la isla misteriosa...la isla misteriosa, novela de julio verne, se considera como la obra maestra...

28
Adaptación por: Araceli Rodríguez Román Versión en Mixteco de Pinotepa Nacional por: Damián Gerardo Merino La Isla Misteriosa

Upload: others

Post on 28-Feb-2020

47 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

1

Adaptación por: Araceli Rodríguez

RománVersión en Mixteco de Pinotepa Nacional por:

Damián Gerardo Merino

La IslaMisteriosa

Page 2: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la
Page 3: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

México 2019, Año Internacional de lasLenguas indígenas

Araceli Rodríguez Román

Lic. Rosario Santamaría Real

Saúl Vicente Vázquez

Lic. Adelfo Regino Montes

Carla Becerril Cruz

Anayansi Trinidad Tahuilan Morales

Norberto Zamora Pérez

Adaptación en Español

Directora de Comunicación Social

Director de Asuntos Internacionales

Director General del INPI

Arte y diseño editorial

Ilustraciones

Coordinación

Damián Gerardo MerinoTraducción a la lengua Mixteca

de Pinotepa Nacional, variante se’en savi

Dra. Bertha Dimas HuacuzCoordinadora General de Patrimonio Cultural, Investigación y Educación Indígena

Page 4: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la
Page 5: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la trama, Verne nos relata la historia de cinco náufragos que deciden viajar a una isla; durante el viaje, los hombres se ven en peligro, ya que, durante su estancia, se ven amenazados y suceden cosas extrañas que pareciera que se encuentran en un sueño.

Introducción

Page 6: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

6

Ñu’u ñu’an xe’e ma’ñu tañu’u, tutu ra Julio Verne, kuuchu tutu ka’nu ra escritor francés. Chakunda tutuya kuia 1874 ta 1875. Ku’a chakua’an ka’an tutuya, ra Verne kati tu’unra historia u’um ta’an ra rai chika ma’ñu tañu’u; iti kua’anra, ya’a ratra tichi tundoo vati, nu chikara, ya’a ratra tichi cuati ta ya’a ratra tichi cha ña va’a tava in ñuum ma’ana kuuchi.

I’a kicha’a tu’un

Page 7: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

Adaptación para niños La isla misteriosa

de Julio VerneÑu’u ñu’an xe’e ma’ñu tañu’u tutu ra Julio

Tutu ra kuati Verne

Page 8: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

8

En una tarde lluviosa,el capitán Cyrus me invita a mí y a otros hombres a robar el globo aerostático que está en el campo de batalla. Cuando todos nos encontramos alrededor del globo, dispuestos a subirnos y realizar elviaje, el capitán desata las

cuerdas que atan al globo de la tierra;enseguida,le chiflaa su perroTop, quien sale de su escondite, con sus orejitas rebotándoley corriendo hacia su amo, para subirlo a la canasta.Una vez que estamos todos abordo, el globo sube, poco a poco, y logramos nuestro objetivo: abandonar la cuidad de Richmond, pues estamos deseosos de conocer nuevos lugares.

Somos cinco hombres los que vamos a la aventura: un marino, un coronel, un adolescente Cyrus y yo, que soy un esclavo negro.

La isla misteriosa

Page 9: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

9

In cha ini cha ku’un savi, ra Capitan Cyrus satu’unra chi yu’u ta chi inga ra raitra vati na su’u ratra globo aereostatico cha io nu kanda cuati. Ora ndukuiti ndi’indi nu ndita globo, vati kuni ndaandi ta ndavandi chi globo ya, ra Capitan ndachira yo’o nu’ni globo; tasa, tutura chi

inara nani Top, ta kee ri’a nu indi xe’e ri, chi so’ori chatuñuchi chinuri vachiri nu inda chito’ori, vati va ndaa ta’anri tichi tika. Cha cha indindi tichi tikaya, nandaa globo, su’a su’a kua’anchi ta ni keta tiñu: ta va ndoo ñuu nani Richmond, vati nini jaan nakotondi ñuu chaa.

Uun rai kura vachi chika kuenda tiñua: in ra chika nu ta ñuu, in ra Coronel, in ra tivaaa ra Cyrus ta yu’u, cha kui in ra tundaa.

