Memoria 2015
Instituto Galego de Consumo
1
Índice Xeral
1 LIMIAR 2
2 PROTECCIÓN AO CONSUMIDOR 3
2.1 Consultas .................................................................................................................................... 3 2.2 Reclamacións ............................................................................................................................... 5 2.3 Medidas de sanción ....................................................................................................................... 7
3 ARBITRAXE 8
3.1 Adhesións empresariais ................................................................................................................. 8 3.2 Solicitudes arbitrais....................................................................................................................... 8
3.2.1 Forma de presentación das solicitudes arbitrais na Xunta Arbitral de Consumo de Galicia 9 3.3 Resolución arbitraxe: laudo arbitral ................................................................................................. 9
NºLaudos 10 Sectores empresariais 11
4 ACTIVIDADE DE INSPECCIÓN 12
5 LABORATORIO DE CONSUMO DE GALICIA 21
5.1 Introdución ............................................................................................................................. 21 5.2 Actividades que realiza o Laboratorio de Consumo de Galicia. ....................................................... 22
5.2.1 Actividade analítica 22 5.2.2 Actividade técnica de consultas e avaliación de riscos. 22 5.2.3 Participación en foros técnicos 22 5.2.4 Colaboración con outros laboratorios 23 1.2.5 Formación e Divulgación 24 O LCG promove e participa nas tarefas de formación e divulgación en materia de consumo promovidas polo IGC e é requirido por outras administracións en tarefas de formación. 24 5.2.5 Xestión da Calidade dos servizos do Laboratorio de Consumo de Galicia. 26
5.3 Análises dos datos do Laboratorio de Consumo de Galicia. ............................................................ 26 28 1.7.1 Análises realizadas de reclamacións de consumo. 29 5.3.2 Análises derivadas de inspeccións de oficio 29 5.3.3 Análises derivadas de campañas de inspección 29 5.3.4 Análises derivadas de solicitudes de particulares ou empresas 29 5.3.5 Consultas e outros informes técnicos 30 5.3.6 Proxecto de detección de produtos con risco. 30
5.4 CUMPRIMENTO PLAN OBXECTIVOS 2015 .................................................................................... 31
6 ESCOLA GALEGA DE CONSUMO 32
6.1. INTRODUCIÓN .......................................................................................................................... 32 6.2. PROGRAMA PERMANENTE DE EDUCACIÓN PARA O CONSUMO RESPONSABLE: CORES ....................... 32 6.3. ACTIVIDADE ESTACIONAL: ENTROIDO COA EGC ........................................................................... 35 6.4. ACTIVIDADE ESTACIONAL: LECERCONSUMO ................................................................................ 37 6.5. ACTIVIDADE ESTACIONAL: INFONADALCONSUMO ......................................................................... 40 6.6. CURSOS PARA PROFESIONAIS DE CONSUMO DAS ADMINISTRACIÓNS PÚBLICAS ESPAÑOLAS ............ 43 6.7. CURSOS PARA PERSOAL DOCENTE DA CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA ...................................................................................................................... 44 6.8. OUTRAS ACTIVIDADES ............................................................................................................... 44 6.9. CONCURSOS E PROXECTOS ........................................................................................................ 46 6.10. DIFUSIÓN E PROMOCIÓN DA ESCOLA GALEGA DECONSUMO: O FACEBOOK DA ESCOLA GALEGA
DE CONSUMO E O NOVO PORTAL WEB INSTITUCIONAL DO IGC .................................................... 48 6.11. CADRO RESUMO DA ACTIVIDADE ANUAL .................................................................................... 49
7 ACTIVIDADES DE FOMENTO E COOPERACIÓN COAS ORGANIZACIÓNS DE CONSUMIDORES– CONVENIOS DE COLABORACIÓN 50
7.1 Axudas ás organizacións de consumidores .................................................................................. 50 Convenios de colaboración ................................................................................................... 51
2
1 LIMIAR
Un ano máis compráceme presentarlles a memoria do Instituto Galego de Consumo. Os datos que se reflicten a continuación constituen a realidade da actividade desenvolvida por este organismo ao longo do 2015 e ao mesmo tempo permiten acercar aos consumidores galegos á realidade dun mercado en
continuo cambio e globalización, coas vantaxes e inconvenintes que isto supón, sobre todo no contexto socio-económico no que nos atopamos. Neste marco, o Instituto Galego de Consumo adoita adaptar as suas políticas de actuación ás demandas dos consumidores e das súas organizacions, ás que ten devolto o protagonismo que merecen. Como se verá máis adiante, o número de persoas atendidas nas sete oficinas coas que conta o Igc, al-canzou a cifra 32.424, manténdose nas cifras consideradas como normais. Deste total, 13.722 consultas estiveron relacionadas cos produtos de telefonía. Polo que se refire ás reclamacións dos consumidores galegos, presentáronse un total de 19.576, o que supón un descenso respecto ás recibidas no ano 2014, descesnso previsible dado que agora o consumi-dor presenta nun primeiro momento a reclamación na empresa , seguindo un novo procedemento esta-blecido normativamente mais beneficioso para o consumidor . Por provincias, A Coruña , con 9.370 re-clamacións, é a que ocupa o primeiro lugar seguida por Pontevedra con 6.332, e detrás se encontran Lugo con 2.112 e Ourense con 1.762. A Xunta arbitral de Consumo de Galicia, adscrita ao Instituto Galego de Consumo recibiu o pasado ano un total de 9.029 solicitudes arbitrais. Pola súa parte, emitíronse no pasado exercicio a cifra de 3.482 laudos arbitrais. Resulta tamén moi no-table, a aposta das empresas por utilizar esta vía para solucionar os seus conflitos cos consumidores galegos como o pon de manifesto o número de empresas adheridas á arbitraxe que un ano mais volve a crecer respecto do ano anterior, ascendendo neste 2015 a 11.359. Polo que se refire á actividade de control de mercado e seguridade dos consumidores, debe destacarse a considerable cifra de 91.788 actuacións realizadas polos servizos de inspección, das que o 89% están relacionadas con produtos perigosos para a saúde ou seguridade do consumidor. Outro dato salientable dentro do control de mercado son as campañas de inspección que se realizaron ao longo de 2015, que alcanzaron a cifra de 69. No apartado de seguridade, o Instituto Galego de Consumo dedicou un grande esforzo para evitar a comercialización de produtos que poidan supor un risco grave para a saúde dos usuarios, continuando esta comunidade autónoma entre as que maior número de produtos comunicou ao sistema de rede de alerta que funciona a nivel de España e da UE, alcanzando a cifra de 91. O Laboratorio de Consumo con que conta este organismo constitúe unha ferramenta clave na detección, erradicación e destrución de produtos con deficiencias en seguridade e contribúo a que o ano 2015, se eliminasen retirasen do mercado un total de 9.542 produtos e se destruíron un total de 2.288. Por último, a Escola Galega de Consumo exerceu unha actividade moi sobresaliente estruturada funda-mentalmente a través de programas e acordos de colaboración posibilitando que a formación na materia de consumo chegue a todos os colectivos, que deste xeito, son atendidos tendo en conta ás súas carac-
terísticas e necesidades formativas especiais. Sol María Vázquez Abeal Presidenta do Instituto Galego de Consumo
3
2 PROTECCIÓN AO CONSUMIDOR
2.1 Consultas
No ano 2015 foron atendidas no Instituto Galego de Consumo un total de 32.424 consultas. Debe
indicarse que existe un pequeno descenso respecto ao ano 2014 podendo considerarse como o ratio normal de consultas do IGC, xa que o incremento de consultas dos anos anteriores ao ano 2014 foi co-mo consecuencia da comercialización polas entidades financeiras de Participacións Preferentes e Obrigas Subordinadas. Do total das consultas do ano 2015, o 58,3% delas, foron formuladas polos consumidores ou usuarios de forma presencial, nas oficinas do IGC situadas nas sete principais cidades da nosa Comunidade. O 41,7 % realizáronse vía telefónica, ou ben a través do teléfono gratuíto co que conta o IGC (900 231 123), ben nos servizos e oficinas provinciais coas que conta este organismo. Os asuntos que xeraron maior número de solicitudes de información foron os relativos aos servizos de telecomunicacións con 13.722 consultas e a enerxía eléctrica con 6.820 e se está a volver aos ratios previos aos anos anteriores respecto a produtos financeiros e respecto aos mesmos sectores.
TELÉFONO 900 SERVIZOS PROVINCIAIS TOTAL
CONSULTAS
13.542
18.882
32.424
Gráfica consultas atendidas no Instituto Galego de Consumo (2007-2015)
TELEFONO 900 SERVICIOS PROVINCIAIS TOTAL
13
.54
2
18
.88
2 3
2.4
24
15
.15
0
18
37
5
33
52
5
26
.30
2
60
.76
8
87
.07
0
24
.46
9
61
.18
7
85
.65
6
14
.85
2 2
7.6
66
42
.51
8
17
.86
5
27
.01
8
44
.88
3
17
.77
2
15
.50
5
33
.27
7
CONSULTAS IGC
2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007
4
Consultas atendidas no Instituto Galego de Consumo
Sectores máis significativos
SECTOR Nº %
Financeiro 1.055 3,25%
Telefonía (móbil, fixa e internet) 13.722 42,32%
Enerxía eléctrica 6.820 21,03%
Eléctrico-electrónico 1.919 5,92%
Seguros 1.195 3,69%
Automóbiles (venda e reparación) 1.660 5,12%
Téxtil – calzado 954 2,94%
Vivenda 775 2,39%
Turismo-ocio 696 2,15%
Saúde - estética 412 1,27%
Resto 3216 9,92%
TOTAIS 32.424 100,00%
Gráfica consultas atendidas no Instituto Galego de Consumo
ALIMENTACION 0,515 INDUSTRIAIS 6,764
SERVIZOS 92,721
CONSULTAS POR SECTORES AÑO 2015 (porcentaxes)
5
2.2 Reclamacións
O pasado ano 2015 recibíronse no Instituto Galego de Consumo un total de 19.576 reclamacións ou denuncias formuladas polos consumidores e usuarios. Esta cifra supón un descenso, en relación ao ano 2014, dun 7,9%. Debe sinalarse que este descenso do 7,9% pode ter a súa xustificación pola labor reali-zada desde o IGC no senso de que antes da presentación da reclamación no IGC, o consumidor a pre-sente perante a empresa e espere a que esta lle conteste, como está establecido normativamente, e no suposto de non contestar ou a contestación que lle dea a empresa non lle satisfaga, entón, presente a reclamación no IGC. Todo isto, supón que moitas reclamacións que antes se dirixían directamente ao IGC, agora non se cheguen a presentar ao ter recibido unha resposta da empresa á reclamación presen-tada.
Reclamacións ou denuncias atendidas no IGC distribuídas por provincias
A CORUÑA LUGO OURENSE PONTEVEDRA TOTAL
2015 9.370 2.112 1.762 6.332 19.576
2014 9.729 2.441 1.960 7.145 21.275
2013 19.465 4.675 4.233 12.816 41.189
2012 27.249 7.863 7.516 25.228 67.956
2011 9.775 2.207 1.434 8.230 21.646
2010 8.937 1.905 1.294 7.698 19.834
2009 10.558 2.345 1.419 7.098 21.420
2008 8.076 1.953 1.203 6.446 17.678
2007 7.380 1.574 1.030 6.134 16.118
Gráfica reclamacións recibidas no Instituto Galego de Consumo (2007-2015)
A CORUÑA LUGO OURENSE PONTEVEDRA TOTAL
9.3
70
2.1
12
1.7
62
6.3
32
19
.57
6
9.7
29
2.4
41
1.9
60
7.1
45
21
.27
5
19
.46
5
4.6
75
4.2
33
12
.81
6
41
.18
9
27
.24
9
7.8
63
7.5
16
25
.22
8
67
.95
6
9.7
75
2.2
07
1.4
34
8.2
30
21
.64
6
8.9
37
1.9
05
1.2
94
7.6
98
19
.83
4
10
.55
8
2.3
45
1.4
19
7.0
98
21
.42
0
RECLAMACIÓNS IGC
2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007
6
Reclamacións ou denuncias recibidas no IGC
Sectores máis significativos
FINANCEIRO 748 3,8
TELEFONÍA 7.273 37,2
ENERXÍA ELECTRICA 4.141 21,2
ELECTRICO-ELECTRÓNICO 1.062 5,4
TURISMO-OCIO 921 4,7
TRANSPORTES 845 4,3
AUTOMOBILES 907 4,6
TÉXTIL-CALZADO 547 2,8
ALIMENTACIÓN 431 2,2
SAUDE E ESTÉTICA 466 2,4
VIVENDA 177 0,9
ENSINO 115 0,6
RESTO SECTORES 1.943 9,9
TOTAL 19.576 100,0
Gráfica reclamacións recibidas no Instituto Galego de Consumo por Sectores
3,8
37,2
21,2
5,4
4,7
4,3
4,6
2,8
2,2
2,4
0,9
0,6
9,9
RECLAMACIÓNS IGC POR SECTORES
2015
RESTO SECTORES
ENSINO
VIVENDA
SAUDE E ESTÉTICA
ALIMENTACION
TEXTIL-CALZADO
AUTOMOBILES
TRANSPORTES
TURISMO-OCIO
ELECTRICO-ELECTRÓNICO
ENERXÍA ELECTRICA
TELEFONÍA
FINANCEIRO
7
2.3 Medidas de sanción
No pasado ano 2015 iniciáronse no Instituto Galego de Consumo un total de 2.276 expedientes sancio-nadores pola comisión de infraccións en materia de defensa dos consumidores e usuarios. Esta cifra supón un incremento dun 8,4 % respecto ao ano anterior. Pola súa banda, resolvéronse un total de 1.980 expedientes, o que supón un incremento dun 8,3% con respecto aos procedementos resoltos no ano anterior. O número de expediente resoltos no ano 2015 que remataron coa imposición dunha sanción administrativa ao responsable da infracción ascendeu a 1.860. A contía das sancións impostas ao longo do ano alcanzou os 6.980.178 €. Neste ano 2015 os principais motivos que orixinaron a incoación dos expedientes sancionadores foron similares ao do ano 2014 sendo estes os relacionados con con enerxía eléctrica, non dar resposta ás reclamacións presentadas polos consumidores no prazo establecido, follas de reclamacións, seguridade de produtos, cláusulas e prácticas abusivas e en materia de prácticas comerciais desleais.
