gipuzkoa berria 03

12
1 Gipuzkoako Foru Aldundiaren aldizkaria Publicación de la Diputación Foral de Gipuzkoa URRIA-AZAROA 2013 OCTUBRE- NOVIEMBRE Enplegua da lehentasuna Francisco Etxeberria Elkarrizketa 4-5 Adinekoen egoitzak Gizarte politika 2-3 Mozkinaren Zerga berria Ogasuna 6 KMK- k 20 urte Kultura 9 GIPUZKOA_BERRIA.indd 1 18/10/13 08:58:08

Upload: gipuzkoako-foru-aldundia

Post on 06-Apr-2016

246 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

Gipuzkoa Berria aldizkariaren 3. alea. 2013ko urria-azaroa 3. número de la revista Gipuzkoa Berria Octubre-Noviembre de 2013

TRANSCRIPT

Page 1: Gipuzkoa berria 03

1

Gipuzkoako Foru Aldundiaren aldizkariaPublicación de la Diputación Foral de Gipuzkoa

URRIA-AZAROA

2013 OCTUBRE- NOVIEMBRE

Enplegua da lehentasuna

Francisco EtxeberriaElkarrizketa

4-5Adinekoen egoitzakGizarte politika

2-3Mozkinaren Zerga berriaOgasuna

6KMK-k 20 urteKultura

9

GIPUZKOA_BERRIA.indd 1 18/10/13 08:58:08

Page 2: Gipuzkoa berria 03

Gizarte Politika

2

Zaintza sare publikoa indartu eta hirugarren adi-nekoei kalitatezko zaintza duinak eskaintzea da Gipuzkoako Foru Aldundiaren ardura, betebeharra eta jomuga. Horretarako, 150 milioi euro bideratuko ditu aurten adinekoen egoitza eta eguneko zentroak ordaintzeko. Gainera, Gizarte Politikako Departa-mentuak bi urtetan 8,2 milioi euro xedatzea erabaki du Gipuzkoako egoitzetako eta eguneko zentroetako 4.800 langileen lan baldintzen hobekuntza ordain-tzeko, beti ere entitate kudeatzaileek Espainiako lan erreforma aplikatzen ez badute. Horrela babestu nahi ditu Aldundiak erabiltzaileak; zaintza duinak emateko, langileek lan baldintzak duinak izatea ezinbestekoa delako.

Mendekotasuna duten adineko pertsonentzat dira egoi-tza zentroak, ohiko bizilekuaren ordez beste bat behar dutenentzat. Egoitzetan bizilekua eta otorduak eskaintzen zaizkie, baina baita langile espezializatuen laguntza per-tsonalizatua ere. Egoitza zentroetara joateko, udaletako Gizarte Zerbitzuetan egin behar da eskaera eta handik Aldundira igorriko dute espedientea.

Gipuzkoan, egun, 7.067 leku eskaintzen dira adinekoen egoitzetan eta eguneko zentroetan; horietatik 6.169 Dipu-tazioarekin hitzartutakoak dira prezio publikoa ezarrita, hau da, entitateek kudeatzen dituzte, baina Aldundiak finantzatzen ditu, erabiltzaileen ekarpenekin. Eibarko

Gipuzkoa, zaintza duinak eta arduratsuak

600 contratos más en Gipuzkoa gracias a las ayudas para el cuidado en el hogar

La Diputación Foral de Gipuzkoa amplió en enero el derecho a recibir ayudas económicas a aquellas personas que necesitan contratar a alguien para que les cuide en su domicilio. Esta medida ha creado más de 600 contratos en el territorio en lo que va de año.

El Consejo de Gobierno dio luz verde a comien-zos de año a ampliar el derecho a la Prestación Económica de Asistencia Personal (PEAP).

La ampliación de estas ayudas ha sido posible gracias a la interpretación extensiva de la Ley de Dependencia que hace la Diputación y que con-vierte a Gipuzkoa en el único territorio en todo Hego Euskal Herria en abrir este derecho a nue-vos grados.

Desde la puesta en marcha de la nueva regula-ción, se ha producido un incremento espectacular de las personas beneficiarias de la PEAP. En lo que va de año, se han creado casi 600 contratos en Gipuzkoa gracias a la ampliación a nuevos grados.

GIPUZKOA_BERRIA.indd 2 18/10/13 13:12:00

Page 3: Gipuzkoa berria 03

Política Social

3

El Gobierno español ha recortado las ayudas de la Ley de Dependencia, ¿Cómo ha influido esto en Gipuzkoa?Los guipuzcoanos y guipuzcoanas no sufrirán ningún recorte en sus ayudas económicas. La Diputación de Gipuzkoa complementará las prestaciones con sus propios recursos para no perjudicar a las perso-nas con dependencia. Es más, lejos de recortar, en Gipuzkoa han crecido las ayudas a la dependencia con la ampliación de la Prestación Económica de Asistencia Personal.

¿En qué consiste la Prestación Económica de Asistencia Personal?Es un pago mensual para ayudar a las personas con dependencia que necesitan contratar a alguien para que les ayude en sus casas, para que puedan vivir en su domicilio y tengan mayor autonomía en el ejercicio de las actividades básicas de la vida diaria.

