el azul es el color de la abundancia
TRANSCRIPT
Gunter Pauli: El Azul es el Color de la Abundancia
Liesbeth Sluiter | 6 de febrero 2015
Los sistemas naturales muestran cómo es posible la riqueza sin residuos, contaminación o agotamiento. Gunter Pauli lo
toma durante años como la base de su Economía Azul. "No debemos minimizar los costos, sino enfocarnos en creación de
valor."
Gunter Pauli, un defensor de la Economía Azul, en el Día del Gran Mejoramiento Foto Liesbeth Sluiter
Bioplásticos de cardos, papel hecho de piedra, textiles de café: estos son sólo algunos ejemplos de la "Economía Azul", que
Gunter Pauli está buscando. En el corazón de este concepto en nuestro denominado planeta acuoso, yace la creencia de que
los sistemas naturales muestran cómo es posible riqueza sin residuos, contaminación ni agotamiento. La Economía Azul
será la misma analogía de mayor valor para satisfacer las necesidades de todo 'lo que es'. Suena como ideas verdes a través
de producción local, cero residuos y energías renovables. La pregunta es: ¿qué agrega la Economía Azul y por qué debería
tener éxito versus la Verde? Un intento de ver el bosque sobre los árboles o, más bien, sobre las olas del mar azul.
Gunter Pauli a menudo se denomina un emprendedor en serie: ideas de negocios burbujeantes, suyas, como el agua de una
fuente, características asociadas a invenciones científicas y números impresionantes en la creación de valor y empleo. Casi
todas las preguntas las esquiva cortés y servicial hacia otros nuevos negocios cuyos detalles desearía saber - pero antes,
usted debe hacer un año de investigación. Pauli no hace muchos estudios de viabilidad, dice que lo importante sólo es hacer.
"Estoy obsesionado con solicitud. Usted es un empresario y pasa por los riesgos".
Usted dice que los productos ecológicos son demasiado caros. Pero los productos regulares son tan baratos porque los
costos ambientales no están incluidos en el precio. Por otra parte, vemos muchos productos verdes con caída de los precios
debido a las economías de escala, vemos las células solares o las verduras orgánicas.
"Las células solares tienen treinta años absorbiendo miles de millones en subsidios, y pueden ser mucho más eficientes,
como muestra Stefan Larsson con Solarus en Suecia. Las hortalizas orgánicas son fantásticas, pero fuera de Austria son
nada más del 5 por ciento de la oferta total tan feliz ... no. Vamos a ver cómo podemos hacerlo diez veces mejor".
Los productos verdes caros llegan principalmente a los ricos, dice usted. ¿Cómo la Economía Azul soluciona eso?
"Debemos aumentar el pastel, haciendo uso de las innovaciones científicas y no limitarnos a las competencias empresariales
básicas y fundamentales, como la mayoría de las empresas hacen. McKinsey aconsejó a una granja de naranjas sudafricana
enferma, que botara la mitad del personal, automatizara y aumentara la producción de mejores variedades de naranja y riego.
Nosotros desarrollamos un modelo diferente. La finca se encuentra a 10 kilómetros del Parque Nacional Kruger y a los
turistas le gustaba el jugo de fruta fresca en lugar de bebidas traídas desde Suiza. De las cáscaras, nosotros tomamos los
detergentes; inmediatamente establecimos una lavandería para el parque. Las semillas se procesaron en harina de pan. Se
hicieron podas de las plantas no nativas que se debían eliminar; su leña sirvió como madera y como alimento para el ganado.
La comida que los turistas no comían - 60 por ciento! - ¿La daría a los cerdos, para suministran biogás nuevo? Se crearon
muchas fuentes de ingresos y el doble de empleos. Esa es la Economía Azul. Sin reducción de personal ni reducción de
costes, sino creando más valor. "
¿Cómo detener que una torta más grande se redistribuya de forma desigual?
