gc13t-02-01-01-parte a guía coa información mínima que ... · gc13t-02-01-01-parte a guía coa...

Edificio Administrativo San Lázaro. 15703 SANTIAGO DE COMPOSTELA www.galiciasaude.es/dxsp

Guía coa información mínima do PAX dun abastecemento.

(mais de 200 persoas)GC-13T-02-01-01-A

GC13T-02-01-01-PARTE A

Guía coa información mínima que debe incluír o Protocolo de autocontrol exestión dun abastecemento ou parte deste

(Abastecementos de máis de 200 persoas)

O artigo 18 do Real decreto 140/2003 desenvolve os aspectos relativos aos protocolos de

autocontrol e xestión.

Os obxectivos dun protocolo de autocontrol e xestión do abastecemento deben ser:

a) Comprobar que as medidas aplicadas para controlar os riscos para a saúde humana en

todo o abastecemento a partir da captación, incluídos o tratamento, o almacenamento e a

distribución, son eficaces e que a auga, no punto de cumprimento, é salubre e limpa.

b) Facilitar información sobre a calidade da auga de consumo humano abastecida a fin de

demostrar o cumprimento das obrigacións establecidas no artigo 5 do Real decreto

140/2003 e dos valores paramétricos previstos no anexo I.

c) Determinar os medios máis adecuados para reducir o risco sobre a saúde humana

O protocolo de autocontrol e xestión do abastecemento elaborado polo xestor do

abastecemento debe estar a disposición da autoridade sanitaria e deberá ser revisado e

actualizado de forma continua ou ratificado novamente ao menos cada cinco anos por cada

xestor.

Este protocolo deberá estar en concordancia co programa autonómico de vixilancia sanitaria

da auga de consumo humano.

A finalidade de elaboración deste documento é garantir a calidade da auga dos

abastecementos a través do estudo dos perigos aos que está sometido o noso

abastecemento, para poder previlos ou eliminalos, a través da instauración de medidas

preventivas.

Debe ser específico e exclusivo para cada abastecemento e conterá os procedementos

previstos, para ser aplicados de forma rutineira, co obxecto de manter as condicións

hixiénico-sanitarias das infraestruturas que abastecen de auga de consumo humano.

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 1 de 28




A súa elaboración é responsabilidade do xestor do abastecemento, cada un da súa parte.

No caso de zonas de abastecemento con diferentes xestores de infraestruturas, garantirase

o intercambio de información e que os resultados obtidos en cada unha das infraestruturas

estean dispoñibles para os xestores doutras infraestruturas asociadas.

O protocolo de autocontrol e xestión dividirase en 3 partes: parte xeral, identificación dos

perigos do abastecemento e plans específicos.

• A primeira parte, que é a parte xeral, constará de información xeral do

abastecemento: titulares e xestores. Así mesmo, incluirase neste apartado un

esquema da zona de abastecemento, xa que é necesario describir detalladamente

todos os procesos do sistema de abastecemento, desde a captación ao momento de

entrega ao consumidor.

• Na segunda parte incluirase unha análise dos perigos e sucesos aos que está

sometida a nosa zona de abastecemento, desagregado por infraestrutura.

• A parte específica constará de plans específicos. En cada un deles describiranse

todas aquelas condicións e prácticas que deben adoptarse para unha correcta e

eficaz xestión do abastecemento da auga. Estes plans están baseados en adopción

de medidas de preventivas.

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 2 de 28




1 PARTE XERAL

Datos da zona de abastecemento

Denominación

Localización (concellos/provincia)

Natureza do abastecemento (público/privado)

Volume medio diario de auga subministrada considerando o cómputo anual (m3/día)

Dotación (litros/habitante/día) (se existe máis dunha rede, a dotación sería a suma

destas)

Información da poboación abastecida

LOCALIDADESABASTECIDAS

(SEGUNDO INE)

% POBOACIÓNABASTECIDA DESAS

LOCALIDADES

CONCELLOREDE DE

DISTRIBUCIÓN ÁQUE PERTENCE

Poboación censada total de toda a zona de abastecemento (segundo oINE)

Poboación estimada total de toda a zona de abastecemento

Lista de infraestruturas

INFRAESTRUTURAS XESTOR TITULAR LOCALIZACIÓN

Esquema actualizado con todas as partes da zona de abastecemento

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 3 de 28




Datos do titular/titulares

Dato/s do/s titular/es: nome, razón social, enderezo, teléfono, fax, enderezo

electrónico

Persoa/s de contacto: nome, NIF, posto de traballo, teléfono, enderezo electrónico

Datos do xestor/xestores

Dato/s do/s xestor/es: nome, razón social, enderezo, teléfono, fax, enderezo

electrónico

Persoa/s de contacto: nome, NIF, posto de traballo, teléfono, enderezo electrónico

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 4 de 28




Datos das infraestruturas que xestiona

Esta información só é necesaria cubrila neste documento, mentres non conste no Sistema

de Información Nacional de Aguas de Consumo (SINAC), xa que esta información pódese

encher directamente na aplicación.

