lingüística 1 2016/2017

30
Lingüística 1 Campus Santiago: Milagros Fernández Pérez Francisco García Gondar Juan José López Rivera Lara Lorenzo Herrera Gabriela Prego Vázquez Luz Zas Varela Campus Lugo: Miguel González Pereira GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO 2017/2018 FACULTADE DE FILOLOXÍA DEPARTAMENTO DE LINGUA E LITERATURA ESPAÑOLAS, TEORÍA DA LITERATURA E LINGÜÍSTICA XERAL

Upload: phamtruc

Post on 03-Feb-2017

216 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Lingüística 1 2016/2017

 

Lingüística 1 

Campus Santiago: Milagros Fernández Pérez Francisco García Gondar Juan José López Rivera

Lara Lorenzo Herrera Gabriela Prego Vázquez

Luz Zas Varela

Campus Lugo: Miguel González Pereira

GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO 

2017/2018

FACULTADE DE FILOLOXÍA DEPARTAMENTO DE LINGUA E LITERATURA ESPAÑOLAS, TEORÍA DA LITERATURA E LINGÜÍSTICA XERAL

Page 2: Lingüística 1 2016/2017

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

FACULTADE DE FILOLOXÍA. DEPARTAMENTO DE LINGUA E LITERATURA ESPAÑOLAS, TEORÍA DA LITERATURA E LINGÜÍSTICA XERAL 

AUTORES: Milagros Fernández Pérez, Francisco García Gondar, Miguel González Pereira, Juan José López Rivera, Lara Lorenzo Herrera, Gabriela Prego Vázquez, Luz Zas Varela. Edición electrónica. Xullo 2017  ADVERTENCIA LEGAL: Reservados todos os dereitos. Queda prohibida a duplicación total ou parcial desta obra, en calquera forma ou por calquera medio (electrónico, mecánico, gravación, fotocopia ou outros) sen consentimento expreso por escrito dos autores.

Page 3: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

1

1. DATOS DESCRITIVOS DA MATERIA

1.1. DATOS BÁSICOS

CÓDIGO Campus de Santiago: G5041101 / G5051101 / G5061101 / G5071101 / G5081101 Campus de Lugo: G5091101

NOME DA MATERIA LINGÜÍSTICA I

TITULACIÓN

Grao en Filoloxía Clásica Grao en Lingua e Literatura Españolas Grao en Lingua e Literatura Galegas Grao en Lingua e Literatura Inglesas Grao en Linguas e Literaturas Modernas

CARÁCTER BÁSICO Nº DE CRÉDITOS ECTS 6

LOCALIZACIÓN

FACULTADE DE FILOLOXÍA (Campus de Santiago) FACULTADE DE HUMANIDADES (Campus de Lugo)

1.2. REQUISITOS

Non se esixen coñecementos previos; a materia está planificada para que poida ser cursada por calquera estudante universitario da rama de Artes e Humanidades. Polo tanto, a materia non presenta requisitos legais nin tampouco esenciais. Porén, son requisitos aconsellables que o alumno posúa un nivel de expresión (redacción e ortografía) conforme coa súa situación académica, e habilidades para a lectura e comprensión críticas noutras linguas, ademais do galego e do castelán. Tamén se recomenda posuír coñecementos de informática a nivel de usuario e manexo básico da INTERNET.

1.3. PROFESORES ENCARGADOS DA MATERIA

Profesores: CAMPUS DE SANTIAGO: Milagros Fernández Pérez, Francisco García Gondar, Juan José López Rivera, Lara Lorenzo Herrera, Gabriela Prego Vázquez e Luz Zas Varela / CAMPUS DE LUGO: Miguel González Pereira

Área de coñecemento: Lingüística Xeral

Departamento: Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral

1.4. HORAS DE TITORÍAS E LUGAR:

Horarios: Os indicados para cada docente na sección “Horario do profesorado” da páxina web da Facultade de Filoloxía de Santiago de Compostela (http://www.usc.es/gl/centros/filoloxia/profesorado.html) e da Facultade de Humanidades de Lugo (http://www.usc.es/gl/centros/humanidades/profesorado.html).

Lugar: Gabinete de cada docente.

Page 4: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

2

2. SENTIDO DA MATERIA

Todos os planos de estudo teñen que reservar 60 créditos de materias básicas correspondentes á súa rama de coñecemento. Lingüística I xunto con Lingüística II son dúas materias adscritas á materia básica Lingüística, dentro da rama de Artes e Humanidades. O sentido destas materias é ofrecer coñecementos xerais e elementais para abordar o estudo instrumental e lingüístico das linguas estudadas nos diferentes graos impartidos na Facultade de Filoloxía. A materia básica Lingüística (Lingüística I e Lingüística II) permitirá aos estudantes: (a) enfrontar axeitadamente en anos sucesivos as asignaturas específicas do MAIOR e dos posíbeis módulos complementarios e optativos do MINOR; (b) asegurar que todos os estudantes dos graos de Lingua e Literatura, aínda que sigan itinerarios diferentes, adquiran coñecementos comúns, elementais, básicos e actualizados que lles permitan reflexionar sobre a natureza complexa dos feitos lingüísticos.

3. OBXECTIVOS DA MATERIA

Adquirir competencias básicas propias dun lingüista que permiten:

(a) Abordar as linguas como usuarios reflexivos e curiosos.

(b) Aproximarse á Lingüística como aprendices de profesionais no campo.

4. COMPETENCIAS

(1) Dominio de conceptos, terminoloxía básica e métodos que desenvolvan nos alumnos estratexias de observación dos feitos comunicativos e que lles permitan o estudo e a reflexión lingüística.

(2) Emprego de recursos e fontes de información que permitan aos estudantes adquirir de maneira autónoma coñecementos sobre os feitos lingüísticos.

(3) Coñecemento das bases semióticas e pragmáticas da comunicación humana.

(4) Capacidade para valorar a eficacia comunicativa dos diferentes recursos lingüísticos en función das coordenadas contextuais e socio-culturais.

(5) Habilidades para describir as estruturas e unidades lingüísticas, así como os usos e valores comunicativos que levan asociadas.

(6) Dominio de técnicas e métodos de análise que permitan examinar e contrastar a organización fónica, gramatical, léxico-semántica e pragmática de diferentes tipos de linguas.

Page 5: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

3

5. CONTIDOS DA MATERIA

5.1. TEMARIO

TEMA 1. A NATUREZA COMPLEXA DA LINGUAXE. Dimensións social, representacional e psicolóxico-cognitiva da linguaxe. Multidimensionalidade da linguaxe e áreas da Lingüística.

TEMA 2. LINGUAXE E COMUNICACIÓN. Bases semióticas e pragmáticas da comunicación humana. Cognición, información e comunicación. Regras pragmáticas e eficacia comunicativa.

TEMA 3. AS LINGUAS COMO ESTRUTURAS DE SÍMBOLOS. Métodos e técnicas para analizar e contrastar as linguas. Principios de análise estrutural. Tipos lingüísticos e unidades nas linguas.

5.2. BIBLIOGRAFÍA BÁSICA

5.2.1. Introducións á Lingüística

AA.VV.: New Horizons in Linguistics, vol. 2. London: Penguin, 1987.