"Nuevos modelos de negocio, base cero, construidos localmente, con nuevas reglas, están surgiendo. Por ejemplo, una
nueva tostadora de café muele los granos verdes y elabora el café. Los granos verdes son un 70 por ciento más baratos.
Estamos pasando a un sistema de distribución que ofrece los granos directamente a los consumidores.
Foto: Liesbeth Sluiter
"Se eliminan todos los intermediarios y las grandes marcas, que ganan más que el caficultor".
“Se eliminan todos los intermediarios y las grandes marcas, que ganan más que el caficultor. Si el consumidor está listo
para esta calidad muy fresca, como para pagar tanto como por el café tostado, crea un gran hecho que significa que las
cooperativas de agricultores podrían duplicar sus ingresos. Yo trabajo en esto con la Federación de Cafeteros de Colombia;
las primeras tres mil máquinas han sido vendidas y los consumidores pagan el precio de los granos. Esta nueva economía
es posible".
¿Cuál es el modelo de organización para los negocios azules? Deben siempre ser cooperativas o tener propietarios y
empleados como accionistas? ¿Existe la certificación en el ámbito de las condiciones ambientales y de trabajo, la forma
en que verifican que los ideales se mantienen intactos?
"Tenemos un profundo temor de los modelos de prescripción. Las empresas pueden tomar todas las formas posibles; el
punto es que todo el mundo esté de acuerdo con los valores morales. Nos adherimos a una serie de principios que sirven de
marco".
¿Cómo se comprueba eso entonces, o es meramente una cuestión de confianza?
"Se requiere una gran dosis de confianza. Por otra parte, el ejemplo es importante. Si hay diez empresas que lo hacen bien,
va a ser difícil para las personas moverlo todo en beneficio propio. Las personas no hacen más porque ellos saben qué es
mejor".
La innovación es una piedra angular de la Economía Azul. ¿Cómo detener los ingresos privilegiados y bien educados, que
perduran? ¿Cómo llegan las innovaciones donde más se necesitan?
"Es cierto que los miles de millones que invierten en tecnologías que hacen la vida más agradable a los ricos, no son
necesarios para lograr avances en la provisión de agua, alimentos y energía. Pero miles de innovaciones surgen en tugurios
y funcionan bien para los 2 mil millones de personas que sobreviven con un dólar al día. Como “un litro de luz”: llenar una
botella de plástico con agua un poco tratada contra la formación de algas, incrustarla en el techo ondulado y el sol da luz
por refracción, entre 40 y 60 vatios. Podría citar cientos de inventos similares, pero que no reciben tanta atención como
aplicaciones slick".
Mientras que usted esté trabajando en nuevos negocios, es el 'business as usual' actual. Otros tratan de cortar las piernas
a través de la labor sindical, Comercio Justo y Responsabilidad Social Corporativa. ¿Dónde está la Economía Azul?
"No estamos tratando de encajar en algo existente. Tengo que concentrarme en el mayor impacto posible. Es fantástico
como algunos agricultores ganan más a través del comercio justo, pero quiero hacerlo para todos los 640.000 campesinos
de Colombia. En Johannesburgo, ahora tenemos cien mil puestos de trabajo que se crearon. Dos millones de personas pobres
viven con un dólar al día, incluido el gasto en papel, pan y aseo. Si usted produce localmente, retiene algo de esos 2.000.000
dólares en la economía local. Nos hemos puesto de acuerdo con el alcalde para invertir el 10 por ciento del presupuesto de
la ciudad, $450 millones, para gastarlo en 29 proyectos sin que la contratación pública esté involucrada; el crecimiento local
es la prioridad. Las licitaciones públicas son principalmente una forma de dividir la torta entre unos cuantos grandes.
Tenemos un año; en la actualidad hay cincuenta panaderías, pronto habrán cinco mil".
Aun así, se llega a uno irrevocablemente mediante las cadenas de suministro globales y las leyes que se aplican allí.
