jolasaren garrantzia
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
JOLASAREN GARRANTZIA
JOLASA UMEEN EKINTZA NATURALA DA
Jolasaren
bitartezMundua
ezagutzen dute
Errealitatea interpretatzen
dute
Jarrera sozialak entseiatzeaz
gain rol ezberdinak
hartzen dituzte Arauak ikasteaz gain, jarrera erregulatzen
dute
Beraien pentsamenduak
azaleratzen dituzte
JOLASAREN EZAUGARRIAK• Librea. Momentuko ekintza, boluntarioa eta dibertigarriak.• Plazerra sortzen duen jarduera.• Jolasaren garapena fikziotik abiatzen da.• Jolasak izaera unibertsala eta jarraikorra da.• Ekintza denez, partaidetza aktiboa eskatzen du.• Material konkreturik ez du eskatzen.• Sortzezkoa da, hau da, jolasa haurtzaroaren jarduera propioa da.• Espazio eta denbora konkretu batean garatzen da.• Bere iraupena jolasten ari diren partaideen motibazioaren araberakoa izan
daiteke• Edozein ekintza jolas batean bihurtu daiteke.• Sozializazioa hobetzen laguntzen du.
Jolasaren ezaugarriak
JOLASAREN EBOLUZIOA HAURRENGAN• HAURRA GARATUZ DOAN HEINEAN,
BERE JOLASEAN NABARI DA. ALDERDI HAUEK DIRA ESANGURATSUENAK: PSIKOMOTRIZITATEA, HIZKUNTZA, GARAPEN KOGNITIBOA ETA SOZIALIZAZIOA.
• EBOLUZIOA JOLASEN BIDEZ GAIA HELDUZ, PIAGET AIPATU BEHARRA DAUKAGU.
• JOLASEN AGERRALDIEN SEKUENTZIA ALDAEZINA DA, HAU DA, HAUR GUZTIEK ORDEN BERBERA JARRAITZEN DUTE.
JOLASEN EBOLUZIOA (PIAGET)
Piageten 4 estadioak
Adina Jolas motaren ezaugarriak
Sentitze-mugitzeko adimena
0-2 urte Jolas funtzionala edo eraikuntza jolasak
Adimen eragile-aurrekoa
2-6 urte Jolas sinbolikoa Eraikuntza jolasak
Adimen eragile konkretua
6-12 urte Arauak dituzten jolasak
Adimen eragile formala
12-18 urte
JOLAS FUNTZIONALA EDO ERAIKUNTZA JOLASAK (0-2 URTE)
• Haurtxoek beraien gorputzarekin jolasten dira.• Ekintzak errepikatzen dituzte, plazer
hutsarengatik.• Lehen jolasak sentsiomorrorrezkoak, koordinazio
motorekoak eta orekazkoak dira.• Manipulaziozko eta esploraziozko objektuak.• Beraien inguruko behaketak.• Manipulaziozko objektuek soinua ateratzen dute
edota kolore bizikoak dira.ZER GARATZEN DA?• Zentzumenen garapena• Mugimenduen garapena• Oreka estatiko eta dinamikoaren garapena• Mundua ulertzea: objektu ezberdinena, kausa-
efektuaren erlazioa e.a.• Begi eta eskuaren koordinazioa• Sozializazioa• Autoestimua
Adina Zertara jolasten da? Zerekin jolasten da?
0-3 hilabete bitartean
Objektu argitsuek, soinua ateratzen dutenek edota mugitzen direnek arreta deitzen die.Behaketa eta entzutea gustatzen zaie. Oraindik gauzak hartzeko eskuak ez ditu menderatzen.Pertsonek arreta deitzen die, batez ere: inguruko pertsonen aurpegiak, begiradak, ahotsak e.a. Baita kolore biziek ere
• Txintxirrinak• Mugitzen diren objektuak• Objektu erakargarriak• Beraien gorputza• Pertsona helduak
3-6 hilabete bitartean
Mugimenduzko objektuei begiradaz jarraitzen die, eskuekin objektuak gidatzen ditu.Jolas manipulatzaileak: Objektuak mugitzea, sakatzea, tira egitea…Jolas esploratzaileak: Ukitzea, miazkatzea, kosk egitea…
• Bere gorputza, besteenak• Txintxirrina• Telazko liburuak, pelutxeak• Mugitzen eta soinua
ateratzen dituzten objektuak
6-12 hilabete bitartean
Bueltak ematea, herrestatzea, lau hanketan ibiltzea, ibiltzea.Objektuak hartu eta esku batetik bestera pasatzen du, lurrean zanpatzen du, ahalik eta urrutien botatzen du.Sehaska kantuak, esku jolasak, kolore biziko ipuinak… gustatzen zaizkio.
• Erraz manipula daitezkeen objektu handiak
• Taka-taka, tamaina ezberdineko pilotak
• Telazko liburuak, pelutxeak
12-24 hilabete bitartean
Bakarka joan etorriak egiten hasten da. Urrunago dauden espazio zabalagoak ikertzen hasten da.Esplorazioa, behaketa eta manipulazioaGauzak puskatzen, estutzen eta jotzen jolasten daJolas heuristikoakIpuin eta istorio motzakHelduen antzezpen motzakJolas sinbolikoen hastapenak
• Panpinak, material ezberdineko jostailuak
• Trizikloa, blokeak• Ipuin ilustratuak
JOLAS SINBOLIKOA (2-6 URTE)• Haurra objektuez, pertsonez edota bizipenez
gogoratzen denean azaltzen da. Hizkuntza hobeto menperatzen hasten da.
