legezkotasuna 2016 abendua · jokoaren araudi orokorra euskal autonomia erkidegoan abendua 2016...

11
32 j u kan po k z 2016 Abendua Portaerazko adikzioak eta legezkotasuna

Upload: others

Post on 06-Jul-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

32

ju

kanpo

kz

2016Abendua

Portaerazkoadikzioak eta

legezkotasuna

Page 2: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

au

rkib

ide

a Artikulua“Lege alderdiak eta Portaerazko Adikzioak”

Jokoaren Araudi Orokorra EuskalAutonomia Erkidegoan

Elkarrizketa“Monica Fernandez Borobio - Beroa Babes Fundazioa”

Arazoa duen pertsona baten testigantza“Lekukotzak - Adikzioa eta Delitua”

1

2

3

Portaerazko adikzioak etalegezkotasuna

4

zk. 32

Argitaratzailea: ASAJER. Errehabilitazioan direnArabako Jokalarien Elkartea

Laguntzaileak: Gizarte Ongizaterako ForuErakundea (Arabako Foru Aldundia) etaGizarte Politikoen eta Osasun PublikoarenSaila- Publikoaren Zerbitzua (Vitoria-GasteizkoUdala).

Argazkiak: Asajer

Diseinua: ERDU

maketazioa: KOMUNIKA DIGITAL 2.0

Itzulpenak: Higan Itzulpen Zerbitzuak

Inprimatzailea: Vicuña Grafikoak

Lege-Gordailua: VI - 356 / 07

Page 3: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

Buletin honetan Legezkotasunarekin lotutako zenbait alderdijorratu nahi ditugu, gure ustez adikzioak lantzean garrantzi askodutenak, batez ere, PORTAERAZKO ADIKZIOEN alorrean. Bi dirabereziki jorratu nahi ditugun portaerak: jokoa eta erosketak.

Hauek dira ikusi nahi ditugun lege alderdiak:

- Jokoaren Araudia Euskal Autonomia Erkidegoan- Legezko ezgaitasuna- Delituak

Jokoaren Araudiari dagokionez Debekuak aipatu nahi ditugubatez ere, hala apustu-jokoetan parte hartzearekin lotutakoak,nola jokorako sarbidearekin lotutakoak. Legeak adineztxikikoak, jokorako sarbidearen erregistroko debekuenerregistroan barneratzen diren pertsonak, jokoarekin arazoakdituzten pertsonak nahiz epai judizial bidez ezgaitasuna aitortuaduten pertsonak babesten ditu.

Legezko ezgaitasunari dagokionez, Beroa Babes Fundaziokozuzendaria den Monica Fernandez Borobio elkarrizketatu dugu.Elkarrizketa horretan legezko ezgaitasunarekin lotutako zenbaitalderdiri buruzko azalpenak eman dizkigu eta ezgaitasun horieknoiz eska daitezkeen azaldu digu. Horrez gain, pertsonalki edoondareari dagokionez jarduteko gaitasunean zailtasunakdituzten pertsonak babesteko aukera ezberdinak aipatu dizkigu.

Ludopatak diruarekin duen kontrolik eza zarrastelkeria-portaerekin dago lotuta. Portaera horren ezaugarri nagusiakdira gastu gehiegizko eta neurrigabea (elementu kuantitatiboa)egitea, gastu alferrikako eta justifikatu ezina (elementukualitatiboa) egitea eta gastu hori ohikoa (elementukronologikoa) izatea (Esbec eta Delgado, 1998).

Ludopatia delitu jakin batzuekin egon daiteke lotuta:

- Ondarearen aurkako delituak: Iruzurra, Ebasketak/Lapurretak,Faltsifikazioa, Bidegabeko Jabetza, Ondasun PublikoenBidegabeko Eralgitzea, Estortsioa.

- Indarkeriazko portaerak: Erasoak pertsonei, Kalteak(objektuak suntsitzea).

Bi emakumeren lekukotzak jaso ditugu. Batek jokorako adikzioadauka eta besteak erosketak egitekoa. Biek azaldu digutenez,adikziozko portaeraren ondorioz delitu bat egin dute eta orainjuridikoki erantzun beharko dute. Gai horri buruz pentsatzendutena adierazi digute eta arazoaz jabetzeko zer-nolakoeragina izan duen aipatu digute.