Captacións (por cada captación incluirase a seguinte documentación)

Denominación

Localización da captación (lugar/concello)

Demarcación hidrográfica: Galicia-costa, Confederación Miño-Sil, Confederación del

Douro, Confederación del Cantábrico

Xeorreferenciación (latitude, lonxitude en graos decimais. DATUM ETRS89)

Categoría del agua: Augas subterráneas. Chuvia. Superficial costeira. Superficial de

transición. Superficial lago. Superficial río

Tipo de captación: Galería. Manancial. Pozo entubado. Pozo escavado. Chuvia.

Costeira/mar/porto. Bahía/estuario/marisma/delta/desembocadura. Lagoa/laguna.

Río/encoro/canal

Masa de auga e o seu código. Cando non se saiba o xestor deberá solicitarlle esta

información ao organismo de bacía

Uso da captación: ordinaria, extraordinario, en desuso

Volume de auga captada: media anual (m3/ano ou Hm3/ano)

Tipo de toma: a media profundidade, con bomba de extracción. No leito, en orela, en

profundidade, en superficie, por gravidade, por outros métodos, torre de toma

Protección: perímetro de protección, persoal de seguridade, prohibido facer

actividades deportivas, prohibido baño, porta controlada, sistema de alarma, valado do

perímetro, ventá,...

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 5 de 28




Condución da auga (desde captación ata ETAP ou depósito)

Lonxitude en km

Materiais

Tipo de condución (a presión, por gravidade)

Forma de condución (aberta, pechada, mixta)

Infraestrutura orixe

Infraestrutura destino

Tratamento de potabilización

Denominación da ETAP ou tratamento

Tipo de tratamento: En infraestrutura ou instalación interior, En planta de

tratamento(ETAP), recloración

No caso de que os tratamentos sexan nunha infraestrutura ou instalación interior ou

sexa unha recloración, cal é a infraestrutura na que se realiza (depósito, rede, instalación

interior, condución)

Uso: en uso, fora de uso, extraordinario

Localización do tratamento (concello/lugar)


Procedencia da auga que se vai tratar (infraestruturas inmediatas)

Destino da auga tratada

Auga tratada ao día (m3/día)

Caudal nominal (volume medio tratado por unidade de tempo).

Procesos unitarios de tratamento (PUT): Especificaranse as unidades de tratamento

empregadas: coagulación-floculación, corrección pH, decantación, desareado, desbaste,

desinfección, filtración con leito filtrante, filtración con membrana, ozonización, pre-

oxidación, remineralización, resinas de intercambio iónico, flotación, electrodiálise reversible,

adsorción, aireación-stripping, microfiltración, outros tratamentos, ou outros PUT.

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 6 de 28




Posición dos procesos unitarios (orde)

Uso do proceso unitario: en uso, fora de uso, extraordinario

Métodos de desinfección empregados:

Esquema desta coas unidades de tratamento implicadas

Depósitos de auga de consumo (por cada depósito)

Denominación

Localización do depósito (lugar / concello)


Uso: ordinario, extraordinario, en desuso

Tipo: elevado, subterráneo

Clase: cabeceira, regulación, distribución, auga bruta

Número de vasos:

Materiais

Sistemas de purga e baleirado

Capacidade

Contador de auga á saída do depósito ou outro sistema de medida de auga tratada

Medidas de protección: persoal de seguridade, porta controlada, sistema de alarma,

valado do perímetro, ventás

Ano de construción e última modificación

Sinalización

Procedencia da auga

Destino da auga almacenada

Tempo medio aproximado de permanencia da auga no depósito

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 7 de 28




Rede de distribución

Nalgunhas zonas de abastecemento pode haber varias redes. Noutros casos pode ser só

unha rede con puntos de mostraxe representativos de toda a rede.

Denominación

Localidades abastecidas segundo a lista do INE

Porcentaxe de poboación abastecida por cada localidade

Número de persoas abastecidas segundo o INE (contabilizando a porcentaxe de

poboación de cada localidade)

Número de persoas abastecidas estimadas polo xestor (non ten por que coincidir coa

do INE, xa que pode verse incrementado polo turismo, industrias,..... Pola contra tamén

pode diminuír)

Clase de rede: rede de urbanización, rede de zona rural, rede de zona turística, rede

industrial ou rede urbana (clasificalo segundo as definicións de zona de abastecemento do

manual do SINAC)

Tipo: mallada, ramificada ou mixta

Materiais: de ser posible, indicarase tipo de materiais da rede, revestimento, xuntas e

acometidas

Lonxitude total

Anos de construción e última modificación:

Sectores da rede: descrición dos sectores establecidos. Indicación dos sistemas de

peche e purga por sectores.

Procedencia da auga

Volume de auga distribuída (m3/día)

Dotación (litros/habitante/día)

Plano e/ou esquema actualizado

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 8 de 28




2 IDENTIFICACIÓN DOS PERIGOS DO ABASTECEMENTO

Neste apartado identificaranse os posibles perigos asociados ao noso abastecemento e as

súas infraestruturas (captacións, tratamentos, depósitos, redes de distribución), así como os

relacionados coa falta de formación e de mantemento.