¿Quién tiene acceso a esta ayuda?Hasta enero de 2013, esta ayuda estaba reserva-da a personas valoradas con dependencia severa

(grado III), pero ahora todos los y las guipuzcoanas con dependencia grave (grado II) y a parte de los/as dependientes moderados/as (grado I nivel 2) podrán solicitarla.

¿De cuánto dinero es la ayuda?Las personas beneficiarias cobrarán entre 833,96 y 300 euros al mes, en función de su grado de dependencia.

¿Dónde debe solicitarse?La persona que desee solicitar esta ayuda debe hacer-lo en los Servicios Sociales de su Ayuntamiento.

¿Por qué la Diputación de Gipuzkoa ha decidido ampliar esta ayuda?Una de nuestras prioridades es que las personas con dependencia puedan vivir en sus hogares durante el mayor tiempo posible en condiciones dignas y con unos cuidados de calidad. Para eso, hay que poner a su disposición herramientas como esta ayuda eco-nómica. La PEAP, además, ayuda a regular el empleo sumergido que existe alrededor de los cuidados y crea trabajo para las mujeres, un colectivo especialmente vulnerable en la actual situación de crisis.

ANDER RODRÍGUEZGizarte Politikako diputatua

“En Gipuzkoa se han ampliado las ayudas a la dependencia”

Egogain zentroa da kudeaketa zuzeneko bakarra eta 193 leku eskaintzen dira bertan. Gipuzkoan eskaintzen diren tokien %87 finantzatzen du Aldundiak, eta sektoreko 4.800 langileren soldata ordaindu.

Finantzatzen dituen eta herritarren eskura jartzen dituen leku publiko hitzartuetan kalitatezko zerbitzua bermatzearen arduradun nagusia Diputazioa da. Gaine-ra, zerbitzu horietan ari diren langileen lan eskubideak bermatzeko betebeharra ere badu, eskaintzen den zer-bitzuaren kalitatean eragin zuzena baitute. Horregatik, Aldundiak bi urtetan 8,2 milioi euro xedatzea erabaki du, hitzartutako tokiak dituzten egoitzetako eta egune-ko zentroetako 4.800 langileen baldintzen hobekuntza ordaintzeko.

Diputazioak proposamen bat luzatu zien patronalari eta sindikatuei negoziazio mahaia desblokeatzeko eta greba ekiditeko. Abiapuntua garbia zen: sektorearen be-rezitasunak kontuan hartuta –Foru Administrazioaren gastuaren menpekoa-, soldatei KPIri dagokion igoera

ezarri eta langileen lan eskubideak finkatzeko, entitate kudeatzaileei finantzazioa bermatzeko konpromisoa hartu zuen Diputazioak.

Proposamen hau aintzat hartuz, zentro gehienek ga-tazka gainditu dute. Gipuzkoako 118 egoitza eta eguneko zentroetako hirutan bakarrik jarraitzen dute greban: San Ignacio, Berra eta Villa Sakramenton. Bertako erabil-tzaileak dira greba honen kaltetu nagusiak, errudun ez izan arren. Horregatik, Aldundiak, erabiltzaileekiko duen erantzukizuna betez, erabiltzaileei eta itxaron zerrendan daudenei zentroz aldatzeko aukera eman die.

“4.800 pertsona ari dira lanean adineko egoitzetan eta eguneko zentroetan”

“Kalitatezko zerbitzua eskaintzeko, langileen lan eskubideak bermatu behar dira”

GIPUZKOA_BERRIA.indd 3 18/10/13 13:12:01

Page 4: Gipuzkoa berria 03

Elkarrizketa

4

Irailean, Hegoa Institutuko eta Aranzadi zientzia elkarteko ikertzaile talde batek 1976tik desagertuta zeuden zortzi pertsonen gorpuzkinak aurkitu zituen Saharan. Marokoko Armadak desagerrarazitako sahararren lehen probak dira. Proiektuak Gipuz-koako Foru Aldundiaren eta Donostiako Udalaren laguntza izan du. Aranzadiko lehendakari Fran-cisco Etxeberriarekin hitz egin dugu aurkikuntza honetaz, baita, oro har, oroimen historikoaz ere.

Zer suposa dezake aurkikuntza honek saharar he-rriarentzat?Gai hau zientziaren ikuspegitik, politikatik edota giza eskubideekiko interesetik azter daiteke; gure taldeak giza eskubideen alor hori zabaltzeko asmoa du, argi eta garbi. Testuinguruak alderdi politiko nabarmena du -blokeo egoeran dago Saharako prozesua-, baina giza eskubideen ikuspegiak gatazka politikoari irtenbidea bilatzeko ere balio dezake. Aurkikuntza honek balio behar du esateko ez dela onargarria sahararren giza eskubideen aldeko erakundeak legez kanpo egotea. Eta Nazio Batuen Erakundearen MINURSO taldeari, bakea egiaztatzeaz gain, giza eskubideei buruzko eginkizun berezia emateko ere bai.

Nolako sentsazioak izan dituzue Saharan lanean aritu zareten bitartean?Gorpuzkinak hobietatik atera baino lehen, senideen lekukotza jaso genuen. Kontakizun horretan jasotako

sentimenduak eta Gerra Zibilean edo Txileko diktaduran desagerrarazitakoen senideenak berberak dira. Eta bitxia da, pertsona horiek ez dutelako elkar ezagutzen, eta ez dutelako gai honi buruz ezer ere irakurri. Pertsona horiek guztiek diotenez, desagerrarazitako pertsonen kasuan, injustizia bikoitza da, senideak ez-jakitearen biktimak ere badirelako. Ikuspuntu hori interesgarria da: gaur egun Nazio Batuen Erakundeak dio desagertutakoa ez ezik, haren senideak ere biktimak direla, eta ziurgabetasuna, ez jakitea, ere tortura dela.