ANA HERREZUELOASAJER ELKARTEKO PSIKOLOGOAAbendua 2016

ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKOJ O K A L A R I E N E L K A R T E A

a

PO

RTA

ERA

ZKO

AD

IKZI

OA

K E

TA L

EGEZ

KO

TASU

NA

3

Lege alderdiak etaportaerazko adikzioak

Page 4: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

Jokoaren Araudi OrokorraEuskal AutonomiaErkidegoan

Abendua 2016ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKOJ O K A L A R I E N E L K A R T E A

4

PO

RTA

ERA

ZKO

AD

IKZI

OA

K E

TA L

EGEZ

KO

TASU

NA

Euskal Autonomia Estatutuko 10.35. artikuluak kasino, jokoeta apustuen arloan, Kirol eta Ongintzako Apustu Mutuaksalbuetsita, ematen duen eskumenaren arabera EuskalAutonomia Erkidegoan Jokoa arautzeko azaroaren 8ko4/1991 Lege eman zen, Euskadiko Kirolari buruzko ekainaren11ko 14/1998 Legeak eta lege jakin batzuk EuropakoParlamentuak eta Kontseiluak 2006ko abenduaren 12anemandako 2006/123/EE Zuzentaraura egokitzeko barne-merkatuko zerbitzuei buruzko apirilaren 23ko 7/2012 Legeakaldatua.

Lege horretan jokoaren jarduera jorratzen da modu orokoreta sistematikoan, jarduera horiek antolatzeko oinarrizkoarau zenbait finkatuz.

Hainbat aldaketa egin dira merkatuaren bilakaerara,aldaketa teknologikoetara edo jokorako lokaletan garatzenden presentziazko bidearen osagarri diren jokorako bideberrien agerpenera egokitzeko.

Era berean, araudian Adikzioei eta droga-mendekotasunariarreta integrala emateko apirilaren 7ko 1/2016 Legearen50. artikuluan, joko problematikoarekin edo jokopatologikoarekin lotutako egoerak prebenitzeko,barneratzen diren neurriak garatu eta bultzatu nahi dira.

16. artikuluan jokoan parte hartzeko Debekua jasotzen da.Araudi horretan babesten dira adinez txikiko pertsonak,legez desgaitutako pertsonak, debekuen zerrendanbarneratzen diren pertsonak eta jokoaren ordena,lasaitasuna eta jokoan aritzea oztopatzen duten pertsonak.Adinez txikikoei dagokienez, «AR» erako makinen erabilerasalbuesten da.

Page 5: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

5PO

RTA

ERA

ZKO

AD

IKZI

OA

K E

TA L

EGEZ

KO

TASU

NA

17. artikuluan jokorako lokaletara eta web-orrialdeetarasartzeko Debekua jasotzen da. Ez zaie baimenduko jokorakolokaletara sartzea honakoei: Adinez txikiko pertsonei kasino,bingo-areto, joko-areto eta apusturako lokalen kasuan;mozkorrik egotearen edo substantzia psikotropikoeneraginpean egotearen zantzuak dituzten pertsonei, edojokoaren ordena, lasaitasuna eta jokoan aritzea eragotzdezakeen portaera oldarkor edo erasokorra duten pertsonei;Jokorako Sarbidearen Interdikzioen Erregistroen barneratzendiren pertsonei sartzeko kontrol-sistemak aplikatu behardiren jokorako lokaletan.

Ez zaie baimenduko jokatzeko debekupean daudenpertsonei web-orrialdeetan jokalari modura kontua ireki etaerregistratzea aurreko artikuluaren arabera. Adinez txikikopertsonei sartzeko debekua argi eta ikusteko moduan paratubeharko da lokalaren sarreran eta web-orrialdearen atarian,eta Euskal Autonomia Erkidegoko bi hizkuntza ofizialetanadierazita.

