Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta

Título: Jules Verne e a vida secreta das

mulleres planta.

Autor: Ledicia Costas

Editorial: Xerais

Colección: Fóra de xogo

Nº páxinas: 248

ISBN: 978-84-9121-070-2

2

A autoraLedicia Costas. Nacín en Vigo alá polo 1979, cando o verán estaba a piques de morrer. Neta dun inventor e filla de dous creadores de soños, escribo desde que teño memo-ria. Debutei na colección Fóra de Xogo coa novela Unha estrela no vento (Xerais 1999), obra escrita en plena ado-lescencia e que está traducida ao catalán. Na colección Abismos, xunto con outras 24 narradoras, publiquei o relato Negrita no volume Narradoras (Xerais 2000). O corazón de Xúpiter (Xerais 2012) é a miña segunda no-vela, Recinto Gris (Xerais, 2014) a terceira e Un animal cha-mado néboa (Xerais, 2015) a cuarta. En 2014 gañei o Premio Merlín de Literatura Infantil e o Premio Nacional de Litera-tura Infantil e Xuvenil, 2015 con Escarlatina, a cociñeira defunta (Xerais, 2014) e en 2016 publiquei Esmeraldina, a pequena defunta eJules Verne e a vida secreta das mulleres planta, Premio Lazarillode Literatura Xuvenil 2015. Síntome poeta con alma de equilibris-ta, porque recito nos lugares máis propicios á caída: no auto-bús, no supermercado, nos bares, en tendas de conxelados… E debe ser por iso que formo parte do colectivo Poetas da Hostia. A miña obra poética está recollida en distintas pu-blicacións colectivas. Individualmente teño publicado o poemario Xardín de Inverno. Son avogada a tempo parcial e poeta a tempo completo. E nas horas libres escribo no-vela, que é a miña verdadeira paixón.

O ilustradorAndrés Meixide (Vigo, 1970). Deseñador e ilustrador. Colabora habitualmente coa TVE Internacional como realizador de decora-dos e cabeceiras de diversos programas. A súa obra como ilustrador está publicada en diversas editoriais. Foi premiado no ano 2006 co White Ravens. En Edi-cións Xerais ten editados os seguintes títulos: Amor dos quince anos, Marilyn; O patadón; Cando os animais falaban; Contos de encantamento; Xan e Pericán; Bacoriño; O tesouro da lagoa de Reid’Is e Tarzán de goma. É coautor, xunto con Pere Tobaruela, da serie For-mig4s dirixida ao público infantil.

3

Resumo argumentalO mundialmente famoso escritor de novelas de aventuras, Jules Verne, visitou —e así está documentado— tres veces a ría de Vigo. Partindo da última das visitas, é que Ledicia Cos-tas desenvolve a historia de Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta.

Nesa visita, Jules Verne coñece, por casualidade, o boticario vigués Philipot, a súa esposa Melisa e a súa neta Violeta. Pronto se saberá que a casualidade non era tal. Verne coñecía a existencia das mulleres planta e sabía que na botica de Philipot habitaban dúas delas. Phi-lipot, ademais de marido e avó das mulleres planta, tiña unha función moi importante: ser gardián dun estraño libro onde se conta a historia desas mulleres e, máis importante, onde se indica o lugar exacto no cal se atopa a fraga secreta á que todas se retiran no final dos seus días como humanas. Verne, que tamén era gardián desde que coñeceu a existencia dese tipo de mulleres nas súas viaxes por África, intimará coa familia de boticarios e, coa axu-da do inventor vigués do primeiro submarino, Sanjurjo Badía, irá na busca da misteriosa fraga secreta onde as mulleres planta van descansar, transformadas xa en árbores. Melisa, que como Philipot é xa unha anciá, está en pleno proceso de metamorfose. As súas pernas están xa transformándose en raíces que se nutren da terra dun testo.