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
38
2 46
7
50
2
56
4
1.4
65
2.0
99
2.2
76
24
.46
9
30
0
36
8
47
2
82
6
1.8
28
1.9
80
26
3
26
5
33
3
45
1
78
4
1.7
15
1.8
60
39
35
35
21
42
11
3
12
0
EXPEDIENTES SANCIONADORES IGC
EXPEDIENTES INICIADOS EXPEDIENTES RESOLTOS CON SANCIÓN EXPEDIENTES SOBRESEÍDO/ARQUIVADOS
8
3 ARBITRAXE
3.1 Adhesións empresariais
Na actualidade atópanse adheridas á Xunta Arbitral de Consumo de Galicia un total de 11.359 empresas e profesionais mediante a correspondente oferta pública de sometemento ao sistema.
2005 2006 2007 2008 200 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Adhesións empresariais
5.493
6.287
8.002
9.115
9.334
9.453
9.605
9.742
9.898
11.106
11.359
3.2 Solicitudes arbitrais
No ano 2015 os consumidores e usuarios presentaron ante a Xunta Arbitral de Consumo de Galicia un total de 9.029 solicitudes arbitrais. Esta cifra supón unha diminución con respecto ao ano 2013 e 2014 motivado pola notable descenso do número de solicitudes arbitrais presentadas polos afectados na ad-quisición de determinados produtos financeiros (“participacións preferentes” e “obrigacións subordina-das”), pero tamén supón un descenso respecto aos anos anteriores ao incremento respecto ás solicitu-des relativas a produtos financeiros, sendo este pequeno descenso debido, probablemente, a actuación do IGC relativa a que antes da presentación da reclamación no IGC, o consumidor a presente perante a empresa e espere a que esta lle conteste, como está establecido normativamente, e no suposto de non contestar ou a contestación que lle dea a empresa non lle satisfaga, entón, presente a reclamación no IGC.
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Series1 5.493 6.287 8.002 9.115 9.334 9.453 9.605 9.742 9.898 11.106 11.359
5.4
93
6.2
87
8.0
02
9.1
15
9.3
34
9.4
53
9.6
05
9.7
42
9.8
98
11
.10
6
11
.35
9
ADHESIÓNS Ó ARBITRAXE
9
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Solicitudes
arbitrais
5.493
6.287
4.838
6.011
10.843
13.151
14.699
60.560
33.771
10.883
9.029
3.2.1 Forma de presentación das solicitudes arbitrais na Xunta Arbitral de
Consumo de Galicia
Consumidores Organismos Públicos
Asociacións de Consumidores
TOTAL
Solicitudes
arbitrais
6.395
(71%)
2.335
(26%)
299
(3%)
9.029
3.3 Resolución arbitraxe: laudo arbitral
Na Xunta Arbitral de Consumo de Galicia ditáronse o pasado ano 2015 un total de 3.482 laudos. Esta cifra supón un descenso respecto aos ditados no anos 2012 e 2013, xa que nestes anos o incremento
5.493 6.287 4.838 6.011 10.843 13.151
14.699
60.560
33.771
10.883
9.029
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
SOLICITUDES ARBITRAIS IGC
CONSUMIDORES 6.395 71%
ORGANISMOS PÚBLICOS
2.335 26%
ASOCIACIÓNS DE CONSUMIDORES
299 3%
REPARTO PRESENTACIÓN SOLICITUDES ARBITRAIS IGC 2015
10
derivou dunha situación particular e puntual como foron os laudos ditados como consecuencia de recla-macións formuladas polos afectados na adquisición de produtos financeiros á entidade Novagalicia Ban-co, S.A., (participacións preferentes e obrigas subordinadas).
Debe indicarse que co número de laudos emitidos no ano 2015 se está volvendo a ratios previos á arbi-traxe realizada respecto a aqueles produtos financeiros, aínda que cun pequeno descenso que está rela-cionado co descenso de solicitudes arbitrais.
1.861
2.169
1.565
1.972
1.771
4.268
4.900
15.858
34.128
3.584
3.482
LAUDOS ARBITRAIS
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
laudos
arbitrais
1.861
2.169
1.565
1.972
1.771
4.268
4.900
15.858
34.128
3.584
3482
NºLaudos %
Estimatorios 2.365 67,92 Desestimatorios 891 25,59 Conciliatorios 226 6,49 TOTAL 3.482
11
Sectores empresariais Os sectores que máis reclamacións arbitrais recibiron ao longo do pasado ano 2015 foron:
Sectores empresariais
2015
%
Financeiro 21 0,23%
Telefonía (móbil fixa e internet) 5.500 60,91%
Transporte aéreo 169 1,87%
Roupa, confección e calzado 165 1,83%
Enerxía eléctrica 979 10,84%
Tinturarías 66 0,73%
Automóbil 230 2,55%
Informática e electrónica 242 2,68%
Electrodomésticos (venda) 159 1,76%
Servizos bancarios 143 1,58%
Vivenda 54 0,60%
Axencias de viaxe 80 0,89%
Gas 51 0,56%
Ensino 48 0,53%
Correos 108 1,20%
Electrodomésticos (SAT) 93 1,03%
Resto de sectores 921 10,20%
ESTIMATORIOS 67,92 68%
DESESTIMATORIOS 25,59 26%
CONCILIATORIOS 6,49 6%
TIPOS DE LAUDOS 2015
12
4 ACTIVIDADE DE INSPECCIÓN
As actuacións realizadas polos servizos de inspección do IGC no ano 2015 acadaron unha cifra global de
91.788. A maior parte da carga de traballo da Inspección de Consumo está relacionada coas
notificacións de produtos perigosos para a saúde ou a seguridade do consumidor (rede de alerta), xa
que representan o 89% de toda a actividade a Inspección.
A Inspección de Consumo tamén actúa naqueles casos nos que, cando un consumidor presenta unha
reclamación, é necesario realizar calquera comprobación para solucionar a devandita reclamación.
Durante 2015 realizáronse 6.762 destas actuacións.
Por último, tamén se desenvolveron actividades en colaboración con outros organismos e outras por
iniciativa do persoal da inspección ou por outros motivos, ata un total de 800.
4.1 Campañas de inspección
Durante o ano 2015, a inspección de consumo realizou 2.748 actuacións nas seguintes campañas de
control do mercado (69 campañas):
4.1.1 Campañas de control de produtos alimentarios
1. Control permanente da información obrigatoria e da etiquetaxe en lingua oficial nos produtos
alimentarios
21
5.500
169
165
979
66
230
242
159
143
54
80
51
48
108
93
921
SOLICITUDES ARBITRAXE POR SECTORES
2015
RESTO DE SECTORES
ELECTRODOMÉSTICOS (SAT)
CORREOS
ENSINO
GAS
AXENCIAS DE VIAXE
VIVENDA
SERVIZOS BANCARIOS
ELECTRODOMÉSTICOS (VENDA)
INFORMÁTICA E ELECTRÓNICA
AUTOMÓBIL
TINTURARÍAS
ENERXÍA ELÉCTRICA
ROUPA, CONFECCIÓN E CALZADO
TRANSPORTE AÉREO
TELEFONÍA (MÓBIL FIXA E INTERNET)
FINANCEIRO
13
2. Control permanente da identificación do responsable e da indicación do prezo por unidade de
medida nos produtos alimentarios
3. Control permanente do marcado da orixe e do lote nos produtos alimentarios
4. Control permanente da etiquetaxe nutricional nos produtos alimentarios
5. Control permanente da indicación cuantitativa de ingredientes na etiquetaxe dos produtos
alimentarios
6. Control permanente da etiquetaxe do peixe
7. Control permanente de produtos alimenticios provenientes de alertas sanitarias
8. Control permanente da etiquetaxe da carne
9. Control publicidade “da casa”/tradicional en alimentos
10. Control etiquetado alimentos pequenos comercio
11. Control etiquetado de produtos alimentarios con declaracións de calidade diferenciada
12. Control da publicidade das marcas de calidade diferenciada
13. Etiquetaxe de produtos ibéricos
14. Queixos e queixos relados: determinación de especies e contido en graxa en caso de alegacións
15. Control analítico do sal iodado
16. Control analítico das conservas de olivas verdes recheas
17. Control de fraudes en peixes brancos e mel
4.1.2 Campañas de control de produtos industriais
1. Control da identificación do responsable nos produtos industriais
2. Control da presentación da información en lingua oficial nos produtos industriais
3. Control da indicación de prezos nos produtos industriais
4. Control permanente dos produtos notificados polo SOIVRE
5. Control permanente das condicións xerais de etiquetaxe dos produtos industriais
6. Control permanente das condicións da garantía comercial ofrecida nos produtos industriais
7. Control permanente de produtos cosméticos notificados
8. Control permanente de produtos farmacéuticos notificados
9. Control permanente das condicións da etiquetaxe dos xoguetes
10. Control permanente das condicións de seguridade dos acendedores
11. Control permanente das condicións de seguridade das minimotos
12. Control permanente das condicións da etiquetaxe dos produtos téxtiles
13. Control permanente da utilización de cordóns en pezas infantís
14. Control de produtos non alimentarios similares a outros que fosen alertados
15. Control permanente das condicións da etiquetaxe do calzado
16. Control permanente das condicións da etiquetaxe das grilandas luminosas
17. Control permanente das condicións da etiquetaxe dos produtos cosméticos
18. Control permanente da información sobre consumo de combustible e emisións de CO2 na venda
de vehículos
19. Control de produtos non alimenticios provenientes de alertas sanitarias
20. Control xustificación documental marcado CE - pequenos electrodomésticos
21. Control analítico de secadores de pelo
22. Control analítico de bases múltiples
23. Control analítico de grilandas
24. Control analítico de disfraces
25. Control analítico de broches porta chupetes
26. Control analítico de xoguetes acuáticos
27. Control analítico de xoguetes magnéticos
28. Control analítico de xoguetes menores de 36 meses
29. Control analítico de botóns e broches en roupa infantil
30. Control analítico de inflamabilidade pezas infantís para durmir
31. Control analítico de cargadores para móbiles non orixinais
32. Control de lentes de lectura comercializadas en establecementos non especializados
33. Control de produtos de maquillaxe de baixo custo: etiquetaxe, microbioloxía e seguridade
34. Control analítico de produtos hixiénicos a base de celulosa
35. Control analítico de pintura de dedos
36. Control analítico de PROSAFE - químicos en calzado de goma infantil
37. Control de reivindicacións en cosméticos
38. Control etiquetaxe de pinturas e vernices
14
4.1.3 Campañas de control de servizos
1. Control permanente de follas de reclamación
2. Control permanente da indicación dos prezos nos escaparates
3. Control permanente dos folletos publicitarios
4. Control permanente de prezos na publicidade comercial en soportes distintos dos folletos
publicitarios
5. Control permanente da indicación de prezos nos establecementos que ofrecen servizos ao
consumidor
6. Control permanente de aparcadoiros
7. Control permanente de centros de bronceado
8. Control permanente de salóns de peiteado
9. Control permanente de servizos de reparación de aparatos de uso doméstico (SAT)
10. Control permanente das actividades de comercio electrónico
11. Control dos servizos de telefonía: información precontractual, penalización por desistencia e
baixa anticipada
12. Control de servizos de asistencia técnica SAT de electrodomésticos
13. Control de establecementos de despezamentos
14. Control de páxinas web do cumprimento da directiva 2011/83/UE: sweep
4.2 Rede de Alerta
No ano 2015 o Instituto Galego de Consumo notificou un total de 91 produtos á Rede de Alerta de
produtos inseguros debido a que se demostrou que presentaban un risco grave ou moderado (77 con
risco grave) para as persoas consumidoras ou usuarias.
Galicia foi a terceira comunidade en introducir produtos na rede estatal de alerta (13 % de todos os
notificados á rede estatal, 691 no total de España), por detrás de Cataluña (22%) e Madrid (21%). Non
obstante, se temos en conta que na nosa rexión o número de notificacións de produtores (ao que están
obrigados pola lexislación de seguridade xeral dos produtos) é practicamente irrelevante ou case nulo, e
considerando unicamente as alertas derivadas da actividade da Inspección de Consumo ocupamos o
segundo lugar no conxunto das comunidades autónomas españolas.
Moitas veces enténdense estes datos de forma equivocada e interprétase que se detectamos máis
produtos perigosos é debido a que nos nosos comercios a proporción de produtos que presenta riscos
para a seguridade dos usuarios é máis alta; pero nada máis lonxe da realidade. No actual mercado
global, os produtos postos a disposición do consumidor son os mesmos en Galicia que noutros
territorios. Porén, o intenso labor de investigación e control ten como resultado a detección dun maior
número de produtos que poden presentar algún tipo de risco para os usuarios.
É certo que Galicia conta cunha ferramenta de indubidable importancia á hora de comprobar o
cumprimento dos requisitos de seguridade por parte dos produtos á venda. Trátase do Laboratorio
Galego de Consumo, complemento indispensable para completar as actuacións que empezan cos
controis realizados polo persoal da Inspección de Consumo. Deste xeito, o IGC deseña cada ano unha
serie de campañas de inspección e control, tendo en conta aquelas categorías de artigos que presentan
riscos con máis asiduidade. Nas campañas tómanse mostras de produtos que pertenzan a categoría que
estea a examinarse, pero o persoal da Inspección tamén fai outras tomas de mostras cando atopa
produtos á venda que, por diversos motivos, lle fagan desconfiar de que puidesen presentar algún risco.
O incremento dos movementos comerciais e da oferta de produtos que se poñen a disposición dos
consumidores obriga a que este labor de control deba incrementarse ano a ano. Só temos que pensar na
cantidade de quilómetros que recorren moitos dos artigos que adquirimos desde que se fabrican ata que
chegan ás nosas mans.