18. artikuluan Jokorako sarbidearen Interdikzioen Erregistroajasotzen da. Erregistro hori ezartzearen helburua da bertanagertzen diren pertsonak sartzeko kontrol-sistemak aplikatzendituzten jokorako lokaletara edo bitarteko elektroniko,informatiko, telematiko eta interaktiboak erabiliz jokorakowebgunetara sar daitezela ekiditea. Jokoa Arautzen duenAgintaritzak jokoaren interdikzioen erregistro horretaninskribatuko ditu: Berariaz jokorako sarbidea debekatzeaeskatu duten pertsonak; jokorako adikzio patologikoa dutenpertsonak, bidezko interesez hirugarren batek eskatuta; Epaijudizial irmoz desgaitu edo zarrastel modura deklaratutakopertsonak eta, hala badagokio, desgaitasunaren edozarrasteltasun prozeduraren barnean jokorako jardueretarasarrera mugatzeari buruz hartutako behin-behineko neurrieneraginpean dauden pertsonak, neurriaren indarraldianzehar; Epai judizial irmoz, nagusiki edo osagarri modura,jokorako sarbidea mugatuta duten pertsonak eta, halabadagokio, dagokion prozeduraren barnean jokorakojardueretara sarrera mugatzeari buruz hartutako behin-behineko neurrien eraginpean dauden pertsonak, neurriarenindarraldian zehar; jokoaren araudi honetan larri edo osolarritzat adierazten diren arau-hausteen ondorioz zigortutakopertsonak; jokoan erakutsitako portaera kontuan hartuzjokoaz arduratzen diren enpresek eskatutako pertsonak.

Abendua 2016ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKOJ O K A L A R I E N E L K A R T E A

Page 6: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

Abendua 2016ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKOJ O K A L A R I E N E L K A R T E A

6

PO

RTA

ERA

ZKO

AD

IKZI

OA

K E

TA L

EGEZ

KO

TASU

NA

Zer da Beroa Babes Fundazioa eta nola sortu zen?

Irabazi asmorik gabeko erakundea da, berezko izaerajuridikoa duena, eta bere helburua betetzeko jardutekogaitasun osoa duena. Eusko Jaurlaritzaren protektoratuanF16 erregistro-zenbakia dauka eta bere IFZ zenbakia G-01231398 da.

Araban buruko gaixotasunak dituzten pertsoneizuzendutako Beroa Babes Fundazioa Arabako GaixotasunMentala dutenen eta haien Senideen Arabako Elkartearen(ASAFES) barnean sortu zen eta 1995eko azaroaren 15eaneratu zen notario aurrean.

Zein dira bere helburuak?

Bere lehentasuna Arabako Lurralde Historikoko adineznagusiko pertsonen babesa da, epai judizial bidezaldatutako jarduteko gaitasuna dutenak eta Beroa BabesFundazioak babesten dituenak.

Hogei urte baino gehiago daramatzagu lanean ildohorretan eta egokitzat jotzen ditugun esku-hartzeakgaratzen ditugu jarduteko gaitasuna aldatuta dutenpertsonei babes pertsonal edota ondare arlokoaeraginkortasunez emateko helburu bakarrarekin, pertsonadesgaituen Eskubideei buruzko Konbentzioaren 12.4. 5artikuluan eskatzen den moduan.

Zer-nolako gaixotasunek justifika dezakete gaitasunaldaketa bat?

Desgaitasun judiziala deklaratu ahal izateko ezinbestekoada norberak bere burua gobernatzea ekiditen dion izaerafisiko edo psikikoko gaixotasun edo urritasun iraunkor batizatea.

“Ezgaiketa-arrazoiak dira norberari bere burua gobernatzeagalarazten dioten gaixotasun edo akats iraunkorrak, fisikoakizan nahiz psikikoak izan” Kode Zibileko 200. artikulua.

Nork eska dezake?

Hura eskatzeko ahalmena dute eragindako pertsonak,ezkontide edo izatezko bikoteak, ondorengoak (seme-alabak edo bilobak), aurrekoak (gurasoak edo aitona-amonak) edo babes-neurriren bat behar dezakeenpertsonaren anai-arrebak.

Monica FernandezBorobio - Beroa BabesFundazioa

Monica FernandezBorobio

Zuzendaria

Budapest Hiribidea 29,behea01003 GasteizTel. 945 21 43 63

www.fundaciontutelarberoa.com

Lka

rriz

ke

ta

e

Page 7: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

7PO

RTA

ERA

ZKO

AD

IKZI

OA

K E

TA L

EGEZ

KO

TASU

NA

Aurrez aipatutako pertsonarik ez balego, edo horiek eskatukoez balute, Ministerio Fiskalak bultzatu beharko du. Fiskalakesku hartu ahal izateko balizko desgaitasun-egoeraren batdagoela jakin behar du.

Nola jakin dezake?