"La solución actual de problemas globales nunca tiene éxito. Nuestra estrategia es la competitividad local. ¿No le gusta a
David enfrentar a los Goliats? Lo que tiene que hacer es competir con otros Davids, sus Movilizados locales y hacerlo juntos
mejor. Los gobiernos tienen que aumentar el poder de los mercados y los proveedores locales".
Los mercados locales en los países pobres no son los más importantes, por lo tanto los locales a menudo dependen de los
mercados de exportación, donde la "carrera de fondo" prevalece. Los nuevos representantes de Toen Solidaridat, querían
imponer la marca de los pantalones vaqueros en el mercado, pronto se hizo evidente que las normas ambientales y laborales
eran considerables para ser competitivos. La ropa de ortiga holandesa NETL - incluida en la Economía Azul y ahora
disuelta - trabajó en los Países Bajos con los trabajadores polacos y dejó la ropa de costura en el país de salarios bajos,
Lituania.
"La Economía Verde sigue buscando un costo más bajo y por eso nunca va a funcionar. Necesitamos generar más valor. En
Cerdeña se nos ha cedido una planta petroquímica convertida en biorefinería de aceite. A partir del cardo, un cultivo que no
tiene entradas pero que ha sido necesario, vamos a hacer plásticos, lubricantes, herbicidas, elastómeros y una enzima para
la preparación de queso de cabra. Los agricultores compran el residuo como forraje de 250€ por tonelada en lugar de 600€
que cuesta la soya brasileña. Mientras tanto, transformamos en Italia seis plantas petroquímicas. Pasamos de 20 por ciento
en nuestro gasto en investigación y desarrollo y la DSM ha estado visitando.
Foto: Liesbeth Sluiter
"La Economía Verde sigue buscando un costo más bajo y por eso nunca va a funcionar"
“Otro ejemplo. En Colombia la industria textil fue destruida por el comercio de libre mercado. Ahora, en la producción de
fibra sólo sobreviven empresas de fibras textiles con café, una corriente sin residuos. En mi red está la marca de ropa
Patagonia, que ha trasladado parte de su producción a Colombia para trabajar con textiles de café. Esa es la primera y tengo
que decirlo: nunca estamos proactivamente para el segundo ni el tercero. La Economía Azul se centra en lo nuevo".
¿No es así de fácil? El anclaje es a menudo la lucha.
"Me tomo una tarea muy difícil para mí: asegurar la primera falla. Si tiene éxito, compartimos el modelo de negocio a través
de nuestros sitios web y conferencias, y nuestros equipos que lo cuentan en 30 idiomas. "
Pero una de sus lecturas mostró que la fábrica bio refinería tiene mil patentes. ¿Cómo se relaciona esto con la ideología
de código abierto?
"El código abierto no significa dividir encuestas de 150 pueblos por veintidós años gratis. Nosotros nos aseguraremos de
que los agricultores y clientes se beneficien".
¿Quién es ‘nosotros’?
"A veces es un modo de decir mío. Pero tenemos un laboratorio de ideas y un tanque de tareas pendientes. La primera consta
de 3.000 científicos, una red que he construido desde 1994. Construimos la parte de negocios sólo con verdadera ciencia".
¿Usted les da tareas?
"Ellos vienen a nosotros! Son personas que están trabajando en su doctorado, las personas que necesitan los datos originales
para artículos científicos. Ellos nos dan las gracias porque les permitimos hacer, como en el proyecto actual del cultivo de
las famosas algas marinas rojas Delisea pulchra. Estas impiden la formación de biopelículas en la superficie por bacterias
sordas y así molestan su comunicación mutua. Este descubrimiento podría revolucionar los antibióticos en el mundo: en
lugar de matar bacterias y tener que luchar contra los cambios, interrumpimos su proceso. Este proyecto ya ha producido
42 tesis doctorales! "
¿Y el “tanque del hacer"?
"Esos son nuestros empresarios".
¿Cómo se relacionan con la organización?
"En el año 2001 eso era completamente descentralizado. Ahora tenemos 34 organizaciones que se centran en la educación
y la formación, por una parte, la otra sobre la aplicación y coaching de emprendedores en proyectos ".
