragoça. Senior Palacin. Comes Arnal Mir in Ricla. Orti Ortiç in

15 Roda, / 8 Xemeno in Orreia & in Epila. Petrus de Castelaçolo in Ca-lataiube.

104

1164, MARZO 31

Partición que los hijos de doña Toda hacen de todos sus bienes en Ricla.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 15. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta de particione quam fecerunt filios donna Tota filia qui fuit de Petro / 2 Arzez ballestero nominatos tres filios Gillem et Zenta et Iordan. Fecerunt particio- / 3 ne in presentia omnium bonorum et placuit eis ex optimo corde & bona

5 uoluntas. / 4 Et diuiserunt quantum abebant in Ricla: casas, uineas, campos & omnia que abebant / 5 hic. Excepto illa hereditate qui fuit de Garcia Arzez frater qui fuit de Petro Arzez de Ri- / 6 cla & de Marecca. Fecerunt Iª particione de illas casas & tangit ad Gillem & Çenta / 7 illa entrata cum illo corral & illas casas qui sunt de illo

. 10 cellero in Sus. Similiter tangit ad / 8 Iordan illo cellero & faciat sua porta in uia publica cum illo corral qui est inter illo cor- / 9 ral de Zaui & illas casas de For t Sanz. Et de illo molino hoc quod exierit huic accipiat / 1 0 unusquisque suam partem. Similiter diuiserunt illas uineas & illos campos. Et tangit ad Gui- /11 llem illos II algarixes

15 de medio de illo ficcaral & de illa uinea uiella de illo brazal en la / 1 2 contra uinea de Abinhanit. Et de illa peza de illas eras suam partem contra illo campo de Sancta / 1 3 Maria. Et de illa peza de illa talacca tangit eum contra illo campo de sua auola. Similiter /1 4 tan-git adzenta toto illo mallolo cum II alharixes qui se tenent cum eo.

20 Et de illa peza de / 1 5 illas eras suam partem inter Gillem & Iordan in medio. Et de illa peza de illa talacca, similiter tangit /1 6 inter ambos fratres eius. Similiter tangit ad Iordan in illa uinea uiella de illo brazal enza de / 1 7 Xalon usque illa carrera contra illa uinea de Sancta Maria, cum illos II alharixes de illo ficca- /1 8 ral ad fons

25 de illo alharz. Et de illa peza de illas eras suam partem contra g * * Escrita una g, ¿anticipación Galindo?

290 AFA - XVI-XVII

Page 77: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

uinea de Galin de Caban- / 1 9 nas. Et de illa peza de illa tallacca suam partem contra illo campo de Petro Barbastro. Et dederunt fidan- /2 0 zas, Gillem & Zenta ad Iordan frater eoram, de saluetate de ista particione, Garzia Roio, Petro Mozarabillo, Pe- / 2 1 don. Sunt

30 testes Iohannes Fresc & Domingo Florato. Similiter dedit fidanzas Jordan ad Gillem et Çen- / 2 2 ta fratres eius de saluetate de ista particione. Garzia Borrier. Simt testes Petro Enneccez et / 2 3 Do­mingo Florato. Facta uero carta II kalendas aprilis in Era MªCCªIIª.

105

1164, JUNIO

Alberdi de Alanzón vende a don Gil de Bilas sus heredades en Belchite y Nepza.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 17.

(Crismón.) In Dei nomine et eius gratia. Patris & Filii & Spiritus Sanctus. Ego Alberdi de Alanzon uendo ad uos don Gilii de Bilas, illa mea he - / 2 reditate quale habeo in Castro Belgit & in Nepza, casas & terras & uineas & heremum & populatum & cum sua aqua

5 & cum omnibus suis / 3 pertinenijs, que predictas hereditates pert i -nent uel pertinere debent & cum illos molinos & illas arbores simi-liter, que ad eas pertinent. / 4 Placuit michi libenti animo & spon-tanea uoluntate & cum animis bonis. Sic uendo uobis don Gilij has predictas hereditates cum / 5 exio & regressio francam & liberam &

10 ingenuam per dare & uendere & alienare & ad totam uestram pro-piam voluntatem facere uos & omnis / 6 generacio uel posteritas uestra per cuncta secula. Et est illo precio placabile, quod conue-nimus inter me & DCC solidos de dineros / 7 iaccensis moneta de IIIIor denarios de plata & de isto precio nichil non remansit a dare.

15 / 8 E t sunt fidesiussores de has predictas hereditates, ad usum terre. Galin Xemenz signor de Belgit, et don Belgit filio Iohan Sanz. Quod si nullus homo exie- / 9 rit, quia a predicto don Gilij de has pre­dictas hereditates iectare uoluerit, iste fideiussores saluent illas et si saluare illas non potuerint / 1 0 isti fidiatores in alias tales here-

20 ditates, mittant a predicto Egidio uel ad successoribus suis. / 1 1 Et sunt testes uisores & audiores de hoc totum supra scrip-

t u m : Don Petro filio de Ramon Miro, et don Stepahn filio de Do­mingo Dauero.

/ 1 2 Aliala LVIII solidos & IIII dineros. Et sunt alialeros. Don 25 Michael de Noualga, et dompna Oria de Asso et don Saluator prior

de Belgit et Petro / 1 3 de Sessa et Lop Xemenz et Iohan Xemenz et Petro de Osca et Nec Sanz de Castellot. Et Martin de Lozars et Garcia Ballares et Sang de Bara et Sang de Lumber.

/ 1 4 Facta carta in mense iunio era MªCCªIIª. Regnante rex Ilde-30 fonsus, filius comes Barchinonensis in Aragon & in Barzolo- / 1 5 na,

A F A - X V I - X V I I 291

Page 78: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

episcopus Petrus in Zaracoza, episcopus Martinus in Tarazona, epis-copus Guillem in Barzalona, predicto Galin Xemenz senior in Belgit, Petro Castellazolo senior /16 in Calataiub, San Iennecons senior in Taroca, don Xemeno senior in Orreia, don Gomes senior in Arandeca.

35 Comes Dalgarensis senior in Ricla, Blas /17 cho Maza senior in Borga, Petro Ortiz senior in Fontes & in Aranda, Orti Ortiz senior in Pina & in Rota.

/18 Ego Garsias capellanus & scriptor don Galin Xemenz, hanc cartam scripsi & de manu mea hoc signum (signo) feci.

106

1 1 6 4 , DICIEMBRE, JUEVES

Guillem de Berlanga y su hijo Ramón Bonet venden a don Sanz y a su mujer, Gracia, una viña y un campo en el término de Gellac.

Arm. 9, caja 3, leg. 5, n. 18.

Ego don Bonet cognato de Guillem de Berlanga & meo filio Ramon Bonet placuit nobis bona uolumptas /2 per anc scripturam nostre uendicionis, uenditores sumus uobis don Sanc & ad uestra mulier Gratia, una nostra uinea /3 & Iº campo, que se tenet cum illa uinea

5 in termino de Gellac et abet affrontaciones de una parte, /4 uinea de Johan de Castro & de alia parte, illo uiero & de alia parte, uinea de Johan de Monzon & de IIIIº /5 parte illo soto, ut ita quantum in istas affrontaciones includunt, sic uendimus uobis ista uinea supra scripta, /6 cum illo campo ab integrum cum exiis & regressiis earum

10 & in presenti de nostros uicinus & uestros & per precio, /7 quod placuit inter nos & uos per C & V solidos moneta iachesa de IIIIor. denarios, unde nos uenditores illos /8 totos dineros accepimus & apud emptores nostros de isto precio nichil remanssit per dare; aliara VIII solidos & VIIII denarios. /9 Et ego don Bonet simul meo filio

15 Ramon Bonet, sic damus uobis fidanças de saluetate ad foro de Zara­goza, de ista /10 uendicione de ista uinea & de isto campo don Guillem de Blanga & don Lop filio de Monio Galleco. /11 Huius rei sunt testes (uisores) * & auditores don Arnald Ferrero & Eneco Petrez.

/12 Facta uero caria Era MªCCªIIª in mense decembris, feria Vª 20 Arnaldus scripsit.

* Lo entre ( ) , supuesto.

292 AFA - XVI-XVII

Page 79: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

107

1164

Pedro, obispo de Zaragoza, juntamente con el capítulo de San Salvador, cambia con Miguel Sanz un campo en el Arrabal.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 19. (Carta partida.)

In Dei nomine, Ego P(etrus) Dei gratia Cesaraugustanus episco-pus, cum consilio & uoluntate capituli Sancti Saluatoris, facio camio uobis cum Michael Sanz de 2/ uno meo campo, qui est in Arraual. Frontaciones eius sunt ex parte orientis, orto Raimundi Petri de

5 Alson; de occidente, illo bra- /3 zal unde se rigat; de meridie, ipse Michael Sanz; de aquilone, uinea que fuit de Semen Sanz de Arbeia. Similiter est in illo camio una /4 fassola, que est ad illa turre de Garcia Arzez de Sancto Uincencio. & habet frontaciones, ex parte orientis, uia publica; de occidente, illo bra- /5 zal, unde se rigat;

10 de meridie, era de Garcia Arzez, quantum istas frontaciones inclu-dunt, camio uobis. Et do uobis fidanza de saluetat ad /6 foro de Saragoza don Ramon Pere de Alson, similiter ego Michael Sanz dono uobis domno Petro Cesaraugustano episcopo in camio, uno meo /7 campo in Arraual ad illo molino de Nauarron. Frontaciones eius

15 sunt de occidente illo brazal, unde se rigat, de meridie campo /8 de Petro Fot Donna, de aquilone uno brazal unde se rigat, quantum istas frontaciones includunt, camio uobis et dono uobis fidanza de /9 saluetat ad foro de Saragoza don Ramon de la iusticia. Testes sunt Enneco de Quinto & Quilem de Ramon Per. Facta /10 carta

20 Era MªCCªIIª. Johannes canonicus Saluatoris hanc cartam scripsit.

108

1 1 6 5 , ENERO

Juan Galinz da a la iglesia de Santa María la Mayor, de Zaragoza, a una vía en el término de Almozara.

Arm. 9, caja 5, leg. 5, n. 21.

Omnibus sit cognitum, quod ego Johan Galinç dono & relinquo atque definio Deo & eclesie Sancte Marie /2 Cesarauguste, que dici-tur Major & uobis Guillermo priori & canonicis ibidem Deo seruien-

AFA - XVI-XVII 293

Page 80: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

tibus, tam presenti- / 3 bus, quam futuris, illam uineam, quam donna 5 Sibila mater mea dimisit predicte ecclesie pro redempcione anime

sue & pro animabus /4 omnium parentum suorum, Quam uineam ego Johan Galinç debebam tenere & expectare in uita mea. Et est illa uinea /5 iam dicta in termino de Almoçara. Et abet afrontaciones de duabus partibus braçal, unde se rigat, de tercia parte, /6 illa uinea

10 de Petro Mojo, de quarta, campo qui fuit de don Galin Ximenç. Sicut iste afrontaciones includunt & /7 diuidunt, sic dono supra dictam uineam Deo & ecclesie Sancte Marie iam dicte & uobis Gui­llermo priori & prefatis canonicis tam /8 presentibus quam futuris, cum exijs & regresijs suis, totam ab integro sine ullo retinimento

15 ut abeant & possideant eam /9 liberam, quietam sine mala uoce & sine ullo ingenio, per dare & uendere & inpignorare & per suam propiam uoluntatem /10 facere ipsi & successores eorum per secula cuncta. Tali uero conuenientia, quod prior & canonici ecclesie iam dicte, trahant pre- /1 1 dictam uineam de pignare per C. morabetinos

20 bonos & legitimos & per C. solidos monete jaccensis curribile. /12 Et ego Johan Galinç dono fidança uobis Guillelmo priori & canonicis sunt de occidente illo brazal, unde se rigat, de meridie campo / 8 de prenominatis de predicto donatiuo & difi- /13 cione ut abeatis saluam predictam uineam ad forum terre. Don Johan Geruas & don Brun de Tarba. /14 Et sunt testimonias de hoc qui uiderunt & audierunt:

25 don Sanio de çalmedina & Arnalt de Sant Me- /15 lion & don Petro de Çaragoça.

/16 Facta carta in mense januarij sub era MªCCªCCª (sic) IIIª. Vincencius scripsit.

109

1 1 6 5 , ABRIL

Sancho de Barbastro vende a don García Cez de Asín su heredad de Alhindén.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 22.

In Dei nomine, Hec est carta auctoritate uenditionis, quam facio ego Sancio de Barbastro de Ato Roger & ermano /2 de don Ferrer, per hanc scripturam uenditionis mee, uenditor sum uobis don Garcia Cez dAsin & filijs uestris tota illa /3 mea hereditate de Alhinden,

5 ab integra, que fuit de don Ferrer & partiui cum donna Lopa casas & campos & uineas /4 tota ab integra uendo uobis, cum ingressibus & regressibus suis & cum bona uoluntate & ante fatie de uicinos, ut abea- /5 tis & possideatis illa salua & libera & per facere inde tota uestra uoluntate uos & omnis generatio uestra, per secula /6 cuncta

10 & habent affrontationes ipsa casa de una parte casa de donna Lopa & de alia parta casa de Blasco /7 Acenarç de la Boguera, quomodo istas affrontationes includunt, sic uendo uobis ipsas casas, cum supra

294 AFA - XVI-XVII

Page 81: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

scripta /8 hereditate per C & XI morabetis aiares & lopis de peso & II solidos denariorum moneta de IIIIor denarios, curibile in

15 /9 Çaragoça & dedistis mihi toto ipso supra scripto auer, semper ad manum & fui paccato de illo & dono uobis fidanças /10 de salue-tate de ista uendita ad foro de terra: don Morin & don Dodon & don Ato, filio de don Ferrer. Testes /11 sunt uisores & auditores: don Iohan de Barbastro & don Domingo de Sabbato. Facta carta in

20 mense aprilis, sub era /12 MªCCªIIIª. Et aliphala V solidos denarios. Dominicus scriptor et hoc signum (signo) fecit.

110

1165, JULIO

Juan, canónigo de San Salvador, da a Martín, hijo de Cidauid, unas casas en censo en San Nicolás.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 25.

In Dei nomine & eius gracia. Ego Iohannes canonicus & sacrista Sancti Saluatoris dono uobis Martin, /2 filio Cidauid caramitero & uxori uestre Calba & filiis uestris, unas meas casas,, que sunt in uico /3 Sancti Nycolai & abent afrontaciones de oriente, casas de don

5 Gomez & de alia parte, casas de /4 Dominico de Atares & dono uobis supra scriptas casas, cum suo corrale & sua intrata & extra & in /5 tali conuniencia dono uobis supra scriptas casas, quod in uno quoque anno detis mihi uel posteritas /6 uestra in uita mea II soli­dos denariorum, moneta de IIIIor. denarios, curribile in Saracoza &

10 hic /7 census detur in tempora (?) quod est calendas augustas & post mortem meam hunc censum, date ad /8 Sanctum Saluatorem & uos uendite aud date cuicumque uolueritis supra scriptas casas, hunc censum /9 semper dando uos uel ille cui uendebitis uel dabitis & dono uobis fidancia de saluetates de supra scriptas /10 casas ad foro

15 de terra, hunc censum dando: don Sancio de Ualle. /11 Testes sunt uisores & auditores: don Garcia de Alagon & don Ciprian Calbo.

/12 Facta carta, mense iulii sub Era MªCCªIIIª. Dominicus scrip­tor.

AFA - XVI-XVII 295

Page 82: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

111

116.6, FEBRERO

Pedro de Barbastro y su mujer, María, venden a Domingo un majuelo en término de Mezazal.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 28. In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de uenditione, quam

facio ego Pere de Barbastro & mea mulier Maria, ad uos /2 don Domingo filio de Per Magister. Per hanc scripturam uendimus uobis Iº nostro mallolo, qui est uinea facta, quod abemus in termino de

5 /3 Mezatal & habet afrontationes; ista uinea de Iª parte, campo de Johan de Roures & de alias duas partes braçales /4 unde se rigat & de alia parte uinea de Bona filia, qui se partiuit cum illa. Sicut istas afrontaciones inclu- /5 dunt uel diuidunt, sic uendimus uobis ista uinea supra scripta tota ab integra, sine ullo retinimento & sine

10 nullo /6 malo ingenio & sine ulla mala uoçe cum exijs & regresijs eius. Est precio placibile, quod conuenimus inter nos & uos /7 XX solidos, aliala pagata, moneta iachesa coribile & de isto auere somos inde pagatos & integros & in presencia /8 de probi homines somos inde manifestos omni tempore (uite)* nostre. Io don Pere de Bar-

15 bastro & mea mulier dona /9 Maria damus ad uos don Domingo, filio qui est de Per Magister, fidança de saluetate ad foro de terra, de hoc supra /10 scripta uinea, ut abeatis illa salua, libera & ingenua ad propia uestra hereditate facere uos adque filij /11 uestri & omni generacio uel posteritas uestra per secula cuncta. Don Domingo Pi-

20 perel & don Espagnol de Sancti /12 Philippi. Sunt testes uisores & & auditores de supra scripto, don Sançol & Pasqua de Almunien. Facta carta /13 in mense Febroario. Era MªCCªIIIIª. Michael Sancti Philippi scripsit.

112

1 1 6 6 , OCTUBRE

Carta de partición que hicieron Juan Didaz y su hermana Dominga.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 23. (Carta partida.)

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de particione, quem faciunt inter Johan Didac & sua germana Dominga. Parterunt /2 hoc, quod habuerunt de suo patre Iohan Didaç & de sua matre & habet

* Lo entre ( ) , borrado.

296 AFA - XVI-XVII

Page 83: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

Iohan Didaç in sua parte, illas chasas que fuerunt /3 de don Rodrigo 5 & illo orto de Araual, qui fuit de sua auola & illo campo de Cas-

callo, qui fuit de sua auola & Iº campo in /4 illa orba & duos campos in Mezazal & medietate de illa uinea de campo frido, que est ex parte orientis & tenet de /5 cum illa uinea de Pelaio & ex alia parte uinea de sua germana Dominga, ex alia parte uinea de filios

10 /6 de don Didago de los Asnos & habet donna Dominga in sua part illas chasas, que fuerunt de sua auola & illos campos /7 de Corbera & medietate de illa uinea de campo frido, que est ex parte occi-dentis & ex parte orientis uinea /8 de Iohan Didaç & ex alia part uinea, qui fuit de Sabastian & est fiança ex parte Iohan Didaç,

15 qui sedeat in ista parti- /9 cion, Johannes filio de don Michael & est fiança ex parte donna Dominga, quod sedeat in ista particio Garcia filio de don /10 Micael. Sunt testes, qui hoc uiderunt & audie-runt, Petro quatuor calzas & Laiet filio de Carner. Facta carta in mense /11 Octobris. Era MªCCªIIIIª.

113

1 1 6 6 , DICIEMBRE

Carta de avenencia que hicieron Domingo Clauero de García Fortunones con su entenada Sancha.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 24. (Pergamino con un agujero en la parte superior central.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de aueniencia, que fecerunt Dominico Clauero de Garcia Fortunones, cum /2 sua ente­nada Sancia & habet finito Sancia ad don Dominico Clauero, totum quanto pertinet de sua matre don /3 O r o , per XX solidos moneta

5 iaccensis & per una plumaça & una almugenia & uno capecale & uno linçolo, /4 que dedit Dominico clauero ad sua entenata Sancia & illa laxauit parte de sua matre dompna Oro, que umquam fuis-/5 set demandata de illa ne de sua uoce aud de suo genolo. Et est fide ad foro de Saragoça, de ista supra s c r i p t a don Garcia Garas-

10 /6 sa. Et sunt testes, qui uiderunt & audierunt & in presente fuerunt Garcia Fortunones & Uitales, /7 capellano de Turbena. Facta carta in mense december. Era MªCCª IIII.

A F A - XVI-XVII 297

Page 84: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

114

1168, JUNIO 24

Partición de unas casas que efectúan don Arnald d'Aien y su mujer, Ava, con doña Bonda, su madre.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 29. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de particione, quam facio ego don Arnal dAien & uxor mea Aua, cum uos dompna Bonda mea mater. Placuit nobis / 2 libenti animo & spontanea uoluntate, que part imus illas chasas, quod habemus in barrio nouo ante Sancta

5 Mariae Maiori per medio, quod aduenerunt nobis illas de / 3 achapto & de presalla, quomodo ad alios uicinos, qui sunt ibi populati. E t de ista particione quod facimus, nos chadit ad illa parte de Arnald & de sua mulier / 4 illa tenda cum illas alias suas chasas, qui cha-dunt, similiter ad illos, sic quomodo est consignato & apediato &

10 diuiserunt illos bonos homines qui ibi fuerunt. / 5 Et similiter chadit ad illa parte de donna Abonda de supra dictas chasas, sic quomodo est diuisum de illa porta maiori, totum in diretum, cum illas duas chasas, qui / 6 pertinent ad suam partem retro illa tenda, sic quo­modo fuit consignato & apediato. Et de ista iam dicta diuisione, qui

15 pertinet ad Arnald & sua / 7 mulier Aua habet affrontationes illa nostra tenda de oriente & de meridie uias publichas et ex alias duas partes chasas de donna Bonda. Et illas / 8 alias nostras chasas affron-tant similiter ex una parte uia & ex aliia parte donna Bonda. Et ex alia parte chasa de Bidalia. Et ex alia parte / 9 chassas de Uidal

20 de Michael Sanç. Et similiter abet affrontationes illa parte, qui tangit ad donna Bonda de iam dicta sua par te de illas chasas, de oriente / 1 0 uia publicha, qui est ante illa porta. Et ex alias duas duas partes est illa tenda de Arnald. Et ex una parte uia publicha. Et ex alia parte chasas de / 1 1 Gillem Beger & ex alia parte contra

25 aquilonem chasas de Arnald. Et sicut affrontaciones iste includunt uel diuidunt per circuitum partes de istas / 1 2 predictas chasas pa r -titas, de me Arnald & de uxori mea dompna (Aua) & de dompna Bonda mater mea, sic habeat unus quisque de nobis suam partem / 1 3 totam ab integram, de iam dictas chasas cum exio & regressio

30 earum, assummo celo usque de orsum ut habeatis illas saluas, fran-chas, liberas et / 1 4 ingenuas hac quietas per uendere uel per dare uel per inpignare & per tota propia uestra uoluntate facere, uos atque filii uestri & omnis generacio / 1 5 uel posteritas uestra, per secula cuncta amen. Et ego don Arnald & donna Aua uxor mea donamus

35 uobis fidança de saluetate per uestra parte, / 1 6 qui uobis pert inet de illas chasas supra scriptas ad uos donna Bonda mater mea et quod stemus in ista particione, quod habemus facta per totum tem-pus in uita et / 1 7 in morte, de bono corde & de bona uoluntate, don

298 AFA - XVI-XVII

Page 85: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

Sancio de Monte Alto. Et ego donna Bonda dono uobis similiter fi-40 dança de saluetate ad /18 uos don Arnald & ad uestra uxor dompna

Aua per uestra parte qui uobis pertinet de illas chasas supra scriptas quod sedeam in ista particione, quod /19 habemus facta per totum tempus in uita uel in morte, de bono corde & de bona uoluntate don Arnald de Pertusa. Testes uero sunt huius rei uisores /20 &

45 auditores, don Bernard Eschudero & don Peret de Sancta Xristma. Facta carta & particione in mense iunio, in die Sancti Iohannis Babtiste. /2 1 In Era MªCCªVIª. Regnante rex Adephonsus, filio cho-mitis Barchinona in Aragon & in Superarui & in Ripacurta & in Barbastro / 2 2 & in Lerida & in Tortosa siue in Saragoça per manu

50 regis, senior ibi don Blasco Romeo. Episcopus Petrus de Uilla Ber­r a n ibi. Petro Medalla /23 iusticia. Sancio Fortunnones de Chotanda çaphalmedina, Artal in Alagon. Xemeno in Orreia & in Epila. Iordan de Penna in Roda. Chomit /24 de Pallares in Ricla. Petro Ortiz in Aranda & in Fontes. Galind Xemenz in Belgit. Martinus scripsit.

115

1168, J U L I O

Bernardo de Cera vende a Sanz de Barbastro y su mujer una viña en el Huerba (?), en el lugar de Vilaseca.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 33.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta auctoritate uel de uenditione, quam facio ego Bernard /2 de Cera, fratri don Peiron de Sancta Cruce, uobis don Sanç de Barbastro & ad uxori uestre dona /3 Coloma, emptoribus meis per hanc scripturam uenditionis

5 mee; uenditore sum uobis in illa Orba /4 Iª uinea, que ibi habeo uocato loco, ubi dicuntur in uilla Sica & habet affrontationes de ori- /3 ente, cequia maiore unde se rigat & de alia parte uinea de Salomon, iudeo & de occiden- 6/ te uinea Iohanne de Fremondin & de alia parte uinea don Dominico, filio Arnalde de Mora. /7 Sicut

10 affrontationes iste includunt, sic uendo uobis supra scripta uinea cum exio & regres- /8 sio earum, sine malo ingenio & sine ulla mala uoce. Est autem precio placabile, quod conueni- /9 mus inter me & uos XVIII morabetis aiares uel lopinos obtimos & de peso, quo-s pro eadem /10 uenditionem mihi dedistis & eos a uobis integre accepi

15 & in presencia de aliatores sum inde /11 manifesti, hanc prephatam uenditionem ad forum Cesaraugustam dono autem uobis fidiato-/12 res de saluetate, don Stephano, filio don Uincent de Eneco Sancio de Murbacana /13 et Duran Barbab de Morlans, ut istam uenditio­nem habeatis saluam, liberam & inge- /14 nuam ad uestram uolun-

20 tatem facere uendendi uel donandi, cuicumque uolueritis per cuncta /15 secula. Testes sunt uisores & auditores de hoc supra scripto: don Michael Almucher /16 et don Bonet dArtasona. Facta carta in

AFA - XVI-XVII 299

Page 86: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

mense iulio Era MªCCªVIª sub ma- /17 nu Adefonsi regis Aragonensi & comes Barchinonensi. Don Blasco Romeo, senior in Cesarau- /18

25 gusta. Episcopus Petrus in Cesaraugusta. Petro Medalla iusticia. Sancio Fortuniones çaualme- /19 dina. Petro Ortiç in Fontes & in Aranda. Galinde Semenç in Belgit & in Martin.

/20 Fontius scripsit & hoc signum (signo) fecit et alifala pacata.

116

1 1 6 8 , OCTUBRE

Pedro López vende a su hermano don Marhes todas sus heredades de María.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 31.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta auctoritate uel de uendicione, quam facio ego don Petro Lopeç, filio Lop Ortinons /2 de Ricla, placuit mihi libenti animo & spontanea uoluntate mee uendicionis, uendo ad uos don Marches meo /3 fratre tota quanta

5 hereditate, ego abeo in Maria herema & populata tota ab integra, quomodo laxauerunt illam mihi Lop /4 Fertunones meo pater per nomen illas casas de Eiça & de Musber, cum quantum ad istas casas pertinent & talem partem quem /5 mihi tanxit in illo palacio, qui fuit de meo patre & de mea matre & illa medietate de illa heredi-

10 tate de Açechux, quod partiui /6 cum uos don Marches meo fratre, hoc supra scripta hereditate uendo uobis ota ab integra casas & uineas & campos, he- /7 remo & populato cum suas aquas, & cum tales directos quem abebat ibi don Lop Hortinons meo patre cum suis exiijs & regre- /8 sijs per pretio placibile, quod conuenimus

15 inter me & uos per C & V morabetis lopis bonos & de peso & ego Petro /9 Lopeç teneo me per paccato de isto pretio supra scripto et dono uobis fidanças de saluetate de supra scripta hereditate /10 ad fuero de Çaragoça: Don Enneco Lopeç, meo fratre & Don Sanio de Stata, ut abeatis supra scripta hereditate saluam, /11 quietam, libe-

20 ram, francham & ingenuam ad tota uestra propia uoluntate facere per uendere uel per dare cuicumque uolueritis /12 uos & filij uestri & omnis generatio uestra, per cuncta secula & de hoc supra scriptmn sunt testimonias uisores & auditores: /13 Don Lop de Maria & don Petro cauaçequia.

25 /14 Facta carta in mense octubris, era. MªCCªVIª, regnante Ade-fonso in Aragon & in Barcelona & in Prouenca & in /15 Tortosa & & in Lerida siue in Caragoça. Blasco Romeo, senior in Çaragoça. Episcopus Petrus ibi. Petro Medagla iusticia. /16 Saniortinons, çal-medina; Artal in Alahon Jordan de Penna in Rota; don Xemeno in

30 Epila. & in Orreia; /17 Petro Ortiç in Maria & in Fontes; Galin Xemenç/ in Belgit. & Aliala paccata, 1/8 Stephanus scripsit & hoc signum (signo) fecit.

300 AFA - XVI-XVII

Page 87: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

117

1 1 6 8 , NOVIEMBRE

Gili de Bilas cambia con María, García y Maomath unos campos.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 32.

Hec est carta de camio, que fecerunt don Gilii de Bilas cum Maria & Garcia fiilios de Per Martin, cum Maomath filio talla codas suo xaric dedit /2 don Gili ad predicta Maria & Garcia & Maomath, illo ficharal, qui fuit de Albert, qui se tenet cum illo campo de

5 Sancti Saluatoris, qui /3 fuit de Iohannes Cecus & de alia parte tenet se cum illo campo de do Anaia de Zoara & dedit don Gili similiter uno alio ficharal in prueno, qui se tenet /4 cum. Hali Halaf cum suas oliveras extra illa oliuera maiore, qui stat in illo capo (sic) cum illo campello retondo, que ille non dedit & dederunt pre-

10 dicta Maria /5 & Garcia & Maomath a don Gili per istos IIos, ficha­rals in camio illo lur campo, qui est in prato, qui se tenet cum illo campo, qui fuit de Albert /6 ex alia parte tenet se cum illo campello de illa mezquita. Et dedit fidanzas de saluetate don Gili ad Maria & ad Garcia & Maomath /7 ad usum terre Arnald Gascon. Et dede-

15 runt similiter Maria & Garcia & Moamath fidanza de saluetate ad usum terre, ad don Gili de isto /8 camio Abdela filio de Abali. Et sunt testes uisores & auditores de hoc totum supra scriptum For-tunio, neto de Mango & Farag Abin Garcia.

/9 Factum est hoc in mense nouembris. Era MªCCªVIª. 20 /10 Ego Sancius capellanus hanc cartam scripsi & de manu mea

hoc signum (signo) fecit.

118

1 1 6 9 , MARZO

Julián y su mujer, Teresa, venden a García de Barbols una viña en Cascal.

Arm. 6, caja 2, leg. 2, n. 1.

In Dei nomine. Hec est carta de uendicione, quam facio ego Julian & uxor mea Taresa de una uinea, /2 quam habemus in Cascal ad uos don Garcia de Barbols, sacristan de Sancta Maria. Et habet afron- /3 taciones predicta uinea, de oriente campo de los perdicheros

AFA - XVI-XVII 301

Page 88: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

5 cheros, de meridie uia publica & illo brazal, /4 de occidente campo que fuit de Gillem Fort & de aquilone campo de Petro de Sancta Cruz, sic uendimus /5 uobis predicta uinea, quomodo istas afronta-ciones includunt per precio placabile, que fuit inter nos & uos /6 nominato XXXV morabetis aiars & lopis & de isto precio nichil

10 non remansit ad dare, tali /7 pacto uendimus Ubi, ut tu Garsias sacrista dones in unoquoque anno ad illa lampada, que ardet /8 ante altare de Sancta Maria, que laxauit don Falchet ad sua mulier C & XX libras de /9 oleo & I medellata de seuo per illuminare predicta lampada. Et sunt fidanzas de saluetat /10 ad foro de terra, de pre-

15 dicta uendita don Joan Gili, filio de don Falcheth & don Petro /11 de Sancta Cruz, filio de don Stephanus de Sancta Cruz. Et sunt testes uisores & auditores de /12 totum hoc supra scriptum, don Ramon Pere de Elson & don Pere de Zaragoza, filio de /13 don Ra­mon lo metrino.

20 /14 Facta carta in mense marcio. Era MªCCªVIIª. Alihala XVII solidos & medio.

119

1169, MARZO

Subero y su mujer, María, e hijos venden a don Gili de Bilas las cuatro partes de las oliveras de Algeciras.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 35.

In Dei nomine. Ego Subero & mea mulier Maria & ego Urracha filia de Raimunda & filiis & filiabus meis uendemus ad uos don Gilij de Bilas, illas quatuor partes /2 de illas oliueras de Algaçiras, que habemus cum Sancta Maria. Sic uendimus uos ab integro, ut

5 milla retinença non facimus per precio placabile, quod placuit inter nos & uos /3 per X solidos de dineros, de bona moneta iaccensis, de IIIIor dineros de plata & nichil non remansit ad dare de isto precio. Et est fidança de saluetate de predicta uendita, ad usum /4 terre: Don Sanio de Bara. Et sunt testes uisores & auditores de

10 totum hoc supra scriptum. Don Porchet filio de Galin Lopiç de Bailo & don Petro filio de Ramon Mir. /5 Aliala X denarios. /6 Ego Sancius de Baranguos hoc uidi & audiui & de manu mea hoc sig-num (signo) feci.

Facta carta in mense marcio. Era MªCCªVIIª.

302 AFA - XVI-XVII

Page 89: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

120

1170, JULIO ZARAGOZA

Alfonso II autoriza a Miguel Sanz la construcción del castro de Aguilar.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 38.

(Crismón.) In Dei nomine. Notum sit omnibus hominibus, quod ego Ildefonsus, Dei gratia rex / 2 Aragonensium, Comes Barchino-nensium & Marchio Prouincie. Placuit mihi libenti / 3 animo & spontanea uoluntate & propter multa seruicia, que tu Michael Sanz

5 / 4 mihi fecisti & cotidie facis. Laudo atque concedo tibi, quod facias castrum / 5 in termino de Alhobez, in loco ubi melius uideris uel tibi placuerit cum introitibus / 6 & exitibus suis, integriter cum aquis & paschuis & cum & filii tui & omnis generacio uel posteritas tua, habeatis / 7 & possideatis tum ad uestram propiam. hereditatem, per

10 facere inde totas uestras uoluntates. Tali scilicet modo, quod de p re -dicto castro / 8 tu uel successores tui, non faciatis guerram uel ma-lum mihi uel terre mee uel successoribus meis. Supra dictum uero / 9 donatiuum iterum laudo atque concedo tibi, u t habeatis & possi­deatis eum in perpetuum. Salua mea fidelitate & /1 0 de omni mea

15 posteritate per secula cuncta Amen. Supradictum uero castrum uolo & mando quod de huic in antea / 1 1 omni tempore, habeat nomen Aguilar.

/ 1 2 Signum Ildefonsi (signo) regis aragonensium, comitis Barchi-none & Marchionis Prouincie.

20 / 1 3 Facta carta mense iulij apud Cesaraugusta. Era MªCCªVIIIª. Regnante me rege Ildefonso /1 4 in Aragone & in Barchinona & in Prouincia. Episcopo Petro in Cesaraugusta. Episcopo Stefano in Oscha. Episcopo Guillelmo Petri in Ilerda. / 1 5 Comite Arnaldus Mironis Pallariensis in Ricla. Blasco Romeo in Cesaraugusta & maiori domini

25 regis, Ximino de Artuso- /1 6 la alferiz domini regis in Petraselez, Galindo Ximiniz in Belgit, Petro de Castellazolo in Calataiub, Petro Ortiz in Aranda, / 1 7 Ximino de Orrea in Epila, Artal in Alagon, Blasco Maza in Boria, Fortuniio Acenariz in Tarazona, Petro / 1 8 de Arazuri in Oscha & in Darocha, Arpa in Loarre, Loffarrench in Luna.

30 Bertran de Sancta Cruce in Lusia. / 1 9 Sancio Ennecons de Daroca in Uno castello, Deus aiuda in Sos, Galindo de Naia in Lauata, Pelegrin de Castellazolo in /2 0 Barbastro, Fortunio de Stada in Sta-rella.

/ 2 1 Ego Johannes scriba domini Regis, precepto suo hanc cartam 35 scripsi & propia manu mea, hoc signum, (signo) feci.

AFA - XVI-XVII 303

Page 90: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

121

1170, JULIO

Bernardo de Ejea y su mujer venden a Miguel Sanz y su mujer la cuarta parte del baño de Cinifega.

Arm. 1, caja 7, leg. 3.

In nomine Domini. Hec est carta auctoritate uendicionis, quam facimus ego don Bernard de Exeia & mea uxore dona Sançia. Placuit nobis bono corde & obtima / 2 uoluntate, uendimus ad nos don Michael Sanç & ad uestra uxore dona Tota illa quarta parte de illo balneo

5 de Cinifega, pernominatamente de illo balneo qui est / 3 ad illos th i -nidores, que fecerunt facere Andreo de illa Rossonia. Hoc supra scripto nostro quarton de isto balneo, uendimus u o b i s toto ab inte­gro cum tali tenencia quam / 4 nos ibi abemus intus & foras cum suis ingresijs & regresijs extra mala uoce & sine ullo interdicto,

10 per precio placibile, quod conuenimus inter nos & uos per / 5 LXXXXVª morabetis lopis, bonos, leales & de peso & ego Bernard de Exeia & mea uxore dona Sancia tenemus nos per pacatos de istos morabetis / 6 & nos Michael Sanç & uestra uxore dona Tota, ut abeatis supra scripto quarton de predicto balneo, saluum, quietum, liberum, fran-

15 chum & ingenuum ad u(estra) / 7 propia hereditate per uendere uel per dare, cuicumque uolueritis uos & filij uestri & omnis gene­racio uel posteritas uestra per cuncta secula. Et ego Ber- / 8 nard de Exeia & mea uxore donna Sancia donamus ad uos don Michael Sanç, & ad uestra uxore dona Tota fidanças de saluetate de supra

20 scripto / 9 quarton de predicto balneo ad fuer de Caragoca. Arnald Guirald de Montanana & Ponç Martin. & Sunt testimonias qui supra scripta uen- /1 0 dicione uiderunt & audierunt. Don Garcia Fertunons de Barboles & don Asta Noba & don Ferrando Uiello & don Seperain-deo & Ramon de / 1 1 illa iusticia & Johan de Garcia Miro & don

25 Rodlan, & Annaia de Arribols & Ferrer de Michael Sanç. / 1 2 Facta carta huius uendicionis in mense iulij sub era MªCCª-

VIIIª. Regnante domino nostro Ihesu X p i s t o & sub eius imperio rex Adefonso in Arahon / 1 3 & in Barcelona & in Prouincia siue in Çara­goça. Sub manu eius Blascho Romeo senio in Çaragoça. Episcopus

30 Petrus ibi. Senior Sanio Arçeç / 1 4 de Sancta Eulalia iusticia. Sanior-tinons de Cotanda çalmedina. Artal senior in Alahon. Don Xemeno senior in Epila & in Orreia / 1 5 Petro Ortic senior i n Maria & in Fontes. Galin Xemenç senior in Belgit.

Stephanus scripsit.

304 AFA - XVI-XVII

Page 91: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

122

1170, JULIO

Bernardo de Ejea y su mujer, Sancha, venden a Miguel Sanz y su mujer la cuarta parte del baño de Cinifega.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 39.

In nomine Domini. Hec est carta auctoritate uendicionis, quam facimus ego don Bernard de Exeia & mea uxore dona Sançia, placuit nobis bono corde & obtima / 2 uoluntate, uendimus ad u o s don Michael Sanç & ad uestra uxore dona Tota, illa quarta parte de illo

5 balneo de Çinifega, prenominatamente de illo balneo, qui est ad illos / 3 thinnidores, que fecerunt facere Andreo de illa Rossonia hoc supra scripto nostro quarton de isto balneo, uendimus uobis toto ab inte­gro cum tali tenencia, quam nos ibi / 4 abemus i n t u s & f o r a s cum suis ingresijs & regresijs extra mala uoce & sine ullo inter

10 dicto, per precio placibile, quod conuenimus inter nos & uos per LXXXXª V morabetis / 5 lopis bonos, leales & de peso & ego Bernard de Exeia & mea uxore dona Sancia tenemus nos per paccatos de istos morabetis & uos Michael Sanç & uestra uxore / 6 dona Tota, ut abeatis supra scripto quarton de predicto balneo saluum (quietum) *,

15 liberum, franchum & ingenuum, ad uestra propia hereditate per uen-dere uel per dare / 7 cuicumque uolueritis uos & filij uestri & omnis generacio uel posteritas uestra (per)* cuncta secula. & Ego Bernard de Exeia & mea uxore dona Sancia donamus ad uos don / 8 Michael Sanç & ad uestra, uxore dona Tota, fidanças de saluetate de supra

20 scripto quarton, de predicto balneo ad fuero de Çaragoça. Don Arnald Guirald de Montanana / 9 & Ponç Martin. & Sunt testimonias, qui supra scripta uendicione uiderunt & audierunt. Don Garcia Fertinons de Barboles & don Asta Noba & don Ferrando Uiello &./10 don Spera in Deo & Ramon de illa iusticia & Johan de Garcia Miro & don

25 Rodlan & Annaia de Arribols & Ferret de Michael Sanç. / 1 1 Facta carta huius uendicionis in mense iulij, sub era MªCCª-

VIIIª, regnante (domi)no nostro Ihesu Xpristo & sub eius imperio rex Adefonso in Arahon & in Barcelona & in Prouincia /1 2 siue in Çaragoça, ,sub manu eius Blascho Romeo, senior in Çaragoça. Epis-

30 copus Petrus ibi. Sanio Arçeç de Sancta Eulalia, iusticia. Sanior-tinons de Cotanda, çalmedina, Artal senior / 1 3 in Alahon, don Xemeno, senior in Epila & in Orreia. Petro Ortiç, senior in Maria (&)* in Fontes. Galin Xemenç, senior in Belgit.

Stephanus scripsit.

* Lo entre ( ), supuesto.

AFA - XVI-XVII 305

Page 92: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

123

1170, AGOSTO 22

Galin Xemenz dona y confirma a Miguel de Belchite unas heredades en dicha villa.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 41.

(Crismón.) In Dei nomine et eius gratia. Ego Galin Xemenç facio hanc cartam donacionis & confirmationis /2 uobis don Michael de Belgit. Placuit mihi libenti animo & spontanea uoluntate & cum obtimo corde /3 et propter seruicium, que mihi fecistis sic dono

5 uobis illa hereditate, qui fuit de donna Tota de Aira, qui est mea /4 germana tota quanta habet in Belgit Albal & Açaqui & illas uineas & illo atacçir III quartales & illas casas & illa /5 hereditate de nepza similiter, qui est de ipsa hereditate metipsa & illa uinea & cum suo attacçir XVI solidos & cum totum /6 suum directmn cum quo ad

10 ista hereditate & ad istas casas pertinet uel pertinere debet, heremo & populato totum ab integrum, dono /7 concedo uobis, que habeatis et possideatis per hereditatem & cum sine uoce mala nulla per uendere & impignare et /8 alienare & per facere inde ad uestram propiam uoluntatem uos & filijs & filiabus uestris & omni gene-

15 ratio uel pos- /9 teritas uestra per cuncta seculorum secula Amen. /10 Et sunt inde fidanças de saluetat ad usum terre Urso filius

de Galin Lopiç de Bailo: /11 Et sunt testes uisores & auditores Lop Xemenç & don Xemino, filio Petro Xemenç de Asso.

/12 Facta carta in mense Augusto, die Sancti Ypoliti. Era 20 MªCCªVIIIª. Regnante rex Ildefonsos in Aragon & in Bar- /13 chinona

siue in Prouença. Episcopus Petrus in Cesaraugusta. Episcopus Ste-phanus in Oska. Petrus de Araçur senior & in Oska in /14 Darocha. Blascho Romeo senior in Cesaragusta & maiordomino de domino rex, Jordan senior in Rota. Galin Xemenç senior in Belgit. /15 Sig-

25 num (signo) Galin Xemenç. /16 Ego Sancius cappellanus. Sub iussione domini mei Galin Xemenç hanc cartam scripsi & de manu mea hoc signum (sigilo) feci.

306 AFA - XVI-XVII

Page 93: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

124

1 1 7 0 , SEPTIEMBRE TARAZONA

Alfonso II dona unas heredades a Pedro Martínez.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 42.

In Xpristi nomine & eius diuina gratia. Ego Ildefonsus, Dei gratia Rez Aragonensis, co- /2 mes Barchinonensis & Marchio Prouincie dono tibi Petro Martiniz, totam illam heredita- /3 tem, ab integro que fuit de Auinzali de Ricla & dono ubi similiter totam /4 illam

5 hereditatem, ab integro que fuit de Aiza Almafaui, quam tenent Azmet /5 alij filii sui, supra scriptas autem hereditates totas, ab integro cum omnibus causis que /6 ad illas hereditates pertinent, dono & trado siue libero uobis Petro Martiniz /7 ut uos & filii uestri & tota generatio & posteritas uestra habeatis omni tempore

10 /8 ad uestram propiam hereditatem, per donare, per uendere & per inpignorare et /9 per facere totas uestras uoluntates, salua mea fide-litate & de tota mea poste- /10 ritate, per secula cuncta. Amen.

/ 1 1 Signum (signo) Ildefonsi Regis Aragonie, Comitis Barchinone & Marchionis /12 Prouincie.

15 /13 Facta carta in Tirassona. Mense Septembrii. Era millesima CCªVIIIª. Reg- /14 nante me Rege & denante in Aragone & in Barchi-nona & in Prouincia. Episcopo. /15 Petro in Cesaraugusta. Episcopo Stephano in Oscha. Comite Arnaldo Mironis /16 Palearensi seniore stando in Ricla, Blascho Romeu maior domo, senior in /17 Cesarau-

20 gusta. Petro de Arazuri senior in Oscha & in Darocha. Fortunio Azna- /18 riz, senior in Tarassona. Ximino de Artusela stando alfe-riz, domini Regis. /19 Petro Ortiz, senior in Aranda,

/20 Ego Bernardus de Caldas, scriba domini Regis scripsi hanc cartam & feci hoc /21 signum (signo).

125

1 1 7 0 , SEPTIEMBRE TARAZONA

Alfonso II dona unas heredades a Pedro Martínez.

Arm. 1, caja 7, leg. 3.

(Otra copia en Arch. Pilar. Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 42.) In Xpisti nomine & eius diuina gratia. Ego Ildelfonsus, Dei gratia

Rex Aragonensis, Comes Barchinonensis /2 Marchio Prouincie. Dono

AFA - XVI-XVII 307

Page 94: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

tibi Petro Martiniz totam illam hereditatem ab integro, que fuit de Auinzali de Ricla /3 & dono t ib i similiter totam illam hereditatem

5 ab integro, que fuit de Aiza Almafau, quam tenent Azmet & /4 Alij filij sui. Supra scriptas autem hereditates totas ab integro, cum omnibus causis, que ad illas hereditates /5 pertinent dono & trado siue libero uobis Petro Martiniz, ut uos & filiij uestri & tota gene-ratio & posteritas /6 uestra habeatis omni tempore ad uestram pro-

10 piam hereditatem per donare, per uendere & per inpignora- /7 re & per facere totas uestras uoluntates. Salua mea fidelitate & de tota mea posteritate per secula /8 cuncta Amen.

/9 Signum (signo) Ildefonsi Regis Aragonensis, Comitis Barchi-nonensis & Marchionis Prouincie. /10 Facta carta in Tirassona. Mense

15 Septembris, Era millesima CCªVIIIª Regnante me rege & denante /11 in Aragone & in Barchinona & in Prouincia. Episcopo Petro in Cesaraugusta. Episcopo Stephano in Oscha. Comite /12 Arnaldo Miro-nis Palearensi seniore, stando in Ricla. Blasco Romeu maiordomo, senior in Cesaraugusta. /13 Petro de Arazuri, senior in Oscha & in

20 Daroca. Fortunio Aznariz, senior in Tirassona. Ximino de Artu-/14 sella stando alferiç domini Regis. Petro Ortiz, senior in Aranda. /15 Égo Bernardus de Calidis, scriba domini Regis scripsi hanc car-tam. Feci hoc signum (signo).

126

1 1 7 0 , NOVIEMBRE

Elena, mujer que fue de don Falchet, vende a Pedro de Osia y su mujer una viña en Mezazal, termino de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 3.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de auctoritate uel de uenditione, quam facio donna Elena, mulier qui fuit de don Falchet, uendo ad /2 uos don Petro de Osia & ad uxor uestra dompna Estophania, una mea uinea quod habeo in termino de Çaragoça, pre-

5 nominato loco in Mez- /3 açale et habet affrontationes ista supra scripta uinea, de una parte, uia publica & de alia parte, campo de Sancta Maria & de alia parte, uinea /4 de donna Francha. Sicut istas affrontationes includunt uel diuidunt, sic uendo uobis ista supra scripta uinea tota ab integra, cum suis exi- /5 is & regressiis per

10 precium quod conuenimus inter me & uos per XXXV morabetinos, quos pro headem uenditione semper recepi hoc morabetinos /6 de manu & fui inde pacata & ego sedeo de manifesto et est conuenio, quod habeatis ista supra scripta uinea salua & libera & ingenua per /7 uendere uel per dare uel per propna uoluntate uestra facere,

15 uos & filii uestri & omni generatio uestra per secula cuncta, Aliala pacata.

/8 Et ego donna Elena dono uobis fidanças per saluare ista supra

308 AFA - XVI-XVII

Page 95: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

scripta uinea, ad foro de (terra) (in ras.) Çaragoça, don Pere de Pam-pilona & don Gual- /9 ter, ienero de Forz Palla. Et ego don Felip

20 & donna Paula & doraia Claria atorgamus ista supra scripta uendi-tione, quod facit nostra mater Elena. /10 Et sunt testes qui ibi fuerunt uisores & auditores de ista supra scripta uinea: don Gili /11 de Aierb & don Dominico filio de don Ciprian moçaraui. /12 Alle-fonsus Dei gratia, rex in Aragon & comes in Barchilona & marches

25 in Prouença, sub manu eius Blasco Romeo, senior in Çaragoça. Epis-copus /13 Petrus ibi. Sancio Arrcez, iusticia de la Cort, Johan de Auauio, çaualmedina. Facta carta in mense nouember. Sub era /14 MªCCªVIIIª. Petrus scripsit hoc (signo) fecit.

127

1170

Don Artal dona y confirma a Montaner y Montsin una heredad en Sobradel.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 44.

(Crismón.) In nomine Domini Nostri Ihesu Xristi. Ego don Artal facio scribere hanc cartam donationis & confir- /2 mationis uobis don Montaner & don Montsin. Placuit mihi libenti animo & spon-/3 tanea uoluntate & propter seruicium, quod unusquisque ex uobis

5 mihi fecistis. Dono & concedo /4 uobis in Sobradel illa hereditate, qui fuit de Zalema Aben Bibas tota ab integra, cum casas & terras & uineas & /5 ortos cultis atque incultis, hoc dono uobis ad here­ditate ut habeatis uos & filii uestri &. omnis generatio /6 uestra, per dare & per uendere & per uestra propiam uomntatem facere per

10 secula cuncta. Super hoc totum, dono uobis /7 firmes de saluetate super omnes nomines ad fuero de terra. Eximino Garcez de Arbos & Iordan de illo /8 Castellar. Sunt testes uisores & auditores de hac supra scripta re. Don Rotlan & don Galin de Sabada. /9 Ista carta facta in Era MªCCªVVVª in anno, quando don Petro de Arazure ante-

15 parot Darocha. /10 Ego don Artal hanc cartam laudo & confirmo & hoc signum

(signo) feci. /11 Ego Egidius de Aierb hanc cartam scripsi & de manu mea hoc signum (signo) feci.

AFA - XVI-XVII 309

Page 96: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

128

1172, ENERO 13

Galicia, hija de Martín Moliner, vende a don Bevián y su mujer una viña en Palazuelo.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 4.

In Dei nomine. Hec est carta de uendicione, quam facio ego Gallicia, filia de Martin Moliner, simul cum meo /2 (in ras.) per hanc scripturam uenditores sumus uobis don Beuian de illo postico & uxori uestre Floreta, una nostra uinea 3/ que est in Galleco, in

5 termino de Palazolo & abet afrontaciones, de una parte contra Pala-zolo est illo brazal /4 unde se rigat & de oriente apud illos pedes uinea de don Saluator, cognato de Sauarico & de tercia parte est uia /5 publica, que uadit ad illas almunias & de quarta parte est campo qui fuit de Alfarra & est de Garciarcez de Sangarren, /6 quo-

10 modo istas afrontaciones includunt, sic uendimus uobis supra scripta uinea cum sua intrata & exita & cmn bona uolun- /7 tate & ante facie de uicinos, ut habeatis & possideatis illa salua & libera & per facere inde tota uestra uoluntate, uo-s /8 & omnis generacio uestra per secula cuncta & in precio quod placuit inter nos & uos per LX

15 solidos denariorum moneta de IIIIor. dena- /9 rios. curribile & dedis-tis illos nobis semper in manu & fuimus pacatos de illos & damus uobis fidancias de saluetate de ista uendi- /10 ta, ad foro de Sara-coza; don Garcia Saliner & don Pere petauin, meo cognato.

/11 Testes sunt uisores & auditores; don Saluator cognato de Saua-20 rico & Petro, qui fuit de don Guirald de Ainet & Pere Guillem

Corretor. /12 Facta carta in mense ianuarii, die Sancti Ylarii sub Era MªCCªXª. Rex Ildefonsus princeps in Aragone, subtus illum don Blasco /13 Romeo senior in Saracoza. Episcopus Petrus ibi. Don Iohan d'Auaio zaualmedina. Alihala V solidos. Dominicus scriptor.

129

1 1 7 3 , ENERO

Domingo, hijo de Juan Díaz, vende a Juan Díaz, su hermano, la mitad de unas casas.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 6.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de uendicione, quam facio ego don Domingo, filius qui fui de Iohan Diaz, cui sit requies. Placuit mihi libenti animo & spontanea /2 uoluntate, quod uendo ad

310 AFA - XVI-XVII

Page 97: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

uos don Iohan Diaz meo frafri, illam medietatem de illas casas, 5 quas de uobis comparaui & habent affrontaciones de una parte casas

de / 3 Gualit de Epila & de alia parte casas que fuerunt de Ponz de Bigas, de tercia parte casas que fuerunt d'Abzeith Moçaraui & de IIIIa parte uia pu- / 4 blica et inter quantum iste affrontaciones includunut, sic uendo uobis medietatem de predictas casas totam ab

10 integram cum exiis & regresiis earum, / 5 in presenti uicinorum nos-trorum per precium, quod placuit inter me & uos per CCXXXªI soli­dos moneta iakesa de IIIIor, denarios curribile in Çaragoça / 6 & accepi eos semper in manu & sum inde paccatus & alihala paccata in conuenio, ut habeatis predictam medietatem. de illas casas saluam

15 liberam / 7 & ingenuam & quietam per uendere & impignare & uestram propriam uoluntatem facere, uos & omnis generacio & poste-ri tas uestra per secula cuncta.

/ 8 Et dono uobis fidanças de saluetate ad fuero de terra, don Lop meus frater & Petro IIIIor. calças. / 9 Testes sunt uisores &

20 auditores prescripte uendicionis: don Laiet, genero de Pere Brun et Domingo de Roman. /1 0 Facta carta in mense ianero, sub Era MªCCªXIª. Johannes Sancii hanc cartam scripsit & hoc signum (signo) fecit.