BERNÁRDEZ, Enrique: Qué son las lenguas. Madrid: Alianza, 1999.

COSERIU, Eugenio: Introducción a la lingüística. Madrid: Gredos, 1986.

COSERIU, Eugenio: Lecciones de lingüística general. Madrid: Gredos, 1981.

ESCANDELL VIDAL, Victoria et al.: El lenguaje humano. Madrid, Ramón Areces, 2009.

EVANS, Vyvyan: The Language Myth: Why Language Is not an Instinct. Cambridge: Cambrisge University Press, 2014.

FERNÁNDEZ PÉREZ, Milagros: Introducción a la lingüística. Dimensiones del lenguaje y vías de estudio. Barcelona: Ariel, 1999.

LÓPEZ, Ángel et al.: Lingüística general y aplicada. València: Universitat de València, 1990.

LÓPEZ, Ángel & GALLARDO, Beatriz: Conocimiento y lenguaje. València: Universitat de València, 2005.

LÓPEZ MORALES, Humberto (coord.): Introducción a la lingüística actual. Madrid: Playor, 1983.

LYONS, John: Introducción al lenguaje y a la lingüística. Barcelona: Teide, 1984.

MARTÍN VIDE, Carlos (ed.): Elementos de lingüística. Barcelona: Octaedro, 1996.

SIMONE, Raffaele: Fundamentos de lingüística. Barcelona: Ariel, 1993.

TUSÓN, Jesús: Introducción al lenguaje. Barcelona: UOC, 2003.

YULE, George: El lenguaje. Madrid: Cambridge University Press, 1998. [3ª ed., 2007].

No Portal de las Humanidades-Liceus (http://www.liceus.com/cgi-bin/aco/index.asp) e, concretamente, na sección de Lingüística general (http://www.liceus.com/cgi-

Page 6: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

4

bin/aco/ling_geral/index.asp), ofrécense capítulos introdutorios a diferentes campos da Lingüística.

5.2.2. Enciclopedias e panorámicas da Lingüística

ARONOFF, Mark & Janie REES-MILLER (eds.): The Handbook of Linguistics. Oxford: Blackwell, 2002.

ASHER, Robert E. (ed.): The Encyclopedia of Language and Linguistics. Oxford & New York: Pergamon Press, 1994, 10 vols.

BRIGHT, William (ed.): International Encyclopaedia of Linguistics. Oxford: Oxford University Press, 1992, 4 vols.

BROWN, Keith (ed.): Encyclopedia of Language and Linguistics. Boston: Elsevier, 2006 (2ª ed.), 14 vols.

COLLINGE, Neville E. (ed.): An Encyclopaedia of Language. London & New York: Routledge, 1990.

CRYSTAL, David: Enciclopedia del lenguaje de la Universidad de Cambridge. Madrid: Taurus, 1994. Trad. da 1ª ed. inglesa de 1987 (existe unha segunda edición inglesa non traducida de 1997).

FRAWLEY, William J.: International Encyclopaedia of Linguistics. Oxford: Oxford University Press, 2003, 4 vols.

MALMKJAER, Kirsten: The Linguistics Encyclopaedia. London & New York: Routledge, 1991.

NEWMEYER, Frederick (coord.): Panorama de la lingüística moderna de la Universidad de Cambridge. Madrid: Visor, 1993, 4 vols.

5.2.3. Dicionarios terminolóxicos

ABRAHAM, Werner: Diccionario de terminología lingüística actual. Madrid: Gredos, 1981.

ALCARAZ VARÓ, Enrique & Mª Antonia MARTÍNEZ LINARES: Diccionario de lingüística moderna. Barcelona: Ariel, 2004 (2ª ed.).

BROWN, Keith & Jim MILLER: The Cambridge Dictionary of Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press, 2014.

BUSSMANN, Hadumod: Routledge Dictionary of Language and Linguistics. London & New York: Routledge, 1996. Ed. en liña non venal: <http://www.e-reading.club/ bookreader.php/142124/Routledge_Dictionary_of_Language_and_Linguistics.pdf>, [Consulta: 10/06/2015].

Cambridge Advanced Learner’s Dictionary [en liña]. Cambridge: Cambridge University Press, <http://dictionary.cambridge.org/es/diccionario/britanico/>, [Consulta: 10/06/2015]

CARDONA, Giorgio R.: Diccionario de Lingüística. Barcelona: Ariel, 1991.

CRYSTAL, David: A Dictionary of Linguistics and Phonetics. Oxford: Blackwell, 2008 (6ª ed.). Ed. en liña non venal: <http://data.ulis.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/12345678 9/1966/1/54_1405152974.pdf>, [Consulta: 10/06/2015].

CRYSTAL, David: Diccionario de lingüística y fonética. Barcelona: Octaedro, 2000.

DUBOIS, Jean et al.: Diccionario de Lingüística. Madrid: Alianza, 1979.

Page 7: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

5

DUCROT, Oswald & Jean-Marie SCHAEFFER: Nuevo diccionario enciclopédico de las ciencias del lenguaje. Madrid: Arrecife, 1998.

FINCH, Geoffrey: Linguistic terms and concepts. Houndmills & London: Macmillan Press, 2000.

LÁZARO CARRETER, Fernando: Diccionario de términos filológicos. Madrid: Gredos, 1987 (3ª ed. corr.).

LEWANDOWSKI, Theodor: Diccionario de Lingüística. Madrid: Cátedra, 1982.

MATTHEWS, P. H.: The Concise Oxford Dictionary of Linguistics. Oxford: Oxford University Press, 2007 (2ª ed.). Ed. en liña (acceso a través da biblioteca da USC): <http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199202720.001.0001/acref-9780199202720>, [Consulta: 10/06/2015].

RICHARDS, Jack, John PLATT & Heidi PLATT: Diccionario de lingüística aplicada y enseñanza de lenguas. Barcelona: Ariel, 1997.

WELTE, Werner: Lingüística moderna: terminología y bibliografía. Madrid: Gredos, 1985.

Page 8: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

6

5.3. ESTRUTURA DETALLADA DO TEMARIO PARA AS SESIÓNS EXPOSITIVAS

TEMA 1. A NATUREZA COMPLEXA DA LINGUAXE

OBXECTIVOS: Comprender os aspectos que integran a natureza da linguaxe e a súa conexión coas diferentes áreas da Lingüística.

GUIÓN

1.1. Introdución: Linguaxe e linguas. Natureza complexa da linguaxe.

1.2. Natureza biolóxica e natureza social da linguaxe. Dimensións social, representacional e psicolóxico-cognitiva da linguaxe.

1.3. Multidimensionalidade da linguaxe e áreas da Lingüística. Lingüística teórica e Lingüística aplicada. Ramas e divisións da Lingüística.

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA (DE LECTURA OBRIGATORIA)

CRYSTAL, David: Enciclopedia del lenguaje de la Universidad de Cambridge. Madrid: Taurus, 1994, pp. 1-15.

SAPIR, Edward: El lenguaje. Introducción al estudio del habla. México: Fondo de Cultura Económica, 1974 [1921] , cap.1. Versión galega: A linguaxe. Introdución ao estudo da fala. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago (= Clásicos do pensamento universal), 2010, cap. 1.

