JUAN SAN MART IN L IBURUTEG IA

Miren Agur Meabe

Kristalezko begi bat

Antxon Narbaiza, 2014/12/02

2

Mi ren Agur Meabe

3

Kr is ta l ezko beg i ba t

Sarrera

Miren Agur Meabek idatzi duen Kristalezko begi bat eleberriak emakume

idazle baten bizitza kontatzen digu. Liburuan barrena gizakiaren kezkak eta

ardurak islatuak daude beti ere emakume baten ikuspegitik: bizitzaren

aseezintasuna eta higadura, bikote harremanen zailtasuna, zintzotasuna…

Nobela 1. pertsonan idatzia dago, bere burua izendatzen ez duen protagonista-

narratzaileak daramalarik kontakizuna. Geroago jakingo dugu bere bihotzekoek

Meibi eta Mitxu deitzen dutela.

Atarikoa: Zuzenean harira

Hasierako orrialde bateko sarrera autobiografia baten laburpena baino ez da,

zeinetan narratzaileak bere bizitzaren gorabeherak kontatzen dizkigun:

gorputzezkoak ez urri (garrantzizkoena begi bat galdu zuela umetan, eta

helduaroan etorri zaizkionak, kiste bat giltzurrunean, eta bularretako “hurrak”…)

zein arimazkoak (amaren heriotza, eta batez ere, kale egin dion maitasun

harremana…).

Azken finean, gero etorriko denaren aurrerapen honek pertsona gorputz eta

arimaz osatua dagoela berresten digu. Eta horrela gertatuko da eleberrian

barrena, batak ez dio besteari inoiz utziko. Bion baterako presentzia etengabea

izango da nobelan.

Aitorpenak hasieratik

Arestian aipaturiko atarikoan, ohartu gaitu protagonistak. “Nire bizitzan

gertatutakoak kontatuko dizkizuet baina kontuan izan, ondokoa galera baten

kronika bat izango da”. Etsikortasun mezua bada hasieratik. Horrelakoa ote da

nobela? Ezetz esango genuke.

4

Mi ren Agur Meabe

Aitorpenez eta galdekizunez, narratzaileak filma baten sekuentziak pasatzen

joango balira legez, bere iragan hurbila du hizpide, oraina eta etorkizuna hurbila

zeina aspaldiko iraganaz, haurtzaro-nerabezaroaz, nahasturik agertuko den.

Aurreratu bezala, protagonista berezia dugu, emakumeak begi bakarra baitu,

edo hobeto adierazteko bi ditu, eskuinekoa kristalezkoa bada ere; baina izan, bi

begi ditu.

Topografia

Nobelak hiru eszenario nagusi ditu: Lekeitio sorlekua (iragan goxoa, oraina

denetarikoa), Bilbo lanlekua eta Landak, non idazleak eleberria egituratuko duen

kokagunea baitago. Hain zuzen, maitasun hautsi-etsitu batek, halako batean,

protagonista muga zeharkarazi eta Landetara eramango du, Vieux Boucau-ra

zehazki, idazteko beharko duen bakardade –neurtu bat– eta lasaitasunaren bila.

Osasuna eta bizitza afektiboa: elkarrekin lehian

Zalutasuna, bizitasuna eman nahi dio bere idazkerari egileak. Gauza asko dauka

kontatzeko eta ezin du denborarik galdu. Horregatik agian, nobelak dituen 51

atalak. Badu horretan berezitasuntxo bat eleberriak. Izan ere, 51 atal horietatik 7k

argibide moduko bat dakarte beraien amaieran zeinetan, eta letra etzanetan,

narratzailearen zenbait gogoeta datorren: estrategia batzuk atalean esan berri

duena beste era batera emateko, adibidez, edo autokritika, esan edo egin behar

zuenaz. Eskatu gabeko aitorpenak dira.

Beste berezitasun bat litzateke osasunaren (=protagonistaren) inguruan ari

diren atalek osatzen duten espazioa eleberrian. Kapituluen zerrendatze azkar bat

eginez, ohar gaitezke 51 horietatik 19k dutela osasuna ia gai monografikotzat.

