C.P.I. San Tomé do Carballo

As n

osa

s c

ou

sa

sLetras

Galegas2020

Xuño 20

INDICE

• Letras Galegas 2020 - Ricardo Carvalho Calero

• Editorial

• Infantil – Visita á clínica veterinaria

• Debuxos de Primeiro

• O Samaín

• Alicia e o Coronavirus (Primeiro)

• Paciencia

• A ledicia no Monte do Faro

• Rimas

• Un día moi extrano

• A MIÑA HEROÍNA

• O neno e o peixe

• O señor e as cabras

• Carta de Mario

• Aula de Audición e Linguaxe

• English

• Todo Plástica

• Educación Física

• Álbum de fotos

Letras Galegas 2020

Ricardo Carvalho Calero

O escritor, filólogo e lingüísta Ricardo Carvalho Calero naceu na

cidade de Ferrol o 30 de outubro de 1910. Foi membro do Seminario

de Estudos Galegos, da Real Academia Galega, da Associaçom Galega

da Lingua... e primeiro catedrático de Lingua e Literatura Galega na

Universidade de Santiago de Compostela. Do seu traballo literario

cómpre destacar a súa extensa obra de poesía, novela, teatro así

como no campo da crítica literaria e no da lingüística galega.

Carvalho Calero está considerado o ideólogo do reintegracionismo

lingüístico galego, que defende que o noso idioma é unha variante da

lingua portuguesa. Faleceu en Santiago de Compostela o 25 de marzo

de 1990.

A súa obra é moi extensa.

Poesia Trinitarias (poesías), El Correo Gallego, Ferrol, 1928. Vieiros, Editorial Nós, A Cruña, Volume XLIV, 1931. La soledad confusa, Imp. Nós, Santiago, 1932 O silenzo axionllado (1931-1934), Editorial Nós, Volume LXI,

Santiago, 1934. Anxo de terra, (Gráficas Torres) Colección Benito Soto, Vol. VII,

Pontevedra, 1950 (ed facsimilar: Deputación Provincial de Pontevedra, Departamento de Publicacións, 1991)

Poemas pendurados dun cabelo, Colección Xistral, Lugo 1952 Salterio de Fingoy, Galáxia, Salnés, Coleición de Poesía Galega,

Nº2, Vigo, 1961

Pretérito imperfeito (1927-1961) Ediciós do Castro/ Poesía, O Castro Sada, 1980.

Futuro condicional (1961-1980) Ediciós do Castro/Poesía, O Castro, Sada, 1982.

Cantigas de amigo e outros poemas (1980-1985), Ilustrações deFelipe Criado, Associaçom Galega da Língua (AGAL), A Corunha 1986.

Reticências (1986-1989), Vento que zoa/Sotelo-Blanco, Barcelona, 1990.

Poesía perdida Ricardo Carballo Calero, Ediciós do Castro/Documentos, Ed. de Claudio Rodríguez Fer, O Castro Sada,1993.

Teatro

Catro pezas, Editorial Galaxia, Vigo, 1971, (Compilação de: A sombra de Orfeo, Farsa das zocas, Grial, 1963, A arbre, Grial, 1965, Auto do prisioneiro, Grial, 1970)

Teatro completo: O Fillo. Isabel. A Sombra de Orfeu. Farsa das Zocas. A ‘Arbore. O Redondel. Auto do Prisioneiro. Os Xefes, Ediciós do Castro/Teatro, Sada, 1982.

Narrativa

A Xente da Barreira. Ilustracións de A. Portela Paz. Premiada en el I Concurso de la "Editorial de los Bibliófilos Gallegos", Bibliófilos gallegos. Biblioteca de Galicia v.3. Imp. del Seminario Conciliar, Santiago, 1951

A gente da Barreira e outras histórias, Follas Novas, Santiago, 1982 (Compila: Os tumbos, revista Alba, Vigo, 1950, As pitas baixo a chuva, conto infantil , revista Lar, Buenos Aires, 1952, Acegonha, conto Vida Galega, Lugo, 1957, Os amores serôdios, Grial, 1979).

Narrativa completa: (A gente da Barreira. Os señores da Pena. O lar de Clara. As pitas baixo a chúvia. Os tumbos. A cegoña. Aos amores serôdios),Ediciós do Castro, O Castro, Sada, 1984.

Provérbios otomanos, publicado na revista Agália, 1985, com pseudónimo de Namiq Ziyá.

Scórpio, Medusa/Sotelo-Blanco, Barcelona, 1987

EDITORIAL

Remata este curso escolar e con el xorde un novo

número da revista escolar do CPI SANTOMÉ DO CARBALLO:

“AS NOSAS COUSAS”, en cuxa colaboración participaron

todos/as e cada un dos membros da comunidade escolar.

