legazpi aurreko azala indd · zen. oamendin legazpiko herriak 93,00 ha-tako lursaila dauka. en la...

1
La zona más alta de Legazpi La zona más alta de Legazpi se encuentra en la parte alta se encuentra en la parte alta de Aizkorri, por encima de de Aizkorri, por encima de la línea donde acaba el bos- la línea donde acaba el bos- que y empiezan las desnu- que y empiezan las desnu- das rocas (sin vegetación) das rocas (sin vegetación) y las extensas praderas. En y las extensas praderas. En la parte oeste (Jandoain) se la parte oeste (Jandoain) se puede decir que empieza puede decir que empieza en los 900 metros pero en en los 900 metros pero en la parte este en los 1200 la parte este en los 1200 metros (donde se encuentra metros (donde se encuentra la fuente de Andraitz). Allí la fuente de Andraitz). Allí se encuentra Burnikuru- tz, la cima de Legazpi, a 1429 metros. Los topónimos delatan la presencia la presencia de rocas, piedras y cue- de rocas, piedras y cue- vas: Andraitz, Adarraitz, vas: Andraitz, Adarraitz, Arriurdin, Belatxingazuloa, Arriurdin, Belatxingazuloa, Kataaitz, Zulagaizto,… Kataaitz, Zulagaizto,… También de minas: Minaeta, También de minas: Minaeta, Urrebeatza y Kargalekue- Urrebeatza y Kargalekue- ta. Por otro lado, también ta. Por otro lado, también encontramos vestigios encontramos vestigios de animales salvajes de animales salvajes que hoy día no hay: que hoy día no hay: Urdajamentu (cerdos), Urdajamentu (cerdos), Artzanburu (osos), Artzanburu (osos), Kataaitz (gatos de Kataaitz (gatos de roca). Se trata de un entorno de ikuru- ikuru- azpi, azpi, s s n n roca). Se trata de un roca). Se trata de un entorno de entorno de lekueta. Bestetik, gaur lekueta. Bestetik, gaur egun ez dauden basa egun ez dauden basa animalien arrastoa ikus animalien arrastoa ikus dezakegu izenetan: dezakegu izenetan: Urdajamentu (urdeak), Urdajamentu (urdeak), Artzanburu (hartzak), Artzanburu (hartzak), Kataaitz (haizkatuak). Na- Kataaitz (haizkatuak). Na- tur aldetik balio handiko tur aldetik balio handiko ingurua da. ingurua da. Legazpiko udale- Legazpiko udale- rriaren eremurik rriaren eremurik garaiena garaiena Aizkorriko Aizkorriko goiburuetan edo goiko goiburuetan edo goiko aldean daukagu, basoa aldean daukagu, basoa bukatu eta haitz gorria bukatu eta haitz gorria (landaredirik gabea) (landaredirik gabea) eta larre zabalak hasten eta larre zabalak hasten diren lerrotik gora. Men- diren lerrotik gora. Men- debaldean 900 metrotan debaldean 900 metrotan hasten dela esan liteke hasten dela esan liteke (Jandoain), baina ekial- (Jandoain), baina ekial- dean, 1200 metrotan (An- dean, 1200 metrotan (An- draizko iturria dagoen le- draizko iturria dagoen le- kuan). Legazpiko gailurra, kuan). Legazpiko gailurra, Burnikurutz, bertan dago Burnikurutz, bertan dago 1429 metrotan. Toponi- 1429 metrotan. Toponi- moek harkaitz, harrien moek harkaitz, harrien eta leizeen presentzia eta leizeen presentzia salatzen dute: Andrai- salatzen dute: Andrai- tz, Adarraitz, Arriurdin, tz, Adarraitz, Arriurdin, Belatxingazuloa, Kataai- Belatxingazuloa, Kataai- tz, Zulagaizto... Baita tz, Zulagaizto... Baita meatzeena ere: Minaeta, meatzeena ere: Minaeta, Urrebeatza eta Karga- Urrebeatza eta Karga- Landaredia Vegetación Agrosits Agrosits eta eta Festuca espeziez osatutako mendi-belar- espeziez osatutako mendi-belar- diak: uda bukaera arte berde egoten diren belar fin eta mo- diak: uda bukaera arte berde egoten diren belar fin eta mo- tzeko mendietako belardiak. tzeko mendietako belardiak. Juniperus communis subsp.alpina Juniperus communis subsp.alpina espezieaz osatutako sas- espezieaz osatutako sas- trakak: banaketa isolatuko sastrakak. Ipar-ipurua da gailentzen trakak: banaketa isolatuko sastrakak. Ipar-ipurua da gailentzen den landarea, goi mendiko beste ohiko landareekin batera, den landarea, goi mendiko beste ohiko landareekin batera, hala nola, garatxo-belarra. hala nola, garatxo-belarra. Asperula hirta landarea adibidez, Aizkorriko harkaitzetan Asperula hirta landarea adibidez, Aizkorriko harkaitzetan bizi da eta hori da aurki dezakegun munduko leku bakarre- bizi da eta hori da aurki dezakegun munduko leku bakarre- netakoa. Prados alpinos de Agrosits y Festuca: prados montanos de hierba fina y corta que permanece verde hasta el final del verano. Matorrales de Juniperus communis subsp. Alpina: matorrales de distribución aislada. Predomina el enebro común junto con otras plantas comunes de alta montaña como la adelfilla. Algunas plantas como Asperula hirta, vive en los roquedos de Aiz- korri. Uno de los pocos lugares en el mundo donde están presentes. fauna fauna Hegazti harrapari eta sarraskijaleek habia egiteko erabiltzen Hegazti harrapari eta sarraskijaleek habia egiteko erabiltzen dituzten lekuak; leku horiek atseden hartzeko eta tenperatu- dituzten lekuak; leku horiek atseden hartzeko eta tenperatu- ra egokitzeko erabiltzen dituzte hainbat hegaztik: sai arreek ra egokitzeko erabiltzen dituzte hainbat hegaztik: sai arreek (Gyps fulvus) (Gyps fulvus), sai zuriek , sai zuriek (Neophron percnopteros) (Neophron percnopteros) eta falkoni- eta falkoni- formeek. Halaber, babesleku dira saguzarrentzako eta mendietako be- Halaber, babesleku dira saguzarrentzako eta mendietako be- lardietan elur-lursagua (Chionomys nivalis) aurki dezakegu. Lugares que las aves rapaces y carroñeras utilizan para anidar y son los lugares preferidos para descansar y ter- morregularse de los buitres leonados (Gyps fulvus), los alimoches (Neophron percnopteros) y los falconi- formes. También son refugio de murciélagos, y en los pra- dos montanos podemos encontrar la ratilla ni- val (Chionomys nivalis). ko aizkorri la parte alta de goiburuak Eskuen artean duzun hau helburu bikoi- Eskuen artean duzun hau helburu bikoi- tza duen materiala da, legazpiar zaren tza duen materiala da, legazpiar zaren heinean, zure jakin-mina asetzeko balia- heinean, zure jakin-mina asetzeko balia- garria izango dena. garria izango dena. Batetik, udalerriko mapa toponimikoa; Batetik, udalerriko mapa toponimikoa; alegia, Legazpiko leku izenak biltzen di- alegia, Legazpiko leku izenak biltzen di- tuen mapa, erabat eguneratua. tuen mapa, erabat eguneratua. Eta bestetik, gure inguruko natur onda- Eta bestetik, gure inguruko natur onda- reari buruzko informazio interesgarria, 5 reari buruzko informazio interesgarria, 5 gune berezitan sailkatua eta bakoitzeko gune berezitan sailkatua eta bakoitzeko landarediari eta faunari buruzko berezi- landarediari eta faunari buruzko berezi- tasunak nabarmentzeko argazki ederrez tasunak nabarmentzeko argazki ederrez osatua. osatua. Geure udalerria hobeto ezagutzeko la- Geure udalerria hobeto ezagutzeko la- gungarria izango zaizulakoan gau- gungarria izango zaizulakoan gau- de. de. El documento que tienes en tus manos tiene dos objetivos y, como buen legazpiarra, pensa- mos que será útil para satisfacer tu curiosi- dad y deseo de aprender. Por un lado está el mapa toponímico, es de- cir, un mapa totalmente actualizado que re- coge los nombres de lugares de Legazpi. Y por otro lado, ofrece información intere- sante sobre el patrimonio natural de nuestro entorno. Esta información esta clasificada en 5 zonas diferentes y completada con her- mosas fotografías para resaltar las caracte- rísticas de la vegetación y fauna de cada una de ellas. Pensamos que será de ayuda para conocer mejor nuestro municipio. Brinkola auzotik Brinkola auzotik gora, gora, Aizkorriko Aizkorriko goiburuetaraino zabal- goiburuetaraino zabal- tzen den eremuari tzen den eremuari Ai- Ai- tzondoa tzondoa esan izan zaio esan izan zaio historikoki, gaur egun historikoki, gaur egun Aizkorrondoa Aizkorrondoa ere esaten ere esaten bazaio ere. Basoak har- bazaio ere. Basoak har- tzen du bere azalera tzen du bere azalera osoa. Dena den, orain- osoa. Dena den, orain- tsu arte larreguneak ere tsu arte larreguneak ere izan dira, egileorrek eta izan dira, egileorrek eta artzain-etxolek sala- artzain-etxolek sala- tzen duten bezala, An- tzen duten bezala, An- tsumaitzen, Oroibian, tsumaitzen, Oroibian, Aierdin, Artegisasietan, Aierdin, Artegisasietan, Antxigardin, Ollariagan Antxigardin, Ollariagan eta Arratolan. Eta an- eta Arratolan. Eta an- tzina, gehiago izango tzina, gehiago izango ziren, toponimiak ziren, toponimiak horrela erakus- horrela erakus- ten duelako, “ola” ten duelako, “ola” (etxola) eta “kor- (etxola) eta “kor- ta” (larre biribil) ta” (larre biribil) osagai ugariekin. osagai ugariekin. Azpimarratzekoa Azpimarratzekoa da iturbegi edo da iturbegi edo manantial garran- manantial garran- tzitsuak daudela ber- tzitsuak daudela ber- tan (Izoztegietan eta tan (Izoztegietan eta Iturbeltzen, batez ere) Iturbeltzen, batez ere) eta XX. mendearen eta XX. mendearen hasieratik hoditeriak hasieratik hoditeriak ezarri izan direla ura ezarri izan direla ura aprobetxatzeko: Guridi- aprobetxatzeko: Guridi- tegiko turbina martxan tegiko turbina martxan jartzeko, lehenik; herrira jartzeko, lehenik; herrira edateko ura eramateko, edateko ura eramateko, ondoren. 