Gehiegitxo? Hori irakurleak esan beza. Pentsa liteke haietariko askok irakurlearen

jakin-mina edo kultura orokorra aberasteaz landa ez dutela literatur ekarpen

handiegirik.

5

Kr is ta l ezko beg i ba t

Oro har, gertakari, gogoeta eta pasadizook, idazlearen narratze ugari ia

barrokoa, lexiko aberats (ikus, dena den, haren hiztegiaz esaten dena) eta euskalki

artekoa erakusten digute.

Nobela autobiografikoa?

Literatura errealitatea ote da? Zenbaiten iritziz, ez, oro har, edonork ulertzen

duen eran; izan ere, errealitatea eraikia datorkigu, harako margolan bat bailitzan,

ostera, idazlearen lumatik ateratzen den lana? “Pintura bat errealitatearen kopia

leiala izanik ere, ez da errealitatea”, nobelako protagonistak adierazten digun

bezala, horretarako liburuaren amaieraren zain egon behar badugu ere. (158).

Edota Annie Ernaux idazlearen hitzak jasoz honako hau dioenean: “Ni neu izanik,

ez naiz neu erabat”. Zuzenago oraindik, ondoko hau irakurriko dugu: “Nire beste

ni sortuz joan da hemen”, literaturaren indar berezia azpimarratu nahi duelarik.

Ahate itsusia

Eleberri guztia protagonistaren begiko akatsaren inguruan dabil. Horretan ere

baina, narratzaileak konplexurik gabe arituko da bere gaitzaz. Auzotarren aurrean:

“Hain neska polita baina”…diotenean, esaterako. umetatik minarekin bizi

beharrak ez du kokilduko, eta, ironiaz batzuetan, naturaltasun osoz bestetan, bere

akatsa erabiliko du.

Protagonistaren kristalezko begia erreferentzia ezin besteko bihurtuko da. Ez

du kanpotik ezarritako objektu arrotz bezala hartuko, begi hura fidela baitzaio:

“Kristalezko begiek bizi-itxaropen jakina daukate”. Eta amodioak? –diogu guk.

Badirudi horrelako zerbait dagoela inplizituki baieztapen horretan.

Nitasunaren aitortza. biluzte sentimentala

Irakurlearen arreta erakartzen du, batez ere, nola protagonistak, bere ni horiek

ugari eta noiznahi erabiliz, bere burua biluzten duten: gorputzezko zein jarrera-

sentimendu-ariketak ñabardura eta irekitasun handiz ematen ditu.

6

Mi ren Agur Meabe

Emakume haren bilakaeraren narrazioan, bikote bizitzaren gorabeherak,

haurdunaldia eta amatasuna, familia harremanak, aldaketa hormonalak…igaroko

dira gidoi trinko bati loturik.

Maitasuna: M.

Maiz aipatzen ari garen biluzte sentimentalean M. bataiatzen duen pertsonak

beteko du protagonistaren maite-ardatza. M. obsesio du protagonistak.

Eleberriaren espazioan zein pentsamenduan. Adibidez, datu bitxi bezala, ikusten

dugu paragrafo txiki batean zazpi aldiz aipatua duela hura emakume

protagonistak (112).

M. hark gainerako behin-behineko abentura, amodio, baita ezkon bizitzan izan

duen bikoteak baino arrasto gehiago uzten du harengan. Narrazioan edozein une

eta egoeratan agertuko da, haren inguruan eta harekin konparatuz baitoaz

sentipen gehienak. M. hark “Maybi” ezizen esanguratsua ezarriko dio

protagonistari, beraien arteko sintonia adieraziko duena.

Gorabehera asko izango du harekiko harremanak. “Ofizialki” apurtu badute ere

(33), behin eta berriro agertuko da gizaseme hura protagonistaren unibertsoan. Ez

edozelan agertu ere: “M. ikusi eta bera irrikatzea, dena zen bat” (54). M.rentzat

doaz protagonistaren goraipamen handienak: “Edozein gizoni begiratzen

diodanean, pentsatzen dut ezeinek ezingo didala sekula eman M.k ematen zidan

plazer betea” (60).

