el camino frances
DESCRIPTION
REcurso TurisiticoTRANSCRIPT
El Camino Francés
El MISTERIO DE SANTIAGO
•Decapitado por Herodes Agripa en Jerusalén.
¿Cómo llegó a España?
AS ORIXES: O ACHADO DO SEPULCRO DO APÓSTOLO
Segundo a lenda, cara o ano 813, un ermitaño chamado Paio tivo unha revelación do lugar onde se atopaba o sepulcro do Apóstolo Santiago: preto da actual igrexa de San Fiz de Salovio.
Esta foi a orixe de Compostela, sobre un antigo asentamento castexo e romano. O Apóstolo converteuse no símbolo unificador da loita dos reinos cristiáns contra os musulmáns, transformándose nun guerreiro, e Compostela será o principal centro espiritual do reino astur-leonés.
Igrexa de San Fiz de Solobio
Teodomiro, bispo de Iria, descubre o sepulcro de Santiago
La leyenda •Navegación de Jerusalén a Santiago
•Año 813 descubrimiento de su tumba.
•Campo Stelae- Campo de estrellas- Compostela.
•Almanzor destruye el templo prerrománico dedicado a Santiago, respetando su sepulcro.
Tumba e imagen del Apóstol
Santiago
PEREGRINACIÓN Y LEYENDAS
A partir del siglo XI, Compostela atrajo fuertemente al cristianismo europeo. Se convirtió en lugar de peregrinación multitudinaria. Hasta aquí llegaron reyes, príncipes y santos.
“Santiago Matamoros”
Catedral de Santiago
1075 (siglo XI)- 1128 (siglo XII)
El milagro del gallo y la gallina
Santo Domingo de la Calzada - La Rioja.
“Santo Domingo de la Calzada donde cantó la gallina
después de asada”.
“Vuestro hijo está tan vivo como este gallo y esta gallina que me
disponía a comer antes de que me molestarais”.
EL CAMINO FRANCES
PARIS
VEZELAY
LE PUY
ARLES
Conocemos las rutas gracias al Codex Calixtinus
El Codex Calixtinus
•Compilación anónima de textos relacionados con
el apóstol Santiago, realizada entre los años 60 y 70
del siglo XII.
•. Recibe este nombre debido a que el papa
Calixto II (1119-1124) aparece como responsable y
verdadero autor de gran número de los textos que
lo forman.
•Sin embargo, parece que la persona que ordenó,
clasificó y compiló todo ese conjunto heterogéneo
de textos fue Aymeric Picaud, clérigo de
Parthenay-Vieux.
•También se conoce por el nombre de Liber Sancti Jacobi.
O ESPLENDOR MEDIEVAL: O CÓDICE CALIXTINO E O ANO SANTO
O Códice Calixtino (1139) é unha recopilación de textos en latín relativos á peregrinación a Santiago. O libro V deste Códice, titulado Guía do Peregrino de Santiago, atribuído a Aymeri Picaud, monxe francés, coengo da catedral de Santiago, está considerado a primeira guía turística do mundo.
Picaud fixo unha descrición detallada do Camiño Francés, dividido en trece etapas na Península, duns 35 quilómetros diarios a pé.
Neste anos os Papas Calixto II e Alexandre III institúen o Ano Santo Xacobeo coa outorgación da graza do xubileu.