Duten kargua dela medio kausaren bat dagoela jakindezaketen agintari edo funtzionario publikoek horren berriemateko betebeharra dute. Kasua ezagutzen duen edozeinpertsonak ere eman dezake egoeraren berr i .

Nola zehazten da pertsona baten desgaitasuna?

Desgaitasuna adierazten duen epai judizialean zehazten daeta epai horretan desgaitasunaren deklarazioa zilegi den alaez, zenbatekoa den (erabatekoa edo partziala) eta dituenmugak zehaztu behar dira. Epai horretan, era berean,erregimena eta babes edo kuradoretza izaera adierazibeharko da, eta tutore edo kuradorearen izendapena erezehaztu beharko da.

Berariaz adierazi beharko da sufragio-eskubidea etatestamentua egiteko eskubidea dagozkion ala ez.Jakinarazten bazaigu, egin ahal izango du. Soilik testamentuaegin nahi bada, Notarioak txostena eskatuko die desgaitasunaaitortzen duten bi osagileri, testamendua egiteko ahalmenariburuzko txostena eman dezaten.

Zer tan datza gai tasuna aldatzeko prozedura?

Jarduteko gaitasuna aldatzeko prozeduraren helburuapertsonaren gaitasunak mailakatzea da, babes-neurriren batezartzea beharrezkoa den ala ez egiaztatzeko. Adin nagusikoorok jarduteko gaitasuna dugula ondorioztatzen da. Hori delaeta, beharrezkoa da gaitasun horretan mugaren bat dagoenala ez zehazten duen epai bat ematen duen prozedurajudizial bat jarraitzea.

Zer da babesa?

Zaintza eta babeserako instituzio bat da, zeinaren bidez bestepertsonaren legezko ordezkaritza ematen zaion tutoreari.Tutorea da pertsonaren legezko ordezkaria epaianzehaztutako ekintzei dagokienez. Babesa erabatekoa edopartziala izan daiteke. Erabatekoa da pertsona bera eta bereondarea hartzen baditu. Babesa partziala da alderdi jakinbatzuk hartzen baditu soilik.

Derrigorrezkoa da tutore kargua?

Ez da derrigorrezkoa tutore kargua onartzea hartara deitutakopertsonentzat. Badira babesaren zeregina salbuetsi dezaketeninguruabar zenbait. Nagusienak adina, gaixotasuna, lanbideaedo loturarik eza dira, edo kargua betetzea bereziki garestiaizatea. Salbuespen horiek aintzat har daitezke izendapeneanedo ondoren, eta kargua uzteko aukera izango da.

Abendua 2016ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKOJ O K A L A R I E N E L K A R T E A

Lka

rriz

ke

ta

e

Page 8: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

8

PO

RTA

ERA

ZKO

AD

IKZI

OA

K E

TA L

EGEZ

KO

TASU

NA

Nor ez daiteke tutore izenda?

Kode Zibilaren 243., 244. eta 245. artikuluetan adieraztendiren egoeretako batean dauden pertsona fisikoak ezingodira tutore izendatu.

Zein dira tutorearen betebeharrak?

Tutorea tutoretzapeko pertsona zaintzera derrigorturik dago.Elikadura eta prestakuntza ahalbidetu behar dizkio eta beregaitasunak berreskuratzeko bitartekoak eman. Halaber,tutoreak arduraz kudeatu behar ditu haren ondareak.Bestalde, ekintza jakin batzuk burutzeko, Kode Zibilaren 317.eta 272. artikuluetan jasotakoak, ezinbestekoa da tutoreakbaimen judiziala izatea.

Nork gainbegiratzeko du tutoretza?

Tutorearen kargua Epaileak eta Ministerio Fiskalak kontrolatzendute. Tutoreak tutoretzapeko pertsonaren ondare etaeskubideen inbentarioa egin behar du derrigorrez. Gainera,urtero haren egoera pertsonalari eta ondareei buruzkotxosten bat aurkeztu behar du eta bere funtzioak bertanbehar uzten dituenean kontuak eman behar ditu egoerajustifikatuz. Ministerio Fiskalak, edozein unetan, tutoretzapekopertsonaren egoerari eta horniduraren egoerari buruzkotxostena eskatu ahal dio tutoreari.

Noiz amaitzen da tutoretza?