130

1173, MAYO

Doña Bernarda, hija de Oliver de Morláns, vende a Domingo de Bárboles y su mujer un majuelo en el término de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 9.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritate uendicionis, quam facio ego Doña Bernarda filia de Oliber de Morlans, placuit mihi bono corde & obtima / 2 uoluntate, uendo ad uos Don Dominico de Barbo­les & ad uestra uxore dona Eulalia, uno meo maliolo, quam ego abeo

5 infra terminis de Çaragoça, / 3 prenominatamente est isto maliolo in termino de Corbera & uendo uobis isto maliolo per pretio placibile quod conuenimus inter me & uos; per C XLª solidos & aliala / 4 paccata, moneta iachesa curribile in Çaragoça & ego dona Ber­narda teneo me per paccata de isto auere & sum inde de manifesto

10 omni tempore / 5 isto maliolo, quod ego uobis uendo, abet afronta-ciones; de una parte, maliolo de Galinno de Epila & de alias tres partes, includet illum / 6 maliolo de uos comparatores; sicut iste afrontaciones includunt per circuitum, sic uendo uobis Dominico de Barboles & ad uestra uxore Eulalia, supra / 7 scripto maliolo, toto

15 ab integro sine ullo retinimento cum exijs & ingresi js earum, solta-mente extra ulla uoce & sine ullo interdicto non / 8 in absconso sed in presencia bonorum hominum & ut abeatis & possideatis illum saluum & securum, franchum, liberum & ingenuum & quietum ad

AFA - XVI-XVII 311

Page 98: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

(uestram propiam)* /9 hereditate, per uendere & dare & per facere 20 de illum tota uestra uoluntate, sicut de uestra propia causa uos &

filij uestri & omnis generacio uestra per /10 cunta secula. & Ego dona Bernarda, filia Oliber de Morlans, dono ad uos Dominico de Barboles & ad uestra uxore Eulalia fidanças de saluetate /11 de supra scripto maliolo, quod uobis uendo ad fuero de Çaragoça. Don Guille-

25 mon Bochard & Johan Pedreç & sunt testimonias uisores & audito­res: Don /12 Pere de Capiella & don Pere de illa turre.

/13 Facta carta in mense madio era MªCCªXIª. Stephanus scripsit.

131

1173, AGOSTO

Doña Toda vende a Guiralt de Daroca y su hermano Esteban, juntamente con sus respectivas esposas, Andrea y Gracia, una heredad en el Arrabal, en término de Altabás.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 55.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de uendicione quam facio ego donna Tota mulier que fui de Michael Sanz, qui in pace quiescat, /2 Placuit mihi libenti animo & spontanea uoluntate quod uendo ad uos don Guiralt de Daroca & fratri uestro don Steuan &

5 uxoribus /3 uestris donna Andrea & donna Gracia unum campellum meum quem habeo in arraual in termino Daltabas. Et habet affron-taciones /4 ex una parte, braçal unde se rigat & de alia parte campo de Fertung Sanz de Barbaçola, de tercia parte illa /5 era de Michael de Noualla & de Galin Cama & de quarta parte campo de uobis com-

10 paratoribus et inter quantum iste affrontaciones /6 includunt sic uendo uobis predictum campum totum ab integrum cum exio & re-gressio eius sine omni malo ingenio in presencia /7 uicinorum meo-rum & uestrorum pro nominato auere per C XII solidos denariorum monete iakese, curribile in Çaragoça & sum inde bene /8 paccata &

15 alihala paccata & uos habeatis predictum campum totum ab integrum saluum, liberum & ingenuum & quietum per uen- /° dere & impig-nare & uestra propria uoluntatem facere uos filij uestri & omnis generacio uel posteritas uestra per secula cuncta /10 et dono uobis inde fidança de saluetate ad fuero de terra don Ramon de la iusti-

20 cia. Testes sunt uisores & auditores don /11 Michael de Calataiub & don Bernard dels Archs. Facta carta in mense augusto. Era MªCCªXIª. Johannes scripsit.

* Borrado lo entre ( ) .

312 AFA - XVI-XVII

Page 99: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

132

1 1 7 3 , DICIEMBRE

María, mujer que fue de Juan Romano, juntamente con sus hijos, vende a Eximino de Ricla una viña en Almozara.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 10.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta auctoritate uel de uendicione, quam facio ego Maria mulier, qui fuit Johanne Romano, cui requie sit, insimul mecum filijs Iohanne Romano / 2 prenomina-tamente, Petro & Dominico Iohanne & Iul iana; uobis domino Exi-

5 mino de Ricla emptori nostro, per hanc scripturam uenditioni nostre uenditores sumus uobis in Almoçara, Ia uinea, / 3 quod ibi habemus; & habet affrontationes de una parte, uinea de Bernard Corredor & de alia parte, alia nostra metipsa uinea & de tercia parte, uinea de Antolin, filio Iohanne /4 de Sibrana & de alia parte, uinea de

10 Raimundo Escutero. Sicut affrontationes iste includunt uel diuidunt, sic uendimus uobis ab integrum supra scripta uinea, cum exio & re - / 5 gressio earum sine malo ingenio & sine ulla mala uoce. Est autem precio placcabile, quod conuenimus inter nos & uos C & XV solidos publice monete iascense percurribiles de- / 6 narios, quos pro

15 eadem uenditionem nobis dedistis & eos a uobis integre accepimus & in presentia de aliatores manifesti sumus. Hanc prephatam uendi-tionem ad forum Cesaraugusta damus / 7 autem uobis fidiatores de saluetate. Don Laiet, genero de Pere Brun & Garcia Peçon de colla-tione Sancti Philipp, ut istam predictam uenditonem habeatis sal-

20 uam, liberam & inge- / 8 nuam ad uestram propiam hereditatem & per facere inde uestra uoluntate, quicquid uobis placuerit, per cuncta secula Amen. Et sunt testes uisores & auditores de predicta uendi-tione. Don / 9 Blasco de Sancti Philippi & don Garcia, filio de don Michaeli Castellano.

25 / 1 0 Facta carta in mense December. Era MªCCªXIª. Sub manu Ilde-fonsi regis Aragonensi & Comes Barchinonensi. Don Blasco Romeo, senior in Cesaraugnsta. Episcopus Petrus in / 1 1 Cesaraugusta. Rai­mundo Pere çaualmedina. Don Artal in Alagon. Petro Ortiç in Fontes & in Aranda Galinde Semenç in Belgit & in Martin.

30 / 1 2 Pontio scripsit & hec signum (signo) fecit. Et alifala VIIII solidos, VII denarios.

AFA - XVI-XVII 313

Page 100: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

133

1174, MAYO

Doña Jordana de Alagón empeña a doña Charitas, su hija, su herencia de Pina.

Arm. 9. caja 1, leg. 6, n. 14.

In Dei nomine. Hec est carta pignorationis, quam fatio ego donna / 2 Jordana dAlagon ad uos donna Charitas, mea filia. Impigno uobis / 3 illa mea hereditate de Pina, que tetigit mihi de mea mater casas / 4 & uineas & terras eremas & populalas, tota ab integra cum

5 exiis & / 5 regresiis suis, inpigno uobis per CC morabetinos aiares & lopi- /° nos bonos & de peso de dare & de pender & tenuit se paccata / 7 donna Jordana de istos morabetinos, Et sunt fidanças de salue- / 8 tate ad fuero de terra, de isto pignus supra scripto: don Galinno & / 9 don Martin. Et sunt testes uisores & auditores

10 de isto pignus /1 0 supra scripto: don Michael de Cotanda & don Ber-nard dAsin. f11 Et impigno uobis ista hereditate in tali conuenien-cia, /1 2 que si plantatis uinea habeatis illa ad medietate & si fece-/ 1 3 ritis mession in illas chasas, computat super illas ad fuero de terra. _/14 Era MªCCªXIIª facta carta mense Madij. Ego Rodricus,

15 / 1 5 filio Ramon de Gradus hanc cartam scripsit & hoc (signo) fecit.

134 1174, JULIO 31

Donativo de sus bienes por esponsalicio, que hace Guillermo a su futura esposa, Sobrina.

Arm. 1, caja 7, leg. 3.

Pateat cunctis scire uolentibus, qualiter ego Guiellmus dono atque mito in nomine sponsalicii tibi Sourina, quem spero habere per coniugem (illum) meum honorem quem ha- / 2 beo & habere debeo, qui mihi aduenit per paterna & materna hereditatem & per meum

5 aceptum & compras & rabacadas, sicut habeo, sic dono tibi inte-griter & in super dono tibi / 3 omnem meum hauere totum integriter, sicut habeo uel habere debeo, ita dono tibi in nomine sponsalicii, sub tali uidelicet conuentu, ut habeas teneasque possideas omnibus / 4 diebus uite tue potencialiter cum uiro & sine uiro post hobitum

10 uero tui, remaneant hec predicta infantibus nostris, si Deus dederit

314 AFA - X V I - X V I I

Page 101: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

nobis, si uero infantes defuerint, propinquioribus meis /5 reuertatur. /6 Sunt hec omnia in comitatu Gerundae & in parroechia Sancti

Gabrielis Grions. Si quis hoc uiolauerit in duplo componat & post hoc sit firmum per omnique tempus.

15 Actum est /7 hoc II kalendaes Augusti anno XXXVIIo, regnante Ledouico rege iunioris. Signum (signo) Guielmi, qui hoc esponsali-cium facio & firmo & testes rogo. /8 Signum (signo) Uidal fili mei. Signum (signo) Raimundi de Sancti Johanni. Signum (signo) Morini Signum (signo) Petri de Uila.

20 /9 Arnallus presbiter, qui hoc scripsit, die & anno prefixo.

135

1 1 7 4 , NOVIEMBRE 27

Memoria del juicio entablado entre Domingo de Barbols y su hija Calbeta.

Arm. 9, caja 1, leg. 4, n. 13.

Memoria de illo judieio, quod leuauit don Domingo de Barbols con sua filia /2 Calbeta & dixit suo bocero de don Domingo Petro Ponton, ad suo boçero de Calbeta /3 Sanc Destada, quem demandaç; respondit suo boçero de Cabeta Sanç Destada; /4 illa bona de mea

5 mater & dedit fide de reta Calbeta ad don Dominigo per forum /5 terre, de qual demando, illa demandariat ad illi Johan Moxo & dixit suo boçero de don /6 Dominigo, Petro P o n t o n ad suo boçero de Calbeta Sanç Destada; quem demandaç; illa bona de mea ma-/7 ter; unas cassas, qui sunt in barrio Sancte Marie Majoris circha

10 illas cassas, qui fuerunt /8 de Calbet de Lalcantara & un figaral, quod est in araual ad illa tor Dauin Dauax /9 & una uinea, qui es in Alpennes & de mobile entre pan & bino & dineros & morabeti-nadas & in /10 otro autem mobile VII centas morabetinadas & res­pondit suo boçero de don Domini- /11 go Petro Ponton; nom buella

15 Deus que al dia que so madre de Cabeta moriet, que tanto me /12 romanis & judicaui don Ramon Per çalmedina, que lo prouasset con duas testimonias, /13 qued ad tanto le romaniet el dia que moriet sua mater & quod dedisset hei sua /14 part & si non quod jurasset hei que non & en isto exietse consillar Calbeta /15 con suos amiccos

20 & de isto demando, quod est supra scripto lexauerit illos V centos /16 morabetinadas & illa uinea dal Penes & dixit suo boçero de don Dominigo Petro Pon- /17 ton firmat nos, isto quod lexatis & dent fidança de retra Cabeta ad don Domini- /18 go per forum terre, quod numquam magis non sedeat demandato Sançet carnicero; tor- /19 na-

25 ront ad illo judicio & dixit suo boçero de don Dominigo que deman­daç, respondit suo /20 boçero de Calbeta, illas cassas & illo figaral & dauer mobile CCtas. morabetinadas, /21 que bos romaniet, quando mea mater moriebat & respondit suo boçero de don Dominigo; /22 nom buella Deus & judicauit çalmedina quod ille prouasset con

AFA - XVI-XVII 315

Page 102: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

30 duas testimonias & que /23 len dedisset sua part & si non quod jurasset don Dominigo que non & ques partis del /24 & dixit suo boçero de Calbeta, qel dasset fide de sua jura & dedit illi fidança de sua /25 jura & de isto judicio quod est supra scripto. Sunt testes qui hibi f u e r u n t & audierunt don Per /26 de la Tor & don

35 Freschet & f u i t facta ista carta, illo deredrero merchols de /27 nouember.

/28 Era MªCCª XII.

136

1 1 7 5 , FBBRERO

Elvira, hija de don Elías, vende a Pere Ros su parte de una viña en Mamblas.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 15.

In Dei nomine & eius gratia. Hec carta uendicione atque aucto-ritate, quam ego donna Albira filia de don /2 Elias de las Fontes facio uobis don Pere Ross. Placuit mihi de bona uoluntate & bono corde, quod uendo uobis illa mea /3 parte de illa uinea, que partimus

5 per medio & est illa uinea per nomine in Mamblas & talem partem, qualem debet mihi tangere /4 de illa uinea & per precium placibile, que conuenimus inter me & uos per nomine L solidos monete curri-bile. Et sum pacca- /5 to & sto de manifesto. Et habet affrontationes ista uinea; ex una parte, uinea de don Per Ross, ex alia parte,

10 /6 uinea qui fuit de Elias Moliner; ex tercia parte, uinea de Johan Ross; de quarta parte, uia publica. Sicut istas af- /7 frontationes includunt uel diuidunt, sic uendo uobis supra scripta uinea de bona uoluntate & bono corde, ut ha- /8 beatis & possideatis salua & inge­nua ad uestram uoluntatem facere per secula cuncta amen.

15 /9 Et do uobis fidanza de saluetate ad forum Cesarauguste, per saluare supra scripta uendicione: don Bernard de Lui.

/10 Aliara paccata. /1 1 Testimonias de hoc supra scripto: don Guillem de Sagaron & don Per de Alchamiç.

/12 Facta carta in mense februario, in Era MªCCªXIIIª. Dominicus 20 hanc cartam scripsit.

316 AFA - XVI-XVII

Page 103: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

137

1175, MARZO Blasco Romeo dona, a Martín Orella una heredad en el término de

Almamblas.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 16.

In Dei nomine Ç eius gratia. Hec est carta de auctoritate & de donatiuo, quam facio ego don Blascho Romeo. Dono tibi /2 Martin Orella de bono corde & de bona uoluntate in termino de Almamblas, VIII kafices de terra seminatura de ordeo & est /3 ista terra,, ubi

5 uocant Billa Magor & habet affrontationes ista terra, de una parte illa cequia & de alia parte terra de illo /4 rege. Sicut istas affron-tationes includunt uel diuidunt, sic dono uobis ista supra scripta terra, tota ab integra per dare & /5 per uendere & per inpignare & per propia uoluntate uestra facere, uos atque filij uestri & omni

10 generatio uestra, per secula cuncta /6 ad uestra propia hereditate. /7 Et sunt testes, qui ibi fuerunt uisores & auditores de isto supra

scripto donatiuo: Ramon de Laguarres & don Pardo /8 et ego don Blascho Romeo dono & affirmo isto supra scripto donatiuo & de manu mea hoc (signo) fecit.

15 /9 Allefonsus Dei gratia. Rex in Aragon & comes in Barchilona & Marches in Prouença. Sub manu eius Blascho /10 Romeo senior in Çaragoça. Episcopus Petrus ibi. Ramon Pere zaualmedina. Facta carta & donatiuo in mense marcio. /11 Era MªCCªXIIIª. Petrus scripsit & hoc (signo) fecit.

138

1175, MAYO

Egidio de Bilas, canónigo de Santa María, vende a Guillermo de Narbona y su hermana unas casas en Zaragoza, barrio de Santa María Mag­dalena.

Arm. 1, caja 7, leg. 3, n. 1.

In Dei nomine. Ego Egidius de Bilas, canonicus Sancte Marie uendo uobis Guilelmo de Narbona & sorori uestre Raimunde /2 illas meas casas, quas habeo in Cesaraugusta in barrio Sancte Marie Magdalene. Et habent affrontationes ex parte orientis, casas /3 de

5 Lop Nauarro, et ex parte meridie casas de Madaxolas, de tercia parte AFA - XVI-XVII 317

Page 104: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

illa carrera maiore, que uadit ad portam Ualentie, / 4 de quarta parte carrera, que uadit ad illa iudaria. Sicut istas affrontationes inclu-dunt, sic uendo u o b i s Guillelmo de / 5 Narbona & uestre sorori Rai-munde predictas casas cum exiis & regressiis earum & cum omnibus

10 suis pertinenciis per precium, quod placuit / 6 inter me & uos per C morabetinis aiares & lupinis bonos & de peso, quos semper dedistis mihi de manu uestra & de precio isto nichil / 7 remansit ad dare et ego Egidius dono ad uos fidanças de saluetate, per supra dictas casas ad foro de Çaragoza. Petrus de Zara- / 8 goza & Ramon de

15 Montannana. / 9 Huius rei testes sunt uisores & auditores Lop Na-uarro & Stephanus de Daroca. Alifala paccata. / 1 0 Facta carta in mense madij sub era MCCXIIIª. Nicholaus scripsit.

139

1 1 7 5 , SEPTIEMBRE

Martín Marroqui y su mujer venden a don Didaco su parte de una viña en el Arrabal.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 56.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritate uel de uenditione, quam fatio ego don Martin Marroqui & uxor mea / 2 Portolesa. Placuit nobis libenti animo & spontanea uoluntate & obtimo corde & uen-dimus ad uos don Didaco, illa / 3 nostra parte della uinea dArraual

5 & abet afrontationes de una part, uinea de uos comprador & de alia part, uinea / 4 de Sanc de Mont Clar & de tercia part, braçal unde se rigat & de quarta part, uinea de Sancta Maria. Sicut iste afronta-cio- / 5 nes includunt uel diuidunt, sic uendimus uobis supra scripta rostra, parte della uinea, tota ab integra cum exio & ingressio eius

10 sine 6 / mala uoce & sine ullo malo interdicto, non in absconso sed in presentia bonorum hominum & in pretio placibile, quod conue-nimus /7 inter nos & uos IIIIor morabetis lopis bonos & de peso & ego & don Martin Marroqui & uxor mea Portolesa tenemus nos per pacca- / 8 tos de predictos morabetis & sumus inde de manifesti, omni

15 tempore et uos don Didaco, ut abeatis supra scripta nostra parte della / 9 uinea salua, quitia, libera, franca atque ingenua uos & filij uestri per facere de inde tota uestra propia uoluntate, per cumcta secula.

/1 0 & Ego don Martin Marroqui & uxor mea Portolesa damus ad 20 uos don Didaco, fidança de saluetate de supra scripta uendi- / 1 1 c i o n e

ad fuer de Çaragoça: Gili filio dApnal de Mora. Sunt testes uisores & auditores: don Bonet de Barbastro / 1 2 & don Rodrigo. Facta carta in mense septembris. Era MªCCªXIIIª.

318 AFA - X V I - X V I I

Page 105: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

140

1 1 7 5 , DICIEMBRE

El abad de Veruela y los monjes de dicho monasterio venden a Pedro Mozo una huerta en Magallón.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 19.

In Dei nomine. Ego Raimundo abbate de Berola et fratribus eius monacis, uendi- /2 mus uno nostro ortale in Magalon, qui fuit de Sancia Çolloa et de filios de Petro Bicent, uobis /3 Petro Moço et uxor uestra Tota, per precium placibilem per XXVII morabetinos

5 lopis bonos de peso, /4 dato precio, data alifala et abet afronta-ciones de oriente illo braçale et hoccidente alio /5 braçale et de cerço, peças de don Gaçco et de los Monges et de meridie laoça, asi quo-modo /6 istas frontaciones includunt, sic comparauit Petro Moço isto ortale, toto ab integro cum ui- /7 neas et cum arbores cum intra­

to tibus et exetibus et est fidea de saluetate a foro de terra, de ista /8 compara: Sancio Galinç. Testes qui uiderunt et audierunt. Sanç Barbaroio et Garcia Fileraz.

/9 Facta carta in mense decembris. Era MªCCªXIIIª. Johannes Abugalib scripsit.

141

1 1 7 5 , DICIEMBRE

Pedro, hijo de Juan de Zuera, vende a Pere Maestre y sus hijos un campo en Mezadal.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. .20.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritatem uenditionis, quam fatio ego Petro filio de Iohan de Çohera. Placuit mihi bono corde & obtima /2 uoluntate & uendo meo campo, quam abeo in termino de Maçadal ad uos don Pere Maestre & ad uestro filio don Dominico &

5 /3 ad sua uxore Maria per pretio placibile, quod conuenimus inter me & uos per LX solidos denariorum, moneta iachesa curribile in /4 Çaragoça & ego Petro filio de Iohan de Çohera teneo me per paccatum de isto auere & sura de manifesto omni tempore isto campo, quod uobis /5 uendo habet afrontationes; de una parte,

AFA - XVI-XVII 319

Page 106: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

10 cequia de Arrabal & de alia parte, campo de Tota de Iohannes & de tercia parte, braçale /6 & de quarta parte campo de uos compra-tores. Sicut iste afrontationes includunt per circuitum, sic uendo uobis supra dicto campo toto ab /7 integro, sine ullo retinimento cum suis exiis & regresiis soltamente extra ulla mala uoce & sine

15 ullo interdicto non in /8 absconso, sed in presencia bonorum homi-num & ut abeatis & possideatis isto campo saluo & securo, franco, libero & ingenuo & quieto /9 ad uestra propia hereditate per uen-dere & dare & per facere de illum tota uestra uoluntate, sicut de uestra propia causa uos & filij uestri & omnis /10 generatio uestra

20 per cuncta secula & aliala paccata V solidos & ego Petro filio de Iohan de Çohera dono ad uos don Pere Maestre & /11 ad uestro filio Dominico & ad sua uxore Maria, fidanças de saluetate de isto campo, quod uobis uendo ad fuero de Çaragoça, don /12 Iohan de Çohera & Dominico filio de Iohan de Çohera. & Sunt testimonias uisores &

25 auditores don Blascho de Sant Felip & /13 don Garcia filio de Enneco Xemenons.

/14 Facta carta in mense December, era MªCCªXIIIª. Stephanus scripsit.

142

1 1 7 5 , DICIEMBRE 2 8

Arnald, su mujer e hijos venden una viña en el término de Mamblas a Guillem Bernard y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 21.

In nomine Domini. Hec es carta auctoritate uel de uendicione, quem facio ego Arnald fratre /2 de Bernard tendero & mea mulier Gasen & filij nostri, uenit nobis in uoluntate, que uendimus /3 una nostra, uinna, quem habemus in termino de Mamblas ad uos Gillem

5 Bernard de Barrio Novo /4 et ad uxor uestra Fromenta. Que habet affrontatione de una parte, uinna de Iohan del Muro /5 de alias IIIes partes, braçales unde se regat. Sicut iste predicte affrontationes includunt, /6 per totas partes, ita uendimus uobis iam dicta uinna tota ab integra, cum exio & ingres- /7 sio eius extra ullo reteni-

10- mento, quod non facimus ibi et uendimus eam de bono animo & op-/8 timo corde & sine ulla mala uoce, que fuit precio, quod conue-nimus & placuit nobis /9 & uobis C solidos moneta iaquesa, curri-bile in Saragoça, quod nos uenditores tene- /10 mus nos in bene per paccatos, de uobis de predicto auere & stamus inde de manifestum

15 omni tem- /11 pore, et ego Arnald & mea mulier Gasen damus fidanças de saluetate ad uos Gillem /12 Bernard & ad uxor uestra, propter iam dicta uendicione, quod abeatis salua per foro de /13 Terra don Bernard tendero & don Sango de Exeia ienero de Forton de la Fuelleta, /14 et ita habeatis iam dicta uinna, salua & secura, libera,

320 AFA - XVI-XVII

Page 107: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

20 ingenua hac quieta per uen- / 1 5 dere & per dare uel per impignare, atque per tota propia uestra uoluntate facere uos & omnis /1 6 gene-racio uel posteritas uestra per secula cuncta. Sunt testimonias de hoc supra scriptum, / 1 7 & auditores don Peret de Sancta Xristina et Arnald de Aien. / 1 8 Facta carta in mense december, die Sanctorum

25 Innocentum, era MªCCªXIIIª /1 9 Alihala paccata Martinus scripsit.

143

1176, JULIO

Don Pedro Ortiz y doña Elfa donan a don Pedro Ximénez la mitad de Isat y cuanto allí poseen.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 23.

In Dei nonine . Cognitum sit omnibus hominibus, quod ego don Petro Hortiz & uxor mea donna Elfa facimus hanc cartam do-/ 2 nationis & confirmationis uobis don Petro Xemenez. Placuit n o b i s libenti animo & spontane uoluntate & propter seruicium, / 3 quod

5 nobis fecistis. Donamus adque concedimus uobis don Petro Xemenz illa medietate de Isat & totum quoci ibi abeatis uel abere de- / 4 bemus heremum & populatum, totum ex integro in omnibus suis terminis, sine ullo rretentu terris, aquis, siluijs, garricis, petrijs / 3 adque arbo-ribus cum exijs & regressijs suis & cum omni iure suo. Donamus

10 laudamus & concedimus uobis don Pe- / 6 tro Xemenz, ut abeatis & possideatis uos & filij uestri & omnis posteritas uestra, per secula cumpta & omnis generatio uestra sine uinculo nulij / 7 hominis uel femine & sine ullo retente. Et ego don Petro Xemenz trao illa media-tate de Isat de pignora, per LªXXXX mo- / s rabetins. Et donationis

15 huius, sunt fidanzas de saluetat per saluare isto supra scripto dona-tiuo, per foro de terra. Don Calbet de Quinto & don / 9 Sancio de Uinzent. Huius rej testes sunt uisores & auditores. Don Johan Bassallo & don Petro de Uilella. .

/ 1 0 Facta carta in mense iulio de redrero de ipso mensse. 20 /11 Era MªCCªXIIIIª. Ego Francho han cartam scripsi & hoc sig-

num feci (signo). Signum de Petro Hortiz (signo). Signum / 1 2 de dona Elfa (signo).

AFA - XVI-XVII 321

Page 108: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

144

1 1 7 6 , SEPTIEMBRE 8

Raimundo de Buen Castello y su mujer, Saurina, conceden a Guillermo de Ylice y su mujer, Saurina, su dote de bodas.

Arm. 9, caja 1, leg. 5, n. 45.

Sit notum cunctis. Quam ego Raimundus de Buen Castello & uxor mea Saurina, una cum omnibus nostris infant ibus donamus & laudamus & concedimus /2 t i b i Guillelmo de Ylice uxorique tue Saurine ac infantibus uestris omnique uestre posteritati, omne illud

5 sponsalicium ab integro, sicut melius tibi /3 dicto Guillermo dona-uit tuam dictam uxorem in diem nuptiarum, sicut melius iam tene-tis possidetis infra parrohecia Sancti Petri de Marturello, /4 in locis uocatis ad Calltricas & ad lacunam & prelibatum sponsalicium sit sciendum unam uineam contra ubi est plantatam cum omnibus arbo­

lo ribus, /5 qui ibi sunt omnium generum & unam fexiam terre, qui affrontat ab oriente & de meridie in nostro honore & de occidente in riuo Arenarum & de circio in terra Ballui- /6 na. Quantum istas dictas IIIIor. affrontationes includunt predictam fexiam terre & sicut superius resonat cum predicta uinea & arbores sic donamus /7 &

15 laudamus uobis prelibatis ut habeatis & teneatis & possideatis & exple-tetis cum exitibus omnibus & regressibus suis ad nostrura nostrorumque seruicium, /8 saluas IIas tascas de uinea & de fexia una tasca & VIII de per pernam annuatim kafices tritici. Et propter hoc accepimus a uobis VI solidos d(ineros). Si quis contra /9 hoc ad irrunpendum uene-

20 rit, non ualeat, sed in duplo uobis componat. Actum est hoc VI idus Septembris anno XXXVIIII, regni Ludouici, regis iunioris. /10 Signum (signo) Raimundi. Signum (signo) Saurini uxoris eius. Signum (signo). Pontij. Signum (signo) Geraldi. Signum (signo) Petri filiorum eorum qui hoc laudamus & libenter /11 firmamus. Signum (signo) Arnalli de

25 Marturello. Signum (sigilo) Petri de Ruira. Signum (signo) Marturelli. /1 2 (signo) Guillelmus presbiter qui hoc rogatus scripsit die & anno quo supra.

322 AFA - XVI-XVII

Page 109: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

145

1 1 7 6 , NOVIEMBRE

Carta de partición de una heredad en Almozara, que hacen don Pedro de Zaragoza y su mujer a favor de Sanz de Barbastro y su esposa.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 24.

In Dei nomine. Hec est carta de particione, quam fatio ego Don Petro de Çaragoça & uxori mee dona Martha, cum /2 uos don Sanç de Barbastro & cum uxori uestre dona Columba, de una nostra terra quod dedimus uobis ad plantare ad /3 medietate in Almuçara & uos

5 abetis illam ad uineatam & factam uineam & partimus illam inter nos & uos per medie- /4 tatem & tanxit ad uos Sanç de Barbastro & uxori uestre Columba illa medietate; a parte occidente & abet afronta-/5 cio-nes ista uestra parte; de una parte, uinea de Petro Sancta Cruce & campo de Gallician & de alia parte, braçalo /6 & de alia parte, uinea

10 de me Petro de Çaragoça & de mea uxore, qui se partiui cum ista uestra. Sicut ista afrontacio- /7 nes includunt per circuitum sic abeatis uos Sanç de Barbastro & uxori uestre Columba supra dicta uinea, tota ab /8 integra, sine ullo retinimento cum suis exijs & regresijs salua & secura, francha, libera & ingenua & quieta ad uestra /9 pro-

15 pia hereditate per uendere & dare & per facere (inde) tota uestra uo-luntate, sicut de uestra propia causa uos & filij /10 uestri & omnis generatio uestra per cuncta secula & ego don Petro de Çaragoça & uxori mee dona Marta donamus, /11 ad uos don Sanç de Barbastro & uxori uestre dona Columba, fidanças de saluetate de ista parte,

20 quod uobis tanxit /12 de ista uinea ad fuero de Çaragoça: don Petro de Sancta Cruce & Michael neto de Arroman. & Sunt testimonias /1 3 uisores & auditores. Dominico Amplas manus & Guillem de Lerida.

/14 Facta carta in mense nouembris. Era MªCCªXIIIIª. Stephanus scripsit.

146

1177, ENERO 2 ZARAGOZA

Venta de una casa de Ramón Gassen y esposa a favor de Eiz de Sancta María.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 28.

In nomine Domini. Hec est carta auctoritate uendicionis, quam facio ego Ramon Gassia et /2 mea mulier Gasen & filijs hac filiabus nostris. Ueni nobis in uoluntate que uendimus /3 una nostra casa,

AFA - XVI-XVII 323

Page 110: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

quod habemus infra ciuitas de Saragoça, in collacione Sancte Marie 5 Maioris /4 in barrio nouo; ad uos don Eiz de Sancta Maria, que habet

affrontaciones de una parte uia publica; /5 de alia parte, casas qui fuerunt de Arsi Aner de Peçanbila; de alias duas partes, casas de Garcia /6 Merino. Sicut iste predicte affrontaciones includunt per totas partes, ita uendimuis uobis /7 iam dicta casa tota ab integra, cum exio

10 & ingressio eius a ssummo celo usque deorsum de bono /8 animo & opti­mo corde & sine mala uoce. Que fuit precio, quod conuenimus & pla-cuit nobis /9 & uobis LXXX solidos, moneta iaquesa curribile in Sara­goça cum alihala paccata, quod uos /10 uenditores tenemus nos inde bene per paccatos de uobis de predicto auere & stamus inde de mani-

15 festum /11 omni tempore et ego Ramon Gassia & uxor mea Gassen & filijs nostris damus fidanças de salue- /12 tate. Ad uos don Eiz de Sancta Maria propter iam dicta uendicione, quod habeatis salua ad /13 foro de terra don Peret de Sancta Xristina & Bernard suo fratre.

/14 Et ita habeatis iam dicta casa salua & secura, libera, ingenua 20 hac quieta per uendere & per dare /15 uel per inpignare atque per

tota propia u e s t r a uoluntate facere uos & posteritas uestra per secula cuncta. Amen. /16 Sunt testimonias de hoc supra scriptum uiso-res & auditores: don Roger & don Bertran de /17 Barrio Nouo. Facta carta in mense ianero die octabas Sancti Stephani. Era MªCCªXVª.

147

1177, FEBRERO

Partición de los bienes que hace doña Lucha con sus hijos, Sancha, Lope, Ramín, Inés, Guiralda, Pedro, Estefanía y Jimeno.

Arm. 9, caja 1, leg.6, n. 22. (Carta partida. Copia fines de siglo.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de particione, quam facio ego dompna Lucha mulier de Guirald., escriuano cum meos filios & cum /2 meas filias, per nomine; cum Sancia & cum Lop & cum Ramon & Agnes & Guiralda & Petro & Altabella & Stephania & X e m e n .

5 Placuit /3 nobis unusquisque de bono corde & obtima uoluntate, quod sic facimus particione totos in simul, de toto illo mouente de parte de /4 nostro patre, usque ad illam cinerem & set diuisimus toto illo mouente per medietatem & tanxit ad me dompna Lucha illa me-/5 dietate, de toto illo mouente & ad nos filios qui sumus, illa alia

10 medietate. Et ego dompna Lucha sum paccata, de to- /6 to illo mouente de illa medietate & sum inde de manifesto omni tempore. Et nos filios, qui sumus totos in simul, tenemus nos /7 bene per paccatos de supra scripta particione, per nomine de illa alia medietate de illo mouente, de parte de nostro patre & su- /8 mus inde de manifesto

15 omni terapore. Et ego dompna Lucha dono ad uos meos filios totos in simul, fidanca quod sedea in ista su- /9 pra scripta particione, per

324 AFA - XVI-XVII

Page 111: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

secula cuncta; don Martin Crespo. Et nos filios qui sumus totos in simul; per nomine Sancia & Lop /10 Ramon. & Agnes & Guiralda & Petro & Altabella & Stephania & Xemeno damus ad uos dompna Lucha

20 nostra ma- /1 1 tre, fidança quod sedeamus in ista supra scripta parti-cione & quod non demandemus uobis partem de ilio mouente, de parte de nostro /12 patre don Petro de Uillanua. Et sunt testes de hoc supra scripto, qui uiderunt & audierunt ex utraque parte: don Pardo & don /13 Johan Mocho. Facta carta in mense febrero era MªCCªXVª.

Petrus de Bara scripsit.

148

1 1 7 7 , ABRIL

Juan, hijo de Duanna, y su mujer, Cecilia, venden a Juan de Epila dos campos en Epila.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 26.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritate uenditionis, quam fatio ego Johan filio de Duanna & uxori mee Cecilia /2 uendimus ad uos don Johan de Epila duos nostros campos, quam. abemus in termino de Epila per pretio, quod placuit nobis /3 & uobis per XL solidos

5 denariorum, moneta curribile in Çaragoça & aliala paccata & per uno capo de Fusta- /4 nio & ego Iohan & mea uxore Cecilia tene-mus nos per paccatos de isto auere & de illo capo de Fustanio /5 & sumus de manifesto omni tempore, illo uno campo abet afron-tationes de una parte, campo de Iohan Axufef /6 & de alia parte,

10 campo de Martin Abxaera de tercia parte, braçal, illo alio campo abet affrontationes de /7 una parte, campo de Andreo & de alia parte braçal, unde se rigat & de tercia braçal, sicut iste /8 afrontationes includunt per circuitum, sic uendimus ad uos Johan dEpila supra dictos duos campos totos ab /9 integros, cum exijs & regresijs earum

15 soltamente extra ulla mala uoce & ut abeatis illos saluos, liberos /10 & ingenuos ad nostra propia hereditate, per uendere & dare & per facere de illos tota uestra uoluntate, sicut de uestra / n propia causa uos & oirmis posteritas uestra per cuncta secula & ego Iohan filio de Duanna & uxori "mee /12 Cecilia donamus ad uos don Iohan

20 dEpila, fidança de saluetate de istos duos campos, quod uendo ad fue- /13 ro de Çaragoça Johan Almoraxi.

/14 Et sunt testimonias uisores & auditores Johan de Baschota & Johan dEpila, filio de don Ualid.

/15 Facta carta in mense April, era MªCCªXV.ª Stephanus scripsit.

AFA - XVI-XVII 325

Page 112: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

149

1177, OCTUBRE

Memoria de la conveniencia efectuada entre los templarios Merino y For-tunio con Eximino, canónigo de Zaragoza, sobre unas casas que poseía este último en Ricla.

Arm. 1. caja 7, leg. 3, n. 2.

In nomine Domini. Hec est carta & memoria quam faciunt frater Merino & frater Fertunio milicie /2 templi cum domino Eximino, canonico Sancte Marie Cesarauguste. Omnes in simul tam templari /3 supra dicti fratres, quam Eximinus fecerunt conuenienciam de

5 illis domibus, quas possidebat Eximinus /4 in Ricla, quod, si in uita Eximini aliquis surgebat, qui illjas domos requirent, ipse pre-/5 dictus Eximinus simul cum omnibus templariis fratribus non posset illas defendere, nonaginta solidos /6 predictis fratribus, sine ulla dilacione redderet et post obitum Eximinij forsitan si aliquis

10 has /7 supra dictas domos requireret, neque supra scripti templarij fratres si bona Eximinij possederit, /8 nec aliquis qui in seculo sunt, tam de secularibus quam de illis, qui Deo redditis sunt, nunquam requierant bona /9 Eximinij supra hoc supra scripto. Et similiter de illo molendino de suso, illo terço de illo /10 quarton, quod ego

15 Eximinus teneo in pignus cum illa uinea de Albotea mitto uobis in pignus, /11 quod quando ego uobis dederit sine ulla occasione nullo contra dicente tam uineam, quam /12 hoc quod habeo in supra dicto molendino, mihi reddatis uel cui ego predixero.

/13 Et hec omnia facta sunt in presencia de domino Petro de 20 Terga & Daniel de Ricla & Sango de Fer- /14 tunio Xemenones &

Mateo filio de Albert. Facta carta in mense octubris, Era MªCCªXVª.

1 5 0

1177, NOVIEMBRE 13

Amiga Toda, mujer que fue de Domingo Asín, vende a Domingo de Bar-bols y su mujer un campo en Corba.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 30.

In nomine Domini. Hec est carta auctoritate uel de uendicione quam facio ego donna Amica Tota /2 de la Porta de Ualencia, mulier qui fuit de Domingo de Asin. Placuit mihi de bona uoluntate, /3 que

326 AFA - XVI-XVII

Page 113: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

uendo uno meo campo quod habeo in termino de Corba, ad uos don 5 Domingo de Barbols /4 et ad uxcor uestra donna Olalia, que habet

afrontaciones de una parte, uinea de Dominico de Bar- /5 bols, de alia parte, braçal unde se regat, per circuitum de alia parte alio braçal. /6 Sicut iste affrontaciones deincludunt per circuitum partes, ita uendo uobis predicto campo /7 toto ab integro, cum exio &

10 ingressio eius de bono animo & optimo corde & (optimo) (in ras.) /8 & sine ulla mala uoce, que fuit precio quod conuenimus & placuit m ih i & uobis /9 LXª solidos moneta iaquesa curribile in Saragoça cum alihala paccata, quod nos /10 uenditores, tenemus nos inde per paccata de uobis de predicto auere & sto inde de manifestum

15 /1 1 omni tempore. /12 Et ego donna Amica Tota mulier, qui fui de Domingo de

Asin, dono fidança de salueta- /13 te ad uos don Domingo de Barbols ad uxor uestra Olalia propter iam dicta uendi- /14 cione, quod facio uobis & quod abeatis illa salua ad foro de terra, don Bernard de Sancta

20 Xristina /15 & Bertolomeo de Asin. Et ita habeatis isto campo saluo & securo, libero & ingenuo hac /16 quieto per uendere & per dare uel per inpignare atque per tota propria uestra uoluntate facere, /17 uos & oninis generacio uel posteritas uestra per secula cuncta, amen,

25 /18 Sunt testimonias de hoc supra scriptum, uisores & auditores: don Boso, fratre /19 de Ramon de Saragoça & Ramon de San Laurenç. Facta carta in mense nouembris /20 die Sancti Bricii episcopi. Era MªCCªXVª. Martinus scripsit.

151

1 1 7 7 , NOVIEMBRE 2 3

Guillermo Arnaldo y otros venden a Juan Boca de Lanzata y su mujer una viña.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 29. (Pergamino algo deteriorado con dos rotos y borrones.)

In nomine Domini. Hec est carta auctoritate uel de uendicione, quam facio ego /2 don Gillem Arnald & ego don Galindo de Pina & ego don Martin /3 nepto de don Gillem A(rnald). Venit nobis in uoluntate, que uendimus unde nostra uinea /4 quod habemus in illo

5 soto de don G(illem) Arnald, ad uos don Johan Boca de Lançata /5 & ad uxor uestra Gratia. Que habet affrontaciones; de una parte, uinea de /6 Peret de Pertusa; de alias partes, riuo de Ebro. Sicut iste affrontaciones inclu- /7 dunt per totas partes, ita uendimus uobis predicta uinea ab integra cum exio /8 & ingressio eius de bono

10 animo & optimo corde &. sine mala uoce et sine /9 mala uoce (sic), que fuit precio quod conuenimus & placuit nobis & uobis /10 LXXª solidos, moneta iaquesa curribile in Saragoça. Quom alihala paccata,

AFA - XVI-XVII 327

Page 114: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

/1 1 quod nos uenditores tenemus nos inde bene per paccatos, de uobis de predicto auere et /12 stamus inde manifestum omni tem-

15 pore. Et ego don Gillem Arnald, et ego don Galin- /13 do de Pina & ego don Martin damus fidanças de saluetate ad uos don /14 Johan & ad uxor uestra Gratia, propter iam dicta uendieione, quod faci­mus uobis /15 & quod habeatis illa salua ad foro de terra; don Bicent Esperat & Martin /16 Baron. Et ita habeatis illa salua & secura,

20 libera & ingenua ad quieta per uen- /17 dere per dare uel per inpig-nare, atque per tota propia uestra uoluntate facere uos & / l 8 omnis generacio uel posteritas uestra per secula cunta.

/19 Sunt testimonias de hoc supra scriptum uisores & auditores: don Garcia /20 Nauarro et don Arnal de Per Pere.

25 Facta carta in mense nouembr i s die /21 Sancti Clementis martiris Era MªCCªXV\ Martinus scripsit.

152

1 1 7 7 , DICIEMBRE

Partición de Iriuerri entre don Pedro de Ricla, don Oreila y Pedro Semenez.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 31. (Carta partida.)

Hec est memoria de illa particione de Hiriuerri, de collazos & de casas & de campos & uineas & de pratos & de orto & de molendino & montibus /2 et uallibus & de heremo & populate; don Petro de Ricla accepit suam terciam partem per se, don Oreila accepit suam

5 partem per se & per suas filias & aliam partem don /3 Petro Seme­nez per suam mulierem Sanciam Rodriz & per suam cognatam Tota Rodriz. Et don Oreila donat fidanza de saluetate ad forum de terra, per se & per suas /4 filias & per * don Peitro Semenez & per suam mulierem Sanciam Nodriz & per suam cognatam Totam Rodriz, quod

10 ipse stet & faciat don Petro Semenez & alios /5 supra scriptos stare in ista particione don Martino de Lauiano & (dedit) * don Petro de Ricla fidanza don Sanz de Nichola ad don Oreila & /6 ipse accepit per se & per suas filias & per don Peidro Semenez & per suam mulierem Sanciam Rodriz & suam cognatam Totam Rodiz. Et sun

15 (sic) testes de supra scnpta /7 memoria uisores & auditores don Michael de Azagra, don Peitro de Iarnoz & don Fortunius de Iarnoz & don Eximinus de Arteiz & Blascho /8 de Garitom & Garcia de Dolacho & Domingo Molinero & don Lop de Hiriuerri & Aznar de Pampilona.

20 Facta carta in mense decembris sub /9 Era MªCCªXVª in anno quando Cuenca fuit capta. Sancius me scripsit.

* Roto.

328 A F A - XVI-XVII

Page 115: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

153

1 1 7 7 , DICIEMBRE

Columba y María hacen unas donaciones a la iglesia de Santa María, de Zaragoza, para participar de sus bienes espirituales.

Arm. 1, Caja 9, leg. 1, n. 5.

In Dei nomine & eius diuina clementia. Notum sit omnibus omi-nibus tam presentibus quam futuris, quod ego Columba & ego Maria damus nos ipsas Deo & ecclesie Sancte Marie. Et damus ad illo ospi-tali de Sancta Maria post obitum nostrum, pro redempcione anima-

5 rum /2 nostrarum & omnium parentum nostrorum, una hereditatem quam habemus in Alfinden que fuit de Iulian de la ( ) & fuit compa­rata per mille & XVIII solidos herema & populata & una casa et damus fidanza ego Columba & ego Maria /3 uobis Petro episcopo & Guillelmo priori & canonicis predicte ecclesie quod sedeamus1 in isto

10 iam dicto donatiuo & non uendamus neque inpignoremus neque alienemus iam dicta hereditate, neque predicta casa don Gillem Arnald de Scatron. Et ego Maria iam dicta /4 dono predicte ecclesie, similiter post obitum meum pro redemptione anime mee & mariti mei & filiorum & omnium parentum meorum mea parte & illa parte

15 de don Petro meo marito, de illas uineas quas comparauimus in Arra-nellas & illa casa que /5 fuit de Gillem de Caorz, que pertinebat ad meo marito. Et ego Maria iam dicta dono fidanza uobis Petro epis-copo, Guillermo priori & canonicis prenominatis, quod sedeam in isto donatiuo iam dicto & non uendam neque inpignorem neque alie-

20 /6 nem predictas uineas, neque predicta casa don Petro de Çara-goça zaualmedina, tali scilicet conuenientia damus ego Columba & Maria predictam hereditatem ad iam dicto ospitali & ego Maria iam dictas uineas & iam dicta casa Deo & /7 predicte ecclesie & cano­nicis ibidem Deo seruientibus, ut persoluamus per singulos annos

25 per cognicionem in die natalis Domini iam dicte ecclesie & predictis canonicis XX solidos monete iacensis, curribile quandiu uixeremus. Et post obitum. nostrum accipiant totum ab in- /8 tegro. Et sciendum est, quod predictos XX solidos de predictas uineas, deben exire et si forte ego Maria obiero ante matrem meam, statim predicta ecclesia

30 & canonici recipiant predictas uineas & iam dicta casa & cessent predictos XX solidos & non amplius /9 requirantur matri mee et si mater mea obierit ante me, quod ego Maria teneam predictam here­ditatem de Alfinden & predictas uineas & iam dicta casa & persoluam predictos XX solidos per singulos annos, sicut superius scriptum est

35 & postea quam ego obiero /10 accipiant totum ab integro, sicut supe­rius scriptum est. Set si ego obiero ante matrem meam, quod ipsa quandiu uixerit teneat predicta hereditatem de Alfinden cum illa casa & non persoluat amplius neque predictos XX solidos neque ullum tributum exea, et quando oble- /11 rit accipiat illam ab inte-

40 gro, predicto ospitali quomodo superius dictum est. Et ego Petrus

AFA - XVI-XVII 329

Page 116: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

episcopus & Gillelmus prior & predicti canonici damus tibi Columbe & tibi Marie propter suprascriptum donatiuum, quod nobis & ecclesie nostre impenditis fraternitatem in iam /12 dicta ecclesia & in spiri-tualibus bonis talem partem, qualem unusquisque nostrorum sperat

45 habere, et in omnibus festiuitatibus duplis, scilicet in die natalis Domini & in secunda & tertia die & in die circumcisionis & in die Epifanie & in Purificatione Beate Marie /13 & in dominica quando cantatur circumdederunt me & in die Pasche & in secunda & tertia die & in dominica quando cantatur, quasi modo in die Ascensionis

50 & in die Pentecostes & secunda & tercia die & in dominica quando cantatur de trinitate & in nati- /14 uitate Sancti Iohanis & in festi-tuitat apostolorum Petri & Pauli & beati Xpristofori & beati Jacobi & in Assumpcione beate Mario & in festiuitate beati Augustini & in natiuitate beate Marie & in festiuitate omnium sanctorum & in do-

55 minica, quando canta- /15 tur ad te leuaui & de omnibus proeura-eionibus, que uenerint de foris talem racionem accipiatis unaqua-que de uobis, sicut unus ex canonicis, et quando transieritis de hoc seculo, quod ita honorifica recipiamus uos & scribamus anniuersa-rium uestrum, /16 sicut unus ex nobis et tenemus nos per paccatos

60 de toto illo auer mobile, que ad nos pertinebat, de illa parte de Petro uestro marito.

/17 Sunt testes uisores & auditores de hoc supra scripto de cano­nicis don Ez & don Jordan & de laicis don Gillem de Montel & Petrus de Lascuer.

65 /18 Facta carta in mense decembris. Era MªCCªXVª. Ego Petrus prefate ecclesie canonicus, iussu domini Petri episcopi & Gillemi prio-ris & tocius capituli hanc cartam scripsi & hoc signum (signo) feci.

154 1178, MAYO

Pedro Martínez de Xodas y su mujer, doña Toda, venden a Pedro de Cos-collola su parte de un majuelo en Mecalbarbal.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 33.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritate uenditionis, quam fatio ego don Petro Martineç de Xodas & uxori mee dona Tota, placuit / 2 nobis bono corde & uendimus ad uos don Petro de Coschollola, illa nostra parte de illo maliolo de Meçalbarbal, quod, dedimus uobis

5 ad /3 plantare ad medietate & illa medietate de illo maliolo est riostra & alia medietate est de uos Petro Coscollola per uestra plan-tacione & /4 uendimus uobis nostra parte per pretio, quod placuit nobis & uobis per VIII morabetis aiares & lopis bonos & de peso & ego don Petro Mar- /5 tinec & uxori mee dona Toto tenemus nos

10 per paccatos de istos morabetis & stamus de manifesto omni tempore & aliala paccata toto illo /6 maliolo, abet afrontationes de una parte

330 AFA - XVI-XVII

Page 117: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

campo de Michael Castellano & de alia campo de Petro, ienero de Martin Caste- /7 llano; de tercia parte, braçal & de quarta parte braçal, unde se rigat & campo de nos uenditores. Sicut iste afron-

15 tationes in- /8 cludunt per circuitum, sic uendimus uobis nostra parte de predicto maliolo, tota ab integra sine ullo retinimento, cum suis exiis & /9 regresijs soltamente extra ulla mala uoce & sine ullo inter dicto & ut abeatis illam salua, libera & quieta ad uestra propia /10 hereditate, per uendere & dare & per facere de illa tota uestra

20 uoluntate, sicut de uestra propia causa uos & filij uestri & omnis genera- /11 tio uestra, per cuncta secula. & ego don Petro Martineç de Xodas & uxori mee dona Tota donarnos ad uos Petro de Coscho-llola /12 fidanças de saluetate, de supra dicta nostra parte de ma­liolo, quod uobis uendimus ad fuero de Çaragoça. Don Petro de Çara-

25 goça /13 filio de illa ifant, & Eteban escriban. Et sunt testimonias uisores & auditores Michael Castellano de Meçalbarbal /14 & Iohan iermano de Maça. Facta carta in mense madij in era MªCCªXVIª. Stephanus scripsit.

155 1178, MAYO

Pedro de la Pintinera hace donación a Martín Orella y su esposa de un campo en Zaragoza, término de Gállego.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 17.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta & memoria de dona-tiuo, quam facio ego don Pere de la Pintinera, /2 dono ad uos don Martin Orella & ad uestra uxor dompna Clara, uno campo meo quam habeo in termino de /3 Çaragoça, pemominato loco in termino de

5 Galleco & habet affrontationes isto campo supra scripto, de una parte, /4 uinea de Petro ienero de don Steuan Calbo & de alia parte uinea de Steuan Calbo, ienero de Boxi Coxo & de alia /5 parte campo de Petro Capalbo & de suo frater & de alia parte braçal unde se rigat. Sicuy istas affrontationes /6 includunt uel diuidunt,

10 sic dono uobis isto campo supra scripto, toto ab integro cum suis exiis & regressiis /7 per seruicium, quod mihi fecisti & cotidie facis, ut habeatis isto campo supra scripto ad uestra propia here­ditate, ita ut /8 habeatis & possideatis isto campo saluo & libero & quieto, per dare & uendere & per propia uoluntate uestra /9 facere,

15 uos atque filij uestri & omni ieneratio uestra, per secula cuncta & isto donatiuo supra scripto, dono uobis post /10 meos dias. Et ego Pere de la Pintinera dono ad uos Martin Orella & ad uestra uxor dompna Clara fidança, /11 per saluare isto donatiuo ad forum de Zaragoça; don Bonet, ienero de Iohannes de Maça.

20 /12 Sunt testimonias de isto supra scripto donativo, qui ibi fue-runt uisores & auditores don Pardo & Iohannes /13 Moio & Johannis filio de Garcia Nauarro & don Iohannes Pardo.

/14 Facta carta & donatiuo in mense Madio. Era MªCCªXVIª. Petrus scripsit & hoc (signo) fecit.

AFA - XVI-XVII 331

Page 118: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

156 11.78, AGOSTO

Galter y su mujer, Basilia, venden unas propiedades a don Martín Orella y su mujer, Clara.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 39.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de uendicione, quam facimus ego Galter filio de don Alaman /2 de Boria & uxor mea Basilia & filiis nostris uobis don Martin Orella & uxor uestra * dona / 3 Clara, per hanc scripturam uendimus illo nostro cellero,

5 cum illo corral & illo trillar, que abet fronta- /4 ciones de una parte nostras casas & casas de Iohan de las Flotas & de alia parte casas de Estephan /5 (in ras.) & de alia parte casas de Petro de ia Pentinera et de alia parte casas de Michael de dona Lucia /6 (in ras.) istas frontaciones includunt, sic uendimus istas casas

10 predictas per nomine illo cellero & illo corral /7 & illo trillar cum exiis & regresiis eius & cum totos illos directos, que nos ibi abemus & uestra intrada & /8 uestra exida, que abeatis per illo callizo & per illa porta de illo corral. Est autem precio placibile, quod /9 con-uenimus inter nos & uos Lª & V morabetis lopis bonos & de peso

15 quos pro eadem uenditionem nobis /10 dedistis & eos a uobis inte­gros accepimus & sumus inde de manifestum omni tempore & uen-dimus uobis illas /11 sine malo ingenio & sine mala uoce de celo usque ad abissum, Et de ista predicta uendicione /12 donamus uobis fidanças de saluetat a fuero de Çaragoça a don Pere Folcher et a

20 don Guiralt /13 german et de hoc supra scripto. Sunt testes, qui uiderunt & audierunt don Pardo et don Pelaio et don /14 Nicholau et don Domingo de Oscha. Et de precio nichil remansit. Aliala pagada.

/15 Facta carta in mense augusto. Era MªCCªXVIª. /16 Galter, filius Alaman scripsit hanc cartam & hoc signum (signo) fecit.

* Escri to basi, pero borrado.

157 1 1 7 8 , AGOSTO

Donación de Arnaldo, presbiter de Alagón, a Guillermo prior y a los canónigos de Santa María de Zaragoza, para que le reciban en sociedad.

S. n.

Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris, quod ego Arnaldus presbiter de Alagon dono me ipsum Deo & eclesie Sancte Marie /2 Cesarauguste et dono post obitum meum Deo & predicte

332 AFA - XVI-XVII

Page 119: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

ecclesie & canonicis ibidem Deo seruientibus, unas meas casas 5 /3 quas habeo in barrio Sancte Marie iam dicte, et habent affron-

taciones de duas partes; uia publica et de /4 alias duas partes, casas de filios de Iohan Cit & de Iohan Piscator. Sicut iste affrontaciones includunt, /5 sic dono predictas casas Deo & predicte ecclesie cum exiis & regresiis suis a summo usque deorsum, cum quantum nunc

10 /6 habeo uel Deus dederit mihi, ut habeant & possideant post obitum meum sine mala uoce & sine ullo in- /7 genio, per dare & uendere & inpignorare & per sua propia uoluntate facere per secula cuncta amen. Et ego Arnaldus /8 iam dictus dono fidanza uobis Wilelmus prior & predicti canonici damus tibi Arnaldo iam dicto, societatem

15 in ecclesia /9 nostra & in spiritualibus bonis, talem partem qualem unusquisque nostrorum sperat habere et quando transieris de hoc seculo, quod /10 ita honorifice recipiamus te & faciamus pro te, sicut unus ex nobis. Sunt testes uisores & auditores de hoc /11 supra scripto: Petrus de Calatau & don Borrel, suo cognato & Tosten,

20 germano de Iohan de las Bachas. /12 Facta carta in mense augusto. Era MªCCXªVIª. Et sciendum

est quod, quando predictus Arnaldus uoluerit reddere /13 iam dictas casas & quicquid habuerit Deo & predicte ecclesie, quod prior & canonici recipiant eum, /14 si uoluerit recipere regularem habitum

25 uel omne si uoluerit permanere in seculari liabitu, ut mi- /15 nis-trent ei, sicuti uni ex canonicis quandiu uixerit.

