izar - eskola eskola-materiala alderantziz ibiltzen zekien ... · ilargia. ilargiak faseak ditu:...

IZAR - ESKOLAeskola-materiala

ALDERANTZIZ IBILTZENZEKIEN NESKATIKOAHaur Hezkuntza 3. Maila

ALDERANTZIZ IBILTZENZEKIEN NESKATIKOA

www.escuela.pamplonetario.orgwww.pamplonetario.org

2/15www.escuela.pamplonetario.org

ALDERANTZIZ IBILTZEN ZEKIEN NESKATIKOA - Haur Hezkuntza 3. Maila

1. JARDUERA Eguzki Sistema: nor da nor?

Lerroko azkena naiz. Eguzkiarengandikhurbilen dagoen

planeta naiz.

Eguzki Sistemako izarranaiz, eta beroa ematen

dizuet.

Zenbat ipotx daudeEdurne Zuriren ipuinean?Hori da nere zenbakia.

Pottoloena naiz, etabostgarren solairuan

bizi naiz.

Satelite bat naiz, etaLurraren inguruanbiraka nabil beti.

Merkurioren ondoren nagolerroan, eta izugarrizko argia

egiten dut zeruan.

Planeta gorria naiz.2+2 batzen baduzu

horra hor nere zenbakia.

Flotagailu batekinaurkituko nauzu, Jupiter

eta Uranoren artean.

Zenbat hosto dituhirustak? Hori da nere

kokapena.

PLANETAK ORDENATU: Ondoko argazkietan, Eguzkia eta Ilargiaz gain, gure Eguzki Sistemako 8 planetak ageri dira.Planetak desordenatuta egon arren, bakoitzak Eguzkiarekiko kokapenaren inguruko ohartxo bat du. Moztu eta itsatsi itzazumodu ordenatuan hurrengo orrialdean.


2. _____________ 3. _____________ 4. _____________1. _____________EGUZKIA

6. _____________ 7. _____________ 8. _____________5. _____________ILARGIA

planeta planeta planeta planeta

planeta planeta planeta planetasatelitea

izarra


1. JARDUERA Eguzki Sistema: nor da nor?


2.1 - Lotu planeta bakoitzaren izena dagokion esaldiarekin.2.2 - Esaldi bakoitzak zenbaki bat du aldamenean. Zenbaki bakoitzak, astroek Eguzki Sisteman duten tamainaadierazten du. Esaldiak lotu ondoren, handienetik (1zb.) txikienera (10zb.) astroen izenak idatzi. Bukatzeko, moztu etaitsatsi itzazu hurrengo orrialdean. (Ikus adibidea).

Urrunen dagoena naiz...........................

Eraztunen Jauna naiz....... ................

Handiena naiz....... ...........................

Zuen zeruko planeta distiratsuena naiz

Lurraren inguruan biraka nabil..........

Gorria naiz ...........................................

Saturno eta Neptunoren artean nago...

Ilargiaren oso antzekoa naiz............

Nere gainazalean bizia dago ................

Izarra naiz....... ...................................

JÚPITER

ILARGIA

MARTE

MERKURIO

NEPTUNO

SATURNO

EGUZKIA

LURRA

URANO

ARTIZARRA

5

3

2

7

10

8

4

9

6

1

1.-

2.-

3.-

4.-

5.-

6.-

7.-

8.-

9.-

10.-Neptuno


2. JARDUERA Eguzki Sistema ordenatu


Neptuno


2. JARDUERA Eguzki Sistema ordenatu


Alderantziz ibiltzen zekien neskatikoaren gela gauzez gainezka dago. Aurki itzazu bi marrazkien artean dauden 5desberdintasunak.


3. JARDUERA Desberdintasunak bilatu

Hiru labirinto aurkezten dizkizugu.

Labirinto bakoitzean gure istorioko pertsonaiabakoitzak zerbait galdu du: Lagundu iezaiezugaldutakoa aurkitzen.

LEHENENGO LABIRINTOA

Erakutsiozu txapelari egin beharreko bidea, farola aurkitudezan.

BIGARREN LABIRINTOA

Alderantziz ibiltzen zekien neskatikoari izugarri gustatzenzitzaion Baobab izeneko zuhaitz berezi batean eseritaegotea. Eramazu neskatikoa zuhaitzeraino.

HIRUGARREN LABIRINTOA

Hontzak bere puxika galdu du. Esango al diozu zeinbide hartu behar duen harengana iristeko?


LABIRINTOAK


4. JARDUERA Bidea aurkitu



4. JARDUERA Bidea aurkitu

ILARGIA. Ilargiak faseak ditu: guresatelitearengan ikusten dugunargiztatutako aldea da fasea. Aldeedo zati hau hazi egiten da (geroeta handiago egiten da Ilbete faseraheltzeraino) eta ondoren txikituzdoa Ilargia ikusten ez dugun arte(Ilargia Ilbehera fasean dago ikustenez dugunean, "beltza bihurtzendela" ematen du).