SIMONE, Raffaele: Fundamentos de Lingüística. Barcelona: Ariel, 1993, pp. 1-10.

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

CHOMSKY, Noam: El lenguaje y los problemas del conocimiento. Madrid: Visor, 1989, cap.2.

CRYSTAL, David: Enciclopedia del lenguaje de la Universidad de Cambridge. Madrid: Taurus, 1994.

SAUSSURE, Ferdinand de: Curso de lingüística general. Madrid: Alianza (= Libro de Bolsillo 1227), 1983 [1916], pp. 23-34. Versión galega: Curso de lingüística xeral. Santiago de Compostela: Laiovento (= Ensaio 200), 2005, pp. 116-127.

Page 9: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

7

TEMA 2. LINGUAXE E COMUNICACIÓN: BASES SEMIÓTICAS E PRAGMÁTICAS DA COMUNICACIÓN HUMANA

OBXECTIVOS: Canalizar os vínculos entre cognición, representación e interpretación. Constatar a importancia dos códigos nas estruturas e nos usos. Notar a presenza da Pragmática e non só da Gramática.

GUIÓN

2.1. Introdución: Cognición, información e comunicación. Falar unha lingua significa facerse entender nela. 2.2. Símbolos e representación da realidade. Cognición e codificación. Información e códigos. Natureza dos símbolos e tipos de código. Arbitrariedade e iconicidade. 2.3. Interacción e comunicación: intencións, contexto e propósito. Regras pragmáticas como regras codificadas de uso da lingua. Eficacia comunicativa e símbolos na fala. Tipos de actos de fala. 2.4. Semiótica verbal e visión do mundo. Diversidade idiomática e relevancia perceptiva: a lingüística tipolóxica e a pragmática intercultural. BIBLIOGRAFÍA BÁSICA (DE LECTURA OBRIGATORIA)

ESCANDELL VIDAL, Victoria et al.: El lenguaje humano. Madrid, Ramón Areces, cap. 1, pp. 1-35, 2009.

FERNÁNDEZ PÉREZ, Milagros: Introducción a la Lingüística. Dimensiones del lenguaje y vías de estudio. Barcelona: Ariel, 1999, cap. 3, pp. 89-109 e 121-132.

REYES, Graciela: El abecé de la pragmática. Madrid: Arco Libros, 1995, caps. 1 e 2, pp. 7-22.

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

ECO, Umberto: Tratado de Semiótica General. Barcelona: Lumen, 1977.

HAARMANN, Harald: Language in its cultural embedding. Explorations in the relativity of signs and sing systems. Berlín: Mouton de Gruyter, 1990.

HALLIDAY, Michael: El lenguaje como semiótica social. La interpretación social del lenguaje y del significado. México: Fondo de Cultura Económica, 2001.

Page 10: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

8

TEMA 3. AS LINGUAS COMO ESTRUTURAS DE SIGNOS

OBXECTIVOS: Adquirir técnicas e métodos de análise que permitan analizar e contrastar a organización fónica, gramatical e léxico-semántica en diferentes tipos de linguas. Describir as estruturas e unidades lingüísticas.

GUIÓN

3.1. Introdución aos métodos e técnicas para analizar e contrastar as linguas.

3.2. Principios de análise estrutural: funcionalidade, oposición, sistematicidade e neutralización. Unidades estruturais: fonema e signos (simples e complexos).

3.3. Tipos lingüísticos: tipoloxía fonética, morfolóxica e sintáctica.

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA (DE LECTURA OBRIGATORIA)

ALARCOS LLORACH, Emilio: “Metodología estructural y funcional en lingüística”. Revista Española de Lingüística, 7/2, 1977, pp. 1-16.

FERNÁNDEZ PÉREZ, Milagros: Introducción a la Lingüística. Dimensiones del lenguaje y vías de estudio. Barcelona: Ariel, 1999, pp. 109-120.

GARCÍA MIGUEL, JOSÉ MARÍA: “Linguas do mundo e tipoloxía lingüística”. En Fernando RAMALLO, Gabriel REI-DOVAL & Xoán Paulo RODRÍGUEZ YAÑEZ (eds.): Manual de ciencias da linguaxe. Vigo: Edicións Xerais, 2000, pp. 191-212.

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

CORNEILLE, Jean-Pierre: La lingüística estructural: Su proyección, sus límites. Madrid: Gredos, 1976, pp. 203-343.

COSERIU, Eugenio: Lecciones de lingüística general. Madrid: Gredos, 1981, caps. VII e VIII, pp. 186-250.

SAUSSURE, Ferdinand de: Curso de lingüística general. Madrid: Alianza (= Libro de Bolsillo 1227), 1983, pp. 137-143 e 174-195. Versión galega: Curso de lingüística xeral. Santiago de Compostela: Laiovento (= Ensaio 200), 2005, pp. 241-246 e 281-303.

Page 11: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

9

5.4. ESTRUTURA DETALLADA DO TEMARIO PARA AS SESIÓNS INTERACTIVAS E

TITORÍAS PROGRAMADAS

TEMA 1. A NATUREZA COMPLEXA DA LINGUAXE

SEMINARIO 1.1

● Explicación do contido dos seminarios e titorías.

● Explicación do modo como se vai avaliar o traballo dos alumnos.

● Panorámica das fontes de información bibliográfica en Internet: criterios de selección (1).

SEMINARIO 1.2

● Panorámica das fontes de información bibliográfica en Internet: criterios de selección (2).

● Prácticas cunha selección de fragmentos de textos sobre contidos do tema 1º (depositados previamente na aula virtual), ademais da consulta de dicionarios para aclarar termos técnicos que resulten escuros.

SEMINARIO 1.3

● Prácticas cunha selección de fragmentos de textos sobre contidos do tema 1º (depositados previamente na aula virtual), ademais da consulta de dicionarios para aclarar termos técnicos que resulten escuros.

SEMINARIO 1.4

● Prácticas cunha selección de fragmentos de textos sobre contidos do tema 1º (depositados previamente na aula virtual), ademais da consulta de dicionarios para aclarar termos técnicos que resulten escuros.

TEMA 2. LINGUAXE E COMUNICACIÓN: BASES SEMIÓTICAS E PRAGMÁTICAS DA COMUNICACIÓN HUMANA

SEMINARIO 2.1

● Revisión do nivel de comprensión dos conceptos de arbitrariedade e iconicidade (a partir dos textos depositados previamente na aula virtual), resolución de dúbidas e realización de exercicios de identificación de tipos de sinais en exemplos concretos.

SEMINARIO 2.2

● Proxección do documental “Hablando con extraños” (1 hora).

● Revisión do nivel de comprensión dos trazos de deseño de Hockett e resolución de dúbidas (media hora).

Page 12: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

10

SEMINARIO 2.3

● Posta en común dos exercicios sobre o documental “Hablando con extraños”.

● Presentación dos exercicios de análise de actos de fala e significado implícito (principio de cooperación de Grice).

SEMINARIO 2.4

● Posta en común dos exercicios de análise de actos de fala e significado implícito (principio de cooperación de Grice).

