Download - HIRIA I: Hirigintza prozesua
• Hirigintza prozesua
• Hiriaren morfologia
• Hiriaren egitura
• Espainiako hiriak: hirien hierarkia
• Euskal Herriko hiriak
IES MUNGIA BHI
GEOGRAFIA
2. maila
Marije AGUILLO
INDUSTRIA AURREKO HIRIGINTZA
• Ezaugarriak
• Hirigintza urria
– Hiri-populazioa batez besteko %10ª zen.
– Hiriko eta landa-inguruko biztanleria aldi
berean hazi ziren eta.
• Hirien batez besteko tamaina 5000-10.000
biztanlekoa zen.
• Oso gutxitan zegoen 25.000 edo 100.000 biztanle
baino gehiagoko hiririk.
Industria aurreko hirigintza-2
• Faktoreak:
• Estrategikoak eta militarrak
• Politikoak eta administratiboak
• Ekonomikoak
• Erlijiosoak
Bartzelona XVII. mendean)
INDUSTRIA
AURREKO
HIRIGINTZA
• Sorrera– Feniziar eta greziarrekin
sortzen dira hiriak (K.a.IX.
eta VIII. m-tik aurrera)
– Iberiar penintsulako kultura indigena
protohirieen garaian
• Rhode, Emporion, Mainake (Gr.)
• Gadir, Malaca, Abdera (Fen)
• Faktoreak:• Merkataritza
• Meatzaritza eta
hango baliabideak
ustiatzea
Erromanizazio
garaian
– Hiri asko fundatu ziren
– Jatorri erromatarra hiri askok dute:
• Bartzelona, Sevilla, Valentzia, Tarragona, Pamplona, ….
– Funtzioak:
• Politiko-militarra, Administratiboa, Ekonomikoa (eskualdearen
ustiapena)
• Komunikazioen lotura• Galtzaden bitartez: Hiri-
sarea
ITALICA (Sevilla)
CORDOBA Erromatar hiriaren
planoa gaurko hiriaren gainean
ERDI AROAN
• Espazio musulmanak – (K.o 711) Inbasio momentuan ia Penintsula osoa
– Hiri berriak sortu zituzten (Madrid, Benicasin, ..)
– Zeuden hiriak berpiztu zituzten: Zaragoza,Toledo, Malaga, Granada, Kordoba,..)
– Erdigune estrategikoak bihurtu ziren:
• Administratibo
• Erlijioso,
• Ekonomiko
• Kulturala
– Kristauek birkonkistatu ahala
musulmanak joan ziren
ala auzo jakinetan geratu ziren
(mairu-auzoak)
Espazio kristaua Erdi Aroan• Hasieran iparraldeko mendi-
inguruan
– X. mendetik birkonkistaren
eraginez lurraldea jendez bete
behar zen.
– Funtzioa: Populatzea eta
Militarra hasieran
– Hirigintza prozesua sustatu zen
(hiri-gutunak populazioa
erakartzeko)
– Merkataritza berpiztu zen (XII
eta XIII. m-tik)
– Santiago-ko bideak hirigintza
areagotu zuen
Hiri gutuna (Ciudad Real)
Aro Modernoan• Hirigintza momentu politiko, ekonomiko eta
demografikoaren arabera joan zen.
• XVI. mendea– Hiriak etengabe hazi ziren = populazioa
– Amerikarekin merkataritza
– Oparotasun ekonomikoa
• XVII. mendea– Gainbehera ekonomikoa nahiz politikoa:
Europan lurralde ugari galdu ziren
– Nekazaritza krisiak
– Amerikako merkataritza krisia
– Krisi demografikoa
• XVIII. mendea– Borboien dinastiarekin hirigintza prozesua suspertu egin zen
– Erregeen boterea sendotu
– Ekonomia eta demografia sendotu zen
– Populatze politika eta herri berriak sortu (Sierra Morenaren birpopulatzea)
INDUSTRIA ALDIKO HIRIGINTZA - I
Espainiako hirigintza prozesuaren ezaugarriak (XIX. m erditik 1975era arte)
• Hirigintza oso azkar abiatu zen. Tasak hazkunde handia izan zuen:
– XIX. mendearen erdia arte hirigintza tasa %24,6
– 1936: hirigintza tasa ia bikoiztu egin zen (%40)
– 1960-70 bitartean hazkundea %56tik %66ra pasatu
zen
– 1990ean hiri populazioa %76,05 da
XIX.