Por iso haberá que facer unha lista dos perigos aos que está sometido o noso

abastecemento.

Cada xestor deberá realizar a avaliación da súa parte, e por en compartir a información co

resto de xestores da zona de abastecemento.

Para a realización desta lista pode ser de moita utilidade a aplicación GEPSA, ferramenta

web de xestión dos plans Sanitarios da auga (PSA) desenvolvida polo Ministerio de

Sanidade. Esta ferramenta ponse a disposición dos operadores do subministro da auga de

consumo á poboación e das administracións competentes para axudar na elaboración dos

Plans Sanitarios del Agua o PSA. Estes PSA están baseados en la avaliación e xestión do

risco, proposto por la Organización Mundial de la Salud y la Unión Europea.

Máis información desta ferramenta GEPSA

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 9 de 28

https://gepsa.mscbs.es/gepsa/login.do




3 PARTE ESPECÍFICA

A elaboración dos seguintes plans e a información destes van axudar a xestionar

adecuadamente o noso abastecemento.

• Plan de formación

• Plan de limpeza e desinfección

• Plan de mantemento

• Plan de medidas correctoras ante incidencias

• Plan de autocontrol

• Plan de control de provedores e servizos

• Plan de renovacións das instalacións

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 10 de 28




3.1 Plan de formación

O obxectivo deste plan é garantir que toda persoa que realiza tarefas relacionadas coa

xestión da auga (responsable do abastecemento, persoas que se encarguen do

mantemento das infraestruturas ou dos equipos de tratamento de auga, ou leven a cabo os

controis e rexistro) dispoñan dunha formación adecuada e continua e que a leven á práctica

de forma correcta no desenvolvemento da súa actividade laboral.

A formación recibida debe ser conforme ao establecido no Regulamento (CE) 852/2004 del

Parlamento Europeo e do Consello, de 29 de abril de 2004, relativo a la hixiene de los

produtos alimenticios e acorde a súa actividade laboral (mantemento e tratamentos de auga

de consumo), xa que a formación debe dar resposta as necesidades concretas de cada

sector (abastecemento ou partes deste) e o seu obxectivo fundamental é inculcar aos

manipuladores prácticas correctas de hixiene, ademais de mantelos actualizados nos

contidos dos cambios normativos.

A formación do persoal recibida polos traballadores debe ser suficiente para cumprir como

mínimo cos seguintes obxectivos:

• Previr e minimizar os perigos debido ao descoñecemento ou á falta de experiencia

nos labores levados a cabo polo traballador.

• Concienciar aos traballadores da importancia sanitaria da súa actividade.

• Coñecer as enfermidades transmitidas pola auga.

• Coñecer a lexislación actual e os controis que hai que realizar á auga.

• Mellorar os hábitos e a hixiene persoal dos traballadores, mediante a aplicación de

Prácticas Correctas de Hixiene.

• Mellorar as normas de hixiene das instalacións.

A/s persoa/as responsables da xestión do abastecemento deberán ter formación nos

seguintes aspectos:

• Importancia da calidade da auga de consumo humano. Lexislación.

• Contidos mínimos dos plans de autocontrol e xestión.

• Parámetros físicos, químicos e microbiolóxicos. Implicación sanitaria. Indicadores de

calidade.

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 11 de 28




• Tipos de análises e frecuencias que se deben realizar no autocontrol e billa do

consumidor. Importancia sanitaria dunha adecuada toma de mostras e transporte.

• Infraestruturas dun abastecemento. Mantemento destas. Determinación de perigos e

puntos críticos. Fontes de contaminación. Importancia da prevención e dos plans

sanitarios da auga.

• Materiais de construción e substancias que se engaden ao auga

• Equipos máis comunmente utilizados para tratar a auga. Mantemento destes.

• Xestión de incumprimentos.

• Sistema de Información Nacional de Augas de Consumo ( SINAC)

• Coñecementos en seguridade e hixiene sanitaria:

• Coñecemento sobre as enfermidades transmitidas pola auga

Por outra banda, os contidos mínimos da formación que deben recibir o resto de persoas

que realizan tarefas relacionadas coa xestión da auga (persoas que se encarguen do

mantemento das infraestruturas ou dos equipos de tratamento de auga, ou leven a cabo os

controis e rexistro) será a necesaria para capacitarlles no desenvolvemento correcto da súa

actividade laboral.

Por todo isto, deberá existir un plan de formación no que conste quen impartirá a formación,

a quen e a periodicidade da formación.

Indicarase neste plan:

• Listaxe do persoal que exerce tarefas en contacto coa auga de consumo

humano (persoal responsable/s, persoal de mantemento de infraestruturas,

limpezas e das medicións dos parámetros “in situ” e controis organolépticos, ...).

• Quen será o encargado destas tarefas de formación (a propia empresa ou

empresas ou entidades formadoras)

• Periodicidade da formación. Cómpre recordar que se hai cambios lexislativos,

deberase actualizar a formación dos traballadores nestes aspectos, en función

das súas responsabilidades).

