historia de españa 1ª evaluación.pdf

13
Apuntamentos de H ra de España 1 ira Avaliación 22.09.2015 A Península Ibérica ten como estados a España, Portugal, Andorra e Xibraltar. En España hai 3 territorios históricos que son Galicia, Cataluña (Catalunya) e País Vasco (Euskadi). O resto son comunidades autónomas. As nacións créanse no s. XIX é son o conxunto de cidadáns que contribúen coas súas riquezas ao seu mantemento. Soberanía absoluta nacional ≠ popular Nación estado España peninsular con Baleares España non europea con Ceuta e Melilla A división actual do Estado Español en comunidades autónomas está baseada na propia historia dos pobos que hoxe o conforman. Enfrontamento entre as tendencias divisionistas é o centralismo unionista. O sector con máis peso na economía da España anterior era o sector primario (agrario). O proceso de industrialización comeza no 1860 en España, con cen anos de diferenza en comparación con outros países. No 1975 aínda existían os crimes de honra. O proceso de cambio foi moi lento no Estado Español, ata que se recoñece a dignidade da clase obreira. Un dos grandes problemas foi o peso da Igrexa en España, ata finais do s. XX. Despois comeza a ser parte do ámbito privado e non público. O s. XIX é considerado o século onde se constitúen os Estados-nación. A soberanía deixa de pertencer ao rei, para pertencer a nación (conxunto de cidadáns que contribúen para mellorar a sociedade e o mantemento da propia nación). Burguesía ≠ nacionalismo (non é o mesmo). No Estado Español, ao longo do s. XIX, houbo diferenzas no concepto de nación. Aos cidadáns non lle importa a cuestión relixiosa actualmente. O s. XIX é ampliado até o 1938. Ata esa data producíronse unha serie de cambios a nivel europeo na composición dos países. Houbo numerosas fragmentacións e a aparición de novos países. O concepto de nación non é sempre o mesmo. Noutros casos, nación e Estado son o mesmo (non sempre). No Congreso de Viena, decidíronse varios cambios que afectan ao poder do rei sobre o pais. É cando comezan a aparecer os problemas políticos, cando o Estado é gobernado por un presidente e non por un rei. As conquistas sociais son moi recentes.

Upload: ivan-losada-vidal

Post on 29-Jan-2016

245 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

22.09.2015

A Península Ibérica ten como estados a España, Portugal, Andorra e Xibraltar.

En España hai 3 territorios históricos que son Galicia, Cataluña (Catalunya) e País Vasco

(Euskadi). O resto son comunidades autónomas.

As nacións créanse no s. XIX é son o conxunto de cidadáns que contribúen coas súas riquezas

ao seu mantemento.

Soberanía absoluta nacional ≠ popular

Nación estado

España peninsular con Baleares

España non europea con Ceuta e Melilla

A división actual do Estado Español en comunidades autónomas está baseada na propia historia

dos pobos que hoxe o conforman.

Enfrontamento entre as tendencias divisionistas é o centralismo unionista.

O sector con máis peso na economía da España anterior era o sector primario (agrario). O

proceso de industrialización comeza no 1860 en España, con cen anos de diferenza en

comparación con outros países.

No 1975 aínda existían os crimes de honra.

O proceso de cambio foi moi lento no Estado Español, ata que se recoñece a dignidade da clase

obreira.

Un dos grandes problemas foi o peso da Igrexa en España, ata finais do s. XX. Despois comeza

a ser parte do ámbito privado e non público.

O s. XIX é considerado o século onde se constitúen os Estados-nación. A soberanía deixa de

pertencer ao rei, para pertencer a nación (conxunto de cidadáns que contribúen para mellorar a

sociedade e o mantemento da propia nación).

Burguesía ≠ nacionalismo (non é o mesmo).

No Estado Español, ao longo do s. XIX, houbo diferenzas no concepto de nación.

Aos cidadáns non lle importa a cuestión relixiosa actualmente.

O s. XIX é ampliado até o 1938. Ata esa data producíronse unha serie de cambios a nivel

europeo na composición dos países.

