DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓNPOLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA

Errugbia

Hiztegia

Erru

Hiztegia

ISBN: 978-84-457-3386-8

Errugbia

Hiztegia

Vitoria-Gasteiz, 2015

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKAETA KULTURA SAILA

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN,POLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA

Argitaraldia: 1.a, 2015eko urria

Ale-kopurua: 1.500 ale

© argitaraldi honena: Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorra

Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco Donostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz

Internet: http://www.euskara.euskadi.eus/euskalterm

Azala: Concetta Probanza

Inprimaketa: Gráficas Irudi S.L.

ISBN: 978-84-457-3386-8

Lege gordailua: VI 772-2015

Lan honen bibliografia-erregistroa Eusko Jaurlaritzaren Bibliotekak sarearen katalogoan aurki daiteke:

http://www.bibliotekak.euskadi.eus/WebOpac

5

HITZAURREA

euskararen Aholku Batzordearen Terminologia Batzordeak onartutako hiztegia duzu hau. Hortaz, Batzordeak gomendatu egiten du hiztegi honetako terminologia erabiltzea.

Izan ere, Terminologia Batzordeari dagokio, besteak beste, terminologia-alorrean dauden lehentasunak finkatzea, lan-proposamenak egitea, terminologia-lanerako irizpideak ezartzea, termino lehiakideen arteko lehentasunak jartzea ponderazio-markak finkatuz, eta terminoen erabilera onestea eta gomendatzea. Terminologia Batzordeak urteko jarduketa-planetan jasotzen ditu horiek guztiak.

Hiztegi hau, Terminologia Batzordeak onartutako gainerako hiztegiak bezala, EUSKALTERM Euskal Terminologia Banku Publikoan (www.euskara.euskadi.eus/euskalterm) dago integratuta.

EUSKALTERM erabilera publikoko bankua da, Eusko Jaurlaritzak bideratu eta sustatu nahi duen terminologiaren produkzioaren, kudeaketaren eta hedapenaren muina. Banku hori metodologia eta irizpide jakin batzuen arabera eguneratu eta elikatzen da, betiere Terminologia Batzordeak onartutako jarduketa-planei jarraituz. Beraz, EUSKALTERM Terminologia Banku Publikoa

6

etengabe elikatzen eta zabaltzen ari gara Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzatik IVAPekin lankidetzan, euskal terminologiaren normalizazioari eta zabalkundeari ekin eta eusteko.

Garaiaren arabera, gizartea aldatzen den neurrian, hizkuntzak ere aldatzen dira, bizirik badaude, behar berriei erantzuteko. Ondorioz, hizkuntza baten modernizatzearen eta eguneratzearen prozesua ez da inoiz amaitzen. Horregatik, hizkuntzaren altxor lexikoa eta terminologikoa etengabe elikatu behar dira, hizkuntza bera normalizatzeko, batetik, eta erabiltzaileen premiei erantzuteko, bestetik.

Honakoa, hiztegiak jorratzen duen eremuko erabiltzaileen oinarrizko premiak asetzeko baliagarri izatea nahi genuke, baita gure hizkuntzaren normalizazioaren eta eguneratzearen bidean urrats garrantzitsua izatea ere. Hiztegi hau eta honekin batera argitaratzen ditugun guztiak eguneroko jardunean erabiltzera animatzen zaituztegu, euskaldunok hizkuntza gero eta aberatsagoa izan dezagun.

Vitoria-Gasteiz, 2015eko martxoaren 17a

Patxi Baztarrika galParsoro

Hizkuntza Politikarako sailburuordea

7

Hiztegiari BUrUzko argiBiDeak

Hiztegi hau UZEI Terminologia eta Lexikografia Zentroak egin du EUSKALTERM Terminologia Banku Publikoa (www.euskara.euskadi.net/euskalterm) eguneratzeko eta elikatzeko entitate horrek Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzarekin (HPS) izenpetutako kontratuaren barruan. Kontratua HPSk eta IVAPek finantzatu dute, bi erakunde horiek sinatutako hitzarmenaren bidez.

EUSKALTERM Terminologia Banku Publikoa da Terminologia Batzordeak1 finkatutako terminologia-lana zabaltzeko ardatza. Aldi berean esan behar da Terminologia Batzordeak onartutako jarduketa-planen barruan ezarritako lehentasunen arabera eguneratzen dela Terminologia Banku Publikoa. Euskararen Aholku Batzordeko Terminologia-batzorde atal bereziak euskarazko terminologia-lanerako finkatu zuen metodologiari jarraituta, hiztegi hau, lehenengoz, hizkuntzalariez eta eremuko adituez osatutako batzorde teknikoak aztertu eta landu zuen, Terminologia Batzordeari behin betiko proposamena luzatzeko. Normalizazio-prozesuaren azken urratsa Terminologia Batzordeak onartzea izan da. Beraz, hemen duzue eremu honetako terminologiaren erabiltzaileei Termi nologia Batzordeak gomendatzen dien terminologia.

1 176/2007 DEKRETUA, urriaren 16koa, Euskararen Aholku Batzordeari buruzkoa.

8

Hiztegian erabilitako ponderazio-markak:

(4) Termino normalizatua / gomendatua(3) Termino onartua (baina ez lehenetsia, beste bat gomendatzen delako)

Hiztegian erabilitako laburtzapenak:

eu euskaraes españolfr françaisen English

Sin. sinonimoaIk. ikus

9

Normalizazioa

Batzorde teknikoa

Aratz Gallastegi (Errugbi-entrenatzailea)Jon Ander Gorospe (EITB)Jabier Agirre (UZEI)Koordinatzailea: Nerea Laskibar Etxebarria (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza)

terminologia Batzordea

Patxi Baztarrika Galparsoro, Hizkuntza Politikarako sailburuordea, batzorde-ataleko lehendakariaEneko Oregi Goñi, IVAPeko zuzendariordea, batzorde-ataleko lehendakariordeaJorge Giménez Bech, EABko eta batzorde-ataleko idazkariaAraceli Díaz de Lezana Fernández de Gamarra, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzako ordezkariaMaite Imaz Leunda, IVAPeko ordezkariaAndoni Sagarna Izagirre, Euskaltzaindiaren ordezkariaIker Etxebeste Zubizarreta, Unibertsitate Zerbitzuetarako Euskal Ikastetxeko (UZEI) ordezkariaXabier Alberdi Larizgoitia, Euskal Herriko Unibertsitateko Euskara Institutuko ordezkariaIbon Olaziregi Salaberria, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren Euskara Zerbitzuaren ordezkariaMertxe Olaizola Maiz, adituaJoseba Erkizia Itoitz, adituaAsier Larrinaga Larrazabal, adituaMiel Loinaz Beristain, adituaAlberto Atxabal Rada, adituaAlfontso Mujika Etxeberria, aditua

10

uzei-ren lankide izan diren adituak

Eneritz Zabaleta. BerriaIñaki Laskurain. Euskadiko Errugbi FederakundeaIñigo Goñi. Diario VascoKoldo Alduntzin. Kirol-esataria

11

eremU-zUHaitza

1 Instalazioak• Zelaia (jokalekua)•Materiala

2 Pertsonala• Kirolariak•Pertsonal ofiziala (epaileak)•Pertsonal teknikoa eta laguntzailea

3 Ekipamendua• Janzkerak•Errugbian aritzeko babesak eta osagarriak

4 Partida• Partidaren martxa (puntuazioa)•Taktikak eta joko-ekintzak•Arbitrajea (faltak, arau-hausteak)

5 Organizazioa

12

aUrkiBiDea

Bokabularioa sailka

1. Instalazioak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142. Pertsonala. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193. Ekipamendua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264. Partida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285. Organizazioa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Euskarazko aurkibidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Gaztelaniazko aurkibidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Frantsesezko aurkibidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

Ingelesezko aurkibidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Erreferentzia bibliografikoak. . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

BokaBUlarioa sailka

Errugbia

14

110 metroko marra (4)Erdiko marrarekiko paralelo eta 10 metroko distantziara dauden bi marra etenetako bakoitza.es línea de 10 metrosfr ligne des 10 mètresen 10-metre line

215 metroko marra (4)Alboko marrekiko paralelo eta 15 metroko distantziara dauden bi marra etenetako bakoitza.es línea de 15 metrosfr ligne des 15 mètresen 15-metre line

322 metroko bandera (4)Alboko bi marren eta 22 metroko bi marren ebaketa-puntuetatik 2 metroko distantziara dauden alboko lau zutoinetako banderetako bakoitza.es banderín de 22 metrosfr drapeau des 22 mètresen 22-metre flag

422 metroko eremu (4)Mutur banatan 22 metroko marrak eta entsegu-marrak eta saihetsetan alboko marrek mugatzen dituzten bi area edo zonetako bakoitza.es zona de 22 metrosfr zone des 22 mètresen 22-metre area; 22-metre zone

522 metroko marra (4)Sin. hogeita biko marra (4); 22ko marra (4)Entsegu-marrarekiko paralelo eta 22 metroko distantziara dauden bi marra jarraituetako bakoitza.es línea de 22 metrosfr ligne des 22 mètresen 22-metre line

22ko marraIk. 22 metroko marra

3/4eko lerroIk. hiru laurdenekoen lerro

65 metroko marra (4)Sin. bosteko marra (4); 5eko marra (4)Alboko marratik 5 metroko distantziara eta harekiko paralelo dauden bi marra etenetako bakoitza. Baita entsegu-marratik 5 metroko distantziara eta harekiko paralelo dauden bi marra etenetako bakoitza ere.es línea de 5 metrosfr ligne des 5 mètresen 5-metre line

5eko marraIk. 5 metroko marra

7alboko epailearen bandera (4)Alboko epaileak jokoan gertatzen diren zenbait ekintza adierazteko baliatzen duen bandera.es banderín del juez de lateralfr drapeau du juge de toucheen touch judge’s flag

1. INSTALAZIOAK

Errugbia

15

8alboko marra (4)Joko-eremuaren zabalera mugatzen duten bi marra jarraituetako bakoitza.es línea de lateral; línea de touche; línea de touchfr ligne de toucheen touchline

9alboko zutoin (4)Joko-eremuan dauden hamalau zutoin bertikaletako bakoitza, goiko muturrean bandera batez hornitua.es poste lateralfr poteau de toucheen post

10aldagela (4)Jokalariek eta arbitro-taldeak partidaren aurretik eta baita partidaren ondotik ere janzteko eta eranzteko erabiltzen duten lekua, espresuki horretarako egokituaes vestuariofr vestiaireen dressing room; changing-room

11baloi hilaren bandera (4)Entsegu-eremu bietako alboko marren eta baloi hilaren bi marren ebaketa-puntuetan kokatuak dauden alboko lau zutoinetako banderetako bakoitza.es banderín de balón muertofr drapeau de ballon morten dead ball flag

12baloi hilaren marra (4)Joko-eremuaren luzera mugatzen duten bi marra jarraituetako bakoitza. Baloi hilaren marrek eta alboko marrek eratzen dute entsegu-eremuaren kanpoko muga.es línea de balón muertofr ligne de ballon morten dead ball line

bosteko marraIk. 5 metroko marra

13entsegu-eremu (4)12 metrotik 22 metrora bitarteko luzera duen eremu laukizuzena, joko-eremuaren mutur bakoitzean hagen atzetik kokatua dagoena. Entsegu-marrak (marra bera eta zutoinak barne hartuz), entsegu-eremuko alboko marrek eta baloi hilaren marrak (marra bera kanpoan geratzen da) mugatzen dute. Talde batek aurkarien entsegu-eremuan egiten ditu bere entseguak, eta entsegu baliogabetuak, berriz, bere entsegu-eremu propioan.es zona de marca; zona de ensayofr en-buten field goal; in-goal; in-goal area

14entsegu-eremuko alboko marra (4)Entsegu-eremuaren zabalera mugatzen duten bi lerro jarraituetako bakoitza.es línea de lateral de marcafr ligne de touche de buten touch-in-goal line

Errugbia

16

15entsegu-marra (4)Zelaiaren luzera mugatzen duten bi marra jarraituetako bakoitza. Entsegu-marrek eratzen dute zelaiaren eta zelaiaz kanpo geratzen den joko-eremuaren arteko muga.es línea de ensayo; línea de marcafr ligne de buten goal line; tryline

16erdiko marra (4)Sin. zelai-erdiko marra (4)Joko-eremua bi zati berdinetan zatitzen duen marra, entsegu-marrekiko paraleloa.es línea de centro; línea de medio

campofr ligne du milieuen halfway line

17errugbiko baloi (4)Airez puztutako ganbera batek eta larruzko edo antzeko material sintetikozko lau ataleko estalki batek osatzen duten gorputz obalatua, errugbian aritzeko erabilia; 28-30 cm-ko luzera, 74-77 cm-ko luzetarako perimetroa, 58-62 cm-ko zabalera-perimetroa eta 410-460 g bitarteko pisua ditu.es balón de rugbyfr balle de rugby; ballon de rugby;

ovaleen rugby ball

18hagak (4)Entsegu-marraren erdi-erdian kokatuak dauden H formako bi egituretako bakoitza, bi zutoin bertikalek eta zeharkako langa batek osatuak. Entsegu baten osteko gauzatze-saioan baloia H horren goiko partetik pasatuz, bi puntu lortzen dira, eta hiru puntu, berriz, baloia zigor-kolpe batean edo drop baten ostean pasatzen bada.es palos; postes de golfr poteaux; poteaux de buten goal posts

19hiru laurdenekoen lerro (4)Sin. 3/4eko lerro (4)Aurrelariak ez diren jokalariek, alegia fase estatikoetan parte hartzen ez dutenek, osatutako lerroa.es línea de 3/4; línea de tres cuartosfr ligne de trois-quartsen three-quarter line

hogeita biko marraIk. 22 metroko marra

20izkinako zutoin (4)Alboko bi marren eta bi entsegu-marren nahiz baloi hilaren bi marren arteko ebaketa-puntuetan kokatuak dauden alboko zortzi zutoinetako bakoitza. Zutoin horiek entsegu-eremu bakoitzaren mugak adierazten dituzte.es poste de esquinafr poteau de coinen corner post

Errugbia

17

21joko-eremu (4)Errugbian aritzeko eremua, luzetara baloi hilaren marrek eta zeharka alboko marrek eta entsegu-eremuko alboko marrek mugatzen dutena. Joko-eremuak zelaia eta bi entsegu-eremuak hartzen ditu barnean.es área de juegofr aire de jeuen playing area

22langa (4)Hagetako bi zutoin bertikalak 3 metroko altueran bata bestearekin lotzen dituen barra horizontala, 5,6 metroko luzera duena.es barra transversalfr barre transversaleen crossbar

23markagailu (4)Plaka edo pantaila moduko tresna, gaur egun elektronikoa izan ohi dena gehienetan. Bertan adierazten dira taldeen nahiz jokalarien izenak, partida bitartean lortzen diren emaitzak, eta baita bestelako hainbat informazio osagarri ere; esate baterako, gertatzen diren ordezpen edo aldaketak, emaitza, joko-denbora, etab.es marcadorfr tableau d’affichageen scoreboard

24marra (4)Zelaian zuriz pintatutako arrastoa, jokalekua hainbat eremutan zatitzeko egiten dena. Zelaiko marrak izan daitezke jarraituak (entsegu-marrak edo alboko marrak, esaterako) eta baita etenak ere (10 metrokoa nahiz 15 metrokoa, adibidez).es líneafr ligneen line

25tee (4)Zigor-kolpeak eta entsegu-gauzatzeak jaurtitzean baloia behar bezala kokatzeko baliatzen den plastikozko euskarri biribila. Garai batean erabili ohi ziren hondarrezko tontorrak edo orpoarekin zelaiko zoruan egindako zuloak erabat ordeztu ditu gaur egun.es teefr teeen tee