Beraz, harekin hautsi arren, M. protagonistaren bitzitzan jarraitzen du. Hiru

orrialdeko atal oso bat eskainiko dio berari “Musu bat sorbaldan” ataltxoan (54).

Harreman hark dena daukala dirudi, gorputz eder baten jabe den hark, sexu

harreman sutsuetatik hasita. Ez da faltako gainera, emakumearen mirespena bere

gizonarentzako, hark gizon losintxaria, maratza, noblea maite izan du, baina…beti

“bainak” harreman bat biribila izan dadin… Oraingoan protagonistak aitortuko du

atalaren amaiera aldera, bere harreman haustearen arrazoia: “(hark) lar maite du

askatasuna” (56).

7

Kr is ta l ezko beg i ba t

Intimitatea

M. bada pasioa, sua, G. (narratzailearen hautua da, protagonistaren bizitzan

garrantzizkoenak diren pertsonaiak, guztiz anonimoak bihurtzea), bere jaioterriko

oso hurbileko G.k, bada, adiskidetasuna, hurbiltasuna adierazi nahi du. Baina

konfiantza darion G. hori ez da gizonezkoa, nola ba! emakumea da, protagonistari

Michi ezizenarekin deitzen dion pertsona bakarra, nonbait.

Aitorpenen nobela

Ez gara noski obviedadetan hasiko. Edozein eleberri, haren egilearen

aitorpenez josia dago: zuzen edo zeharka. Horixe baita nobela bat, egilearen

baitan egosten den fikzio eta errealitate, bizi-pena, mamu eta nahi dugun

guztiaren aitorpen. Gure honetan areagotua, Meabek, 1. pertsonan idazteaz

aparte, propio egiten duela dirudi. Hainbat eta hainbat aldiz egiten du gauza

bertsua non, metaforikoki bada ere, egiazki biluzte erabatekoa ikusten dugun.

Emakume baten bizitza kontatzen da lehen pertsonan. Bi hazpegi dituen

kontakizun honetan protagonistaren amodio-desamodio, gabeziak eta bertuteak,

bere geografia: bere lekurik kutunenak, narratzen dira alde batetik. Bestetik,

berriz, emakume berorren osasunarekin loturiko pasarteek hartzen dute.

Inoiz baino gehiago, eta klasikoek zioten bezala, gizakia gorputz eta arimaz

osaturik dagoela frogaturik geratzen da nobela honetan.

Aitorpenez blai

Aitortza lekua bilakatu du protagonistak nobela. Xehetasunik barnekoena ere

arazorik gabe papereratzen du. Biluztasuna aipatua dugu idazle batentzat bere

pentsamenduaren ardatza izan litezkeen gauzetan. Horra hor biak:

Maite-harremanak baino grina handiagoa dakarkio beste zerbaitek: “M. baino

pasio handiagoa eta sakonagoa: idaztea” (93)

8

Mi ren Agur Meabe

Idazkuntza eta baratza. Izan ere, idaztea baratzagintza bezala, mila zurkulu eta

zirrikitu dituen lur saila dugu. Egunez egun ñabardura desberdinak eskain

diezazkigukeena, beti aldakor, maiz inoiz ere ez berdin.