158

1 1 7 8 , NOVIEMBRE 1

Sancho de Bárboles y su mujer, doña Lucha, venden a Xemen de Ricla una viña en Zaragoza, término de Gállego.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 40.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritatem. & uenditionis, quam facimus ego don Sancio de Barboles & uxori mee dona Lucha, /2 placuit nobis bono corde & obtima uoluntate & uendimus ad uos don Xemen de Ricla, una nostra uinea quam /3 abemus infra termi-

5 nis de Çaragoça, prenominatamente in Galleco, ad illa turre de Sancio Nequons de illa alchantara per /4 pretio, quod placuit nobis & uobis per LIIII solidos denariorum moneta curribile in Çaragoça & aliala paccata & ego /5 don Sancio de Barboles & uxori mee dona Lucha tenemus nos per paccatos de predicto auere & stamus de

10 manifesto /6 onmi tempore, ista uinea supra dicta, quod uobis uen­dimus abet afrontaciones, de una parte uinea de Ferro Mauro /7 & de alia parte uinea de Maria de Alphaz (in ras.), germana de me dona Lucha, de tercia parte braçal /8 unde se rigat & de quarta parte uia publica. Sicut est iste afrontaciones includunt per circui-

15 tum, sic uendimus /9 uobis supra dicta uinea tota ab integra sine

AFA - XVI-XVII 333

Page 120: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

ullo retinimento cum suis exijs & regresijs, solta mente extra /10 ulla mala uoce & sine ullo inter dicto & ut abeatis illam salua libera & quieta ad uestra propia heredita- /11 te, per uendere & dare per facere de illam tota uestra uoluntate, sicut de uestra propia

20 causa uos omnis posteri- /12 tas uestra, per cuncta secula & ego don Sancio de Barboles & uxori mee dona Lucha donamus ad /13 uos don Xemen de Rricla fidanças de saluetate, de supra dicta uinea, quod uobis uendimus ad fuero de /14 Çaragoça: don Iohan de don Michael de Sant Felip & Garcia Cornel. & Sunt testimonias

25 uisores & /15 auditores don Petro Serrano de San Felip & Ramon de casa de Latrons.

/16 Facta carta primo die nouembris, die omnium sanctorum. Era MªCCªXªVIª. Stephanus scripsit.

159

1 1 7 8 , NOVIEMBRE 1 2

Domingo Fertun Burrel y su mujer, doña Toda, donan a la cofradía de San Miguel un campo en el soto de Mezmut.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 34.

In Dei nomine. Hec est carta donacionis, quam facio ego Domingo Fertun Burrel & mea mulier donna Tota in simul damus /2 a don (sic) & ad illa confratria de Sancti Michael uno campo, qui abemus in illo soto de Mezmut & damus illo campo ibi pro redemp- /3 tione

5 peccatorum nostrorum & parentum nostrorum. Habet afrontationes ex parte oriente, campo de donna Dominga de Pina & ex /4 parte serço, campo de Peret Arroio ex parte meridie illa cequia, de quarta parte, Ibero. Sicut istas affrontaciones uel diui- /5 dunt uel includunt, sic damus uobis confratres de Sancti Michael isto campo supra scripto,

10 cum exijs & regressijs suis, cum obtimo /6 corde & spontanea uolun-tate, ut abeatis illo campo, saluo & libero & quieto per uendere & per dare & per totam uestram uolun- /7 tatem facere, per secula cuncta. Est fidança de saluetat ad forum terre de isto campo supra scripto: Garcia genero de Pere de /8 Sena. Sunt testes uisores &

15 auditores Sanç del Çorral, Garcia Arrasal de isto donatiuo supra scripto.

/9 Facta carta in mense nouembris. Era MªCCªXVIª. In die domi­nica in festum Sancti Emiliani. Dominicus Sancius scripsit & hoc /10 (signo) fecit.

334 AFA - XVI-XVII

Page 121: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENT0S DEL PILAR, SIGLO XII

160 1 1 7 8 , NOVIEMBRE 13

Don Pelayo y su mujer, Cecilia, donan a Martín Auricula y su mujer un campo en el Arrabal, término de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 41.

In Dei nomine. Hec est carta de donatiuo, quam facimus ego don Pelaio, ienero de Petro de la Pentinera /2 & uxori mee dona Cecilia, filia de Petro de la Pentinera. Placuit nobis libenti animo /3 & spon-tanea uoluntate & propter seruicium, quod nobis fecistis & cotidie

5 facitis & in antea cogi- /4 tatis facere, donamus ad uos don Martin Auricula & uxori uestre dona Clara, uno nostro /5 campo, quem habe-mus infra terminis de Çaragoça prenominatamente in Arraual. Isto /6 campo, quod uobis damus, habet afrontationes de una parte brazal & de alias duas /7 partes, campo Sancti Saluatoris & de quarta parte,

10 campo de Abenchebamilos iudeo. /8 Sicut iste afrontationes supra dicte includunt uel diuidunt, ita per circuitu, sic damus uobis

. / 9 supra dicto campo toto ab integro, sine ullo retinimento cum suis exiis & regres- /10 sijs soltamente extra ulla mala uoce & sine ullo interdicto & aut habeatis /11 predicto campo, saluo, libero & quieto

15 ad uestram propiam liereditatem per uendere & dare & per /12 fa­cere de illum totam uestram uoluntatem, sicut de uestra propia causa, uos & filii uestri & omnis genera- /13 tio uestra per cubeta secula & ego don Pelaio, ienero de Petro de la Pentinera & uxori /14 mee dona Cecilia donamus ad uos don Martin Auricula & ad uxori uestre

20 dona /15 Clara, fidanças de saluetate de supra dicto campo, quod uobis damus ad fuero de Çaragoça: /16 don Ramon de Muxach & don Pardo & sunt testimonias, uisores & auditores /17 de hoc donatiuo: Domingo de Larues & Domingo de Oscha & /18 ista carta & donatiuo fuit factum, in presentia de don Martin capellano Sancti /19 Petri.

25 Facta carta mense nouembris die Sancti Bricti, in era MªCCªXVIª. Stephanus scripsit /20 & uos don Martin Auricula & uxori uestre dona Clara isto campo supradicto, quod /21 uobis damus uos, quod trahatis illum de pignus per XXI morabetinos de uestro auere.

161 1 1 7 8 , DICIEMBRE

Memoria de la partición efectuada entre doña Eulalia, mujer que fue de Domingo de Bárboles, con sus hijos entenados, Domingo, Miguel y Calveta, hijos que fueron del dicho Domingo de Bárboles.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 35. (Carta partida. En mal estado; al final, rota.)

In Dei nomine & eius gratia. Hec carta & memoria de particione, quam fecerunt inter donna Olalia muler, qui fuit de Dominico de /2 Barboles cum suo filio Dominico & con Michael & con Calueta

AFA - XVI-XVII 335

Page 122: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

antenados de don Olalia & filios de Dominico de Barboles. Et partie-5 /3 runt illo mobile, sicut mandarunt illos lodadores & preso donna

Olalia illa medietate de illo mobile & illos filios de Domini- /4 co de Barboles, illa alia medietate per nomine Dominico & Micliael & Calueta et illas hereditates, que abeant illa donna & illos filios /5 Dominico de Barboles, sicut destinauit Dominico de Barboles ad

10' sua morte, lexauit don Dominico de Barbotes & destinauit que abui-/6 sset donna Olalia sua muler, illa medietate de illa uinea de Cor­bera maior, ad sua propia uoluntate facere & illa /7 alia medietate de ista uinea de Corbera laxo ad Sancta Maria la maior & que teneat de suos dias donna Olalia mea /8 muler & suo filio Dominico &

15 meo qui est, dando a X solidos de trebuto, quisque unum annum ad Sancta, Maria la Maior & laxo /9 ad donna Olalia mea muler et ad meo filio Dominico, illo campo de Corbera, que se tent cum ista uinea de Corbera, /10 qui est supra scripta & laxo ad mea muler dona Olalia & ad meo filio Dominico illo meo campo dAlmozara et

20 laxo ad /11 mea mulier donna Olalia & ad meo filio Dominico, illas nostras casas que abemus in barrio de Sancta Maria la Maior, totas ab in- /12 tegras ad propia sua uoluntate facere, et laxo ad Domi­nico meo filio illa mora menor per nomine Aysa et laxo ad mea mu-/13 ler donna Olalia & meo filio Dominico in simul LXX morabeti-

25 nadas de pignus que tenemus in termino dAraual & unas casas /14 que tenemus in pignus de Pere dAlagon et laxo ad meo filio Michael con sua muler Maria, entenada de Dominico de Bar- /15 boles in simul, una nostra uinea que abemus in termino de Golpillares & laxo ad meo filio Michael duas leuadas, /16 in illo mallolo nostro

30 dAspennes et laxo ad meo filio Michael cum sua muler Maria, qui est supra scripta IIIas cafiçadas /1T de terra, in termino de Cor­bera laboradas, que teneo.. in pignus de Michael de Binel per LXX solidos & dono ad don Michael /18 meo filio, ad Calueta & ad Domi­nico meo filio, che partea illo campo dAraual totos tres per cabeças,

35 et dono ad Calueta in /19 illa uinea dAlpennes duas leuadas de terra et dona ad Michael meo filio & ad Maria sua muler qui est supra scripta, in illo /20 auere de illo pignale de illo campo de donna Oçenda, que teneo in pignus VIII morabetis & illo romanente, que /2 1 romanet in illo mallolo dAl Pennes, qui est supra scripto de

40 supra scripta laxa, abeat Dominico Dominico meo filio, qui est supra scriptum /22 de sedente uel mouente cum exiis & regresiis earum sine ullo ingenio & sine ulla mala uoce de bono corde & /23 obtima uolun­tate. Abeant unus quisque lur partem stabilitem, firmam per uendere uel per inpignale uel per dare ad sua pro- /24 pia uoluntate facere,

45 per secula, cuncta amen. Et ego donna Olalia muler qui fuit de Domi­nico de Barboles (roto) /25 Dominico damus fidiatore, ut; stemus in ista supra scripta particione & teneamus (roto) fuero est de (terra) (roto). /26 don Roger et similiter ego Michael & mea germana Calueta dedimus fidança, quomodo supra scripta est don (roto) /27 de Ricla

50 et don Hoiso et don Roger et don Bernard de Pertusa. Et sunt loda­dores & testimonias ad si quomodo /28 supra scriptum est de ista particione & de ista loda; çalmedina don Petro Çaragoça et don Petro Sase & don Johan /29 de don Froc et don Petro Lazacho et don Petro Ponton et don Arnald scribano.

55 Facta particione in die (roto) /30 de dezembris, Sub era MªCCªXVIª. Petrus Xemeç hoc scripsit.

336 AFA - XVI-XVII

Page 123: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

162

1 1 7 9 , NOVIEMBRE

Sebastián, Nicolás y los otros hermanos conceden una heredad en el tér­mino de Utebo, y cien sólidos a Domingo y su mujer. Asimismo Pedro, hermano de Dominga, dona su parte de una viña a Domingo y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 42.

Memoria de donatiuo quam facimus, ego don Sebastian & Nicolau & illos alios ermanos nostros. Damus tibi Domingo & uxori tue Dominga, una nostra faxa quod abemus in termino de /2 Octeuo, per nomine al bracal del uincar. Et habent affrontaciones illa faxa,

5 de una parte campo de Sanct Saluator, de alia zequia de Celten unde se rigat, de alia parte /3 la faxa de Martin de la Ama, & de alia parte faxa de nos ermanos. Sicut istas affrontaciones includunt uel diuidunt, sic damns tibi Dominico & uxori tue Dominga /4 illo nostro campo toto ab integro, cum exijs & regresijs suis de bona uoluntate

10 & obtimo corde, ut habeatis & possideatis saluo & ingenuo, per dare & per uendere per /5 totam uestram uoluntatem facere uos & omnis generacio uel posteritas uestra per secula cuncta. Et damus fidanza de saluetate ad forum Cesarauguste per saluare supradicto dona /6 tiuo; Don Sanio Pastor. Et ego Petro ermano de Dominga dono

15 tibi Dominico & uxori tue Domenga mea parte, quale in illa uinea destramas las zequias habeo, /7 tale parte quomodo mihi tangit in illo campo del iopo. Et habent affrontaciones illa uinea, de una parte uinea de Calbo tuo ermano, & de alia parte orto de don /8 Gaston & de alias duas partes las zequias de Zelten. Et habent affronta-

20 ciones illo campo del iopo, de una parte campo de Xemen de Artu-sella & de alia parte, /9 campo de me Domenga & de alias partes las zequias. Sicut istas affrontaciones includunt uel diuidunt, sic dono uobis per secula cuncta, Et dono tibi Dominga & Do- /10 mingo tuo marito fidanza de saluetate ad forum Cesarauguste, don Sanio

25 Pastor et ego Sebastian & Nicholau & Petro & Andreo tuos thios /11 & Petro & Calbo tuos ermanos, donamus & auctorizamus tota tua parte sicut unum de tuos ermanos. /12 Sunt testes uisores & audi­tores de hoc supracripto; don Lop, filio de donna Felicia & Sanio de las eras.

30 /13 Facta carta in nouembris mense, Sub era MMCCXVII (sic). /14 Et ego Sebastian & Nicolau & alios ermanos damns L solidos

ad intrante ianuarij & L solidos ad pascha de Ressurrectione, ad tibi Domingo & ad uxor tua Domenga. /15 Et ego Sebastian cum meos ermanos damus fidanza de los L solidos ad intrante ianuarij, don

35 Sanio Pastor & de alios L solidos ad Ressurrection /16 est fidanza Sanio de Capannas.

AFA - XVI-XVII 337

Page 124: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

163 1180, AGOSTO

Andrés de Moncasín y su mujer, doña Urraca, venden a doña María unas casas en el lugar de Mezalaveza, término de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 54.

In Dei nomine. Ego don Andreo de Mont Cassin & uxor mea donna Urracha, per hanc scripturam uenditionis nostre, /2 uenditores sumus uobis donna Maria mulier, qui fuit de don Arnald Pastor, unas nostras casas, quod habemus in termino /3 de Saragoza & in

5 loco uocato in Mezaleueza; & habet afrontaciones illas casas, de una parte casas de don Johan /4 Gostiz & de alia parte casas, qui fuerunt de don Petro Garcez & de alia parte casas de don Guillem Palla-ranco & de alia /5 parte uia publica. Ut inter quantum istas supra scriptas afrontaciones ineludunt uel diuidunt, sicut uendimus uobis

10 /6 supra scriptas casas ad hereditate, cum exijs & regresijs suis & & cum bona uoluntate & in facie de uicinos ut /7 habeatis supra scriptas casas, saluas & liberas & ingenuas & quietas & franchas, per facere uestra propia uoluntate /8 sicut de uestra causa medipsa uos & filij uestri & omnis generacio uestra per secula cuncta & per

15 precio, quod inter me /9 & uos conuenimus per XL & IIII solidos de dineros, moneta publica curribile in Saragoza & dedistis /10 uobis supra scripto auere & fuimus paccatos de illo auere & apud uos comprator nichil remansit ad pacare /11 de predicto auere; & damus uobis fidanzas de saluetate de supra scriptas casas ad foro de Sara-

20 goza: don /12 Johan de Longares & don Guillem, genero de Saluador Gascon.

/13 Testes sunt uisores & auditores de hoc supra scripto: don Petro Gostiz; don Martin de Sessa. Facta /14 carta in mense Augusto. Sub era MªCCªXVIIIª. & haliala pacata. Dominicus scripsit.

164 1180, SEPTIEMBRE 18

Andrés y su mujer, Bontfos, venden una pieza de tierra a Juan Mir y su mujer, Clara.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 53.

Sit notum cunctis hominibus quam ego Andreas & coniux mea Bontfos & infantibns nostris, nos simul uenditores sumus tibi Johanno Mir & /2 uxor tua Clara & omni uestre posteritati atque proienie,

338 AFA - XVI-XVII

Page 125: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

post uos in perpetuum, cunctum nostrum direcum; fexam terre que 5 nos habemus & tenemus /3 & habere debemus in chomitatu Gerun-

dae, in parroechia Sancti Stephani Macanes, in locho uocitato Ribauta iusta alueo riu de Arenis. Affrontat autem /4 hec faxam terre a. parte oriente, in alueo riu de Arenis, a meridie in honore Arnalli de Funu-leda, ab occiduo in compra que nos fecimus de /5 uos uenditores &

10 de uestras eredes & in estrada barcelunesa, a uero circi in alodio Arnalli de Plancuns. Quantum istas IIIIor. affrontaciones inclu-/6 dunt uel termini ambiunt, sic uendimus uobis superius scriptis, totum nostrum directum cum exitibus & regressibus suis & de nostro iure in uestro /7 tradimus, ad facere quicquid uolueritis nec & in

15 e t e r n u m saluo iure senioris. Et accepimus a uobis pro hac uindi-cione superius scripta, de uestrum auere XXX solidos /8 de bone mo­llete Barchinonensis. Qui hoc fregerit in duplo conponat.

Actum est hoc XIIII kalendae octubris. Anno Io regni regis Philipi iunio- /9 ris.

20 Signum (signo) Andree, Signum (signo) Bontfos, Signum (signo) Pruencana, Signum (signo) Pe- /10 tri, Signum (signo) Berengarij, Signum (signo) Ermessenda. Nos qui hanc cartam uindicionis lau­damus & firmamus & testes /11 firmare rogamus. Signum (signo) Arnalli de Punuleda. Signum (signo) Natalis de Fexas, Signum (signo)

25 Raimundi de Collo. /12 Signom (signo) Bernardi .de Chaciano. Signum (signo) Guielma mater eius, qui habent XV solidos dineros per ter-cium, qui hoc laudamus & firmamus. /13 Signum (signo). Maria de Angles. Signum (signo) Arnalli Baroni baiuli, qui habet solidos II & medio /14 (signo) Guielmus presbiter, qui hoc rogatos scripsit cum

30 literis supra positis, in linea VII, die anno quo supra.

165

1180, OCTUBRE

Español de Castellot empeña unas heredades en Miranda a don Juan de la Torre.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 46.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de pignus, quam facio ego don Espannol de Castellot illa mea hereditate, quam habeo in Miranda, tota /2 an integra, erema & populata quam ibi habeo uel habere debeo, uobis don Iohan de illa turre & ad uestra uxor dona

5 Urraca & ad filis uestris /3 inpignamns; & abet affrontaciones, illo uno campo de una parte, campo dona Albira de alia parte, campos de Miranda de tercia /4 parte, illa penna de quarta parte, campo don Deo? & illo alio campo de illa cenia, affrontaciones de una parte uia publica, /5 de alia parte campo de Iohan Mozo, de tercia parte campo

10 de Iohan de illa turre, de quarta parte campo de Domingo Mozo. Quantum istas /6 affrontaciones includunt uel diuidunt, sic inpigna-AFA - XVI-XVII 339

Page 126: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

mus uobis de bono corde & de bona uoluntate & ante faciem de illis? uicinos /7 & uestris, sine ingenio per CCLXXV solidos moneta iachesa, curribile in Zaragoza & accepimus ipso auer semper de manu tene-

15 mus /8 per pagalos & est terminus redimendi hunc pignus de isto augusto primo qui uenit, in uno anno de inde in antea, de augusto ad augusto /9 & si fuerit obta uilla quando uoluerit trahere ille, esple-tet illo laborator & ego don Espannol dono uobis fidanzas de salue­tate /10 per fuero de terra de totos homines & de rege & de seniore,

20 si per propia sua culpam non erat; don Rodlan dAlagon &, Iohan Mozo.

/11 Huius rei testes sunt uisores & auditores, qui ibi fuerunt don Domingo Mozo & don Petro Sobprab.

Facta carta in mense octubris. Era MªCCªXVIIIª.

166

1 1 8 0 , NOVIEMBRE

Guillem Bernard, parte con sus hijos Pedro y María los bienes que poseía con su esposa.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 52. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de particione quam facio ego Guillem Bernard de Barrio Nouo cum meos filios /2 prenomina-tamente Pere & Maria. Placuit nobis libenti animo & espontanea uoluntate & partimus & diuidimus prenominatamen- /3 te quantum

5 quod ego habebat cum uestra matre & tanxit mihi Guillem Bernard, de illa uinea de Mamblas illa medietate & de /4 illa casa de Bario Nouo illa medietate & de illo campo del Monte qui est al puço de illa alchantarella illa medi- /5 etata & habet affrontaciones illa uinea de una parte uinea de Iohan del Muro & de duas partes braçales unde

10 /6 de quarta parte uinea de uos meos filios prenominatamente Pere & Maria. Et habet affrontaciones /7 illa casa de una parte casa de uos meos filios & de duas partes uias publicas & de quarta parte casa de Ramon Co- /8 niler, quomodo istas affrontaciones includunt uel diuidunt ex utraque parte sic tanxit uobis don Guillem Bernard

15 nostro patre in uestra /9 parte, quomodo est supra scripta de illa casa & de illa uinea cum suis exijs & regressis sine ingenio & sine mala uoce /10 ut habeatis uos salua & libera & quieta, secura & inge-nua a uestra propia uoluntate facere per secula cuncta. Et ego Pere & Maria da- /11 mus a uos don Guillem Bernard nostro patre fianzas

20 de saluetate quod sedeamus in ista particione per secula cuncta, don Bernard tendero. /12 Et ego don Guillem Bernard dono a uos meos filios prenominatamente Pere & Maria in dotos de uestra matre illa parte de mea /13 casa de Bario Nouo per forum terre ut habeatis ubicum(que) /14 uolueritis per secula amen. Et fianzas de saluetat

340 AFA - XVI-XVII

Page 127: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

25 dono ego Guillem Bernard ad uos meos filios Pere & Maria per secula Amen, /15 de istos supra scriptos dotos per forum ierre don Bertran Escuder.

/16 Et sunt testimonias qui hoc uiderunt & audierunt don Arnald de Agen & Johan de Mont Falchon.

30 /17 Facta carta i n mense nouembris, in Era MªCCªXVIIIª.

167

1 1 8 0 , NOVIEMBRE

Bueso, hermano de Raimon de Zaragoza, vende a Ramón de Montañana y su esposa, y a Pascual y su esposa dos campos en Alfoca.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 5. (En muy mal estado.)

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta actoritate uenditionis quam facio ego, don Bueso frater Raimon de Zaragoza placuit (mihi bono) /2 animo & spontanea uoluntate, quod, per hanc scriptura uen-dicionis mee (uendo uobis don) Ramon de Montanana & uxori uestra

5 /3 Sancia & uobis don Pascual & uxori uestre donna Maria, de duos campos meos, quos habeo in terminis de Zaragoza, inter ( ) /4 ubi dicunt Alfoca, per precio placibile quod conuenimus inter me & uos in XXX morabetinos aiars (uel) lopis, bonos & de peso, aliala paccata (et ego) /5 Bueso accepi de uobis emptoribits meis, ad meo placer

10 & unde paccato fui & super uos emptoribus meis, nichil remansit ad paccare (de pre) /6 nominato precio & sum inde sine clamo & de manifesto omni tempore et habet affrontaciones illum unum campum, ex una parte illum campum, ( ) /7 de uilla maior, ex alia parte campum de Petro de Molle, ex alia parte ( ) habet affrontationes

15 illum alium campum ( /8 ), brazal unde se rigat, ex una parte campum de Petro de Molle; adhuc antem uendo uobis tota illa me-dietate, de illo ( ) /9 is & regressiis suis. Sicut supra dicte affron­taciones includunt uel diuidunt per circuitum, sic uendo uobis istos iam dictos duos campos ( ) /10 mea medietate de illo corrale, ab

20 integro sine ullo retinimento, cum introitibus & exitibus eorum suis ( ) /11 sed in presentia bonorum hominum., sine ullo rancurante ( ) /12 totum saluum francum & liberum & ingenuum per uendere & & dare & aliegnare ad propriam uestram hereditatem & prefate ( ) /13 uoluntate, sicut de uestra causa uos & filiis uestris & omnis

25 generatio uel posteritas uestra, per secula cuncta Amen. /14 Et ego don Bueso dono uobis don Ramon de Montanna & uobis don Pascual & uxoribns uestris donna ( ) /15 Maria, fidanzas de saluetate per saluare istam supra scriptam uendicionem, sicut est forum terre: don Johan de ( ) Bols 1 / 6 & don Pere Ross del Bisbe. Huius rei

30 testes sunt uisores & auditores don Michael de Epila ( ). /17 Facta carta mense nouembris. Era MCCXVIII, Berengarius

scripsit.

AFA - XVI-XVII 341

Page 128: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

168 1 1 8 0 , DICIEMBRE

Domingo de Boria empeña a Ebraim Abenfadanc una viña en el Gállego.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 32. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta de pignus quam facio, ego don Domi­nico de Boria, ierno de don Sabastian de Sancta L(ixtra) per hanc scripturam /2 sic mito in pignus ad uobis Ebraim Abenfadanc judeo, una mea uinea, quod habeo in termino de Gallego, ad illos molinos

5 de /3 Ennec Sanz et habet affrontaciones illa uinea; de una parte, zequia de Urdan & de alia parte, uinea de donna Sania, /4 ermana de don Assallith & de tercia part, uinea de Michael çieco & uinea de los filios de Esteuan de Naiara & de quarta part, /5 campo de Johan Paschual & brazal unde se regat. Sicut inter quantum istas affron-

10 taciones includuut, uel diuidunt, sic mito uobis in /6 pignus ista supra scripta uinea, totam ab integram sine ullo retinimento, cum exijs & regressijs earum sine ullo ingenio & /7 sine ulla mala uoz, per XXXª morabedis aiares uel lopis bonos & de peso & dedistis mihi illos semper de manu & ego don /8 Dominico de Boria accepi a uobis

15 & sum inde manifesti & est termino de redimere hunc pignus, de isto ianero primo qui uenit ad uno /9 anno, finito isto termino, si redo uobis uestros morabedis, redite mihi hunc pignus, sin autem tenete & explectate de ianero ad ianero /10 usque redo uobis uestros supra scriptos morabedis, & ego don Dominico de Boria ad uobis

20 Ebraim dono uobis fidanza de salbetat, ad /11 fuero de Zaragoza de ista uinea & de isto pignus, quomodo est supra scripto: don Julian de la Matrina. /12 Testimonias sunt de isto suprascripto, qui uide-runt & audierunt don Gasion, cognato de Petro Dominiguez & de judeos Mayl Abnalh- /13 zar, nebot de Alazrac. Facta carta in mense

25 decembris. Era MªCCªXVIIIª. Martinus scripsit.

169 1 1 8 0 , DICIEMBRE

Rodrigo de Estada y sus hermanos venden a Pedro Xemenz y esposa una herencia en Jexath.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 50.

In Dei nomine, Hec est carta uenditionis, quam facimus ego Ro­drigo de Stada & fratribus meis Petro de Oscha. Et /2 Blascho, filios de dompna Sanya, filia de don Galin Açenarç, totos in simul placuit

342 AFA - XVI-XVII

Page 129: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

nobis libenti animo /3 & spontanea uoluntate, uendimus uobis Petro 5 Xemenç et uxor uestra dompna Sanya & filijs uel filiabus /4 uestris,

illa hereditate, quam habemus in Jexath herema & populata tota ab integra, sine ulla /5 retinença, totum quantum nobis ibi pertinet uel pertinere debet, terris, aquis, siluis, garricis, petrijs atque /6 arbo-ribus curo exijs & regresiis suis & cum omm jure suo, precio pla­

lo cabile quas inter nos & uos /7 conuenimus, centum quinquaginta morabetinos ayares uel lopinos bonos & de peso & de bono /8 aureo & fuerunt de manu paccatos, Et ego Rodrigo de Stada jam dictos fratres meos damus uobis don Petro /9 Xemenç & uxor uestra dompna Sanya & filijs uel filiabus uestris fidanças de saluetate, ad foro de

15 terra, don Johannes /10 de Tramaçeth et Fertuny Maça de ista iam hereditate.

/11 Facta carta in mense decembris era MªCCªXVIIIª. Signum (signo) Rodrigo de Stada. Signum (signo) Petro /12 de Oscha. Signum (signo) Blascho fratri eius, qui hanc cartam uenditionis fieri iussi-

20 mus firmauimus, laudauimus /13 & testes firmare rogauimus. Sig­num (signo) Loparcez. Signum (signo) Sancio de Fontes, qui sunt testes /14 huius rej. Arnaldus scripsit & hoc signum (signo) fecit.

/15 Aliala paccada.

170

1180

Carta de avenencia que hizo Pons de Azagra por doña Sancia y Toda Ruiz con García de Híjar y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 51. (Pergamino en mal estado, con un roto en medio.)

In Dei nomine. Hec est carta de abenimento que feço Petro Ponç de Açagra in /2 per Donna (Sancia?) & donna Toda Royç con don Garcia de Ixar et con suo /3 uxor donna (roto) don Petro Royç, que auesen inter donna Sancia Royç et /4 donna Toda Royç de ereditat

5 de Açagra, erema & populata toto ab integro. Et /5 similiter mando Pere Royç DIriuerri que habean inter donna Sancia Royç & dona Toda /6 Royç la media de eremo & populate con aquas & con montes & con suas erbas. Et /7 habeat G(uillermo) Ducar & uxor sua la altra media de eremo & populato con aquis & con mon- /8 tes & con

10 suas erbas. Et similiter habean la ereditat de Arençano per medio, Et /9 similiter habean la hereditat de Alfaro per medio & deront fidança inter donna S(ancia) /10 Royç_ & dona Toda Royç ad don G(illem) Ducar & uxor sua a don Didaco Deçperim /11 et deron fidança inter don G(illem) Ducar & uxor sua a donna S(ancia) Royç

15 & dona Tota Royç /12 a don Garcia de Oriç et qualque en esta aue-nença, que don Pere Royç fenço per nomen en cassa de /13 Eneco dErro, isto super scripto el que non i querra seder, peitet III uices

AFA - XVI-XVII 343

Page 130: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

mil morabetis. Et /14 sunt testes uidentes & audientes don Petro Royç de Açagra & illo alcalde de Pampilona /15 per nomen Sancio

20 Arceç de Suaç & Eneco de Erro & Esteuan genero de bon amico. Era MªCCªXVIIIª.

171 1 1 8 1 , MAYO

Carta de avenencia y cambio que efectúan Bernardo de Boria y sus her­manos, de una parte, y don Pedro Ximénez, su mujer y cuñado, de otra.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 27. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta de abinenza & de cambio, quam facimus ego don Bernard de /2 Boria & meos germanos don Pere Bertran & Guiralt & dona Stephania cum uos /3 don Petro Xemenez de Osia & uxor uestra Stephania & cum uestro, cognato Garcia.

5 /4 Est sic inter nos, que donamus uobis in cambio duas peças per una. Sunt illas peças, /5 que nos donamus uobis in cambio in ter­mino de Bera. Habet frotaciones; de una /6 parte, illo orto & de alia parte, peça de Martin de Beran. Est peça, que uos do- /7 nastis nobis in braçal, habet frontaciones; de una parte, illa exa & de alia

10 parte /8 uinea, de filios de Iohan Pedrez & de dona Urraca, qui fuit de Belenger Arnalt. /9 Sicut istas frontaciones includunt, sic fecimus isto cambio inter nos & uos ut /10 abeat unusquisque de nobis suo cambio, per hereditate & cum exiis & regresiis /11 eius & cum totos illos que abemus unusquisque de nobis in isto cambio directos. Et

15 in /12 super donamus uobis in isto cambio, illo moral, qui est in illas peças. Et de hoc supra /13 scripto donamus uobis fidança de saluetat, a fuero de terra, a don Goçalbo, filio de Pignol. /14 Et simi-liter ego don Petro Xemenez & uxor mea dona Stephania & meo cognato /15 Garcia donamus uobis fidança de saluetat, a fuero de

20 terra de hoc supra scripto, a /16 dona Sancha de Boria. Et de hoc sunt testes qui uiderunt & audierunt. Matheu filio de /17 don Gui-(llelmo)*. Et Benedet de Lalbergaria.

/18 Facta carta in mense Madij. Era MªCCªXVIIIIª. * Lo entre ( ), supuesto.

172 1 1 8 1 , MAYO

Carta de avenencia y cambio que efectúan Bernardo de Boria y sus her­manos, de una parte, y don Pedro Ximénez, su mujer y cuñado, de otra.

(Documento igual que el anterior.)

344 AFA - XVI-XVII

Page 131: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

1 7 3

1 1 8 1 , SEPTIEMBRE

Pedro, obispo de Zaragoza, y Guillermo, prior de Santa María, reciben a Pedro de Casacallo como canónigo de dicha iglesia.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 7. (Carta partida.)

In Dei nomine & eius diuina clementia. Hec. est carta & memoria quam facio ego Petrus, Dei gratia Cesaraugustanus episcopus & ego Quillelmus prior ecclesie Sancte Marie cum omni conuentu eiusdem ecclesie. Recipimus /2 te Petrum de Cascallo, in canonicum in iam

5 dicta ecclesia Sancte Marie, uidelicet ut ex eadem ecclesia accipias intus uel extra, ubicumque uolueris uictum, sicut unus ex canonicis te permanen- /3 te in hac ciuitate & per singulos annos accipias a uestiario XXX solidos, monete curribilis pro uestimentis. Ubi uero diuina gratia inspirante regularem abi tum accipere uolueris, quod

10 libenter reci- /4 piamus te & uictum & indumentum & quicquid cano­nicus debet in ipsa predicta ecclesia accipere, accipias. Et ego Petrus de Cascallo, bono animo & spontanea uoluntate & propter amorem Dei & ob reme- /5 dium anime mee offero & trado me ipsum in uita & in morte prefate ecclesie Sancte Marie & dono & offero Deo &

15 & predicto priori & canonicis ibidem Deo seruientibus, de bonis meis C oues & totam /6 hereditatem quam hodie habeo in Cascallo, here-ma &. papidata & XII porcos & XV anseres & XX gallinas & mea parte de illo quinto de illo mauro & post obitum meum, quod sine ulla con- /7 tradiccione, accipiat predicta ecclesia, mobile & se-

20 dente & omnia quae abuero. Actum est hoc in presentia tocius capi-tuli. Testes sunt de canonicis predicti ecclesie: Egidius de Belgit, sacrista; magister Guillelmus, Johannes /8 de Epila & Petrus cape­llanes qui hanc cartam scripsit & hoc signum (signo) fecit.

174

1 1 8 1 , SEPTIEMBRE

Pedro, obispo de Zaragoza, juntamente con el capítulo de esta iglesia, recibe como canónigo de dicha iglesia a Pedro de Cascallo.

(Documento igual que el anterior.)

AFA - XVI-XVII 345

Page 132: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

175

1 1 8 1 , SEPTIEMBRE

El maestro Guillermo vende a don Amaneo y su sobrina María de Bearne cinco campos en Cornucena.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 1.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta auctoritate uenditionis, quam facio ego magister Guillelmus, nepos de la domna de don Galli-cian de /2 Osca placuit mihi libenti animo & spontanea uoluntate, quod per hanc scripturam uenditionis mee uenditor sum uobis, don

5 Amaneo /3 & ad uestra nepota Maria de Bearne de Ve. campos meos, quos ego habeo infra terminis uille, qui dicitu Cornucena per precio pla- /4 cibile, quem conuenimus inter me & uos per LX solidos dena-riorum monete iaccensis curribile, aliala paccata, quos ego Guillel-mus /5 magister accepi de uos don Amaneus & de uestra nepota, ad

10 meo placer & unde paccatus fui & super uos emptoribus meis /6 nichil remansit ad paccare, de supra nominato precio & sum inde sine clamo & de manifesto omni tempore, Et habet affron- /7 tationes illum muro- campum del puiolo, subtus illa uilla; ex una parte, campum de don Pere Folcher; ex alia parte, campum de /8 don Pere

15 de Narbona ex alia parte, campum de Bernard de Asin; ex alia parte, campum de suo filio de Michel Sanz; alium uero campum /8 est ad illa tamariz sica & haoet affrontationes; ex una parte, campum de Guillem Alaman; ex alia parte, campum de don Lop /10 de Morielo;. ex alia parte brazal, unde se rigat; de quarta parte,

20 campum- de don Pere Folcher, tercium uero campum est /1 1 ad illo salobrar & habet affrontationes ex una parte, campum de Arnald Alaman ex alia parte, campum de Saz de Fortes; /12 ex alia parte, brazal unde se rigat. Quartum uero campum est prope istum & habet affrontationes ex una parte, campum de /13 Guillem Alaman & de suo

25 fratre Arnald Alaman; ex alia parte, campum de Sanz de Fontes; ex alia parte, brazal unde /14 se rigat. Quintum uero campum in eodem termino habet affrontationes campum, qui fuit de Folcher, canonicus; ex alia parte, /15 campum de Guillem Alaman & de suo fratre Arnald Alaman; ex alia parte, brazal unde se rigat; de quarta

30 uero parte, campum /16 de Arnald Alaman. Sicut iste iam dicte affrontationes includunt uel diuidunt, per circuitum, sic uendo uobis istos iam dic- /17 tos campos totos ab integro, cum exiis & regresiis eorum non in absconso, sed in aperto & in presentia bonorum homi-nuro si- /18 ne ullo rancurante & sine ullo ingenio & sine ulla mala

35 uoce & quod habeatis illos totos, saluos, francos, liberos & /19 inge­nuos per uendere & per dare uel per inpignare ad propiam uestram hereditatem & per facere totam uestram uoluntatem, sicut de uestra /2 0 causa uos & filii uestri & omnis generatio uel posteritas uestra per secula cuncta Amen. Et ego magister Guillelmus dono uobis don

40 /2 1 Amaneo & ad uestra nebota, Maria de Bearn, fidanzas de salue-

346 AFA - XVI-XVII

Page 133: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

tate per saluare instam, supra scriptam uenditionem, sicut est /22 fo-rum terre: don Guillem Alaman, canonicus Sancti Saluatoris & don Johan Escuder. Huius rei testes sunt uisores & auditores: /23 don Bernard de Pertusa faber & Alfons, filius de don Peregrin. Facta

45 carta mense Septembris. Era MªCCªXVIIIIª. Berenguer scripsit /24 & Sancius de Alan teste.

176 1 1 8 1 , OCTUBRE

Guillermo de Samata y su mujer, Toda, venden una viña en Belchite a Guillermo de Pina y su mujer.

Arm. 9, caja. 1, leg. 7, n. 8.

In Dei nomine & eius gratia. Notum sit omnibus hominibus ego Gyllelm de Samatam & uxor mea Tota uendimus unam uineam, quem habemus in castro Belgit in termino de nepza, in loco quod discitur ab Intorra, tibi Gyllem de Pina & uxor tua / 2 Blanca &

5 filijs & filiabus tuis per precium placabile, quod placuit inter nobis & uobis per centum solidos denariorum, moneta iaccensis curribile in Aragone & de isto precio nichil non remansit ad dare & ego Gyllem de Samanta /3 uxor mea Tota, sic uendimus ista predictam uineam , tibi Gyllem de Pina & uxor tua Blanca sine ingenio & sine

10 uoce mala cum totis suis directas que pertinent uel que pertinere debent, ad i s t a m u ineam c u m pregnominata /4 aqua, VIII diners de Atacçir. Et habet affrontaciones. i s t a m uineam, de tribus partibus dompna Sobraria, & de quarta parte Sperandeo, istas affrontaciones includunt, istam u ineam ego Gyllen de Samanta & uxor mea /5 Tota,

15 modo confirmamus uobis i s t a m uineam, uobis Gyllem de Pina & uxor tua Blanca, ut uos que habeatis illam francam & l ibe ram & ingenuam per uendere & dare & alienare & ad t o t a m propiam uoluntate, quod inde uolue- /6 ritis facere uos & omni generatio uel posteritas uestra, per secola seculorum amen. Aliala VIII solidos

20 IIII dineros paccata. Facta carta in mense Octubris, era MªCCªXVIIIIª. /7 Et est fidanza de saluetate ad foro de terra, de i s t a m uineam

qui est supra scripta. Martin Zaui & sunt testes uisores & auditores de i s t a m u i n e a m supra scripta, dompnus Stephanus justicia & Do-

25 mingo Xibrana & Aliare- /8 ros Calbo zabatero & Petro Sancta Xristina.

/9 Regnante Ildefonsus rex, films comitis Barchinonensis & prin­ceps Aragonensis & Marchi Prouincie, Episcopus Petrus in Zaragoza, episcopus Stephanus in Osca. Episcopus Johannes in Tiracona. Senior

30 Petro Latrone in Belgit. Senior Blasco Romeo in Zaragoza. /10 Michael de Sancta Crux in Daroca. Stefanus justicia in Belgit, justicia in Çaragoza Martin Orella.

/ u Et ego Julianus leuita hoc uidi & audiui & hanc cartam scripsit & de manu mea hoc (signo) fecit.

AFA - XVI-XVII 347

Page 134: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

177 1 1 8 1 , NOVIEMBRE

Pedro Cipriano, mayordomo de la cofradía de los clérigos de la Seo de Zaragoza, dona a Pere Ros y su mujer una viña en censo en el tér­mino del Gállego.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 4. (Carta partida.)

Notum sit cunctis quod ego Petrus Cipriani, maioridomo de /2 illa confatria clericorum ecclesie Cesaraugustane Sedis, cum assenssu & & uo- /3 luntate tocius capituli, dono uobis Per Ros & ad uestra mulier dona Al- /4 bira, illa uinna, qui fuit de Iohan Amplas Manus.

5 Et est ista ui- /5 nna supra scripta, in termino de Galleco ad illa pont de Arrunel & ha- 6/ bet affrontationes ista uinea supra scripta, de duas partes uinna de /7 Abin Baron & un campo & de alia part uinna, qui fuit de illo Man- /8 cho & de alia part illa çequia de Arrunel, unde se regat, sicut istas /9 afrontationes includunt per

10 circuitum partes, sic dono uobis omnibus diebus /10 uite uestre, in alchauala in tali pacto, ut deditis mihi uel alius ma- /1 1 iori domo, qui ibi fuerit per unumquemquem annum V (?) solidos, moneta /12 per curribile in Cesaraugusta & post obitum uestrum, ut illa confratria re- /13 cuperet sua supra scripta uinna, cum omnibus suis

15 melioramentis, sine ul- /14 lo interdicto. Et ego don Per Ros & mea mulier dona Albira damus /15 uobis fidanças, de ista supra scripta alchauala, per uno quoque anno ad /16 festum omnimn Sanctorum

don Per Alguer. Per de Peiruça. /17 Et sunt testes uisores & auditores de hoc supra scripto. Ugas

20 Sancti Iaco- /18 bi: Ramon Sancti Saluatoris helemosinarius. Domingo de Montanana; /19 de laicis Duran Barbat. Bonsom de Condom. Facta carta in /20 mense nouembris. Era MªCCªXVIIIIª.

178 1 1 8 1 , NOVIEMBRE

Don Arnaldo de Agen se dona juntamente con sus bienes a la iglesia de Santa María:

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 8. (Carta partida.)

Notum sit omnibus hominibus, tam presentibus quam futuris, quod ego Arnaldus de Agen dono me ipsum domino Deo & ecclesie Sancte Marie & canonicis ibidem Deo seruientibus, tam presentibus quam

348 AFA - XVI-XVII

Page 135: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

futuris, c u m omne quod abeo, scilicet mobile & inmobile, uidelicet 5 casas, quas abeo 2/ ante illo balneo de Ospitale & uineam, quam

abeo ante illos molinos de porta de Sancio & medietatem de uinea de illo soto & medietatem de uinea, quam habeo in termino de Cor-bera, sicut fuit diuisa per medium cum donna Aua uxor mea. Totum / 3 hoc sicut superius scr iptum est dono & concedo Deo & ecclesie

10 Sancte Marie & priori & canonicis ibi Deo seruientibus, tam presen-tibus quam futuris, sine ullo retinimento, quod ego ibi non facio ut abeant & possideant sine mala uoce per secula cuncta. /4 Et ego Arnaldus iam dictus dono fidanza uobis priori Guillermo & canonicis prenominatis, quod s t e m in hoc donatiuo, quod habeo facto: don

15 Bertran escutero. Et ego Guillelmus prior supradicte ecclesie cum consilio & uoluntate. canonicorum eiusdem ecclesie comen- /5 damus tibi predictas casas & predictas uineas & hereditates & totum. mobile & inmobile, quod nobis donasti ut uiuas meis omnibus diebus uite tue & in festiuitate Sancte Marie de Augusto persoluas ecclesie Sancte

20 Marie I morabetino bono & legitimo, Et non. habeas potestatem /6 uendendi siue inpignorandi predictam hereditatem, neque possis eam alienare & post mortem tuam recuperemus totum sine ullo reti-nimento & absque ulla contradiccione. Et propter hoc donatiuum, quod nobis donasti recipimus te in fraternitatem nostram in uita & in

25 /7 morte & damus tibi in omnibus fertiuitatibus dupplis raciones, sicut unum ex canonicis & damus tibi unum campum in arraual ut teneas eum per nos & dones nobis de censo in festiuitate Sancte Marie de Augusto III hafices tritici per singulos annos & si non po-tueris uiuere de /8 hoc mobile & inmobile, quod nobis donasti ut

30 reddas nobis totum ab integro & nos prouideamus tibi, quem admo-dum unum de nobis. Et ego Guillelmus prior & canonicis iam dictis damus tibi Arnald fidanza de hoc, quod ita teneamus don Sancio ienero de Ramon Pere zaualme- /9 dina. Huius rei sunt testes uiso-res & auditores don Pere de Cesaraugusta zaualmedina, don Galazian

35 & don Guillelm Arnald. Facta carta in mense nouembrio. Era MªCCªXVIIIIª.

179

1 1 8 1 , NOVIEMBRE

Marcho parte con Sanz de Barbastro, su cuñado, todos los bienes muebles de su hermana doña Colomba, mujer que fue del mencionado Sanz de Barbastro.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 3.

Hec est carta & memoria particionis & diuisionis, que facio ego Marcho, filius de donna Colomba pla- /2 cuit mihi bono animo & bona uoluntate, quod facio particionem & diuisionem, cum uos don Sanz de Barbas- /3 tro, meo cognato, de toto illo mobile, que uobis

AFA - XVI-XVII 349

Page 136: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

5 remansit de mea germana donna Colomba, qui fuit uxor /4 uestra & hoc facio per mandamentum de mea matre donna Colomba & in sua uoce, in primis diuisi- /5 mus fideliter per medium, panem totum & uinum, denarios, morabetinos, cubas, cibaria & ropa & omnia /6 mobilia, usque ad illa cenisa del focar. Et ego don Marcho in

10 uoce de mea matre donna Colom- /7 ba, pro ipsa & pro suo genullo accepi tota illa medietate de toto supra dicto mobile, que uobis don Sanz /8 meo cognato remansit de mea germana donna Colomba ab integro, sine ullo retinimento unde be- /9 ne paccatus fui & sum, sine clamo & de manifesto omni tempore. Et ego don Marcho in

15 uoce de mea /10 matre donna Colomba pro ipsa & pro suo genullo, que numquam magis non sit uobis demandato ullo mobile /11 in uoce de mea germana donna Colomba, dono inde uobis fidanzas sicut est forum terre: don Domingo, uicino /12 & don Domingo de uno Castello, meo cognato. Huins rei testes sunt uisores & auditores don Domingo

20 /1 3 amplas manus & don Gomez pellitero. Facta carta mense nouembris. Era MªCCªXVIIIIª. /14 Berenguer scripsit.

180

1 1 8 1 , DICIEMBRE 2 6

Pedro, obispo de Zaragoza, concede a Guillermo, prior, y a los canónigos de la iglesia de Santa María la Mayor, la iglesia de Híjar.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 1.

Ad cunctorum perueniat noticiam. Quod ego Petrus Dei gratia Cesaraugustanus episcopus, bono animo & spontanea uoluntate dono, laudo atque /2 concedo domino Deo & ecclesie Sancte Marie Maioris de Cesaraugusta eiusdem que canonicis, ibidem regularinter profes-

5 sis, in perpetuum in manu /3 Guilelmi eiusdem ecclesie prioris, eccle-siam de Yxar, cum omnibus decimis & primiciis oblacionibus siue defunccionibus suis atque cum /4 omnibus, que ad eandem ecclesiam pertinent uel pertinere debent, ut omni tempore habeant & possi-deant e a m canonici prelibate ecclesie, /3 ad restauracionem operis

10 ipsins ecclesie & sacristie iure perpetuo. Supra dictum autem dona-tiuum facio eis, solo intuitu pietatis & misericordie /6 pro salute & remedio anime mee & ut omni tempore exoretur Deus in ecclesia ipsa Beate Marie pro anima mea, saluo tamen in omnibus pontifi-calis /7 iure, scilicet quarto & cena & archidiaceno similiter. Et sem-

15 per teneatur una lampas accensa, nocte ac die ante altare Beate Mariae, pro anima mea. /8 Huins donacionis sunt testes Bernardus archidiachonus & Guillelmus archidiachonus. Petrus sacrista, Joan-nes prepositus, Egidius de Belchit /9 & Johannes de Epila.

Facta carta, quinto kalendas ianuarij. Sub era MªCCªXVIIIIª. 20 Petrus Dei gratia, Cesaraugustanus episcopus.

350 AFA - XVI-XVII

Page 137: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

/10 Ego Raimundus Dei gratia Cesaragutanus episcopus, hanc cartam laudo & confirmo & /11 hoc signum (signo) manu mea facio. Johannes domini episcopi notarius, iussione /12 eius hanc cartam scripsit & hoc signum (signo) fecit.

181 1182, ENERO

Pedro, sacristán de la Seo de Zaragoza, con el asenso del obispo y del capítulo, dona en censo a Juan de las Bacas unas casas en el barrio de San Nicolás.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 6. (Carta partida.)

Ego Petrus Cesaraugustane Sedis sacrista cum assensu & uolun­tate Petri episcopi & tocius capituli. Dono & concedo tibi Iohan de las Bachas /2 & posteritati tue illas casas, quas, habemus in barrio Sancti Nicholai, qui fuerunt de Iohanne Longo canonico nostro, quas

5 tu comparasti de Martino /3 Ceda Uin. Tali conuenientia, ut in festi-uitate Sancti Ualerij dones nobis per unumquemque annum XVIII dineros monete curribile in /4 Cesaraugusta & tu & omnis posteritas tua habeatis illas casas saluas & quietas per secula cuncta, preno-ninatum tributum reddendo /5 nobis & succesoribus nostris. Et habent

10 affrontationes, de una parte, casas de don Gomez & de alia parte, casas de Domingo de /6 Atares. Sicut iste affrontaciones includunt et diuidunt, sic dono uobis iam dictas casas, cum introitibus & exitibus suis per facere uestram /7 uoluntatem, nobis tributum per soluendo. Et ego Petrus sacrista dono uobis Iohan de las Uachas fidanza de

15 saluetate, ad /8 forum Cesaraguste: Esteuan de Ual. Testes sunt qui hoc uiderunt & audierunt B(ernardus) archidiachonus de Alagon & Michel /9 canonicus & Martin de Nauarron & Tomas. Facta carta in mense ianuarij. Sub Era MªCCªXXª. Martinus scripsit.

182 1182, ENERO

Ava, mujer que fue de Arnaldo de Agen, se dona a la iglesia de Santa María, juntamente con sus propiedades.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 9. (Carta partida.)

Notum sit omnibus hominihus, quod ego donha Aua mulier, que fui de Arnald de Agen dono me ipsam Deo & ecclesie Sancte Marie & canonicis ibidem Deo seruientibus tam presentibus quam. futuris, cum omne quod habeo scilicet mobile & sedente, uidelicet casas,

AFA - XVI-XVII 351

Page 138: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

5 quas habeo in barrio nouo & medietatem de illa uinea de illo soto & me- /2 dietatem de uinea de Corbera & alia uinea similiter in Corbera, que se tenet cum illas de Sancta Maria, totum hoc sicut superius scriptum est, dono & concedo Deo & ecclesie Sancte Marie & priori & canonicis ibi Deo seruientibus tam presentibus quam futu-

10 ris, sine ullo retinimento, quod ibi non facio, ut habeant & possi-deant sine mala uoce per /3 secula cuncta. Et ego donna Aua dono fidanza uobis priori Guillelmo & canonicis iam dictis, quod stem in hoc donatiuo, quod habeo facto don Sancio, ienero de zaualmedina. Et ego Guillelmus prior supra dicte ecclesie & omnis conuentus

15 eiusdem ecclesie, propter hoc donatiuum, quod nobis donasti reci-pimus te Auam in fraternitatem /4 nostram & in sororem in uita & in morte & damus tibi in omnibus festiuitatibus dupplis & de omni-bus refeccionibus, quas extra euenerint racionem sicut unum es canonicis. Et in festiuitate Sancte Marie de Augusto, VI kafices tri-

20 tici & in festiuitate Sancti Michaelis, V metros de musto & X forcas de cepis & IIII forcas de allijs & X /5 caroas de ligna & I arrienzata de lino & I arrienzata & medio de caseo & I pesa de fabis & I porco de I anno intrante augusto & iam es paccata per IIos annos. Et damus t ibi per carne & per tuo uestir, illas casas de barrio nouo

25 & illa uinea de illa porta & non habeas potestatem inpignorandi uel alienandi predictas /6 casas & predictam uineam. Et nos dando tibi per singulos annos hoc, quod supra diximus, quod sis sine clamo de nos & de ecclesia nostra de uictu & uestimento & de omni missione. Et damus ti&i Aua fidanza, ego Guillelmus prior & omnis conuentus

30 de hoc, quod ita teneamus tibi in uita tua: don Sancio, ienero de zaualmedina.

/7 Sunt testes uisores & auditores de hoc supra scripto: don Gas-sion de Morlans & Michael de Epila, don Matheu de Balneo & don Johan de Mont Falcon. Facta carta in mense iauario. Era MªCCªXXª.

183

1182, MARZO

Varios vecinos venden su parte de un molino y sus heredades a Enneco López. (Son varias ventas en el mismo pergamino a favor de Enneco López.)

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 9.

Memoria ego Sang Albat, uendidi illa mea parte de illo molino, ad uos don Eneco Lopez per VI solidos. Est fidanza de sal- /2 uetat; don Matheu ad forum de terra, don Domingo Capez Albo & Ioan de Xaulin & sunt testimonias.

5 /3 Memoria ego Martin de Binualas, uendidi illa mea parte de illo molino, ad uos don Eneco Lopez per VI solidos. Est /4 fitanza de saluetat, don Ioan de Xaulin ad forum de tera & sunt testimonias;

352 AFA - XVI-XVII

Page 139: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

don Domingo Capezalbo & Micael de /5 Xiarc. Memoria ego Michael dAlmacan. uendidi illa mea parte de illo molino, ad uos don Eneco

10 Lopez, /6 per VI solidos & est fitanza de saluetat; don loan de Xaulin sunt testimonias, Matheu & Michael de Xiarc.

/7 Memoria ego Matheu uendidi illa mea parte de illo molino, ad uos don Ennequo Lopeç, per VII solidos & est fidança de /8 saluetat, per forum terre don Domingo Capeçalbo & est testes don Sabastian.

15 Memoria quod Mateu (in ras.) ego Didago uen- /9 do ad uos don Ennequo Lopeç, illa mea parte de illo molino & est mihi fidança de saluetat per forum terre: Domingo Capeç /10 Albo. Sunt testes Bonet Rodella & Michael de Xiaro.