Tutoretza tutoretzapeko pertsona hiltzean, hala adieraztenduen epai bidez pertsonak jarduteko gaitasunaberreskuratzen duenean edo tutoretzaren ordez kuradoretzaezartzen duen epaia ematen denean (epaia aldatzean)amaitzen da. Tutore izateari uzten dion pertsonak kontuakeman behar ditu egoera justifikatuz Epailearen aurrean.Horretarako 3 hilabeteko epea izango du.

Zer da kuradoretza?

Kuradoretza beste babes irudi bat da, tutoretzaz apartekoa.Tutoretzan tutorea da tutoretzapeko pertsonaren legezkoordezkaria eta kuradoretzan kuradoreak betetzen dukuradoretzapeko pertsonaren jarduteko gaitasuna.

Kuradoreak kuradoretzapeko pertsonari lagundu ahal diosoilik epaiak berariaz zehaztutako alderdietan. Epaiaondarezko ekintzei edo ekintza pertsonalei buruzkoa izandaiteke.

Zer da egitatezko zaintza?

Egitatezko zaintzailea da, epaileak tutore edo kuradoreizendatu gabe, bere jarduteko gaitasuna zalantzazkoa duenpertsona babesteko funtzioak betetzen dituena. Zalantzahori, nagusiki, adinagatik edo gaixotasunagatik sor daiteke.

Abendua 2016ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKOJ O K A L A R I E N E L K A R T E A

Lka

rriz

ke

ta

e

Page 9: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

9PO

RTA

ERA

ZKO

AD

IKZI

OA

K E

TA L

EGEZ

KO

TASU

NA

Zer da auto-tutoretza?

Edozein pertsonak dauka aukera bere tutore edo kuradoreahautatzeko judizialki desgaitua dela aitortzen bazaio. Nahihori gauza dadin dokumentu publiko bat bete behar danotario aurrean. Dokumentu horretan, era berean, pertsonariedo ondareei buruzko alderdiak aipa daitezke. OndorenNotarioak Erregistro Zibilari helaraziko dio jaiotza-inskripzioanager dadin.

Zein egoeratan kudeatzen du desgaitasuna fundazioakfamiliak kudeatu beharrean?

Kode zibilaren 234. artikuluan tutorea izendatzeko lehentasun-hurrenkera ezartzen da. Hurrenkera hori epaileak alda dezakeebazpen ziodun bidez.

Pertsona juridikoak ere tutore izan daitezke, Beroa BabesFundazioa kasu. Kasu horretan bi betekizun bete behar dira;irabazi asmorik ez izatea eta helburuen artean adinez txikikoenedo desgaituen babesa agertzea.

Fundazioak oso kasu jakinetan arduratuko dira tutoretzaz etahorretarako alternatiba egokiena dela irizten denean.

Zer-nola agertzen dira desgaitasun juridikoaren alorreanportaerazko menpekotasunak, esate baterako, ludopatia etaErosketarako adikzioa?

Iraunkorra izan daitekeen gaixotasun modura agertzen dira,eta zenbaitetan eragindako pertsonak bere buruagobernatzea ekiditen duten gaixotasun modura, hirugarrenpertsona baten laguntza beharrezkoa izanik.

Behin adikzioarekin lotutako arazoak direla medio pertsonabati desgaitasuna aitortzean, desgaitasuna kendu ahal zaio?Hala bada, zein izango litzateke prozesua?

Desgaitasuna edozein delarik ere, gaitasuna berreskuratuegin daiteke. Egoera berriak emango balira edo bere garaiandesgaitasunaren deklarazioa eragin zuten egoerakdesagertuko balira, prozedura judizial berria abia daiteke.Prozedura berrian gaitasuna osorik berreskura daitekeenbalioetsiko da, aurreko epaia eraginik gabe utziz, etapertsonak bere burua eta bere ondareak gobernatzekogaitasun erabatekoa duela deklaratuz. Gaitasunaberreskuratzeko prozesua gaitasuna aldatzeko prozesuarenantzekoa da.

Abendua 2016ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKOJ O K A L A R I E N E L K A R T E A

Lka

rriz

ke

ta

e

Page 10: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

!Abendua 2016

ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKOJ O K A L A R I E N E L K A R T E A

PO

RTA

ERA

ZKO

AD

IKZI

OA

K E

TA L

EGEZ

KO

TASU

NA

10

Laura 40 urteko emakumea da, banandua dago eta 10urteko semea dauka. Erosketetarako adikzioa dauka

Erosketekin izan duzun portaeraren ondorioz lege izaerakoarazorik izan duzu? Hala bada, zehaztu dezakezu arazoa.

