informe de fiscalizaciÓn · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e...

128

Upload: others

Post on 08-May-2020

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria
Page 2: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria
Page 3: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

INFORME DE FISCALIZACIÓN: TRANSPORTE ESCOLAR E OUTROS SERVIZOS E AXUDAS COMPLEMENTARIAS DO ENSINO

CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA

EXERCICIO 2005

Page 4: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria
Page 5: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Índice

Indice-1

ÍNDICE

I. INTRODUCIÓN................................................................................................................................. 1

I.1. Ámbitos de actuación ............................................................................................................... 1 I.1.1 Ámbito obxectivo ............................................................................................................... 1 I.1.2 Ámbito subxectivo. ............................................................................................................. 3 I.1.3 Ámbito temporal ................................................................................................................ 3

I.2. Obxectivos................................................................................................................................ 3 I.3. Marco normativo ...................................................................................................................... 4 I.4. Limitacións ............................................................................................................................... 7 I.5. Trámite de alegacións ............................................................................................................... 8

II. TRANSPORTE ESCOLAR .................................................................................................................. 9 II.1. Organización e xestión do servizo............................................................................................. 9 II.2. Modalidades de prestación do servizo .................................................................................... 10 II.3. Contratos de transporte escolar.............................................................................................. 11

II.3.1 Orixe dos contratos de transporte .................................................................................... 11 II.3.2 Prórrogas e modificacións dos contratos........................................................................... 13 II.3.3 Execución dos contratos................................................................................................... 16

II.4. Contratos menores ................................................................................................................ 23 II.5. Axudas individualizadas de transporte.................................................................................... 25 II.6. Transporte de alumnos discapacitados ................................................................................... 26 II.7. Acompañante de transporte escolar ....................................................................................... 27 II.8. Inspección dos servizos complementarios ............................................................................... 28 II.9. Análise económica do transporte escolar ................................................................................ 29

III. OUTROS SERVIZOS E AXUDAS COMPLEMENTARIAS..................................................................... 35 III.1. Comedores escolares ............................................................................................................ 35 III.2 Gratuidade de libros de texto ................................................................................................. 43 III.3. Centros Residenciais Docentes .............................................................................................. 45 III.4 Outras axudas complementarias do ensino. ............................................................................ 50

IV. CONCLUSIÓNS E RECOMENDACIÓNS.......................................................................................... 53 IV.1. Conclusións.......................................................................................................................... 53 IV.2. Recomendacións................................................................................................................... 57

ANEXO I: ALEGACIÓNS PRESENTADAS POLA CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA (INTERVENCIÓN XERAL DA COMUNIDADE AUTÓNOMA) ......................................... 59 ANEXO II: RÉPLICAS ÁS ALEGACIÓNS PRESENTADAS POLA INTERVENCIÓN XERAL DA COMUNIDADE AUTÓNOMA................................................................................................................................... 101

Page 6: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria
Page 7: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

1

I. INTRODUCIÓN O Pleno do Consello de Contas, mediante acordo adoptado o 13 de decembro de 2006, aprobou o programa anual de traballo para o ano 2007 no que se incluíu a fiscalización integral do programa de gasto 323A (Servizos e axudas complementarias do ensino) cuxa denominación responde á seguinte clasificación funcional:

Función Subfunción Programa

3.2. Educación 3.2.3 Promoción educativa 323A Servizos e axudas complementarias do ensino

Este informe estrutúrase en catro epígrafes:

- Introdución, na que se recolle o ámbito subxectivo, obxectivo e temporal da fiscalización, os obxectivos, o marco xurídico e as limitacións do traballo desenvolvido.

- Transporte escolar, no que se reflicten os resultados de fiscalización sobre a contratación do transporte escolar e se realiza unha análise económica do servizo prestado.

- Outros servizos e axudas complementarias que inclúe, fundamentalmente, o exame dos comedores escolares, da gratuidade dos libros de textos e dos centros residencias docentes.

- Conclusións e recomendacións onde se incorporan os resultados fundamentais dos traballos desenvolvidos e sobre a súa base formúlanse recomendacións e propostas de mellora.

I.1. ÁMBITOS DE ACTUACIÓN I.1.1 ÁMBITO OBXECTIVO O artigo 27 da Constitución consagra o dereito á educación, correspondendo aos poderes públicos garantir o exercicio deste dereito en condicións de igualdade, removendo os obstáculos que impidan ou dificulten a súa plenitude e promovendo as condicións para que esta igualdade sexa real e efectiva (artigo 9.2. CE).

O programa obxecto de fiscalización comprende o gasto destinado pola comunidade galega a garantir unha serie de servizos que, en cumprimento do mandato constitucional, fagan posible o acceso á educación, compensando as desigualdades derivadas de factores sociais, económicos, xeográficos ou doutra índole. A evolución do programa no período 2001-2006 reflíctese no cadro e gráfico seguinte:

Page 8: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

2

Programa 323A

O importe das obrigas recoñecidas no exercicio 2005 ascendeu a 142.759.690,45 €, que supón un incremento do 15,9% con respecto ao exercicio anterior. Representan o 7,8% do presuposto liquidado pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria e o 1,5% do total da Comunidade Autónoma.

Un resumo dos servizos e axudas que integran o programa, así como o importe das obrigas recoñecidas ao peche do exercicio e a súa porcentaxe sobre o total, reflíctese no cadro adxunto.

Programa 323A. 2005

Servizos e axudas ORN (en euros) (%)

Transporte escolar 104.511.286,75 73,21

Comedores escolares 21.281.474,21 14,91

Axudas libros de texto e material escolar 12.828.379,31 8,99

Centros Residenciais Docentes 3.318.359,93 2,32

Outros servizos e axudas complementarias 820.190,25 0,57

TOTAL 142.759.690,45 100,00

O 99,4% das obrigas recoñecidas corresponden ao desenvolvemento de accións encamiñadas á compensación das desigualdades na educación a través da prestación de servizos complementarios, tales como transporte, comedor, residencia e gratuidade dos libros de texto, representando o 0,6% unha serie de axudas destinadas á realización de diversas actividades de promoción educativa. A importancia cuantitativa do servizo de transporte escolar, que representa o 73,2% da execución do programa, determinou que no desenvolvemento dos traballos de fiscalización e na elaboración do informe se outorgase maior relevancia á súa análise.

Exercicios Millóns euros Índice

2001 101,59 100,0

2002 105,23 103,6

2003 115,12 113,3

2004 123,16 121,2

2005 142,76 140,5

2006 159,67 157,2

100

110

120

130

140

150

160

2001 2002 2003 2004 2005 2006

Page 9: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

3

I.1.2 ÁMBITO SUBXECTIVO. Dende un punto de vista orgánico, a fiscalización alcanza as actuacións desenvolvidas pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria (sección 07/55), que é o órgano da Comunidade Autónoma ao que corresponde a xestión do programa, sendo os órganos encargados da súa execución os seguintes:

- Secretaría Xeral (servizo 01)

- Dirección Xeral de Persoal (servizo 02)

- Dirección Xeral de Centros e Ordenación Educativa (servizo 03)

Programa 323A: distribución por centros directivos

Servizo Crédito

Inicial

Crédito

Definitivo

Obrigas

recoñecidas Pagamentos realizados

01 - Secretaria Xeral 110.154.548 119.577.856 119.568.585 115.743.681

02 - Dirección Xeral de persoal 9.441.653 17.659.744 15.901.206 15.877.539

03 - D.X. de Centros e Ordenación Educativa 10.367.446 7.289.900 7.289.900 7.289.900

TOTAL 129.963.647 144.527.500 142.759.690 138.911.120

I.1.3 ÁMBITO TEMPORAL O ámbito temporal da fiscalización refírese ao exercicio 2005, abranguendo os gastos correspondentes a dous cursos escolares: 2004-2005 (xaneiro-xuño 2005) e 2005-2006 (setembro-decembro 2005). Non obstante, o desenvolvemento dos traballos esixiu a análise daqueles antecedentes que constitúen a orixe dos feitos económicos producidos no exercicio fiscalizado.

I.2. OBXECTIVOS Os obxectivos establecidos no plan anual de traballo foron os seguintes:

- Determinar se se cumpre a normativa vixente nas cuestións relevantes do programa.

- Analizar se os sistemas de control de xestión miden e informan axeitadamente a execución do programa.

- Valorar en qué medida se alcanzaron resultados e obxectivos, e se estes atenden satisfactoriamente a cobertura das necesidades previstas.

Page 10: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

4

I.3. MARCO NORMATIVO Sen prexuízo das disposicións específicas correspondentes a cada un dos servizos e axudas do programa, o marco xeral normativo aplicable está integrado polas seguintes disposicións:

- Lei 30/1992, do 26 de novembro de Réxime Xurídico das Administracións Públicas e do Procedemento Administrativo Común.

- Lei 13/1995, do 18 de maio de contratos das Administracións Públicas.

- Real Decreto Lexislativo 2/2000, do 16 de xuño, polo que se aproba o Texto Refundido da Lei de Contratos das Administracións Públicas.

- Lei 38/2003, do 17 de novembro, Xeral de Subvencións.

- Lei 13/2004, do 29 de decembro, de Presupostos Xerais da Comunidade Autónoma de Galicia.

- Lei 14/2004, do 29 de decembro, de medidas tributarias e de réxime administrativo.

- Decreto Lexislativo 1/1999, do 7 de outubro, polo que se aproba o Texto Refundido da Lei de Réxime Financeiro e Orzamentario de Galicia.

- Decreto 287/2000, do 21 de novembro, polo que se desenvolve o réxime de axudas e subvencións públicas da Comunidade Autónoma de Galicia.

- Decreto 454/2003, do 26 de decembro polo que se establece a estrutura orgánica da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

- Decreto 201/2003, do 20 de marzo, polo que se desenvolve a autonomía na xestión económica dos centros docentes públicos non universitarios.

- Orde do 12 de xaneiro de 1988 pola que se regula a aprobación e xustificación dos gastos de funcionamento dos centros docentes públicos de niveis non universitarios.

A continuación concrétase a normativa reguladora dos principais servizos e axudas que se integran no programa fiscalizado:

Transporte escolar

- Lei 16/1987, do 30 de xullo de Ordenación dos Transportes Terrestres.

- Lei 13/1995, do 18 de maio de contratos das Administracións Públicas (LCAP).

- Decreto 203/1986, do 12 de xuño polo que se regulan provisionalmente determinados aspectos do transporte escolar.

- Decreto 160/1988, do 9 de xuño (DOG 27/06/1988) polo que se regula a prestación dos servizos de transporte escolar e de obreiros de competencia exclusiva da Xunta de Galicia.

- Real Decreto 443/2001, do 27 de abril polo que se regulan as condicións de seguridade no transporte escolar e de menores.

Page 11: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

5

- Orde do 15 de decembro de 1989, que desenvolve o Decreto 9 de xuño de 1988 de prestación dos servizos de transporte escolar e de obreiros.

- Orde do 1 de marzo de 1991, de racionalización do transporte escolar.

- Resolución da Secretaría Xeral, do 11 de outubro de 1991, en relación co Decreto 203/1986, do 12 de xuño.

Comedores escolares

- Decreto 16/1984, do 9 de febreiro (DOG núm. 41, de 29/02/1984) polo que se regula o funcionamento de comedores escolares.

- Decreto 283/1986, do 25 de xuño (DOG núm. 199, de 14/10/1986), modifica Decreto do 9 de febreiro, de funcionamento de comedores escolares.

- Decreto 443/1990, do 13 de setembro (DOG núm. 190, de 27/09/1990), modifica Decreto do 9 de febreiro, de funcionamento de comedores escolares.

- Instrución do 10 de maio de 2004 da Secretaría Xeral da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria sobre funcionamento dos comedores escolares contratados con empresas hostaleiras para o curso 2004/2005.

- Instrución do 13 de xuño de 2005 da Secretaría Xeral da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria sobre funcionamento dos comedores escolares contratados con empresas hostaleiras para o curso 2005/2006.

Gratuidade libros de texto

- Orde do 8 de xuño de 2004 pola que se convoca o programa de gratuidade de libros de texto en centros sostidos con fondos públicos para os niveis obrigatorios e gratuítos para o curso escolar 2004-2005.

- Orde do 13 de maio de 2005 pola que se convoca e regula o programa de gratuidade de libros de texto en centros sostidos con fondos públicos para os niveis obrigatorios e gratuítos para o curso escolar 2005/2006.

- Orde do 15 de setembro de 2005 polo que se amplía o programa de gratuidade de libros de texto en centros sostidos con fondos públicos para os niveis obrigatorios e gratuítos para o curso escolar 2005/2006.

Centros Residenciais Docentes

- Decreto 43/1989, do 2 de marzo que suprime os centros de ensinanzas integradas de A Coruña, Vigo

Page 12: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

6

e Ourense, creándose os Institutos de Educación Secundaria Profesional e os Centros Residenciais Docentes de A Coruña, Vigo e Ourense.

- Orde do 2 de maio de 1989, pola que se regulan os Centros Residenciais Docentes creados polo Decreto 43/1989 do 2 de marzo (DOG 11/07/1989).

Premios extraordinarios de bacharelato e F.P.

- Orde do Ministerio de Educación e Cultura do 13 de decembro de 1999 pola que crean os premios nacionais de bacharelato.

- Orde do 13 de abril de 2005 pola que se convocan os premios extraordinarios de bacharelato correspondentes ao curso 2004/2005.

- Orde do 29 de xullo de 2005 pola que se publica a concesión dos premios extraordinarios de bacharelato correspondentes ao curso 2004/2005 convocados pola Orde do 13 de abril de 2005.

Axudas a confederacións e federacións de pais de alumnos e a asociacións de pais de alumnos de centros de educación especial

- Orde do 16 de febreiro de 2005 pola que se convocan axudas para financiar actividades das confederacións e federacións de pais de alumnos e das asociacións de pais de alumnos de centros de educación especial.

- Orde do 8 de xullo de 2005 pola que se conceden axudas para financiar actividades das confederacións e federacións de pais de alumnos e das asociacións de pais de alumnos de centros de educación especial.

- Orde do 7 de outubro de 2005 pola que se amplía o prazo para a xustificación das axudas concedidas pola citada Orde do 8 de xullo de 2005.

Axudas a escolas viaxeiras

- Orde da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria do 25 de outubro de 2004 pola que se convocan axudas para a realización de escolas viaxeiras durante o ano 2005.

- Resolución do 27 de decembro de 2004 da Dirección Xeral de Centros e Ordenación Educativa, pola que se seleccionan os centros que participarán na actividade de escolas viaxeiras no ano 2005.

Axudas a rutas literarias

- Orde da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria do 28 de outubro de 2004 pola que se convocan axudas para a realización de rutas literarias durante o ano 2005.

Page 13: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

7

- Resolución de 17/01/2005, da Dirección Xeral de Centros e Ordenación Educativa, pola que se seleccionan os centros que participarán na actividade.

Plan de mellora de bibliotecas escolares

- Orde do 11 de marzo de 2005 pola que se convoca o plan de mellora de bibliotecas escolares en centros públicos non universitarios de titularidade da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria para o curso 2005/2006.

- Orde do 15 de xullo de 2005 pola que se resolve a convocatoria do Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros públicos non universitarios de titularidade da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria para o curso 2005/2006.

Programas de Ordenación e Innovación educativa

- Orde do 22 de xullo de 2005 da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, da Consellería de Innovación, industria e Comercio, da Consellería de Sanidade, da Consellería de Xustiza, Interior e Administración Local, da Consellería de Familia, Xuventude, Deporte e Voluntariado e da Consellería de Medio Ambiente.

I.4. LIMITACIÓNS O desenvolvemento dos traballos de fiscalización realizouse coa colaboración do persoal responsable dos distintos servizos do programa, se ben resultou condicionado polas limitacións derivadas dos seguintes aspectos:

- O programa carece de obxectivos específicos e indicadores que impiden avaliar aspectos de eficacia e eficiencia.

- A análise económica do transporte escolar viuse condicionada, de forma significativa, pola inexistencia de sistemas de xestión axeitados e a ausencia dunha base de datos centralizada con información sobre as rutas de transporte escolar. Malia terse solicitados non se facilitaron datos relevantes tales como o número de quilómetros ou de alumnos transportados en cada ruta.

- A análise da contratación do transporte escolar requiriu o exame da orixe da contratación que se remonta ao ano 1999. O tempo transcorrido condicionou, de forma relevante, a obtención de información precisa sobre feitos producidos en anos anteriores pero que teñen transcendencia económica no exercicio fiscalizado. Esta circunstancia puxo de manifesto un deficiente arquivo dos expedientes que dificultou a achega de documentación polos actuais responsables da xestión. Non obstante, tampouco se obtivo resposta a algúns requirimentos de información referidos a feitos máis próximos ou do propio exercicio fiscalizado (actuacións resultantes da inspección, cesión de contratos, datos relativos a elementos das rutas).

Page 14: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

8

Os condicionantes expostos impediron, nalgúns casos, emitir opinión sobre algunhas incidencias detectadas e noutros conclúese coa documentación dispoñible malia non se obter aclaracións suficientes.

Así, a falta de documentación ou a imprecisión da información, impediu emitir un pronunciamento consistente respecto á exactitude do prezo dos contratos de transporte aboado aos contratistas, xa que non se achegou documentación suficiente sobre extremos relevantes referidos ás modificacións comúns a todos os contratos (incrementos de prezos asociados ao prezo do combustible e implantación das medidas de seguridade) así como do cálculo realizado para obter os prezos resultantes das modificacións particulares dos contratos. Esta limitación evidencia unha falta de control da Consellería sobre os antecedentes que afectan de xeito directo aos exercicios actuais e pon de relevo a debilidade dos sistemas de xestión.

- A falta de regulación dos supostos que determinan a aplicación da modalidade C así como a insuficiente documentación que acompaña aos documentos de pago impediu analizar a correcta utilización desta modalidade de prestación.

I.5. TRÁMITE DE ALEGACIÓNS En cumprimento do disposto no artigo 58 do Regulamento do Consello de Contas de Galicia, o anteproxecto de informe de fiscalización do programa de gasto 323A: Transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino foi remitido o 21 de abril de 2008 á Intervención Xeral que remitiu escrito de alegacións formuladas pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria que se xunta ao informe.

En relación ao seu contido e con independencia das aclaracións e puntualizacións que figuran nas réplicas, sinálase con carácter xeral o seguinte:

1. Se como consecuencia das alegacións se modificase total ou parcialmente o contido do informe, esta modificación sinalarase en nota a pé de páxina.

2. Agás en casos concretos que así o requiran, o Consello de Contas non valora as alegacións que: a) confirman deficiencias ou irregularidades sinaladas no anteproxecto de informe; b) ofrecen criterios ou opinións sen soporte documental ou normativo; c) Non rebaten o contido do anteproxecto de informe, proporcionando só explicacións ou xustificacións da actividade realizada.

As alegacións formuladas ao anteproxecto de informe de fiscalización e as réplicas ás mesmas figuran como anexo I e II do Informe, respectivamente.

Page 15: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

9

II. TRANSPORTE ESCOLAR

A Lei Orgánica 1/1990, do 3 de outubro, de Ordenación Xeral do Sistema Educativo (artigo 65.2) e Lei 10/2002, do 23 de decembro, de Calidade da Educación (artigo 41.3), configuran a prestación gratuíta deste servizo complementario ao ensino obrigatorio como unha obriga legal das administracións educativas, dirixida a compensar as desigualdades na educación.

Na Comunidade Autónoma de Galicia recoñécese o dereito a transporte escolar a alumnos de centros públicos de niveis obrigatorios e/ou gratuítos de ensino, cuxos domicilios se atopen fóra da zona urbana na que estea situado o centro escolar e, en calquera caso, a unha distancia do mesmo superior a 2 Km. Excepcionalmente, por causas de especial incomodidade ou dificultade, a Consellería de Educación poderá autorizar a prestación do transporte, aínda que non se cumpran os requisitos esixidos no apartado anterior (artigo 1 do Decreto 203/1986, do 12 de xuño).

De conformidade co artigo 13.1 do Decreto 160/1988, do 9 de xuño, a contratación do transporte escolar a centros públicos será efectuada pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria. Nos centros privados, esta contratación corresponde á dirección do centro escolar e, no seu defecto, ás asociacións de pais e nais dos alumnos.

Os datos ofrecidos e a análise realizada no presente informe circunscríbese á prestación do servizo de transporte escolar financiado pola Consellería de Educación.

No curso escolar 2004-2005 os centros docentes públicos de Galicia con servizo de transporte escolar ascendían a 788, cifra que se incrementou a 811 no curso 2005-2006, representando ambos os dous o 55 e 56 por cento, respectivamente, do total de centros públicos existentes.

II.1. ORGANIZACIÓN E XESTIÓN DO SERVIZO A prestación do servizo de transporte escolar é responsabilidade da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria. De conformidade co Decreto 454/2003, do 26 de decembro, polo que se establece a estrutura orgánica da Consellería, atribúese á Secretaría Xeral a xestión do servizo de transporte escolar, correspondendo á Subdirección Xeral de Coordinación Administrativa e Xestión Orzamentaria as seguintes funcións: a) elaboración da normativa sobre transporte; b) xestión, control e coordinación dos distintos servizos de transporte.

Baixo a responsabilidade desta Subdirección, corresponde ao Servizo de Xestión dos Servizos Educativos Complementarios as seguintes funcións: a) programar e xestionar o transporte escolar en función das necesidades dos centros docentes non universitarios e demais servizos complementarios, coordinando a súa actividade coas delegacións provinciais; b) asistir á Secretaría Xeral, xunto cos servizos da Inspección Educativa, na supervisión e o control do transporte. A estrutura xerárquica destas responsabilidades administrativas articúlase do xeito seguinte:

Page 16: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

10

II.2. MODALIDADES DE PRESTACIÓN DO SERVIZO A Consellería de Educación e Ordenación Universitaria garante a prestación do servizo de transporte escolar a través das seguintes modalidades:

• Contratación de rutas de transporte escolar con empresas do sector. O gasto correspondente a esta modalidade representa o 88,2% do total en 2005.