Marokoko Armadak egindako exekuzio hauek argitzeko benetako aukera dagoela uste duzu?Nazio Batuen Erakundearekin eta Gurutze Gorriarekin hitz egin dugu, eta babesa ematea eta kasua era ofi-zialean behatzea eskatu diegu. Marokok oso erantzun epela eman du, nahiz eta senideekin hitz egiteko prest dagoela adierazi duen, eta hori aurrerapauso positiboa den. Horrez gain, ez dago zalantzarik familiek gorpuak jasotzeko eskubide osoa dutela, eta horregatik Saharara itzuli beharko dugu nazioarteko behatzaileen berme osoaz.

Zer egin beharko lukete Gipuzkoako eta Euskal Herriko erakundeek kasu honetan? Eta nazioartekoek? Espai-niak ere zeresana du kasu honetan Sahararen estatu kolonizatzailea izan zen eta. Euskal Herrikoei gorpuak senideei emateko laguntza eskatu nahi diegu. Espainiar Estatuko agintariei dago-kienez, Saharako giza eskubideen urraketei buruzko auzia, Auzitegi Nazionalean lozorroan dagoena, berriro

FRANCISCO ETXEBERRIA

“Saharako giza eskubideei buruzko auzia abian jarri behar da berriro ere”

GIPUZKOA_BERRIA.indd 4 18/10/13 08:35:36

Page 5: Gipuzkoa berria 03

Elkarrizketa

5

ere abian jarri beharko lukete. Ez dezagun ahaztu hilda-koek espainiar herritartasuna zutela, eta, hil zituztenean, Espainiaren jurisdikziopean zeudela; izan ere, Espainiak Saharatik alde egin baino egun batzuk lehenago desagertu ziren. Horrek beste galdera bat ekarriko digu: noraino den zaharra, ala ez, 1976an gertatutako zerbait. Nazio Batuen Erakundeak, bestalde, prozesu hau guztia lagundu beharko luke MINURSOren bidez.

Se habla mucho de la memoria histórica. ¿Por qué es importante?No hay conflicto que se haya resuelto en el mundo que no haya tenido que valorar la memoria histórica. Porque, en caso contrario, siempre aflora la fuerza de los familiares de las víctimas. Y eso nos está llegando a nosotros. Se está dando, además, en otros lugares de Europa. Yo suelo poner el ejemplo de Portugal: en Portugal, aunque parezca mentira, hay familias que tienen hijos que murieron en combates en las colonias. Y tengamos en cuenta que la memoria histórica no se recrea en el pasado: la memoria histórica habla del presente. En la memoria histórica no estamos obsesionados con el dato concretísimo de algo ocurrido en tal o cual fecha; la memoria histórica se preocupa por lo que yo pienso, yo siento, yo exijo ahora en relación a un hecho pasado. Hay gente que dice que si no hubieran matado a su padre, y si no les hubieran quitado las tierras, no hubieran tenido que emigrar y seguirían en su lugar de origen; por eso apela siempre la memoria histórica al presente.

Existe el riesgo de una memoria histórica parcial?Por supuesto: el riesgo es querer construir una memoria del pasado desde los intereses del presente. Eso no vale. Y debemos recordar que la memoria histórica es un conjunto

de recuerdos y memorias, que no hay una sola memoria. No es lo mismo la memoria de los franquistas y la de los que perdieron la guerra, pero la memoria es la suma de todos ellos. Y, ahora, cuando se habla de “relato”, relacio-nándolo con lo que aquí más recientemente ha ocurrido, ¿a dónde llega ese relato? ¿Al año 81? ¿O al 60? La memoria histórica no tiene límite cronológico.

En Euskal Herria, durante décadas, se ha vivido una conculcación evidente de los derechos humanos. ¿Es-tamos realizando una lectura adecuada de todo ello?No: estamos empezando. No hemos elaborado todavía las directrices y la metodología con las que encarar el asunto, que es complejo y tiene un fondo inmenso. Aunque cada vez estamos más cerca de poder acometerlo con todas sus consecuencias: no hay partido político, por ejemplo, que hoy día no incorpore contenidos relacionados con memoria, relato, victimas… Sin embargo, estamos muy al principio. Y va a ser difícil, porque en algunos casos ha habido investigación oficial y es sencillo coger el informe oficial correspondiente, y en otros no hay nada de eso, y existe el riesgo de perpetuar esas injusticias porque, simple y llanamente, no se conoce la verdad.

Como médico forense, ha vivido de cerca la realidad de la tortura, y la ha denunciado. ¿Cómo valora la situación actual en lo referido a los derechos de las personas detenidas? El protocolo del Instituto Vasco de Medicina Legal es una herramienta muy buena que dificulta mucho la aplicación de torturas. Sin embargo, falta una apuesta decidida de las autoridades judiciales para hacer materialmente imposible que se produzca un solo maltrato; si se em-peñaran y quisieran, podrían hacerlo. Y si no lo hacen -y es evidente que tiempo atrás no lo han hecho-, tienen que tener el reproche. ¿Cómo es posible que en una co-misaría de Bilbao, hace unos años, una mujer brasileña fuera violada por policías? Son hechos probados, con sentencia firme, recogida por los tribunales… pero no se sabe quién ha sido. ¿Cómo es posible?

