Download - Mineralak eta harriak eratzea
MINERALAK ETA HARRIAK ERATZEA
1. LURRAREN OSAKETA1.1. Lurra osatzen duten harriakMinerala eta harriak zer diren, zein den
desberdintasuna.
1.2. Zer da minerala?
Zer da minerala? PROPIETATEAK
1.3. Kristalak
Zer dira?
Kristal abitutik kristal egiturara
Unitate gelaxkak
KRISTALIZAZIOA
4 MODUAK:
1. Magmak finkatu 2. Disolbaturiko substantziak hauspeatu3. Sublimatu4. Solido bihurtu
Kristalizazioan dauden aldaketak
1. Isomorfismoa
Kristalizazioan dauden aldaketak
2. Polimorfismoa
• Inperfekzioak
• Maklak (asoziazioak)
1.4. Mineralen propietate fisikoak
Haustura KoloreaEsfoliazioa ErrefringentziaGogortasuna LuminiszentziaZailtasuna DistiraPisu espezifikoa MagnetismoaFusio-puntua Propietate elektrikoak
1.5. Mineral motarik aipagarrienaka) Silikatozkoak ez direnak
Izena Ezaugarria Adibidea
Jatorrizko elementuak Elementu kimiko bakarrarekin osatuak Diamantea (C)
Haluroak Elementu halogenoen eta metalen konposatuak
Halita (NaCl)
Sulfitoak S, Se, Te, As, Sb + metala Galena (PbS)
Karbonatoak Karbonato taldea + metala (oxigatzak) Kaltzita edo aragonitoa (CaCO3)
Karbonatozkoak ez diren oxigatzak
Nitratoak, fosfatoak, sulfatoak… Igeltsua
Oxidoak eta hidroxidoak
Oxigenoa + Metala Goethita (Fe O (OH))
Galena
1.5. Mineral motarik aipagarrienak
b) Silikatozko mineralak (silikatoak)
- Lurrazaleko mineralik ugarienak, harri gehienetan.- Mineral petrogenetiko nagusiak (arrokak eratzen
dituztenak).- Siliziozko atomoa lau oxigeno
atomori lotua.- Olibinoa, mika, moskovita,
kuartzoa
Olibinoa
1.6. Baliabide mineralak Bitxigintza (diamantea)
Kristalak Bildumagintza Elektronika (kuartzoa) Optika (fluorita)
Energia iturriak (ikatza, petrolioa)Metalezkoak ez direnak Eraikuntza
(zementua)Industrian (piritatik S)
Metalezkoak (Fe, Ti, Cu, Pb, Zn, Sn, Ag, Au, Hg, U)
Bildumagintza
Galbanizatuak (zinka)
Blenda
Hegazkinen fusilajea (eztainua)
Kasiterita
2. Inguru petrogenetikoen arteko lotura
Harriak ez dira unitate isolatuak, elkarri lotuta:- Plaka litosferikoen dinamika eta modelatua- Atmosfera eta hidrosferarekin elkarreragina