26txilibitu (4)Soinu edo hots zolia eta jarraitua ateratzen duen tresna akustikoa, epaileak jokoak dirauen bitartean gertaturiko arau-hausteak, kolpe frankoak eta abar adierazteko erabili ohi duena.es pito; silbatofr siffleten whistle

27zelai (4)Entsegu-marren eta alboko marren artean mugatzen den joko-eremuaren zatia. Errugbiko zelai baten gehieneko neurria 144 x 70 metro da.es campo de juego; terreno de juegofr champ de jeu; terrain de jeuen field of play; ground

Errugbia

18

28zelai-erdi (4)Erdiko marrak joko-eremua zatitzen duen bi erdietako bakoitza.es campo; medio campofr camp; demi-camp; moitié du terrain

29zelai-erdiko bandera (4)Zelaitik kanpo erdiko marraren albo banatan dauden bi zutoinetako bakoitzean dagoen bandera.es banderín de centro; banderín de medio campofr drapeau du milieuen halfway flag

zelai-erdiko marraIk. erdiko marra

Errugbia

19

aitzinekoIk. aurrelari

30alboko epaile (4)Alboko marra banatan (edo, transformazio-saio batean, hagetako alboko zutoin bakoitzaren atzean), kokatuak dauden laguntzaileetako bakoitza; arbitroari jokoa zuzentzen laguntzen diote.es juez de lateral; juez de líneafr juge de toucheen touch judge

31arbitro (4)Sin. epaile (3)Partida bat zuzendu, edo/eta haren iraupena kontrolatu eta jokoaren arauak interpretatu eta betearazteaz arduratzen den pertsona.es árbitrofr arbitreen referee

32atzelari (4)Sin. gibeleko (4)Jokalaririk atzeratuena, aurkariek zangoz jotako ostikoak berreskuratzeaz arduratzen dena; sarritan, bere taldearen erasoko jokaldietan ere tartekatzen da, kopuru-nagusitasuna lortzeko. Atzelariak 15 zenbakia darama.es zaguerofr arrièreen fullback

33aurkako talde (4)Sin. kontrako talde (4)Partida batean beste talde baten kontra aritzen den taldea.es adversario; contrario;

contrincante; rivalfr adversaire; opposant; partenaire;

rivalen contestant; opponent; rival

34aurkari (4)Beste talde baten kontra aritzen den taldea edo talde horretako jokalaria.es adversario; contendiente;

contrario; oponente; rivalfr adverse; opposant; rivalen opponent

35aurrelari (4)Sin. aitzineko (4)Uztartzea osatzen duten zortzi jokalarietako bakoitza. Hiru lerrotan antolatu ohi dira: bi harroin eta orpokatzaile bat lehenengo lerroan, bigarren lerroko bi jokalari bigarren lerroan, eta hirugarren lerroko bi hegaleko eta erdiko bat hirugarren lerroan. Konkistako faseetan (uztartze geldo, dortoka nahiz lerrokatzeetan) multzo trinko baten moduan aritzen dira aurrelariak, eta 1etik 8ra bitarteko zenbakiak daramatzate.es delanterofr avanten forward

2. PERTSONALA

Errugbia

20

36aurrelari-multzo (4)Talde bateko aurrelarien edo aitzinekoen multzoa.es paquetefr paqueten pack

aztalkariIk. orpokatzaile

37baloi-hartzaile (4)Eskas, sake, ostiko eta paseetan baloia ongi hartu eta kontrolatzen duen jokalaria.es receptor del balónfr preneur de balle; réceptionneur

bideo bidezko arbitrajeIk. bideo-arbitraje

38bideo-arbitraje (4)Sin. bideo bidezko arbitraje (3)Bideo-irudien laguntzaz egiten den arbitrajea. Goi-mailako partidetan, agian entsegu bat ekarriko lukeen joko-ekintza bati buruzko zalantzak dituenean, bideo-arbitrajea eska dezake epaileak. Kasu horietan, epaile nagusiaz eta alboko epaileez bestelako laugarren epaile batek joko-ekintza kamera geldoan ikusi, eta bere erabakia jakinarazten dio partidako epaile nagusiari.es arbitraje vídeofr arbitrage vidéoen video refereeing

39bideo-epaile (4)Sin. telebista-epaile (4)Epaile laguntzailea; argi ez dauden jokaldi edo ekintzetan epaile nagusiari erabakia hartzen laguntzen dio, irudiak erreproduzitzeko tresneria baliatuz.es juez de televisiónfr juge-vidéoen television judge; TMO; television

match official; video referee

bigarren erdiIk. bigarren erdiko

40bigarren erdiko (4)Sin. bigarren erdi (3)Lehenengo erdikoaren eta hiru laurdeneko hegalaren artean kokatzen den hiru laurdeneko jokalaria. Bigarren erdikoak 13 zenbakia darama.es centro exterior; segundo centrofr deuxième centreen outside back; outside centre

bigarren lerroIk. bigarren lerroko

41bigarren lerroko (4)Sin. bigarren lerro (3)Uztartze geldo bateko bigarren lerroko bi jokalarietako bakoitza. Bigarren lerroko jokalariek 4 eta 5 zenbakiak daramatzate.es segunda líneafr deuxième ligneen lock; middle row; second line

forward; second row

Errugbia

21

42defendatzaile (4)Baloiaren jabetzarik ez duen jokalaria edo taldea, aurkariak bere entsegu-eremura hurbil ez daitezen saiatzen dena.es defensa; defensorfr défenseuren defender

43entrenatzaile (4)Entrenamenduak planifikatu eta zuzentzeaz gain taldearen hamabostekoa eta ordezkoen zerrenda izendatu eta partidan zehar taldearen zuzendaritzaz arduratzen den kirol-teknikaria.es entrenadorfr entraîneuren coach

44entsegu-eremuko epaile (4)Zazpiko errugbian entsegu-eremu banatan kokatuak egon ohi diren bi laguntzaileetako bakoitza, eremu horietan gerta daitezkeen ekintzak kontrolatu eta transformazio-saioetan gauzatzea baliozkoa izan den ala ez epaile nagusiari adierazten diona. Gaur egun aurrerapen teknologikoei esker, bideo-epaileak har ditzake funtzio horietako batzuk.es juez de la zona de marca; juez de

marcafr juge d’en buten in-goal judge

epaileIk. arbitro

45erasotzaile (4)Baloiaren jabetza duen jokalaria edo taldea, aurkarien entsegu-eremura hurbiltzeko asmoz jokaldi bati ekiten diona.es atacantefr attaquanten attacker; attacking

erdiIk. erdiko

46erdiko (4)Sin. erdi (3)Hiru laurdenekoen lerroaren erdian, joko-zabaltzailearen eta hegalekoaren artean kokatzen diren bi jokalarietako bakoitza. Erdikoek 12 eta 13 zenbakiak daramatzate.es centrofr centreen centre; second-five-eighth

47errugbilari (4)Errugbian jokatzen duen kirolaria. Zelaian duten posizioaren arabera, aurrelariak, uztartze-erdilariak, joko-zabaltzaileak, hiru laurdenekoak eta atzelariak izan daitezke.es jugador de rugbyfr joueur de rugbyen rugby player

48eskuineko harroin (4)Orpokatzailearen eskuin-alboan kokatua dagoen harroina. Eskuin-harroinak 3 zenbakia darama.es pilier derechofr pilier droiten tight head

Errugbia

22

49ezkerreko harroin (4)Orpokatzailearen ezker-alboan kokatua dagoen harroina. Ezker-harroinak 1 zenbakia darama.es pilier izquierdofr pilier gaucheen loose head

gibelekoIk. atzelari

giltzaIk. hirugarren lerroko erdiko

50harroin (4)Lehenengo lerroaren mutur banatan kokatutako jokalarietako bakoitza; 1 eta 3 zenbakiak daramatzate. Uztartze batean, harroinak orpokatzaileari heltzen dio beso batekin eta beste besoarekin bere aurrean kokatua dagoen kontrako harroinaren sorbaldari, oinak lurraren gainean ondo finkatuak edukiz eta burua aurkako taldeko orpokatzailearen eta harroinaren sorbalden artean jarriz.es pilier; pilarfr pilieren prop

hegalIk. hegaleko

51hegaleko (4)Sin. hegal (3)Hiru laurdenekoen lerroaren mutur banatan kokatuta hegaletatik aritzen diren bi jokalarietako bakoitza; 11 eta 14 zenbakiak daramatzate.es alafr ailieren winger

hiru laurdenIk. hiru laurdeneko

52hiru laurdeneko (4)Sin. hiru laurden (3)Uztartze-erdilariaren eta joko-zabaltzailearen atzetik kokatu ohi diren lau jokalarietatik bakoitza. Kontrako taldearen entsegu-eremura iristeaz eta baloia joko-zabaltzailearengandik jasotzeaz arduratzen dira, edota, aurkariak erasoan ari badira, haiei bidea ixteaz. Hiru laurdenekoak dira lehenengo erdikoa, bigarren erdikoa, hiru laurdeneko eskuin-hegala eta hiru laurdeneko ezker-hegala.es tres cuartosfr trois-quartsen back division; three-quarter

53hiru laurdeneko eskuin-hegal (4)Erasoko lerroaren eskuinaldean kokatzen den hiru laurdenekoa, lehenengo erdikoaren eta bigarren erdikoaren erasoari zelaiaren eskuin-albotik jarraitzen diona. Hiru laurdeneko eskuin-hegalak 14 zenbakia darama.es tres cuartos ala derechafr ailier droit; trois-quarts aile droiten right winger; three-quarter right

wing

Errugbia

23

54hiru laurdeneko ezker-hegal (4)Erasoko lerroaren ezkerraldean kokatzen den hiru laurdenekoa, lehenengo erdikoaren eta bigarren erdikoaren erasoari zelaiaren ezker-albotik jarraitzen diona. Hiru laurdeneko ezker-hegalak 11 zenbakia darama.es tres cuartos ala izquierdafr ailier gauche; trois-quarts aile

gaucheen left winger; three-quarter left

wing

hirugarren lerroIk. hirugarren lerroko

55hirugarren lerroko (4)Sin. hirugarren lerro (3)Uztartze geldo bateko hirugarren lerroko hiru jokalarietako bakoitza. Hirugarren lerroko hegalak (eskuina nahiz ezkerra) eta hirugarren lerroko erdikoa edo giltza dira hirugarren lerroko jokalariak.es tercera líneafr troisième ligneen back row; back three; third line

forward

hirugarren lerroko erdiIk. hirugarren lerroko erdiko

56hirugarren lerroko erdiko (4)Sin. giltza (4); hirugarren lerroko erdi (3)Erdian edo atzean kokatua dagoen hirugarren lerroko jokalaria, uztartze geldoa ixten duena. Hirugarren lerroko erdiak 8 zenbakia darama.es tercera centro; tercera llave; cierrefr troisième centre; troisième ligne

centreen number 8; number 8 forward

57hirugarren lerroko eskuin (4)Eskuin-hegalean kokatua dagoen hirugarren lerroko jokalaria. Hirugarren lerroko eskuin-hegalak 7 zenbakia darama.es tercera ala derechafr avant droit; avant-aile droiten openside flanker; right flanker

58hirugarren lerroko ezker (4)Ezker-hegalean kokatua dagoen hirugarren lerroko jokalaria. Hirugarren lerroko ezker-hegalak 6 zenbakia darama.es tercera ala izquierdafr avant gauche; avant-aile gaucheen blindside flanker; left flanker

59hirugarren lerroko hegal (4)Hegaletan kokatuak dauden hirugarren lerroko bi jokalarietatik bakoitza, hau da, hirugarren lerroko ezkerra edo hirugarren lerroko eskuina.es tercera ala; flankerfr avant-aile; troisième ligne aileen flanker; outside player

60jaurtitzaile (4)Sin. ostikolari (4)Talde baten defentsako lanean baloiak eskasera urruntzeko eta erasoan zigor-kolpeak, entsegu-gauzatzeak eta dropak saiatzeko ardura duen jokalaria.es chutador; pateador; lanzador;

kickerfr botteur; buteuren kicker

Errugbia

24

61jauzilari (4)Eskas batean, bere jauzi propioa edo taldekideen altxatzea baliatuz harroinak jaurtitako baloia hartzen duen jokalaria. Normalean, lerrokatzeko 2., 4. eta 6. posizioetan kokatu ohi diren bigarren nahiz hirugarren lerrokoak izaten dira.es saltadorfr sauteuren jumper

joko-zabaltzaileIk. zabaltzaile

62kapitain (4)Taldearen ordezkari-lanak egiten dituen jokalaria; hark du arbitroekin hitz egiteko ahalmena, partida hasi aurreko zozketan parte hartzeko ardura eta, arbitroak zigorra adierazteko txilibitua jotzen duenean, dauden aukeren artean hautatzekoa (baloia eskasera urruntzea edo zigor-kolpea saiatzea, esaterako).es capitánfr capitaineen captain

kontrako taldeIk. aurkako talde

lehen erdiIk. lehen erdiko

63lehen erdiko (4)Sin. lehen erdi (3)Zabaltzailearen jarraian kokatzen den hiru laurdeneko jokalaria. Lehen erdikoak 12 zenbakia darama.es centro interior; primer centrofr premier centreen inside back; inside centre

lehen lerroIk. lehen lerroko

64lehen lerroko (4)Sin. lehen lerro (3)Uztartze geldo bateko lehenengo lerroko hiru jokalarietako bakoitza. Bi harroinak eta orpokatzailea dira lehen lerrokoak.es primera líneafr première ligneen front line forward; front row

65ordezko (4)es suplentefr remplaçanten reserve; substitute

66orpokatzaile (4)Sin. aztalkari (3)Uztartzean, lehenengo lerroaren erdian, bi harroinen artean, kokatzen den jokalaria, orpokatzeaz arduratzen dena. Orpokatzaileak 2 zenbakia darama.es talonadorfr talonneuren hooker

ostikolariIk. jaurtitzaile

67plakatzaile (4)Aurkaria plakatzen duen jokalaria.es placadorfr plaqueuren tackler

68talde (4)es equipofr équipeen team

Errugbia

25

69taldekide (4)Talde bera osatzen duten jokalarietako bakoitzaes compañero de equipofr coéquipieren teammate

telebista-epaileIk. bideo-epaile

70uztartze-erdilari (4)Aurrelarien atzean kokatu ohi den jokalaria; uztartzean baloia sartzeaz, jokalari-lerroen arteko jokoa lotzeaz eta biltze edo taldekatzeren bat gertatu ondoren aurrelariak aitzinarazteaz arduratzen da. Uztartze-erdilariak 9 zenbakia darama.es medio de meléfr demi de mêléeen scrum half

71zabaltzaile (4)Sin. joko-zabaltzaile (4)Aurrelarien atzean kokatu ohi den jokalaria; baloia uztartze-erdilariarengandik, alboko sake batetik edo biltze batetik jaso ondoren, jokalari-lerroen arteko jokoa lotzeaz eta taldea aurrerarazteaz arduratzen da. Zabaltzaileak 10 zenbakia darama.es medio de aperturafr demi d’ouverture; ouvreuren fly-half; half back; outside half;

stand-off half

Errugbia

26

72aho-babes (4)Sin. hortz-babesgarri (4)es protector bucalfr protège-dentsen gum-shield; mouthguards

73barrabil-babes (4)Sin. esekitzaile (3)es suspensoriofr suspensoiren jock-strap

74belarri-babes (4)Uztartzeetan belarriak babesteko asmoz errugbilari batzuek erabili ohi duten babeseko pieza berezia.es orejerasfr serre-tête; protège-oreillesen scrum cap