Facta ista tota carta, in ieiunium quadragesime MªCCªXXª. 20 /11 Memoria ego Michael de Xiarc uendi illa mea parte de illo

molino, de illa mea uez & illa casa quod fo de don Romeo, per V /12 oues ad uobis don Enequo Lopeç. Est fidança de saluetate per forum terre, Domingo Capezaluo. Testes Martin Rrouio & Sancio Bel-/13 za.

25 /14 Memoria de illa hereditat de Uidal de. Mal Perer, quod habet in Alcaniç tota ab integra erma & po- /15 pulata, uendo illa a do Ennequo Lopeç sine ullo malo inienio & sine ullo retinimento, uendo illa mea /16 hereditate, ad uos don Enneqo Lopeç_ per precio quos inter me & uos bene conuenimus; scilicet XV solidos mone- /17 ta

30 curribile & ego accepi eos semper de uos, de uestras manos in meas & sum inde manifesto & aliala /1S paccata de mano ad meo placer & ad uestro. Et dono uobis fidanças de saluetat, per formn terre de /19 hac supra scripta uenditione. Vidal Petit & Martin de Bignolas. Et sunt testes uisores & /20 auditores don Sebastian & Johan de

35 Petro Lopeç. Facta carta in mense Marcij M /21 CCXX.

184

1182, MARZO 21

Pedro, Juan y Juliana venden a don Roger y su mujer, Gassen, una viña en el término de Arrabal.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 10.

In Dei nomine. Haec est carta de auctoritate uel de uenditione, quem facio ego Petro suo neto de Sarman & Johannes /2 & sua soror per nomen Juliana, totos tres simul ad uos don Roger & ad uestra mulier dona Gassen. Placuit nobis, /3 libenti animo & spontanea

5 uoluntate, que uemdimus uobis una nostra uinea, que abemus in termino de Arraual in loco cognito, /4 per precio que placuit inter nos & uos, per XVI morabetis & L solidos aliars uel lopis, bonos (de peso moneta iac)hesa, corribile /5 in Çaragoça. Et dedistis semper ad nostras manus & nos accepimus de uobis, ad nostro placer &

AFA - XVI-XVII 353

Page 140: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

10 sumus paccatos & stamus inde manifesto omni tempore-, /6 et abet affrontaciones ista uinea, qui est supra scripta, ex una parte uinea de Gillem, de alia parte uinea de don Roger, de /7 tercia parte braçal unde se rregat, de quarta parte uia publica, qui uadit ad Caschallo. Sicut istas affrontaciones /8 includunt uel diuidunt percircuitu, sic

15 uendimus uobis ista supra scripta uinea tota ab integra cum exijs & regresiis /9 suis, per fide sine ullo ingenio & sine ullam salue-tate ullo retenimento, non in absconso, set in palam ut abea- /10 tis & posideatis saluam, libera & quieta per uendere uel per dare uel per inpignorare uel per totam uestram uoluntatem facere, quomodo

20 de /11 uestra ereditate uos & filii uestri & omnis generacio uel pos-teritas uestra, per secula cuncta amen. Aliara paccata. /12 Et ego Petro & suo neto de Sarman & Johannes & sua sorore per nomen Juliana, suos cosinos damus uobis /13 don Roger & ad uestra uxor dona Gassen, fidanças de saluetate per saluare ista supra scripta

25 uinea. /14 (Et sunt fides ?) * don Ramon de Açiro (& don Martin) Pascual. /15 Sunt testes uisores & auditores qui hoc uiderunt & audierunt don Ramon Bon & don Per de Charchasona.

/16 Facta carta in die Ramis palmarum. Era MªCCªXXª. Gauçbert scribsit.

185 1182, ABRIL

García Drupo y sus hijos venden a don Bital una viña en Magallón.

Arm. 0, caja 1, leg. 7, n. 16.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria ego Garcia Drupo & filiis uel filiabus meis /2 ueni nobis in uoluntate & in bono corde & uendimus una nostra uinea in Magallon /3 in Genestar & tenet se cum illa uinea de illos monacis de Mezalcoraç, ad nobis don Bital

5 /4 capellano, per precium placabilem, quem inter nos & uos bene complacuit, per XIIII morabetins /5 lopins & IIII solidos denariorum ? precio pacato & aliala pacata & abet afrontaciones de orient; uinea /6 de illos monacis; de hoccident, Muça Alpantor sua peza ex alia part, peza de Çalema Alb- /7 ollot; ex alia part, uia publica & cequia

10 unde arreant, quomodo istas afrontaciones inclu- /8 dunt uel diui­dunt, cum exiis & regresiis & arboribus, que ibi sunt, sic uendimus ad uos don /9 Bital capellano, sine mala uoz, ut abeatis uos & poste-ritas uestra franca & libera /10 per secula cunta amen, Et damus uos fidanza ad fuer de terra, de saluetat de hoc supra scripta uen-

15 (di)- /11 cione: don Arnal de Petro lustaz. Et sunt testes de hoc supra scripta uendicione, qui ui(de)- /12 runt & audierunt: don Sanz Barba Roia & don Adam. Facta carta in mense /13 Aprilis. Era Mille-sima CCaXXa. Petrus de Laras me scripsit.

* Roto.

354 AFA - XVI-XVII

Page 141: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

186

1182, MAYO

Acuerdo habido acerca de un pleito entre los canónigos de Santa María y Per Mollerat y su esposa sobre la posesión de una viña.

Arm. 6, caja 2, leg. 2, n. 2.

Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris, quod placitum fuit inter Guillelmum priorem Sancte Marie Cesarauguste & cano­nicos eiusdem ecclesie & Per Mollerat & sua uxor Thare- /2 sa de quadam uineam, quam donna Iuliana auia predicte Tharese relique-

5 rant atque dederat Deo & ecclesie Sancte Marie ad lampadam semper tenendam in eadem ecclesia atque /3 illuminandam, quod Per Mollerat & Tharesa uxor eius penitus negabant se nescisse. Super quod episcopus Petrus iudicauit diffinitiua racione, quod prior pre-dicte /4 ecclesie cum suis canonicis probarent, quod affirmabant uel

10 predicta Tharesa iuraret super altare beate Marie secundum consue-tudinem terre, cum autem uentum esset ad ac- /5 cipiendum sacra-mentum Bernardus archidiaconus & Bernard de Pui Alt & Don Assur & Garcia de Mezalbarbal & don Steuan, genero de Lop Acenarz & don /6 Per de Çaragoza & don Galacian & alij quam plurimi qui

15 presentes aderant, rogauernnt predictum priorem & canonicos ut ex intuitu pietatis daret aliquid /7 predicte mulieri & ipsa penitus di-mitteret ac difiniret priori & predictis canonicis p r e d i c t a m u i n e a m tunc utraque pars scilicet prior & predicti canonici & Per /8 Mollerat & predicta Tharesa susceperunt consilium predictorum

20 uirorum, ita quod prior & predicti canonici dederunt XX morabe-tinos a Per Mollerat /9 & sua uxor Tharesa in presentia de Sanz de Stada & Domingo Larossa & don Seluan & Domingo Petrez pater predicte mulieris. Et illa predic- /10 ta Tharesa cum uiro suo Per Mollerat difiniuit atque dimisit per se & per suos predictam uineam

25 per secula cuncta, in presentia tam istorum quam supra dictorum /1 1 uirorum. Et habet affrontaciones predicta uinea, ex una parte campo de donna Seuilia & de alia parte uia publica & de tercia /12 parte brazal unde se rigat & de quarta parte c a m p o de Fertun Acenarz.

30 Facta carta in mense madio. Era MªCCªXXª. Al dorso pone en letra posterior:

Una lampada ante Ntra. Sra. era M CC XX. y era costumbre de la terra jurare sobre l'altar de Ntra. Sra. del Pilar.

AFA - XVI-XVII 355

Page 142: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

187 1182, JUNIO

Doña Armissen y sus hijos venden a Petro Xemenz de Osia, una viña y una casa con huerto en Alcoleia.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 17.

Hec est carta auctoritate uel de uendicione, quam facio ego Ar­missen mulier, qui fui de Garcia de Para- / 2 diso & meos filios nomine, Sancia & Bertolomeo & Johan & Saurina & Johanneta. Uenit nobis in uo- / 3 luntate os obtimo corde & uendimus ad uos don

5 Petro Xemenz de Osia & ad uestra mulier dompna / 4 Stephania, una nostra casa et una uinna, quam habemus in Alcoleia & un orto, qui se tenet cum / 5 illa casa, Et habet affrontaciones illa casa & illo orto; de una parte, uia publica; de alia par - / 6 te, campo de Petro Xemenz; de tercia parte, quinon de Dominico Paradiso & de quarta parte,

10 casa / 7 de nos uenditores & casa de don Anaia & casa de Sancio de la Barba. Et istius uinee abet / 8 affrontaciones; de una parte, uinna de uos comparatores; de alia parte, uia publica de IIIª parte / 9 illo sotho & de IIIIª parte, uinna de Dominico de Paradiso. Sicut istas affrontaciones includunt uel diui- /1 0 dunt, sic uendimus u o b i s

15 ista casa & illo orto & istius uinee, totum ab integrum, sine ullo ret ini- / 1 1 mento, de sumo usque de orsum, totum ab integrum, cum introitibus & exitibus suis, sine ullo in- / 1 2 genio & sine mala uoce, per L solidos denariorum, moneta iachesa curribile & alihara / 1 3 pac-cata & ego Armisen & meos filios iam dictos, sumus paccatos & inte-

20 gra de predicto / 1 4 auere, semper de manu & sumus inde manifestus omni tempore, ut hanc prephatam uendicionem, / 1 5 uobis don Petro Xemenz & uestra mulier abeatis eam saluam & ingenuam ad here-ditatem liberam / 1 6 & quietam per uendere uel per inpignare & quod-cumque, inde uolueritis facere uos atque filij uel / 1 7 filios supra

25 dictos, ad uos Petro Xemenz. & ad uestra mulier damus fidanzas de saluetate, de ista iam / 1 8 dicta casa & de illo orto & de illa uinna, sicut superius scriptum est per forum de Zaragoza.

/1 9 Testimonias sunt de hoc supra scripto, qui uiderunt & audie-runt Sancio de Ualle & Sancio /2 0 Orella. Facta carta in mense iunij.

30 Era MªCCaXXª. Martinus scripsit.

188 1 1 8 2 , NOVIEMBRE

Reconocimiento de deuda de cinco morabetinos que efectúa Pedro de Alcaravan a Davuid Abnadaian.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 11.

Memoria quod ego don Pere dAlcarauana so de de (sic) manfesto, che debo dar de / 2 plan sine ingenio V morab(etinos) lopis, bonos dretos & de peso a uos don Dauit Abnadaian, usque al postero dia

356 AFA - XVI-XVII

Page 143: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

de marcio primo qui uenit & ego don Pere sic /3 debo dar istos iam 5 dictos morab(etinos), per XX e V solidos che pris de uos don /4 Dauit

e son pacato & eston de manifesto & est conuenio, quod s i ego don Pere /5 non posum redere estos iam dictos morab(etinos), ad est iam dicto termino, /6 teneam pr'edictos morab(etinos) dic enant a plaç de uos Dauit, dando uobis /7 in i n (sic) uno quoque mes & ego

10 don Pere do fidança a uos don Da- /8 uit destos morab(etinos) & dest conuenent: don Pere Castellano, ferrero; /9 sunt testes Garcia, corre­dor e Jucef Abintabac. Facta carta /10 mense nouember. Era MªCCª-XXª. Micael scripsit.

Lo ent re ( ), supuesto.

189 1 1 8 2 , DICIEMBRE

Rodrigo y su mujer cambian su herencia de la Almunia con la de Alfindén que pertenecía a los hermanos del Hospital de San Juan.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 12. (Carta partida.)

In nomine Domini. Notum sit omnibus hominibus tam presentis quam futuris. Quod ego /2 don Rodrico, filio de don Xemen & de Orreia & de sua uxor donna Oria facio /3 abinimento & cambio cum uobis, fratribus del Ospital de Sancti Johan prenominatos fratribus

5 et 4/ Garcia de Liesa comendator de la casa de Zesaraugsta & in Riuo de Exalon, ( ) /5 Xemen de Lauata & frater Galin dIesa & ego Rodrico iam dicto dono uobis in cambio illa /6 mea here­ditate de illa almunia, qui fot de dona Godina, sic dono uobis herema & popu- /7 lata, totam ab integram sine ullo retinimento & sine ullo

10 ingenio & sine ulla mala /8 uoze, cum exijs & regresijs earum & cum totos suos directos, quomodo illa me l i s fot inde /9 tenente & ego don Rodrico per illa. Sic dono uobis fratribus ista iam dicta heredi­tate in cambio, quod /10 habeatis & posideatis illam saluam & fran­chon & liberam e quietam ad propiam hereditatem uos & /11 suces-

15 sores uestros per secula cuncta. Et similiter ego frater Garcia de Liesa comendator de la casa de /12 Zesaraugusta & in riuo de Exalon & in simul cum fratre Xemen de Lauata & frater Galin dIesa, /13 per mandamentum de nostro magistro, fratre Ermengo dAspa damns uobis don Rodrico per ista /14 iam dicta, hereditate in cambio,

20 illa nostra hereditate de Alphinden, totam ab integram, herema & po- /15 pulata, sine ullo retinimento & sine ullo ingenio & sine ulla mala uoze cum exiis & re- /16 gressiis earum & cum totos suos di­rectos & de insuper hoc, damus uobis don Rodrico XII /17 kafizatas de terra seminatura in termino de Orreia, quod habeatis & possi-

25 deatis illam saluam & fran- /18 cham & liberam e quietam ad pro­piam hereditatem uos & successores uestros per secula cuncta & ego don /19 Rodrico dono uobis fratri Garcia de Liesa & uestris fratribus

AFA - XVI-XVII 357

Page 144: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

nominatos, fidanzas de salbetate per fuero de terra /2 0 de isto cam­bio, quomodo est supra scripto don Petro de Orreia & don Benedet

30 de Torbena & similiter ego frater / 2 1 Garcia de Liesa in simul cum istos fratres prescriptos, damus uobis don Rodrico fidanzas de sal-betat /2 2 per fuero de terra de isto cambio, quomodo est supra scripto: don Portoles de Fozes & don Gazcho de Phi - / 2 3 lera, genero de Sancio Nequons de Darocha. Testimonias sunt de isto supra

35 scripto, qui u i d e r n t & audie- / 2 4 run t : don Sancio de Stata & don Garcia de Epila.

Facta carta in mense decembre. Era / 2 5 MªCCªXXª. Martinus, ca-pellanus Sancti Laurentij scripsit.

190 1183, ENERO 13

Amoldo Barod y su mujer hacen donación de una casa a Juan Mir y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, sin numerar. (Copia siglo XII.)

Sit notum cunctis. Quam ego Arnallus Barod et uxor mea Beren-garia una cum omnibus nostris infantibus damus / 2 uobis Ihoannis Mir uxorique tue Clara omnique progeniei atque posteritati uestre in perpetuum, ipsam nostram domum et / 3 q u e m h a b e m u s e t

5 t e n e m u s i n l o c o q u i d i c i t u r E x p i t a l / 4 in circuitu sic dic ab ipsa domu Guillelmum Nuel usque in honore Berengarium Umbert et uobis do- / 5 natores et a parte circij, sicut exiit de cami-num francesc usque in honore Martinum Perimela. Quantum infra is- / 6 tas affrontaciones includunt uel induunt? damus uobis, sicut

10 melius ibi habemus hac habere debemus ita ut melius dici hac / 7 intelligi potest ad omnem uestrum uestrorumque intellectum omni tempore, saluo directo Domini et annuatim facietis censum / 8 et nostris uobis et uestris ad festum Natalis Domini de XVI, et alium censum neque usaticum nobis nec nostris non faciatis mihi / 9 so-

15 lomodo ad seruicium nostrum habeatis. / 1 0 Propter hanc donacio-nem accipimus a uobis prelibatis solidos XL de monete barchinonese per acapte. Sunt hec omnia in parrochia /11 Sancti Stephani de Ma-manis in loco nominato Expital. Qui boc fregerit in triplo componat.

Áctum est hoc XX kalendas febro- / 1 2 arij anno dominice Incar-20 nacionis. MºCºLXXXII. Signum (signo) Arnalli Barod. Signum (signo)

Berengarie / 1 3 uxoris eius nos qui hanc donacionem fecimus, firma-mus et testes firmare r o g a m s . Signum (signo) Arnalli / 1 4 de Fono-leta. Signum (signo) Chodmar de Furno. Signum (signo) Arnalli de Quadro baiuli. Signum (signo) Mateo de Fetis / 1 5 (signo) Petrus

25 sacerdos. Signum (signo) Bernardi de Caciano /1 6 (signo) Guiellmo qui boc rogatus scripsit et III linea supra scripsit, die anno quo supra.

358 AFA - XVI-XVII

Page 145: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

191

1183, ENERO 15 ó 29

Carta de avenencia y cambio que hacen don Sperandeo y su mujer, Ma-tella, de un corral que poseían en Pina, con doña Caritas de Pena.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 14. (Carta partida.)

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de auinencia & de camio, quam facio ego don Sperandeo & uxor mea donna Matella /2 cum donna Caritas de Pena, filia de donna Iordana de Alagon. Facimus camio & auinencia de uno corral, quod habemus /3 in Pina

5 & habet afrontationes illo corral, ex una parte casa de me metipso, don Sperandeo & de mea ml i e r ; ex alia /4 parte, casa de Biuax de la Morera; de IIIª parte, casa de me metipsa, dona Caritas; de IIIIa parte, era /5 de Arnald Soprancer. Sicut istas supra scriptas afrontationes includunt uel diuidunt, sic est facto hoc supra scripto

10 /6 camio & auinencia in presentia boni homines ad nostro plazer & unusquisque tenemus nos bene paccatos, de supra scripto /7 camio & auinencia. Et ego don Sperandeo & uxor mea donna Matella damus uobis donna Caritas fidanzias, quod stemus /8 in isto camio & in ista auinencia, sicut superius est scripta: don Galin de Pina &

15 don Martin suo fratre & ego donna /9 Caritas dono uobis don Spe­randeo & ad uxor uestra donna Matella fidanzias, quod stemus in isto camio & in ista /10 auinencia, sicut superius est scripta, similiter don Galin de Pina & don Martin suo frater. Testes sunt uisores & audi- /11 tores de hoc supra scripto don Martin Baron & don Michael

20 de la Orba. Facta carta in mense ianero in die /12 (Sancti) Ualerij. Era MªCCªXXªIª. Dominicus scripsit.

192

1 1 8 3 , ABRIL

Doña Toda dona a Navarro tres campos en el término de Nepza, y otro en Castello.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 20.

In Dei nomine et eius gratia. Ego Tota, mulier, qui fuit de Johan Fanihanars, dono tres campos, que habeo in termino de Nepza /2 ad illo collello, ad uos Nauarro ad uxor uestra Sancia. Et ego Tota, sic

AFA - XVI-XVII 359

Page 146: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

dono uobis istos tres campos de optimo corde, /3 & spontanea uolun-5 tate, et cum exio & regressio & aquis & pastis & cum totis suis

directis, que pertinent uel pertinere debent /4 ad istos supra scriptos campos. Et pregnominata aqua II solidos de atacir. Placuit michi, libenti animo & spontanea uoluntate. /5 Et dono uobis istos IIIes, campos sine retinimento nullum, et habeatis illos per hereditate,

10 francos & liberos & ingenuos /6 per uendere & dare & alienare & ad totam uestram propiam uoluntatem, quod inde uolueritis facere uos & filij uel filiabus /7 uestris & omni genneracio uel posteritas uestra, per secula seculorum amen. Et similiter, ego Tota dono & & otorco ad uos Nauarro /8 illo campo, que dedi uobis pater uester

15 & meo marito in Castello. Habet affrontaciones isto campo de duas partes; /9 uinea de Garcia Enecons. Facta carta in mense aprile. Era MªCCªXXªIª. Et est fide de saluetate ad foro de terra, de /10 istos supra scriptos campos: dompnus Stephanus, justicia. Et sunt testes uisores & auditores de hoc supra scripto: Johan Pe- /11 trez, de

20 Petro Saluador, filio & Garcia de illa tallata. & Bonet Pellicero. Senior in Belgit Michael de Sancta + & /12 Blasco Romeo, senior in Caragoça. Dompnus Petrus episcopus & Martin Orella çalmedina. Iusticia Stephanus. /13 Ego Julianus presbiter hoc uidi & audiui & hanc cartam scripsi & de manu mea hoc (signo) signum feci.

193

1 1 8 3 , ABRIL

Pedro, obispo de Zaragoza, con el consenso de los canónigos de San Sal­vador de la Seo zaragozana, dona en censo un campo a Cassión, en el término de Gállego.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 15.

Sit notum cunctis. Quod ego Petrus, Dei gratia Cesaraugustanus episcopus, cum assensu & uoluntate canonicorum Sancti Saluatoris /2 Cesaraugustane sedis, bono animo & spontanea uoluntate dono & concedo tibi Garsioni seruienti meo & filiis tuis, omni /3 generationi

5 & posteritati tue pro seruicio, quod mihi fecisti, unum meum cam-pum quem habeo in termino de Gallecho, ut plan- /4 tes ibi uineam & meliores eum ad opus tuum, sicut melius poteris, Et habet afron-tationes; de una parte, campum de Santia de Cor- /5 tada, de alia uineam de Gillelmo de Begorra & de alus duabus partibus, brazal

10 unde se rigat. Quantum iste iam /6 dicte affrontationes includunt, dono tibi illum campum & omni generationi tue tali scilicet modo, quod uno quoque anno in mense ianuaris /7 tu & filij tui atque omnis generatio & posteritas tua & quicumque eum habuerit post te, donatis inde mihi & omnibus successoribus meis /8 pro censu, XII

15 denarios bone & curribile monete in Cesaraugusta & hoc ita attendo nobis & omnibus successoribus nostris /9 tu & omnis posteritas tua

360 AFA - XVI-XVII

Page 147: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

habeatis & possideatis iam dictum campum totum integriter, cum exitu & introitu suo ad uestram /10 propiam uoluntatem per secula cuncta, saluo tamen in omnibus iam dicto censu & si forte eum

20 uendere uolueritis consilio nostro /11 fiat & habeams eum, V soli­dos minus quam ullus alter, si eum retinere uelimus. H u i s rei sunt testes. Petrus de Coneha prior, /12 Garsias archidiaconus, Petrus de Solues archidiaconus, Petrus de Fortiano sacrista, Filippus domini episcopi capellanus & Berengarius /13 de Merles.

25 Facta carta in mense aprilis. Era MªCCªXXIª. /14 petrus Dei gratia Cesaraugustanus episcopus (signo). /15 Petrus de Oscha hanc cartam scripsit & hoc signum (signo)

fecit.

194

1183, NOVIEMBRE

Don Galacian de Tarba, por Domingo Forton de Soria y su mujer, empeña a don Domingo Guarner y su hija la mitad de una viña y una casa.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 19. (Pergamino con dos rotos.)

In Dei nomine. Hec est carta (et me)moria de inpignamento, quod facio ego don Galacian de Tarba in uoce de Domingo Forton /2 de Soria & de sua mulier, (inpigno?) ad uos don Domingo Guarner & ad uestra filia Altabella, illa medietate de illa uinea & illa me-

5 /3 dietate de tota illa casa de illos molinos de Ennech Sanz de Mur-bacana, qui sunt ad illa cequia de Ordan & habet afrontationes /4 illa medietate de illa uinea; de una parte, uinea de Sancti Salua-toris & de alia parte, uinea qui fuit de Steuan scriuano & de /5 alia parte, brazal unde se regat & de quarta parte uia publica, ut inter

10 quantum istas supra scriptas afrontationes in- /6 cludunt uel diui-dunt per circuitu, sic mitto uobis in pignus, supra scripta medietate de illa uinea & illa medietate de tota /7 illa casa de illos molinos, foras illa nouena parte de illos molinos, qui est de Sancta Maria integramente & sine ullo re- /8 tenimento & sine mala uoce & non

15 in absconso, sed in presencia bonorum hominum cum exijs & regre-sijs suis & per C & /9 XX morabetis ailares uel lopis bonos & directos de peso, quod dedistis ad don Domingo Forton & ad sua mulier & ego /10 don Galacian de Tarba teneo me per pacato de supra scriptos morabetis & est terminus de redimere supra scripta medietate de

20 /11 illa uinea & de illos molinos illa medietate, sicut est supra scripto, usque ad primo janero qui uenit & si ad primo janero qui uenit, /12 possum reddere uobis uestros morabetis, qui sunt supra scriptos, reddite nobis illa medietate de illa uinea & illa medietate de /13 illos molinos sicut est (supra scripto? &) si non de inde in antea tenete

25 & espletate supra scripta pignora de janero ad ianero /14 usque

AFA - XVI-XVII 361

Page 148: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

reddamus nobis (illos ?), qui sunt supra scriptos & ego don Galacian de Tarba dono ad uos don Domingo Guarner /15 & ad uestra filia Alta(bella), fidanzas de saluetate in uoce de don Domingo For-ton de Soria & de sua mulier per saluare /16 supina scripta pignora,

30 ad foro de Saragoza don Johan de Tarba & don Enneco de Halhoceia. /17 Et sunt testimonias uisores & auditores de hoc supra scripto,

don Guirald de Calçada & don Martin, genero de Guillem /18 Tiot & don Bertolomeo, genero de Pelay molinero.

Facta carta in Era MªCCªXXªIª in mense nouembris. Lo entre ( ), roto.

195

1184, FEBRERO

Domingo de Deuslibol y su mujer e hijos venden a Pedro Ximénez y su esposa, doña Estefanía, todas las heredades que poseen en Mezazal,

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 21.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de uendiciones quam facio ego don Dominico de Deuslibol /2 insimul cum uxor mea dona Gratia & filijs uel filiabus nostris. Placuit nobis libentj animo & /3 spontanea uoluntate quoa uendimus tota nostra hereditate quale

5 habemus in Mezazal, casas /4 & uineas & campos uobis don Petro Ximenez de Osia & ad uxor uestra donna Stepha- /5 nia; habent afrontaciones illas casas de una parte casas de don Petro Ximenez & /6 de duas partes uias publicas, Et. illa una uinea habet afronta­ciones de una parte /7 uia publica & de duas partes & illas acequias

10 de ambos illos molinos & illa alia ui- /8 nea habet afrontaciones de una parte uinea de Glorieta, de alia parte uinea de don /9 Gil de Arrobres, de tercia parte uia publica. Et illa tota uinea habet afron­taciones de una /10 parte uinea de Ospital qui fuit de Dominico de Alberit, de alia parte uinea de Gil de Arrobres, /11 de tercia parte

15 uia publica. Et illo uno campo habet afrontaciones de una parte uinea /12 de Gil de Arrobres, de alia parte uinea de don Annaia de tercia parte uinea de donna Ma- /13 ior. Et illo alio campo habet afrontaciones de una parte campo de Ospital qui fuit de Domini-/14 co de Alberit, de alia parte uia publica, de tercia parte acequia

20 unde se regat. Et illo tercio /15 campo habet afrontaciones de una parte, campo qui fuit de Dominico de Alberit de alia parte campo /16 de Gil de Arrobres, de tercia parte cequia unde se regat, Et illo quarto campo habet afrontacio- /17 nes de una parte campo de Gil de Arrobres, de alia parte uinea de Gil de Alfagerin, de tercia

25 /1 8 parte uia publica. Et illo orto qui est ante illo molino uetulo. Habet afrontaciones de una /19 parte açequia maior & de alia parte uia qui uadit adillo molino uetulo. Et illo alio /20 orto habet afron­taciones de una parte, orto de dona Maior de alia parte orto de

362 AFA - XVI-XVII

Page 149: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

don Lo- /21 parcez de tercia parte uia publica. Et illo alio campo 30 habet afrontaciones, de una parte cam- /22 po de Sancti Saluatoris, de

alia parte campo de Maria de Nouo de tercia parte uia publica, de IIIIa, parte /23 brazal unde se regat. Et illos alios campos habent afrontaciones illos II campos de una parte. Campos /24 de Johan Abbat de alia parte campo de Gil de Arrobres de duas partes brazals.

35 Et illo alio campo /25 habet afrontaciones de una parte campo de Gil de Arrobres de alia parte campo qui fuit de Dominico de Albe-/26 rit, de duas partes bracals. Et illo alio campo habet afronta­ciones de una parte, campo de /27 don Annaya de alia parte campo de Gil de Arrobres de duas partes brazals. Sicut istas afronta-

40 /28 ciones includunt uel diuidunt per circuitu ad istas suprascriptas casas & istos supra senptos campos /29 & uineas & ortos ita uendi-mus uobis totas ab integras eramas & populatas sine ullo retinimen-/30 to & cum exijs & suis ut habeatis illa salua & libera & quieta per facere inde totam uestram /31 propiam uoluntatem uos & filijs

45 uestris & omnis generatio uel posteritas uestra per secula cunta, amen. Et per pre- /32 cium quod conuenimus inter nos & uos preno-minata mente per CC LXª solidos, moneta iaccensa curribile /33 & fuimus inde bene paccatos de manu & apud uos nichil remanssit & stamus inde de manifesto sine ulla /34 mala uoce & sine ullo malo

50 ingenio & de isto prenominato precio aput nos emptores nichil re-man- / 3 5 sit. Alifala paccato. Et ego don Dominico de Deuslibol & mea mulier dona Gratia & filijs nostris damus /36 uobis don Petro Ximenez & ad uxor uestra dona Stephania, fidanzas de saluetate ad forum terre de ista /37 supra scripta uendicione saluare. Don Johan

55 de Fontes & don Santio de Garcia Dant. Huius rei tes- /38 tes sunt uisores & auditores: Don Loparcez de Mezazal & don Johan Abbat de Mezazal. Facta /39 carta i n mense februarij, in Era MªCCªXXªIIª. Michael de Tarba scripsit & hoc signum (signo) fecit in /40 XIIIa

linea in XXªIIª emendacionem feci.

196

[1184], JUNIO

María, mujer de Pedro Locarez, juntamente con sus hijos, vende a doña Oria unas casas que poseía en Belchite.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 22.

In Dei nomine et eius gratia. Ego Maria mulier de Petro Loçares & Johannes et Sancio et Petro et Maria, filis meis. Uendimus nostras casas, quod nos abemus in castro Belgit, ad /2 uos dompna Oria de Belgit, filia de Fertun Garcez iusticia, in precio placibile, quod

5 placuit inter nos & uos. & est illud precium nominatum XLª solidos denariorum mone- /3 ta curribile et de isto precio nos sumus inde paccatos. Et illas predictas casas, quod uobis uendimus, ha&ent afron-

AFA - XVI-XVII 363

Page 150: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

taçiones: de oriente, illa uestra casa de uos dompna Oria; de meridie uero, /4 illa uia publica; de occidente, illa uia, qui uadit ad casas

10 de Abali; de alia parte, illa uia, qui passat inter illas predictas casas & illas casas de Sancta Maria, istas afrontaciones inclu- /5 dunt illas predictas casas. Placuit nobis libenti animo & spontanea uoluntate que sic uendimus uobis illas predictas casas, cum introitibus et exi-tibus suis per uendere & dare et ali- /6 enare & ad uestram propiam

15 uoluntatem, quod inde uolueritis facere uos et filis uestri & omni generaçio uestra per secula cuncta amen. Et damus uobis fidança de saluetate, per forum terre de illas predictas /7 casas de nos & de omni generaçio nostra. Sanio de Loçares nostro thio. Huius rej testes sunt de predictas casas de hac uendiçione: Petro Çuatço &

20 Martin Petrez. Aliala paccata III solidos, IIIor. denarjs. /8 Facta uero carta in Mense Junii, sub Era MªCCªXXXªIIª. /9 Regnante domino nostro rex Idefonssus in Aragon et in Bar-

chilona usque in Prouincia. Episcorpus Petrus obiit in hoc anno. Episcopus Johannes in Taraçona. Michael de Sancta Cruz senior in

25 Belgit, senior Artal /10 in Alagon & Blascho Romeo in Çaragoça. /11 Ego Ximino Gascon hanc cartam scripsit & hoc signum (signo).

197 1 1 8 4 , SEPTIEMBRE, ÚLTIMA SEMANA

Testamento de don Domingo de Huesca.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 24.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de destinamento, quam facio ego don Domingo de Osca in mea uita & in mea memoria. In primis laxo pro mea anima, /2 ad illo capellano V solidos & ad illa opera de Sancti Ualerii V solidos & ad illas parroquias, qui sunt

5 dentra illa uilla unicuique X denarios & ad illa confratria de Sancti Saluatoris V solidos & ad /3 meas fillatas ad Olalia & Iuliana X so­lidos & laxco per mea anima, que fagan dicir D misas & lacxo ad meos filios, que inter illos non habeant nulla intencio- /4 ne, que ad si quomodo dedi ego & mea mulier dona Juliana ad don Johan,

10 nostro filio L morabetinos aiars uel lopis & similiter ad dona Justa nostra filia dedimus L morabetis /5 aiars uel lopis & ilos ambos semper acceperunt istos morabetinos iam dictos & tenuerunt se per paccatos & similiter lacxo, que accipiant Petro & Stephania & Martin & Domingo /6 meos filios unicuique de illos, L cinquanta morabetis

15 & totum alium quod remanserint, illos totos germanos intregatos diuidant & partant per cabeças tantum /7 unum, quam alterum post dies de me & de mea mulier dona Julia & lacxo ad mea mulier dona Juliana, que sedea dona & poderosa per dar & per tener, de sedi-bile & /8 mouibile de totum quantum odie abemus & in antea abe-

20 remus, de post meos dias & que nullus de illos filios non habeant partem, nec racionem in sedibile nec in mouibile, in dias /9 de mea mulier dona Juliana & que sedea totum ad sua propia uoluntate

364 AFA - XVI-XVII

Page 151: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

facere & Petro & Stephania & Martin & Domingo sedeant cum illa & seruiant bene & onorificemente, /10 ad si quomodo bonos filios

25 debent facere ad sua bona mater & si ad unicuique de istos quatuor iam dictos, hecxiua consello & achasamentum ubi illa mater se pagas-/11 se, ella auese poder de darle & de tener, ad si quomodo ad illa placese & si nullo de istos quatuor filios iam dictos, non uoluero tirare nec stare cum illa mater /12 nec in illa casa & per suo gua-

30 danno nec per sua follia se exira de casa. Mando ad mea mulier dona Juliana & ad illos suos germanos, que lo geten de casa & que non len den /13 nullam rem nec nullo auere & que non habea partem nec racionem m sedibile nec in mouibile, nec in totum quantum abemus inter mea mulier dona Juliana nec in an- /14 tea aberem,

35 nec guadanarem in nostros dias nec depost nostros dias & illos ger­manos non den ad ille nulla parte, nec nulla racione & si nullus de istos quatuor /15 moueran battalla in illa casa, illa mater & illos germanos geten de casa ad illi & non habea partem nec racionem, in totum quantum ego uobis lacxo & que nullo de istos /16 filios.

40 non faciant nullo sigullar de nullo auere, de foras de illa casa, si doncas non prendese sua mulier ad leale coniungium per manda-mentum de sua mater & de suos germa- /17 nos & ego dona Juliana mulier de Domingo de Osca & ego don Johan & dona Justa & don Petro & dona Stephania & don Martin & don Domingo nos tatos in

45 simul, lauda- /18 mus & otorcamus & placet nobis isto destinamento, quod facit don Domingo dOsca nostro patre.

/19 Sunt spondaleros de hoc totum:, quomodo est iam dictum; don Martin Orella & don Johan Moio & don Johan de Mussach.

/20 Facto destinamento in mense setembris, ultima ebdomada. Era 50 MªCCªXXªIIª. Petrus scripsi.

198 1 1 8 4 , DICIEMBRE

Carta de préstamo de diez sólidos, por parte de Eçmel Alcastrel, a favor de don Andreo, filio de Sancio Bazons.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 25.

Memoria quod ego Eçmel Alcastrel, prestaui X solidos de dineros, moneta iachesa /2 curribile, ad uobis don Andreo, filio de Sancio Bazons de Quart, usque festa de omne Sanctorum /3 prima qui uenit & ego Andreo sum paccata de isto auer & sum inde manifesto & in

5 tali con- /4 uenio, quod detis uobis don Andreo, per isto iam dicto auer, alcauala VIIII fanechas /5 de trico bono, per dare & per acci-pere ad mihi Ezmel Alcastrel, intro in mea casa, usque /6 Sancta Maria de Mediant augusto prima qui uenit, sine ullo interdicto & ego don /7 Andreo dono ad uobis Ezmel Alcatrel, fidanza de isto auer

10 & de ista /8 alcalaua, quomodo est supra scripto; don Gil, filio de Francha de Quart. / 9 Testes sunt de ista supra scripto; don Aznar de Sancta Maria & judeo /10 Sentob Abenhanna.

Facta carta in mense decembris. Era MªCCªXXIIª. / 1 1 Martinus scripsit.

AFA - XVI-XVII 365

Page 152: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

199 1185, ABRIL. CASTELLÓN

Alfonso II dona a Pedro Examenez de Ossia el valle de Querol en feudo. Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 34.

(Crismón.) In anno Domini. MºCºLXXXºVº. Manifestum sit omnibus hominibus. Quod ego Ildefonsus /2 Dei gratia. Rex Aragonie, Comes Barchinone & Marchio Prouincie. Dono atque in perpetuum concedo tibi /3 Petro Exameniz de Ossia & successoribus tuis, perpetuo in

5 feudum per me & per meos ad forum /4 Barchinone, totam illam uallem de Qerol, cum omnibus terminis & afrontationibus siue exi-tibus suis & cum omnibus 5/ redditibus suis & cum hominibus & mulieribus & cum omnibus foreijs siue fortitudinibus, que ibi sunt uel /6 in antea ibi fuerint & cum heremo & populato & cum omnibus,

10 que ibi habeo uel habere debeo. Ita autem /7 sub tali condicione, quod de omnibus fortitudinibus, que ibi suut uel de inde fuerit. Dones tu & suc- /8 cessores tui mihi & successoribus meis potesta-tem, quociescumque de illa potestate fueris requisitus uel /9 inter­rogate . Hoc eodem modo pro ut dictum est supra, dono tibi. Erauals

15 & turrem de Pin Morent /10 cum omnibus, que ibi habeo uel habere debeo cum heremo & popitlato & cum onmibus dominationibus meis. Hoc /11 omnia predicta, sicut superius sunt scripta, dono tibi pre-dicto Petro Exameniz & tuis propter seruicia, /12 quae mihi fecisti & de inde facturus es. salua mea, meorumque fidelitate. /13 Actum

20 est hoc apud Castilione. Mense Aprilis Anno quo supra. Propter hec etiam donationem, (Accipio a te in presenti IIº millia, solidum Barchi-none)s. 14 Signum (signo) Ildefonsi, regis Aragonie, Comitis Barchi-none & Marchionis (Prouincie) /15 (signo) Poncii Ugonis Comes, (signo) Guillelmi de Castellazol. (signo) Enego de Aueu. /16 Signum

25 (signo) Gauzerandi de Urg, Signum (signo) Poncij de Zagardia, Sig­num (signo) Ugonis de Mataplana, /17, Ego Bernardus de ualle domini Regis, notarius hoc mandamelo domini regis scripsi & hoc signum (signo) feci & in tercia & VI linea /18 supra scripsi mense & anno quo supra.

2 0 0 1 1 8 5 , SEPTIEMBRE

Sancho Fertuniones y su hijo confirman a Xemen de Ricla un campo que había comprado anteriormente.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 27. (Pergamino en muy mal estado.)

Notum sit cunctis, (quod ego don Samo Fertugnionis), filio de don ( ) Belgit & meos parentes misimus in clamos ad uos, don Xemen /2 de Ricla illo campo, quod uos comparastis (in termino de

366 AFA - XVI-XVII

Page 153: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

Vilella) de nostra nepta, nomine Oro de Pastriç, modo confirmamus 5 affinamus /3 uobis illo clamo, quam nos ( ) de uobis de predieto

( ), qua fecistis de iam dicta Oro mea nepta. Et propter hoc supra scriptum /4 ego predieto Sanio Fertugnones de meo ( ) parentela mea, confirmamus uobis don Ximino isto campo, ut /5 habeatis & & possideatis illo ( ), ingenuo, libero, ingenuo (sic), hac quieto, per

10 uendere & inpignorare & dare unicumque uo- /6 lueritis, sicut de propria uestra hereditate, per secula cuncta. Et ego don Sanio Fer­tugnones iam dicto, de me & de meo ienullo /7 damus uobis don Ximino de Ricla fidanças de saluetate per foro de terra, sicut supe­rior scriptum est; don Domingo, filio de Petro /8 Arcez de Pastriç

15 et don Domingo de Miranda. Et sunt testimonias de hoc supra scriptum, qui fuerunt ibi uisores & auditores; /9 don Garcia, filio de don Michael castellano de San Philip & suo germano don Martin

Facta carta in mense septembris, era /10 MªCCªXXªIIIª.

201

1 1 8 5 , SEPTIEMBRE

Confirmación de la propiedad de un campo, hecha por Sancho Fertu-niones, a favor de Xemen de Ricla.

(Documento igual que el anterior.)

202

1 1 8 6 , MARZO

Pedro Ros y su mujer, Elvira, empeñan a don Pedro y su mujer, Leocadia, un campo en Arrimel.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 30.

In Dei nomine. Hec est carta de pignus, quam facio ego don Pere Rrosi & mea uxor Albira. Plachuit nobis bona /2 corde quod mitimus in pignus ad uobis don Petro, genero de Martin Phamic & ad uestra uxor Locadia, uno /3 nostro campo, quod habemus in

5 termino de Gallego, ubi dicitur Arrimel & isto iam dicto campo, abet affrontaciones de una /4 part, uinea de Pere de las Fontz & de alia part uinea de los filios de Abenbaron & de tercia part illa zequia /5 maior unde se regat & de quarto, part uia publica. Sicut istas affrontaciones includunt uel diuidunt, sic mittimus /6 uobis in

AFA - XVI-XVII 367

Page 154: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

10 pignus isto supra scripto campo, totum ab integrum, sine ullo reti-nimento, cum suas intradas & suas exidas sine /7 ullo ingenio & sine ulla mala uoz per XXV solidos moneta curibile & dedistis illos nobis & nos inpignatores /8 tenemus nos bene per pacatos de isto auere & sumus inde manifesti & est termino de redimere hunc pignus, de

15 isto agusto /9 primo qui uenit, ad uno anno, finito isto termino, si dedimus uobis uestro auere, redite nobis hunc pignus, sin autem tenete /10 & explectate de agusto ad agusto, usque redamus uobis uestro supra scripto auere & finito isto termino iam dicto, si fuerit /1 1 opera illo campo & uolant illo redimere de pignus, pacando illo

20 auere; ego Pere Rros & mea uxor Albira mitamus me- /12 dietatem de illa sement & accipiamus medietatem de illo fructo, quomodo est furo de terra & si illa moneta se camiabat /13 uel se affollabat, infra isto termino ad numero de VII solidos illo morabidi, respondant mihi de predicto auere & ego Pere Ros & mea /14 uxor Albira damus ad

25 uobis don Petro & ad uestra uxor Localia fidanza de salbetat ad fuero de Zaragoza, de isto /15 pignus de isto campo, quomodo est supra scripto; don Pere de Alcaniz.

Testes sunt de isto supra scripto, don Gillem de Moraton /16 & don Michael, filio de Petro Nequalinz.

Facta carta in mense Marcio. Era MªCCªXXIIIIª. Martinus scripsit.

203 1 1 8 6 , MARZO

Sancho y su mujer intercambian con Guillermo Sisón unos campos.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 37. (Carta partida, ¿Copia posterior?)

In Dei nomine. Hec est carta de camio, que facio don Sanio & mea mulier & filiis uel filiabas meis; facio camio uos /2 Guillem Sison de uno m e o campo, que habeo in termino de Alfiden, in loco ubi dicitur Algrallol et abet affrontacio- /3 nes illo campo, ex

5 una *, que ego don Sanio camio ad uos don Guillem; ex una parte, cequia de Alfranca unde se /4 regat; de alia parte, campo de Guillem Áster; de alias IIas. partes, bracals. Et sic quomodo istas affronta-/5 ciones includunt, sic habeatis uos don Guillem per hereditatem per uendere & per inpignare & propriam uestram uoluntatem /6 face-

10 rer, uos atque filii uestri & omnis generacio uel posteritas uestra per secula cunta. Et similiter habet afrontaciones /7 illo campo, que ego don Guillem Sison camio ad uos don Sanio; ex una parte, çequia de Alfranca unde se /8 regat; de alia parte, campo de la iermana de Iohan de Epila; de alia parte, campo de Sanio de quinto; de alia

15 /9 parte, Almargal. Sic quomodo istas affrontaciones includunt uel diuidunt, sic facio ego don Guillem, /10 ut habeatis uos don Sanio & filiis uel filiabus uestris ad hereditatem omnibus diebus uite uestre, per uendere & /11 per inpignare per secula cunta. Et ego don Sanio

368 AFA - XVI-XVII

Page 155: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

dono fidancas ad uos don Guillem, per saluare isto supra scripto 20 / 1 2 camio ad forum terre. Est fidança Domingo, filio de don Espan-

nol. Et ego don Guillem dono fidança / 1 3 per saluare isto supra scripto camio, ad uos don Sanio per forum terre. Est fidança: Do­mingo de / 1 4 Moçota. Sunt testes de hoc supra scripto camio, qui ibi fuerunt uisores & uaditores: / 1 5 Don Iohans iermano de don

25 Sanio. Et don Iohan de Torlla. Facta carta in mense marcio. / 1 6 Era MªCCªXXªIIIIª. Michael me

scripsit.

* Borrado con línea encima, ex una.

204

1186, JULIO 7

Berenguer, arzobispo de Tarragona, reconoce haber recibido el pago de las bailías de Conflent y Cerdaña.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 33. (Pergamino en mal estado. Copia principios siglo XIII.)

Sit notum cunctis, quod ego Berenguarius Dei dignatione Terra-chonensis Archiepiscopus, recognosco tibi Petro / 2 Xemeniç, quod super bajulia Ceritanie & de Conflent & super uicaria utriusque terrarum istarum / 3 ex mandato domini Aragonensium regis, red-

5 disti mihi computum loco regis, de tribus annis / 4 quibus uicariam & bajuliam ter rarum illarum tenueras. Inceperas autem uicariam & bajuliam / 5 ter rarum illarum tenere anno MªCªLXXXIIIº Dominice Incarnacionis & de illo eodem anno & aliis / 6 duobus sequentibus, reddisiti computum apud Caucoliberum tamen de uicaria & bajulia,

10 / 7 quam. de expletis & alus redditibus uniuersis ex mandato regis, qui hoc mandauit / 8 ( ) francham de Conflent die Sancti Johannis de junio, in renditu eius de prouincia, anno M / 9 (CLXXXVI) domi-nice Incarnacionis. Recognosco etiam quod facto computo, paccatus / 1 0 fui ego per rege de omnibus, super quibus redditibus eras com-

15 putum, de illis tribus annis preteritis & /11 nichil omnino per sol-uendum remansit aput te unus & ego pro rege, absoluo te omnino / 1 2 (de) omnibus supra dictas.

Factum est computum hoc apud Caucoliberum /is nonas julii ano MCLXXXVI. Dominice Incarnacionis coram Perella & Johanne repo-

20 sitario / 1 4 & Petro ( ) & Petro de Sancto Celedonio & Berenguer de Albart & Berengario Guillermo juniore & Poncio / 1 5 (lac.) de Villa-mulorum, / 1 6 (signo) Berengarius Terrachonensis Archiepiscopus, (signo) signum Raimundi de Uillamulorum, / 1 7 Signum (signo) Pe-relle. Signum (signo) Johannis repositariu. Signum (signo) Petri de

25 Sancto Celedonio.

AFA - XVI-XVII 369

Page 156: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

205

1 1 8 6 , AGOSTO

Domingo de Pastriz y su mujer, Gracia, venden a doña María, hermana de Juan de Epila, un campo en Allinde.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 31.

In Dei nomine et eius gratia. Hec est carta, quam facio ego don Domingo de Pastriz & uxor mea Gracia. Placuit nobis & spon-/2 tanea uoluntate & optimo corde, ut uendimus ad uos donna Maria, ermana don Ioan Depila, uno nostro campo, qualem habemus /3 in

5 Allilmde, in termino quod est dictum Nogaret, CXXX solidos moneta iaccensis curribile de quatuor denarios, prepcium quod conue- /4 ni-mus inter nos & uos & estamns de manifest et tenemus nos inde bene per paccatos. Et habet affrontationes; de una parte, donna /5 Maria emptore nostra & de alia parte, campo de illo ospitale de

10 Sancta Maria & de alia parte, campo de don Sancio, marito de donna /6 Tharesa; quarta parte, braçal unde se regat. Sicut istas affron­tationes includunt uel diuidunt, sic uendimus ad uos donna Maria /7 per fide & sine ingenio ut habeatis et possideatis isto campo, uos & generatio uel posteritas uestra per secula cuncta, per uendere

15 /8 & per inpignorare. Et damus uobis fidanzas de saluetate, per sal-uare iam predicto campo per forum... terre. Don Domingo de Quali-tepi- /9 la & don Saluador filio de Exemen Galinz. Testes sunt qui hoc uiderunt & audierunt: Don Michael Depila & don Ramon, neto don /10 Ramon de Motanana.

20 Facta carta in mense augusto. Era MªCCªXXªIIIIª. Petras scripsit & hoc (signo) signum fecit.

206

1186, SEPTIEMBRE

Sancha, juntamente con su hija María, venden a Exemeno de Ricla un campo en el término de Mecacoleto.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 32.

In Dei nomine. Hec est carta auctoritate uel de uendicione, quam facio ego Sançia insimul cum mea filia Maria, /2 filia, qui fuit de Petro Sancta Maria, ad uos don Exemeno de Ricla. Placuit nobis liberiti animo, & spontanea uoluntate; /3 uenditores sumus uobis

370 AFA - XVI-XVII

Page 157: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

5 uno nostro campo, quod habemus in termino de Meçaçoleto & auenit nobis illo campo de part de don /4 Petro Sancta Maria & habet affrontaciones illo campo de una part, uia publica & de alia part campo de (R)*amon /5 de Laçuda & de alia part campo de los filios de don Michael de Laçuda & de alia part campo de don Michael,

10 filio /6 de dona Coloma de Sant Iohann. Sicut affrontaciones iste includunt uel diuidunt, sic uendimus uobis ab integrum /7 supra scripto campto, cum exijs & regresijs earum earum (sic) sine malo inge­nio & sine mala uoce & est autem /8 precio plaçibile, quod conuenimus inter nos & uos LXII solidos, aliala pagada moneta curribile in Sara-

15 goça /9 & fuerunt pagados (lac. en blanco) & nos uenditores tenemus nos per pagados & sumus inde manifestos hanc pre- /10 fatam uen-dicionem damus uobis fidanças de saluetate ex omnibus hominibus ad forum terre. Dominico Daroman / n & don Michael Maiorchas (lac. en blanco). Ut istam iam dictam uendicionem, habeatis salua &

20 libera /12 ingenuam ad propiam uestra hereditatem & per facere inde uestra uoluntate, uendendi uel donandi cujcumque /13 uolueritis, per secula cuncta. & Sunt testimonias uisores. & auditores: Don Guillem Arnald & Guillem Bar- /14 ba de Sancti Philip. Facta carta in mense september. Era MªCCªXXªIIIIª. Dominico de Plenas scripsit.

25 /15 Memoria de illa carta de illo pignal, unde fuit ista compra, qui est supra s c r i p t a de illo campo, qui fuit de Petro Exarich de Sancta /16 Maria, que romasot illa carta in comanda per manu don Exemeno de Ricla & per manu de Maria filia de Petro /17 Sancta Maria intus de isto Sancti Michaelis in. IIIIos. annos in poder Domi-

30 nico Daroman. Testimonias uisores & auditores: / 1 8 Don Guillem Arnald & Guillem Barba & Michael de Maiorchas.

Facta carta in mense september. Era MªCCªXXªIIIIª. * Borrada la R.

207

1 1 8 6 , DICIEMBRE 2 6

Dominga y su hijo Pedro Madala venden a Pedro Sasse y su mujer una viña en el término de Alfindén.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n, 35.

In Dei nomine. Hec est carta & auctoritate de uenditione, quod facio ego donna Domenga mulier, qui fuit de don. Domingo el Calbo & meo filio Petro Me- /2 dala. Placuit nobis de bono corde & de bona uoluntate, quod uendemus ad uos don Petro de Sasse & ad

5 uestra mulier donna Tota una nostra uinea, /3 quod nos habemus in termino de Alfinden & habet afrontationes illa uinea de una parte, illa çequia unde se regat & de alia parte campo de /4 Sancta Maria & de tercia parte campo de illo ospital & de alia parte uinea de Sanio & de sua mulier Taresa et, ita quantum istas supra /5 scriptas

AFA - XVI-XVII 371

Page 158: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

10 afrontaciones includunt uel diuidunt per circuitu, sic uendimus uobis supra scripta uinea tota integramente & sine nullo rete- /6 nimento & ad uestra propia hereditate cum, exijs & regresijs suis, ut habeatis supra scripta uinea salua & libera & quieta per facere tota uestra propia /7 uoluntate, sicut de uestra causa dedipsa per cuncta secula

15 & per precio placibile, quod placuit inter inter (sic) nos uenditores & nos comparatores per setan- /8 ta solidos de dineros, moneta curri-bile in Saragoza, quod uos don Petro Sasse & uestra mulier donna Tota dedistis ad mihi donna Domenga & ad /9 meo filio Petro Medala & fuimus pacatos de isto supra scripto auere, ad nostro placere &

20 stamus de manifesto omm tempore & habet illa pacata & ego donna /10 Domenga & meo filio Petro Medala damus ad uos don Petro de Sasse & ad uestra mulier donna Tota, fidanzas de saluetate per sal-uare supra scrip- /11 ta uinea ad foro de Saragoza, asi quomodo est supra scripto. Sunt fidanzas don Michael, filio de Domingo Mozaraui

25 del Postico & don Sanio de /12 Alhinden, ermano de mihi donna Do­menga & sunt testimonias uisores & auditores de hoc supra scripto, don Donad de Sarditinach & don Ferrer /13 filio de don Sanio pes­cador.

Facta carta. Era MªCCªXXªIIIª in mense december in die Sancti 30 Stephani.

/ l 4 Dominicas Arnaldus scripsit.

208

1 1 8 7 , FEBRERO

Guillelmo, prior de Santa María, de Zaragoza, y todo el convento reciben en sus bienes espirituales y temporales al rey Alfonso II.

(Carta partida, furata, con numerosos agujeros.) (Existe otra igual sin agujeros. Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 10.)

In nomine Sancte & indiuidue Trinitatis ego Guillelmus prior Sancte Marie de Cesaraugusta & totus eiusdem conuentus recipimus in perpetuum in ora- /2 cionibus & beneficiis nostris temporalibus & spiritualibus, que fiunt & fient in ecclesia nostra & eius menbris

5 nos dominum Illedefonsum regem aragonen- /3 sem, comitem Bar-chinonensem et Marchio Prouincie & participem constituimus & faci-mus eorumdem omnium, tanquam unum de fra- /4 tribus uestris, ita etiam, ut singuli nostrum singulis diebus, singulam omnipotenti deo & beate Marie por uobis orationem, offeramus /5 et in missa generali

10 capituli nostri cotidie propia pro uobis oratio in perpetuum dicatur. Ad (nutum) uero uestr(um) (i)dem, quod pri- /6 ore nostro officium pro anima uestra sumus celebratum aniuersario uestro in perpe­tuum in capitulo et eclesia (cum?) eius men- /7 bris constituto.