• Jolas sinbolikoak prozesu bat jarraitzen du:• Jolas indibiduala (2 urte baino lehen)• Beraien artean jolasean dabiltzala dirudien
arren, beraien artean ez dago erlaziorik (2-4 urte)
• Elkarren artean jolasten dira, jostailuak elkar partekatzen (4 urtetatik aurrera)
ZER GARATZEN DA?• Ingurua ulertzen eta asimilatzea• Hainbat rol sozial, jarrera arau, gizarteratze,
balore e.a. ezagutzea• Hizkuntza garapena• Sormenaren eta irudimenaren hobekuntza
ADINA NOLA JOLASTEN DUTE ZEREKIN JOLASTEN DUTE2-6 urte bitartean
Jolas funtzional zaratatsu zein oso mugituak: korrika, saltoka, kulunka, ohiuka…
Komenigarria da espazio ireki eta seguruetan ibiltzea.
Gaitasun motoretan aurrerapen esanguratsuak izaten dira.
Helduen munduaren imitazioen eta bere bizipenen inguruko antzezpen propioak.
Beste haurrekin jolasten hasten da.
• Edozein objektu. Jolas sinbolikoa laguntzen duten objektuak:• Sukaldea• Denda• Auto-tailerra• Pelukeria• Panpinak
• Mota guztietako instrumentu musikalak
• Eraikuntza jolasak• Puzzle txikiak• Bizikleta, trizikloa, jostailuzko
autoa…
ERAIKUNTZA JOLASAK• Gutxi gorabehera 12 hilabeterekin hasten da
eta inoiz ere ez da desagertzen.• Normalean sinbolizaziorik ez da izaten, baizik
eta errealitatearen imitazioa.ZER GARATZEN DA?• Motrizitate lodia zein fina• Begi-esku koordinazioa• Arretaren eta kontzentrazioaren garapena• Esfortzua eta pazientzia garatzen da, nahi
dena lortzeko• Pentsamendu abstraktua lantzen da• Irudimena indartzen da• Sozializazioa lantzen da
JOLAS ARAUTUAK• Jolas sinbolikoan agertzen da, 4 edo 5 urtetik aurrera• Adimen eragile konkreturarte, 6/7-12 urte bitartean,
arauak ez dira jolasaren oinarri bihurtzen• 4-6 urte bitartean arauak moldatu edota ez dituzte
betetzen• 6 urte izan aurretik, haurrak arauak modu
egozentrikoan erabiltzen ditu, bere onurarako edota bere gurara.
• Jolasean jokalari ezberdinak agertzen dira• Jolasaren aurretik jokalari bakoitzak badaki zer egin
behar duten: harrapatzailea, izkutatzea…
ZER GARATZEN DA?• Sozializazioa. Irabazten eta galtzen ikasten dute,
txandak errespetatzen, besteen iritzia eta ekintzak baloratzen
• Hainbat motatako ezagupenak eta trebetasunak ikasten dituzte
• Hizkuntza, memoria, arrazonamendua, arreta eta erreflexioa garatzen da
JOLASAREN GARRANTZIAJolasak eremu psikomotorreko, kognitiboko eta
afektiboko alderdiak garatzen ditu. Honela, haurren integrazioa lantzen da, beraien bizi
guztian moldatu beharko dutena
Jolasaren bidez ikasten dugun guztia modu azkarrago eta
eraginkorragoan barneratzen da.
JOLASAK HAURREN GARAPENEAN EGITEN DUEN EKARPENA
Garapen motorra
Garapen kognitiboa
Garapen soziala
Garapen afektibo/
emozionala
GARAPEN MOTOREA ETA JOLASA
• Garapen psikomotorearen hobekuntza• Bere indarra handituko da• Abiadura• Garapen muskularra• Mugimenduak sinkronizatzen ikasiko du• Zentzumenen pertzepzioa • Bere gorputz eskemaren informazioa
eskuratzen lagunduko dio• Motrizitate fina• Begi-esku koordinazioa• Kausa-efektuen erlazioa
GARAPEN KOGNITIBOA ETA JOLASA
• Pentsamenduaren garapena• Adimenaren garapena• Adierazpen askatasuna• Jakintzaren oinarrizko egiturak eraikitzen
ditu: Asimilazioa eta egokitzapena.• Inguruaren ulermena garatu• Kausa-efektuaren arteko erlazioa ulertu• Formak, koloreak eta testurak ezberdindu• Objektuen erabilpena ulertzen du eta hauek
erabiltzen ikasten du.
GARAPEN SOZIALA ETA JOLASA
• Komunikazioaren garapena• Besteekin erlazionatzea• Txandak itxarotea• Beraien beharrak asetzea• Elkarbanatu• Kooperatu• Lehen laguntasun loturak agertzen dira
GARAPEN AFEKTIBO/EMOZIONALA
• Plazerra• Motibazioa• Emozioak ateratzea• Agresibitatea• Sexualitatea• Autoestimua indartzen du• Auto-konfidantza• Komunikazioa berdinen eta helduen
artean• Gatazken ebazpena