Segundo o antigo libro das mulleres planta, a fraga secreta está enclavada na illa sur do arquipélago das Cíes, polo que este grupo variopinto de personaxes trazará un plan para conducir a Melisa ao lugar de repouso eterno, a través dunha gruta subterránea á que se accede por vía marítima. O submarino de Sanjurjo levaraos ata o lugar secreto onde Vio-leta haberá coñecer a Azucena, a súa nai, quen abandonou a familia cando a nena era moi pequena por causa da poderosa e irrefreable chamada que sentiu do seu ser vexetal. Azu-cena é agora unha gardiá da fraga. Como tal, só permitirá acceder ao limiar do bosque aos dous gardiáns, Verne e Philipot, e ás dúas mulleres planta, Melisa e Violeta, e ameazará a Sanjurjo Badía coa morte se desvela o segredo da fraga.

Unha das peculiaridades das mulleres planta é que todas posúen unha nepheas, especie de pequeno ser co que manteñen unha comuñón espiritual moi forte. Que a nepheas pase de ser un ente separado da muller planta, a formar coa muller un só corpo, anuncia que é chegado o momento de rematar a metamorfose na fraga.

Con gran mágoa e dor, Philipot despídese de Melisa, a súa compañeira de anos e anos, e esta parte con Azucena cara ao interior da fraga. Pouco despois, e tras un momento no que Violeta sente as mesmas ganas irrefreables de partir cara a aqueloutro mundo vexetal que sentira a súa nai na súa nenez, a súa nepheas axúdaa a vencer o impulso e a regresar co seu avó. Ambos, con Verne, Sanjurjo Badía e o pequeno grumete Pierre, dirixiranse de novo ao ao submarino para regresar a Vigo polas profundidades da ría.

Cando xa se atopaban preto de terra, e seguindo un plan previamente maquinado por Jules Verne, Pierre, o grumete, provoca que o submarino se afunda e todos teñan que regresar á

4

Temas e valoresHomenaxe a Jules Verne e ás grandes novelas de aventurasO libro é un gran exercicio de imaxinación que mestura datos históricos con outros fan-tásticos de xeito moi ben artellado. O personaxe de Jules Verne, un dos grandes da narra-tiva de aventuras, recibe neste libro o recoñecemento e a admiración da autora.

A muller como personaxe centralToda a historia das mulleres plantas, as nepheas e os gardiáns do libro encerran un uni-verso onde o femenino actúa como protagonista, como vínculo telúrico, pero tamén como fonte de intelixencia. Dentro do universo das mulleres planta, os homes, caso de Philipot ou o propio Verne, exercen papeis secundarios, en tanto que meros gardiáns do libro e axudantes das mulleres.

O amor xuvenilEn paralelo á trama principal, na novela desenvólvese a relación que van mantendo Vio-leta e mais o grumete Pierre. Unha historia de amizade e cariño que, como se indicará ao final da novela, rematará, pasados os anos, en amor e convivencia.

A cienciaO mundo da ciencia está presente a través das descripcións, por veces minuciosas, do aparello submarino inventado por Sanjurjo Badía. Tamén está presente a través da bo-tica de Philipot e o coñecemento da botánica que lle presupuña, naqueles tempos, a esa profesión.

ActividadesAntes da lectura

• Lendo só o título da novela, imaxinar cal pode ser o seu argumento.

• Saben quen é Jules Verne? Leron algunha das súas novelas? Cales? Que lles pareceron?

Despois da lectura

• Coñecían a relación de Jules Verne con Vigo? En que novela do francés hai un persona-xe que viaxa en submarino pola ría de Vigo? Que viña buscar?

costa nun bote salvavidas. Malia a frustración de Sanjurjo Badía, a acción do francés non será froito de maldade ningunha, senón da amizade que lle profesa ao inventor vigués, pois sabía que se conservaba ese medio de transporte para acceder á fraga, Azucena acabaría con el e con toda a súa familia.

5

• Para o alumnado próximo á comarca viguesa, facer un selfie coa estatua de Jules Verne que se atopa nas inmediacións do peirao deportivo da cidade e compartilo na clase. Para o resto de alumnado, buscar fotografías na rede dese monumento.