Erosketekin eta neurrigabeko gastuarekin izan nuen arazoaegunez egunekoan gaindiezinak ziren zor larri batzuenondorioz etorri zen. Besteen dirua hartzen duzu zor horiekestaltzeko eta familiak ezer jakin ez dezan.

Zure kasuan, lege arloko arazo horien ondorioz arazoaz jabetuzara edo arazo horretaz jabetzea eragotzi dizute?

Adikzio honetako eta beste adikzio mota batzuetako legezkoarazoak izaten dira lagunak eta familiak jakinaren gaineanjartzen dituztenak, aurrez horren gaineko ezagutzarik ezzutelarik. Legezko arazoen ondorioz arazoak atzera bueltarikgabeko dimentsioa hartzen du. Gainerako bideak agortzeanhartzen duzun azken alternatiba da. Legezko arazo horienondorioek ikusarazten dizute errealitatea eta sekula aitortzenez zenuen arazoa aitortzen duzu ez inbestean.

Esparru ekonomikoari dagokionez, erosketetarako adikzioakizan al du eraginik dirua kudeatu eta kontrolatzeko zuregaitasunean?

Erabat, diruaren balioa galtzen da eta gero eta gehiagoxahutzeko beharra duzu zure premia asetzeko. Bestalde,premia hori sekula ez da asetzen, izan ere, zure erresistentziagero eta ahulagoa da eta, ondorioz, zorra gero etahandiagoa.

Zure ustez zer-nola jorratzen da adikzio mota hau esparrujuridikoan?

Legearen esparruan, kontzientzia-mailari buruz auzitegiekegindako balorazioak erabakigarriak izaten dira. Dena den,ez dira baiezko batekin edo ezezko batekin erantzuten direnkontuak. Kontzientzia-maila, neurri handi edo txikiagoan, hordago. Adikzioaren gaixotasunak ahultzen duena bulkadakontrolatzeko gaitasuna da.

Zein egoeratan daude gaur egun zure legezko arazoak?

Gaur egun, legezko nire arazoak ebazpenaren zain daude.

LEKUKOTZAK - ADIKZIOA ETA DELITUA

arazoa duen

pertsona batstig

an

tza

te

Page 11: legezkotasuna 2016 Abendua · Jokoaren Araudi Orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan Abendua 2016 ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKO JOKALARIEN ELKARTEA 4 PORTAERAZKO ADIKZIOAK ETA LEGEZKOTASUNA

!PO

RTA

ERA

ZKO

AD

IKZI

OA

K E

TA L

EGEZ

KO

TASU

NA

11

Silvia 50 urteko emakumea da, dibortziatua, eta 21 urtekoalaba bat dauka. Jokorako adikzioa du.

Jokoarekin izan duzun portaeraren ondorioz lege izaerakoarazorik izan duzu? Hala bada, zehaztu dezakezu arazoa.

Bai. Jokoarekin izan dudan portaeraren ondorioz nireAuzotarren Komunitateak salaketa jarri dit komunitatekokontutik 10.000 hartzeagatik. Epaiketa penalaren zain nago.

Zure kasuan, lege arloko arazo horien ondorioz arazoazjabetu zara edo arazo horretaz jabetzea eragotzi dizute?

Bai. Arazoaz jabetzeko lagungarri izan dira. Haatik, jokoa ezdut kontrolatzen oraindik, eta horrek jokoa alboratzea zailtzendit.

Esparru ekonomikoari dagokionez, jokorako adikzioak izanal du eraginik dirua kudeatu eta kontrolatzeko zuregaitasunean?

Bai. Asko eragiten dit. Diruak ez du liparrik irauten nireeskuetan.

Zure ustez zer-nola jorratzen da adikzio mota hau esparrujuridikoan?

Ez dakit. Uste dut gaixotasun modura hartzen dela, baina ezdakit.

Zein egoeratan daude gaur egun zure legezko arazoak?

Gaur egun nire legezko arazoak aurrera doaz. Epaiketarenzain nago.

LEKUKOTZAK - ADIKZIOA ETA DELITUA

Abendua 2016ERREHABILITAZIOAN DIREN ARABAKOJ O K A L A R I E N E L K A R T E A

arazoa duen

pertsona batstig

an

tza

te