ANTZINAKO GREZIARENJAIAKETA

JOKO OLINPIKOAK

Naiara Urra

• FESTA HANDIAK

• JAI-EGUTEGIA

• JOKO OLINPIKOAK

NAZIONALAK: Panateas Dionisiaka

NAZIOARTEKOAK: Panhelenikak

AURKEZPENA

• Atenea ohoratzen zuten.

• Urtero ospatzen ziren uztailak 8tik uztailak 30ra.

• Atletismoko jokoak, literatura eta musika lehiaketak. Hoberenei saritu.

• Idien hilketa batekin amaitu. Haragi zati bat, ikustera joaten zirenentzako.

PANATEASKO FESTAK

DIONISIAKA FESTAK-Udaberrian ospatu, 7 egun-Dionisoren etorrera, berarekin emankortasun urtaroa.-Ardoaren jainkoari ohoratu, edan neurririk gabe.-Gizonek satinoez edo emakumez mozorratu. -Egunero Dionisos estatuaren prozesioan parte.-Emakumeak dantza egin sugeen eta frutazko saskiak eramaten.-Antzerkiak egiten ziren, antzezlanak Greziaren historiari buruz egiten ziren. Ere testu erlijiosoak -eta politikoak ziren. Aldi askotan kantuak eta dantzak egiten zituzten.- Lehiaketa moduan egiten zituzten eta poeta tragiko hoberenari eta poeta komiko hoberenari saritzen zitzaion.

• Joko handiak, atletak eta letrazko jendea parte hartu.

• Lehiaketak apaizek zuzenduta, irabazten zutenei hosto sakratuzko koroa.

• Zeus hautatu eta garaipen-desfile batean parte hartu. Eskubidea bere estatua santutegian jartzeko.

PANHELENIKAKO FESTAK

• URTARRILA: 12tik 14ra, LENEAK, Dionisiori dedikatuak. Antzerkiak ospatu.

• OTSAILA: 11tik 13ra, ANTESTERIAS, dioniso ohoratu.• MARTXOA: DIONISIA HANDIAK, Dioniso ohoratu,

udaberriaren etorrera ekarri.• MAIATZA: 6 eta 7, TARGELIAS, Apolo ohoratu. Garbitzapen eta

zorigaitzak babesteko festak.• EKAINA: ekainak 14. BUFENCIAS, Zeus ohoratu. “idien hilketa”• UZTAILA: Lau urteetan behin, 8tik 20ra. PANATESEAS

HANDIAK, Atenea ohoratu. Urtero PANATENEAS.

JAI-EGUTEGIA

• ABUZTUA: lau urteetan behin. ELEUSINAS HANDIAK, Apolo ohoratu. Atletismo-lehiaketa handiak.

• IRAILA: bigarren hamabostaldian, ELEUSISKO MISTERIO HANDIAK. Demeter eta Perséfone ohoratu.

• URRIA: Bi festa: Urriak 7: Umeek etxeetatik joaten ziren festarako dirua

eskatzen. Olibondoko adarrak, fruituak era artilea eraman. Urriak 11tik 13ra: TESMOFORIAS, Perséfone eta

Demeterren ohorean. Soilik emakumeak joan ahal ziren.• ABENDUA: Abenduak 26, JAIALDI HAROA, Demeterri

dedikatua. Magiazko zeremoniak egiten ziren emankortasuna lortzeko.

• Antzinako Greziaren hirietako ordezkarien arteko atletismo-lehiaketak ziren, Olimpian ospatuak.

• K.a. 776. urtean hasi ziren Olimpian eta k.o.393. urtera arte ospatu ziren.

• Jokoak lau urteetan behin ospatu, ekaina eta abuztuaren artean.

• Soilik greko hitz egiten zuten gizon askeak parte hartu ahal zuten.

• Lehiaketa desberdinak Agones izenarekin: - Agon atletikoa -Agon luctarioa - Agon hipikoa - pentatlona

JOKO OLINPIKOAK

• Mutikoek: 12 urterekin: palestran sartu eta han giharrak hedatu eta bere nerbioak disziplinatu. 16 urterekin: gimnasioan sartu, atletismo eta ariketa fisikoak egin. 20 urterekin: eraketa bukatu, armak entregatzen

zieten eta gai ziren joko olinpikoetan parte hartzeko.• Arauak brontzezko tabletan grabatuta zeuden eta

senatu olinpikoetan aurkitzen ziren.

• Parte hartzeko aske eta grekoak izan, araudiaren entrenamendua egin eta erritu juramentua utzi.

• Biluzik parte hartu• Borroketan ezin zen aurkako hil eta lasterketetan ezin zen

bultzatu.• Epaileek ezin zuten parte hartu.• Emakumeek ezin zituzten jokoak ikusi.• Arauak ez betetzeagatik zigor ekonomikoak, politikoak,

kiroletakoak eta korporalak izaten ziren.

ARAUAK

• Jokoak 6 egun ziren eta lehiaketa desberdina 26 izatera iritsi ziren, lehiaketa musikalak kontuan hartu gabe.

GARAPENA:1. EGUNA: Heraldoko eta tronpeta-jotzaileetako lehiaketa.2. EGUNA: Gazteen lehiaketak.3. EGUNA: Hipodromoan zaldizko jarduerak garatu eta egun berean

pentatloia tokia zuen.4. EGUNA: Erlijiorako egun garrantzitsuena, Zeus ohoratzen zuten

eta 100 idien sakrifizioa bere ohorean.5. EGUNA: Diauloa, dolikoa, pugitalioa eta pankrazioa egin.

Hoplitodromiarekin eguna bukatu.6. EGUNA: Jokoen itxiera, sariak banatu.

JOKOEN GARAPENA

• “Episkiros”, pilota jokoa, rugbiren antzekoa. Pilota gogorra, txikia zurdaz beteriko larruarekin egina.

• Kirol helenikoa, pilotarekin jokatzeko joko asko ezagutzen ditu: pilotalekuarena, pilota lapurtzearena, triangeluarra, pilota airean eta jockey antzeko bat. Gazteek praktikatzen zituzten joko hauek, baina bakarrik dibertsio moduan.

• Egiazko jokoak hauek ziren: Pitikoak, Istmikoak, Nemeakoak eta antzinako joko olinpikoak.

BESTE KIROLAK