• Contratos menores, a execución dos cales representou o 10,2% do gasto total en 2005.

• Cando por razóns diversas (reducido número de usuarios ou outros motivos) non se considera conveniente establecer unha ruta de transporte escolar, a Consellería de Educación garante o servizo a través de dúas modalidades:

a) utilización de prazas en servizos de transporte público regular de viaxeiros de uso xeral (modalidade C) por alumnos que teñen dereito ao transporte escolar. A través desta modalidade, a Consellería garante o traslado ao centro daqueles alumnos que na localidade de residencia non dispoñen de ruta de transporte escolar, pero pola que circulan liñas regulares de transporte público de uso xeral.

Consellería de Educación e Ordenación Universitaria

Secretaría Xeral

Subdirección Xeral de Coordinación Administrativa e

Xestión Orzamentaria

Servizo de Xestión dos Servizos Educativos Complementarios

Delegacións provinciais

Transporte escolar

Page 17: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

11

b) concesión de axudas individualizadas. Trátase dunha modalidade destinada a garantir o dereito de transporte a aqueles alumnos que deben desprazarse ao centro escolar polos seus propios medios, ao non contar na súa localidade de residencia con servizo de transporte escolar nin regular de viaxeiros de uso xeral. Nestes casos, reciben axuda directa da Consellería para sufragar os gastos que lles supón desprazarse.

• Convenios de cooperación con diversas entidades ou asociacións para o transporte de alumnos discapacitados.

O seguinte cadro amosa, en termos de obrigas recoñecidas, o gasto do servizo de transporte escolar no exercicio 2005, segundo as distintas modalidades de prestación.

Gastos de transporte escolar 2005

Modalidade de prestación Importe (€) (%)

Contratos de transporte escolar 84.033.106,65 88,2

Contratos menores 9.835.029,28 10,3

Modalidade C 705.467,68 0,7

Transporte alumnos discapacitados 477.864,33 0,5

Axudas individualizadas 235.960,96 0,3

TOTAL 95.287.428,90 100,0

II.3. CONTRATOS DE TRANSPORTE ESCOLAR II.3.1 ORIXE DOS CONTRATOS DE TRANSPORTE Os contratos de transporte escolar vixentes no exercicio 2005 teñen a súa orixe no II Acordo-Marco do transporte escolar público de Galicia para o bienio 1999-2000.

En decembro de 1998 finalizaba a vixencia de dous acordos-marco asinados no exercicio 1994 entre a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria e os representantes das organizacións empresariais do sector. Os devanditos acordos regularon o transporte escolar público para o cuadrienio 1995-1998, ao abeiro do cal se formalizaran aproximadamente, 2.500 contratos de transporte escolar cuxa vixencia expiraba o 31 de decembro de 1998.

O 7 de setembro de 1998 subscríbese o Acordo-Marco do transporte escolar público de Galicia para o bienio 1999-2000, entre a Consellería de Educación e os representantes da Federación Galega de Servizos de Transporte en Autobús (FEGABUS), a Asociación de Empresarios Transportistas do Servizo

Page 18: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

12

Discrecional de Viaxeiros da Comunidade de Galicia (ANETRA) e a Federación Galega de Transportes de Viaxeiros en Autocar (TRANSGACAR). No devandito acordo establecíanse as bases da contratación do transporte escolar, pactando a Administración e os representantes do sector non só o procedemento de licitación, senón tamén os adxudicatarios dos contratos de transporte e os pregos de cláusulas administrativas e de prescricións técnicas que se incorporan como anexo II ao Acordo. Así, dispúxose na cláusula primeira que os contratos de transporte escolar para o bienio 1999-2000 se adxudicarán, con plena suxeición á normativa propia da contratación pública, polo procedemento negociado do artigo 160.2 a) da Lei de Contratos das Administracións Públicas, aos actuais prestatarios que executasen satisfactoriamente o servizo e salvo o mellor dereito. Así mesmo, establecíanse os criterios de adxudicación dos novos servizos con motivo da implantación da E.S.O., pactándose o outorgamento de preferencia aos transportistas que se atopasen prestando estes servizos.

En cumprimento deste segundo Acordo-Marco contrátanse, mediante procedemento negociado sen publicidade, os contratos de transporte vixentes no exercicio obxecto de fiscalización (2005). Tramitáronse durante o exercicio 1999 tres procedementos que foron resoltos en virtude das resolucións do Conselleiro de Educación de 29/01/1999, 30/07/1999 e 24/03/2000. A vixencia destes contratos finalizaba o 31 de decembro de 2000, pero foron obxecto de sucesivas prórrogas que estenderon a súa duración ata o ano 2010.

A análise da orixe dos contratos permite efectuar as seguintes observacións:

1) Procedemento de adxudicación. A adxudicación dos contratos de transporte realizouse a través de procedemento negociado sen publicidade, de conformidade co artigo 160.2 a) da LCAP que permite a utilización deste procedemento para a adxudicación daqueles servizos respecto aos que non sexa posible promover concorrencia na oferta. A explicación desta imposibilidade, contida na memoria xustificativa do primeiro expediente subscrita o 4 de decembro de 1998 polo Secretario Xeral da Consellería, sintetízase nos seguintes termos: (...) De todos estes factores pode adiviñarse que a concorrencia neste caso non é posible promovela xa que, por un lado temos unhas condicións fixadas pola Administración de acordo cos prestadores nun Acordo-Marco que constitúe un vínculo obrigatorio para as dúas partes ("pacta sunt servanda"), condicións que fan perder parte da razón dunha concorrencia na que se valorarían estas cuestións. Por outro lado, temos uns dereitos legais de preferencia que tamén interfiren o libre xogo da concorrencia.

Ao noso xuízo, os motivos aducidos non acreditan a imposibilidade de promover a concorrencia nin xustifican a súa restrición: 1) porque os límites da liberdade de pactos, enunciados no artigo 4 da LCAP, impiden que o acordo entre a Administración e os prestadores do servizo poida excepcionar os procedementos e formas normais de adxudicación establecidos no ordenamento xurídico; 2) porque a existencia de dereitos de preferencia non imposibilita de forma absoluta a promoción da concorrencia

Page 19: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

13

nin condiciona, polo tanto, o procedemento de licitación, tal como se desprende, por unha parte, do artigo 9 do Decreto 160/1988, do 9 de xuño, que establece que o dereito de preferencia deberá necesariamente exercerse no acto do concurso público, cando este sexa o procedemento de adxudicación do contrato e, por outra parte, dos límites que para o exercicio deste dereito se establecen no apartado 3 do mencionado artigo, que exclúe a aplicación do dereito de preferencia respecto aos servizos entre as grandes cidades.

Polo tanto, a contratación do servizo de transporte escolar non se tramitou a través do procedemento e forma normal de adxudicación, que de conformidade co artigo 160.1 LCAP sería o procedemento aberto mediante concurso, incumpríndose así principios esenciais da contratación administrativa considerados no artigo 11.1 da Lei de Contratos (publicidade, concorrencia, igualdade e non discriminación), sen que no expediente analizado se atopen causas obxectivas que poidan amparar a excepción nos termos previstos no artigo 76 LCAP.

2) Natureza do contrato. Os contratos de transporte escolar foron cualificados pola Consellería de Educación como contratos administrativos especiais, resultando preciso acudir á aplicación analóxica das disposicións de dous contratos típicos (xestión de servizo público e servizos), para dar solución a distintos aspectos derivados da adxudicación e execución destes. Ao noso xuízo, a cualificación de contrato de xestión de servizo público garante maior seguridade xurídica para resolver as cuestións que poidan xurdir en relación coa aplicación destes contratos. Ademais, os informes emitidos pola Xunta Consultiva de Contratación Administrativa do Ministerio de Facenda e da Generalitat de Cataluña (informe 40/03, do 17 de novembro e informe 5/2003, do 29 de abril, respectivamente) cualifican tamén os contratos de transporte escolar como contratos de xestión de servizo público. Na actualidade, a consideración da natureza debe ser analizada no marco da nova Lei 30/2007, de 31 de outubro, de Contratos do Sector Público.1

II.3.2 PRÓRROGAS E MODIFICACIÓNS DOS CONTRATOS A posibilidade de prórroga considérase de forma expresa, aínda que imprecisa, no prego de cláusulas administrativas particulares (cláusula 3.2.) ao tenor da cal o prazo contractual será prorrogable cando concorran as circunstancias e requisitos esixidos pola lexislación vixente.

Dende a súa formalización e ata o exercicio fiscalizado (2005), acordouse a prórroga dos contratos de transporte en dúas ocasións: a primeira, que ampliou o prazo de duración para o bienio 2001-2002 e a segunda, que a estendeu durante o cuatrienio 2003-2006. En ambos os dous casos, ademais de

1 Parágrafo modificado en trámite de alegacións

Page 20: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

14

prorrogar a vixencia dos contratos, acordouse un incremento do seu prezo. Con ocasión da primeira prórroga, introdúcense mesmo modificacións que afectan á aplicación de determinadas cláusulas contempladas no prego dos contratos.

Non se explicitaron no expediente as razóns de interese público que aconsellaron prorrogar a duración e modificar os contratos, en lugar de proceder á tramitación dun novo procedemento de licitación.

Entendemos que esta forma de actuar non respecta o carácter restritivo con que a lexislación contempla as modificacións dos contratos, reflectida nas esixencias do artigo 102 LCAP (unha vez perfeccionado o contrato, o órgano de contratación só poderá introducir modificacións por razóns de interese público nos elementos que o integran, sempre que sexan debidas a necesidades novas ou causas imprevistas, xustificándoo debidamente no expediente), nin garante a concorrencia que constitúe un principio esencial da contratación administrativa.

a) Prórroga 2001-2002

O 21 de decembro de 2000 asinouse a primeira prórroga do Acordo e da contratación derivada deste ata o 31 de decembro de 2002, establecéndose unha indemnización extraordinaria polo aumento do prezo dos combustibles que consistiu nunha suba lineal dun 4,14 % no prezo de todos os contratos asinados antes do 1 de xaneiro de 2001.

O devandito incremento atopou amparo na doutrina do risco imprevisible que permite acomodar os termos literais do contrato, no momento da súa execución, ás circunstancias sobrevidas con posterioridade á súa conclusión, que non foron previstas polas partes e eran imprevisibles cando se asinou o contrato. A aplicación desta doutrina, que modula o principio de risco e ventura e constitúe unha excepción á regra xeral de inalterabilidade dos contratos (pacta sunt servanda), esixe a concorrencia de dous requisitos esenciais: que se trate de circunstancias extraordinarias sobrevidas que escapasen á capacidade de previsión do contratista e a alteración substancial do equilibrio económico das prestacións asumidas polos contratistas que resultan moito máis onerosas do que inicialmente puidera preverse.

Na cláusula terceira do Acordo asinado o 21 de decembro de 2000 faise referencia a un estudo de custos. Non obstante, non constaba o devandito estudo no expediente analizado e polo tanto non se puido verificar a acreditación do desequilibrio económico producido nin a repercusión do combustible no prezo dos contratos que xustifique o incremento do 4,14%. Este feito impide emitir opinión acerca da correcta aplicación da doutrina do risco imprevisible e do axuste á legalidade do aumento lineal do prezo dos contratos.

Page 21: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

15

Por outra banda, as comprobacións realizadas con respecto ao incremento do prezo dos contratos, puxeron de manifesto irregularidades no cumprimento do acordo de modificación. Así, no acordo estableceuse un mecanismo de actualización segundo o cal, se chegase a producirse unha variación á alza ou á baixa nos custos do combustible de máis do 10% anual no prezo de referencia (fixado en 130,9 pts/litro), procederíase ao incremento ou redución do 0,8% lineal nos prezos dos contratos. Non consta que se aplicara esta cláusula de estabilización a pesar de que nos anos 2002 e 2003 a variación anual do prezo do combustible presenta unha redución de máis do 10% respecto á referencia marcada. A correcta aplicación da cláusula que fixa a redución nun 0,8% do importe dos contratos, suporía unha minoración total no prezo aboado polos contratos de transporte escolar estimada en 587.937 € e 601.459 € neses exercicios. 2

b) Prórroga 2003-2006

O 11 de setembro de 2001 subscríbese, entre a Xunta de Galicia (Consellería de Economía e Facenda, Consellería de Política Territorial Obras Públicas e Vivenda e Consellería de Educación e Ordenación Universitaria) e as asociacións e federacións de transportistas, o Protocolo relativo á aplicación do Real Decreto 443/2001, do 27 de abril, polo que se establecen condicións de seguridade no transporte escolar e de menores. A promulgación do Real Decreto obrigaba ás empresas de transporte á adaptación dos seus vehículos mediante a introdución dunha serie de medidas de seguridade, así como á incorporación da figura do acompañante prevista no artigo 8. Na cláusula primeira do Protocolo asúmese pola Administración o compromiso de garantir a actualización dos contratos de transporte asinados ao amparo do II Acordo-Marco por un prazo de catro anos, prorrogables por outros catro, así como arbitrar as medidas precisas para que o esforzo financeiro de adaptación do parque de vehículos de transporte escolar non supoña unha ruptura do equilibrio económico da relación contractual.

En execución do Protocolo mencionado, o Consello da Xunta do 28 de novembro de 2002, autorizou a modificación dos contratos de transporte escolar aumentando o seu prazo de duración en catro anos (cuatrienio 2003-2006) e un incremento do prezo día durante ese período de tempo.

A Consellería de Educación cuantificou en 2.400 millóns de pesetas (14.424.290 €) a achega precisa para a posta en marcha das medidas de seguridade que se incardinaría nos prezos dos contratos, distribuíndose proporcionalmente dende o 1 de xaneiro de 2003 ata o 31 de decembro de 2006, en función do número de prazas do vehículo (9,59 € para vehículos de 35 prazas ou máis, 8,29 € de 20 a

2 Parágrafo modificado en trámite de alegacións

Page 22: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

16

34 prazas, 6,22 de 13 a 19 prazas e 2,07 para vehículos de 10 a 12 prazas). Non consta a existencia dun estudo económico completo que permita verificar os cálculos que serviron de base a esta modificación. Descoñécese tamén o detalle dos custos que están destinados a ser compensados coa modificación e o carácter recorrente ou extraordinario destes, o que afecta de forma decisiva á valoración realizada no parágrafo seguinte.

A teor do Acordo do Consello da Xunta do 28 de novembro de 2002 e segundo manifesta o Secretario Xeral da Consellería, na certificación subscrita o 30 de marzo de 2005, o aumento do prezo/día dos contratos finalizaría o 31 de decembro de 2006 de modo que nesa data deberá ser rebaixado nas cantidades citadas no Acordo do Consello. Así dedúcese do propio Acordo do Consello, que aumenta o prazo de duración dos contratos en catro anos, e o seu prezo día durante ese período de tempo, o que significa que o citado aumento non é consolidable na base dos contratos. Non obstante, nos expedientes dos contratos revisados non existe constancia de que se fixera efectiva a diminución do importe dos contratos a partires do exercicio 2007, nin de que se puxeran de manifesto novas circunstancias que determinasen manter o incremento do prezo compensatorio. Polo tanto, de non se acreditar ningunha das circunstancias, estaríanse a pagar cantidades indebidas dende a mencionada data.

II.3.3 EXECUCIÓN DOS CONTRATOS A análise da execución realizouse sobre unha mostra dos contratos de transporte vixentes durante o exercicio 2005, coas características que a continuación se detallan:

Poboación Mostra

Provincia Núm. de contratos Importe Provincia Núm. de

contratos Importe (1) % sobre contratos

% sobre importe

A Coruña 676 31.328.988,88 A Coruña 12 599.430,60 1,8 1,9

Lugo 448 16.170.563,66 Lugo 9 434.687,40 2,0 2,7

Ourense 257 11.414.254,07 Ourense 6 282.083,40 2,3 2,5

Pontevedra 647 25.119.300,04 Pontevedra 12 550.479,60 1,9 2,2

TOTAL 2.028 84.033.106,65 TOTAL 39 1.866.681,00 1,9 2,2

(1) O importe obtívose de multiplicar por 180 (estimación días de prestación do servizo) o prezo diario dos contratos da mostra

Page 23: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

17

Os expedientes que integran a mostra son os seguintes:

Número EMPRESA CONTRATO PREZO DÍA 2005

1 AUT. M. GARCIA. LA CORUÑA S.L. 99CO0035 549,69 2 ARRIVA NOROESTE S. L. 99CO0162 409,98 3 ARRIVA NOROESTE S. L. 99CO3013 355,40 4 AUTOCARES PEDRO POMBO S.L. 99CO0332 348,42 5 ARRIVA NOROESTE S. L. 99CO0163 327,49 6 AUTOPULLMANS TRAVIDI S.L. 99CO0175 300,12 7 CASTROMIL S A 99CO0603 289,29 8 AUTOCARES SALVADO S.A. 99CO3023 229,44 9 AUTOS S. VÁZQUEZ S. L. 99CO0699 166,50

10 AUTO FERNANDO ÁLVAREZ S. L. 99CO0611 156,64 11 ARRIVA NOROESTE S.L. 99CO0686 128,25 12 AUTOCARES ELISEO PITA S.A. 99CO1043 68,95 13 ARRIVA NOROESTE S. L. 99LU0044 530,27 14 LUBER S. L. 99LU0353 400,19 15 AUTOBUSES DE VIVERO-OTERO S. L. 99LU0520 368,03 16 EMPRESA GÓMEZ DE CASTRO S.A. 99LU0312 322,07 17 AUTOBUSES DE VIVERO-OTERO S. L. 99LU0550 269,49 18 AUTOCARES VILABÚS, S. L. 99LU0371 200,11 19 C. P. SOUTO NOGAIS S. L. 99LU0348 148,53 20 MANUEL PÉREZ GONZÁLEZ 99LU0187 105,41 21 SALVADOR PIÑEIRO CASTRO 99LU0479 70,83 22 AUTOCARES GUERRA S.L. 99OU0342 394,92 23 AUTOCARES GUERRA S.L. 99OU0322 347,68 24 VILLALON S.A. 99OU0011 320,88 25 AUTOS GONZÁLEZ S.L. 99OU0092 242,88 26 AUTOCARES PEREZ S.A. 99OU0241 145,03 27 AUTOS BIBEY S.L. 99OU0330 115,74 28 TRANSPORTES LA UNION S.A 99PO0171 402,54 29 EMPRESA PEREIRA, S. L. 99PO0604 365,31 30 AUTOCARES LAZARA, S.A. 99PO0445 355,25 31 EMPRESA PEREIRA, S. L. 99PO0591 340,14 32 TRANSPORTES LA UNION S. A 99PO0220 307,92 33 AUTOCARES MANUEL GARCÍA CASTRO, S. L. 99PO0311 296,44 34 EMPRESA VITURS S. L. 99PO0385 281,59 35 AUTOCARES NACIONALES, S. L.- (AUTNA, S. L.) 99PO0013 208,06 36 BENITO ABALO S. L. 99PO0640 162,11 37 AUTOCARES LAZARA, S.A. 99PO0730 133,63 38 AUTOCARES PÉREZ, S.A. 99PO0668 115,36 39 SUÁREZ ARAUJO, S. L. 99PO0019 89,87

As comprobacións realizadas con respecto a esta modalidade de prestación foron as seguintes:

a) Analizouse a orixe do contrato comprobando o procedemento tramitado para a súa adxudicación.

b) Comprobouse se o contratista adxudicatario coincide co que presta o servizo no ano 2005. En caso de non existir coincidencia, analizouse o cumprimento dos requisitos que para a cesión dos contratos esixe o artigo 114 TRLCAP.

c) Sobre unha mostra de facturas do exercicio 2005, analizouse se o prezo facturado corresponde co prezo que resulta dos antecedentes que obran no expediente.

Page 24: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

18

d) Analizáronse as modificacións particulares dos contratos realizando as seguintes comprobacións:

1. Que no expediente de modificación consten todos os documentos administrativos.

2. Que calquera modificación do prezo do contrato figure documentada no expediente, comprobando que se xustifiquen as razóns de interese público e que o cálculo da contía da modificación se efectuou de conformidade co previsto no prego de cláusulas administrativas.

A continuación expóñense os resultados do traballo de fiscalización:

1. Adxudicación. Os contratos que integran a mostra adxudicáronse, mediante procedemento negociado sen publicidade. Dos 39 contratos, 35 adxudicáronse nun primeiro procedemento, que se resolveu en virtude de Resolución do Conselleiro de Educación de 29/01/1999. Tres contratos (núm.8, 13 e 14), incluídos na relación de contratos licitados nese primeiro procedemento non se chegaron a adxudicar por advertirse erros na determinación do seu prezo ou obxecto (núm.13 e 14) ou por declararse deserto (núm.8). Adxudicáronse nun procedemento tramitado posteriormente, resolto en virtude de Resolución do 30/07/1999. O contrato núm. 37 adxudicouse mediante Resolución do 24 de marzo de 2000.

2.3

3. Revisión do prezo dos contratos. A cláusula 5.3 do prego de cláusulas administrativas particulares dispón que as contías anuais dos contratos derivados da súa aplicación e, en consecuencia, os prezos diarios serán obxecto de revisión incrementándose automaticamente segundo o IPC anual xeral de Galicia do ano anterior. Como resultado de revisar as actualizacións dos prezos dos contratos dende a data da súa adxudicación, sen prexuízo dos aumentos xustificados documentalmente no expediente como consecuencia de modificacións contractuais, puxéronse de manifesto os seguintes incrementos que excedían o índice de revisión estipulado:

a) No exercicio 2000, os contratos tiñan experimentado un incremento superior á taxa de variación do IPC correspondente ao ano 1999 (decembro 1998-decembro 1999) que foi do 3,2%, detectándose un aumento xeralizado do 4,6 %. A documentación facilitada (referida unicamente aos contratos da provincia de A Coruña) pon de manifesto que en decembro de 1999 se tramitou a autorización e

3 Parágrafo suprimido en trámite de alegacións

Page 25: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

19

disposición do gasto para dar cumprimento á cláusula 5.3 do prego de cláusulas administrativas particulares, aplicándose un índice de revisión do 1,4% que coincide coa taxa de variación do IPC de Galicia do ano 1998 (decembro 1997-decembro 1998).

