Download - Zelula eukariota
![Page 1: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/1.jpg)
Zelula eukariotikoen Zelula eukariotikoen
egituraegitura
![Page 2: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/2.jpg)
ZELULA EUKARIOTAREN EGITURA
GAINAZALA MINTZ-PLASMATIKOA
JARIATZE-MINTZA HORMA ZELULARRA (zelulosazkoa landare zeluletan soilik)
GLIKOKALIZA(glikoproteinezkoa eta animali zeluletan soilik)
ZITOPLASMA HIALOPLASMA edo ZITOSOLA
ZITOESKELETOA
MORFOPLASMA ERRETIKULU ENDOPLASMATIKOA : LEUNA ETA BIKORTSUA
GOLGI APARATUA
LISOSOMAK
ERRIBOSOMAK
BAKUOLOAK
PEROXISOMAK
MITOKONDRIAK
KLOROPLASTOAK
ZENTRIOLOA
ZILIOAK ETA FLAGELOAK
NUKLEOA NUKLEO BILDUKINA
NUKLEOPLASMA
KROMATINA
NUKLEOLOA
![Page 3: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/3.jpg)
Animali zelulaAnimali zelula
![Page 4: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/4.jpg)
Landare zelulaLandare zelula
![Page 5: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/5.jpg)
MINTZ PLASMATIKOA:MINTZ PLASMATIKOA:KONPOSIZIOA ETA EGITURAKONPOSIZIOA ETA EGITURA
BIKAPA LIPIDIKOA:BIKAPA LIPIDIKOA:- FosfolipidoakFosfolipidoak: :
glizerofosfolipidoak glizerofosfolipidoak eta eta esfingofosfolipidoakesfingofosfolipidoak- KolesterolaKolesterola (animali (animali
zeluletan)zeluletan)- ProteinakProteinak: integralak : integralak
(transmintzekoak) (transmintzekoak) eta periferikoaketa periferikoak- GluzidoakGluzidoak:: lipidoei edo lipidoei edo
proteinei lotuta proteinei lotuta (glukoproteinak eta (glukoproteinak eta glukolipidoak)glukolipidoak)
MOSAIKO FLUIDOAMOSAIKO FLUIDOA
Mosaikoa=Mintza asimetrikoaMosaikoa=Mintza asimetrikoa::-Fosfolipidoen izaera-Fosfolipidoen izaeradesberdina kanpoaldeandesberdina kanpoaldeaneta barnealdean.eta barnealdean.-Proteinen banaketa-Proteinen banaketa desberdina.desberdina.-Glikolipidoak kanpoaldean.-Glikolipidoak kanpoaldean.Fluidoa = MugimenduaFluidoa = MugimenduaOsagaiak mugi daitezkeOsagaiak mugi daitezke
![Page 6: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/6.jpg)
BI GERUZABI GERUZAKanpo
ingurunea
Barne ingurunea
Alde hidrofiloa
![Page 7: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/7.jpg)
OSAGAIAK 1: FOSFOLIPIDOAKOSAGAIAK 1: FOSFOLIPIDOAK
Talde fosfatoa
Gantz azidoak
Alde hidrofiloa
Alde hidrofoboa
“Burua”
“Isatsak”
![Page 8: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/8.jpg)
Mintzaren fosfolipidoen higidurak
Lipidoen banaketa mintza alde bietan
![Page 9: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/9.jpg)
OSAGAIAK 1: FOSFOLIPIDOAK
![Page 10: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/10.jpg)
OSAGAIAK 2: KOLESTEROLAFosfolipidoen artean kokaturik. Fosfolipidoekin %
40
![Page 11: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/11.jpg)
OSAGAIAK 3: PROTEINAKOSAGAIAK 3: PROTEINAK
Proteina periferikoak
Proteina integralak
Gluzidoak
% 50
![Page 12: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/12.jpg)
OSAGAIAK 4: GLUZIDOAKOSAGAIAK 4: GLUZIDOAK% 10
Glikoproteina
Glikolipidoa
![Page 13: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/14.jpg)
MINTZ PLASMATIKOA 1MINTZ PLASMATIKOA 1
kolesterola
Fosfol. “burua”
glikolipidoaglikoprotein
a
Fosfol. gantz azidoak
Prot. periferikoa
Prot. integrala
poroa
![Page 15: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/15.jpg)
Molekula txikien mintzaren bidezko garraioa:
-Difusio arrunta eta difusio erraztua: energia gasturik gabe kontzentrazio gradientearen aldeko garraioa.