“Existe el riesgo de crear la memoria hist rica desde los intereses del presente”

“Agintari judizialek nahi balute, ezinezko bihurtuko lukete tortura”

GIPUZKOA_BERRIA.indd 5 18/10/13 08:35:38

Page 6: Gipuzkoa berria 03

6

Ogasuna

Mozkinaren Zerga, enpresen errealitateari egokituta

Foru Aldundiak Elkarteen Mozkinaren gaineko Zerga aurkeztu du. Indarrean dagoen Sozietateen gaineko Zergarekin alderatuz, enpresa txiki eta ertainez osatutako lurraldearen errealitatea kon-tuan hartzen duena. Horrela, zama fiskala modu zuzenago batean banatuko da: irabazi gehien di-tuztenek ekarpen handiagoak egin beharko dituzte. Mozkinaren Zerga berri honek ordainketetatik ihes egiteko, batez ere enpresa handiek erabiltzen di-tuzten bideak itxiko ditu.

1 - Enpresa guztiek ordaindu beharko dute Mozkinaren Zerga?Ez. Enpresek irabazien arabera ordaindu behar dute. Enpresa batek galerak baditu edo irabazirik ez badu, ez du zerga hau ordainduko. Indarrean dagoen Sozietate Zergarekin gauza bera gertatzen da. Izena aldatzean garbi utzi nahi da ez dela enpresen jarduna zergapetzen, haien irabaziak baizik.

2 - Enpresek zergatik ordaindu behar dute haien ira-bazien zati bat? Enpresa batek irabaziak izan baditu, besteak beste, siste-ma publikoak eskaintzen dizkion onurak erabili dituelako ere bada: azpiegiturak, pertsonak trebatzeko sistema osoa, jarduera batzuk sustatzeko politikak… Diru publikoz ordaintzen dira horiek.

3 - Mozkinaren Zergaren arabera, nola ordainduko dute irabaziak dituzten enpresek?Irabazien arabera. Oro har, 200.000 eurora arteko irabazien %24 ordainduko dute; hortik gorako irabaziak, %28.

4 - Mozkinaren Zergak kontuan hartu al ditu krisiaren eraginak?Bai. Horrexegatik, enpresen mozkinen inbertsioa bultzatu-ko du zerga berriak, kanpoko kapitalekin menpekotasuna gutxitzeko eta lurraldearekiko konpromisoa indartzeko.

5 - Nola?Bi bide planteatzen dira. Batetik, inbertsio eta enplegu-rako erreserba berezia sortuko da. Emaitzen %20rekin erreserba hori osatzeko aukera izango dute enpresek. Modu honetan, enpresek fondo propioak indartuko dituzte, eta erabilpen zehatz batzuetarako (inbertsioak, enplegua sortzeko, gizon-emakumeen berdintasuna bultzatze-ko, ingurumena babesteko…). Erreserba hau sortu eta gauzatzen duten enpresek haien zergak %10 arinduko dituzte. Era berean, enpresari,herrialdeari, ingurumenari eta pertsonei onurak ekarriko dizkie.

6 - Eta bestetik?Finantza gastuen kengarritasuna mugatuko da fondo propioak sustatzeko, emaitza gordinaren %30era arte.

Enpresek bankuekin duten gehiegizko menpekotasuna hautsi nahi da horrela. Enpresa taldeen artean egiten diren maileguen gastuaren kengarritasuna ezabatu egingo da, zerga elusiorako bidea mozteko.

7 - Ikerketan eta garapenean inbertitzen duten enpre-sek dedukziorik izango al dute?Kenkari bakarra mantenduko da, ikerketari eta garape-nari dagokiona, hor gastatutakoak ondorio onuragarriak dituelako ekonomia osoarentzat. Kenkari honek kuotaren %25eko muga izango du.

8 - Zerga zama nola banatuko du zerga berriak?Gipuzkoan, gehienbat, enpresa txikiak eta ertainak daude. Enpresa txikiei arindu egingo zaie zerga zama, jarduera batzuk sustatzen badituzte eta handiei gehitu oraingo Sozietate Zergarekiko. Horregatik bi tipo ezberdin, ira-bazien arabera. Enpresa txiki eta ertainek amortizazio azkartuak erabili ahal izango dituzte. Hainbat jarduera sustatzeko sistema sinplifikatu egingo da inbertsioen erreserbaren bidez.

9 - Zer gertatuko da kenkariekin?Kenkari mordoiloa ezabatu egingo da, eta soilik Iker-keta eta Garapenaren kenkaria mantenduko da, baina mugatua.

10 - Zer motako hobariak (bonifikazioak) aplikatuko dira?Langileen partaidetza bideratzen duten enpresek %10eko hobaria izango dute, lurraldeari ekarpen handiagoa egiten baitiote eta enpresa egonkorrak baitira eta en-plegua mantentzen baitute. Kooperatiek ere izango, lehen zuten moduan, izango dute hobaria, arrazoi ber-berarengatik.