O artigo 106 LCAP dispón que as fórmulas de revisión servirán para calcular, mediante a aplicación de índices de prezos, os coeficientes de revisión en cada data respecto á data final do prazo de presentación de ofertas, nas poxas ou concursos e a da adxudicación no procedemento negociado, aplicándose os seus resultados aos importes líquidos das prestacións realizadas.

Polo tanto, a aplicación dun índice de revisión correspondente a unha data anterior á de adxudicación dos contratos (29/01/1999 e 30/07/1999) vulnerou o precepto mencionado, determinando un incremento indebido que se consolidou no prezo dos contratos.

Tomando como base o importe da revisión de prezos realizada en decembro de 1999, e baixo a hipótese de subsistencia dos contratos revisados na devandita data, a indebida aplicación do índice do 1,4%, suporía un prexuízo económico que no ano 2005 ascendería, aproximadamente, a 1.045.875 € e de forma acumulada dende o ano 1999 a 6.608.033 €.

b) En 18 dos contratos revisados (46%), os prezos que se tomaron como referencia para actualizar o importe dos contratos no ano 2002 resultaron superiores ao prezo que correspondería, calculando a evolución do prezo dende o ano 1999, de acordo cos antecedentes que constan no expediente individual de cada contrato.

Na columna 3 reflíctese a diferenza entre o prezo que resulta do expediente (1) e o que se tomou como referencia para a actualización do prezo correspondente ao ano 2002 (2).

Contrato Empresa ( 1 ) ( 2 ) ( 3 ) ( 2 )-( 1)

99LU0044 ARRIVA NOROESTE S. L. 406,69 414,52 7,83 99LU0353 LUBER S.L. 337,11 344,93 7,82 99LU0520 WENCESLAO ETER FANEGO MARTÍNEZ 307,12 317,68 10,56 99LU0550 AUTOBUSES DE VIVERO OTERO,S.L. 217,61 229,34 11,73 99OU0342 AUTOCARES GUERRA S. L. 334,00 340,26 6,26 99OU0322 AUTOCARES GUERRA S.L. 293,43 299,69 6,26 99OU0011 VILLALON, S.A. 268,96 276,00 7,04 99OU0092 AUTOS GONZALEZ S. L. 205,40 208,96 3,56 99PO0171 TRANSPORTES LA UNION, S. A 260,17 347,00 86,83 99PO0604 EMPRESA PEREIRA, S. L. 307,48 315,29 7,81 99PO0445 AUTOCARES LAZARA S. A 300,53 308,34 7,81 99PO0591 EMPRESA PEREIRA, S. L. 284,03 291,84 7,81 99PO0220 TRANSPORTES LA UNIÓN S.A. 159,02 263,35 104,33 99PO0311 AUTOCARES M. GARCIA CASTRO, S. L 248,51 256,33 7,82 99PO0640 BENITO ABALO, S. L. 95,09 134,38 39,29 99PO0730 AUTOCARES LAZARA S.A. 90,87 110,42 19,55 99PO0668 AUTOCARES PÉREZ, S.A. 74,71 94,27 19,56 99CO0175 AUTOPULLMANS TRAVIDI,S.L 187,88 256,45 68,57

Page 26: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

20

Solicitada aclaración das diferenzas detectadas, facilitouse documentación de cuxa análise se obtiveron os seguintes resultados:

- Non se xustificaron as diferenzas correspondentes a 4 contratos (99LU0353, 99PO0171, 99PO0220, 99CO0175). Con respecto ao contrato 99PO0640, xustificouse parcialmente o incremento, subsistindo unha diferenza sen xustificar por importe de 19,74 €. De non se xustificar as diferenzas expresadas evidenciaríase un incremento inxustificado no prezo día dos contratos (aumentado coas seguintes actualizacións do IPC) que se estarían a pagar indebidamente aos contratistas.

- Con respecto aos restantes contratos, xustificáronse as diferenzas achegando o acordo de iniciación do procedemento de modificación dunha serie de contratos para adaptar a rede de transporte escolar (con efectos 1/11/2001) por implantación da xornada única. Acompañan ao acordo de inicio anexos onde figuran as empresas e contratos obxecto da modificación, así como as contías das modificacións que coinciden coas diferenzas detectadas. Existe informe da Intervención Delegada, subscrito o 20 de xullo de 2001, no que fai constar que (...) na tramitación omitiuse a fiscalización previa e preceptiva deste xa que o importe das modificacións se retrotraen ao mes de xaneiro pasado polo que se deduce que o compromiso adquirido foi verbal, xa que non se acompaña ningún soporte documental. Analizada a contabilidade, obsérvase que supera as porcentaxes que recolle o artigo 58 da Lei de Réxime Financeiro e Orzamentario de Galicia, polo que sería necesario a autorización polo Consello da Xunta. (...) Procédese á devolución do expediente para continuar cos trámites pertinentes, sen que se achegara documentación que acredite a adopción do acordo de validación polo Consello da Xunta e polo tanto a aprobación das modificacións.

Non constan nos expedientes individuais dos contratos, nin foron achegados, os documentos de formalización das referidas modificacións. A información facilitada non permite coñecer cál foi o cálculo realizado para obter as contías que incrementaron o prezo dos contratos.

c) Os prezos dos contratos de transporte escolar non foron actualizados no ano 2003 co IPC correspondente ao ano 2002 (4,3%), debido á controversia suscitada pola literalidade do Acordo do Consello da Xunta do 28 de novembro de 2002, en virtude do cal se modificaron os contratos aumentando o prazo de duración e incrementándose o prezo día en concepto de medidas de seguridade. Este feito determinou a tramitación no exercicio 2005 do expediente de gasto para atender a débeda xerada polo non pagamento do IPC de 2002 nos prezos aboados durante 2003 e as súas repercusións nos exercicios seguintes.

4. Modificacións contractuais. Dende a data da súa formalización, sen prexuízo das modificacións comúns expostas no epígrafe II.4.2, os contratos de transporte escolar experimentan diversas modificacións derivadas de circunstancias que xorden en cada curso escolar afectando ás distintas rutas, tales como:

Page 27: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

21

Variación de percorrido: aumento ou diminución de quilometraxe como consecuencia de establecemento ou supresión de paradas en función das necesidades dos alumnos.

Combinación de centros educativos existentes: supón a combinación de dous itinerarios modificando o prezo dos contratos afectados.

Combinación de novos centros: cando se teña que prestar o servizo de transporte escolar a un novo centro.

O 51% dos contratos analizados (20) foron obxecto de modificacións particulares, en cuxa análise se apreciaron as seguintes incidencias:

- Polo que respecta á motivación das razóns de interese público, invócanse de forma xenérica novas necesidades e circunstancias aparecidas nos cursos escolares, efectuándose unha breve descrición da modificación. Ao noso xuízo, as propostas e memorias xustificativas da modificación deberían informar con maior precisión as causas que dan lugar ás variacións, explicitar datos que permitan valorar as modificacións en termos de racionalización do transporte escolar (Orde 1 de marzo de 1991), e de máxima utilización dos vehículos de acordo co disposto no artigo 5 do Decreto 203/1986.

- En 3 contratos, a contía inicial anterior á modificación, reflectida na memoria valorativa, resulta superior á que se deduce dos antecedentes do expediente, cunhas diferenzas que se reflicten no seguinte cadro.

Contrato Data de formalización Contía inicial

antes da modificación

Contía resultante dos antecedentes do

expediente Diferenzas

99 OU 0330 11-12-2001 18.559 pts 18.188 pts 371 pts

99 CO 0163 Non consta (data da memoria 1-09-2000) 30.278 pts 28.707 pts 1.571 pts

99 CO 0686 18-07-2005 121,95 € 119,44 € 2,07€

Solicitouse xustificación das referidas cantidades sen que se achegara ningunha documentación. As diferenzas expresadas, de non se xustificar, evidenciarían un incremento inxustificado do prezo día dos contratos (aumentado coas conseguintes actualizacións do IPC) que se estarían a pagar indebidamente aos contratistas.

- Non constan na memoria datos que permitan coñecer como se realiza o cálculo do importe da modificación. Agás as modificacións consistentes en aumento ou diminución de quilómetros con respecto ás cales se puido deducir a fórmula utilizada para o seu cálculo (detectándose en dous

Page 28: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

22

expedientes un redondeo a alza que resulta contrario á racionalidade económica)4, para o resto de modificacións non foi posible verificar a aplicación das fórmulas establecidas na cláusula 15 do prego de cláusulas administrativas particulares. Solicitouse aclaración dos cálculos realizados sen que se achegara ningunha documentación. Este feito impide emitir opinión sobre a correcta aplicación das fórmulas establecidas no prego e polo tanto sobre a corrección do prezo día resultante das modificacións producidas.

- Os expedientes de modificación adoecen de determinadas deficiencias dende un punto de vista procedemental:

• As propostas de modificación non conteñen, en todos os casos, a data en que se formulan.

• Non consta o cumprimento do trámite de notificación no 40% dos expedientes revisados e noutro 40% realizouse excedendo o prazo de 10 días, incumpríndose os artigos 58 e 59 da Lei 30/1992.5

• Na tramitación do expediente omítese o trámite de fiscalización previa, incumpríndose os artigos 11.2 g) TRLCAP, 102 do RD 1098/2001 e artigo 95.1.a) do Decreto Lexislativo 1/1999, o que determina que as modificacións producidas nos contratos non se formalicen ata que se resolve a omisión dando cumprimento ao procedemento establecido no artigo 102 TRLXP e sometendo o gasto a validación polo Consello da Xunta.

Polo tanto, a execución das modificacións resulta, en todos os casos, anterior á tramitación administrativa do expediente, aínda que as variacións dos prezos, tanto positivas como negativas, non se trasladan ás facturas aboadas ao contratista. De tal forma que, durante máis de dous cursos escolares, as facturas expedidas non reflicten o prezo real da prestación que se realiza, percibindo importes superiores ou inferiores aos que corresponden.

• Para proceder ao pagamento dos gastos ocasionados polas modificacións producidas nos contratos de transporte escolar (correspondentes aos cursos escolares 2002/2003 e 2003/2004 en Ourense e 2004/2005 en todas as provincias) resultou precisa a validación do gasto correspondente polo Consello da Xunta, que se realizou na sesión de 28/07/2005 ascendendo o importe da validación a 690.684,32 €. Tal como se desprende dos informes da Intervención Xeral e da Intervención Delegada, obrantes no expediente, as comprobacións que se poden efectuar sobre o importe das modificacións quedan reducidas a considerar como boas as que figuran en cada un dos certificados asinados polos Servizos Provinciais. Este feito debilita de forma importante o control efectuado sobre o prezo do contrato resultante das modificacións, o que impide garantir a adecuación do cálculo á fórmula establecida no prego de cláusulas administrativas.

4 Parágrafo modificado en trámite de alegacións 5 Parágrafo modificado en trámite de alegacións

Page 29: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

23

• Nas comprobacións realizadas detectouse a existencia de modificacións producidas nos cursos escolares 2002/2003 e 2003/2004 que aínda non se reflectiran no prezo das facturas expedidas no ano 2005. Solicitouse a documentación acreditativa do pagamento/compensación ou, no seu caso, reintegro/compensación das cantidades pagadas en defecto ou exceso.

Coa documentación achegada puídose comprobar que no mes de decembro de 2005 se procede a readaptar as cantidades aboadas durante o ano, compensando a diferenza existente entre o efectivamente percibido e o que correspondía percibir. Non obstante, non se acreditou a efectiva compensación do exceso ou defecto percibido polos contratistas correspondentes a exercicios anteriores.

De todo o anteriormente exposto, despréndese que as modificacións particulares dos contratos de transporte producen evidentes distorsións no procedemento de xestión, incorréndose en incumprimentos legais que esixen acudir ao mecanismo da validación que, malia contemplarse na normativa como excepcional, reiterouse cada ano.

Como se pon de manifesto nos expedientes analizados, as modificacións xorden como consecuencia de necesidades perentorias e inaprazables que esixen a execución de solucións inmediatas para poder satisfacer o dereito de transporte escolar aos alumnos usuarios. Non obstante, salvo aquelas circunstancias que poidan xurdir ao longo do curso escolar, a maioría das modificacións prodúcense co inicio do curso no mes de setembro. Unha planificación e coordinación adecuada entre os responsables dos centros docentes e as Delegacións Provinciais, permitiría que os datos necesarios para a elaboración das propostas de modificación (aumento ou diminución de quilómetros, novas paradas,...) e polo tanto para a tramitación administrativa do expediente, puidese realizarse coa necesaria antelación para axustarse ao procedemento legalmente establecido.

II.4. CONTRATOS MENORES Tal como se expuxo no epígrafe II.2, ademais dos contratos de transporte anteriormente analizados, en decembro de 2005 prestábase o servizo de transporte escolar por máis de 200 empresas a través de 417 contratos que a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria cualifica como menores. O gasto correspondente a esta modalidade de prestación ascendeu no exercicio 2005 a 9.835.029,28 €. Da análise realizada sobre 20 contratos (4,8%) despréndese a inobservancia do principio de legalidade que se pon de manifesto cos seguintes incumprimentos da normativa vixente:

Page 30: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

24

- Non consta a tramitación de ningún procedemento para a contratación destes servizos, nin a existencia de expediente no que se integre a documentación relativa a estes contratos que permita coñecer datos relativos á súa execución, tales como a ruta ou itinerario realizado, o prezo do contrato ou as modificacións contractuais. Solicitouse información relativa á adxudicación dos contratos sen que se achegara ningunha documentación. Da análise realizada despréndese que se adxudicaron máis de 400 contratos prescindindo total e absolutamente do procedemento legalmente establecido, incorrendo polo tanto en causa de invalidez de acordo cos artigos 61 e 62 TRLCAP.

- A figura dos contratos menores non resulta aplicable aos contratos administrativos especiais, por non estar admitida expresamente e resultar incompatible co réxime xurídico que resulta do artigo 8 da Lei de Contratos das Administracións Públicas (Informe 38/2005, do 26 de outubro, da Xunta Consultiva de Contratación Administrativa do Ministerio de Facenda).

- O importe facturado no exercicio 2005 polos contratos integrantes da mostra excede a contía do contrato menor (aplicando por analoxía o artigo 201 TRLCAP), tal como se reflicte no seguinte cadro:

Empresa Contrato Importe o exercicio 2005 (*)

Autocares Muiños S.L./JM Tubio Gómez 99CO6006 56.567,28

Modesto Riveiro Verdullas 99CO0411 52.526,33

Hedegasa 99CO5009 52.169,09

Viajes Rois S.L. 99CO0530 58.234,06

Arriva Noroeste/Santiaguesa Metropolitana S.A. 99CO0642 54.156,76

Empresa Monforte 99LU0253 59.785,40

Autocares Rodriguez Dominguez S.L. 99LU4025 30.985,54

Autobuses de Vivero-Otero S.L. 99LU4001 31.858,68

Autocares Darriba S.L. 99LU0162 27.368,43

Empresa Portomarin s.a. 99LU4008 29.143,46

Anpian S.A. 99OU0032 54.208,70

Autos Gonzalez S.L. 99OU0019 48.191,55

Autocares Perez S.A. 99OU0125 45.053,59

Autocares Francisco Per 99OU0224 45.222,80

Augas de Incio S.L. 99OU0035 43.792,98

La Unión S.A. 21PO0164 54.513,02

Autos Gonzales S.L. 99PO0588 52.602,49

Benito Abalo S.L. 21PO0789 51.842,99

Cuiña S.L. 99PO0720 43.864,90

Empresa Raul S.A. 99PO0706 42.096,96

Page 31: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

25

- Os contratos menores prorrogáronse superando a duración anual prevista na normativa vixente, foron obxecto de revisión de prezos incrementándose co IPC anual de Galicia, contravindo a prohibición establecida no artigo 56 TRLCAP.

- En diversos informes emitidos pola Intervención Delegada da Consellería de Educación advírtese da imposibilidade de actualización de prezos, do posible fraccionamento do obxecto do contrato, incumpríndose o artigo 68 TRLCAP, así como de eludir o cumprimento dos requisitos de intervención limitada (artigo 97.1 da Lei de Réxime Financeiro e Orzamentario de Galicia e artigo 33 da Lei 13/2004, do 29 de decembro, de Presupostos Xerais da Comunidade Autónoma para o ano 2005).

- 6

- A análise dos prezos dos contratos 99LU0253 e 99LU4025 reflectidos nas nóminas correspondentes ao ano 2005 revelou a percepción de distintos prezos incrementados nalgún dos meses do exercicio. Solicitada aclaración, xustificouse que os aumentos responden ás seguintes causas: modificacións por combinación de centros educativos e incrementos de percorrido por traslado de alumnos de educación especial. Os motivos aducidos non se acreditaron documentalmente.

II.5. AXUDAS INDIVIDUALIZADAS DE TRANSPORTE No exercicio 2005, o importe das obrigas recoñecidas correspondentes a axudas individualizadas de transporte ascendeu a 235.960,96 €, resultando beneficiarios das mesmas 949 alumnos coa distribución que se reflicte no seguinte cadro:

Provincia Beneficiarios Importe %

A Coruña 790 90.953,72 38,55

Lugo 23 17.116,76 7,25

Ourense 65 50.947,00 21,59

Pontevedra 71 76.943,48 32,61

Total 949 235.960,96 100,00

De acordo coa información facilitada, o procedemento para a concesión destas axudas iníciase por solicitude do interesado, mediante modelo normalizado que se envía á Delegación Provincial correspondente, a través da Dirección do centro escolar. Unha vez estudadas as solicitudes por parte da Comisión Provincial formada ao efecto, a Delegación resolve a concesión ou denegación destas.

6 Parágrafo suprimido como consecuencia das alegacións

Page 32: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

26

O procedemento utilizado adoece ao noso xuízo, das seguintes deficiencias:

- Non se realizou convocatoria pública das axudas, o que podería excluír posibles beneficiarios.

- Nas actas de concesión de axudas revisadas, non se expresan as causas obxectivas que permitan xustificar as diferentes contías asignadas aos alumnos. As axudas aprobadas no curso 2004/2005 pola Comisión Provincial de Ourense oscilaban entre 6.000 € (máxima) e 483€ (mínima). As concedidas pola Comisión Provincial de A Coruña entre 1.182 € (máxima) e 69€ (mínima).

Segundo a información facilitada, os importes concedidos dependen das distancias que teñen que percorrer os alumnos dende os seus domicilios ata o centro escolar, sen que este feito se reflicta nas actas nin resulte acreditado coa documentación facilitada. Non consta a existencia dunha disposición na que se establezan as contías por quilómetro. A única disposición que se achegou é unha Resolución da Secretaría Xeral, do 11 de outubro de 1991, en cuxo apartado 4 establece un importe máximo por alumno e curso que se fixa en 87.000 pesetas (522,88 €), contía que non foi actualizada nin actuou como límite no exercicio fiscalizado.

As axudas individualizadas de transporte escolar inclúense dentro do ámbito de aplicación da normativa subvencional (integrada no exercicio 2005 pola Lei 38/2003, do 17 de novembro; artigos 12 e 13 da Lei 14/2004, de 29 de decembro, e Decreto 287/2000, do 21 de novembro), sendo aplicables polo tanto os principios esenciais contemplados nesta (publicidade, concorrencia, obxectividade, transparencia, igualdade e non discriminación).

O procedemento analizado non se axustou, polo tanto, á normativa aplicable. Non se garantiu a publicidade, non se aprobaron bases reguladoras para a concesión das axudas, nin se cumpriu coa obriga de motivar a resolución, afectando ao principio de igualdade ao non obxectivarse as diferenzas entre as contías asignadas aos distintos beneficiarios.

II.6. TRANSPORTE DE ALUMNOS DISCAPACITADOS Durante o exercicio 2005 o transporte destes alumnos realizouse polas seguinte entidades coas que a Consellería de Educación subscribiu ou prorrogou convenios: Cruz Vermella Española en Galicia (7ª prórroga), Asociación do Grupo de Minusválidos de A Coruña (5ª prórroga), Asociación de Pais de Paralíticos Cerebrais Amencer (3ª prórroga), Asociación de diminuídos do Morrazo (convenio subscrito o 1 de abril de 2005), Asociación Aixiña.

Consta a observación da Intervención Delegada de xestionar esta modalidade de prestación con suxeición á normativa de contratos, debendo adxudicarse o servizo a través dos procedementos e formas previstas na Lei.

Page 33: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

27

II.7. ACOMPAÑANTE DE TRANSPORTE ESCOLAR A promulgación do Real Decreto 443/2001, do 27 de abril, sobre as condicións de seguridade no transporte escolar e de menores, introduciu a obriga de incorporar, durante a realización do transporte escolar, unha persoa maior de idade idónea, distinta do condutor, que desempeñe a función de acompañante naqueles supostos en que a súa presenza resulta obrigatoria de acordo co disposto no artigo 8.

A disposición transitoria terceira dispuxo a implantación progresiva do acompañante que, non obstante o disposto no parágrafo d) apartado 1 do artigo 8, realizarase pola Administración pública de acordo coas competencias que sobre planificación educativa lle corresponden nos seus respectivos ámbitos territoriais de xestión, garantíndose, en todo caso, a súa total implantación no curso académico 2007-2008.

De acordo coa información facilitada, o número de contratos de transporte escolar que debían incorporar a figura do acompañante no ano 2005 ascendía a 1.717. Non obstante, só se incorporou en 70 contratos, o que equivale a un cumprimento do 4,07%.

O gasto derivado da realización de actividades de acompañamento no exercicio 2005 (que non se incorporou ao prezo do contrato ata o exercicio 2006) impútase ao subconcepto 22307. No seguinte cadro reflíctese o gasto do exercicio 2005, establecendo unha comparativa co exercicio anterior:

Crédito Inicial Crédito Definitivo Obrigas Recoñecidas Proposta de Pagamento Pagamentos realizados Subcon.

