Download - Mineralak arrokak
![Page 1: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/1.jpg)
MINERALAK
KontzeptuaKontzeptua: ELEMENTU KIMIKOEN KONBINAZIO KIMIKOEZ; HAU DA, MOLEKULEZ EGINDAKO SOLIDOAK DIRA. HARRIAK OSATZEN DUTE.
EZAUGARRIAKEZAUGARRIAK: 1. SUBSTANTZIA NATURALAK DIRA.
2. JATORRI EZ-ORGANIKOA DUTE
3. KONPOSIZIO KIMIKO HOMOGENEOA DUTE (MINERALEN ZATI GUZTIAK SUBSTANTZIA BERBERAZ OSATUAK DAUDE)
KONPOSIZIOAKONPOSIZIOA: 1. OSAGAIAK: SUBSTANTZIA PURUAK DIRA MOLEKULA MOTA BAKAR BAT DUTE.
EZPURUTASUNA (BATZUETAN BESTE SUBSTANTZIA BAT AGERTZEN DA ETA KASU HORRETAN BARIETATEA DEITZEN ZAIO
MINERALARI)
2. ANTOLAMENDUA: OSAGAIAK; HAU DA MOLEKULAK, ANTOLATUAK EGOTEN DIRA
- ORDENATU GABE BADAUDE (MINERAL AMORFOA DA)
- ORDENEAN BADAUDE, MATERIA KRISTALINOAK OSATZEN DUTE (MINERAL KRISTALDUAK). AURPEGIAK, ERPINAK ETA ERTZAK BADITUZTE KRISTALAK DERITZE
![Page 2: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/5.jpg)
ARGI ZURIZ ARGITUTA ISLATZEN DUEN ARGI MOTA
ARGIA ISLATZEKO MODUA (METALIKOA, BEIRAKADA, KOIPETSUA MATEA)
BESTE MINERALAK MARRA EZ DEZATEN EGITEN DUEN ERRESISTENTZIA (MOHS-ESKALA)
MARRA EGITEAN SORTZEN DEN HAUTSAREN KOLOREA
APURTZEAN SORTZEN DUTEN ZATIAREN FORMA
![Page 6: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/6.jpg)
MINERAL GOGORTASUNA ADIERAZTEKO 1ETIK 10RA BITARTEKO ZENBAKIAK OSOAK ETA HAMARTARRAK ERABILTZEN DIRA.
![Page 7: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/9.jpg)
Harriak
KontzeptuaKontzeptua:
Elkarri lotutako mineral zatiz osatutako solidoak dira.
Mineral berdinez osatuta badaude, mineralbakarrak esango diegu.
Hiru harri mota daude: sedimentarioak, magmatikoak eta metamorfikoak.
![Page 10: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/10.jpg)
4, 6 4, 6 ariketakariketak
SailkapenaSailkapena
MotakMotak SorreraSorrera AzpimotakAzpimotak JatorriaJatorria AdibideakAdibideak
H. Sedimentarioak
Material desberdinen metaketaren ondorioz
DetritikoakHarri zati desberdinen lotura
Hareharria – Buztina
KareharriakBatez ere kaltzita mineralez osatuta
Kareharria
EbaporitikoakHarri mineral bakarra dute
Igeltsua-Gatza
OrganikoakLandare edo animali sedimentuz oinarriuta bere egitura
Ikatza-Petroleoa
H. Metamorfikoak
Presio eta tenperatura altuen ondorioz
Laminarrak Laminak sortzen dituzte Arbela
KristalinoakHomogeneoak dira, ez dira orritan banatzen
Marmola
H. Magmatikoak
Magma hoztean sortutakoak
PlutonikoakLurraren barnean magma apurka-apurka hoztean sortu
Granitoa
BolkanikoakLurraren kanpoaldean laba azkar-azkar hoztean sortu
Basaltoa-obsidiana
![Page 11: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/11.jpg)
Harri sedimentarioaHarri
magmatikoa
Harri metamorfikoa
Lurraren barnealdera sartu, urtu eta hoztu
Zatikatu, metatu eta sedimentatu
Zatikatu, metatu eta sedimentatu
Lurraren barnealdera sartu, urtu eta hoztu
Metamorfismoa
Metamorfismoa
Harrien zikloa
![Page 12: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/12.jpg)
• Eraikuntzarako material gisa: Harri asko euren gogortasuna, isolatzaileak izatea edota beste ezaugarriengatik oso aproposak dira eraikuntzarako (arbela, granitoa..), edo zenbait material lortzeko zementua (kareharritik), eskiola (igeltsu harritik), material zeramikoak (buztinetik..)
• Apaingarriak egiteko: marmola etab. eskulturak egiteko (lantzeko erraza da eta disdira ederra du).
• Ontziak egiteko: zeramikagintzan buztin harriak erabiltzen dira (modelatu eta gero egosten dira gogortasuna emateko)
• Erregai gisa: Ikatza, petrolioa eta honen deribatuak erregai gisa erabiltzen dira (ibilgailuetan,.)
• Industria kimikoan; petrolioaren deribatuak plastikoak, pinturak, etab. egiteko erabiltzen dira.
Harrien erabilerak
![Page 13: Mineralak arrokak](https://reader036.vdocumento.com/reader036/viewer/2022082208/55b34b66bb61eb5d3d8b46b7/html5/thumbnails/13.jpg)
Bideoak
• Mineralak eta arrokak: http://www.youtube.com/watch?v=QPvVv7K_ycM
• Harrien zikloa:
http://www.youtube.com/watch?v=B8Y7S2ZwGNQ&feature=related