Un curso e unha revista marcados por esas

circunstancias especiais que nos levaron a que, dende o 13

de marzo en diante, todo dése un xiro inesperado, que

fixese que pasaramos a cambiar as aulas polas casas, a

adaptarnos ao teletraballo, a que os/as país e nais tivesen

aos/as seus fillos/as a xornada completa na casa, axudando

e apoiando a labor docente en todo momento.

É preciso destacar o traballo e o entusiasmo dos/as

Mestres e mestras, o esforzo e o respeto do alumnado, a

complicidade e o traballo das familias para poder avanzar

durante este período de confinamento, durante o cal a

información cambiaba co paso dos días e non sabíamos o

que ía acontecer ao día seguinte.

Deixando atrás este pesadelo, cabe salientar que este

ano, esta primavera estraña, non se puido festexar o Día

das Letras Galegas. A situación actual obrigou á Real

Academia Galega a aprazar a súa celebración ata o próximo

31 de outubro. Será entón cando se renderá tributo á labor

de Ricardo Carvalho Calero que logrou a canonización da

historia da literatura galega. Coa nova data, a institución

quixo facer unha chiscadela ao nacemento do intelectual

ferrolán, que cumpriría 110 anos o día anterior. Con todo, a

pesar destes cambios, desde o colexio puxémonos en

marcha para lograr que o 17 de maio se convertise nunha

celebración virtual colectiva para homenaxear a súa figura.

“A história do idioma galego é a história mesma

de Galiza”.

Ricardo Carvalho Calero.

Para rematar só nos quedan as despedidas a todos/as

aqueles que se van, tanto compañeiros/as como alumnos/as

e, os agradecementos a todos/as os que fixestes posibles as

páxinas de “AS NOSAS COUSAS”.

EQUIPO DE DINAMIZACIÓN DA LINGUA GALEGA.

Os nenos e nenas de Educación Infantil fixemos varias saídasao longo deste curso. Unha das que máis nos gustou foi a visita á

clínica veterinaria Portovet, en Taboada.

Fomos andando porTaboada e ao chegar xa nosestaban esperando aveterinario e a veterinariana entrada da clínica.

Visita á clínicaveterinaria

Unha vez alí

ensináronnos moitas

salas: na que pasan

consulta aos animais,

na que os pesan, na

que operan… e ata

nos ensinaron a

auscultar un can.

Como podedes observar, disfrutamos dunha xornada moi divertida e

diferente. Despois de saír da clínica, e logo de recibir de agasallo unha chapa

súper fermosa, fomos merendar e xogar un pouco ao parque. Que ben o

pasamos!

Mural do Samaín feito por alumnos de Primeiro Curso

Ilustración sobre o confinamento feita por Benicio de 1º

Ilustración sobre as Letras Galegas 2020 feita por Benicio de 1º

Ilustración sobre as Letras Galegas 2020 feita por Carla de 1º

O Samaín. Esta festa celébrase a noite do 31 de outubro ao 1 de novembro para

despedir o bo tempo, morre o verán e empeza o inverno.

Antigamente era una noite un pouco perigosa. Crían que se abrían as

portas do outro mundo e as ánimas viñan de visita. Nas casas pola noite non

se recollía a mesa nin se apagaba o lume .

Agora celébrase como a festa do medo. A xente disfrázase de esqueletos,

bruxas, pantasmas e aluméase de noite con candeas dentro das caveiras que

se fan coas cabazas para espantar os malos espíritus.

Adiviñas

Entre pócimas e brebaxes

e algún que outro maleficio

ser a mala dos contos

foi sempre o meu oficio.

axurb

Non é un medio de transporte

non é coche ,barco, nin avión

leva as bruxas ao norte

e lles varre a mansión.

ariosav

Despois de ler o conto ALICIA E O CORONAVIRUS escribimos:

• Alicia e o seu pai estaban pechados na casa por culpa dun virus chamado

Coronavirus. Para non pegarlle aos demais o virus, teñen que estar na casa uns días, hasta que as autoridades lles digan que poden saír para

poder falar cos amigos e os familiares e tamén ir ao colexio. Temos que estar metidos na casa en cuarentena, como están en todo o

mundo hasta facer una vacuna porque senón podemos contaxiar a xente e pode morrer. Alicia deuse conta de que podía facer moitas cousas

na casa e tampouco se estaba tan mal.

• -Bisavoa!

-Que filliña? -Acabo de ler un conto. Moi ben, pois cóntamo.