1980. hamarka- ondoren. 1980. hamarka- dan, Barrendiola urtegia dan, Barrendiola urtegia eraiki zen. Más arriba del barrio Más arriba del barrio Brinkola, se extiende hasta Brinkola, se extiende hasta la parte alta de Aizkorri la parte alta de Aizkorri una zona a la que históri- una zona a la que históri- camente se le ha conocido camente se le ha conocido como como Aitzondoa Aitzondoa, aunque , aunque hoy día también se le hoy día también se le denomina denomina Aizkorrondoa Aizkorrondoa. . Un bosque ocupa toda su Un bosque ocupa toda su superficie. De todas for- superficie. De todas for- mas hasta ahora también mas hasta ahora también han sido lugares de pasto han sido lugares de pasto tal y como lo testimonian tal y como lo testimonian los rediles y las cabañas de los rediles y las cabañas de pastores como las que en- pastores como las que en- contramos en Antsumaitz, contramos en Antsumaitz, Oroibia, Aierdi, Artegisa- Oroibia, Aierdi, Artegisa- sieta, Antxigardi, Ollariaga sieta, Antxigardi, Ollariaga y Arratola. Y antiguamente y Arratola. Y antiguamente serían más porque así serían más porque así lo atestiguan los topó- lo atestiguan los topó- nimos con numerosos nimos con numerosos componentes como “ola” componentes como “ola” (choza) y “korta” (pastizal (choza) y “korta” (pastizal redondo). Hay que resal- redondo). Hay que resal- tar que aquí encontramos tar que aquí encontramos importantes manantiales importantes manantiales (especialmente en Izozte- (especialmente en Izozte- gieta e Iturbeltz) y que a gieta e Iturbeltz) y que a principios del siglo XX se principios del siglo XX se colocaron tuberías para colocaron tuberías para aprovechar el agua: prime- aprovechar el agua: prime- ramente para po- ramente para po- ner en marcha la ner en marcha la turbina de Guridi- turbina de Guridi- tegi; y posterior- tegi; y posterior- mente para llevar mente para llevar al pueblo agua al pueblo agua potable. En la potable. En la década de 1980, década de 1980, se construyó se construyó el pantano de el pantano de Barrendiola. Barrendiola. Aitzondo desde Aizkorri Aitzondo desde Aizkorri Aitzondo desde Aizkorri Aitzondo desde Aizkorri aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa ai- tzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzond aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa ai- tzondoa ai tzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa _fockibk_ aitzondoa aitzondoa aitzondoa aitzondoa ai- Landaredia Paisaiaren eta ekologiaren ikuspegitik balio handiko landareen Paisaiaren eta ekologiaren ikuspegitik balio handiko landareen formazio asko daude: Aizkorriko hariztia, goi mendiko belar- formazio asko daude: Aizkorriko hariztia, goi mendiko belar- diak, Quercus petraea Quercus petraea (haritz kandugabe) eta (haritz kandugabe) eta Quercus robur Quercus robur (haritz kandudun) espezien hariztiak, Armuñoko gailurreko pa- (haritz kandudun) espezien hariztiak, Armuñoko gailurreko pa- gadiak eta txilardiak, Barrendiolako urtegi inguruko haltzadiak gadiak eta txilardiak, Barrendiolako urtegi inguruko haltzadiak eta pagadi-hariztiak eta koniferoen eremu landatu batzuk Ai- eta pagadi-hariztiak eta koniferoen eremu landatu batzuk Ai- zkorriko magalean; azken horiek garrantzitsuak dira horien ar- zkorriko magalean; azken horiek garrantzitsuak dira horien ar- tean lilipen eta gorostien espezieak aurki ditzakegulako. tean lilipen eta gorostien espezieak aurki ditzakegulako. Mendiko belardietan ere Mendiko belardietan ere Armedia pubinervis bezalako espeziea bezalako espeziea aurkitzen dugu; espezie hori Euskadiko Au- aurkitzen dugu; espezie hori Euskadiko Au- tonomia Erkidegoko landaredia tonomia Erkidegoko landaredia mehatxatuen Katalogoan interes mehatxatuen Katalogoan interes berezikoa dela jasotzen da. berezikoa dela jasotzen da. Ametz arrunta Ametz arrunta (Quercus pyrenai- (Quercus pyrenai- ca): lurzoru lehorretan garatzen : lurzoru lehorretan garatzen da batik bat. Flora-osaerari eta or- da batik bat. Flora-osaerari eta or- dezkapen-aldiei erreparatuz gero, dezkapen-aldiei erreparatuz gero, harizti azidofiloaren an- harizti azidofiloaren an- tzekoa da. aitzondoa eraiki zen. eraiki zen. Vegetación Hay muchas formaciones de plantas de gran valor paisajístico y ecológico: robledal de Aizkorri, prados de alta montaña, robleda- les de las especies Quercus petraea y Quercus robur, hayedos y brezales de la cima de Armuño, los alisares y hayedos-robledales entorno al pantano de Barrendiola y algunas plantaciones de coní- feras de las faldas de Aizkorri, que adquieren valor al estar presen- tes en ellas especies de narcisos y de acebo. Los prados de montaña albergan también especies como Armeria pubinervis, catalogada como de interés especial en el Catálogo de Flora Amenazada de la CAPV (en el entor- no de Nardegi). Melojar eurosi- beriano (Quercus pyrenaica): se desa- rrolla sobretodo en condiciones edafoto- pográficas secas. Por su composición flo- rística y las etapas de sustitución es pareci- do al robledal acidófilo. fauna fauna Neurrizkoa da okil berdearen hainbat espezietan (okil beltza, okil Neurrizkoa da okil berdearen hainbat espezietan (okil beltza, okil handia,…) eta mehatxatutako zenbait ornogabe xilofago aurkitu handia,…) eta mehatxatutako zenbait ornogabe xilofago aurkitu dira (egur-jaleak). Gainera, interes bereziko ugaztun askoren ba- dira (egur-jaleak). Gainera, interes bereziko ugaztun askoren ba- besleku da (basakatua, muxar grisa, lepahoria, katajineta,…). besleku da (basakatua, muxar grisa, lepahoria, katajineta,…). Es moderada en varias especies de pájaros carpinteros (pito ne- gro, pico picapinos…) y se han encontrado varios invertebrados xi- lófagos (comedores de madera) amenazados. Además es refugio de muchos mamíferos de interés especial (gato montés, el lirón gris, la marta, gineta...) katajineta katajineta Gineta Gineta Quercus petraea Quercus petraea Armeria pubinervis Armeria pubinervis Hayedo trasmocho Hayedo trasmocho Hayedo trasmocho Hayedo trasmocho Legazpiko uda- Legazpiko uda- lerriaren ekial- lerriaren ekial- dean, dean, 800-850 metro- 800-850 metro- tan, larreak nagusi diren tan, larreak nagusi diren eremu zabal bat dauka- eremu zabal bat dauka- gu: Oamendi. Esan lite- gu: Oamendi. Esan lite- ke antzina izen horren ke antzina izen horren hedadura handiagoa hedadura handiagoa zela, “oa” osagaia duten zela, “oa” osagaia duten toponimoei erreparatu- toponimoei erreparatu- ta: Oazurtze, Oakoroso, ta: Oazurtze, Oakoroso, Oazuloa eta Oazabaleta. Oazuloa eta Oazabaleta. Leizeak eta historiaurre- Leizeak eta historiaurre- ko aztarnategiak ugariak ko aztarnategiak ugariak dira bertan, baina dira bertan, baina historian zehar historian zehar zerbaitegatik ezagu- zerbaitegatik ezagu- na egin bada bere na egin bada bere hareharri bikaina- hareharri bikaina- rengatik izan da. rengatik izan da. Mendi horretatik Mendi horretatik ateratako harriekin ateratako harriekin