/8 Huius spiritualis donationis sunt testes et confirmatores Guil-15 lelmus prior et Martinus subtus prior Joannes helemosinarius, Petrus

372 AFA - XVI-XVII

Page 159: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

capel- /9 lanus; Petrus de Toletos; Martin Albert; Egidius de Magalon; Dominicus primus; Guiraldus Sebastianus secundus; Petrus primus; magister Guillelmus Mi- /10 chael del Castelar; Dominicus de Roda; Donatus Sebastianus de Magalon; Eximinus de Ricla; Ualerius Exi-

20 minus dOrrea; Michael / 1 1 de Bielchit; Poncius Petrus tercerus; Petrus Doloron; Joannes infans; Petras Egidius; Deus Aiuda, Petrus de Cascalo; Uitale de Bund; Martinus de /12 Oto; Benedictus Garsias de Oscha; Dominicus de Oscha; Michaele de Cabannas; Guillelmus Garsias & ceteri fratres laici.

25 Facta (carta) in men- /13 se febroario. Era MªCCªXXªVª. /14 Hoc donatiuum de misericordia Dei confisi confirmamus atque

laudamus et memorie futurorum obseruanda relinquimus atque sub hoc comuni /15 signo corrobamus (signo).

209 1187, ABRIL 17

Guillermo, prior, juntamente con el convento de Santa María, reciben en sociedad a Raimundo.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 11.

In Dei nomine. Ego Guillelmus prior et omnis conuentus ecclesie Sancte Marie damus & concedimus tibi Raimundo societatem et /2 fraternitatem in ecclesia nostra, in temporalibus bonis et in spiri-tualibus, ita scilicet, ut habeas locum canonici regularis qua die et

5 / 3 hora abitum regularem uolueris accipere. Quandiu autem uixeris in seculari abitu, damus & concedimus tibi uictum in ecclesia nostra /4 ita honorifice tanquam unus ex canonicis. Uestimenta autem nec damus nec concedimus tibi, quousque accipias habitum regularem. /5 In qua uero die aspirante Deo, uolueris accipere habitum regu­

­­ larem, quod libenter recepiamus te in canonicum absque ulla con-tradic /6 cione & molestia. Postquam uero acceperis abitum regu­larem, quod per duos annos non accipias uestimentum a uestiario nostro, /7 transactis uero duobus annis, quood sine ulla contradiccione accipias numos pro uestimentis, sicut unus ex canonicis secundum

15 con- /8 suetudinem domus. Et quandiu uixeris in seculari habitu, sis fidelis & utilis in omnibus que ecclesie pertinent, sicut filius debet esse /9 fidelis matri sue & sis obediens priori et successoribus suis in his, que tibi honeste preceperint & tibi fuerint honeste ad faciendum. /10 Et si forte migraueris de hoc seculo sine abitu regu-

20 lari, quod ita honoremus te tanquam unus ex nobis. /1 1 Huius suprascripti sunt testes, uisores & auditores. Martinus

subtus prior Johannes de Epila, magister Guillelmus Petrus Nauarro, /12 de infantibus Egidius & Deus aiuda. Actum est hoc in presencia prioris & tocius coneuntus, in mense aprilis XV kalendas madii,

25 /13 Era MªCCªXXªVª. Ego Petrus iam dicte ecclesie canonicus & cape-llanus hanc cartam scripsi et hoc signum (signo) feci. /14 Signum prioris & conuentus (signo).

AFA - XVI-XVII 373

Page 160: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

210

1 1 8 7 , NOVIEMBRE 13

Sebastián de Santa Cruz dona veinte morabetinos a su nieto Sebastián y éste, a cambio, le concede una viña en el Gállego para que la dis­frute mientras viva.

Arm. 1, caja 7, leg. 3, n. 4.

Hec est carta & memoria quod ego don Sebastian de Sancta + (Cruce) dono ad uos Domnus Sebastianus meus neptus, chanonicus Sancte /2 Marie XX morabetinos ad illa hora, quando fuistis uos domnus Sebastianus in escholas. In tali pacto quod ego domnus Se-

5 / 3 bastiamis. chanonicus Sancte Marie, dono ad uos don Sebastian meo auolo illa mea uinea, quod ego habeo in Gallecho, quod /4 adue-nit mihi de meo patrimonio & est ista uinea in termino de illa nochera de los Azarras & tenet se cum illa uinea, qui est /5 de Sancta Maria, qui fuit partita cum ista iam dicta uinea. In tali pacto dono

10 uobis ista uinea, qui est supra scripta, quod ha- /6 beatis & possi-deatis uos don Sebastian meo anlo ? in uestris diebus et post uestris diebus, est conuenio, quod ego domnus Sebas- /7 tianus chanonicus Sancte Marie recupere ista mea uinea, qui est iam dicta sine ullo inter dicto & sine mala uoce. Et si /8 ego non fuero in Zesaraugusta,

15 quando meo auolo migrauerit de hoc seculo, mando ad uos domnus Petrus del Castellar /9 chapellanus & chanonicus Sancte Marie, quod accipiatis ista mea uinea qui est iam dicta in mea uoce, sicut supra dictum est. /10 Et si ego domnus Sebastianus stetero in escholas de IIos. annos in antea, uos don Sebastian meo auolo tramitatis mihi

20 /11 IIos, morabetinos in Io. quoque anno, tanto quantum ego stetero in escholas et si ego don Sebastian de Sancta & migrauero de /12 hoc seculo, ante uos meo nepto habeatis uestra frairescha de tanto quan­tum mihi pertinet uel pertinere debet, sic habeatis & possideatis /13 ista frairescha in uestris diebus et post diebus uestris remaneat

25 ista frairescha ad uestras tias. Et sunt testimonias uisores /14 & audi­tores de hoc supra scripto; domnus Ualerius chanonicus Sancte Marie & don Johan, escribano de Sancta + (cruce) & don Julian, suo /15 ienero.

Facta memoria in mense nouembris in die Sancti Bricij. Era 30 MªCCªXXVª.

374 AFA - XVI-XVII

Page 161: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

211 1 1 8 7 , NOVIEMBRE

Guillermo, prior, y todo el convento iglesia de Santa María, de Zaragoza, conceden a Pedro Matamoros y su mujer un huerto en censo en Bel-chite.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 38. (Carta partida.)

Notum sit omnibus quod ego Guillelmus prior & omnis conuentus ecclesie Sancte Marie, damus & concedimus ubi Petro Mata Moros & uxori tue Marie, uno /2 nostro orto quem habemus in termino de Belgit, ad censum. Et abet afrontaciones predicto orto, de una parte

5 illo brazal, que transit inter illo orto de sancta /3 Maria & illo orto de filios de Alguazir, de alia parte orto de Melendo, de alia parte campo de Sancio Fortunons, de quarta parte campo qui fuit /4 de Petro Eximiniz. Sicut iste affrontaciones includunt, sic damus & con­cedimus uobis predicto orto ad censum, ut abeatis & possideatis illum

10 uos & omms generacio /5 uestra per secola cuncta. Tali uero con-uenientia, ut persoluatis ex eo per singolos annos, censum sacriste ecclesie Beate Marie, XII denarios monete curribile in Cesaraugusta. /6 Et est terminum de isto censo reddere ad festiuitatem omnium sanctorum. Sunt testes uisores & auditores de hoc, Montaner de Bel-

15 git, de canonicis Johannes de Epila, Eximi- /7 *nus de Ricla, Petrus Nauarro. Michael de Casteller* Valerius & omnes conuentos. Facta carta in mense nouembris. Era MªCCªXXªVª. Signun (signo) Guillelmi prioris. /8 Ego Petrus predicte ecclesie, capellanus & canonicos scripsi & hoc signum (signo) feci. Signum Eximini sacriste (signo).

* Pa labras intercaladas en las líneas siguientes.

212 1 1 8 7 , DICIEMBRE 3 1

Don Domingo y su mujer, doña Gracia, y don Benito y su mujer, doña María, venden dos campos, uno en Corbera y otro en Arrabal, a don Juan de Epila.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 40.

Notum sit omnibus hominibus tam presentibus quam futuris; quod ego don Domingo, neto de don Iulian /2 Bona Barba & uxor mea donna Gracia. Et ego don Benedet de Iulian Bona Barba & uxor

AFA - XVI-XVII 375

Page 162: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

/3 mea donna Maria. Uindimus duos nostros campos, quos habemus; 5 que est illo uno campo, in termino /4 de Corbera. Et illo alio est in

termino de Arraual ad illa Aliezira. Et ita uendimus istos duos cam-/5 pos prenominatamente, ad uos don Iohan dEpila & ad uestra germana donna Maria. Que /6 illo uno campo habet frontaciones: de III partes, campos de Sancta Maria; de alia parte, uia /7 publica.

10 Et, illo alio campo habet frontaciones: ex una parte, campo de Bonet Nariç; de /8 alias duas partes, campo de Sancta Maria; de alia parte, braçal unde se regat. Sicut /9 iste frontaciones includunt uel diuidunt per circuitum, sic uendimus ad uos don Iohan /10 & ad uestra germana donna Marta predictos duos campos ab integros cum

15 exijs & regres- /11 sijs earum, de bono animo & optimo corde & sine ulla mala uoce & sine ullo reteni /12 mento, que nos uenditores non facimus in istos duos campos, que nos uobis uendimus. Et fuit /13 precio, quod conuenimus & placuit nobis & uobis C & XXXª & III solidos de moneta /34 iaquesa, curribile in Saragoça, cum alihala

25 paccata unde nos uenditores, nos teneamus /15 bene paccatos de uobis de predicto auere & stamus inde de manifestum omni tempore. Et ego /16 don Domingo & uxor mea Gracia & ego don Benedet & uxor mea Maria' nos /17 qui sumus uenditores, damus fidanças de salue-tate ad uos don Iohan dEpila & ad uestra /18 germana donna Maria,

30 propter iam dictos duos campos, que uendimus uobis & que habeatis illos /19 saluos per foro de terra. Don Aner Çabater & don Bidal Guascon. Et ita habeatis istos /20 duos campos que uendimus uobis saluos & securos, liberos, ingenuos hac quietos per dare & /2 1 uendere & inpignorare atque per tota propia uestra uoluntate facere per

35 secula cuncta amen. /22 Et sunt testimonias de hoc supra scriptum, qui fuerunt ibi uisores & auditores: don /23 Ramon de Montagnana & don Michael dEpila. Facta carta huius uendicionis. /24 In (mense)* december in ultima ebdomada, in die Sancti Siluestri. Era MªCCª-XXªVª. /25 Martinus Sancte Marie scripsit & hoc signum (signo) fecit.

* Borrado.

213

1188, ENERO

Testamento de doña Clara, mujer de don Martín Orella.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 41.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de destinamento, quam facio ego dompna Clara, mulier de don Martin /2 Orella in mea uita & in mea memoria, dono & laxo pro mea anima & anime patris & matris mee /3 de totos meos parentes, C solidos per missas & prendo

5 per mea sepultura & per alias dispensas illo die de /4 meo obitu, C solidos & dono ad don Nicholau meo fratre C solidos & ad illa opera Sancti Saluatoris X solidos /5 & ad illa tabula X solidos & ad illa confratria V solidos & ad illa confratria Sancti Iohaunis V soli-

376 AFA - X V I - X V I I

Page 163: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

dos & ad /6 illa confratria Sancti Leonardi V solidos & ad illa con-10 fratria Sancti Lazari V solidos & ad illo capellano de Sancti /7 Johan-

nis V solidos & ad Oria, filia de donna Jentil La solidos & illo manto & illa saya & ad Mar- /8 ta & ad sua filia Madalena XX solidos & ad Marieta, filia de donna Jentil X solidos & ad donna /9 Armessen mea notriza X solidos & precio ad uos don Martin, quod soltetis XL

15 solidos, quod debeo /10 dare & isto supra scripto auere, quod ego dona Clara laxo & dono pro mea anima precho ad uos /11 don Martin meo marito, quod unoquoque anno soltetis C solidos de illo fructo, usque sedeant paca- /12 tos et toto alio mouibile, quod remanserit intus in casa & de foras & totum sedeat de /13 don Martin Orella

20 meo marito, per facere nostra propia uoluntate et in super dono ad uos don /14 Martin Orella, meo marito per seruicium, quod mihi fecistis in uestros dias, cum mulier & sine /15 mulier, totum quan­tum mihi pertinet de casas & de hereditate & expletetis illum in uestra uita /16 et rogo uobis per amorem Dei, quod uestro filio

25 don Dominico Orella, quod prendat mea neta donna /17 Oria per mulier ad ligali conjugio, filia, de donna Basilia & si donna Oria mea neta /1S morierit & non habuerit filium uel filiam de don Dominico Orella, remaneat tota mea /19 parte de casas & de here-ditate ad meos netos, filios de donna Basilia. Sunt esponale- /20 ros

30 de hoc supra scripto; don Petro Billanua & don Garcia del Fraxeno. Facta carta /21 & de destinamento in mense janero, era MªCCª-

XXªVIª. Petrus scripsit.

214 1188, ENERO

Juan Sancho desempeña un huerto en Arrimel, empeñado a los hijos de Raolin.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 36.

Hec est carta & memoria, quod Johannes Sancij traxit de pignore de filijs de Raolin, scilicet de Gilli & de Juliana & de /2 suo marito Martin Melendo & de Marta Melendo & de Marta & de suo marito Garcia & de suos netos de Raolin Sperandeo & Pere de Xe /3 lo uno

5 ortal, qui est in Arrimel, qui fuit de Domingo suo cormano, filio de don Michel Batallero & traxit illum de pig- /4 nore per XXX mora-betis aiars & rediderunt ei illam cartam, quam don Raolin habuerat de iam dicto, Artal. Et de- /5 derunt ei fidanza quod aueret saluet ei ipsa carta, si opus fuerit, sicut fuerit iudicatum per foro de

10 terra & quod estent /6 ei de manifesto omni tempore, de predicto auere fuit fidanza; Domingo Petrez de Borga et Johannes Sancii. /7 Dedit eis fidanza de retra, per foro de terra per suo genu: Don Gili de Asin. Huius rei sunt testes, uisores & au- /8 ditores don Petro de Quinto. Et Sancio farto.

15 Facta carta in mense ianuarii. Era MªCCªXXª /9 VIª. Augustinus scripsit.

AFA - XVI-XVII 377

Page 164: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

215 1 1 8 8 , FEBRERO

Lop Arcez y su mujer, Milia, venden a don Pedro Xemenez y su mujer un campo en el término de Mezazal.

Arm. 9, caja 1. leg. 7, n. 42.

In Dei nomine. Hec est carta de auctoritate uel de uenditione, quam facio ego don Lop Arcez de Sinnuex /2 & mea uxor Milia, pla-chuit nobis bono corde & obtima uoluntate, quod uendimus ad uobis don Petro /3 Xemenez de Hosia & ad uestra, uxor dona Stephania

5 uno nostro campo, quod abemus in termino de Mezazal /4 abet affron-taciones; de una part, brazal unde se regat & de alia parte campo de nos compradores /5 & de tercia parte, campo de dona Maior & de quarta parte, campo de nos uenditores. Sicut istas affronta /6 ciones includunt uel diuidunt; sic uendimus nobis isto suprascripto campo

10 totum ab integrum, sine ullo reti- /7 nimento cum suas intradas & suas exidas sine ullo ingenio & sine ulla mala uoze per precio /8 quod plachuit inter nos & uos per XXVIIII solidos. Alifara pacata moneta curibile & dedistis /9 illos nobis & nos uenditores tenemus nos bene per pacatos de isto auere &. sumus inde manifesto omni

15 /10 tempore & ut abeatis nobis don Petro Xemenz & uestra uxor Stephania, isto supra scripto campo totum ab integrum, /1 1 sine ullo retinimento. saluum & franchum & liberum e quietum & ingenuum per uendere uel per inpignare uel /12 per tota uestra uoluntate facere, uos atque filijs uestris & omnis generatio uel posteritas

20 uestra, per secula cuncta. /13 & ego don Lop Arzez & mea uxor Milia damus ad uobis don Petro Xemenz & ad uestra uxor /14 Ste­phania fidanzas de salbetat, ad fuero de Zaragoza de isto campo & de prefacta uendictione /15 quomodo est supra escripto: don Johan abat de Mezazal & don Esforzat de Mezazal, neto de Petro /16 de

25 Hosia. Testimonias sunt de isto supra scripto don Johan Diez de Sancti Johan el biello & don /17 Bertolomeo Ferrero. Facta carta m mense febrero. Era MªCCªXXVIª. /18 Martinus scripsit.

216 1188, JUNIO

Doña Gassen parte con sus hijos los bienes de su esposo. Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 44. (Muy borrosa la tinta.)

(Haec est) carta & memoria (de partitione, quod) facio ego don Gassen cum meos filios pernominatos: Ramon & Domingo & Johan & Petro /2 & Montson & Saluador & Jordan & Maria. Ego donna Gassen

378 AFA - XVI-XVII

Page 165: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

dono ad meos filios iam dictos, illa parte de suo patre (de sedente &), 5 /3 de mouente toto integramente & sine nullo retenimento, usque

ad illa cenisa & ego Ramon & Domingo & Johan & Petro & Montsson & Saluador /4 & Jordan & Maria tenemus nos per paccatos, de illa bona de nostra parte, de sedente & de mouente de toto integramente & sine ullo reteni- /5 mento, usque ad illa cenisa & stamos de mani­

lo festo & ego donna Gassen dono ad uos meos filios iam dictos, fidanza quod sedeam in ista /6 particione, per cuncta secula, unde ego me teneo per paccata per cuncta secula: don Martin de Sessa & ego Ramon & Domingo & Johan & Petro /7 & Montson & Saluador & Jordan & Maria damus ad uos donna Gassen nostra matre, fidanza

15 quod sedeamus in ista particione, per cuncta /8 secula: don Gile, neto de Johan Gostiz & sunt testimonias uisores & auditores de hoc supra scripto: don Peronil, genero de don /9 Pelay de Marrochos & Pere de Toralla.

Facta carta Era MCCXXVI. In mense junno, Dominicus Arnaldus 20 scripsit.

217

1 1 8 8 , NOVIEMBRE

Doña Toda, hija de Garciacez de Asín, efectúa varias donaciones en favor de su hijo Miguel Sanz.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 45.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta & auctoritate de dona-tiuo, quod facio ego donna Tota, filia de don Garcia- /2 cez de Asin. Placuit mihi de bono corde & de bona uoluntate, quod dono ad uos don Michael Sanz /3 meo filio, Mozota cum totos suos terminos, tota

5 integramente & sine ullo retenimento & similiter /4 dono uobis per pignus, illa hereditate de BilaFrancha, que ego teneo in pignus, per V cenios morabetis & /5 similiter dono uobis V centos morabetis, fertos in oro & ego don Michael Sanz teneo me per paccato, /6 de illos V centos morabetis, del pignal de illa hereditate de Bilafrancha &

10 de illos V centos morabetis 7/ fertos in oro & sum de manifesto omni tempore. Et ego donna Tota, dono ad uos don Michael Sanz meo filio, /8 Mozota, sicut snperius seriptum est, per facere tota uestra propia uoluntate, sicut de uestra causa medipsa per cuncta /9 secula. Et ego donna Tota, dono ad uos don Michael Sanz meo

15 filio, de post meos dies, Aquilar cum /10 totos suos terminos inte­gramente & sine ullo retenimento & illa hereditate de Pina & illa heredi- /1 1 tate de Fontes & illa hereditate, quod ego habeo in Alhinden, per meo patrimonio toto integra- /12 mente & sine ullo retenimento. Et est tali conuenio, quod ego donna Tota, quod sedeam

20 domina & po- /13 derosa de Aquilar & de illa hereditate de Pina & de illa hereditate de Fontes & de illa hereditate /14 de Alhinden,

AFA - XVI-XVII 379

Page 166: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

de meos dies & quod ego donn(a) Tota non uenda, nec non inpigne, neque alieniget /15 iam dictas hereditates. Et si desue-niat de mihi donna Tota, antes que de don Petro de Sasse, meo

25 /16 marido, que don Petro de Sasse, que teneat uiduitate de suos dies in istas iam dictas heredita- /17 tes, sicut superius scriptum est, tanto quanto ad ille placera, foras de Mozota. Et ego donna Tota, dono /18 ad uos don Michael Sanz meo filio, istas iam dictas heredi­tates, sicut superius scriptum est, in tali conuenien- /19 cia, que

30 uos don Michael Sanz meo filio, que non pledegez ad mihi donna Tota, per millo dona- /20 tiuo, que ego fecissem ad uestro patre don Michael Sanz, neque per nullo destinamento, que fe- /21 cisset uestro patre don Michael Sanz & que uos non me robez, neque prendatis de nulla mea causa, /22 de sedente uel de mouente extra mea uolun-

35 tate & si uos don Michael Sanz meo filio me pie- /23 degeuaz, nec me robauaz, nec prendauaz de nulla mea causa, de sedente, uel de mouente /24 extra mea uoluntate, quod ego donna Tota, que me tor-nasse ad illas fidanzas, qui sunt scrip- /23 tas de illa uestra parte, de uos don Michael Sanz & illas fidanzas que fecissent mihi quitjare

40 /26 & si per auentura desueniat de uos don Michael Sanz, sine filios uel filias de legali conjugio, quod /27 isto iam dicto donatiuo, que tornasse ad meo lignage de mihi donna Tota. Et ego donna Tota /28 dono ad uos don Michael Sanz meo filio, fidanzas de saluetate per saluare isto iam dicto donatiuo, /29 sicut superius scriptum est,

45 ad foro de Saragoza: don Xemen Corneil & don Sanjo de Sasse & don Garcia de /30 Oto & don Montsino Sopratel. Et ego don Michael Sanz dono ad uos, donna Tota mea mater, /3 1 fidanzas, quod teneam uobis iam iam dictas conueniencias, sicut superius scriptum est, ad foro de Saragoza per cuncta /32 secula; don Artal de Alagon & don

50 Montaner de Sopratel & don Lop de Ossera & don Fertunno de /33 Sasse. Et sunt testimonias, uisores & auditores de hoc supra scripto; don Beltran Pajan & don Xe- /34 men de Oto & don Mas-charon &, don Johan de Lonbierre & don Garcia de Bun & don Steuan de (Exelar?) & don Sanjo farto.

55 Pacta carta Era MªCCªXXªVIª, in mense nouember /35 (Domini-cus) Arnaldus scripsi.

218 1 1 8 9 , ENERO

Bernardo Caciano y su mujer, Alaria, hacen donación en censo de unas tierras a Juan Mir y su esposa.

Arm. 9, caja .1, leg. 7, s. n. (Copia fines s. XII.)

Sit notum cunctis hominibus, quam ego Bernardus de Chaciani & coniux mea Alaria damus tibi & laudamus Johan /2 Mir & uxor tua Clara & omni proienie atque posteritati uestre in perpetuum, cunctas compras que uobis ha- /3 beatis factas, qui fuernnt de Mansos Petri

380 AFA - XVI-XVII

Page 167: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

5 Bernardi Arnalli de Funuleda in cunctis locis & h o c c a m p u m d e s u p r a d i c t u m ? Sub tali conue- / 4 tu damus & laudamus tibi prefatas compras, quod de censum quem Arnallus de Funuleda & Petrus Bernardi fa- / 5 ciant nobis ex nostra parte & nostris post nos, difinimus illis singulos parum gallinarum omnique tempus i l-

10 / 6 lis & successoribus eius & tibi Johan Mir & uxor tua Clara & uestris post uos, in perpetuum faciatis nobis et / 7 nostros post nos de hac honor superius scripta, annuatim censum per unum quemque annum, perna I de XII / 8 dineros & tascam fideliter & alium censum neque usaticum de hac honor, de inde non faciatis. Est honor in

15 / 9 chomitatu Gerundae in parroechia Sancti Stephani de Macanes, in locis prescriptis in uestras cartas et acce- /1 0 pimus a uobis de uest rum auere, pro hac donaciones XX solidos denarios. Qui hoc fre-gerit in duplo componat.

Actum est hoc / 1 1 idus Januarij , Anno dominice incarnacionis 20 MCLXXXVIII. Signum (signo) Bernardi de /1 2 Chasiani. Signum (signo)

Maria de Angles, qui hoc laudamus & firmirmamus (sic) & testes firmare / 1 3 rogamus. Signum (signo) Arnalli de Funuleda. Signum (signo) Berengaria. Signum (signo) Petri. /1 4 Signmn (signo) Poncij filiis eorum. Signum (signo) Petri Bernardi. Signum (signo) Guisla

25 uxor eius. / 1 5 Signum (signo) Augustini. Signum (signo) Guielma uxor eius. Signum (signo) Arnalli de Qua- /1 6 tres baiuli. Signum (signo) Arnalli Baroni. Signum (signo) Joczmar.

/ 1 7 (signo) Guielmus presbiter hoc rogatus scripsit, cum literis supra positis in linea IIIa (die & anno quo supra).

219

1 1 8 9 , FEBRERO

Ferrer, yerno que fue de García de Santas Massas, empeña a Pedro Xemenz de Osia y su mujer, su parte en el molino de Mezazal.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 38. (Copia fines siglo.)

In Dei nomine & eius gratia. Hec est charta & memoria de pignus, quod facio ego don Ferrer, ienero che fo / 2 de don Garcia de Sanctas Massas, uobis don Petro Exemenç dOsia & ad uestra mulier dona Steuania. / 3 Mito uobis in pignus illa mea part, de illo molino nouo,

5 quod ego habeo en Mezazal & habere / 4 debeo per nominatamentre, illa VI parte per XX solidos de dineros moneta cur ib i le . Et est ter-minum redi- / 5 mendi huius pignus, de isto mense febroario a tres annos, finito illo termino si redimus uestro auere, r e - / 6 dite nobis huc pignns, sin autem tenete & expletate de frebero ad frebero,

10 usque redamus uestro auere. Et / 7 si illa moneta se mutabat uel se afollabat infra isto termino, uobis don Ferrer detis mihi bona

AFA - XVI -XVI I 381

Page 168: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

/8 moneta curribile. Et est convenio, quod illas misiones quod ego don Petro Exemenç faciam in illos caca- /9 uos & in illas molas & illas tapias, in ista parte VIª, ego don Petro Exemeç teneam

15 /10 supra illa parte et ego don Ferrer dono uobis don Petro Exe­menç, fidanza de hoc supra scripto /11 pignus, per foro de terra; don Fertunio de Exemen Cuo. Testimonias sunt de hoc supra scripto, /12 qui uiderunt & audierunt don Iohan Habat & don Domingo Houiecho.

20 Facta carta in mense febroario /13 anno quando Era MªCCªXXªVIIª.

220

1 1 8 9 , ABRIL

Gili y sus hermanos venden en Magallón su parte del molino de Jusano y unas casas a Pedro Mozo y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 46.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria. Ego Gilli, filio donna Iusta de Mora (?) & meos hermanos Petro & Iohan ueni nobis in uoluntate & in /2 bono corde & uendimus in Magallon nostra part del molino Jusano, de la cal tal part quomodo nobis ibi abuimus

5 pernominatamente ad /3 capud de XII dias medio dia & media nocte & similiter uendimus unas casas in Magallon in illo Castello de Sancti Laurençii & abent /4 adfrontaciones istas casas, de una part casas de Per Pellitero ex alia par uia publica, ex alia part casas de Sancta Maria & ad si /5 quomodo istas afrontaciones includunt

10 uel diuidunt, cum exijs & regressijs eius de terra, usque ad celum & de celum usque ad abissum, foras in illa /6 entrada, quod est casa de Bital de Mallen, sic uendimus totum illum alium, quomodo supra scriptum est cum illa cambra, que est supra illa casa de Bital de Mallen, /7 uobis don Petro Moço & ad uxor uestra donna Tota, per

15 precium placabilem quem inter nobis & uobis bene complacuid per LXVII solidos /8 diners, monete jacensiis curribile precio pacado & aliala pacada semper de mano & niquil remansit & damus uobis fidança de saluetat /9 ad fuer de terra de compara: don Pascual, filio don Laçaro & Sunt testes uisores & auditores de ista predicta

20 compra: don /10 Arnal Dodo & don Domingo, filio don Laçaro. Facta carta in mense Aprilis. Sub Era MªCCªXXªVIIª.

382 AFA - XVI-XVII

Page 169: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

221 1180, JULIO 25

Doña Cristina dona a don Armengol una pieza de tierra en Lareba, tér­mino de Mallén.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 47. (En mal estado, borrosa la tinta.)

In Dei nomine, ego dona Cristina de bona uoluntate, dono uobis don Armengo /2 meo filio, isla mea peça de terra, que habeo in

"Lareba & est in termino de Ma- /3 llen & est super illo horto de Michael Nome & sic dono uobis ante parte /4 super uestros iermanos

5 & cum tres (III?) de aquas in. Lareba & cum totis suis direc- /5 tis & cum exiis & regresiis (suis); afrontaciones de ista peça, de oriente /6 peça de Sancta Maria & de occ(idente) peça de don Cardel. Siciit ista fronta- /7 ciones diuidunt, sic dono (uobis) ista peça, ut habea-tis salua & quie- /s ta (omnia secu-)la & dono uobis (fides de) salue-

10 tate per foro de terra don Pe- /9 tro Pelaiz & sunt testes (qui uide-runt) & audierunt don Robert & Johan /10 de Argedas.

Facta carta (in mense) iulio in era MCCª & XXVIIª. /1 1 Aldefonsus rex in Prouença ( ) episcopus in Çaragoça &

fuit facto isto /12 donatiuo in die Sancti Iachobi apostoli.

222 1189, JULIO 25

Doña Cristina dona a su hijo Armengol su heredad de Lareba, término de Manlleu.

(Documento igual que el anterior.)

223 1 1 9 0 , NOVIEMBRE

Carta de avenencia sobre una pardiña, entre García, hijo de don Annaia y doña Narbona, y Juan Sanz, abad de Santa María Magdalena.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 48.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de demando, que deman-dauat don Garcia, filio de don Annaia / 2 de Ossera & de donna Narbona ad don Johan Sanz, abbat de Sancta Maria Magdalena, pre-

A F A - X V I - X V I I 383

Page 170: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

nominatamente que le /3 demandauat una pardina, qui est in illa 5 collatione de Sancta Maria Magdalena. Et ista prenomina pardina

/4 habet afrontaciones; de una parte, illo cellero, qui fuit de don Sancio Fertugnones, zaualmedina /5 & de alia parte, casas de don Johan Sanz, abbat de Sancta Maria Magdalena & cellero de don Gil de Asin /6 & de tercia parte, carrera, qui intrat ad illas casas de

10 don Gil de Asin & de quarta parte, carrera publica; /7 assi quomodo istas iam dictas afrontaciones includunt uel diuidunt per circuitu; assi demandauat /8 don Garcia filio de don Annaia de Ossera & de donna Narbona iam dicta pardina tota integra- /9 mente, in uoce de suo padre don Annaia & de sua madre donna Narbona, ad don

15 Johan Sanz, abbat /10 de Sancta Maria Magdalena. Et per isto de­mando, que demandauat don Garcia filio de don Annaja & de /11 donna Narbona ad don Johan Sanz, abbat de Sancta Maria Mag­dalena fecerunt inde abenimento per lau- /12 damento de bonos nomines prenominatos: don Nauarro, qui erat senior de Saragoza,

20 per don Belencher /13 & don Lop de Ossera. & don Petro Medina & aliorum bonorum hominum. et per laudamento & mandamen- /14 to de istos iam dictos bonos nomines, qui sunt supra scriptos, dedit don Johan Sanz abbat de Sancta /15 Maria Magdalena ad don Garcia, filio de don Annaia de Ossera & de donna Narbona XLª solidos de

25 /16 dineros, moneta curribile in Saragoza & ego don Garcia filio de don Annaia & de donna Narbona /17 accepi istos iam dictos XIª solidos de dineros in meas manus de uos don Johan Sanz, abbat de Sancta Maria /18 Magdalena & fui paccato ad meo placere de isto iam dicto auere & sum de manifesto omni tempore. Et ego /19 don

30 Garcia filio de don Annaia de Ossera & de donna Narbona, aquitlo & fenisco isto iam dicto /20 demando & clamo de iam dicta pardina ad uos don Johan Sanz, abbat de Sancta Maria Magdalena /21 per me & per tota mea generatione & per illo foro de la terra, ut habeatis uos don Johan Sanz iam /22 dicta pardina salua & libera

35 & ingenua & quieta & trancha, per uendere uel per inpignare & per /23 dare & per facere tota uestra propia uoluntate, sicut de uestra causa medipsa uos & omnis generatio /24 uestra per cuncta secula. Et ego don Garcia, filio de don Annaia de Ossera & de donna Nar­bona /25 dono fidanzas de terra ad uos don Johan Sanz, abbat de

40 Sancta Maria Magdalena per me & per meo /26 genollo & per illo foro de la terra, que non sedeat uobis demandata iam dicta pardina unquam /27 magis per cuncta secula sicut superius scriptum est. don Domingo de Laros & don Rodrich de Castro. /28 Et sunt testi­monias uisores & auditores de hoc supra scripto: don Lop de Ossera

45 & don Gil de /29 Osia, canonge de Sancti Saluatoris & don Pedro Xemenz de Alhajarin & don Gonzalbo, filio /30 de don Pedro de Quinto.

Facta carta. Era MªCCªXXªVIIIª. In mense nouember. Dominicus /31 Arnaldus scripsit.

384 AFA - XVI-XVII

Page 171: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

224

1190

Don Sanz Barbarroja y su mujer, doña Gostanza, venden su medio azumen de agua en la acequia mayor de Magallón a don Petro Moco y su mujer.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria. Ego don Sanz Barba-roja & uxor mea donna Gostanza & filio uel filiabus / 2 nostris, ueni nobis in uoluntate & in bono corde & uendimus uno nostro medio azume? de aqua in illa cequia / 3 mazor de Magallon & est in illo

5 die de Lorit, sic uendimus ad uobis don Petro Moço & ad uxor uestra don- / 4 na Tota per precium placabilem, quem inter nobis & uobis bene complacuit per XIIII solidos diners de monete / 5 iacensiis, curribile precio pacato & aliala pacata & damus uobis fidança de saluetat a fuer de terra de ( / 6 ) don Petro, filio don Sanz Barba-

10 roja & sunt testes, uisores & auditores de ista predicta / 7 carta; don Aznar gerno de don Exemen Pedrez & Per Petit fornero sub Era. MªCCXXVIIIIª.

225

1191, MARZO PERALTA DE ALCOLEA

Guillem, abad de Torres, vende a Bernard y su mujer una herencia en Peralta de Alcolea.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 1.

In Xpristi nomine. Hec est carta uendictionis, quam facio ego Guillem abbas de Torres de don Montes, in simul cum dompna Tota / 2 concubina mea, uendimus u o b i s don Bernard, filius de don Ezo de Alcholeya & uxor uestra dompna Sancia, unam nostram heredi-

5 tatem, quam / 3 habemus in uilla Peralta Alchofeya cum casas & columbar & columbos, qui ibi habitant cum terras & uineas cum ortus & ortales cum aquis et / 4 paschis, heremum siue populatum cum introitibus & exitibus suis, sicut nos hodie ibi habemus uel habere debemus, francha, libera et quieta & in- / 5 genua et predictas

10 casas habent affrontaciones ex parte oriente, casas de Pere del Tormo et de parte occidente, casas de Martin de Ahuero / 6 et de parte meridie, nostra metipsa era, et de parte aquilone uia publica, qui

AFA - XVI-XVII 385

Page 172: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

uadit & uenit ad porta, qui dicitur de Sarangena in / 7 precio placi-bile, scilicet CCCCCCC solidos denariorum, moneta iacenssi, quod

15 semper accepimus et tenuimus nos bene paccatos ad nostro placer. / 8 Et de precio iam dicto apud emptores, non remansit ad dar uel uenditores ad prendere. Donamus uobis fidanzas de iam dictam here-ditatem / 9 saluam fieri, secundum bonum usum terre in pr imis : don Petro Artero et Peret de Naya, qui habitat in Peralta Alchofeya.

20 /1 0 Testes de hoc supra scriptum in pr imis : don Petro de Alche-zar et don Bibian, filio de Fertung Garzez de Portillas, qui habitant in Peralta Alcho- / 1 1 feya uisores & auditores Garcia de Albalat et Bernard, genero dompna Flantina, qui habitant in Peralta Alchofeya & alij multj / 1 2 Ego Domingo, filio de Guillem abbas supra dicto et

25 de dompna Tota, supra dicta laudo & affirmo iam supra dicta uen-dictione & de manu mea hoc / 1 3 Signum (signo) facio. Facta carta in mense marcio apud Peralta Alchofeya, in Era. MªCªCªXXªVIIIIª. Aznar de Cascuas scripsit hanc / 1 4 cartam & hoc signum (signo) fecit Aliala II fanegas de pan trjticj e t uino V quartas et duos congrios

30 fuerunt comparatos XX denarios / 1 5 Aspinags II denarios; tres libras olij VIIII denarios; Piper II denarios et fresas de Arbellas. II dena-rios et cepas crudas dinumeratas quinque / 1 6 et tenuit se per pac-catos de aliala iam dicta Guillem, abbas de Torres supra dicto. Et similiter dompna Tota supra dicta, et nomines qui ibi erant /1 7 cum

35 illis.

226

l l 9 l , MAYO

Guillelmo Alamán y Arnaldo Alamán, hijos de don Alamán de Atrosillo y doña Duranda, dividen entre sí todo lo que poseen en Cornucena.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 2. (Carta partida. Existe un número en el mismo legajo; la otra

parte, carta partida.)

In nomine Domini. Notum sit omnibus hominibus tam presenti-bus quam futuris, quod ego Guillelmus Alaman & ego Arnaldus Ala­man filii de don Alaman de / 2 Atrosillo & de donna Duranda, quibus sit requies. Placuit nobis obtimo corde & sanamente & diuidimus

5 inter nos, omnia quicumque habemus in uilla / 3 que dicitur Cornu­cena, scilicet de Castello & de uilla, de casas, de uineas & de campis, in primis diuiderunt lo Castello & tetigit ad Guillem Alaman de la parte / 4 de don Lop, usque ad la parete de la Camarella & la uinea de la foua de Alhoda, Tetigit ad Arnalt Alaman de illa parete de la

10 Camarella, usque ad la / 5 Tor maior & lo campo de brazal Mezcan-gelin, quod tenet Pere Folcher pignus & la uinea prope lo Castello, que tenet milia pignus. Tetigit ad Guillem Ala- / 6 man lo campo, quod tenet Saluator pignus & lo orto & las casas de Zat de Exie &

386 AFA - XVI-XVII

Page 173: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

de Alfoz & de Arnaldon laueila & de Milia & de capelmale & la 15 Alfondecha /7 & las casas de Alhoda & lo coral & las casas & que

fuerunt del Roio prope lo palacio. Tetigit ad Arnalt Alaman lo pala­cio & las casas de Aculola & las casas de Celyn /8 onm la plaça, que est de foras & las casas de Zauazala & de Garcia Sancti Jacobi & de Johan Dibort & de Abunecar & de Muça Zanca uana & de Peret

20 & de Bernardt /9 & la uinea maior daca la çequia & lo parral dalfoz, cum lo ficaral ab integro. Tetigit ad Guillem Alaman las uineas ultra la çequia, totas ab integro & la de /10 Abuuecar daca la çequia, prope lo Castello & lo campo, qui est prope lo Almargal & prope Pere Folcher & lo campo de Campiello de iuso la uia, prope campo

25 de don Amiot & /11 ( i n c a m p o ) frido, lo quinon Uisano & lo quinon Susano prope Pere Folcher de don Gil en iuso & lo campo, qui es in la canal dAlhogas & lo quinon de Iose prope campo de /12 don Lop de Murello: Tetigit ad Arnalt Alaman lo campo de cam-pielo del cubito, prope P e r e Folcher & in campo frido, lo quinon

30 heremo prope campo de don Lop de /13 Murello & in alio loco, lo campo prope Pere Folcher & in la canal dAlhogas, lo quinon Susano prope Pere Folcher & lo campo del Genistar, prope la uia, heremo & po- /14 pulato & lo campo del Salubrar, que tenet Alfoz prope Pere Folcher & lo campo del puiolo, prope Pere Folcher. Tetigit ad

35 Guillem Alaman lo campo de la Fossa, prope campo /15 de Ricart & lo Salubrar de Zait dExei, prope campo de Pere Folcher & lo campo del Alcinorum, prope campo de don Lop & los campos de Abenzanda de iuso la uilla & la faxa ma- /16 ior del Pont prope Pere Folcher & lo campo de la Tamariz prope Pere Folcher. Tetigit ad

40 Arnalt Alaman, lo campo de lo Molinello, prope campo de don Lop & in la carera de la /17 tahona lo campo de don Gil en iuso, al pont de Pere de Barciol los campos, que tenet Zait de Exie prope la uia & lo campo, que tenet Aculola a lo Escorecuero & en Suset lo /18 campo de don Peret et lo campo prope lo campo de Sancta

45 Maria. Tetigit ad Guillem Alaman en Suset, lo campo prope don Lop & in alio loco lo campo prope la çequia, que tenet Aculola /19 prope la çequia de Pina II faxas, prope Gili cauallero. Tetigit ad Arnalt Alaman lo campo de la Salcera, excepta illa parte, que tenet Gil cauallero & los campos de la cequia de /20 Pina, lo de Abuuecar &

50 lo de Exensi dAlhoga. Tetigit ad don Guillem Alaman los campos de Zait dExei & lo de Alfoç & lo aliter de Alfoz in lo betado. Tetigit ad Ar- /21 nalt Alaman lo campo de Zait de Exe i n lo B e t a d o & alio de Zait dExe in lo brazal Susano, con emboca de brazal ad brazal, prope campo de Sancta Maria & in alio loco loco (sic) lo

55 corral, qui es /34 prope Pere Folcher & lo campo de capiello, que tenet Senze. Tetigit ad Guillem Alaman lo campo del brazal Susano, quod tenebat Alfoz & alium ibi prope quod tenet don Peret /25 & lo campo de la Conca & lo campo de Zait de Exei, qui es prope don Lop & exit ad lo Almargal & lo campo de la boca del brazal de

60 Semçi & lo campo del corral & lo campo /26 de Abenazaca, prope Pere Folcher. Tetigit ad Arnalt Alaman lo campo de la lena de Abuuecar & lo campo de Bernart, prope campo de Pere Folchez & lo campo de Abenazada de /27 don Pere Folcher en iuso & del brazal del puiolo en suso & lo ortal de Rei, prope campo de Pere Folcher & unum

65 campum ad los puiolos prope uinea de Gil Clauero. /28 Tetigit ad Guillem Alaman lo campo de Exençi, al pont de Pere de Barciol & la faxola del Roio, que se tenet cum ea & a lo puiolo de la carrera

AFA - XVI-XVII 387

Page 174: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

en suso & la faxola de /29 la ortaliza de Exe, que est inter los ortos de don Lop & las faxas del soto & lo campo del puiolo prope don

70 Lop & la parte de lo campo de Gil de Michael Sanç de brazal /30 a brazal. Tetigit ad Arnalt Alaman. las faxas prope campo de Sancta Maria & de Gil caualero & la faxa prope campo de Folcher & lo campo del Roio al fondon del /3 1 brazal de Sancio Acenarç, de brazal a braçal & lo campo de la Tamariz, prope Pere Folcher

75 & lo campo de Mahomat de Terc & lo campo del Roio del Salubral, /32 prope ad campum de Sancio de Fontes. Tetigit ad Guillem Ala-man la faxa de lo Escorecuero, que tenet Iohan dIbort prope Pere Folcher & la faxa de Abenza- /33 da, prope campo de Sancio de Fontes & la faxola del Roio, prope Folcher & los campos de la

80 Tamariz sicca, que habebat Alfoz de brazal a brazal & de illos cam-/34 pos de la fonte la medietate, que est circa uillam. Et tetigit ad Arnalt Alaman la alia medietate en suso & la era maior & la era prope don Lop & lo /35 albar de Abuuecar de Pere Folcher en suso. Tetigit ad Guillem Alamar lo Albar de Abuuecar de Pere Folcher

85 en iuso, cum totas las eras, que se tenent /36 secum & la era de Iohan dIbort cum la foua. Et ego Guillem Alaman. dono fidanza tibi Arnal-do meo fratre, don Gil de Bergossa, quod semper sim in ista pres-crip- /37 ta particione & per me nec per meo genullo non dissolua-tur. Et ego Arnalt Alaman dono fidanza, tibi Guillermo meo fratre,

90' don Lop de Murello /38 quod semper sim in ista particione & per me nec per meo genullo non dissoluatur. /39 Sunt testes uisores & auditores, don Pere Folcher & don Nicholau, filius de donna Petita & don Guillem Bechaire & don Sançol de uilla /40 noua, Facta carta in mense Madij era MªCCªXXªVIIIIª. Magister Guillelmus de Oscha

95 scripsit.

227

1 1 9 1 , MAYO

Carta de avenencia que realiza María Dagon con su hijo Sant Gómez.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 7.

In Dei nomine et eius gratia. Hec est carta et memoria de abini-mento quam fatio ego dona Maria Dagon, cum uos don Sant Gomez meo /2 filio. Placuit mihi de bono oorde et obtima uoluntate quod dono uobis tota illa mea hereditate quod habeo in Boria & in suis

5 terminis, ante /3 parte de uestros fratres, casas & uineas et ortos et campos et molinos heremo & populato et cum suas entradas & suas exidas soltamente /4 sine mala uoce et sine ullo retinimento et ut habeatis isto donatiuo saluum, liberum et ingenuum et per facere tota uestra propia uo- /5 luntate sicut de uestra causa propia

10 per secula cuncta. Et ego don Sant Gomeç solto et defenesco ad uos dona Maria mea mater et ad /6 meos fratres toto illo demando quod

388 AFA - XVI-XVII

Page 175: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

ego demandabam uobis propter meo parte sedente & mouente in tali connenio, quod unquam magis non deman- /7 dem uobis ullam rem nec ad hominem uel feminam propter uos per infinita secula,

15 neo ego uel nomine propter me. Et est conuenio quod ego dona Maria ui- /8 uam in illa alia hereditate quod mihi remanet in tali conuenio, quod non uendam neque inpignem neque alienem, si opus mihi non fuerit secundum forum /9 terre neque fatiam donatiuum ad filium uel filiam meam magis ad unum quam ad alterum. Et ego

20 dona Maria Dagon dono ad uos don /10 Sant Gomeç, fidança de sal-uetate de supra dictum donatiuum (et) * supra scriptos conuenios, sicut supra scriptum est per forum de terra don Lop /11 Xemenç. Et ego don Sant Gomeç dono ad uos dona Maria mater mea fidança de redra per forum de terra, quod magis non, demandem uobis ullam

25 /12 neque hominem uel femmam propter me per infinita secula, sicut supra scriptum est; don Lop de Perola. Sunt testimonias de supra scripto don Johanem /13 de Uergua & don Petro Sessa & don Berto-lomeo & don Sant Palaçin & don Annaia de Roda.

/14 Facta carta in mense madio. Era MªCCªXXªVIIIIª. Per Amplas 30 manus, scripsit.

* Borrado lo entre ( ).

228

1191, MAYO

Carta de avenencia que efectúan María de Agon y su hijo Sant Gómez.

(Documento igual que el anterior.)

229

1191, JUNIO

Guillem, prior de la iglesia de Santa María, de Zaragoza, dona en censo dos viñas a don Cipriano y doña Gracia.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 7. (Carta partida.)

Notum sit omnibus hominibus tam presentibus quam futuris quod ego Guillelmus /2 gratia Dei ecclesie Sancte Marie Cesarauguste prior, una cum consilio & uoluntate /3 fratrum nostrorum donamus uobis donna Gracie & Cipriano marito uestro & filijs /4 uestris illam

AFA - XVI-XVII 389

Page 176: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

5 uineam de illas planas, que fuit de illa dompna Grossa & aliam / 5 uineam que se tenet cum illam que fuit de don Guillem de Belgit de don Johan / 6 Sanz & aliam uineam que est in illa rippa de uia de aquas, que se tenet / 7 cum uinea de don Rodrigo de Giron & illos campos qui fuerunt de illa dompna / 8 Grossa, scilicet illum campum

10 qui se tenet cum illa casa de Ospitals & illum / 9 campum de illa uia de la claue & illum campum de illas Capeszolas & campo / 1 0 de illa era & illum campum qui est ad illam uiam que uadit ad illam siluam de Sancti /11 Michaelis & illum campum de Uignols qui se tenet cum illa pardina & istos cam- / 1 2 pos & istas uineas prenomi-

15 natas damus uobis, sicut predictum est. Tali uero pacto / 1 3 quod bene laboretis illas uineas & excolatis & plantetis & de ipsis fideliter / 1 4 detis nobis & ecclesie Sancte Marie medietatem omnium fructuum semper fideliter / 1 5 et de ipsis campis terciam partem fideliter fructuum. /1 6 Hoc factum fuit in mense junij. Era MªCCªXXªVIIIIª

20 huius donationis / 1 7 & confirmacionis atque conuentionis. Sunt testes uisores & auditores; don /1 8 Exemen de Aspes & don Guillem de Belgit. Signum (signo) Guillelmi /1 9 prioris qui hanc cartam iussit scribi. Signum (signo) Sancij de Panzano qui / 2 0 hanc cartam scripsi iussione Guillelmi priori Sancte Marie.

230

1.191, JUNIO

Traslado de la donación de varias viñas que hizo Guillermo, prior de la iglesia de Santa María de Zaragoza, a favor de doña Gracia y su esposo, Cipriano.

Leg. 30, n. 4.

Hec est translatum uerbum ad uerbum ueraciter factum. Notum sit omnibus / 2 tam presentibus, quam futuris, quod ego Guillelmus, gratia Dei ecclesie Sancte Marie / 3 Cesarauguste prior, uno cum consilio & uoluntate fratrum nostrorum, do- / 4 namus uobis dompna

5 Gratia & Cipriano marido uestro & filiis uestris illam / 5 uineam de illas planas, que fuit de illa dompna Grossa & aliam uineam, que se / 6 tenet cum illa uinea de Guillem de Belgit & de don Johan Sanç & aliam / 7 uineam, que est in illa ripa de uia de aquas, que se tenet cum uinea de don Ro- / 8 drigo de Giron & de illos campos, qui se

10 tenet cum illa casa de Ospitali & illum campum de illa uia / 9 de la clau de la uia d'Osca & illum campum de las Capezolas & campum de illas /1 0 eras & illum campum, qui est ad illam uiam, que uadit ad illam siluam de Sancto Michaeli / n & illum campum de uignols, qui se tenet cum illa pardina, & istos campos & istas / 1 2 uineas

15 prenominatas damus uobis, sicut predictum est tali uero pacto, quod bene / 1 3 laboretis illas uineas & excolatis & plantetis & de ipsis, fideliter de- / 1 4 tis nobis & ecclesie Sancte Marie, medietatem omnium fructum semper / 1 5 fideliter & de ipsis campis tertia parte fideliter

390 AFA - XVI-XVII

Page 177: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

frutum. Hoc factum / 1 6 fuit in mense junii. Era MCCXXVIIII huius 20 donacionis / 1 7 & confirmacionis atque conuencionis; sunt testes uiso­

res & /1 8 auditores don Eximen de Aspes & don Guillem de Belgit / 1 9 (sigue en el dorso) Signum (signo) Guillelmi prioris, qui hanc cartam iussi scribi / 2 0 Signum (signo) Sancij de Pantano, qui hanc scripsi / 2 1 iussione Guillelmi, prioris Sancte Marie.

231 1191, AGOSTO 15

Guillermo, prior, y el convento de Santa María de Zaragoza, conceden a García de Lerga y su esposa todas las ovejas y el ganado que pueda adquirir durante su vida.

Arm. 9, caja 1, leg. 6. (Carta partida.)

Cunctis sit cognitum. quod ego Guillelmus prior & omnis conuen-tus ecclesie Sancte Ma- / 2 rie Cesarauguste. Concedimus tibi Garsie de Lerga, fratri . nostro & uxori tue Marie / 3 sorori nostre, totas illas oues & illo ganato, quod adquirere poteritis & Deus uobis

5 / 4 dederit de hac die in antea, ut abeatis & teneatis illud & exple-tetis / 5 sicut uobis placuerit omnibus diebus uite uestre, & qui superuixerit ex uobis / 6 similiter teneat eum in omni uita sua. Post dies autem uestros, quod reman- / 7 serit, recuperet eum operarius ecclesie nostre & sit adprofectum operis.

10 / 8 Sunt testes, uisores & auditores de hoc suprascripto: Johannes de Epila & / 9 magister Guillelmus. Michael de Castellar & Dominicus de Cesaraugusta & Egidius /1 0 de Epila.

Facta carta die Assumpcionis Sancte Marie. Era MªCCªXXªVIIIIª

232 1191, AGOSTO 15

García de Lerga y su mujer, María, se donan juntamente con sus propie­dades a la iglesia de Santa María la Mayor, de Zaragoza.

Arm. 6, caja 2, leg. 1, n. .12.

Omnibus hominibus sit cognitum, quod ego Garsias de Lerga & uxor mea Maria, libenti animo & spontanea / 2 uoluntate, damus nos ipsos Deo & operi ecclesie Sancte Marie Cesarauguste, que dicitur Maior, in uita / 3 & in morte. Et damus operi predicte ecclesie totum,

AFA - XVI-XVII 391

Page 178: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

5 quod habemus, mobile & sedente, sine ullo retenimento. /4 In primis damus unas casas, quas habemus in parrochia Sancti Filippi, cum totos suos hostiles. Et habent afronta- /5 ciones predictas casas, de una parte casas de Johan Sorello, de alia parte casas, quas dedimus filiabus nostris, /6 de alia uia publica. Insuper damus iam dicto operi,

10 una uinea & uno mallolo in termino, qui dicitur /7 Occulum Maris. Et habet afrontaciones illa uinea de una parte uia publica, de alia parte uinea de /8 Pere Domenge, de alia parte uinea de Pere Lascuer, de quarta parte illa açequia. Et illo mallolo ha- /9 bet afrontaciones, de una parte mallolo de Bernard Piscator, de alia parte uinea de

15 donna Bernarda, /10 de alia parte uinea de Sanctas Massas, de quarta parte illa açequia. Similiter damus iam dicto operi /11 C & L oues, cum illa capanna & cum illas bestias & cum totos suos hostiles. Hoc totum damus Deo & /12 operi ecclesie Sancte Marie, pro redemp-cione animarum nostrarum & omnium parentum nostrorum ut sit

20 ad profectum & ad /13. restauracionem iam dicti operis per secula cuncta. Et ego Guillelmus prior ecclesie Sancte Marie & omnis con-uentus /14 eiusdem ecclesie damus & concedimus tibi Garsie de Lerga & uxori tue Marie societatem & fraternitatem in /15 ecclesia nostra & partem in missis, in ieiunis, in uigilijs & orationibus & in omni-

25 bus spiritualibus bonis, sicut unus /16 ex nobis usque in finem seculi. Insuper damus & concedimus uobis uictum & uestimentum in ecclesia nostra, ita tamen quod operarius /17 ecclesie nostre donet uxori tue pro se & pro ancilla eius per singulos annos uite sue, VI kafices tritici & faciat eos molere /18 quando necesse habuerit;

30 & istos VI kafices tritici donet ei omni anno in assumpcione Sancte Marie & unum /19 porcum unius anni II arr. casei & I a r r o u a de l i n o & in quadragesima VIII libras olei & I pesa de fabis fractis & /20 media pesa de garbancijs & donet ei pro uestimentis XX & V solidos per singulos annos in die Pasche. Et tibi Garsie

35 /21 donet operarius ecclesie nostre per singolos uictum sufficiens tibi & pastoribus tuis, quicquid necesse habueris in /22 illa capanna & in illa oues. Et donet tibi pro uestimento per singulos annos, in die Resurreccionis /23 XXX solidos monete iacensis curribile. Et tu sis custos & gubernator de illa capanna de illas /24 oues per manum

40 operarij ecclesie nostre & sis ei fidelis & utilis & quicquid feceris, consilio eius facias. Et si forte /25 causa infirmatis uel senectutis non potueris gubernare illas oues, quas habuerit illa opera, quod operarius /26 ecclesie nostre donet tibi uictum suffieienter intus Ce-saraugustam in domo operis omnibus diebus uite tue & XXX solidos

45 /27 pro uestimentis, sicut iam dictum est. Et donet tibi & uxori tue per singulos dies, singulas raciones maiores de uino temperato. /28 Sunt testes uisores & auditores de hoc suprascripto; de cano-nicis Iohannes de Epila & magister Guillelmus; /29 de laicis don Galacian de Tarba; Sancio Farto; Garcia Nauarro & Johannes de

50 Consolta. /30 Facta carta die Assumpcionis Sancte Marie. Era MCCXXVIIII.

392 AFA - XVI-XVII

Page 179: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

233 1 1 9 1 , SEPTIEMBRE

Pedro de Mual y su hija Albira empeñan a su yerno Gil dos viñas entre los términos de Pastriz y Quicena.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 12.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de pignus, quod facio ego Pedro de Mual & mea / 2 filia Albira, mitimus in pignus ad uos Gil meo ienero & ad uestra uxor. Iacma / 3 mea filia, II uineas quod nos tenenus in pignus de Martin de Miranda & / 4 istas uineas in

5 termino inter Pastriç & Quiçena & illa una uinea habet afronta-/ 5 ciones, de una parte uinea de Pedro Xemenç, de alia parte illa çequia, de alia par- / 6 r t uinea de illa donna de uilla Murus, de alia par t uinea de dona Thema /7 & illa alia uinea habet afrontationes, uinea de la dona de uilla Mur, de alia / 8 par t uinea de Sançio

10 Nauarro, de alia par t uinea de Garcia Çinto, de alia pa- / 9 r t uineas de Quiçena. Sicut istas afrontationes includunt uel diuidunt per cir-cuitu, sic /1 0 mitimus uobis in pignus istas II uineas, totas ab inte­gras cum suas entradas /11 & suas exidas, per VIII morabetinos aiars uel lopis, bonos & de peso & de bono au- / 1 2 ro leiales & Lª solidos

15 de dineros, moneta curribile en Çaragoça & nos inpigna- /1 3 tores accepimus istos morabetinos & istos dineros semper de mano & sumus inde bene /1 4 paccatos & stamus inde manifesto & est terminum de redimere meo pignus (datus?), de /1 5 primo mense de ianero qui uenit & de inde in antea, de ianero. ad ianero, donec reda- /1 6 mus

20 uobis uestros VIII morabetinos & uestros Lª solidos & ego Pedro de Mual (& mea fi-) /1 7 lia Albira, damus ad uos Gil meo ienero & ad uestra uxor Iacma (lac.) /1 8 fidança de salbetat, de istas uineas, per fuero de Çaragoça: don Martin Canna- / 1 9 doro. Sunt testimonias, qui hoc uiderunt & audierunt; don Dominico de Sancta Cruç & don

25 Iohan /2 0 Zocher. Facta carta in mense septembris. Era MCCXXVIIII. Johan testa

scripsi.