Houbo numerosas fragmentacións e a aparición de novos países.

O concepto de nación non é sempre o mesmo. Noutros casos, nación e Estado son o mesmo

(non sempre).

No Congreso de Viena, decidíronse varios cambios que afectan ao poder do rei sobre o pais. É

cando comezan a aparecer os problemas políticos, cando o Estado é gobernado por un

presidente e non por un rei.

As conquistas sociais son moi recentes.

Page 2: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

23.09.2015

A información que nós temos da Hispania pre-romana é a través de gregos e romanos.

Na Península, moitos monumentos asociáronse aos celtas. Hai pobos da Gallaecia que se

enfrontaban entre si.

A historia de España, escríbese de forma errada no s. XIX.

Na Península Ibérica, había pobos que ocupaban o Mediterráneo, os iberos, uns pobos que

proviñan do centro de Europa, que eran os celtas, e outros os vascos (País Vasco, Navarra e País

Vasco francés).

Os máis antigos foron os tartesos.

Antes da presenza dos romanos, había presenza grega, sobre todo por excedentes de poboación,

e fenicios.

O imperio cartaxinés tiña a súa base na actual Tunisia.

As guerras entre Cartago e Roma son denominadas como Guerras Púnicas polo control do

Mediterráneo.

Augusto divide a Hispania Ulterior en

provincias: Bética – Bætica (sur) e Lusitania

(oeste). Hispania Citerior, Tarraconensis.

25.09.2015

O neolítico na Península → Hai un proceso de neolitización procedente do norte de África.

Algúns historiadores din que a orixe dos iberos é caucásica e outros que é bereber.

No mesolítico hai un avance técnico.

Neolítico: as culturas máis avanzadas teñen excedentes de poboación. As comunidades de

produtores de alimentos son máis densas. Hai que colonizar novos territorios. Sábese de onde procede a cerámica (proceso de neolitización). Os motivos decorativos, as formas son similares

en culturas similares. Se se atopan motivos similares en lugares diferentes, quere dicir que había

unha influencia.

Dende o 3000 a.C. hai unha vaga de habitantes de Asia Menor que colonizan a Península

Ibérica.

Tódolos pobos da Idade de Bronce teñen un concepto similar. Sacamos máis información dos

obxectos que dos escritos.

Tartesos (Tartessos en grego: Τάρτησσος Tártēssos): Relacionábase este pobo coa Atlántida.

Pensábase que era un pobo inventado.

Celtas: Proceden de Centro Europa (Suíza,…) Grupo de pobos que migran cara ao Atlántico.

Page 3: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

Celtas

Lusitanos

Galaicos

Ástures

Vascóns (Vascos): País Vasco, Navarra, zona limítrofe con Francia. Asentáronse nestas zonas,

porque son moi montañosas. Viven illados, polo que non teñen relacións con outros pobos.

Fenicios: Orixe, actual Líbano. Dos fenicios, derivan os cartaxineses.

Os gregos: instaláronse no Mediterráneo español (litoral catalán e balear).

O acceso máis fácil é a Península é o Mediterráneo. Hai asentamentos fenicios e gregos neste

mar.

29.09.2015

A Hispania Romana

1ra Etapa: Conquista do Mediterráneo. Conquista da franxa do Mediterráneo e do val do

Guadalquivir. Guerra contra Cartago gañando Roma.

2da Etapa: Os romanos venceron aos lusitanos dirixidos por Viriato, e aos celtiberos que

resistían tenazmente en Numancia.

3ira Etapa: 29-19 a.C: Guerras Cántabras. Dominio do norte peninsular, tras a derrota dos

cántabros, ástures e galaicos.

A Hispania según Augusto.

Lusitania Capital: Augusta Emerita (actual Mérida).

Baetica Capital: Corduba (actual Córdoba).

Tarraconensis Capital: Tarraco (Tarragona).

O emperador Marco Aurelio “Caracalla”, fai unha división que dura moi pouco. Divide a

Hispania Citerior en 2, creando a provincia Hispania Nova Citerior, con Asturias-Callaciae (act.