75bota (4)es botafr botte; chaussureen boot; shoe

buru-babesIk. kasko

76ekipamendu (4)Partida jokatu bitartean jokalariak gainean daraman guztia: elastikoa edo kamiseta, galtzamotzak, galtzerdiak, bota takodunak, eta baita slip bat ere batzuetan. Ekipamendua osatzeko, hainbat babes-pieza erabiltzen dituzte sarritan jokalariek, hala nola kaskoa, zango-babesak, hortzetako babesgarriak nahiz belarri-babesak.es equipamientofr équipementen equipment

77elastiko (4)Sin. kamiseta (4)Errugbilariaren gorputz-enborra estaltzen duen janzkia, mahuka luzekoa nahiz mahuka motzekoa, atzeko aldean jokalariak identifikatzeko moduko zenbaki bat daramana.es camisetafr mailloten jersey; shirt

esekitzaileIk. barrabil-babes

78galtzamotzak (4)Sin. prakamotzak (4)es pantalón cortofr culotte; shorten shorts

79galtzerdi (4)es mediafr bas; chaussetteen stocking; rugby sock

3. EKIPAMENDUA

Errugbia

27

hortz-babesgarriIk. aho-babes

80janzkera (4)es indumentariafr tenue; habillementen clothes; clothing; dress

kamisetaIk. elastiko

81kasko (4)Sin. buru-babes (4)es cascofr casque de rugbyen rugby headgear

prakamotzakIk. galtzamotzak

82tako (4)Jokalariaren botaren zolan muntatuak dauden kautxu edo aluminiozko pieza biribil eta lauetako bakoitza; oinetakoak jokalekuan duen atxikidura gehitzeko jartzen dira.es tacofr cramponen stud

83zango-babes (4)Babeseko pieza, plastiko gogorrekoa, zangoaren aurreko aldea estali eta babesten duena; errugbilariak galtzerdien azpitik eraman ohi du, hasi botatik eta belaunaren hasieraraino.es espinillerafr jambière; protège-tibiaen shin guard; shin pad

Errugbia

28

84“mark” eskatu (4)Sin. “mark” oihukatu (3)es pedir marcafr crier “marque”en calling a mark

“mark” oihukatuIk. “mark” eskatu

8522 metroko sake (4)Sin. hogeita biko sake (4); 22 metroko sake-ostiko (4)Defentsan ari den taldeak 22 metroko marraren atzetik egiten duen punpa-lasterreko ostikoa; aurrez bere entsegu-eremuan baloia pausatu duelako edo baloi hila gertatu delako egiten da, baloia berriz jokoan jartzeko.es saque de 22 metros; saque de 22fr renvoi des 22 mètres; renvoi aux

vingt-deux

22 metroko sake-ostikoIk. 22 metroko sake

863-2-3 eraketa (4)Sin. 3-2-3 formazio (4)Jokalariek uztartze geldoan hartzen duten posizioa adierazten duen eskema.es formación de 3-2-3fr position à 3-2-3en 3-2-3 formation

3-2-3 formazioIk. 3-2-3 eraketa

873-4-1 eraketa (4)Sin. 3-4-1 formazio (4)Jokalariek uztartze geldoan hartzen duten posizioa adierazten duen eskema.es formación de 3-4-1fr position à 3-4-1en 3-4-1 formation

3-4-1 formazioIk. 3-4-1 eraketa

885 metroko uztartze (4)Epaileak entsegu-marratik 5 metrora dagoen marra etenaren mailan agintzen duen uztartze geldoa; defentsan ari den taldeak bere entsegu-eremu propioan lurrean baloia pausatzeagatik, aurreratua nahiz bestelako faltaren bat egiteagatik agintzen du.es melé a 5 metrosfr mêlée à 5 mètresen 5-metre scrummage; five-metre

scrum

abantIk. aurreratu

4. PARTIDA

Errugbia

29

89abantaila (4)Sin. abantaila-lege (4)Falta batean, arbitroari jokoa ez eteteko aukera ematen dion legea, falta egin ez duen taldeak baloia berreskuratu eta/edo jokoan jarraitzeko modua dagoenean aplikatzen dena. Falta jaso duen jokalariak edo haren taldeak baloia kontrolatzen jarraitzen dutenean aplikatzen da, edo baloia jokatzeko eta erasoari ekiteko egoera onean daudenean. Jokoari ahalik eta jarraitutasunik handiena ematea da abantailaren helburua, arau-hausteak direla-eta gerta daitezkeen etenaldien kopurua murrizteko.es ventaja; ley de la ventajafr avantage; règle de l’avantageen advantage; advantage law

abantaila-legeIk. abantaila

90abantaila-lerro (4)Joko-eremuko irudizko lerroa, entsegu-marrekiko paralelo trazatua, une jakin batean baloia dagoen lekutik pasatuz bi taldeak banatzen dituena.es línea de ventajafr ligne d’avantageen advantage line; gain line

91adierazi (4)Jokoa bitartean, edo jokoari ekiteko, epaileak ahotsaren, txilibituaren edo keinuen bitartez jakinarazi.es señalarfr signaleren signal; indicate

airetiko geldituIk. mark

92airetiko ostiko (4)Sin. boleako ostiko (3)Eskuetatik edo besoetatik erortzen utzi ondoren baloiak lurra ukitu baino lehen hari emandako ostikoa.es patada de voleafr coup de pied de voléeen punt

aitzin-paseIk. aurrera-pase

aitzinatuIk. aurrera egin

93albo-ardatz (4)Entsegu-marrekiko paraleloa den ardatza. Ardatz horretan mugitzean, baloia albo batetik bestera eramaten da.es eje lateralfr axe latéralen lateral axis

94alboko sake (4)Sin. touche (3)Aurreko jokaldian baloiak edo baloia daraman jokalariak alboko marra edo haratago dagoen lurra ukitu ostean alboko marraren atzean kokatua dagoen jaurtitzaile batek egiten duen sakea; baloia zuzen-zuzen talde bakoitzeko gutxienez bi jokalariz osatutako bi lerro paraleloren erdira eskuarekin botatzean datza. Sakean jaurtitako baloiak 5 metroko marra gainditu behar du.es saque de lateralfr touche; lancer en touche; remise

en jeuen line-out; line-out throw

Errugbia

30

95alboko sake bizkor (4)Baloiaren jabetza duen taldeak azkar-azkar, lerrokatzea osa dadin itxaron gabe, egindako alboko sakea. Dena den, baldintza batzuk bete behar dira sakea arauzkoa izan dadin: joko-eremutik irtendako baloi bera erabiltzea, baloia jaurtiketa egingo duen jokalariak beste inork ez ukitzea eta lerrokatzea osatzen ez hastea. Sake bizkorrean baloia jaurtitzailearen entsegu-eremurantz zeiharka bota daiteke, baina alboko marratik bost metrora dagoen marra gaindituz, betiere.es puesta en juego rápida; saque

rápidofr remise en jeu rapide; touche

rapidement jouéeen quick throw-in

96albora ostikatu (4)Sin. eskasera urrundu (4); touchera urrundu (3)Aurkariek egiten duten presioaren eraginpean edo zigor-kolpe baten ondorioz, alboko marrarantz ostikatu.es patear a touchefr dégager en toucheen kick into touch

97alborako ostiko (4)Sin. eskaserako ostiko (4); toucherako ostiko (3)es patada a touchefr coup de pied à toucheen kick into touch

98alborako zuzeneko ostiko (4)Sin. eskaserako zuzeneko ostiko (4); toucherako zuzeneko ostiko (3)es patada directa a touchefr coup de pied en touche directen kick directly into touch

99albotik irtete (4)Sin. eskas (4); touche (3)Baloiak edo baloia daraman jokalariak alboko marra ukitu edo zeharkatzean gertatzen den egoera, jokoa aldi baterako etetea dakarrena.es touche; lateral; salida a lateralfr sortie en toucheen touch

100aldaketa (4)Sin. ordezpen (3)Partida bitartean jokalari bat kendu eta, haren ordez, beste bat ateratzea.es cambio; sustituciónfr changement; remplacementen change; substitution

101alde ireki (4)Finkapen-puntu bat (uztartze geldo bat edo baita taldekatze bat ere) gertatu ondoren, alboko marrarekiko bi aldeetatik zabalena.es lado abiertofr côté ouvert; grand côtéen openside

102alde itxi (4)Finkapen-puntu bat (uztartze geldo bat edo baita taldekatze bat ere) gertatu ondoren, alboko marrarekiko bi aldeetatik estuena.es lado cerradofr côté fermé; petit côtéen blindside

aldi baterako kanporatzeIk. denbora baterako egozpen

Errugbia

31

103altxatze (4)Eskas batean edo ostikoz egindako sake batean taldekide bat airean jasotzeko ekintza; baloia errazago har dezan jasotzen da horrela.es ascensorfr ascenseuren lifting

antijokoIk. joko zikin

arau-hausteIk. falta

104ardatz bertikal (4)Zelai edo zorutik gorantz doan ardatza. Ardatz horretan mugitzean, jokalariak eraman gabe egiten du aurrera baloiak, goitiko baloien kasuan, adibidez.es eje verticalfr axe verticalen vertical axis

105arraseko ostiko (4)Sin. behetiko ostiko (3)Baloiari zelai gainean arraseko ibilbidea egin dezan (belarra edo soropila ukituz) ematen zaion ostikoa. Baloiak punpa edo bote irregularrak egin ditzakeenez, defendatzeko aski zaila gertatzen da.es patada rasa; puntapié rasofr coup de pied rasanten grubber kick; low kick

106artezketa (4)Sin. zuzenketa (3)Albotiko erasoarekin jarraitu ordez zuzenean zuloa bilatzen duen zabaltzailearen edo erdikoaren ekintza.es rectificaciónfr redressement

107atxiki (4)Lurrean dagoen jokalariak baloia arauaren kontra gorde.es retenerfr reteniren keep; retain

108atxikipen (4)Jokalari plakatuak erori ondoren baloiari eusten badio gertatzen den falta.es retenciónfr tenu

109aurkaria finkatu (4)Baloia daraman jokalariak aurkaria(k) erakarri, defendatu gabe dagoen taldekide bati jarraian baloia pasatzeko aukera izateko. Aurkaria ondo finkatua dagoela esaten da, plakatuz edo oratuz libre dagoen erasotzailea defendatzera heltzen ez denean.es fijar al adversariofr fixer l’adversaireen fix an opponent

110aurrera egin (4)Sin. aitzinatu (4)Talde batek abantaila-lerroa aurkarien entsegu-eremurantz eraman.es avanzarfr avanceren advance

111aurrera-pase (4)Sin. aitzin-pase (4)Aurrerago kokatua dagoen taldekide bati eskuz egindako pasea.es pase adelantadofr passe en avanten forward pass; throw-forward

Errugbia

32

112aurreratu (iz.) (4)Sin. abant (3)Erasoan ari den jokalariari baloia aurrerantz erortzen zaionean gertatzen den falta. Aurreratua uztartze geldo batekin zigortzen da, baloia aurkariei emanez.es adelantado; avantfr en-avanten knock-on

113baloi bizi (4)Epaileak jokoa eteten ez duen bitartean joko-eremuan jokatzeko moduan dagoen baloia.es balón vivofr ballon vivanten live ball

114baloi hil (4)Jokatzeko moduan ez dagoen baloia; joko-eremutik irten delako edo epaileak jokoa eten egin duelako egon daiteke horrela.es balón muertofr ballon morten dead ball

115baloi-eramaile (4)Baloia daraman jokalaria.es portador del balónfr porteur du ballonen ball carrier

116baloia eduki (4)Sin. baloiaren jabe izan (3)es estar en posesión del balónfr être en possession du ballonen be in possession of the ball

117baloia erabiltze (4)es manejo de balónfr maniement du ballonen ball handling

118baloia eraman (4)es llevar el balónfr porter le ballonen carry the ball

baloia eskuratuIk. baloia irabazi

119baloia hartu (4)es recibir el balónfr recevoir le ballonen receive the ball

120baloia irabazi (4)Sin. baloia eskuratu (3)Uztartzean edo eskasean baloiaren jabe egin.es ganar el balónfr gagner la balleen winning the ball

121baloia jo (4)es golpear el balónfr frapper le ballonen knock the ball

Errugbia

33

122baloia kokatu (4)Jokalari batek baloia lurrean jarri, ondoren ostikoz jotzeko. Jaurtitzeko posiziorik egokienean kokatzeko, jokalariak lurrean bere oinarekin zulo txiki bat eginez manten dezake baloia zuzen, harea edo lurrarekin edo euskarri batekin finkatuz edo taldekideren bati eskuarekin eutsi diezaiola eskatuz.es colocar el balónfr placer le ballonen place the ball

123baloia lurretik jaso (4)es recoger el balónfr ramasser la balleen pick up the ball

124baloia pausatu (4)Jokalari batek entsegu-eremuan eskuarekin edo gorputz-enborrarekin baloiaz zoruaren kontra presioa egin.es posar el balónfr aplatir le ballonen press the ball; grounding the ball

125baloia uztartzean sartu (4)es introducir el balón en la melé;

meter el balón en la meléfr rentrer le ballonen roll the ball into the scrum; feed

the scrum

baloiaren jabe izanIk. baloia eduki

126barneraldi (4)Jokalari batek baloia kontrolatua duela kontrako entsegu-eremurantz egindako aurreraldia edo erasoa, aurkarien markaketak eta defentsa-lana hausten dituena.es internadafr percéeen break

batuIk. elkartu

behetiko ostikoIk. arraseko ostiko

127berdinketa (4)Bi taldeek emaitza edo puntu-kopuru bera lortzen dutenean gertatzen den egoera.es empatefr match nulen drawn match

128bigarren lerro (4)Uztartze bateko jokalari-lerroa; jokalari horien aurrean kokatuak dauden aurreneko lerroko jokalariei heldu eta bata bestearen ondoan kokatuak dauden bi aurrelarik osatzen dute. Ezkerreko jokalariak 4 zenbakia darama; eskuinekoak, aldiz, 5 zenbakia. Bigarren lerroak eratzen du uztartze geldo baten muina.es segunda líneafr deuxième ligneen middle row; second line forward;

second row

Errugbia

34

129bigarren zati (4)Berrogei minutu irauten duen joko-denboraldia, atsedenaldiaren ondotik jokatu ohi dena.es segundo tiempo; segunda partefr seconde mi-temps; seconde

périodeen second half

130bikoiztu (4)Sin. doblatu (3)Pasea jasotzen duen jokalariaren taldekide batek baloia jasotzen duen jokalariari lagundu.es redoblarfr redoubleren loop

131biltze (4)Sin. taldekatze (4)Baloia jokoan dagoela baloiaren inguruan modu espontaneoan elkarri helduta dauden bi taldeetako jokalariz osatutako multzoa. Uztartze irekia eta uztartze laxoa taldekatzeak dira.es agrupamientofr regroupementen grouping