2004 2005 % 2004 2005 % 2004 2005 % 2004 2005 % 2004 2005 %

22307 1.500.000 5.000.000 233,33 266.560 794.976 198,24 258.832 786.352 203,81 251.664 758.688 201,47 132.944 716.856 439,22

Total 1.500.000 5.000.000 233,33 266.560 794.976 198,24 258.832 786.352 203,81 251.664 758.688 201,47 132.944 716.856 439,22

O prezo correspondente á incorporación da figura do acompañante estableceuse en 56€/día pola realización dun servizo sinxelo. Non obstante, non consta a realización dun estudo por parte da Administración no que se cuantificara o seu custo. Este feito unido á redución do prezo no exercicio 2006 (estableceuse en 45€/día), podería revelar o pagamento dun sobreprezo contrario aos principios de racionalidade, economía e eficiencia do gasto público. 7

Por outra banda, as actas emitidas no exercicio 2005 pola Inspección de Servizos Educativos Complementarios, con respecto á prestación do servizo de transporte escolar en catro centros docentes da provincia de A Coruña, puxeron de manifesto as seguintes incidencias:

7 Parágrafo modificado en trámite de alegacións

Page 34: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

28

- En dous dos servizos inspeccionados déixase constancia na acta que o salario correspondente aos acompañantes ascende aproximadamente a 120€/mes e 140 €/ 20 días, que contrastan coas cantidades percibidas polas empresas que ascende (estimando 18 días de prestación por mes) a 1.008 €.

- Noutro servizo maniféstase que malia que a empresa prestadora do servizo está a percibir o importe correspondente á prestación do servizo por dous acompañantes, a ruta realizada leva un só acompañante que comparte co servizo realizado a outro centro por combinación de autobús.

- Unha empresa que percibe dende o curso 2004/2005 o prezo correspondente ao servizo de acompañante, non realizou a contratación correspondente, encomendando a realización das súas funcións a catro auxiliares-taquilleros que desempeñan as súas funcións nunha estación de autobuses, aos que se lles paga unha hora máis de produtividade nas nóminas mensuais en proporción aos días lectivos que fan ao mes.

II.8. INSPECCIÓN DOS SERVIZOS COMPLEMENTARIOS A Consellería de Educación, dispón de 5 efectivos para realizar as funcións de inspección dos servizos educativos complementarios: un inspector por cada provincia e unha inspectora nos servizos centrais. A dimensión do servizo e as incidencias recollidas neste informe evidencian a escaseza dos medios destinados ao mesmo.

As actuacións realizadas nos cursos 2004/2005 e 2005/2006, en relación coa prestación do servizo de transporte, concretáronse na emisión de diversas actas con disfuncionalidades que revelan incumprimentos das empresas contratistas, destacando os seguintes:

- Cobramento a alumnos de ensino postobrigatorio pola utilización de prazas vacantes nos autobuses, incumpríndose o artigo 7.1 do prego de cláusulas administrativas particulares, que permite o traslado gratuíto dos mesmos, sempre que o autorice a Consellería.

- Transporte de pasaxeiros alleos ao transporte escolar, logo de cobramento de billete, incumpríndose o artigo 7.1 do prego de cláusulas administrativas particulares que prohibe de forma expresa o uso e o cobramento de billete a pasaxeiros que non sexan escolares.

- Incumprimento de horarios que determinan atrasos importantes dos escolares na chegada ou saída dos centros.

Page 35: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

29

- Realización dos servizos de transporte escolar por vehículos sen a autorización correspondente ou caducada, incumpríndose os requisitos esixidos no artigo 9.2 do prego de prescricións técnicas e artigo 5 do Decreto 160/1988.

- Realización do servizo por parte dalgunhas empresas con menos autobuses que os que corresponde en virtude do contrato.

- Utilización de vehículos sen adaptar ás esixencias do RD 443/2001.

Ademais dos incumprimentos enunciados, ponse de manifesto en diversas actas a conveniencia de reestruturar o servizo de transporte escolar suprimindo autobuses que se consideran innecesarios. Son significativos os casos do CEIP Currelos (O Saviñao) con respecto ao que se manifesta que existen 19 alumnos para 4 autobuses, o IES de Sar (Santiago de Compostela) con 5 vehículos adscritos (de 56 prazas) para transportar 45 alumnos ou o CEIP Vilar de Barrio (Vilar de Barrio) con 3 autobuses para 49 alumnos.

Solicitouse a documentación relativa ás actuacións realizadas pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria derivadas das actas de inspección, sen que se achegara información que acredite o exercicio de actuacións por parte da Administración dirixidas a corrixir as situacións mencionadas, nin que se fixera uso das facultades sancionadoras polos incumprimentos contractuais nos termos da cláusula 16 do prego de cláusulas administrativas particulares.

II.9. ANÁLISE ECONÓMICA DO TRANSPORTE ESCOLAR Este epígrafe ten como obxecto ofrecer achegas e indicadores económicos que permitan avaliar, dende unha perspectiva comparada e interna, o custo do servizo de transporte escolar e a súa racionalidade económica.

A análise viuse condicionada por varias limitacións. En primeiro lugar, a Consellería de Educación non facilitou ao equipo fiscalizador todos os datos solicitados respecto aos distintos contratos. Non se dispuxo de información relativa aos quilómetros percorridos en cada ruta, o que impide establecer comparacións utilizando este importante factor de custo. Tampouco se achegaron datos que fagan referencia aos alumnos transportados en cada ruta o que impide analizar o grao de ocupación dos vehículos e, polo tanto, a racionalidade na planificación e xestión das rutas existentes e a marxe de mellora nestas. Por outra banda, existen diverxencias entre os datos ofrecidos pola Consellería e os incluídos nas estatísticas que sobre o sistema educativo elabora o Ministerio de Educación e Ciencia a partir de datos facilitados polas Comunidades. Tampouco se estableceron indicadores no programa

Page 36: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

30

fiscalizado que permitan medir os resultados obtidos. Todas estas limitacións, ademais de afectar ao desenvolvemento da análise, evidencian deficiencias dos sistemas informativos e de control de xestión. De forma particular non consta a existencia dunha base de datos centralizada que permita obter información relevante sobre cada unha das rutas do transporte escolar galego.

Tal como se puxo de manifesto anteriormente, os servizos complementarios ao ensino obrigatorio consumen un importante volume de recursos públicos. Sobre a base dos datos do Ministerio de Educación e Ciencia, o gasto público estatal nestes servizos, nos que se inclúe, basicamente, o transporte, comedor e residencia, foi no exercicio 2005 de 703,82 millóns de euros. Segundo esta mesma fonte, o gasto da comunidade galega alcanzou a cifra de 131,25 millóns de euros, o que representa o 18,6% do total. Este dato contrasta coa porcentaxe de poboación escolar galega en centros públicos que no curso 05/06 representaba o 6% do conxunto estatal.

Custo por alumno

Dentro dos servizos complementarios, é o transporte escolar o máis importante cuantitativamente. As obrigas recoñecidas a 31/12/2005 nos subconceptos 22307 Acompañante e 22308 Transporte escolar ascenderon a 104.511.286,75 euros, que representan o 73% do total das obrigas do programa 323A, o 5,7% das obrigas recoñecidas pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, e o 1,1% do total das obrigas recoñecidas pola Administración xeral da Comunidade Autónoma.

O gasto en transporte escolar en Galicia no ano 2005 representou o 22,5% do realizado polo conxunto das comunidades autónomas. A configuración do asentamento poboacional en Galicia determina que o 33,3% da poboación escolar en centros públicos sexa usuario do transporte, fronte ao 8,6% do resto das comunidades (exclúese Cataluña e Murcia por falta de información). Este feito introduce un sobrecusto importante no sistema educativo galego, xa que a cada alumno, usuario ou non do transporte escolar, correspóndelle un importe de 358 € por ano fronte aos 86 € da media española. Esta desvantaxe comparativa ten a súa orixe na dispersión poboacional galega, que á súa vez se explica, en boa medida, pola ausencia ou o fracaso das políticas urbanísticas que deberían levar a cabo as administracións públicas responsables. O cadro e o gráfico adxunto ofrecen unha información significativa ao respecto.

Page 37: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

31

Custo do transporte escolar. 2005

Comunidades Autónomas Millóns de €

Andalucía 43,29 Aragón 12,48 Asturias 20,12 Cantabria 13,05 Castela e León 40,84 Castela La Mancha 31,21 Cataluña 52,34 Estremadura 13,99 Galicia 104,51 Madrid 24,45 Navarra 10,58 País Vasco 20,78 Valencia 39,21 Fonte: Ministerio de Educación e Ciencia

0

20

40

60

80

100

120

Transporte escolar. 2005 Ámbito territorial % usuarios Custo por alumno (€)

Galicia 33,3 358 Media resto CCAA 8,6 86

Fonte: Ministerio de Educación e Ciencia. Os datos de custo exprésanse en €/ano. Na media estatal excluíuse Cataluña e Murcia por non dispoñer de datos completos. O custo foi calculado sobre a media de alumnos matriculados en centros públicos dos cursos escolares 04/05 e 05/06. No gasto correspondente a Galicia excluíuse os importes aboados en concepto de atrasos por non pagamento de IPC do ano 2002.

Custo por usuario

O custo por usuario presenta valores similares en Galicia respecto á cifra media do resto de comunidades. No ano 2005, ese custo foi 1.075 euros anuais (6,7% superior á media estatal). Non obstante, este dato debe ser interpretado con prudencia, xa que existe unha considerable dispersión

Page 38: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

32

entre as cifras das comunidades autónomas e mesmo dentro delas. O cadro seguinte mostra como en Galicia este indicador ofrece resultados distintos en cada provincia.

Transporte escolar: custo por usuario. 2005

Provincia Euros ano Índice

A Coruña 962 95,5

Lugo 1.569 155,8

Ourense 1.604 159,3

Pontevedra 895 88,9

Media Galicia 1.075 106,7

Media CCAA 1.007 100,0

Fonte: Elaboración propia a partires de datos do Ministerio de Educación e Ciencia e da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

O elevado custo por usuario en Ourense e Lugo está claramente influído polo menor número de alumnos por ruta, o que non se traduce nunha rebaixa do prezo proporcional, xa que en realidade son outros factores (compoñente fixo, número de quilómetros, etc.) os que determinan decisivamente o custo do servizo.

Evolución temporal do gasto

A evolución do gasto en transporte escolar (a prezos constantes) e do número de alumnos usuarios reflíctese na gráfica seguinte:

60

80

100

120

140

2000 2001 2002 2003 2004 2005

Usuarios

Gasto

A dinámica de crecemento do transporte escolar a prezos constantes contrasta coa diminución da poboación usuaria. Así, mentres o gasto creceu máis do 20%, a poboación usuaria decreceu o 16%. A evolución do custo viuse influído pola suba de prezos asociados ao carburante e ás medidas de

Page 39: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

33

seguridade, aínda que estes dous factores poderían explicar, aproximadamente, a metade do devandito incremento. Polo tanto, seguiría existindo unha brecha considerable entre a tendencia ao aumento do gasto e a evolución decrecente dos usuarios. Neste contexto, o deseño óptimo das rutas é elemento clave para obter ganancias de eficiencia.

Marco regulatorio

Á marxe destes aspectos relativos á organización e xestión do servizo, as melloras de eficiencia aparecen tamén vinculadas á definición do marco regulatorio. Así, a falta de concorrencia na adxudicación dos contratos debido ás sucesivas prórrogas destes, ademais de xerar as implicacións xurídicas que se expoñen no informe, afloran as desvantaxes económicas que se derivan da ausencia de competencia entre as empresas do sector. Por outro lado, as modificacións do prezo derivadas dos cambios na prestación do servizo, non se realizan de acordo cunha lóxica económica que incorpora o seu impacto real no custo do servizo. A marxe de provocar problemas de xestión e control, eses cambios levan consigo, á súa vez, custos económicos. A título de exemplo, sinalaremos que do tenor literal do prego de condicións se desprende que en caso de incremento ou modificacións do percorrido se aplicará un aumento (ou diminución só se previamente se aumentou) de 2.000 ptas (ano 1999) para os catro primeiros quilómetros e 93 ptas por Km para o exceso. Dende unha perspectiva económica, non se xustifica a incorporación dun factor fixo nesta fórmula, xa que a modificación afecta só aos quilómetros percorridos. Ademais, o factor fixo non garda proporcionalidade coa parte variable estando claramente sobredimensionado. Por último, resulta cuestionable o tratamento asimétrico dos aumentos e diminucións de percorrido, xa que mentres os primeiros xogan sempre; os segundos só se activan se antes houbo incremento.

No que respecta ás modificacións no prezo dos contratos asociados ao prezo do carburante e á introdución de novas medidas de seguridade, non consta a existencia de estudos económicos que soporten o custo destas variacións no prezo. Este feito impediu verificar a racionalidade dos cálculos efectuados e das decisións adoptadas.

Estrutura do sector

Debe terse en conta a importancia económica do transporte escolar no conxunto do sector de transporte de viaxeiros por estradas en Galicia, así como as interrelacións entre o transporte de uso xeral e o de uso especial, no que se inclúe o escolar. Segundo datos recollidos nun informe recente publicado polo Tribunal Galego de Defensa da Competencia, para o 64,1% das empresas con concesións regulares de transporte e para o 62,2% das empresas sen concesións, os ingresos por transporte escolar representan máis da metade dos seus ingresos totais. No informe indícase tamén que nalgúns casos o interese das empresas por obter concesións se debía a que, a pesar de ser deficitarias,

Page 40: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

34

garantían a obtención de contratos de transporte escolar cuns ingresos seguros que máis que compensaban as perdas derivadas dos servizos ligados á concesión. Partindo dos datos facilitados pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, as 15 empresas con maior importe de contratos adxudicados en 2005 (4,2% do total), reflectidas no cadro seguinte, obtiveron o 30,4% dos ingresos totais por este servizo (non se consideran os prestados por contrato menor).

Relación de empresas con maior importe de contratos EMPRESA PREZO ANO 2005

ARRIVA NOROESTE S.L. 5.822.238,60 TRANSPORTES LA UNION S.A 3.034.656,00 EMPRESA MONFORTE S.A. 2.354.725,80 ANPIAN S.A. 1.822.185,00 AUTOS CARBALLO S A 1.714.654,80 EMPRESA CUIÑA S.L. 1.518.735,60 AUTOCARES RIAS BAIXAS S.L. 1.298.790,00 VDA. DE J. DOMÍNGUEZ, S.L. 1.264.649,40 AUTOCARES GALISUR S.A. 1.099.204,20 EMPRESA OJEA, S.A. 1.053.077,40 BENITO ABALO S.L. 1.046.124,00 AUTOMÓVILES DE TUY, S.A. 933.715,80 AUTOS GONZÁLEZ S.L. 903.837,60 EMPRESA PEREIRA, S.L. 902.469,60 AUTOS QUEIJEIRO S.L 882.694,80

TOTAL 25.651.758,60

Resumo

Este epígrafe pon de manifesto a importancia económica do transporte escolar dentro do sistema educativo da Comunidade Autónoma de Galicia. A dispersión poboacional determinou que o volume de recursos públicos destinado a este servizo, que se configura de carácter complementario á educación, adquira unha relevancia considerable. Este feito, unido á evolución crecente do gasto e a unha tendencia decrecente do número de alumnos, obriga a desenvolver políticas eficientes que permitan minimizar os recursos necesarios para a prestación do servizo. As melloras de eficiencia aparecen vinculadas aos seguintes aspectos:

- Promoción de concorrencia na adxudicación dos contratos.

- Realización de políticas de planificación que permitan un deseño óptimo das rutas de transporte.

- Avaliación racional das modificacións de prezos asociadas aos custos que se orixinen por cambios na prestación do servizo.

- Con carácter indirecto, pero relevante, é necesario tamén mellorar de forma significativa o urbanismo que se desenvolve en Galicia.

Page 41: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

35

III. OUTROS SERVIZOS E AXUDAS COMPLEMENTARIAS III.1. COMEDORES ESCOLARES A Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, de acordo co artigo 65.2 da Lei Orgánica 1/1990, do 3 de outubro, de Ordenación Xeral do Sistema Educativo, tén a obriga de garantir a prestación, de forma gratuíta, do servizo de comedor naqueles centros docentes públicos con alumnado escolarizado nos niveis de ensino obrigatorio, cando este veña obrigado a desprazarse fóra da súa localidade por inexistencia do nivel educativo correspondente e non dispoñan de servizo de transporte ao mediodía.

O marco xurídico autonómico de regulación deste servizo estaba integrado polo Decreto 16/1984, do 9 de febreiro, que regula o funcionamento dos comedores escolares, modificado polos Decretos 283/1986, de 25 de xuño e 443/1990, do 13 de setembro. Na actualidade está regulado polo Decreto 10/2007 do 25 de xaneiro.

Organización e xestión do servizo

De conformidade co Decreto 454/2003, do 26 de decembro, polo que se establece a estrutura orgánica da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, a xestión dos comedores escolares corresponde á Secretaría Xeral. A unidade administrativa implicada na xestión, dependente da secretaría, é a Subdirección Xeral de Coordinación Administrativa e Xestión orzamentaria, que de conformidade co artigo 4 do decreto mencionado ten encomendadas as seguintes funcións:

a) elaboración da normativa sobre comedores escolares.

b) xestión, control e coordinación dos servizos de comedores escolares.

Baixo a dirección da Subdirección Xeral, ao Servizo de Xestión dos Servizos educativos complementarios correspóndelle xestionar e coordinar os servizos de comedor dos centros dependentes da Consellería e asistir á Secretaría Xeral, xunto cos servizos da Inspección Educativa, na supervisión e control dos comedores escolares. Durante o exercicio 2005, ofrecían o servizo de comedor escolar 508 centros de ensino, que representan o 42% do total de centros docentes públicos de Galicia.

Modalidades de xestión

O Decreto 16/1984, do 9 de febreiro, polo que se regula o funcionamento dos comedores escolares considera as seguintes modalidades de xestión do servizo:

Page 42: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

36

- Xestión directa polo propio centro. Préstase o servizo por medio de persoal funcionario e persoal laboral dependente da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

- Xestión indirecta, mediante a contratación con empresas hostaleiras que poden elaborar as comidas nas instalacións do centro ou nas da propia empresa, incluíndo neste caso a súa distribución e servizo no centro.

- Nos centros con instalacións axeitadas para iso, poderán funcionar comedores escolares financiados polos pais coa colaboración voluntaria, se é o caso, dos profesores.

No exercicio 2005, a modalidade predominante foi a xestión directa, que alcanzou a 302 centros con servizo de comedor (59%). En 153 centros (30%) o servizo xestionouse polas Asociacións de Nais e Pais (ANPAS), sendo a xestión indirecta a modalidade utilizada en menor medida polos centros educativos, optando por esta forma de xestión 53 centros que representan o 10% do total.

Ofrécense no seguinte cadro os datos relativos ás diferentes modalidades de xestión distribuídos por provincias.

Modalidade de xestión Provincia

Directa Indirecta ANPAS Total % directa/Total %

indirecta/Total % ANPAS/Total

A Coruña 85 9 62 156 54,49 5,77 39,74 Lugo 89 23 7 119 74,79 19,33 5,88 Ourense 79 15 8 102 77,45 14,71 7,84 Pontevedra 49 6 76 131 37,40 4,58 58,02

Total 302 53 153 508 59,45 10,43 30,12 Fonte: Elaboración propia cos datos facilitados pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria

A análise realizada no presente informe circunscríbese aos comedores dos centros docentes públicos non universitarios que se xestionan pola Consellería de Educación, cuxa organización e administración corresponde á comunidade educativa do Centro representada polo Consello de Dirección.

O gasto executado no exercicio 2005 pola prestación do servizo de comedor escolar ascendeu a 21.281.474,21 €, que representa o 14,9% do total da execución do programa 323A. No seguinte cadro reflíctese a execución do gasto e a porcentaxe que representan as obrigas recoñecidas dos capítulos 1 e 2 sobre o total liquidado.

Prog Cap Créditos iniciais Modificacións Créditos definitivos O. Recoñecidas Pagamentos

realizados %OR/total

323A 1 9.441.653,00 322.993,09 9.764.646,09 9.764.646,09 9.764.646,09 45,88 323A 2 13.012.659,00 -1.495.183,42 11.517.475,58 11.516.828,12 11.516.828,12 54,12 Total 22.454.312,00 -1.172.190,33 21.282.121,67 21.281.474,21 21.281.474,21 100,00

Page 43: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

37

A continuación expóñense os resultados da fiscalización realizada, diferenciando ambas as dúas modalidades de xestión.

Xestión directa

O gasto da xestión directa dos comedores escolares ascendeu en 2005 a 19.981.888,7 €, dos cales 9.764.646,09 corresponden á execución do capítulo 1 (persoal laboral) e 10.217.242,61 ao gasto do capítulo 2, destinado a comedores escolares dos centros docentes públicos e das escolas-fogar.

a) Capítulo 1: persoal laboral

O gasto do capítulo 1 representa o 6,8% da execución do programa 323A e o 45,8% das obrigas recoñecidas destinadas á xestión de comedores escolares.

De acordo co artigo 7 do Decreto 16/1984, o persoal encargado do servizo de comedor está integrado por:

- O Director do centro

- O encargado do comedor

- O persoal colaborador

- O persoal laboral

No capítulo 1 do programa fiscalizado só se inclúe o gasto do persoal laboral que traballa nos comedores escolares xestionados directamente polo propio centro, que está integrado polas cociñeiras, axudantes e pinches.

De conformidade co artigo 10.2 do Decreto 16/84 (modificado por Decreto 443/1990, do 13 de setembro), ao persoal laboral aboaráselle o salario que corresponda, de acordo coas táboas salariais fixadas no convenio único para o persoal laboral da Xunta de Galicia, con cargo á partida correspondente dos presupostos da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

No exercicio 2005 o número de efectivos ascendeu a 624. O importe das obrigas recoñecidas do capítulo 1, ascendeu a 9,76 millóns de euros, coa seguinte distribución provincial:

Provincia Persoal laboral cociña

Custo total persoal laboral de cociña

A Coruña 186 2.709.168,53

Lugo 181 2.920.405,34

Ourense 137 2.228.478,05

Pontevedra 120 1.906.594,17

Total 624 9.764.646,09 Fonte: Elaboración propia. Os datos económicos obtivéronse das anotacións do Libro diario. O gasto correspondente ás cotizacións sociais distribuíuse proporcionalmente ao número de efectivos por provincia.

