la traducción
DESCRIPTION
Pasos para encarar correctamente una traducción de latín.TRANSCRIPT
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
LA TRADUCCIÓN DE TEXTOS
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
Durante el curso pasado, hemos traducido muchas oraciones simples y compuestas, pero, por lo general, de
poca extensión. El objet ivo de este curso es que traduzcamos textos de mayor amplitud y complejidad sintáctica.
Vamos a ver cuáles son los pasos que debes dar para conseguir lo con éxito.
Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix. Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate
inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent.
En primer lugar, necesitamos un texto:
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
PRIMER PASO
COPIAMOS EL TEXTO EN NUESTRO CUADERNO DEJANDO UN ESPACIO SUFICIENTE
ENTRE LÍNEA Y LÍNEA.
Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus
Orgetorix. Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate
inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de
finibus suis cum omnibus copiis exirent.
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
SEGUNDO PASOApud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus
Orgetorix. Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate
inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de
finibus suis cum omnibus copiis exirent.
Para copiarlo ya hemos tenido que leerlo, pero lo volvemos a leer de nuevo, tratando de percibir su
estructura y comprobando que lo hemos copiado bien
Cuando lo hayas leído, haz clic y sigue.
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
TERCER PASO
UN TEXTO NO ES MÁS QUE UN CONJUNTO COMPLEJO DE ORACIONES SENCILLAS
Ahora vamos a separar las diferentes oraciones. Comenzamos por los signos de puntuación importantes: punto; dos puntos o punto y coma.
Piénsalo y luego, haz clic
AHORA LAS COMAS NO NOS SIRVEN DE NADA.
Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus
Orgetorix. Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate
inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de
finibus suis cum omnibus copiis exirent.
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
Acabamos de descubrir que el texto tiene dos grandes bloques.
2.- Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent.
1.- Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix.
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
CUARTO PASO
Este paso es fundamental. Hemos de encontrar los elementos verbales que hay en el texto. Recuerda que hay dos tipos de formas verbales: las personales y las no personales: infinitivos, participios y gerundios.
Comenzamos por las formas personales: aquellas que acaban en –o, -s, t, -mus, -tis, -nt o –i, -isti, -it, -imus, -istis, -erunt. En César y para simplificar:
normalmente acabarán en “T “. Piénsalo y luego, haz clic
Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus
Orgetorix. Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate
inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de
finibus suis cum omnibus copiis exirent.
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus
Orgetorix. Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate
inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de
finibus suis cum omnibus copiis exirent.
Ya tenemos los verbos: fuit, fecit, persuasit, exirent. Ahora hay que analizar su persona, número, tiempo, modo y voz.
3ªSg. Pto. Perf. Ind.
3ªSg. Pto. Perf. Ind. 3ªSg. Pto. Perf. Ind.
3ªSg. Pto. Imp. Subj.
Por lo tanto, la oración 1 sólo tiene un verbo fuit, mientras que la oración 2 tiene tres verbos: fecit, persuasit, exirent. Hay que averiguar qué relación tienen estos verbos entre sí: yuxtaposición, coordinación o subordinación.
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus
Orgetorix. Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate
inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de
finibus suis cum omnibus copiis exirent.
3ªSg. Pto. Perf. Ind.
3ªSg. Pto. Perf. Ind. 3ªSg. Pto. Perf. Ind.
3ªSg. Pto. Imp. Subj.
Una pista: el modo subjuntivo en César será normalmente subordinado. Por tanto, Tenemos únicamente fecit y persuasit como candidatos a ser verbos principales.
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
QUINTO PASOApud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus
Orgetorix. Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate
inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de
finibus suis cum omnibus copiis exirent.
3ªSg. Pto. Perf. Ind.
3ªSg. Pto. Perf. Ind. 3ªSg. Pto. Perf. Ind.
3ªSg. Pto. Imp. Subj.
Ahora hay que buscar en el texto aquellas palabras que funcionan como nexos o enlaces: conjunciones o pronombres relativos. Normalmente esta
palabra marca el inicio de su oración. Pero recuerda que buscamos únicamente aquellas que unen verbos, no sustantivos, adjetivos…
Búscalas y después, haz clic.NO. En la oración 1 sólo hay un
verbo, por lo que no necesitamos ninguna conjunción.
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus
Orgetorix. Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate
inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de
finibus suis cum omnibus copiis exirent.
3ªSg. Pto. Perf. Ind.
3ªSg. Pto. Perf. Ind. 3ªSg. Pto. Perf. Ind.
3ªSg. Pto. Imp. Subj.
Ya podemos separar las diferentes oraciones del texto.
Búscalas y después, haz clic.
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
Ahora ya podemos ver más clara la estructura de las oraciones:
2.- Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent.
1.- Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix.
En la oración 2 tenemos dos verbos en indicativo: fecit y persuasit unidos por la conjunción et. Por lo tanto, coordinados copulativamente:
Y tenemos una oración de ut con el verbo en subjuntivo:
ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent.
La oración 1 sólo tiene un verbo, por tanto, no debería dar problemas.
A) Is M. Messala Pisone consulibus, regni cupiditate inductus, coniurationem nobilitatis fecit
B) et civitati persuasit
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
SEXTO PASO
Ahora es el momento de comenzar a analizar las oraciones por separado, comenzando por las oraciones principales.
Si he hecho bien los pasos anteriores, debería tener siempre oraciones sencillas, compuestas por un sujeto, un verbo y sus
complementos.
1.- Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix.3ªSg. Pto. Perf. Ind.
1º Busco el Sujeto: debe ser un Nom. Sing.
Dos adjetivos y un Nombre propio. Parece lógico que la función de sujeto (el que hace la acción) la desempeñe el nombre propio.
PARA SABER LOS CASOS DE CADA PALABRA NECESITAS CONOCER SU ENUNCIADO.
ES AHORACUANDO DEBEMOS
EMPEZAR A UTILIZAR EL DICCIONARIO.
ÚSALO ÚNICAMENTE CON AQUELLAS PALABRAS DE LAS QUE
NO TENGAS CLARO SU ENUNCIADO
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
1.- Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix.3ªSg. Pto. Perf. Ind.
1º Busco el Sujeto: debe ser un Nom. Sing.
2º Traduzco el sujeto y el verbo: “Orgetórix fue”
3º El verbo exige un Atributo, que va en el mismo caso que el Sujetopor tanto, Nom. Sing. Tengo dos adjetivos unidos por “et”. Lo traduzco:“Orgetórix fue el más noble y el más rico”
4º Analizo el resto que deben ser Complementos Circunstanciales.
5º Traduzco la oración, procurando mantener el mismo orden original.
“Entre los Helvecios, Orgetórix fue con mucho
el más noble y el más rico”
DEPARTAMENTO DE LATÍN I.E.S. “Ramón Olleros Gregorio”
LATÍN II Prof. Ángel Ballesteros
AHORA SIGUE TÚ…