LOS CAMINOS
LOS TRES CAMINOS
7 Frómista – Sahagún
8 Sahagún - León
9 León - Rabanal del Camino
10 Rabanal del Camino -
Villafranca
11 Villafranca - Triacastela
12 Triacastela - Palas de Rey
13 Palas de Rey - Santiago
y... Finisterre
•
Etapas: 1 Somport - Jaca
Roncesvalles – Viscarret
2 Jaca – Monreal
Viscarret - Pamplona 3 Monreal - Estella Pamplona – Estella
4 Estella - Nájera 5 Nájera – Burgos
6 Burgos - Frómista
En PUENTE LA REINA se convierten en un solo Camino
●El Camino Francés pasa por 4
comunidades españolas
● NAVARRA
● LA RIOJA
● CASTILLA-LEON
● GALICIA
Virgen de Biakorri
Collado Lepoeder
Capilla de San Salvador
Colegiata de Santa
María Capilla de Santiago y
Silo de
Carlomagno
Albergue El Palo de Avellano
Albergue Zaldiko
Albergue El Palo de Avellano
Albergue Zaldiko
Puente de la Rabia
Albergue municipal de Villava Albergue de Jesús y María
Catedral de Pamplona
Albergue de los Padres Reparadores
Albergue Familia Roncal
Puente la Reina
ETAPA 6
ESTELLA/LIZARRA TORRES DEL RIO
29KM
ITINERARIO
Iglesia de Santo Sepulcro
ETAPA 7
TORRES DEL RIO-LOGROÑO
20KM
ITINERARIO
Catedral de Santa Maria la
Redonda
ETAPA 8
LOGROÑO/NÁJERA
29,6KM
ITINERARIO
Catedral de Santo Domingo de la
Calzada
ETAPA 9
NÁJERA-SANTO DOMINGO DE
LA CALZADA
21KM
Puente sobre el río Oja
•Santo Domingo de la Calzada:
Esta ciudad es hija genuina del Camino de Santiago. Fundada
por Santo Domingo en 1044, que construyó un puente
sobre el río Oja para facilitar el paso a los peregrinos,
además de una calzada entre Nájera y Redecilla y una
hospedería.
ETAPA 10
SANTO DOMINGO DE LA
CALZADA-BELORADO
22,7KM
ITINERARIO
Iglesia de la Asunción
•Redecilla del Camino:
La tradición dice que Santo Domingo
de la Calzada nació en este pueblo
burgalés allá por el mes de mayo
del año 1019. Incluso aún se
conserva el solar donde creció. En
la iglesia de la Asunción hay un
retablo del XVII en madera de
nogal con la imagen del Santo.
Etapa 11
Albergues
ERMITA DE TOSANTOS VILLAFRANCA MONTES DE OCA
SAN JUAN ORTEGA
Etapa 12
Albergues
s
Etapa 13
Etapa 14
Etapa 15
Etapa 16
Iglesia de San Lorenzo
Sahagún
● Ejemplos del
románico mudéjar
● Uso del ladrillo en
vez de la piedra
Sahagún
Iglesia de San Tirso
Iglesia de San Tirso
De hecho se empezó en sillares, pero se cambió al ladrillo
● La más “francesa” de
las catedrales
españolas
● Lo más destacable
son sus vidrieras
León Catedral Gótica
ALBERGUES
Albergue de
Villadangos del
Páramo
Albergue Don Antonino
y Doña Cinia
ETAPA 22
FONCEDABON-PONFERRADA
27,3KM
ITINERARIO
Ermita de San Sebastián
•RIEGO DE AMBRÓS:
Situado a 930 metros de altitud, Riego
de Ambrós es otro pueblo típico
de El Bierzo, con sus tejados de
pizarra y sus balconadas de
madera. A su alrededor se alternan
los verdes prados con los
productos hortofrutícolas y la
tradicional ganadería. Destacan la
iglesia parroquial, con un retablo
barroco de 1706 obra de Pedro
Santín, y la ermita de San
Sebastián.
ETAPA 23
PONFERRADA- A VILLAFRANCA
DEL BIERZO
24,1KM
ITINERARIO
Iglesia de San Esteban
•COLUMBRIANOS:
Dependiente de Ponferrada desde
1837, el lugar de Conimbrianos o
Columbrianos ya aparece en
documentos del siglo X. La iglesia
de San Esteban, situada a la
entrada y un tanto separada del
centro de la población, es de 1778.