eskualdeko eli- eskualdeko eli- za, udaletxe eta za, udaletxe eta baserri asko eta baserri asko eta asko egin dira. asko egin dira. XIX. mendean XIX. mendean Norteko trenbidearen Norteko trenbidearen tunel handia gogortzeko tunel handia gogortzeko harria ere bertatik atera harria ere bertatik atera zen. zen. Oamendin Legazpiko Oamendin Legazpiko herriak 93,00 Ha-tako herriak 93,00 Ha-tako lursaila dauka. lursaila dauka. En la parte este del muni- En la parte este del muni- cipio de Legazpi, a 800-850 cipio de Legazpi, a 800-850 metros, contamos con un metros, contamos con un espacio abierto donde espacio abierto donde predominan los pastiza- predominan los pastiza- les: Oamendi Se puede les: Oamendi Se puede decir que antiguamente decir que antiguamente era mayor el alcance de era mayor el alcance de ese nombre si reparamos ese nombre si reparamos en los topónimos que en los topónimos que contienen el componente contienen el componente “oa”: Oazurtze, Oakoroso, “oa”: Oazurtze, Oakoroso, Oazuloa y Oazabaleta. Oazuloa y Oazabaleta. Aquí son numerosas las Aquí son numerosas las cuevas y yacimientos pre- cuevas y yacimientos pre- históricos pero si ha sido históricos pero si ha sido conocido a lo largo de la conocido a lo largo de la historia por algo es por su historia por algo es por su excelente piedra arenisca. excelente piedra arenisca. De las piedras extraídas De las piedras extraídas de ese monte se han de ese monte se han construido numerosas construido numerosas iglesias, ayuntamientos iglesias, ayuntamientos y caseríos de la comarca. y caseríos de la comarca. También se extrajo de allí También se extrajo de allí la piedra que sirvió para la piedra que sirvió para reforzar el gran túnel del reforzar el gran túnel del ferrocarril del Norte en el ferrocarril del Norte en el siglo XIX. siglo XIX. El municipio de Legazpi El municipio de Legazpi tiene un terreno de 93,00 tiene un terreno de 93,00 Ha en el monte Oamendi. Ha en el monte Oamendi. oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamend oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamen di oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi k_+¡i oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi Landaredia Vegetación Esfangale azidofiloak: substratu azidoak eta ur etengabeen itu- : substratu azidoak eta ur etengabeen itu- rriak gailentzen dira, hala nola, goroldioak, ihiak, espezie hara- rriak gailentzen dira, hala nola, goroldioak, ihiak, espezie hara- gijaleak,…. Pinguicola lusitanica Pinguicola lusitanica espeziea aurkitu da, Euskadiko Autono- espeziea aurkitu da, Euskadiko Autono- mia Erkidegoko landaredia mehatxatuen katalogoaren arabera mia Erkidegoko landaredia mehatxatuen katalogoaren arabera “bakana” dena. Goi mendiko belardiak, Oamendiko eta Kortaburuko hezegu- Goi mendiko belardiak, Oamendiko eta Kortaburuko hezegu- neak, txilardiak, ameztien orban txikiak, neak, txilardiak, ameztien orban txikiak, Quercus robur Quercus robur espezie- espezie- ko hariztiak; guztiak dira balio ekologiko handikoak edo oso ko hariztiak; guztiak dira balio ekologiko handikoak edo oso handikoak. Esfangale acidófilos: predominan los sustratos ácidos y fuentes de agua continuas, como por ejemplo, musgos, juncos, especies carnívoras… Se ha localizado la especie Pinguicola lusitanica, cataloga- da como “Rara” en el Catálogo de la Flora Amenazada de la CAPV. Los prados de alta montaña, los humedales de Oamendi y Kortaburu, los brezales, pequeñas manchas de melojares, los robledales de Quercus robur son to- dos ellos de alto o muy alto valor ecológico. oamendi Fauna Hezeguneetan lehen aldiz aurkitu da sugandila bizierrulea Hezeguneetan lehen aldiz aurkitu da sugandila bizierrulea (Lacerta vivipara) (Lacerta vivipara). Oso natura-ingurune inportanteak dira eta . Oso natura-ingurune inportanteak dira eta ezinbestekoak bihurtu dira ornodun txikien biziraupenerako, ezinbestekoak bihurtu dira ornodun txikien biziraupenerako, euren behar fisiologikoak betetzeko ornodun nagusientzako euren behar fisiologikoak betetzeko ornodun nagusientzako leku estrategikoak bilakatu diren hein berean. Ugaztunek, he- leku estrategikoak bilakatu diren hein berean. Ugaztunek, he- gaztiek eta narrastiek hezeguneak erabiltzen dituzte balantze gaztiek eta narrastiek hezeguneak erabiltzen dituzte balantze hidrikoa mantentzeko; uretako ornogabeek hidrikoa mantentzeko; uretako ornogabeek eta urlehortarrek, aldiz, euren bizi-zikloa osa- eta urlehortarrek, aldiz, euren bizi-zikloa osa- tzeko erabiltzen dituzte. Hezeguneak ezinbes- tzeko erabiltzen dituzte. Hezeguneak ezinbes- tekoak dira haientzako, bertan jartzen dituzte- tekoak dira haientzako, bertan jartzen dituzte- lako arrautzak eta euren bizi-faseak hezegune lako arrautzak eta euren bizi-faseak hezegune horietara daudelako lotuta. Hezeguneak, ha- horietara daudelako lotuta. Hezeguneak, ha- laber, elikagaien iturri dira intsektujaleentzako laber, elikagaien iturri dira intsektujaleentzako (adibidez, saguzarrak eta hegazti paserifor- (adibidez, saguzarrak eta hegazti paserifor- meak). Fauna En los humedales se ha encontrado por primera vez la lagartija de turbera (Lacerta vivipara). Son entornos naturales muy importan- tes y se han convertido en imprescindibles para la supervivencia de los pequeños vertebrados y en puntos estratégicos donde cu- brir las necesidades fisiológicas de los invertebrados principales. Los ma- míferos, las aves y los reptiles utilizan los humedales para mantener el balance hídri- co; los invertebrados acuáticos y los anfi- bios, en cambio, para completar su ciclo de vida (resultan imprescindibles para ellos), ya que desovan en ellos y sus fases de vida se hallan a menudo relacionadas a estos humedales. También pueden ser fuente de nutrientes para animales insectívoros (por ejemplo murciélagos y las aves paserifor- mes). Pastos de alta montaña Pastos de alta montaña Pastos de alta montaña Pastos de alta montaña Lagartija de turbera Lagartija de turbera Lagartija de turbera Lagartija de turbera Pinguicola lusitanica Pinguicola lusitanica Legazpiko udale- Legazpiko udale- rriaren mendebal- rriaren mendebal- dean, Korostiagako Korostiagako babes eremutik bereiz- babes eremutik bereiz- tuta, Arrolamendi inguru tuta, Arrolamendi inguru interesgarria daukagu, interesgarria daukagu, bai kultur aldetik, bai bai kultur aldetik, bai natur aldetik. Mendi gai- natur aldetik. Mendi gai- netan, hala, ugariak dira netan, hala, ugariak dira historiaurreko aztarnate- historiaurreko aztarnate- giak, batzuk katalogatuta, giak, batzuk katalogatuta, beste batzuk katalogatu beste batzuk katalogatu gabeak. “Jentil”, “harri gabeak. “Jentil”, “harri handi”, “harmora”, “har handi”, “harmora”, “har muino”, “har luze” osa- muino”, “har luze” osa- gaiek salatzen dituzte. gaiek salatzen dituzte. Aspaldidanik, bestalde, Aspaldidanik, bestalde, abeltzaintzarako kortak abeltzaintzarako kortak ezarri ziren bere lurretan, ezarri ziren bere lurretan, eta handik sortu ziren eta handik sortu ziren Arrola, Biziola eta Lakio- Arrola, Biziola eta Lakio- la baserri zaharrak. Na- la baserri zaharrak. Na- tur aldetik, berriz, bere tur aldetik, berriz, bere magalean istinga, putzu magalean istinga, putzu eta erdoka ugari daude eta erdoka ugari daude eta, horri esker, basoko eta, horri esker, basoko animalia, hegazti eta zo- animalia, hegazti eta zo- morro askorentzako bizi morro askorentzako bizi iturri dira. iturri dira. Ardanbidetan Legazpiko Ardanbidetan Legazpiko herriak 17,32 Ha-tako herriak 17,32 Ha-tako lursaila dauka. lursaila dauka. Landaredia Vegetación Tamaina desberdineko zazpi hezegune daude Elortxoetaren Tamaina desberdineko zazpi hezegune daude Elortxoetaren eta Ardanbidetako Kimu-Berri aterpearen artean. Gehienak ko- eta Ardanbidetako Kimu-Berri aterpearen artean. Gehienak ko- niferoen sailetan daude edo haiek inguratuta. Urarekin harreman estua duten landareak aurkitzen ditugu, Urarekin harreman estua duten landareak aurkitzen ditugu, hala