15
Na seguinte gráfica móstrase a evolución do número de notificacións realizadas polo IGC á Rede de
Alerta de Produtos non Alimentarios nos últimos anos, xunto co total nacional, así como a proporción
que supoñen as notificacións de produtos detectados grazas ao labor de investigación na nosa
comunidade autónoma, respecto do conxunto do estado.
Número notificacións realizadas por Galicia á Rede de Alerta de Produtos non Alimentarios
Outro dato que mostra a eficacia do labor do IGC neste eido é a proporción destes produtos que
finalmente foron incluídos na rede de alerta europea (RAPEX): 25 das alertas do ano 2015; dato que
igualmente coloca a Galicia entre os territorios que máis en serio se toma a protección da seguridade
dos seus consumidores.
Respecto da categoría dos produtos notificados polo IGC, recóllense na seguinte gráfica os resultados
rexistrados no ano 2014: os xoguetes supoñen, con diferenza, a categoría de produtos que con maior
frecuencia se notifican..
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Galicia 77,0 80,0 141,0 87,0 124,0 179,0 107,0 71,0 91,0
España 609,0 616,0 864,0 447,0 610,0 649,0 608,0 582,0 691,0
,0
100,0
200,0
300,0
400,0
500,0
600,0
700,0
800,0
900,0
Nú
me
ro d
e a
lert
as
Alertas notificadas ao SIRI
16
Produtos notificados á rede de alerta segundo a categoría á que pertencen
Como consecuencia das actuacións de seguimento de todos os produtos incluídos na Rede de Alerta, a
Inspección de Consumo do IGC retirou do mercado 9.542 unidades e destruíron outras 2.288, o que
supón un total de 11.830 unidades
No seguinte gráfico figuran os principais riscos constatados nos produtos notificados polo IGC á rede de
alerta de produtos non alimentarios: a asfixia é o principal risco, debido fundamentalmente a existencia
de pezas pequenas nos xoguetes e, en menor medida, ao uso de cordóns e cordas axustables nas
prendas infantís.
1,0
1,0
1,0
1,0
4,0
6,0
6,0
8,0
10,0
21,0
30,0
,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0
Calzado adultos
Outros
Equipo de protección…
Art. puericultura
Luminarias
Cosméticos
Pequenos electrodomésticos
Vestimenta infantil
Punteiros láser
Xoguetes
Material eléctrico
Número de alertas de Galicia
Alertas por categoría de produtos
2,0
2,0
3,0
14,0
30,0
38,0
,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0
Queimaduras
Infección
Químico
Lesións
Asfixia
Choque eléctrico
Número de alertas de Galicia
Alertas por tipo de risco
17
Produtos en rede de alerta segundo o risco que presentan
Produtos notificados por Galicia á Rede de Alerta de Produtos non Alimentarios no ano 2015
Identificación Nome Categoría Natureza perigo Alerta europea
1/2015 ESTOR, marca FLEXOL, mode-lo MULTISIST. EJE SCR-FV 5603, color 1613
Outros Asfixia
15/2015 CONEJO DE PELUCHE, marca EASETIME TOYS, ref. Y4321-C2
Xoguetes Asfixia CE 0332/2015
16/2015 TIGRE DE PELUCHE, marca CIUDAD SION TOYS, ref. CC7814
Xoguetes Asfixia
39/2015 BOTÍN DE SEÑORA, marca BIMBA & LOLA, modelo 42BZ0616T0200/PC007333
Calzado adultos Químico CE 0383/2015
64/2015 LÁMPARA CON INTERRUPTOR, marca PRIMERA, ref. BAL-PP-E27
Luminarias Choque eléctrico
63/2015 ADAPTADOR INGLÉS, marca PRIMERA, ref. BAP018-1
Material eléctrico Choque eléctrico
133/2015 DISFRAZ DE ZORRO, marca RUBIE'S, ref. 882310-M (am-pliada a la ref. 41043)
Xoguetes Asfixia CE 0651/2015
134/2015 BIGOTE, PERILLA Y CEJAS POSTIZAS, ref SYNO: 9005/6223699
Xoguetes Asfixia
142/2015 BOA DE PLUMAS, marca PAR-TILANDIA, ref. 13431 (RECA-LIFICADA A RIESGO NO GRA-VE COMO CCAA-NC-45/2015)
Xoguetes Asfixia
NC-31/2015 FALDA DE TIRAS CON FLORES PARA DISFRAZ "HAPPY FORE-VER", marca ELOIVEN, ref. 13063
Xoguetes Asfixia
NC-32/2015 DIADEMA CON ANTENAS AMARILLAS Y NEGRAS, marca PARTILANDIA, ref. 13436
Xoguetes Asfixia
157/2015 ALAS CON PLUMAS PARA DISFRAZ, marca WIDMANN, ref. 86435
Xoguetes Asfixia CE 0629/2015
161/2015 FALDA ROSA TIPO "TUTÚ" PARA DISFRAZ, marca DIS-FRAZ MADRID, ref. 1896-4
Xoguetes Asfixia
163/2015 DISFRAZ COMPUESTO POR ALAS DE MARIPOSA, DIADE-MA Y BARITA "BUTTERFLY SET", marca FUNNY FASHION, ref. 53132
Xoguetes Asfixia CE 0711/2015
168/2015 DIADEMA CON DOS ANTENAS CON MARIPOSAS, marca PARTY FIESTA, ref. 191130-HY63
Xoguetes Asfixia
172/2015 ANTIFAZ QUE SIMULA UN PAVO REAL, marca WAN XIANG SING GUANG
Xoguetes Asfixia
174/2015 DISFRAZ BEBÉ POLLITO, marca LIMIT SPORT, ref. MB 296, talla 00
Vestimenta infan-til
Lesións
NC-44/2015 TERMOVENTILADOR ELÉCTRICO, marca FM, mode-lo T-9000
Pequenos elec-trodomésticos
Choque eléctrico
18
Identificación Nome Categoría Natureza perigo Alerta europea
NC-45/2015 BOA DE PLUMAS, marca PAR-TILANDIA, ref. 13431 (RECA-LIFICACIÓN DE LA NOTIF.
CCAA-142/2015)
Xoguetes Asfixia
NC-46/2015 CALEFACTOR, marca TRIS-TAR, modelo KA-5035
Pequenos elec-trodomésticos
Choque eléctrico CE A11 0073/2015
NC-47/2015 CALEFACTOR, marca ORBE-GOZO, modelo FH 5016
Pequenos elec-trodomésticos
Choque eléctrico CE A11 0043/2015
NC-49/2015 CALEFACTOR PLANO, marca ARTROM, modelo FH-15
Pequenos elec-trodomésticos
Choque eléctrico
246/2015 CAMISA DE CUADROS PARA NIÑOS, marca DR. KID, ref. B69.DK375.C160 (talla 12M)
Vestimenta infan-til
Asfixia
247/2015 VESTIDO PARA NIÑA, marca BABY TEX, modelo I543318-AQUA-0115 (T36M)
Vestimenta infan-til
Asfixia CE 0796/2015
248/2015 ADAPTADOR DE VIAJE, marca PRIMERA, ref. BAP019-1
Material eléctrico Choque eléctrico
249/2015 SALES DE BAÑO "BATHCAKE HELADO CLOWN MIXTA", marca DEUNAPIEZA, ref. 20144
Cosméticos Asfixia
251/2015 SALES DE BAÑO "CUPCAKE JABÓN FANTASÍA MIXTA", marca DEUNAPIEZA, ref. 202007
Cosméticos Asfixia
253/2015 SALES DE BAÑO "CUPCAKE ROSIE MERENGUE FRESA", marca MISS PATISSERIE
Cosméticos Asfixia
254/2015 JABÓN CON FORMA DE TARTA DE FRESA/PLÁTANO, marca BOMB COSMETICS (140g/4,9 oz)
Cosméticos Asfixia CE 0844/2015
299/2015 BROCHE PORTACHUPETES, marca LES PETITS, modelo OSO, ref. 719505 (ampliada a la ref. 719506)
Art. puericultura Asfixia
303/2015 CALCETINES CALADOS CON BOLAS, marca ISABEL MORA, ref. 52343 T-0
Vestimenta infan-til
Asfixia
305/2015 BOLÍGRAFO CON PUNTERO LÁSER Y LINTERNA, marca MAKRO PAPER
Punteiros láser Lesións CE 0303/2016
314/2015 CAMISA A CUADROS PARA BEBÉ, marca YAMBOO BABY, modelo Y4BCA2201
Vestimenta infan-til
Asfixia
373/2015 LÁPIZ PERFILADOR DE OJOS, marca O´DONNA COSMETICS, ref. 11206, lote 2210907
Cosméticos Infección
372/2015 SECADOR DE PELO, marca SOKANY, ref. RCY-808
Pequenos elec-trodomésticos
Queimaduras CE 1056/2015
374/2015 TROMPETA DE PLÁSTICO CON CUERDA PARA COLGAR, mar-ca NOVAJUGUETES, ref. 18271
Xoguetes Asfixia
NC-72/2015 SECADOR DE PELO, marca ARINSAL, ref. AT209
Pequenos elec-trodomésticos
Choque eléctrico
375/2015 JABÓN CON FORMA DE MAG-DALENA, marca DEUNAPIEZA, ref. 20079
Cosméticos Asfixia
379/2015 ADAPTADOR DE VIAJE, marca PRIMERA, ref. BAP018-2
Material eléctrico Choque eléctrico
378/2015 ADAPTADOR, marca MEILIJIA, ref. 96952
Material eléctrico Choque eléctrico
19
Identificación Nome Categoría Natureza perigo Alerta europea
NC-73/2015 CORNETA DORADA, marca LA GRAN FAMILIA, ref. 2012 / F92561
Xoguetes Asfixia
376/2015 BOTE CON LÍQUIDO PARA HACER POMPAS DE JABÓN "RANA PASCUALA", marca NOVAJUGUETES, ref. 18346
Xoguetes Infección
377/2015 ADAPTADOR DE VIAJE, marca MEILIJIA, ref. 9172
Material eléctrico Choque eléctrico
380/2015 ADAPTADOR, marca ITC, ref. 7306813
Material eléctrico Choque eléctrico
387/2015 TROMPETA DE PLÁSTICO PEQUEÑA CON CORDEL, mar-ca GENERAL DE JUGUETES, ref. 31
Xoguetes Asfixia
383/2015 ADAPTADOR CON LUZ, marca MEILIJIA, ref. 93368
Material eléctrico Choque eléctrico
384/2015 ADAPTADOR DE VIAJE, marca FAMATEL, ref. 1401
Material eléctrico Choque eléctrico
385/2015 ADAPTADOR, marca JS CAN-TLANDS, ref. CJ-6003
Material eléctrico Choque eléctrico
386/2015 TROMPETA DE PLÁSTICO DE COLORES, marca GENERAL DE JUGUETES, ref. 210
Xoguetes Asfixia
388/2015 BASE, marca PHIMAX, modelo A-013, ref. 30261
Material eléctrico Choque eléctrico CE 1128/2015
389/2015 BASE, marca PHIMAX, modelo A-009, ref. 30258
Material eléctrico Choque eléctrico CE 1128/2015
390/2015 ADAPTADOR CON LUZ Y MANDO A DISTANCIA, marca NEXT PRODUCT, ref. 1101F1F0
Material eléctrico Choque eléctrico
391/2015 BASE AÉREA BIPOLAR, maca CODIS, ref. CD 11400
Material eléctrico Choque eléctrico
INF-11/2015 BASE ELÉCTRICA DE DOS ENCHUFES CON TAPA
Material eléctrico Choque eléctrico
392/2015 MUÑECA CON ACCESORIOS, marca BRILLIANT, ref. 55760, WX15-1
Xoguetes Químico CE 1739/2015
393/2015 BASE CON TAPA, marca PHI-MAX, modelo B-034, ref. 30270
Material eléctrico Choque eléctrico CE 1128/2015
396/2015 PROLONGADOR DE OCHO TOMAS, marca V&F, ref. 1044 3G1.03.0M
Material eléctrico Choque eléctrico CE 1174/2015
397/2015 PROLONGADOR DE CINCO TOMAS CON INTERRUPTOR, marca WRF, ref. 884066
Material eléctrico Choque eléctrico
394/2015 BASE DE TRES TOMAS, marca
IRON BUSINESS, ref. 1293
Material eléctrico Choque eléctrico
395/2015 BASE DE CUATRO TOMAS, marca IRON BUSINESS, ref. 1292
Material eléctrico Choque eléctrico
398/2015 PROLONGADOR DE CINCO TOMAS CON INTERRUPTOR, marca W.R.F., ref. WRD033-28, 5m
Material eléctrico Choque eléctrico
399/2015 BASE, marca ELEIVEN, mode-lo 404D, ref. EV-15839
Material eléctrico Choque eléctrico
400/2015 PROLONGADOR DE CINCO TOMAS CON INTERRUPTOR, marca YOU YI LIA, ref. 22974
Material eléctrico Choque eléctrico CE 1127/2015
401/2015 PROLONGADOR PARA EXTE-RIOR DE 30 METROS, marca YOU YI LIA, ref. 21545
Material eléctrico Choque eléctrico CE 1127/2015
20
Identificación Nome Categoría Natureza perigo Alerta europea
402/2015 PROLONGADOR PARA EXTE-RIOR DE 10 METROS, marca YOU YI LIA, ref. 21542
Material eléctrico Choque eléctrico CE 1127/2015
403/2015 PROLONGADOR DE TRES TOMAS CON INTERRUPTOR, marca YOU YI LIA, ref. 22967
Material eléctrico Choque eléctrico CE 1127/2015
408/2015 ADAPTADOR DE VIAJE, marca PRIMERA, ref. BAP023-2
Material eléctrico Choque eléctrico
NC-74/2015 CHALECO FLOTADOR INFAN-TIL "SWIM VEST", marca BESTWAY, modelo MICKEY MOUSE 3-6, ref. #91030
Equipo de protec-ción individual
Asfixia
426/2015 PROLONGADOR DE TRES TOMAS CON INTERRUPTOR, marca SEVENON, ref. 09912 (ANULADA)
Material eléctrico Choque eléctrico
427/2015 PROLONGADOR DE CUATRO TOMAS CON INTERRUPTOR, marca ELECTRO DH, modelo 36225
Material eléctrico Choque eléctrico
436/2015 PROLONGADOR BASE MÚLTI-PLE DE 3 TOMAS CON INTE-RRUPTOR, marca PRODECO, Ref. 0433CX-N
Material eléctrico Choque eléctrico
439/2015 PROLONGADOR,marca SINI BRICO, ref 50357
Material eléctrico Choque eléctrico
484/2015 PINTURA DE DEDOS, marca JOVI, art. 560 amarillo (lote 81315-6) (ampliada a art. 560 (amarillo, lote 81135-3, rojo/bermellón, lote 81091-9, verde, lote 81138-1, y azul, lote 81088-6) y art. 540 (co-lor rojo/bermellón, lote 81129-1, y color verde, lote 81133-2)) (RECALIFICACIÓN DE LA NOTIF. CCAA-NC-87/2015)
Xoguetes Químico
NC-78/2015 LUZ NOCTURNA, marca EX-TRASTAR, ref. XYD408LEDWW
Luminarias Choque eléctrico
486/2015 LUZ NOCTURNA, marca KDE, modelo 16Z0TK01, ref. 160010
Luminarias Choque eléctrico CE 0104/2016
535/2015 DIANA MAGNÉTICA, marca R&T (RAMA TRITTON), ref. 95760
Xoguetes Lesións CE 1753/2015
536/2015 JUEGO DE PESCA MAGNÉTICO "CANNA DA PESCA", marca CIGIOKI
Xoguetes Lesións CE 1754/2015
NC-87/2015 PINTURA DE DEDOS, marca JOVI, art. 560 amarillo (lote 81315-6) (ampliada a art. 560 (amarillo, lote 81135-3, rojo/bermellón, lote 81091-9, verde, lote 81138-1, y azul, lote 81088-6) y art. 540 (co-
lor rojo/bermellón, lote 81129-1, y color verde, lote 81133-2)) (RECUALIFICADA A RISCO GRAVE COMO CCAA-484/2015)