¿Qué piensa?
"Mi actividad principal es la eliminación de los obstáculos a quienes llevan a cabo proyectos. Enciendo mi red, hago planes
con el alcalde de Johannesburgo. Escribo cuentos para niños. No debemos enseñar a nuestros hijos lo que nosotros ya
conocemos, sino animarles a que hagan cosas inimaginables. Si usted se enfoca en los años sesenta, qué gana su lugar en el
mundo, inspirando a los jóvenes".
Usted tiene en los últimos cinco años $ 4 millones movilizados para proyectos. ¿De capital privado y/o público? ¿Subsidio
o riesgo?
"Necesitamos una nueva manera de mirar el dinero. Para cerrar una fábrica petroquímica, tienes que despedir a 1.400
empleados y limpiar el sitio, que costó mil millones. 50 por ciento los utilizan para una nueva industria. Aprovecho los
subsidios para refinación de petróleo como capital inicial para un sistema de energía autosustentable. Así que hemos
desarrollado docenas de sistemas de poner dinero en una mejor manera ".
Ahora bien, si usted pudiera modelar el equilibrio entre Economía Azul y el estado del arte?
"Tenemos 188 ejemplos de las empresas, creación de valor sostenible. Algunos se han multiplicado, por lo que hay 2.000
empresas en el cultivo de hongos en posos del café. Mi nueva serie de cientos de modelos de negocio describen más de 20
mil empresas de éxito. Hemos creado 3 millones de puestos de trabajo y faltan 97 millones. El interés es grande, yo podría
dar conferencias diarias en todo el mundo, pero he limitado a cincuenta por año. De lo contrario, usted no hace nada más y
eso es lo que cuenta".
Foto: Liesbeth Sluiter
Gunter Pauli (1956, Amberes) estudió economía y negocios en Bélgica y Francia. Se convirtió en asistente del fundador del
Club de Roma, del que es miembro, y en los primeros años noventa, fue CEO de Ecover. Para esta empresa construyó una
fábrica ecológica completa. En 1994 trabajó en Japón en la elaboración del Protocolo de Kyoto y demostró la Universidad
de Investigaciones e Iniciativas para Cero Emisiones de las Naciones Unidas (ZERI), que convirtió en una red mundial que
"rediseña la producción y el consumo como clusters industriales inspirados en los sistemas naturales”. Él dio una conferencia
sobre diseño sistémico en el Politecnico di Torino en 2009 y escribió el influyente libro La Economía Azul: 10 años - 100
innovaciones - 100 millones de puestos de trabajo. El libro contiene cientos de ejemplos de tecnologías inspiradas en la
naturaleza, seleccionados a partir de un gran número de artículos científicos, convertidos en modelos de negocio. Gunter
Pauli está trabajando ahora en cientos de nuevos ejemplos de Economía Azul. Él vive con su esposa y sus seis hijos en
Sudáfrica.
www.zeri.org
www.theblueeconomy.org
Asunto: Pensadores Cruz
Tags: Agricultura Sustentable, Economía Azul, Economía Local
Dossier: Otra economía
Título principal: Dictamen
Forma: Entrevista
Más artículos en: Liesbeth Sluiter
Fuente: https://downtoearthmagazine.nl/gunter-pauli-blauw-de-kleur-van-overvloed/
Traducción libre: Oscar Ayala A.
Gunter Pauli: blauw is de kleur van overvloed Liesbeth Sluiter | 6 februari 2015 Natuurlijke systemen laten zien hoe overvloed mogelijk is zonder afval, vervuiling of uitput ting. Gunter Pauli
neemt dat al jaren als uitgangspunt voor zijn blauwe economie. “We moeten niet de kosten beperken, maar
waarde creëren.”