Mendearen
amaieran
XX. Mendearen
erdian
XX. Mendearen
amaieran
Marra beltzaz hiriburuaren hazkundea. Gorriz, probintziaren
hazkundea. Tarte horizontal bakoitzak zentsoaldia adierazten du.
Espainiako hiri-populazioaren hazkundeaXX. mendearen lehenengo erdian
Hirigintzaren Faktoreak
• Administratiboa• 1833an probintzien banaketa
berria (hiriburura jendea)
• Ekonomikoak• Suspertze ekonomikoa
• Gizartekoak• Hiriak nekazariak erakartzen
zituen
• Etxeko zerbitzuan langile asko
• Komentu asko
INDUSTRIA ALDIKO HIRIGINTZA - II
Lau aldi bereizten dira:
1. XIX. mendearen erdialdera
arte
2. 1850tik 1936ra arte
3. Gerra Zibila eta Gerraostea
(1936-1959)
4. Garapenkeriaren etapa
INDUSTRIA ALDIKO HIRIGINTZA - III
XIX. mendearen erdialdera arte
• Hirietako populazio pilaketa txikia
• Hirigintza tasa %24,6
• Zergatia: Industrializazioa-
ren ahultasuna
• Hazkundeak probintzie-
tako hiribiruak bakarrik
ikutu zituen
Ciudad Rodrigo
INDUSTRIA ALDIKO HIRIGINTZA - IV
1850tik 1936ra arte
• Hirien hazkundea nabarmena
izan zen
• Hirigintza tasa bikoiztu egin
zen (Gerraren besperan
%40)
• Industriak eragiten zituen
hazkunderik handienak
• Landatik hirietara jende ugari joan zen
INDUSTRIA ALDIKO HIRIGINTZA - V
Gerra Zibila eta Gerraostea
(1936-1959)
• Hazkundea geldiarazi zen
• Hiriak hondatuta zeuden
• Francok ez zuen hirigintza
suspertu hiri-populazioaren
artean babes gutxi zuelako.
• Francok nekazaritza-politika bultzatu zuen.• Nekazaritza-populazioa landan geratzeko
• Politika autarkikoaz oinarri-industria guneak hazi ziren:• Kantauri itsasoaren kosta, Bartzelona
eta Madril triangelua
INDUSTRIA ALDIKO HIRIGINTZA - VI
Garapenaren etapa
• Ekonomiak eta hiriek hazkunderik handiena izan zuten
• Arrazoia: Industriaren zabalkundea
• Landa-exodoa
• Hazkunde natural oso handia (baby boom)
• Hiriko biztanleria %30 hazi zen ekialdeko triangeluan
• Hiri handien metropoli-inguruetan zerbitzu sektor modernoak kokatu ziren.
• Turismoak Mediterraneoan
hirigintza bultzatu zuen
• Bi mesetetako hiriburu
batzuk, ez industrializatuak,
hazi ziren ere.
INDUSTRIA OSTEKO
HIRIGINTZA
• 1975eko krisia dela eta hirigintzan eragina
izan zuten aldaketa batzuk abian jarri ziren
1981etik aurrera
1) Hirien hazkunde-erritmoa jaitsi egin da
2) Hirigintzako faktoreak aldatu egin dira
3) Hiri handienen hazkunde prozesua geldi
egin da
Hirigintza ProzesuaHiri populazioa landakoa baino
handiagoa da lehenengo aldiz
(1950) eta hazten
1991-tik udalerri handienek
etengabe galtzen dute
populazioa ertainen alde
Gaur egungo hirigintzaren
joera
Hirien hazkundearen erritmoa jaisten
da
Bi momentutan:
1. Hirigintza-tasa
egonkortzen da.
2. Etapan: Hiriko biztanleek behera egin dute:
– Espainiako hiri gehienak lehenengo etapan daude.
– BH eta migrazioak murriztu direlako
– Desurbanizazioak metropoli handienak edo industria-hiriak
astindu ditu
2- Hirigintzako
faktoreak
aldatu egin dira
• Industriak garrantzia galdu du hirigintza faktore gisa
– Krisia dela eta desindustrializazioa
– Industriak espazioan barreiatzea joera
duelako.