-Garraio aktiboa : energia gastuarekin ( ATP-aren gastuarekin), kontzentrazio gradientearen aurkako garraioa.
Molekula txikiak mintzaren bidezko garraioaMolekula txikiak mintzaren bidezko garraioa
![Page 16: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/16.jpg)
GARRAIO AKTIBOA: “SODIO-GARRAIO AKTIBOA: “SODIO-POTASIO PONPA”POTASIO PONPA”
![Page 17: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/17.jpg)
Molekula handien mintzaren bidezko garraioa Molekula handien mintzaren bidezko garraioa
EndozitosiaEndozitosia::
-PinozitosiaPinozitosia : likidoak : likidoak
-FagozitosiaFagozitosia: partikula handiak: partikula handiak
mikroorganismoak, kolesterola,mikroorganismoak, kolesterola,
proteinak proteinak
ExozitosiaExozitosia::
-Hormonen jariaketa-Hormonen jariaketa
-Digestio extrazelularrerako-Digestio extrazelularrerako
entzimen jariaketaentzimen jariaketa
-Zelularen hondakinen jariaketa-Zelularen hondakinen jariaketa
![Page 18: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/18.jpg)
Zelulen arteko kontaktuakZelulen arteko kontaktuak
Desmosomak:
finkatzeko loturak, esfortzu mekaniko handiko ehunean,epitelio zelulak eta bihotzeko muskulu zeluletan.
(zitoeskeletozko bitarteko harizpiak hartzen dute parte)
![Page 19: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/19.jpg)
Oklusio loturak ( Lotura estuak): zelulen artean dagoen espazioan zehar sustantzien igarotzea saihesten da.
Komunikazio loturak (GAP): zelulen arteko sustantzien trukaketa ahalbidetzen dute (proteinazko erretenak)
![Page 20: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/20.jpg)
Glikokaliza : animali zeluletanGlikokaliza : animali zeluletan
![Page 21: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/21.jpg)
HORMA ZELULARRAHORMA ZELULARRA
![Page 22: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/22.jpg)
HIALOPLASMA edo ZITOSOLAHIALOPLASMA edo ZITOSOLA
Disoluzio koloidala: Ura, aminoazidoak,proteinak, mota desberdinetako RNAk, gluzidoak, nukleotidoak, askotariko ioiak.
ZITOESKELETO
Proteinazko egiturak
-Mikrotubuluak
-Aktinazko harizpiak
-Tarteko harizpideak
![Page 23: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/23.jpg)
MIKROTUBULUEK ERATURIKO EGITURAK:MIKROTUBULUEK ERATURIKO EGITURAK:ZENTRIOLOAk eta ZENTROSOMA: ZENTRIOLOAk eta ZENTROSOMA:
Zentrioloa: bikoteka perpendikularki jarrita (diplosoma). Mikrotubuloz osatutako egitura: hirunaka, bederatzi taldez osatu ohi dira .
Funtzioa : Zilioen eta flageloen sorkuntzan eta hazkuntzan parte hartzea.
Zentrosoma: animalia zelula interfasean nukleotik oso hurbil dagoen egitura da: zentriolo parea, material amorfoz inguraturik.
Funtzioa: mitosian parte hartu, ardatz mitotikoaren mikrotubuluak antolatuz.