Gunter Pauli, pleitbezorger van de blauwe economie, op Big Improvement Day. Foto Liesbeth Sluiter
Bioplastics ontfutseld aan distels, papier gemaakt van steen, textiel van koffiedik: het zijn maar een paar voorbeelden van de
‘blauwe economie’ waarvoor Gunter Pauli zich sterk maakt. In het hart van dit naar onze waterrijke planeet vernoemde concept
staat de overtuiging dat natuurlijke systemen laten zien hoe overvloed mogelijk is zonder afval, vervuiling of uitputting. De
blauwe economie wil analoog daaraan door meerwaardecreatie voorzien in de behoeften van allen ‘met wat er is’. Er klinken
groene ideeën in door zoals lokale productie, zero waste en hernieuwbare energie. De vraag is: wat voegt de blauwe economie
toe, en waarom zou die slagen waar de groene tekortschiet? Een poging om door de bomen het bos te zien of liever: door de
golven de blauwe zee.
Gunter Pauli wordt niet voor niets een serial entrepeneur genoemd: ondernemingsideeën borrelen uit hem op als water uit een
fontein, voorzien van bijbehorende wetenschappelijke uitvindingen en imposante getallen over meerwaardecreatie en banen.
Vrijwel iedere vraag pareert hij hoffelijk en behulpzaam met wéér een nieuw bedrijfsmodel waarvan je graag alle details zou
willen weten – maar daarvoor zou je een jaar onderzoek moeten doen. Met haalbaarheidsstudies heeft Pauli niet veel op, zegt hij,
die stellen toepassing alleen maar uit. “En ik ben geobsedeerd door toepassing. Je bent ondernemer, neemt het risico en gaat
door.”
U stelt dat groene producten te duur zijn. Maar reguliere producten zijn zo goedkoop omdat milieukosten niet in de prijs verrekend zijn . Bovendien zien we bij veel groene producten al prijsdaling dankzij schaalvergroting,
zie zonnecellen of biologische groenten.
“Zonnecellen hebben dertig jaar lang miljarden subsidies opgeslorpt, en ze kunnen veel efficiënter worden, zoals Stefan Larsson
met Solarus in Zweden bewijst. Biologische groenten zijn fantastisch maar buiten Oostenrijk is het nergens meer dan 5 procent
van het totale aanbod dus tevreden … nee. Laten we samen kijken hoe we het tien keer beter kunnen doen.”
Dure groene producten bereiken vooral de rijken, zegt u. Hoe lost de blauwe economie dat op?
“We moeten de koek vergroten door gebruik te maken van wetenschappelijke innovaties en ons niet te beperken totcore business en core competences, zoals de meeste bedrijven doen. McKinsey adviseerde een kwakkelende Zuid-Afrikaanse
sinaasappelboerderij de helft van het personeel te ontslaan, te automatiseren en de productie te verhogen met betere
sinaasappelsoorten en irrigatie. Wij hebben een ander model ontwikkeld. De boerderij zit op 10 kilometer van het Krugerpark en
toeristen willen graag vers fruitsap, in plaats van Hero ingevlogen uit Zwitserland. Van de schillen maken we wasmiddelen; we
hebben meteen een wasserij opgezet voor het park. De zaadjes verwerken we in broodmeel. Snoeihout en niet-inheemse planten
die je moet verwijderen zijn brandhout, bouwhout en veevoer. Ook het voedsel dat toeristen niet opeten – 60 procent! – geef je
aan de varkens, die weer biogas leveren. Zo schep je vele inkomstenstromen en verdubbel je de werkgelegenheid. Dat is blauwe
economie. Geen downsizingen cost cutting, maar meer waarden creëren.”
Hoe voorkom je dat die grotere koek opnieuw ongelijk wordt verdeeld?
“Door een nieuw zakenmodel van de grond af lokaal op te bouwen, waarbij je nieuwe regels afspreekt. Bijvoorbeeld: een nieuwe
koffiemachine brandt en maalt groene bonen en brouwt ook de koffie. Groene bonen zijn 70 procent goedkoper. Nu zetten wij
een verdeelsysteem op dat die bonen rechtstreeks aan de verbruiker levert.