ETAPA 24
VILLAFRANCA DEL BIERZO- O
CEBREIRO
28,4KM
ITINERARIO
Pallozas
•COMARCA DE OS ANCARES
La comarca de Os Ancares está
enclavada entre León y Galicia y es
paso obligado de la vigésimo cuarta
etapa del Camino de Santiago
Francés. Es una reserva natural
con su paisaje montañoso, de
fuertes pendientes, en el que habita
una población de más costumbres
gallegas que castellanas. Las
pallozas - viviendas tradicionales
de planta elíptica con techo de
colmo - han sido herederas de las
tribus prerromanas que habitaron
estas tierras y que dejaron
importantes vestigios.
ETAPA 25
O CEBREIRO-TRIACASTELA
21,1KM
ITINERARIO
Iglesia de San Xoán
•PADORNELO:
El Camino pasa arrimado a la iglesia
de San Xoán, en la parroquia de
Padornelo. El templo es del siglo
XV, construido en mampostería y
techado por losas.
ETAPA 26
TRIACASTELA-SARRIA
18,3KM
Sarria
•SARRIA:
Sarria es un hervidero de peregrinos.
Los que llegan peregrinando desde
otros puntos más los que se suman
en el propio Sarria, ya que ganan la
Compostela quienes recorren, al
menos, los últimos 100 kilómetros
a pie.
Etapa 27
Etapa 28
Etapa 29
Etapa 30
¿Que destacamos de la
Catedral? • Se decide construir la catedral románica en un momento de esplendor, a finales
del siglo XI (1075).
• Era obispo Diego Pelaez.
• Los peregrinos venían a venerar en ella los restos del Apostol Santiago.
• Estos restos se retiraron para colocarlos en un lugar más seguro, hasta que volvieron en el año 1879.
¿Que destacamos de la Catedral?
• Se consagró en el año 1211.
• Destaca en la Catedral:
a) El Pórtico de la Gloria: escultura más destacada del arte románico medieval.
Se realizó en el siglo XII por el Maestro Mateo.
b) Las fachadas de Praterías, Obradoiro, Azibachería y A Quintana, con sus plazas.
Pórtico de la Gloria
Obradorio
Praterías
Azibachería
Obradorio
Praterías
Azibachería
A Quintana
A CATEDRAL
A CATEDRAL
Praza do Obradoiro
Hostal dos Reis Católicos
Pazo de Raxoi
Claustro da Catedral
Praza da Quintana
Praza de Praterías
Convento de San Paio
Acibechería
Mosteiro de San Martiño Pinario
A CATEDRAL: O ROMÁNICO (1075-1122)
O interior da catedral é a estrutura do edificio son unha cume do estilo románico. A planta é de cruz latina con tres naves tanto no corpo coma no transepto. As naves laterais rodean o altar (deambulatorio ou xirola) para facilitar a visita das reliquias. Na cabeceira ou ábsida ábrense cinco capelas.
A CATEDRAL: O ROMÁNICO (1075-1122)
O alzado parte de grosos piares cruciformes unidos por arcos de medio punto, con catro columnas adosadas que parten de cada lado do piar. A nave central cúbrese cunha bóveda de canón e as naves laterais con bóvedas de aresta. O espazo onde se cruzan os dous brazos cúbrese cunha torre chamada ciborio. Por riba das naves laterais corre unha tribuna ou triforio.
Bóveda de canón
Bóveda de aresta
Piares
Arcos de medio punto
Ciborio
Triforio
Deambulotorio
A CATEDRAL: O ROMÁNICO (1075-1122)
A CATEDRAL: O ROMÁNICO (1075-1122)- PRATERÍAS
A Fachada das Praterías é a única que se conserva das primitivas románicas. Sufriu grandes estragos e reformas o que fai que non haxa un único programa iconográfico.
A CATEDRAL: O ROMÁNICO (1075-1122)- PRATERÍAS
No tímpano da esquerda do que mira aparece a figura de Cristocon anxos, tentado por un fato de demos e a muller adúltera coa caveira no colo, que tamén se ten interpretado como Eva , símbolo do pecado.