NO CAMPUS DE SANTIAGO, A PROBA DE AVALIACIÓN DOS TEMAS 1 E 2 REALIZARASE EN

HORARIO DE TARDE A SEMANA DO 13 AO 17 DE NOVEMBRO. A DATA CONCRETA, HORA E

AULAS COMUNICARANSE NO INICIO DO CURSO.

TEMA 3. AS LINGUAS COMO ESTRUTURAS DE SIGNOS

SEMINARIO 3.1

● Revisión do nivel de comprensión de concepto de dobre articulación (a partir dos textos depositados previamente na aula virtual) e posta en común dos exercicios de aplicación.

SEMINARIO 3.2

● Revisión do nivel de comprensión dos principios do estruturalismo (a partir dos textos depositados previamente na aula virtual).

● Traballo con exemplos de diversas linguas para aplicar os principios estruturalistas que permiten segmentar as unidades dun texto e identificar as invariantes.

SEMINARIO 3.3

● Traballo con exemplos de diversas linguas para aplicar os principios estruturalistas que permiten segmentar as unidades dun texto e identificar as invariantes.

SEMINARIO 3.4

● Análise de exemplos de diversas linguas para comprobar as diferenzas tipolóxicas na expresión morfolóxica / sintáctica / léxica de diferenzas semánticas.

SEMINARIO 3.5

● Presentación oral do resumo dunha lectura por parte de cada grupo de traballo (aproximadamente 20 minutos para cada grupo) e entrega da versión escrita  (NAS

SESIÓNS INTERACTIVAS DOS DÍAS 14 OU 15 DE DECEMBRO NO CAMPUS DE SANTIAGO).

Page 13: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

11

NO CAMPUS DE SANTIAGO, A PROBA DE AVALIACIÓN DO TEMA 3 REALIZARASE EN

HORARIO DE TARDE A SEMANA DO 11 AO 15 DE DECEMBRO. A DATA CONCRETA, HORA E

AULAS COMUNICARANSE NO INICIO DO CURSO.

TITORÍAS PROGRAMADAS

Os profesores das clases interactivas tamén desenvolverán as seguintes titorías en grupos reducidos de alumnos:

TITORÍA 1 (SEGUNDA QUINCENA DE OUTUBRO NO CAMPUS DE SANTIAGO)

● Normas de presentación de traballos e citas bibliográficas.

● Organización dos grupos e distribución das lecturas cuxos resumos os estudantes deberán presentar oralmente e por escrito no seminario 3.5.

TITORÍA 2 (ENTRE O 20 DE NOVEMBRO E O 1 DE DECEMBRO NO CAMPUS DE

SANTIAGO)

● Revisión/orientación da elaboración dos resumos das lecturas que se presentarán no seminario 3.5.

6. METODOLOXÍA

A materia distribuirase en tres horas semanais: unha sesión expositiva (1 hora e media) e unha sesión interactiva (1 hora e media) en grupos reducidos. Ademais, desenvolveranse dúas titorías programadas en grupo co obxectivo de guiar o traballo autónomo dos alumnos.

Como complemento das sesións expositivas e interactivas, habilitarase unha aula virtual que se utilizará para o depósito dos materiais dixitais que os profesores vaian elaborando ao longo do curso e para difundir calquera tipo de información sobre o seu desenvolvemento.

Page 14: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

12

7. DISTRIBUCIÓN DA CARGA ECTS. CRONOGRAMA DO CURSO ACADÉMICO 2017-2018

7.1. DISTRIBUCIÓN DA CARGA ECTS

TIPO DE CLASE HORAS

PRESENCIAIS HORAS NON

PRESENCIAIS HORAS

TOTAIS

EXPOSITIVAS 24 52 76

INTERACTIVAS (SEMINARIOS)

24 40 64

TITORÍAS EN GRUPO 3 7 10

TOTAL 51 99 150

7.2. CRONOGRAMA POR TEMAS

CLASES EXPOSITIVAS E INTERACTIVAS (SEMINARIOS)

TEMAS TEMA 1 TEMA 2 TEMA 3

PERÍODO SETEMBRO

OUTUBRO

OUTUBRO

NOVEMBRO

NOVEMBRO

DECEMBRO

CLASES

EXPOSITIVAS 4 CLASES DE 90’ 4 CLASES DE 90’ 5 CLASES DE 90’

CLASES

INTERACTIVAS 4 CLASES DE 90’ 4 CLASES DE 90’ 5 CLASES DE 90’

TOTAL DE HORAS PRESENCIAIS POR TEMA

12 H 12 H 15 H

SESIÓNS DE TITORÍA EN GRUPO

SEGUNDA QUINCENA DE OUTUBRO 20 DE NOVEMBRO-1 DE DECEMBRO

TITORÍA 1 (90´) TITORÍA 2 (90´)

Page 15: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

13

8. AVALIACIÓN

1ª OPORTUNIDADE (XANEIRO): Realizarase por avaliación continua: O 40% da cualificación (4 puntos) corresponderá ás actividades e traballos programados para as sesións de seminario. O 60% restante (6 puntos) corresponderá ao exame de toda a materia, que versará sobre os contidos das sesións expositivas e as lecturas obrigatorias. Este exame realizarase na data fixada pola Secretaría da Facultade ao remate do primeiro cuadrimestre (mes de xaneiro).

Os 4 puntos correspondentes ás actividades e traballos desenvolvidos nas sesións de seminario repártense da seguinte maneira:

● Proba de avaliación dos temas 1 e 2 (EN HORARIO DE TARDE A SEMANA DO 13 AO 17 DE

NOVEMBRO NO CAMPUS DE SANTIAGO): 1,8 puntos. ● Participación activa nas sesións dos seminarios dos temas 1 e 2: 0,2 puntos. ● Proba de avaliación do tema 3 (EN HORARIO DE TARDE A SEMANA DO 11 AO 15 DE

DECEMBRO NO CAMPUS DE SANTIAGO): 1,4 puntos. ● Traballo en grupo: 0,4 puntos. ● Participación activa nas sesións dos seminarios do tema 3: 0,2 puntos.

Os aspectos, criterios e instrumentos de avaliación aparecen reflectidos no seguinte cadro:

ASPECTO CRITERIOS INSTRUMENTO VALOR

Clases expositivas:

● Conceptos e métodos aprendidos durante todo o curso a través das explicacións dos profesores e das lecturas obrigatorias.

● Dominio dos conceptos teóricos e metodolóxicos da materia.

● Grao de aproveitamento das lecturas obrigatorias.

● Corrección idiomática.

● Exame final de toda a materia ao remate do cuadrimestre.

60%

(6 puntos)

Seminarios interactivos:

● Conceptos e métodos aplicados nas probas e actividades.

● Asistencia e participación nas clases.

● Grao de comprensión dos textos utilizados e capacidade de síntese.

● Adecuación das análises nas actividades de aplicación.

● Grao de comprensión dos conceptos e métodos aplicados.

● Calidade académica do traballo en grupo (contido, corrección idiomática, claridade expositiva e adecuación da selección de ideas na síntese oral).

● Grao de participación activa nos seminarios.

● Proba de avaliación dos temas 1 e 2.

● Proba de avaliación do tema 3.

● Avaliación dos exercicios de aplicación.

● Avaliación do traballo en grupo.

● Control de asistencia e do grao de participación nos seminarios.