Provincia de León). Esta nova división non durou e restablecese a anterior.

A última división administrativa da Hispania romana foi realizada por Diocleciano, onde divide

a Hispania en 5 provincias: Gallaecia, Lusitania, Baetica, Carthaginensis e Tarraconensis.

Romanización: A romanización é un momento clave da historia cultural dos pobos da

península. A dominación de Roma deixou

en Hispania unha tupida rede

urbana ligada por un complexo sistema de calzadas e outras

infraestruturas públicas.

A cultura romana tivo un

carácter eminentemente práctico e por iso foron grandes

enxeñeiros e grandes

construtores de obras públicas. Na Península atopamos os

seguintes exemplos: Acuedutos,

como o de Segovia; murallas

Page 4: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

como a de Lugo; pontes como a de Alcántara ou a de Mérida,…

Presenza romana na Galiza.

A presenza romana en Galicia, coñecese a través dos testemuños arqueolóxicos e das fontes

literarias. Os romanos practicaron un modo particular de dominación sobre os pobos que foron

conquistando. Na maioría dos casos, como ocorreu en Galicia, non se limitaron a controlar

militarmente o territorio, senón que abriron un proceso de progresiva asimilación cultural.

Nunha 1ira fase, lanzaron as súas campañas militares dende a Lusitania. No 137 a.C “Décimo

Xuño Bruto”, a quen alcumaron “O Galaico”, alcanzaría o Miño. Posteriormente, Craso,

Perpena e o propio Xulio César (61-60 a.C), quen chegou vía marítima ata Brigantium (A

Coruña).

Na 2da fase, proceden da zona ástur, sendo o propio Augusto o que culminou Gallaecia. Tras a

conquista das terras do noroeste, integráronse na provincia de Lusitania.

30.09.2015

Invasións Xermánicas

Despois do paso do Rin, no ano 406, os

suevos, xunto aos vándalos e os alanos,

atravesan as Galias e chegan á

Península ao redor do ano 409, sendo

dirixidos os primeiros por Hemerico.

Prevalece o dereito do dominador

(xermánicos), pero os dominadores

precisan a axuda dos dominados para administra-lo seu territorio. Outro

problema, é a relixión, porque a relixión que “domina” é

a dos dominadores. Pero se os dominados non a aceptan,

estes convértense a súa relixión.

A zona de ocupación dos suevos foi a Galicia actual, xunto coas terras situadas entre o Douro e o Miño, é

dicir, o norte de Portugal.

O reino visigodo elimina o reino suevo. Portugal naceu despois da expansión dos pobos portucalenses. Galicia

vai ser ocupada por pobos da Britania que escaparon.

BRITÓNS:

A finais do s.V, principios do VI, continxentes de

poboación celta procedentes de Gran Bretaña, e fuxindo

das invasións anglosaxoas, instálanse na costa lucense,

aproximadamente entre o río Eo e a ría de Ferrol.

Dioceses: Tui, Santiago, Lugo, Ourense, Mondoñedo e parte de Galicia

pertence a diocese de Astorga.

Non se consegue consolida-lo Estado e a Xefatura de Estado s. VIII.

Desaparece o Imperio Romano de Occidente.

Page 5: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

06.10.2015

Al-Ándalus

No mundo de Oriente Medio existen problemas de orixe e causa relixiosa, entre o xudaísmo e o

cristianismo (os xudeus, árabes e o non árabes). Isto provoca un conflito entre a dinastía Omeia

e a Abbasí. Orixínase unha gran guerra civil para elixir a dinastía que debe ser a sucesora no

trono. Vencen os Omeias.

Os árabes expenden o seu dominio dende Afganistán ata a P. Ibérica con Abderramán I (Abd

Ar-Rahman ibn Mu'awiya ibn Hisham ibn Abd al-Malik – en árabe بن هشام بن معاوية بن عبدالرحمن

(الملك عبد

Abderramán III independizase da dinastía dos Omeia, e crea un Emirato. O Imperio Árabe vaise fragmentando en Emiratos. A Península está en conflito e comeza o proceso de expansión do

mundo islámico.