132bira-erdi (4)Eragozpen-taktika: baloia daraman jokalariak bera markatzeaz arduratzen den aurkariari bizkarra eman, eta baloia bere lasterketa-ibilbidea gurutzatzen duen taldekide bati pasatzen dio.es media vuelta; rulofr demi-tour

boleako ostikoIk. airetiko ostiko

133borrokarik gabeko uztartze (4)Sin. bultzatu gabeko uztartze (3)Lehiatzeko asmorik gabe eratzen den uztartzea. Partida lehiatzen ari diren taldeetako bat, segurtasun-arrazoiak direla medio, ez bada gai uztartzeko lehenengo lerroan hiru jokalari trebatu lerrokatzeko (hainbat titular nahiz ordezko kanporatuak izan direlako edo lesionatuak daudelako), uztartzeak egin bai baina ez dira lehiatzen. Horrek esan nahi du ez dagoela inolako bultzadarik, eta sartzen duen taldeak berreskuratu eta aterako duela baloia beti.es melé no disputada; melé

simuladafr mêlée non contestée; mêlée non

disputée; mêlée simuléeen uncontested scrum

boteIk. punpa

bote-lasterreko ostikoIk. drop

134bultza egin (4)Sin. bultzatu (3)Uztartze geldo bat, uztartze laxo bat edo uztartze ireki bat aitzinarazi, aurkako taldea bere entsegu-eremu propiorantz atzera egitera behartuz bide batez.es empujarfr pousser; enfonceren push

Errugbia

35

135bultzada (4)Talde bakoitzeko zortzi aitzinekoen oldarraldi bateratu gogorra; uztartze geldoan egiten da, elkarren aurka borrokatuz bere orpokatzaileari baloia berreskuratu eta irabazten laguntzeko.es empujefr pousséeen push

136bultzaldi (4)es fase de empujefr phase de poussée

bultzatuIk. bultza egin

bultzatu gabeko uztartzeIk. borrokarik gabeko uztartze

137defendatu (4)Sin. zaindu (3)Jokalari edo talde batek ekintza bati ekin, kontrako taldeak punturik lor ez dezan.es defendersefr se défendreen defend oneself

138defentsa-lerro (4)Sin. zaintza-lerro (3)Joko-eremuko irudizko lerroa, konkistako fase batean edo joko bilduan parte hartzen ez duten jokalarietatik pasatzen dena.es línea de defensafr ligne défensiveen back line; defence line

139defentsako bonus-puntu (4)Sin. defentsako puntu gehigarri (4)Partida bat zazpi punturen edo gutxiagoren aldearekin galtzeagatik sailkapenean lortzen den puntu gehigarria.es punto de bonus defensivofr point de bonus défensifen bonus point for losing by 7

points

defentsako gortinaIk. defentsako hesi

140defentsako hesi (4)Sin. defentsako gortina (4)Baloirik ez duen taldeko jokalariek osatzen duten lerroa, erasotzaileak aurrera ez egiteko eratzen dena. Ondo antolatutako talde batek defentsako bigarren eta are hirugarren hesi bat ere eduki dezake, aurrenekoa saihestuko luketen aurkariak harrapatzeko.es cortina defensivafr rideau défensif

defentsako puntu gehigarriIk. defentsako bonus-puntu

141denbora baterako egozpen (4)Sin. aldi baterako kanporatze (4)es expulsión temporalfr exclusion temporaireen sin bin

142denbora-galtze (4)Baloia jokoan jartzeko unea behin eta berriro atzeratuz partida nahita luzatzean datzan falta, kasurik gehienetan aldeko emaitzari eusteko asmoz egiten dena.es pérdida de tiempofr perte de tempsen waste of time

Errugbia

36

doblatuIk. bikoiztu

dortokaIk. uztartze laxo

143driblatu (4)es driblarfr dribbleren dribble

144driblin (4)Jokalari batek, baloiarekin aurrera egiten duen bitartean eta baloiaren kontrola inola ere galdu gabe, aurkarien erasoari ihes egiteko ekintza.es driblingfr dribble; cadrageen dribble; swerve

145drop (4)Sin. bote-lasterreko ostiko (4); punpa-lasterreko ostiko (4)Baloia eskuetatik askatu ondoren lurrean punpa egin bezain laster zangoz ostikatzeko ekintza. Gisa horretako ostikoak baliatzen dira zenbait sake egiteko (22 metroko sakea, esate baterako) edo baloia jokoan dagoenean, baloia hagen artean pasatuz gero baita puntuak lortzeko ere.es drop; patada de bote prontofr drop; coup de pied de demivoléeen drop; drop goal; drop kick

146efektu (4)Baloiari eskuarekin edo oinarekin harrarazten zaion mugimendu birakari berezia.es efectofr effeten spin

147egotzi (4)Sin. kanporatu (4)es expulsarfr expulseren send off

egozpenIk. kanporatze

148elkarri heldu (4)Uztartze geldo batean talde bakoitzeko lehen lerroko jokalariek elkar ukitu, burua eta sorbaldak aldaken mailan edo horien gainetik dituztela, besoetatik helduta eta bizkarrak aurkarienak ukitzen dituztela, arbitroak adierazten duenean.es entrar en contactofr entrer en contacten engage

149elkartu (4)Sin. batu (3)Jokalari bat, nahita, uztartze geldo, uztartze ireki edo laxo baten parte izatera bildu.es unirsefr joindreen joint

150entsegu (4)Aurkarien entsegu-eremuan baloia lurrean pausatzea. Entsegu batek bost puntu balio ditu, eta hagetarako jaurtiketa bat egiteko aukera ematen dio entsegua egin duen taldeko edozein jokalariri.es ensayo; marcafr essai; marqueen try

Errugbia

37

151entsegu baliogabe (4)Norberaren entsegu-eremuan baloia lurrean pausatzea. Entsegu horrek ez du baliorik, eta, ondorioz, ez du eraginik izaten markagailuan. Entsegu baliogabe baten ondotik, jokoa 22 metroko sake-ostiko batekin edo uztartze geldo batekin berrabiatzen da.es anuladofr touché en buten touch-down

entsegu-gauzatzeIk. transformazio

152entsegu-marratik albora irtete (4)Baloiak edo baita baloia daraman jokalariak ere entsegu-eremuko alboko marra ukitu edo hura gurutzatzea.es lateral de marcafr touche de buten touch-in-goal

153entsegu-puntutik pasatzen den lerro (4)Entsegua egin den lekutik pasatzen den irudizko lerroa, alboko marrekiko paraleloa.es línea que pasa por el punto de

ensayofr ligne passant par la marque

154eragozte (4)Jokalari bat aurkari baten aurrean jartzea, aurkariari eta jokaldiari traba egiteko.es obstrucciónfr obstructionen obstruction

155eraso (ad.) (4)es atacarfr attaqueren attack

156eraso (iz.) (4)es ataquefr attaqueen attack

157eraso-lerro (4)Joko-eremuko irudizko lerroa, konkistako faseetan zein finkatze-puntuetan baloia duen taldean parte hartzen ez duten jokalariek osatzen dutena.es línea de ataquefr ligne d’attaqueen attack line

158eraso-ostiko (4)es patada de ataquefr coup de pied d’attaque

159erasoaldi (4)es fase de ataquefr phase d’attaqueen attack phase

160erasoko bonus-puntu (4)Sin. erasoko puntu gehigarri (4)Partida batean lau entsegu edo gehiago egiteagatik sailkapenean lortzen den puntu gehigarria.es punto de bonus ofensivofr point de bonus offensifen bonus point for scoring 4 tries

Errugbia

38

erasoko puntu gehigarriIk. erasoko bonus-puntu

161erdiko sake (4)Punpa-lasterreko ostiko baten bidez zelai-erdian baloia jokoan jartzea; lehenengo eta bigarren zatien hasieran, edo baita entsegu baten edo arrakastaz gauzatutako hagetarako jaurtiketa baten ostean gertatzen da.es saque de centrofr coup d’envoi; coup de pied

d’envoien kickoff

162erdiraketa-ostiko (4)Alboko marratik gertu dagoen jokalari batek (sarritan hegalekoa izan ohi da) jokoak jarrai dezan baloiari zelai-erdirantz ematen dion ostikoa.es patada de recentrajefr recentrageen centering kick

eskasIk. albotik irtete

eskasera urrunduIk. albora ostikatu

eskaserako ostikoIk. alborako ostiko

eskaserako zuzeneko ostikoIk. alborako zuzeneko ostiko

163eskuko joko (4)Sin. eskuz jokatze (3)Taldekideei eskuetara egindako paseak nagusitzen diren taldeko jokoa.es juego a la manofr jeu à la mainen handling

164eskuz baztertze (4)Baloia daraman jokalariak, libre geratzen zaion eskua zabalik duela, inolako kolperik eman gabe aurkaria bere bidetik aldentzea.es rechazo con la manofr raffuten hand-off; fend

eskuz jokatzeIk. eskuko joko

165eslalom (4)Jokalari batek sigi-saga egindako erasoa.es eslalonfr slalomen slalom

fair playIk. joko garbi

166falta (4)Sin. arau-hauste (3)Araudia urratzea, partida jokatu bitartean debekatua dagoen ekintzaren bat egitean gertatzen dena. Faltak duen garrantziaren arabera, uztartze batekin, zigor-kolpe batekin, kolpe franko batekin, kargu-hartze batekin edo kanporatze batekin zigor daiteke.es falta; infracciónfr faute; infractionen fault; infraction

167fase dinamiko (4)Baloia eta jokalariak mugimenduan dauden partida baten fasea.es fase dinámicafr phase dynamiqueen dynamic phase

fase estatikoIk. konkistako fase

Errugbia

39

168finkatze-puntu (4)Baloiaren zirkulazioa eteten duen egoera (adibidez, uztartze irekia, uztartze laxoa, etab.).es punto de fijaciónfr point de fixationen fixation point

169gainditze (4)Desmarkatutako jokalariak aurkaria abiaduraz gainditu eta kanpoaldetik pasatzea.es desbordamientofr débordement

gaineratuIk. uztartzean oldartu

170galtze (4)Sin. porrot (3)es derrotafr défaiteen defeat; loss

171garaipen (4)Sin. irabazte (4)es victoriafr victoireen victory

garaiz kanpoko plakatzeIk. plakatze atzeratu

172garbitu (4)Uztartze ireki batean, baloiaren kontrola irabazten edo mantentzen saiatu, pareko aurkaria atzera bultzatuz baloia nork bere aldean uzteko asmoz.es limpiar; ruckear la pelotafr ratisser; gratteren ruck

gauzatuIk. transformatu

173goitiko baloi (4)Baloia, zangoz jota, oso gora botatzea.es globofr chandelle; coup de botte en l’airen up and under; garryowen

174goitiko pase (4)es pase altofr passe haute; passe lobée

gorbataIk. plakatze altu

hagetarako jaurtiketaIk. hagetarako ostiko

175hagetarako ostiko (4)Sin. hagetarako jaurtiketa (4)Baloia aurkako hagen bi zutoin bertikalen edo horien irudipenezko luzapenaren artean eta langaren gainetik pasarazteko saiatzen den ostikoa. Entsegua gauzatzeko saioa, adibidez, hagetarako ostiko-mota bat da.es patada a palosfr tentative de buten kick at goal

176haka (4)Maorien kulturatik datorren gerrako kantua, Zeelanda Berriko selekzioak nazioarteko bere partidetan ereserkien ondotik eta hasierako sakea baino lehen aurkarien kontrako borrokarako dei moduan antzezten duena.es hakafr hakaen haka

Errugbia

40

177hankako joko (4)Sin. ostikoz jokatze (3)Ostikoak nagusitzen diren taldeko jokoa.es juego al piefr jeu au pieden kicking play

178heltze (4)Sin. oratze (4)es agarrónfr accrochageen jerk

179hirugarren denbora (4)Errugbian tradiziozkoa den ohitura: partidaren bi zatiak amaitu ondoren aurkariak eta epaileak elkarrekin taldean zerbait jan-edanez, kantuan eta giro atseginean ematen duten denbora da, aurrez gerta zitezkeen liskarrak eta gaizki-ikusiak leundu eta arintzeko erabiltzen dena. Etxeko taldeak eskaini ohi du esker ona adierazteko; mundu osoan eta adin zein maila guztietan ‘jokatzen’ da.es tercer tiempofr troisième mi-tempsen third half; third half-time

180hirugarren lerro (4)Uztartze bateko jokalari-lerroa; jokalari horien aurrean kokatuak dauden bigarren lerroko jokalariei helduz kokatuak dauden hiru aurrelarik osatua. Hirugarren lerroko jokalariek 6, 7 eta 8 zenbakiak daramatzate.es tercera líneafr troisième ligneen back row; back three; third line

forward

hogeita biko sakeIk. 22 metroko sake

ilaraIk. lerrokatze

irabazteIk. garaipen

181iskin (4)Sin. keinu (4)Jokalari batek itxuraz egin nahi duenaren kontrako helburuarekin egindako jokaldia, aurkaria engainatuz haren erreakzio okerra aprobetxatzeko egiten duena.es fintafr feinteen feint

182iskin egin (4)Sin. keinu egin (4)es fintarfr feinteren feint

itzalIk. pantaila

183itzuri (4)Sin. saihestu (3)Jokalari batek aurkari baten erasoari ihes egin, gorputzaren posizioa bizkor-bizkor aldatuz. Jokalaria lasterka edo geldirik egon daiteke jokaldi hori egitean.es esquivarfr croucheren avoid; dodge

Errugbia

41

184jarraitutasun (4)Jokalari batek edo talde batek partidak irauten duen bitartean baloia erabilgarri mantentzeko asmoz erabiltzen duen taktika-multzoa.es continuidadfr continuitéen continuity

185jarraitzeko ostiko (4)Aurkarien entsegu-marraren alderantz baloiari emandako ostikoa, taldekide batek edo ostikoa eman duen jokalariak berak baloia berreskuratzeko moduan egin ohi dena.es patada a seguir; puntapié a seguirfr coup de pied à suivreen kick and chase

jaurtiIk. zangoz jo

186jaurtiketa (4)Baloiari emandako kolpea; normalean, baloia zangoz jotzen da, baina baita eskuz ere (eskasetan edo alboko sakeetan, orpokatzaileak esku bakarrarekin edo bi eskuekin egin ohi du).es lanzamientofr lancement; lanceren throw

jaurtiketa-guneIk. marka

187jauzi egin (4)Sin. salto egin (4)es saltarfr sauteren jump

188jauzi-pase (4)Sin. pase saltatu (4)Gertuen dagoen taldekideari egin ordez urrunago dagoenari egindako pasea. Bi taldekide saihestuz gero, pase saltatu bikoitza izaten da. Pase saltatuak hegaletik egindako erasoa bizkortzeko eta, agian, baita kopuru-nagusitasuna lortzeko aukera ere ematen du.es pase saltadofr passe sautéeen miss pass

jokalari gehiagoko egoeraIk. kopuru-nagusitasun

189jokalari plakatu (4)es jugador placadofr joueur plaquéen tackled player

190jokalari tartekatu (4)Erasoko lerroan kokatuta dauden bi jokalariren artean atzetik etorrita sartzen den hirugarren jokalaria.es jugador intercaladofr joueur intercalé

191joko arriskutsu (4)Aurkarientzat arrisku fisikoa dakarren arauz kontrako jokoa.es juego peligrosofr jeu dangereuxen dangerous play