Page 44: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

38

A fiscalización dos gastos de persoal realizouse sobre unha mostra integrada por 53 traballadores que presenta as seguintes características:

Poboación Mostra obtida

Provincia Comedores de Xestión Directa

Persoal laboral Centros Persoal laboral % núm. centros % núm.personal

laboral

A Coruña 85 186 5 11 5,88 5,91

Lugo 89 181 5 14 5,62 7,73

Ourense 79 137 5 13 6,33 9,49

Pontevedra 49 120 5 15 10,20 12,50

TOTAL 302 624 20 53 6,62 8,49

As comprobacións realizadas consistiron na revisión do cumprimento dos seguintes aspectos:

- Que os postos de traballo figurasen incluídos na relación de postos de traballo da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, aprobada mediante resolución de 26/04/2002 (DOG 7/05/2002).

- Que a categoría laboral que figura no contrato de traballo do persoal adscrito a cada centro se corresponde coa Relación de Postos de Traballo e coa que figura na nómina.

- Que a confección da nómina se axustou á Orde de 14/01/2005 pola que se ditan instrucións sobre a confección de nóminas de persoal ao servizo da Administración autonómica para o ano 2005 (DOG 21/01/2005).

- Que se cumpran os ratios de persoal/comensal nos termos establecidos no artigo 8 do Decreto 16/1984, do 9 de febreiro.

As revisións realizadas non revelaron incidencias significativas. No seguinte cadro ofrécese información referida ao ratio de comensais/poboación escolar e persoal laboral/comensais correspondentes aos comedores xestionados de forma directa:

Provincia Comensais totais (1)

Total alumnos centro

(2)

% (1)/(2)

Persoal laboral cociña

(3)

% (3)/(1)

A Coruña 15.412 20.296 75,94 186 1,21

Lugo 9.924 10.656 93,13 181 1,82

Ourense 7.308 9.049 80,76 137 1,87

Pontevedra 9.075 10.376 87,46 120 1,32

Total 41.719 50.377 82,81 624 1,50

Fonte: elaboración propia

Page 45: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

39

b) Capítulo 2: Gastos dos comedores escolares xestionados directamente.

As revisións do capítulo 2 realizáronse sobre unha mostra integrada por 20 comedores escolares (6%) que se detallan a continuación:

Centro Concello Provincia

CEIP de Arzúa Arzúa A Coruña

CEIP de Pedrouzos Brión A Coruña CEIP A Rabadeira Oleiros A Coruña CEIP José María Lage Ortigueira A Coruña CEIP Barrie de la Maza Santa Comba A Coruña CEIP San Xoan Becerreá Lugo

IES de Foz Foz Lugo CEIP Casas Lugo Lugo CEIP Meira Meira Lugo CEIP A Gándara Monforte de Lemos Lugo CEIP Condesa de Fenosa Barco de Valdeorras Ourense

CEIP Albino Núñez Ourense Ourense CEIP Curros Enriquez Celanova Ourense CPI Padrenda Padrenda Ourense CEIP Sergio Mascareñas Xinzo de Limia Ourense CEIP de Bandeira Silleda Pontevedra

CEIP de Carrasqueira Vigo Pontevedra CEIP de Castrillón-Coiro Cangas Pontevedra CEIP Nosa Sra. Das Dores Forcarei Pontevedra CPI Sta. Lucía Moraña Pontevedra

Como resultado das comprobacións realizadas puxéronse de manifesto as seguintes incidencias:

1) Entre os gastos do comedor escolar figuran, indebidamente rexistrados no capítulo II do orzamento de gastos, as gratificacións aboadas ao persoal encargado do servizo de comedor, distinto do persoal laboral analizado no epígrafe anterior. Ademais, nos centros educativos que se reflicten no seguinte cadro detectáronse as incidencias que se indican no mesmo.8

8 Parágrafo modificado en trámite de alegacións

Page 46: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

40

ome do centro Incidencia

CEIP Rabadeira Na metade das gratificacións non se practican retencións por IRPF

CEIP Casás Non se practican retencións por IRPF

CEIP Curros Enríquez Non se practican retencións por IRPF

CEIP Condesa de Fenosa Non se practican retencións por IRPF Faltan algunhas sinaturas dos perceptores e do director do Centro

CPI Padrenda Non se practican retencións por IRPF Percíbense axudas económicas do Concello de Padrenda para os encargados do comedor

CEIP Nosa Sra das Dores

Constan fotocopias de cheques ao portador nos que figura anotado, sen sinatura, que corresponden a gratificacións, nalgún caso por motivos distintos ao servizo de comedor. Non consta relación nominal que permita identificar aos perceptores nin documentos acreditativos do pagamento das gratificacións ao persoal encargado do comedor.

CPI Santa Lucía

Constan documentos sen sinatura nos que baixo a rúbrica de nóminas de comedores escolares figuran importes globais referidos a retribucións íntegras, descontos e líquido a percibir, sen que exista relación nominal que permita identificar os perceptores. Non consta o tipo de retención aplicado nin documentación acreditativa do pagamento efectivo desas contías ao persoal encargado do comedor.

2) Entre os documentos xustificativos dos gastos asignados para o mantemento dos comedores escolares, existen facturas cuxa relación coa prestación do servizo de comedor non queda acreditada: 9

Centro Datos da factura Concepto Importe

CEIP Meira Autocares Negrín, fra.nº 936/9, de 24/06/2005 Viaxes a distintos destinos 2.423,55

CEIP Pedrouzos- Brión (A Coruña) Rosa Fernández Valiño, S.L.,fra.nº 44, 14/05/2005 Compras varias 228,87

3) Entre os xustificantes de gastos correspondentes ao comedor do CEIP de Meira, existen dous documentos manuscritos nos que se relacionan subministracións ao comedor do colexio correspondentes ao segundo e terceiro trimestre do curso 2004/2005 e ao primeiro trimestre do curso 2005/2006. Ambas relacións importan 4.229,49 e 3.266,17 euros, respectivamente.

Non constan facturas xustificativas dos gastos relacionados nos dous documentos nin figura identificación da persoa que asina o recibí na última folla. As devanditas relacións non constitúen un documento válido, incumprindo os requisitos establecidos no Real Decreto 1496/2003, do 28 novembro, polo que se regulan as obrigas de facturación e modifícase o Regulamento do IVE (modificado por RD 87/2005, do 31 de xaneiro).

9 Cadro modificado en trámite de alegacións

Page 47: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

41

Polo tanto, non queda acreditada a realización do gasto, sendo procedente, en caso de non se xustificar, o reintegro das cantidades mencionadas.

4) Entre as facturas xustificativas do gasto do CEIP Carrasqueira (Vigo), figuran facturas expedidas por unha empresa de hostalaría (Serunión) pola prestación de servizos de comidas. O importe acumulado ascende a 49.934,06 €. Descoñecemos os motivos deste gasto que resulta incompatible coa modalidade de xestión directa. Polo tanto, de non acreditarse as causas que determinaron a súa prestación, estariamos ante un gasto irregular que esixiría un expediente de reintegro.

No cadro seguinte ofrécese información relativa ao custo/usuario derivado da prestación do servizo de comedor a través desta modalidade de xestión, reflectindo a porcentaxe que representan os usuarios do comedor sobre a poboación escolar:

Xestión directa

Provincia Total gasto comedores

(1)

Poboación escolar

(2)

Núm. centros (3)

Usuarios comedor

(4)

Usuarios/nº centros

(4/3)

Custo por usuario

(1/4)

% Usuario/Poboación

escolar (4/2)

A Coruña 6.126.700,75 20.296 85 15.412 181,32 397,53 75,94

Lugo 5.461.988,09 10.656 89 9.924 111,51 550,38 93,13

Ourense 4.102.787,64 9.049 79 7.308 92,51 561,41 80,76

Pontevedra 4.290.412,22 10.376 49 9.075 185,20 472,77 87,46

TOTAL 19.981.888,70 50.377 302 41.719 138,14 478,96 82,81

Fonte: Elaboración propia cos datos facilitados pola consellería. O custo por usuario non contempla as achegas efectuadas, no seu caso, polos alumnos. Compre ter en conta que o número de días nos que figuran os comedores poden non ser homoxéneos nos distintos centros.

Xestión indirecta

Durante o exercicio 2005, o servizo de comedor prestouse a través da modalidade de xestión indirecta en 53 centros, ascendendo o gasto derivado da súa prestación a 1.299.585,51 €.

Analizouse a contratación do servizo de comedor con empresas hostaleiras sobre unha mostra que presenta as seguintes características:

Poboación Mostra obtida

Provincia Nº de centros

con modalidade catering

Importe Nº de centros Importe % núm. centros % importe

A Coruña 9 96.817,53 3 56.174,05 33,33 58,02

Lugo 23 852.855,48 3 140.862,07 13,04 16,52

Ourense 15 263.199,05 3 99.326,45 20,00 37,74

Pontevedra 6 86.713,45 3 59.443,10 50,00 68,55

Total 53 1.299.585,51 12 355.805,67 22,64 27,38

Page 48: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

42

Os expedientes analizados foron os seguintes:

FORMA DE ADXUDICACIÓN

CENTRO LOCALIDADE PROVINCIA ADXUDICATARIO CURSO

2004/2005 CURSO

2005/2006

IES de Ortigueira Ortigueira A Coruña Bar Nova Charca Contrato menor Contrato menor

CEIP Celso Emilio Ferreiro Cerceda A Coruña Dis-Rre Piñeiro Prorrogado Procedemento negociado

IES As Mariñas Betanzos A Coruña Serunion Prorrogado Concurso

IES Lucus Augusti Lugo Lugo Jesús Carral Freire Contrato menor Contrato menor

IES Enrique Muruais A Pontenova Lugo Nieves Escudero Onega Prorrogado Concurso

IES Fonmiñá A Pastoriza Lugo Eurest Colectividades Prorrogado Concurso

IES Xermán Ancochea Quevedo A Pobra de Trives Ourense Jovita Pérez Pérez Contrato menor Contrato menor

IES Cosme López Rodríguez A rúa Ourense Comedores Colectivos de Celis, S.L. Concurso Prorrogado

IES Manuel Chamoso Lamas O Carballiño Ourense Hostal Esclavo Prorrogado Concurso

IES Pintor Colmeiro Silleda Pontevedra Serunion Prorrogado Concurso

IES A Xunqueira I Pontevedra Pontevedra José Manuel García González Contrato menor Contrato menor

IES Marco Do Camballón Vila de Cruces Pontevedra Prohosga S.L. Concurso Prorrogado

Os contratos para a prestación do servizo de comedor na modalidade de xestión indirecta, cualificáronse pola Consellería como contratos de servizos, axustándose os expedientes de contratación ás disposicións contempladas nos artigos 196 e seguintes do TRLCAP.

Nos cursos escolares 2004/2005 e 2005/2006, a Secretaría Xeral dita unhas directrices, contidas nas Instrucións de 10 de maio de 2004 e 13 de xuño de 2005, que concretan determinados aspectos relativos á xestión, organización e funcionamento do servizo de comedor con prestación contratada con empresas hostaleiras, distinguindo, aos efectos da licitación, as seguintes categorías:

• Contratos con presuposto superior a 12.020,24 €.

• Contratos con presuposto inferior a 12.020 €.

Os contratos comprendidos na primeira categoría adxudicáronse a través de procedemento aberto, mediante concurso (utilizándose excepcionalmente o procedemento negociado por quedar deserta a licitación), os contratos restantes tramitáronse como contratos menores.

Como resultado das comprobacións realizadas pódense facer as seguintes consideracións:

- O feito de que o destinatario directo e inmediato do servizo obxecto do contrato non sexa a propia Administración cuestiona a cualificación como contrato de servizos. Esta modalidade contractual permitiu empregar o contrato menor, categoría que non sería aplicable de terse cualificado como contratos de xestión de servizo público.

Page 49: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

43

- Nas licitacións realizadas mediante concurso, incluíronse nos pregos de cláusulas administrativas particulares, criterios de adxudicación aos que se atribúe unha puntuación total, sen que se concreten con claridade os aspectos a valorar de forma que permitan unha axeitada ponderación. Os informes emitidos polos directores dos centros sobre a valoración dos criterios de adxudicación non permiten obxectivar, en todos os casos, a puntuación outorgada a dous criterios (calidade e cantidade dos menús propostos e outras melloras), que representan o 50% da puntuación total.

- . 10

- .11

No cadro seguinte ofrécese información relativa ao custo/usuario derivado da prestación do servizo de comedor a través desta modalidade de xestión, reflectindo a porcentaxe que representan os usuarios do comedor sobre a poboación escolar:

Xestión indirecta

Provincia Total gasto comedores

(1)

Poboación escolar

(2)

Núm. centros (3)

Usuarios comedor

(4)

Usuarios/nº centros

(4/3)

Custo por usuario

(1/4)

% Usuario/Poboación

Escolar (4/2)

A Coruña 96.817,53 3.881 9 255 28,33 379,68 6,57

Lugo 852.855,48 8.179 23 1.864 81,04 457,54 22,79

Ourense 263.199,05 5.800 15 1.679 111,93 156,76 28,95

Pontevedra 86.713,45 2.683 6 549 91,50 157,95 20,46

TOTAL 1.299.585,51 20.543 53 4.347 82,02 298,96 21,16

Fonte: Elaboración propia cos datos facilitados pola consellería. O custo por usuario non contempla as achegas efectuadas, no seu caso, polos alumnos. Compre ter en conta que o número de días nos que figuran os comedores poden non ser homoxéneos nos distintos centros.

III.2 GRATUIDADE DE LIBROS DE TEXTO O programa 323A inclúe, no subconcepto 480.0, os créditos destinados ao financiamento da gratuidade dos libros de texto en centros sostidos con fondos públicos para os niveis obrigatorios e gratuítos de ensino. O importe das obrigas recoñecidas durante o exercicio 2005 ascendeu a 12.828.379,31 € que representan o 9% da totalidade do programa fiscalizado.

A xestión do programa de gratuidade de libros de texto corresponde á Dirección Xeral de Centros e Ordenación Educativa. Baixo a dirección da Subdirección Xeral de Centros correspóndelle ao Servizo de xestión de Programas Educativos administrar o programa de axudas para libros de texto.

10 Parágrafo suprimido en trámite de alegacións 11 Parágrafo suprimido en trámite de alegacións

Page 50: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

44

0

100

200

300

400

500

2003 2004 2005

O proceso de implantación do programa de gratuidade de libros de texto iníciase na comunidade autónoma galega en 2003, experimentando o gasto asignado, en termos de obrigas recoñecidas, a seguinte evolución:

Axudas para libros de texto

Exercicios Millóns de euros Índice

2003 2,85 100,0

2004 7,70 270,2

2005 12,83 450,2

O programa implantouse, de modo experimental, nos cursos escolares 2003/2004 e 2004/2005, en 6º curso de educación primaria e en 2º curso de educación secundaria obrigatoria. No curso 2005/2006 esténdese a 3º e 4º curso de educación primaria, en virtude da Orde do 13 de maio de 2005 (DOG 23/05), ampliándose mediante Orde do 15 de setembro de 2005 (DOG 20/09) a toda a etapa de educación primaria.

Como consecuencia desta ampliación prodúcese un incremento dos créditos consignados inicialmente no programa 323A. 480.0, tal como se observa no seguinte cadro:

Aplicación Crédito inicial Modificacións Crédito definitivo

Obrigas recoñecidas

323A.480.0 6.412.957,00 6.420.534,31 12.833.491,31 12.828.379,31

Seleccionáronse 20 centros (5 por provincia) para analizar o cumprimento das esixencias fixadas nas ordes reguladoras dos programas.

Os traballos de fiscalización non revelaron incidencias significativas. Non obstante, detectouse que en 6 centros as facturas presentadas tiñan data posterior ao 30/09/2005, incumpríndose o prazo establecido no artigo 9, d) da Orde do 13 de maio de 2005.

Page 51: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

45

III.3. CENTROS RESIDENCIAIS DOCENTES En virtude do Decreto 43/1989, do 2 de marzo, que suprimiu os centros de Ensinanzas Integradas para transformalos en Institutos de Educación Secundaria e Profesional e Centros Residenciais Docentes (en adiante CRD), creáronse os centros de Culleredo, Vigo e Ourense. Son centros educativos de formación e residencia de estudantes de ensinanzas medias ou módulos profesionais que teñan a súa residencia habitual lonxe da localidade onde está situado o centro no que cursen estudios e, excepcionalmente, para alumnos universitarios.

De conformidade co Decreto 454/2003, de 26 de decembro polo que se establece a estrutura orgánica da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, as unidades administrativas implicadas na xestión das funcións relacionadas co obxecto da fiscalización son as seguintes:

- Dependendo da Secretaría Xeral, baixo a dirección da Subdirección Xeral de Construcións e Equipamento, ao Servizo de Contratación e Equipamento correspóndelle, entre outras, as seguintes:

a) a xestión e contratación dos servizos e equipamento para os centros docentes públicos.

b) preparar os pregos e condicións técnicas e administrativas dos correspondentes contratos.

- A Dirección Xeral de Centros e Ordenación Educativa, baixo a dirección da Subdirección Xeral de Centros, ao Servizo de Xestión de Programas Educativos correspóndelle realizar a xestión, seguimento, avaliación e control dos custos de funcionamento dos centros públicos.

Dentro do programa 323A inclúense créditos destinados a financiar os gastos ocasionados polo funcionamento dos CRD. As obrigas recoñecidas a 31/12/2005 ascenderon a 3.318.359,91 € que representa o 2,32% do programa. Reflíctese no seguinte cadro a execución do gasto correspondente ao exercicio 2005:

Clasif. económica Descrición Crédito inicial Crédito

definitivo Obrigas

recoñecidas %

212 Contratos de mantemento 352.097,00 352.096,14 352.096,02 10,61

22105 Contratos cociña-comedor 1.088.924,00 1.088.924,00 1.072.135,00 32,31

22700 Contratos limpeza 951.140,00 951.140,00 832.148,89 25,08

22701 Contratos de seguridade 402.428,00 400.573,99 408.496,98 12,31

229 Gatos de funcionamento 525.626,00 525.626,00 653.483,04 19,69

Totais 3.320.215,00 3.318.360,13 3.318.359,91 100,00

Os créditos incluídos neste programa orzamentario atenden tanto os gastos de funcionamento dos centros (229) como os derivados dos contratos adxudicados para a prestación de determinados servizos: cociña-comedor (22105), mantemento (212), limpeza (22700) e seguridade (22701).

Page 52: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

46

Os traballos de fiscalización consistiron nas seguintes comprobacións:

a) Revisión dos procedementos tramitados para a adxudicación dos contratos de servizos, analizando o cumprimento da normativa contractual.

b) Revisión dos gastos de funcionamento dos Centros Residenciais Docentes, comprobando a natureza e correcta xustificación destes.

a) Análise dos contratos de servizos

Seleccionouse unha mostra dos contratos de servizos vixentes durante o exercicio 2005 coas características que a continuación se detallan:

Poboación Mostra obtida

Contrato de servizos Nº expedientes

Importe anualidade

2005 Nº expedientes Importe

anualidade 2005 % número

expedientes % Importe

Cociña-comedor 6 1.072.135,00 2 328.047,5 33,33 30,6

Vixilancia e Seguridade 8 408.496,98 2 111.277,22 25,00 27,2

Limpeza 3 832.148,89 1 426.883,60 33,33 51,2

Mantemento 4 352.096,02 2 203.086,46 50,00 57,7

TOTAL 21 2.664.876,87 7 1.069.294,78 33,33 40,1

Os expedientes que integran a mostra son os seguintes:

Centro Núm. Expdte Obxecto Duración Importe

adxudicación

Importe execución

anualidade 2005 Empresa adxudicataria Forma

adxudicación

CRD A Coruña Prórroga 06/03 SE

Contrato de Vixilancia e Seguridade 1/01/05 a 30/11/05 102.046,45 102.046,45 CETSSA Prórroga

CRD A Coruña 05/05 SE Contrato de Vixilancia e Seguridade 1/12/05 a 31/12/06 120.000,00 9.230,77 SERRAMAR Concurso

CRD Ourense 03/03 SE Contrato de cociña-comedor 25/09/03 a 14/09/05 631.085,00 203.122,50 ANTONIO GALLEGO CID, S.L. Concurso

CRD Ourense Prórroga 03/03 SE Contrato de cociña-comedor 15/09/05 a 14/09/06 334.010,00 124.925,00 ANTONIO GALLEGO CID,

S.L. Prórroga

CRD Vigo 02/04 SE Contrato de limpeza CRD e IES Manuel Antonio de Vigo 16/09/04 a 15/09/06 776.152,00 * ----------- DESIERTO Concurso

CRD Vigo PN2/04SE Contrato de limpeza CRD e IES Manuel Antonio de Vigo 16/09/04 a 15/09/06 853.767,20 426.883,60 MACONSI, S.L. Procedemento

negociado

CRD Vigo Prórroga 04/03 SE Contrato de mantemento 1/09/04 a 30/06/05

173.212,98 103.470,46 SAMYL, S.L. Prórroga

CRD Vigo 02/05 SE Contrato de mantemento 1/07/05 a 31/06/06 199.232,00 99.616,00 TECNOCONTROL S.A. Concurso

TOTAL 2.413.353,63 1.069.294,78

*O importe corresponde ao presuposto de licitación

Page 53: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

47

A continuación sinálanse as observacións e incidencias deducidas das revisións efectuadas:

- O presuposto de licitación en dous expedientes analizados (03/03SE e 02/04SE) excede o importe que, de conformidade co artigo 203 TRLCAP, require publicidade comunitaria e inserción do anuncio de licitación no Diario Oficial das Comunidades Europeas. En ambos os dous expedientes consta o oficio de remisión do anuncio á Oficina de Publicacións Oficiais das Comunidades Europeas. Non obstante, malia ser solicitada, non se facilitou documentación acreditativa da súa publicación. Este feito impediu verificar o cumprimento deste requisito.