ETAPAS DATAS

Emirato dependente de Damasco – Omeias 711-756

Emirato dependente de Bagdag – Abbasies 756-929

Califato independente de Córdoba – Omeias 929-1031

Reinos de Taifas – Almorábides –

Alhomades 1031- 1261

Reino Nazarí de Granada 1261 - 1492

O único territorio non dominado polos árabes é Asturias e o País Vasco, por ter un moi difícil acceso,

así como os Pirineos. Non avanzan cara Francia.

Cando Almanzor deixa o trono do Califato

Independente de Córdoba (s. X – XI), aparecen os Reinos de Taifas – Almorábides – Almohades (s. XI –

XIII), e a partir do s. XIII ata o XV o Reino de

Granada. Os árabes intentan islamizar á Península Ibérica de

maioría cristiá, aínda que non o conseguen. No 1492,

os árabes son finalmente expulsados da Península e cristianizados, e no 1492 descóbrese América

(Cristovo Colón).

Tamén desaparece o Imperio

Romano de Oriente.

07.10.2015

Abderramán I terá que facer fronte á

política expansiva dos reinos cristiáns que fundamentan a súa

actuación en recuperar territorios

perdidos en mans musulmáns. Isto

obrigará, primeiro ao emirato e logo ao califato, a realizar unha política

de militarización cos gastos

conseguintes (orixe, entre outras

causas, da propia decadencia).

Page 6: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

09.10.2015

Reinos de Taifas (bandeiras): 39 pequenos reinos que substitúen ao califato despois de derrocar

a Hisman III en 1031. Están rexidos por clans árabes, bérberes e escravos. Competirán entre si,

militarmente, e por prestixio (repercusións positivas na cultura).

Ante a presión dos reinos cristiáns solicitan auxilio do sultán almorábide Yusef bem Tashfin, que en 1086 derrota ao rei de Castela Afonso VI e conquistará paulatinamente as diferentes

Taifas.

Presenza almohade (movemento integrista que nace en Marrocos no s. XII contrario o á

elaxación almorábide).

O Reino de Granada abrangue as actuais provincias de Granada, Málaga, parte de Xaén e de

Murcia. A capital deste reino sitúase na cidade de Granada.

Relacións sociais:

O dominio musulmán aplica os mesmos criterios que noutros territorios.

Estrutura social: árabes-bérberes (pobos do norte de África que acompañan aos árabes na conquista e posteriormente almorábides e almohades), muladies (cristiáns convertidos ao islam),

mozárabes (cristiáns que viven en territorio musulmán) e xudeus.

Importancia da cidade que, polo peso demográfico, permite fixar territorio e dominalo. A cidade

estaba amurallada, con portas que se fechaban pola noite. Na parte central está a Medina

(mesquita, zoco,...). Están ben saneadas (sumidoiros, baños públicos,...).

Os dominadores van ser os propietarios das terras e van introducir novos métodos de traballo. Tamén van introducir novos métodos de regadío e novos cultivos (arroz, laranxas, berenxenas,

garavanzos,...). Estas melloras fan envexar aos cristiáns. Hai un gran dominio do artesanado,

pero non para o autoconsumo. Gracias a isto hai unha maior riqueza que fai posíbel a

construción do saneamento,...

Al-Ándalus está máis conectado a Oriente que a Occidente, o que fai que estea máis pacificado

e máis monetizado.

CALIFATO DE CÓRDOBA (929-1031):

A riqueza que xera vai para si, para o propio Califato. O mundo islámico (grupo de

comerciantes, pastores, bandidos,...), é consciente de que está controlando militarmente

territorios que teñen un coñecemento superior ao deles.

13.10.2015

Expansión Cristiá (718-1492 Coroa de Castela)

Vai ser un proceso complexo (Coroa de Aragón, Coroa de Castela, Reino de León, Reino de

Galicia, Reino de Navarra, Condados Cataláns…)

O termo “Reconquista” é provinte do Al-Ándalus. Se se utiliza o termo Reconquista, estaríase

dando a entender que sería unha continuación do “Reino Visigodo”.