La isla misteriosa

Page 10: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

10

Luego de varias horas, nos damos cuenta que estamos por llegar a tierra y nos dirigimos hacia una isla, la cual,se alcanza a ver a lo lejos. Sin embargo, el clima comienza a descomponerse y el cielo nos amenaza con enormes gotas de lluvia y conestrías eléctricas, dibujadas en todo el cielo. Noto el espanto que les causa a mis compañeros el acercamiento de un huracán.Los fuertes vientos nos llevande un lado a otro y resbalamos con facilidad. La lluvia está cada vez más intensa y ha comenzado a hacer un agujero en la malla. Al capitán le preocupa que el gas seescapedel globo y que bajemos cada vez más rápido, ya que, podríamos caer en cualquier momentoy morir ahogados. Es así que, decidimosaligerar la canastay aventar los víveres y las herramientas para tener menos peso y permanecer más tiempo en el aire.

Antes de caer al agua y de luchar contra las enormes oleadas, el capitán se tomó fuertemente de las cuerdas y, con sus pies, sostuvo a Top. Yo me trepé al globo para tapar la malla, pero me fue imposible hacerlo. Entre el ruido de la lluvia y los truenos, oía cómo mis compañeros gritaban y suplicaban ayuda.

Aunque luchamos contra el clima, no pudimos evitar caer al agua y descender en sus profundidades. A unos segundos de caer, tomé aire y me sumergí, tratando de resistir y de ayudar a quien tenía más próximo.Mientras desafiábamos al mar, Cyrus y Top se han apartaron, y los demás, luchamos por llegar a tierra.

Page 11: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

11

Ui uni ora ni ya’a, chitondi vati cha va ketandi nu ñu’u ta ke’endi ta kua’andi ñu’u ma’ñu tañu’u, vati, savi’inira nde’o ñu’u ya. Soko, kicha’a iñi naa ta kich’a kuun ka’anu savi ta ke’ni tacha nda antivi nde’o tacha. Sayu’ichi chi amigu yu’u vati cha vichi savi xaa. Chiso tati chindi in chio ta inga chio ta ña’ni tundo’o kandaa cha’andi. Ni’inga kicha’a kuun savi ta nduka’an yo’o kaa. Tañu kuni anima ra Capitan koto va kee gas tichi globo ta va ke’ni ni’i globo, vati koto ke’endi ta ka’andi chi nduta.Chaka kucha, sanndu ya’ama di tika ta savita i’nindi su’a chachindi ta savita i’ni ta’an ndi di’i kaa ndiso ndi vati naa nduya’ama globo ta na kuitaga gachi nu tati.

Cha ñata ke’eni globo ya tichi nduta tacha ñata ka’andi chi nduta ta ñu’u, chaku naa ra Capitan yo’o ta, chi cha’ara, ve ina Top. Ni chakunai globo vati chasi malla, soko ña ni kuu cha sava’i. Tichi cha kuun savi ta tacha, ji’na cha chini chan da’ayu cha amigu yu’u tra ta ndaka ratra tuma nini.

Masi ni kani ta’andi dichi savi ya, ke’ni ta’an ; maandi tichi nduta ta kua’andi nda xuuchi. Cha cha va ke’nindi, kicha’a xita tati tani kua’in tichi nduta, vati naña ka’i chi nduta ta vati va tindei chi ra indi yatiga. Ticha kani ta’andi chi ta ñu’u, ra Cyrus ta ri Top chinu ratra, ta ndi’i ga ra, kicha’a suta ratra.

Page 12: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

12

Page 13: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

13

Horas después, me encuentro tendido en la isla, a orillas del mar. Me doy cuenta que mis compañeros están sanos y a salvo, menos el capitán Cyrus y su perro Top. Antes que nada, decidimos ir a buscarlos, pero solo encontramosa Top, en una tabla podrida. Uno de mis compañeros, hace lo posible por reanimarlo. Después de un rato, buscamos a Cyrus, pero no encontramos rastro alguno que nos diga que está a salvo. Después de caminar y gritar el nombre del capitán por toda la isla, nos sentimos tan cansados que preferimos descansar y continuar mañana con la búsqueda.

Al día siguiente, Top nos da la primera pista: trae en su hocico una prenda del capitán. En seguida, nos preparamos para ir a buscarlo. A varios metros, vemos la silueta de un hombre que camina hacia nosotros; Top se adelanta y corre al percatarse que es el capitán Cyrus.

Ahora que estamos todos juntos, planeamos buscar un sitio seguro en dónde vivir.