40%

(4 puntos)

Page 16: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

14

2ª OPORTUNIDADE (XUÑO): Efectuarase exclusivamente a través dun exame que incluirá cuestións teóricas e prácticas (correspondentes ás sesións expositivas e ás sesións interactivas). Este exame realizarase na data establecida pola Secretaría da Facultade a finais do mes de xuño ou comezos de xullo.

ALUMNADO CON DISPENSA DE ASISTENCIA A CLASE: Os estudantes que teñan concedida polo Decanato a dispensa de asistencia a clase e, polo tanto, non poidan seguir a avaliación continua, serán avaliados exclusivamente a través dun exame que poderán realizar tanto na primeira coma na segunda oportunidade.

Page 17: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

15

1. DATOS DESCRIPTIVOS DE LA ASIGNATURA

1.1. DATOS BÁSICOS

CÓDIGO

Campus de Santiago: G5041101 / G5051101 / G5061101 / G5071101 / G5081101 Campus de Lugo: G5091101

NOMBRE DE LA ASIGNATURA LINGÜÍSTICA I

TITULACIÓN

Grado en Filología Clásica Grado en Lengua y Literatura Españolas Grado en Lengua y Literatura Gallegas Grado en Lengua y Literatura Inglesas Grado en Lenguas y Literaturas Modernas

CARÁCTER BÁSICO

Nº DE CRÉDITOS ECTS 6

LOCALIZACIÓN

FACULTADE DE FILOLOXÍA (Campus de Santiago) FACULTADE DE HUMANIDADES (Campus de Lugo)

1.2. REQUISITOS

No se exigen conocimientos previos; la asignatura está planificada para que pueda ser cursada por cualquier estudiante universitario de la rama de Artes y Humanidades. Por lo tanto, la materia no presenta requisitos legales ni tampoco esenciales. Sin embargo, son requisitos aconsejables que el alumno posea un nivel de expresión (redacción y ortografía) conforme con su situación académica, y habilidades para la lectura y comprensión críticas en otras lenguas, además del gallego y del castellano. También es recomendable poseer conocimientos de informática a nivel de usuario y manejo básico de INTERNET.

1.3. PROFESORES ENCARGADOS DE LA ASIGNATURA

Profesores: CAMPUS DE SANTIAGO: Milagros Fernández Pérez, Francisco García Gondar, Juan José López Rivera, Lara Lorenzo Herrera, Gabriela Prego Vázquez y Luz Zas Varela / CAMPUS DE LUGO: Miguel González Pereira.

Área de conocimiento: Lingüística General

Departamento: Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral.

1.4. HORAS DE TUTORÍAS Y LUGAR

Horarios: Los indicados para cada docente en la sección “Horario del profesorado” de la página web de la Facultad de Filología de Santiago de Compostela (http://www.usc.es/gl/centros/filoloxia/profesorado.html) y de la Facultad de Humanidades de Lugo (http://www.usc.es/gl/centros/humanidades/profesorado.html).

Lugar: Despacho de cada docente.

Page 18: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

16

2. SENTIDO DE LA ASIGNATURA

Todos los planes de estudio tienen que reservar 60 créditos de materias básicas correspondientes a su rama de conocimiento. Lingüística I junto con Lingüística II son dos asignaturas adscritas a la materia básica Lingüística, dentro de la Rama de Artes y Humanidades. El sentido de estas asignaturas es ofrecer conocimientos generales y elementales para abordar el estudio instrumental y lingüístico de las lenguas estudiadas en los diferentes grados impartidos en la Facultad de Filología. La materia básica Lingüística (Lingüística I y Lingüística II) permitirá a los estudiantes: (a) afrontar adecuadamente en años sucesivos las asignaturas específicas del MAIOR y de los posibles módulos complementarios y optativos del MINOR; (b) asegurar que todos los alumnos de los grados de Lengua y Literatura, aunque sigan itinerarios diferentes, adquieran conocimientos comunes, elementales, básicos y actualizados que les permitan reflexionar sobre la naturaleza compleja de los hechos lingüísticos.

3. OBJETIVOS DE LA ASIGNATURA

Adquirir competencias básicas propias de un lingüista que permitan:

(a) Abordar las lenguas como usuarios reflexivos y curiosos.

(b) Aproximarse a la Lingüística como aprendices de profesionales en el campo.

4. COMPETENCIAS

(1) Dominio de conceptos, terminología básica y métodos que desarrollen en los alumnos estrategias de observación de los hechos comunicativos y que les permitan el estudio y la reflexión lingüística.

(2) Manejo de recursos y fuentes de información que permitan a los estudiantes adquirir de manera autónoma conocimientos sobre los hechos lingüísticos.

(3) Conocimiento de las bases semióticas y pragmáticas de la comunicación humana.

(4) Capacidad para valorar la eficacia comunicativa de los diferentes recursos lingüísticos en función de las coordenadas contextuales y socio-culturales.

(5) Habilidades para describir las estructuras y unidades lingüísticas, así como los usos y valores comunicativos a ellas asociados.

(6) Dominio de técnicas y métodos de análisis que permitan examinar y contrastar la organización fónica, gramatical, léxico-semántica y pragmática de diferentes tipos de lenguas.

Page 19: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

17

5. CONTENIDOS DE LA ASIGNATURA

5.1. TEMARIO:

TEMA 1. LA NATURALEZA COMPLEJA DEL LENGUAJE. Dimensiones social, representacional y psicológico-cognitiva del lenguaje. Multidimensionalidad del lenguaje y áreas de la lingüística.

TEMA 2. LENGUAJE Y COMUNICACIÓN. Bases semióticas y pragmáticas de la comunicación humana. Cognición, información y comunicación. Reglas pragmáticas y eficacia comunicativa.

TEMA 3. LAS LENGUAS COMO ESTRUCTURAS DE SÍMBOLOS. Métodos y técnicas para analizar y contrastar las lenguas: principios de análisis estructural. Tipos lingüísticos y unidades en las lenguas.

5.2. BIBLIOGRAFÍA BÁSICA

5.2.1. Introducciones a la Lingüística

AA.VV.: New Horizons in Linguistics. vol. 2, London: Penguin, 1987.

BERNÁRDEZ, Enrique: Qué son las lenguas. Madrid: Alianza, 1999.

COSERIU, Eugenio: Introducción a la lingüística. Madrid: Gredos, 1986.

COSERIU, Eugenio: Lecciones de lingüística general. Madrid: Gredos, 1981.

ESCANDELL VIDAL, Victoria et al.: El lenguaje humano. Madrid, Ramón Areces, 2009

EVANS, Vyvyan: The Language Myth: Why Language Is not an Instinct. Cambridge: Cambrisge University Press, 2014.

FERNÁNDEZ PÉREZ, Milagros: Introducción a la lingüística. Dimensiones del lenguaje y vías de estudio. Barcelona: Ariel, 1999.

LÓPEZ, Ángel et al.: Lingüística general y aplicada. València: Universitat de València, 1990.

LÓPEZ, Ángel & GALLARDO, Beatriz: Conocimiento y lenguaje. València: Universitat de València, 2005.

LÓPEZ MORALES, Humberto (coord.): Introducción a la lingüística actual. Madrid: Playor, 1983.