O territorio a conquistar polos cristiáns, son territorios hostís. Unha rexeneración demográfica

moi difícil (Retroceso demográfico).

Colonización a partir do s. XI-XII. Os territorios colonizados son rexidos por ordes relixiosas.

Do Douro cara arriba a orde de San Bieito.

En Europa, a potencia hexemónica é o Imperio Carolinxio (Carlomagno), do que se

“independizan” os Condados Cataláns.

Page 7: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

Relación Imperio Carolinxio Reino

de Asturias

Os edificios, monumentos… imitan a

arte carolinxia. O camiño francés vai supor a inclusión da arte

centroeuropea.

14.10.2015

A Coroa de Aragón inicia unha

expansión cara o Mediterráneo, o

Reino de Portugal fai unha viaxe cara India bordeando África e a Coroa de

Castela, inicia unha viaxe cara India

descubrindo América.

Coroa de Castela

1169-1230 León e Castela conquistan Estremadura

1230

León (+ Reino de Galicia) + Castela (+ Reino de Toledo) +

Principado de Asturias (herdeiro). En 1139 acontecerá a

independencia de Portugal(recoñecida polo Papa Alexandre III en 1179)

1236 Reino de Córdoba

1243 Murcia (vasalaxe do emir, ratificado en 1244 polo tratado de

Almizra entre Aragón e Castela)

1245 Reino de Xaén

1246 Reino de Sevilla

Coroa de Aragón

1162 Aragón + Condados Cataláns

1229 Mallorca (nace como reino en 1262)

1238 Valencia (constitúese como reino en 1239)

1282 Sicilia

Navarra

824 Creación do reino de Pamplona

1000-1035 Unión dinástica con Aragón

1074-1134

16.10.2015

Reinos cristiáns entre os s. XIV e XV bastante estabilizados.

A Europa dos feudos está enfrontada pola Guerra dos 100 Anos. Gaña Francia.

Os monarcas comezan a gañar o poder local. A cidade comeza a coller forza (comeza a

revitalizarse). As grande familias comezan a instalarse nas cidades. No caso peninsular: gran

parte do territorio conquistado eran territorios urbanizados. Europa dos s. XIV e XV pestes,

falta de cereais…

Estamos nunha economía fundamentalmente agraria. A base agraria é o cereal ovellas

produción de lá expórtase a Flandes.

No s. XV comezan a recuperarse os territorios perdidos, co que hai un crecemento demográfico.

Existe unha importante actividade comercial.

Page 8: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

A finais da idade media, refórzase a idea do morgado. Isto provoca que non se fragmente a

propiedade.

A igrexa enfróntase coa nobreza porque a igrexa ten moitas propiedades. Entre o clero tamén

hai enfrontamentos.

Os grandes centros burgueses son zonas que teñen portos: Coruña, Barcelona, Valencia, Sevilla

(polo Guadalquivir)...

Guerras irmandiñas (burgueses contra nobres). Noutras zonas de Castela non hai

enfrontamentos porque a burguesía tiña máis poder.

A igrexa queda propietaria da terra e o campesiño, propietario do froito. Segue o pago en

especie. Contratos a moi longo prazo (3 reis + 27 anos, que se renovaban automaticamente).

20.10.2015

Reis Católicos Sabela de Castela e Fernando de Aragón (Unidade dinástica)

Hai un proceso de centralización. É un proceso que está sucedendo en Europa.

Na Coroa de Castela, este proceso comeza cando a derrota de Pedro O Cruel contra Henrique

das Mercedes.

Na Coroa de Aragón é máis complexo porque hai cidades que teñen máis peso, a causa de que

están máis urbanizadas (Barcelona, Valencia,...)

Sabela e Fernando pertencen a mesma “liña dinástica”.

Sabela só tivo unha filla, Xoana a Tola. Fernando non tivo máis fillos nos seus seguintes

matrimonios. Os territorios a herdar recaen a Xoana, pero estivo de rexente Fernando de

Aragón.

Cada territorio mantén as súas leis. A única institución que manteñen en común e a Inquisición

(que non é nin civil, que é eclesiástico).

