PCPI - MSC

XANEIRO-2013

TEMA: ESPAÑA NO SEO DE EUROPA

I. O MEDIO FÍSICO DE ESPAÑA.

II. A POBOACIÓN E AS CIDADES EN ESPAÑA.

III. A ORGANIZACIÓN TERRITORIAL DO ESTADO ESPAÑOL.

VOCABULARIO:

1. A Meseta. Os sistema montañosos. As depresións do Ebro e do Guadalquivir.

2. As rexións naturais: atlántica, mediterránea, continental ou interior e insulares.

3. A rede hidrográfica.

4. A desertización.

5. Densidade de poboación.

6. Nacións e Estados. Modelos de Estado.

7. A división territorial: os municipios, as provincias, as comunidades autónomas.

8. O sistema autonómico español: institucións, competencias e finanzamento.

9. Os desequilibrios territoriais.

ACTIVIDADES:

1. COMENTARIO CRÍTICO DO SEGUINTE TEXTO: Renda media en Galiza.

2. AULA DE INFORMÁTICA:

-Busca en google de información arredor do país elixido para facer o traballo de

investigación e exposición deste trimestre.

3. AULA DE VÍDEO:

-Proxección individual dos distintos documentais sobre os países elixidos para o

Traballo de Xeografía.

-Proxección do documental: Violencia-Jokin.

4. SALA DE PRENSA:

-Busca de información en xornais sobre asuntos relacionados con institucións

autonómicas e asuntos relacionados con institucións estatais.

4. BIBLIOTECA:

-Busca de información para a realización do Traballo de Xeografía.

-Exercicios sobre mapas físicos e políticos de Europa e España.

DEBATE: España: uniformización ou pluralidade?

I. O MEDIO FÍSICO DE ESPAÑA.

O RELEVO DA PENÍNSULA IBÉRICA

A Meseta

Altiplano no centro da PI atravesado e rodeado por sistemas montañosos

Os sistemas montañosos

Cordilleiras interiores

Sistema Central

Montes de Toledo

Cordilleiras periféricas

-Montes de León

-Cordilleira Cantábrica

-Cordilleira Ibérica

-Serra Morena

Cordilleiras Exteriores

-Macizo Galaico

-Montes Vascos

-Pirineos

-Coridilleiras Costeiro-Catalás

-Cordilleiras Béticas

As depresións

Depresión do Ebro

Depresión do Guadalquivir

AS REXIÓNS NATURAIS

A rexión natural atlántica

A costa

Costa Cantábrica

Costa atlántica galega

O clima

Temperaturas

Precipitacións

A rede hidrográfica

Ríos da vertente cantábrica

Ríos da vertente atlántica

A vexetación

Bosques caducifolios

Prados naturais

Landas

A rexión natural mediterránea

A costa

Costa mediterránea

Costa atlántica andaluza

O clima

Temperaturas

Precipitacións

A rede hidrográfica

Ríos da vertente mediterránea

Ríos da vertente atlántica andaluza

A vexetación mediterránea

Bosque mediterráneo

Maquis e garriga

Estepa

A rexión natural continental ou interior

O clima

Temperaturas

Precipitacións

A rede hidrográfica

A vexetación

Bosque mediterráneo

Páramos

Estepa

As rexións insulares: Canarias e Baleares

Illas Canarias: un arquipélago de orixe volcánica.

Relevo

Costa

Clima

Vexetación

Illas Baleares: unha prolongación das Cordilleiras Béticas.

Relevo e costas

Rede hidrográfica

Clima

Vexetación

OS PROBLEMAS AMBIENTAIS

A degradación da vexetación.

A erosión.

A desertización.

A contaminación.

ACTIVIDADES:

1. Sinala no mapa da PI os elementos máis significativos do relevo peninsular.

2. Sinala no mapa as distintas rexións naturais e a vexetación que lle é propia a cada

unha das rexións sinaladas.

3. Sinala os ríos máis importantes da PI.

4. Sinala as 5 comunidades con maior nivel de erosión. Indica que factores naturais e

humanos provocan esta situación.

(ver mapa adxunto)

5. Indica a que clima pertence cada un dos seguintes climogramas e indica a cal destas

cidades correspondería cada un:

II. A POBOACIÓN E AS CIDADES EN ESPAÑA.

1. A densidade de poboación e a evolución demográfica.

España ten unha poboación de 41.116.842 hab., que en relación coa superficie

do seu territorio dános unha densidade de 81’4 hab./km cadrado. É unha densidade

baixa, inferior á media da UE, e cunha distribución desigual. Provincias como Madrid

ou Barcelona superan os 250 hab./km. cadrado, mentres que outras como Teruel ou

Guadalaxara non chegan aos 20 hab./km. cadrado. As zonas nas que se concentra a

maior parte da poboación son: o litoral mediterráneo e do sudoeste atlántico, ( desde

Barcelona até a costa atlántica andaluza e o baixo Guadalquivir); o litoral noroeste e o

cantábrico, (cidades e núcleos industriais das rías galegas. a costa asturiana, a cántabra

e a vasca); algúns núcleos do interior (área metropolitana de Madrid). As zonas

menos poboadas atópanse no interior da PI, especialmente nas áreas de montaña e nas

áreas rurais de Estremadura, Aragón, Castela-A Mancha e Castela-León.

Até finais do s. XVIII, a poboación española medrou moi lentamente, pois tanto

a natalidade como a mortalidade eran moi elevadas. No s. XIX, empezou a descender a

mortalidade, grazas ás melloras na hixiene e na alimentación, e aos avances na medicina

e na sanidade. Isto produciu un significativo crecemento demográfico. O incremento

máis importante rexistrouse no s.XX, pois xunto cun descenso da mortalidade

mantívose unha elevada natalidade. Entre 1900 e 1970 a poboación española case se

duplicou. Pero a partir da década de 1990, o crecemento da poboación foi moderado e

cunha clara tendencia decrecente a causa das baixas taxas de natalidade e ao aumento da

mortalidade dunha poboación cada vez máis vella.

ACTIVIDADES:

1. Observa o mapa da densidade de poboación e explica que factores favorecen a

elevada ou a baixa densidade.

2. Partindo da seguinte táboa, calcula a densidade de poboación das comunidades

autónomas. Despois ordénaas de maior a menor densidade.

3. Comenta a seguinte pirámide de poboación.

III. A ORGANIZACIÓN TERRITORIAL DO ESTADO ESPAÑOL.

Caso especial é o do País Vasco e Navarra, que posúen consideración de

territorios con dereitos históricos e o rexime foral permite que estas

comunidadesrecaden nos seus territorios aqueles impostos que noutras comunidades son

competencia do Estado.

ACTIVIDADES:

1. Explica as diferenzas entre nación e estado.

2. Localiza países con réximes centralistas, autonómicos e federais.

3. Elabora unha listaxe das 17 comunidades autónomas coas súas capitais.

4. Cales son as comunidades históricas e por que son calificadas así?

5. Elabora un organigrama das institucións autonómicas.

6. Elabora un comentario crítico do seguinte texto.