234 1 1 9 1 , DICIEMBRE

Doña Sibila, mujer que fue de Sanz de Utebo, parte los bienes de su esposo con sus entenados, Domingo, Sancho y María, hijos que fueron del dicho Sanz de Utebo.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 6. (Carta en mal estado, rota por un lado.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de particione, quod facio ego dona Sibilia uxor de don Sanz dUiteuo, qui fo, cum meos ente­nados per nomine cum / 2 don Dominico & suos ermanos Sançio &

AFA - XVI-XVII 393

Page 180: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

Maria, filios qui fuerunt de don Sanz dUiteuo. Placuit nobis de bona 5 uoluntate, quod facimus particione de toto quanto /3 remanssit nobis

de don Sanz dUiteuo, de sedente uel de mouente usque ad illa cenisa del fogar. Et tanxit ad me dona Sibilia unas casas in Meçaçal et /4 III uineas & in alia parte X campos. Et istas casas habent affron­tationes, de una parte casas de Pere Albin & de alia parte campo

10 de dona Gloue- /5 ta & de tertia parte casas qui tanxit a don Domi­nico de Ulteuo & ad suos fratres. Et illa una uinea habet affronta­tiones, de una parte braçal unde se rigat /6 & de alia parte uinea de don Anaya dAlcoleya & de tercia parte uinea de don Dominico dUiteuo. Et illa secunda uinea habet affrontationes, de una parte

15 uia /7 publica & de alia parte uinea de Maria roya, & de tercia parte braçal unde se rigat. Et illa tercia uinea habet affrontationes, de una parte uinea de /8 Dominico dUiteuo & de alia parte campo de don Johan Geruas & de tertia parte braçal unde se rigat. Et illo uno campo de istos X campos habet affrontatio- /9 nes, de una parte

20 uinea de Pere Albin & de alia parte braçal unde se rigat & de tertia parte uinea de don Sanç Gaschon et secundo campo habet affronta­tiones, /10 de una parte campo de Pere Albin & de alia parte campo de don Anaua dAlcoleya & de tertia parte braçal unde se rigat. Et illo IIIº campo habet affrontatio- /1 1 nes, de una parte, campo

25 de Pere Albin & de alia parte campo de Ferrer & de tercia parte braçal unde se rigat. Et illo IIIIº campo habet affrontationes, de una /12 parte campo de don Anaya dAlcoleia & de alia parte campo de Pere Albin & de tercia parte braçal unde se rigat. Et illo quinto campo habet affrontationes, de una /13 parte campo de don Anaua

30 dAlcoleia & de alia parte uia publica & de tercia parte campo de don Uicent. Et illo VIº campo habet affrontationes, de una parte /14 uia publica & de alia parte campo que tanxit a don Dominico dUiteuo & de tercia parte braçal unde se rigat. Et illo VIIº campo habet affrontationes, de una parte /15 campo de don Dominico dUi-

35 teuo & de alia parte campo de Pere Albin & de tercia parte braçal unde se rigat. Et illo VIIIº campo habet affrontationes, de una parte /16 campo de don Anaya dAlcoleia & de alia parte campo de Pere Albin & de tercia parte braçal unde se rigat. Et illo VIIIIº campo habet affrontationes, de una parte /17 campo de Pere Albin & de alia

40 parte campo de don Anaya dAlcoleia & de tercia parte braçal unde se rigat. Et illo Xº campo habet affrontationes, de una parte campo /18 de don Pedro Exemenz dOsia & de alias duas partes braçals. Ista supra scripta hereditate tanxit ad uos dona Sibilia de ista parti­cione. Et tanxit ad me don /19 Dominico dUiteuo & ad meos germa-

45 nos nomine Santio & Maria, illa medietate de illas nostras casas de Meçaçal & in alia parte similiter una era & uno ortal /20 IIIIor. uineas & VIII campos et istas medias casas, habent affrontationes de una parte casas de don Bernart & de alia parte uia publica & de tercia par- /21 te, illa parte de illas casas quod tanxit a dona

50 Sibilia. Et illo hortal habet affrontationes, de una parte braçal unde se rigat & de alia parte campo de don /22 Anaya & de tercia parte uinea de, don Pere Albin & de quarta parte uinea de don Sanç Gaschon. Et illa una uinea habet affrontationes, uinea que tanxit /23 de una parte a dona Sibilia & de alia parte uinea de Marta,

55 uxor de Gillem de Palaço & de tercia parte campo de illos filios de Eehecho barbas albas, /24 de quinto & de quarta parte uinea de don Anaya el menor. Et illa II uinea habet affrontationes, de una

394 AFA - XVI-XVII

Page 181: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

parte braçal unde se rigat & de alia parte /25 braçal & de tercia parte uinea de Gillem de Palaço. Et illa III uinea habet affronta-

60 tiones, de una parte braçal unde se rigat & de alia parte uia publi-/26 ca & de tercia parte campo de Pere Albin. Et illa IIII uinea habet affrontationes, de una parte uinea que tanxit a dona Sibilia & de alia parte braçal unde se /27 rigat & de tercia parte uinea de Pedro de Luna. Et illo primo campo habet affrontationes, de Ia

65 parte braçal unde se rigat & de alia parte campo de Pere Albin & /28 (& tercia parte braçal. Et illo) secundo campo habet affronta­tiones, de una parte campo de don Ferrer de Meçaçal & de alia parte çequia de Cascallo & de tercia parte campo /29 de los monges & de quarta parte uia publica. Et illo IIIº campo habet affrontationes,

70 de duas partes campos de los monges & de tercia parte campo de Dominico de Sanctas /30 Massas. Et illo quarto campo, habet affron­tationes, de una parte uia publica & de alia parte braçal unde se rigat & de tercia parte campo de don Anaya dAlcoleya. /31 Et illo quinto campo habet affrontationes, de una parte braçal unde se rigat

75 & de alia parte campo de Pere Albin & de tercia, parte alio campo de Pere Albin. Et /32 illo VI campo habet affrontationes, de una parte campo de Pere Albin & de alia parte braçal unde se rigat & de tercia parte campo de don Anaya de Alcoleia. Et /33 illo VII campo habet affrontationes, de una parte braçal unde se rigat & de alia

80 parte campo de Sançio de Garcia Dat & de tercia parte campo de dona Maior. /34 Et illo VIII campo habet affrontationes & est in ualle Spartera, de una. parte campo de don Aznar de Alchaniz, de alia parte campo de Arnald Jurnet. /35 Ista hereditate tanxit ad me don Dominico & ad meos germanos, sicut in supra scriptum diuisum est.

85 Sicut ista supra scripta particione facta est, uel diuisa, sic nos tene-mus unus /36 de alterum bene per pacatos, de sedente & mouente usque ad illa & sumus sine clamos & stamus inde manifesto omni tempore & ut habeamus unusquisque nostram par- /37 tem, saluam, liberam & ingenuam per uendere & dare & per facere tota nostra

90 propia uoluntate nos & quicquid nos uoluerimus sicut de nostra propia causa & hereditate per secula, /38 cuncta. Et ego don Domi­nico & meos germanos Sançio & Maria damus ad uos dona Sibilia, fidança de redra de supra scripta particione, per forum terre, quod ma /39 gis non demandamus uobis ullam rem, neque de sedente uel

95 de mouente, neque nos, neque filijs uel filiabus nostris, neque nomi­ne uel femina propter nos, ad uos dona Sibi- /4() lia neque ad filijs uel filiabus uestris neque ad homine uel femina propter uos & quod sedearme & teneamus ista supra scripta particiones firmiter per infi­nita secula, /41 sicut supra seriptum est, Don Sancio Mamarrax (lac.)

100 fidança, et ego dona Sibilia dono ad uos don Dominico & ad uostros ermanos /42 Sançio & Maria, fidança de redra de supra scripta parti­cione per forum terre, quod non demandem uobis ullam rem, neque de sedente uel de mouente, neque ego neque filii /43 uel filiabus meis neque homine uel femina propter me, ad uos don Dominico neque

105 ad uestros fratres, neque ad filijs uel filiabus uestris uel suis, neque ad homine uel femina propter uos, /44 et quod sedeam & teneam ista supra scripta particione, firmiter per infinita secula, sicut supra seriptum est; don, Sancio Mamarrax. /45 Sunt testimonias de hoc supra scripto; don Pere de Maraual, Gillem de Lauata.

110 /46 Facta carta in mense Septembris. Era MªCCªXXªVIIIIª. Petrus scripsit & hoc signum (signo) fecit.

AFA - XVI-XVII 395

Page 182: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

235 1 1 9 1 , DICIEMBRE

Don Juan Ros del Postigo cambia con doña Pascuala y Pedro Elías, su hermano, una viña y un campo por unas casas.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 8. (Carta partida.)

Hec est carta & memoria, quod ego don Johan Ros del Postigo solto & defenesco illa uinea & illo campo, qui sut (sic) in termino de Çaragoça in loco (ubi) /2 dicitur Galleco & talem partem, quod mihi debet tangere per don Pere Ros meo Iermano & per dona

5 Albira mea cognata solto & defenesco ad uos don- /3 na Pascualia ista supra scripta. hereditate, ad uos dona Pascualia per mi & per mea generatione & per meo Ienollo, quod magis non demand(em) /4 uobis ullam rem. Et ego don Johan Ros, si uos solto isla supra scripta uinea & illo campo ad uos dona Pascualia, per quod uos dona

10 Pascualia /5 et uestro Iermano, don Pere Elias soltaç et definiç per uos & per uestra generatjone & per meo Ienollo, quod magis non demandemus uobis quicumque /6 rem in illas casas qui sunt infra muros de de Çaragoça in, collatione Sancte Marie ad uos don Pere Ros et abet affrontationes ista uinea de una /7 parte don Johan Damiot

15 & de alia parte uinea de don Ponç Dalbat & de alia parte uia publica & illo campo abet affronta- /8 tiones de una parte, campo de mi dona Pascualia & de alia parte uinea de Ceti & de alia parte, uia publica. Sicut istas predictas affron- /9 tationes includunt uel diuidunt per circuitum ista supra scripta uinea & isto supra scripto

20 campo, abeatis uos dona Pascualia ista iam dicta uinea /10 & isto iam dicto campo, toto ab integro, cum suas entradas & suas exidas soltamente sine mala uoce & sine ullo retinimento. Et /11 ut abeatis uos dona Pascualia ista iam dicta & isto iam dicto campo, saluas & liberas & ingenuas per uendere & dare & per facere inde uestra pro-

25 /12 pia uoluntate facere uos & quicquid uolueritis per secula cuncta Amen. Et ego dona Pascualia & meo Iermano don Pere Elias solta-mus /13 et difenimus istas supra scriptas casas, ad uos don Johan Ros. Et abet affrontationes istas iam dictas casas, de una parte casas de don An- /14 dreu de la Ressuena & de alia parte, casas de don

30 Arnald de don Forç & de alia parte, casas de don Arnald escribano. Sicut istas predictas af- /15 fro(n)tationes includunt uel diuidunt per circuitum, istas predictas casas abeatis uos don Johan Ros totas ab integras, cum suas entradas & /16 suas exidas soltamente, sine mala uoce & sine ullo retinimento. Et ut abeatis uos don Johan Ros istas

35 iam dictas casas, saluas, /17 liberas & ingenuas, per uendere & dare & per inpignare per facere inde uestra propia uoluntate facere, uos & filios uestros, quidquid uos uoluitis per secula /18 cunta amen. Et ego don Johan Ros dono ad uos dona Pascualia, fidança de salue-tate de supra scripta uinea & de supra scripto campo per /19 forum

40 de Çaragoça, don Johan de Lison. Et ego donna Pascualia & meo Iermano don Pere Elias damus fidança de saluetate de supra /20

scriptas casas, don Bernard Roca Fort. Sunt testimonias de supra scripto, don Bernard Burçes & don Bernard de Amoros de illa Roda.

/2 1 Facta carta in mense deçembris. Era MªCCªXXªVIIIIª. Lop 45 scripsit & hoc signum (signo) fecit.

396 AFA - XVI-XVII

Page 183: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

236 1192, MARZO

Don Peret de la Carcer vende a Martín de Serra, su hermano, la parte que le pertenecía de la herencia paterna.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 3.

In Dei nomine. Hec (est carta de) auctoritate de uenditione, quod facio ego don Peret de la Carcer. Pla- /2 cuit mihi de (bono animo &) de bona uoluntate, quod uendo ad uos don Martin de Serra meo er- /3 mano, tota (mea par)te, quod ad mihi don Peret pertinet de

5 meo patre & de mea matre, de casas, /4 de uineas de (omne bono) sedente & de mouente, de toto integramente & sine ullo retenimento /5 usque ad illam (cenisam?) loco mihi pertinet, sine ulla mala uoce & sine ullo rancurante & non /6 in absconso, (sed in pre)sencia bonorum hominum & ad uestra propia hereditate cum exiis & regre-

10 siis suis, /7 ut habeatis (omnia) mea parte, sicut superius scriptum est, salua & libera & ingenua & quieta /8 francha per uendere uel per inpignare & per dare & per facere, tota uestra propia uoluntate, /9 sicut de uestra causa medipsa uos & omnis generatio uestra per cuncta secula & per precio placibile, /10 quod placuit inter me uendi-

15 tore & uos comparatore, per XL solidos de dineros, moneta curribi-/1 1 le in Saragoça & haliala paccata, unde ego don Peret de la Carcer fui paccato ad meo /12 placere, de isto iam dicto auere & sum de manifesto omni tempore & ego don Peret de la Car- /13 cer dono ad uos, don Martin de Sessa meo ermano, fidanzas de saluetate per

20 saluare /14 iam dicta mea parte de meo patre & de mea matre de sedente & de mouente, usque /15 ad illa cenisa, sicut superins scrip-tum. est ad foro de Saragoza: don Michael ermano de /16 don Peret de la Carcer & don Garcia de la Carcer. & Sunt testimonias, uisores & /17 auditores de hoc supra sc r i to : don Martin de don Just & don

25 Bertolomeo de Asin. /18 Facta carta era MªCCªXXXª in mense marzo. Dominicus Arnal-

dus scripsit.

237 1192, ABRIL

Don Sanz y su mujer, Proz, venden a Pedro Exemenz de Osia y su mujer una viña en Mezazal.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 9. (Pergamino en muy mal estado.)

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de camio, quae facio ego don Sanz ( ) & /2 mea mulier Proz. Placuit nobis obtimo corde & spontanea uoluntate, quod ( ) /3 cum uos don Petro Exemenz de

AFA - XVI-XVII 397

Page 184: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

Osia & cum uestra mulier dona Esteuania, ( ) / 4 camio una nostra 5 uinea, quam nos abemus in termino de Mezazal ( ) & / 5 uos dedistis

nobis in camio et abet affrontaciones ista uinea ( ) ego don Sanz & mea / 6 mulier damus uobis in camio, de parte uinea de Pere Xe-menz, de alia parte ( ) / 7 de Esforzat, de IIIª parte uinea qui fo de Arnalt de Elbazal & est de suos filios, de / 8 IIIIª parte brazal unde

10 se rigat. Sicut istas affrontaciones includunt uel diuidunt per / 9 totas partes, sic damus uobis ista uinea super scripta, tota ab integra cum exiis & regresiis / 1 0 eius, non in absconso sed in presencia bonorum hominum, sine ingenio & sine mala uoce /11 & sine ullo retenimento. Et ego don Sanz & mea mulier Prodesz tenemus nos

15 bene per / 1 2 pacatos, de isto super scripto camio & de ista uinea, que uobis damus in camio per illa uinea, / 1 3 que nos camiastis nobis. Et ego don Sanz & mea mulier Prodes damus fidanza de salue-/ 1 4 tate per forum terre, per saluare ista super scripta uinea, ut abeatis franca & libera & in- / 1 5 genua per uendere & per inpignare

20 & per facere propia uestra uoluntate uos & omni generacio / 1 6 uestra, per secula cuncta, ad don Petro Sanz, filio de don Domeneche de Mezazal. Testes /1 7 sunt de hoc super scripto, qui hoc uiderunt & audierunt : don Bertolomeo de Luna, et / 1 8 don Annaya, jerno de Gil de Arroberas.

25 Facta carta in mense aprilis. Era Mª / 1 9 CCª XXXª. Petrus scripsit & hoc (signo) fecit.

238

1192, JUNIO

Rodrigo Giron vende a Miguel Sanz y su mujer, Mayor, sus heredades de Mozota.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 4.

In Dei nomine. Hec est carta. & auctoritate de uenditione, quod facio ego don Rodrigo de Giron. Placuit / 2 mihi, quod uendo ad uos don Michael Sanz & ad uestra mulier donna Maior, tota illa mea hereditate, quod / 3 ego habeo in. Mozota & in toto suo termino p re -

5 nominatemente; casas & campos & uineas & hor- / 4 tos & totum quantum ego ibi habeo uel habere debeo, tota integramente & sine ullo retenimiento / 5 herema & populata & cum omnibus suis directis, que pertinent ad ista iam dicta hereditate, / 6 sine ullo rancurante & sine ulla mala uoce & non in absconso, sed in presencia / 7 bonorum

10 hominum & ad uestra propia hereditate cum exiijs & regresijs suis, ut habeatis / 8 iam dicta hereditate, salua & libera & ingenua & quieta & francha, per uendere uel / 9 per dare & per facere tota uestra propia uoluntate, sicut de uestra causa medipsa uos /1 0 omnis gene-ratio uestra per cuncta secula & per precio placibile, quod plaeuit

15 inter me /11 uenditore & uos conparatores per VI centos solidos de

398 AFA - XVI-XVII

Page 185: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

dineros & haliala pacata, unde /12 ego don Rodrigo de Giron fui pacato ad meo placere, de isto iam dicto auere /13 & sum de mani­festo omni tempore & ego don Rodrigo de Giron dono ad uos don /14 Michael Sanz & ad uestra mulier donna Maior; fidanzas de salue-

20 tate per saluare iam /15 dicta hereditate; herema & populata, sicut superius scriptum est ad foro de Saragoza; /16 don Nauarro & don Petro de Sasse.

/17 Et sunt testimonias uisores & auditores de hoc supra scripto; don Ramon del Oliua /18 & don Martin de Sessa & don Domingo

25 Roio, filio de Maria de Loreta. Facta carta. /19 Era MªCCªXXXª in mense Junno. Dominicus Ar-

naldus scripsit.

239

1 1 9 2 , OCTUBRE

Guillermo, prior de Santa María, cambia con Ebraim Mascaran un campo en Arrimel, por dos de Ebraim en Bilella.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 5.

In Dei nomine. Hec est carta & abinimento de cambio, quam facio ego dompnus Guillelmus priori Sancte Marie & omnis conuen-tus, plachuit nobis bono corde, quod /2 damus in cambio ad uobis Ebraim Mascaran, uno nostro campo, quod abemus in termino de

5 Arrimel & abet affrontaciones de una parte, campo /3 de Mira, mulier qui fuit de Alazrach & de alia parte campo de Assalich & de tercia parte brazal unde se regat & de cruarta parte uia publica. /4 Sicut istas affrontaciones includunt uel diuidunt, sic damus isto campo totum ab integrum, sine ullo retinimento, cum suas intradas & suas

.10 /5 exidas in cambio, ad uobis Ebraim Mascharan, sine ullo ingenio & sine ulla mala uoz, abeatis uobis Ebraim isto campo, totum ab in- /6 tegrum saluum & liberum e quietum & ingenuum. per dare & per uendere & per inpignare & per tota uestra uoluntate facere, uos atque filiis uestris & /7 omnis generatio uel posteritas uestra, per

15 secula cuncta & similiter plachuit ad mihi Ebraim Mascharon, quod per isto campo, totum ab in- /8 tegrum, saluum & liberum e quietum & ingenuum per dare & per uendere & per inpignare & per tota uestra uoluntate facere, nos atque filiis uestris & /9 omnis generatio, uel posteritas uestra per secula cuncta & similiter plachuit ad mihi

20 Ebraim Mascharan, quod isto campo dono in cambio ad /10 uobis don Guillem, priori Sancte Marie & omnis conuentus & succesoribus uestris, duos meos campos, quod abeo in termino de Bilella & partet illos, / 1 1 brazal per medium & illo uno campo abet affrontaciones, de II partes, campo de nos omnis conuentus Sancte Marie & de tercia

25 parte campo de Mira, /12 mulier qui fuit de Alazrach & de quarta parte brazal unde se regat & illo alio campo abet affrontaciones, de

AFA - XVI-XVII 399

Page 186: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

I parte campo de Mira, mulier /13 qui fuit de Alazrach & de alia parte brazal unde se regat & de tercia parte, campo de Bicient de Billella & de quarta parte, campo de /14 Petro de Epila, genero

30 de don Bicient & super hoc dono nobis XXX solidos. Sicut istas affrontaciones includunt uel diuidunt, sic dono uobis istos /15 duos campos & iam dicto auer totum ab integrum, sine ullo retinimento cum suas intradas & suas exidas in cambio, ad uobis don /16 Guillem priori Sancte Marie & omnis conuentus & successoribus uestris, sine

35 ullo ingenio & sine ulla mala uoz, abeatis illos campos & iam /17 dicto auer totum ab integrum, saluum & liberum e quietum & ingenuum per dare & per uendere & per inpignare & per totam uestram uoluntatem / l 8 facere, sic de propria uestram hereditatem & uestra causam per secula cuncta & ego dompnus Guillelmus priori

40 Sancte Marie & omnis conuentus, damus /19 ad uobis Ebraim Mas-charan, fidanza de salbetat per forum terre, de isto campo & de isto cambio, quomodo est supra scripto; don /20 Guillem de Bahienza camiador (lac). /21 & Similiter ego Ebraim Mascharan, dono ad uobis dompnus Guillelmus, priori Sancte Marie & omnis conuentus

45 & successoribtis uestris, /22 fidanza de salbetat per forum terre de istos campos & iam dicto auer & de isto cambio, quomodo est supra scripto don Ebraim /23 Abnuba (lac). Testimonias sunt de isto supra scripto, dompnus Johannes de Epila & dompnus Petrus /24 Rribat & de Layzis don Roger de Sancte Marie & Ezac Abenbruco.

50 Facta carta in mense octubris. Era MªCCªXXXª. /25 Martinus scripsit.

240 1 1 9 2 , DICIEMBRE

Domingo Moçota y su mujer cambian un campo en Quicena por otro de Domingo Nauarro y su mujer en Pastriz.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 10. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est (de) carta & memoria de camio, que facio ego Domingo Moço- /2 ta & mea uxor uobis Domingo Nauarro & uestra uxor Maria. Ego /3 Domingo Moçota dono uobis in camio, uno nostro campo, quem habemus in /4 termino de Quiçena et habet

5 affrontationes iam dicto campo de una parte /5 illa çequia de Ordan, unde se rigat & de alias duas partes, campos de don /6 Gil de Fraella & de alia parte, uia publica. Et ego Domingo Nauarro /7 (et) mea uxor damus uobis in camio, uno nostro campo, quem habemus in termino de Pastriz /8 et habet affrontationes iam dicto campo, de

10 una parte braçal unde se rigat; de /9 alia parte, braçal, de alia parte, uia publica & de alia parte, campo de Johan /10 Artuxa. Sicut istas affrontationes supra scriptas includunt uel diuidunt, per circuitum cum /11 exio & regressio earum, sine ullo ingenio & sine ulla mala uoce de quisque una /12 parte et ego Domingo Moçota & mea uxor

400 AFA - XVI-XVII

Page 187: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

15 damus uobis fidanças de saluetate /13 de iam dicto camio ad uobis Domingo Nauarro & ad uestra uxor Maria. Petro /14 Bachero & Sancio de Marcella & ad similiter ego Domingo Nauarro & mea /15 uxor darnos uobis fidanças de saluetate de iam dicto camio, ad uobis Domingo /16 Moçota & ad uestra uxor Dominga. Petro Bachero &

20 Sancio de Marçella. /17 & Sunt testimonias de isto supra scripto camio, Bertholomeo de Marçella /18 & Petro Marcella.

Facta carta de supra scripto camio in mense Decembris. /19 Era MªCCªXXXª. Michael scripsit.

241 1 1 9 2 , DICIEMBRE

Pedro de Abezeit, juntamente con sus hijos, vende a su hermano Pascual de Abezeit un campo en Castellar.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 11.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta actoritate de uendic-tione, quod facio ego don Petro dAbezeit & totos meos filios /2 uel filiabus, ad uos don Pascual dAbezeit meo ermano. Placuit nobis de bono corde & bona uoluntate, uen- /3 dimus uobis nostrum

5 campum, quod abemus in termino de Castellar, qui dicitur Lora, prenominatamentre in illa recoxa. Abet afrontacio- /4 nes de Ia parte, campum de nostra ermana donna Maria, de alia parte nostram cam­pum alium & de alia, parte similiter /5 uestrum campum de uos don Pascual, meo ermano, sicut istas afrontaciones circumdantus. Sic

10 uendimus uobis istum campum to- /6 tum ab integrum, sine ulla mala uoce, cum suas intratas & cum suas exitas soltamentre, sine ullo retinjmento, /7 ut abeatis eum francum & ingenuum, saluum, quietum & securum in uestro propia hereditate per totas uestras uoluntates /8 facere uos & filijs uel filiabus uestris & omnis poste-

15 ritas uestra post uos, per secula cuncta amen. & per precium placi-bilem, quod inter /9 nos & uos conuenimus & ego don Petro predictus uenditor accepi in ipso presenti loco coram bonorum hominum, XXIII /10 solidos denariorum, de moneta curribile in Zaragoza de uos don Pascual meo ermano, unde sum uestro /11 paccato, de toto isto precio

20 & de tota sua aliara & sto uobis inde manifestus omni tempore, sine ullo interdicto ma- / i 2 lo modo confirmo ego don Petro dAbezeit hoc supra scripta uendicione in simul cum totos meos filios uel filia-bus /13 ad uos don Pascual meo ermano & damus uobis inde fidanza de saluetate per forum terre, don Andreu de /14 Per Ortomeu & de

25 ista supra scripta uendicione. Sunt testimonias uisores & auditores per forum terre, qui /15 in ista uendicione supra scripta fuerunt presentes. Don Petro, filio de Johan de Zalagh & don Domingo /16 dAlbin.

Facta est haec carta mensse Decimber. Sub era MªCCªXXXª. Pas-30 cual scripsit.

AFA - X V I - X V I I 401

Page 188: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

242 1192

Valerio, canónigo de Santa María, de Zaragoza, dona a Guillermo, prior, y al convento de dicha iglesia, la iglesia de Híjar, con todos sus réditos y pertenencias.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 3. (Carta partida.)

Ad noticiam cunctorum perueniat, quod ego Valerius canonicus ecclesie Sancte Marie, optimo corde & spon- /2 tanea uoluntate. Re-linquo & diffinio & in presenti trado ecclesiam de Ixar, cum omni­bus redditibus & decimis /3 et pertinencijs suis dompno Guillelmo,

5 priori conuentui prefate ecclesie per secula cuncta. Et hoc facio quia ipsi persoluerunt /4 debita mea, uidelicet CCCtos. XVV solidos & VI denarios monete iacensis curribile & IIII kafices tritici. Tali uero pacto /5 relinquo & diffinio & in presenti trado pernominatam ecclesiam quod operarius ecclesie Sancte Marie persoluat supra

10 scripta debita de /6 redditibus prefate ecclesie tractam prius quartam partem episcopi & terciam partem operis ecclesie Sancte Marie. Ita tamen quod ac- /7 cipiat operarius iam dictus illa cibaria in precio secundum quod ualuerit in die qua fuerit diuisa illa decima et /8 uinun, sicut ualuerit in die Sancti Martini per singulos annos quo

15 usque sint soluta iam dicta debita. Persolutis /9 uero debitis, donet mihi operarius ecclesie Sancte Marie per singulos annos omnibus diebus uite mee in die resurrectionis /10 Domini, C solidos monete iacensis curribile & totum aliud habeat liberum & quietum. Et si forte grandine /11 uel tempestate fuerit lesus fructus illius loci &

20 termini. Donet mihi operarius in anno illo secundum quod lauda-uerint /12 prior & conuentus ecclesie nostre. Actum est hoc mense october, feria IIII die sanctarum Nunilonis & Alodie in /13 presencia dompni Guillelmi prioris & omnis conuentus ecclesie Sancte Marie. Era MªCCªXXXª. Uicentius scripsit.

243 1 1 9 3 , FEBRERO

Pedro de Abezeit vende a Pascual de Abezeit y su mujer, María, un campo en Castellar.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 14.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta actoritate de uendi-cione, quod facio don Petro dAbezeit ad uos meo erma- /2 no don Pascual dAbezeit & ad uestra mulier donna Maria. Placuit mihi de

402 AFA - XVI-XVII

Page 189: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

bona corde & bona uoluntate /3 uendidi uobis illum campum, quod 5 mihi laxarunt meo auuolo, quod abemus in termino de Castellar,

qui dicitur Lo- /4 ra prenominata mentre in illa recoxa abet afron-taciones, de una parte, uestro metipso campo de uos Don /5 Pascual, de alia parte uia publica, de alia parte campum de Johan dAbezeit, nostro ermano, de alia parte /6 illo brazal unde se rigat. Sicut istas

10 afrontaciones cingunt uel includunt per circuito, sic uendimus uobis istum /7 campum totum ab integrum, cum suas intratas & cum suas exitas soltamentre, sine ulla mala uoce & sine /8 ullo meo retini-mento, ut abeatis eum saluum quitium & securum in uestra propia hereditate, per tota uestra uo- /9 luntate inde facere uos & filijs uel

15 filiabus uestris & omnis generatio uel posteritas uestra, post uos per omni tempere /10 & per precium placibilem, quod inter me & uos conuemimus & ego don Petro dAbezeit inde accepi in ipso pre­senti loco, /1 1 coram bonorum hominum de uos, meo ermano don Pascual dAbezeit & de uestra mulier, donna Maria XL solidos /12 de-

20 nariorum de moneta curribile in Zaragoza, unde sumus uestros paccatos de toto isto precio integramentre & de /13 tota sua aliara & stamus uobis inde manifestos, omni tempore sine ullo interdicto malo, modo confirmo /14 ego don Petro dAbezeit ista supra scripta uendicione, ad uos meo ermano don Pascual dAbezeit /15 & ad uestra

25 mulier donna Maria & damus uobis inde fidanza de saluetate, per forum terre don Johan dAbezeit /16 nostro ermano & de ista supra scripta uendicione. Sunt testimonias uisores & auditores per forum terre, qui in isto /17 fuerunt presentes. Don Domingo dAlbin & don Andreu de Xemen Sanz. Facta est haec carta mensse febrero. /18 Sub

30 era MªCCª XXXIª. Pascual scripsit.

244

1 1 9 3 , MARZO

Juan de Castellón y su mujer, María, venden a Fortanus de Madira un campo en Mamblas.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 12.

In Dei nomine. Hec est carta de uenditione, quam facio ego /2 Johan de Castellon & mea uxor Maria uendimus /3 ad uos Forta­nus de Madiran, Iº nostro campo, quod habe- /4 mus in Mamblas & habet afrontationes, de Iª part, /5 campo de Pedro Soro, de alia

5 part, çequia & braçal /6 on se rega, de alia part, uia, de alia part, /7 campo dArnald de Castans, sicut istas afrontationes, /8 includunt uel diuidunt per circuito, sic uendimus uobis /9 isto campo toto, ab integro cum suas entradas & /10 suas exidas, per VI solidos denariorum, de moneta curribile /11 aliala pagada & nos uenditores

10 somos pa- /12 gados destos dineros & stamus inde manifesto, /13 omni

AFA - XVI-XVII 403

Page 190: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

tempere & u t habeatis uos Fortanus, isto campo sal- / 1 4 uo, libero & ingenuo per uendere & dare & per inpignare / 1 5 & per facere tota uestra uoluntate, per secula cuncta; /1 6 ego Johan de Castellon & mea uxor Maria da- / 1 7 mus ad uos Fortanus, fidanças de salbetat

15 des- / 1 8 to campo, per fuero de Çaragoça a Bernat dAlca- / 1 9 niz çabatero & a Bernat de Monçon çabatero; sunt tes- /2 0 timonias, qui hoc uiderunt & audierunt Bonet de Bar- / 2 1 çiols & Ramon Negre de Montanana. Facta / 2 1 carta in mense marçio. Era MªCCª XXXIª. / 2 2 Johan Testa scripsit.

245 1 1 9 3 , ABRIL

Doña Caridad y su hijo venden a don Exemenz de Osia y doña Estefanía, su mujer, una viña y un campo en Mezazal.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 13. (Copia.)

In Dei nomine & eius gratia & hoctoritate de uendicione, quod facio ego dona Karitas mulier, che fuit de Guilem de Quinto / 2 & meo filio Adam. Placuit nobis libenti animo, spontanea uoluntate uenditores sumus & uendimus a uos don Pero Exemenç de Osia &

5 a uestra / 3 mulier dona Stephania, una nostra uinea & uno nostro campo, quod habemus in termino de Mezazal. Et habet affrontaciones de ista supra scripta / 4 uinea; ex duas partes, brazales unde se r igat & de tercia parte, uinea de dona Milia & de quarta parte, campo de Bernart de Meza- / 5 zal. Et illo campo habet affrontacio-

10 nes ex duas par tes : brazales unde se rigat & de tercia parte, illa çequia uecero & de / 6 quarta parte, canpo de Ramon de dona Bur-chera. Quomodo istas supra scriptas affrontaciones includunt uel di-uiduut, sic uendimus uobis ista / 7 supra scripta uinea & isto supra scripto campo, toto ab integro, sine ullo retinimento & sine ullo inge-

15 nio & sine ulla mala uoce per / 8 precio quod placuit inter nos & uos per LXª solidos de dineros, moneta iachesa, per curribile & dedistis illos semper de manu & ego dona Ka- / 9 ritas & meo filio Adam fuimus pacatos & sumus inde manifestj omni tempore de predicta uendicione, ut habeatis uos don Pero / 1 0 Exemenç & uestra mulier

20 Steuania salua & libera uos atque filij uel filij (sic) uel filiabus uestris & omnis generacio uel posteritas /11 per secula cuncta amen, cum exijs & regresijs earum, aliara paccata. Et ego dona Karitas & meo filio Adam damus a uos don / 1 2 Pero Exemenç & a uestra mulier dona Stephania; fidanzas per foro de terra de saluetate de ista supra

25 scripta uendicione, per secula cuncta: / 1 3 don Garcia, filio de don Ato & don Iohan, filio de don Ato. Testimonias sunt de hoc supra scripta uendicione, qui uiderunt & au- / 1 4 dierunt don Pero de Zara­goza & Ramon de dona Burchesa.

Facta carta in mense aprilis. Anno quando. Era MªCCª / 1 5 XXXªIª. 30 Lop scripsit, capellano de Mezazal & hoc signum (signo) fecit.

404 AFA - XVI-XVII

Page 191: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

246 1193, ABRIL

García Ortiz, en su nombre y el de su mujer, y Pedro Eximenez, por él y sus hermanos, parten unos campos en Alfindén, con los hijos de Pedro de Orreia.

Arm. 9, caja 1, leg. 7. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de particione, quam facio ego don Garcia Ortiz per me & per mea mulier donna Sancia Eximenez & ego don Pedro Eximenez de / 2 Orreia per me & per meos iermanos, filios de don Eximino de Orreia. Fecerunt par t i -

5 cione cum uos don Rodricho Petrez & cum donna Tota Petrez & cum domina Orracha / 3 Petrez, filios de don Petro de Orreia; de illos cam­pos de illo prato de Alfinden & de illo campo, qui aperuit Ramon de la Cambra & de illo campo del Castello & tanxit / 4 ad don Garcia Ortiz & ad sua mulier donna Sancia Eximenez & ad don Petro Exi-

10 menez & ad suos iermanos in sua parte quatuor campos in illas nauas contra Alfrancha & in / 5 illa naua contra Alfinden alios qua-tuor campos. Et illo uno campo de illas nauas, habet afrontationes; de una parte, campo de don Nauarro & de alia parte, uia de Alfran­cha & / 6 illo alio campo habet afrontationes; de una parte, uia qui

15 uadit ad occulo longo & de alia parte, campo de donna Guillelma & illo tercio campo habet afrontationes; de una parte, uia / 7 de occulo longo & de alia parte, campo de los filios de don Petro de Orreia & illo quarto habet afrontationes; de una parte, uia de occulo longo & de alia parte, prato qui remansit / s per pastoncho. Et illo uno

20 campo de la naua contra ad Alfinden, habet afrontationes; de una parte, campo de illos filios de don Petro de Orreia & de alia parte, campo de donna Guillelma / 9 & uia de occulo longo & illo alio campo habet afrontationes; de una parte, campo de donna Guillelma & de alia parte, campo de illos filios de don Petro de Orreia & illo tercio

25 campo / 1 0 habet afrontationes; de una parte, campo de donna Gui-llelma & de alia parte, uia de occulo longo & illo quarto campo de las eras habet afrontationes; de una parte, campo de illos filios /11 de don Petro de Orreia & de alia parte, uia de occulo longo & illo campo qui aperuit Ramon de la Cambra, habet afrontationes;

30 de una parte, campo de illos filios de don Petro de Orreia / 1 2 & de alia parte, campo de donna Guillelma & illo campo del Castello habet afrontationes; de una parte, campo de Sancta Maria & de alia parte, campo de illos filios de don Petro de Orreia. Et tanxit / 1 3 ad don Rodricho Petrez & ad donna Tota Petrez & ad donna Orracha Petrez

35 in sua parte quatuor campos, in illas nauas contra ad Alfrancha & in illa naua contra Alfinden alios / 1 4 quatuor campos. Et illo uno campo de las Nauas, habet afrontationes; de una parte, uia de occulo longo & de alia parte, campo de illos filios de don Eximino de Orreia & de alia parte / 1 5 uia de Alfrancha & illo alio campo habet afron-

AFA - XVI-XVII 405

Page 192: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

40 tationes; de una parte, campo de donna Guillelma & de alia parte uia de occulo longo & illo tercio campo habet afrontationes; de una par- /16 te campo de donna Guillelma & de alia parte, campo de illos filios de don Eximino de Orreia. Et illo quarto campo, habet afrontationes de una parte campo de donna Guillelma & de alia parte,

45 /17 campo de illos filios de don Eximmo de Orreia & illos uno campo de la Naua contra ad Alfinden habet afrontationes; de una parte illa alberca de occulo longo & de alia parte, campo de illos filios /18 de don Eximmo de Orreia & illo alio campo habet afrontationes; de una parte, campo de donna Guillelma & de alia parte, campo de donna

50 Guillelma & de alia parte; campo de illos filios de /19 don Eximino de Orreia & illo tercio campo habet afrontationes; de una parte, campo de donna Guillelma & de alia parte, campo de illos filios de don Eximmo de Orreia & illo quarto campo de illas /20 eras, habet afrontationes; de una parte, campo & eras de donna Guillelma & de

55 alia parte, uia qui uadit ad occulo longo & illo campo qui aperuit Ramon de la Cambra habet afrontationes; /21 de una parte, uia de Alfrancha & de alia parte campo de illos filios de don Eximino de Orreia & illo campo del Castello, habet afrontationes, de una parte campo de donna Guillelma /22 & de alia parte campo de illos filios

60 de don Eximmo de Orreia. Sicut istas afrontationes includunt uel diuidunt, sic habeatis ista supra scripta particione tota ab integra cum suas entratas /23 & suas exitas; salua, libera & inienua per dare & per uendere & per facere uestra propia uoluntate, uos atque filij uestri & homni ieneratio uestra per secula cuncta. Et ego don

65 Garcia /24 Ortiz per me & in uoce de mea mulier donna Sancia Exi-menez & ego don Petro Eximenez de Orreia per me & in uoce de meos iermanos, firmamus & damus ad uos don Rodricho /25 Petrez ad donna Tota Petrez & ad donna Orracha Petrez fidança quod sedea-mus in ista particione & faciamus ibi stare ad nostros iermanos,

70 don Michael Sanz. /26 Et ego don Rodricho Petrez & donna Tota Petrez & donna Orracha Petrez, damus ad uos don Garcia Ortiz & ad uos don Petro Eximenez de Orreia & ad illos filios de don /27 Exi-mino de Orreia fidança, quod sedeamus in ista particione quomodo est supra scripta. Don Nauarro. Sunt testimonias de ista supra

75 scripta particione don Petro Sesse & Sancio de /28 Alfinden & Martin de don Nauarro & Johan Nauarro. Facta carta & particione in mense aprilis. Era MªCCªXXXªI. Petrus scripsit.

247 1193, ABRIL

Pelayo de la Pintinera y su hijo Lope venden a Martín Orella unas casas en el barrio de San Juan el Viejo.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 15. (Carta partida. Muy borrosa, en mal estado la tinta.)

In Dei nomine. Hec est carta & auctoritate de uendictione, quam facio ego don Pelayo de la Pintinera & meo /2 filio don Lop cano­nico, Sancti Saluatoris. Placuit nobis bono corde & obtima uoluntate,

406 AFA - XVI-XVII

Page 193: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

quod uendimus /3 ad uobis don Martin Orella, illas nostras casas, 5 qui sunt zellero in collatione Sancti Johannis el biello & in simul

cum /4 VIII cubas & istas iam dictas casas, qui sunt zellero. Abent affrontaciones de una part, casas de mihi don Martin /5 Orella com-pradore & de alia part casas de Johan Palmero & de tercia part casas de Petro de dona Quiiora? /6 & de quarta part casas de Guillem de

10 Berlanga qui fo, que ego Martin Orella teneo in pignus. Sicut istas affronta- /7 ciones includunt uel diuidunt, sic uendimus uobis istas iam dictas casas, qui sunt zellero in simul cum illas VIII /8 cubas & illa trabe & illo fasiello & illa libra, totum ab integrum de celum usque ad abissum, sine ullo retini- /9 mento, cum suas intradas &

15 suas exidas, sine ullo ingenio & sine ulla mala uoze, per precio quod plachuit /10 inter me & uos per CCC & XL solidos, aliphara pacata moneta curibile & dedistis illas nobis & nos uenditores te- /1 1 nemus nos bene per pacatos, de isto auere & sumus inde manifesto omni tempore & ut abeatis uobis don Martin Orella /12 istas iam dictas

20 casas, qui sunt zellero insimul cum illas VIII cubas & illa trabe & illo fusiello & illa libra tota ab in- /13 tegram, saluum & liberum e quietum & ingenuum, per dare & per uendere & per inpignare & per totam uestram uoluntatem facere, nos /14 atque filiis uestris & omnis generatio uel posteritas uestra per secula cuncta. & Ego

25 don Pelayo de la Pintinera & meo filio don /15 Lop, damus ad uobis don Martin Orella, fidanzas de salbetat ad fuero de Zaragoza de istas casas, qui sunt zellero & /16 de illas VIII cubas & de illa trabe & de illas fusiello & de illa libra & de prefacta uendictione, quomodo est supra scripto: don /17 Fortz Sarrallero & don Sancio farto. Testi-

30 monias sunt de isto supra scripto: don Johan de Moxach /18 & don Pere Johan.

Facta carta in mense april. Era MªCCªXXXªIª. Martinus scripsit.

248

1193, MAYO

Doña Mayor empeña a Sancho de Aragonés un campo suyo en Mezazal.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 16.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta & memoria de pignus, quam facio ego dona Maior, mitto auere uobis in pignus, /2 uno meo campo, quam habeo in termino de Mezazal, ad uos don Sançio de Ara­gones & habet afrontaciones isto iam /3 dicto campo, de una parte

5 campo de Johan de Donatto, de duas parts brazal unde se regat, de quarta parte uia /4 publica. Sicut istas afrontaciones includunt uel diuidunt per circuitu, sic mitto uobis isto supra scripto campo, tata ab in- /5 tegro, cum suas intradas & suas exidas, sine ullo ingenio & sine ulla mala uoçe, per LX solidos de dines, moneta

10 /6 iacesa curribile & dedistis illos nobis & ego dona Maior teneo

AFA-XVI-XVII 407

Page 194: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

me per paccata de isto auer & de manifesto sum. Et est /7 terminum de redimere isto pignus, ad isto primo mense augusto, qui uenit. Finito isto termino, si dedimus uobis uestro /8 auer, redite nobis hunc pignus sin autem, tenete & expletate de augusto augusto usque

15 redamus uobis, uestros supra /9 scripto auer et ego dona Marior, dono uobis don Sanchio Aragones, fidanza de saluetat, de isto iam dicto /10 campo & de isto iam dicto pinal. Sicut superius scriptum est; don Sanchio de Palazo. Testes sunt de hoc supra scripto, qui /1 1 hoc uiderunt & audierunt don Arnal & Sanchio de don Dominico.

20 Facta carta in mense madio. Era Mª /12 CCªXXXªIª.

249

1 1 9 3 , AGOSTO

Doña María se dona a Dios y a la iglesia de Santa María, de Zaragoza, y y lega a dicha iglesia una casa y una viña.

Arm. 1, caja 6, leg. 3, n. 1.

Notum sit cunctis, quod ego donna Maria bono animo & sponta-nea uoluntate, dono me ipsam Deo & ecclesie Sancte Marie Cesa-rauguste 72 in uita & in morte & dono predicte ecclesie & canonicis ibidem seruientibus, tam presentibus quam futuris unam casam,

5 quam /3 habeo in parrochia Sancte Marie & similiter unam uineam, quam habeo in illo soto de la çuda & illa casa habet affrontaciones de una /4 parte, casa de Micael Cequo, de alia parte casa de la filia, que fuit de donna Iusta, de alia parte corral de donna Galiana, de alia /5 parte uia publica et illa uinea habet affrontaciones, de una

10 parte uinea de rege & de alia parte uia publica /6 & de tercia uinea de Arnalt & de quarta uinea de Pere Bernard. Sicut iste affronta-ciones includunt, sic dono predicta casa /7 de celo usque ad abissum & predictam uineam iam dicte ecclesie & canonicis iam dictis cum exiis & regresiis suis, ut habeant & pos- /8 sideant iam dicti canonici

15 ipsi & succesores eorum iam dicta casa, cum predicta uinea per dare per uendere & inpignorare & per to- /9 tam suam propiam uoluntatem facere per secula cuncta. /10 Et ego donna Maria dono fidança de saluetate uobis Guillelmo priori & canonicis iam dictis, per saluare iam dicta ca- /11 sa & predicta uinea per forum terre,

20 don Sanio Farto. /12 Sunt testimonias de hoc supra scripto uisores & auditores don

Açnar & don Petro de Çaragoça & don Ramon de don /13 Blasco. /14 Facta carta in mense Augusti, sub era MªCCªXXXªIª. Egidius

de Epila, scripsit & hoc (signo) signum fecit.

408 AFA - XVI-XVII

Page 195: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

250 1 1 9 3 , DICIEMBRE

Juan Galinz empeña a don Montaner de Sopratello una viña en Sopratello. Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 18. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de inpignamento, quam facio ego Johan Galinz uenit mihi in uoluntate atque optimo corde & inpigno ad /2 uos don Montaner de Sopratello, una mea uinea, quam habeo in termino de Sopratello in loco, qui dicitur ipso Ra-

5 mello & habet affrontationes ista uinna de una /3 parte, uinna de don Xemeno de Artusella & campo de Garcia Maria & de alia parte campo de Sancta Xpristina & de alia parte uinea de don Artal & de don /4 Garcia Fornero & de alia parte, uinna de me don Monta­ner. Sicut iste predicta affrontaciones inclundunt uel diuidunt, per

10 circuitum, sic mitto in pignus /5 ad uos don Montaner, ista uinna totam ab integram, cum suas intrata & suas exitas, sine ullo ingenio & sine ulla mala uoce & sine ullo /6 retinimento, soltamente per CCC solidos de dineros, de bona moneta curribile & isto auere fuit semper paccato, de mano ad mano & ego Johan /7 Galinz so paccato

15 de predictos CCC solidos & sto inde de manifesto & est terminum reddimendi huius pignus de isto primo ianero, qui uenit in du-/8 os annos, finito isto termino, si potuero reddere uestra auere, reddite mihi istum pignus sin autem illum tenet & explectare de ianero ad /9 ianero, usque possum reddere uestra auere & si illa

20 moneta se camiabat isto termino uos Johan Galinz, quod rendatis mihi dineros de qua- /10 licumque moneta cucurrerit in Aragon & in Çaragoça & quod sedeat bona sine enganno & est conuenio, quod laboretis ista uinna /11 uos don Montaner duas uices un unoquaque anno, ego Johan Galinz dono ad uos don Montaner fidanças de salue-

25 tate /12 per fuero de terra, Dominico de Astarolas & Petro, filio de dona Perona. Sunt testimonias uisores & auditores don Monsçin de /13 Sopratello & Galindo de Sopratello. Facta carta in mensse De-cembris. In Era MªCCªXXXIª.

Artus hanc cartam scripsit.

251 1 1 9 4 , FEBRERO

Juan Abad, canónigo de San Salvador, reclama a don Pedro Xemenz de Osia un campo en Mezazal.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 18.

Hec est carta & memoria de demando, que demandabat Johanni Abati canonici Sancti Sal- /2 uatoris & sua socra Orbellito deman-dabant ad don Petro Xemenç dOsia I campo in /3 termino de Meçaçal.

AFA - XVI-XVII 409

Page 196: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

Dixit don Petro Xemenç, quod istius campum dedit dona Borgesa 5 /4 mulier de Johan Abat ad Petro suo filiato & filio, qui est de

don Petro Xemenç dixit /5 super hoc Johan Abbat in simul, cum illos canicos (sic) Sancti Saluatoris que non & super /6 hoc judi-cabat domino episcopo, quod probassi don Petro Xemenç, quod dona Borgesa abe- /7 bat istum campum datum ad Petro filio de don Petro

19 Xemenç & fuisset suum & /8 don Petro Xemenç probauit propter idonei testes super istum campum, sicut mandauit /9 domino episcopo & domino episcopo dixi t quod ullus homine uel femina non abebat di- /10 rectum in isto campo, nisi don Petro Xemenç & que fuisset de don Petro Xemenç & de /1 1 suo filio. Isto judicio fuit dato in

15 presencia de don Petro Soluas & don /12 Guillem prior de Sancta Maria & de Guillem de Carreja & de Prebost de Sancti Johannis & de Petro /13 Gaçqua. Hoc fuit factum in mense febrero Era MªCCª-XXXªIIª, domino episcopo man- /14 dauit scribere, sicut supra scriptum est ad Petro Amplas Manus.

252

1 1 9 4 , ABRIL

Guillem de Pamplona y su mujer, Maior, juntamente con sus hijos, venden dos campos en Sobradiel a Montanet y su esposa.

Arm. 9, caja 1, leg. 8. n. 19.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta actoritate de uendi-cione, quod facio ego don Guillem de Pamplona & mea mulier donna Maior in simul cum ambos /2 nostros filios, Bartolomeu & Martin Guillem ad uos don Monthaner de Sobratiell & ad uestra mulier donna

5 Trihera. Placuit nobis de bono corde /3 de bona uolumptate & uen-dimus uobis duos nostros campos, quas habemus in termino de Sopra-tiell. Habent afrontaciones de Iª parte la cequia, qui dicitur /4 Celten, de alia parte, la cequia que fecerunt el concilio de Zaragoza, de alia parte, campum de los Ferreros, de alia parte, campum de Aghmet

10 Augharraz. /5 Sicut istas afrontaciones cingunt uel includunt per circuitum ad isto ambos campos, sic uendimus uobis illos totos ab integros cum eorum intratas & cum eorum /6 exitas soltamentre sine ulla mala uoce & sine ullo nostro retinimento, ut habeatis istos campos totos integramentre saluos, quitios & securos /7 in uestra

15 propia hereditate per totas uestras uolumptates, inde facere uos & filis uel filiabus uestris & omnis generacio uel posteritas uestra post uos per secula /8 cuncta amen. & per, precium placibilem, quod inter nos & uos conuenimus & ego don Guillem predictus uenditor & mea mulier donna Maior inde accepimus, cum predic- /9 tos nostros

20 filios in ipso presenti loco coram bonorum hominum de uos don Monthaner & de uestra mulier donna Thrihera XIIII morabetinos & medio /10 & bonos de auro & rectos de peso unde sumus, nos iam

410 AFA - XVI-XVII

Page 197: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

dictos uenditores uestros, paccatos de toto isto precio integramentre & de tota sua aliara & sta- / n mos uobis inde de manifestos, omni

25 tempore sine ullo interdicto malo & ego don Guillem de Pamplona & mea mulier donna Maior, in simul eum ambos /12 nostros filios Bartolomeu & Martin Guillem confirmamus hoc supra scripta uendi-cione, ad uos don Montaner & ad uestra mnlier donna Thiera & damus uobis /13 inde fidanza de saluetate per forum terre, don Lop Nauarro

30 de Torres & sua mulier donna Ferrera & sunt inde testimonias uiso-res & auditores /14 per forum terre qui in ista uendicione supra scripta fuerunt presentes don Johan de Paris de Sopratiel & don Jenes & Aznar de Sancta Xristina & Nicolau /15 de Torres, nepto de

35 Sanzio tendero. Facta carta mensse aprilis. Sub Era MªCCªXXXªIIª. Pascual scripsit.

253 1 1 9 4 , AGOSTO 2 4 , MIÉRCOLES

Nicholau y su mujer, Belasquita, venden unos campos en Almaxhar a don Benedict de Torbena y su mujer.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 20.