A CATEDRAL: O ROMÁNICO (1075-1122)- PRATERÍAS
No tímpano da dereita desenvólvese o tema da Paixón de Cristo organizado en dúas seccións. Na sección inferior plásmase o Prendemento, Cristo atado á columna e azoutado, a coroación de espiñas e o milagre da curación do cego.
Na parte superior só se conservan restos dunha Epifanía.
A CATEDRAL: O ROMÁNICO (1075-1122)- PRATERÍAS
No friso destacan as imaxes do Salvador e Abraham, aparecendo tamén santos, Adán e Eva, apóstolos, signos do zodiaco…
A CATEDRAL: O ROMÁNICO (1075-1122)- PRATERÍAS
No lateral esquerdo vemos un Pantocrátor, a creación de Adán e o rei David tocando unha fíbula, a figura máis célebre do pórtico.
No muro dereito outro Pantocrátor e a creación de Eva.
A CATEDRAL: O GÓTICO (1170-1480)- O PÓRTICO DA GLORIA
Cara o 1170 construíuse a cripta da catedral (Catedral Vella), sobre a que se sitúa o Pórtico da Gloria, a obra cume da arte galega, obra do Mestre Mateo. A súa iconografía xira en torno ao tema do Xuízo Final e as figuras van gañando un carácter más naturalista e expresivo. Todo o conxunto estaba orixinalmente pintado.
A CATEDRAL: O GÓTICO (1170-1480)- O PÓRTICO DA GLORIA
O tímpano está presidido pola imaxe do Salvador flanqueado polos catro evanxelistas (tetramorfos). Acompañan a Cristo oito anxos portando os instrumentos da Paixón. Na parte superior do tímpano agrúpanse as pequenas figuras dos benaventurados.
A CATEDRAL: O GÓTICO (1170-1480)- O PÓRTICO DA GLORIA
Na arquivolta central represéntanse os 24 anciáns da Apocalipse tocando os instrumentos musicais.
No parteluz destaca a imaxe de Santiago con nimbo de ouro. Debaixo aparece a a árbore de Xessé, símbolo da xenealoxía da Virxe, coroado pola Trindade. Na parte inferior polo reverso, mirando cara o altar figura a imaxe do metre Mateo (o santo
A CATEDRAL: O GÓTICO (1170-1480)- O PÓRTICO DA GLORIA
No piar esquerdo figuran o profetas, destacando a figura de Daniel, co seu expresivo sorriso, a máis célebre do Pórtico.
No piar dereito, catro apóstolos.
A CATEDRAL: O GÓTICO (1170-1480)- O PÓRTICO DA GLORIA
No arco esquerdo aparecen Adán e Eva e outras e outras figuras do Antigo Testamento.
No arco dereito dispóñense distintas imaxes no sentido das arquivoltas. Á esquerda os xustos e á dereita os pecadores.
Na intersección dos arcos laterais co central represéntanse os anxos que levan as almas dos
A CATEDRAL: O GÓTICO (1170-1480)- O CIBORIO
Construiuse sobre un tambor ortogonal e péchase cunha cúpula na que se abren ventás, facendo do cruceiro a zona mellor iluminada do templo.
Baixo o ciborio dispúxose a estrutura que acciona o botafumeiro
A CATEDRAL: O GÓTICO (1170-1480)- O PAZO DE XELMÍREZ
Edificado ao norte da catedral co que antes estaba comunicado. O primeiro andar (salón e cociña) é románico mentres que o segundo (comedor) é gótico.
O comedor destaca pola decoración das ménsulas con escenas alusivas aos banquetes que alí se celebraban.
A CATEDRAL: O RENACEMENTO (S. XVI)
No século XVI erguéronse o claustro e a escalinata do Obradoiro. O claustro ten un só piso con arcos de medio punto e serviu de enterramento. Nos ángulos do sur destacan as dúas torres-pirámides de inspiración azteca.