Errugbia

42

192joko bildu (4)Sin. joko taldekatu (4); joko itxi (3)Baloiaren inguruan taldekide askoren parte hartzearekin eta elkarri babesa emanez, baloia aurrera eramaten saiatzen den joko-mota.es juego agrupado; juego cerradofr jeu groupé; jeu ferméen close play

joko desleialIk. joko zikin

193joko garbi (4)Sin. fair play (4)Kirol-legearen arabera eta joko-arauak errespetatuz lehiatzeko modua.es juego limpiofr fair play; jeu correcten fair play

joko hedatuIk. joko ireki

194joko ireki (4)Sin. joko hedatu (3); joko zabaldu (3)Partida batean une oro jokoaren ekimena hartzea helburu duen joko-mota, baloia eskuz jokatuz erasoko mugimendu luzeak kateatzean datzana. Espazio zabalean, eskura egindako paseekin eta ahal dela kontaktua ekidinez egiten da.es juego abierto; juego desplegadofr jeu ouvert; jeu déployéen open play; loose play

joko itxiIk. joko bildu

joko taldekatuIk. joko bildu

joko zabalduIk. joko ireki

195joko zikin (4)Sin. antijoko (4); joko desleial (3)Jokalari batek zelaian jokoaren legeetan ezarritakoaren eta joko-espirituaren kontra egindako jarduera oro. Joko zikinaren barruan sartzen dira eragozpena, joko desleiala, arau-hauste errepikatuak, joko arriskutsua eta, oro har, jokoari kalte egin diezaiokeen beste edozein jarrera desegoki.es antijuego; juego desleal; juego sucio; mal comportamientofr antijeu; manquement à la loyautéen foul play; misconduct; unfair

play

196joko-etenaldi (4)Arbitroaren aginduz jokoa geldituta egiten den denbora.es interrupción del juegofr arrêt de jeuen injury time

197joko-taktika (4)Jokalari batek, jokalari multzo batek edo talde batek partidako une jakin batean beraren aurka ari den taldea gainditzeko asmoz zelaian martxan jartzen dituen estrategia eta jokaldi prestatuen multzoa.es táctica de juegofr tactique de jeuen tactics of play

198jokoan (4)Jokoz kanpokoa ez den posizio batean.es en juegofr en-jeuen onside

Errugbia

43

199jokoz kanpo (4)Jokoaren fase dinamiko batean, baloirik gabeko erasotzaile bat taldekide batek daraman, jokatu duen edo ukitu duen baloia baino posizio aurreratuagoan dagoen egoera; konkistako fase batean, berriz, jokoz kanpoko lerroa baino aurrerago kokatua dagoen egoera. Jokoz kanpoko egoera hori faltatzat hartzen da, baldin eta inplikatutako jokalariak jokoan parte hartzen badu edo jokoan parte hartzen saiatzen bada edo aurkari bati traba egiten badio.es fuera de juegofr hors-jeuen offside

200jokoz kanpoko lerro (4)Joko-eremuko irudizko lerroa, jokalari bat jokoan dagoen ala, aitzitik, jokoz kanpoko posizioan dagoen erabakitzen duena.es línea de fuera de juegofr ligne de hors-jeuen offside line

kanpora bidaltzeIk. kanporatze

kanporatuIk. egotzi

201kanporatze (4)Sin. kanpora bidaltze (4); egozpen (4)Arbitroak jokalari bati ezarritako zigorra, txartel horia edo gorria erakutsiz adierazten diona. Kirol-legearen kontrako portaeragatik edo jokabide iraingarriagatik, edo baita faltak behin eta berriz errepikatzeagatik ezartzen da, eta partidatik aldi baterako edo behin betiko kanpora botatzean datza.es expulsiónfr exclusion; expulsionen sending off

202kargatu (4)Sin. talka egin (3)Jokalari batek aurkariari albotik bizkarra edo sorbalda erabiliz eraso egin, kontrarioa desorekatu eta baloia bereganatzeko asmoz.es cargarfr chargeren charge

203kargu-hartze (4)Faltaren bat egiteagatik edo arauz kontrako jokabide arinagatik kirolari batek epailearengandik jasotzen duen abisua.es amonestaciónfr avertissementen caution

keinuIk. iskin

keinu eginIk. iskin egin

kolpe frankoIk. ostiko libre

Errugbia

44

204konkistako fase (4)Sin. fase estatiko (4)Baloiaren jabetza ez talde batek ez besteak duen partida baten fasea, uztartze geldo bat, alboko sake bat edo 22 metroko ostiko bat jokatzearen ondorioz gertatua.es fase estática; fase de conquistafr phase statique; phase de

conquête

205kontraeraso (ad.) (4)es contraatacarfr contre-attaqueren counterattack

206kontraeraso (iz.) (4)Talde batek, aurkariari baloia kendu ondoren, berehala hasten duen eraso azkarra, ustekabekoa, baloia galdu berri duen taldea oharkabean harrapatzeko asmoz abiarazten duena.es contraataque; contragolpefr contre-attaqueen counterattack; fast break

207kontrol (4)es controlfr contrôleen control

208kopuru-nagusitasun (4)Sin. jokalari gehiagoko egoera (4)Erasoan zein defentsan lortu nahi izaten den abantaila taktikoetako bat: egoera horretan, defendatzaile baino erasotzaile gehiago, edo alderantziz, aritzen dira jokaldian.es superioridad numéricafr surnombre; décalageen overlap

209laguntza (4)es apoyofr appui; soutienen support

laxoIk. uztartze laxo

210lehen lerro (4)Uztartze bateko jokalari-lerroa, pasabidearen alboetako bat eratzen duten hiru aurrelarik osatua. Hiru jokalari horiek bata besteari helduta jartzen dira, baina oinak gurutzatu gabe.es primera líneafr première ligneen front line forward; front row

211lehen zati (4)Berrogei minutu irauten duen joko-denboraldia, atsedenaldiaren aurretik jokatu ohi dena.es primer tiempo; primera partefr première mi-temps; première

périodeen first half; first period

212lerro (4)Partidan zehar, jokalariek, duten postuagatik edo bete behar duten rolagatik, eratzen dituzten ilaretako bakoitza (esaterako, defentsa-lerroa edo hiru laurdenekoen lerroa) nahiz uztartze geldoan, jokalariek antolatzeko duten modu berezia (lehen, bigarren edo hirugarren lerroa).es líneafr ligneen line

Errugbia

45

213lerrokatze (4)Sin. ilara (3)Eskasa osatuz 5 metroko eta 15 metroko lerroen artean bata bestearekiko paralelo kokatuak dauden bi jokalari-lerroetako bakoitza; gutxienez talde bakoitzeko bi jokalariz osatuak daude, eta zenbait joko-egoeratan soilik eratzen dira. Alboko sakeak egiteko eratzen dira lerrokatzeak.es alineamientofr alignement; fileen line-out

214lesio (4)Kolpe edo ukaldi baten ondorioz, eroriko bat dela medio, bat-bateko mugimendu baten edo bestelako arrazoiren baten ondorioz errugbilariak jasaten duen min edo kaltea.es lesiónfr blessureen injury

215lotu! (4)Arbitroak uztartze geldoa osatuko duten jokalariei ematen dien bigarren agindua.es ¡agarrarse!fr accrochez!en bind!

216lurrean pausatze (4)Jokalari batek entsegu-eremuan baloia lurrarekin kontaktuan jartzea: baloia lurraren gainean besoarekin zanpatzen du, edo baloiaren gainera erori eta gerriaren eta lepoaren arteko edozein gorputz-atalekin. Lurreko pausatzeak zein entsegu-eremutan egiten diren kontu, entsegu esaten zaie erasoan, eta entsegu baliogabetu edo defentsako pausatze, berriz, defentsan.es tocado en tierrafr touché à terreen grounding

217luzapen (4)Zenbait partida berezitan (adibidez, txapelketa jakin baten finalean edo kanporaketa baten itzulerako partidan), berdinduta dauden bi talderen artean irabazle bat erabakitzeko jokatzen den denbora gehigarria, bi zati edo denbora-erdiz osatua.es prórroga; tiempo adicionalfr prolongationen extra-time; overtime

218makurtu! (4)Arbitroak uztartze geldoa osatuko duten jokalariei ematen dien lehen agindua.es ¡agacharse!fr flexion!en crouch!

Errugbia

46

219mark (4)Sin. airetiko gelditu (3)Defentsako ekintza, aurkariak zangoz jotako baloia zuzenean jasotzean datzana. Baloia jaso nahi duen jokalariak 22 metroko eremuan edo bere entsegu-eremuan egon behar du, eta baloiak, ibilbidean, ez du ezer ukitu behar, hagak ez badira. Baloia jasotzean, jokalariak mark oihukatu behar du.es mark; parada de voleafr arrêt de volée; mark; marqueen fair catch; mark

220marka (4)Sin. jaurtiketa-gune (3)es marcafr marqueen mark

maulIk. uztartze laxo

221mozketa (4)Sin. mozte (4)Jokalari batek beste bati pasea egiten dionean, defentsan dagoen jokalari batek baloia airean dagoela lapurtzea.es interceptaciónfr interceptionen interception

mozteIk. mozketa

222oin-aldaketa (4)Baloia daraman jokalariak bere norabidean eta bermatua duen oinean egiten duen bat-bateko aldaketa, aurkaria kontraoinean hartu eta gainditzeko asmoz gauzatzen duena.es cambio de piefr crocheten sidestep

oratzeIk. heltze

ordezpenIk. aldaketa

223orpokatze (4)Uztartze geldoan edo uztartze irekian, baloiari orpoarekin kolpe bat ematea.es talonajefr talonnageen hooking

224orpokatzeko posizio (4)Orpokatzaileak uztartze geldo batean hartzen duen jarrera: gorputzaren pisua oin baten gainean jarriz, beste oina lurrarekin kontaktuan dagoela, prest dago baloia orpokatzeko.es posición de talonajefr position de talonnageen hooking position

ostikadaIk. ostiko

225ostikatu (4)es patearfr taper du pied; botter

226ostiko (4)Sin. ostikada (4)Belaunetik hasi eta orkatilarainoko edozein zango-atalekin edo oinaren edozein zatirekin baloiari emandako kolpe bortitza. Horien artean sartzen dira hagetarako ostikoa, airetikoa, 22 metroko eta zelai-erdiko ostikoa, punpa-lasterrekoa, entsegua gauzatzeko saioa, kolpe frankoa eta arraseko ostikoa.es patada; puntapiéfr coup de pieden kick

Errugbia

47

227ostiko kokatu (4)Zehaztasuna hobetzeko asmotan, zigor-kolpe bat edo entsegu osteko gauzatze bat saiatzeko, baloia lurrean pausatu ondoren egiten den ostikoa.es patada colocadafr coup de pied placé; tir au buten placed kick

228ostiko libre (4)Sin. kolpe franko (4)Epaileak talde baten alde erabakitzen duen penalizazioa. Norberaren 22 metroko eremuan egindako airetiko gelditu baten ostean gertatzen da, edo aurkako taldeak falta arinen bat egin ostean (esaterako, uztartze geldoan zein eskasean denbora galtzeagatik, uztartzean baloia erdira ez sartzeagatik edo eskasean jokalari gehiegi pilatzeagatik). Kontrako taldeko jokalariek beren entsegu-eremurantz atzeratu beharra daukate, eta kolpe frankoaren markatik 10 metrora gutxienez kokatu. Zigor-ostikoan ez bezala, kolpe frankoa jaurtitzen duen jokalariak ez du aukerarik izaten zuzenean hagetara jaurtitzeko edo transformazio bat saiatzeko, baina uztartzea eska diezaioke epaileari, edo baita eskuz edo zangoz jokatzea ere.es golpe francofr coup franc; coup de pied francen free kick

ostikoz jokatzeIk. hankako joko

229pantaila (4)Sin. itzal (3)Baloirik gabeko jokalari bat baloia daraman taldekidearen aurretik pasatzean gertatzen den eragozpena. Defentsen lana eragozteko asmoz egiten da, eta epaileak zigor-kolpe batekin zigortu ohi du.es pantallafr passage à videen crossing in midfield; shadow

230partida (4)Bi talderen arteko norgehiagoka. Laurogei minutuko iraupena du, berrogei minutuko bi zatitan jokatzen da, eta gehienez hamabost minutuko atsedenaldia du zati batetik bestera.es partidofr match; partieen match

231partida-amaierako korridore (4)Arbitroak partida-amaiera adierazi ondoren, bi taldeek osatzen duten jende-ilaretako bakoitza, aurkariak txalotzeko talde bateko eta besteko jokalariek aurrez aurre jarrita egiten dutena. Ohitura da etxean jokatzen duen taldea hastea korridore hori osatzen, baina beste batzuetan irabazi duen taldeak egiten du, aurkako taldeari dion errespetua erakusteko.es pasillo al final del partidofr couloir après le matchen guard of honour

Errugbia

48

232pasabide (4)Alboko sakean bi jokalari-lerroak banantzen dituen tartea, baloia jaurtitzailearen eskuetatik irteten den artean metro batekoa izan behar duena.es pasillofr couloiren gap

233pasatu (4)es pasarfr passeren pass

234pase (4)Jokalari batek joko-eremuan bera baino atzerago kokatua dagoen taldekide bati baloia pasatzea, baloia eskuekin edo besoarekin emanez edo jaurtiz. Pase gurutzatuak eta pase saltatuak ere paseen artean sailkatzen dira.es pasefr passeen pass

235pase gurutzatu (4)Pasea egiten duen jokalariaren atzetik eta ibilbide zeiharrarekin datorren taldekide bati emandako pasea, aurkaria kontraoinean hartu nahian egiten dena.es pase cruzadofr passe croisée; passe en ciseauxen scissors pass

pase saltatuIk. jauzi-pase

236pase-iskin (4)Jokalari batek doi-doi pase bat egiteko unean egiten duen iskin edo keinua.es finta de pasefr feinte de passeen fake pass; faking pass

237peel-off (4)Jokalari batek alboko sakean lerrokatzea uzteko egiten duen ekintza; eskasean bere taldekide batek eskuz pasatu, desbideratu edo jotako baloia berreskuratzeko egiten da.es peel-offfr peel-offen peeling-off

penalizazioIk. zigor

238plakatu (4)es placarfr plaqueren tackle

239plakatze (4)Jokalari batek edo gehiagok baloia daraman aurkaria, araudiak dioen moduan, heldu eta lurrera botatzea.es placajefr plaquageen tackle; tackling

Errugbia

49

240plakatze altu (4)Sin. gorbata (4)Lepoan edo aurpegian, sorbaldetatik gora betiere, besoa zabalik dela egiten den plakatzea. Joko arriskutsutzat hartzen da, eta epaileak zigor-kolpea adierazten du plakatzailearen kontra, agian baita txartela erakutsi ere keinua nahita egindakoa izan dela uste badu.es corbata; placaje altofr cravate; plaquage hauten stiff arm tackle; high tackle

241plakatze atzeratu (4)Sin. garaiz kanpoko plakatze (3)Baloirik ez daukan jokalari bati egindako plakatzea, epaileak joko arriskutsutzat hartu eta zigor-kolpe edo penalizazio batekin zigor dezakeena. Dena den, zenbait kasutan, plakatze hori arauzkotzat jo daiteke, epaileak “mugimendua egin bitartean” (inor zauritzeko asmorik gabe, alegia) egina izan dela uste badu.es placaje retardado; placaje a

destiempofr plaquage à retardementen late tackle

242plakatze-lerro (4)Joko-eremuko irudizko lerroa: baldin eta konkistako fase batean erasoko lerroak eta defentsako lerroak abiadura berean egingo balute aurrera, lerro horiek elkar ukituko luketen puntuetatik pasatuz trazatzen da.es línea de placajefr ligne d’encontre; ligne de

plaquageen tackle line

porrotIk. galtze

243presio (4)es presión; pressingfr pressing; pressionen press

244prest! (4)Arbitroak uztartze irekia osatuko duten jokalariei ematen dien hirugarren agindua.es ¡entren!fr entrez!en engage!