• Calendario de formación

• Rexistros de formación que se arquivará xunto cos certificados de recibiren a

formación en hixiene de produtos alimenticios.

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 12 de 28




REXISTRO DA FORMACIÓN DAS PERSOAS QUE TRABALLAN EN CONTACTO COA AUGA

PERSOAS QUE

REALIZAN A TAREFA

TAREFAS REALIZADAS FORMACIÓNDATA DA

FORMACIÓN

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 13 de 28




3.2 Plan de limpezas e desinfeccións

A finalidade do “plan de limpeza e desinfección é definir as instrucións necesarias para

cumprir co obxectivo de manter o sistema nunhas condicións de hixiene que garantan a

calidade da auga subministrando permanentemente auga potable.

Realizarase un plan das limpezas e desinfeccións de infraestruturas no que se describa a

periodicidade e o procedemento de limpeza, especificando os produtos e sustancias

empregados na limpeza e no seu caso na desinfección.

Así mesmo, se indicarán as persoas encargadas destas limpezas e desinfeccións (empresa

externa ou persoal propio).

Segundo o Real decreto 140/2003, os depósitos e redes de distribución deberanse limpar

periodicamente. Esta limpeza debe ter as funcións de desincrustar, desinfectar e aclarado

con auga.

Por isto a frecuencia de limpeza dos depósitos determinarase en función dunha avaliación

de risco. Recoméndase unha vez ao ano e nunca cunha frecuencia superior aos 4 anos.

As redes de distribución deberanse limpar antes de súa posta en funcionamento e despois

de calquera actividade de mantemento e reparación que poida supor un risco de

contaminación da auga de consumo. Esta limpeza de redes pódese realizar por tramos ou

sectores afectados.

Aínda que no Real decreto 140/2003, non se fai referencia á limpeza das captacións e

zonas perimetrais, é de suma importancia unha boa limpeza destas infraestruturas, polo que

se incluirá neste plan a dita información.

Así mesmo, neste plan tamén se incluirá o plan de limpeza da ETAP e outros locais anexos.

Por tanto este plan debe incluír:

• Procedementos de limpezas e desinfeccións.

• Persoas encargadas de cada tarefa.

• Calendario dos controis

• Rexistros das limpezas.

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 14 de 28




CALENDARIO DE LIMPEZAS E DESINFECCIÓNS DE INFRAESTRUTURAS

(INFRAESTRUTURA)

DATA PREVISTA

DA LIMPEZA E

DESINFECCIÓN

DATA REAL DA LIMPEZA E

DESINFECCIÓN

SUBSTANCIAS

EMPREGADASPERSOA/EMPRESA

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 15 de 28




3.3 Plan de mantemento

Os labores de mantemento das infraestruturas dun abastecemento teñen como obxectivo

conseguir unha auga da mellor calidade, optimizando o uso de recursos (electricidade,

reactivos, persoal, amortización de equipos e recambios), de modo que se minimice o custo

económico de explotación e maximícense a garantía sanitaria e a satisfacción do usuario.

A finalidade deste plan é definir as instrucións necesarias para cumprir co obxectivo de

manter o sistema en condicións de máxima capacidade e presión, garantindo, tanto a

calidade da auga como a subministración permanente de auga potable e evitando incidentes

que xeren a carencia de subministración.

Por isto realizarase un plan de mantemento de infraestruturas (captacións, conducións,

ETAP, depósitos e redes).

No devandito plan deben definirse as operacións de mantemento a realizar en cada un dos

elementos do sistema de abastecemento.

Así mesmo indicarase o mantemento dos equipos segundo as especificacións técnicas dos

equipos e dos tratamentos (por exemplo dos sistemas de cloración, dosificación de produtos

coas fichas técnicas, mantemento, limpeza e cambio de filtros ou resinas de intercambio

etc).

Indicaranse tamén os produtos e substancias empregados nas operacións de mantemento,

incluídas as substancias para potabilizar a auga. Os produtos deberán estar etiquetados e

coa FDS actualizada.

Por último, incorporarase o plan de mantemento da información do SINAC (altas, depuración

da información xa incorporada, suba de boletíns analíticos,...)

Por tanto neste plan indicaranse:

• Procedementos dos mantementos a realizar anteriormente citado,

• Persoas encargadas destas tarefas.

• Calendario dos mantementos

• Rexistros de mantemento.

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 16 de 28




CALENDARIO DE MANTEMENTO DAS INFRAESTRUTURAS

TIPO DE INFRAESTRUTURADATA PREVISTA DO

MANTEMENTODATA REAL DOMANTEMENTO

A DOCUMENTACIÓN RELATIVA AOMANTEMENTO ARQUIVARASE NO

PLAN DE PROVEDORES E SERVIZOS(certificado do mantemento ou persoa

que o realiza )

CAPTACIÓNS

PLANTA DE TRATAMENTO

DEPÓSITOS

REDE DE DISTRIBUCIÓN

Notas: Mantemento das infraestruturas (limpeza da zona de protección inmediata, limpeza do entorno do

depósito, limpeza do edificio da ETAP, limpeza do trazado de rede de distribución na zona de matogueira,

inspección do trazado da rede,..)