Xoguetes Químico
NC-97/2015 LUZ NOCTURNA, marca EX-TRASTAR, ref. XYD408LED
Luminarias Queimaduras
569/2015 PUNTERO LÁSER CON MOS-QUETÓN, marca YQ
Punteiros láser Lesións CE 0206/2016
21
Identificación Nome Categoría Natureza perigo Alerta europea
570/2015 PUNTERO LÁSER CON MOS-QUETÓN, marca SY, modelo HIGH TECH ULTRA GLOWLITE
LED KEY CHAIN
Punteiros láser Lesións
571/2015 PUNTERO LÁSER "2 IN 1 LA-SER & LED LIGHT", ref. 0001
Punteiros láser Lesións
573/2015 PUNTERO LÁSER CON MOS-QUETÓN, marca HJ, modelo 3 IN 1 LASER & LED LIGHT - 2 LED - AG13
Punteiros láser Lesións
574/2015 PUNTERO LÁSER "3 IN 1 LA-SER & LED", ref. 320715, lote 140212
Punteiros láser Lesións CE INFO-0016/2016
575/2015 B0LÍGRAFO LÁSER "3 EN 1", marca YL
Punteiros láser Lesións
576/2015 PUNTERO LÁSER CON LLAVE-RO "2 EN 1 LASER LED", mar-ca QX (TM), ref. SIN.2012805
Punteiros láser Lesións
577/2015 BOLÍGRAFO CORTO CON PUNTERO LÁSER "4 IN 1 MULTI STYLUS", marca HIGH TECH (ampliada a BOLÍGRAFO LARGO CON PUNTERO LÁSER)
Punteiros láser Lesións
578/2015 PUNTERO LÁSER CON LLAVE-RO, marca I-I, modelo 2 EN 1 LASER & LED LIGHT
Punteiros láser Lesións
579/2015 BAÑADOR PARA NIÑOS, mar-ca OZT, modelo 558258003920
Vestimenta infan-til
Lesións
580/2015 BIQUINI PARA NIÑAS, marca OZT, modelo BK HALTER NIÑA 8A/116/128.596756010-406
Vestimenta infan-til
Asfixia
581/2015 CALCETÍN, marca DORIAN
GRAY, modelo DORIAN 1130-0 (T-0 18/19)
Vestimenta infan-
til
Asfixia
5 LABORATORIO DE CONSUMO DE GALICIA
5.1 Introdución
O Laboratorio de Consumo de Galicia (LCG), é un centro oficial no que se realizan as análises e os ensa-ios sobre determinados produtos presentes no mercado co fin de avaliar a súa conformidade coas regu-lamentacións técnicas referidas tanto á calidade como a seguridade de produtos industriais. Para iso realiza ensaios sobre produtos de consumo co fin de verificar a súa adecuación á normativa, as súas características, e a veracidade das atribucións declaradas na etiquetaxe.
O Laboratorio de Consumo de Galicia e, polo tanto, o instrumento técnico do Instituto Galego de Consu-mo que permite, por unha banda, analizar os produtos obxecto de reclamacións dos consumidores e acadar a resposta adecuada na resolución dos conflitos, e por outra detectar a presenza de produtos
22
inseguros no mercado e comunicalo á rede de alerta nacional. Grazas a este instrumento Galicia está á cabeza das Comunidades Autónomas na detección de produtos inseguros no mercado. Dende o ano 2002 o Laboratorio de Consumo de Galicia ten a acreditación da Entidade Nacional de
Acreditación, ENAC, en diversos ensaios de produtos téxtiles, artigos de puericultura e xoguetes segundo os criterios de aseguramento da calidade na realización de ensaios segundo a norma ISO/IEC 17025. Esta acreditación representa o recoñecemento formal da competencia técnica do Laboratorio e a máxima fiabilidade nos seus resultados. Actualmente o Laboratorio de Consumo de Galicia analiza e controla os produtos industriais, agrupados nas seguintes liñas de actuación: Departamento Téxtil: Análise de fibras e produtos téxtiles Departamento Mecánico: Xoguetes, material escolar, artigos de puericultura, etc. Departamento Eléctrico: Aparatos eléctricos e pequenos electrodomésticos Departamento Electrónico: Teléfonos móbiles, aparatos de son e imaxe, etc. Departamento Químico: Análise de aditivos ou produtos químicos en diversas mostras (téxtiles, xogue-tes, artigos de puericultura, etc)
5.2 Actividades que realiza o Laboratorio de Consumo de Galicia.
5.2.1 Actividade analítica A actividade fundamental do LCG é a de realizar análises de marcado e etiquetaxe de produtos indus-
triais, así como análises físicas, químicas, eléctricas, electrónicas e mecánicas dos distintos produtos que recibe o Laboratorio a través dos seguintes canais:
Campañas de control de mercado do IGC. Reclamacións dos consumidores Inspeccións de oficio do IGC Denuncias ante as xuntas arbitrais de consumo. Consultas realizadas por diferentes organismos. Solicitudes de análises demandadas por entidades e particulares. Solicitudes de análises demandadas por outras administracións.
Desta forma, o Laboratorio de Consumo de Galicia analiza anualmente máis de 600 artigos de consumo realizando para preto de 8.000 análises.
5.2.2 Actividade técnica de consultas e avaliación de riscos. O LCG tamén da resposta a consultas nas materias da súa competencia, tanto a outros departamentos do IGC como a particulares, empresas o outras administracións. Por outra banda, o Laboratorio de Consumo de Galicia ven sendo o departamento do IGC que realiza os informes de avaliación de riscos dos produtos que se comunican á rede de alerta nacional, sendo Galicia a Comunidade Autónoma que máis produtos inseguros introduce na rede de alerta. Por outra banda, o Laboratorio de Consumo de Galicia, ademais dos informes de análises que realiza, e das consultas que resposta, realiza outras tarefas de consulta e asesoramento. De seguido se enumeran outras tarefas que realiza o laboratorio:
- Informes sobre seguridade de cordóns e cordas axustables en prendas infantís. - Avaliacións de risco RAPEX en produtos analizados no LCG - Avaliacións de risco RAPEX en produtos analizados por outros laboratorios
5.2.3 Participación en foros técnicos
Pero tamén, como órgano técnico do IGC, o laboratorio é membro de grupos de traballo, reunións técni-cas, comisións, etc., como as que se sinala na continuación: Comité de Directivas relativas ás denominacións e etiquetaxe dos produtos téxtil. Comité 77 da Comisión Europea. Comité de adaptación ao progreso técnico da seguridade dos xoguetes. Comité 80 da Comisión Europea. Grupo de Traballo de Control de Mercado, dependente do Instituto Nacional de Consumo. Grupo de Traballo de Rede de Alerta, dependente do Instituto Nacional de Consumo Comisión Galega de Laboratorios de Ensaio e Control de Produtos Alimenticios, dependente da Conselle-ría de Sanidade. Comité Técnico de Normalización (AEN/CTN 40/GT8) sobre seguridade de roupa infantil.
23
Comité Técnico de Normalización (AEN/CTN 40/SC1) sobre solideces de tintura sen produtos téxtiles e medida da cor. Comité Técnico de Normalización (AEN/CTN 40/SC6) sobre téxtiles. Ensaios Químicos.
Comité Técnico de Normalización (CTN 20/SC6) sobre ensaios químico en produtos industriais. Comité Técnico de Normalización (CTN 172/SC1) sobre seguridade de xoguetes. O LCG participa tamén como experto no Comité Técnico de Normalización Europeo, pertencente al Comi-té Europeo de Normalización (CEN), no grupos de traballo: CEN/TC 248/WG20, de seguridade en prendas infantís CEN/TC 248/WG30 de identificación e composición de fibras téxtiles CEN/TC 258/WG34, de seguridade dos productos de puericultura no entorno do sono Tal e como se tiña proposto na memoria de 2014, e co obxectivo de manter a súa presenza internacional en foros científicos e técnicos, O laboratorio de Consumo de Galicia participou en 2015 no 5th INTERNA-TIONAL PROFICIENCY TESTING CONFERENCE, celebrado no mes de Setembro en Timisoara, Romanía. O Laboratorio presentou un articulo científico sobre solideces de tinturas que xa fora aceptado pola organi-zación, baixo o título: “Colour fastness proficiency testing scheme for textiles” (Ensaio de intercompara-ción en solideces de tinturas en textiles) .
5.2.4 Colaboración con outros laboratorios
O Laboratorio de Consumo de Galicia promove, organiza e impulsa desde hai anos programas de ensaios de intercomparación con outros laboratorios acreditados, e participa, así mesmo, en ensaios de colabo-ración propostos por outros laboratorios e organizacións. Estes exercicios permiten comparar os resultados obtidos polo Laboratorio de Consumo de Galicia cos obtidos polos outros laboratorios que participan no exercicio e que deben dispoñer de requirimentos similares de calidade. Desta forma, o Laboratorio de Consumo de Galicia garante non só que realiza adecuadamente os ensaios, senón que tamén obtén resultados similares ao resto de laboratorios que realizan análises similares.
Participación en exercicios de intercomparación: No ano 2015 o Laboratorio de Consumo de
Galicia participou nunha experiencia de intercomparación entre laboratorios europeos e chineses en determinacións que competen á seguridade dos Xoguetes.
24
Esta experiencia está a ser desenvolvida por PROSAFE que é unha organización profesional sen ánimo de lucro que, dirixida ás autoridades de vixilancia do mercado da UE, ten como obxectivo mellorar á seguri-dade dos usuarios dos productos e servizos en Europa. As acccións de vixilancia do mercado propostas por PROSAFE son financiados principalmente por la Comisión Europea.
Neste caso, entre os proxectos que está a a desenvolver atópase a Joint Action China. O obxectivo global da acción común é o de aumentar a cooperación entre as autoridades de control das exportacións chine-sas e as alfándegas europeas e as autoridades de control do mercado. O obxectivo é reducir a propor-ción de produtos perigosos no mercado europeo. Neste ámbito resulta preciso comparar os resultado obtidos nos análises do mesmo problema entre os laboratorios europeos e os laboratorios chineses. O Laboratorio de Consumo de Galicia foi seleccionado como un dos laboratorios oficiais europeos para participar nesta comparación. No tempo da redacción desta memoria, estamos á espera de recibir os resultados do exercicio por parte de PROSAFE. O LCG participou en dos exercicio ben diferenciados
o LTC1: Phthalates in PVCP (Determinación de ftalatos en PVC). A nosa participación neste exercicio permitiunos poñeer a punto o procedemento analítico para a determi-nación destos perigosos compostos nunha grande variedade de produtos, tanto téxtiles como xoguetes ou artigos de puericultura. Os resultados do noso laboratorio foron xa remitidos á organización e estamos á espera de evaluación final dos resultados.
o LTC3: Paper exercise for the classification of toys (>36 months or <36 months) (exer-
cicio teórico para a clsificación de xoguetes para menores ou non de 36 meses). Tráta-se dun interesante exercicio que permite sentar as bases para a clasificación con crite-rios homoxéneos de xoguetes, que polas súas características poderían haber contro-versia sobre a súa clasificación.
Provedor de exercicios de Intercomparación: Neste ano 2015 non se convocou o exercicio
de intercomparación de téxtiles similar ao do ano 2014, xa que no procedemento de xestión do LCG está previsto a celebración cada dous anos desta actividade. Desta forma, o departamento téxtil e químico dispoñen de tempo para a posta en marcha de novos proxectos como foi, no 2015, a implementación do procedemento analítico de determinación de ftalatos en PVC. 1.2.5 Formación e Divulgación
O LCG promove e participa nas tarefas de formación e divulgación en materia de consumo promovidas polo IGC e é requirido por outras administracións en tarefas de formación. O LCC nos medios de comunicación No ano 2015, o Laboratorio foi de novo obxecto de interese dos medios de comunicación en varias oca-sións, incluso con reportaxes específicos na televisión o onde se asemella o noso traballo cunha coñecida serie de TV. Tamén outros medios en prensa escrita e a TVG fixeron reportaxes específicas dos ensaios que realiza o Laboratorio nas campañas de entroido e Nadal a prol da seguridade dos xoguetes, do ma-terial de puericultura e dos produtos eléctricos, entre outros.