nola, Juncus conglemeratus, Hypericum elodes,Lurra oso pobrea denez landare haragijaleen espezieak aurki Lurra oso pobrea denez landare haragijaleen espezieak aurki ditzakegu. Adibidez, Kantauri kostaldeko haranetan eta men- ditzakegu. Adibidez, Kantauri kostaldeko haranetan eta men- dietan bakana den Drosera rotundifolia Drosera rotundifolia aurki dezakegu Otae- aurki dezakegu Otae- rreko hezegunean. Hay siete humedales de varios tamaños, entre Elor- txoeta y el albergue Kimu-Berri en Ardanbideta. La mayor parte están dentro de plantaciones de co- níferas o rodeadas de ellas. Encontramos plantas estrechamente relaciona- das con el agua como Juncus conglemeratus, Hy- pericum elodes... Al ser un suelo muy pobre podemos encontrar especies vegetales carnívoras como la Drose- ra rotundifolia en el humedal de Otaerre, es- casa en valles y montes cantábricos. Fauna Fauna Zonaldeko hezegune uga- Zonaldeko hezegune uga- riek, heskaiek eta sasiarteek riek, heskaiek eta sasiarteek biodibertsitatea handitzen dute, ha- biodibertsitatea handitzen dute, ha- bitat txikiak (mikrohabitatak) sortzea bitat txikiak (mikrohabitatak) sortzea ahalbidetzen dutelako. Arrolamendiko ahalbidetzen dutelako. Arrolamendiko errekan arrabio arrunta errekan arrabio arrunta (Sala- mandra salamadra) mandra salamadra) aurki dezakegu. aurki dezakegu. Los numerosos humedales de la zona, los setos y los matorrales aumentan la bio- diversidad, puesto que crean micro hábitats. En el arroyo de Arrolamen- di podemos encontrar la salamandra común (Salamandra salamandra). En la parte oeste del muni- cipio de Legazpi, separado del espacio protegido de del espacio protegido de Korostiaga, tenemos el en- torno de Arrolamendi, espe- cialmente interesante desde el punto de vista cultural el punto de vista cultural y natural. En la cima del monte existen muchos ya- monte existen muchos ya- cimientos prehistóricos, al- gunos de ellos catalogados gunos de ellos catalogados y otros sin catalogar. Testi- monio de ello son compo- nentes como “jentil”, “harri handi”, “harmora”, “har muino”, “har luze”. Por otro lado desde hace tiempo se instalaron en nuestras tierras establos para la ganadería y de aquellos nacieron viejos de aquellos nacieron viejos caseríos como Arrola, Bizio- la y Lakiola. Desde el punto la y Lakiola. Desde el punto de vista de la naturaleza en sus laderas son numerosos los cenagales, pozos y barri- los cenagales, pozos y barri- zales y gracias a ello es un lugar adecuado para la vida lugar adecuado para la vida de animales, aves e insectos de animales, aves e insectos del bosque. El municipio de Legazpi tie- El municipio de Legazpi tie- ne un terreno de 17,32 Ha ne un terreno de 17,32 Ha en el monte Ardanbideta. . Por . Por ace ace on on s s arrolamendi Korostiaga, Jentile- txe, Oregi eta txe, Oregi eta Arrandaitz Arrandaitz tontorrek mugatzen dute men- mugatzen dute men- debaldetik, Urtatzako debaldetik, Urtatzako urtegiak eta Muñazurra- urtegiak eta Muñazurra- gak, ekialdetik. Basoak gak, ekialdetik. Basoak hartzen du bere azalera hartzen du bere azalera osoa. Badakigu bertan ateratzen zen egurra, ateratzen zen egurra, antzina, Bikuña, Bengo- antzina, Bikuña, Bengo- lea eta Masukariolako lea eta Masukariolako burdinolentzat izaten burdinolentzat izaten zela, egur ikatza egiteko, zela, egur ikatza egiteko, batez ere. Toponimiak batez ere. Toponimiak landareez (basoak, ar- landareez (basoak, ar- bola tantaiak, urkiak, bola tantaiak, urkiak, gorostiak, ametzak), ani- gorostiak, ametzak), ani- maliez (azeriak), uraz (ur maliez (azeriak), uraz (ur urkuiluak, lohia, buztina, urkuiluak, lohia, buztina, erreka bihurriak...), geo- erreka bihurriak...), geo- logiaz (harri zabalak, harri logiaz (harri zabalak, harri zuriak, hegi handiak...) hi- zuriak, hegi handiak...) hi- tz egiten digu. Baita baso tz egiten digu. Baita baso jabeez ere: Tarrapatan, jabeez ere: Tarrapatan, Lasa, Antia, eliza... Lasa, Antia, eliza... Landaredia Vegetación Gaztainadiak edo gaztainondoen antzinako sailak: urteetan Gaztainadiak edo gaztainondoen antzinako sailak: urteetan aloktonoa (ez bertakoa) zela pentsatu izan den arren, hiruga- aloktonoa (ez bertakoa) zela pentsatu izan den arren, hiruga- rren aroan Iberiar Penintsulan zabalduta zegoela egiaztatu da. rren aroan Iberiar Penintsulan zabalduta zegoela egiaztatu da. Legazpin bi eremutan gailentzen da gaztainondoa, Arrolamen- Legazpin bi eremutan gailentzen da gaztainondoa, Arrolamen- din Oiaierrekaren ondoan eta Korostiagako magalean. Arro horren erdia koniferoez estalita dagoen arren, formazio Arro horren erdia koniferoez estalita dagoen arren, formazio oso garrantzitsuak daude, hala nola, baso hostoerorkorrak, oso garrantzitsuak daude, hala nola, baso hostoerorkorrak, haritz kandugabeen haritz kandugabeen (Quercus petraea) (Quercus petraea) basoak Oregi, Jentiletxe basoak Oregi, Jentiletxe eta Korostiaga mendien magaletan, balio ekologiko handikoak eta Korostiaga mendien magaletan, balio ekologiko handikoak gainera. Castañedas o antiguas plantaciones de castaños: aunque durante años se creía que era alóctona (no autóctona), se ha confirmado que en el terciario ya estaba extendido en la Península Ibérica. En Legazpi hay dos zonas donde predomina el castaño, una en Arro- lamendi al lado de Oiaierreka y la otra en la falda de Korostiaga. A pesar de que la mitad de esta cuenca está cubierta por plan- taciones de coníferas, hay formaciones muy importantes como por ejemplo, bosques caducifolios, bosques de Quercus pe- traea en las laderas de los montes Ore- gi, Jentiletxe y Korostiaga, de muy alto valor ecológico. Fauna Fauna Korostiagako eremua Aizkorriko parke naturaletik kanpo da- Korostiagako eremua Aizkorriko parke naturaletik kanpo da- goen arren, antzekotasun handia du parkearekin egiturari eta goen arren, antzekotasun handia du parkearekin egiturari eta egoerari dagokionez. Okil beltzaren (okila) eta lepahoriaren (er- egoerari dagokionez. Okil beltzaren (okila) eta lepahoriaren (er- binude modukoa) espezieak ez dira zonaldean aurkitu baina bi binude modukoa) espezieak ez dira zonaldean aurkitu baina bi natura-inguruneetan harreman-ahalmen ekologikoa erraztuko natura-inguruneetan harreman-ahalmen ekologikoa erraztuko balitz, handitu egingo litzateke mehatxatutako espezien eta balitz, handitu egingo litzateke mehatxatutako espezien eta interes bereziko espezien banaketa-eremua.. interes bereziko espezien banaketa-eremua.. Aunque la zona de Korostiaga está fuera del parque natural del Aizkorri, tiene grandes semejanzas estructurales y de es- tado con el parque. Las especies pito negro (pájaro car- pintero) y marta (especie de comadreja) no se han encontrado en la zona, pero si se propiciara la conecti- vidad ecológica de los dos entornos naturales, el área de distribución de especies amenazadas y de interés especial aumentaría. Limita por el oeste con Limita por el oeste con las cimas de Korostiaga, las cimas de Korostiaga, Jentiletxe, Oregi y Arrandai- Jentiletxe, Oregi y Arrandai- tz y por el este con el panta- tz y por el este con el panta- no de Urtatza y Muñazurra- no de Urtatza y Muñazurra- ga. Un bosque ocupa toda ga. Un bosque ocupa toda su superficie. Sabemos que su superficie. Sabemos que antiguamente se sacaba madera de allí para abaste- madera de allí para abaste- cer las ferrerías de Bikuña, cer las ferrerías de Bikuña, Bengolea y Masukariola, especialmente para hacer carbón. La toponimia nos habla de plantas (bosques, altos árboles, abedules, acebos, melojos), animales (zorros), animales (zorros), agua (tenazas de agua, lodo, arcilla, sinuosos arro- yos…), geología (anchas piedras, piedras blancas, grandes orillas,…) También nos habla de propietarios de montes: Tarrapatan, Lasa, ra hacer ra hacer mia mia tas tas montes: Tarrapatan, montes: Tarrapatan, Lasa, Lasa, ko korostiaga espacio progegido de babes eremua legazpi mapa toponímico mapa toponimikoa Legazpi_aurreko_azala_indd 1 Legazpi_aurreko_azala_indd 1 14/11/14 21:31 14/11/14 21:31