- En todos os expedientes analizados se inclúen entre os criterios de valoración, ademais da oferta económica, outros que aparecen enunciados de forma xenérica no prego de cláusulas administrativas, tales como a calidade da prestación ou traballo e melloras no servizo, a ponderación da cal representa o 50% ou 62,5% (Exp. 03/03SE) da puntuación total. Non se establecen no prego as regras que permitan graduar as puntuacións dentro dos límites máximos que se establecen. Debido a esta imprecisión adquire especial relevancia a valoración formulada nos informes técnicos. A revisión dos cales puxo de manifesto que, salvo no expediente 06/03SE, no que se explican minimamente cáles son os aspectos que se teñen en conta para valorar os dous criterios, non consta a xustificación que permita obxectivar as puntuacións outorgadas a cada empresa.

A inclusión destes criterios propician unha marxe de subxectividade elevada ao órgano que valora as ofertas, feito que podería contravir a esixencia de obxectividade nos criterios establecida no artigo 86 TRLCAP. En catro dos expedientes analizados foi determinante para a adxudicación a valoración realizada no informe.

- A licitación do contrato de servizo de limpeza do CRD de Vigo e IES Manuel Antonio de Vigo realizouse a través de procedemento aberto, mediante concurso (02/04 SE), que quedou deserto por superar a oferta económica da única empresa licitadora (MACONSI, S.L.) o importe de licitación. Volveuse licitar mediante procedemento negociado sen publicidade, fundamentado no artigo 210 a) TRLCAP, incrementándose o prezo do contrato o 10% permitido pola devandita disposición. Da análise do expediente despréndense as seguintes incidencias:

• A pesar de terse solicitado ofertas a tres empresas cumprindo formalmente o artigo 92 TRLCAP, o feito de que unha delas comunicara o día de recepción da invitación a súa imposibilidade de concorrer, unido o elevado importe de adxudicación, esixiría solicitar unha nova oferta para garantir unha mínima concorrencia.12

12 Parágrafo modificado en trámite de alegacións

Page 54: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

48

• Non consta o certificado acreditativo das ofertas recibidas, incumpríndose o artigo 80.5 RXLCAP.

b) Análise dos gastos de funcionamento

No exercicio 2005, o importe das obrigas recoñecidas correspondentes aos gastos de funcionamento dos Centros Residenciais Docentes ascenderon a 653.483,04 €. No seguinte cadro reflíctese o importe das obrigas correspondentes a cada un dos centros, expresando a porcentaxe que representa o gasto de cada centro sobre o importe total.

CENTRO IMPORTE ANUAL GASTO COMPLEMENTARIO IMPORTE TOTAL %

CRD A CORUÑA 191.021,91 52.699,00 243.720,91 37,30

CRD OURENSE 151.081,58 39.524,00 190.605,58 29,17

CRD VIGO 144.829,68 74.326,87 219.156,55 33,54

TOTAL 486.933,17 166.549,87 653.483,04 100,00

Seleccionouse unha mostra dos gastos imputados ao concepto 229 coas características que se detallan no cadro:

Poboación Mostra obtida

CENTROS RESIDENCIAIS

DOCENTES

Gastos de funcionamento 2005 Centros Importe revisado Natureza dos gastos revisados %

CRD A CORUÑA 243.720,91

CRD OURENSE 190.605,58

CRD VIGO 219.156,55

CRD Vigo 100.149,92 Reparacións, mantemento, conservación 15,32

TOTAL 653.483,04 100.149,92 15,32

Analizadas as facturas xustificativas dos gastos de reparación, mantemento e conservación puxéronse de manifesto as seguintes incidencias:

- Facturación pola realización de prestacións que poderían formar parte do obxecto do contrato de servizo de mantemento do Centro Residencial Docente. Isto significa que ademais das facturas aboadas mensualmente á empresa Tecnocontrol, S.A. como prezo do contrato de mantemento, se podería estar a aboar a realización de traballos que de acordo co prego de prescricións técnicas, pode entenderse que forman parte do obxecto do devandito contrato:

Page 55: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

49

Empresa Núm. factura Data Obxecto Importe

INTERBON S.L 1033 28/07/2005 Reparación máquina auga fría colocación de filtro carbón reparación calderín 223,88

ABALDE S.A. 0-5178 30/07/2005 Reparación acumulador inox 556,8

TRAINASA 490/10/685 05/10/2005 Desatasco e limpeza canalizacións 277,99

TRAINASA 490/10/875 22/12/2005 Desatasco canalizacións residencia Anduriña 616,98

TECNOCONTROL S.A. FV360512/2005 15/12/2005 Selado de xuntas en terraza 2.298,22

TECNOCONTROL S.A FV360510/000 14/10/2005 Impermeabilización de dúas terrazas 5.568,00

TECNOCONTROL S.A FV360510/001 14/10/2005 Impermeabilización de dúas terrazas 1.409,75

TECNOCONTROL S.A. FV360512/042 30/12/2005 Revisión de instalación de gas interior de cociñas industriais para residencia de estudantes con certificación e reparación de billas de cociña e elementos de seguridade por extinción de lapa en algúns deles

1.907,62

TOTAL 12.859,24

- Fraccionamento do obxecto contractual na execución da limpeza de fachadas e limpezas extraordinarias que se facturaron pola empresa adxudicataria do contrato de limpeza malia que, por superar a contía do contrato menor de servizos, sería necesario garantir a concorrencia mediante a tramitación do oportuno expediente de contratación:

Empresa Núm. factura Data Obxecto Importe

MACONSI, S.L. 512010 14/12/2005 Limpeza extraordinaria por inicio de curso, con pulido e abrillantado da residencia Bolboreta 6.490,81

MACONSI, S.L. 512011 19/12/2005 Limpeza extraordinaria por inicio de curso, con pulido e abrillantado da residencia Anduriña 6.494,91

TOTAL LIMPEZAS EXTRAORDINARIAS 12.985,72

MACONSI, S.L 512012 21/12/2005 Limpeza de fachadas en Residencias 6.498,35

MACONSI, S.L 512140 31/12/2005 Limpeza de fachadas en Centro Residencial Docente 5.210,15

MACONSI, S.L 512141 31/12/2005 Limpeza de fachadas en Centro Residencial Docente 5.128,94

MACONSI, S.L 512142 31/12/2005 Limpeza de fachadas en Centro Residencial Docente 4.976,84

TOTAL LIMPEZA DE FACHADAS 21.814,28

- Gastos devengados o exercicio anterior que pola súa natureza non corresponden a gastos de reparación, mantemento ou conservación:

Empresa Núm. factura Data Obxecto Importe

GALEGA DE FERRAXES, S.L 400343 31/12/2004 Subministración, conexionado e posta en marcha dun equipo de vídeo e audio con placa antivandálica, cámara oculta e monitor en departamento de conserxaría

1.939,87

Page 56: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

50

III.4 OUTRAS AXUDAS COMPLEMENTARIAS DO ENSINO. Revisáronse unha serie de programas e axudas complementarias incluídos no programa 323A, imputados aos subconceptos e polos importes que se reflicten no seguinte cadro:

Axudas revisadas Subconcepto Créditos iniciais Crédito definitivo Obrigas recoñecidas

Premios extraordinarios de bacharelato e F.P. 4801 21.735,00 12.600,00 12.600,00

Axudas a confederacións e federacións de pais de alumnos e das asociacións de pais de alumnos de centros de educación especial. 4803 37.000,00 121.501,00 73.179,90

Axudas a escolas viaxeiras 4811 8.340,00 46.505,00 46.505,32

Axudas a rutas literarias 4812 3.726,00 32.957,00 32.957,00

Plan de mellora de bibliotecas escolares

6281 250.000,00 1.019.270,00 200.000,00

Programas de Ordenación e Innovación educativa

6401 202.062,00 159.979,00 162.496,78

Programas de Avaliación do sistema educativo

6402 60.078,00 60.077,00 57.499,05

Axudas á escolarización- Convenio colexios Mundo Unido 4802 51.333,00 50.500,00 50.500,00

Campañas fomento igualdade de oportunidades - Feuga 6400 93.396,00 79.839,00 79.839,28

Fondos para bibliotecas escolares en centros públicos non universitarios 6251 0 472.736 50.000,00

TOTAL 727.670,00 2.055.964,00 765.577,33

A continuación expóñense as incidencias máis significativas resultantes das comprobacións realizadas:

- Axudas para financiar actividades das confederacións e federacións de pais de alumnos e das asociacións de pais de alumnos de centros de educación especial (Orde do 16 de febreiro de 2005;DOG núm.37, 23/02): Dun total de 25 solicitudes estimadas revisáronse 5 expedientes correspondentes ás seguintes entidades: Confederación Galega de APAS de centros públicos (CONFAPA), Federación Provincial de APAS de centros públicos de A Coruña (APAS), Federación de APAS de centros privados de Ourense, Federación Central de APAS (FECAPA) e APA CEE Saladino Cortizo.

A documentación presentada pola CONFAPA para xustificar a axuda concedida inclúe diversas facturas que, por non especificar os motivos do gasto realizado, non acreditan de xeito adecuado a súa relación co obxecto da axuda:

Page 57: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

51

Empresa Núm. factura Data Obxecto Importe

Viajes Orzán, S.A . 13418 29/04/2005 Viaxes A Coruña-Madrid/Madrid-A Coruña (17 e 19/06/2005) 350,88

Viajes Orzán, S.A . 15885BI 28/06/2005 Viaxes A Coruña-Madrid/Madrid-A Coruña (17 e 19/06/2005) 310,44

Viajes Orzán, S.A . 17490BI 3/09/2005 Viaxes Santiago-Madrid/ Madrid-Santiago (3/09/2005) 284,44

Viajes Orzán, S.A . 17504BI 3/09/2005 Viaxes Málaga-Madrid/ Madrid-Santiago (3/09/2005) 387,88

Viajes Orzán, S.A . 17532BI 6/09/2005 Viaxes Málaga-Madrid/ Madrid-Santiago /Santiago-Madrid/ Madrid-Málaga (5 e 6/09/2005) 70,00

Viajes Orzán, S.A . 18619BI 30/09/2005 Viaxes Santiago-Madrid/ Madrid-Santiago (1/10/2005) 269,44

José Blanco Costa y Otro,SC 2005001599 11/06/2005 Aloxamento 38,52

NH Atlántico 73188 12/06/2005 Aloxamento 220,42

Hotel Chamartín CH-385669 19/06/2005 Aloxamento 39,80

Restaurante O’ Piote 288404 6/03/2005 Comidas 111,30

TOTAL 2.083,12

- Escolas Viaxeiras: Dos 37 centros seleccionados para participar na actividade de escolas viaxeiras, revisouse a documentación presentada por 4 centros participantes (C.P. Álvaro Cunqueiro, C.P. Os Casais, C. Sagrado Corazón e CP Alexandre ).

Algúns xustificantes de gastos presentados, non están comprendidos nos conceptos subvencionables enunciados no apartado 3º da Orde do 25 de outubro de 2004 (DOG núm.220,11/11/2004), que se refire exclusivamente a gastos de transporte, aloxamento, manutención e cobertura de riscos durante o período de duración:

Empresa Núm. factura/recibo Data Concepto Importe

Triskel Artesanía 55/05 14/02/2005 30 pombas 300,00

Cristo Galicia S.L. 4.346 29/03/2005 Bebidas e artigos varios 327,98

Cristo Galicia S.L. 4.497 31/03/2005 Bebidas e recambio eléctrico Bloom 100,22

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña D-45/05 24/04/2005 Entradas a salas de exposición 45,00

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña P-39/04 29/05/2005 Entradas a salas de exposición 267,00

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña D-45/05 1/05/2005 Entradas a Salas de exposición 45,00

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña D-52/05 8/05/2005 Entradas a Salas de exposición 45,00

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña D-59/05 15/05/2005 Entradas a Salas de exposición 45,00

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña D-60/05 22/05/2005 Entradas a Salas de exposición 42,00

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña D-61/05 29/05/2005 Entradas a Salas de exposición 45,00

Telecomunicaciones Cantábrico S.L. LC-008073 9/06/2005 Recargas 200,00

TELE-COPY 169 9/06/2005 Material papelaría 236,90

Cristo Galicia S.L. 14.024 19/09/2005 Bebidas e artigos varios 212,77

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña D-89/05 9/10/2005 Entradas a Salas de exposición 45,00

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña P-68/05 23/10/2005 Entradas a salas de exposición 135,00

Casa de las Ciencias-Ayto. A Coruña 95/05 28/10/2005 Entradas a salas de exposición 45,00

Prelo (Imprenta) C-0026683 16/09/2005 Fotos láser e encadernacións 295,27

Telecomunicaciones Cantábrico S.L. LC-008710 28/10/2005 Recargas 230,00

TELE-COPY 292 3/11/2005 Material papelaría 177,71

TOTAL 2.839,85

Page 58: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

52

- Rutas literarias: Dos 4 centros seleccionados para participar nesta actividade, revisáronse os xustificantes das axudas correspondentes a dous centros (CPI Atios e IES Carlos Casares). Detectouse a presentación de facturas referidas a gastos que non están comprendidos no obxecto da axuda establecido no artigo 3º da Orde de 28/10/2004 (DOG núm.224,17/11/2004):

Centro Actividade Importe concedido Xustificantes con incidencias

Empresa Núm. factura Data Concepto Importe

Carlín. Valpapeis S.L. A 402 26/05/2005 Grampadora brazo longo 600P

PETRUS 47,50

Casar Vizcaya, S.L. 09/05 21/05/2005 Produtos típicos de Viana do

Bolo 97,01

IES Carlos Casares. Viana do Bolo (Ourense)

Ruta literaria de Navarra 2.860,00€

Carrefour- A Coruña B050009346 30/04/2005 Cámara dixital Olympus C 370

e tarxeta FUJ XD 128 MB 213,90

596,41

Centro Actividade Importe concedido Xustificantes con incidencias

Empresa Núm. factura Data Concepto Importe

Parames A/217 16/03/2005 25 Colgantes 97,50

Multicopias Galicia, S. L. 371975 14/03/2005 Fotocopias 9,50

Supercor S.A. 05925000583 21/10/2005 Libros L. Castelá 89,10

El Corte Inglés S.A. 00185012410 27/10/2005 9 vídeos 205,55

CPI de Atios Valdoviño (A Coruña)

Ruta literaria del Quijote 3.458,00€

La Papelera Ferrolana 3424 31/10/2005 Lote de libros 767,95

1.169,60

- Por último, ao noso xuízo, resulta inadecuada a utilización da figura do convenio de colaboración entre a Consellería e FEUGA para o desenvolvemento de programas de formación, intervención e asesoramento nutricional nos centros docentes públicos de Galicia xa que o seu obxecto ten natureza contractual, tal como advirte no seu informe a asesoría xurídica, sen que resulten acreditadas as circunstancias que permitirían excluír a aplicación da Lei de Contratos, en virtude de artigo 3.1 c) TRLCAP (en redacción dada por Real Decreto Lei 5/2005, do 11 de marzo).

Page 59: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

53

IV. CONCLUSIÓNS E RECOMENDACIÓNS IV.1. CONCLUSIÓNS O programa 323A inclúe o gasto destinado pola comunidade galega a garantir unha serie de servizos e axudas que posibiliten o acceso á educación, compensando as posibles desigualdades derivadas de factores sociais, económicos, xeográficos ou doutra índole.

As obrigas recoñecidas en 2005 ascenderon a 142.759.690,45 €, incrementándose un 15,9% con respecto ao exercicio anterior. Este gasto representa o 7,8% do presuposto liquidado pola Consellería de Educación e o 1,5% do total da Comunidade Autónoma.

Expóñense a continuación as conclusións resultantes da fiscalización realizada sobre os distintos servizos e axudas que integran o programa.

Transporte escolar

O transporte escolar constitúe o servizo complementario que absorbe o maior volume de recursos do programa, representando o 73,2% da súa execución.

1) A análise de legalidade realizada sobre a xestión do servizo revelou deficiencias e irregularidades importantes que cuestionan o cumprimento da normativa vixente nos seguintes aspectos:

• Na adxudicación dos contratos de transporte utilizouse o procedemento negociado sen publicidade, sen acreditar causas obxectivas que permitisen excepcionar o procedemento normal (aberto, mediante concurso) nos termos previstos no artigo 76 LCAP. Así mesmo, adxudicáronse máis de 400 contratos sen axustarse aos procedementos establecidos na LCAP, cualificados irregularmente de contratos menores, contravindo as prohibicións do artigo 56 (prórroga e revisión de prezos). Polo tanto, incumpríronse os principios esenciais da contratación administrativa (publicidade, concorrencia, igualdade e non discriminación).

• A utilización do mecanismo da prórroga permitiu estender a duración dos contratos, prevista inicialmente por 2 anos, durante máis de 10 (dende o ano 1999 ata o 2010) sen que se promovera concorrencia no sector.

• Nas dúas prórrogas analizadas, acordáronse modificacións consistentes en incremento do prezo dos contratos, o axuste dos cales á legalidade non se puido verificar por falta de documentación ou por imprecisións na información dispoñible.

Na primeira prórroga acordouse unha indemnización extraordinaria polo aumento do prezo dos combustibles, aplicándose unha suba lineal do 4,14%, sen que conste un estudo económico que permita verificar a repercusión da suba do prezo dos combustibles nos custos das empresas. Non

Page 60: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

54

consta que se aplicara a cláusula de estabilización incluída no acordo, que esixiría unha redución do 0,8% do prezo dos contratos ao producirse nos anos 2002 e 2003 unha variación anual do prezo do combustible nos termos pactados.13

Na segunda prórroga, acordada polo Consello da Xunta o 28 de novembro de 2002, auméntase o prezo día dos contratos para compensar o esforzo financeiro derivado da promulgación do Real Decreto 443/2001, do 27 de abril. A Consellería de Educación cuantificou en 2.400 millóns de pesetas (14.424.290 €) a achega precisa para a adaptación dos vehículos á nova normativa. O estudio económico facilitado non permite verificar os cálculos efectuados, descoñecéndose o detalle dos custos que se compensan e o carácter recorrente ou extraordinario destes. De acordo coa información dispoñible, o incremento do prezo previsto para catro anos, non era consolidable na base dos contratos polo que, dende o 31 de decembro de 2006, deberían rebaixarse as cantidades incrementadas, circunstancia que non se desprende dos expedientes revisados. Non consta que se puxeran de manifesto novas circunstancias que determinasen manter o incremento do prezo compensatorio, polo que, de non se acreditar, se poderían estar a pagar cantidades indebidas dende a data mencionada. Esta conclusión está afectada polas limitacións de información padecidas con respecto á análise de custos.

• Detectouse o incumprimento do artigo 106 LCAP na primeira revisión do prezo dos contratos de transporte, ao aplicarse un índice do 1,4% que consideramos improcedente.

• Detectáronse diferenzas entre os prezos que resultan dos antecedentes do expediente e os que se tomaron como referencia para actualizar ou modificar o prezo de 21 dos contratos de transporte analizados. Non se xustificaron na súa totalidade e a documentación facilitada non permite verificar a exactitude dos importes aplicados.

• As modificacións particulares dos contratos de transporte producen distorsións no procedemento de xestión, incorréndose en incumprimentos legais (omisión do trámite de fiscalización previa) que esixen acudir ao mecanismo da validación que, malia contemplarse na normativa como excepcional, se reiterou cada ano.

• Na memoria xustificativa das modificacións non constan datos que permitan verificar a aplicación das fórmulas contempladas no prego de cláusulas administrativas particulares para calcular o importe da modificación. A ausencia de aclaracións ao respecto impide emitir opinión acerca da súa correcta aplicación e polo tanto sobre a exactitude do prezo resultante destas. A Intervención Xeral e Delegada, ao informar os expedientes de validación, advirten das limitacións nas comprobacións que poden realizar, limitándose a dar por boas as que figuran nos certificados dos servizos provinciais. Este feito debilita de forma importante o control efectuado sobre o prezo resultante, sen que quede garantida a correcta aplicación do prego.

13 Parágrafo modificado en trámite de alegacións

Page 61: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

55

• O procedemento de concesión de axudas individualizadas de transporte escolar non se axusta á normativa subvencional. Non se garantiu a publicidade, non se aprobaron bases reguladoras para a súa concesión, nin se cumpriu coa obriga de motivar a resolución, afectando ao principio de igualdade ao non obxectivarse as diferenzas entre as contías asignadas aos distintos beneficiarios.

• O cumprimento da obriga de incorporar a figura do acompañante, de conformidade coa D.T.3ª do RD 443/2001, alcanzou ao 4,07% dos contratos. O prezo estableceuse, no exercicio fiscalizado, en 56€/día, sen que conste a realización dun estudio de custo por parte da Administración. Constatáronse determinados feitos que cuestionan a racionalidade deste importe, o que podería revelar o pagamento dun sobreprezo contrario á racionalidade, economía e eficiencia do gasto público.

• As actas de inspección do servizo de transporte revelaron incumprimentos contractuais por parte dos contratistas, así como a conveniencia de reestruturar o servizo en determinadas rutas. Non obstante, non se acreditou o exercicio de actuacións dirixidas a corrixir as situacións detectadas nin da potestade sancionadora nos termos da cláusula 16 do prego.

2) A análise económica realizada con notables limitacións, revelou os seguintes feitos:

• O maior número de usuarios de transporte escolar (33,3% en Galicia fronte ao 8,6% do resto das comunidades) introduce un sobrecoste importante no sistema educativo galego e supón unha desvantaxe comparativa, xa que o custo por alumno cuadriplica a media do resto das comunidades autónomas.

• O custo por usuario ofrece valores máis próximos con respecto á cifra media do resto de comunidades. En 2005, este custo foi 1.075 euros anuais (6,7% superior á media estatal), dato que non obstante debe interpretarse con prudencia, dada a considerable dispersión entre as cifras das comunidades autónomas e mesmo dentro delas.

• A dinámica do custo do transporte escolar a prezos constantes contrasta coa diminución da poboación usuaria, existindo unha brecha singular entre a tendencia ao aumento do gasto e a evolución decrecente dos alumnos.