CALENDARIO DE MANTEMENTO DOS EQUIPOS SEGUNDO AS

ESPECIFICACIÓNS TÉCNICAS DOS EQUIPOS E DOS TRATAMENTOS

TIPO DE EQUIPOTIPO DE MANTEMENTO

DATA DO MANTEMENTO

PROVEDOR

DOCUMENTACIÓNDISPOÑIBLE

(ESPECIFICACIÓNSTÉCNICAS DOS EQUIPOS)A documentación arquivarase

no plan de provedores eservizos

Nota: Mantemento dos equipos segundo as especificacións técnicas dos equipos e dos tratamentos (por

exemplo dos sistemas de cloración, dosificación de produtos coas fichas técnicas, mantemento, limpeza e

cambio de filtros ou resinas de intercambio).

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 17 de 28




CALENDARIO DE PRODUTOS E SUBSTANCIAS EMPREGADAS NOTRATAMENTO DA AUGA

SUBSTANCIATIPO DE MANTEMENTO

DATA DO MANTEMENTO

PROVEDOR

DOCUMENTACIÓN DISPOÑIBLE(FDS, ALBARÁ DE COMPRA,

ETIQUETA, MANUAL DE USO).

A documentación arquivarase noplan de provedores e servizos

Notas:

Os produtos utilizados para o tratamento de desinfección da auga de consumo humano ou da auga destinada á

produción de auga de consumo humano, deberán cumprir o establecido no Regulamento (UE) n.º 528/2012 do

Parlamento Europeo e do Consello, de 22 de maio de 2012, relativo á comercialización e o uso dos biocidas,

para Tipo de Produto 5 (PT5).

É necesario aplicar á lexislación comunitaria relativa á substancias químicas, que comprende o

Regulamento (CE) n.º 1907/2006 do Parlamento Europeo e do Consello, de 18 de decembro de 2006,

relativo ao rexistro, a avaliación, a autorización e a restrición das substancias e preparados químicos

(REACH), polo que se crea a Axencia Europea de Substancias e Preparados Químicos, se modifica a

Directiva 1999/45/CE e se derrogan o Regulamento (CEE) n° 793/93 del Consello e do Regulamento

(CE) n.º 1488/94 da Comisión, así como a Directiva 76/769/CEE do Consello e as Directivas

91/155/CEE, 93/67/CEE, 93/105/CE e 2000/21/CE da Comisión e o Regulamento (CE) n.º 1272/2008

do Parlamento Europeo y do Consello, de 16 de decembre de 2008, sobre clasificación, etiquetado e

envasado de substancias e mesturas, e polo que se modifican e derrogan as Directivas 67/548/CEE e

1999/45/CE e se modifica o Regulamento (CE) n.º 1907/2006 (CLP), así como calquera outra

normativa comunitaria aplicable.

Os produtos deberán estar etiquetados e coa FDS actualizada.

CALENDARIO DE MANTEMENTO DA INFORMACIÓN DO SINAC

TIPO DE MANTEMENTODESCRICIÓN DO MANTEMENTO

DATA DO MANTEMENTO

PERSOAL QUE OREALIZA

Altas de infraestruturas

Baixas de infraestruturas

Revisión da información de infraestruturas

Modificacións

Suba de boletíns

Revisión da información de boletíns

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 18 de 28




3.4 Plan de medidas preventivas e correctoras ante incidencias

paramétricas e non paramétricas

Neste plan plasmaranse as medidas preventivas e correctoras necesarias para solucionar

os problemas aos que pode estar sometido o noso abastecemento e que foron descritos na

parte 2 deste protocolo de autocontrol e xestión (identificación dos perigos máis comúns do

noso abastecemento).

O principal obxectivo deste plan é evitar unha situación de incidencia, y de producirse, que

se adopten as medidas correctoras necesarias, co fin de evitar que se produzan

incumprimentos paramétricos na calidade da auga.

Hai que diferenciar entre as incidencias que poden ocorrer, que sendo controladas, non son

desencadeantes de incumprimentos paramétricos, e aquelas incidencias que si produciron

un incumprimento paramétrico que hai que xestionar segundo o indicado no artigo 27 e

anexo X do Real decreto 140/2003.

Obrigatoriamente avaliaranse neste plan as seguintes situacións:

• Actuacións ante episodios de seca. Deben avaliarse as situacións derivadas de

episodios de seca. Planificación das medidas preventivas e correctoras, de ser o

caso

• Actuacións no caso de situacións derivadas de situacións metereolóxicas extremas

(fortes precipitacións, risco de inundacións,..) Deben avaliarse estas situacións e

planificar as medidas preventivas e correctoras, de ser o caso.

• Incendios forestais. Deben avaliarse estas situacións derivadas dos incendios

forestais e planificar as medidas preventivas e correctoras, de ser o caso.

• Radioactividade. Deben estar avaliadas as situacións derivadas de problemas de

radioactividade na auga de captación e planificar as medidas preventivas e

correctoras, de ser o caso.