A nova escaleira salva o desnivel coa praza e está decorada con esculturas.
A CATEDRAL: O BARROCO (S. XVII-XVIII)- A BERENGUELA
Nestes séculos Santiago vive unha nova expansión construtiva. Unha das obras principais deste período é a Torre do Reloxo, chamada a Berenguela en alusión ao bispo Berenguel de Landoira que mandou construír o primeiro corpo no s. XIV.
É obra do gran arquitecto Domingo de Andrade que lle engadiu varios corpos cada vez de menor superficie, potenciando o efecto de verticalidade. Toda a torre está decorada con profusión e acolle a campá, unha das de máis sona do mundo.
A CATEDRAL: O BARROCO (S. XVII-XVIII)- A PORTA SANTA E O PÓRTICO REAL
No Pórtico Real da Quintana, tamén obra de Andrade, predomina a horizontalidade fronte á verticalidade da torre.
A Porta Santa (só se abre nos anos santos) destaca pola súa ornamentación escultórica, con figuras procedentes do antigo coro pétreo do mestre Mateo, presididas pola estatua barroca do Apóstolo Santiago, flanqueada polos seus discípulos.
A CATEDRAL: O BARROCO (S. XVII-XVIII)- FACHADA DO OBRADOIRO
Está formada por dúas torres, a fachada central e un soporte horizontal. As torres teñen un forte efecto ascensional (74 m) e son coñecidas coma a das Campás e a da Carraca.
A fachada é obra do gran arquitecto Casas Novoa. Feita entre as torres acentúa a verticalidade con liñas verticais. Conta con dúas grandes ventás que iluminan o templo. Todo o conxunto está presidido por Santiago peregrino.
A CATEDRAL: O SEPULCRO DO APÓSTOLO
En 1869, unhas excavacións redescubriron as reliquias do Apóstolo, ocultas desde o século XVI por medo ao pirata Drake. Construiuse entón o recinto que acolle o sepulcro e realizouse a furna funeraria de prata sobre un pedestal de bronce.
A CATEDRAL: OS TELLADOS
A CATEDRAL: OS TELLADOS
A CATEDRAL: OS TELLADOS
A CATEDRAL: OS TELLADOS
A CATEDRAL: OS TELLADOS
¿Que destacamos de la Catedral?
c) La Torre del Reloj (de Domingo de Andrade)
d) Las capillas
e) La Puerta Santa
f) El Claustro
g) Imagen sedente del Apostol en el Altar Mayor.
h) Sepulcro del Apóstolo
Imagen sedente del Apostol
Sepulcro del Apóstolo
La Consagración
• El Jueves Santo de 1211 se consagró la Catedral de Santiago.
• El acta de la ceremonia se conserva en el libro de pergamino de la Biblioteca de la Catedral.
• El obispo era Monseñor Diego Ruiz.
• Estuvo presente el Rey Afonso IX y su hijo Fernando, con los obispos gallegos y de Portugal.
La Consagración
• Todos los asistentes dieron 3 vueltas al exterior del templo, con oraciones y cánticos, antes de entrar.
• Siguió con la procesión dentro.
• Pusieron doce cruces con versos en latín que fueron bendecidas por el obispo.
• Se inauguró el Pórtico de la Gloria, que se acabó ese mismo año.
LOS CAMINOS
LOS SÍMBOLOS DEL
PEREGRINO
EL BOTAFUMEIRO
DATOS IMPORTANTES
•Santiago de Compostela fue la Tercera Ciudad
Santa, después de Jerusalén y Roma.
•JERUSALÉN- PALMEROS
•ROMA- ROMEROS
•SANTIAGO- PEREGRINOS (per agrum)
•El Camino de Santiago ha sido declarado por la
UNESCO Patrimonio de la Humanidad;
Itinerario Cultural Europeo por el Consejo de
Europa y ha recibido el título honorífico de Calle
mayor de Europa.
•En 2005: 100 000 peregrinos