Download - ExpresióNs Latinas 2ºBach (2) 08
“Os libros teñen o seu destino”
Está extraída dun poema de
Terenciano Mauro (s. I d.C.). O verso completo di Pro captu lectoris
habent sua fata libelli: “O destino
dos libros depende da intelixencia do
lector”
“Aquí e agora”
“O home é un lobo para o home”
Frase que o filsósofo inglés Thomas Hobbes (1588-1679) extraíu da comedia Asinaria de T.
M. Plauto (254-184 a.C.) para ilustrar a súa
convicción de que o home é egoísta por
natureza, e é a sociedade a que nos
obriga a convivir, deixando a un lado esa
tendencia innata
“Home que sabe”
Denominación científica do estado evolutivo actual da especie
humana, inmediatamente
posterior ó Home de Neanderthal,
extinguido hai 30.000 anos
“Xa é hora de espertar”
Extraída dunha epístola do apóstolo cristián
Pablo de Tarso (Romanos, 11, 13), na
que esixe ó seu discípulo Timoteo
preparación espiritual para a chegada do reino
de Deus
“Pánico ó vacío”
Tendencia artística que consiste en
encher de elementos todo espazo vacío nunha obra de arte
“Alí mesmo”
Emprégase ó facer unha referencia
bibliográfica a varias pasaxes dunha
mesma obra, para non citar de
continuo o seu título. Máis
frecuente nas súas abreviaturas ibid. ou
ib.
“O mesmo”
Ás veces empregada mediante a
abreviatura id. ou o símbolo “
“Isto é”
Equivale ás nosas expresións aclaratorias “ou sexa” ou “é dicir”. Moitas veces úsase na forma abreviada i. e.
“Imprímase / Pode imprimirse”
Declaración oficial por parte da xerarquía da Igrexa
Católica de que unha obra literaria ou similar está libre
de erro en materia de doctrina e moral, e queda autorizada a súa lectura
polos fieis. Adoita ir acompañada de nihil obstat
“En ausencia”
Maiormente empregada no ámbito xudicial, indica un procedemento polo cal
unha persoa pode ser xulgada en rebeldía
“Para sempre”
“En branco”
Situación mental na que se
produce un esquecemento
súpeto
“No momento da morte”
Xuridicamente, designa as accións
legais que pode realizar unha persoa
nos momentos próximos á morte (un matrimonio, p. ex.)
“En caso de dúbida, a favor do acusado”
Principio do Dereito polo cal unha persoa
non pode ser condeada sen
probas definidas da súa culpabilidade
“No derradeiro momento”
“No momento de cometer o delito”,
“Xusto no momento”
A primeira é unha deformación da segunda, pero é
moito máis utilizada. A RAE mesmo acepta a forma soldada
infraganti
“Naquel tempo”
Con ela aludimos a unha época moi anterior á nosa
“Na viaxe”
En dereito laboral, úsase na expresión
“accidentes in itinere”, para referirse ós
accidentes que se producen
durante o desprazamento do asalariado
ata o seu lugar de traballo
“No medio (está) a virtude”
Principio filosófico atribuído a
Aristóteles que establece como
desexable e saudable o punto medio entre todos
os extremos
“Á memoria”
É cotián vela
encabezando un
obituario ou unha homenax
e a persoas falecidas
“En mente”
“No peito”
Orixinariamente refírese ós
nomeamentos de cardenais que o
Papa tén decididos mais aínda non comunicados
publicamente (tenos gardados “no seu
peito”). Por extensión, aplícase ós cargos elixidos
en votación mentres non son
proclamados oficialmente
“Para os séculos dos séculos”, “Polos séculos dos séculos”
Ás veces tamén se atopa per
saecula saeculorum
“No sitio”, “No mesmo lugar”
Análise in situ
“Para os intelixentes, poucas cousas”
A frase completa é Intelligentibus pauca
sufficiunt, que se significa “Ós intelixentes
cómprenlles poucas cousas”. O refrán castelán A buen
entendedor, pocas palabras bastan
recolle exactamente o seu senso
“No viño (está) a verdade”
Resume desta frase de Plinio o Vello (23-79 d.C.):
volgoque veritas iam attributa est (Historia
Natural, XIV, 141, 5). Con ela o autor testemúñanos o convencemento popular de
que o alcohol facilita a desinhibición das persoas ata o punto de facerlles
dicir o que pensan intimamente e case nunca
din
“En vidro”
A expresión completa é “fecundación in
vitro”, coa que nos referimos ó
procedemento médico que logra a
fecundación artificial dun óvulo por un ou
varios espermatozoides. A
alusión ó vidro xustifícase pola súa abondosa presencia
nos laboratorios
“Entre nós”
Emprégase co senso de intimidade, como
por exemplo:
“Esta cuestión debatirémola aquí,
inter nos”
“Mentres tanto”
Úsase como sustantivo, por exemplo en:
“No interim, chamaron á porta”
En castelán acéptase a forma adaptada “ínterin”
“Co mesmo feito”, isto é,
“Inmediatamente”
“Erro”, que pode ser “de
lingua” ou “de pluma”,
i. e., “de escritura”
O cotián é empregar só o primeiro elemento
“En senso amplo”
“O mestre díxoo”
Alude á autoridade intelectual que se lles supón ós profesores
“Con man militar”, i. e., “Pola forza
das armas”
“Mar grande”
Conxunto grande e desordeado de
diversos elementos
En castelán acéptase a forma
maremágnum
“Pola miña culpa”
Frase extraída da liturxia católica, pero que desde
antigo se vén empregando en contextos xerais
“Lémbrate de morrer”, máis ben co
senso de “Lembra que has morrer”
“O que debe
lembrarse”
Escrito no que se
explican conceptos que deben ser tidos en conta polo seu
destinatario
“Unha mente sa nun corpo
san”
Cita da Sátira X do poeta romano
Xuvenal, crítico da sociedade do seu tempo (s. I-II d.C.)
“Xeito de obrar”, “Maneira de actuar” / “Xeito de vivir”,
“Maneira de vivir”
“Por causa da morte”
Expresión propia do ámbito xurídico,
que alude ós actos xurídicos que teñen efecto tras a morte dunha persoa (un
testamento, p. ex.). Opónse a inter vivos
“Por propia iniciativa”
Estrictamente, designa un documento que o
Papa emite; máis xeralmente, emprégase
en senso literal.
¡Ollo! Ás veces lense e escóitanse usos
incorrectos como “de motu proprio” ou “motu
propio”
“Cambiadas as cousas que hai que
cambiar”
Facendo unha comparación, úsase
para chamar a atención sobre os
elementos diferentes entre os
dous termos
“Non discrepan
do ninguén”, “Sen que ninguén
se opoña”
“Nada novo (hai) baixo o
sol”
Expresión que aconsella
desconfiar de todo aquilo que
se presenta como
absolutamente orixinal.
Extraída do Eclesiastés 1, 10
“Nada se opón”
Autorización da Igrexa Católica para a
publicación dunha obra. Adoita ir
acompañada de imprimatur
“Non me toques”
Palabras que, segundo o
Evanxelio de Xoan (20, 38), dirixiu Xesús
Cristo resucitado a
María Magdalena