• Cianobacterias. Deben estar avaliadas as situacións derivadas dunha situación de

risco por cianobacterias e planificar as medidas preventivas e correctoras, de ser o

caso.

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 19 de 28




• Especificamente, as posibles incidencias que poden ocorrer no noso abastecemento

e que foron avaliadas na identificación de perigos, e planificar as medidas

preventivas e correctoras para cada situación, de ser o caso.

• Subministracións alternativas previstas en caso de incidencias.

Por outra banda deberá quedar descrito neste plan as actuacións ante incumprimentos

baseado no artigo 4, 27 e anexo X de radioactividade do Real decreto 140/2003.

Por tanto este plan incluirá:

• Procedementos de avaliación das situacións anteriormente descritas, xunto coas

medidas preventivas e correctoras ante incidencias.

• Procedemento de actuación ante incumprimentos baseado no artigo 4, 27 e anexo X

de radioactividade do Real decreto 140/2003.

• Lista das persoas responsables.

• Rexistros de incidencias ante incidencias e incumprimentos paramétricos e de

medidas correctoras. Deberá existir un rexistro de incidencias.

FOLLA REXISTRO DO LIBRO DE INCIDENCIAS

DESCRICIÓN DA INCIDENCIA

DATA E HORA DA INCIDENCIA

LOCALIZACIÓN INCIDENCIA

MEDIDAS CORRECTORAS

DATA E HORA DO FIN DA INCIDENCIA

COMENTARIOS ADICIONAIS

DATA E SINATURA DO RESPONSABLE

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 20 de 28




3.5 Plan de autocontrol

O ámbito normativo deste plan é o artigo 18 do Real decreto 140/2003.

Este plan incluirá un plan de mostraxe coa seguinte información:

• Plan de puntos de mostraxe: Relación de puntos de mostraxe para a determinación

de todos os controis que hai que realizarlle á auga (controis diarios de desinfectante

residual e pH. Exame bisemanal organoléptico, análise de control e completas.

Controis de Radioactividade). Indicarase a localización exacta dos puntos de

mostraxe.

Compróbase que con frecuencia os puntos de mostraxe de rede de distribución

realízanse en billas de instalación interior. Os xestores deberanse habilitar

progresivamente puntos de mostraxe na rede de distribución.

• Lista dos parámetros para determinar en cada tipo de análise, incluída a

determinación de radioactividade, trihalometanos, e outros parámetros que sexa

necesario determinar en función dos produtos utilizados no tratamento da auga ou en

función da avaliación de riscos do abastecemento (por exemplo cianotoxinas,

parámetros de radioactividade, arsénico, aluminio, turbidez ou nitratos).

• Frecuencia de mostraxe das análises en cada tipo de análise, incluída a

determinación de radioactividade, trihalometanos, e outros parámetros que sexa

necesario determinar en función dos produtos utilizados no tratamento da auga ou en

función da avaliación de riscos do abastecemento (plan de vixilancia específico de

determinados parámetros).

Deberase indicar como se calculan os valores de auga tratada e distribuída para o

cálculo das frecuencias (lectura de contadores ou datos estimativos de caudal).

• Con respecto aos puntos de mostraxe e lista de parámetros en billa do consumidor

que son responsabilidade do concello, atopámonos con varias opcións:

➢ Que o concello teña subcontratadas as análises de billa ao xestor do

abastecemento

➢ Que o concello non teña subcontratadas as análises de billa ao xestor do

abastecemento

➢ O concello é o xestor do abastecemento e realiza as análises de billa

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 21 de 28




De todos os xeitos, no protocolo deberán figurar os puntos de mostraxe e controis en

billa do consumidor, polo que cando non sexa o xestor o que se encargue destes

análises deberá solicitarlle a dita información ao concello.

• Debe estar tamén incluído neste plan a maneira de coñecer a calidade da auga do

punto de captación, que pode ser a través do organismo de conca no caso de masas

de auga superficiais destinadas a produción de auga para consumo humano, e que a

partir dun ou varios puntos de captación proporcionen unha media de máis de 100

metros cúbicos diarios (artigo 8 do Real decreto 817/2015), ou a través de controis

periódicos realizados polos xestores nos casos de non dispoñer destes datos.

• Calendario dos controis analíticos cos puntos de mostraxe de cada ano.

PLAN DE ANÁLISE

VOLUME DE AUGA TRATADA/

DEPÓSITO/ AUGA DISTRIBUÍDA

A. CONTROL A. COMPLETOS

Previstos Realizados Previstos Realizados

ETAP ou depósito de cabeceira

Depósito de distribución

Rede distribución

PLAN DE ANÁLISE Previstos Realizados

Control de Radioactividade

Control en captación:

Control en rede de distribución:

Billa do consumidor (por poboación abastecida) Este análise é responsabilidade do concello

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 22 de 28




Por tanto indicarase neste plan:

• Plan de mostraxe

• As persoas responsables dos controis (análises e medidas “in situ” e controis

organolépticos) e os responsables de cubrir os rexistros,

• Calendario dos controis

• Rexistros de:

◦ Lectura de contadores ou datos estimados de caudal

◦ Controis in situ

◦ Análises organolépticos

◦ Análises de control

◦ Análises completos

◦ Controis de radioactividade

◦ Análises de plans de vixilancia específicos de determinados parámetros (exemplo

cianotoxinas)

◦ Controis de billa

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 23 de 28




3.6 Plan de control de provedores e servizos

O obxectivo deste plan é garantir que tanto os produtos utilizados como os servizos

contratados, proporcionen a calidade e fiabilidade necesaria para garantir o bo

funcionamento do abastecemento de auga.