Un nuevo impuesto para los beneficios de las empresas

El Impuesto del Beneficio cierra muchas vías de elusión que han existido en el Impuesto de Sociedades. En la campaña de 2012, las 10 so-ciedades con mayores beneficios pagaron sólo 213,8 millones, un 6,2% de los beneficios, gracias a la maraña de deducciones. Las deducciones sin límite posibilitan, además, que el tipo real baje actualmente hasta cero. El Impuesto del Beneficio aplicará una sola deducción (I+D) y tendrá límite. El tipo mínimo real será del 18%. Se acortarán a cinco años los periodos para deducir pérdidas de años anteriores. Se creará un fondo para la inversión y el empleo.

10 MOZKINAREN ZERGA BERRIA ULERTZEKO

KLABE

GIPUZKOA_BERRIA.indd 6 18/10/13 08:37:01

Page 7: Gipuzkoa berria 03

7

Gipuzkoaren erradiografiak

Indikadoreak

Zein egoeratan dago Gipuzkoa? Krisi ekonomikoak nola eragiten digu? Nola gaude beste herrialde ba-tzuen aldean? Dudarik gabe, krisiak eragin handia izan du lurraldean. Inguruko herrialdeetan baino egoera hobea dugu, baina lan handia dago oraindik egiteko.

Bidaiari kopuruaren bilakaera. 2013ko lehen zortzi hilabeteetako datuak.

Iturria: Eustat

TURISMOA / TURISMO

GIPUZKOA

BIZKAIA

ARABA

%4,4- %4

- %12,6

ABERASTASUNA ETA EROSTEKO AHALMENAPIB Y CAPACIDAD DE COMPRA

GIPUZKOA

BAVIERA

STUTTGART

LOMBARDIA

HERBEREHETAKO IPARRA

SUEDIA

%139%135%139%124%138%140

EUROPAKO BATEZ

BESTEKOAREN

Eros ahalmenaren araberako Barne Produktu Gordinak Europako batez bestekoa gainditzen du eta aipatutako eskualdeen mailan dago.

I+G GASTUA / GASTO EN I+D

GIPUZKOA

BIZKAIA

ARABA

ESPAINIA

FRANTZIA

EUROPAKO BATASUNA

ALEMANIA

%2,57%1,87%1,61%1,33%2,26%2,03%2,82

Iturria: Eustat y Eurostat

Hego Euskal Herriko txikiena.

Iturria: Eustat eta Nafarroako gobernua

LANGABEZIA TASA / DESEMPLEO

GIPUZKOA

ARABA

BIZKAIA

NAFARROA

%11,8%14,4%16,2

%18,32

OKUPAZIO TASA / OCUPACIÓN

GIPUZKOA

BIZKAIA

ARABA

ESPAINIA

%64,8%61,7%62,5%62,8

Iturria: Eustat.- Encuesta PRA (Población en Relacióna la Actividad) Segundo Trimestre 2013

GIPUZKOA_BERRIA.indd 7 18/10/13 08:37:43

Page 8: Gipuzkoa berria 03

Kultura

8

20 urte beteko ditu azaroan Koldo Mitxelena Kulturuneak. Zer balorazio egiten duzu?Urte hauetan guztietan Koldo Mitxelena Kulturuneak ateak egunero zabaldu ditu eta herritarren beharrei erantzun die. KMKk duen erabiltzaile kopurua ikusi besterik ez dago horretarako. Xumea badirudi ere, hori bere bai-tan balio handi bat da eta proiektuaren sendotasunaren erakusle. Gaur egun herritarrengan oso errotuta dagoen gunea da eta erreferente izaten jarraitzen du hasierako lan-lerroak mantenduz: liburutegia, arte garaikidea eta euskal kultura.

Euskal kulturak presentzia nabarmena izan du KMKren ibilbidean.Azpimarragarria da KMKk euskal kulturarekin duen kon-promisoa eta esan daiteke urte hauetan euskal kulturaren baitan gertatutakoaren ispilu izan dela. Euskal kultura bultzatzeaz gain kulturak berak sortutako egitasmoei bide eman zaie, eta hala izaten jarraituko du. Nazioarteko

ikuspegia ere oso barneratuta dago KMKko programazioan. Unibertsalaren eta tokian tokikoaren arteko dialektika interesgarri hori ematen da.

KMK herritarrengan errotuta dagoela diozu. Zein izan da arrakastaren formula?Ez da arrazoi bakarra izango, baina zalantzarik gabe askatasuna eta Areto Nagusiaren lagapena aipatuko ni-tuzke. KMK oso zentro irekia da. Areto Nagusiak, doanik eta oztoporik gabe, gizartearengandik datorren edozein proposamen bertan jasotzeko aukera emateak asko zabal-du eta gerturatu du KMK herritarrengana. Parte hartzea oso anitza eta zabala izan da urte hauetan, era guztietako jarduerak egin dira, asko eta asko zuzenean eragileek antolatutakoak. Zentro honen arrakasta herritarren esku dagoela esango nuke. Bestalde, KMKko liburutegia Eus-kal Herriko garrantzitsuenetakoa da eta balio handiko funtsak gordetzen dira bertan. Gabriel Celayarena, Julio Urkixorena, Antonio Zavalarena, Alfonso Sastre eta Eva Forestena… Iaz Koldo Mitxelenaren funtsak ere jaso ge-nituen bere familiari esker.

