Download - Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2
![Page 1: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/1.jpg)
1
Norantz
IKER UMR 5478 – CNRS / Bordele 3 / UPPA
B. Oyharçabal, J. Salaberria, I. Epelde
Gasteiz, 2011ko azaroaren 2a
![Page 2: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Norantz proiektuaren xedea
Iparraldeko euskaldunen hizkera berrienbehatresna baten oinarriaren eratzea
azpiegitura horretaz baliaturik, hizkera aldaera berriez eta hizkuntza aldaketez
ikerketen ahalbideratzeko
![Page 3: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Norantz-en egileak eta diruztatzaileak
Norantz proiektua IKER ikerguneko ikertzaileek egin dute,anitz euskalari eta euskaltzaleren laguntzarekin, oroz gainetik
lekuko izatea onartu dutenekin.
Datu-basea, J. Landa eta A. Maritxalar Ametzagaiña taldeko informatikariek egin dute.
Hiru urte iraun duen proiektu honen finantzamendua Akitaniako Eskualde Kontseiluak, Departamenduko Kontseilu
Nagusiak, eta EEPk segurtatu dute.
![Page 4: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Proiektuaren zergatikoak
• ikerketa guti egiten da gaurko euskaldun arrunten mintzairaz, eta deus guti dakigu egungo hiztunen gramatikaz.
• euskararen gizarte egoeragatik (Iparraldean bereziki, baina bertzeetan ere), aldaketarako kanpo faktoreek ondorio handiak izan dituzkete, eta izanen, egungo eta biharko hiztun anitzen mintzairan.
![Page 5: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Datu-basea eratzeko helburua
• Egungo euskal hiztunen gramatika egitura nagusien biltzea,
• Frantsesarekilako kontaktuak fonetikan ekar ditzakeen aldaketa nagusien biltzea,
• Interneten ikertzaileen esku jartzeko
![Page 6: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Norentzat gerta daitekeen probetxuzkoa Norantz
• Ikertzaileek ikerketen egiteko,
• Irakasleek egitura batzuk zenbateraino hedatuak diren jakiteko,
• Euskararen arau bideratzaileek hizkuntzaren bilakaeraren segitzeko.
![Page 7: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Zertarako baliatu behar ez den Norantz
• Ez euskara arautuan nola erran behar den jakiteko, ezen hutsak ere berdin bilduak dira datu-basean,
• Ez euskara ona edo ederra zer den jakiteko, itzulpena ez baita biderik egokiena horren biltzeko, eta gramatika gaitasuna eta komunikazio gaitasuna eta trebezia guziz desberdinak baitira.
![Page 8: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/8.jpg)
Aurkezpen honen urratsak
1. Datu-basearen aurkezpen orokorra zenbait
adibide harturik
2. Datu-basearen eratzeko erabili metodologia eta haren barneko osagaiak
8
![Page 9: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Hiztun tipoak Hiria Hirixkak Baserria
70+ 8 7
40-60 5 7
+ IK -IK +IK -IK +IK -IK
6 4 6 5 6 5 +AH -AH +AH -AH +AH -AH +AH -AH +AH -AH +AH -AH -30
4 2 4 Ø 3 3 5 Ø 4 2 5 Ø
![Page 10: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/10.jpg)
Inkesta guneak
![Page 11: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/11.jpg)
Urratsak
Datuak bilduAudioak PRAATen
tratatu
TranskribatuDatu-baseahornitu
![Page 12: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Datuak biltzeko prozedura
Elizitabide nagusia itzulpena izan da. Horrez gain ezagutza galderak ere egin zaizkie lekukoei, eta hizketa libre pasarte batzuk hartu, komunikazio gaitasuna neurtzeko.
![Page 13: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/13.jpg)
Aldaketa faktoreak
FRANTSESAKEKARRITAKOAK
KONBERGENTZIAZSORTUTAKOAK
BARNEBILAKAERAK
![Page 14: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Euskarak ez dituen fonema batzuk hots sisteman sartzea
vitesse
deux pijamas
zinguerie
devoirs
T-shirts
FRANTSESAKEKARRITAKOAK
![Page 15: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/15.jpg)
Egitura kausatibo bat
C314. Tu me fais rire.‘Barre eginarazten didazu’
zuk niri irri eginarazten dautazu /zuk ni irri eginarazten na(u)zu
FRANTSESAKEKARRITAKOAK
![Page 16: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/16.jpg)
16
+70
40-60
-30
C134 — Tu me fais rire.
Joskera > Aditz kausatiboak
Irri eginarazten nauzu / dautazu
![Page 17: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Adlatiboa / inesiboa nahastea
Mugimendu aditzekin (joan, etorri, itzuli,
igorri), inesiboa agertzen da batzuetan
adlatiboaren lekuan:
C87. Haur guziak lurrean erori dira.
FRANTSESAKEKARRITAKOAK
![Page 18: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Adlatiboa / inesiboa nahastea
etorriEztago aurrik eskolan etorri denik gaur.
itzuliBada iru urte ene lagunak itzuli dira beren
herrian. igorri
Aurrak igorri ditut eliza gibelean dien etxetan.