Nitasunaren zaparrada

Adierazi berri dugun legez, nobela guztia behin eta berriro protagonistaren

aitorpenez josia dator. Testu inguru honetan ez da harritzekoa, bada, izan aditz

kopulatiboa eta edun/eduki aditz trantsitiboek nagusi dira nobelan. Aldeko zein

kontrako dituen tasun/keriak zenbatu eta narratzen ditu. Autoerretratua atalean

(38-42) nitasunaren zaparrada izugarria agertzen da. Hona lagin bat:

(ba) NAIZ: ausarta eta koldarra, egozentrikoa, integratua, janzalea,

klaustrofobikoa, sugartsua, integratua, irekia, jeloskorra, lagunkoia, pairamen

gutxikoa…xaloa, zintzoa, praktikoa eta malgua…Eta nola ez, nobelaren hainbat

pasartetan besterik ez baitu aitortzen: “begi-laburra naiz” (41)

(Ez) NAIZ: harroputza, mizkina

(Ba) DUT: xarma pertsonala…

(Ez) DUT: ahulezia psikologikorik…

Zintzotasunaren horren erakustaldi bikainaren ondoan baina, narratzaileari ez

deritzo nahikoa, eta, zalantza izpirik balego ere, harrigarriro ondokoa aitortzen

digu:

9

Kr is ta l ezko beg i ba t

“Nire aje nagusietako bat” dio protagonistak: “berbei gehiegizko garrantzia

ematea” (…) “Gutxi batzuetan, halaber, mutiritu egiten zait mihia” (41).

10

Mi ren Agur Meabe

Pasarte paraliterarioak: salaketa eta bestelakoak

Emakume baten begitik eginiko nobela

Zer esan honetaz? Eleberri feminista baten aurrean gaude emakume batek

idatzi duelako? Ez genuke bat-batean horrelakorik baietsi behar. Egia da

narrazioan barrena emakume diren pertsonaiak soslai hobea dutela. Amaren

irudiarekin hasita. Eta gizonen aldean –etxeko gizona, bakarra ageri da, ñabardura

garrantzizkoa (?)–, eta bera ez oso itxura onean. Oro har, emakumeak atezu egon

behar du gizonarekin. Batez ere, emakume bihozberak. Haren ogena: haietaz

fidatzea (80).

Arestian aurreratu bezala, Meabek gorazarre dagio amari, bere amari. Baina

gauza ebidenteak esateko: “Amak dira umezaroaren memoria” (103). Ama,

emakume jasankorra, ama bere alabaren babesle osoa, gaixotasunean, batez ere.

Eta amarekin batera, oro har, haren belaunaldiko emakume gogorrak.

Denek zekarten bertute edo erakutsiren bat gure protagonistarentzat:

Amak Zuhurtzia; amumak isiltasunaren boterea, tiak a r t e z t asun a ,

amabitxiak: erritoak, konplimenduak …(Hildakoen begiak, 130-134)

Baina harantzago doa narratzailea, emakumearen egoera zailak ez du

iraganarekin bakarrik zerikusirik. Hurbilago ere, haietariko hainbaten egoera latza

erakusten digu. Emakume xumeak: garbitzaileak, emakume bizimodu latza

pairatzera behartuak…(Plusaren tentazioa, 88-92). Eta gero, marjinazioaren

adibide, bere buruaz beste egindako hainbat emakumeren lekukotza. Luze-zabal

zenbait suizidio mota aipatzen ditu: Alfonsina poeta, Virginia Wolf handia,

Alejandra, Marina…

Osasunaren kezka: izukaitz eta hipokondriakoa

Aurrerago esan dugun legez, begiak, bere begi faltaren arazoak barre ere

eragiten dio (narrua jotzerakoan ere problema, 14), baina nago gabezia horrekin

11

Kr is ta l ezko beg i ba t

baino kezka handiago datorkiola adinean zehar agertu ohi zaizkigun itoginen

aurrean. Begi kontuekin ez bezala, hipokondriako samar dabil protagonista,

esaterako ”hur batzuk bezalako enorrak agertu zaizkiola bularretan”, dioenean

(68), edo menopausia zantzuak direla eta. Bestalde, argi ageri da hainbatetan

protagonistak bere egoera emozionalak eraginda orduko maskal aldiak somatizatu

egiten dituela, hara nola bulimia itxura duen pasarteren baten nabaritu dezagun

bezala.

Begia (k)

Horra eleberriaren kate-mailak lotzen dituen hitza. Bere bertsio gehienetan:

begi arrunta, estrabikoak eta…liburuari izenburua damaion hitzarekin:

kristalezkoa.