Etorkizunera, zeintzuk dira KMKren erronkak?KMKren bihotza liburutegia da eta 21. mendeko liburutegi moderno eta berritzaile bilakatzea da erronka nagusie-tako bat. Bestalde, 20 urtetik hona eskaintza kulturala asko zabaldu den arren, KMKren nortasunean badira bi elementu ezberdin egiten dutenak eta mantendu beha-rrekoak. Batetik, isilean aritu diren edo ospe eta oihartzun mediatiko handirik izan ez duten Euskal Herriko artista eta sortzaileentzako erakuslekua izatea. Bestetik, Gipuzkoako edo Euskal Herriko edozein eragilek antolatu nahi duen kultur edo gizarte ekintzen edukiontzi izatea.

GEHIEN UTZITAKOALIBURUA: Luz perdida. Michael Conelly

122

DISKA: 60ak+2. Mikel Laboa

101

LIBURUA EUSKARAZ: Amaren Eskuak. Karmele Jaio

76

FILMA: Stalker. Andrei Tarkovsky

336

KULTUR JARDUERAK: 2.431

ERAKUSKETAK

ERAKUSTARETOA84

GANBARA110

ARGITALPENAK

ERAKUSTARETOA84

GANBARA47

LIBURUTEGIA10

162 pertsona SARTZEN dira liburutegian

52 pertsonak erabiltzen dute WI-FI konexioa

27pertsonak 53 dokumentu

eramaten dituzte MAILEGUAN

3ordenagailu portatilen

mailegu

9lagun sartzen dira

INTERNETEN

1lagun bat egiten da

BAZKIDEORDU 1KMK-n

ERABILTZAILE KOPURU TOTALA

12.203.209

LIBURUTEGIKOBAZKIDEAK84.48639.420

45.064

MAILEGUAK

1.814.327 532.099645.129

Koldo Mitxelena Kulturuneak 20 urte

Garazi Lopez de Etxezarreta

Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura Zuzendaria

GIPUZKOA_BERRIA.indd 8 18/10/13 09:01:23

Page 9: Gipuzkoa berria 03

9

Ekonomia

La actuación coordinada de varias áreas de la Dipu-tación (Innovación, Desarrollo Rural y Turismo, Polí-tica Social, Medio Ambiente y Desarrollo Territorial) va a permitir impulsar más de 2.000 empleos en diversos campos dirigidos a colectivos muy diversos y con distintos grados de cualificación.

Concretamente, el programa de emprendimiento de este año, con la mayor dotación de la historia de la Diputación (7.368.000 euros), busca apoyar a quienes están dispuestos a iniciar una actividad y prevé favorecer la creación de 1.500 nuevos empleos. También por primera vez, este plan contempla ayudas para mejorar la competitividad del sector hostelero y el comercio del territorio, con el consiguiente reflejo en la consolidación de empleos.

La Diputación ha puesto también en marcha un pro-grama para subvencionar la contratación por parte de los ayuntamientos. El ejecutivo foral aportará a los mu-nicipios 1.612.000 euros que permitirán emplear a 215 desempleados, preferentemente a personas que hayan agotado la prestación del paro en los últimos doce meses, desempleados de larga duración, menores de 35 años y mayores de 45…

El plan destina también recursos para el impulso de lo que se denomina empleo blanco, relacionado con la atención a personas dependientes, y la inserción laboral de personas con dificultades. En el primero de los casos, se ofrecen ayudas a las personas con dependencia para la contratación de cuidadores. Se prevé que esta línea de subvenciones genere 30 empleos. Otros 40 nuevos empleos son posibles gracias a la aportación por parte de Diputación de 300.000 euros para la nueva planta de la fundación Katea Legaia que da trabajo a personas con algún tipo de discapacidad. También hay una línea de apoyo a personas en riesgo de exclusión social que facilitará la formación y recursos para buscar empleo a 430 personas.

Otro sector que tiene futuro y en el que la Diputación quiere trabajar, dada su sensibilidad medioambiental, es

en el impulso de acciones relacionadas con la reducción y reutilización de los residuos y la eficiencia energética. Es lo que se denomina empleo verde, ámbito en el que se prevé favorecer 77 empleos más.

Hay otros sectores como el turístico y el sector primario en los que también la Diputación ha decidido reforzar el presupuesto ordinario que ya destina a estas áreas con nuevas acciones. En el caso del sector primario, se van a incrementar las partidas para poner nuevos terrenos rurales a disposición de jóvenes que desean iniciar una actividad agrícola o ganadera.

Las acciones de la Diputación de impulso de la econo-mía guipuzcoana y su traslación al empleo se completan con ayudas a los centros tecnológicos y científicos, al objeto de que puedan mantener o, incluso, reforzar sus plantillas en unos momentos donde las aportaciones de otras instituciones se han reducido. Y también en el apoyo al sector TICs (Tecnologías de la Información y la Comunicación).

Sektore guztiakAldundiak, 2.000 lanpostu sortzeko helburuz,

ekintza ugari jarri ditu abian aurten. Egitasmo asko berriak dira eta hainbat esparrutako langileei zuzen-du zaizkie: ideia berrien inguruan enpresak sortu nahi dituztenei, langabezian egonik laguntzarik ez dutenei edo birgizarteratze bidean zailtasunak dituztenei.

Era guztietako sektoreetara iristsi dira programa hauek: garbiketa eta mantentze lanak, mendekota-suna duten pertsonak zaintzen dituztenak, turismo arlokoak, ingurumenarekin eta teknologiarekin zerikusia dutenak edo lehen sektorekoak, besteak beste. Kualifikazio aldetik ere maila ezberdinetako pertsonengana zuzentzen dira.