In Dei nomine & eius gratia. Ego quidem Nicholau & uxor mea Belasquita uenditores sumus & uendimus illos nostros campos, quos abemus in termino de Almaxhar /2 uobis don Benedict de Torbena atque uestre uxori Eua nomine & sunt istos campos nominatos

. 5 III & primum campum abet affrontaciones de una parte, campo de Ramon /3 Francho, de alia parte, cequia de Barboles unde se rigat, de tercia parte, uia publicha & secundo campo, abet affrontaciones de una parte, campo de don Garzia /4 de Beseran de alia parte, illo prato, de tercia parte & de quarta parte, uias publicas & tercio

10 campo, abet affrontaciones, de una parte campo de Petro Mano, de alia parte /5 campo de don Fortunno de Trist, de tercia parte & de quarta, uias publicas. Sicut istas affrontaciones includunt atque diuidunt, sic uendimus nos uenditores supra nominatos /6 iam dictos nostros campos, uobis don Benedict siue uestre uxori, cum omnibus

15 totis pertinencijs eorum, sine ullo retinimento & sine ingenio per precium placibile, inter nos /7 per C & XX & V solidos de dine­ros, monete iaccense curribile, quos de manu ad toto nostro placere stanti accepimus, bene paccatos sumus & omni /8 tempore manifesti erimus. Aliala paccata et ego don Nicholau & ego donna Belaschita

20 damus fidanca per saluare supra nominatos campos, per foro de terra /9 don Garcia de Beseran huius uendicionis testimonias sunt uisores & auditores don Orti Iuliane uiro & Domingo monge, uicino de Torbena.

/10 Facta carta mense augusti die Sancti Bartolomei feria IIII, 25 in Era MªCCªXXXªIIª. Guillelmus sacer scripsit iussu uenditorum &

hoc signum (signo) fecit.

AFA - XVI-XVII 411

Page 198: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

254 1 1 9 4 , SEPTIEMBRE

Don Michael de Belchit se ofrece a sí mismo juntamente con sus bienes a la iglesia de Santa María la Mayor, de Zaragoza.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 15.

Notum sit omnibus hominibus tam presentibus quam futuris, quod ego dompnus Michael de Belchit miles, offero me ipsum Deo & ecclesie Sancte Marie /2 Maioris Cesarauguste & offero de bonis meis predicte ecclesie, totam meam hereditatem de Belchit quam ibi habeo

5 uel habere debeo, /3 casas, terras, uineas, ortos, aquas, heremam & populatam & illam partem, quam habeo in illo molino de Almonetir & quantum pertinet uel pertinere /4 debet ad istam hereditatem, hara; prefatam hereditatem offero Deo & ecclesie Sancte Marie & canonicis ibidem Deo seruientibus, ut habeant /5 possideant eam

10 saluam & ingenuam atque quietam per uendere & dare & propiam suam uoluntatem facere ipsi & successores eorum per secula cuncta. /6 Tali uero pacto, quod si forte fortuitu uellem accipere habitum canonici regularis, ministretis mihi in omnibus a prima die & dein-ceps /7 sicut uni ex uobis. Et si forte abiero in habitu seculari,

15 quod ita faciatis obsequium pro anima mea, quem ad modum pro anima unius canonici. /8 Et sunt testes de hoc supra scripto uisores & auditores de canonicis. Dominicus de Octeuo, uice prior. Et ma-gister Guillelmus. /9 Et Dominicus de Roda infirmarius et Sebas­tianus de Magalon, helemosinarius et de laicis don Bertran Escudero

20 et don Gar- /10 cia de don Galacian et don Per Andreu, cognato de don Garcia.

/11 Factum est hic in mense septembris, alio die Sancti Antonini. Era MªCCªXXXIIª.

255 1 1 9 4 , OCTUBRE

Siri Juan vende unas casas y unos campos a Guillermo, prior, y a los canónigos de la iglesia de Santa María la Mayor, de Zaragoza.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 24.

In Dei nomine. Hec est carta uendicionis, quam facio ego Siri Iohan ad uos priorem ecclesie de Sancta Maria Cesaraugusta, que dicitur Maior & canonicis ibidem Deo ser- /2 uientibus, tam pre-

412 AFA - XVI-XVII

Page 199: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

sentibus quam futuris in perpetuum. Uendo uobis illas meas casas, 5 quas habeo in Alkaniç in barrio de Sancta Maria. Et habent afronta­

ciones illas /3 casas, de una parte casas de Gillem Ballester, de alia parte casas de don Per de Gironda, de III parte ipso forno del Cas-tello, de IIII /4 parte uia publica. Et similiter uendo uobis unum meum campum, quem habeo in termino de los Panicarç. Et habet

10 illo campo suas afrontaciones, de /5 una parte campo de Bidal Moli-ner, et campo de Domingo de Alcholeia, et campo de Bailes et campo de Maria Montalban, et de lospital, de /6 alia parte campo de Bidal Moliner, de III parte campo de Pere de las Cigas, de IIII parte el bracal maior de los Panicars. Et similiter uen- /7 do uobis alium

15 meum campum, qui est in termino de Parets Gordas & illo campo habet suas afrontaciones, de una parte el campo de do Arnald Pa-/8 lacin, de alia parte el campo de do Milian, de III parte el campo de Martin de la Seror, de IIII parte el bracal unde se regat. Sicut iste /9 omnis predicte afrontaciones ineludunt uel diuidunt, de casas

20 & de campos, sic uendo uobis per precio placabile, quod fuit inter me & uos. Scilicet DXXX /10 L solidos, aliara pacata & sum bene pacatus & sum de manifesto. Et sicut predicte afrontaciones inclu-dunt uel diuiduit, sic uendo uobis ad uestra /11 totam propiam uoluntatem facere, sine inganno hac sine mala uoce. Sicut melius

25 dici uel intelligi potest. Ut habeatis & teneatis & possidea- /12 tis uos & successores uestri in pace, per secula cuncta. Et ego Siri Iohan dono ad uos don Gillem, prior de Sancta Maria & uestris successo-ribus fidan- /13 cas de saluare, istas iam supra dictas casas & cam­pos de omnibns hominibus, ut quicumque uos eiecerint homo uel

30 femina, de predictis casis /14 & campis in tam bonis casis & campis, uos mitant secnndum forum de terra, don Ramon, et don Per dAlta-riba. Testes huius uendicionis uisores &/15 auditores sunt: don Gillem Ballester et don Gillem de Tarese et Arnald de Assiu.

Facta carta in mense octubris. Era MªCCª /16 XXXªIIª. Egidius 35 scripsit.

256

1194, OCTUBRE

Pere de Casp y su mujer, Ferrera, con sus hijos, venden a don Gassion de Domin y sus hijos una viña y dos huertos en el término de Maella.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 21.

In Dei nomine & eius gratia. Notum sit omnibus hominibus tam presentibus, quam futuris, quam ego Pere de Casp & uxor mea Fe­rrera & filiis uel filiabus nostris Berenguer & Marieta & nostra socra don Alez nos in simul, /2 uendimus uobis don Gassion de Domin &

5. ad uestris filijs Pere & Johan, unam uineam & duos ortos, que abea-mus in termino de Maela; abet afrontaciones istam predictam uineam

AFA - XVI-XVII 413

Page 200: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

ex parte orientis, uinea /3 de Guillem Escherra, ex parte occident, uinea de Armengard dOrchald, de tercia uero parte, in ilumine de Matharrania, de quarta uero parte, illa çequia, unde se rigat, abet

10 illo uno orto, /4 ex parte orientis, el flumen de Matharrania, de secunda parte don Baet de Belsa, de terçia parte, Ramont del Corral, de quarta uero parte, Ferrera de Lorentz, abet afrontaciones illo alio orto, /5 ex parte orientis, el flumen de Matharrania, de secunda parte, Guillem de Uilela, de terçia parte, Pere de Baença, de quarta

15 uero parte, uia publica, qui uadit ad illo oliuar & cequia unde se rigat, sicut /6 iste predicte afrontaciones includunt & diuidunt per girum, sic uendimus uobis cum aquis cum arboreis & cum tota omma bona, que ibi est nec abere debet & per dare & per uendere & per in pignora mittere cum exiis /7 & regressiis suis, per secula

20 cuncta. Est preçio placibile, que placuit inter nos & uos hoc est CCXL solidos monete iacensis curribile & de hoc preçio sumus nos uendi-tores bene paccatos & apud emptores /8 nichil remansit. Est fiança de saluetate per foro de terra Arnald de Montclus. Signum (signo) eius. Johan Eissaric, signum (signo) eius. Testes qui hoc uiderunt

25 & audierunt Ramont del Corral, signum (signo) eius. Pere Ferrer, /9 signum (signo) eius. Facta carta in mense october sub Era MªCCª-XXXIIª. Signum (signo) Pere de Casp. Signum (signo) Ferrera uxor mea. Signum (signo) Berenguer, filio nostro. Signum (signo) Maria /10 filia nostra, qui hoc supra scripto laudamus & afirmamus &

30 testes firmare rogamus. Signum (signo) Alez, nostra socra. Aliphala XX solidos data & pagada.

/11 Et ego Petras sacerdotes in Fauara, sicut audiui sic scripsi & hoc signum (signo) feci (signo).

257

1 1 9 5 , ENERO

Guillem Serón y su mujer venden a don Domingo un campo en el tér­mino de Mezazal.

Aran. 9, caja 1, leg. ?, n. 23. (Descuido del escriba: se deja muchos signos abreviaturas.)

In Dei nomine. & eius gratia. Hec est carta & memoria de /2 uen-dicione, quam facio ego don Guillem de Seron & /3 mea mulier Domencha. Placuit nobis obtimo corde /4 & spontanea uoluntate, quod uendimus ad uos don Domi- /5 co, filio de don Per Magistro, uno

5 nostro campo, quem nos /6 habemus in termino de Mezalal. Et habet afrontaciones /7 isto campo, de duas partes, campos de don Domico Comptor; /8 de alia parte, brazal unde se rigat; de IIIIª parte /9 Ga-licus. Sicut istas affrontaciones super scriptas inclu- /10 dunt uel diuidunt per totas partes, sic uendimus uobis /11 isto iam dicto

10 campo toto ab integro, cum suas entratas /12 & suas exitas sine

414 AFA - XVI-XVII

Page 201: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

ingenio & sine mala uoce & / 1 3 sitie ullo retinimento, per precio que conuenimus / 1 4 inter nos & uos per XX solidos de dineros moneta curr ibi- / 1 5 le. Et ego don Guillem & mea mulier Domenga accepi-

/ 1 6 mus isto auere super scripto, semper de manu & sumus / 1 7 inde 15 pacatos & stamus de manifesto, omni tempore. / 1 8 Ut habeatis uos

illo campo francho & libero / 1 9 & ingenuo per uendere & per dare & per face (sic) propia /2 0 uestra uolontate uos & omni generacio uestra per secula / 2 1 cucta. Et ego don Giullem & nostra mulier Domenga damus / 2 2 de saluetate per fo run terre, per saluare isto

20 super / 2 3 scripto campo don Adam & don Fertun Saz de / 2 4 Mezalal. Testes sunt de hoc super scripto, qui / 2 5 hoc uiderunt & audierunt don Sancio de Longares /2 6 & don Paschal suo consanghineo de don Domigo / 2 7 de Per Magistro. Facta carta in mense Januarii . /2 8 Era MªCCªXXXªIIIª. Petrus scripsit.

258

1195, MARZO

Doña Sancha y su hermana doña Oria venden a sus hermanos la parte que les pertenecía en unas casas.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 25.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta actoritate uel de uendicione, quam facimus ego dona Sancia & mea germa- / 2 na dona Oria. Placuit nobis de bono corde & obtima uoluntate, quod uendi-mus ad uos don Garcia. Doto & / 3 ad uos don Xemeno Doto, nostros

5 germanos qui estis, sic uendimus uobis talem partem, qualem tanxit nobis de illas / 4 casas, qui fuerunt de nostro pater don Fertun Dat. Doto & tanxit nobis per particione illas cambras, qui sunt / 5 super predictas casas. Et habent afrontaciones istas predictas cambras; de una parte, casas de Domin- / 6 go Algarrada & de alia parte, casas

10 de Domingo Sancti Petri & de juso, casas de nos compratores & de quarta / 7 parte, uia publica. Sicut istas predictas afrontaciones inclu-dunt uel diuidunt totum per circuitum, istam / 8 predictam. partem, que tetigit nobis sicut superius scriptum est. Sic uendimus uobis illam totam ab integram / 9 de celum usque ad abissum, cum suas

15 intradas & cum suas exidas, soltamente sine mala uoçe & sine / 1 0 ullo retinimento & per precio quod placuit inter nos & uos per LXXXª solidos de dineros, moneta curribile, & / 1 1 aliara paccata, unde ego dona Sançia & mea germana dona Oria, sumus paccatas de supra scrip- / 1 2 to auere & sumus inde manifesti omni tempore &

20 ut habeatis uos don Garçia & uos don Xemeno istam / 1 3 predictam partem, sicut superius dictum est, salua & quitia per uendere & per dare & per hereditare & per totam /14 uestram propiam uolun-tatem façere, quod inde uolueritis façere, per secula cuncta amen. Et ego dona San- / 1 5 çia & mea germana dona Oria damus ad uos

AFA - XVI-XVII 415

Page 202: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

25 don. Garçia Dot & ad uos don Xemeno Dot, nostros germanos /1 6 qui estis, fidanças de saluetate per foro de Çaragoça, de predicta uendi-çione: don Saluador, filio de /1 7 Xemen Galinç & don Calbet, canta­rero. Et sunt testimonias uisores & auditores de hoc supra scripto: don / 1 8 Bonet de Maça & Speraindeo de Sancti Johannis el biello.

30 Facta carta in mense marçio. Era MªCCª /1 9 XXXªIIIª. Ferrer scripsit & hoc signum (signo) fecit.

259

1195, MARZO ZARAGOZA

Memoria de la partición que efectuaron de unas heredades don Arnal Palazín, por él y su hermana doña Toda; doña Uianda, por ella y el hijo de doña María Adam, y don Gonzalo, doña Sancha y don Ala-mazón.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 26.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de particione & de fir­mamento quam facimus. Ego don Arnal Palazin per me & per donna Tota mea ermana & ego donna Uianda per me & per filio de donna Ma- / 2 ria Adam & ego don Gozalbo & donna Sania & don Alamaçon

5 totos in simul. Placuit nobis optimo corde & bona uoluntate, ut aduenimus nos de nostra particione de nostras / 3 hereditates, quod abenus in Çaragoça & in DeusLibol & in Arranellas, in Pina & in Fontes & in Nouels & in Cadret & in Almezmar, in Cocoliata & in Mezalmazor, in Alagon & in Carchale, in Petrola / 4 & in Alchala

10 in totas ab integro, u t diuisimus eas per sortes per fide secundum nostrum sensum, in primis accepit Arnal Palazin per sua sorte & per parte & per donna Tota sua ermana Tota / 5 illa hereditate, cum illas casas de Almezmar, campos & uineas heremo & populato toto ab integro cum illo orto de Arraual toto ab integro & que torne illa

15 hereditate de Almez- / 6 mar, ad isto predicto orto de Arraual CX morabetis & illa hereditate de Cocoliata & de Mezalmazor damus ad illa sorte de illo orto de arraual per LXXª morabetis & abeatis / 7 inde illo orto de Arraual illos Lª morabetis & illa hereditate de Mezalhonata & de Pina & de Fontes abeat illos alios XX morabetis

20 & ista predicta hereditate de Almetcorar, que / 8 torne ad illa sorte de Johan de las Bachas, que abet donna Sania LXXXXª morabetis & istos morabetis qui sunt supra scriptos, per dare de illa sorte de Almezmar que (ileg.)ea que hera / 9 don Garcia de Albero dinutat sua uidiutate & don Alamaçon, que abet paccatos de manu ad illa

25 sorte de Almezmar Lª morabetis & si nullo homine exierit, qui que-rimoniam abeat de illo / 1 0 orto de Arraual, qui fuit de don Palaçin quod? nos paremus & nos adiuuemus totos, ermanos cum don Arnal in simul per fide, sine enganno ad tota defensione, quantum maius potuerimus, per foro de terra /11 & si uincit n o b i s illo donante per

416 AFA - XVI-XVII

Page 203: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

30 foro de terra tantum, quantum conquestum abeat in isto predicto orto, ut nos totos ermanos & ermanas tantum emendemus & inte-gremus ad ista sorte de don Arnal ab integre. /12 similiter accepit don Alamazon per sua sorte & per sua parte cum filio de donna Maria Adara per sua sorte & per sua parte tota illa hereditate, de

35 illa hereditate de Petrola & de Alchala, /13 que tenet don Garcia de Albero per sua uidiutate, cum illa medietate de illas casas, que nostra mater debet ibi abere & cum illos molinos totos ab integro & sunt duas sortes illa una de don /14 Alamazon & illa altera de filio de donna Maria Adam & abent istas duas sortes illo molinar,

40 qui fuit de Johan Diaz in Galleco in Çaragoça & tornent istas duas sortes ad illa sorte de /15 donna Sania, que abet ad illa hereditate de Johan de las Bacchias, qui tenet inpignus C morabetis don Ala­maçon Lª & filiio de donna Maria alios Lª istos C morabetis, quod sunt supra scriptos, /16 que debent ad donna Sania, que donent illos

45 qua hora don Garcia dinutat sua uidiutate, similiter accepit don Gonzalbo per sua sorte & per sua parte tota illa hereditate, qui tenet /17 Martin de Cornutella, qui est ad Mezalhonata cum tota alia, qui est in Arraual & in Galleco extra illo orto, que abet don Arnal & extra illa hereditate, que abet donna Sania qui tenet /18 Johan

50 de las Bachias & extra illo campo, qui tenet Pere Tapiator & don Fertunms de Sesse in pignus & extra illo dono, quod donamus ad don Pere de Linares & extra illo molinar, qui fuit de Johan /19 Diaz de Galleco totum aliura ab integro, cum illa hereditate de Pina & de Fontes de Nouels & de Cadret & de Alagon & de Catchales totas

55 ab integro & de istos LXXª morabetis desunt supra /20 scriptos, que abent ad predere de illa hereditate de Cocoliata & de Mezalmazor, que abeat ista parte de don Gozalbo illos XX morabetis & illos C qui remanent abeat illo orto de Arraual, sicut /21 supra scriptum est, similiter abet donna Sania per sua sorte & per sua parte tota illa

60 hereditate, que tenet Johan de las Bacinas in pignus cum illa, qui tenet Pere Tapiator & Fertung de Sesse /22 pignns tota ab integro & abent ei ad dare illas duas sortes de Petrola & de Alchala C mora­betis & de istos centum morabetis, quod donet ei don Alamaçon L morabetis & filio de donna Maria /23 Adam similiter L morabetis

65 sine enganno. Et illa sorte de Almezmar, que abet don Arnal que paccet, similiter ad donna Sania LXXXX morabetis & istos mora­betis, qui sunt supra scriptos que donna (ileg.) /24 abet ad prendere, que paccent illos, sicut supra scriptum est, qua hora don Garcia de Albero dinutat & lacxet illa uidiutate ab integro sine enganno simi-

70 liter abet donna Uianda per sua sorte & per /25 sua parte illa here-ditate de Deuslibol, cum illa uineas & illo soto de Arranellas heremo & populato toto ab integro & que adiuuent ei totos ermanos & erma­nas ad ista sorte de /26 donna Uianda, ad pignorare ad don Garcia de Albero, usque donet ei ista hereditate de Deuslibol solta & quitia.

75 Donamus nos fidanzas inter nos, ut sedeamus firmes & securos in ista /27 particione, sicut supra scriptum est per fide sine enganno, que abemus facta in primis Ego don Alamacon dono fidanza ad uos don Gonçalbo & ad donna Sania & ad donna Uianda ad uos & per ad filium /28 de donna Maria Adam, que sedea in ista particione,

80 sicitt supra scrtptum est per fide sine engannum tempore don Arnal Palaçin fidanza, similiter ego don Goçalbo dono fidanza ad uos don /29 Alamaçon & ad donna Sania & ad donna Uianda ad uos & per ad filio de donna Maria Adam, que sedea in ista particione, sicut

AFA - XVI-XVII 417

Page 204: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

supra scriptum est per fide sine enganno omni tempore don Arnal 85 Palaçin fidanza simi- / 3 0 liter, ego donna Sania dono fidanza ad

uos don Arnal per ad uos & per a donna Tota uestra ermana & ad uos don Goçalbo & don Alamazon, que sedea in ista particione, sicut supra scriptum est per fide sine enganno / 3 1 omni tempore donna Uianda fidanza, similiter ego don Arnal dono fidanza ad uos don

90 Goçalbo & don Alamazon & ad donna Sania per me & per donna Tota mea ermana que sedeamus in ista particione, / 3 2 sicut supra scrip-tum est per fide, sine enganno onmi tempore donna Uianda fidanza Similiter ego don Arnal dono fidanza ad uos donna Uianda per me & per donna Tota mea ermana que sedeamus / 3 3 in ista particione,

95 sicut supra scriptum. est per fide sine enganno ad uos & ad filio de donna Maria Adam omni tempore, donna Sania mea ermana fi­danza. Similiter ego don Goçalbo dono fidanza / 3 4 ad uos don Arnal & per ad donna Tota uestra ermana, que sedea in ista particione, sicut supra scriptum est per fide, sine enganno omni tempore. Don

100 Alamaçon fidanza. Similiter ego don Alamacon dono / 3 5 ad uos don Arnal & per ad donna Tota uestra ermana, que sedea in ista par t i ­cione, sicut supra .scriptum. est per fide sine enganno, omni tempore donna Uianda (ileg.). / 3 6 Ego donna Uianda dono fidanza per me & per filio de donna Maria Adam ad uos don Arnal & per ad donna

105 Tota uestra ermana & ad don Alamazon & ad don Goçalbo, que sedea in ista / 3 7 particione, sicut supra scriptum est per fide sine enganno omni tempore, donna Sania mea ermana fidanza. Similiter ego donna Uianda dono fidanza ad uos donna Sania per me & per fi- /3 8 lio de donna Maria Adam, que sedeamus in ista particione, sicut supra

110 scriptum est per fide sine enganno omni tempore don Arnal Pala-zin fidanza. Sunt uisores & auditores & testimonias de to- /3 9 tum hoc supra scriptum, don Baio de Castellot & don Guillem de Alagon & Arnal Dodo & Arnalt Alaman & Michel de Aierb. Facta carta menso marcii intus in Çaragoça. Era MªCCªXXXªIIIª. /4 0 Petrus scrip-

115 sit hanc cartam & hoc signum (signo) fecit.

260

1196, ENERO

Michael de los Batalleros y don Bernard dan a Juan Sanz, abad de Santa María Magdalena, su parte y derecho que tienen en el campo de Alha-rella.

Arm. 9, caja 1, leg. ?, n. 29. (Carta partida.)

In Dei nomine Hec est carta & auctoritate de donatiuo, quod facio ego don Michael de los Batalleros & ego / 2 don Bernard de Sancta Xristina & mea mulier donna Domenga, neta de don Michael. Placuit nobis de bono / 3 corde & de bona uoluntate, quod damus ad uos don

5 Johan Sanz abbat de Sancta Maria Magdalena / 4 tale parte & tale

418 AFA - XVI-XVII

Page 205: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

directo, quale nos habemus uel habere debemus in illo campo de Alharella, /5 que uos traxisitis de pignus, qui fuit de nostro, cor-mano don Domingo & habet afrontationes to- /6 to, illo campo de duas partes, campos de suos netos de Alazhrach judeo & de tercia,

10 parte ui- /7 nea de Johan de Basatz & de quarta parte, uia publica, sicut istas supra scriptas afrontationes /8 includunt uel diuiduut per circuitu, sic damus uobis tale parte & tale directo quale nos ha-/9 bemus un isto iam dicto campo uel abere debemus toto integra­mente & sine ullo retenimen- /10 to & sine ulla mala uoce & ad

15 uestra propia hereditate, cum exijs & regresijs suis ut ha- /11 beatis & possideatis tale parte & tale directo, quale uos habemus uel habere debemus in /12 isto iam dicto campo saluo & libero & quieto per uendere uel per inpignare & per dare & per facere /13 tota uestra propia uoluntate, sicut de uestra causa medipsa per cuncta secula

20 & ego don Michael de /14 los Batalleros & don Bernard de Sancta Xristina & mea mulier donna Domenga damus ad uos don /15 Johan Sanz, abbat de Sancta Maria Magdalena, fidanzas de saluetate per saluare iam dicto /16 donatiuo, sicut superius scriptum est ad foro de Saragoza, don Fertunno filio de Xemen Curuo /17 de Mezalal &

25 don Martin Molinero de Mezalal & sunt testimonias uisores & audi­tores /18 de hoc super scripto don Martin, genero de Johan de las Ouellas & don Aznar Nauarro, genero /19 de Fort Sanz. Facta carta Era MªCCªXXXªIIIIª. In mense janero. Dominicus Arnaldus scripsit.

261 1196, ENERO

Miguel de los Batalleros, y Bernardo de Santa Cristina y su mujer donan a Juan Sanz, abad de Santa María Magdalena, sus derechos en un campo de Alharella.

(Documento igual que el anterior.)

262 1196, ENERO

Pedro de Tárrega y su mujer, Sibilia, venden a Pedro Xemenz de Osia y su mujer sus heredades de Mezazal.

Arm. 9. caja 1, leg. 8, n. 28. (Documento en mal estado; borrados especialmente los bordes.)

In Dei nomine. Hec est carta & auctoritate de uendicione, quam facio ego don Pere de Tarreca & mea mulier Siuilia. /2 Plachuit nobis bono corde & obtima uoluntate, quod uendimus ad uobis don

AFA - XVI-XVII 419

Page 206: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCH1VO

Petro Xemenz de Osia & ad mea /3 mulier Stephania, illas nostras 5 casas in simul cum tota illa hereditate, quod abemus in Mezazal &

est prenominata- /4 mente; una casa & I uinea & illas casas qui sunt in illa uilla de Mezazal. Abet affrontaciones de Iª /5 parte; casas de Bital filio de Petro de Albin & de alia parte, casas de Entregoto & de tercia a part ( /6 ) ipsos compradores & de quarta part, uia

10 publica & illo I campo abet affrontaciones de ( /7 ) uobis compra­dores & de tercia part, uia publica &. illo II campo abet affronta­ciones, qui est ho(mne /8 part?) uinea de Bital, filio de Petro de Albin & de alia part uinea, qui fuit de Sanz Gascon & de tercia /9 part, brazal unde se regat & illo IIIº campo abet affrontaciones

15 de Iª part, campo de Bital filio de Petro de Alin /10 & de alia part, campo de don Anaya Maior de Alcoleija & de tercia part, brazal unde se regat & illo /1 1 IV campo abet affrontaciones de I part, campo de Fertunno filio de Xemen Curbo & de alia part campo de /12 (Dominico) Obieco & de tercia part, uia publica & illo Vo campo

20 abet affrontaciones de Iª parte, campo de /13 filios de Arnald del brazal & de alia part, brazal unde se regat & de tercia part uia publica & illos /14 filios de Arnald del brazal & de alia part, brazal unde se regat & de tercia part uia publica & illo /15 VI campo abet affrontaciones, de Iª part campo de Annaya el Maior & de alia part,

25 campo de Bital filio /16 de Petro de Albin & de tercia part, brazat unde se regat & illo VIIº campo abet affrontaciones, de I part /17 campo de Bital, filio de Petro de Albin & de alia part, campo de don Anaya el menor & de tercia /18 part, brazal unde se regat & illo VIIIº campo abet affrontaciones, de I part campo de don Annaya

30 /19 el maior & de alia part, campo de Bicient, filio de Maria de nouo & de tercia part, brazal unde se /20 regat & illa iam dicta uinea abet affrontaciones de Iª part, campo de uobis metipsos compra­dores /21 & de alias II partes, brazal unde se regat. Sicttt istas affron­taciones includunt uel diuidunt, sic uen- /22 dimus uobis istas casas

35 & ista hereditate in simul, cum tota illa hereditate quod ad istas casas & ad nos /23 uenditores pertinet & nos ibi abemus in Mezazal & in suis terminis, totam ab integram, eremam /24 & populatam sine ullo retinimento, cum suas aquas & suas intradas & suas exidas sine ullo in- / 2 5 genio & sine ulla mala uoze per precio, quod plachuit

40 inter nos & uos per CCXXXIII solidos, /26 aliphara pacata moneta curibile & dedistis illos nobis & nos uenditores tenemus nos bene per /27 pacatos, de isto auer & sumus inde manifesto omni tempore & ut abeatis uobis don Petro Xemen & uestra /28 mulier dona Ste-phania, ista supra scripta hereditate, tota ab integra, salua & libera

45 e quieta &. ingenua per dare /29 & per uendere & per inpignare & per totam uestram uoluntatem facere, nos atque filis uestris & omnis generatio, /30 uel posteritas uestra, per secula cuncta & ego Pere de Tarrecha & mea mulier Siuilia damus ad uobis don /31 Petro Xemenz de Hosia & ad uestra mulier dona Stephania, fidanzas de

50 salbetat per forum terre de ista heredi- /32 tate & de prefactam uendictionem, quomodo est supra scripto, don Ramon genero de dona Milia & don /33 Petro Zaragoza filio de don Gil de Hosia. Testimo­nias sunt de hoc supra scripto; don Ferrando, filio de /34 dona Maior de Mezazal & don Dominico del abat de Sancti Johan el biello.

55 /35 Facta carta in mense ianero. Era Mª(CC)XXXIIIIª. Martinus Sancti Laurentij scripsit.

420 AFA - XVI-XVII

Page 207: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

263 1 1 9 6 , FEBRERO

Bernardo de Monzón y su mujer venden una viña en Maela a Gassión de Domin.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 27.

In Dei nomine & eius gratia. Notum sit cunctis audientibus. Quam ego Bernad de Monçon & uxor mea Sançia & filiis uel filiabus nostris, per opus quam abemus, uendimus /2 una nostra, uinea in termino de Maela, in illa uinas qui sunt ante uillam de la el rio de Mata-

5 rrania, ad don Gassion de Domin & ad suis filiis uel /3 ad quisquis pro suo bene quesierit. Abet afrontaciones ista predicta uinea, de una parte Arnald Carui, de alia parte don Rufat, de alia parte illa /4 çequia unde se rigat & de alia parte el flumen de Matarrania, sicut istas predictas affrontactones includunt & diuidunt per girum,

10 sic uendimus uobis /5 per dare, per uendre per inpignare & cum aquis & cum arboreis & cum totis suis directis cum exiis & regre-siis suis, per secula cuncta. Est precio plaçibili- /6 le, que placuit inter nos & uos hoc est C LXXXª solidos monete iacensis curribile & de hoc precio sumus nos uenditores bene paccatos, et stamus

15 / 7 inde de manifesto. Sunt fide iussores de saluetate per foro de terra, Pere dez Mont. Signum (signo) eius; Pere de Calçada, signum (signo) eius.

/8 Sunt testes uisores & auditores; don Rufat signum (signo) eius. Pere Çapater de Moror signum (signo) eius.

20 /9 Facta carta in mense febrer anno ab incarnacione MªCªLXXXXªVIª. Aliala data & paccata Signum (signo) Bernard de Monçon; Signum (signo) /10 Sançia mea uxor, qui hoc laudamus & firmamus & testes firmare rogamus; Signum (signo) Johan, nostro filio /1 1 et ego Petrus sacerdos in Maela, sicut audiui, sic scripsi & hoc signum (signo)

25 feci.

264 1 1 9 6 , MARZO

Pascual Abinzet y su mujer donan a Pedro, su ahijado, un campo en Castelar.

Arm. 9, caja 1, leg. ?, n. 30.

Hec est carta de donatiuo que facio ego Pasqual Abinzet & mea mulier donna /2 Maria ad tibi Petro nostro fillato, filio de don Per Toprator. Uenit mihi in uoluntate /3 adque optimo corde damus tibi uno nostro campo, que nos habemus in Castelar, /4 ubi dicitur illa

AFA - XVI-XVII 421

Page 208: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

5 recoxa, per nomen illo campo de las Nogeras & isto predicto /5 campo habet affrontationes, de una parte, campo de la de Petro la Barba & de secunda /6 parte, campo de los filios de Exemen Sanz & de tercia parte uia publicha. Sicut istas /7 iam dictas affrontationes includunt uel diuidunt per circuitum, sic damus tibi /8 cum exiis & regresiis

10 earum, sine inganno ut habeas tu & filij tui & omnis posteritas /9 tua per secula cunta. Amen. Et est fidaza de saluetate per forum de isto donatiuo /10 supra scripto, quomodo superius est scriptum Bernard Pelizero fide. Sunt testimonias uissores & /11 auditores de isto supra scripto, quomodo superius est scriptum Ferer de Oscha

15 & Martin Pero. /12 Facta carta in mense marcio. Era Mª CCª XXXª IIIIª. Baron

scripsit.

265

1196, MAYO

Testamento que realiza Martino de Malixeg.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 31. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de destinamento, quod facio ego don Martinus de Malixeg, bene in mea memoria & cum /2 meo bono sensu, tamen positus in infirmitate, in pnmis laxo Guillelmo Barrauo II solidos & confratrie Sancti Michaelis V solidos.

5 Laxo /3 ad Esclarmonde mee filie XII morabetinos, quos habeo super illa tafuraria & Aluapar mee filie CC solidos /4 & I lectum. Totum aliud, quod habeo desedente & mouente laxo a done Guillelme uxori mee ut sit domina & poderosa /5 omni tempore & quod nullus de filijs uel filiabus meis, non possit illi facere ullam iniuriam neque

10 contrariam, sed habeat in uita /6 sua ad faciendam inde suam pro-piam uoluntatem. Et de isto destinamento ego don Martinus de Mali­xeg, dono ad uos /7 done Guillelme fidantiam per forum terre: don Martin Aurela huius destinamenti. Sunt testes & spondaleros don Re-ginus /8 Bechaire & don Ramon Bechaire & ipsemet don Martinus

15 Aurela. Facta carta mense madio. Era MªCCª /9 XXXªIIIIª, signum (signo) Willelmi Petri.

422 AFA - XVI-XVII

Page 209: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

266 1196, JUNIO

Carta de avenencia que realiza Jordán con su padre, Xemen de Ricla. Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 32. (Carta partida.)

Hec est carta & memoria de habinimento, quod facio ego Jur-/2 dan cum uos meo pater Xemen dAricla & est tale habini-./3 mento, quod ego Jurdan solto & defenexco ad uos meo /4 pater don Xemen de Aricla toto illo demando, quod ego /5 demandabam in illa here-

5 ditate ex parte mea mater dona /6 Tota & ex parte meo auolorio & ex parte illo auo- /7 lorio de mea mater dona Tota & illa hereditat, qui fuit /8 uenduda ad illos fraires de illa caualleria & de se- /9 dente moueute, quod unquam magis non demande uobis /10 parte neque ullam causam de hoc seculo, nec ego Jordan /1 1 neque hominem uel

10 feminam de hoc seculo, ad uos don Xemen de /12 Ricla, meo pater neque ad omnis generacio uestra per secula /13 cuncta & quod me teneo bene per paccato de tota illa here- /14 ditate predicta & de tota illa bona, que fuit de mea ma- /15 ter dona Tota & de meo auolorio & de auolorio de /16 mea mater dona Tota de sedente &

15 mouente usque ad /17 illa cinera del fogar & quod so inde sine clamos per secula cunc- /18 ta & totum hoc quod supra scriptum est. Ego Jurdan solto & de- /19 fenexco ad uos meo pater don Xemen de Aricla per CC solidos /20 de moneta curribile, quod ego Jurdan accepi de uos /21 meo pater don Xemen de Aricla & fui inde bene

20 paccato /22 esto inde manifesto. Et ego Jurdan et ego don /23 Amigo de Annon ambos in simul, damus ad uos don Xe- /24 men de Aricla fidanzas de redra, per for de terra de hoc su- /25 prascripto: don Eneco de Calatoraua & don Sanio Far- /26 to. Et sunt testimonias, qui hoc uiderunt & audierunt don /27 Sanio de Tobia & don Domingo

25 Palazin. Facta car- /28 ta in mense junio. Era MªCCªXXXªIIIIª. Petrus scripsit hoc.

267 1196, JUNIO

Testamento de Esteban, hermano de don Juan Borgiazud. Arm. 6, caja 2, leg. 4, n. 5. (Carta partida. Copia.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de destinamento, quod facio ego don Steuan, ermano de don Johan de Borgiazud in mea infirmitate /2 & in meo sensu & in mea memoria stando. Si Deus

AFA - XVI-XVII 423

Page 210: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

fecerit sua uoluntate de me, prendo de meo auere per facere per 5 mea a(ni)ma CXL solidos & de istos /3 dineros laxo pro mea anima,

ad don Petro de Saunmach, meo magistro V solidos. Et ad illa opera de Sancti Nicholay, II solidos. Et laxo ad Sancta Ma- /4 ria de Bor-giazud, V solidos & al capellano, V solidos. Et a la luminaria de Sancti Nicholay, II solidos. Et a la tabla de Sancti Saluatoris, /5 V

10 solidos. Et a la opera de Sancti Saluatoris, X solidos & qui faciant ibi mea sepultura. Et ad illa opera de Sancta Maria Maior, V solidos /6 Et a los malaotes de Sant Lazaro, V solidos. Et ad illo spital de la porta de Balencia, III solidos. Et ad illa opera de Sanctas Massas, II solidos. /7 Et ad illa luminaria, II solidos. Et laxo ad Michael,

15 meo ermano, XX solidos. Et ad donna Ferrera, V solidos & ad Marta, V solidos. Et ad /8 Domingo Arnald, II solidos & illos alios dineros, qui remanserint, faciant inde mea sepultura honoradamente & illos dineros, qui remanserint, /9 faciant dicere missas per mea anima. Et laxo ad meos netos, filios de donna Tota XXX ouellas. Et laxo ad

20 Sancta Maria de Junchera, /10 II campo, qui sunt in termino de Bor-giazud & tenet se illo uno campo, de una parte cum illo campo de don Gassion Zapatero & de alia parte, /11 cum illo brazal unde se regat & tenet se illo alio campo, de duas partes cum, illo campo de los monges & est illo campo de dentro sicut /12 lazo iam dictos duos

25 campos, ad Sancta Maria de Junchera ad sua propia hereditate per cuncta secula & illos monges que teneant ora- /13 tione per mea anima. Et laxo ad illa alcantara, III solidos. Et laxo ad Sancio, filio de don Johan meo ermano, XL ouellas & to illo /14 alio, qui rema-net sedente & moliente laxo ad don Johan, meo ermano per facere

30 sua propia uoluntate per cuncta secula & in tale /15 conuenio, quod don Johan meo ermano, que pachet meas debtoas & mea per anima assi quomodo est super scripta. Et per precio de don /16 Steuan. Sunt spondaleros de isto supra scripto destinamento: don Arnald de Garbich & don Domingo Roio, filio de Maria /17 de Loreta. Facta

35 carta. Era MCCXXXIIII. In mense Junno. Dominicus Arnaldus scripsit & laxo isto destinamento in /18 manus & in poder de illos sponda-leros.

268 1196, AGOSTO

Guillermo, prior de la iglesia y convento de Santa María, de Zaragoza, concede a Vidal de dicha comunidad dos campos para que los detente durante su vida.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 16. (Carta partida.)

Notun sit cunctis, quod ego Giullelmus prior & omnis conuentus & ecclesie Sancte Marie Cesarauguste damus & concedimus tibi Vitali fratri & canonico nostro, unum campum, que habemus /2 in arraual,

424 AFA - XVI-XVII

Page 211: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

qui fuit de Johan Becha & tenet se cum illo orto nostro de Ponte 5 de illa Lena, que traxisti de pignore de quadam judeo per CCC LXX

solidos. Et / 3 similiter damus tibi alium campum in Palaçolo, que traxistis de pignore de Bonsom, per XL & III solidos. Et ita damus tibi predictos duos campos, ut habeas / 4 illos in adiutorium tuorum uestimentorum & ad celera tua necessaria & teneas & possideas illos,

10 omnibus diebus uite tue ad profectum & ad honorem / 5 nostre eccle-sie, dando nobis decimam & primiciam fideliter per singolos annos de omnibus fructibus, quos Deus ibi dederit. Post obitum uero tuum, quod recuperemus prefatos / 6 duos campos, sine ullo impedimento, cum toto suo melioramento.

15 / 7 Sunt testes uisores & auditores de hoc supra scripto: dompnus Guillelmus uiceprior & sacrista & dompnus Sabas t ianus de Magallon, helemosinarius & dompnus / 8 Petrus, camerarius & d o m p n u s Egidius dEpila.

/ 9 Facta carta in mense augusti. Era MªCCªXXXªIIIIª. Vincentius, scripsit.

269

1196, SEPTIEMBRE 20

Blasco Petriz, Albaro Petriz y Micael de Burbagana, hijos que fueron de Pedro de Aierb y su mujer, Oria, dividen las heredades que recibieron de sus padres.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 33. (Carta partida.)

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta diuisionis, quam faci-mus ego don Blasco Petriz & fratres meos don Albaro Petriz & Micael / 2 de Burbagana, qui fuimus filios de don Petro dAierb & de donna Oria uxore sua, quibus sit requies. Placuit unicuique

5 nostrum / 3 de bono animo & de bona uoluntate & in presencia mul-torum bonorum hominum diuisimus de nostras hereditates, quas nobis remanserunt / 4 de predicto patre nostro & matre et tetigit in par te ad me don Blascho Petriz omnem hereditatem, quam habemus in Caban- / 3 nas, que est circa Ricla & Calaturab & in suos terminos

10 uidelicet casas et casales, campos, uineas & ortos & arbores totam / 6 ab integro populatam & hereman cum introitibus & exitibus suis cum aqua & pascuis & siluiis & cum omnibus suis pertinenciis. / 7 Similiter tetigit in parte ad nos don Albaro Petriz & Micael de Burbagana omnem hereditatem, quam habemus in Pui Uin-

15 / 8 cent & in suis terminis & in illa Aldeia noua, que est circa Alpitell & Tardiente & omnes hereditates, quas habemus in Aierb & in Sancta / 9 Maria de Biscarrues & in campo de Claue & in illorum terminos, uidelicet casas & casales, campos, uineas & ortos & arbores totas / 1 0 ab integras populalas & heremas cum introitibus & exitibus

AFA - XVI-XVII 425

Page 212: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

20 earum cum illorum aqua & pascuis &• cum omnibus illorum perti-nencijs & siluis. /11 Hanc prescriptam diuisionem facimus nos omnes supradicti fratres, gratuitu animo & cum bona uoluntate & unus quisque nostrum acce- /12 pimus nostram partem de predictas here­ditates, sicut predictum & nominatum est ad nostram uoluntatem &

25 ad nostrum placimentum & de quali /13 diuisione hodie factam habe-mus inter nos de predictas hereditates. Nos tenemus bene paccatos uni ex alteri modo & totum /14 tempus, ut de cetero habeamus & possideamus unusquisque nostrum nostras hereditates, sicut supra-scriptum & nominatum est ad propiam hereditatem /15 & ad facien-

30 dum omnem nostram uoluntatem, quicquid facere uoluerimus in per-petuum. Et ut hec prescripta diuisio ex utraque parte /16 firma & stabilis permaneat & quod deinceps nullus ex nobis non possimus nos inde extrahere, ideo ego don Blasco Petriz dono fidancias /17 uobis don Albaro Petriz & Micael de Burbagana, me os germanos,

35 qui mihi & meis faciant semper stare in predicta diuisione: don Petro /18 Bergua filium de donna Iusta de Zarnalt & don Garcia de Montagnana, nostro cognato & memetipsum cum illis totos aboltas, simi- /19 liter nos don Albaro Petriz & Micael de Burbagana meo germano damus fidancias uobis don Blasco Petriz nostro germano,

40 qui nos /20 & nostris faciant semper stare in predicta diuisione: don Petro Puio, nostvo germano & don Fortum Lopez de Sesal & nos metipsos cum /21 illis totos aboltas. Sunt testes totius supra-scripti uisores & auditores don Didago, filium de don Garcia Illoca & don Micael /22 de Fraga & don Domingo de Fraga, milites. Facta

45 carta & diuisione mense september uigitia Sancti Mathei apostoli. Sub Era MªCCª /23 XXXªIIIIª. Uincentius scripsit & hoc signum (signo) fecit.

270

1197, AGOSTO

García, escribano, y su mujer, doña Sancia, venden a Eneco Lopeç un huerto en Alcañiz.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 39.

Notum sit cunctis tam presentibus quam futuris_, quod ego don Garcia escriuano & mea /2 mulier donna Sancia, filia de Sauastian, uendimus ad uos don Enneho (sic) Lopeç, senor de /3 Alcaniç & ad uestra mulier donna Sançia, uno nostro orto quod dedit nobis don

5 Sauastian /4 ad uestro casamento, in termino de Alcaniç et isto predicto orto abet affrontationes; /5 de una parte otrto de uos don Ennecho Lopeç & de uestra mulier & de alia parte campo /6 de Michael dExaulin & de alia, parte uia publica. Sicut istas supra scriptas affrontatio- /7 nes includunt uel diuidunt, totum per cir­

10 cuitum isto supra scripto orto, ad uos don Enne- /8 cho Lopeç & ad

426 AFA - XVI-XVII

Page 213: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

uestra mulier donna Sançia toto ab integro cum suas intradas & cum /9 suas aquas & cum suas exidas & cum totos suos directos soltamente sine mala uoçe & /10 sine inganno & sine ullo retjni-mento. Et est illo precio per Lª solidos de diners moneta /1 1 curri-

15 bile, unde nos auditores tenemus nos inde, bene per paccatos de supra scripto auere /12 & stamus inde manifesto omni tempore. Et ut abeatis uos don Ennecho Lopeç & uestra mulier donna /13 Sançia, ista supra scripta uendiçione, salua & libera & ingenua & quieta per uendere & dare & /14 per facere tota uestra propia uoluntate,

20 uos & filios uestros & tota uestra posteritate per secula cuncta. /15 Et ego don Garçia scriuano & mea mulier donna Sançia damus ad uos don Ennecho Lopeç /16 & ad uestra mulier donna Sançia, fidanças de saluetate per saluare supra scripta uendicione, per /17 forum de terra: don Sancio Belça & don Domingo, filio de Per

25 de Rosinol. Sunt testimo- /18 nias de hoc supra scripto, qui uiderunt & audierunt don Martin, frater de Senior Bartolomei & / t 9 don Gar­cia uirum de donna Loba. Facta carta in mense augusto. Era Mª /20 CCªXXXªVª.

271 1197, AGOSTO

Xemen de Ricla dona a Pedro y a Bonet un campo a medias en el tér­mino de Cascallo.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 35. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta & memoria, quod ego don Xemen de Ricla /2 dono ad uos don Petro, neto de Ramon At & ad uos don Bonet de la /3 Badia de Santa Maria Magdalena, Iº meo campo, quem habeo in termino de Cas- /4 callo, a plantar malolo a medie-

5 tate & habet affrontationes isto /5 predicto campo, de Iª parte illo camino de Çoera & de alia parte çe- /6 quia unde se rigat & de tercia parte malolo de Arnal Cascon & de quar- /7 ta parte campo de Peret de Bonel, sicut istas predictas affrontaciones /8 includunt uel diuidunt totum per circuitum, isto predicto campo, sic /9 dono

10 uobis a plantar malolo toto ab integro, cum suas intradas & /10 suas exidas, soltamente sine mala uoçe & sine ullo retjnimento /11 de isto janero primo, qui uenit in IIIIor. annos & quod plantetis illum & abi- /12 nnetis bene sine inganno, usque ad predicto termino & es conuenio /13 quod uos don Petro & uos don Bonet cauetis, predicto

15 malolo duas /14 uiçes, in uno quoque anno, tanto quanto laboretis & abinnetis illum usque /15 ad supra scripto termino & quod cauetis illum bene sine inganno /16 & ego don Petro & don Bonet damus ad uos don Xemen de Ricla, fidan- /17 ça de bene laborare & de predictos conuenios atendere, sicut superius scrip- /18 tum est. don

20 Gillem de Fromondin. Sunt testimonias de hoc supra scripto: don /19 Domingo Cuexo & don Gil de Bunnual. Facta carta in mense au- /20 gusto. Era MªCCªXXXªVª. Rajmundus scripsit.

AFA - XVI-XVII 427

Page 214: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

272

1 1 9 7 , NOVIEMBRE

Guillermo, prior, y la comunidad de la iglesia de Santa María, conceden en censo a Pedro Matamoros y su esposa, un huerto en Belchite.

Arm. 9, caja 1, leg. 7, n. 38. (Carta partida.)

Notum sit omnibus quod ego Guillelmus prior, omnis conuentus ecclesie Sancte Marie damus concedimus tibi Petro Matamoros, uxor tue Marie uno /2 nostro orto quem habemus in termino de Belgit ad censum. Et abet affrontaciones predicto orto, de una parte illo brazal

5 que transit inter orto de Sancta /3 Maria illo orto de filias de Algua-zir, de alia parte orto de Melendo, de alia parte campo de Sancio For-tunons, de quarta parte .campo qui fuit /4 de Petro Eximinez. Sicut iste affrontaciones includunt sic damus concedimus uobis predicto orto ad censum ut abeatis, possideatis illum uos, omnis generacio

10 /5 uestra per secula cuncta. Tali uero conuenientia ut persoluatis ex eo per singulos annos censum sacriste ecclesie Beate Marie, XII dena-rios monete curribile in Cesaraugusta. /6 Et est terminum de isto censo reddere ad festiuitate sanctorum. Sunt testes uisores auditores de hoc, Montaner de Belgit, de canonicis Johannes de Epila. Eximi.

15 /7 Facta carta in mense nouembris. Era MªCCªXXªVª. Signum (signo) Guillem prioris (continúa línea anterior) nus de Ricla Petrus Nauarro. Michael de Castel- /8 lar. Valerius omnis conuentus. Ego Petrus predicte ecclesie capellanus, canonicus scripsi hoc signum (signo) feci. Signum Eximini sacriste (signo).

273

1198, ENERO 20

Juan y su mujer, María, venden a Sanz y su esposa una viña en Cascallo.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 37.

In Dei nomine. Hec est carta de uendicione, quam facio ego Johan, filio qui fuit de Guillem de Or- /2 reia & mea mulier dona Maria Placuit nobis ad ambos in simul, de bono corde & de /3 bona uoluu-tate, quod uendimus una nostra uinea, quod habemus in Cascallo ad

428 AFA - XVI-XVII

Page 215: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

5 uos Sanz / 4 & a uestra mulier Maria & habet affrontaciones ista uinea de una parte, campo / 5 de Façan & de alia parte, uinea de Garcia & de tercia parte, uinea de Mar- / 6 tin & de Arnalt meos germanos, de me uenditore & de quarta parte, braçal / 7 unde se rigat. Sicut iste affrontationes includunt uel diuidunt per circuitum, sicut

10 / 8 uendimus uobis ista uinea, tota ab integra cum suas intradas & suas exidas / 9 soltamente sine ullo retinimento & sine ulla mala uoce per precium, quod conue- /1 0 nimus inter nos & uos, per XXVIII solidos bona moneta jachesa. Et ego /11 Johan & mea mulier Maria, accepimus istas XXVIII solidos senper de manu & somus

15 / 1 2 bene paccatos de uobis, de isto auer & est aliala paccata. Et habeatis uos / 1 3 Sanz & uestra mulier ista uinea, salua per dare & uendere & per impig- /1 4 norare & per uestras propias uoluntates facere, uos & filiis uestris & tota / 1 5 generacio uestra per secula cuncta. Et ego Johan & mea mulier Maria, /1 6 damus fidança ad

20 uos Sanç & a uestra mulier Maria, de saluetate / 1 7 de ista nominata uinea, quam uendimus uobis & que habeatis illa salua ad forum / 1 8 t e r re : don Ramon suo marito de donna Sançia de Orreia. Sunt testimonias / 1 9 uisores & auditores de isto supra scripto, don Petro Molinero & don Matheo? /2 0 & marito de dona Boneta.

25 Facta carta in mense ianuarij, in die Sancti Sebastiani. Era MCCXXXVI. Petrus scripsit & hoc signum (signo) fecit.

274

1 1 9 8 , FEBRERO

Testamento de don Pedro Coscolola.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 38. (Carta partida.)

Hec est carta & memoria de destinamento, quam facio ego don Petro Coscolola, in meo sensu & in mea bona memoria estando. In primis lacxo / 2 pro anima mea, a don Dominico capellano XXX soli­dos & a don Ponç chapellano XXX solidos, que canten misas & lacxo

5 a don Exemeno abbate X solidos & lacxo / 3 a don Michael de la Patia III solidos & lexco a Johan de Palacio XII dineros & lecxo a Petro fillio de Petro Xauerr XII dineros & lecxo ad Michael fillio / 4 de Sancio Rojo XII dineros & lecxo ad illos escolanellos II solidos VI denarios a cata uno & lecxo ad illa confradria V solidos & lecxo

10 que den a manjar / 5 a XII pobres dia, que jo pasare de isto secolo & lecxo a don Petro Leçina V solidos & ad / 6 Sanç de Quinto V soli­dos, et lecxo a Maria Ferranda illa casa de la Cocina, que abra sua porta ad illa carrera, que sia ibi de sos dias & ade / 7 pos sos dias que torne a Petro meo fillio & similiter lecxo a Maria Ferranda un

15 lecto de una litera & una plumaça & un cape- / 8 pal & II liçolos & un kafiz de trico & un kafiz de çenteno & esto que lel pachen

AFA - XVI-XVII 429

Page 216: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

senper. de manu & lecxo una sartan & una olla de ferro & /9 illas conchas & illas forterras & illas eschalas, qui son in casas de Fust & lexole una cuba de III mitros & una tanalla & una ar- /10 cha

20 noua & lecxole XIIII solidos por ad un fostanio & ad illo Sancti Johanhis primo qui uenit, que le den un kafiz de trico & un kafiz de /11 centeno & lecxole so campo quitio & lecxole illa labor de illa uinea sua & mando a Garcia que del un lecto a dona Maria, por ad /12 illos pobres albercar. Et lecxo a Romea fillia de Sancio Cosco-

25 lela illa faxa, qui est de oriente seminata, ad illo fructo leuata et /13 lexco illo campo a Petro meo fillio & a Maria mea fillia & a Sançio meo nieto, que lo partan por capecas? lecxo a Petro meo /14 fillio, illa hereditat de Borjaçut tota ab integra, que facet pignus por illa çequia, que se la traja et lexole Lª solidos de dineros &

30 /15 mando & precho a Petro meo fillio, que el non demande part a Garcia meo fillio & non lo contrarie et lecxo a dona Maria mea filia /16 XX solidos de dineros, & que ela non demande part a Garcia meo fillio et lecxo a Garcia meo fillio illas casas de Mecal-barbal cum /17 illo orto, qui se tenet cum illas casas & lexole illa

35 uinea tota ab integra que el que ne sia sinor & lo aja solto & qui non por uender /18 & dar & per a tota sua propia uoluntate facere, et lecxole a Garcia meo fillio, toto illo mobile s(edente?), illa ropa & illas ouellas & illo /19 tocino & el que no pachet isto supra scripto destinamento & si non abundaua, que Garcia que lo complese, hat

40 isto supra scripto /20 destinamento sia complito et mando & precho ad illos esponaleros, que non dent poder de noua a Garcia, entro que isto supra scripto /2 1 destinamento sia complito. Et sunt espo-nalleros uisores & auditores de hoc supra scripto destinamento, don Exemeno /22 (Abeot?) & don Periç chapetano & de las Lechas, don

45 Petro Cipraniz, don Johan de Sanchalbo & isto supra scripto desti­namento /23 (factum?) sit, in manu de don Exemeno abbat & de don Periç capellano & de don Petro ciptat & de don Johan de San­chalbo.

Facto /24 (hoc scripto) in mense febrero MªCCªXXXªVIª. Domini-50 cus scripsit.

275

1 1 9 8 , SEPTIEMBRE

Don Pedro Cornel y su hermana María parten los bienes patrimoniales.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 40.