Upload: others

Post on 04-Feb-2021

7 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • La zona más alta de Legazpi La zona más alta de Legazpi se encuentra en la parte alta se encuentra en la parte alta de Aizkorri, por encima de de Aizkorri, por encima de la línea donde acaba el bos- la línea donde acaba el bos-que y empiezan las desnu- que y empiezan las desnu-das rocas (sin vegetación) das rocas (sin vegetación) y las extensas praderas. En y las extensas praderas. En la parte oeste (Jandoain) se la parte oeste (Jandoain) se puede decir que empieza puede decir que empieza en los 900 metros pero en en los 900 metros pero en la parte este en los 1200 la parte este en los 1200 metros (donde se encuentra metros (donde se encuentra la fuente de Andrai tz). Allí la fuente de Andrai tz). Allí se encuentra Burnikuru-tz, la cima de Legazpi, a 1429 metros. Los topónimos delatan

    la presencia la presencia

    de rocas, piedras y cue- de rocas, piedras y cue-vas: Andrai tz, Adarrai tz, vas: Andrai tz, Adarrai tz, Arriurdin, Bela txingazuloa, Arriurdin, Bela txingazuloa, Kataai tz, Zulagaizto,… Kataai tz, Zulagaizto,… También de minas: Minaeta, También de minas: Minaeta, Urrebea tza y Kargalekue- Urrebea tza y Kargalekue-ta. Por otro lado, también ta. Por otro lado, también encontramos vestigios encontramos vestigios de animales salvajes de animales salvajes que hoy día no hay: que hoy día no hay: Urdajamentu (cerdos), Urdajamentu (cerdos), Ar tzanburu (osos), Ar tzanburu (osos), Kataai tz (gatos de Kataai tz (gatos de roca). Se trata de un entorno de

    ikuru- ikuru-azpi, azpi,s snn

    roca). Se trata de un roca). Se trata de unentorno de entorno de

    lekueta. Bestetik, gaur lekueta. Bestetik, gaur egun ez dauden basa egun ez dauden basa animalien arrastoa ikus animalien arrastoa ikus dezakegu izenetan: dezakegu izenetan: Urdajamentu (urdeak), Urdajamentu (urdeak), Ar tzanburu (har tzak), Ar tzanburu (har tzak), Kataai tz (haizkatuak). Na- Kataai tz (haizkatuak). Na-tur aldetik balio handiko tur aldetik balio handiko

    ingurua da. ingurua da.

    Legazpiko udale- Legazpiko udale-rriaren eremurik rriaren eremurik garaiena garaiena Aizkorriko Aizkorriko goiburuetan edo goiko goiburuetan edo goiko aldean daukagu, basoa aldean daukagu, basoa bukatu eta hai tz gorria bukatu eta hai tz gorria (landaredirik gabea) (landaredirik gabea) eta larre zabalak hasten eta larre zabalak hasten diren lerrotik gora. Men- diren lerrotik gora. Men-

    debaldean 900 metrotan debaldean 900 metrotan hasten dela esan liteke hasten dela esan liteke (Jandoain), baina ekial- (Jandoain), baina ekial-dean, 1200 metrotan (An- dean, 1200 metrotan (An-draizko iturria dagoen le- draizko iturria dagoen le-kuan). Legazpiko gailurra, kuan). Legazpiko gailurra, Burnikuru tz, bertan dago Burnikuru tz, bertan dago 1429 metrotan. Toponi- 1429 metrotan. Toponi-moek harkai tz, harrien moek harkai tz, harrien

    eta leizeen presen tzia eta leizeen presen tzia sala tzen dute: Andrai- sala tzen dute: Andrai-tz, Adarrai tz, Arriurdin, tz, Adarrai tz, Arriurdin, Bela txingazuloa, Kataai- Bela txingazuloa, Kataai-tz, Zulagaizto... Baita tz, Zulagaizto... Baita mea tzeena ere: Minaeta, mea tzeena ere: Minaeta, Urrebea tza eta Karga- Urrebea tza eta Karga-

    Landaredia VegetaciónAgrosi ts Agrosi ts eta eta Festuca espeziez osatutako mendi-belar- espeziez osatutako mendi-belar-

    diak: uda bukaera arte berde egoten diren belar fin eta mo- diak: uda bukaera arte berde egoten diren belar fin eta mo-tzeko mendietako belardiak. tzeko mendietako belardiak.Juniperus communis subsp.alpina Juniperus communis subsp.alpina espezieaz osatutako sas- espezieaz osatutako sas-trakak: banaketa isolatuko sastrakak. Ipar-ipurua da gailen tzen trakak: banaketa isolatuko sastrakak. Ipar-ipurua da gailen tzen den landarea, goi mendiko beste ohiko landareekin batera, den landarea, goi mendiko beste ohiko landareekin batera, hala nola, gara txo-belarra. hala nola, gara txo-belarra.Asperula hirta landarea adibidez, Aizkorriko harkai tzetan Asperula hirta landarea adibidez, Aizkorriko harkai tzetan bizi da eta hori da aurki dezakegun munduko leku bakarre- bizi da eta hori da aurki dezakegun munduko leku bakarre-netakoa.

    Prados alpinos de Agrosi ts y Festuca: prados montanos de hierba fina y corta que permanece verde hasta el final del verano.Matorrales de Juniperus communis subsp. Alpina: matorrales de distribución aislada. Predomina el enebro común junto con otras plantas comunes de alta montaña como la adelfilla.Algunas plantas como Asperula hirta, vive en los roquedos de Aiz-korri. Uno de los pocos lugares en el mundo donde están presentes.

    fauna faunaHegazti harrapari eta sarraskijaleek habia egiteko erabil tzen Hegazti harrapari eta sarraskijaleek habia egiteko erabil tzen dituzten lekuak; leku horiek a tseden har tzeko eta tenperatu- dituzten lekuak; leku horiek a tseden har tzeko eta tenperatu-ra egoki tzeko erabil tzen dituzte hainbat hegaztik: sai arreek ra egoki tzeko erabil tzen dituzte hainbat hegaztik: sai arreek (Gyps fulvus) (Gyps fulvus), sai zuriek , sai zuriek (Neophron percnopteros) (Neophron percnopteros) eta falkoni- eta falkoni-formeek.Halaber, babesleku dira saguzarren tzako eta mendietako be- Halaber, babesleku dira saguzarren tzako eta mendietako be-lardietan elur-lursagua (Chionomys nivalis) aurki dezakegu.

    Lugares que las aves rapaces y carroñeras utilizan para anidar y son los lugares preferidos para descansar y ter-

    morregularse de los buitres leonados (Gyps fulvus), los alimoches (Neophron percnopteros) y los falconi-formes.También son refugio de murciélagos, y en los pra-

    dos montanos podemos encontrar la ratilla ni-val (Chionomys nivalis).

    ko aizkorrila parte alta de

    goiburuak

    Eskuen artean duzun hau helburu bikoi-Eskuen artean duzun hau helburu bikoi-tza duen materiala da, legazpiar zaren tza duen materiala da, legazpiar zaren heinean, zure jakin-mina asetzeko balia-heinean, zure jakin-mina asetzeko balia-garria izango dena. garria izango dena. Batetik, udalerriko mapa toponimikoa; Batetik, udalerriko mapa toponimikoa; alegia, Legazpiko leku izenak biltzen di-alegia, Legazpiko leku izenak biltzen di-tuen mapa, erabat eguneratua. tuen mapa, erabat eguneratua. Eta bestetik, gure inguruko natur onda-Eta bestetik, gure inguruko natur onda-reari buruzko informazio interesgarria, 5 reari buruzko informazio interesgarria, 5 gune berezitan sailkatua eta bakoitzeko gune berezitan sailkatua eta bakoitzeko landarediari eta faunari buruzko berezi-landarediari eta faunari buruzko berezi-tasunak nabarmentzeko argazki ederrez tasunak nabarmentzeko argazki ederrez osatua.osatua.Geure udalerria hobeto ezagutzeko la-Geure udalerria hobeto ezagutzeko la-

    gungarria izango zaizulakoan gau-gungarria izango zaizulakoan gau-de.de.

    El documento que tienes en tus manos tiene dos

    objetivos y, como buen legazpiarra, pensa-mos que será útil para satisfacer tu curiosi-dad y deseo de aprender.Por un lado está el mapa toponímico, es de-cir, un mapa totalmente actualizado que re-coge los nombres de lugares de Legazpi.Y por otro lado, ofrece información intere-sante sobre el patrimonio natural de nuestro entorno. Esta información esta clasificada en 5 zonas diferentes y completada con her-mosas fotografías para resaltar las caracte-rísticas de la vegetación y fauna de cada una de ellas.Pensamos que será de ayuda para conocer mejor nuestro municipio.

    Brinkola auzotik Brinkola auzotik gora, gora, Aiz korriko Aiz korriko goiburuetara i no zabal- goiburuetara i no zabal-tzen den eremuari tzen den eremuari Ai- Ai-tzondoa tzondoa esan izan zaio esan izan zaio historikoki, gaur egun historikoki, gaur egun Aizkorrondoa Aizkorrondoa ere esaten ere esaten bazaio ere. Basoak har- bazaio ere. Basoak har-tzen du bere azalera tzen du bere azalera osoa. Dena den, orain- osoa. Dena den, orain-tsu arte larreguneak ere tsu arte larreguneak ere izan dira, egileorrek eta izan dira, egileorrek eta ar tzain-e txolek sala - ar tzain-e txolek sala -tzen duten bezala, An - tzen duten bezala, An -tsumai tzen, Oroibian, tsumai tzen, Oroibian, Aierdin, Artegisasietan, Aierdin, Artegisasietan, An txigardin, Ollariagan An txigardin, Ollariagan

    eta Arratolan. Eta an- eta Arratolan. Eta an-tzina, gehiago izango tzina, gehiago izango ziren, toponimiak ziren, toponimiak horrela erakus- horrela erakus-ten duelako, “ola” ten duelako, “ola” (e txola) eta “kor- (e txola) eta “kor-ta” (larre biribil) ta” (larre biribil) osagai ugariekin. osagai ugariekin. Azpimarra tzekoa Azpimarra tzekoa da iturbegi edo da iturbegi edo manantial garran- manantial garran-

    tzi tsuak daudela ber- tzi tsuak daudela ber-tan (Izoztegietan eta tan (Izoztegietan eta Iturbel tzen, batez ere) Iturbel tzen, batez ere) eta XX. mendearen eta XX. mendearen hasieratik hoditeriak hasieratik hoditeriak ezarri izan direla ura ezarri izan direla ura aprobe txa tzeko: Guridi- aprobe txa tzeko: Guridi-tegiko turbina mar txan tegiko turbina mar txan jar tzeko, lehenik; herrira jar tzeko, lehenik; herrira edateko ura eramateko, edateko ura eramateko, ondoren. 1980. hamarka- ondoren. 1980. hamarka-dan, Barrendiola urtegia dan, Barrendiola urtegia eraiki zen.

