el virus de inmunodeficiencia humana (vih) … · 4 ¿qué es la infección por vih? ¿y el sida?...
TRANSCRIPT
Organiza: Subvenciona:
Campaña de Prevención del VIH/SIDA
EL VIRUS DE INMUNODEFICIENCIA HUMANA (VIH) Y OTRAS INFECCIONES DE TRANSMISIÓN SEXUAL
3
INT
RO
DU
CC
IÓN
Segú
n lo
s últim
os d
ato
s reco
gid
os so
bre
nuevo
s dia
gnóstico
s de V
IH e
n E
spaña, la
edad m
edia
de
caso
s atrib
uid
os a
transm
isión se
xual (h
om
o o
hete
rose
xual) se
sitúa e
n lo
s gru
pos d
e e
dad d
e
25 a
40 a
ños, p
or lo
que, te
nie
ndo e
n cu
enta
la h
istoria
natu
ral d
e la
infe
cció
n, m
uch
as d
e e
stas
perso
nas m
antu
vie
ron p
ráctica
s sexuale
s de rie
sgo e
n su
adole
scencia
o ju
ventu
d.
Las ra
zones q
ue d
ete
rmin
an la
adopció
n d
e m
edid
as p
reve
ntiva
s en la
s rela
cio
nes se
xuale
s de lo
s y la
s jóve
nes so
n va
riadas y se
rán e
xpuesta
s en o
tro a
parta
do d
e e
sta g
uía
. La in
form
ació
n so
bre
el
VIH
y otra
s infe
ccio
nes d
e tra
nsm
isión se
xual co
ntin
úa sie
ndo u
n e
lem
ento
nece
sario
en la
pre
venció
n
de co
nducta
s sexuale
s de rie
sgo. P
ara
ello
, las in
icia
tivas su
rgid
as d
esd
e lo
s movim
iento
s aso
cia
tivos
juve
nile
s apro
vech
ando e
spacio
s de o
cio
y tiem
po lib
re co
nstitu
yen u
na im
porta
nte
herra
mie
nta
para
la
pro
moció
n d
el u
so d
el p
rese
rvativo
com
o m
edid
a p
reve
ntiva
frente
al V
IH y o
tras In
fecc
iones d
e
Tra
nsm
isión Se
xual.
Por o
tro la
do, la
labor d
e lo
s media
dore
s y media
dora
s acerca
ndo la
info
rmació
n a
los y la
s jóve
nes,
favore
ce la
aceptació
n e
inte
rnalizació
n d
e lo
s mensaje
s transm
itidos p
rom
ovie
ndo e
l debate, la
particip
ació
n
y la re
flexió
n q
ue, a
su ve
z redundará
en u
n m
ayor gra
do d
e re
sponsa
bilid
ad in
divid
ual y co
lectiva.
ENESTA
GU
ÍAEN
CO
NT
RA
RÁ
S:
-Conocim
iento
s básico
s sobre
VIH
/SID
A y o
tras In
feccio
nes
de Tra
nsm
isión Se
xual
-Sin
tom
ato
logía
inicia
l de ca
da d
e e
llas
-U
so co
rrecto
del p
rese
rvativo
fem
enin
o y m
ascu
lino
-In
form
ació
n a
cerca
de la
pru
eba d
el V
IH
4 ¿Qué e
s la Infe
cción p
or VIH
? ¿Y e
l Sida?
El V
irus d
e In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) o
casio
na la
destru
cción d
el siste
ma in
munita
rio d
e la
perso
na, d
eja
ndo
su o
rganism
o e
xpuesto
ante
cualq
uie
r agente
infe
ccioso
. Esta
debilita
ción p
rogre
siva d
el siste
ma in
munoló
gico
con e
l paso
del tie
mpo, p
uede d
ar lu
gar a
un co
nju
nto
de e
nfe
rmedades
conocid
as co
mo Sín
dro
me d
e In
munodeficie
ncia
Adquirid
a
(SIDA).
El
sistem
a
inm
unita
rio
defie
nde
al
org
anism
o
de
las
agre
siones
que
le
ocasio
nan
dife
rente
s tip
os
de
mic
roorg
anism
os
e im
pid
e,
a su
vez,
la pro
lifera
ció
n
de c
élu
las m
alig
nas (c
áncere
s). Este
sistem
a a
ctú
a e
n
todo e
l cuerp
o p
or m
edio
de u
n tip
o e
specia
l de g
lóbulo
s bla
ncos,
los
linfo
cito
s. D
e esto
s existe
n dos
gra
ndes
gru
pos:
Los
linfo
cito
s T
ata
can
dire
cta
mente
a
los
invaso
res y
los lin
focito
s B p
roducen u
nas su
bsta
ncia
s que lla
mam
os a
ntic
uerp
os q
ue so
n e
specífic
as p
ara
cada
mic
robio
. Entre
los lin
focito
s T h
ay u
na v
arie
dad lla
mada
linfo
cito
s T4 c
uyos re
cepto
res, d
enom
inados C
D4, so
n lo
s encarg
ados d
e d
ar la
señal d
e a
larm
a p
ara
que lo
s T4 y
B
actú
en c
ontra
el a
gente
invaso
r. En e
l caso
del V
IH, é
ste
se a
copla
en lo
s linfo
cito
s CD
4, se
multip
lica a
expensa
s de e
stos y
finalm
ente
los d
estru
ye. P
or e
llo, la
perso
na
infe
cta
da v
a su
friendo u
n p
rogre
sivo d
ebilita
mie
nto
de
su siste
ma in
munita
rio. E
s importa
nte
record
ar q
ue n
o
existe
una sin
tom
ato
logía
esp
ecífic
a que por
sí so
la,
perm
ita c
onfirm
ar la
infe
cció
n p
or V
IH.
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08
5
Algu
nos D
atos de In
teré
s
Los
dato
s pro
cedente
s del
Sistem
a
de
Vig
ilancia
Epid
em
ioló
gic
a
de
nuevas
infe
ccio
nes
por
VIH
en
Esp
aña,
en su
actu
aliz
ació
n de 2006,
indic
an que la
edad m
edia
al
dia
gnóstic
o es
de 37 años.
Muchas
de
esta
s perso
nas
conocie
ron
su
infe
cció
n
tard
íam
ente
, cuando ya pre
senta
ban una in
munosu
pre
sión se
vera
. Se e
stima q
ue u
n 3
0%
de la
s perso
nas in
fecta
das p
or
el V
IH e
n E
spaña n
o sa
be q
ue lo
está
. Esto
nos in
dic
a
que,
adem
ás
de re
forz
ar
las
medid
as
de pre
venció
n,
es n
ece
sario
pote
ncia
r las in
terve
ncio
nes d
estin
adas a
pro
move
r la p
rueba d
el V
IH, e
l conse
jo y
el d
iagnóstic
o
pre
coz d
e la
infe
cció
n e
n p
erso
nas q
ue h
ayan te
nid
o
prá
ctic
as d
e rie
sgo.
