Download - Harreman funtzioa
GIZA GORPUTZAHARREMAN FUNTZIOA
Izaki bizidun guzti-guztiok bi ezaugarri hauek ditugu:
• Bizi-funtzioak (nutrizioa, harremana eta ugalketa)
• ZELULAz osatuta gaude
ZELULA
• Pertsonok milioika zelulaz osatuta gaude• Zelulak ikusteko mikroskopioa erabili behar da• 3 bizi-funtzioak egiten dituzte: nutrizioa, harremana eta ugalketa.• Asko ditugu eta mota desberdinetakoak.
1. EHUNAK• Gure gorputzean mota asko daude.• Ehun bereko zelula guztiek funtzio bera dute.
Adibidez: Gihar-ehuna
Giza gorputzaren antolaketa-mailak
2. ORGANOAK• Antolatuta eta elkarrekin funtzionatzen duten
ehunen multzoak dira..
Adibidez: bihotza
3. SISTEMAK
Funtzio bera betetzen duten organoek sistema bat osatzen dute
Adibidez: gihar-sistema
4. APARATUAKZenbait sistemaz osatuta daude.
Adibidez: lokomozio-aparatua
5. ORGANISMOAGure aparatu eta sistema guztiek osatzen dute
LABURBILDUZ
Gure inguruan gertazten diren gauza guztiei
erantzun edo erreakzioa bat ematen diegu
HARREMAN- FUNTZIOA
Nola gertatzen da harreman-funtzioa?
HIRU ATAL DITU:
1. Zentzumen-organoek informazioa hautematzen dute (errezeptoreak) eta garunera bidaltzen dute nerbioen bidez
2. GARUNAK informazioa aztertzen du eta erantzun bat bidaltzen du
3. Lokomozio-aparatuak agindua jaso eta mugimenduak egiten ditu.
BARNE-KOORDINAZIOA
Nahiz eta ohartu ez prozesu desberdin asko gertatzen dira gure gorputzean.
Barne-koordinazioa harreman-funtzioaren parte da.
Kanpoko informazioa hautematen dute eta garunera bidaltzen Hauek dira:
1. Begiak eta ikusmena2. Belarriak eta entzumena3. Azala eta ukimena4. Mihia eta dastamena5. Sudurra eta usaimena
ZENTZUMEN-ORGANOAK
1. BEGIAK ETA IKUSMENA• Begiei esker, koloreak, formak eta distantziak hautematen
ditugu.• Erretinako errezeptoreetara heltzen den informazioa
garunera joaten da ikusmen-nerbioen bidez.• Garunak informazio hori jaso eta interpretatzen du.
2. BELARRIAK ETA ENTZUMENA• Belarriei esker, soinuak eta beraien propietateak
hautematen ditugu.• Barraskiloko errezeptoreetara heltzen den
informazioa garunera joaten da entzumen-nerbioen bidez.
• Garunak informazio hori jaso eta interpretatzen du.
3. AZALA ETA UKIMENA• Azalari esker, objektuen formak, testurak eta
sentsazio asko hauteman ditzakegu.• Azalako errezeptoreak nerbioekin lotuta daude .
Nerbioek informazioa garunera eramaten dute, berak interpretatzeko.
4. MIHIA ETA DASTAMENA• Mihiari esker, zaporeak hautematen ditugu.• Mihiaren gainazaleko errezeptoreek, dastamen-
papilak, informazioa garunera bidaltzen dute, berak interpretatzeko.
5. SUDURRA ETA USAIMENA• Sudurrean pituitario horia dago. Hor errezeptoreak
daude eta horiek dira garunera informazioa bidaltzen dutenak.
LABURBILDUZOrganoek informazioa hautematen dute, garunera bidaltzen dute eta berak interpretatu eta erabakitzen du.
ZENTZUMENA ORGANOA ERREZEPTOREA NERBIOA
IKUSMENA BEGIAK ERRETINA IKUSMEN-NERBIOA
ENTZUMENA BELARRIAK BARRASKILOA ENTZUMEN-NERBIOA
UKIMENA AZALA - -
DASTAMENA MIHIA DASTAMEN-PAPILAK -
USAIMENA SUDURRA USAIMEN-ERREZEPTOREAK (PITUITARIA HORIAN)
USAIMEN-NERBIOA