Gazteleraz pentsatuta, badagotruko bat Ilargia hazten edo txikitzenari den jakiteko: esan ohi duguilargia gezurtia dela. Hazten aridenean D hizkiaren forma hartzendu; eta txikitzen denean Cletrarena . Gazteleraz C hizkia“creciente” hitzarekin lotzen dugu,eta D hizkia aldiz “decreciente”hitzarekin. Hemendik dator gezurtiadela esatearena: C hizkiaren formaduenean ez da hazten (crecer),txikitzen baizik. Eta alderantziz: Dletraren forma duenean ez datxikitzen (decrecer), hazi baizik.

Orrialde honetan bi letra eta bi ilargidaude. Moztu eta itsatsi itzazuhurrengo orrialdean dagokientokian.


ALDERANTZIZ IBILTZEN ZEKIEN NESKATIKOA


5. JARDUERA Ilargiaren formak


5.1 - Zergatik Ilargiak ez dio gezurrik esaten alderantziz ibiltzen zekien neskatikoari?

5.2 - Zer da "norberaren ikuspuntua"?

(ILGORA) (ILBEHERA)


5. JARDUERA Ilargiaren formak



6. JARDUERA Itsaslabarrean

Marrazkian ikusten dena deskribatu edota komentatuklasekideen artean.

Erantzun ondoko galderei (taldean erantzundaitezke, irakaslearen laguntzarekin)

Zein animalia daude zeruan?

Eta itsasoan?

Zergatik dago beltza zerua?

Nola dago ilargia? Ilgora edo Ilbehera? Zergatik?



6. JARDUERA Itsaslabarrean

Duela urte asko eta asko, Mediterraneoko txoko batean, Herkules izeneko heroi bat bizi zen,oso indartsu eta ausarta zena. Bere aita Zeus zen, Jainkoen jainkoa; amaordeak aldiz, Herazuen izena. Amaordea oso jeloskorra zen, Zeusek semeari kasu gehiago egiten ziolako beraribaino. Ondorioz, jainkosak Herkulesi izugarrizko madarikazioa bidali zion: hamabi froga latzgainditu beharko zituen.

Horietako bat Hidra izeneko itsas-mamua hiltzea zen. Hidra oso handia eta arriskutsua zen:itsas-mamuak suge-buru aunitz zituen eta bere hatsak oso usain txarra zuen... ez zituelako inoizhortzak garbitzen!!!!

Herkulesek Hidraren kontra borrokatzen zuen bitartean, Herak erne begiratzen zuen. Halakobatean, karramarro erraldoi bat bidali zuen borroka-gunera, Hidrari laguntzeko heroiarenkontrako borrokan. Karramarroak Herkulesen hanka ziztatu zuen, baina heroiak berehalaanimalia zapaldu zuen, eta karramarroa hil egin zen. Orduan Herak, karramarroari eskerrakeman nahian zerura bidali zuen, eta Zodiakoko konstelazio batean bihurtu zuen; gainera berebihotzean izarrak sortarazi zituen.

Bitartean heroiak eta Hidrak borrokan jarraitzen zuten, baina Herkulesek itsas-mamua hilegin zuen ere. Hera jainkosak, orduan , Hidra zeruko izarren artera bidali zuen, karramarroabezala, eta gaur egun zeruan dagoen konstelaziorik handienetakoa da.

Itsas-mamu, karramarro eta heroiaren istorioa.



7. JARDUERA Ipuin mitologikoa

Irakasleak ipuina irakurriko die ikasleei eta denen artean ipuina komentatuko dute behean dauden galdereierantzunez. Ondoren haurrek ipuineko pertsonaiak marraztu beharko dituzte.

Zein da istorioko heroiaren izena?

Nork zigortu zuen heroia? Zergatik?

Noren kontra borrokatu behar izan zuen? Zer gertatu zenhauekin azkenean? Gaur egun non aurkitu ditzakegu?

Zergatik zuen usain txarra Hidraren hatsak?



7. JARDUERA Ipuin mitologikoa

www.escuela.pamplonetario.org

Alderantziz ibiltzen zekien neskatikoak bere hiriko farolekin eginkizun berezia zuen. Pentsatu nolakoak direninguruan dituzun farolak eta galderei erantzun

15/15

¿Zure etxe edo ikastexearen inguruan farola asko daude?¿Zein forma dute?

Noiz pizten dira? Zergatik?

Norantz zuzentzen dute beraien argia? Egokiak direlauste al duzu? Zergatik?

Txapela jarriko al zenieke farolei beraien argia soiliklurrerantz zuzendu dezaten? Zein abantailak ditu horrek?


8. JARDUERA Inguruan ditugun farolak

www.escuela.pamplonetario.orgwww.pamplonetario.org

Iruñeko Planetarioaren zientzia-dibulgazio eta hezkuntza jarduerekObra Social "la Caixa" eta Fundación Caja Navarraren sustapena dute

Lan hau Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-Partekatu Berdin 4.0 Nazioarteko Baimen baten mendedago. http://creativecommons.org/choose/

izar - eskola eskola-materiala alderantziz ibiltzen zekien ... · ilargia. ilargiak faseak ditu:...

Documents