2015
BIZKAIKO
TXAKOLINA
1
KONTSEILU ARAUTZAILEA
Lehendakaria:
Iñaki Aretxabaleta Aurre, jauna
Lehendakariordea:
JoséRamón Calvo Valpuesta jauna
Batzordekideak
Arkaitz Larrazabal Durana, jauna
Miren Sorkunde Bikandi Lasa,andrea
Iñaki Zarate Batiz,jauna
Unai SulibarriaSantibáñez, jauna
AgustínOlazabalaga Olaskoaga, jauna
2
KONTSEILU ARAUTZAILEAREN EKINTZAK
NEKAZARITZA MINISTERIOAK ONARTUTAKO BIZKAIKO TXAKOLINAREN
PROPOSAMENA 2016an Mahastiz landutako azalera baimendua ezin izango da hazi 3,92 hektarea baino
gehiago Bizkaian
Urtarrilak 1ean indarrean jarri zen Mahasti berriak landatzeko baimen erregimen berria dela
eta iazko urrian Bizkaiko Txakolina Jatorrizko Deiturako Kontseilu Arautzaileak, Espainako
Nekazaritza Ministerioari gomendioa luzatu zion 2016, 2017 eta 2018 urteetan Bizkaiko
Mahastiaren hazkundea, 2015eko uztailaren 1koaren %1 izatea gehienez.
Nekazaritza Ministerioak erabaki du 2016an landutako mahastiaren hazkundea, 2015eko
uztailaren 1eko %0,43 izan behar duela gehienez, hau da 4.173 hektarea guztira. Erabaki hau
indarrean dago otsailaren 1ean Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu ondoren.
Gehiegizko hazkundeak sortzen duen debaluazio arriskuak ikusirik hartu du Ministerioak
erabaki hau.
Nekazaritza Ministerioak zortzi Jatorrizko Deituren gomendioak hartu zituen, baina azkenean
lau bakarrik hartu ditu aintzat : Bizkaiko Txakolinak, Navarrak, Ribera de Duerok eta Riojak
egindakoak.
Erabaki hau dela eta, Bizkaiko Txakolinako mahasti landatuarean azalera 3,92 hektarea hazi
liteke 2016an
KONTROL EKINTZAK Kontseilu Araultzailearen programaren ildotik segituz, azken urte honetan kalitate kontrolen
zorroztasuna nabaritu egin da Jatorrizko Deituraren araudia betetzeko. HAZI enpresak
egiaztatu ditu mahatsaren jatorria, hektareako geheinezko etekinen betetzea, edo etiketen
kontsumoa.
Denetara 49 upategi ikuskatu dira 73 bisitatan eta 34 analitika egin dira 23 upategietan
Kontseilu Arautzailea babestutako txakolinaren kalitate organoleptikoa ziurtatzen arduratu da,
bere Dastaketa Batzordearen bidez
3
PROMOZIO EKINTZAK Urtean zehar Kontseilu Arautzaileak Bizkaiko Txakolina markako sustapen ekintzak areagotu
ditu jarduera ezberdinetan parte hartuz eta bere baliabideak indarrean jarriz
Txakolinaren Eguna ospatuz gain Bizkaiko Txakolina marka hainbat txapelketa
gastronomikotako parte izan da, Bilboko Aste Nagusian egiten dena nabarmenena izan delarik.
Bizkaiko Txakolina markak ahalik eta ekintza gehienetan parte izatea helburu izanik, Kontseilu
Arautzaileak bere laguntza eskaini du Foru Aldundiak bultzatutako hainbat ekintzetan. Hori
dela eta, Expovacaciones barruan egin zen dastaketa batean parte hartu zuen, Boiseko
Jaialdian egon zen eta baita Holandan egin zen promozio turistiko batean ere.
Bizkaiko Txakolinak Euskal Herri osoan Korrikak antolatutako dastaketetan parte zuen
Nabarmentzekoa izan zen Balmasedan ospatu zen lehen Uzta Eguna, Enkarturren
antolakuntzari esker
Eroskin egindako dastaketek ere arrakasta handia izan zuten
Bigarren urtez jarraian Bilboko Alde Zaharrean ospatutako Txikiteroen Eguneko protagonista
izan zen Bizkaiko Txakolina. Jailadi honetan Bizkaiko sei lurraldeetako mahatsa prentsatu zen
jendearen aurrean.