En
cuanto
a
los
patro
nes
epid
em
ioló
gico
s de
la
infe
cció
n,
han
cam
bia
do
nota
ble
mente
en
los
últim
os
años. Se
estim
a q
ue ca
da a
ño se
pro
duce
n e
ntre
2.5
00
y 3.5
00 n
ueva
s infe
ccio
nes p
or V
IH. E
n d
éca
das p
asa
das,
una
gra
n
mayo
ría
de
los
nuevo
s dia
gnóstico
s de
VIH
era
n co
nse
cuencia
del u
so co
mpartid
o d
e m
ate
rial p
ara
in
yecc
ión d
e d
roga
s pero
actu
alm
ente
, son d
eriva
dos d
e
rela
cio
nes se
xuale
s sin p
rote
cció
n. P
or e
llo, e
s pre
ciso
que
seam
os co
nsc
iente
s del rie
sgo e
xiste
nte
y pro
mova
mos e
l uso
del p
rese
rvativo
com
o m
edid
a e
ficaz d
e p
reve
nció
n.
Tam
bié
n lo
s cam
bio
s dem
ográ
ficos q
ue se
han p
roducid
o
en E
spaña se
ven re
fleja
dos e
n lo
s nuevo
s dia
gnóstico
s de V
IH, p
or lo
que h
em
os d
e su
bra
yar la
nece
sidad d
e
adapta
r los p
rogra
mas d
e p
reve
nció
n a
los co
lectivo
s de
perso
nas n
o e
spañola
s de o
rigen.
En
Esp
aña
vive
n
entre
12
0.0
00
y 15
0.0
00
perso
nas
infe
cta
das p
or e
l VIH
, tres d
e ca
da 10
00 c
iudadanos. E
n
cuanto
al d
iagn
óstico
de SID
A, d
esd
e e
l inic
io d
e la
epid
em
ia
en E
spaña se
han n
otifica
do u
n to
tal d
e 7
3.9
77 ca
sos d
e sid
a.
Según la
s notifica
cio
nes
recib
idas
hasta
el
31 dic
iem
bre
de 2
006 se
estim
a q
ue e
n e
se a
ño se
dia
gnostica
ron e
n
Esp
aña 1.5
86 ca
sos. L
a e
pid
em
ia a
lcanzó
su p
unto
álg
ido
a m
edia
dos d
e la
déca
da d
e lo
s 90 y, d
esd
e e
nto
nce
s, el
núm
ero
de ca
sos d
e sid
a h
a e
xperim
enta
do u
n p
rogre
sivo
declive
, pero
a p
esa
r de e
llo, n
uestro
país sig
ue sie
ndo u
no
de lo
s paíse
s de E
uro
pa O
ccid
enta
l en lo
s que la
epid
em
ia
tiene m
ayo
r magn
itud.
El V
irus d
e In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) y o
tras In
feccio
nes d
e Tra
nsm
isión Se
xual
6
© CNICE. Banco de Imágenes y Sonidos
Vías d
e Tran
smisión
del V
IH
Sangu
ínea
Se p
roduce
en e
l mom
ento
en q
ue la
sangre
VIH
positiva
entra
en e
l torre
nte
sanguín
eo d
e o
tra p
erso
na.
La tra
nsm
isión d
el V
IH p
or tra
nsfu
siones o
inye
ccio
nes
de p
roducto
s deriva
dos d
e la
sangre
es e
n la
actu
alid
ad
prá
ctica
mente
nula
ya
que
desd
e
1987
existe
la
obliga
torie
dad d
e e
xam
inar to
das la
s donacio
nes d
e sa
ngre
y d
estru
ir aquella
s que co
nte
nga
n e
l viru
s. Del m
ismo m
odo,
todo e
l mate
rial q
ue se
utiliza
en e
l acto
de la
donació
n e
s esté
ril y de u
n so
lo u
so. A
travé
s del u
so co
mpartid
o d
e
jerin
guilla
s, agu
jas d
e ta
tuar o
impla
nta
ció
n d
e p
ierc
ings y
dete
rmin
ados o
bje
tos d
e a
seo p
erso
nal q
ue p
uedan lle
gar a
esta
r en co
nta
cto
con la
sangre
(cuch
illas d
e a
feita
r, cepillo
s de d
iente
s, tijera
s) puede tra
nsm
itirse e
l viru
s. Por ta
nto
, es fu
ndam
enta
l no co
mpartir n
inguno d
e e
llos y e
xig
ir que
todo e
l mate
rial q
ue u
tilicen e
n ce
ntro
s de ta
tuaje
s esté
perfe
cta
mente
este
rilizado.
Vertical
(De m
adre
a h
ijo)
Una m
uje
r VIH
positiva
puede tra
nsm
itir el v
irus a
l feto
dura
nte
su e
mbara
zo a
travé
s de la
pla
centa
o d
ura
nte
el
parto
. La la
cta
ncia
natu
ral e
s otra
de la
s vía
s de tra
nsm
isión.
Es im
porta
nte
dife
rencia
r que, a
unque to
dos lo
s bebés h
ijos
de m
adre
s VIH
positiva
s nace
n co
n lo
s anticu
erp
os, n
o to
dos
desa
rrolla
n la
infe
cció
n.
Cuando u
na m
uje
r VIH
positiva
dese
a te
ner u
n h
ijo o
hija
, recib
irá tra
tam
iento
antirre
trovira
l que d
ismin
uye
el
riesg
o d
e tra
nsm
isión a
l feto
. En e
l mom
ento
del p
arto
, se
aco
nse
jará
la ce
sáre
a p
ara
evita
r al a
lum
bra
mie
nto
a tra
vés
del
canal
del
parto
. Tam
bié
n el
recié
n nacid
o re
cib
irá
trata
mie
nto
antirre
trovira
l para
re
ducir
riesg
os
y por
supuesto
, debe e
vita
rse la
lacta
ncia
natu
ral.
Si una m
uje
r VIH
positiva
no dese
a co
ntin
uar
con su
em
bara
zo p
odrá
aco
gerse
a u
no d
e lo
s supuesto
s lega
lmente
esta
ble
cid
os p
ara
inte
rrum
pir su
gesta
ció
n.
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08
7
PR
ÁC
TIC
AS D
E RIESG
O:
•Com
partir a
guja
s, jerin
guilla
s y mate
riale
s de lo
s que
se u
tilizan p
ara
inye
cta
rse d
roga
s.
•U
tilizar in
strum
ento
s para
tatu
ar o
para
hace
rse
pie
rcin
gs q
ue n
o se
an d
e u
n so
lo u
so o
esté
n
corre
cta
mente
este
rilizados.
•Lacta
ncia
natu
ral d
e u
na m
adre
VIH
positiva
a su
hijo
.
•Penetra
ció
n va
gin
al y a
nal sin
pre
serva
tivo.
•Rela
cio
nes b
uco
-genita
les (fe
lació
n, c
unnilin
gus,
annilin
gus) sin
pre
serva
tivos o
barre
ras d
e lá
tex.
•U
so co
mpartid
o d
e o
bje
tos d
e a
seo p
erso
nal q
ue
puedan e
star e
n co
nta
cto
con la
sangre
(cuch
illas d
e
afe
itar, tije
ras d
e m
anicu
ra, ce
pillo
s de d
iente
s…).
•Inte
rcam
bio
de ju
guete
s sexuale
s, que h
aya
n e
stado
en co
nta
cto
con se
crecio
nes va
gin
ale
s o sa
ngre
sin
utiliza
r pre
serva
tivo o
sin lim
pia
rlos e
n p
rofu
ndid
ad.
NO
SUPO
NEN
NIN
GÚ
N R
IESGO
:
•Com
partir la
duch
a, to
alla
s, el W
C,..
•Besa
rse, a
bra
zarse
, aca
ricia
rse.
•Las lá
grim
as, e
l sudor, lo
s esto
rnudos.
•Las p
icadura
s de lo
s inse
cto
s.
•La d
onació
n d
e sa
ngre
.