- Salbuespenak:
– Metropoli handienek teknologia ugari
duten sektore berriak erakartzen dituzte
– Industria-tradizioa duten eskualdeetan
• Zerbitzuek hirigintza-prozesuan
garrantzia dute
- Metropoli handienetan:
– Puntako jarduerak
– Enpresen erabakitze- eta kudeaketa-
guneak biltzen
– Sektor horiek, oso mekanizatuta,
eskulan gutxi behar dute
AGBAR dorrea Bartzelona
3- Hiri handienen hazkunde
prozesua geldi egin da
• Hiri ertainen, txikien eta landa espazioen mesedetan
– Faktoreak:• Hiriak jendez asetuta
• Jarduera ekonomikoen desentralizazio joera
• Hirigintza barreiatu eta laisotu
• Hiri inguru zabalagoetara hedatu da
• Hala eta guztiz ere, hiri nagusiek bere garrantzia mantentzen dute:
– Funtziorik aipagarrienak han kokatzen direlako
– Inguruko espazioko jarduerak kontrolatzen dituelako.
HIRIAREN MORFOLOGIA - I
• Zer da? Hiriak duen
kanpoko itxura, planoaren
trama, da.
• Hiriaren kokapena, egoera
eta hauen -konbinazioen,
planoaren, eraikuntza eta
lurzoruaren erabileren
eraginez sortzen da hiriaren
morfologia
Kokapena Posizioa
• Espazio zehatza
• Inguru fisikoa eta bere
ezaugarriak
– Topografia
• Sorreraren arabera:
-Defentsa gunea
-Merkataritza
-Komunikabideak
Inguru geografiko zabal batean
duen kokapen erlatiboa:
- Funtzioei lotuta :
- Ibilbideen Kontrola
- Komunikabideen gurutzea
- Kokagune estretegiko
militarra, komertziala,…
Planoa, Eraikuntza
eta Lurzoruaren
erabilerak
• Plano mota:• Irregularra
• Erradiozentrikoa
• Ortogonala
• Konplexua
• Hiri-bilbea eta eraikitze lanak
Bilbea: eraikinen antolamendua
• Irekia
• Itxia
• Eraikin kolektiboak
• Indibidualak
Lurzoruaren erabilerak
• Egoitzetarako
• Merkataritzarako
• Negozioetarako (BDC)
• Industriarako
• Ekipamenduetarako
• Aisialdirako
ZABALGUNEA
HIRI-BILBE IREKIA
- PLANO
ERREGULARRA
ALDE ZAHARRA
- HIRI-BILBE ITXIA
- PLANO
IRREGULARRA
Harresiek hirien hazkundea itotzen
zuten.
Bartzelonan harresiak estrategikoak
konsideratzen ziren.
1854.ean Espartero eta O´Donell
gobernuak harresiak botatzea
baimendu zuen.
Zabalgunerako proiektuen lehiaketa.
1860.Ean hasi ziren zabalgunearen
lanak.
Bartzelona
XVII. mendean
IES MUNGIA BHI - BATXILERGOKO 2. KURTSOA
ESPAINIAKO GEOGRAFIA
IRAKASLEA: Marije Aguillo
HIRIAREN EGITURA
1- INDUSTRIA AURREKO HIRIA: ALDE ZAHARRA
1.1 Industria aurreko aldiaren herentzia
1.2 Industria-aldiko aldaketak
1.3 Gaur egungo aldaketak
2 – INDUSTRIA ALDIKO HIRIA: HIRIKO ZABALGUNEA
2.1 Burgesen zabalgunea
2.2 Hiri-inguruko langileen auzoak eta industriaguneak
2.3 Auzoak lorategiekin
3- GAUR EGUNGO PERIFERIA ETA HIRIAN ORAINTSU IZANDAKO
ERALDAKETAK
3.1 Periferiako egoitzen auzoak
3.1.1 Auzo marjinalak eta txabolak
3.1.2 Sustapen ofizialeko etxebizitzen auzoak
3.1.3 Sustapen pribatuko etxebizitza-poligonoak
3.1.4 Etxadi itxiaren zabalera
3.1.5 Familia bakarreko etxebizitzen inguruak
3.2 Industriaren eta ekipamenduen inguruak periferian
INDUSTRIA AURREKO HIRIA:
ALDE ZAHARRA
1.1 Industria Aurreko Aldiaren Herentzia
1.2 Industria-aldiko aldaketak
1.3 Gaur egungo aldaketak
Hiru momentutan
ALDE ZAHARRA1.1 Industria Aurreko Aldiaren Herentzia
a) Ezaugarri erkide• Harresiak
• Planoa irregularra
– Erradiozentrikoa
– Lineala
– Koadrikula itxurakoa
• Bilbea itxia
• Lurzoruaren erabilerak askotarikoak
• Gizarte-maila ezberdinak elkarrekin bizi ziren
b) Hiri erromatarra• Plano erregularra
• Adibideak: Zaragoza, Leon, Mérida eta Tarragona
c) Euskal Herriko hiriak• Plano erregularra (XI-XIV. m. bitartean sortu ziren
populaketa berrietan)
- Donostia, Usurbil, Elgeta, Urretxu,...