245punpa (4)Sin. bote (4)es botefr rebonden bounce

punpa-lasterreko ostikoIk. drop

246puntu (4)Partida bateko emaitzak neurtzeko erabiltzen den kontaketa-unitatea.es puntofr pointen point

puntuak lortuIk. puntuatu

247puntuatu (4)Sin. puntuak lortu (4)es puntuarfr marquer des points; ponctueren punctuate; score

248puntuazio (4)Sin. tanto-kopuru (4)es puntuación; tanteofr marque; scoreen score

Errugbia

50

saihestuIk. itzuri

249sakeko lerro (4)Joko-eremuko irudizko lerroa, zelai-erdiko marrarekiko paralelo trazatua eta baloia jokoan jarri behar den puntutik pasatzen dena.es línea de puesta en juegofr ligne de remise en jeuen line of touch

250sakoneko ardatz (4)Alboko marrekiko paraleloa den ardatza. Ardatz horretan aurrera egitean, baloia entsegu-marrarantz eramaten da.es eje profundofr axe profonden deep axis

251sakoneko ardatzetik aurrera egin (4)Kontrako taldearen entsegu-eremurantz ahalik eta bizkorren joateko asmoz, batik bat alboko marrekiko paralelo doan ardatzari jarraituz aitzinatu.es progresar por el eje profundofr progresser dans l’axe profond

salto eginIk. jauzi egin

252sartze (4)Uztartze-erdilariak uztartze geldo bateko aurreneko bi lerroen arteko pasabidean baloia sartzea.es introducciónfr introduction; mise en mêléeen put-in

taldekatzeIk. biltze

253taldekidea abiarazi (4)es lanzarfr lancer l’homme

talka eginIk. kargatu

tanto-kopuruIk. puntuazio

toucheIk. alboko sake

toucheIk. albotik irtete

touchera urrunduIk. albora ostikatu

toucherako ostikoIk. alborako ostiko

toucherako zuzeneko ostikoIk. alborako zuzeneko ostiko

254transformatu (4)Sin. gauzatu (4)Transformazioa lortu.es transformarfr transformer; convertiren convert

Errugbia

51

255transformazio (4)Sin. entsegu-gauzatze (4)Entsegu bat edo zigor-entsegu bat lortu ondorengo jokaldia. Halakorik lortzen duen taldeak hagetarako ostiko bat egiteko aukera izaten du, entsegua egin den guneko sakoneko ardatzetik hain zuzen ere. Jaurtiketa horretan, punpa-lasterreko ostikoz edo ostiko kokatuz baloia bi hagen artean eta langaren gainetik pasaraztea lortuz gero, bi puntu gehiago eskuratuko dira.es transformación; conversiónfr transformation; coup de pied de

transformationen conversion; conversion kick

256tunel (4)Uztartze geldoan bi taldeetako jokalari-lerroen artean geratzen den tartea. Arbitroak hirugarren agindua eman ondoren, uztartze-erdilariak tarte horretan jartzen du baloia jokoan, eta multzo biak baloia irabazteko bultzaka hasten dira.es túnelfr tunnelen tunnel

257uztartze (4)Sin. uztartze geldo (4)Falta bat gertatu den leku berean egiten den joko-ekintza. Talde bakoitzeko zortzi aitzinekoak elkarri helduz hiru lerrotan antolatzen dira, elkarri parez pare aurre eginez, eta uztartze-erdilariak multzo biak banantzen dituen pasabidean jokoan jartzen duen baloia irabazteko bultzaka hasten dira.es melé; melé ordenadafr mêlée; mêlée ordonnée; mêlée

ferméeen scrum; scrummage

258uztartze biratu (4)Uztartze-mota: uztartze geldo bat bere abiapuntuko ardatzarekiko 90 gradu baino gehiago biratzen denean, epaileak uztartzea berregiteko agintzen du, edo, gertatuaren erantzuletzat bi taldeetako bat hartuz gero, hura zigortzera ere irits daiteke.es melé vuelta; melé giradafr mêlée tournéeen turned scrum

uztartze geldoIk. uztartze

259uztartze ireki (4)Joko irekiaren fasea, talde bakoitzeko jokalari bat edo gehiago, zutik daudela, elkarri helduz eta bultzaka, lurrean jaberik gabe dagoen baloia inguratu eta oinekin egindako garbiketari esker bereganatzen saiatzen direnean gertatzen dena. Bat-bateko uztartzea sortzeko bi jokalari behar dira gutxienez, talde bakoitzeko bat, baina normalean jokalari gehiagok hartzen dute parte alde bakoitzetik.es melé abierta; melé espontánea;

ruckfr mêlée ouverte; mêlée spontanée;

rucken ruck

Errugbia

52

260uztartze laxo (4)Sin. laxo (4); dortoka (4); maul (4)Baloia daraman jokalariak eta gutxienez talde bakoitzetik jokalari batek zutik eta kontaktuan osatutako taldekatzea. Taldekatzean parte hartzen duten jokalari guztiek lotuta egon behar dute, zutik, eta entsegu-eremu baterantz aurrera egin.es maulfr maul; cocotte; ballon porté;

tortueen maul

261uztartzea biratu (4)es girar la meléfr tourner la mêléeen wheeling the scrum

uztartzea eraitsiIk. uztartzea hondoratu

262uztartzea hondoratu (4)Sin. uztartzea eraitsi (4)Talde bateko lehen lerroko jokalariek, harroinek nahiz orpokatzaileak, aurkarien presioa saihesteko, uztartze geldoa nahita erortzen utzi edo lurrera bota, arauz kontrako joko-ekintza eginez.es hundir la melé; derribar la meléfr écraser la mêlée; effondrer la

mêléeen collapse a scrum

263uztartzean oldartu (4)Sin. gaineratu (3)Uztartze geldo bateko lehenengo lerroko jokalariak garaia baino lehen sartu kontrako taldeko lehenengo lerroa osatzen duten jokalarien gainera. Epaileak ostiko libre batekin zigortzen du falta hori.es precipitarsefr se précipiter; rentrer en bélieren rush against

264uztartzean sartze (4)Sin. uztartzerako sarrera (4)es entrada en la meléfr entrée en mêlée; rentrée en mêléeen entry into the scrum

265uztartzearen kanal (4)Uztartze geldo baten barruan, orpokatzaileak orpokatu ondoren baloiak jarraitzen duen ibilbideetako bakoitza.es canal de meléfr canal de mêléeen scrum channel

uztartzerako sarreraIk. uztartzean sartze

266uztartzetik ateratze (4)Aitzinekoek orpokatutako baloia jasotzen duen hirugarren lerroko jokalaria, baloia eskuetan hartu, eta korrika ateratzea.es salida de la meléfr sortie de mêléeen exit of scrum

Errugbia

53

267xistera (4)Bizkarretik egindako pasea, besoa atzerantz jaurtiz uztartze-erdilariak egin ohi duena. Antzeko keinu batekin jaurtitzen den euskal zesta-puntako errematetik hartzen du bere izena.es pase atrás; pase al cerradofr chisteraen reverse pass

zainduIk. defendatu

zaintza-lerroIk. defentsa-lerro

268zangoz jo (4)Sin. jaurti (4)Baloiari kolpe bortitz bat eman, belaunetik hasi eta orkatilarainoko edozein zango-atal erabiliz edo oinaren edozein zati erabiliz, orpoa izan ezik.es chutarfr botter; donner un coup de pieden kick

269zigor (4)Sin. penalizazio (3)Jokalari bati edo talde bati jokoan egindako falta edo arau-hauste bat dela medio ezartzen zaion zehapena.es sanciónfr sanctionen penalty

270zigor-entsegu (4)Epaileak erasoan ari den taldeari eman eta hagapean adierazten duen entsegua. Defendatzen ari den taldeak falta larriren bat egin duela irizten badio ematen du; kasurik gehienetan, erasoan ari den taldeari entsegua lortzea eragozteko joko zikina egin duelako, edo, nahita, faltak behin eta berriz egin dituelako.es ensayo de castigofr essai de pénalitéen penalty try

zigor-kolpeIk. zigor-ostiko

271zigor-ostiko (4)Sin. zigor-kolpe (4)Falta larri bat egin ondoren talde bati ezartzen zaion penalizazioa. Epailearen erabaki horren ondorioz, aurkako taldeak falta gertatu den leku beretik ostiko kokatu bat edo punpa-lasterreko ostiko bat egiteko aukera izango du.es patada de castigofr coup de pied de pénalité;

pénalitéen penalty kick

272zozketa (4)Partida zein taldek hasi edo jokalekuaren zein aldetan hasi erabakitzeko txanpona botatzea; epaileak botatzen du bi taldeetako kapitainen aurrean, partida edo luzapena hasi aurretik.es sorteofr tirage au sorten toss

zuzenketaIk. artezketa

Errugbia

54

273errugbi (4)Hamabost jokalariz osatutako bi talderen artean aire zabalean praktikatzen den baloi-kirola, baloia eskuekin edo ostikoen bitartez eramanez aurkariaren entsegu-eremuan entseguak markatzean datzana. Kontaktuko kirola da, baloia daraman aurkariari bidea ixteko modua ematen duena. Errugbian, entseguez gain, hagetarako ostikoek ere puntuak ematen dituzte.es rugbyfr rugbyen rugby

274Europako Errugbi Txapeldunen Kopa (4)Kluben arteko Europako txapelketa. Bertan Italiako, Frantziako, Galeseko, Eskoziako, Ingalaterrako eta Irlandako talderik onenek hartzen dute parte.es European Rugby Champions Cupfr European Rugby Champions Cupen European Rugby Champions Cup

275hamabosteko errugbi (4)Hamabost jokalariz osatutako taldeek jokatutako errugbia.es rugby a quincefr rugby à quinzeen rugby union

276hamahiruko errugbi (4)Hamahiru jokalariz osatutako taldeek jokatutako errugbia.es rugby a trecefr rugby à treizeen rugby league

5. ORGANIZAZIOA

277Munduko Errugbi Kopa (4)1987an hasita lau urtetik behin jokatzen den mundu mailako errugbi-txapelketa, International Rugby Board elkarteak antolatua. Bertan, herrialde indartsuenek hartzen dute parte.es Copa del Mundo de Rugbyfr Coupe du Monde de Rugby à XVen Rugby World Cup

278Sei Nazioen Torneoa (4)Europako errugbi-txapelketarik ezagunena, ipar hemisferioko errugbi-talderik onenen partaidetza biltzen duena. 1883. urtean abiatu zen, eta hasieran herrialde britainiarrak soilik aritzen ziren; 1910. urtean Frantzia sartu zen, eta, 2000. urteaz geroztik, sei nazio edo herrialdek hartzen dute parte torneoan: Ingalaterrak, Eskoziak, Irlandak, Galesek, Frantziak eta Italiak.es Torneo de las Seis Nacionesfr Tournoi des Six Nationsen Six Nations Championship

279Slam Nagusia (4)Sei Nazioen Torneoan, parte-hartzaileetako batek denboraldiko partida guztiak irabazten dituenean lortzen den titulu sinbolikoa.es Grand Slamfr Grand Chelemen Grand Slam

Errugbia

55

280Super Rugby (4)Australiako, Zeelanda Berriko, Hegoafrikako eta Argentinako talde onenek parte hartzen duten txapelketa, urtero antolatzen dena.es Super Rugbyfr Super Rugbyen Super Rugby

281talde sailkatu (4)Kanporaketen sistemaz antolatzen diren txapelketetan, maila bat gainditu eta hurrengorako aukera irabazi duen taldea.es equipo clasificadofr équipe qualifiéeen qualifying team

282The Rugby Championship (4)Hego hemisferioko txapelketa, Sei Nazioen parekoa. Bertan Zeelanda Berriak, Australiak, Hegoafrikak eta Argentinak hartzen dute parte.es The Rugby Championshipfr The Rugby Championshipen The Rugby Championship

283World Rugby (4)Errugbi-federazioak nazioartean gobernatzen dituen erakundea, 2014ko azarora arte International Rugby Board (IRB) izenekoa. 1886an sortu zen, eta Dublinen du egoitza. Gaur egun, 100 herrialdetako federazioak, 19 kide-elkartu eta 6 eskualde-elkartu biltzen ditu. World Rugby-k definitzen ditu errugbiaren joko-arauak, baita araudiaren inguruan sor daitezkeen berrikuntza eta aldaketak onartu ere. Munduko txapelketa nagusiak antolatzeaz arduratzen da.es World Rugbyfr World Rugbyen World Rugby

284zazpiko errugbi (4)es rugby a siete; rugby 7; sevenfr rugby à sept; VIIsen rugby sevens; seven-a-side; VIIs

285Zurezko Koilara (4)Sei Nazioen Torneoan, azken postua lortzen duen taldeari ematen zaion garaikur sinbolikoa.es Cuchara de maderafr Cuillère de boisen Wooden spoon

eUskarazko aUrkiBiDea

Errugbia

58

10 metroko marra, 115 metroko marra, 222 metroko bandera, 322 metroko eremu, 422 metroko marra, 522 metroko sake, 8522 metroko sake-ostiko, 8522ko marra, 53/4eko lerro, 193-2-3 eraketa, 863-2-3 formazio, 863-4-1 eraketa, 873-4-1 formazio, 875 metroko marra, 65 metroko uztartze, 885eko marra, 6

Aabant, 112abantaila, 89abantaila-lege, 89abantaila-lerro, 90adierazi, 91aho-babes, 72airetiko gelditu, 219airetiko ostiko, 92aitzinatu, 110aitzineko, 35aitzin-pase, 111albo-ardatz, 93alboko epaile, 30alboko epailearen bandera, 7alboko marra, 8alboko sake, 94alboko sake bizkor, 95alboko zutoin, 9albora ostikatu, 96alborako ostiko, 97alborako zuzeneko ostiko, 98albotik irtete, 99

aldagela, 10aldaketa, 100alde ireki, 101alde itxi, 102aldi baterako kanporatze, 141altxatze, 103antijoko, 195arau-hauste, 166arbitro, 31ardatz bertikal, 104arraseko ostiko, 105artezketa, 106atxiki, 107atxikipen, 108atzelari, 32aurkako talde, 33aurkari, 34aurkaria finkatu, 109aurrelari, 35aurrelari-multzo, 36aurrera egin, 110aurrera-pase, 111aurreratu, 112aztalkari, 66

Bbaloi bizi, 113baloi hil, 114baloi hilaren bandera, 11baloi hilaren marra, 12baloi-eramaile, 115baloi-hartzaile, 37baloia eduki, 116baloia erabiltze, 117baloia eraman, 118baloia eskuratu, 120baloia hartu, 119baloia irabazi, 120baloia jo, 121baloia kokatu, 122

Errugbia

59

baloia lurretik jaso, 123baloia pausatu, 124baloia uztartzean sartu, 125baloiaren jabe izan, 116barneraldi, 126barrabil-babes, 73batu, 149behetiko ostiko, 105belarri-babes, 74berdinketa, 127bideo bidezko arbitraje, 38bideo-arbitraje, 38bideo-epaile, 39bigarren erdi, 40bigarren erdiko, 40bigarren lerro, 128bigarren lerro, 41bigarren lerroko, 41bigarren zati, 129bikoiztu, 130biltze, 131bira-erdi, 132boleako ostiko, 92borrokarik gabeko uztartze, 133bosteko marra, 6bota, 75bote, 245bote-lasterreko ostiko, 145bultza egin, 134bultzada, 135bultzaldi, 136bultzatu, 134bultzatu gabeko uztartze, 133buru-babes, 81

Ddefendatu, 137defendatzaile, 42defentsa-lerro, 138defentsako bonus-puntu, 139

defentsako gortina, 140defentsako hesi, 140defentsako puntu gehigarri, 139denbora baterako egozpen, 141denbora-galtze, 142doblatu, 130dortoka, 260driblatu, 143driblin, 144drop, 145