•Las a
ctiv
idades d
e la
vid
a co
tidia
na (ir a
l Institu
to, e
l tra
bajo
, ocio
, pisc
inas).
•M
astu
rbacio
nes m
utu
as, fro
tam
iento
s, caric
ias.
NO
OLV
IDES Q
UE…
El VIH
puede se
r transm
itido
a cualq
uie
r perso
na q
ue n
o tom
e p
recau
ciones.
No h
ay dife
rencia e
n cu
anto a raza, e
dad
u
orie
ntació
n sexu
al.
Sexu
al
La tra
nsm
isión se
pro
duce
a tra
vés d
el co
nta
cto
de flu
idos
(sangre
, sem
en y se
crecio
nes va
gin
ale
s) con u
na p
erso
na
VIH
positiva
. La p
enetra
ción va
gin
al o
anal sin
pro
tecció
n
y los co
nta
ctos o
ro-g
enita
les (so
bre
todo si h
ay le
siones e
n
cualq
uie
ra d
e la
s dos zo
nas y/
o si se
ingie
ren la
s secre
ciones)
son vía
s de e
ntra
da p
ara
el viru
s en e
l org
anism
o.
Es
importa
nte
sa
ber
que,
cuando una perso
na tie
ne
alg
una
Infe
cción
de
Transm
isión
Sexual
com
o
las
que
vere
mos a
contin
uació
n, a
um
enta
el rie
sgo d
e in
fecció
n
por V
IH.
Una so
la prá
ctica se
xual
de rie
sgo es
suficie
nte
para
co
ntra
er
la
infe
cción,
pero
evid
ente
mente
, el
riesg
o
aum
enta
rá p
roporcio
nalm
ente
cuanta
s más re
lacio
nes sin
pro
tecció
n se
mante
ngan.
El V
irus d
e In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) y o
tras In
feccio
nes d
e Tra
nsm
isión Se
xual
8
© CNICE. Banco de Imágenes y Sonidos
La Pru
eba d
el V
IHEn E
spaña se
estim
a q
ue u
na cu
arta
parte
de la
s perso
nas
infe
ctadas p
or V
IH, n
o sa
ben q
ue lo
está
n, lo
cual im
plica
que
la
transm
isión
puede
contin
uar
exte
ndié
ndose
a
travé
s de su
s pare
jas se
xuale
s. Por ta
nto
, es fu
ndam
enta
l el d
iagnóstico
pre
coz, ta
nto
para
evita
r la tra
nsm
isión d
e
la in
fecció
n co
mo para
beneficia
rse de lo
s tra
tam
iento
s actu
ale
s, que m
ejo
ran la
calid
ad d
e vid
a y a
um
enta
n la
su
pervive
ncia
.
Cuando e
l VIH
entra
en e
l org
anism
o d
e u
na p
erso
na,
no p
uede se
r dete
ctado in
media
tam
ente
. La in
fecció
n p
or
VIH
no p
rese
nta
unos sín
tom
as e
specífico
s que p
erm
itan
confirm
arla
por sí m
ismos, p
or lo
que e
s pre
ciso e
stable
cer
el d
iagnóstico
a tra
vés d
e m
éto
dos d
e la
bora
torio
.
Se n
ece
sita u
n tie
mpo p
ara
que a
pare
zca e
n lo
s análisis,
lo que se
denom
ina habitu
alm
ente
“perio
do ve
nta
na”.
El
sistem
a
inm
unita
rio
tard
a
un
tiem
po
en
pro
ducir
anticu
erp
os su
ficiente
s para
ser d
ete
ctados y e
ste tie
mpo
varía
en ca
da p
erso
na (g
enera
lmente
, todas la
s perso
nas
los h
an d
esa
rrolla
do tra
nscu
rridos tre
s mese
s desp
ués d
e
la p
ráctica
de rie
sgo). L
as p
ruebas d
ete
ctan lo
s anticu
erp
os
cada ve
z más p
reco
zmente
, por lo
que si se
ha te
nid
o u
na
prá
ctica d
e rie
sgo se
debe a
cudir a
hace
rse la
pru
eba, y e
l perso
nal sa
nita
rio le
indica
rá si se
la h
a d
e re
petir a
l cabo
de u
n d
ete
rmin
ado tie
mpo.
La p
rueba, lla
mada E
LISA
o E
IA, e
s una a
nalítica
de sa
ngre
que d
ete
cta lo
s anticu
erp
os q
ue e
l org
anism
o p
roduce
en
resp
uesta
al V
IH. E
l resu
ltado d
e la
pru
eba te
dirá
si está
s o
no in
fecta
do p
or e
l VIH
.
Si el re
sulta
do d
el E
LISA
es p
ositivo
, se co
nfirm
a co
n
una se
gunda pru
eba,
llam
ada W
este
rn Blo
t. Esta
pru
eba
nece
sita m
ás tie
mpo e
n cu
anto
a su
resu
ltado y p
erso
nal
más e
specia
lizado p
ara
su in
terp
reta
ción. E
n E
spaña, si la
prim
era
pru
eba d
a p
ositivo
, se re
aliza
la se
gunda d
e m
odo
auto
mático
y sobre
la m
isma m
uestra
de sa
ngre
.
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08
9
PO
RTA
NTO
,U
NA
AC
TIT
UD
RESP
ON
SABLE
YSO
LIDA
RIA
ENEL
USO
DE
MÉTO
DO
SPR
EVEN
TIV
OS
YLA
DET
ECC
IÓN
PR
ECO
ZPO
R V
IH SU
PO
NEN
ELIN
STR
UM
ENTO
MÁ
SEF
ICA
ZEN
LALU
CH
AC
ON
TR
AEL V
IH/SID
A.
Porq
ue N
O E
S LO
MISM
O SE
R V
IH P
OSIT
IVO
QU
E T
EN
ER
SIDA. L
a e
nfe
rmedad p
uede ta
rdar a
ños e
n d
esa
rrolla
rse
y los a
ctuale
s trata
mie
nto
s médico
s hace
n q
ue e
volu
cione
hacia
la cro
nifica
ción.
Existe
n
dife
rente
s tip
os
de
fárm
aco
s para
tra
tar
la
infe
cción p
or e
l VIH
, dependie
ndo d
e la
s dife
rente
s fase
s por la
s que a
travie
sa e
l virus a
l repro
ducirse
. Lo im
porta
nte
es to
marlo
s riguro
sam
ente
tal y co
mo e
l médico
esp
ecia
lista
esta
ble
zca.
Esta
actitu
d
de
com
pro
miso
perm
itirá
a
la
perso
na V
IH p
ositiva
obte
ner e
l máxim
o b
eneficio
de lo
s tra
tam
iento
s.
A la
rgo p
lazo
, se in
vestig
an va
rias lín
eas d
e a
ctuació
n
en m
ate
ria d
e va
cunació
n, p
ero
no h
ay u
n a
cuerd
o u
nánim
e
entre
los in
vestig
adore
s de si se
rá o
no p
osib
le e
nco
ntra
r una va
cuna p
reve
ntiva
.
Existe
otra
pru
eba
cara
cteriza
da
por
la
obte
nció
n
de
resu
ltados
en m
enos
de 30 m
inuto
s. Esto
s te
sts rá
pid
os
em
ple
an
una
pequeña
muestra
de
sangre
extra
ída
del
dedo, a
unque ta
mbié
n p
ueden se
r realiza
dos co
n m
uestra
s de sa
liva y o
rina. So
n ú
tiles p
ara
incre
menta
r el n
úm
ero
de
perso
nas d
iagnostica
das o
para
situacio
nes q
ue re
quie
ran
un re
sulta
do in
media
to,
pero
al
igual
que la
dete
cción
media
nte
el
ELISA
, re
quie
re una co
mpro
bació
n poste
rior
media
nte
la p
rueba W
este
rn B
lot.