Mientras vamos caminando, llegamosa lo alto de un monte y nos damos cuenta que, en esta isla, algo extraño caracteriza su entorno. Sobre todo, porque, a varios kilómetros, un volcán provoca escalofríos con sus pequeñas fumarolas. Aun así, decidimos seguir caminando hasta llegar a una cueva, misma que escogemos para habitar. A lo lejos, se escuchan lossonidos que emiten los animalesque viven en la isla, pero,también, se escuchan los gruñidos que hacen nuestros estómagos, así que, el marino y el coronel van a buscar comida. Los demás nos quedamos en la cueva para acondicionar nuestro nuevo hogar. Construimos camas de madera y prendemos una fogata.

Page 14: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

14

Nu ya’a hora chaku’un iniu ñu’u ma’ñu ñu’u, cha kuu yu’u tañu’u. Ni nde’i chandito amigu yu’u tra, soko ra Capitan Cyrus ta ina Top, ra ndii cha kuu ratra. Ni cha’andi chanandukuindi, soko chi Top nina ni’indi, siki invitu ta’ayu. Inra amigu yu’u, kicha’a ka’an va’a ra chira’a ya. Nuni ya’a hora, nandukundi chi Cyrus, soko ni seña ra’aya ña’ani cha koto ndi ch ndito ra. Nu kicha’a chikandi takicha’a nda’ayu chaa ndi sivira Capitán di’i nu ñu’u ya, kicha’a chi’i tatundi tani cha kunda nuundi ta kaka dikondi inga kivi.

Cha kuu inga kivi, keta ti Top : ndisori in sa’ama ra Capitán. Chakan, ni kicha’a nandukondi chi ra. Ui uni metru iti nuu, nde’endi xiña’añu in ra rai cha chikara vachi ra nu indandi; kicha’a chinuri Top ta ni nde’e ri cha sui ra Capitán Cyrus kura.

Viti cha inda ndi’indi, nanduku ndi in ve’e nu koondi.

Ticha kua’andi chikandi, ketandi nda sii in ku’u ta ni nde’endi cha, ma’añu ñu’u tañu’u, kuu cha kuu. Vati, si, kani jaan, in yuku tai kicha’a kee yu’uma nuu chi. Masi ku’aya, soko ki cha’a chinindi ndusu ri kiti ku’u io nu ñu’u ma’ñu tañu’u, soko, si, chini ta’o cha kayuni kuu tichindi, chaka kucha, ra marinu tara Coronel va ndukuratra ndatu. Ndi’igandi kivi tichi yavi vati ve’endi va kuu che’e. Kicha’a sava’andi chito chi vitu ta ni sa ta’andi ñu’u.

Page 15: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

15

Page 16: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

16

De suerte, el marino y el coronel cazaron a un lechón y lo traen a la cueva para compartirlo con nosotros. Sin embargo, algo llama la atención del capitán y se da cuenta que el lechón tiene una bala incrustada en la pata izquierda. Eso significa que no estamos solos en la isla, dice,y la bala tiene un dueño y no ha de estar lejos de aquí. Así que, el capitán nos da la orden de buscar al dueño de la bala, siempre y cuando después de comernos al lechón.

Durante la búsqueda, llevamos nuestras armas que construimos con palos y picos, para defendernos de cualquier agresor.

Como no encontramos ninguna pista que nos diga si hay entre nosotros más hombres en esta isla, preferimos regresar a la cueva antes de que anocheciera.

A nuestro regreso, nos vemos invadidos por monos gigantes. Son como veinte, así que nos escondemos entre las ramas, para, poco a poco, irnos acercando. Primero, el capitán prepara su arco y apunta su lanza hacia uno de ellos, el más fuerte. El mono se alborota y comienza a aullar;en segundos, se desata la pelea. Top, valiente como su amo, muerde a otromonoy lo corretea hasta que lo hace escapar entre los árboles. Yo, peleo con los puños, en cambio, el coronel, emplea una táctica militar, con mucha audacia y analiza los movimientos de los monos, para luego introducirles su lanza. A la vez, el marino, el adolescente y el capitán prenden fuego en la punta de sus lanzas y ahuyentan a los monos. Éstos, temerosos, abandonan del lugar.

Page 17: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

17

Nda ndio, vati ra marino tara Coronel tiin ratra in saa ta ndiso ratra chi saa lu’u ya vati ya kachii ndi’indi. Soko, ni kuu in cha ni kuu ta nde’e ra Capitán cha indi in tiru cha’a sati ri saaya. Kuni kati che’e vati ñavi matu’un ma’andi indi nu ñu’u ya, kati ra, ta io chito’o tiru ya taña kani indira’ya. Chakan kucha, ra Capitán ya tava tiñu ra vati na kuna ndukundi chito’o tiru ya, soko va kachi ji’nandi chiri saaya.