![Page 19: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/19.jpg)
Aldaketa faktoreak
FRANTSESAKEKARRITAKOAK
KONBERGENTZIAZSORTUTAKOAK
BARNEBILAKAERAK
![Page 20: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Estandarraren eragina: adibide bat (1)
Datibo pluralaren hondarkia
A21. La maman a donné le livre aux enfants.
‘Amak liburua eman die haurrei’
KONBERGENTZIAZSORTUTAKOAK
![Page 21: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/21.jpg)
Datibo plurala
+70
40-60
-30
![Page 22: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Beste adibide bat (2)
Hurbiltze adlatiboaren hondarkia
Je ne voulais pas que Maddi aille vers le village.
‘Ez nuen nahi Maddi herrirantz joatea’
KONBERGENTZIAZSORTUTAKOAK
![Page 23: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Hurbiltze adlatiboa (I)A47: vers le village (singularra)
1. herriari buruz, herrilat buruz
2. beste postposizio baten bidez:
herri aldera(t)
3. herrira(t)
4. herrirantz (6 gaztek), herriruntz
(7)
![Page 24: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Hurbiltze adlatiboa (II)A48: vers les montagnes (plurala)
1. mendier buruz, mendietara buruz
2. beste postposizio baten bidez: mendi
alde
3. mendietara(t)
4. mendietarantz (4), mendietaruntz (2)
![Page 25: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/25.jpg)
2525
Hirugarren adibide bat
-(e)la / -(e)nik ezezko perpausen osagarrietan
Il ne semble pas que Beñat soit malade.‘Ez du iduri eri dela’
KONBERGENTZIAZSORTUTAKOAK
![Page 26: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/26.jpg)
18 -(e)la10 -(e)nik+7070
40-60
-30C153.- Il ne semble pas que Beñat soit malade.
Joskera > Mendeko perpausak > Perpaus osagarriak > Adiera perpausak > Ezezko perpausen osagarriak > Predikatu iragankorrekin
12 -(e)la0 -(e)nik
18 -(e)la10 -(e)nik
![Page 27: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/27.jpg)
Aldaketa faktoreak
FRANTSESAKEKARRITAKOAK
KONBERGENTZIAZSORTUTAKOAK
BARNEBILAKAERAK
![Page 28: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Galdetegia
1.Izen Morfologia (81 galdera)2.Aditz Morfologia (159 galdera)3.Joskera (323galdera)4.Morfofonologia (5 galdera)5.Fonologia (178 galdera)
Datu-basearen funtzionamendua
![Page 29: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Datu-basearen funtzionamendua
Subjuntibo forma bat
Galdetzailea + datibo mugagabea > galdetzailea + datibo plurala
Berrikuntza bat: beri izenordaina
![Page 30: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Subjuntibo jokatua / jokatugabea
Gomita nezazun / gomitatzea
BARNEBILAKAERAK
![Page 31: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/31.jpg)
-30
40-60
+70
B76.- Quisiera que me invitara al restaurante
AM > NOR_NORK > EZAN > +pA_+pE > -<i>ke</i> > Subjuntiboa > Aleg
![Page 32: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/32.jpg)
32
Subjuntibo jokatua / jokatugabea
Nahi nuke jatetxera gomita nezazun
• +70 subjuntiboa jokatua
• 40-60 subjuntiboa jokatua+ jokatugabea
• -30 subjuntiboa jokatugabea
![Page 33: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/33.jpg)
33
Beri izenordain berria
hari, berari > beri
BARNEBILAKAERAK
![Page 34: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/34.jpg)
34
+70
40-60
-30
C14 — J'ai dit à Maddi que c'est à elle que je donnerai le livre (elle=Maddi).
Joskera > Izord > Galdegaia > 3p > Dat
hari, berari > beri
![Page 35: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/35.jpg)
35
Beri izenordain berria
Hari, berari > beri
Erran diot Maddiri hari emain diotala liburua.
• +70 Izord > Dat hari
• 40-60 Izord > Dat berari
• -30 Izord > Dat hari, berari + beri
![Page 36: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/36.jpg)
36
Hirugarren adibide bat, barne bilakaerak ikusteko
galdetzailea + datibo mugagabea >
galdetzailea + datibo
plurala (bi gazteren erantzunetan izan ezik)
A.-23 A combien d’enfants avez vous donné du
pain?
‘Zenbat haurri eman diezu ogia?’
BARNEBILAKAERAK
![Page 37: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/37.jpg)
Mugatu plurala galdetzailearekin
+70
40-60
-30
37
![Page 38: Norantz - Gasteizko aurkezpena 2011-11-2](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022062514/55b23c35bb61eba97b8b460f/html5/thumbnails/38.jpg)
38
NORANTZ datu-basea
• Iparraldeko euskaldunen gramatika
gaitasunaren argazki
• Hiztunen joera nagusien ispilu
• Hizkuntza behagunearen lehen harria