Es
importa
nte
re
cord
ar
que
la
legisla
ción
esp
añola
esta
ble
ce la
em
ancip
ació
n sa
nita
ria a
los 1
6 a
ños, p
or lo
que a
partir d
e e
sa e
dad, n
o e
s nece
sario
el co
nse
ntim
iento
pate
rno/m
ate
rno p
ara
hacé
rtela
.
Si está
s infe
ctado p
or e
l VIH
, deberá
s extre
mar la
s medid
as
de se
gurid
ad u
sando sie
mpre
pre
serva
tivo e
n tu
s rela
ciones
sexu
ale
s con p
enetra
ción p
ara
evita
r re-in
feccio
nes y p
ara
evita
r la tra
nsm
isión a
tus p
are
jas
DEB
ES SABER
QU
E LA P
RU
EBA D
EL VIH
ES VO
LUN
TAR
IA, C
ON
FID
ENC
IAL Y
GR
ATU
ITA EN
LOS C
ENT
RO
S DE
ATEN
CIÓ
N P
RIM
AR
IA, C
ENT
RO
S DE EN
FER
MED
AD
ES DE T
RA
NSM
ISIÓN
SEXU
AL Y
ALG
UN
AS O
NG
’S. SI LO
DESEA
S, INC
LUSO
PU
EDE SER
AN
ÓN
IMA
.
ES ILEGA
L QU
E TE R
EALIC
EN LA
PR
UEB
A D
EL VIH
SIN T
U C
ON
SENT
IMIEN
TO O
QU
E TE LA
EXIJA
N PA
RA O
CU
PAR
U
N T
RA
BA
JO. E
l Viru
s de In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) y o
tras In
feccio
nes d
e Tra
nsm
isión Se
xual
10
Otras In
feccion
es d
e Tran
smisión
Sexu
al (ITS)
Es e
ste a
parta
do p
rete
ndem
os o
frece
r unos co
nocim
iento
s genera
les so
bre
las IT
S más fre
cuente
s y los p
rimero
s sínto
mas
con lo
s que su
ele
n m
anife
starse
. De e
ste m
odo, p
odre
mos
acu
dir
a lo
s se
rvicios
médico
s esp
ecia
lizados
para
re
cibir
un
trata
mie
nto
adecu
ado
evita
ndo
que
evo
lucio
nen
sin
contro
l hacia
esta
dio
s más g
rave
s. No d
ebem
os o
lvidar q
ue,
si el d
iagnóstico
es p
ositivo
, es m
uy im
porta
nte
conta
ctar
con la
s pare
jas se
xuale
s recie
nte
s para
info
rmarle
s sobre
la
posib
ilidad d
e tra
nsm
isión d
e la
infe
cción.
¿Qué so
n la
s ITS?
Es la
abre
via
tura
de In
fecc
iones d
e T
ransm
isión Se
xual, e
s decir,
infe
ccio
nes
cuya
fo
rma
de
transm
isión
y co
nta
gio
so
n la
s rela
cio
nes se
xuale
s (vagin
ale
s, anale
s u o
rale
s). La
activ
idad
sexual
sin
pro
tecc
ión
brin
da
oportu
nid
ad
para
que
cierto
s
micro
orga
nism
os
(bacte
rias,
viru
s, hongos
y pará
sitos) se
transm
itan d
e u
n se
r hum
ano a
otro
, por lo
que e
s impre
scin
dib
le p
ractica
r sexo
con se
gurid
ad u
tilizando
pre
serva
tivos y b
arre
ras d
e lá
tex.
Much
as IT
S, inclu
ida la
infe
cción p
or e
l VIH
, no p
rese
nta
n
signos e
xte
rnos d
e e
nfe
rmedad o
esto
s son m
uy in
esp
ecífico
s, por lo
que e
s importa
nte
realiza
rse u
n a
nálisis y e
xam
en d
e
ITS cu
ando se
haya
tenid
o u
na p
ráctica
sexual d
e rie
sgo.
A co
ntin
uació
n, te
describ
imos lo
s sínto
mas m
ás fre
cuente
s, ya
que es
importa
nte
apre
nder
a re
conoce
r lo
s in
dicio
s y
sínto
mas d
e u
na IT
S. Si notas u
n sín
tom
a que te
pre
ocu
pa,
debes ir a u
n ce
ntro d
e salu
d o ce
ntro d
e IT
S a solicitar una revisió
n.
ITS p
roducid
as por h
ongos:
Candid
iasis
ITS p
roducid
as por p
arásitos:
Ladilla
s(pio
jos p
úbico
s)
Tricom
onia
sis
Sarn
a
ITS p
roducid
as por b
acterias:
Gonorre
a
Sífilis
Lin
fogra
nulo
ma ve
nére
o
Cla
mid
iasis
Chancro
bla
ndo
Gard
nere
lla va
gin
alis
ITS p
roducid
as por viru
s:
Herp
es
genita
l
Viru
s del P
apilo
ma H
um
ano
Molu
sco co
nta
gio
so
Cito
megalo
virus
Mononucle
osis
Hepatitis
Viru
s de In
munodeficie
ncia
Hum
ana
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08
11
Sínto
mas
Candid
iasis V
ulvo
-Vagin
al
Es u
na in
fecció
n va
gin
al ca
usa
da p
or e
l hongo C
ándid
a
Alb
icans. E
s un o
rganism
o q
ue e
stá p
rese
nte
en la
vagin
a
y no su
ele
oca
sionar n
ingún tip
o d
e sín
tom
as, e
xce
pto
cu
ando
dete
rmin
adas
condicio
nes
favo
rece
n
que
la
pobla
ción d
e la
C. A
lbica
ns a
um
ente
en re
lació
n co
n e
l re
sto de m
icroorg
anism
os
que puebla
n la
va
gin
a (tra
s una
tom
a
de
antib
iótico
s, de
antico
nce
ptivo
s ora
les,
em
bara
zos, m
ala
hig
iene, h
um
edad e
xce
siva).
En la
s m
uje
res,
no es
enfe
rmedad de tra
nsm
isión
sexual p
ero
en lo
s hom
bre
s sí es fre
cuente
si mantie
nen
conta
cto se
xual co
n u
na p
erso
na in
fecta
da.
MU
JERES
•Se
creció
n va
gin
al a
norm
al q
ue va
ría d
esd
e u
na se
creció
n
bla
nca
ligera
mente
acu
osa
hasta
un flu
jo m
ás e
speso
y abundante
•Pico
res va
gin
ale
s•D
olo
r al o
rinar
•Enro
jecim
iento
y/o in
flam
ació
n d
e la
vulva
HO
MBRES
•Pico
r y eru
pcio
nes e
n e
l pene
El V
irus d
e In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) y o
tras In
feccio
nes d
e Tra
nsm
isión Se
xual
12
Sínto
mas
Sínto
mas
Ladilla
s o P
iojo
s Púbico
s
Tricom
onia
sis
Está
causa
da p
or u
n p
ará
sito q
ue se
transm
ite a
travé
s de
rela
ciones se
xuale
s con p
enetra
ción.