Eefektu, 146egotzi, 147egozpen, 201ekipamendu, 76elastiko, 77elkarri heldu, 148elkartu, 149entrenatzaile, 43entsegu, 150entsegu baliogabe, 151entsegu-eremu, 13entsegu-eremuko alboko marra, 14entsegu-eremuko epaile, 44entsegu-gauzatze, 255entsegu-marra, 15entsegu-marratik albora irtete, 152entsegu-puntutik pasatzen

den lerro, 153epaile, 31eragozte, 154eraso, 155, 156eraso-lerro, 157eraso-ostiko, 158erasoaldi, 159erasoko bonus-puntu, 160erasoko puntu gehigarri, 160erasotzaile, 45erdi, 46

Errugbia

60

erdiko, 46erdiko marra, 16erdiko sake, 161erdiraketa-ostiko, 162errugbi, 273errugbiko baloi, 17errugbilari, 47esekitzaile, 73eskas, 99eskasera urrundu, 96eskaserako ostiko, 97eskaserako zuzeneko ostiko, 98eskuineko harroin, 48eskuko joko, 163eskuz baztertze, 164eskuz jokatze, 163eslalom, 165Europako Errugbi Txapeldunen

Kopa, 274ezkerreko harroin, 49

Ffair play, 193falta, 166fase dinamiko, 167fase estatiko, 204finkatze-puntu, 168

Ggainditze, 169gaineratu, 263galtzamotzak, 78galtze, 170galtzerdi, 79garaipen, 171garaiz kanpoko plakatze, 241

garbitu, 172gauzatu, 254gibeleko, 32giltza, 56goitiko baloi, 173goitiko pase, 174gorbata, 240

Hhagak, 18hagetarako jaurtiketa, 175hagetarako ostiko, 175haka, 176hamabosteko errugbi, 275hamahiruko errugbi, 276hankako joko, 177harroin, 50hegal, 51hegaleko, 51heltze, 178hiru laurden, 52hiru laurdeneko, 52hiru laurdeneko eskuin-hegal, 53hiru laurdeneko ezker-hegal, 54hiru laurdenekoen lerro, 19hirugarren denbora, 179hirugarren lerro, 55, 180hirugarren lerroko, 55hirugarren lerroko erdi, 56hirugarren lerroko erdiko, 56hirugarren lerroko eskuin, 57hirugarren lerroko ezker, 58hirugarren lerroko hegal, 59hogeita biko marra, 5hogeita biko sake, 85hortz-babesgarri, 72

Errugbia

61

Iilara, 213irabazte, 171iskin, 181iskin egin, 182itzal, 229itzuri, 183izkinako zutoin, 20

Jjanzkera, 80jarraitutasun, 184jarraitzeko ostiko, 185jaurti, 268jaurtiketa, 186jaurtiketa-gune, 220jaurtitzaile, 60jauzi egin, 187jauzi-pase, 188jauzilari, 61jokalari gehiagoko egoera, 208jokalari plakatu, 189jokalari tartekatu, 190joko arriskutsu, 191joko bildu, 192joko desleial, 195joko garbi, 193joko hedatu, 194joko ireki, 194joko itxi, 192joko taldekatu, 192joko zabaldu, 194joko zikin, 195joko-eremu, 21joko-etenaldi, 196joko-taktika, 197joko-zabaltzaile, 71jokoan, 198jokoz kanpo, 199jokoz kanpoko lerro, 200

Kkamiseta, 77kanpora bidaltze, 201kanporatu, 147kanporatze, 201kapitain, 62kargatu, 202kargu-hartze, 203kasko, 81keinu, 181keinu egin, 182kolpe franko, 228konkistako fase, 204kontraeraso, 205kontraeraso, 206kontrako talde, 33kontrol, 207kopuru-nagusitasun, 208

Llaguntza, 209langa, 22laxo, 260lehen erdi, 63lehen erdiko, 63lehen lerro, 64, 210lehen lerroko, 64lehen zati, 211lerro, 212lerrokatze, 213lesio, 214lotu!, 215lurrean pausatze, 216luzapen, 217

Errugbia

62

Mmakurtu!, 218mark, 219“mark” eskatu, 84“mark” oihukatu, 84marka, 220markagailu, 23marra, 24maul, 260mozketa, 221mozte, 221Munduko Errugbi Kopa, 277

Ooin-aldaketa, 222oratze, 178ordezko, 65ordezpen, 100orpokatzaile, 66orpokatze, 223orpokatzeko posizio, 224ostikada, 226ostikatu, 225ostiko, 226ostiko kokatu, 227ostiko libre, 228ostikolari, 60ostikoz jokatze, 177

Ppantaila, 229partida, 230partida-amaierako korridore, 231

pasabide, 232pasatu, 233pase, 234pase gurutzatu, 235pase saltatu, 188pase-iskin, 236peel-off, 237penalizazio, 269plakatu, 238plakatzaile, 67plakatze, 239plakatze altu, 240plakatze atzeratu, 241plakatze-lerro, 242porrot, 170prakamotzak, 78presio, 243prest!, 244punpa, 245punpa-lasterreko ostiko, 145puntu, 246puntuak lortu, 247puntuatu, 247puntuazio, 248

Ssaihestu, 183sakeko lerro, 249sakoneko ardatz, 250sakoneko ardatzetik aurrera egin, 251salto egin, 187sartze, 252Sei Nazioen Torneoa, 278Slam Nagusia, 279Super Rugby, 280

Errugbia

63

Ttako, 82talde, 68talde sailkatu, 281taldekatze, 131taldekide, 69taldekidea abiarazi, 253talka egin, 202tanto-kopuru, 248tee, 25telebista-epaile, 39The Rugby Championship, 282touche, 94, 99touchera urrundu, 96toucherako ostiko, 97toucherako zuzeneko ostiko, 98transformatu, 254transformazio, 255tunel, 256txilibitu, 26

Uuztartze, 257uztartze biratu, 258uztartze geldo, 257uztartze ireki, 259uztartze laxo, 260uztartze-erdilari, 70uztartzea biratu, 261uztartzea eraitsi, 262uztartzea hondoratu, 262uztartzean oldartu, 263uztartzean sartze, 264uztartzearen kanal, 265uztartzerako sarrera, 264uztartzetik ateratze, 266

WWorld Rugby, 283

Xxistera, 267

Zzabaltzaile, 71zaindu, 137zaintza-lerro, 138zango-babes, 83zangoz jo, 268zazpiko errugbi, 284zelai, 27zelai-erdi, 28zelai-erdiko bandera, 29zelai-erdiko marra, 16zigor, 269zigor-entsegu, 270zigor-kolpe, 271zigor-ostiko, 271zozketa, 272Zurezko Koilara, 285zuzenketa, 106

gaztelaNiazko aUrkiBiDea

Errugbia

66

Aadelantado, 112adversario, 33, 34¡agacharse!, 218¡agarrarse!, 215agarrón, 178agrupamiento, 131ala, 51alineamiento, 213amonestación, 203antijuego, 195anulado, 151apoyo, 209arbitraje vídeo, 38árbitro, 31área de juego, 21ascensor, 103atacante, 45atacar, 155ataque, 156avant, 112avanzar, 110

Bbalón de rugby, 17balón muerto, 114balón vivo, 113banderín de 22 metros, 3banderín de balón muerto, 11banderín de centro, 29banderín de medio campo, 29banderín del juez de lateral, 7barra transversal, 22bota, 75bote, 245

Ccambio, 100cambio de pie, 222camiseta, 77campo, 28campo de juego, 27canal de melé, 265capitán, 62cargar, 202casco, 81centro, 46centro exterior, 40centro interior, 63chutador, 60chutar, 268cierre, 56colocar el balón, 122compañero de equipo, 69contendiente, 34continuidad, 184contraatacar, 205contraataque, 206contragolpe, 206contrario, 33, 34contrincante, 33control, 207conversión, 255Copa del Mundo de Rugby, 277corbata, 240cortina defensiva, 140Cuchara de madera, 285

Ddefenderse, 137defensa, 42defensor, 42delantero, 35derribar la melé, 262

Errugbia

67

derrota, 170desbordamiento, 169driblar, 143dribling, 144drop, 145

Eefecto, 146eje lateral, 93eje profundo, 250eje vertical, 104empate, 127empujar, 134empuje, 135en juego, 198ensayo, 150ensayo de castigo, 270entrada en la melé, 264entrar en contacto, 148¡entren!, 244entrenador, 43equipamiento, 76equipo, 68equipo clasificado, 281eslalon, 165espinillera, 83esquivar, 183estar en posesión del balón, 116European Rugby Champions Cup, 274expulsar, 147expulsión, 201expulsión temporal, 141

Ffalta, 166fase de ataque, 159

fase de conquista, 204fase de empuje, 136fase dinámica, 167fase estática, 204fijar al adversario, 109finta, 181finta de pase, 236fintar, 182flanker, 59formación de 3-2-3, 86formación de 3-4-1, 87fuera de juego, 199

Gganar el balón, 120girar la melé, 261globo, 173golpe franco, 228golpear el balón, 121Grand Slam, 279

Hhaka, 176hundir la melé, 262

Iindumentaria, 80infracción, 166interceptación, 221internada, 126interrupción del juego, 196

Errugbia

68

introducción, 252introducir el balón en la melé, 125

Jjuego a la mano, 163juego abierto, 194juego agrupado, 192juego al pie, 177juego cerrado, 192juego desleal, 195juego desplegado, 194juego limpio, 193juego peligroso, 191juego sucio, 195juez de la zona de marca, 44juez de lateral, 30juez de línea, 30juez de marca, 44juez de televisión, 39jugador de rugby, 47jugador intercalado, 190jugador placado, 189

Kkicker, 60

Llado abierto, 101lado cerrado, 102lanzador, 60lanzamiento, 186

lanzar, 253lateral, 99lateral de marca, 152lesión, 214ley de la ventaja, 89limpiar, 172línea, 212línea, 24línea de 10 metros, 1línea de 15 metros, 2línea de 22 metros, 5línea de 3/4, 19línea de 5 metros, 6línea de ataque, 157línea de balón muerto, 12línea de centro, 16línea de defensa, 138línea de ensayo, 15línea de fuera de juego, 200línea de lateral, 8línea de lateral de marca, 14línea de marca, 15línea de medio campo, 16línea de placaje, 242línea de puesta en juego, 249línea de touch, 8línea de touche, 8línea de tres cuartos, 19línea de ventaja, 90línea que pasa por el punto de ensayo,

153llevar el balón, 118

Mmal comportamiento, 195manejo de balón, 117marca, 150, 220marcador, 23mark, 219maul, 260

Errugbia

69

media, 79media vuelta, 132medio campo, 28medio de apertura, 71medio de melé, 70melé, 257melé a 5 metros, 88melé abierta, 259melé espontánea, 259melé girada, 258melé no disputada, 133melé ordenada, 257melé simulada, 133melé vuelta, 258meter el balón en la melé, 125

Oobstrucción, 154oponente, 34orejeras, 74

Ppalos, 18pantalla, 229pantalón corto, 78paquete, 36parada de volea, 219partido, 230pasar, 233pase, 234pase adelantado, 111pase al cerrado, 267pase alto, 174pase atrás, 267pase cruzado, 235pase saltado, 188

pasillo, 232pasillo al final del partido, 231patada, 226patada a palos, 175patada a seguir, 185patada a touche, 97patada colocada, 227patada de ataque, 158patada de bote pronto, 145patada de castigo, 271patada de recentraje, 162patada de volea, 92patada directa a touche, 98patada rasa, 105pateador, 60patear, 225patear a touche, 96pedir marca, 84peel-off, 237pérdida de tiempo, 142pilar, 50pilier, 50pilier derecho, 48pilier izquierdo, 49pito, 26placador, 67placaje, 239placaje a destiempo, 241placaje alto, 240placaje retardado, 241placar, 238portador del balón, 115posar el balón, 124posición de talonaje, 224poste de esquina, 20poste lateral, 9postes de gol, 18precipitarse, 263presión, 243pressing, 243primer centro, 63primer tiempo, 211primera línea, 210primera línea, 64primera parte, 211

Errugbia

70

progresar por el eje profundo, 251prórroga, 217protector bucal, 72puesta en juego rápida, 95puntapié, 226puntapié a seguir, 185puntapié raso, 105punto, 246punto de bonus defensivo, 139punto de bonus ofensivo, 160punto de fijación, 168puntuación, 248puntuar, 247

Rreceptor del balón, 37rechazo con la mano, 164recibir el balón, 119recoger el balón, 123rectificación, 106redoblar, 130retención, 108retener, 107rival, 33, 34ruck, 259ruckear la pelota, 172rugby, 273rugby 7, 284rugby a quince, 275rugby a siete, 284rugby a trece, 276rulo, 132

Ssalida a lateral, 99salida de la melé, 266

saltador, 61saltar, 187sanción, 269saque de 22, 85saque de 22 metros, 85saque de centro, 161saque de lateral, 94saque rápido, 95segunda línea, 128segunda línea, 41segunda parte, 129segundo centro, 40segundo tiempo, 129señalar, 91seven, 284silbato, 26sorteo, 272Super Rugby, 280superioridad numérica, 208suplente, 65suspensorio, 73sustitución, 100

Ttaco, 82táctica de juego, 197talonador, 66talonaje, 223tanteo, 248tee, 25tercer tiempo, 179tercera ala, 59tercera ala derecha, 57tercera ala izquierda, 58tercera centro, 56tercera línea, 180tercera línea, 55tercera llave, 56terreno de juego, 27The Rugby Championship, 282

Errugbia

71

tiempo adicional, 217tocado en tierra, 216Torneo de las Seis Naciones, 278touche, 99transformación, 255transformar, 254tres cuartos, 52tres cuartos ala derecha, 53tres cuartos ala izquierda, 54túnel, 256

Uunirse, 149

Vventaja, 89vestuario, 10victoria, 171

WWorld Rugby, 283

Zzaguero, 32zona de 22 metros, 4zona de ensayo, 13zona de marca, 13

FraNtsesezko aUrkiBiDea

Errugbia

74

Aaccrochage, 178accrochez!, 215adversaire, 33adverse, 34ailier, 51ailier droit, 53ailier gauche, 54aire de jeu, 21alignement, 213antijeu, 195aplatir le ballon, 124appui, 209arbitrage vidéo, 38arbitre, 31arrêt de jeu, 196arrêt de volée, 219arrière, 32ascenseur, 103attaquant, 45attaque, 156attaquer, 155avancer, 110avant, 35avant droit, 57avant gauche, 58avantage, 89avant-aile, 59avant-aile droit, 57avant-aile gauche, 58avertissement, 203axe latéral, 93axe profond, 250axe vertical, 104

Bballe de rugby, 17ballon de rugby, 17

ballon mort, 114ballon porté, 260ballon vivant, 113barre transversale, 22bas, 79blessure, 214botte, 75botter, 225, 268botteur, 60buteur, 60

Ccadrage, 144camp, 28canal de mêlée, 265capitaine, 62casque de rugby, 81centre, 46champ de jeu, 27chandelle, 173changement, 100charger, 202chaussette, 79chaussure, 75chistera, 267cocotte, 260coéquipier, 69continuité, 184contre-attaque, 206contre-attaquer, 205contrôle, 207convertir, 254côté fermé, 102côté ouvert, 101couloir, 232couloir après le match, 231coup de botte en l’air, 173coup de pied, 226coup de pied à suivre, 185coup de pied à touche, 97

Errugbia

75

coup de pied d’attaque, 158coup de pied de demivolée, 145coup de pied de pénalité, 271coup de pied de transformation, 255coup de pied de volée, 92coup de pied d’envoi, 161coup de pied en touche direct, 98coup de pied franc, 228coup de pied placé, 227coup de pied rasant, 105coup d’envoi, 161coup franc, 228Coupe du Monde de Rugby à XV, 277crampon, 82cravate, 240crier “marque”, 84crochet, 222croucher, 183Cuillère de bois, 285culotte, 78