Foto: Liesbeth Sluiter
“Je passeert alle tussenpersonen en grote merken, die meer aan de bonen verdienen dan de boer”
Je passeert alle tussenpersonen en grote merken, die meer aan de bonen verdienen dan de boer. Als de consument bereid is voor
deze superverse kwaliteit evenveel te betalen als voor gebrande koffie, ontstaat een enorme winstmarge waardoor
boerencoöperaties hun inkomsten kunnen verdubbelen. Ik werk hieraan met de Colombiaanse federatie van koffieboeren; de
eerste drieduizend machines zijn verkocht en consumenten betalen de vraagprijs voor de bonen. Deze nieuwe economie is
mogelijk.”
Wat is het organisatiemodel voor blauwe bedrijven? Zijn het altijd coöperaties of hebben ze eigenaars en
werknemers, zijn er aandeelhouders? Is er certificering op het gebied van milieu - en arbeidsomstandigheden, hoe controleert men dat idealen overeind blijven?
“Wij hebben een diepe angst voor het voorschrijven van modellen. De bedrijven kunnen iedere mogelijke vorm aannemen; het
gaat erom dat iedereen de morele waarden onderschrijft. We houden een reeks principes aan die een kader geven.”
Hoe controleer je dat dan, of is het puur een kwestie van vertrouwen?
“Een grote dosis vertrouwen is noodzakelijk. Anderzijds is de voorbeeldfunctie belangrijk. Als er al tien bedrijven zijn die het
goed doen, dan wordt het voor enkelingen moeilijk alle profijt naar zich toe te trekken. Mensen doen dan niet meer mee omdat
men weet dat het beter kan.”
Innovatie is een pijler van de blauwe economie. Hoe voorkom je dat de revenuen daarvan blijven hangen bij goed opgeleide, kansrijke mensen? Hoe krijg je innovaties daar waar ze nodig zijn?
“Het is waar dat men miljarden investeert in technologieën die alleen rijken het leven aangenamer maken en niet nodig zijn om
doorbraken te realiseren in de voorziening van water, voeding en energie. Maar duizenden innovaties ontstaan in krottenwijken
en werken goed voor de 2 miljard mensen die overleven van een dollar per dag. Zoals Liter of light: vul een plastic fles met water
en een beetje bleek tegen algvorming, steek hem door het golfplaten dak en de zon geeft binnen door lichtbreking 40 tot 60 Watt.
Ik kan wel honderd soortgelijke uitvindingen noemen, maar die krijgen niet zoveel aandacht als gelikte apps.”
Terwijl u bezig bent nieuwe bedrijven op te richten, is het bij de bes taande ‘business as usual’. Anderen
proberen daar aan de poten te zagen via vakbondswerk, FairTrade en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Hoe staat de blauwe economie daarin?
“Wij zijn niet bezig het bestaande wat aan te passen. Ik moet me concentreren op de grootst mogelijke impact. Het is fantastisch
als door FairTrade een aantal boeren meer verdient, maar ik wil het doen voor alle 640 duizend boeren van Colombia. In
Johannesburg zijn we nu 100 duizend banen aan het scheppen. Twee miljoen armen leven er van één dollar per dag, die ze onder
andere uitgeven aan brood en toiletpapier. Als je dat lokaal produceert, houd je een deel van die 2 miljoen dollar in de lokale
economie. We zijn met de burgemeester overeengekomen 10 procent van het stadsbudget, $ 450 miljoen, te besteden aan 29
projecten waaraan geen openbare aanbestedingen te pas komt; lokale groei is prioriteit. Openbare aanbestedingen zijn vooral een
manier om de koek te verdelen onder een paar groten. We hebben één jaar; er zijn nu vijftig bakkerijtjes, straks vijfduizend.”
Toch krijg je onherroepelijk te maken met mondiale toeleveringsketens en de wetten die daar gelden.