A p
esa
r de q
ue p
uede in
fecta
r el tra
cto g
enito
urin
ario
ta
nto
de lo
s hom
bre
s com
o d
e la
s muje
res, lo
s sínto
mas
son m
ás fre
cuente
s entre
las m
uje
res. E
n lo
s hom
bre
s, el
org
anism
o in
fecta
la u
retra
, la p
rósta
ta y la
vejig
a, p
ero
só
lo ra
ra ve
z pro
duce
sínto
mas.
MU
JERES
•Se
creció
n e
spum
osa
de co
lor ve
rde a
marille
nto
a
travé
s de la
vagin
a co
n u
n fu
erte
olo
r.•La vu
lva p
uede e
star irrita
da, p
or lo
que la
penetra
ción va
gin
al p
uede se
r dolo
rosa
.•D
olo
r al o
rinar y a
um
ento
en la
frecu
encia
de m
icción.
HO
MBRES
•Su
pura
ción sim
ilar a
l pus a
travé
s de la
ure
tra.
•D
olo
r al o
rinar y a
um
ento
en la
frecu
encia
de m
icción
Pico
res
genera
lmente
en la
zo
na del
pubis,
aunque
pueden e
nco
ntra
rse e
n cu
alq
uie
r parte
del cu
erp
o d
onde
exista
pelo
(zona a
nal, to
rso, a
xila
s, pie
rnas, m
uslo
s, etc.)
Tam
bié
n su
ele
n apare
cer
pequeñas
lesio
nes
pro
ducid
as
por e
l rasca
do.
Es
una in
fecció
n de la
zo
na genita
l por
pará
sitos.
Se
transm
ite p
or vía
sexual o
por vía
indire
cta a
travé
s del
conta
cto co
n sá
banas, to
alla
s, ropa. L
os p
iojo
s se fija
n a
la
raíz d
e lo
s pelo
s (es in
útil ra
sura
rse, ya
que la
hoja
de
afe
itar p
asa
por e
ncim
a) y a
llí deposita
n su
s huevo
s. Esto
s pará
sitos se
multip
lican co
n fa
cilidad y so
n su
mam
ente
co
nta
gio
sos.
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08
13
Sínto
mas
Sarn
a
las p
erso
nas q
ue h
an te
nid
o sa
rna a
nte
riorm
ente
. Si te
rasca
s, lo
s su
rcos
pueden
infe
ctarse
. Puede
apare
cer
sarp
ullid
o o
pro
tubera
ncia
s en la
pie
l que h
ay e
ntre
los
dedos, e
n e
l lado in
tern
o d
e la
s muñeca
s, en e
l inte
rior
de lo
s codos, e
n lo
s plie
gues q
ue h
ay d
ebajo
las n
alg
as
y del
abdom
en,
y alre
dedor
de lo
s órg
anos
genita
les.
Las
pro
tubera
ncia
s pueden
infla
marse
, endure
cerse
o
desa
rrolla
r costra
s. Todo e
ste cu
adro
clínico
puede te
ner
mayo
r gra
vedad si la
perso
na q
ue co
ntra
e sa
rna e
staba
pre
viam
ente
inm
unodeprim
ida.
Gonorre
a
Es u
na e
nfe
rmedad in
feccio
sa ca
usa
da p
or u
na b
acte
ria
que p
uede m
ultip
licarse
fácilm
ente
en á
reas h
úm
edas d
el
tracto
repro
ductivo
de la
muje
r (cuello
del ú
tero
, trom
pas
de F
alo
pio
y úte
ro) y e
n e
l conducto
urin
ario
tanto
de
la m
uje
r com
o d
el h
om
bre
. Tam
bié
n p
uede d
esa
rrolla
rse
en la
boca
, la g
arg
anta
, los o
jos y e
l ano. E
n g
enera
l la
infe
cción se
transm
ite p
or co
nta
cto se
xual (va
gin
al, a
nal
u o
ral) y la
muje
r em
bara
zada p
uede tra
nsm
itirla a
su
bebé d
ura
nte
el p
arto
. El p
erio
do d
e in
cubació
n p
uede ir
desd
e lo
s 2 a
los 1
4 d
ías.
MU
JERES
•D
olo
r o a
rdor a
l orin
ar
•H
em
orra
gia
s vagin
ale
s entre
perio
dos
•Flu
jo va
gin
al p
uru
lento
•Enro
jecim
iento
y/o in
flam
ació
n d
e la
vulva
HO
MBRES
•Aum
ento
de la
frecu
encia
en la
s ganas d
e o
rinar
•M
ale
star y e
scozo
r al o
rinar
•Se
creció
n d
e u
na su
stancia
lech
osa
por la
ure
tra
La sa
rna se
transm
ite fre
cuente
mente
, aunque n
o sie
mpre
, a tra
vés d
el co
nta
cto se
xual. Ta
mbié
n p
uede tra
nsm
itirse
a tra
vés d
el co
nta
cto p
erso
nal ce
rcano o
usa
ndo sá
banas,
ropa o
toalla
s no la
vadas d
e u
na p
erso
na in
fecta
da.
Entre
2
y 6
sem
anas
desp
ués
de
la
exposició
n
al
áca
ro d
e la
sarn
a, lo
s surco
s se le
vanta
n y a
pare
ce u
n
pico
r inte
nso
, esp
ecia
lmente
cuando la
perso
na e
ntra
en
calo
r en la
cam
a o
desp
ués d
e h
ace
r eje
rcicio o
darse
una d
uch
a o
baño ca
liente
. Los sín
tom
as a
pare
cen m
ás
rápid
o (a
m
enudo hora
s desp
ués
de la
exposició
n)
en
El V
irus d
e In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) y o
tras In
feccio
nes d
e Tra
nsm
isión Se
xual
14
Sínto
mas
Sífilis
Es
una
infe
cción
crónica
genera
lizada
oca
sionada
por
una b
acte
ria q
ue a
fecta
a d
iverso
s órg
anos d
el cu
erp
o
hum
ano.
En la
m
ayo
ría de lo
s ca
sos,
se tra
nsm
ite al
mante
ner co
nta
cto se
xual a
nal, va
gin
al u
ora
l con u
na
perso
na q
ue ya
tenga u
na le
sión sifilítica
, pero
tam
bié
n a
tra
vés d
el co
nta
cto co
n sa
ngre
y de m
adre
a h
ijo d
ura
nte
el e
mbara
zo.
Tie
ne un perio
do de in
cubació
n de va
rias
sem
anas
(genera
lmente
3 ó
4) y p
asa
por va
rios e
stadio
s. Puede
dura
r much
os a
ños y lle
gar a
pro
voca
r lesio
nes ca
rdía
cas,
cere
bra
les y e
n lo
s caso
s más g
rave
s, la m
uerte
.
ESTAD
IOPR
IMA
RIO
Apare
ce una pequeña lla
ga o úlce
ra ro
jiza e in
dolo
ra
genera
lmente
en e
l pene, la
vulva
o la
vagin
a, a
unque
tam
bié
n p
uede h
ace
rlo e
n e
l ano o
la b
oca
. Entre
6 y
12 se
manas d
esp
ués, la
lesió
n d
esa
pare
ce y e
l afe
ctado
pare
ce e
nco
ntra
rse b
ien, a
unque la
bacte
ria p
erm
anece
en su
org
anism
o.
ESTAD
IOSEC
UN
DA
RIO
Esta
fase
es su
mam
ente
conta
gio
sa y su
ele
inicia
rse co
n
alg
una
eru
pció
n
cutá
nea
en
el
cuerp
o
y/o
genita
les.