Kultura arloan, Pedro Olearen Zombie Eguna laburmetraian parte hartu du Bizkaiko Txakolinak.
Bilboko Akordeoi Orkestra Sinfonikoak eskeintzen duen Gabon Kontzertuan ere parte hartu
zuen.
Elkarkidetasun arloan, Bilboko Rotario Klubak dastaketa berezi baten bidez, Bizkaiko Txakolin
bat aukeratu zuen, salgai jarriz dirua lortzeko polioaren aurkako kanpaina baten bidez.
4
HEKTAREAKO ETEKINA IAZKOA BAINO HANDIAGOA IZAN DA 2015 uztako Txakolinaren kopurua 1.784.934 litrokoa izan da, hau da %13,72 eko gehikuntza
aurreko uztako kopuruarekin konparatuz
2015 urtea bi faktore nagusik markatu du. Lehenengoa udaberri eta udako klimatologia ona
izan da, ekainaren hasieran izan zen eurite batek mahasti baten batean egin zuen kalte txiki
batzuk izan ezik.
Bigarren faktorea iraileko klimatologia izan da, hotzagoa eta batez besteko hezetazuna zerbait
handiagoa. Honek uzta lanak zerbait nahasi zituen. Dena dela, bero eta euri gutxikoa izan zen
udako klimatologiak eragin zuen uztaren aurreratzea. Irailaren 19 an hasi zen eta irailaren 26tik
urriaren 10 arte egon zen kontzentratuta
Hau dena dela eta hektareako etekina iazkoa baino handiagoa izan da eta ohiko
batezbestekotikhurbilago egon da. Mahasti berri batzuk hasi dira mahatsa ematen eta horrek
ere batutako mahats kopurua handitu du
1 KOADROA. EKOIZPENAREN EBOLUZIOA (kilo eta litrotan)
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Mahatsa 1.806.634 1.732.746 2.425.729 2.471.098 1.515.782 2.323.190 2.681.329
Txakolina 1.240.118 1.170.378 1.642.907 1.660.814 999.428 1.569.634 1.784.934
Upeltegiek 4.970 litro berantiar motako ardoa egin dutela adierazi dute eta Bizkaiko Apardun
1.500 litro
Kopuru honetan ez da sartzen Foru Aldundiko Upeltegi Esperimentala
5
0
200.000
400.000
600.000
800.000
1.000.000
1.200.000
1.400.000
1.600.000
1.800.000
2.000.000
LITR
OA
K
URTEA
EKOIZPENA
6
LANDUTAKO HEKTAREA KOPURUAK IGOTZEN JARRAITZEN DU Mahasti hektarea kopuruak gorantz segitzen du baina jabe kopurua beherantz doa
Gaur egun mahastizain kopurua 212koa da, eta hektarea landuak 392
2KOADROA. MAHASTI LURRALDEAREN EBOLUZIOA ETA EUREN JABEAREN KOPURUA
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Hektareak 338 342 358 371 373 384 392
Jabeak 285 235 238 223 223 215 212
7
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
HEK
TAR
EAK
URTEA
HEKTAREAK
0
50
100
150
200
250
300
350
MA
HA
STIZ
AIN
AK
URTEA
8
UPATEGI KOPURUAK BERDIN SEGITZEN DU Egun 45upategi daude Bizkaiko Txakolinaren Jatorrizko Deituran. Kopuruak antzera segitzen
du. 50.000 litro baino gehiago ekoizten duten upategien kopuruak gorantz egin du, beraiek
ekoiztutako kopuruak ere bai. 10.000 litro baino gutxiago ekoizten duten upategien kopuruak
berdin jarraitzen du, baina Deituran daukaten eragina gutxitu egin da.
