Estrutura e dinámica Estrutura e dinámica da Terrada Terra

Estrutura e dinámica Estrutura e dinámica da Terrada Terra

O estudo do planetaO estudo do planeta

O traballo dos xeólogos• Estudan a composición, a estrutura e a

dinámica da xeosfera• Coñecementos que proporcionan:

– Coñecemento científico sobre o planeta– Prospeccións de recursos xeolóxicos:

minerais, rochas…– Previsións de riscos xeolóxicos: volcáns,

sismos, afundimentos…– Avaliación das características do terreo

para obra pública

Fases do traballo• De campo: mostraxes, sodeos…• De laboratorio:

– Observación co microcópio petrográfico (texturas)

– Análises químicas (isótopos)– Outras análises (paleomagnetismo)

• De gabinete: informes, fotografías satélite…sería a fase de conclusións e publicación

Especialidades da xeoloxía

• Petrólogos• Sedimentólogos• Paleontólogos• Xeoquímicos• Xeofísicos• Vulcanólogos…

Traballo de campo

Traballo de laboratorio e gabinete

Microscopio petrográfico

Métodos para estudiar o interior do planeta

• Directos (para estudar a superficie da Terra ou o interior)– Temperatura da lava– Grosor dun estrato– Cantidade de CO2

• Indirectos (para estudar o interior):– Método sísmico– Método gravimétrico.- Variacións do campo gravitatorio– Medicións de isótopos.- proporcións de 16 O e 18 O

(temperatura da auga onde viviu o animal)– Datacións radiométricas (idade do material)– Estudo de meteoritos

O método sísmico• Permite detectar as superficies de separación

entre materiais de diferente composición ou de distinto estado. Estas superficies denomínanse: descontinuidades sísmicas

• Ondas sísmicas:– P, primarias, lonxitudinais. Transmítense por sólidos e

líquidos pero varían de velocidade e sofren refracción– S, secundarias e transversais. Non se transmiten por

líquidos e cando os atopan reflíctense.

As alteracións da traxectoria das ondas sísmicas producen zonas de sombra onde non se perciben ondas S nin P.

Tipos de ondas sísmicas

Comportamento das ondas sísmicas

Os sistemas de información xeográfica:

SIX• Sistemas que ofrecen informacións

sobre: mapas, fotografías aéreas e de satélite, datos de poboación, producións agrícolas, usos do terreo

• O GPS (Sistema de posicionamento global)Conxunto de satélites artificiais que orbitan arredor da Terra e emiten sinais que son captados por receptores e determina posicións exactas.

Teledetección e sistemas de alerta

• Teledetección: prediccións meteorolóxicas, avaliación da humidade dun terreo, superficies destinadas a certos cultivos, vixilancia de incendios, nivel de encoros, temperatura en diferentes niveis da atmosfera…

• Sistemas de alerta temperá: Tratan de predecir: ciclóns, tsunamis, lahares (avalanchas de barro), erupcións volcánicas, incendios forestais, inundacións…

O tempo en xeoloxía• Criterios para establecer intervalos:

– Discordancias.- Superficies resultantes dun periodo de erosión que separa dous conxuntos de materiais dobrados de distinta forma

– Extincións de especies– Fósiles característicos ou guía (grande

expansión, existencia curta e fáciles de fosilizar)

Fosilización

Outros procesos de fosilización

• Conservación en ámbar• Conservación en petróleo• Conservación en xeo

Información que proporcionan os fósiles• Anatomía do organismo, xeito de vida,

relacións con outros organismos, ambiente, distribución xeográfica

• Ambiente mariño ou continental, clima, sedimento no que se enterrou

• Cando se formou a rocha que o contén• Facies: conxunto de características

litolóxicas e paleontolóxicas que axudan a coñecer onde e como se orixinou a rocha

Escala do tempo xeolóxico

Métodos de datación• Relativa.- Proporciona a orde de antigüidade dos

materiais:– Superposición normal dos estratos– Superposición de procesos xeolóxicos– Relacións de materiais co mesmo contido fósil– Varvas glaciares– Anillos de crecemento: corais, árbores, escamas de peixes

• Absoluta.- Determinar a idade concreta dun resto ou dunha rocha (ma). Empréganse isótopos (elementos con diferente número másico=protones y neutrones): carbono 14 pasa a nitrógeno 14

Perfís topográficos

Cortes xeolóxicos• Ver os principios• As concordancias• Discordancias…

A xeocronoloxía• Información xeocronolóxica.-

referente á idade dos materiais e á orde en que ocorrreron os procesos xeolóxicos representados:– Xeocronoloxía absoluta.- Idade en ma– Xeocronoloxía relativa.- A orde en que

aconteceron os feitos xeolóxicos

Principios xeolóxicos• Principio de actualismo.- A análise dos

procesos que acontecen na actualidade é a clave para interpretar o que sucedeu no pasado

• Principios fundamentais de datación:– Principio de horizontalidade orixinal dos estratos– Principio de continuidade lateral dos estratos– Principio de superposición de estratos– Teito e muro– Criterios de polaridade

Columna estratigráfica• As superficies que limitan un

estrato reciben o nome de planos de estratificación. A parte máis alta e moderma é o teito e a base é o muro. A distancia media en vertical entre o teito e o muro é a potencia

Teito, muro e potencia

Criterios de polaridade• Fendas de desecación• Rizaduras (ripples)• Laminación cruzada• Granoselección ou estratificación

graduada

Contactos e discordancias

• Contactos:– Concordantes.- Estratos paralelos entre si. Os

estratos que pertencen ao mesmo período forman unha serie concordante

– Discordantes.- Cando unha serie condordante está dobrada, inclinada ou erosionada, e sobre ela se depositou outra que non é paralela con ela: son discordantes. As fallas tamén poñen en contacto unidades diferentes e é posible indicar se son directas ou inversas

Os mapas xeolóxicos