Na Coroa de Castela, os trastámaras crean a Sta Inquisición (1476), que era un corpo militar-

policial. Acostumaban ser por burgueses e campesiños por presións dos señores feudais.

En Aragón comeza a haber un problema: Navarra. En Valencia asinan un documento pero o rei

de Navarra morre e non recoñecen a Catarina de Foix e invaden militarmente o territorio.

A Baixa Navarra quedaría baixo dominio español (Navarra, Álava, Biscaia, Guipuscoa) e a Alta

Navarra pertencería a Francia, xunto co título de rei.

Guerra de Granada, da Coroa de Castela contra o rei de Granada, con bula do papa Sisto IV.

Cisneros, confesor de Sabela I de Castela e primeiro ministro desta coroa, fai unha “reforma de

fe”, expulsando aos xudeus buscando unha pureza da fe.

21.10.2015

Cisneros, non cumpre o acordo de paz cando a Guerra de Granada, expulsando a tódolos

mouriscos da Coroa de Castela.

Na Coroa de Aragón haberá que esperar ata Felipe III.

Importancia da conquista de Granada

Propicia a conquista das Canarias.

En 1504, morre Sabela I, e Fernando de Aragón actúa como rexente.

Xuridicamente, os habitantes de América son iguais cos habitantes de Castela.

Page 9: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

23.10.2015

Cristovo Colón realiza dúas viaxes.

Dende Cuba, realizase a conquista de México da man de Hernán Cortés.

Todo aquel que queira facer negocios con América ten que pasar por Sevilla.

Os indios seguen utilizando os seus métodos de traballo, o único que cambia é o perceptor de

impostos (Coroa de Castela).

As misións son territorios controlados pola Igrexa. Os máis importantes son os xesuítas.

Nestes territorios non hai tanto abuso como nos controlados polos encomendeiros (“forman

parte” da Coroa de Castela).

Os territorios adminístranse de dúas formas.

Durante o reinado dos Austrias (Habsburgos españois) dividíase en 2 vicerreinados, o

Vicerreinado de Nueva España, con capital en México, e o Vicerreinado de Perú con capital en Lima.

Os vicerreis non podían realizar actividades comerciais, nin casar. Eran casteláns peninsulares que van e veñen, non se asentan.

Os crioulos son descendentes dos encomendeiros, e estes crioulos aséntanse nas grandes

cidades con fins comerciais. Son os que “encabezan” as guerras de independencia. Os mestizos: descendentes de branco e india. Non poden tomar ordes maiores.

Os mulatos: descendentes de indio e negra ou de branco e negra.

Os indios: Man de obra, traballan as encomendas, minería...

Escravos negros.

España é o último país en abolir a escravitude, antes da independencia de Cuba.

27.10.2015

A abolición da escravitude, nalgúns países, vai parella coa independencia desde pais.

1506 Felipe I de Castela (Felipe o Fermoso), marido de Xoana I de Castela, reina un par de

meses.

Rei de Castela e dos Países Baixos.

Carlos I de Castela, Carlos V de Alemaña (emperador do Sacro Imperio Xermánico), Rei de

Castela, de Aragón, duque de Borgoña, de Nápoles, de Sicilia, dos Países Baixos, rei dos

romanos, Arquiduque de Austria.

Cando abdica, deixaralle o titulo Fernando de Habsburgo (o título de Arquiduque de Austria).

Felipe II: Rei de Castela, de Aragón, Duque de Borgoña, de Milán, Rei de Nápoles, de

Sicilia, dos Países Baixos, rei dos romanos. Este Felipe II é Felipe I de Portugal.

Felipe III perde Portugal.

Carlos I vai ser coroado rei en Valladolid (pola Coroa de Castela) e tamén vai ser coroado en

Zaragoza (pola Coroa de Aragón). Para ser coroado en Castela vai ter que cumprir unhas regras:

Reinar en castelán.

Ter un bo trato coa súa nai

...

Unha das 1iras medidas que vai adoptar é que vai seguir reinando cos seus amigos estranxeiros.