    Más arriba del barrio Más arriba del barrio Brinkola, se extiende hasta Brinkola, se extiende hasta la parte alta de Aizkorri la parte alta de Aizkorri una zona a la que históri- una zona a la que históri-camente se le ha conocido camente se le ha conocido como como Ai tzondoa Ai tzondoa, aunque , aunque hoy día también se le hoy día también se le denomina denomina Aizkorrondoa Aizkorrondoa. . Un bosque ocupa toda su Un bosque ocupa toda su superfi cie. De todas for- superfi cie. De todas for-mas hasta ahora también mas hasta ahora también han sido lugares de pasto han sido lugares de pasto tal y como lo testimonian tal y como lo testimonian los rediles y las cabañas de los rediles y las cabañas de pastores como las que en- pastores como las que en-contramos en An tsumai tz, contramos en An tsumai tz, Oroibia, Aierdi, Artegisa- Oroibia, Aierdi, Artegisa-sieta, An txigardi, Ollariaga sieta, An txigardi, Ollariaga y Arratola. Y antiguamente y Arratola. Y antiguamente serían más porque así serían más porque así lo atestiguan los topó- lo atestiguan los topó-nimos con numerosos nimos con numerosos componentes como “ola” componentes como “ola”

    (choza) y “korta” (pastizal (choza) y “korta” (pastizal redondo). Hay que resal- redondo). Hay que resal-tar que aquí encontramos tar que aquí encontramos importantes manantiales importantes manantiales (especialmente en Izozte- (especialmente en Izozte-gieta e Iturbel tz) y que a gieta e Iturbel tz) y que a principios del siglo XX se principios del siglo XX se colocaron tuberías para colocaron tuberías para aprovechar el agua: prime- aprovechar el agua: prime-ramente para po- ramente para po-ner en marcha la ner en marcha la turbina de Guridi- turbina de Guridi-tegi; y posterior- tegi; y posterior-mente para llevar mente para llevar al pueblo agua al pueblo agua potable. En la potable. En la década de 1980, década de 1980, se construyó se construyó el pantano de el pantano de Barrendiola. Barrendiola.

    Aitzondo desde Aizkorri Aitzondo desde Aizkorri

    Aitzondo desde AizkorriAitzondo desde Aizkorri

    ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai-tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzond ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai- tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai tzondoa ai-

    LandarediaPaisaiaren eta ekologiaren ikuspegitik balio handiko landareen Paisaiaren eta ekologiaren ikuspegitik balio handiko landareen formazio asko daude: Aizkorriko hariztia, goi mendiko belar- formazio asko daude: Aizkorriko hariztia, goi mendiko belar-diak, Quercus petraea Quercus petraea (hari tz kandugabe) eta (hari tz kandugabe) eta Quercus robur Quercus robur (hari tz kandudun) espezien hariztiak, Armuñoko gailurreko pa- (hari tz kandudun) espezien hariztiak, Armuñoko gailurreko pa-gadiak eta txilardiak, Barrendiolako urtegi inguruko hal tzadiak gadiak eta txilardiak, Barrendiolako urtegi inguruko hal tzadiak eta pagadi-hariztiak eta koniferoen eremu landatu ba tzuk Ai- eta pagadi-hariztiak eta koniferoen eremu landatu ba tzuk Ai-zkorriko magalean; azken horiek garran tzi tsuak dira horien ar- zkorriko magalean; azken horiek garran tzi tsuak dira horien ar-tean lilipen eta gorostien espezieak aurki di tzakegulako. tean lilipen eta gorostien espezieak aurki di tzakegulako.Mendiko belardietan ere Mendiko belardietan ere Armedia pubinervis bezalako espeziea bezalako espeziea

    aurki tzen dugu; espezie hori Euskadiko Au- aurki tzen dugu; espezie hori Euskadiko Au-tonomia Erkidegoko landaredia tonomia Erkidegoko landaredia meha txatuen Katalogoan interes meha txatuen Katalogoan interes berezikoa dela jaso tzen da. berezikoa dela jaso tzen da.Ame tz arrunta Ame tz arrunta (Quercus pyrenai- (Quercus pyrenai-ca): lurzoru lehorretan gara tzen : lurzoru lehorretan gara tzen da batik bat. Flora-osaerari eta or- da batik bat. Flora-osaerari eta or-dezkapen-aldiei erreparatuz gero, dezkapen-aldiei erreparatuz gero, harizti azidofiloaren an- harizti azidofiloaren an-tzekoa da.

    ai tzondoa

    eraiki zen. eraikizen.

    VegetaciónHay muchas formaciones de plantas de gran valor paisajístico y ecológico: robledal de Aizkorri, prados de alta montaña, robleda-les de las especies Quercus petraea y Quercus robur, hayedos y brezales de la cima de Armuño, los alisares y hayedos-robledales entorno al pantano de Barrendiola y algunas plantaciones de coní-feras de las faldas de Aizkorri, que adquieren valor al estar presen-tes en ellas especies de narcisos y de acebo.Los prados de montaña albergan también especies como Armeria pubinervis, catalogada como de interés especial en el Catálogo de Flora Amenazada de la CAPV (en el entor-no de Nardegi).Melojar eurosi-beriano (Quercus pyrenaica): se desa-rrolla sobretodo en condiciones edafoto-pográficas secas. Por su composición flo-rística y las etapas de sustitución es pareci-do al robledal acidófilo.

    fauna faunaNeurrizkoa da okil berdearen hainbat espezietan (okil bel tza, okil Neurrizkoa da okil berdearen hainbat espezietan (okil bel tza, okil handia,…) eta meha txatutako zenbait ornogabe xilofago aurkitu handia,…) eta meha txatutako zenbait ornogabe xilofago aurkitu dira (egur-jaleak). Gainera, interes bereziko ugaztun askoren ba- dira (egur-jaleak). Gainera, interes bereziko ugaztun askoren ba-besleku da (basakatua, muxar grisa, lepahoria, katajineta,…). besleku da (basakatua, muxar grisa, lepahoria, katajineta,…).

    Es moderada en varias especies de pájaros carpinteros (pito ne-gro, pico picapinos…) y se han encontrado varios invertebrados xi-lófagos (comedores de madera) amenazados. Además es refugio de muchos mamíferos de interés especial (gato montés,

    el lirón gris, la marta, gineta...)

    katajineta katajinetaGineta Gineta Quercus petraea Quercus petraea

    Armeria pubinervis Armeria pubinervis Hayedo trasmocho

    Hayedo trasmocho Hayed

    o trasmocho Hayedo trasmocho

    Legazpiko uda-Legazpiko uda-lerriaren ekial-lerriaren ekial-dean,dean, 800-850 metro- 800-850 metro-tan, larreak nagusi diren tan, larreak nagusi diren eremu zabal bat dauka-eremu zabal bat dauka-gu: Oamendi. Esan lite-gu: Oamendi. Esan lite-ke an tzina izen horren ke an tzina izen horren hedadura handiagoa hedadura handiagoa zela, “oa” osagaia duten zela, “oa” osagaia duten toponimoei erreparatu-toponimoei erreparatu-ta: Oazur tze, Oakoroso, ta: Oazur tze, Oakoroso, Oazuloa eta Oazabaleta. Oazuloa eta Oazabaleta. Leizeak eta historiaurre-Leizeak eta historiaurre-ko aztarnategiak ugariak ko aztarnategiak ugariak

    dira bertan, baina dira bertan, baina historian zehar historian zehar zerbaitegatik ezagu-zerbaitegatik ezagu-na egin bada bere na egin bada bere hareharri bikaina-hareharri bikaina-rengatik izan da. rengatik izan da. Mendi horretatik Mendi horretatik ateratako harriekin ateratako harriekin eskualdeko eli-eskualdeko eli-za, udale txe eta za, udale txe eta baserri asko eta baserri asko eta asko egin dira. asko egin dira. XIX. mendean XIX. mendean

    Norteko trenbidearen Norteko trenbidearen tunel handia gogor tzeko tunel handia gogor tzeko harria ere bertatik atera harria ere bertatik atera zen.zen.Oamendin Legazpiko Oamendin Legazpiko herriak 93,00 Ha-tako herriak 93,00 Ha-tako lursaila dauka.lursaila dauka.