25
O LCG como centro de formación de profesionais Dentro do convenio de prácticas asinado no ano 2013 entre o Instituto galego de Consumo e a Universi-dade de A Coruña, no ano 2015, un alumno da facultade de Ciencia estivo a realizar as súas prácticas profesionais no noso departamento téxtil entre o 9/04/2014 e o 16/05/2014. No ano 2014, o Instituto Galego de Consumo redactou un convenio específico coa Facultade de Ciencias da Universidade da Coruña coa intención de intercambiar coñecemento e experiencias, así como profun-dizar na investigación da seguridade dos produtos. Este convenio verá a súa definitiva aprobación no ano 2015 coa ilusión de que se converta nunha ferramenta de desenvolvemento útil para ambas institu-cións. A participación do LCG foi requirida tamén en diversos cursos para de formación de profesionais de con-sumo en outras comunidades autónomas. Así, no mes de outubro de 2014 participamos nun curso de dous días de duración nas cidades de Valencia e Alacante, nas que amosamos o traballo que se fai desde o laboratorio, non só nos análises das mostras achegadas pola inspección ou por os reclamantes, senón tamén o traballo desenvolvido na ferramenta de avaliación de risco desenvolvida desde este LCG. Tamén, o reponsable mecánico do Laboratorio asistiu á xornada organizada por AECOSAN na sede do CICC en Madrid, o 08/04/2014 sobre UNE-EN 14682:2008. Seguridad de la ropa infantil. Cordones y cuerdas corredizas en ropa infantil Por último, alumnos de programa de máster da Universida-de da Coruña visitaron o Laboratorio para coñecer o traba-llo desenvolvido nas nosas instalacións. O LCG colaborando no ensino de secundaria
No ano 2015, por terceiro ano, e dentro das actividades
planificadas polo Instituto Galego de Consumo para con-memorar o día mundial dos dereitos dos consumidores, o laboratorio de Consumo de Galicia organizou o Obradoiro de Consumo.
Esta actividade, dirixida a escolares de 4º de ESO, pretende divulgar a actividade de control da calidade e seguridade dos produtos de consumo que se realiza no LCG a través da realización de diversos ensaios realizados polos propios alumnos que permite relacionar os coñecementos que adquiren nas materias de ciencias co traballo práctico no laboratorio. A actividade tivo unha estupenda acollida entre profesores e alumnos que foron quenes de comprobar que as materias de ciencias que estudan nas aulas teñen aplicación práctica nos ensaios que realiza o laboratorio para comprobar a calidade e a seguridade dos produtos de consumo
26
5.2.5 Xestión da Calidade dos servizos
do Laboratorio de Consumo de Galicia.
Ademais das activi-dades anteriormente sinaladas, o Labora-torio cumpre co reto de manter activas as súas acreditacións de calidade segundo a norma UNE-EN-ISO 17025. Tal e como xa se mencionou na introdución, esta acreditación repre-
senta o recoñecemento formal da competencia técnica do Laboratorio e a má-xima fiabilidade nos seus resultados. O mantemento desta acreditación require da existencia dun departamento de calidade no laboratorio que se encargue de comprobar que permanentemente estanse a cumprir tódalas especificacións referidas á cualificación do persoal, mantemento e calibración de equipos, control dos procedementos de traballo do laboratorio, tanto os referidos aos procedementos analíticos como de recepción de mostra, arquivo de documentos, emisións de informes e cuantos aspectos se refiran a actividade diaria.
Este sistema de acreditación require a superación de diversos procesos de audi-toría periódicamente programados. Así cada 18 meses temos que superar unha auditoría de seguemento, e cada 54 meses unha auditoría de reevaluación, que é o sistema máis esixente de control establecido por ENAC. No ano 2015, no mes de setembro, o Labo-ratorio foi auditado durante 2 días por tres expertos de ENAC que resolveron manter a acreditación do Laboratorio de Consumo nos termos establecidos no documento 293/LE627 (https://www.enac.es)
5.3 Análises dos datos do Laboratorio de Consumo de Galicia.
Táboa 1: Número de mostras recibidas no Laboratorio de Consumo de Galicia durante os anos 2013 e 2014 distribuídas por áreas de actuación e motivo da análise
Motivo Área do La-boratorio
Nº mostras Nº parámetros
analizados Nº parámetros
incumpridos
2014 2015 2014 2015 2014 2015
Reclamacións
Téxtil 91 74 1041 449 212 69
Mecánico 8 11 59 61 31 12
Eléctrico 5 2 43 1 14 1
Electrónico 126 96 279 237 138 117
Químico 1 2 10 4 2 1
Outros 2 2 0
Inspeccións de Oficio
Téxtil 5 6 5 38 5 13
Mecánico 10 24 79 100 16 43
Eléctrico 1 27 171 62
Electrónico 5 14 2
Químico 6 6 5 31 5 19
27
Outros 1 2
Campañas
Téxtil 11 42 715 543 35 19
Mecánico 138 124 2149 1581 139 262
Eléctrico 32 60 1282 3608 35 329
Electrónico 25 18 185 10
Químico 8 2 8 2 7 2
Outros
Particulares
Téxtil 35 29 1030 878 99 163
Mecánico 10 1 210 1 9 0
Eléctrico 1
Electrónico
Químico
Outros
Total 515 530 7116 7707 759 1112
28
Gráfico 1: Distribución porcentual das mostras recibidas segundo o motivo da análise polo LCG durante o
ano 2015
Gráfico 2: Evolución das mostras recibidas polo LCG
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
MOSTRAS 185 159 165 227 343 334 595 708 584 582 635 610 515 515 530
0
100
200
300
400
500
600
700
800
29
1.7.1 Análises realizadas de reclamacións de consumo.
Recibíronse 185 mostras, procedentes doutras tantas reclamacións tramitadas a través dos servizos provinciais, e realizáronse 752 ensaios, detectándose 187 incumprimentos
Táboa 2: Número de mostras remitidas polos servizos provinciais do IGC ao Laboratorio de Consumo de Galicia durante o ano 2015 como consecuencia de reclamacións de consumo
5.3.2 Análises derivadas de inspeccións de oficio
Recibíronse un total de 69 mostras, procedentes dos distintos servizos provinciais, que xeraron os co-rrespondentes informes e fixéronse un total de 342 ensaios, nos que se atoparon 137 incumprimentos.
Táboa 3: Número de mostras remitidas polos servizos provinciais do IGC ao Laboratorio de Consumo de Galicia durante o ano 2015 como consecuencia de inspeccións de oficio
5.3.3 Análises derivadas de campañas de inspección
Recibíronse 246 mostras procedentes de campañas dos servizos provinciais de consumo, que supuxeron a realización de 5.734 ensaios, e atopáronse 226 incumprimentos. Táboa 4: Número de mostras remitidas polos servizos provinciais do IGC ao Laboratorio de Consumo de Galicia durante o ano 2015 como consecuencia de campañas de inspección de consumo
5.3.4 Análises derivadas de solicitudes de particulares ou empresas
O LCG realiza ensaios a empresas, outras Administracións e particulares que así o soliciten. A maioría das veces trátase de empresas que utilizan o LCG para verificar o cumprimento dos requisitos de seguri-
A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Santiago Analizados Incumpridos
Téxtil 15 21 11 12 15 74 449 69
Mecánico 3 3 3 2 11 61 12
Eléctrico 1 1 2 1 1
Electronicos 15 37 18 19 7 96 237 117
Químico 1 1 2 4 1
Outros 0
TOTAL 34 63 32 31 25 185 752 200
Área do
Laboratorio
SERVIZO OU UNIDADETOTAL
Parámetros
A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Santiago Analizados Incumpridos
Téxtil 2 2 2 6 38 13
Mecánico 10 10 1 3 24 100 43
Eléctrico 1 26 27 171 62
Electrónico 5 5
Químico 1 1 4 6 31 19
Outros 1 1 2
TOTAL 11 13 0 9 36 69 342 137
Área do
Laboratorio
SERVIZO OU UNIDADETOTAL
Parámetros
OFICIO
A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Santiago Analizados Incumpridos
Téxtil 18 14 4 6 42 543 35
Mecánico 32 42 39 11 124 1581 139
Eléctrico 8 24 11 14 3 60 3608 35
Electrónico 3 10 5 18 10
Químico 2 2 2 7
Outros 0
TOTAL 58 41 67 59 21 246 5734 226
Área do
Laboratorio
SERVIZO OU UNIDADETOTAL
Parámetros
30
dade ou criterios de calidade dos seus produtos antes da súa comercialización. Ao longo do ano 2015 recibíronse 30 mostras de diferentes produtos cun total de 879 parámetros analizados e atopáronse 163 incumprimentos.
Táboa 5: Número de mostras remitidas polas empresas ou particulares ao Laboratorio de Consumo de Galicia durante o ano 2015
5.3.5 Consultas e outros informes técnicos Ademais dos informes de ensaio que elabora o laboratorio como resultado das análises que realiza, re-sólvense diversas consultas técnicas e elabóranse outros informes técnicos relacionados cos órganos nos que participa o persoal do laboratorio ou das avaliacións de riscos relacionadas coa seguridade dos pro-dutos segundo os criterios establecidos en RAPEX. Deste xeito, durante o ano 2015 o número de consul-tas técnicas e outros informe técnicos elaborados ascendeu a más de 182 entre consultas e informes de avaliación de risco, o que mantén ao Laboratorio de Consumo de Galicia como órgano de referencia técnica nesta Comunidade Autónoma en materia de consumo de produtos industriais. 5.3.6 Proxecto de detección de produtos con risco. No ano 2015, a Comunidade Autónoma de Galicia foi a segunda comunidade que máis alertas atopou no mercado e comunicou ao sistema estatal de alertas de produtos de consumo non alimentario.
No antete-rior grá-fico se mostran
Analizados Incumpridos
Téxtil 29 878 163
Mecánico 1 1 0
Eléctrico
Electrónicos
Químico
Outros
TOTAL 30 879 163
Área do
LaboratorioTOTAL
Parámetros
PARTICULARES
0
20
40
60
80
10096
90 89
54 52 49
40
22 18 17 16 15
9 6 2
Alertas comunicadas en 2015
31
al alertas das diferentes CCAA, descontando as alertas comunicadas polos produtores e as detectados polo SOIVRE que en algunhas Comunidades Autónomas teñen unha influencia notable. Aínda que neste ano Galicia non se sitúa á cabeza como en anos anteriores, é preciso ter en conta al-
gúns datos: no ano 2015 o Departamento Eléctrico non estivo operativo ao 100% por mor de modifica-ción no cadro de persoal debido ao concurso de traslados. Considerando que as alertas por produtos eléctricos adoitan ser as máis numerosas despois dos xoguetes e vestimenta infantil, resulta evidente a causa da diminución. A partires de outubro de 2015, o Laboratorio xa conta cun responsable do depar-tamento eléctrico ocupando praza definitiva. Estes resultados é o resumo dun traballo en equipo entre os servizos centrais do IGC, os servizos de Inspección do propio IGC e o Laboratorio de Consumo de Galicia. Coa conxunción dos programas desen-volvidos conseguimos aumentar a eficacia das labouras de control de mercado de xeito que a vixiancia que se fai ten o seu máis efectivo reflexo nos datos amosados dos produtos retirados do mercado por mor da súa perigosidade. A actuación proactiva do IGC, xunto co apoio técnico e específico do Laboratorio de Consumo de Galicia, teñen conformado a nosa comunidade neste aspecto do consumo, como das máis eficaces do Estado.
5.4 CUMPRIMENTO PLAN OBXECTIVOS 2015
Desenvolver unha liña de I+D+I que permita o deseño, fabricación, posta en funcionamento
e utilización de novo equipamento para o laboratorio. Coa incorporación ao noso equipamento dunha impresora 3D, e o esforzo do responsable mecánico, entre outros técnicos do laboratorio, na súa formación no deseño CAD e na posta a punto do equipo, contamos agora cunha ferra-menta de primeiro orde que nos permite, entre outras moitas posibilidades, aumentar o tipo de ensaios que o noso laboratorio pode realizar.
Aumento da presenza internacional en foros científicos e técnicos
o Tal e como xa se mencionou no apartado 1.2.3 desta memoria, o Laboratorio de Con-
sumo participou en 2015 no 5th INTERNATIONAL PROFICIENCY TESTING CONFEREN-CE, celebrado no mes de Setembro en Timisoara, Romanía. O Laboratorio presentou un articulo científico sobre solideces de tinturas que xa fora aceptado pola organiza-ción, baixo o título: “Colour fastness proficiency testing scheme for textiles” (Ensaio de intercomparación en solideces de tinturas en textiles). Esta experiencia constitúe a se-gunda presentación internacional no Laboatorio nun importante foro internacional téc-nico de primeiro orde.
o Dentro deste mesmo apartado, no 2015 participamos por primeira vez, invitados por PROSAFE, como laboratorio oficial do ámbito europeo, nun exercicio de intercompara-ción entre laboratorios europeos e chineses na determinación de diversos parámetros relacionados co análise de produtos de consumo.
Aumentar a oferta de ensaios que realiza o Laboratorio. O 30 de abril de 2015 (DOG
núm. 81) publicouse a Orde de 21 de abril de 2015 pola que se fixan os prezos que percibirá a Xunta de Galicia no Laboratorio de Consumo de Galicia. Esta Orde, máis aló de ser unha mera actualización dos prezos da anterior Orde de 2011, supón unha revisión en profundidade da no-sa capacidade analítica, de xeito que fomos capaces de aumentar a oferta de ensaios dos 162 existentes en 2011 aos actuais 290, o que supón, na práctica duplicar a capacidade analítica do nosos laboratorio. Por otra banda, fomos capaces de optimizar os tempos precisos para cada cada ensaio, o que repercute directamente no prezo final do ensaio realizado e permitiu reducir nun 10% os anteriores prezos ofertados.
Ampliar a colaboración coa Universidade. Finalmente asinouse un convenio específico de colaboración científica coa Universidade de A Coruña, que a traves da súa entidade IUMA xa ten fructificado nunha colaboración específica a partires do mes de setembro que permitiu o desen-volvemento no departamento químico do procedemento de ensaios de ftalatos en produtos de consumo.