M s de 2.000 empleos para diversos colectivos

DISTRIBUCIÓNEmprendimientoFomento del Empleo Local

Empleo VerdeEmpleo en el Ámbito Social

Empleo en I+D y TicsTurismoDesarrollo RuralOtros

Total

EMPLEOS

1.500

215

77

70

80

16

10

74

2.042

GIPUZKOA_BERRIA.indd 9 18/10/13 08:47:06

Page 10: Gipuzkoa berria 03

10

Motzean

GAZTEMANIAK!

Martxan dira Gazteria zuzendaritzak antolatzen dituen Gaztemaniak! udazkeneko kontzertuak. Egitarau honen ezaugarria da Aldundiaren eta Gipuzkoako udalen arteko proiektu partekatua izatea. Progra-mari esker gazteek zuzenean ikus ditzakete eskaintza komertzialaren interesgunetik kanpo geratzen di-ren korronte artistikoetako taldeen kontzertuak, eta prezio merkean. Gainera, hemengo gazte taldeei kontzertu horietan parte hartzeko aukera ematen zaie. Udazkeneko kontzertuak Zarautzen bi, eta Do-nostian, Hondarribian eta Arrasaten bana izango dira. Kanpoko taldeak: Nicholas Sean Savage (Kanada), Money For Rope (Australia), Jc Brooks & The Uptown Sound, Sam Amidon, Lisa & The Lips (AEB), The See See (BH). Euskal Herrikoak: Jan Fol, Azkaiter Pelox, Las Primitivas eta John Berkhout.

www.gipuzkoangazte.info

UN procEso pArTIcIpATIvo coN El MovIMIENTo fEMINIsTA

La directora de Igualdad de Gi-puzkoa, Laura Gómez, ha puesto en marcha un proceso de interlo-cución con el movimiento feminista y asociativo del Territorio con el fin de crear un espacio permanente para la participación de este colec-tivo en la definición de las políticas de la Diputación. Participan en este proceso una decena de represen-tantes de diferentes asociaciones feministas y de mujeres, con diver-sas voces y posiciones, proceden-tes de ocho municipios de distintas comarcas del Territorio.

60 UdAlEK AplIKATZEN dITUZTE hIZKUNTZA IrIZpIdEAK KoNTrATU pUblIKoETAN

Gipuzkoan gero eta erakunde ge-hiago dira baldintzak kontratazio publikoak egiteko hizkuntza iriz-pideak jartzen hasi direnak. Orain urtebete, kontratazioetan hizkunt-za irizpideak modu bateratuan ezartzeko erabakia hartu zuten Gipuzkoako 36 udalek, Aldundiak, Urola Kostako Mankomunitateak eta Uemak. Urtebetean gora egin du irizpide horiek aplikatuko dituz-ten udal kopuruak: guztira, 60 dira orain. Hizkuntza normalizatzeko pauso hau emateagatik, Carlos Urkixo Espainiako Gobernuko or-dezkariak hamar udal auzibidean jarri ditu (Lezo, Anoeta, Zumaia, Zestoa, Elgoibar, Zarautz, Errezil, Azkoitia, Albiztur eta Getaria).

lIfE + bIodIbErTsITATEA ETA ZUhAITZ MoTZAK

Lau urteko lanaren ondoren, amai-tu da Gipuzkoan LIFE + Biodibert-sitatea eta zuhaitz-motzak izeneko proiektua. Europa osora gure altxo-rretako bat zabaltzen lagundu digu eta bertatik laguntza jaso dugu gal-tzear zegoen usadioari eusteko eta dibulgatzeko. Egindako lanari esker, hobeto ezagutzen ditugu antzinako teknika hau, eta gure arbasoek era-bili zituzten metodologia ezberdi-nak basoei etekina ateratzeko ar-bolak hil gabe. Biodibertsitatearen ikuspegitik ere zuhaitz horiek duten garrantzia argi gelditu da.

ITTEN, hErrI TxIKIEKIN lAN EGITEKo TrEsNA

Etorlur, Gipuzkoako Foru Aldun-diaren sozietate publikoa, ekono-mikoki larri zebilen, eta horregatik, Foru Gobernuak beste norabide bat eman dio. Sozietateak beste izen bat hartu du (Itten, herriekin lan egiten) eta 2.000 biztanletik beherako herriei arlo teknikoan, juridikoan eta finantzarioan eta ku-deaketan asistentzia eta laguntza zerbitzua eskaintzen hasi zaie. He-lburua: zerbitzuak eta bitartekoak partekatzea, eta diru publikoa au-rreztea. Dagoeneko, Ataun, Mutiloa, Orendain, Arama, Anoeta, Zaldibia eta Abaltzisketarekin hitzarmenak eginak ditu Itten-ek zerbitzu hau jaso dezaten.

GIPUZKOA_BERRIA.indd 10 18/10/13 08:55:56

Page 11: Gipuzkoa berria 03

11

Motzean

EL PROGRAMA DE DEPORTE EScOLAR 2013/2014, EN MARcHA

Cerca de 35.000 escolares toman parte en el deporte escolar durante este curso 2013/2014, un progra-ma que elabora y organiza la Di-putación Foral de Gipuzkoa con el objetivo de completar la formación académica de los niños y niñas a través de los valores positivos que están asociados a la práctica deportiva.