Nu chikandi nandukundi, chisondi nda’a tuñi chani chinu chi yutu chi acha, vati koto kee ra ña va’a.

Soko vati ña’ni cha nani’indi inga rai ndito nu ñu’u ma’ñu tañu’u ya, vachi ndikondi tichi yavi cha ñata ke’eni cha kua.

Nu cha vachi ndikondi, nde’ndi chango na’anu. Ta in oko ta’ari, chakan kucha cha kuindi xe’endi tichi soko yutu vati, su’a su’a ni va tu’andi. Xi’ina kuii, ra Capitán tiso va’a ra kuichi ta sana’ara ndua ya chiri kiti ku’u ya tari chi ri ka’anu ga’ya. Kicha’a ndukaña ri changu ya taki cha’a nda yuri; sa’ani, taki ch’a kakni taán tari, Ri Top xa’ari tava chi to’ori, kiinri ingari changu ta sakunu i’niri nda ndaari’a nuu yutu vati. Yu’u, kani ta’ayu chi nda’i, soko, ra coronel chito va’a va’a ra ñaa ku’a kani ta’anra, dukura maña ta sa’ara kuenda ñaa kucha ndakura changu ya, ta na kuu kaanra nduara chiri kiti ku’u ya. Ta inga vati ra marinu ya ra tivaa tara Capitán taa ratra ñu’u nu nduaya ta sayu’i ratra chiri kiti ku’u ya tari. Ri’a tari nduyu’itari, chinu tari.

Page 18: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

18

Al percatarnos del peligro que se corre en la isla, y tan pronto como podemos, comenzamos a construir un barco; solo que algo muy extraño está ocurriendo cada noche: alguien nos proporciona material para construir nuestro barco. No sabemos de dónde proviene, aun así, lo utilizamos.

Con los días, veo que el volcán está cada vez más intimidante y no podemos permanecer mucho tiempo, de modo que, trabajamos por las mañanas y las tardes para huir del peligro.

Pero el peligro no solo está en el corazón de la isla, sino en sus aguas también. Ayer, durante mi descanso, me subí a la balsa y me adentré al mar. Las olas parecían estar inquietas, como si quisieran contarme un secreto. En eso volteé hacia atrás y vi una luz que alumbraba una botella, misma que contenía un mensaje. La tomé y saqué el papel; en él se leía que un hombre se encontraba perdido en la isla y pedía ser rescatado. Cuando terminé de leer el mensaje, vi cómo un enorme animal marino descendía de las aguas y me miraba con sus tres imponentes ojos. Remé rápidamente, pero sus brazos larguísimos me impedían hacerlo. Preferí saltar de la balsa y llegar nadando a tierra. Como pude, llegué a la cueva y les conté sobre un monstruo horrible que acababa de ver. Mis compañeros se intimidaron y a la vez me tiraron de loco.

Page 19: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

19

Nu nde’endi cha kini kaa ñu’u ma’ñu tañu’u ta ku’a cha kuu sa va’andi ki cha’a sa va’andi in tundoo; soko io cha kuu chakuaa: io ra cha’a nda’a tiñu cha na kuini tundoo.Na chitondi ta vachi che’e, soko, chatiñu ndichi.

Nu kua’an kivi, nde’i cha io kee ñu’u chii volcán ya ta ña kuu ndoondi, chakan kucha, satiñu ndi naa taa ndii cha ini chinundi nu io kuatiya.

Soko ñavi anima ñu’u ya io cha kini kaa, tichin nduta io ta’a chi iku, cha kee tatu yu, ndai tichi tundoo ta ni kivi da tichi ta ñu’u. Io tuñu nduta ya ndava kuni ka’an chi in tu’un. Ni nde’i iti chate tani ndei in ñu’u ta ndundichi in yuti, ta indi in tutu tichi yuti ya. Ni tiinchi ta ni tave tutu indi tichi ya; i’a katichi vati naa inra va rai nu ñu’u ya ta ndaca ra vati na tavaratra chira i’a. Orandii sakua’i tutu ya ni, ndei vati in kiti ku’u ka’anu ki’ivi tichi nduta ta io nde’eri kiti ku’u ya chi. Ni sute, soko ña cha’a ri kiti ku’u ya. Ni kei tichi tu’undoya ta sute ketato nu ñu’u ya ku’a tundo’o, ni kete tichi yavi tani nda tu’in kuendari kiti ku’u ya. Ni yui amigu yu’u ta ña va’a kuni xini.