Page 62: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

56

Outros servizos e axudas complementarias

• A análise do servizo de comedor escolar revelou deficiencias na xustificación dos gastos de funcionamento dos comedores de xestión directa. Entre as que destacan as detectadas no CEIP de Meira (ausencia de facturas xustificativas de gastos por importe de 7.495,66 €) e CEIP Carrasqueira (facturas de servizo de catering incompatibles coa modalidade de xestión directa). No que respecta aos comedores xestionados indirectamente, a través da contratación con empresas hostaleiras, advertiuse a inclusión nos pregos de criterios de adxudicación aos que se atribúe unha puntuación total sen concretar os aspectos que se van valorar, introducindo unha marxe de subxectividade na súa ponderación.

• As comprobacións realizadas respecto á xestión dos centros residenciais docentes puxeron de manifesto incidencias na licitación dos contratos de servizos, destacando fundamentalmente a inclusión de criterios de adxudicación que propician unha marxe de subxectividade elevada ao órgano que valora as ofertas, feito que podería contravir a esixencia de obxectividade nos criterios establecida no artigo 86 TRLCAP.

Respecto aos gastos de funcionamento dos centros residenciais docentes observouse a xustificación de gastos que poderían estar incluídos no obxecto do contrato de mantemento, e o fraccionamento prohibido polo artigo 68 TRLCAP ao adxudicarse directamente determinados servizos (excluídos do obxecto contractual) á empresa adxudicataria do contrato de limpeza do centro.

• A revisión doutras axudas complementarias analizadas no epígrafe III.4 revelou a xustificación de gastos que, por non especificar os motivos da súa realización non acreditaban de forma abonda a relación co obxecto da axuda, ou ben non estaban comprendidos nos conceptos subvencionables establecidos na Orde de convocatoria.

Page 63: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

57

IV.2. RECOMENDACIÓNS Sobre a base dos traballos desenvolvidos e dos seus resultados, formúlanse as seguintes recomendacións:

1. Introducir indicadores que permitan medir e comprobar o cumprimento dos obxectivos establecidos para os distintos servizos incluídos no programa.

2. Deseñar e implementar sistemas de xestión e de control que permitan dispoñer de información relevante e actualizada sobre a execución do programa e que, ao mesmo tempo, sirvan de base para unha correcta realización das tarefas de planificación e control.

3. Reforzar a inspección dos servizos complementarios do ensino.

4. Actualizar o marco normativo do transporte escolar que outorgue maior seguridade xurídica, fomente a concorrencia e que contribúa a clarificar determinados aspectos derivados da xestión do servizo.

5. As incidencias postas de manifesto no informe, unidas a evolución crecente do gasto e a tendencia decrecente do número de alumnos, aconsella desenvolver políticas eficientes que minimicen os recursos necesarios para a prestación do servizo. As melloras de eficiencia aparecen vinculadas ás seguintes actuacións:

- Promoción de concorrencia na adxudicación dos contratos, respectando os procedementos establecidos na normativa contractual.

- Realización de políticas de planificación que permitan un deseño óptimo das rutas de transporte.

- Avaliación racional das modificacións de prezos asociadas aos custos que se orixinen por cambios na prestación do servizo.

6. Realizar as accións oportunas encamiñadas a corrixir os prexuízos económicos postos de manifesto neste informe.

7. Os criterios de adxudicación que se inclúan nos pregos de cláusulas administrativas que rexen as licitacións deben reducir a marxe de discrecionalidade, establecendo regras precisas para a súa valoración de maneira que se consiga maior obxectividade na selección, permitindo ademais aos licitadores coñecer de antemán estas regras para poder elaborar as súas ofertas.

8. Con respecto aos gastos de funcionamento dos CRD debe evitarse a contracción de obrigas que pola súa natureza poidan estar incluídos no obxecto dalgúns contratos de servizos, así como eliminar o fraccionamento contractual na execución deste tipos de gastos.

Page 64: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

58

Page 65: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

59

ANEXO I: ALEGACIÓNS PRESENTADAS POLA CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA (INTERVENCIÓN XERAL DA COMUNIDADE AUTÓNOMA)

Page 66: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

60

Page 67: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

61

Page 68: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

62

Page 69: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

63

Page 70: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

64

Page 71: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

65

Page 72: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

66

Page 73: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

67

Page 74: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

68

Page 75: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

69

Page 76: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

70

Page 77: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

71

Page 78: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

72

Page 79: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

73

Page 80: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

74

Page 81: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

75

Page 82: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

76

Page 83: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

77

Page 84: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

78

Page 85: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

79

Page 86: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

80

Page 87: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

81

Page 88: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

82

Page 89: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

83

Page 90: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

84

Page 91: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

85

Page 92: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

86

Page 93: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

87

Page 94: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

88

Page 95: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

89

Page 96: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

90

Page 97: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

91

Page 98: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

92

Page 99: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

93

Page 100: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

94

Page 101: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

95

Page 102: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

96

Page 103: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

97

Page 104: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

98

Page 105: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

99

Page 106: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

100

Page 107: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

101

ANEXO II: RÉPLICAS ÁS ALEGACIÓNS PRESENTADAS POLA INTERVENCIÓN XERAL DA COMUNIDADE AUTÓNOMA

Page 108: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

102

Page 109: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

103

As réplicas realízanse de acordo coa orde seguida polas alegacións e, ao igual que estas, estrutúranse consonte aos epígrafes do informe.

II.3.1. ORIXE DOS CONTRATOS DE TRANSPORTE ESCOLAR (PÁXINAS 11-13). ALEGACIÓN

(...) No que se refire á natureza do contrato (páxina 13), o informe do Consello de Contas considera o contrato de transporte escolar como un contrato de xestión de servizo público, e non como contrato administrativo especial, tal e como se cualificou no procedemento de contratación analizado. Esta Consellería non mostra oposición a tal cualificación como queda sinalado, non obstante non parece aceptable citar en apoio de tal consideración pronunciamentos producidos con posterioridade a adopción da decisión administrativa adoptada e controvertida, entendendo que os mesmos deben ser excluídos do informe que finalmente resulte aprobado. (...)

RÉPLICA:

Os pronunciamentos dos órganos consultivos cítanse a título informativo en apoio da consideración feita sobre a natureza do contrato. Porén, co obxecto de clarificar o sentido do informe, modifícase a súa redacción.

II.3.2. PRÓRROGA E MODIFICACIÓNS DOS CONTRATOS (PÁXINAS 13-16) PRÓRROGA 2001-2002 (Páxinas 14-15):

ALEGACIÓN

O 21 de decembro de 2001 asinouse a primeira prórroga do acordo, establecéndose unha indemnización extraordinaria polo aumento do prezo dos combustibles que consistiu nunha suba lineal do 4,14 % no prezo dos contratos.

(...)

No ano 1999, o prezo medio do combustible en Galicia ascendeu a 95,025 pesetas/litro. No ano 2000, o prezo medio foi de 117,083 pesetas/litro, o que supón un incremento de mais dun 23 % con respecto ao ano anterior.

Os datos anteriores permiten presupoñer que o órgano de contratación tivo en conta as citadas realidades económicas para apreciar que concorrían, con claridade, circunstancias que evidenciaban un grave desequilibro económico consecuencia do aumento do prezo dos combustibles durante o ano 2000, polo que entendemos debidamente motivada a

Page 110: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

104

inclusión da cláusula na que se estableceu a indemnización extraordinaria polo aumento do prezo dos combustibles consistente nunha suba lineal do 4,14 % no prezo dos contratos.

Xa que logo, propoñemos que o informe final acolla a argumentación anterior como xustificativa do proceder administrativo analizado.

RÉPLICA:

No informe indícase que a ausencia dun estudio económico impide coñecer a repercusión que a suba do prezo do combustible tivo nos custos das empresas e, polo tanto, nos prezos dos contratos. Os datos aportados pola Consellería, en fase de alegacións, xa eran coñecidos por este Consello e unicamente reflicten a variación no prezo do gasóleo pero non xustifican que a súa incidencia nos importes contractuais sexa a fixada na prorroga asinada. Non obstante, se clarifica a redacción do parágrafo incluído nas conclusións que queda redactado como segue:

Na primeira prórroga acordouse unha indemnización extraordinaria polo aumento do prezo dos combustibles, aplicándose unha suba lineal do 4,14%, sen que conste un estudo económico que permita verificar a repercusión da suba do prezo dos combustibles nos custos das empresas.

ALEGACIÓN

Por outra banda, o proxecto de informe advirte irregularidades na aplicación da cláusula de actualización de prezos nos anos 2003 e 2004, considerando que neles a variación do prezo do combustible presentou unha redución de máis dun 10 % do prezo de referencia marcado (130,9 pesetas/litro-78,67 céntimos euros) e polo tanto debéronse minorar os contratos afectados nun 0,8 %.

Efectuadas as oportunas comprobacións pódese manter que no que se refire ao ano 2003 o prezo medio do gasóleo foi de 70,03 céntimos/litro, polo que efectivamente se produciu unha variación en menos do 10 % do prezo de referencia, sen que o órgano de contratación procedera a aplicación da citada minoración nos prezos dos contratos de transporte escolar, non existindo antecedentes administrativos que permitan coñecer a motivación que puidera ter xustificado tal proceder.

Sen embargo no que se refire ao ano 2004, o prezo medio do gasóleo foi de 76,72 céntimos/litro, polo que neste período a variación do prezo non alcanzou o 10 % do prezo de referencia, polo que, a xuízo desta Consellería, non ten mediado causa que permitira aplicar a minoración nos prezos dos contratos pretendida polo proxecto de informe, en consecuencia propoñemos que o tal extremo sexa modificado no informe final que se someta a probación.

RÉPLICA

Os períodos nos que se produciu unha variación negativa superior ao 10% no prezo do combustible foron o 2002 e 2003. Polo tanto advertido o erro modifícase o informe e realízase a seguinte substitución: onde dí: 2003 e 2004 debe dicir 2002 e 2003.

Page 111: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

105

PRÓRROGA 2003-2006 (PÁXINAS 15-16): ALEGACIÓN

(....) O anterior non permite concluír que chegado o termo final dos contratos aos que nos vimos referindo, 31 de decembro de 2006, o prezo destes experimentará unha redución igual ao incremento experimentado na prórroga. Resulta esta unha conclusión inconsistente. O prezo que debe ser abonado aos contratos mencionados, caso de que estes continuarán a súa vixencia despois do 31 de decembro, como así aconteceu, será o que se fixe no acordo en virtude do cal esta prórroga se autorice e aprobe. (...) O expediente instruído para motivar a prórroga dos contratos de transporte escolar, toman como prezo base, a partir do cal establecer os incrementos sucesivos nos anos aos que se estenderá a vixencia dos contratos, o prezo de aplicación en 2006. Esta circunstancia, redunda na correcta aplicación dos prezos dos contratos e contradí a interpretación realizada no proxecto do informe. Acompañase un exemplar do citado expediente administrativo. Finalmente, compre analizar o contido da autodenominada “certificación”, expedida polo secretario xeral da Consellería de Educación con data 30 de marzo de 2005.(..) Descoñécense as razóns que puideron motivar os termos do documento incorporado ao expediente de actualización do prezo dos contratos de transporte escolar por razón de incrementos experimentados no IPC, mantendo este órgano xestor a interpretación que queda sinalada en relación coa interpretación do acordo do Consello da Xunta de data 22 de novembro de 2002. Todo o anterior aconsella a modificación das conclusións incorporadas no parágrafo segundo da páxina 16 do proxecto do informe fiscal.

RÉPLICA As conclusións e opinións reflectidas no informe realízanse baseándose nos antecedentes e documentos facilitados pola Consellería de Educación. Na prórroga 2003-2006 incrementáronse os prezos dos contratos como consecuencia da entrada en vigor da normativa que esixía a implantación dunha serie de medidas de seguridade. Tal como se pon de manifesto no informe, a ausencia dun estudio económico completo impediu verificar os cálculos que serviron de base ás modificacións e non permitiu coñecer o caracter recorrente ou extraordinario dos custos que se trataban de compensar co incremento de prezo. Polo tanto, non se dispuxo de información sobre a natureza, contía e distribución temporal dos custos asociados á implantación das medidas de seguridade. Neste contexto, a certificación asinada polo Secretario Xeral da Consellería, como responsable do centro directivo encargado da xestión do transporte escolar, no que indica expresamente o caracter non consolidable do incremento de prezos aparece como un elemento determinante na valoración dos feitos descritos. Se ben pode ser cuestionable a cualificación como certificación do documento aludido, este feito non impide, en ausencia doutra información, valorar o criterio fixado no mesmo como elemento interpretativo da realidade fiscalizada.

Page 112: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

106

En calquera caso, cómpre lembrar dúas consideracións que figuran no anteproxecto de informe: en primeiro lugar, indícase expresamente que a valoración recollida no parágrafo alegado atópase limitada pola ausencia de información sobre os custos asociados á implantación da medidas de seguridade e, en segundo lugar, a posibilidade de que existan circunstancias para xustificar o mantemento dos prezos compensatorios.

En consecuencia, non se estima a alegación.

II.3.3. EXECUCIÓN DOS CONTRATOS (PÁXINAS 16-24)

CESIÓN DOS CONTRATOS (PÁXINAS 18-19):

ALEGACIÓN

- En relación aos contratos 99CO162, 99CO3013, 99CO163, 99CO0686, e ao expediente cualificado no informe fiscal como de cesión de contratos, achégase agora fotocopia compulsada do mesmo xunto coas presentes alegacións. O mesmo corresponde a un procedemento de fusión de empresas (Arriva Noroeste, Ideal Auto S.A e Transportes Finisterre) e non de cesión de contratos.

- En relación coa carencia detectada no expediente de cesión do contrato 99LU0371: achégase a autorización definitiva que non constaba no expediente.

- En relación ao expediente de cesión do contrato 99LU0479: achégase formalización da cesión en escritura pública que non constaba no expediente.

RÉPLICA

Con esta información adicional, estímase a alegación e suprímese o parágrafo do informe.

REVISIÓN DO PREZO DOS CONTRATOS (PÁXINAS 19-20):

ALEGACIÓN

Segundo o informe do Consello de Contas aplicouse erroneamente unha actualización do 1,4 % nos prezos dos contratos de transporte escolar no ano 1999 (correspondente ao IPC do ano 1998).

Non obstante, o Prego de cláusulas administrativas polas que se rexen os contratos de transporte escolar da Xunta de Galicia establece na súa cláusula 5.3 que as cuantías anuais dos contratos derivados da súa aplicación e, en consecuencia, os prezos diarios serán obxecto de revisión incrementándose automaticamente segundo o IPC anual xeral de Galicia do ano anterior.

Page 113: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

107

RÉPLICA Os contratos foron adxudicados no ano 1999. A aplicación do IPC do ano 1998 supón unha revisión do prezo dos contratos cun índice anterior á data na que se adxudican. Polo tanto, os prezos no ano 2000 terían que estar incrementados unicamente co IPC correspondente ao exercicio 1999 e non co IPC dos anos 1998 e 1999.

En consecuencia, non se estima a alegación.

ALEGACIÓN

En canto as diferenzas apreciadas en catro contratos, identificados como 99LU0353, 99PO0171, 99PO0220, 99CO0175 e o 99PO064, efectuadas as oportunas comprobacións nos arquivos dos servizos provincias das mesmas resulta a seguinte información:

- 99LU0353, a ficha de rexistro das incidencias padecidas polo contrato e que obra en poder do servizo provincial, reflicte todas as incidencias padecidas e na mesma non se detecta ningún incremento que non responda a unha incidencia ou que exista unha incidencia que non este recollida no expediente.

RÉPLICA

Non se achega documentación que aclare as diferenzas expostas no anteproxecto. En consecuencia, non se estima a alegación.

MODIFICACIÓNS CONTRACTUAIS (PÁXINAS 21-24): ALEGACIÓN

(...)

Por último, en relación coas modificacións dos contratos de transporte escolar, cómpre sinalar que as mesmas tramítanse cando concorren as causas previstas na cláusula 15 do Prego das administrativas que rexen estes contratos, aplicándose as fórmulas recollidas na citada cláusula para determinar o importe concreto de cada modificación.

As diferenzas detectadas no proxecto do informe son de índole formal e non se corresponden nin evidencian a aplicación de prezos incorrectos, obedecen e son consecuencia das peculiares características que concorren nos contratos de transporte escolar.

(...)

Page 114: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

108

RÉPLICA En relación co cálculo do importe das modificacións particulares, no anteproxecto de informe póñense de manifesto dúas cuestións:

- As diferenzas detectadas en tres contratos, reflectidas no cadro da páxina 21, revelan incrementos inxustificados do prezo/día que non resultan aclarados neste trámite.

- A imposibilidade de verificar a correcta aplicación das fórmulas establecidas na cláusula 15 do prego de cláusulas administrativas particulares, xa que non se facilitou a información solicitada e se advirte da imposibilidade de emitir opinión e garantizar a corrección do prezo resultante das modificacións.

Ámbalas dúas cuestións non se consideran de índole formal, xa que afectan ao prezo/día dos contratos de transporte e calquera erro ou incorrección no seu cálculo determina o pago de cantidades indebidas en prexuízo da Facenda Pública ou dos contratistas.

En consecuencia, non se estima a alegación.

ALEGACIÓN

Non se identifican os expedientes nos que se detecta “ un redondeo áa alza contrario á racionalidade económica”, páxina 22 do informe, práctica que este órgano xestor nega sexa practicada, non sendo posible aportar datos que avalen a afirmación que se realiza ao non identificar o proxecto de informe o expediente no que se detecta a práctica citada.

RÉPLICA

Como xa se afirmou no anteproxecto de informe, resultou imposible comprobar o cálculo do importe das modificacións ao non dispoñer da colaboración requirida. Porén, nos dous únicos expedientes (99CO0699 e 99CO0611) nos que se aclarou o importe da modificación, a obtención da cifra (744 pesetas e 13,86 euros, respectivamente) esixiu efectuar un redondeo á alza dos quilómetros que se modifican (7,2 km no primeiro caso que se redondean a 8 e 20,8 Km que se redondean a 21).

Porén, co obxecto de clarificar o sentido do informe, modifícase a redacción concretando a incidencia a dous expedientes.

Page 115: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

109

ALEGACIÓN

Igual imprecisión acompaña ao proxecto cando afirma que “ ... non conteñen, en todos os casos, a data...” ou ben que “ ... non consta ... en todos os expedientes ... “ (páxina 22), nestes casos tampouco é posible proporcionar máis luz ou informacións sobre as anomalías apuntadas, algunha das cales carecen de toda relevancia en orde a súa regularidade administrativa ou económico financeira, razón pola que nos permitimos propoñer sexa considerada a conveniencia da súa incorporación ao informe final (Véxase o parágrafo derradeiro da precitada páxina 22).

RÉPLICA

Os expedientes de modificación revisados foron comunicados á Consellería de Educación co obxecto de que fosen aclaradas determinadas cuestións relativas aos mesmos. Trátase de 37 modificacións que afectaron a 20 contratos entre os anos 2000 e 2005, cuxo exame polos xestores permitiría comprobar o seguinte:

- En 25 expedientes (68%) as propostas de modificación non conteñen data.

- En 15 expedientes (40%) non consta o cumprimento do trámite de notificación.

- En 15 expedientes (40%) a práctica da notificación excedeu o prazo previsto legalmente.

- En 7 expedientes (19%) consta a notificación en prazo.

En consecuencia non se estima a alegación pero si se corrixe a redacción que pode resultar equívoca en canto á práctica da notificación. Onde di: Non consta o cumprimento do trámite de notificación en todos os expedientes e naqueles en que se realizou excedeuse o prazo de 10 días, debe dicir: Non consta o cumprimento do trámite de notificación no 40% dos expedientes revisados e noutro 40% realizouse excedendo o prazo de 10 días, incumpríndose os artigos 58 e 59 da Lei 30/1992.

II.4.- CONTRATOS MENORES (Páxinas 24-25)

ALEGACIÓN

(...)Dúas son as incidencias que son susceptibles de matizarse e que poderían xustificar a modificación dos termos que actualmente acolle o proxecto de informe:

- Os contratos menores prorrogáronse superando a duración anual prevista na normativa vixente, foron obxecto de revisión de prezos incrementándose co IPC anual de Galicia, contravindo a prohibición do artigo 56 do TRLCAP.

As apreciacións anteriores conteñen tres imprecisións, a saber:

Os referidos contratos, chamados menores polos xestores, non foron prorrogados. Nos expedientes non existe ningunha resolución, acordo ou acto administrativo con tal contido. Cousa distinta que a gran maioría dos contratistas que o foron no curso 2004/2005, volvan

Page 116: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

110

a ocupar a mesma posición no curso 2005/2006, mas o serán noutra nova e diferente relación contractual. Os contratos analizados non foron obxecto de revisión de prezos de ningunha clase, cousa distinta é que o prezo abonado no curso 2004/2005 non resulte igual ao abonado no curso 2005/2006, pero esta diferenza non resulta nin da prórroga do contrato, nin da revisión do prezo, senón dos pactos contraídos nunha nova relación contractual.

RÉPLICA

En primeiro lugar convén reiterar que, tanto polo seu obxecto como pola contía, non resulta admisible para este tipo de prestacións a categoría do contrato menor. Porén, as contratacións realizáronse sen adoptarse actos ou acordos expresos, razón que non impide verificar a existencia da relación contractual. Do mesmo xeito a inexistencia dun acordo expreso non impide concluír a existencia dunha prórroga de facto destas prestacións contractuais por tempo superior ao ano. A realización das rutas de transporte escolar mantívose excedendo a duración anual, coa mesma identificación de contrato e na maioría dos casos polas mesmas empresas.

Durante o mesmo curso escolar (2004/2005) o prezo dos “contratos menores” que integran a mostraxe seleccionada experimentaron un incremento a partir do mes de marzo de 2005. As comprobacións realizadas permitiron concluír que a porcentaxe do incremento coincide coa aplicación de dous índices: 4,3 % que correspondería ao IPC (impagado) de 2002 e o 3,3% que coincide co IPC de 2004.

Por outra banda, constan documentos contables que confirman a revisión dos prezos destes contratos, entre outros:

- ADOK núm.14-2004-07-20-001161, de 7/04/2004 coa seguinte descrición: Contrato menor Primaria/ESO. Pago IPC ano 2003 (2,3%), mes de xaneiro de 2004.