-Era dunha nena que se chamaba Alicia e non sabía porque tiñamos que quedar na casa, así que llo preguntou ao seu pai. Díxolle que había

un virus que se chama Coronavirus e ela pensou que había que protexerse. O seu pai explicoulle que con quedar na casa e saír so o

necesario era suficiente.

- Hai filliña con oitenta e sete anos que teño esto nunca cho vira antes! - Bueno, ti tranquila que eu xa non saio da casa.

• Amigo Samuel:

Sabes que hai un virus…?. Pois vouche contar… Os virus son uns bichos moi malos que producen enfermidades. Agora apareceu un, chamado Coronavirus. Non nos deixan saír da casa nin ir

ao parque senón contaxiaríamonos todos e nos hospitais non colleríamos.

Así que amigo Samuel queda na casa .Un bico.

• -Mamá, por que levas a mascarilla cando saes da casa e eu me teño que

quedar? preguntou Alicia extrañada.

A súa nai díxolle que era por un microbio e que era o mellor para non contaxiarse. Ademais nos hospitais non habería camas para todos .

Temos que levar a mascarilla para non ter tos e febre..

2º

PACIENCIA

substantivo feminino

1Calidade de quen atura as adversidades e as desgrazas sen

rebelarse.

2Calidade de quen realiza unha actividade que lle pode resultar

molesta sen desanimarse ou desesperarse.

3Calidade do que ten tranquilidade para esperar.

SINÓNIMOS: CALMA, RESIGNACIÓN, CACHAZA.

Escollín esta palabra porque, dada a situación que vivimos por

mor do COVID-19, penso que convivimos con ela a diario e que,

grazas a esta calidade que temos como persoas, fomos capaces de

sobrelevar este pedaciño das nosas vidas.

Aproveito para darvos as grazas a todos os membros da

comunidade escolar pola PACIENCIA coa que conseguimos chegar á

fin deste curso 2019-2020, que quedará gravado para sempre nas

nosas mentes.

Ilustr

ació

n f

eit

a p

or

Thalía d

e 4

º curs

o

As X

oaniñ

as p

or

Carl

a d

e 4

º curs

o

Contribución de Aitor de 4º curso

A ledicia no Monte do Faro.

Había unha vez un rei que vivía nun castelo situado no Monte do Faro. Erao único habitante deste monte e a el esto causáballe moita tristeza, xaque el non tiña compañía ningunha. Unha tarde de verán, ás 5 da tarde, petáronlle á porta. El quedousorprendido porque nunca o visitaba ninguén. Achegouse a abrir a portae cando viu o que había ao outro lado quedou abraiado, era unhavagabunda.O rei preguntoulle:- Que fas por aquí?E ela contestoulle:- Estou perdida e non teño a donde ir! O rei deixouna pasar, deulle unha taza de caldo e un vasiño de leitequente. Comezaron a falar e a pobre rapaza contoulle o que lle pasaba.“Non teño familia e non teño a donde ir, necesito un fogar para vivir” A súa maxestade non dubidou en ofrecerlle teito, porque el tampoucoquería seguir só, xa que os días no monte do Faro eran moi longos eaburridos. A rapaza, que se chamaba Laura, estaba encantada, axudáballe a faceras cousas do fogar e saía a pasear con el todos os días. Pouco a pouco o rei foise namorando de Laura e xa non quería que sefose nunca máis de alí. Un día, o rei levou un disgusto cando a rapaza lle contou que se íamarchar porque non quería seguir molestándoo e abusando da súahospitalidade. Él non quería que se fose, entón a solución que tomou foi pedirllematrimonio. Ela dubidou, pero a verdade e que tamén quería seguir alí epensou que o rei podería ser un bo marido, así que aceptou e casaron. Pasado un tempo tiveron dous fillos. O rei nunca máis se sentiu só e oMonte do Faro encheuse de ledicia e de xente.

FIN.

Marcos Vázquez González.5º de Primaria.

Rimas

Polo Coronavirus a escola

tiveron que pechar

e na casa temos que traballar.

Para aos demáis non contaxiar

na casa temos que quedar.

Para o Coronavirus vencer

unha distancia

devemos manter.

Un día moi extrano

Había unha vez un astronauta chamado Manuel. Él eraun dos mellores astronautas do mundo, era alto, rubioe cos ollos verdes. Por moi raro que pareza, era Galego!Él estaba na nave e cando lle deu ao botón dedespegue… apareceu nun castelo! Tamén había unalien, unha serea e o príncipe do castelo. Todos sepreguntaban que facían alí. Pero Manuel tivo unha idea:

-Que foi o último que fixestes antes de chegar aquí?-Pulsar un botón! Responderon todos.-Pois hai que buscar un botón e pulsalo. Alteza, sabedalgún botón?-Si! O do tempo, hai un botón do tempo dentro docastelo.-Pois vamos alá.