Page 20: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

20

Page 21: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

21

Por la impresión, casi olvido comentarle al capitán acerca del mensaje que encontré en la botella. En tanto, nos preparamos para buscar al náufrago que pedía ayuda. Al encontrarlo, notamos que estaba muy descuidado y tenía problemas para comunicarse. Así pues, lo llevamos a la cueva y lo tranquilizamos para que pudiera entrar en razón.

Han pasado varios días desde que encontramos al náufrago, y por fin sabemos que su nombre es Ayrton. Nos confesó que había sido un pirata sanguinario, pero sus compañeros lo abandonaron en la isla hace ya muchos años. Asegura que estamos en peligro, ya que un barco pirata está por llegar a la isla y corremos mucho peligro si nos quedamos.

Los piratas no han venido. Sin embargo, hoy, a varios kilómetros de aquí, se alcanza a ver un barco. Son los piratas que vienen a la isla para convertirla en su cuartel general, nos hace saber Ayrton. Nos espanta diciéndonos que Bob Harvey es quien dirige el barco, el cual, está lleno de piratas asesinos. De esta manera, el capitán Cyrus nos alerta y comenzamos a preparar las defensas. Conforme pasan las horas, el barco pirata se acerca. Nos alistamos y esperamos el momento de su llegada.

Page 22: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

22

Cha kati chani yu’i jain, na iniu katiu chira Capitán tutu chani nani’i tichi yuti. Ticha, ndatundi chira rai ndaka tu ma nini. Ninu nani indichi ra nde’endi chi ra cha kini jaan kaara taña kuu ka’anra takan kuu, tani chisondi chi ra tichi yavi tani katindi chi ra vati na kutaxira taa na kichi ku’u ini ndiko ra.

Ui uni kivi cha ya’a cha ki’ivindi tichi nduta, ta sa viti chitondi vati Ayrton nanira.Kati tu’unra chindi vati rai ña va’a ni ku’ura, soko na koo i’ni amigura chra cha io kuiati. Tichi tundoo indindi ti vati va keta in tundo’o ta koto ña ta’andi tundoondi ia ti.

Ñata keta ra pirata. Soko, viti, cha kani nu indindi, kuunde’e yo’o in tundoo. Ra pirata kura vachi vati va saa ñuu ratra ia, katira Ayrton. Kati tu’un ra’iya vati Bob Harvey kuu nuu chi tundoya, chakan, chitu chi chi ra ña va’aya. Ku’aya kati tu’ura Capitán Cyrus ta kumindichindi. Ticha ya’a ora, tu’a tundo’o ya. Sa’andi kuenda ña ora va kenda tundoo.

Page 23: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

23

Page 24: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

24

Como defensa, empleamos algunas técnicas militares que nos enseñaron el capitán y el coronel, asimismo, nos camuflamos entre las ramas y el lodo, para que, cuando el barco pirata se encuentre en la isla, sorprendamos al enemigo. Cuando llegan, veo cómo los piratas de Bob Harvey bajan del barco y analizan la isla; pareciera como si sospecharan que algo extraño está pasando, o que en la isla hay intrusos queriéndoles quitar su oro. Segundos después, un pirata se acerca a Bob Harvey y le dice algo al oído, eso lo enfurece más de lo que ya está. Sin perder tiempo, manda a sus hombres a buscarnos. Mientras lo hacen, los piratas descubren la cueva y dan aviso a Harvey, quien, irritado, ordena exterminarnos. Por otro lado, Ayrton se las arregla para llegar al barco pirata y volarlo con explosivos, pero, en ese momento, es detenido por Harvey y éste ordena disparar los cañones hacia nosotros, y comenzar la pelea.

Luchamos contra cincuenta hombres y dimos muerte a más de la mitad. Harvey, convencido de volver, ordena a sus piratas abandonar la isla y subir al barco. Ya que están a bordo, una explosión vuela en pedazos el barco de Bob Harvey. Una máquina poderosa es la que destruyó el barco de piratas asesinos. Sin embargo, estamos confundidos; no sabemos quién es el misterioso protector que nos ayuda en cada momento dif ícil que tenemos.

