GIZARTEAATENAS ETA ESPARTA

ESPARTA ANTOLAKETA ATENAS ANTOLAKETA POLITIKA GREZIA OSOAN EKONOMIA TXANPONAK ESKLABOEN ASKATASUNA EMAKUMEA

ESPARTAKO GIZARTEA

ESPARTA

Espartiarrak

Hiritarrak eta eskubideekin.

PeriekoakEz-hiritarrak. Inguruetan bizi ziren. Komertzioaren

eta industriaren ardurapean

hilotakEskubide

gabekoak.

ATENASEKO GIZARTEA

Atenas

metekoak hiritarrakBi baldintza: atenastarrak

eta helduak

esklaboakEskubide

gabekoak.

Miloi erdia.2/6 pobreak

POLITIKA

Garai arkaikoan, monarkia iada bukatuta.

Ondorioz, politika aristokratikoa zabaldu zen. Garai klasikoan, demokrazia (Atenas adibide argiena) eta beste hainbat lekutan oligarkia.

EKONOMIA

Grezia arkaikoan, artisautza izan zuen garrantzi oso handia. Kolonizazioarenkin batera merkataritza agertu egin zen Grezian.

Grezia klasikoan,berriz, merkataritza zuen nagusitasuna k.a. 540.urte inguruan. Aro klasikoak izan ziren gudarik garrantzitsuenak: mediar gudak…

TXANPONAK

Lehengo txanponak K.a 600.urtean, Lidian

Greziara K.a 550. urtean agertu ziren. “elektrum”ez osatutak zeuden (urrea

eta zilarra). K.a V. mendean brontzeko txanponak. Haren balioa azkoz handiago zen.

Grezian txanponak balio ezberdinak zituzten:

a) Merkatuan dirua bezala erabiltzenzen, elkartrukaketa egiteko. Baina ez solo merkatuan, beste hainbat lekutan ere bai.

b) Atzerritarrentzat ere oso garrantzitsua zen bertako txanpona. Greziara iristean, haien txanponak, bertako txanponagatik aldatu behar zituztelako.

Peloponesoko gudak eta gero (K.a. 431-404), Grezia, krisi ekonomiko batean sartu zen. Lurraldeak suntsitu eta desagertzearen ondorioz, jende asko arazoak izan zituzten, eta arazo horiei esker ikus zitekeen aberatsen eta pobreen arteko banaketa.

ESKLABOEN ASKATASUNA

Esklaboa bihurtzeko modu asko zeuden, gurasoak esklaboak baziren, hurrengokoak ere, gudetan…

Baina modurik ohikoena gudak ziren. Gudetan, norbait zauritzen bazuten edo beste taldekoen harrapatzen bazuten, haientzat esklaboa bihurtzen zen.

Beste batzuetan, guden mehatxuak, ikusten bazuen polisarentzat arriskutsua izan zitekeela, askatasuna ematen zieten esklabuei, baina haiek askatasunaren ordez, gerlariak bihurtzen ziren bertako polisa laguntzeko. Hori gertatzen ez zenean, hau da, askatasuna ematen zietenean,l metekoen multzoan sartzen ziren, zerga berezi bat ordaintzearen truke, 3 “obolo”.

EMAKUMEA

Emakumea ez zen esklabotzat ezta ez-hiritartzat hartzen, aparteko talde bat zen.

Ez zituzten inolako eskubiderik. Gazteak zirenean, ez ziren eskolara

joaten, bakarrik gizonezkoak joaten ziren. Etxea zaintzen zuten eta erosketak egitera adibidez gizonezkoek joaten ziren.

Emakumea espartan

Espartako emakumeari bi gauza esan dezakegu:

1) Kirolariak:Bertako emakumeak kirolariak ziren,eta horri esker bere gorputzeko gorgortasuna lantzen zuten. Emakume asko damutu ziren ezin izan zutelako parte hartu joko olinpikoetan.

2) Kudeatzaileak: Estatuak hartzen zuenez umeen ardura eta gizonezkoek gudetan denbora asko ematen zutenez, entretenitzeko denbora asko zuten. Horren ondorioz, etxearen administrazioaz, ordenaz,etabartaz arduratzen ziren.