Cando o atoparon, todos volveron ao seu lugar. A sereaa illa, o alien ao espazo, o príncipe ao trono e Manuel puido despexar coa súa nave á Lúa.

E colorín colorado nun chimpo acabouse este conto quexa queda contado.

Alba 5º

A MIÑA HEROÍNA

A miña nai é unha heroína sanitaria, que ve a pacientes embarazadas por coronavirus e arríscase moito nos partos . Faino o mellor que pode e toma moi ben as medidas de protección no hospital . É a miña heroína e é a mellor do mundo.

O neno e o peixe.

Había unha vez un neno que foi á praia coa súa familia. Era un día de verán moi caloroso e o neno decidiu ir bañarse ao mar. O neno, que se chamaba David, empezou a nadar e nadar. A medida que David ía nadando sentía un leve coxegueo nos pés e asustouse. Quería saír da auga pero estaba tan lonxe da beira que era incapaz de saír. Quería ver que era o que lle estaba a facer cóxegas, así que intentou bucear para ver que había alí debaixo.A auga do mar estaba tan sucia que era imposible ver. Empezou a berrar para ver se alguén lle podía axudar a ver que había. Uns nenos que xogaban á pelotacerca del, foron ver que pasaba, e David empezoulles a contar:

- ‘’Acabo de notar que alguén me fai cóxegas nos pés, pero non podo ver o que é’’ . Dixo David

Os nenos saíron correndo a buscar as súas gafas para bucear e axudarlle.Todos empezaron a bucear, cando de repente saiu un peixe que quería xogar con eles, por eso lle facía cóxegas a David.Cando viron o peixe, todos empezaron a rir porque pensaban que se trataba dun peixe máis grande, pero ao ver o peixe tan pequeniño intentárono coller para acariñalo.David quería levar o peixiño para a casa pero a súa familia díxolle que tiña que deixalo no mar, xa que ese era o seu sitio, porque alí estaba a súa familia.O neno triste volveu a casa sen deixar de pensar no pobre peixe. A súa nai ao velo tan disgutado, decidiu comprarlle unha peceira e así aprender a coidar aos animais.Ao día seguinte cando David viu a sorpresa fíxolle tanta ilusión que decidiu chamalo ‘Buceo’ xa que naquela praia foi donde atopou por primeira vez un peixe.

MARCOS 5º PRIMARIA

O señor e as cabras.

Era un día de verán e o señor Xulio sacou a pastar as súas cabras como todos os días.

Este ía sempre acompañado da súa cadela Laika. Ese día o señor Xulio espertou moi cedo

e decidiu sacalas para que puideran disfrutar do día, pero a cadela Laika non quixo saír con

el, só quería quedar enroscada na súa manta. Xulio foi só para o campo pero as cabras

comezaron a correr tanto que quixo ir detrás delas, xa que non tiña a ninguén que as

detivera, tanto correu que tropezou cunha póla dunha árbore e caeu.

Non había ninguén para socorrelo e el non podía levantarse, empezou a berrar para ver se

así alguén podía escoitalo, pero alí só estaban el e as súas cabras.

As cabras ao ver que o dono non se acordaba de que elas estaban alí empezaron a correr

para ver se así podían velo. Cando chegaron donde el atoparono alí sentado, pero sen

feridas.

As cabras foron á corte para ver se alarmándose e ver que Xulio non chegaba á casa,

alguén ía na súa busca e o axudaban.

Foi Laika, a cadeliña, a que empezou a ladrar buscando ao seu dono, foi correndo a ver se

o atopaba e así foi, alí o atopou.

Laika foi correndo ata a casa da veciña, empezouna a morder nos zapatos para chamar a

súa atención e que a axudara. A veciña saíu fóra e foi a xunto de Xulio, que seguía sentado

no chan.

A veciña e Laika empezaron a abrazar o señor que por sorte todo quedara nunha pequena

anécdota xa que el estaba ben, sen ningún dano.

Ese día a cadeliña e Xulio aprenderon que teñen que ir sempre xuntos, para protexerse.

Marcos, 5 primaria

Contr

ibució

n d

e F

abia

na d

e 5

º curs

o

Taboada 19 de xuño de 2020

Queridos alumnos e alumnas:

Escribo esta carta para despedirme de vós despois de catro anos

xuntos. Pois debido ás circunstancias non é posible facelo cara a cara, como

me gustaría.