LYONS, John: Introducción al lenguaje y a la lingüística. Barcelona: Teide, 1984.

MARTÍN VIDE, Carlos (ed.): Elementos de lingüística. Barcelona: Octaedro, 1996.

SIMONE, Raffaele: Fundamentos de lingüística. Barcelona: Ariel, 1993.

TUSÓN, Jesús: Introducción al lenguaje. Barcelona: UOC, 2003.

YULE, George: El lenguaje. Madrid: Cambridge University Press, 1998. [3ª ed., 2007].

En el Portal de las Humanidades-Liceus (http://www.liceus.com/cgi-bin/aco/index.asp) y, concretamente, en la sección de Lingüística general (http://www.liceus.com/cgi-

Page 20: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

18

bin/aco/ling_geral/index.asp), se ofrecen capítulos introductorios a diferentes campos de la Lingüística.

5.2.2. Enciclopedias y panorámicas de la Lingüística

ARONOFF, Mark & Janie REES-MILLER (eds.): The Handbook of Linguistics. Oxford: Blackwell, 2002.

ASHER, Robert E. (ed.): The Encyclopedia of Language and Linguistics. Oxford & New York: Pergamon Press, 1994, 10 vols.

BRIGHT, William (ed.): International Encyclopaedia of Linguistics. Oxford: Oxford University Press, 1992, 4 vols.

BROWN, Keith (ed.): Encyclopedia of Language and Linguistics. 2ª ed., Boston: Elsevier, 2006, 14 vols.

COLLINGE, Neville E. (ed.): An Encyclopaedia of Language. London & New York: Routledge, 1990.

CRYSTAL, David: Enciclopedia del lenguaje de la Universidad de Cambridge. Madrid: Taurus, 1994. Trad. de la 1ª ed. inglesa de 1987 (existe una segunda edición inglesa no traducida de 1997).

FRAWLEY, William J.: International Encyclopaedia of Linguistics. Oxford: Oxford University Press, 2003, 4 vols.

MALMKJAER, Kirsten: The Linguistics Encyclopaedia. London & New York: Routledge, 1991.

NEWMEYER, Frederick (coord.): Panorama de la lingüística moderna de la Universidad de Cambridge. Madrid: Visor, 1993, 4 vols.

5.2.3. Dicionarios terminológicos

ABRAHAM, Werner: Diccionario de terminología lingüística actual. Madrid: Gredos, 1981.

ALCARAZ VARÓ, Enrique & Mª Antonia MARTÍNEZ LINARES: Diccionario de lingüística moderna. Barcelona: Ariel, 2004 (2ª ed.).

BROWN, Keith & Jim MILLER: The Cambridge Dictionary of Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press, 2014.

BUSSMANN, Hadumod: Routledge Dictionary of Language and Linguistics. London & New York: Routledge, 1996. Ed. en línea no venal: <http://www.e-reading.club/ bookreader.php/142124/Routledge_Dictionary_of_Language_and_Linguistics.pdf>, [Consulta: 10/06/2015].

Cambridge Advanced Learner’s Dictionary [en línea]. Cambridge: Cambridge University Press, <http://dictionary.cambridge.org/es/diccionario/britanico/>, [Consulta: 10/06/2015]

CARDONA, Giorgio R.: Diccionario de Lingüística. Barcelona: Ariel, 1991.

CRYSTAL, David: A Dictionary of Linguistics and Phonetics. Oxford: Blackwell, 2008 (6ª ed.). Ed. en línea no venal: <http://data.ulis.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/12345678 9/1966/1/54_1405152974.pdf>, [Consulta: 10/06/2015].

Page 21: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

19

CRYSTAL, David: Diccionario de lingüística y fonética. Barcelona: Octaedro, 2000.

DUBOIS, Jean et al.: Diccionario de Lingüística. Madrid: Alianza, 1979.

DUCROT, Oswald & Jean-Marie SCHAEFFER: Nuevo diccionario enciclopédico de las ciencias del lenguaje. Madrid: Arrecife, 1998.

FINCH, Geoffrey: Linguistic terms and concepts. Houndmills & London: Macmillan Press, 2000.

LÁZARO CARRETER, Fernando: Diccionario de términos filológicos. Madrid: Gredos, 1987 (3ª ed. corr.).

LEWANDOWSKI, Theodor: Diccionario de Lingüística. Madrid: Cátedra, 1982.

MATTHEWS, P. H.: The Concise Oxford Dictionary of Linguistics. Oxford: Oxford University Press, 2007 (2ª ed.). Ed. en liña (acceso a través da biblioteca da USC): <http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199202720.001.0001/acref-9780199202720>, [Consulta: 10/06/2015].

RICHARDS, Jack, John PLATT & Heidi PLATT: Diccionario de lingüística aplicada y enseñanza de lenguas. Barcelona: Ariel, 1997.

WELTE, Werner: Lingüística moderna: terminología y bibliografía. Madrid: Gredos, 1985.

Page 22: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

20

5.3. ESTRUCTURA DETALLADA DEL TEMARIO PARA LAS SESIONES EXPOSITIVAS

TEMA 1. LA NATURALEZA COMPLEJA DEL LENGUAJE

OBJETIVOS: Comprender los aspectos que integran la naturaleza del lenguaje y su conexión con las diferentes áreas de la Lingüística.

GUIÓN

1.1. Introducción: Lenguaje y lenguas. Naturaleza compleja del lenguaje.

1.2. Naturaleza biológica y naturaleza social del lenguaje. Dimensiones social, representacional y psicológico-cognitiva del lenguaje.

1.3. Multidimensionalidad del lenguaje y áreas de la Lingüística. Lingüística teórica y Lingüística aplicada. Ramas y divisiones de la Lingüística. BIBLIOGRAFÍA BÁSICA (DE LECTURA OBLIGATORIA)

CRYSTAL, David: Enciclopedia del lenguaje de la Universidad de Cambridge, Madrid: Taurus, 1994, pp. 1-15.

SAPIR, Edward: El lenguaje. Introducción al estudio del habla, México: Fondo de Cultura Económica, 1974 [1921], cap.1. Versión gallega: A linguaxe. Introdución ao estudo da fala, Santiago de Compostela: Universidade de Santiago (= Clásicos do pensamento universal), 2010, cap. 1.

SIMONE, Raffaele: Fundamentos de Lingüística. Barcelona: Ariel, 1993, pp. 1-10.

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

CHOMSKY, Noam: El lenguaje y los problemas del conocimiento, Madrid: Visor, 1989, cap.2.

CRYSTAL, David: Enciclopedia del lenguaje de la Universidad de Cambridge, Madrid: Taurus, 1994.

SAUSSURE, Ferdinand de: Curso de lingüística general. Madrid: Alianza (= Libro de Bolsillo 1227), 1983 [1916], pp. 23-34. Versión gallega: Curso de lingüística xeral. Santiago de Compostela: Laiovento (= Ensaio 200), 2005, pp. 116-127.

Page 23: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

21

TEMA 2. LENGUAJE Y COMUNICACIÓN: BASES SEMIÓTICAS Y PRAGMÁTICAS DE LA COMUNICACIÓN HUMANA

OBJETIVOS: Canalizar los vínculos entre cognición, representación e interpretación. Constatar la importancia de los códigos en las estructuras y en los usos. Notar la presencia de la Pragmática y no sólo de la Gramática.