Ficha a1 (antes da lectura)

1. As ilustracións interiores do libro tratan de imitar o estilo das ilustracións clásicas, propias, entre outras, das novelas de Jules Verne. Debuxa ti, seguindo o estilo psicodélico da portada do álbum dos Beatles O submarino amarelo, a Violeta e a Pierre tal e como os imaxinas.

2. Pensa por un momento que che encargaron colaborar na elaboración do libro de Ledi-cia Costas. Describe como sería a ilustración que colocarías ti na portada en substitución da actual.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

6

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Ficha d1 (despois da lectura)1. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras.

Veludo (páx.21)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Beixe (páx. 21)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Bigornia (páx. 25)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

7

Eslimar (páx. 37)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible de pa-labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras.

Bufarda (páx. 40)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Terno(páx. 53)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Requilorio (páx. 54)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

8

Reberete (páx. 62)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

4. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible de pa-labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

5. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras.

Bidueiro (páx. 63)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Arrombar (páx. 68)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Sumir (páx. 73)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

9

Irisado (páx. 77)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Retractil (páx. 77

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

6. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible das pa-labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Ficha d2 (despois da lectura)

1. A que se dedicaba Pierre antes de embarcarse con Jules Verne como grumete?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. En varios momentos do libro Violeta láiase por non poder usar pantalóns en lugar de saia. Por que cres que non podía usar pantalóns se así o desexaba? Por que pensas que preferiría usar esa roupa en certos momentos da novela, como o descrito na páxina 65?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

10

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3. Como chamaba Sanjurjo Badía ao seu submarino? Por que?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

4. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras:

Estada (páx. 65)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Funil (páx. 78)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Zapón (páx. 66)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

11

Deluvar (páx. 92)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Crisálida (páx. 99)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

5. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible de pa-labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

6. Comenta o seguinte texto poñéndoo en relación co fenómeno migratorio que se produce actualmente en Galicia e no mundo.

“Violeta estaba afeita á paisaxe cambiante do porto. Vira máis dunha vez centos de per-soas agardando para embarcar naqueles navíos que os habían trasladar á Habana ou a Bos Aires: o éxodo cara aos países americanos de homes e mulleres chegados de todas partes de Galicia, de Portugal e de España, na busca dun futuro no novo continente, iniciábase en Vigo.”

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

12

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

7. No libro reprodúcense varias crónicas, da época en que ten lugar a acción, extraídas do xornal Faro de Vigo. Fíxate na diferenza entre o estilo literario empregado pola autora na novela e o estilo xornalístico propio dos periódicos e revistas. Agora, escribe ti un texto de estilo xornalístico onde se narre a aparición no mercado dunha nova consola último modelo.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

13

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Ficha d3 (despois da lectura)

1. Na páxinas 144-145, Jules Verne conta a Melisa a súa experiencia coas mulleres planta africanas. Cando ten que describir o proceso de metamorfose e os grandes sufrimentos que tivo que padecer a muller cuxa transformación presenciou, Verne prefire adornar e mudar a verdadeira historia, dándolle unha morte doce á malfadada muller africana, para protexer a Melisa. Pensa un chisco sobre este uso da mentira. É preferible dicir sempre a verdade? Ás veces xustifícase a mentira? Que opinas ti? Escribe aquí as túas reflexións.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

14

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Na novela menciónase un antigo Teatro Circo ao que a sociedade burguesa da cidade de Vigo acudía a actos sociais como a ópera. Como se chamaba ese lugar?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3. Ao final da novela descubrimos que a narradora da historia se chama Lila. Cantos anos ten Lila e que relación familiar mantén con Violeta, a protagonista da novela?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Aut

or d

o pr

oxec

to d

e le

ctur

a: D

avid

Rod

rígu

ez R

odrí

guez

Pedidos aComercial Grupo Anaya

Polígono PocomacoAvenida 3 Edificio Diana

Nave 4 Baixo • 15190 A CoruñaTel.: 981 171 641 / Fax: 981 171 647

XERAISDoutor Marañón, 12 • 36211 VigoTels.: 986 214 888 / 986 214 880

Fax: 986 201 366xerais@xerais.gal

www.xerais.gal