9+0 egitura
![Page 24: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/24.jpg)
ZILIOAK ETA FLAGELOAK
Zilioak: laburrak eta ugariak
Funtzioa : Partikulak nutritiboak harrapatzeko eta lokomoziorako.
Flageloak: luzeak eta urriak
Funtzioa : lokomozioarako.
9+2 egitura
![Page 25: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/25.jpg)
MORFOPLASMA:MORFOPLASMA:organuluak eta organuluak eta
beste egitura batzukbeste egitura batzuk
![Page 26: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/26.jpg)
Erribosomak: Erribosomak: proteinen sintesirako organuluakproteinen sintesirako organuluak
![Page 27: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/27.jpg)
ERRETIKULU ENDOPLASMIKO BIKORTSUA (zimurra): zitoplasmara begiratzen duen aldean erribosomak ditu
erribosomak
EEB-ren zisternak
Nukleoa
-Erretikuluaren mintzaren kanpoaldeko erribosomen proteinen sintesiaren euskarria.
-Proteinen eraldaketa: glukosilazioa, zenbait organuluetarako proteinak (mintzarako edo kanpora garraiatzeko) glukoproteinak bihurtu behar dira.
lumena
EEB-ren funtzioak
![Page 28: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/28.jpg)
EEL-ren tubuluak EEB
ERRETIKULU ENDOPLASMIKO LEUNA:ERRETIKULU ENDOPLASMIKO LEUNA: EEB-ri EEB-ri lotutako tubulu sistema,zitoplasma osotik barreiaturiklotutako tubulu sistema,zitoplasma osotik barreiaturik
EEB-ren funtzioak•Lipidoen sintesia,bilketa eta garraioa:
Fosfolipidoak,kolesterola eta zelula mintzarako lipido gehienak.
Kontuz! Gantz azidoak zitosolean sintetizatzen dira
•Muskuluen uzkurdura:
Muskulu ildaskatuaren uzkurdura sortarazteko behar den nerbio bulkadaren garraioan parte hartzen du.
•Detoxifikazioa :
Gibeleko,birikietako hesteetako eta giltzurrunetako zeluletan sustantzia toxikoak deseuztatzen ditu.
•Glukosa askatzea:
Glukogenoaren degradazioan parte hartzen du.
![Page 29: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/29.jpg)
ERRETIKULU LEUNAREN FUNTZIOA (EEL)ERRETIKULU LEUNAREN FUNTZIOA (EEL)
-Fosfolipido eta kolesterolaren sintesia.
-Gibeleko,birikietako, hesteetako eta giltzurrunetako zeluletan
detoxifikazioa.
Honen bitartez sustantzia toxikoak deseuztatzen dira
medikamentuak, insektizidak, elikagaietako kontserbatzaileak.
1) Sustantziak EEL-an sartu, kimikoki eraldatzen dira
toxikotasuna indargabetuz.
2) Ondoren zelulatik kanpoaldera doaz eta odol korrontearen
bidez giltzurrunetaraino heltzen dira bertan eliminatzeko.
![Page 30: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/30.jpg)
GOLGIREN APARATUAGOLGIREN APARATUA
-CIS aldea EE-ri begira. Handik datozen besikulak, trantsizioko
besikulak,gemazioz askatzen dira, eta diktiosomaren cis aldeko zisternarekin
lotzen dira.
TRANS aldea: aurpegi honetatik, xisku jariatzaileak edo iraitz-besikulak
askatzen dira: mintzarako produktuak edo lisosomak erazteko.
GOLGIREN APARATUA: GOLGIREN APARATUA:
![Page 31: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/31.jpg)
Golgiren funtzioak: EE-tik datozen sustantzien Golgiren funtzioak: EE-tik datozen sustantzien metaketa, eraldaketa eta garraioametaketa, eraldaketa eta garraioa
-Proteinak eta lipidoak EE-tik datozen
besikulak diktiosomaren zis aldean txertatu,
eta molekulak zisterna batetik bestera
doaz,askenean paketatu eta askatu trans
aldekotik gemazioz.