Eta paradoxa bada ere, begiaren inguruan ehuntzen dira mutur biak. Alegia,

literarioa eta literatur esparrutik at diren lerroak, begiari eskaintzen zaizkio.

Begia milaka metaforaz eta sinonimoz blaitua. Begia ikusteko, ispilua bezala:

ikusteko eta ikusiak izateko. Eta zerbait ments dugunean, zerbait falta zaigunean

bezala, beste organoak sentiberatasun eta zorroztasunez hazi egiten dira. M. bere

maiteari begira ohartzen da protagonista haren begiez: “(…) “berde arreak ditu,

eta batzuetan begi-ninien eraztuna biziagotu egiten zaio, urre-kutsua hartuz”.

Azalpen bikaina begi bakar batekin egiteko! Eta jarraitu egingo du. Berdin dio

haien goratzeak hiperbolera, exageraziora eramaten badu ere: “Begi horien balio

handienak bi dira: gezurrik esaten ez jakitea bat, eta izadiari aditzen jakitea

bestea” (55).

Eta begi-goraipamen hura biribilduko du hitz joko polita erabiliz:

(…) “itsu maite duten begiei, ederrak min” (Ibid.)

Eleberri feminista?

12

Mi ren Agur Meabe

Galdera inozo samarra gerta liteke. Batez ere, gizonezko batek emakume baten

aurrean luzatzen badu. Eta arrazoia ere badute emakumeek. Alderantzikoa, hots,

lan honek artasuna erakusten duela nekez esango baitu inork. Demagun baina

nolabaiteko abiapuntu formal bezala hartzen dugula. Esana dugu narratzaileak

zeinen goian jartzen duen bere ama –arrazoi osoz– eta zeinen txepel aita –arrazoi

ez gutxiz hau ere–. Baina horretaz kanpo, zer?

Bere sexuaren bazterketa historikoaz kanpo, emakumearen bizitza urrun dago

XXI. mende honetan ere, gizonaren mailan egotetik, eskubidez eta aukera

berdintasunen aldetik. Honi loturik, garbi dago protagonistak emakume izaera

zehatz bat aldezten duela. Inoiz zalantza agertzen badu ere, bere burua

gobernatzen dakiena da. Sentimentalki, alegia, eta, batez ere, tabu eta errutinen

aurkakoa. Gazta kaxaren teoria atalean (73-76) aditzen ematen du hori berori.

Ironia handiz dio: “beren zorionaren alfak eta omegak zehatz mugatuta dituzten

horiei, txalo bero bat” (74). Andrazko askok hezieraz eta konformismoz agian,

pozik bizitzearen itxura egiten baitute. Protagonistak zer pentsatzen duen hartaz

eta honetaz ederki laburbiltzen duen kapitulu honetan emakume mota

desberdinei errepaso ematen diela, arestian aipaturiko “laissez faire, laissez

passer” goiburua duten horien antipodetan dauden idazleak izendatuko ditu:

emakumeak dira. Eta ez da kasualitatea kapitulu berean aipatuak izatea. Zein

baino zein borrokalariago: Adrienne Rich amerikarra, Clinton presidenteari sariak

arbuiatu zizkiona eta Irak-eko gerraren aurka zutitu zena, bere buruaz beste egin

zuen Carolyn G: Heilbrun amerikarra, eta, azkenik, Alice Munro kanadiar nobelsari

ipuingile handia. Gehi diezaiegun hauei, 66. orrialdean aitatzen den Karin

Michaelis danimarkarra, “Adin arriskutsua” lanaren egilea, antinazi sutsua.

Emakumeek beren eskubideen aldeko borroka sustrai luzeak dituztela

frogatzeko, hor ditugu eleberriaren beste atal batzuetan aipatzen diren Mary

Annette Duchamp von Arnin eta, batez ere, XIV. mendeko poeta frantziar hura,

Christine de Pizan. Marguerite Duras-en hasierako aipamena ere ez da besterik

gabe egina. Eta azken orduko Annie Ernaux-ena.