Ddébordement, 169décalage, 208défaite, 170défenseur, 42dégager en touche, 96demi de mêlée, 70demi d’ouverture, 71demi-camp, 28demi-tour, 132deuxième centre, 40deuxième ligne, 128deuxième ligne, 41donner un coup de pied, 268drapeau de ballon mort, 11drapeau des 22 mètres, 3drapeau du juge de touche, 7drapeau du milieu, 29dribble, 144

dribbler, 143drop, 145

Eécraser la mêlée, 262effet, 146effondrer la mêlée, 262en-avant, 112en-but, 13enfoncer, 134en-jeu, 198entraîneur, 43entrée en mêlée, 264entrer en contact, 148entrez!, 244équipe, 68équipe qualifiée, 281équipement, 76essai, 150essai de pénalité, 270être en possession du ballon, 116European Rugby Champions Cup, 274exclusion, 201exclusion temporaire, 141expulser, 147expulsion, 201

Ffair play, 193faute, 166feinte, 181feinte de passe, 236feinter, 182file, 213fixer l’adversaire, 109flexion!, 218

Errugbia

76

frapper le ballon, 121

Ggagner la balle, 120Grand Chelem, 279grand côté, 101gratter, 172

Hhabillement, 80haka, 176hors-jeu, 199

Iinfraction, 166interception, 221introduction, 252

Jjambière, 83jeu à la main, 163jeu au pied, 177jeu correct, 193jeu dangereux, 191jeu déployé, 194jeu fermé, 192

jeu groupé, 192jeu ouvert, 194joindre, 149joueur de rugby, 47joueur intercalé, 190joueur plaqué, 189juge de touche, 30juge d’en but, 44juge-vidéo, 39

Llancement, 186lancer, 186lancer en touche, 94lancer l’homme, 253ligne, 24, 212ligne d’attaque, 157ligne d’avantage, 90ligne de ballon mort, 12ligne de but, 15ligne de hors-jeu, 200ligne de plaquage, 242ligne de remise en jeu, 249ligne de touche, 8ligne de touche de but, 14ligne de trois-quarts, 19ligne défensive, 138ligne d’encontre, 242ligne des 10 mètres, 1ligne des 15 mètres, 2ligne des 22 mètres, 5ligne des 5 mètres, 6ligne du milieu, 16ligne passant par la marque, 153

Errugbia

77

Mmaillot, 77maniement du ballon, 117manquement à la loyauté, 195mark, 219marque, 150, 219, 220, 248marquer des points, 247match, 230match nul, 127maul, 260mêlée, 257mêlée à 5 mètres, 88mêlée fermée, 257mêlée non contestée, 133mêlée non disputée, 133mêlée ordonnée, 257mêlée ouverte, 259mêlée simulée, 133mêlée spontanée, 259mêlée tournée, 258mise en mêlée, 252moitié du terrain, 28

Oobstruction, 154opposant, 33, 34ouvreur, 71ovale, 17

Ppaquet, 36partenaire, 33partie, 230

passage à vide, 229passe, 234passe croisée, 235passe en avant, 111passe en ciseaux, 235passe haute, 174passe lobée, 174passe sautée, 188passer, 233peel-off, 237pénalité, 271percée, 126perte de temps, 142petit côté, 102phase d’attaque, 159phase de conquête, 204phase de poussée, 136phase dynamique, 167phase statique, 204pilier, 50pilier droit, 48pilier gauche, 49placer le ballon, 122plaquage, 239plaquage à retardement, 241plaquage haut, 240plaquer, 238plaqueur, 67point, 246point de bonus défensif, 139point de bonus offensif, 160point de fixation, 168ponctuer, 247porter le ballon, 118porteur du ballon, 115position à 3-2-3, 86position à 3-4-1, 87position de talonnage, 224poteau de coin, 20poteau de touche, 9poteaux, 18poteaux de but, 18poussée, 135pousser, 134premier centre, 63

Errugbia

78

première ligne, 210première ligne, 64première mi-temps, 211première période, 211preneur de balle, 37pressing, 243pression, 243progresser dans l’axe profond, 251prolongation, 217protège-dents, 72protège-oreilles, 74protège-tibia, 83

Rraffut, 164ramasser la balle, 123ratisser, 172rebond, 245recentrage, 162réceptionneur, 37recevoir le ballon, 119redoubler, 130redressement, 106règle de l’avantage, 89regroupement, 131remise en jeu, 94remise en jeu rapide, 95remplaçant, 65remplacement, 100rentrée en mêlée, 264rentrer en bélier, 263rentrer le ballon, 125renvoi aux vingt-deux, 85renvoi des 22 mètres, 85retenir, 107rideau défensif, 140rival, 33, 34ruck, 259rugby, 273rugby à quinze, 275

rugby à sept, 284rugby à treize, 276

Ssanction, 269sauter, 187sauteur, 61score, 248se défendre, 137se précipiter, 263seconde mi-temps, 129seconde période, 129serre-tête, 74short, 78sifflet, 26signaler, 91slalom, 165sortie de mêlée, 266sortie en touche, 99soutien, 209Super Rugby, 280surnombre, 208suspensoir, 73

Ttableau d’affichage, 23tactique de jeu, 197talonnage, 223talonneur, 66taper du pied, 225tee, 25tentative de but, 175tenu, 108tenue, 80terrain de jeu, 27The Rugby Championship, 282

Errugbia

79

tir au but, 227tirage au sort, 272tortue, 260touche, 94touché à terre, 216touche de but, 152touché en but, 151touche rapidement jouée, 95tourner la mêlée, 261Tournoi des Six Nations, 278transformation, 255transformer, 254troisième centre, 56troisième ligne, 55, 180troisième ligne aile, 59troisième ligne centre, 56troisième mi-temps, 179trois-quarts, 52trois-quarts aile droit, 53trois-quarts aile gauche, 54tunnel, 256

Vvestiaire, 10victoire, 171VIIs, 284

WWorld Rugby, 283

Zzone des 22 mètres, 4

iNgelesezko aUrkiBiDea

Errugbia

82

10-metre line, 115-metre line, 222-metre area, 422-metre flag, 322-metre line, 522-metre zone, 43-2-3 formation, 863-4-1 formation, 875-metre line, 65-metre scrummage, 88

Aadvance, 110advantage, 89advantage law, 89advantage line, 90attack, 155, 156attack line, 157attack phase, 159attacker, 45attacking, 45avoid, 183

Bback division, 52back line, 138back row, 55, 180back three, 55, 180ball carrier, 115ball handling, 117be in possession of the ball, 116bind!, 215blindside, 102blindside flanker, 58bonus point for losing by 7 points, 139bonus point for scoring 4 tries, 160

boot, 75bounce, 245break, 126

Ccalling a mark, 84captain, 62carry the ball, 118caution, 203centering kick, 162centre, 46change, 100changing-room, 10charge, 202close play, 192clothes, 80clothing, 80coach, 43collapse a scrum, 262contestant, 33continuity, 184control, 207conversion, 255conversion kick, 255convert, 254corner post, 20counterattack, 205, 206crossbar, 22crossing in midfield, 229crouch!, 218

Ddangerous play, 191dead ball, 114dead ball flag, 11dead ball line, 12

Errugbia

83

deep axis, 250defeat, 170defence line, 138defend oneself, 137defender, 42dodge, 183drawn match, 127dress, 80dressing room, 10dribble, 143, 144drop, 145drop goal, 145drop kick, 145dynamic phase, 167

Eengage, 148engage!, 244entry into the scrum, 264equipment, 76European Rugby Champions Cup, 274exit of scrum, 266extra-time, 217

Ffair catch, 219fair play, 193fake pass, 236faking pass, 236fast break, 206fault, 166feed the scrum, 125feint, 181, 182fend, 164field goal, 13field of play, 27

first half, 211first period, 211five-metre scrum, 88fix an opponent, 109fixation point, 168flanker, 59fly-half, 71forward, 35forward pass, 111foul play, 195free kick, 228front line forward, 64, 210front row, 64, 210fullback, 32

Ggain line, 90gap, 232garryowen, 173goal line, 15goal posts, 18Grand Slam, 279ground, 27grounding, 216grounding the ball, 124grouping, 131grubber kick, 105guard of honour, 231gum-shield, 72

Hhaka, 176half back, 71halfway flag, 29halfway line, 16handling, 163

Errugbia

84

hand-off, 164high tackle, 240hooker, 66hooking, 223hooking position, 224

Iindicate, 91infraction, 166in-goal, 13in-goal area, 13in-goal judge, 44injury, 214injury time, 196inside back, 63inside centre, 63interception, 221

Jjerk, 178jersey, 77jock-strap, 73joint, 149jump, 187jumper, 61

Kkeep, 107kick, 226, 268kick and chase, 185kick at goal, 175

kick directly into touch, 98kick into touch, 96, 97kicker, 60kicking play, 177kickoff, 161knock the ball, 121knock-on, 112

Llate tackle, 241lateral axis, 93left flanker, 58left winger, 54lifting, 103line, 24, 212line of touch, 249line-out, 94, 213line-out throw, 94live ball, 113lock, 41loop, 130loose head, 49loose play, 194loss, 170low kick, 105

Mmark, 219, 220match, 230maul, 260middle row, 41, 128misconduct, 195miss pass, 188mouthguards, 72

Errugbia

85

Nnumber 8, 56number 8 forward, 56

Oobstruction, 154offside, 199offside line, 200onside, 198open play, 194openside, 101openside flanker, 57opponent, 33, 34outside back, 40outside centre, 40outside half, 71outside player, 59overlap, 208overtime, 217

Ppack, 36pass, 233, 234peeling-off, 237penalty, 269penalty kick, 271penalty try, 270pick up the ball, 123place the ball, 122placed kick, 227playing area, 21point, 246post, 9

press, 243press the ball, 124prop, 50punctuate, 247punt, 92, 134, 135put-in, 252

Qqualifying team, 281quick throw-in, 95

Rreceive the ball, 119referee, 31reserve, 65retain, 107reverse pass, 267right flanker, 57right winger, 53rival, 33roll the ball into the scrum, 125ruck, 172, 259rugby, 273rugby ball, 17rugby headgear, 81rugby league, 276rugby player, 47rugby sevens, 284rugby sock, 79rugby union, 275Rugby World Cup, 277rush against, 263

Errugbia

86

Sscissors pass, 235score, 247, 248scoreboard, 23scrum, 257scrum cap, 74scrum channel, 265scrum half, 70scrummage, 257second half, 129second line forward, 41, 128second row, 41, 128second-five-eighth, 46send off, 147sending off, 201seven-a-side, 284shadow, 229shin guard, 83shin pad, 83shirt, 77shoe, 75shorts, 78sidestep, 222signal, 91sin bin, 141Six Nations Championship, 278slalom, 165spin, 146stand-off half, 71stiff arm tackle, 240stocking, 79stud, 82substitute, 65substitution, 100Super Rugby, 280support, 209swerve, 144

Ttackle, 238, 239tackle line, 242tackled player, 189tackler, 67tackling, 239tactics of play, 197team, 68teammate, 69tee, 25television judge, 39television match official, 39The Rugby Championship, 282third half, 179third half-time, 179third line forward, 55, 180three-quarter, 52three-quarter left wing, 54three-quarter line, 19three-quarter right wing, 53throw, 186throw-forward, 111tight head, 48TMO, 39toss, 272touch, 99touch judge, 30touch judge’s flag, 7touch-down, 151touch-in-goal, 152touch-in-goal line, 14touchline, 8try, 150tryline, 15tunnel, 256turned scrum, 258

Errugbia

87

Uuncontested scrum, 133unfair play, 195up and under, 173

Vvertical axis, 104victory, 171video referee, 39video refereeing, 38VIIs, 284

Wwaste of time, 142wheeling the scrum, 261whistle, 26winger, 51winning the ball, 120Wooden spoon, 285World Rugby, 283

erreFereNtzia BiBliograFikoak

90

Errugbia

ARRASATE RUGBY TALDEA. Ramón Barrutia [itz.]. Las reglas esenciales del rugby. Contenido para la formación de los jugadores principiantes [linean]. <http://hernanirugby.com/wp-content/uploads/2014/01/KP-Las-Reglas-Fundamentales-del-Rugby.pdf> [Kontsulta: 2014-04-07]

BBC SPORT. Rugby Union. Laws and Equipment [linean]. <http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/rugby_union/rules_and_equipment> [Kontsulta: 2014-04-07]

BERRIA; DIARIO VASCO; NOTICIAS DE GIPUZKOA. 2014ko otsai-letik apirilera egunkarietan egindako errugbiko hustuketak.

COLEGIO INTERNACIONAL MERES. Conceptos básicos de rugby [li-nean]. <http://www.colegiomeres.com/web/f_fck/files/2%C2%BA%20ESO%20Apuntes%20de%20Rugby%281%29.pdf> [Kontsulta: 2014-04-07]

COBO, A.; LASA, A. Entrenatzaile eta irakasleentzako fitxa didaktikoak. Beroketa, Eskubaloia, Rugbia, Saskibaloia. Deba: Deba bailarako Euskara eta Kirol Zerbitzuak, 1996.

FEDERACIÓN ESPAÑOLA DE RUGBY. Comité nacional de Arbitros. Reglas del juego de Rugby 2012 [linean]. <http://sefuv.uv.es/sesport/framework/docu/reglamento-juego.pdf> [Kontsulta: 2014-04-07]

fnrugby.com Juego de rugby.doc [linean]. <www.fnrugby.com/files/.../juego%20de%20rugby.doc?> [Kontsulta: 2014-04-07]

ESPNSCRUM. Rugby glossary [linean]. [Kontsulta: 2014-04-07]<http://www.espnscrum.com/scrum/rugby/page/97263.html>

lexicool.com Léxico del rugby 2007 en-fr-es [linean]. <http://www.lexicool.com/diccionario.asp?ID=SG6WH711057> [Kontsulta: 2014-03-13]

LEYES DEL JUEGO DE RUGBY. Aprobadas por International Rugby Board. Vigencia 2001 [linean]. <http://www.ubiobio.cl/rugby/ReglamentoRugby.pdf> [Kontsulta: 2014-04-07]

LIGUE NATIONALE DE RUGBY. Statuts et Règlements Généraux de la LNR. Règlements de la Ligue Nationale de Rugby 2008/2009 (in French) [linean]. <http://www.lnr.fr/omm/upload/3%20-%20Titre%20II%20-%20Reglement%20sportif%202008%20-2009.pdf> [Kontsulta: 2014-04-07]

PETIOT, G. Le Robert des sports. Dictionnaire de la langue des sports. Paris: Le Robert, 1982.

RUGBY-BOX. La boîte à rugby. Lexique, vocabulaire et expressions rugby [lin-ean]. <http://rugby-box.com/lexique-u.php>

RugbyNoticias.com [linean]. <http://www.rugbynoticias.com> [Kontsulta: 2014-04-07]

RUGBY SIDESTEP CENTRAL. Rugby positions [linean].<http://www.rugby-sidestep-central.com/basic-rugby-rules.html> [Kontsulta: 2014-04-07]

SANTIAGO LAWN TENNIS CLUB RUGBY. Rugby por Puestos [linean]. [Kontsulta: 2014-04-07]<http://sltcrugby.com.ar/rugby-por-puestos>

TERMCAT. Centre de Terminologia. Diccionari de rugbi [linean]. <http://www.termcat.cat/es/Diccionaris_En_Linia/24/> [Kontsulta: 2014-03-12]

THE WEIRD WORLD OF RUGBY. Rugby Glossary es-fr-en [linean]. <http://www.brombeer.net/rugby/glossary/french.html> [Kontsulta: 2014-03-13]