    En la parte este del muni-En la parte este del muni-cipio de Legazpi, a 800-850 cipio de Legazpi, a 800-850 metros, contamos con un metros, contamos con un espacio abierto donde espacio abierto donde predominan los pastiza-predominan los pastiza-les: Oamendi Se puede les: Oamendi Se puede decir que antiguamente decir que antiguamente era mayor el alcance de era mayor el alcance de ese nombre si reparamos ese nombre si reparamos en los topónimos que en los topónimos que contienen el componente contienen el componente “oa”: Oazur tze, Oakoroso, “oa”: Oazur tze, Oakoroso, Oazuloa y Oazabaleta. Oazuloa y Oazabaleta. Aquí son numerosas las Aquí son numerosas las cuevas y yacimientos pre-cuevas y yacimientos pre-históricos pero si ha sido históricos pero si ha sido conocido a lo largo de la conocido a lo largo de la historia por algo es por su historia por algo es por su excelente piedra arenisca. excelente piedra arenisca. De las piedras extraídas De las piedras extraídas de ese monte se han de ese monte se han construido numerosas construido numerosas iglesias, ayuntamientos iglesias, ayuntamientos

    y caseríos de la comarca. y caseríos de la comarca. También se extrajo de allí También se extrajo de allí la piedra que sirvió para la piedra que sirvió para reforzar el gran túnel del reforzar el gran túnel del ferrocarril del Norte en el ferrocarril del Norte en el siglo XIX.siglo XIX.El municipio de Legazpi El municipio de Legazpi tiene un terreno de 93,00 tiene un terreno de 93,00 Ha en el monte Oamendi.Ha en el monte Oamendi.

    oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendoamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi oamendi

    Landaredia VegetaciónEsfangale azidofiloak: substratu azidoak eta ur etengabeen itu-: substratu azidoak eta ur etengabeen itu-rriak gailen tzen dira, hala nola, goroldioak, ihiak, espezie hara-rriak gailen tzen dira, hala nola, goroldioak, ihiak, espezie hara-gijaleak,….Pinguicola lusitanicaPinguicola lusitanica espeziea aurkitu da, Euskadiko Autono- espeziea aurkitu da, Euskadiko Autono-mia Erkidegoko landaredia meha txatuen katalogoaren arabera mia Erkidegoko landaredia meha txatuen katalogoaren arabera “bakana” dena.Goi mendiko belardiak, Oamendiko eta Kortaburuko hezegu-Goi mendiko belardiak, Oamendiko eta Kortaburuko hezegu-neak, txilardiak, ameztien orban txikiak, neak, txilardiak, ameztien orban txikiak, Quercus roburQuercus robur espezie- espezie-ko hariztiak; guztiak dira balio ekologiko handikoak edo oso ko hariztiak; guztiak dira balio ekologiko handikoak edo oso handikoak.

    Esfangale acidófilos: predominan los sustratos ácidos y fuentes de agua continuas, como por ejemplo, musgos, juncos, especies carnívoras…Se ha localizado la especie Pinguicola lusitanica, cataloga-da como “Rara” en el Catálogo de la Flora Amenazada de la CAPV.

    Los prados de alta montaña, los humedales de Oamendi y Kortaburu, los brezales, pequeñas manchas de melojares, los robledales de Quercus robur son to-dos ellos de alto o muy alto valor ecológico.

    oamendiFaunaHezeguneetan lehen aldiz aurkitu da sugandila bizierrulea Hezeguneetan lehen aldiz aurkitu da sugandila bizierrulea (Lacerta vivipara)(Lacerta vivipara). Oso natura-ingurune inportanteak dira eta . Oso natura-ingurune inportanteak dira eta ezinbestekoak bihurtu dira ornodun txikien biziraupenerako, ezinbestekoak bihurtu dira ornodun txikien biziraupenerako, euren behar fisiologikoak bete tzeko ornodun nagusien tzako euren behar fisiologikoak bete tzeko ornodun nagusien tzako leku estrategikoak bilakatu diren hein berean. Ugaztunek, he-leku estrategikoak bilakatu diren hein berean. Ugaztunek, he-gaztiek eta narrastiek hezeguneak erabil tzen dituzte balan tze gaztiek eta narrastiek hezeguneak erabil tzen dituzte balan tze hidrikoa manten tzeko; uretako ornogabeek hidrikoa manten tzeko; uretako ornogabeek eta urlehortarrek, aldiz, euren bizi-zikloa osa-eta urlehortarrek, aldiz, euren bizi-zikloa osa-tzeko erabil tzen dituzte. Hezeguneak ezinbes-tzeko erabil tzen dituzte. Hezeguneak ezinbes-tekoak dira haien tzako, bertan jar tzen dituzte-tekoak dira haien tzako, bertan jar tzen dituzte-lako arrau tzak eta euren bizi-faseak hezegune lako arrau tzak eta euren bizi-faseak hezegune horietara daudelako lotuta. Hezeguneak, ha-horietara daudelako lotuta. Hezeguneak, ha-laber, elikagaien iturri dira in tsektujaleen tzako laber, elikagaien iturri dira in tsektujaleen tzako (adibidez, saguzarrak eta hegazti paserifor-(adibidez, saguzarrak eta hegazti paserifor-meak).

    FaunaEn los humedales se ha encontrado por primera vez la lagartija de turbera (Lacerta vivipara). Son entornos naturales muy importan-tes y se han convertido en imprescindibles para la supervivencia de los pequeños vertebrados y en puntos estratégicos donde cu-brir las necesidades fisiológicas de los invertebrados principales. Los ma- míferos, las aves y los reptiles utilizan los

    humedales para mantener el balance hídri-co; los invertebrados acuáticos y los anfi-bios, en cambio, para completar su ciclo de vida (resultan imprescindibles para ellos), ya que desovan en ellos y sus fases de vida se hallan a menudo relacionadas a estos humedales. También pueden ser fuente de nutrientes para animales insectívoros (por ejemplo murciélagos y las aves paserifor-mes).

    Pastos de alta montaña

    Pastos de alta montaña

    Pastos de alta montaña

    Pastos de alta montaña

    Lagartija de turbera

    Lagartija de turbera

    Lagartija de turbera

    Lagartija de turbera

    Pinguicola lusitanicaPinguicola lusitanica

    Legazpiko udale-Legazpiko udale-rriaren mendebal-rriaren mendebal-dean, Korostiagako Korostiagako babes eremutik bereiz-babes eremutik bereiz-tuta, Arrolamendi inguru tuta, Arrolamendi inguru interesgarria daukagu, interesgarria daukagu, bai kultur aldetik, bai bai kultur aldetik, bai natur aldetik. Mendi gai-natur aldetik. Mendi gai-

    netan, hala, ugariak dira netan, hala, ugariak dira historiaurreko aztarnate-historiaurreko aztarnate-giak, ba tzuk katalogatuta, giak, ba tzuk katalogatuta, beste ba tzuk katalogatu beste ba tzuk katalogatu gabeak. “Jentil”, “harri gabeak. “Jentil”, “harri handi”, “harmora”, “har handi”, “harmora”, “har muino”, “har luze” osa-muino”, “har luze” osa-gaiek sala tzen dituzte. gaiek sala tzen dituzte.

    Aspaldidanik, bestalde, Aspaldidanik, bestalde, abel tzain tzarako kortak abel tzain tzarako kortak ezarri ziren bere lurretan, ezarri ziren bere lurretan, eta handik sortu ziren eta handik sortu ziren Arrola, Biziola eta Lakio-Arrola, Biziola eta Lakio-la baserri zaharrak. Na-la baserri zaharrak. Na-tur aldetik, berriz, bere tur aldetik, berriz, bere magalean istinga, pu tzu magalean istinga, pu tzu

    eta erdoka ugari daude eta erdoka ugari daude eta, horri esker, basoko eta, horri esker, basoko animalia, hegazti eta zo-animalia, hegazti eta zo-morro askoren tzako bizi morro askoren tzako bizi iturri dira.iturri dira.Ardanbidetan Legazpiko Ardanbidetan Legazpiko herriak 17,32 Ha-tako herriak 17,32 Ha-tako lursaila dauka.lursaila dauka.

    Landaredia VegetaciónTamaina desberdineko zazpi hezegune daude Elor txoetaren Tamaina desberdineko zazpi hezegune daude Elor txoetaren eta Ardanbidetako Kimu-Berri aterpearen artean. Gehienak ko-eta Ardanbidetako Kimu-Berri aterpearen artean. Gehienak ko-niferoen sailetan daude edo haiek inguratuta.Urarekin harreman estua duten landareak aurki tzen ditugu, Urarekin harreman estua duten landareak aurki tzen ditugu, hala nola, Juncus conglemeratus, Hypericum elodes,…Lurra oso pobrea denez landare haragijaleen espezieak aurki Lurra oso pobrea denez landare haragijaleen espezieak aurki di tzakegu. Adibidez, Kantauri kostaldeko haranetan eta men-di tzakegu. Adibidez, Kantauri kostaldeko haranetan eta men-dietan bakana den Drosera rotundifoliaDrosera rotundifolia aurki dezakegu Otae- aurki dezakegu Otae-rreko hezegunean.