GUIÓN

2.1. Introducción: Cognición, información y comunicación. Hablar una lengua significa hacerse entender en ella.

2.2. Símbolos y representación de la realidad. Cognición y codificación. Información y códigos. Naturaleza de los símbolos y tipos de código. Arbitrariedad e iconicidad.

2.3. Interacción y comunicación: intenciones, contexto y propósito. Reglas pragmáticas como reglas codificadas de uso de la lengua. Eficacia comunicativa y símbolos en el habla. Tipos de actos de habla.

2.4. Semiótica verbal y visión del mundo. Diversidad idiomática y relevancia perceptiva: la lingüística tipológica y la pragmática intercultural.

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA (DE LECTURA OBLIGATORIA)

ESCANDELL VIDAL, Victoria et al.: El lenguaje humano, Madrid, Ramón Areces, cap. 1, pp. 1-35, 2009.

FERNÁNDEZ PÉREZ, Milagros: Introducción a la Lingüística. Dimensiones del lenguaje y vías de estudio. Barcelona: Ariel, 1999, cap. 3, pp. 89-109 y 121-132.

REYES, Graciela: El abecé de la pragmática. Madrid: Arco Libros, 1995, caps. 1 y 2, pp. 7-22.

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

ECO, Umberto: Tratado de Semiótica General. Barcelona: Lumen, 1977.

HAARMANN, Harald: Language in its cultural embedding. Explorations in the relativity of signs and sing systems. Berlín: Mouton de Gruyter, 1990.

HALLIDAY, Michael: El lenguaje como semiótica social. La interpretación social del lenguaje y del significado. México: Fondo de Cultura Económica, 2001.

Page 24: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

22

TEMA 3. LAS LENGUAS COMO ESTRUCTURAS DE SIGNOS

OBJETIVOS: Adquirir técnicas y métodos de análisis que permitan analizar y contrastar la organización fónica, gramatical y léxico-semántica en diferentes tipos de lenguas. Describir las estructuras y unidades lingüísticas.

GUIÓN

3.1. Introdución a los métodos y técnicas para analizar y contrastar las lenguas.

3.2. Principios de análisis estructural: funcionalidad, oposición, sistematicidad y neutralización. Unidades estructurales: fonema y signos (simples y complejos).

3.3. Tipos lingüísticos: tipología fonética, morfológica y sintáctica.

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA (DE LECTURA OBLIGATORIA)

ALARCOS LLORACH, Emilio: “Metodología estructural y funcional en lingüística”. Revista Española de Lingüística, 7/2, 1977, pp. 1-16.

FERNÁNDEZ PÉREZ, Milagros: Introducción a la Lingüística. Dimensiones del lenguaje y vías de estudio. Barcelona: Ariel, 1999, pp. 109-120.

GARCÍA MIGUEL, José María: “Linguas do mundo e tipoloxía lingüística”. En Fernando RAMALLO, Gabriel REI-DOVAL, & Xoán Paulo RODRÍGUEZ YAÑEZ (eds.): Manual de ciencias da linguaxe. Vigo: Edicións Xerais, 2000, pp. 191-212.

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

CORNEILLE, Jean-Pierre: La lingüística estructural: Su proyección, sus límites. Madrid: Gredos, 1976, pp. 203-343.

COSERIU, Eugenio: Lecciones de lingüística general. Madrid: Gredos, 1981, caps. VII e VIII, pp. 186-250.

SAUSSURE, Ferdinand de: Curso de lingüística general. Madrid: Alianza (= Libro de Bolsillo 1227), 1983, pp. 137-143 e 174-195. Versión galega: Curso de lingüística xeral. Santiago de Compostela: Laiovento (= Ensaio 200), 2005, pp. 241-246 e 281-303.

Page 25: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

23

5.4. ESTRUCTURA DETALLADA DEL TEMARIO PARA LAS SESIONES INTERACTIVAS Y LAS

TUTORÍAS PROGRAMADAS

TEMA 1. LA NATURALEZA COMPLEJA DEL LENGUAJE

SEMINARIO 1.1

● Explicación del contenido de los seminarios y tutorías.

● Explicación del modo en que se va a evaluar el trabajo de los alumnos.

● Panorámica de las fuentes de información bibliográfica en INTERNET: criterios de selección (1).

SEMINARIO 1.2

● Panorámica de las fuentes de información bibliográfica en INTERNET: criterios de selección (2).

● Prácticas con una selección de fragmentos de textos sobre contenidos del tema 1º (depositados previamente en el aula virtual), complementados con la consulta de diccionarios para aclarar términos técnicos que resulten oscuros.

SEMINARIO 1.3

● Prácticas con una selección de fragmentos de textos sobre contenidos del tema 1º (depositados previamente en el aula virtual), complementados con la consulta de diccionarios para aclarar términos técnicos que resulten oscuros.

SEMINARIO 1.4

● Prácticas con una selección de fragmentos de textos sobre contenidos del tema 1º (depositados previamente en el aula virtual), complementados con la consulta de diccionarios para aclarar términos técnicos que resulten oscuros.

TEMA 2. LENGUAJE Y COMUNICACIÓN: BASES SEMIÓTICAS Y PRAGMÁTICAS DE LA COMUNICACIÓN HUMANA

SEMINARIO 2.1

● Revisión del nivel de comprensión de los conceptos de arbitrariedad e iconicidad (a partir de los textos depositados previamente en el aula virtual), resolución de dudas y realización de ejercicios de identificación de los tipos de señales en ejemplos concretos.

SEMINARIO 2.2

● Proyección del documental “Hablando con extraños” (1 hora).

● Revisión del nivel de comprensión de los rasgos de diseño de Hockett y resolución de dudas (media hora).

Page 26: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

24

SEMINARIO 2.3

● Puesta en común de los ejercicios sobre el documental “Hablando con extraños”.

● Presentación de los ejercicios de análisis de actos de habla y significado implícito (principio de cooperación de Grice).

SEMINARIO 2.4

● Puesta en común de los ejercicios de análisis de actos de habla y significado implícito (principio de cooperación de Grice).

EN EL CAMPUS DE SANTIAGO, LA PRUEBA DE EVALUACIÓN DE LOS TEMAS 1 Y 2 SE

REALIZARÁ EN HORARIO DE TARDE LA SEMANA DEL 13 AL 17 DE NOVIEMBRE. LA

FECHA CONCRETA, HORA Y AULAS SE COMUNICARÁN EN EL INICIO DEL CURSO.

TEMA 3. LAS LENGUAS COMO ESTRUCTURAS DE SIGNOS

SEMINARIO 3.1

● Revisión del nivel de comprensión del concepto de doble articulación (a partir de los textos depositados previamente en el aula virtual) y puesta en común de los ejercicios de aplicación.

SEMINARIO 3.2

● Revisión del nivel de comprensión de los principios del estructuralismo (a partir de los textos depositados previamente en el aula virtual).

● Trabajo con ejemplos de diversas lenguas para aplicar los principios estructuralistas que permiten segmentar las unidades de un texto e identificar las invariantes.

