FEITA POLO ALUMNADO DE 5º A DO CEIP DE AGUIÑO.(PROXECTO DE INNOVACIÓN EN NORMALIZACIÓN LINGÜÍSTICA)

ILUSTRACIÓNS DE URBANO LUGRIS.

AS CIDADES ASOLAGADAS

As cidades asolagadas foron mergulladas sexa por motivos climáticos ou relixiosos.Entre os motivos

climáticos poideron ser as chuvias continuas, o cambio climático, do sub-boreal (cálido e seco ) ó

subatlántico ( frío e húmido ). Os motivos relixiosos son os relacionados co Outro Mundo como castigo

polos pecados dos habitantes.

Hai varios elementos característicos das cidades asolagadas galegas con presenza no folclore e noutras

lendas europeas.Entre estes elementos destacan :

OS POZOS que son lugares de tránsito ó Alén, como axentes Doutro Mundo, a través das inundacións que

anegan terras.

O MAR simboliza as virtudes que posúe a auga como lugar de paso cara ó Máis Alá.Dícese que cando o

mar inunda a ribeira os celtas que habitan no

océano avanzan coas súas armas botándose contra as ondas coas espadas e lanzas como se

combatesen e déixanse mergullar para non dar a impresión de que temen a morte.

AS CHAIRAS é o país baixo as ondas, o lugar de onde proceden certos seres sobrenaturais.

OS RÍOS que son o medio de viaxar entre este mundo e o Máis Alá.

ANIMAIS como bois , cabalos , galos , cans.

AS EMBARCACIÓNS son outro medio de viaxar e comunicarse co Máis Alá.

A MÚSICA xunto con berros ,ruídos e xemidos lastimeros de mulleres.

O CARÁCTER PAGÁN e pecador dos habitantes das cidades, pois non teñen caridade e blasfeman.

O tempo non existe no Máis Alá.

Hai determinadas épocas do ano nas que é factible sentir a presenza das cidades

asolagadas.Estas épocas sitúanse preto dos solsticios de verán (San Xoán)e de inverno

(Nadal).

Outras ocasións son nas secas de verán, en días de moito sol e nas noitas con lúa e

augas limpas .

Moitas das cidades asolagadas en Galicia reciben diversos nomes como Lucerna e

Valverde.

O nome de Valverde é o nome máis frecuente das cidades asolagadas.

Relaciónase ca cor verde do mar que simboliza fertilidade e renovación, e está asociada

coa vegetación e a auga, fonte de toda vida orgánica.

O verde era unha cor distintiva dos seres do Máis Alá.

As cidades asolagadas relaciónanse coas peregrinación medievais a Santiago.

As tradicións das cidades asolagadas atópanse moi cristiaizadas. Os principais elementos

cristiáns son as campás, as capelas e o protagonismo de personaxes con carácter sacro,

como os santos ou a Sagrada Familia.

VALVERDE, UNHA CIDADE ASOLAGADAValverde foi unha importante vila costeira que existiu, hai moito tempo, na parro-

quia de Olveira, concello de Ribeira.

Era unha vila privilexiada, xa que por unha banda o mar concedialles peixe en

abundancia e pola outra as negras terras eran moi ricas en fósforo e nitróxeno favorecendo as sementeiras de

legumes e cereais.

A industria pesqueira e mailo comercio eran bases sólidas e fortes que afianzaban o

carácter competitivo, orgulloso e individualista dos dirixentes da propia vila.

Os habitantes da vila tiñan moito afán por adquirir e posuir riquezas.

Había disputas serias. Só se buscaba o propio beneficio. A propiedade das terras era o problema esencial. Había

envexas entre os veciños. Marcaban os lindes das propiedades de forma ilegal, roubaban as colleitas e inundaban

terras.

A riqueza e maila cobiza estaban a estragar a saúde da poboción, pero aínda así os seus dirixentes non facían

caso. Os conflictos entre veciños foi dando lugar a disputas sociais, que fixo necesaria a intervención do alcalde

pedáneo. Este era unha persoa ruín porque en lugar de curar ó seu pobo das ansias de poder intentaba agrandar

aínda máis as súas arcas, impoñendo altísimas rendas.

Un día chegou á vila unha muller, chamada María, cun meniño no colo e foille dicir ao alcalde que na vila estaba a

piques de ocorrer unha maldición. O alcalde non lle fixo caso e botouna fóra.

A muller foise ao monte da Curota para alonxarse da traxedia.

Camiño da Curota atopouse cun labrego que lle preguntou a onde ía, e ela respondeulle que fuxía da fatalidade. Entón

comezou unha forte tormenta, que levaba terra e area, que se dirixia a Valverde. En poucos minutos a vila de Valverde

quedou asolagada e enterrada baixo montes de area e lama.

Cando o furacán amainou, o labrego viu que a vila estaba asolagada e que a muller

continuaba andando como se nada acontecese e díxolle a María que a mirara e ela respondeulle que non quería ver tal.

Quedou alí inmóbil co seu fillo de costas á vila.

Hoxe en día chámanlle Santa de Moldes ou a nosa señora de Belén e fanlle festa o segundo domingo de maio. É

especialmente venerada polos devotos da Pobra do Caramiñal e Palmeira, na capeliña do cruceiro de Moldes.

Dixe que a vila está soterrada baixo as dunas de Corrubedo. Seguramente aínda hoxe poderiamos atopar algún

vestixio.

O pobo que está entre a Santa de Moldes e a vila de Valverde chámase Bretal en alusión ás últimas palabras da Virxe

(Ver tal).

Dícese que en Valverde había mouros que foran desbotados por Carlomagno e os doce Pares de Francia e nunha

peneda do monte hai unha patada do cabalo de Roldán, dada cando iste pideu , despois do sol posto , unha hora de día

para derrubar ós enemigos.I é dende entón que , despois do sol posto , hai unha hora de luz.