“De huidige problemen mondiaal oplossen lukt nooit. Onze strategie is lokale concurrentiekracht. Je hoeft je als David niet te
meten met de Goliaths, je moet je meten met andere Davids die je lokaal mobiliseert om het samen beter te doen. Overheden
moeten de kracht van lokale markten en leveranciers aanzwengelen.”
Lokale markten in arme landen zijn niet de meest koopkrachtige, d aarom zijn lokale producenten vaak aangewezen op exportmarkten, waar de ‘race to the bottom’ heerst. Toen Solidaridad een nieuw, verantwoord
jeansmerk in de markt wilde zetten, werd snel duidelijk dat de milieu - en arbeidsstandaarden flink omlaag moesten om competitief te zijn. Het Nederlandse brandnetelkledingbedrijf Netl – opgenomen in The Blue
Economy en inmiddels opgedoekt – werkte in Nederland met Poolse werknemers en liet de kleding naaien in
lagelonenland Litouwen.
“De groene economie is nog altijd op zoek naar een lagere kostprijs en zo lukt het nooit. We moeten meer waarden genereren. In
Sardinië hebben we een uitgerangeerde petrochemische fabriek omgebouwd van olie- naar bioraffinage. Van distels, een gewas
dat geen enkele input nodig heeft, maken we plastics, smeermiddelen, herbiciden, elastomeren en een enzym voor de bereiding
van geitenkaas. Boeren kopen het restproduct als veevoer voor € 250 per ton in plaats van € 600 voor Braziliaanse soja. Inmiddels
transformeren we in Italië nog zes petrochemische fabrieken. We besteden 20 procent van onze uitgaven aan research and
development en DSM is al op bezoek geweest.
Foto: Liesbeth Sluiter
“De groene economie is nog altijd op zoek naar een lagere kostprijs en zo lukt het nooit”
Ander voorbeeld. In Colombia is de textielindustrie door de vrijemarkthandel vernietigd. Nu maakt het enige overgebleven
vezelproducerende bedrijf textielvezels met koffiedik, een voormalige afvalstroom. In mijn netwerk zit het kledingmerk
Patagonia; dat heeft een deel van haar productie overgebracht naar Colombia om met koffietextiel te werken. Dat is de eerste en
ik moet erbij zeggen: wij zijn nooit proactief voor de tweede en derde. De Blauwe Economie legt zich toe op het nieuwe.”
Is dat niet te makkelijk? Het verankeren is vaak de worsteling.
“Ik neem juist de moeilijkste taak op mij: zorgen dat de eerste slaagt. Als dat lukt, delen wij het zakenmodel via onze websites en
lezingen, en onze teams vertellen erover in 30 talen.”
Maar uit een van uw lezingen bleek dat de bioraf finagefabriek duizend patenten heeft. Hoe verhoudt zich dat tot het ‘open source’ gedachtengoed?
“Open source betekent niet dat je twintig jaar onderzoek van 150 mensen vrij verdeelt. Wij zorgen er wel voor dat boer en klant
meeprofiteren.”
Wie is wij?
“Soms is het de hoffelijkheidsvorm van ik. Maar we hebben een think tank en een do tank. De eerste bestaat uit 3000
wetenschappers, een netwerk dat ik heb opgebouwd sinds 1994. We bouwen het zakelijk deel pas uit als de wetenschap klopt.”
Geven jullie hen opdrachten?
“Ze komen naar ons toe! Het zijn mensen die aan hun doctoraat werken, mensen die originele data nodig hebben voor
wetenschappelijke artikelen. Ze zijn ons dankbaar omdat we die mogelijk maken, zoals bij het actuele project rond de teelt van
de fameuze rode zeealg, Delisea pulchra. Die voorkomt biofilmvorming op haar oppervlak door bacteria doof te maken en zo
hun onderlinge communicatie te verstoren. Deze ontdekking kan een revolutie veroorzaken in de antibioticawereld: in plaats van
bacteria te doden en steeds de mutaties te moeten bestrijden, verstoor je hun werkwijze. Dit project heeft al 42 doctoraatsthesen
opgeleverd!”