Aumentar a nosa participación nos grupos elaboración de normativa: Fomos aceptados no grupo de AENOR que se encarga da redacción de normativa en puericultura. Ademáis xa somos membros moi activos do grupo CENTC248 WG30, no que se están a desenvolver 27 normas técnicas que sustituirán parte do contenido del Reglamento Europeo de composición de téxtiles.
Desta forma, todos os retos propostos para o 2015 foron acadados con éxito grazas ao esforzo do ex-cepcional capital humano co que conta o Laboratorio de Consumo de Galicia.
32
6 ESCOLA GALEGA DE CONSUMO
6.1. INTRODUCIÓN
A Constitución Española no seu artigo 51 encoméndalle aos poderes públicos non só garantir a defensa dos consumidores e usuarios, senón tamén promover a súa información e educación.
Pola súa banda, a Lei 2/2012, do 28 de marzo, galega de protección xeral das persoas consumidoras e usuarias recolle como un dos dereitos dos consumidores e usuarios, previstos no seu título I, o dereito a formación, a educación e a divulgación en materia de dereitos dos consumidores.
O artigo artigo 47 desa Lei sinala de xeito expreso que a Comunidade Autónoma de Galicia, a través do órgano competente en materia de consumo, fomentará a formación e a educación dos consumidores, coidando a integración da perspectiva de xénero, e de xeito especial o coñecemento dos seus dereitos para que os poidan exercer de acordo con pautas de consumo responsable nun mercado global, alta-mente tecnificado e cambiante.
Cumprindo cos citados mandatos lexislativos, o Decreto 184/2011, do 15 de setembro, polo que se es-tablece a estrutura orgánica do Instituto Galego de Consumo, atribúelle á Escola Galega de Consumo, entre outras funcións, o deseño e a xestión de concursos, certames e exposicións en materia de formación e de educación en consumo.
Durante o ano 2015 a Escola Galega de Consumo non só continuou todas aquelas actividades formativas que xa viña realizando durante os anos anteriores, senón que tamén introduciu significativas modifica-cións nos seus principais programas formativos, co obxecto de adaptalos ás novas esixencias e necesi-dades orixinadas pola propia evolución da sociedade de consumo.
Ademais, durante o ano 2015 tamén se abriron novas vías de colaboración con colectivos profesionais específicos, que por vez primeira tiveron acceso á formación en materia de consumo responsable.
Asemade, durante o último cuadrimestre do ano 2015 quedaron claramente establecidas e definidas as principais liñas de actuación da Escola Galega de Consumo, tal e como se reflicte no novo portal web do Instituto Galego Consumo, que lle dedica un apartado específico á formación.
Deste xeito, a programación xeral da actuación da Escola de Galega de Consumo quedou definida coa seguinte estrutura básica:
6.2. PROGRAMA PERMANENTE DE EDUCACIÓN PARA O CONSUMO RESPONSABLE:
CORES
A oferta permanente da actividade formativa da Escola Galega de Consumo recolleuse ata o ano 2015 no denominado Programa AKAL, no marco do cal durante o ano 2014 realizaron obradoiros e charlas participativas un total de de 1.158 persoas.
A constante evolución da sociedade de consumo fai que cada día as persoas consumidoras e usuarias atopen no mercado novos bens e servizos, así como tamén novas formas de contratar e de adquirir estes bens e servizos.
Para incorporar estas novidades ao programa permanente de formación da Escola Galega de Consumo levouse a cabo unha completa actualización do anterior Programa Akal.
actualización realizada consistiu non só nunha completa revisión e ampliación dos seus contidos, senón que tamén se considerou necesario modificar a súa denominación, empregando un nome que permitira asociar as siglas escollidas á denominación completa do programa. Por iso, denominouse ao novo pro-grama “Cores”, acrónimo que responde ás siglas de “Consumo Responsable”.
A actualización e a ampliación dos contidos e o cambio da denominación precisaron acompañarse da oportuna renovación da imaxe asociada ao programa, polo que se deseñou un novo folleto informativo.
No deseño do novo folleto preséntase de xeito separado a oferta de actividades por temáticas e a oferta de actividades por idades. Desta forma, preténdese facelo máis facilmente comprensivo e atractivo para as persoas destinatarias, que van dende asociacións de persoas consumidoras e usuarias, ata persoal dos concellos ou docentes dos centros educativos.
33
Folleto Programa Cores
A nova oferta formativa quedou definitivamente deseñada e incorporada ao Programa Cores no mes de setembro de 2015.
Con carácter xeral, no marco do orixinario Programa Akal e do posterior Programa Cores, durante o ano 2015 realizáronse un total de 96 actividades, nas que participaron 925 persoas.
A seguinte táboa reflicte o número de cada unha das actividades realizadas durante o ano 2015:
ACTIVIDADE Nº
Pirámide dos alimentos 3
Etiquetado xeral 7
Alimentos funcionais 4
Consumo responsable no supermercado 14
Traballando a igualdade a través da publicidade 4
Linguaxe publicitaria 17
34
Publicidade no punto de venda 9
Consumo responsable: as marcas 3
Comercio xusto 1
Xoguetes 10
Produtos ecolóxicos e de calidade 1
Consumo na rede 4
Deseñando o noso videoxogo 4
Telefonía móbil 1
Compras en Internet 9
Resolución de conflitos de consumo 4
Servizos financieiros 1
Como se pode observar, as temáticas máis demandadas son:
- Linguaxe publicitaria
- Consumo responsable no supermercado, e
- Xoguetes
Durante o ano 2015 ofertáronse por vez primeira 8 novas actividades:
- Etiquetado alimentario
- Traballando a publicidade a través da igualdade
- Publicidade ilícita
- Consumo responsable: as marcas
- Produtos ecolóxicos e de calidade
- Consumo na rede
- Telefonía móbil
- Servizos financeiros
02468
101214161820
3
7
4
14
4
17
9
3 1
10
1
4 4
1
9
4
1
35
Estas actividades formativas están dirixidas tanto aos centros educativos como ás asociacións e ás dis-tintas colectividades que as soliciten.
Na seguinte gráfica reflíctese a demanda das actividades do Programa Cores segundo o tipo de entidade solicitante:
Dentro da comunidade educativa, os Institutos de Educación Secundaria Obrigatoria (IES) son os princi-pais demandantes das actividades, seguidos dos Colexios de Educación Infantil e Primaria (CEIP) e dos Centros Privados e/ou Concertados (CPR).
Destaca a pouca demanda das asociacións de persoas consumidores e usuarias, o cal ben motivado polas súas dificultades para desprazarse ata Santiago de Compostela.
Na seguinte gráfica reflíctense as porcentaxes de participación no programa segundo provincia:
6.3. ACTIVIDADE ESTACIONAL: ENTROIDO COA EGC
No ano 2015 realizouse por primeira vez o Programa Entroido coa EGC, para traballar de xeito específico os artigos propios desta celebración cunha gran implantación na tradición cultural galega.
O Programa Entroido coa EGC céntrase porén nos distintos disfraces, perrucas, pinturas e demais artigos que se poden atopar á venda en calquera establecemento comercial e pretende ofrecer pautas e conse-llos para unha compra e un uso axeitado e seguro desta clase de produtos. .
4%
11%
33%
8%
22%
7%
15% Asoc. Consumidores
Outras asociacións
IES
CICLOS FP
CEIP
CPI
CPR
A Coruña 47%
Lugo 7%
Ourense 13%
Pontevedra 33%
36
Este programa vai dirixido a toda a poboación en xeral, pero está especialmente deseñado e pensado para aqueles colectivos, potenciais usuarios destes produtos, pero menos conscientes dos perigos que pode ter realizar unha mala escolla do produto, en especial, os consumidores menores de idade.
O Programa Entroido coa EGC desenrolouse a través do formato de charla participativa, co obxectivo, xa sinalado, de dar a coñecer as indicacións básicas de seguridade para realizar unha mellor escolla na compra de produtos do Entroido (disfraces, máscaras e maquillaxe...)
Na charla fíxose un percorrido por cada un destes produtos, permitíndolle aos participantes ver mostras reais dos produtos que foran previamente retirados do mercado polo Servizo de vixilancia do mercado e seguridade dos produtos, e analizados polo Laboratorio de Consumo de Galicia. A charla apóiase cunha presentación visual sobre as normas básicas de seguridade dos produtos e a importancia do seu etique-tado.
As 5 actividades realizadas fixéronse en dous centros educativos distintos e nelas participaron un total de 185 persoas:
DATA E LOCALIDADE CENTRO EDUCATIVO
10/02/15 Muros Colexio de Educación Infantil e Primaria
12/02/15 Viveiro Colexio de Educación Infantil e Primaria
37
A enquisa realizada aos centros educativos reflicte un elevado grao de satisfacción dos participantes:
De acordo cos bos datos obtidos, a finais do ano 2015 acordouse darlle continuidade ao Programa En-troido coa EGC durante o ano 2016 e renovouse tamén a súa imaxe.
6.4. ACTIVIDADE ESTACIONAL: LECERCONSUMO
A segunda das actividades estacionais realizadas durante o ano 2015 é o Programa LecerConsumo, que se desenvolve durante os meses estivais de xullo e agosto.
Este programa está dirixido ao conxunto da poboación en xeral, pero concretamente a aqueles colectivos que realizan ou organizan algún tipo de actividade lúdica e/ou formativa durante este período.
LecerConsumo ten como obxectivo achegar de forma lúdica os conceptos básicos de consumo responsa-ble e lecer a través de xogos populares e charlas participativas, cunha oferta adaptada ás necesidades de cada colectivo e tendo en conta a heteroxeneidade da idades das persoas destinatarias.
LecerConsumo ofertouse para a súa realización nas instalacións da Escola Galega de Consumo, en San-tiago de Compostela, e tamén nas instalacións da entidade solicitante dentro de todo o territorio da Comunidade Autónoma.
A oferta formativa do programa LecerConsumo 2015, baixo o lema “Nestas vacacións... Achégate a un lecer responsable” foi a seguinte:
- Para o alumnado de 3 a 7 anos: lectura do relato infantil “Un lecer máxico”.
- Para o alumnado de 8 a 16 anos: realización dun xogo popular consistente nunha xincana, co título “Lecer, Publicidade e TIC”.
- Para o alumnado a partir dos 16 anos: realización do xogo “A oca da xente viaxeira”.
1 2 3 4 5
A monitora empeza e remata a charla no horario previsto
O nivel de coñecementos da monitora foi axeitado
A charla está ben formulada, organizada e estruturada
A charla resultou axeitada para a idade do alumnado
O material didáctico foi axeitado
A monitora promove a participación do alumnado
A charla desenvolta dáme ideas para desenvolver na aula…
A sesión resultou útil para o alumnado
Globalmente estou satisfeito/a co desenvolvemento da…
A charla cumpriu as miñas expectativas
4,9
4,7
4,7
4,4
4,4
4,8
4,1
4,4
4,7
4,7
4,4
38
- Para as persoas adultas: realización dunha charla participativa sobre “As alternativas para un lecer responsable a todas as idades”.
Este é o tríptico elaborado pola Escola Galega de Consumo para a divulgación do Programa LecerConsu-mo 2015:
39
No desenvolvemento do programa a Escola Galega de Consumo desprazouse a 24 localidades galegas distintas, realizando un total de 50 actividades diferentes:
DATA LOCALIDADE ENTIDADE SOLICITANTE
1. 22/07/2015 Boqueixón CONCELLO
2. 24/07/2015 Poio CIM
3. 28/07/2015 Antas de Ulla CONCELLO
4. 28/07/2015 Rodeiro CONCELLO
5. 30/07/2015 Bergondo CONCELLO
6. 30/07/2015 Vilarmaior CONCELLO
7. 31/07/2015 Beade-Vigo ASOCIACIÓN
8. 04/08/2015 Abegondo OMIC
9. 05/08/2015 Pereiro de Aguiar CONCELLO
10. 06/08/2015 Tomiño CONCELLO
11. 07/08/2015 Alfoz CONCELLO
12. 10/08/2015 Cerdedo CONCELLO
13. 10/08/2015 A Estrada CONCELLO
14. 11/08/2015 Cariño CONCELLO
15. 12/08/2015 San Sadurniño CONCELLO
16. 13/08/2015 O Grove OMIC
17. 18/08/2015 Sobrado dos Monxes CONCELLO
18. 19/08/2015 Muros OMIC
19. 20/08/2015 Camariñas CONCELLO
20. 21/08/2015 Barro CONCELLO
21. 24/08/2015 Ribadumia CONCELLO
22. 25/08/2015 Boiro CONCELLO
23. 26/08/2015 Dodro CONCELLO
24. 27/08/2015 Meis CONCELLO
A distribución segundo provincia foi a seguinte:
A Coruña: 11 concellos.
Lugo: 2 concellos.
Ourense: 1 concello.
Pontevedra: 10 concellos.
A Coruña
Lugo
Ourense
Pontevedra
05
1015
A Coruña; 11
Lugo; 2
Ourense; 1
Pontevedra; 10
Distribución por provincia
40
Segundo o tipo de actividade realizada, na seguinte táboa pode observarse a distribución:
Un lecer máxico (3-7 anos) 28
Xincana lecer, publicidade e TIC (8-16 anos) 20
A oca, o xogo da xente viaxeira (a partir de 16) 1
Alternativas para un lecer responsable a todas as idades (persoas adultas) 1
En total, 1.177 persoas participaron no Programa LecerConsumo no ano 2015. A evolución nos últimos tres anos foi a seguinte:
6.5. ACTIVIDADE ESTACIONAL: INFONADALCONSUMO
O Programa InfoNadalConsumo desenvolveuse nos meses de novembro e decembro de 2015, concreta-mente entre o 23 de novembro e o 18 de decembro de 2015, datas inmediatamente anteriores ás vaca-cións de Nadal dos centros educativos.