Page 10: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

Outra medida que adopta é a seguinte: prohibe a saída de lá en bruto.

28.10.2015

Na Coroa de Aragón haberá outro problema, que serán as xermanías.

Fernando O Católico permite a Valencia a posibilidade de portar armas entre o ataque dos

berberiscos.

Hai unha epidemia de peste. A burguesía pasa a controlar a cidade. Carlos I prohibe o uso de

armas, pero a xente fai caso omiso ao que di o rei. A xunta dos 13 toma medidas para que os

gremios teñan máis poder (por exemplo: prohibindo o traballo libre).

Estas medidas van provocar tensións entre os que están nos gremios e os que non están, que a

súa vez provoca tensións entre a aristocracia,...

Unha vez pacificados os territorios, hai que organizalos e nacen os consellos, están a Facenda

Real, o Tribunal da Inquisición,...

Carlos I abdica en 1556, deixa os dominios hispanos a Felipe II, e o Sacro Imperio Romano

Xermánico a Fernando de Habsburgo, facendo unha ruptura da casa de Austria.

03.11.2015

Felipe II, vai ter problemas en Flandes por ir acompañado de

conselleiros casteláns e intentar impor o modelo de Castela.

Grazas a el iniciase a expansión cara o Pacifico. Por parte da súa bisavoa terá o dereito ao trono de Portugal ao que ascenderá baixo o

nome de Felipe I e terá que gobernar baixo as leis portuguesas.

Na Coroa de Aragón, terá un problema. Ten un Secretario de Estado,

Antonio Pérez, por parte progresista, e o problema terao co Conde-

Duque de Olivares, da casa de Alba, de corte máis conservadora.

Antonio Pérez, baixo a tortura, confesa e é condenado a 2 anos de cadea e escapa. Refuxiarase

na Coroa de Aragón. Felipe II non pode ser aprisionado por estar neste territorio e recorrera a

Inquisición. Pérez escapará a Francia.

Política Exterior:

Volverán as guerras contra Francia. Trasladará a capital de Valladolid a Madrid.

Da guerra contra Francia gañada por Felipe II erguerase o Mosteiro de San Lorenzo do Escorial.

04.11.2015

A Felipe II sucédelle o seu fillo Felipe III. Este nomea a un valido (Primeiro Ministro na

actualidade) que tería como misión entre outras cousas limpar a corrupción. No 1609, na Coroa

de Aragón ten lugar a expulsión dos musulmáns (mouriscos).

Unha vez solucionado os problemas dos mouriscos no levante, haberá unha paz con Francia. A

única expedición (fóra dos seus dominios) e a participación na Guerra dos 30 anos.

A el sucédelle Felipe IV. Volve o Conde-Duque de Olivares ao poder. Este vai ter unha política

moi centralista, o que provocara moitas tensións en Cataluña, Andalucía e Portugal. Portugal

volverá a ter a independencia en 1640.

O Conde-Duque de Olivares será substituído por outro valido que será Luís de Haro.

Outro problema é a política exterior. Francia comeza a desprazar a España no dominio europeo

(Os Borbón comezan a desprazar aos Austrias españois como potencia dominadora).

Felipe II de España

Page 11: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

O tratado dos Pirineos outorgará a Francia o Rosellón e Cerdeña, que era propiedade da Coroa

de Aragón.

As Provincias Unidas dos Países Baixos terán a

independencia e a casa de Orange será quen rexa este

país.

Carlos II “El Hechizado”. Pérdese Luxemburgo, pérdese

o Franco-Condado, reforzando así o dominio dos

Borbón.

Ao non ter este descendencia, terá lugar a Guerra de

Sucesión.

As bancarrotas implican unha suba dos impostos, controlar as propiedades da Igrexa. Hai tamén

desvalorización da moeda.

CULTURAL:

Ampliación do territorio que fala castelán. Castelán, lingua de prestixio.

Moitas cortes europeas utilizan o castelán.

Góngora, Quevedo, Cervantes,…

Unha grandes labor dos xesuítas na educación

Negativo Tribunal da Inquisición.

1/3 da poboación dependía dalgunha orde relixiosa.