Poste
riorm
ente
, pueden
apare
cer
úlce
ras
en
la
boca
, in
flam
acio
nes e
n lo
s ganglio
s de cu
ello
, axila
s e in
gle
s. O
tros sín
tom
as in
cluye
n se
nsa
ción d
e m
ale
star g
enera
l, pérd
ida d
e a
petito
, náuse
as, vó
mito
s, caíd
a d
el ca
bello
, fa
tiga y fie
bre
.
Poste
riorm
ente
, la
enfe
rmedad entra
en un esta
dio
la
tente
en e
l que n
o se
pro
duce
n sín
tom
as y q
ue p
uede
dura
r años.
ESTAD
IOT
ERC
IAR
IO
En
este
m
om
ento
, lo
s sín
tom
as
pueden
ser
muy
varia
dos: b
ulto
s y úlce
ras e
n la
pie
l, infla
mació
n d
e la
s articu
lacio
nes, in
suficie
ncia
card
iaca
, lesio
nes ce
rebra
les
y oftá
lmica
s, obstru
cción d
e va
sos sa
nguín
eos.
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08
15
Sínto
mas
Sínto
mas
Lin
fogra
nulo
ma V
enére
o
Causa
da p
or u
na b
acte
ria lla
mada C
hla
myd
ia Tra
chom
atis
que se
transm
ite p
or p
enetra
ción va
gin
al, a
nal u
ora
l. Com
ienza
n a
pro
xim
adam
ente
de 3
a 1
2 d
ías d
esp
ués d
e
la in
fecció
n. E
n e
l pene o
la va
gin
a a
pare
ce u
na p
equeña
am
polla
indolo
ra lle
na d
e líq
uid
o, q
ue se
convie
rte e
n
una ú
lcera
llegando a
cura
r, por lo
que e
n e
ste m
om
ento
puede
pasa
r in
adve
rtida.
A
contin
uació
n,
los
ganglio
s lin
fático
s de la
ingle
pueden a
um
enta
r de ta
maño y la
pie
l de la
zona in
fecta
da se
torn
a ro
jiza, p
udie
ndo fo
rmarse
orificio
s o fístu
las co
n p
us.
Cervicitis C
lam
idia
l y Ure
tritis No G
onogócica
MU
JERES
•Aum
ento
de la
frecu
encia
en la
s ganas d
e o
rinar y d
olo
r al h
ace
rlo•Flu
jo va
gin
al p
uru
lento
•M
ole
stias d
ura
nte
el co
ito
HO
MBRES
•Aum
ento
de la
frecu
encia
en la
s ganas d
e o
rinar
•Q
uem
azó
n a
l orin
ar
•Se
creció
n d
e p
us p
or la
ure
tra
Una va
riedad d
e la
bacte
ria q
ue p
rovo
ca e
l Lin
fogra
nulo
ma,
pro
duce
en la
s muje
res in
flam
ació
n d
el cé
rvix (ce
rvicitis). En lo
s hom
bre
s, otra
bacte
ria p
roduce
la in
flam
ació
n d
e
la u
retra
(ure
tritis).
Por lo
genera
l, entre
7 y 2
8 d
ías d
esp
ués d
el co
nta
cto
sexual co
n u
na p
erso
na in
fecta
da a
pare
cen lo
s sínto
mas:
El V
irus d
e In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) y o
tras In
feccio
nes d
e Tra
nsm
isión Se
xual
16
Gard
nere
lla V
agin
alis
Sínto
mas
Chancro
Bla
ndo o
Chancro
ide
Infe
cció
n
aguda
pro
vocada
por
una
bacte
ria
que
se
transm
ite
a
través
de
rela
cio
nes
sexuale
s con
penetra
ció
n v
agin
al, a
nal u
ora
l.
Com
ienza
co
n
la
aparició
n
de
uno
o
vario
s gra
nos
rodeados d
e u
na zo
na e
nro
jecid
a q
ue, p
asa
dos u
nos d
ías,
se lle
nan d
e p
us y se
rom
pen fo
rmando ú
lcera
s dolo
rosa
s y d
e ta
maño va
riable
. En o
casio
nes, lo
s ganglio
s de la
zo
na d
e la
ingle
está
n a
gra
ndados y re
sulta
n d
olo
roso
s a la
palp
ació
n.
Es la
causa
más fre
cuente
de e
misió
n d
e flu
jo va
gin
al
o m
al o
lor. M
ás d
e la
mita
d d
e la
s muje
res n
o p
rese
nta
n
sínto
mas. N
o e
s nece
sario
trata
r a la
pare
ja se
xual. E
n e
l ca
so d
e m
uje
res e
mbara
zadas, e
xiste
riesg
o d
e a
borto
o
renacim
iento
s pre
matu
ros.
La
vagin
osis
bacte
riana
es
un
síndro
me
pro
ducid
o
por
la su
stitució
n de la
flo
ra vagin
al
norm
al
que se
ve
reem
pla
zada
por
esta
bacte
ria,
lo
cual
pro
duce
un aum
ento
del
pH
vagin
al
y flu
jo m
alo
liente
(c
om
o
a pesc
ado)
y grisá
ceo.
Se orig
ina por
un cam
bio
en
el
bala
nce de lo
s dife
rente
s tip
os
de bacte
ria en la
vagin
a.
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08
17
Sínto
mas
Sínto
mas
Herp
es G
enita
l
Tie
ne u
n p
erio
do d
e in
cubació
n d
e 4
a 7
día
s. Es u
na
enfe
rmedad q
ue tie
nde a
reapare
cer, ya
que e
l virus q
ue
la p
roduce
no se
elim
ina d
el cu
erp
o y p
uede re
activa
rse y
rein
fecta
r la p
iel. L
as le
siones p
rimaria
s (las q
ue a
pare
cen
por
prim
era
ve
z) so
n
más
dolo
rosa
s, pro
longadas
y dise
min
adas q
ue la
s de lo
s bro
tes p
oste
riore
s. Com
ienza
n
con
esco
zor
y desp
ués
apare
cen
gru
pos
de
vesícu
las
dolo
rosa
s en la
zona g
enita
l y anal q
ue se
ero
sionan y
form
an
úlce
ras.
Suele
n
cubrirse
de
una
costra
poco
desp
ués y cu
ran e
n va
rios d
ías d
eja
ndo cica
triz. A p
arte
del d
olo
r hay m
ale
star g
enera
l y fiebre
.
Viru
s Del P
apilo
ma H
um
ano
MU
JERES
•Aparició
n d
e ve
rrugas e
n la
vagin
a, cu
ello
del ú
tero
, genita
les
exte
rnos, a
no, b
oca
, garg
anta
HO
MBRES
•Aparició
n d
e ve
rrugas e
n cu
alq
uie
r parte
del p
ene, u
retra
, ano, b
oca
, garg
anta
Infe
cción d
e la
pie
l de la
zona g
enita
l o p
erirre
ctal ca
usa
da
por u
n viru
s que se
transm
ite p
or p
enetra
ción va
gin
al o
anal, p
or se
xo o
ral y d
e m
adre
a h
ijo e
n e
l mom
ento
del
parto
.