c) Erdi Aroan
– Hiri musulmana
– Erdigunea (medina) harresiz inguratua
– Trazatua irregularra
– Erdigune horretatik kanpo: errebalak
harresiz ere inguratua
– Hiri kristaua
– Harresiz inguratua
– Trazatua irregularra: erradiozentrikoa,
lineala edo dama-jokoaren modukoa
d) Errenazimenduan
– Plano erregularreko auzo berriak
– Eraikin berriak alde jendetsuenetan eraikiak:
– Plaza
– Udaletxea, Merkatuak, Jauregiak, Komentuak
– Fatxada uniformeko eraikinak
– Kale berriak ,”kale nagusiak” , eraiki ziren.
ALDE ZAHARRA-2
ALDE
ZAHARRA-3e) Barrokoan eta Ilustrazioan
- Hiria edertu eta arrazional
moduan trazatu zen
- Perspektiban trazatutako kale zabal
eta zuzenak
- Plaza handiak, lorategiak eta
arboladiak
- Eraikin monumentalak
- Hornikuntza- eta higiene-
azpiegiturak hobetu ziren.
ALDE ZAHARRA- 4:
Industria-aldiko aldaketak
a) Planoan– XIX. mendearen lehen erdian
• Desamortizazioa dela eta:» Kaleak eta plazak zabaldu ziren alde baloratsuenetan
» Trazadura zuzenak
– XIX. mendearen bigarren erdian eta XX. mendearen lehen herenean
» Bide handiak eraiki ziren eraikin dotorez inguratuta
» Alde zaharraren bilbea apurtu zen hainbeste kasutan
» Zabalgune burgesarekin eta trenbide geltokiarekin lotzen dira.
» Eraikin berriek funtzio tertziarioa izango dute.
» Berrikuntzen helburua: Lurzoruaren balioa handitzea.
– 1960ko berrikuntza-politiken xedeak» Lurzoruaren errentagarritasuna bilatzen zen
» Alde zaharreko planoaren zati batzuk suntsitu ziren
» Trazatuaren aldaketa.
ALDE ZAHARRA- 5:
Industria-aldiko aldaketak
b) Bilbea:Dentsifikazio prozesua
• Desamortizazioa dela eta eraikin erlijioso asko erabilera berriekin:
– Erakundeen egoitzak, ospitalak, koartelak, liburutegiak, museoak,..
• Historizismoaren eta material berrien eragina eraikinetan
• 1960ko hamarkadan eraikin berri eta altuagoak egin ziren
Lurzoruaren erabilera
• Tertziarizazio prozesua
(1960ko hamarkadan
guztiz indartuta)
Ondorioak:
• Lurzoruaren prezioa gareztitzea
• Pilaketa-arazoak
• Eraikinak hondatzea
(joeraren aldaketa)
Brigadas de Navarra enparantza (Museo Etnografikoa)
ALDE ZAHARRA- 6:
Industria-aldiko aldaketak
• Gizarte klaseei erreparatuz gero
- Gizarte-zatiketaren prozesua
bizkortu zen
- XIX. mendearen amaieratik
industria-burgesiak alde
zaharretako espazio baloratuenak
eskuratu zituen
- Gero, zabalgune berrietara joan zen
- Alde zaharren degradazioa
eta utzikeriaBartzelonako alde industriala
(XIX. mendekoa)
ALDE ZAHARRA- 7:
Industria osteko aldia (1975etik aurrera)
• Zaharberritze integratutako politikak
Abiatu ziren.
• Planoan
– Kaleak oinezkoentzat mugatu dira.
• Eraikuntzan
– Eraikin historikoak zaharberritu dira.
– Diru laguntzak eman dira
• Lurzoruaren erabileran
– Etxebizitza erabilera berreskuratu da eta beste
jarduerekin lotzen da.