Os provedores ou servizos contratados polo xestor do abastecemento, para subministrar

produtos ou realizar accións relacionadas co abastecemento, deben cumprir cuns requisitos

que nos permitan garantir a calidade da auga.

Deberemos contar cunha listaxe de todos os provedores e servizos contratados, que inclúan

polo menos os seguintes datos de identificación:

• Nome da empresa

• CIF

• Dirección

• Teléfono/correo electrónico

Por outra banda, debe haber un rexistro coas actuacións de todos eles, que inclúa, ademais

da actuación en si, polo menos o nome da empresa, as datas nas que realizan un servizo ou

provisión de bens, así como as firmas da persoa que realiza a actividade (no caso de que

non deixe ningún outro documento acreditativo) e a do xestor do abastecemento.

Este rexistro resulta imprescindible para seguir a trazabilidade e/ou poder identificar o

responsable dunha potencial incidencia. Xunto co rexistro terán que gardarse todos os

documentos entregados polas empresas implicadas, é dicir, albarás, facturas, certificados

emitidos, follas de recollida de mostra etc. Ademais tamén deben gardarse copias de todos

os documentos acreditativos de que as empresas implicadas e os seus operarios cumpren

cos requisitos esixibles.

Os posibles provedores e servizos que poden ser contratados polo xestor dun

abastecemento de auga son:

• Laboratorio de análise dá auga.

• Provedor de produtos químicos (tanto para o tratamento da auga como para a

limpeza/desinfección de instalacións).

• Construtor ou vendedor de infraestruturas.

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 24 de 28




• Provedor de materiais de substitución ou reparación nas infraestruturas.

• Empresa reparadora de infraestruturas.

• Empresa de venda e/ou mantemento de equipos de tratamento dá auga.

• Empresa de venda e/ou mantemento de equipos de medición.

• Empresa de limpeza/desinfección, tratamentos DDD.

• Empresa de formación

• Empresa gravadora de datos no SINAC

• Empresa de transporte de auga de consumo.

É imprescindible neste plan crear un arquivo con todas as empresas contratadas, as fichas

técnicas das substancias empregadas, produtos de construción e equipos.

CÓDIGO NOME DA OPERACIÓN

A.1 Laboratorio de análise da auga.

A.2Provedor de produtos químicos (tanto para o tratamento del auga como paraa limpeza/desinfección de instalacións).

A.3 Construtor ou vendedor de infraestruturas.

A.4 Provedor de materiais de substitución ou reparación nas infraestruturas.

A.5 Empresa reparadora de infraestruturas.

A.6 Empresa de venta e/ou mantemento de equipos de tratamento da auga.

A.7 Empresa de venta e/ou mantemento de equipos de medición.

A.8 Empresa de limpeza/desinfección, tratamentos DDD.

A.9 Empresa de formación

A.10 Empresa de transporte de auga de consumo

A.11 Outros,....

Ademais do arquivo de documentación relacionada con cada empresa, haberá que rexistrartodas as operacións que se realicen relacionadas con cada operación.

CÓDIGO DA

OPERACIÓNOPERACIÓN DATA OBSERVACIÓNS

NOME E SINATURA

DO RESPONSABLE

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 25 de 28




3.7 Plan de renovacións das instalacións

O mantemento e mellora das infraestruturas dun abastecemento, requiren dun forte

investimento que se debe planificar atendendo á necesidade e dispoñibilidade dos titulares.

É conveniente dispoñer dun plan xeral de renovación das instalacións que permita adecuar

as mesmas ás necesidades actuais do servizo, corrixindo deficiencias existentes e

mellorando os puntos máis sensibles.

Con este plan trátase de establecer un calendario de obras e/ou adquisición de aparellos

necesarios para mellorar o aseguramento da calidade da auga.

OBRAS A REALIZAROPERACIÓN A REALIZAR

ORZAMENTO DA INVERSIÓN

DATAPREVISTA

Produtos de tratamento da auga

Protección da captación (selo

sanitario)

Instalación dun sistema de control de

niveis de desinfectante en continuo

Recubrimentos do depósito

Equipos de bombeo

Substitución de tramos da rede de

distribución

OBRAS DE RENOVACIÓN REALIZADASOPERACIÓN REALIZADA

INVERSIÓN REALIZADA

DATA DA RENOVACIÓN

Produtos de tratamento da auga

Protección da captación (selo sanitario)

Instalación dun sistema de control de niveis

de desinfectante en continuo

Recubrimentos do depósito

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 26 de 28




Normativa e bibliografía empregada:

• Directiva 98/83/CE do Consello, do 3 de novembro de 1998, relativa á calidade das

augas destinadas ao consumo humano (DOCE L n.º 330 do 5 de decembro de 1998).