En primeiro lugar quero agradecervos todo o esforzo que fixestes

durante estes tres meses pendentes dese whats que soaba ás 9 : 22 dándovos

os bos días e acto seguido aparecía a primeira fotografía coa corrección da

ficha de deberes do día anterior. Como non podía ser doutro xeito estabades

os máis madrugadores: Marcos, Vanesa, Breixo, David, Sara, Celia e Natalia,

que logo respondíades con outros “Bos días”. A mañá transcorría a “golpe de

whats” con exercicios e correccións. E así ata as 14 : 20 que acababamos coa

ficha de deberes do día seguinte e un “Bo día e ata mañá”. Que como non

podía ser doutro xeito estabades todos pendentes da despedida e volvíades a

contestar. Aquí teño que dicir que en castelán é “Hasta mañana” e en galego,

“Ata mañá”, porque había modelos de despedida de tódolos xeitos, pero como

a vontade era tan grande, non me atrevía a corrixir.

Non me esquezo de Emma e Uxío que non erades tan madrugadores

coma os anteriores, pero que estabades aí, e cando se vos pedía unha

actividade tamén a mandabades. Así como Nayara, que tamén foches levando

o traballo a un ritmo lento, pero seguro, e non te esquecerei nunca pois foches

unha alumna moi traballadora que me deches grandes satisfaccións cos teus

progresos, pois aquel “dez, once, trece…” que loitamos en terceiro e que ao

final o conseguimos, deume unha grande emoción ver ata onde foi posible

chegar.

Do que non souben nada nestes tres meses foi de Joaquín, que nin os

bos días nos daba, nin participou no vídeo, nin mandou ningunha das

actividades que pedín. Espero que te atopes ben e que algún día poidamos

vernos e saudarnos.

E Ainhoa, que mandaches tremendo cartel para o vídeo e non

volveches a facer nada máis. Teño que dicir que nos vimos, pero non era

momento de reprocharche nada, pois era na rúa.

Simplemente dicirvos que pasamos momentos difíciles, pero tamén

pasamos bos momentos nos que nos divertimos e compartimos varios días

xuntos fóra das nosas casas. E que espero que non os esquezades, como eu

tampouco os vou esquecer.

Para rematar quero darlle as grazas aos vosos país por colaborar

comigo nestes catro anos, e sobre todo, nestes tres meses tan complicados,

pois eles estaban aí para recibir o traballo que eu mandaba e ao mesmo tempo

para guiarvos e axudarvos nas tarefas, repito. “Grazas”.

E xa sen máis desexarvos que a nova etapa escolar a levedes, como

mínimo, como comigo, e senón, mellor todavía. Traballando lévase todo máis

fácil e as cousas non son tan complicadas. Non nos podemos cerrar e dicir que

“isto non me sae” ou “non o sei facer”, sempre debo buscar unha saída e tirar

para adiante, e cando non se sabe, preguntar. Moita sorte e ata sempre.

Un saúdo do voso mestre que non vos esquece:

Mario.

Preme aquí para ver un video de agasallo

Na aula de Audición e Linguaxe temos

moi presente cada día grazas á axuda deste

calendario xigante. Todos os días temos que

cambiar o día que é e o tempo que fai. Desta

maneira, non nos esquecemos de ningunha

data importante como por exemplo o

Magosto, o Samaín, o Nadal, o día da Paz, o

día das Letras Galegas, os nosos

aniversarios… que tanto nos gustan celebrar.

Con esta imaxe ensinámosvos algúns

dos xogos que empregamos para

traballar e aprender na nosa aula de

A.L. Son xogos feitos con materiais

reciclados que nos permiten practicar

o vocabulario, mellorar o sopro para

pronunciar correctamente todos os

fonemas, aprender a sumar, coñecer as

nosas emocións, etc. Con eles

divertímonos moito e, ao mesmo

tempo, aprendemos xogando.

A continuación presentámosvos un par de vídeos do departamento de Educación Física do C.P.I. San Tomé do Carballo. Preme nos enlaces para velos (si tes problemas para visionalos preme co botón dereito do rato sobre o enlacee elixe a opción “Abrir Enlace...”). E rematamos cunha selección de fotos deste curso 2019/2020

O Planetario

Concerto da banda

Contacontos

O Samaín

O Magosto

O Nadal

O Día da Paz

O Entroido

Violencia de xénero

Visita á TVG

Mario

CPI San Tomé do Carballo

Curso 2019 / 2020

Laura Mikel

Enma

Rosa

Uxío Joaquín Breixo MarcosAinhoa Natalia DavidVanessa

Nayara

Sara

Óscar

Celia

IsabelOlga Sandra