– Turismoa, Kultura,…. Hiri-sustapenerako politiken
zutabeetako bat dira.
INDUSTRIA ALDIKO HIRIA:
ZABALGUNE BURGESA
• Hirien hazkundeari erantzuna izan zen.
• Kasu batzutan harresiak bota ziren eta beren
lekuan bulebarrak eraiki ziren.
• Espazio berri horietan burgesen ideiak islatu
ziren:
• Ordena (plano erregularra)
• Higienea (zoladurak, estolderiak,
espazio berdeak, uraren hornikuntza,..)
• Etekin handiak lortzea (etxebizitazk,
dendak eta garraioak eraikitzea)
• Hiriaren gizarte segregazioa suposatu zuen
2.1 Burgesen zabalgunea -2
a) Plano erregularra– Espazio arrazionalak eta
funtzionalak
– Dentsitate txikikoa.
– Eraikinean artean: jauregiak, lorategidun etxeak, edo estilo historizista zuten eraikinak zeuden.
– Erabilera: burgesen etxebizitzak.
– Zabalgune goiztiarrenak: Bartzelonan, Ildefonso Cerda; Madrilen. Carlos María de Castro,
Bilbon, Alzola,Atxukarro eta
Hoffmeyer
Indautxuko eskolak
Zabalgunea:
Espazio arrazionala
eta funtzionala
Hiri zaharren pilaketa- eta higiene
faltaren aurrean espazio zabalak eta
ondo antolatuta sortuku ditu burgesiak.
HIRI BURGESA. ZABALGUNEA
ETA EKIPAMENDUAK
- Kale zabalak
- Zerbtitzuak
- Langileentzako auzoak
2.1 Burgesen zabalgunea-3
b) Denborarekin bilbearen
dentsifikazioa
– Etxadi itxiak eta altuera handiko eraikinak, batez ere 1960tik aurrera.
– Zabalguneek kokapen zentrala hartu zuten.
– Garraioek hiriaren alde guztiak lotzen dituzte .
– Lurzoruaren erabilera :
• Funtzio tertziarioa garrantzia hartuz joan zen:
– dendak, bankuak, bulegoak,
enpresen egoitzak,…
Fotografía de la estación del Paseo
Imperial a finales
del siglo XIX
2.2 Hiri-inguruko langileen auzoak eta
industria-guneak
XIX. mendean:– Hiriaren alde zaharraren gune onenetan eta
zabalgune modernoetan: burgesia
– Hiriaren periferian.
• Garraioak: trenbidea, tranbia
• Zerbitzuak: merkatua, hilterria,..
• Lantegiak
• Langileen auzo marjinalak
a) Sortzerakoan– Langileen auzoek askotariko planoa zuten
– Periferiako landa-lurzoruan eta kontrolik gabe sortzen ziren
– Bilbea itxia eta dentsitate handikoa
– Kalitate urriko eta tamaina txikiko eraikuntzak
– Etxeak eta lantegiak elkarrekin sortu ziren
– Zerbitzuak eta ekipamenduak urriak
– Gune osasungaitz eta kaltegarriak ziren
2.2 Hiri-inguruko langileen auzoak eta
industria-guneak
b) Gaur egun
– Industria instalazioek ez dute trenbidearen
menpekotasunik
– Errepideak hartu du garrantzia
– Industria-lurzoruak balio handia lortu du:
– Industria batzuk krisian sartu dira
– Beste Industria batzuk hirietatik urrundu dira
– Orube horietan zerbitzu instalakuntzak sortu
dira
» Poligono industrial berriak
» Salmenta azalera handiak,..