    Hay siete humedales de varios tamaños, entre Elor-txoeta y el albergue Kimu-Berri en Ardanbideta. La mayor parte están dentro de plantaciones de co-níferas o rodeadas de ellas.Encontramos plantas estrechamente relaciona-das con el agua como Juncus conglemeratus, Hy-pericum elodes...Al ser un suelo muy pobre podemos encontrar especies vegetales carnívoras como la Drose-ra rotundifolia en el humedal de Otaerre, es-casa en valles y montes cantábricos.

    Fauna FaunaZonaldeko hezegune uga-Zonaldeko hezegune uga-riek, heskaiek eta sasiarteek riek, heskaiek eta sasiarteek biodiber tsitatea handi tzen dute, ha-biodiber tsitatea handi tzen dute, ha-bitat txikiak (mikrohabitatak) sor tzea bitat txikiak (mikrohabitatak) sor tzea

    ahalbide tzen dutelako. Arrolamendiko ahalbide tzen dutelako. Arrolamendiko errekan arrabio arrunta errekan arrabio arrunta (Sala-

    mandra salamadra)mandra salamadra) aurki dezakegu. aurki dezakegu.

    Los numerosos humedales de la zona, los setos y los matorrales aumentan la bio-

    diversidad, puesto que crean micro hábita ts. En el arroyo de Arrolamen-di podemos encontrar la salamandra común (Salamandra salamandra).

    En la parte oeste del muni-cipio de Legazpi, separado del espacio protegido de del espacio protegido de Korostiaga, tenemos el en-torno de Arrolamendi, espe-cialmente interesante desde el punto de vista cultural el punto de vista cultural y natural. En la cima del monte existen muchos ya-monte existen muchos ya-cimientos prehistóricos, al-gunos de ellos catalogados gunos de ellos catalogados y otros sin catalogar. Testi-monio de ello son compo-nentes como “jentil”, “harri handi”, “harmora”, “har muino”, “har luze”. Por otro lado desde hace tiempo se instalaron en nuestras tierras

    establos para la ganadería y de aquellos nacieron viejos de aquellos nacieron viejos caseríos como Arrola, Bizio-la y Lakiola. Desde el punto la y Lakiola. Desde el punto de vista de la naturaleza en sus laderas son numerosos los cenagales, pozos y barri-los cenagales, pozos y barri-zales y gracias a ello es un lugar adecuado para la vida lugar adecuado para la vida de animales, aves e insectos de animales, aves e insectos del bosque.El municipio de Legazpi tie-El municipio de Legazpi tie-ne un terreno de 17,32 Ha ne un terreno de 17,32 Ha en el monte Ardanbideta.

    . Por . Por ace aceon ons s

    arrolamendi

    Korostiaga, Jentile-txe, Oregi eta txe, Oregi eta Arrandai tz Arrandai tz tontorrek muga tzen dute men- muga tzen dute men-debaldetik, Urta tzako debaldetik, Urta tzako urtegiak eta Muñazurra- urtegiak eta Muñazurra-gak, ekialdetik. Basoak gak, ekialdetik. Basoak

    har tzen du bere azalera har tzen du bere azalera osoa. Badakigu bertan atera tzen zen egurra, atera tzen zen egurra, an tzina, Bikuña, Bengo- an tzina, Bikuña, Bengo-lea eta Masukariolako lea eta Masukariolako burdinolen tzat izaten burdinolen tzat izaten zela, egur ika tza egiteko, zela, egur ika tza egiteko,

    batez ere. Toponimiak batez ere. Toponimiak landareez (basoak, ar- landareez (basoak, ar-bola tantaiak, urkiak, bola tantaiak, urkiak, gorostiak, ame tzak), ani- gorostiak, ame tzak), ani-maliez (azeriak), uraz (ur maliez (azeriak), uraz (ur urkuiluak, lohia, buztina, urkuiluak, lohia, buztina, erreka bihurriak...), geo- erreka bihurriak...), geo-

    logiaz (harri zabalak, harri logiaz (harri zabalak, harri zuriak, hegi handiak...) hi- zuriak, hegi handiak...) hi-tz egiten digu. Baita baso tz egiten digu. Baita baso jabeez ere: Tarrapatan, jabeez ere: Tarrapatan, Lasa, Antia, eliza... Lasa, Antia, eliza...

    Landaredia VegetaciónGaztainadiak edo gaztainondoen an tzinako sailak: urteetan Gaztainadiak edo gaztainondoen an tzinako sailak: urteetan aloktonoa (ez bertakoa) zela pen tsatu izan den arren, hiruga- aloktonoa (ez bertakoa) zela pen tsatu izan den arren, hiruga-rren aroan Iberiar Penin tsulan zabalduta zegoela egiaztatu da. rren aroan Iberiar Penin tsulan zabalduta zegoela egiaztatu da. Legazpin bi eremutan gailen tzen da gaztainondoa, Arrolamen- Legazpin bi eremutan gailen tzen da gaztainondoa, Arrolamen-din Oiaierrekaren ondoan eta Korostiagako magalean.Arro horren erdia koniferoez estalita dagoen arren, formazio Arro horren erdia koniferoez estalita dagoen arren, formazio oso garran tzi tsuak daude, hala nola, baso hostoerorkorrak, oso garran tzi tsuak daude, hala nola, baso hostoerorkorrak, hari tz kandugabeen hari tz kandugabeen (Quercus petraea) (Quercus petraea) basoak Oregi, Jentile txe basoak Oregi, Jentile txe eta Korostiaga mendien magaletan, balio ekologiko handikoak eta Korostiaga mendien magaletan, balio ekologiko handikoak gainera.

    Castañedas o antiguas plantaciones de castaños: aunque durante años se creía que era alóctona (no autóctona), se ha confirmado que en el terciario ya estaba extendido en la Península Ibérica. En Legazpi hay dos zonas donde predomina el castaño, una en Arro-lamendi al lado de Oiaierreka y la otra en la falda de Korostiaga.A pesar de que la mitad de esta cuenca está cubierta por plan-taciones de coníferas, hay formaciones muy importantes como por ejemplo, bosques caducifolios, bosques de Quercus pe-traea en las laderas de los montes Ore-gi, Jentile txe y Korostiaga, de muy alto valor ecológico.

    Fauna FaunaKorostiagako eremua Aizkorriko parke naturaletik kanpo da- Korostiagako eremua Aizkorriko parke naturaletik kanpo da-goen arren, an tzekotasun handia du parkearekin egiturari eta goen arren, an tzekotasun handia du parkearekin egiturari eta egoerari dagokionez. Okil bel tzaren (okila) eta lepahoriaren (er- egoerari dagokionez. Okil bel tzaren (okila) eta lepahoriaren (er-binude modukoa) espezieak ez dira zonaldean aurkitu baina bi binude modukoa) espezieak ez dira zonaldean aurkitu baina bi natura-inguruneetan harreman-ahalmen ekologikoa erraztuko natura-inguruneetan harreman-ahalmen ekologikoa erraztuko

    bali tz, handitu egingo li tzateke meha txatutako espezien eta bali tz, handitu egingo li tzateke meha txatutako espezien eta interes bereziko espezien banaketa-eremua.. interes bereziko espezien banaketa-eremua..

    Aunque la zona de Korostiaga está fuera del parque natural del Aizkorri, tiene grandes semejanzas estructurales y de es-

    tado con el parque. Las especies pito negro (pájaro car-pintero) y marta (especie de comadreja) no se han encontrado en la zona, pero si se propiciara la conecti-vidad ecológica de los dos entornos naturales, el área de distribución de especies amenazadas y de interés

    especial aumentaría.

    Limita por el oeste con Limita por el oeste con las cimas de Korostiaga, las cimas de Korostiaga, Jentile txe, Oregi y Arrandai- Jentile txe, Oregi y Arrandai-tz y por el este con el panta- tz y por el este con el panta-no de Urta tza y Muñazurra- no de Urta tza y Muñazurra-ga. Un bosque ocupa toda ga. Un bosque ocupa toda su superfi cie. Sabemos que su superfi cie. Sabemos que antiguamente se sacaba madera de allí para abaste- madera de allí para abaste-cer las ferrerías de Bikuña, cer las ferrerías de Bikuña, Bengolea y Masukariola, especialmente para hacer carbón. La toponimia nos habla de plantas (bosques, altos

    árboles, abedules, acebos, melojos), animales (zorros), animales (zorros), agua (tenazas de agua, lodo, arcilla, sinuosos arro-yos…), geología (anchas piedras, piedras blancas, grandes orillas,…) También nos habla de propietarios de montes: Tarrapatan,

    Lasa, ra hacer ra hacer mia miatas tas

    montes: Tarrapatan, montes: Tarrapatan,Lasa, Lasa,

    ko korostiagaespacio progegido de

    babes eremua

    legazpimapa toponímicomapa toponimikoa

    Legazpi_aurreko_azala_indd 1Legazpi_aurreko_azala_indd 1 14/11/14 21:3114/11/14 21:31

    /ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /CropGrayImages true /GrayImageMinResolution 150 /GrayImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 72 /GrayImageDepth -1 /GrayImageMinDownsampleDepth 2 /GrayImageDownsampleThreshold 1.00000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /CropMonoImages true /MonoImageMinResolution 1200 /MonoImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 300 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.00000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects true /CheckCompliance [ /None ] /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly true /PDFXNoTrimBoxError true /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox true /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile (None) /PDFXOutputConditionIdentifier () /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /Unknown

    /CreateJDFFile false /Description >>> setdistillerparams> setpagedevice