06.11.2015

Casa de Borbón (1713-1808)

Morre Carlos II e haberá un problema sucesorio. Vai haber 2 candidatos: Felipe V, duque de

Anjou (neto de Luís XIV), e Carlos (Arquiduque de Austria) da casa de Habsburgo.

A Coroa de Aragón apoia a casa de Austria, e a de Castela aos Borbón.

Fírmase o Tratado de Utrech en 1713. A dinastía dos Borbón entra ao trono de España,

renunciando ao Reino de Francia e ao Reino de Nápoles.

A parte disto, os dominios flamencos, pasan a casa dos Habsburgo. Gran Bretaña, obtén

Xibraltar e Menorca, e o dereito de asento (dereito de trasladar escravo a zona das Antillas).

A entrada dos Borbón modifica o modelo de estado, dun modelo confederado, a un estado de

monarquía absolutista.

Felipe V introduce un modelo centralista. Esta centralización aplicará mediante o Decreto de

Nueva Planta. Producirase unha uniformización. O idioma imposto será o castelán e as leis a

usar serán as de Castela.

Os territorios vascos e navarros mantiveron os seus privilexios, porque quería o Rei.

En Aragón (toda a Coroa), quedan sometidos ao dereito do Rei.

Os antigos Reinos, denominarse provincias. Os vicerreis, serán substituídos por capitáns

xerais…

Pretendese buscar un funcionamento uniforme. Implica eliminar privilexios aos territorios.

Carlos II de España

Page 12: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

10.11.2015

As reformas administrativas tamén se trasladan a ultramar:

Vicerreinado de Nova España:

División no istmo de América

Vicerreinado de Nova España (Metade de

EEUU, México, Cuba, Porto Rico, Filipinas)

Vicerreinado de Nova Granada (cap.

Bogotá)

Vicerreinado do Perú

Vicerreinado de Nova Granada

Vicerreinado do Río de Plata

Capitán xeral, intendente… Os crioulos quedan fora do

poder o que provoca revoltas. Revolta de Túpac Amaru

(Tupacamaro).

Felipe V unifica os privilexios. A perda de territorios europeos favorece a supresión de

estranxeiría, sendo súbditos da Súa Maxestade.

Desaparece a figura do valido. O rei vai ter unha maior actividade. Créanse as Secretarías de

Despacho (Mariña, Indias,…).

Imposición do poder do rei sobre todos os poderes reais.

Felipe V (1700 - 1724) Luís I (1724) Felipe V (1724 - 1746) Fernando VI (1746-

1759) Carlos III (1759 -1788) [Renuncia ao trono de Nápoles] Carlos IV (1788 – 1808)

[Acábase o despotismo ilustrado].

POLÍTICA EXTERIOR:

Guerra dos 7 anos.

Consigue recuperar Florida, A Habana, Manila, Menorca… Non conseguen recuperar Xibraltar.

MEDIDAS ECONÓMICAS:

Os Borbón atópanse cun estado en bancarrota. Felipe V combate a corrupción. A nobreza e a

Igrexa están exentos de impostos.

13.11.2015

O Marqués de Ensenada encarga aos intendentes cal era a situación e gravaba as riquezas con

impostos.

O Catastro de Ensenada segue sendo a fonte de información para coñecer como era a Coroa de

Castela.

Unha das principais fontes de riqueza é o comercio, sobre todo con América. Dende a Coroa

impulsábase a creación de 4 asteleiros (Ferrol, Cádiz, Cartaxena e Habana).

Os peninsulares perviviron ata a entrada de España na OTAN.

As Sociedades Económicas de Amigos do País van ser as divulgadoras dos avances, ensinaban contabilidade,…Os impulsores destas sociedades van ser a burguesía. Melloran as vías de

comunicación…

Invéntase a Lotería.

Page 13: Historia de España 1ª Evaluación.pdf

Apuntamentos de Hra de España 1ira Avaliación

POLÍTICA SOCIAL:

Secularización da sociedade (dende Felipe V a Carlos III). Vai haber un enfrontamento coa

Igrexa.