- ADOK núm.14-2004-07-20-001087, de 2/04/2004 coa seguinte descrición: Contrato menor Transporte Escolar Primaria/ESO. Atrasos IPC 2003 (2,3%), meses xaneiro e febreiro de 2004.

En consecuencia, non se estima a alegación formulada.

ALEGACIÓN

- Nos contratos menores 99CO6006, 99CO0642,99LU4001, o proxecto de informe aprecia que durante o exercicio do 2005 se realizou a prestación do servizo por distintas empresas, producíndose unha cesión de feito dos contratos á marxe da normativa contractual.

Page 117: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

111

Analizadas as circunstancias que se concorren nos contratos identificados púidose comprobar que existe unha confusión na análise destas, tentaremos aclarar o acontecido.

Está acreditado que durante os meses de xaneiro/xuño e setembro/decembro do ano 2005, nos contratos de referencia a condición de contratista recaeu en empresas diferentes. Cabe concluír desta circunstancia que en tales supostos se ten producido unha cesión irregular de contratos? Ao noso xuízo, non.

O que aconteceu nos tres supostos comentados é que, os tres chamados contratos menores, se teñen concertados en cada curso escolar (2004/2005 e 2005/2006) con empresarios distintos, consecuencia das reestruturacións empresariais producidas nas respectivas zonas xeográficas, producindo unha aparencia de cesión que non se ten producido.

RÉPLICA

Estímase a alegación e suprímese o parágrafo correspondente.

II.7. ACOMPAÑANTE DO TRANSPORTE ESCOLAR (PÁXINAS 27-28)

ALEGACIÓN

Este órgano xestor manifesta a súa desconformidade coas consideracións conclusivas que pretenden sentarse no proxecto de informe en orde á posible existencia, no exercicio do 2005, dun sobreprezo contrario a criterios de racionalidade, economía e eficiencia do gasto público.

Segundo o informe do Consello de Contas, existen dous feitos que poden revelar o pagamento dun sobreprezo con ocasión da incorporación da figura dos acompañantes nos contratos de transporte escolar:

A redución do prezo producida no ano 2006 (45 euros/día por servizo sinxelo e 65 euros/día por servizo combinado) con respecto ao pactado no ano 2005 (56 euros/día por servizo sinxelo).

Algunhas supostas irregularidades que resultarían do contido incorporado a varias Actas de Inspección confeccionadas durante o ano 2005.

En primeiro lugar, deben ser privadas de toda relación argumental e conclusiva os feitos relativos ao prezo establecido para retribuír o servizo de acompañante escolar e a posible existencia dos feitos reseñados nos parágrafos 4º, 5º, 6º e 7º da páxina 28. Entendemos que tales menciones deben ser eliminadas do texto do informe final por carecer de relevancia e relación co aspecto sometido a consideración, vexamos:

Posteriormente, en data 20 de marzo de 2006, asinouse o Acordo marco relativo á figura do acompañante no transporte escolar público de Galicia onde se pactaron novos prezos para o servizo. Consecuencia da negociación e do cambio cuantitativo que o servizo experimentaba, pasar dunha experiencia piloto en 70 rutas con carácter temporal á xeralización da figura cun novo mercado que viña a ser representado por 1961 rutas de transporte escolar que precisaba da figura do acompañante, permitiu que os prezos foran

Page 118: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

112

establecidos nun importe significativamente inferior á inicialmente pactado. Esta circunstancia non permite soster as conclusións expresadas no proxecto de informe.

De igual forma, o establecemento do prezo deste elemento nos contratos de transporte escolar non esixía que fora precedido da existencia formal dun estudo económico xustificativo do importe que aos mesmos se incorporaba e así se pode manter á vista dos preceptos que resultan de aplicación na lexislación de contratos do estado. O anterior non permite manter que o mesmo fose fixado sen efectuar os cálculos xustificativos que aseguraran a súa adecuación cos que podían ser cualificados como de mercado, sen prexuízo da dificultade conceptual de establecer cales reúnen tal condición.

RÉPLICA

As irregularidades detectadas na prestación do servizo constitúen elementos que poderían indicar que o prezo abonado pola incorporación do acompañante de transporte escolar puidese estar sobrevalorado. Porén, se estima parcialmente a alegación modificando o informe no senso de privar de relación argumental estes feitos coa posible existencia dun sobreprezo. Pero non se eliminan as incidencias mencionadas que se manteñen como disfuncionalidades atopadas na prestación do servizo.

Polo que respecta á afirmación de que o establecemento do prezo do acompañante non esixe a existencia formal dun estudo económico xustificativo do importe que se incorpora aos contratos, non pode ser compartida, tal como se desprende do artigo 102 RXLCAP: Cando sexa necesario introducir algunha modificación no contrato, redactarase a oportuna proposta integrada polos documentos que xustifiquen, describan e valoren aquela.

Finalmente, non compartimos a afirmación de que o diferencial de prezo no servizo de acompañante obedece á implantación experimental do mesmo, xa que o custo dun servizo sinxelo resulta independente do número de rutas contratadas. Polo tanto, non se atopan elementos que xustifiquen unha redución desa contía no prezo do servizo orixinado pola xeneralización do mesmo.

II.8. INSPECCIÓN DOS SERVIZOS COMPLEMENTARIOS (PÁXINA 29):

Polo que se refire ás deficiencias sinaladas nas Actas de Inspección cómpre sinalar que esta Secretaría adoptou unha serie de medidas para a súa corrección:

- Tramitación e resolución de solicitudes de uso de transporte escolar gratuíto para o alumnado de ensino non obrigatorio.

- Implantación do programa TES + BUS, en colaboración coa Dirección Xeral de Transportes, que regula o transporte de pasaxeiros alleos ao transporte escolar.

Page 119: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

113

- Apercibimentos verbais ás empresas transportistas por incumprimentos de horarios que non xustifican a apertura de expediente sancionador. - Apertura e resolución de expedientes sancionadores por incumprimentos non derivados de Actas de Inspección . En canto á existencia de servizos sen autorización incumprindo supostamente o artigo 5 do Decreto 160/1988 e a utilización de vehículos sen adaptar ao Real Decreto 443/2001, a Consellería de Educación e Ordenación non é o órgano competente para sancionar os feitos mencionados para o caso de que os mesmos foran fehacientemente acreditados, nin os denominados inspectores de servizos complementarios posúen competencia para realizar comprobacións sobre tales extremos.

RÉPLICA: As actuacións mencionadas pola Consellería confirman o contido do informe facendo referencia ás deficiencias postas de manifesto nas actas de inspección. En consecuencia, non se estima a alegación. III.1. COMEDORES ESCOLARES (PÁXINAS 36-44) CAPÍTULO 2: GASTOS DOS COMEDORES ESCOLARES XESTIONADOS DIRECTAMENTE (PÁXINAS 40-42), INCIDENCIAS DETECTADAS. ALEGACIÓN

O proxecto de informe considera que entre os gastos de comedor figuran indebidamente as gratificacións aboadas ao persoal encargado do servizo de comedor, distinto do persoal laboral. Este criterio non pode ser compartido e carece de apoio nas normas de aplicación a tales gastos polo que entendemos non debe ser incorporado ao texto do informe final que se someta a aprobación (...)

RÉPLICA O rexistro contable deste complemento retributivo debe realizarse en función da súa natureza económica e con independencia da súa integración no orzamento e fondos do comedor escolar. Porén, co obxectivo de clarificar o sentido do informe modifícase a súa redacción e onde dí: entre os gastos do comedor figuran indebidamente as gratificacións aboadas ao persoal encargado do servizo de comedor, distinto do persoal laboral, debe dicir: entre os gastos do comedor figuran, indebidamente rexistrados no capítulo II do orzamento de gastos, as gratificacións aboadas ao persoal encargado do servizo de comedor, distinto do persoal laboral.

Page 120: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

114

ALEGACIÓN

No Ceip Pedrouzos, obsérvase no móstreo efectuado que unha factura corresponde á adquisición de balóns e pelotas, foi abonado con cargo a conta de comedor, estimándose que tal destino non garda relación co servizo de comedor.

O criterio non pode ser compartido, o servizo de comedor comprende os dirixidos a proporcionar o xantar do alumnado, pero tamén a atención dos usuarios nos períodos de tempo libre anterior e posterior, nos cales a norma esixe que se fomente a realización de programas de promoción da saúde, hábitos alimentarios e habilidades persoais. Este criterio que conta con longa tradición na práctica de xestión desta Consellería, na actualidade co respaldo da súa inclusión no artigo 1.2 do Decreto 10/2007, do 25 de xaneiro, polo que se regula o funcionamento dos comedores escolares.

Con base no anterior mantemos que os gastos reflectidos nas facturas obxecto de comentario están relacionadas co obxecto do servizo.

RÉPLICA

Estímase a alegación e suprímese a incidencia.

ALEGACIÓN

En relación coa análise das contas xustificativas dos gastos de comedor escolar do CEIP de Meira, prestando conformidade ás conclusións contidas no informe fiscal, está acreditado o incumprimento das formalidades que deben revestir os documentos suxeitos as normas contidas no RD 1496/2003, do 28 de novembro, debe destacarse que queda acreditada a aplicación dos fondos públicos aos fins para os que foron autorizados e dispostos.

O incumprimento dos aspectos formais dos que se deixa noticia non xustifica, a xuízo deste órgano xestor, incoación dun expediente de reintegro, toda vez que non parecen concorrer os supostos feitos merecentes de tal proceder.

RÉPLICA

Na alegación non se achega documentación que acredite a correcta aplicación dos fondos públicos.

En consecuencia, non se estima a alegación.

Page 121: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

115

ALEGACIÓN

Facturas do CEIP Carrasqueira, (páxina 42) o proxecto que comentamos observa a existencia de facturas expedidas por una empresa de hostalería (Serunión), nas que se consigna como concepto a facturar o de “comidas”, xulgando que o gasto resulta incompatible coa modalidade de xestión directa que posúe o comedor escolar, gasto que resulta cualificado como irregular que, se di no proxecto “esixiría un expediente de reintegro”.

As conclusións obtidas non son compartidas polo órgano xestor polas razóns que sinalaremos seguidamente.

(...)

Este proceder, adquisición das materias primas a utilizar na confección dos menús por medio dun único provedor, non enerva a natureza directa da xestión do comedor escolar do CEIP da Carrasqueira e non constitúe incumprimento das normas reguladoras dos comedores escolares a xuízo deste órgano xestor.

O anterior permite manter que non concorren circunstancias de feito ou de dereito que puideran fundamentar a instrución dun expediente de reintegro, toda vez que os fondos públicos afectados polas operacións cuestionadas teñen sido materialmente aplicados aos fins para os que estaban autorizados e dispostos, sen que se producira prexuízo de ningunha caste para a facenda pública autonómica.

RÉPLICA

O obxecto social da empresa de hostalaría Serunión, así como a descrición da prestación e o prezo unitario que consta nas facturas analizadas, non permiten corroborar as afirmacións expostas nas alegacións. Ao non acreditarse documentalmente que a facturación corresponde á subministración de materias primas (sen entrar a valorar a racionalidade da súa adquisición a través dunha empresa de hostalaría) non podemos estimar a alegación, xa que cos datos dispoñibles estaríamos ante unha suposta prestación do servizo de comedor mediante catering. Por outra banda (coa información dispoñible) tampouco se pode admitir que non se produza un prexuízo á facenda pública autonómica e que non proceda o reintegro, pois estaríanse duplicando os custos do servizo asumindo a Consellería os custos do persoal laboral adscrito ao comedor e a adquisición de comidas a través dunha empresa de hostalaría.

En consecuencia, non se estima a alegación.

XESTIÓN INDIRECTA (PÁXINAS 42-44): ALEGACIÓN

(...)

- En relación cos criterios de valoración utilizados na adxudicación dos contratos de comedor, respecto dos que o proxecto de informe sinala que na súa redacción non se concretan suficientemente [ “ sen que se concreten con claridade os aspectos a valorar... “].

Page 122: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

116

Non é posible concordar con tal xuízo á vista do detalle con que os tan citados criterios son expresados nos respectivos pregos, vexamos os termos que se utilizan nos procedementos abertos, con forma de adxudicación de concurso, celebrados para o curso escolar 2005-2006, nos que se inclúen os seguintes:

(...)

Polo que se refire á valoración dos directores dos centros, esta secretaría entende que están suficientemente cualificados para desenvolver esa función, xa que segundo a normativa vixente son os responsables últimos do funcionamento diario e anual do comedor escolar do seu centro.

RÉPLICA

O anteproxecto de informe cuestiona a falta de concreción e dificultades para obxectivar a valoración dos criterios sinalados nas letras c) e e) ( calidade e cantidade dos menús propostos e outras melloras, tales como programas lúdico-pedagóxicos ou calquera outra que supoña unha mellora para o servizo). A diferenza dos criterios a) e b), con respecto a estes non se especifican no prego as regras que permitan graduar as puntuacións dentro do límite máximo que se establece. A valoración se realiza nos informes emitidos polos directores dos centros (cuxa cualificación para realizar a dita función non resulta cuestionada) que revelan a inexistencia dunha ponderación obxectiva das puntuacións outorgadas.

En consecuencia, non se estima a alegación.

ALEGACIÓN

- Contratos menores: A instrución citada polo Consello de Contas establece que o director acadará cantas ofertas sexan necesarias, cun mínimo de tres sempre que isto fora posible, polo tanto non se incumpre en ningún momento o establecido na instrución por non ter máis dunha oferta.

Ademais, a mesma instrución establece no punto 2.b).3 que o centro deberá enviar ao órgano de contratación a proposta de adxudicación aprobada polo consello escolar xunto coa documentación esixida no anexo 2 á empresa proposta, polo que non existe a obriga de enviar as demais propostas.

De igual forma, cómpre analizar este procedemento dentro do marco no que se produce, centros educativos da zona rural, en moitos casos afastados de calquera núcleo de poboación onde se establecen empresas do sector da hostalería, polo que na maioría dos casos non existen alternativas suficientes que permitan a solicitude de tres ofertas diferentes.

RÉPLICA

Estímase a alegación e se suprime o parágrafo.

Page 123: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

117

ALEGACIÓN

Consigna o proxecto de informe que nos concursos celebrados no para o curso 2005/2006, non consta o certificado acreditativo das ofertas recibidas, incumpríndose o artigo 80.5 do TRLCP. Previo acceso aos expedientes de contratación referidos se teñen localizado a totalidade dos certificados botados en falta polo órgano fiscalizador, polo que se procede á súa identificación no anexo do presente e a súa incorporación ao mesmo. Sométese á consideración do órgano fiscal a conveniencia de que a reflexada incidencia sexa acollida no informe final.

RÉPLICA

Con esta información adicional, estímase a alegación e suprímese a incidencia.

III.3.- CENTROS RESIDENCIAIS DOCENTES ( Páxinas 44-50).

ALEGACIÓN

(...)

As incidencias mencionadas en relación cos expedientes de contratación do servizo de limpeza do CRD de Vigo e IES Manuel Antonio de Vigo, non permiten manter, a xuízo deste órgano, que se ten producido un incumprimento dos mandatos contidos nos artigos 92 e 80.5 do TRLCAP.

No primeiro caso, porque o órgano de contratación consulta con tres empresas e é a vontade dunha delas a que impide que se presenten tres ofertas, circunstancia que non resulta esixida polo artigo citado. No tocante á non existencia dun certificado acreditativo das ofertas recibidas no procedemento, cando o número de convidados é tan reducido(3) e consta os que tiveron por oportuno presentar a súa oferta, ningunha dúbida cabe sobre o particular e a finalidade da norma resulta alcanzada coa documentación que obra no expediente.

RÉPLICA

O artigo 92 TRLCAP esixe solicitar oferta a tres empresas capacitadas para a realización do obxecto do contrato, extremo que quedou acreditado no expediente analizado e respecto do cal non se mencionou incumprimento de legalidade. Porén, nada se regula respecto daquelas situacións en que unha vez solicitada a oferta, e cumprido polo tanto o precepto mencionado, o órgano de contratación ten coñecemento de que a mesma non se vai presentar. Ante a ausencia de regulación, hai que ter presentes os principios xerais da contratación pública e o obxectivo de boa xestión e eficiencia na asignación dos recursos públicos. Con respecto ao expediente analizado, cun elevado orzamento de licitación (853.767,20€), entendemos que o estrito cumprimento da literalidade do precepto, non

Page 124: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

118

impide afirmar que a administración non garantiu unha mínima concorrencia, toda vez que unha das empresas comunicou que non presentaría oferta. Porén, co obxecto de clarificar o sentido do informe modifícase a súa redacción.

O artigo 80.5 RXLCAP non exceptúa da súa aplicación aos expedientes tramitados mediante procedemento negociado, antes ben se refire expresamente aos mesmos no inciso final do primeiro parágrafo. En consecuencia, non se estima esta alegación.

ALEGACIÓN

- As facturas expedidas pola mercantil TECNOCONTROL SA, ademais das expedidas no curso da execución do paralelo contrato de mantemento, non refiren a prestación susceptible de considerar subsumibles nas prestacións concertadas dada a entidade dos traballos de profunda e moi ampla reforma levados cabo, segundo informa a dirección do CRD correspondente.

RÉPLICA

A explicación aducida non se acompaña de documentación que xustifique modificar o pronunciamento emitido.

En consecuencia, non se estima a alegación.

III.4.- OUTRAS AXUDAS COMPLEMENTARIAS DO ENSINO (Páxina 51).

En relación coas incidencias detectadas na xustificación de axudas outorgadas para financiar actividades das confederacións e federacións de pais de alumnos e das asociacións de pais de alumnos de centros de educación especial (Orde do 16 de febreiro de 2005), o informe entende que nas xustificacións incorporadas non queda acreditada de xeito adecuado a relación do gasto co obxecto da axuda, enumerando diversos xustificantes que non terían, a criterio do informe, posibilidade de ser subvencionados, esta Consellería mantén criterio contrario en atención ao contido da norma reguladora das axudas analizadas.

A base cuarta das reguladas desta acción sinala expresamente que “As axudas van destinadas tanto para a realización de actividades como para sufragar gastos derivados da xestión, administración, adquisición de material... que se orixe no período subvencionado”. Entendemos que as axudas amparan en definitiva gastos ordinarios derivados das actividades ordinarias da entidade beneficiaria, entre os que se atoparían, con total normalidade, os derivados da asistencia reunións convocadas pola mesma como podería ser o caso dos que se analizan (transporte, hoteis, restaurantes). O vínculo dos xustificantes incorporados á xustificación e á finalidade subvencionado pódese comprobar na memoria xustificativa aportada pola beneficiaria.

Page 125: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

119

RÉPLICA Compartimos a interpretación da base cuarta defendida na alegación, mais para que os ditos gastos podan ser subvencionables debe acreditarse a relación dos mesmos coa actividade que se financia. Porén, ao non se achegaren a memoria que segundo a alegación acredita o vínculo dos xustificantes coa finalidade subvencionada, non se modifica a redacción do anteproxecto.

En consecuencia, non se estima a alegación.

- ESCOLAS VIAXEIRAS:

Apréciase a inclusión de xustificantes que referirían a gastos que non serían subsumibles nesta actuación, criterio que resulta contestado polas dependencias administrativas responsables do programa que aducen en apoio da corrección da actuación efectuada as xustificacións detalladas que se incorporan seguidamente, para cada factura ou grupo de facturas ou xustificantes de gasto enumerados, que en todos os casos se consideran correctamente empregados:

(...)

Entendemos a apreciación da suposta incidencia debese a considerar que a totalidade dos gastos xerados no programa das escolas viaxeiras está sometido á regulación que se contén na Orde do 25 de outubro de 2004 (DOG número 220, do día 11 de novembro de 2004), cando non é así. Xa que a acción da administración autonómica inscríbese na acción estatal e na regulación que esta publica ( Ver BOE do 28 de outubro de 2004, páxina 35.709)

Desde o punto de vista material, as escolas viaxeiras comprenden tanto, a saída de alumnos dos centros escolares de Galicia a outras comunidades, casos nos que os gastos que se asumen pola Comunidade se limitan aos de transporte, aloxamento, manutención e cobertura de riscos, como a recepción de alumnos de centros procedentes doutras comunidades, suposto nos que os gastos xerados son os propios da recepción dos alumnos que se reciben – como ocorre cos alumnos que a comunidade envía a outras- o que xustifica que no programa se abonen os gastos que xere as actividades que se promoven para o coñecemento de Galicia.

RÉPLICA

Non se comparten as alegacións formuladas por canto se efectúa unha interpretación do alcance das axudas que excede dos termos da Orde do Ministerio de Educación e Ciencia ECI/3489/2004, de 14 de outubro (BOE núm.260,28/10/2004) e da Orde da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria do 25/10/2004 (DOG núm.220, 11/11/2004).

Page 126: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria

Informe de Fiscalización do programa de gasto 323A. Exercicio 2005

120

No tocante á afirmación de que a totalidade dos gastos xerados no programa das escolas viaxeiras non está sometido á regulación que se contén na orde autonómica, entendemos, tal como se desprende de diversos preceptos da orde estatal, que no suposto de que a Comunidade Autónoma, en exercicio de plenas competencias en materia educativa, opte por publicar a súa propia convocatoria de axudas, será a regulación autonómica a que deberá terse en conta para valorar a xustificación das axudas concedidas. A literalidade do artigo terceiro da orde exclúe a posibilidade de subvencionar os gastos reparados no anteproxecto.

Así mesmo, tanto a regulación autonómica como a estatal expresan con claridade os gastos que se financian que en ningún caso abranguen os derivados da recepción de alumnos de centros procedentes doutras comunidades (facturas da Casa das Ciencias e Prelo), xa que nese caso os gastos de desenvolvemento da ruta de Galicia se financiarán a través da Comunidade Autónoma de procedencia no marco da regulación da actividade das Escolas Viaxeiras.

En consecuencia, non se estima a alegación.

Page 127: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria
Page 128: INFORME DE FISCALIZACIÓN · informe de fiscalizaciÓn: transporte escolar e outros servizos e axudas complementarias do ensino consellerÍa de educaciÓn e ordenaciÓn universitaria