Son le
siones ve
rrugosa
s pro
ducid
as p
or u
n viru
s que se
tra
nsm
ite
por
penetra
ción
vagin
al,
anal
u
ora
l y
de
madre
a h
ijo e
n e
l mom
ento
del p
arto
. Las ve
rrugas so
n
genera
lmente
masa
s suave
s y húm
edas, ú
nica
s o m
últip
les
y en
cierto
s ca
sos,
tienen
form
a
de
coliflo
r. Pueden
apare
cer se
manas o
mese
s desp
ués d
el co
nta
cto se
xual
con u
na p
erso
na in
fecta
da.
El V
irus d
e In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) y o
tras In
feccio
nes d
e Tra
nsm
isión Se
xual
18
Sínto
mas
Sínto
mas
Molu
sco C
onta
gio
so
Cito
megalo
virus
Cuando e
l citom
egalo
virus p
enetra
en e
l org
anism
o,
puede o
no g
enera
r una e
nfe
rmedad a
ctiva. U
na ve
z dentro
, puede p
erm
anece
r late
nte
dura
nte
años, p
ero
volve
rse
activo
y
causa
r enfe
rmedad
en
cualq
uie
r m
om
ento
. Las
infe
cciones
gra
ves
se pro
duce
n genera
lmente
só
lo
en in
munodeficie
nte
s, por
eje
mplo
, aquello
s que han
recib
ido u
n tra
spla
nte
de m
édula
óse
a o
los e
nfe
rmos d
e
SIDA. L
os sín
tom
as su
ele
n co
menza
r con fie
bre
llegando a
le
siones e
n la
retin
a e
infla
mació
n d
el h
ígado.
Los sín
tom
as d
el m
olu
sco co
nta
gio
so p
ueden a
pare
cer
de 1 a 6 se
manas
desp
ués
de la
exposició
n.
Apare
ce
prim
ero
en fo
rma d
e p
rotu
bera
ncia
s, redondas, p
erla
das,
de te
xtu
ra su
ave
y
con una pequeña depre
sión en el
centro
. Pueden esta
r en o alre
dedor
del
áre
a púbica
, en e
l abdom
en o
en la
cara
inte
rna d
e lo
s muslo
s. Las
pro
tubera
ncia
s no so
n d
olo
rosa
s pero
pueden ca
usa
r pico
r, e in
cluso
infe
ctarse
y ponerse
roja
s.
Es u
na in
fecció
n e
n la
pie
l causa
da p
or u
n v
irus q
ue se
tra
nsm
ite p
or e
l conta
cto
de p
iel c
on p
iel in
clu
yendo
las
rela
cio
nes
sexuale
s con
penetra
ció
n
(vagin
al,
anal u
ora
l).
El cito
megalo
virus (C
MV) p
erte
nece
a la
fam
ilia d
e lo
s herp
esviru
s. Está
m
uy
distrib
uid
o
entre
lo
s hum
anos.
Su in
fecció
n p
uede se
r desd
e a
sinto
mática
en p
acie
nte
s co
n la
in
munid
ad in
tacta
hasta
gra
ves
com
plica
ciones
en
inm
unodeprim
idos.
En
la
actu
alid
ad
ha
cobra
do
much
a
importa
ncia
a
raíz
del
aum
ento
de
pacie
nte
s in
munodeprim
idos
por
causa
s pato
lógica
s (SID
A)
o
farm
aco
lógica
s (rece
pto
res d
e tra
spla
nte
).
La tra
nsm
isión d
el C
MV p
uede se
r pro
ducirse
de u
na
madre
a su
bebé e
n la
gesta
ción, e
n e
l parto
a tra
vés
de se
crecio
nes ce
rvicale
s y por la
lech
e m
ate
rna. O
tras
vías
de tra
nsm
isión so
n re
spira
toria
, se
xual
(sem
en),
trasfu
siones d
e sa
ngre
y trasp
lante
de ó
rganos.
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08
19
Sínto
mas
Mononucle
osis
Los
sínto
mas
son dolo
r de ca
beza
, fie
bre
, dolo
r de
garg
anta
, cansa
ncio
y falta
de a
petito
.
La co
mplica
ción m
ás g
rave
que p
uede p
rese
nta
r es la
ro
tura
del b
azo
, por e
so sie
mpre
esta
rá co
ntra
indica
da
cualq
uie
r tip
o
de
activid
ad
deportiva
. G
enera
lmente
, desa
pare
ce d
e fo
rma e
spontá
nea e
n u
n p
lazo
de 2
a 4
se
manas.
SI SOSP
ECH
AS Q
UE P
UED
ES TEN
ER U
NA D
E ESTAS IN
FEC
CIO
NES D
E TR
AN
SMISIÓ
N SEX
UA
L…-D
ebes a
cudir a
un ce
ntro
sanita
rio y se
guir la
s pre
scripcio
nes q
ue tu
médico
/a in
diq
ue.
-Contin
úa e
l tratamie
nto
duran
te e
l tiem
po p
rescrito
, ya que lo
s sínto
mas p
ueden d
esap
arece
r pero
no la in
fecció
n.
-Loca
liza a
tu p
are
ja/s se
xual/
es re
ciente
s para
info
rmarle
s de la
posib
le tra
nsm
isión.
Está
pro
ducid
a p
or e
l virus d
e E
pste
in-B
arr y se
la co
noce
popula
rmente
com
o la
“enfe
rmedad d
el b
eso
”, ya
que
este
virus se
encu
entra
en la
saliva
.
Sínto
mas
Hepatitis
Pro
ceso
infla
mato
rio d
el h
ígado p
roducid
o p
or viru
s (virus
A,
B,
C,
Delta
, E,...
).Casi
todos
los
virus
capace
s de
pro
ducir h
epatitis p
ueden se
r transm
itidos p
or co
nta
cto
sexual,
sobre
to
do
en
las
rela
ciones
oro
-anale
s. Sin
em
barg
o e
xiste
n o
tras vía
s de tra
nsm
isión: la
vía sa
nguín
ea
(inte
rcam
bio
de je
ringuilla
s, in
ocu
lació
n accid
enta
l de
mate
rial co
nta
min
ado e
n m
edio
sanita
rio) y la
vía ve
rtical
(paso
del viru
s de la
madre
al fe
to).
La m
ayo
ría d
e la
s vece
s la in
fecció
n a
guda (h
epatitis
vírica) cu
rsa sin
sinto
mato
logía
, aum
enta
ndo e
l riesg
o d
e
la tra
nsm
isión a
otra
perso
na.
El p
erío
do d
e in
cubació
n d
e la
s hepatitis vírica
s varía
de
1 se
mana h
asta
6 m
ese
s, dependie
ndo d
el viru
s causa
nte
. La
sinto
mato
logía
que a
pare
ce e
s male
star ge
nera
l, anore
xia,
vóm
itos y n
áuse
as. P
ero
en la
mayo
ría d
e la
s oca
siones la
in
fecció
n a
guda cu
rsa sin
sinto
mato
logía
, siendo e
nto
nce
s m
ayo
r el rie
sgo d
e tra
nsm
itir el viru
s de la
hepatitis. La
evo
lució
n d
e la
enfe
rmedad p
uede se
r hacia
la cu
ració
n
o h
acia
la cro
nifica
ción, p
roducie
ndo e
nto
nce
s hepatitis
crónica
, cirrosis h
epática
o ca
rcinom
a d
e h
ígado.
Los p
orta
dore
s crónico
s de h
epatitis so
n la
fuente
de
infe
cción m
ás im
porta
nte
de e
sta e
nfe
rmedad.