Como o seu propio nome indica, InfoNadalConsumo pretende atender ás necesidades de información e de formación das persoas consumidoras e usuarias en relación ás compras propias do Nadal. Durante estas datas increméntase o gasto das familias debido, en grande medida, a presión comercial implícita en todos os medios de comunicación, nun contexto que se perfila especialmente motivador da acción de compra. Moitas destas compras están directamente influenciadas pola publicidade e as técnicas de mar-keting comercial empregadas polos medios de comunicación e polas grandes superficies comerciais.
Para dar a coñecer esas técnicas, a Escola Galega de Consumo oferta charlas participativas nas que se analizan o consumo durante o Nadal e nas que ademais se propoñen alternativas para un consumo máis responsable e solidario, ao mesmo tempo que se explica, dun xeito sinxelo, qué facer antes os proble-mas máis frecuentes coas compras do Nadal (cambio ou devolución de agasallos, prezo cobrado que non se corresponde co ofertado...).
As charlas participativas están dirixidas a todas as idades e o seu contido está especialmente adaptado ás necesidades propias dos grupos ao que van dirixidas, pois tamén nestas datas é moi importante que os máis pequenos aprendan a consumir dun xeito responsable.
A acción formativa consiste en catro charlas participativas diferentes segundo a idade dos destinatarios aos que se dirixen:
- Para o alumnado de 3 a 7 anos: “Pido, pido... con sentido”
- Para o alumnado de 8 a 12 anos: “Escollo con moito ollo”
- Para o alumnado de 13 a 17 anos: “Nadal 2.0”
- Para o alumnado de 18 anos en diante: “Tamén no Nadal un consumo racional”
896
1196 1177
0
500
1000
1500
2013 2014 2015
Evolución nº persoas usuarias Lecerconsumo 2013-2015
41
Ademais de modificar a temática das charlas con respecto ás do pasado ano 2014, tamén se renovaron a imaxe e os contidos do programa:
42
No desenvolvemento do Programa InfoNadalConsumo a Escola Galega de Consumo desprazouse a 11 localidades galegas distintas, realizando un total de 22 actividades distintas:
DATA E LOCALIDADE ENTIDADE SOLICITANTE
1. 24/11/15 Redondela IES
2. 27/11/15 Vigo CEIP
3. 30/11/15 Abegondo OMIC
4. 2/12/15 Tordoia IES-CEIP
5. 4/12/15 Vigo CPI
6. 10/12/15 Arteixo OMIC
7. 11/12/15 Ares CEIP
8. 15/12/15 Bande CEIP
9. 15/12/15 Oleiros ASOCIACIÓN DE CONSUMIDORES
10. 16/11/15 Rois IES-CEIP
11. 17/11/15 A Estrada CEIP
A distribución segundo provincia foi a seguinte:
A Coruña: 6 concellos.
Ourense: 1 concello.
Pontevedra: 4 concellos.
Segundo o tipo de actividade realizada, na seguinte táboa pode observarse a distribución:
Pido pido, con sentido 11
Escollo con moito ollo 6
Nadal 2.0 3
Tamén no Nadal un consumo racional 2
En total, entre o 24 de novembro e o 17 de decembro de 2015 participaron no programa InfoNadalCon-sumo 2015 un total de 961 persoas. Entre o ano 2013 e 2015 presentouse a seguinte evolución:
43
6.6. CURSOS PARA PROFESIONAIS DE CONSUMO DAS ADMINISTRACIÓNS PÚBLI-
CAS ESPAÑOLAS
No ano 2015 o Instituto Galego de Consumo, a través da Escola Galega de Consumo, realizou dous cur-sos destinado ao persoal que desenvolve as súas funcións nas distintas administracións públicas con competencias en materia de consumo.
Estes cursos realízanse cada ano en colaboración coa Axencia Española de Consumo, Calidade Alimenta-ria e Nutrición (AECOSAN), dentro do seu programa de formación continua para profesionais de consu-mo, que promove xunto con todas as comunidades autónomas e que está financiado polo Instituto Na-cional de Emprego (INAP).
Para favorecer a formación continua dos profesionais de consumo, no ano 2015 o Instituto Galego de Consumo realizou os seguintes cursos:
- ACTUALIZACIÓN NORMATIVA EN MATERIA DE CONSUMO:
Cunha duración total de 20 horas lectivas, o curso distribuíuse en catro xornadas, os días 17, 22 e 29 de setembro e 6 de outubro de 2015, en horario de 9:00 a 14:30 horas.
A finalidade pretendida coa súa realización é:
Analizar as modificacións e os aspectos máis destacados na normativa que regula a protec-
ción xurídica dos consumidores e usuarios.
Analizar a normativa en materia de etiquetado alimentario
Analizar as últimas novidades xurisprudenciais e normativas en materia de procedemento
sancionador
Asistiron ao curso un total de 27 persoas, empregados públicos dos concellos de Galicia e persoal do propio Instituto Galego de Consumo.
Participaron no seu desenvolvemento 8 relatores e relatoras procedentes da Administración Xeral do Estado e da Xunta de Galicia:
- Mª de los Ángeles Ortega Hurtado de Mendoza. Xefa de Área. Subdirección Xeral de Calidade do
Consumo. Axencia Española de Consumo, Seguridade Alimentaria e Nutrición.
- Mª Dolores Gómez Vázquez. Xefa de Área de Xestión de Riscos Nutricionais. Subdirección Xeral
de Promoción da Seguridade Alimentaria. Axencia Española de Consumo, Seguridade Alimenta-
ria e Nutrición.
- Pedro Gandarillas Iglesias. Xefe do Servizo de Inspección e Control dos Recursos. Subdirección
Xeral de Gardacostas de Galicia. Consellería do Medio Rural e do Mar. Xunta de Galicia.
- Antonio Troitiño López. Xefe da Sección de Inspección. Servizo de Industrias y Calidad Agroali-
mentaria. Xefatura Territorial de Ourense. Consellería do Medio Rural e do Mar. Xunta de Gali-
cia.
- José María Pita Ponte. Xefe do Servizo de Protección ao Consumidor. Instituto Galego de Con-
sumo. Consellería de Economía e Industria. Xunta de Galicia.
- María Monserrat Rodríguez Varela. Inspectora de Consumo. Instituto Galego de Consumo. Con-
sellería de Economía e Industria. Xunta de Galicia.
- Carlos Villaverde Mogo. Xefe de Negociado. Instituto Galego de Consumo. Consellería de Eco-
nomía e Industria. Xunta de Galicia.
- A PROTECCIÓN DO CONSUMIDOR NOS SECTORES ESTRATÉXICOS: O SECTOR
ELÉCTRICO:
Cunha duración total de 16 horas lectivas, o curso distribuíuse en tres xornadas, os días 16, 22 e 29 de outubro de 2015, en horario de 9:00 a 15:00 horas.
A finalidade pretendida coa realización do curso é:
Analizar e por en común as actuacións de protección e de defensa dos consumidores e usuarios en rela-ción aos sectores estratéxicos que, pola importancia, afectan e inflúen na economía e na vida cotiá dos cidadáns, e son o motivo da maioría das consultas e reclamacións.
Asistiron ao curso un total de 28 persoas, empregados públicos dos concellos de Galicia e persoal do propio Instituto Galego de Consumo.
44
Participaron no seu desenvolvemento 3 relatores e relatoras, procedentes de distintas administracións e organismos:
- Miguel Ángel Anaya. Comisión Nacional dos Mercados e da Competencia.
- Manuela Fernández Caloto. Enxeñeira Técnica Industrial da Xefatura Territorial da Consellería
de Economía e Industria da Coruña.
- Carlos González Patiño. Rede Eléctrica de España.
6.7. CURSOS PARA PERSOAL DOCENTE DA CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA
A Escola Galega de Consumo colabora de xeito habitual co Centro Autonómico de Formación e Innova-
ción (CAFI), pertencente á Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, na formación do persoal docente desa consellería.
No marco desta colaboración, durante o ano 2015 a Escola Galega de Consumo realizou a titoría de 3 cursos, impartidos a través da plataforma de formación en liña PLATEGA, nos que participaron un total de 140 docentes:
- COMERCIO ELECTRÓNICO:
O curso está dirixido á aprendizaxe do uso e o manexo da ferramenta en liña "Simulador de Compras", co obxectivo de realizar compras seguras na Internet.
Ten unha duración total de 30 horas lectivas.
Desenvolveuse a través da plataforma PLATEGA entre os meses de xaneiro e febreiro de 2015 e nel participaron 46 docentes.
- CONSUMO E XÉNERO:
O curso está dirixido á adquisición dos coñecementos e ao manexo das ferramentas que lle permitan ao profesorado desenvolver na aula o traballo na materia de consumo responsable desde una perspectiva de xénero.
Ten unha duración total de 30 horas lectivas.
Desenvolveuse a través da plataforma PLATEGA entre os meses de novembro a decembro de 2015 e nel participaron 50 docentes.
- FORMACIÓN INICIAL PARA A ELABORACIÓN DOS PROXECTOS DIRIXIDOS AOS PROGRAMAS DO PLAN PROXECTA, CONSUMÓPOLIS E GALICONS.NET
O curso ten por obxecto proporcionarlle ao persoal docente as ferramentas precisas para a elaboración dos proxectos incluídos no programas Galicons.net e Consumópolis.
Ten unha duración total de 30 horas lectivas.
Desenvolveuse a través da plataforma PLATEGA entre os meses de novembro a decembro de 2015 e nel participaron 44 docentes.
6.8. OUTRAS ACTIVIDADES
Tal e como xa se avanzaba na introdución da memoria, a Escola Galega de Consumo está aberta á parti-cipación con calquera colectivo ou institución que poida demandar a súa colaboración para a realización de toda clase de actividades formativas en materia de consumo responsable.
Deste xeito, durante o ano 2015 a Escola Galega de Consumo realizou de xeito específico actividades formativas, entre outros, co alumnado da Nova Escola Galega, co alumnado do IV Ciclo da Universidade de Santiago de Compostela e tamén co persoal que presta servizos no Consorcio Galego da Igualdade e do Benestar.
- OBRADOIRO COA NOVA ESCOLA GALEGA
45
No mes de febreiro de 2015, en colaboración coa Nova Escola Galega e como continuidade doutras accións formativas similares efectuadas con anterioridade, realizouse un obradoiro sobre Os xoguetes como recurso pedagóxico, cunha duración de 4 horas, ao que asistiron 9 persoas vinculadas ao ámbi-to da educación.
- CELEBRACIÓN DO DÍA MUNDIAL DOS DEREITOS DAS PERSOAS CONSUMIDORAS E
USUARIAS
O 15 de marzo de 2015 conmemorouse o Día mundial dos dereitos das persoas consumidoras e usua-rias coa celebración dunha xornada de portas abertas no Laboratorio Galego de Consumo.
- XORNADA SOBRE A PROTECCIÓN DOS MENORES CONSUMIDORES E AS NOVAS TEC-
NOLOXÍAS
Durante aproximadamente 5 horas, profesionais de distintos sectores impartiron diferentes charlas co obxecto de informar e de concienciar sobre os potenciais riscos aos que están expostos os menores consumidores cando navegan pola rede e de analizar e estudar os distintos mecanismos de protección existentes. Por último, nunha mesa redonda debatéronse todas estas cuestións coa participación do público asistente.
A xornada celebrouse o día 8 de xullo de 2015 no Salón de graos do Instituto Galego de Vivenda e Solo e a ela asistiron un total de 83 persoas, na súa maior parte, persoal do propio Instituto Galego de Consumo e da AECOSAN, pero tamén persoas pertencentes a distintas asociacións de consumidores e persoal do ámbito docente.
Participaron no seu desenvolvemento 7 relatores e relatoras, procedentes de distintas administracións e organismos:
- Antonio Rial Boubeta, profesor da Facultade de Psicoloxía da Universidade de Santiago de Compos-tela, expuxo as conclusións do traballo de investigación realizado en colaboración co Valedor do Pobo de Galicia e analizou os Hábitos de consumo dos menores e as novas tecnoloxías.
- Alejandro Tuero González, fiscal da Provincia de Pontevedra, explicou desde unha perspectiva xurí-dica as Prácticas abusivas e a comisión de delitos relacionados con menores e as novas tecno-loxías.
A continuación abriuse o debate sobre o Comercio electrónico e os menores consumidores, no que participou como moderadora Milagros Yagüe Maricalva, subdirectora xeral de Arbitraxe e Dereitos do Consumidor de AECOSAN. No debate interviñeron tamén José María Pita Ponte, xefe do servizo de Protección ao Consumidor e secretario da Xunta Arbitral de Consumo de Galicia; Alicia Menéndez Gon-zález, xefa da área de Arbitraxe da AECOSAN e secretaria da Xunta Arbitral Nacional de Consumo; Ale-jandro Perales Albert, vogal do Consello de Consumidores e Usuarios; e Fátima María García Doval, xefa do servizo de Formación do Profesorado da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Univer-
sitaria.
- XORNADAS PARA A FORMACIÓN DE FORMADORES DO PLAN DE INCLUSIÓN SOCIAL
DE GALICIA
Como resultado do traballo conxunto da Escola Galega de Consumo coa Dirección Xeral de Inclusión Social, dentro do Plan Operativo de Inclusión Social de Galicia 2015-2016, a Escola Galega de Consumo deseñou e organizou un curso específico para o persoal desa Dirección Xeral que traballa nos diferentes equipos de inclusión social distribuídos polas catro provincias galegas.
O curso ten por obxecto facilitarlle ao persoal que traballa nos equipos de inclusión social as ferramentas básicas para a elaboración dun presuposto doméstico e a información precisa para coñecer aqueles fac-tores que condicionan o gasto diario nos fogares, tales como a factura da luz, a factura do teléfono, os prezos dos produtos básicos á hora de ir mercar ao supermercado, etc.
O curso, cunha duración total de 8 horas impartiuse directamente nas instalacións da Escola Galega de Consumo e nel incluíronse as seguintes materias:
- Publicidade e marcas
- Consumo responsable no supermercado
- Orzamento domésticos e créditos rápidos
46
- Consumo na rede
- Telefonía móbil
- A factura eléctrica
O curso desenvolveuse en dúas xornadas, os días 19 e 26 de novembro de 2015, e asistiron un total de 46 profesionais.