In Dei nomine. Hec est carta et memoria de particione, quam facio ego don Petro Cornel, cum uos dompna Maria mea jermana. Placuit nobis bono corde & obtima uoluntate & partimus & diuidimus tota illa /2 bona, quos uobis remansit de meo patrimonio de sedente

5 de mouente, usque ad cinerem de fogario et de ista particione tanxit ad me don Petro Cornel V arras de tritico & tanxit mihi de illa

430 AFA - XVI-XVII

Page 217: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

u i - / 3 nea, qui est in termino de Almozara, ad illo soto donna Sanxa GaliXemenz, illas duas partes & ad hunc tanxit michi illam medietatem de illo campo de Manblas. Et habet affrontaciones illa

10 u i - / 4 nea, sicuti michi tanxit de una parte uinea de Michael frater & de alia par te uinea de dompna Sancia & de tercia parte de dompna Maria mea jermana & de quarta uero parte ilumine Ybro. Et /5 habet affrontaciones illo campo, illam meam partem, de una parte campo de dompna Maria mea jermana & alia parte landas iermas & de

15 tercia parte illo sendero & de quarta parte / 6 uia publica. Similiter tanxit ad me dompna Maria, de ista particione (V quarteras?) III quarter tritico & I litera uetera & uno cabeçal uetero & uno cal­dero & unas treptes & duas forteras & uno mortero / 7 & una baçia & unum fedaçium, & unas touallas de duos cuberos & medio & duas

20 tanallas & una banasta de palla. Et ad huc tanxit mihi de illa uinea de Almozara, illam terciam partem & tanxit / 8 mihi de illo campo de Manblas, illam medietatem. Et habet affrontaciones illam meam partem de illa uinea de una parte uinea de donna Sancia & de alia par te i lumine Ibro & de tercia parte / 9 uinea de don Petro meo

25 iermano & de quarta parte illo u i e m Et habet affrontaciones illam meam partem de illo campo, de una parte campo de don Petro meo iermano & de alias III partes /1 0 landas iermas. Sicut iste affron­taciones uel diuidunt per circuitum cum predicto mobile, sic tanxit unicuique de nobis ista predicta particione & tenemus nos bene per

30 paccatos & stamus / 1 1 inde de manifesto omni tempore. Et ego dompna Maria bono animo & spontanea uoluntate, saluo & finio & quieto ad debebat tangere de / 1 2 illo mallolo de Petro Dodina, ut sedeat uestram totam per facere uestram uoluntatem uos, uel qui uos uolueritis per

35 secula cuncta. Et ego don Petro Cornel dono uobis dompna Maria mea iermana, / 1 3 fidanciam, quod teneam et stem firmiter omni tempore in ista predicta particione, per forum terre & sicut supe-rius scriptum est. don Garcia de Petro Scielz; similiter ego dompna Maria dono uobis don Petro Cornel meo iermano / 1 4 fidanciam, quod

40 teneam & stem firmiter omni tempore in ista predicta particiones, per forum terre & sicut superius scriptum est & quod non deman-dem uobis ullam partem de illo mallolo de Petro Dodina, per secula cuncta: don Roger de / 1 5 Sancta Maria. Testes sunt huius particionis, uisores & auditores, don Arnalt de Cabsubram & don Sancio de

45 Boleia. Facta carta mense septembris. Era MªCCªXXXªVIª, signum (signo)

Michel de Bor- / 1 6 del qui hoc scripsit.

AFA - XVI-XVII 431

Page 218: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

276 1198, NOVIEMBRE

Don Dominico Palazín y doña Gracia empeñan a Exemen de Ricla un campo en el término de Alfindén.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 41. (Carta partida.)

In Dei nomine. Hec est carta et memoria de inpignamento, quam facio ego don Dominico Palazin & uxor mea dompna Gracia. Placuit nobis bono corde & inpignamus uobis don Exemen dArricla, /2 unum nostrum campum, quem habemus in termino de Alfinden, ubi dicitur

5 ad Uyteuo. Et habe t affrontaciones isto predicto campo, de una parte illo sendero del monte & de alia parte /3 campo de nos inpignatores & de tercia parte, campo de don Sancio Taresa & de quarta parte, brazal unde se rigat. Sicut iste affrontaciones includunt per circui-tun, sic inpignamus uobis predic- /4 tum campum totum ab integro

10 cum introitibus & exitibus suis sine ingenio & sine mala uoce per CCCCos. solidos denariorum monete curribile in Cesaraugusta. Et nos inpignatores /5 fuimus bene paccatj, de supra dictis denariis & sta-mus inde de manifesto. Terminus est redimendi de isto predicto inpignamento de isto augusto primo, qui u e n i t usque ad IIIIor. annos.

15 Et de /6 inde in antea de augusto ad augusto, ad uestrum placere de uobis don Exemen dArricla, de laxare uel recuperare uestro supra scripto auere. Et ego don Dominico Palazin & uxor mea dompna /7 Gracia damus uobis don Exemen dArricla, fidancia de saluetate de predicto inpignamento, per forum terre & detrahere de pignus,

20 sicut superius scriptum est: don Petro Zarol. Testes sunt /8 uisores & auditores: don Dominico Ohoxo Sancti Philippi & don Saluador de Berbegal. Facta carta mense nouembris, in Era MªCCªXXXªVIª. Signum (signo) Michaeli /9 de Bordel, qui hoc scripsit.

277 1199, ENERO

Doña María de Serón y Domenga de Serón venden a Domingo de Per Magistro un campo en Mezalal.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 42. (Pergamino en mal estado.)

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de uendicione, quam facimus ego donna Maria /2 de Seron & Domenga de Seron. Placuit nobis de bono corde & bona uoluntate & uen- /3 dimus ad uos don

432 AFA - XVI-XVII

Page 219: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

Domico de Per Magistro, uno nostro campo, quem nos (habemus in) 5 /4 Mezalal. Et abet affrontaciones illo campo, de una parte, brazal

unde se rigat (de alia) /5 parte, campo de illos monachos. Et de alia parte, brazal et de alia parte, campo de don /6 Domico. Sicut istas affrontaciones super scriptas includunt uel diuidunt per totas partes, /7 sic uendimus uobis isto super scripto campo, toto ab

10 integro, cum suas intratas & suas /8 exitas sine ingenio & sine mala uoce & sine ullo retinimento per precio, quem /9 conuenimus inter nos & uos per XX solidos de dineros, moneta curibile. Et ego Maria /10 & Domega accepimus uestro auere super scripto de manu & sumus pacatas. Et stamus /11 de manifesto omni tempore. Et damus

15 fidanzas de saluetat, per saluare isto /12 super scripto campo; don (sic) per forum terre: (don) Fertum Sanz de Mezalal & don Sancio Blasco /13 suo sobrino. Testes sunt de isto super scripto, qui hoc uiderunt et audiertmt: don Ferrer et /14 Domico de Senebue. Facta carta in mense ianuarii. Era MªCCªXXXªVIIª. /15 Petrus scripsit.

Lo entre ( ), supuesto.

278

1199, ENERO

Martín Sanç vende a don Español y su mujer, Guillerma, una casa, infra muros de Zarixgoza, en la parroquia de Santa María.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 43.

In Dei nomine & eius gratia. Haec est carta de auctoritate de uenditione, /2 quam facio ego don Martin Sanç, filio de don Sanç ( ) /3 placuit mihi bono corde, quod uendo uobis don Spanol & (uestra) uxor /4 dona Guillelma, filia de don Per de Lasquarr, una

5 (mea) casa quod ego /5 abeo infra muros de Çaragoça, in parroquia Sancte Marie; /6 abet afrontationes predicta casa, de una parte casa de don /7 Asallid d'Albalat & de alia part, forno de don Pelicer & de alia part, /8 casa de don Pellicer & de alia part, uia publica. Sicut iste predicte afrontationes includunt uel diuidunt per circui-

10 tum de predicta casa, sic /8 uendo uobis tota ab integra, de celo usque abissum, cum suas en- /10 tradas, & suas exidas, soltamente sine ullo retenimento & sine /11 ulla mala uoce, per mil CC solidos de diners, altala paccata. Et ego don Mar- /12 tin Sanç accepit pre-dictos dineros de uobis & sum inde bene paccato, /13 sto inde mani-

15 festo homni tempore et habeatis uobis don Spanol & uestra uxor /14 dona Guillelma predicta casa, sicut superius scriptum est, tota ab integra /15 (salua) & libera & ingenua per uendere & dare & per inpignare & per facere /16 inde tota uestra propia uolumptate, sicut de uestra propia medipsa causa, uos /1? & filii uestri & homnis

20 generatio uestra, uel posteritas uestra, per secula cuncta, sicut

AFA - XVI-XVII 433

Page 220: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

/18 meliorem potuerit hominem dicere uel intelligere a uestro pro. Et /19 ego don Martin Sanç dono uobis don Spanol & ad uestra uxor dompna Guillelma, fidanças de saluetate per forum Çaragoça per saluare, uobis predic- /20 ta casa, per infinita secula don Garcia

25 Dauuero & Per de Calcada. /21 Sunt testimonias de hoc supra scripto, qui u iderunt & audierunt don Guillem de /22 Concas & don Gosbert de Calçada.

Facta carta mense ianero. Era MCC /23 XXXVIIa. Johan de Foces scripsit.

279

1 1 9 9 , OCTUBRE

Juan de Muxac vende una viña en el término de Gállego a Martín Orella.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 45.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta de actoritate & de uendicione, quem facio ego don Johan /2 de Muxac placuit mihi de bono corde & uendo una mea uinea, que ego abeo en termino de /3 Galleco, ad illa Aljazira de Per Michel ad uos don Martin Orella.

5 Et abet afronta- /4 ciones predicta uinea, de una parte Ibero & de alia parte uinea de Johan Escudero /5 & de tercia parte illo soto & de quarta parte (espacio en blanco). S i cu t istas predictas /6 afron-taciones includunt uel diuidunt totum per circuitum predicta uinea, sic uendo /7 ego don Johan predicta uinea ad uos don Martin, cum

10 suas entradas & suas exidas /8 sollamente sine retinimento & sine malo engenio & sine mala uoçe per preçio, quod pla- /9 cuit inter nos & uos per XL solidos de dineros, moneta curribile & aliara pac-cata, /10 unde ego don Johan papaccato? de predicto auere & sto de manifesto et ut abeatis /11 uos don Martin predicta uinea, salua &

15 libera & ingenua per uendere & dare & facere uestra /12 propia uoluntate uos & qui uos uolueritis per secula cuncta. Et ego don Johan de Muxac /13 dono ad uos don Martin Orella fidanças de sal-betat per saluare predicta uinea /14 per foro de terra, sicut supe-rius scriptum est. don Guillem Bos & don Martin dOscha. Sunt tes-

20 timo- /15 nias de hoc supra scripto Johan Maio & don Sanio Rodriço de Martin Orella. Facta car- / l 6 ta in mense octubrer. Era MªCCª-XXXªVIIª. Dominicus Martinus scripsit, & sig- /17 num (signo) fecit.

434 AFA - XVI-XVII

Page 221: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

280

1 1 9 9 , NOVIEMBRE 1

Pedro, capellán de la iglesia de Santa María, de Zaragoza, encomienda al presbítero Domingo la iglesia de Híjar.

Arm. 6, caja 4, leg. 12, n. 1.

(Carta partida. Copia época. Hay otro pergamino réplica con esta misma numeración: Arm. 6, caja 1, leg. 12, n. 1.)

Notum sit cunctis, quod ego Petrus, capellanus ecclesie Sancte Marie Cesarauguste, cum consilio & uoluntate domini Sebastiani, prio-ris & tocius conuentus comendo tibi, Dominico /2 presbitero, eccle-siam de Yxar, cum omnibus pertinentijs suis plenarie, excepta eccle-

5 sia de Orreia. Tali uero pacto comendo tibi predictam ecclesiam, ut teneas eam /3 usque ad quinque anuos & accipias omnes reditua illius ecclesie, ita quod m tempore messis & uindemie homo meus sit ibi, quo usque sint fructus collecti. Et tracto in re /4 episcopi & archidiachoni, ego accipiam medietatem panis & uini & lini per sin-

10 gulos annos & cetera que remanserunt, sint tua sci l icet cum offe-rendis & cum illo alfarç /3 & cum illa açadeca & cum omni decima agnorum & cum illas laxas, usque ad X solidos & si fuerit illa laxa uestra X solidos, quod dones mihi illam medietatem & tu acci-/6 pias aliam & si aliquis laxauerit aliquam ropam ad illam eecle-

15 siam uel aliquos hostiles, ad illa abbatia quod sint in seruicio eccle-sie uel abbatie libere et quie- /7 te. Et tu cantes & seruias ecclesiam de Yxar honorifice & dones cenam episcopo & facias t o t u m ius episcopale & cetera omnia que necesse fuerint in predicta domo et /8 ecclesia. Et similiter comendo tibi totam hereditatem illius eccle-

20 sie cum illa uinea & cum illo mallolo & facias eam bene laborare & dones mihi medietatem /9 de omni fructu uince & terciam partem de omni fructu hereditatis, sine ulla missione & cetera sint tua. Et si prior ecclesie Sancte Marie uenerit ad ecclesiam /10 de Yxar, quod recipias eum tanquam dominum & ministres ei in uictu & his, qui

25 cum eo couenerint cum equitaturis suis eaque necessaria sunt hono-rifice. Et si /11 ego, uel quisquts fuerint successor meus, uenerit ad ecclesiam de Yxar, quod similiter recipias eum duobus uicibus in annum cum uno socio & tribus bestijs /12 & ministres ei in uictu, eaque necessaria sunt in una quoque uice VIII dies honorifice &

30 tu fideliter implendo supradictas conueniencias, mihi uel succesori /1 3 meo habeas & teneas prenominatam ecclesiam usque s i n t quin­que anni expleti, sicut superius dictum est. Finitis quinque annis, si uoluero ego uel succesor meus /14 recuperare illam ecclesiam, quod reddas eam sine ullo debito & sine mala uoce & sine ullo impe-

35 dimento cum tantis hostilibus & ornamentis cum quantis /15 eam accepisti. Et similiter reddas hereditatem & predictam uineam &

AFA - XVI-XVII 435

Page 222: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

mallorum liberam & quietam. Et notandum, quod in tempore messis uindemie, tu congreges illam /16 decimam cum tua bestia & tuos homines & quandu ibi steterit homo meus uiuat de comuni cum

40 sua equitatura & similiter tua bestia uiuat de comuni in /17 diebus, quibus carriauerit illa decima. Sunt testes uisores & auditores de hoc supra scripto: dompnus Dominicus de Octeuo & magister Guillelmus & dompnus /18 Donatus. Hactum est hoc in presencia dompnj Sebas-tiani prioris & tocius conuentus. Facta carta die omnium Sanctorum.

45 Era MªCCªXXXªVIIª.

281

1191, NOVIEMBRE 1

Pedro, capellán de la iglesia de Santa María, de Zaragoza, con el asenso del prior y capítulo de la misma, conceden en censo a Domingo, pres­bítero, la iglesia de Híjar.

Arm. 6, caja 4, leg. 12, n. 1.

Notum sit cunctis, quod ego Petrus capellanus ecclesie Sancte Marie Cesarauguste, cum consilio & uoluntate dompni Sebastiani prioris & tocius conuentus, comendo tibi /2 Dominico presbitero, ecclesiam de Yxar cum omnibus pertinentiis suis plenarie ecclesia

5 de Orreya. Tali uero pacto comendo tibi predictam ecclesiam, /3 ut tenas eam usque ad V annos & accipias omnes redditus illius eccle­sie, ita quod in tempore messis & uindimie homo meas sit ibi quo usque sint fructus collecti. Et /4 tracto in re episcopi & archidia-choni. Ego accipiam medietatem panis & uini & lini per singulos

10 annos & cetera, que remanserint sint tua, scilicet cum offerendis /5 et cum illo alharç & illa acedeca & cum illas laxas usque ad X soltaos & si fuerit illa laxa ultra & solidos, quod dones mihi illam medietatem & tu accipias aliam & si aliquis laxa /6 uerit aliquam ropam ad illam ecclesiam uel aliquos hostiles ad illa abbatia quod

15 sint in seruicio ecclesie uel abbatie libere & quiete. Et tu cantes & seruias ecclesiam /7 de Yxar honorifice & dones cenam episcopo & factas totum ius episcopale & cetera omnia, que necesse fuerint in predicta domo & ecclesia. Et similiter comendo /8 tibi totam here-ditatem illius ecclesie cum illa uinea, ut facias eam bene laborate

20 & dones mihi medietatem de omni fructu uinee & terciam partem de omni /9 fructu hereditatis, sine ulla missione ( ) fuit tua. Et si prior ecclesie Sancte Marie uenerit ad ecclesiam de Yxar, quod reci-pias eum tanquam dominum & ministres ei in /10 uictu & his qui cum eo uenerint cum equitaturi suis eaque necessaria sunt honori-

25 fice. Et si ego uel quisquis fuerit succesor meus uenerit ad ecclesiam de Yxar, quod si- /11 militer recipias eum tribus uicibus in annum cum his, qui cum eo uenerint cum equitaturis suis & ministres ei in uictu eaque necessaria sunt in una quaque uice, octo dies hono-

436 AFA - XVI-XVII

Page 223: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

/12 rifice. Et tu fideliter implendo supra dictas conuenientias mihi 30 uel succesori meo habeas & teneas prenominatam ecclesiam, usque

sint V anni expleti sicut superius dictum est /13 finitis V annis, si uoluero ego uel suceesor meus recuperare illam ecclesiam, quod reddas eam sine ullo debito & sine mala uoce & sine ullo impedi­mento cum / 1 4 tantis hostilibus & ornamentis cum quantis eam

35 accepistis. Et similiter reddas hereditatem & predictam uineam li­berara & quietara. Et notandum quod in tempore messis & uindemie tu /15 congreges illam decimam cum tua bestia & quandiu ibi ste-terit homo meus uiuat de comuni cum sua equitativa. Sunt testes uisores & auditores de hoc suprascriptum /16 Domnus Dominicus de

40 Octeuo & magister Guillelmus & domnus Donatus. Actum est hoc in presencia dompni Sebastiani prioris & tocius conuentus. /17 Facta carta die omnium sanctorum. Era MªCCªXXXªVIIª.

282 1 1 9 9 , DICIEMBRE

Bartolomeo Roio vende a Guillem de Pere Tapiador y su mujer, doña Gracia, una viña en el término de Corbera.

Arm. 9, caja 1, leg. 8, n. 44.

In Dei nomine. Hec est carta & auctoritate de uenditione, quod facio ego Bertolomeo Roio, placuit mihi quod /2 uendo ad uos don Guillem de Pere Tapiador & ad uestra mulier donna Gracia, una mea uinea quod ego habeo /3 in termino de Corbera & habet afron-

5 tationes illa uinea, de una parte, uinea de Peret de Sancta Xristina & de alia /4 parte, uinea de Sancta Maria & de tercia parte, brazal unde se regat & de quarta parte, uia pu- /5 blica. Sicut istas supra-scriptas afrontationes includunt uel diuidunt per circuitu, sic uendo uobis iam /6 dicta uinea, tota uinea integramente & sine ullo reti-

10 nimento & sine ulla mala uoce & ad /7 uestra propia hereditate cum exijs regresiis suis, ut habeatis & possideatis iam dicta uinea, salua /8 & libera & quieta per uendere uel per inpignare & per dare & per facere tota uestra propia uoluntate, sicut /9 de (uestra) causa medipsa uos & omnis generatio uestra per cuncta secula & per precio

15 placibile, quod placuit /10 inter me uenditore & uos comparatores per CCCL solidos de dineros, moneta curribile in /11 Saragoza & aliala paccata unde ego Bertolomeo Roio fui paccato, ad meo pla­cere de isto /12 iam dicta auere & sum de manifesto omni tempore & ego Bertolomeo Roio dono ad uos don /13 Guillem de Pere Tapia-

20 dor & ad uestra mulier donna Gracia, fidanzas de saluetate per /14 saluare iam dicta uinea, sicut superius scriptum est ad foro de Saragoza don Michael de /15 Maganna & don Johan Alfon. /16 Et sunt testimonias uisores & auditores de hoc super scripto, don Pere Ta­piador & don /17 Horti Nauarro del Postreo. Facta carta. Era MªCCª-

25 XXXªVIIª. In mense december /18 Dominicus Arnaldus scripsit.

AFA - XVI-XVII 437

Page 224: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCH1VO

283 1200, MARZO

Carta de la partición que efectúa don Martín Orella con don Bartolomé, hijo de don Gualter de Borja y su mujer, doña Martina.

Arm. 9, caja 1, leg. 9, n. 1. (Carta partida. Copia s. XIII.)

Haec est carta & memoria de abinimento & de particione, quam facio ego don Martin Orella cum uos don Bertolome, /2 filio de don Gualter de Borga & cum uestra, uxor donna Martina. Placuit nobis unusquisque de bono corde, quod sic facimus /3 particione de III

5 nostras tendas, quas nos abemus en illo barrio de Sancti Saluatoris & de una nostra casa quam /4 nos abemus in collacione de Sancti Johannis. Et tanxit ad me don Bertolome & a mea uxor donna Mar­tina de predictas /5 tendas; illa una tenda. Et abet afrontaciones predicta tenda de una parte, casas de Martin dOscha & de alia

10 /6 parte, casas de Gillem Arnald & de alia parte, illas tendas, qui se partiui cum ista & de quarta parte, uia pu- /7 blica. Sicut istas predictas afrontaciones includunt uel diuidunt, totum per circuitum predicta tenda, sic tan- /8 xit ad me don Bertolome & a mea uxor donna Martina & somos inde bene paccatos. Et similiter tanxit /9 ad

15 me don Martin predictas alias duas tendas cum predicta casa. Et abet afrontaciones predictas duas tendas, /10 de una parte, tenda de don Bertolome & de sua uxor, qui se partiui cum istas & de alias duas partes uias pu- /11 blicas & de quarta parte tenda de Bernald dAlmanara. Et similiter abet afrontaciones predicta casa, quod /12

20 tanxit ad me don Martin de una parte çellero de Petro Palmero, & de alia parte, casas de Galin carnicero & de ter- /13 cia parte, casas de Domingo dArado & de quarta parte, uia publica. Sicut istas predictas afrontaciones includunt /14 uel diuidunt totum per circui­tum predictas tendas & predicta casa, sic tanxit ad me don Martin

25 Orella & so inde paccato. /15 Et ut abeam ego don Bertolome & uxor mea donna Martina & uos don Martin Orella nostras predictas partes, sicut supra /16 scriptum est saluas & liberas & ingenuas per uendere & dare & hereditare & facere inde nostras propias uoluntates nos & qui nos ua- /17 luerimus per secula cunta. Et ego don Bertolome

30 & uxor mea donna Martina somos paccatos de predicta particione & /18 stamus de manifesto & damus ad uos don Martin Orella fidança, quod sedeamus in ista partitione omni tempore, sicut superius scriptum /19 est, don Johan Moxo. Et similiter ego don Martin Orella so paccato de predicta particione & sto de manifesto & /20 dono ad

35 uos don Bertolome & a uestra uxor donna Martina fidança, quod sedeamus in ista particione omni tempore sicut super- /21 ius seriptum est. Don Martin dOscha. Sunt testimonias de hoc supra scripto. Petro Sancti Ualerij & Petro Chiuira. Facta /22 carta in mense Março. Era MªCCªXXXªVIIIª. Dominicus Martinus scripsit.

438 AFA - XVI-XVII

Page 225: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

284

1200, AGOSTO

Doña María de Geiza vende a Pedro Tapiador un campo en el término del Castellar.

Arm. 9, caja 1, leg. 9, n. 2. (Tinta borrosa, en mal estado. Copia s. XIII.)

(Hec) est carta de auctoritate & de uendicione, quam facio ego donna Maria de Geiza ad uos don Per Tapiador /2 (et ad) uestra mulier donna Bruna. Placuit nobis de bono corde & obtima uolun-tate & uendo uobis unum nostrum campum, quam abeo /3 in termino

5 del Castellar, prenominatamentre ad illa recoxa quod abet afronta-ciones de una parte campo de donna Marta de don Fructos /4 & de alia parte el braçal unde se rigat & de IIIª parte campo de Per Tapiador & de IIIIª parte campo de Martin filio de Johan /5 Cabello, sicut iste predicte afrontaciones cingunt uel includunt totum per

10 circuitum, sic uendo uobis istum meum campum totum ab integrum, /6 cum suis introitibus & exitibus soltamentre sine ulla mala uoce & sine ullo retinimento nostro, per precium placibile quod /7 inter me & uos conuenimus & ego donna Maria de Geyza accepi inde, in ipso presenti locco deuant bonos homines, de uos don Per Tapiador

15 & de /8 uestra mulier donna Bruna XX & IIII solidos denariorum, de moneta curribile in Çaragoça, unde sum ego nostra bene paccata de to- /9 to isto predicto precio in(tegramen)tre & de tota ipsa sua pertinere aliara & sto inde uobis de manifestis omni tempore, sine ullo interdicto malo, sicut su- /10 perius scriptum est. Et ut abeatis

20 uos don Per Tapiador & uestra mulier donna Bruna ista supra scripta uendicione tota ab integra, bene confir- /11 mata & salua & quieta & bene securata in uestra propia hereditate, per totas uestras uolun-tates facere uos & filiis uel filiabus uestris & omnis ge- /12 neracio uel posteritas uestra, post uos per secula cuncta. Ego donna Maria

25 de Geiza do fidanza de saluetate per forum terre don An- /13 dreu de Geiza & de ista supra scripta uendicione. Sunt presentes testi­monias uisores & auditores per forum terre don Gui- /14 llem de Pamplona & don Domingo Rosina. Facta carta in mensse augusto, era MªCCªXXXªVIIIIª. Domingo Cegondin /15 me scripsit.

AFA - XVI-XVII 439

Page 226: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

285

1 2 0 0 , NOVIEMBRE

Testamento de Bernardo de Tripol.

Arm. 9, caja 1, leg. 9, n. 3.

Hec est carta & memoria de destinamento, quam faço ego don Bernard /2 de Tripol, in meo sensu & in mea memoria. Et mando fides, facit sua /3 uoluntate de me, que mea uxor dona Sobraria inpigne de la mea heredi- /4 tate de Raual & pache inde las debitas,

5 quas io & ella debemus & CC solidos /5 de dineros, quas ego laxo per mea anima & ego diuido predictos CC solidos, in primis /6 laxo inde X solidos a don Siluestre meo magistro & laxo a la tabula /7 Sancti Saluatoris X solidos & laxo ad illo altar de Sancti Ualerii X solidos & /8 laxo ad illa opera Sancti Saluatoris X solidos et laxo

10 ad illa alcantara /9 X solidos et laxo ad illa confratria de los (fra-tres?) de Meçalbarbal V solidos /10 et laxo ad illos malabtes de Sancti Laçari V solidos & laxo ad illos monges / l l de funchera Lª solidos per missas et laxo a la confratria de Sancti Saluatoris, /12 per las fallidas que io ibi abeo factas, XX solidos & per mea

15 anima V solidos et preco /13 a totos meos confratres, quem oltrerem per confratre et laxo ad illo hospitale /14 Sancti Saluatoris III soli­dos et laxo a illo hospitale Sancte Marie Magdalene /15 II solidos et laxo ad mea uxor dona Sobraria, la mia parte de la /16 hereditate que io & ella comprauimus & ganemus in Meçalbarbal integramente

20 /17 extra ullo retinimento in simul, cum illa mea uinea de Corbera & cum illa /18 mea tenda de la roda & cum totum quantum mouile io & ella abemus in Çara- /19 goça & de foras & que lo aia totum hoc per facere totam suam propriam uolunta- /20 te, quam de la sua propria causa per infinita secula, adhuc mando que tenea

25 /2 1 uiduitate in illa hereditate, quod abeo in Cesaraugusta & quando acce- /22 perit uirum aud sedeat mortua torne ista hereditate, en que io limando /23 tener uiduitate ad Michael meo nieto. Sunt espo-naleros de isto desti- /24 namento: don Martin Orella & don Gassion de Tudela, que ellos faciant com- /25 plir isto destinamento a Deo

30 & a lurs animas. Facto isto destinamento in mense /26 nouembris. Era MªCCªXXXª-

VIIIª. Dominicus Martinus scripsit.

440 AFA - XVI-XVII

Page 227: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

286

1 2 0 0 , DICIEMBRE

Testamento de doña Toda Garcez.

Arm. 9, caja 5, leg. 9, n. 7.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de destinamento, quam facio ego dompna Tota Garcez in mea memoria & in meo sensu ad obitum /2 mortis, in manu de don Fertunno de Sasse meo uiro & de don Benedet de Torbena et de don Adam suo filio & preco a don

5 Fertunno de Sesse meo /3 uiro, que se sepellesca in Uerola per mea amor & ego dompta Tota Garcez dono illa hereditate de Mezalbarbal, mea parte & preco a don /4 Fertunno de Sesse, que det sua parte de illa hereditate a Uerola & stablisca Iº cappellan in Uerola, que cantet missas per nostras animas, per toz tempus, /5 & ego dompna

10 Tota mando, que teneat don Fertunno de Sesse illas (meas) heredi-tate, de mea fine usque ad X annos complitos & que creye meos /6 filios & suos. & ego dompna Tota parto illas hereditates meas ad meos filios, cum consilio & cum grato de don Fertunno de Sesse meo uiro, finitos istos X /7 annos, si don Fertunno de Sasse se acasa

15 e pren mulier, et meos filios son tales, quod opus habeant illas hereditates, prengan unusquisque suas partes. /8 Et ego dompna Tota lacxo illa hereditate de Coglor, tota ab integramente a Petro Gomez, meo filio major. Et lacxo ego dompna Tota a Fer- /9 tunno Gomez illa hereditate de Deuslibol, campos & uineas & illo cellero

20 de Çaragoça, que se tenet cum illa ecclesia de Sancti Nicholay. Et lacxo ego dompna Tota /10 a Rodrico Garcez meo filio illa almunia de Cucullata, tota ab integramente & illas chasas de Çaragoça, que se tenent cum illa ecclesia de Sancti /11 Nicholay. Et lacxo ego dompna Tota ad mea filia Maria Gomez illo balneo de Sancti Nicho-

25 lay & illas tendas & illa mea parte de illas casas, /12 que ad nos dedit don Petro Sesse & donna Tota sua uxor mea thia, ad illa porta de Balencia & preco a don Fertunno de Sesse meo uiro, que el det sua parte de /13 illas chasas, finitos istos decem annos, si neguno de meos filios qerian prender suas partes, de illas hereditates supra

30 scriptas, complescant a Maria Gomez /14 mea filia, unusquisque de meos filios C morabetins & don Fertunno de Sesse meo uiro C mora-betis. Et ego dompna Tota, dono a don Fertunno de Sesse meo /15 uiro, mea parte de illo donativo, que ad nos dedit don Petro Sesse & sua uxor dompna Tota mea thia in Alfiden, toto ad integro

35 ad propria sua uolunta- /16 te facere & ego dompna Tota comando a don Fertunno de Sesse, meo uiro mea anima & meos filios.

Facta carta in mense Decembris. Era MªCCªXXXªVIIIª. Dommicus de Oscha scripsit.

AFA - XVI-XVII 441

Page 228: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

287

1 2 0 0 , DICIEMBRE

Conveniencia que hace don Gonzaluo de Fréscano con don Arnaldo Pala­zín y doña Toda sobre el pago de cien morabetinos.

Arm. 9, caja 1, leg. 9, n. 4.

In Die nomine. Sit notum cunctis presentibus & futuris. Quod ego don Gonzaluo /2 de Frescano, fago conuinenza a don Arnald Palazin & a dona Tota /3 que atraer habeo de pignus C morabeti-nadas de hereditate. Scilicet /4 illam hereditatem, quam tenet in

5 pignus Petro Lopizs, illam scilicet quam /5 tenet Petro Lopizs in Cornicena, in super quod traam de alia heredita- /6 te, que est in pignus, donec sint completi C morabetinos. Et est ter- /7 minus, quod ego traham istam hereditatem usque ad primum mensen augusti qui /8 uenit. Quod ego don Gonzaluo do fidanza a uos don Arnaldo

10 Palazin /9 uobis dona Tota, quod traham predictam hereditatem ad predicto termino, /10 don Jordan de Freschano. Testes sunt uisores & auditores de hoc supra /11 scripto: don Ualero de Fontes e don Micael Escudero. Facta carta /12 in mense decembris. Sub era MªCCªXXXªVIIIª. Johannes de Toleto rogatus /13 hoc scripsit & hoc

15 sig(signo)num fecit.

288

1 2 0 0 , DICIEMBRE

Doña Toda y su hija donan a Arnaldo Palacín la parte que Guillermo Alemán y su hermano tenían en Cornicena.

Arm. 9, caja 1, leg. 9, n. 5.

In Dei nomine. Sit notum cunctis presentibus & futuris. Quod ego donna Thota & filia mea Romea, donamus tibi Arnaldo Palaino & /2 omnibus heredibus & sucesoribus uestris in perpetuum, scilicet partem quam Guillelmus Alamanus & frater eius Arnaldus Alemanus

5 habe- /3 bat nec (sic) habere debebat in chastro & in uilla de Cor­nicena & in omnibus suis pertinencijs & suis terminis scilicet in domibus, /4 in turris, in molendinis, in furnis, in campis, in uineis, in ortis, & in ermis & pobulatis. Hoc totum ab integro bono /5 animo & spontanea uoluntate, sine omni nostro nostrorumque retentu, ad

442 AFA - XVI-XVII

Page 229: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

10 ad omnes uestras uestrorumque uoluntates faciendas, ad uendendum /6 ad inpignorandum ad quicquid uolueritis faciendum. Et si quod Gillelmus Alemanus nobis dimisit in suo testamento. Et /7 uos abs-trahatis predictam hereditatem ea que in pignorare jacet de Exi-mino de Artusella & de aliis, si aliquid te- /8 nent hoc totum supra

15 scriptum donamus nobis, sicut melius dicj nec (sic) intelligi potest ad uestrum uestrorumque bonum in- /9 tellectum, sine omni uestro enganno. Et ego dompna Tota & mea filia Romea damus fidancias de hoc donatjuo, sicut /10 supra scriptum est uobis don Arnalt Palajn, saluetat don Pere Folcher & don Jurdan de Freschano. Et sunt testes

20 /11 uisores & auditores de hoc supra scripto, Bertran de Anaja & don Sancius de Isar & don Bernardus & don Michael Escu- /12 dero Actum est hoc in mense decembris. Sub era MªCCªXXXªVIIIª.

/13 Johannes de Toleto hoc scripsit & hoc sig(signo)num fecit.

289

Pedro de Zaragoza y su mujer parten una heredad con Sanz de Barbastro y su mujer.

S. n.

In Dei nomine. Hec est carta de particione, quam fatio ego don Petro de Çaragoça & uxor mee dona Martha cum 2/ uos don Sanç de Barbastro & cum uxori uestre dona Columba, de una nostra terra, quod dedimus nobis ad plantare ad /3 medietate in Almuçara & uos

5 abetis illara ad uineatam & factam uineam & partiuimus illam inter nos & uos per medie- /4 tatem & tanxit ad uos Sanç de Barbastro & uxori uestre Columba, illa medietate; a parte occidente & abet afronta- / 5 ciones ista uestra parte, de una parte uinea de Petro Sancta Cruce & campo de Gallician & de alia parte braçale /6 & de

10 alia parte uinea de me Petro de Çaragoça & de mea uxore, qui se partiui cum ista uestra. Sicut iste afrontacio- /7 nes includunt per circuitum, sic abeatis uos Sanç de Barbastro & uxori uestre Columba supra dicta uinea, tota ab /8 integra, sine ullo retinimento cum suis exijs & regresijs, salua & secura, francha, libera & ingenua &

15 quieta ad uestra /9 propia hereditate per uendere & dare & per facere semper tota uestra uoluntate, sicut de uestra, propia causa uos & filij /10 uestri & omnis generatio uestra, per cuncta secula & ego don Petro de Çaragoça & uxori mee dona Marta donamus /11 ad uos don Sanç de Barbastro & uxori uestre dona Columba, fidanças

20 de saluetate de ista parte, quod nobis tanxit /12 de ista uinea ad fuero de Çaragoça; don Petro de Sancta Cruce & Michael neto de Arroman & sunt testimonias /13 uisores & auditores. Dominico amplas manus & Gillem de Lerida.

/14 Facta carta in mense nouembris ( ). Stephanus scripsit.

AFA - XVI-XVII 443

Page 230: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

290

Testamento de Sancio Nauarro.

Arm. 6, caja 2, leg. 4, n. 2.

In Dei nomine & eius gratia. Hec est carta & memoria de testa­mento pro anima mea, quam facio ego Sancio Nauarro. Post /2 obi­tum meum laxo ad Oria Uita illa peza de prato & illa uinea, quam ego teneo & illa peza del berzale de plana Alca- /3 tello & medie-

5 tatem de illa peza, qui est in caput de illa uinea alia medietate laxo ad illa cauallaria. Et hoc abeat /4 ad propiam suam uoluntatem facere uendendi atque donandi & sine ista peza supra scriptum donatiuum, sic habeat & possi- /5 deat in omni uita sua. Et post obitum suum concedo & adtorgo pro anima mea & patri mee & matri

10 uel parentum meorum /6 ad ecclesiam Sancte Marie, ad liberos fa-ciendos siue ad opera si necesse fuerit ,aut alio seruicio ubi melius uiderint. Simi- /7 liter illa uinea, qui est pignus & illa mea terra, qui est in soto de Ganim tota ab integra erma & populata, quomodo inde melius sum /8 tenente; sic dimitio ad illa caualleria. Similiter

15 partem flumen Ybero, totam terram quem in habeo, extra supra dictas /9 II pezas; sic habeant & diuidant Sancte Marie de Zara­goza & illa caualleria. Et illas meas casas in omni uita /10 sua, laxo ad Oria Uita & post obitum eius adtorgo ad illa caualleria & illa, qui est in pignus cum ista, concedo /11 ad illa caualleria & omnia

20 mea substancia mouebile dimitto ad Oria Uita & illos meos debitos /12 extra morabetinos de illa uinea, de pane uel de uino persoluant illos, si aliqua causa de conduito /13 superauerit, diuidant ad pau-peres uel per missas cantare. Et hoc supra scriptu testamentum in /14 manu de meo seniore Garcia Garcez & de totos alios uicinos,

25 maiores tam minores. Poncio scriptor hanc cartam scripsit & hoc signum (signo) fecit.

291

Testamento de don Pedro Cascallo.

Arm. 6, caja 2, leg. 4, n. 3.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria de destinamento, quam facio ego don Pedro Cascallo in meo sensu & in plena memoria & /2 in presentia bonorum hominum, sicilicet de don Domingo cape-llano & de don Petro Tutela & de don Pascual Almoraxi. /3 In pri-

444 AFA - XVI-XVII

Page 231: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

5 mis laxo Deo & Sancte Marie de illa Orta, uno die & una nocte in illo molino nouo ad VI dies die & nocte /4 & illo oliuar ab integriter & illo mallolo de la rambla ab integriter in conuenio, quia quisquis hoc molino habeat & hoc quod superius /5 scriptum est, que manu-teneat una lampada in Sancta Maria de illa Orta & ut ardeat die

10 ac nocte per omni tempore & istum /6 totum sicut scriptum est, que mantenga uno omne quale nos todos tres uidebimus pro bonum & laxo inter C missas & C pauperes /7 XL solidos & laxo ad illa abatia, illa chasa, qui fuit de Gratia de Andres ab integriter et illos asinos inter ambos & laxo ad /8 don Domingo capellano, mea capa ad don

15 Per de Tudela illo manto, ad Per de Oscha illa pet del fustanio cubierta, /9 laxo ad Johan de Oscha III solidos, ad Per de Latras III solidos, ad don Gil de Ospital III solidos, ad uno quoque dia-chono XII denarios & subdia- /10 chonos VI denarios & debeo dare ad illa confratria XXX solidos per missas per Martina mea filia &

20 laxo meo tricenario ad Dona /11 Tota mea filia L solidos, ad donna Albira solidos & laxo ad Sancia mea filia VII metros de uino quos habeo in /12 casa de Per Cortes & laxo ad Martina filia de G( ) Arnald V metros de uino, quos habeo in casa de Marta de Agon, laxo ad /13 Esmereia illa casa, qui fuit de Sanz Arroy cum sua

25 cambreta ab integriter de terra usque ad celum & I kafiz de ordeo & laxo ad /14 Pedro Sanz, meo filio, illa cuba de Sancta Marta, ad Ferrandus Petri I kafiz de ordeo ad Ferrandiello I kafiz de ordeo, ad Pibot I kafiz / i 5 de ordeo, ad filio de Guillerma I kafiz de ordeo & laxo C solidos per una pilança ad Sancta Maria de Caragoça. Et

30 totum hoc quod superius scriptum est, /16 mando que exeat de illas duas cubas, que sunt in illo cellario, qui stant super illo furno & de XI metros de uino, quos habeo in /17 casa de donna Tota de Petro Mocho & si hoc non complet, mando ut se compleat de illos dineros, qui sunt de fora & hoc destinamento, /18 sicut scriptum est rogo &

35 preco domini priori & omnes canonicis, ut faciatis hoc ad implere, sicut istos homines supra scriptos dixerint.

292

Testamento de doña Toda.

Arm. 6, caja 2, leg. 4.

Carta de destinamento, que ego donna Tota facio pro mea anima M & XXX missas, ut faciant cantare illas de meo auere & M & XXX pobres, /2 que donent illos ad manducare & illas missas D & XV de isto fructu de isto anno & alias in alio anno & de illos pobres, simi-

5 liter faciant. Et la- /3 xo ad sanctas Massas, illa cortina. Et laxo ad ecclesiam Sancte Marie Maioris Cesarauguste, post obitum meum illam açemilam cum toto meo lecto complito; /4 & laxo ad illum conuentum de predicta ecclesia de Sancta Maria, ut donent eis per singulos annos ad manducare una uice; & laxo similiter unam lam-

AFA - XVI-XVII 445

Page 232: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

10 padam, /5 que ardeat nocte & die in Sancta Maria iam dicta & per istud conuiuium & per istam lampadam illuminandam, laxo illum campum de illa mola cum illo parral /6 & quisquis uoluerit tenere predictum campum cum illo parral, donet istud conuiuium predictis canonicis predicte ecclesie Sancte Marie & teneat illam lampadam

15 /7 accensam in predicta ecclesia nocte & die, sicut iam dictum est; & laxo ad sancta Mariam de Meçalbarba, uno tiraç & quando uolue-rint sacrare illam /8 ecclesiam, uno metro de uino & uno kafiz de trico; & laxo ad sancio Micael Ia sauana & ad illo capellano V soli­dos & ad illa confraria de Me- /9 çalbarba V solidos et ad Sancta

20 Xristina I kafiz de trico & alio kafiz de ordio & ad illo ospital de Iherusalem I kafiz de trico & ad illa opera Sancti Saluatoris /10 XX solidos & ad illa alcantara V solidos & a donna Andregoto illa casa de illo forno, sicuti mihi pertinet & illa uinea de Lalmecora & illo /11 campo, qui est de Ioso illa era de Sancio Calbo & a Tomea mia

25 neta, illo manto bero & illa pelle cuberta cum alia sua cuberta & donent a Soca /12 ad filios Darner & a don Galindo, de illo campo de las Almecoras, sic faciant in menda bene & dono a mia erma-na donna Orraca, totum quod /13 mihi pertinet, de Ebro enante & mio enselamento cum illo freno & dono illo campo, qui est in

30 illo prato de Quinto. Et solto ad Sancio de Funes suos pennales /14 quos de illo habeo. Et laxo cincientos solidos pro mea anima & prehendat illos don Fortunno super se & donet illos, la medietat in isto tempo /15 alia medietat in alio anno & laxo ad illo ospital de Iherusalem, VIII kafices inter ordeum & triticum; & ad Sancta

35 Xristina similiter tantos; & ad Sancta Maria /16 de Peraman X kafices inter ordeum & triticum; & laxo toto illo auer mobile a don For­tunno & neque homo uel femina habeat in illo res, sine don /17 For­tunno & si uoluerit don Fortunno muller prendet, teneat totam illam hereditatem VI annos & teneat illum supradictum campum cum illo

40 par- /18 ral & donet iam dictis canonicis Sancte Marie ad manducare, per singulos annos una uice & teneat illam lampadam accensam semper nocte & die coram al- /19 tari ecclesie Sancte Marie iam dicte, sicut suprascriptum est & soltet illas totas debitas don For­tunno, que sunt in illas casas & finitis se annis, si fuerit biua

45 /20 donna Orraca, teneat illam totam hereditatem. Et sunt spondaleros de hoc suprascripto destinamento, uisores & auditores: don Johan de Deslibol & /21 don Guillem de Sos.

293

Testamento de Lupo Eximeno.

Arm. 1, caja 9, leg. 1, n. 14.

In Dei nomine Ego Lupus Eximinus plenus memoria, facio tes-tamentum, in primis laxo illam uineam totam ab integro, que se tenet en terre de Mezarifa, ad mea uxor dona / 2 Oria, per soltar totas meas debitas per tota sua propia uoluntate facere. Et laxo ad

446 AFA - XVI-XVII

Page 233: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

5 Sancia, mea nepte, uno meo campo, qui est inter campos de Pere Exemenz et laxo a Pere Lopez /3 meo filio, uno campo de Galafo in Barbastro & totas meas hereditates, quas habeo in montanis d'Ara-gon & in llanos, que parta cum suo germano et laxo ad meos /4 nepotes, filios de meas germanas, medietatem de campo de la

10 plana & medietatem de uinea de uallado et laxo ad ecclesia Sancti Stephani de Pisa, uno linare de la Sosa /5 & campo qui se tenet cum eo, V kaficia de sale per unumqueque annum, que ego debeo accipere in alcalaua et dono me ipsum corpus & animam pro redempcione anime mee & omnium /6 parentum meorum dono Deo & ecclesie

15 Sancte Mane Cesarauguste pro canonico regulari cum medietate omnium hereditatum, quas habeo in Mezarifa & cum medietate omnium hereditatum quas /7 habeo in Pisa & cum medietate omnium hereditatum, quas habeo in campis. Et si filius meus obierit sine legitimo filio uel filia, laxet aliam medietatem integre predicte

20 ecclesie /8 Sancte Marie Cesarauguste. Istam autem medietatem quam laxo in presenti, tenea dona Oria uxor mea omnibus diebus suis & & uiuat in ea ita tamen quod non possit eam uendere uel inpigne-rare uel /9 alienare & singulis annis persoluat ecclesie Sancte Marie Cesarauguste, in die Sancti Michaelis V solidos et post obitum suum

25 libere & absque ullo impedimento, canonici Sancti Marie recipiant suam /10 hereditatem et de hoc donatiuo quod facio ego Lupus Exi-minus dono uobis Wilelmo priori Sancte Marie & canonicis ibidem Deo seruientibus f¡danzas: Pere Sanz & Sancium de Ual & uxor /11 mea dona Oria dat uobis eosdem fidanzas, quod quando uenerit

30 Johannes filius meus, diuidat uobis, cum predictas hereditates huius rei. Sunt testes, uisores & auditores: don Iulian de /12 Mezarifa & Sancius de Castellon & Pere Exemenz de Corbera.

294

Relación del pleito que tuvo Bona Ferrera con sus hijos.

Arm. 9, caja 1, leg. 6, n. 58.

Memoria quomodo jurauit Petro Ponton super libro & cruce & super IIIIor. euange- /2 lia, que dicat ueritate de illo pleto de Bona Ferrera de illa hereditate & per illa /3 intencione, quam abet Bona Ferrera con suo filio Gillem Ferrero, juraron que /4 dican sua

5 ueritate ad suo esientz, que per amor ne per pauor nec per auer /5 non laxet ueritate ad dicere & jurarunt in manu de çaualmedina don Petro Çaragoça /6 & ante don Galacian & ante don Pero Bla-çacho, ante don Martin Orella, ante don /7 Johan Moio & ante don Sancio Farto & similiter sicut jurauit don Per de Uilla /8 una super

10 libro & cruce & super quatuor euangelia in manu zaualmedina don Petro /9 Zaragoza & ante istos supra scriptos bonos homines per illos motes metipsos, sicut sunt supra /10 scriptos & quando abuerunt

AFA - XVI-XVII 447

Page 234: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

istas juras factas exierunt ad acordare inter don Petro Ponto /11 & don Per de Uillanua ad una parte & quando fuerunt acordatos, uene-

15 runt illos ante /12 çaualmedina & ante istos supra scriptos bonos homines et dixerunt: sapiatz che ueritate /13 diremus che jurado abemus. Dixit don Petro Ponton: uenerunt ante mea casa don- /14 na Bona Ferrera & suo filio Gillem Ferrero et sua filia donna Gracia et la Francescha /15 & don Per de Uillanua & dixerunt ad don Petro

20 Ponton; consello uos queremus demandar, /16 respondit don Petro Ponton de che. Dixit donna Bona Ferrer, de una filia que ego /17 dedi a marito ad Johan Donat en mal punto & che me fecio Johan Donat & me mallo /18 & que iectauat Johan Donat de meas casas & cre-bante meas archas & ropome, quantum /19 ego abeba & uendio me

25 una mora chem auia criada & istos males & istas ontas /20 & istas roparias me fecit Johan Donat, sieut sunt supra (supra)* scriptas & mea filia non & por /21 mia uentura oui tres maritos & el primero marito fot pater de Gillem Ferrero et illo alio /22 marito fuit pater de Gracia et illo tercero marito fuit socro de Johan Donat & sabet

30 che /23 laxe Gillem Ferrero in Gascunna & di tornada con illo patre de Gracia ad Gaschona /24 & adduxemus de illo mobile de Gaschona de illo patre de Gracia & de illo patre de Gillem /25 XL* solidos de (sic) de Morlans & una asna & XLª copdos de lenza & con illa bona quod aduxit /26 de Gascona, guadane quantum que abeo usque odie

35 et nunca non partio cum meos filios /27 & preco uobis que nos detis consello et dixit don Petro Ponton ad Bona Ferrera: che per el /28 fuero de la terra, sit uos ueniz de manifesto in corte, ben uos judicaran per el fuero de la terra, /29 che Gillem en leuara tota illa medietate de mobile & de sedente per suo patre primero &

40 /30 Gracia ibi semper leuara ibi, tota illa medietate de illa medie­tate de sua matre & illa /31 terçera filia postremora pendra sua medietate in illo de sua matre in quantum trobare & /32 dixit Petro Uillanua ad Bona Ferrera: bona muler non iscades de lo uostro in uestros /33 dias, mentre che uiuades, da chelles partes che les cedera.

45 Respondit Gillem Ferrero /34 & donna Gracia & illa Francescha: nos uos conuenimus per fide sine ullo enganno, quod /35 hora quod nos cognoscamus nostras partes de mobile & de sedente, che uos che sedeatis /36 donna & poderossa in uestros dias & che non uedades nec inpignez, nec alienes & post /37 uestros dias, che ego Don Gillem

50 Ferrero & Gracia partamus ambos per medio sedente & mo- /38 tiente, quomodo ermanus & sit opus abueritis uos donna Bona Ferrera nostra mater & uos fallar /39 isla hereditate, che nos che uos aco­rramos del nostro ad secundum nostro & ego don Petro Ponton /40 & don Petro Uillanua nos dicimus ueritate ad uos çaualmedina don

55 Don Petro Çaragoça & ad /41 uos supra scriptos bonos homines de illas juras, quod nos fecimus ad si, quomodo est supra scriptum & semper moue- /42 mus illa hora & uenimus ad casa de çaualmedina & judicabit illum judicium & fuit conuenio inter /43 mi Gillem Fe­rrero & Gracia que tota illa costa che costaria el pleto usque fosset

60 acaba- /44 do, che exisset per medio ad si, quomodo partiriamus ambos per medio quomodo ermanus**.

/45 Et super hoc supra scriptum, fecit çaualmedina aplegare multos bonos homines de illa uilla /46 in corte & fecit legire istam cartam ante istos bonos homines, quod uos audieritis nominare uel /47 indire

65 quod desset consello ad çaualmedina, quomodo abebat ad facere de isto quod abebant audito /48 in istam cartam & quomodo illum faciat

448 AFA - XVI-XVII

Page 235: Los documentos del Pilar. Siglo XII

LOS DOCUMENTOS DEL PILAR, SIGLO XII

& fuerunt in isto consello conselladores: don Galacian de Tarba /49 & don Micael Ducles & don Petro Blaçacho, don Garcia Çara-goça, don Petro Uillanua, /50 don Gil d'Ossia, don Lop de Cotanda,

70 don San d'Estada, don Gillem Arnald, don Fertun Garçez, /51 Don Sancio Farto, don Pardo, don Per Almerie, don Petro Ponton & uide-runt in bene istos supra scrip- /52 tos bonos nomines, quod apode-rassent ad donna Bona Ferrera de suam hereditatem & che desen­ganas- /53 sent & post illos filios demandent, sit abent a dare ad

75 demandare & uiderunt per bene istos bonos /54 homines, quod donna Bona Ferrera non uendat & non inpienet ( ) & biuat in illa.

* Borrado. ** Siguen dos líneas en blanco.

295

Blasquita concede unas heredades a unos moros de Arandecha.

Arm. 9, caja 1, leg. 1, n. 16.

In Dei nomine. Hec est carta, que ego domna Blaschita facio ad uobis moros de Arandecha. Dono uobis mea hereditate que ego abeo in Arandecha et in Iodas et dono /2 & uobis ad fuero, que detis illo tercio de illo richatiuo et de illo monte illo chinto et faciunt

5 chasas in Arandecha et dono uobis cum libenti animo & spontanea uolump- /3 tate ad uestra uolumptate facere, per uendere & per donare ad filiis uel filiabus uestris et generacione uestra per secula cuncta, amen. Et uendatis unus ad alius inter uos et ego /4 domna Blaschita non perdam meum directum, quod est inter me & uos illo

10 donatiuo. /5 Et sunt testes & auditores de hoc supra scriptum Johannes

Moniu et Domincho Moniu suo germano. Et don Maragon et Domin­cho Cauit.

/6 Et ego domna Blaschita laudo et confirmo et hoc (signo) fecit.

296

Memoria de la partición de una huerta en el Gállego, que efectuaron entre sí los hermanos Gassion, Pedro Ros y Pedro Elías.

Arm. 9, caja 1, leg. 1, n. 15.

In Dei nomine. Hec est carta & memoria quam facio ego Gassion coquinarias domini episcopi & mea mulier Pascalia & ego Pere Ros & mea mulier Elbira /2 & ego Per Elias nos toz tres fratres faci-

AFA - XVI-XVII 449

Page 236: Los documentos del Pilar. Siglo XII

ARCHIVO

mus ista carta & ista remenbranza de illo ortal de Galleco, qui est 5 ad illa turre longa, que /3 partiuimus toz tres per capezas part

partita & sort sortita fuimus toz tres pacatos & abenitos de ista partizion sine queri- /4 monia & ego don Gassion coquinarius & mea mulier Pasqualia donamus uobis don Pere Ros & ad uestra mulier don Elbira & ad Pere /5 Elias fidanza per fuero de Aragon,

10 que nos nec nostro ienollo nec homo nec femina per nos, non de-mandemus magis ista particion de /6 isto ortal; est fidanza don ( )* ego Gassion & mea mulier dono alia fidanza a uos don Pere Ros & ad uestro cognato Per Elias per illas /7 cartas del pignale, quem abebam per ( )* unquam magis non traham uobis carca, nec

15 per carta non demandem uobis nullam causam, dono uobis fidanza don /8 Pere de Carcasona & sunt testes Iohan ( )* & Pere Tron & Bernard de Uillanoua. Et ad istam particionem qui superius scripta est, fuit ibi Johan Escuder /9 & Pere de Carcasona. Et ego don Pere Rosss & mea mulier Elbira & Per Elias pagamos ad uos don Gasion

20 morabetinos bonos & bonos & lopis & de /10 peso & hoc sçiunt don ( )* & Johani Moxa & Pere de Carcasona, qui foron al pagar.

* Borrosa la t inta .

450 AFA - XVI-XVII