SEMINARIO 3.3

● Trabajo con ejemplos de diversas lenguas para aplicar los principios estructuralistas que permiten segmentar las unidades de un texto e identificar las invariantes.

SEMINARIO 3.4

● Análisis de ejemplos de diversas lenguas para comprobar las diferencias tipológicas en la expresión morfológica / sintáctica / léxica de diferencias semánticas.

SEMINARIO 3.5

● Presentación oral del resumen una lectura por parte de cada grupo de trabajo (aproximadamente 20 minutos para cada grupo) y entrega de la versión escrita (EN LAS

SESIONES INTERACTIVAS DE LOS DÍAS 14 O 15 DE DICIEMBRE EN EL CAMPUS DE

SANTIAGO).

Page 27: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

25

EN EL CAMPUS DE SANTIAGO, LA PRUEBA DE EVALUACIÓN DEL TEMA 3 SE REALIZARÁ

EN HORARIO DE TARDE LA SEMANA DEL 11 AL 15 DE DICIEMBRE. LA FECHA CONCRETA, HORA Y AULAS SE COMUNICARÁN EN EL INICIO DEL CURSO.

TUTORÍAS PROGRAMADAS

Los profesores de las clases interactivas también desarrollarán las siguientes tutorías en grupos reducidos de alumnos:

TUTORÍA 1 (SEGUNDA QUINCENA DE OCTUBRE EN EL CAMPUS DE SANTIAGO)

● Normas de presentación de trabajos y citas bibliográficas.

● Organización de los grupos y distribución de las lecturas cuyos resúmenes los estudiantes deberán presentar oralmente y por escrito en el seminario 3.5.

TUTORÍA 2 (ENTRE EL 20 DE NOVIEMBRE Y EL 1 DE DICIEMBRE EN EL CAMPUS DE

SANTIAGO)

● Revisión/orientación de la elaboración de los resúmenes de las lecturas que se presentarán en el seminario 3.5.

6. METODOLOGÍA

La asignatura se distribuirá en tres horas semanales: una sesión expositiva (1 hora y media) y una sesión interactiva (1 hora y media) en grupos más reducidos. Además, se desarrollarán dos tutorías programadas en grupo con el objetivo de guiar el trabajo autónomo de los alumnos.

Como complemento de las sesiones expositivas e interactivas, se habilitará un aula virtual que se utilizará para el depósito de los materiales digitales que los profesores vayan elaborando a lo largo del curso y para difundir cualquier tipo de información sobre su desarrollo.

Page 28: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

26

7. DISTRIBUCIÓN DE LA CARGA ECTS. CRONOGRAMA DEL CURSO ACADÉMICO 2017-2018

7.1. DISTRIBUCIÓN DE LA CARGA ECTS

TIPO DE CLASE HORAS

PRESENCIALES

HORAS NO

PRESENCIALES HORAS

TOTALES

EXPOSITIVAS 24 52 76

INTERACTIVAS (SEMINARIOS)

24 40 64

TUTORÍAS EN GRUPO

3 7 10

TOTAL 51 99 150

7.2. CRONOGRAMA POR TEMAS

CLASES EXPOSITIVAS E INTERACTIVAS (SEMINARIOS)

TEMAS TEMA 1 TEMA 2 TEMA 3

PERIODO SEPTIEMBRE

OCTUBRE

OCTUBRE

NOVIEMBRE

NOVIEMBRE

DICIEMBRE

CLASES

EXPOSITIVAS 4 CLASES DE 90’ 4 CLASES DE 90’ 5 CLASES DE 90’

CLASES

INTERACTIVAS 4 CLASES DE 90’ 4 CLASES DE 90’ 5 CLASES DE 90’

TOTAL DE HORAS

PRESENCIALES POR

TEMA 12 H 12 H 15 H

SESIONES DE TUTORÍA EN GRUPO

SEGUNDA QUINCENA DE OCTUBRE 20 DE NOVIEMBRE-1 DE DICIEMBRE

TUTORÍA 1 (90´) TUTORÍA 2 (90´)

Page 29: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

27

8. EVALUACIÓN

1ª OPORTUNIDAD (ENERO): Se realizará por evaluación continua: el 40% de la calificación (4 puntos) corresponderá a las actividades y trabajos programados para las sesiones de seminario. El 60% restante (6 puntos) corresponderá al examen de toda la materia, que versará sobre los contenidos de las sesiones expositivas y las lecturas obligatorias. Este examen se realizará en la fecha establecida por la Secretaría de la Facultad al final del primer cuatrimestre (mes de enero).

Os 4 puntos correspondentes ás actividades e traballos desenvolvidos nas sesións de seminario repártense da seguinte maneira:

● Prueba de evaluación de los temas 1 e 2 (en horario de tarde la semana del 13 al 17 de noviembre en el campus de Santiago): 1,8 puntos.

● Participación activa en las sesiones de los seminarios de los temas 1 y 2: 0,2 puntos. ● Prueba de evaluación del tema 3 (en horario de tarde la semana del 11 al 15 de

diciembre en el campus de Santiago): 1,4 puntos. ● Trabajo en grupo: 0,4 puntos. ● Participación activa en las sesiones de los seminarios del tema 3: 0,2 puntos.

Los aspectos, criterios e instrumentos de evaluación aparecen reflejados en el siguiente cuadro:

ASPECTO CRITERIOS INSTRUMENTO VALOR

Clases expositivas:

● Conceptos y métodos aprendidos durante todo el curso a través de las explicaciones de los profesores y de las lecturas obligatorias.

● Dominio de los conceptos teóricos y metodológicos de la materia.

● Grado de aprovechamiento de las lecturas obligatorias.

● Corrección idiomática.

● Examen final de toda la materia al final del cuatrimestre.

60%

(6 puntos)

Seminarios interactivos:

● Conceptos y métodos aplicados en las pruebas y actividades.

● Asistencia y participación en las clases.

● Grado de comprensión de los textos utilizados y capacidad de síntesis.

● Adecuación de los análisis en las actividades de aplicación.

● Grado de comprensión de los conceptos y métodos aplicados.

● Calidad académica del trabajo en grupo (contenido, corrección idiomática, claridad expositiva y adecuación de la selección de ideas en la síntesis oral).

● Grado de participación activa en los seminarios.

● Prueba de evaluación de los temas 1 e 2.

● Prueba de evaluación del tema 3.

● Evaluación de los ejercicios de aplicación.

● Evaluación del trabajo en grupo.

● Control de asistencia y del grado de participación en los seminarios.

40%

(4 puntos)

Page 30: Lingüística 1 2016/2017

GUÍA DOCENTE DE LINGÜÍSTICA 1

28

2ª OPORTUNIDAD (JUNIO): Se efectuará exclusivamente a través de un examen que incluirá cuestiones teóricas y prácticas (correspondientes a las sesiones expositivas y a las sesiones interactivas). Este examen se realizará en la fecha establecida por la Secretaría de la Facultad a finales del mes de junio o comienzos de julio.

ALUMNADO CON DISPENSA DE ASISTENCIA A CLASE: Los estudiantes que tengan concedida por el Decanato la dispensa de asistencia a clase y, por lo tanto, no puedan seguir la evaluación continua, serán evaluados exclusivamente a través de un examen que podrán realizar tanto en la primera como en la segunda oportunidad.