– Langileen auzoak hiriaren barruan geratu dira
– Hoberen komunikatuta daudenak berritu dira:
populazioa ordeztu da
– Urrunen daudenak espazio marjinalak izaten
jarraitzen dute
Casas baratas construídas
por Altos Hornos de Vizcaya
(1916)
2.3 Auzoak lorategiekin
• XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen lehen herenean
• Ideia higienistek eta naturalistek eraginagatik• Ebezener Howard: lorategi-hiriak
• Langileentzako eta klase ertainentzako eginda
• Etxebizitza osasungaitza desegiteko asmoz
• Hiri lineala (Arturo Soria)
• Gizarte-zatiketa apurtu nahian
• Familia bakarreko etxebizitzak kale 40 metroko zabalerako ertzeetan
• Oinarrizko zerbitzuak
izango zituen: tranbia,
trenbidea, lorategia,
ura, elektrizitatea,
estolderia
• Madrileko periferia
osoa inguratu nahi
izan zuen
Gaur egun: hiri lineala Madril handitan
txertatuta
Arturo Soria kalea
1960.ean
LORATEGI-HIRIA
Zurbaranbarri (Bilbo)
Ebenezer Howard
Garden Cities of To-
morrow (1902)
Etxe merkeak
Torre Urizar (1921) Ricardo Bastida
GAUR EGUNGO PERIFERIA ETA HIRIAN
ORAINTSU IZANDAKO ERALDAKETAK
• Gerra Zibilaren ostean eraikitze-jarduerak gutxi izan ziren
• Material faltagatik
• Nekazaritza sustapenagatik
– 1950etik aurrera hirien hazkundea handia izan zen:
• Demografiagatik
• Industria eta zerbitzuen garapenagatik
– Gaur egungo joera hiria desentralizatzea da
• Hiri eta landaren arteko mugak bereizgaitzak (barruti suburbanoak)
• Jarduera ekonomikoak nahiz biztanleenak periferietara eramaten ari dira
• Hiri aglomerazio berriak funtzio ezberdinekin sortzen ari dira
• Gaur egungo periferiaren zatiketa funtzionala eta soziala:
– Bizilekuen auzoak
– Industria inguruak
– Ekipamendu inguruak
Periferiako egoitzen auzoak
• Auzo marjinalak
• Legez kanpoko lurzoruan eraikitzen da:
hirigintza-antolaketarik gabe
• Norberak egindako etxebizitzak
• Oinarrizko zerbitzurik gabe (ura,
elektrizitatea, saneamendua)
• Txabolak
• 1950ko hamarkadan izan zuten
gorakadarik handiena
• Azken urteetan: Gizarte-laguntzako
etxebizitza auzoak eraikitzen ari dira
txabolak suntsitzeko
Sustapen ofizialeko etxebizitzen
auzoak
• 1940 eta 1960 bitartean garatu ziren gehien.
• Lalguntza ofizialekin sortutako auzoak ziren:
prezio mugatua
• Etxebizitza gabezia murrizteko
• Eraikuntza irekia izan zen• Bloke isolatu eraiki ziren
• Bloke monotonoak
• Kalitate gutxikoak
• Zerbitzu eta ekipamendu falta
• Gaur egun zaharberritze planak abian jarri dira
1950 eta 1970 bitarteko urbanizazioa
Sustapen pribatuko etxebizitza-
poligonoak
1960tik aurrera sortu ziren– Lurzoruaren espekulazio handia eta kontrol gutxi
– Bilbe irekia edo dorreen bidez antolatuta
– Altuera eta dentsitate gehiegikoak
– Kaleen trazatua ordenik gabekoa
– Eraikin geometrikoa:
hiri-paisaia monotonoa
– Poligono horiek
bizilekuak ziren
– Dendak eta hornidurak
leku zehatz batzuetan
pilatu ziren
Gaur egungo periferia
• Etxadi itxia– 1980 eta 1990 bitartean
– Altueran eraikitako etxadiak berreskuratu
ziren
– Dentsitateak gero eta handiagoak ziren
– Erabilera kolektiboko gunea zuten:» Lorategiak
» Haurren jolasak
» Igeritokia
– Klase ertainetarako
• Familia bakarreko eta ekipamenduen inguruak periferian– 1980tik aurrera hedatu ziren periferian
– Ideologia ekologista edo berdea zuten erdiko
klaseentzako
– Automobilaren erabilera masiboa
– Bilbe irekiko eraikin indibidualak» Bakakrtuak
» Elkarri-atxikiak
Industriaren ekipamenduen
inguruak periferian
Periferiako hiriko sarbide nagusien ondoan industria eta ekipamenduak kokatzen dira– Lurzorua merkea eta hiriaren hurbiltasuna
a) 1950 eta 1960ko hamarkadetan
• Industria inguruak eta industria-poligonoak kontrolik gabekoak
• Gaur egun industria-espazio berriak
» Enpresa-parkeak
» Parke teknologikoak
» Kalitate handiko ingurumenak
b) Ekipamenduen inguruak
• Merkataritza
• Aisia
• Eskolak, Hospitalak,….
• Administrazio-zentruak, e.a.