13

Kr is ta l ezko beg i ba t

Kontraesankortasuna

Maite-jolasean baina kontraesankorrak izan gaitezke bizitzaren gainerako

alorretan bezalaxe. Maite-subjektua idealizatzen dugu eta grina, pasioa izekita

dagoen bitartean sutsuak gara oso; ostera, hura atxiki dugularik normaltasuna

nahi genuke. Bizitzaren gainerako alorretan behintzat (71).

Zerk honda lezakeen harreman bat? Bada, besteak beste urruntasunak (Ibid.).

Urruntasuna desamodioaren bidea, bada.

Minaren inguruan

Horren liburu zabal eta, era berean gorabeheratsuan, haren pasarte askok

ikerketa soziologiko baten antza har dezakete. Nobelagile frantziar klasiko zenbait

gogorarazten digute: Maurois, Mauriac.., pertsonaiaren izaera barrenekoenera

murgil egiten zutelarik. Horrela bada, idazleak, tesina bat egiten bailebilen, bere

min motak deskribatzen dizkigu, zeini bere adibidea eskaintzen diolarik. Hor

ditugu nola minaren aldakiak aipatzen diren. Ba omen: solidoak, zorrotzak,

ukabilkada direnak… (Mrekin topo egitean…), eta, azkena, txarrena, nonbait,

“atzaparrena” zeina “oinazea baita, mina bainoago”. Oinaze bilakaturik

jeloskortasuna datorkio, batez ere M.ren infidelitatea irudikatzen baitu era

basatienean. Horregatik protagonistaren gogoeta: “nahiago gorputzik ez banu”.

Halere bihotzekoa omen minik doilorrena: “amodio zapuztuaren lorra” (20).

Gorputzik ezean baina, protagonista aingeru bilakatu beharko litzateke eta,

orduan, agian, ez luke plazera dastatzeko aukerarik izango…

Letra larriz idatziriko nobela

Eleberria kanpora eta barrura egina dago. Agian, kanpora baino barrura

areago. Horrek adierazten du protagonistaren biluzte bat dagoela, sentimenduzko

biluztea, alegia, bestea ere erakusteko, hots, gorputzezkoa, alegia, ez duelarik

inolako nagirik agertzen.

Deus gutxi utziko du bada, narratzaileak erakutsi gabe. Norekin, noiz, non eta

nola izango duen harreman, bere maitaleen xehetasun txikienak ere, horretan M.

14

Mi ren Agur Meabe

gailentzen bada ere askogatik. (Lau amorante kontatzen dizkiogu guk, dena den,

153). Eta horrekin loturik, protagonistaren bakarkako borroka bere gorputz

gabezia eta itoginen aurrean.

Protagonistaren umore aldaketa, burutazio, hausnarketa, erortze eta jaiki,

irakurlearen baitan ere, antzeko sentimendua sor lezake, harrigarritasunetik

errukira joan litekeen zirrara.

Beraz, biluzte integral horren aurrean, protagonistaren iritzia garbia eta

gardena da. Eleberriaren azken partean irakurle hipotetikoari aitortzen dion

bezala: (…) “Berdin zait nitaz eta idazten ari naizen honetaz egiten ari zaren

edozein juzku”. (142)

Adierazlearen garrantzia

Horren prosa aberatsaren jabe den idazle batengan, harena maiz prosa

poetikoa dirudielarik, aise aurki daiteke zer goraipa.

Garbi dago idazlea gustura dabilela hizkuntzaren jantzi desberdinak

plazaratzen, bere prosaz gozatzen. Eta edozer du aitzakia. Mamografia batek nola

eragin zuen kalearen eragina atalean, barkatzea eta barka eskatzeaz ari dela,

zazpi genitibo lerrokatzen dizkizu: “Barkatzea eta barka eskatzea tatarrez eroan

beharreko katea izaten hasten bada, zeuretzat jokatzeari ekiten diozu, tristuraren,

erdeinuaren, asperduraren, amore ematearen, beldurraren, erresuminaren eta

deskontentuaren trokatik altxatuko zaituen zerbaiten bila (izan liteke gizon baten

eskua)”. (72).