A seguinte enquisa revela que o persoal asistente quedou moi satisfeito cos contidos traballados:
- CHARLA PARTICIPATIVA CO ALUMNADO DO IV CICLO DA USC
No marco do convenio celebrado coa Universidade de Santiago de Compostela, a través do Instituto de Ciencias da Educación, no mes de decembro a Escola Galega de Consumo desprazouse ás instalacións desa universidade para realizar unha charla participativa sobre O etiquetado dos alimentos funcio-nais, á que asistiron un total de 24 estudantes do IV Ciclo da USC.
6.9. CONCURSOS E PROXECTOS
A Escola Galega de Consumo colabora no Plan Proxecta, promovido pola Consellería de Cultura, Educa-ción e Ordenación Universitaria, ofertándolle aos centros educativos dous programas específicos centra-dos na temática de consumo responsable: o concurso escolar Consumópolis e o proxecto de innovación educativa Galicons-net.
- CONSUMÓPOLIS
O Instituto Galego de Consumo, a través da Escola Galega de Consumo, participou durante o curso esco-lar 2014/2015 na X edición do concurso de ámbito estatal Consumópolis, promovido polo Ministerio de Sanidade, Servizos Sociais e Igualdade, a través da AECOSAN.
O concurso ten por obxecto a realización dun proxecto que permita reflexionar de xeito consciente, críti-
co e solidario, sobre distintos aspectos do consumo responsable mediante a realización das actividades que se propoñen no concurso, que na súa X edición celebrouse baixo o lema “O teu consumo ten histo-ria: 10 anos de Consumópolis e 30 anos de consumo”.
O concurso vai dirixido ao alumnado de educación primaria e de educación secundaria obrigatoria e establécense 3 categorías de participación:
0 1 2 3 4 5
Organización do curso
Labor formativa das docentes
Interese das temáticas
Publicidade e marcas
C. responsable no supermercado
Orzamentos e créditos
Consumo na rede
Telefonía móbil
Factura eléctrica
4,2
4,7
4,4
3,9
3,9
4,2
4,4
4,4
4,2
47
- Categoría A: alumnado de 5º e 6º curso de educación primaria.
- Categoría B: alumnado de 1º e 2º curso de educación secundaria obrigatoria.
- Categoría C: alumnado de 3º e 4º curso de educación secundaria obrigatoria.
No curso escolar 2014/2015 participaron en Consumópolis na Comunidade Autónoma de Galicia 204 equipos, de 30 centros educativos distintos, constituídos cada un deles por cinco alumnas e alumnos, coordinados por un docente, o que supón a participación dun total de 1.020 persoas, manténdose o nivel de participación dos últimos tres anos.
Dos 204 equipos, 80 pertencen á categoría A, 5º e 6º curso de educación primaria; 59 á categoría B, 1º e 2º de ESO e 65 á categoría C, 3º e 4º de ESO.
Na fase autonómica do concurso entregáronse 6 premios, por un valor total de 5.700€, dos que resulta-ron gañadores os seguintes centros escolares:
- Na categoría de 5º e 6º curso de primaria clasificouse en 1º lugar o CPI Virxe do Monte de Cos-
peito (Lugo), e en 2º e 3º lugar foron recoñecidos traballos dos alumnos do CEIP Lourido de Po-
io (Pontevedra).
- Na categoría de 1º e 2º curso da ESO, o 1º e o 3º premio recaeron no alumnado do IES O Cou-
to, de Ourense. En 2º lugar clasificouse un equipo de estudantes do CPI Pecalama de Tordoia (A
Coruña).
- Na categoría de 3º e 4º da ESO, o 1º premio foi paro o IES A Pinguela de Monforte de Lemos
(Lugo); o 2º premio recaeu de novo en alumnos do IES O Couto, mentres que o 3º premio foi
para un equipo do colexio Sagrado Corazón de Jesús de Ribadeo (Lugo).
- GALICONS-NET
Neste programa, que ten como principal obxectivo potenciar a educación para o consumo responsable nos centros escolares da Comunidade Autónoma de Galicia, así como motivar un traballo activo e cola-borativo de alumnado e profesorado, poden participar os centros docentes non-universitarios públicos, privados e concertados da Comunidade Autónoma de Galicia, de segundo ciclo de educación infantil; educación primaria; educación secundaria obrigatoria; bacharelato; ciclos formativos de grao medio de formación profesional e educación de persoas adultas.
Os centros participantes realizan un proxecto de innovación educativa sobre unha ou varias das seguin-tes temáticas de consumo responsable: a) Consumo e xénero b) Linguaxe publicitaria c) Comercio elec-trónico
No curso escolar 2014/2015 participaron no programa Galicons-net un total de 12 centros educativos, o que implica unha participación total, entre profesorado e alumnado, de 1.069 persoas.
Dos 13 centros participantes, 5 son colexios de educación infantil e primaria (CEIP) e os 7 restan-tes son institutos de educación secundaria (IES).
En canto á temática escollida para a realización dos proxectos por cada tipo de centro:
- 7 centros fixeron o seu proxecto sobre a temática de consumo e xénero (4 CEIP e 3 IES).
- 4 centros fixeron o seu proxecto sobre a publicidade (1 CEIP e 3 IES).
- 1 centro fixo o proxecto sobre comercio electrónico (IES).
48
6.10. DIFUSIÓN E PROMOCIÓN DA ESCOLA GALEGA DECONSUMO: O FACEBOOK DA
ESCOLA GALEGA DE CONSUMO E O NOVO PORTAL WEB INSTITUCIONAL DO IGC
Para achegar a súa actividade diaria a toda a cidadanía en xeral e á poboación máis nova en particular, a Escola Galega de Consumo conta cunha páxina propia na rede social Facebook dende o ano 2013.
Cada día a Escola Galega de Consumo actualiza o seu estado na rede social Facebook, ben subindo unha breve descrición das actividades realizadas, acompañadas de fotografías, ou ben colgando novas ou artigos en materia de consumo de interese xeral.
Compre sinalar que 1552 persoas visitaron o día 26 de novembro de 2015 a páxina de Facebook da Escola Galega de Consumo, debido ao grande interese suscitado pola nova sobre a orixe do nome co-mercial “Black Friday”, empregado para sinalar os descontos aplicados por moitos establecementos co-merciais durante o mes de novembro.
Deste xeito, no mes de xaneiro de 2015 o Facebook da Escola Galega de Consumo contaba con 731 seguidores/as e pechouse o ano coa cifra de 980 seguidores/as.
A evolución pode observarse na seguinte gráfica:
0
200
400
600
800
1000
Xaneiro 2015 Decembro 2015
731
980
49
Durante o último cuadrimestre do ano 2015 boa parte da actividade da Escola Galega de Consumo esti-vo centrada, non só na actualización e renovación dos contidos das súas actividades, senón tamén na definición e deseño destes contidos para a posta en marcha do novo portal web institucional do IGC.
Entre os meses de setembro e decembro de 2015 revisáronse e redactáronse todos os textos relativos á área de “Formación” do portal web; editáronse os seus contidos; subministráronse fotografías e imaxes, trípticos, unidades didácticas e demais documentación e información de carácter pedagóxico para o novo portal web.
6.11. CADRO RESUMO DA ACTIVIDADE ANUAL
ACTIVIDADE Nº PARTICIPANTES
Nº ACTIVIDADES
Programa de Educación para o Consumo Responsable: AKAL/CORES
925
96
Programa Entroido coa EGC
185
5
Programa LecerConsumo
1.177
50
Programa InfoNadalConsumo
961
22
Curso Actualización normativa en materia de consumo
27
1
Curso A protección do consumidor nos sectores estratéxi-cos: o sector eléctrico
28
1
Curso formación Platega: Comercio Electrónico
46
1
Curso formación Platega: Consumo e Xénero
50
1
Curso formación Platega: Formación inicial para a elabora-ción dos proxectos dirixidos aos programas do plan proxec-ta, Consumópolis e Galicons.net
44
1
Obradoiro coa Nova Escola Galega
9
1
Xornada sobre a protección dos menores consumidores e as novas tecnoloxías
83
1
Xornadas para a formación de formadores do Plan de Inclu-sión Social de Galicia
46
6
Charla participativa co alumnado do IV Ciclo da USC
24
1
Consumópolis 10
1.020
30
Galicons.net 2014/2015
1.069
12
TOTAL
5694
229
7 ACTIVIDADES DE FOMENTO E COOPERACIÓN COAS OR-GANIZACIÓNS DE CONSUMIDORES– CONVENIOS DE CO-
LABORACIÓN
7.1 Axudas ás organizacións de consumidores
Durante o ano 2015 leváronse a cabo a sinatura dos convenios de colaboración coas federacións de consumido-res e asociacións de ámbito autonómico que conten, cada unha de elas, con representación no Consello de Consumidores e Usuarios de Galicia, dada a súa especialización e antigüidade. Tamén coa oficina de Monforte de Lemos da Asociación de Consumidores CONUMAR, co fin de dar cobertura a todos os consumidores de ámbi-to rural non cubertos polas oficinas das Federacións e asociacións autonómicas antes mencionadas . Ditos con-venios teñen como obxectivo establecer as bases de colaboración, cooperación e coordinación para promover o
desenvolvemento de actuacións en materia de atención e resolución das reclamacións dos consumidores gale-
gos a través da mediación e a arbitraxe de consumo, como paso previo á súa resolución ou, no seu caso, a tramitación posterior ó órgano encargado de resolver En total foron 6 convenios por un total de 155.000 euros para sufragar gastos de funcionamento e coas se-guintes organizacións:
Federación Galega de Asociacións de Amas de Casa, Consumidores e usuarios “BRETEMA” Unión de Consumidores Europeos de Galicia “EUROCONSUMO GALICIA” Federación de Usuarios e Consumidores Independentes de Galicia FUCIGA. Oficina de Monforte de Lemos da asociación CONUMAR. Asociación de Usuarios de Bancos , Caixas de Aforros e Seguros de Galicia (ADICAE-GALICIA) Unión de Consumidores de Galicia (UCGAL).
A evolución dos créditos destinados as federacións e asociacións de consumidores de ámbito autonómico ó longo dos últimos anos, a través de convenios de colaboración, é o seguinte:
FUNCIONAMENTO PROXECTOS
IMPORTE
EVOLUCIÓN ASOCIACIÓNS CONVENIO POR CAPÍTULOS
2011 247.000
2010 235.000
2009 143.732
2009 181.788
2010 200.000
2011 159.000
2012 148.000
2012 81.000
2013 105.000
2014 155.000
2015 155.000
51
Ademáis dos citados convenios de colaboración, neste ano 2015 procedeuse á convocatoria segunda vez vez, dunhas axudas destinadas ás asociacións de consumidores da Comunidade Autónoma de Galicia para activida-des de sensibilización, formación e divulgación en materia se subministro eléctrico por importe a 12.000 euros co fin de sufragar os gastos xerados polo desenvolvemento do programas de actividades que leven a cabo. Estas axudas concédense para atender aos gastos xerados polo desenvolvemento de programas de actividades que impliquen sensibilización, formación e divulgación que xeneren, no consumidor ós que van dirixidas, un grado de coñecemento da problemática da facturación e consumo de subministración eléctrica con fin de adqui-ran os coñecementos suficientes que lles permitan tomar decisións que redunden nun aforro e racionalidade do gasto en consumo eléctrico.
Convenios de colaboración
No ano 2015 asináronse os seguintes convenios:
Convenio de colaboración entre o Instituto Galego de Consumo e a Universidades de Santiago de Compostela, no eido do dereito de consumo e a arbitraxe de consumo.
Convenio da Universidade da Coruña co Instituto Galego de Consumo para a realización de prácticas externas curriculares dos estudantes da Facultade de Ciencias no Laboratorio de Consumo de Galicia.
Convenio Marco entre o Instituto Galego de Consumo e a Universidade da Coruña, no terreo da inves-tigación en materia de consumo.
Faise mención igualmente ós convenios sinalados no apartado de actividades de fomento e cooperación coas Organizacións de Consumidores:
Convenio de colaboración entre o Instituto Galego de Consumo e a Federación Galega de Asociacións de Amas de casa, Consumidores e Usuarios - BRÉTEMA para a promoción e o desenvolvemento de ac-tuacións de atención e resolución das reclamacións en materia de protección dos consumidores a tra-vés da mediación e a arbitraxe, nas oficinas coas que conta na Comunidade autónoma de Galicia.
Convenio de colaboración entre o Instituto Galego de Consumo e a Federación Galega de Euroconsumo para a promoción e o desenvolvemento de actuacións de atención e resolución das reclamacións en materia de protección dos consumidores a través da mediación e a arbitraxe, nas oficinas coas que conta na Comunidade autónoma de Galicia.
Convenio de colaboración entre o Instituto Galego de Consumo e a Federación de Usuarios e Consumi-dores independentes de Galicia – FUCIGA para a promoción e o desenvolvemento de actuacións de atención e resolución das reclamacións en materia de protección dos consumidores a través da media-ción e a arbitraxe, nas oficinas coas que conta na Comunidade autónoma de Galicia.
Convenio de colaboración entre o Instituto Galego de Consumo e a Unión de Consumidores de Galicia para a promoción e o desenvolvemento de actuacións de atención e resolución das reclamacións en materia de protección dos consumidores a través da mediación e a arbitraxe, nas oficinas coas que conta na Comunidade autónoma de Galicia.
Convenio de colaboración entre o Instituto Galego de Consumo e a Asociación de Usuarios de Bancos, Caixas de Aforro e Seguros de Galicia - ADICAE-Galicia para a promoción e o desenvolvemento de ac-tuacións de atención e resolución das reclamacións en materia de protección dos consumidores a tra-vés da mediación e a arbitraxe, nas oficinas coas que conta na Comunidade autónoma de Galicia.
Convenio de colaboración entre o Instituto Galego de Consumo e a Asociación de Consumidores e Usuarios en Marcha - CONUMAR para a promoción e o desenvolvemento de actuacións de atención e resolución das reclamacións en materia de protección dos consumidores a través da mediación e a ar-bitraxe, nas oficinas coas que conta na Comunidade autónoma de Galicia.