-Glikosilazioa: zisternetatik igarotzen diren
heinean eraldatu egiten dira sortuz: glikolipidoak eta glikoproteinak; trans aldeko
zistermetan sailkatu eta jariapen-besikula
osatuz garraiatzen dira helburuaren arabera:
a) zelula kanpora guruin zeluletan.
b) mintz berria osatzeko.
c) horma zelularra osatzeko ( landareak)
d) Lisosoma primarioen eraketa
![Page 32: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/32.jpg)
Lisosomak: barne digestiorako organuluak.Lisosomak: barne digestiorako organuluak.Entzima digestiboen biltegiak.Entzima digestiboen biltegiak.
Lisosoma 1º Golgik eratua, entzimak hidrolitikoz beterik
Zelularen zahartutako atalekin batuz (autofagolisosoma)
A = pinozitosia B = fagozitosia
C = autofagia D = exozitosia
Lisosomak 2ª : digeritzeko materialak dituen bakuolo batekin lotzean eratzen dira
Pinozitatutako materialarekin batuz
Fagozitatutako materialekin batuz
Fagolisosomak: material exogenoarekin batuz
![Page 33: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/33.jpg)
PEROXISOMAKPEROXISOMAK
•Bide metaboliko desberdinetan parte hartzen duten entzimak ditu.
•Ezagunena katalasa da. Honek H2O2 deskonposatzen du,oso toxikoa delako.
Landareen fotoarnasketan parte hartzen dute, eta gibelean, laktikoaren oxidazioan.
![Page 34: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/34.jpg)
BAKUOLOAK: BAKUOLOAK: EE-an eta G.A-an sortutako besikuluak EE-an eta G.A-an sortutako besikuluak edo mintz plasmatikoaren inbaginazioakedo mintz plasmatikoaren inbaginazioak
Bakuoloa
Petaloen kolorea bakuoloetan bildutako pigmentoei zor zaie.
Funtzioak:
-Hainbat erreserbako sustantzien biltegia ( azukreak,gantz-azidoak,proteinak).
-Zelularen turgentzia erregulatu soberako ura bilduz, eta zelularen tamaina handiagotu.
-hondakin produktuak, pigmentuak eta sustantzia toxikoak bildu.
Animalietan txikiak eta urriak dira.
![Page 35: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/35.jpg)
NUKLEO INTERFASIKOA NUKLEO INTERFASIKOA
Zenbat nukleo? Gehienetan nukleo bakarra, baina salbuespenak daude:
-Nukleorik gabekoak : eritrozitoak
-Bi nukleorekin : hepatozitoak
-Nukleo-anitzekoak: muskulu zelulak
Bildukin nuklearra
Posizioa? Animalia zeluletan, erdialdean
Landare zeluletan,
albo batean
![Page 36: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/36.jpg)
Kromosoma baten egitura
![Page 37: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/37.jpg)
![Page 38: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/38.jpg)
Emakumearensexu
kromosomak
Gizonezkoaren sexu
kromosomak
Giza kariotipoa
Metazentrikoa
Azpimetazentrikoa
Akrozentrikoa
Telozentrikoa
Kromosoma motak
![Page 39: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/39.jpg)
MITOKONDRIA: MITOKONDRIA: mintz bikoitza duen organulua.mintz bikoitza duen organulua.
Funtzioa: arnasketa zelularra (energia lortzea).
-Matrizean Krebs zikloa eta gantz azidoen oxidazioa burutzen dira.
-Gandorretan ATP-ren sintesia ( arnasketaren azken etapa)
![Page 40: Zelula eukariota](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022012311/559260171a28ab81278b47b5/html5/thumbnails/40.jpg)
KLOROPLASTOAKLOROPLASTOA
Funtzioak:
Fotosintesia + energia lortzea
Estroman ADN propioz gain, erribosomak, almidoia, lipido tantak
Hiru mintz sistema daude:- Kanpo mintza- Barne mintza- Tilakoideen mintza