La oferta del presente curso ron-da las 40 modalidades deportivas diferentes, de forma que es fácil que cada persona pueda encon-trar una actividad de su gusto para iniciarse en la práctica del deporte y en la adquisición de hábitos de vida saludables ligados al ejercicio físico.

El programa cuenta con la par-ticipación activa de los centros educativos, las federaciones y las organizaciones locales y comarca-les que han contribuido a diseñar una oferta deportiva estable para el conjunto del territorio.

AURREKONTU PARTE HARTZAILEAK ABIAN DIRA UROLA ERDIAN

Gipuzkoako aurrekontu orokorren zati bat herritarren esku utzi da. Lehen aldia da Aldundian horrela-ko esperientzia bat abiatzen duela. Urola Erdiko herritarrek datorren urteko aurrekontuetako 500.000 euro eskualdean zertan inbertitu erabakiko dute. Horretarako Erre-zil, Beizama, Azpeitia, Azkoitia eta Zestoan parte hartze prozesu bat abiatu da. Herri guztietan batzarrak egin dira eta kaleetan proposame-nak jasotzeko kutxak jarri. Interne-tez eta udaletxera joanda ere izan da proposamenak egiteko aukera. Urriaren 17rako bildu ziren propo-samen guztiak. Orain, azaroaren 6an, egingo den eskualdeko batzar irekian, bertaratzen direnek era-bakiko dute zein proiekturi eman lehentasuna. Herritarrek aurrekon-tuen osaketan ere zerasana dutela argi du Aldundiak, eta aurten Urola Erdian egin den esperientzia hau, datorren urtean Gipuzkoako beste eskualde batzuetara zabaltzeko asmoa du.

BI BIDEGORRI BERRI ZUMAIAN ETA HERNANIN

Zumaiako saihesbideko hasierako biribilgunetik (Txiki-erdi biribilgu-nea) Narrondo auzoraino bizikle-tentzat eta oinezkoentzat bidea egiten hasi da Aldundia. Bidegorria egiteko aurrekontua 971.777,35 € da (Bez barne), eta lanak egiteko 6 hilabeteko epea izango da. Zumaia-Narrondo bidegorri tarte honek Arroaraino izango duela jarraipena, ondorengo fase batean.

Beste bidegorria, Hernanin Kara-bel-Portu da. Bizikleta eta oinez-koen bidea egiteko lanen lizitazioa onartu du eta esleitu ondoren obrak egiteko epea lau hilabete da. Li-zitazioaren oinarrizko aurrekon-tua 305.315 euro da (Bez barne). Hernaniko Karabel-Portu bizikleta eta oinezkoentzako bidegorri-za-tia bukatutakoan, eta Astigarraga eta Hernani artean azken loturak gauzatutakoan, Urnietatik-Donos-tiaraino bizikletaz joateko aukera izango dute erabiltzaileek.

TxAKURREKIN TERAPIA AITZINDARIA NAGUSIAK LAGUNTZEKO

Eibarko Egogain egoitza publikoan, astean bitan, txakurrekin eginda-ko terapietan parte hartzen dute mendekotasuna duten pertsonek. Aitzindaria den tratamendu honek oso emaitza onak lortzen ditu, efektu terapeutikoak ditu eta pertsona na-gusien bizi kalitatea hobetzen du.

GIPUZKOA_BERRIA.indd 11 18/10/13 08:27:06

Page 12: Gipuzkoa berria 03

www.gipuzkoaberri.net

[email protected]

Gipuzkoa berria sortze bidean, zure laguntza ezinbestekoa dugu. Bideak jorratzen ari gara, eta hauetako bat

zuzeneko emaila duzu; kezka, ardura edota ekarpenak egiteko

En la creación de la nueva Gipuzkoa es necesaria tu ayuda. Seguimos trabajando en diferentes canales de participación y aquí tienes el email; una dirección a la que mandar dudas, inquietudes o aportaciones.

Aldizkari hau % 100 paper birziklatuan eta berunik gabeko tintekin inprimatu da. Revista impresa 100% en papel reciclado y tintas bajas en plomo.Aldizkari honen ekoizpen eta banaketak 30.594€ko (BEZ barne) gastua izan du. La producción y distribución de esta revista ha tenido un coste de 30.594 € (IVA incluido)275.000 ale kaleratu dira eta ale bakoitzaren kostua 0,11€ izan da. Se han repartido 275.000 ejemplares, con un coste por ejemplar de 0,11€Argazkiak / Fotografías : Gipuzkoako Foru Aldundia, Gordailua

La forma directa de leer las notas y comunicaciones que publica la Diputación

Aldundiaren ohar eta komunikazioak irakurtzeko

zuzeneko bidea

Recibe las noticias al momento en tu E-MAIL o lector RSS

Jaso berriak zuzenean zure E-MAILEan edo RSS irakurlean

Emisiones en directo en STREAMING

Zuzeneko emanaldiak STREAMING bidez

Puedes seguirnos también a través de TWITTER @GFA_berri

TWITTER bidez ere jarrai gaitzakezu @GFA_berri

Información de primera mano de la Diputación en

Gipuzkoako Foru Aldundiaren berriak ikusteko helbidea

GIPUZKOA_BERRIA.indd 12 18/10/13 08:27:06