El V
irus d
e In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) y o
tras In
feccio
nes d
e Tra
nsm
isión Se
xual
20 PA
SOS PA
RA EL C
OR
REC
TO U
SO D
EL PR
ESERVAT
IVO
MA
SCU
LINO
1.A
brir e
l envo
ltorio
con cu
idado a
fin d
e n
o d
añarlo
con u
ñas,
die
nte
s o a
nillo
s.
2.Si d
udas q
ue e
l pre
serva
tivo e
sté a
l dere
cho o
al re
vés, p
uedes
sopla
r un poco
dentro
para
co
mpro
bar
hacia
qué la
do hay
que
dese
nro
llarlo
.
3.C
olo
carlo
co
n
el
pene
en
ere
cción,
ante
s de
cualq
uie
r penetra
ción. Si lle
vas a
lgún p
iercin
g e
n lo
s genita
les, d
ebes se
r muy
cuid
adoso
para
evita
r que se
rom
pa.
4.P
ara
ponerlo
, com
prim
e e
l depósito
que tie
ne e
n u
no d
e su
s extre
mos a
fin d
e e
xpulsa
r el a
ire. A
hí q
uedará
deposita
do e
l sem
en
cuando e
yacu
les. (si tu
pre
serva
tivo n
o tie
ne e
ste d
epósito
, deja
un
esp
acio
libre
de 1
o 2
cm. e
n la
punta
).
5.D
ese
nro
lla e
l pre
serva
tivo h
asta
cubrir to
talm
ente
el p
ene.
6.Tra
s la
eya
cula
ción,
el
pre
serva
tivo debe re
tirarse
ante
s de
que la
ere
cción d
esa
pare
zca p
or co
mple
to su
jetá
ndolo
por la
base
para
ase
gura
r que e
l sem
en n
o sa
lga. C
om
pru
eba q
ue n
o se
ha ro
to
pre
sionando e
l depósito
, hazle
un n
udo e
n la
parte
superio
r y tíralo
a
la b
asu
ra, n
unca
al W
C p
orq
ue n
o so
n b
iodegra
dable
s.
Los p
rese
rvativo
s mascu
linos so
n d
e u
n so
lo u
so. D
ebes ca
mbia
rlo e
n ca
da re
lació
n se
xual y e
n ca
da p
ráctica
(penetra
ción
vagin
al, a
nal u
ora
l).
La m
ayoría
está
n lu
brica
dos, p
ero
si no e
s suficie
nte
o d
ese
as a
ñadir m
ás lu
brica
ción, te
n e
n cu
enta
que se
a so
luble
al a
gua, y
a q
ue lo
s ole
oso
s pueden d
añar e
l láte
x d
el p
rese
rvativ
o (n
o u
tilices v
ase
lina, a
ceite
s infa
ntile
s, crem
as d
e
manos,…
)
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08
21
PASO
S PAR
A EL C
OR
REC
TO U
SO D
EL PR
ESERVAT
IVO
FEM
ENIN
O
Es u
n m
éto
do a
ltern
ativ
o a
l pre
serv
ativ
o m
asc
ulin
o. E
n E
spaña,
puedes
encontra
rlo só
lo en alg
unas
farm
acia
s. Está
fa
bric
ado con
poliu
reta
no, n
o irrita
ni a
ltera
la flo
ra v
agin
al n
i pro
duce re
accio
nes
alé
rgic
as (h
ay p
erso
nas q
ue so
n a
lérg
icas a
l láte
x).
Puede in
troducirse
en la
vagin
a h
asta
8 h
ora
s ante
s del co
nta
cto se
xual
y no h
ace
falta
retira
rlo in
media
tam
ente
desp
ués d
e la
eya
cula
ción.
1.A
brir
el
envo
ltorio
co
n cu
idado a fin
de no dañarlo
co
n uñas,
die
nte
s o a
nillo
s.
2.E
l pre
serva
tivo fe
menin
o tie
ne u
n a
ro in
tern
o (q
ue e
stá e
n la
parte
ce
rrada) p
ara
intro
ducir e
n la
vagin
a y u
n a
ro e
xtern
o d
e d
iám
etro
más
grande q
ue cu
bre
los ge
nita
les e
xtern
os d
e la
muje
r. Para
colo
carlo
, debes
coge
r el a
ro in
tern
o a
pre
tándolo
con e
l pulga
r y el ín
dice
de fo
rma q
ue e
l anillo
quede co
n u
na fo
rma a
larga
da y e
strech
a. E
n e
sta p
osició
n, e
l aro
exte
rno q
uedará
colga
ndo h
acia
abajo
.
3.E
scoge u
na p
ostu
ra có
moda (u
n p
ie e
n e
l suelo
y otro
encim
a d
e u
na
silla, e
n cu
clillas, a
costa
da,…
) y, con u
n d
edo m
etid
o e
n e
l pre
serva
tivo,
intro
duce
el a
ro in
tern
o e
n la
vagin
a lo
más p
rofu
ndam
ente
posib
le. E
l anillo
exte
rno h
a d
e q
uedar fu
era
de la
vagin
a cu
brie
ndo lo
s genita
les
exte
rnos.
4.Pa
ra re
tirarlo
, aprie
ta e
l aro
exte
rno y d
esp
ués, re
tuerce
el p
rese
rvativo
de m
odo q
ue e
l sem
en n
o p
ueda sa
lir de su
inte
rior y tira
desp
acio
para
saca
rlo d
e la
vagin
a.
5.D
eposíta
lo e
n la
basu
ra, n
unca
en e
l WC.
Los p
rese
rvativo
s fem
enin
os so
n d
e u
n só
lo u
so. D
ebes ca
mbia
rlo e
n ca
da re
lació
n se
xual co
n
penetra
ción va
ginal.
La m
ayo
ría e
stán lu
brica
dos, p
ero
si no e
s suficie
nte
o d
ese
as a
ñadir m
ás lu
brica
ción, sí p
uedes
utiliza
r lubrica
nte
s de b
ase
ole
osa
tanto
en e
l inte
rior co
mo e
n e
l exte
rior d
el p
rese
rvativo
.
No d
ebe u
sarse
simultá
neam
ente
con p
rese
rvativo
s mascu
linos.
El V
irus d
e In
munodeficie
ncia
Hum
ana (V
IH) y o
tras In
feccio
nes d
e Tra
nsm
isión Se
xual
20
NO
DEBES O
LV
IDA
R:
-Com
pra
rlos e
n fa
rmacia
s o lu
gare
s esp
ecia
lizados.
-Debes m
irar q
ue n
o e
stén ca
duca
dos y q
ue lle
ven e
n su
envo
ltorio
el m
arca
do C
E (C
om
unid
ad
Euro
pea).
-Han d
e m
ante
nerse
en lu
gare
s fresco
s, seco
s y pro
tegid
os d
e la
luz. P
or ta
nto
, no lo
s deje
s en la
guante
ra d
el co
che, n
i los lle
ves d
ura
nte
día
s en la
carte
ra o
el b
olsillo
trase
ro d
el
panta
lón.
SI ERES SEX
UA
LMEN
TE A
CT
IVA/O
, EL USO
CO
RR
ECTO
DEL P
RESER
VATIV
O
(MA
SCU
LINO
O F
EMEN
INO
) ES EL MED
IO M
ÁS EF
ICA
Z PAR
A P
REV
ENIR
EL VIH
Y EL R
ESTO D
E INFEC
CIO
NES D
E TR
AN
SMISIÓ
N SEX
UA
L.
23
Cam
paña d
e P
reve
nció
n d
el V
IH/SID
A 2
007/08