Beste behin, adjetiboa, –izenak janzten duen arropa dela, esan ohi da–, osagai

aberatsa bilakatzen du narratzaileak, Nitasunaren zaparrada paragrafoan ikusi

dugun legez. Ostera, erabilitako lexikoa aski bihurria gerta liteke irakurlearentzat.

Hasteko, bada hitz andana bat, haietako asko itsas terminologiarekin lotura

dutenak, hara nola: enpatxu, erriatu, gurmatza, tiraina, tobi-tobian, tuntuxa,

tretxu, txanbiur…; bestetan garbizale edo gure liburuetan maiztasun handirik ez

duten hitz multzo handia ageri da nobelan, adibidez: ekortu, gorrindola, ingerada,

15

Kr is ta l ezko beg i ba t

karan…; horrelako ez ohiko berba ez dira gutxi nobelan barrena. Agian, lexiko

horrek harriturik hartuko du irakurle arrunta.

Inoiz pasarte zail oso batekin egin dezake topo irakurleak. Jakina, haren

iluntasuna erlatiboa gerta liteke irakurlearen jakinduriaren arabera. Baina

badirudi ondoko esaldiaren modukoek idazlearen behementzia edo suhartasunaz

kanpo, ulermen arazoren bat sor lezaketela:

“Hierofania-ehizan nabil (mezuei zokomiran txorien tobi-tobian, edo sorgin-

orratzen txilinbueltetan, edo goroldioak berdaturiko istilean”). (44).

Aurreko orrialdean sintaxi bihurri samarren bat ere aurki daiteke, erlatibo

bikoitz honetan bezalaxe: (…) “Mareak ekarritako saskarrak apartatzeko

sasoia” (43)

Azken hitz: memento mori

Miren Agur Meabek gutariko bakoitzak irudika dezakegun arbolaren adarrak

astindu ditu. Bertatik jausi diren fruituak osagai berdinak dituzte baina eite

desberdina.

Desberdintasun horiek gizakiok astintzen gaituzten galdekizunak dira. Eta,

hasteko, handiena: bizitza, nola aurkitu zentzu bat berari?

Pasarte bikainekin batera (Natura hila adibidez, non bizitzaren zentzuaz

gogoeta sakonak egiten diren), badira beste zenbait Wikipediatik jasoak

diruditenak, zeintzuek, esan nahi dugu, eta gure uste apalean, ez dioten

narrazioari balio handirik eransten.

16

Mi ren Agur Meabe

Miren Agur Meabe Literaturaren zubitegian (Armiarma)

POESIA

NARRAZIOA

NOBELA

KRITIKAK

http://zubitegia.armiarma.com/?i=189

Oi, hondarrezko emakaitz. Labayru, 1999

Azalaren kodea. Susa, 2000

Bitsa eskuetan. Susa, 2010

Uneka... Gaba. Labayru, 1988

Mila magnolia lore. Gero-Mensajero, 2010

Zazpi orduak. Elkar, 2010

Itsaslabarreko etxea. Aizkorri, 2001

Urtebete itsasargian. Elkar, 2006

Zer da, ba, maitasuna?. Elkar, 2008

Kristalezko begi bat. Susa, 2013

17

Kr is ta l ezko beg i ba t

http://www.bibliotecaspublicas.es/eibar

http://liburutegiak.blog.euskadi.net/eibar

http://liburutegiak.blog.euskadi.net/eibarkoumeak

https://twitter.com/JSM_Liburutegia

https://www.facebook.com/

EibarkoJsmLiburutegia

http://pinterest.com/jsmliburutegia/

Juan San Mar t i n L ibu ru teg ia

Bista Eder, 10—1 20600 Eibar

Tel. 943 70 84 37

IDAZLEAREKIN HARIXA EMOTEN