• Real decreto 140/2003, do 7 de febreiro, polo que se establecen os criterios

sanitarios da calidade da auga de consumo humano (BOE 45 do 21/02/2003). Corrección de

erros Real decreto 140/2003 (BOE 54 do 4/03/2003).

• Orde SCO 1591/2005, do 30 maio sobre o Sistema de información nacional de auga

de consumo (SINAC) (BOE 131 do 2/06/2005).

• Orde SSI/304/2013, do 19 de febreiro, sobre substancias para o tratamento da auga

destinada á produción de auga de consumo humano (BOE 50 do 27/02/2013).

• Real Decreto 849/1986, de 11 de abril, polo que se aproba o Regulamento do

Dominio Público Hidráulico que desenvolve os títulos preliminar, I, IV, V, VI, VII e VIII do

texto refundido da Lei de Augas, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 1/2001, de 20 de

xullo.

• Lei 9/2010, do 4 de novembro de Augas de Galicia.

• Lei 33/2011, do 4 de outubro, Xeral de Saúde Pública.

• Directiva 2013/51/ EURATOM do Consello de 22 de outubro de 2013, pola que se

establecen requisitos para a protección sanitaria da poboación con respecto as substancias

radioactivas nas augas destinadas ao consumo humano.

• Directiva (UE) 2015/1787 da Comisión de 6 de outubro de 2015 pola que se

modifican os anexos II e III da Directiva 98/83/CE do Consello, relativa á calidade das aguas

destinadas ao consumo humano.

• Real Decreto 817/2015, de 11 de setembro, polo que se establecen os criterios de

seguimento e avaliación do estado ds augas superficiais e as normas de calidade ambiental.

• Orde do 29 de xaneiro de 2016 pola que se dispón a publicación da normativa do

Plan hidrolóxico da demarcación hidrográfica de Galicia-Costa, aprobado polo Real decreto

11/2016, do 8 de xaneiro, polo que se aproban os plans hidrolóxicos das demarcacións

hidrográficas de Galicia-Costa, das bacías mediterráneas andaluzas, do Guadalete-Barbate

e do Tinto, Odiel e Piedras

• Real Decreto 314/2016, de 29 de xullo, polo que se modifican o Real decreto

140/2003, de 7 de febreiro, polo que se establecen os criterios sanitarios da calidade da

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 27 de 28




auga de consumo humano, o Real decreto 1798/2010, de 30 de decembro, polo que se

regula a explotación e comercialización das augas minerais naturais e augas de manancial

envasadas para consumo humano, e o Real Decreto 1799/2010, de 30 de decembro, polo

que se regula o proceso de elaboración e comercialización das augas preparadas

envasadas para o consumo humano.

• Real decreto 902/2018, de 20 de xullo, polo que se modifica o Real decreto

140/2003, do 7 de febreiro, polo que se establecen os criterios sanitarios da calidade da

auga de consumo humano e as especificacións dos métodos de análise e as especificacións

dos métodos de análise do Real Decreto 1798/2010, de 30 de decembro, polo que se regula

a explotación e comercialización das augas minerais naturais e augas de manancial

envasadas para consumo humano, e do Real Decreto 1799/2010, de 30 de decembro, polo

que se regula o proceso de elaboración e comercialización de augas preparadas envasadas

para o consumo humano.

• Lei 9/2019, do 11 de decembro, de Galicia de medidas de garantía do abastecemento

nos episodios de seca e nas situacións de risco sanitario.

• Guía para a elaboración dun protocolo de control e xestión de pequenos

abastecementos. Proxecto Life Rural Supplies. Ano 2018

• Quality Assurance (HACCP) System: GWS guide to its implementation. NFGW. Ano

2014

Máis información en:

• Proxecto Life Rural Supplies LIFE12 ENV/ES/000557 "Soluciones sostenibles para

pequeñas redes de abastecimiento". Guía para la elaboración de un protocolo de

control y gestión de pequeños abastecimientos.

• Proxecto Life Rural Supplies LIFE12 ENV/ES/000557 "Soluciones sostenibles para

pequeñas redes de abastecimiento". Instrucción técnica para el abastecemiento

autónomo.

• https://ruralsupplies.eu/

• Quality Assurance (HACCP) System: GWS guide to its implementation.

https://nfgws.ie/quality-assurance-implementation/

GC-13T-02-01-01 Edición 4 (03/03/2020) 28 de 28

https://nfgws.ie/quality-assurance-implementation/

https://ruralsupplies.eu/

https://liferuralsupplies.files.wordpress.com/2018/07/it-abastecimiento-autc3b3nomo-lq.pdf



https://liferuralsupplies.files.wordpress.com/2018/07/guia-pax-pequec3b1os-abastecimientos-lq.pdf




gc13t-02-01-01-parte a guía coa información mínima que ... · gc13t-02-01-01-parte a guía coa...

Documents