Page 25: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

25

Cha na kuu kani ta’andi, cha tiñu ndi ku’a chandaku ra to’o tra ku’acha sana’a ra Capitán chira Coronel takan, ni chikindi xe’endi tichi soko yutu ta tichi nda’yu, tu, keta tundo’o nu ñu’u, na koto ra ña va’a. Ta cha ketaratran nde’endi kua ketara pirata Bob Harvey nuratra tichi tundoo ta nde’e ratra, an io ratra chajuni kendaratra xu’u ratra ti nu ya’a hora, inra pirata tu’a ni inda Boob Harvey ta kati xe’era chira, io chi’i ra’aya tisi’i. Suani hora, tava tiñura chira kuu rai na kunanduku ratra. Ticha nduku ratra, na ni’i ra pirata yatra yavi ta katiratra um Harvey, taara’ya, uni’i jaanra tisi’i chaa’ni ra chi ratra. Soko, ra Ayrton sa’a va’a ra kuenda ña ku’a kuu ketara tichi tundoo ta va cayu che’e vasa va’ara, soko, hora gan, ti’inra Harvey chira ta tuchi ra’a ya cañón chindi, taki cha’a kuati.

Kani ta’andi chi vi xico uchi rai ta sava ratra ri chi’i. Ra Harvey, vati kuni kichira, kati ra chira piratatra vati naa keeratra nu ñu’u ya tandaa ratra tichi tundoo.Nu cha indi ra’yatra tichi tundoo, ni ka’andi tundoo Bob Harvey, in kaa xaaja ni sandoyo ñu’u tundoo ra ña va’a. Soko sana xinindi; ña chitondi yoora kura tindee chindi tacha io kuati ti ka’anu.

Page 26: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

26

Más tarde, conocemos al hombre que nos ha protegido durante nuestra estancia en la isla, su nombre es Nemo. Nemo nos hace una invitación a suhogar secreto, donde ha vivido los últimos años. Cuando llegamos, nos muestra sus inventos: máquinas, buques, naves y miles de armas. Nos dice que la isla está por desaparecer y debemos desalojarla lo más pronto posible, ya que el volcán ha sacado un humo incontrolableen los últimos días y terminará con todo a su paso y moriremos en un mar de lava.

Es así que, preparamos nuestra huida sin la ayuda de Nemo, pues, nuestro protector ha desaparecido y creemos que Nemo fue sacado de nuestra imaginación, que ya deliramos. Sin embargo, hoy en la mañana, recibimos un mensaje telegráfico por parte de Nemo, en donde nos pide verlo en la cueva que está debajo del volcán. Visto que no creemos en su existencia, pensamos que se trata de una trampa. Aun así,nos dirigimos a la cueva para encontrarnos con él. Cuando llegamos, Top, el perro del capitán, ladra y se acerca a Nemo, lamiéndole la mano. Entonces, pienso que, si él también lo ve, no es un personaje imaginario.

Finalmente, Nemo nos da indicaciones y nos obsequia sus joyas. Subimos al buque marino y nos despedimos del buen hombre para siempre.

Page 27: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

27

Su’aga hora, na kotondi chira ra kumi chindi ticha iondi nu ñu’u ya Nemo nanira. Satu’unra Nemo chindi veéra, nu iora cha io kuia. Hora ni ketandi, sana’ara di’i cha kumira: maquina, buque, nave, ta ndi’i cha xaan. Kati tu’unra chindi vati ñu’u io ma’añu tañu’u ya cha va naa chiti ta io chi cha keendi i’a, vati yuku taiya cha kee ñu’u chi chiti ta va kayu ndi’i cha io ya tava kuinditi chi ñu’u.

Chakan cucha, keendi maandi tichi ñu’uya ña tindeera Nemo, vati ra cumi chindi yoni gara io ta vatira Nemo yonigara indi tichi xinindi, vati cha naa chachinituni chindi. Soko viti na’a, keta in tutu ra Nemo chindi, vati na ku’undi nu io yavi cha’a yuku tai. Diu’u chana chinu inindi, ña sa va’ara chindi. Tama si takan, keendi ta kua’andi tichi yavi ya’a vati va nani’i ta’andi chi ta’andi. Hora ni ketandi ri Top ina ra Capitán tiivi ta tu’ara chira Nemo ta yuiri nda’ara. Chakan, sa xini vati, turakan ta nde’e ta’anra, rai indi tichi xinio kura.

Viti cha chavandi’i, kati tu’u ra nemo chiyo tasa marina yuu xu’un va’a. Ndaandi tichi tundoo ta cha kunumi nda ta’andi chira cha va’aya

Page 28: La Isla Misteriosa...La isla misteriosa, novela de Julio Verne, se considera como la obra maestra del escritor francés. Dicha obra se publicó entre 1874 y 1875. A lo largo de la

28