En de ‘do tank’?
“Dat zijn onze entrepeneurs.”
Hoe zijn die aan de organisatie verbonden?
“In 2001 zijn we volledig gedecentraliseerd. Nu hebben we 34 organisaties die zich enerzijds toeleggen op opleiding en scholing,
anderzijds op projectuitvoering en het coachen van entrepeneurs.”
Wat doet u zelf?
“Mijn hoofdactiviteit is het wegnemen van obstakels voor degenen die projecten uitvoeren. Ik schakel mijn netwerk in, maak
plannen met de burgemeester van Johannesburg. Ik schrijf fabels voor kinderen. We moeten onze kinderen niet leren wat we al
weten, maar hen aansporen onvoorstelbare dingen te doen. Als je tegen de zestig loopt, verdien je je plaats op aarde door jonge
mensen te inspireren.”
U heeft de afgelopen vijf jaar 4 miljard dollar gemobiliseerd voor projecten. Is dat particulier en/of
overheidskapitaal? Subsidie of risicodragend?
“We moeten op een frisse manier naar geld kijken. Om een pretrochemische fabriek te sluiten moet je 1.400 personeelsleden
ontslaan en het terrein opkuisen, dat kost een miljard. Gebruik 50 procent daarvan voor een nieuwe industrie. Benut subsidies
voor olieraffinage als startkapitaal voor een zelfbedruipende energie-installatie. Zo hebben wij tientallen systemen uitgewerkt om
geld op een betere manier in te zetten.”
Als je nu de blauwe- economiebalans zou opmaken, hoe staat die er dan voor?
“We hebben 188 voorbeelden van duurzame, meerwaardescheppende bedrijven. Sommige zijn vermenigvuldigd, zo zijn er 2.000
bedrijfjes in paddenstoelenteelt op koffiedik. Mijn nieuwe serie van honderd bedrijfsmodellen zal meer dan 20 duizend geslaagde
bedrijven beschrijven. We hebben 3 miljoen banen gecreëerd, nog 97 miljoen te gaan. De belangstelling is groot, ik zou dagelijks
lezingen kunnen geven overal ter wereld, maar ik beperkt het tot vijftig per jaar. Anders doe je niets meer en daar gaat het om.”
Foto: Liesbeth Sluiter
Gunter Pauli (1956, Antwerpen) studeerde economie en bedrijfskunde in België en Frankrijk. Hij werd assistent van de stichter
van de Club van Rome, waarvan hij ook lid is, en was begin jaren negentig CEO van Ecover. Voor dat bedrijf liet hij een volledig
ecologische fabriek bouwen. In 1994 werkte hij in Japan mee aan de voorbereiding van het Kyoto Protocol en richtte daar aan de
United Nations University Zero Emmissions Research & Initiatives (ZERI) op. Dat bouwde hij uit tot een mondiaal netwerk dat
‘productie en consumptie herontwerpt als industriële clusters geïnspireerd door natuursystemen’. Hij doceerde systeemontwerp
aan de Politecnico di Torino en schreef in 2009 het invloedrijke The Blue Economy: 10 years – 100 innovations – 100 million
jobs. Het boek bevat honderd voorbeelden van door de natuur geïnspireerde technologieën, geselecteerd uit een groot aantal
wetenschappelijke artikelen, omgezet naar bedrijfsmodellen. Gunter Pauli werkt nu aan honderd nieuwe voorbeelden van Blauwe
Economie. Hij woont met zijn vrouw en zes kinderen in Zuid-Afrika.
www.zeri.org
www.theblueeconomy.org
Onderwerp: Dwarsdenkers Tags: Duurzame landbouw, Blauwe economie, Lokale economie
Dossier: Andere economie Hoofdkop: Opinie Vorm: Interview Meer artikelen van: Liesbeth Sluiter
Bron: https://downtoearthmagazine.nl/gunter-pauli-blauw-de-kleur-van-overvloed/