50.000 litro baino gehiago ekoizten duten 13 upategien ekoizpena Deiturako %75koa da
3 KOADROA. UPELTEGI KOPURUA EKOIZPEN KOPURUAREN ARABERA (litroetan)
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
>50.000 7 7 8 11 7 11 13
50..000-20.000 8 7 9 8 9 8 8
20.000-10.000 8 9 15 10 4 7 6
10.000-5.000 12 12 4 3 7 5 8
<5.000 20 16 14 17 17 13 8
Deklaratu gabe 10 2 4 2 2
Guztira 65 53 50* 50* 49* 46 45
*Foru Aldundiko Upategi Esperimentala barne
9
0
10
20
30
40
50
60
70
80
UP
ATE
GI
ZEN
BA
KIA
K
URTEA
UPATEGIAK
10
TXAKOLIN ZURIA DA BIZKAIAN GEHIENGOA Txakolin zuriak Jatorrizko Deituraren ekoizpen nagusia jarraitzen du izaten. Gorriak jaitsi egin
dira, ekoiztutako kopuru osoan eta portzentaian. Beltzak berriz hazi egin dira, kopuru osoan
eta portzentaian, eta goranzko joera kontutan hartuta, etorkizunerako kontuan hartzeko
apustua dira
Uzta berantiarreko ardoaren ekoizpen kopurua gutxitu egin da seguruenik uzta sasoiko
kontrako klimatologiaren eraginez. Hala ere, ardo mota hau oso interesgarria jarraitzen du
izaten hiru upategi ekoizleentzat.
4 KOADROA. BIZKAIKO TXAKOLINAREN EKOIZPEN MOTAK (hektolitroetan)
2010 2011 2012 2013 2014 2015
ZURIA 11.464 16.061,86 16.405,39 9.912,15 15.489,03 17.678
Guztizkoaren % 97,95 97,77 98,77 98,88 98,22 98,68
GORRIA 69,51 159,86 37,62 22,38 119,07 40,35
Guztizkoaren % 0,6 0,97 0,23 0,22 0,76 0,23
BELTZA 115,75 138,39 110,28 59,75 88,24 131,04
Guztizkoaren % 0,99 0,84 0,67 0,6 0,56 0,73
APARDUN 16 13 12 0 10 15
Guztizkoaren % 0,13 0,08 0,07 0 0,06 0,08
U.BERANTIARRA 38,6 55,96 42,85 30,81 63,30 49,7
Guztizkoaren % 0,33 0,34 0,26 0,3 0,4 0,28
11
MERKATURATZEAK ERREKORRA EGIN DU BIZKAIKO TXAKOLINAren merkaturatzea%9,70 hazi da iazkoarekin konparatuz. Hazkunde hau
oso garrantzitsua izanda barne merkatuan, %9,33ko igoerarekin. Esportazioan ere nabarmena
izan da hazkundea, %21,57koa izan delarik
5 KOADROA. BARNE MERKATURATZEAREN BILAKAERA ETA ESPORTAZIOAREN DATU
OROKORRA. (Hektolitrotan)
2009-10* 2010-11* 2011-12* 2012-13* 2013-14* 2014-15*
ZURIA 10.373,98 11.636,33 12.513,47 14.050 12.931,82 14.202,81
GORRIA 100,59 10,77 71,65 57,22 63,29 44,51
BELTZA 57,13 31,41 51,01 64,61 47,93 32,48
APARDUNA 2 7 0 1 6,42 1,58
BARNE OROTARA
10.533,7 11.685,51 12.636,13 14.171,83 13.062,24 14.281,38
KANPO OROTARA
369,48 483,98 352,75 469,79 409,71 498,07
*Mahasti-zaintza kanpainak urte bateko abuztuaren 1etik, hurrengo uztaileren 31ra irauten du
12
AMERIKETAKO ESTATU BATUAK, JAPONIA ETA ERRESUMA BATUA
BIZKAIKO TXAKOLINAREN KANPO MERKATUKO LIDERTZAN DIRA Ameriketako Estatu Batuak, Japonia eta Erresuma Batua BIZKAIAKOTXAKOLINaren kanpo
merkatu nagusia izaten jarraitzen dute beste herrialde guztien gainetik. Gainera, hiru herrialde
hauetan izan dira hazkunde nabermenenak
Europar Batasunak ere Bizkaiko Txakolinaren esportazioen pisua igo du, %15tik %21era
pasatuz. Garrantzitsuak izan dira Erresuma Batuan eta Holandan lortutako emaitzak
6 KOADROA. HAMAR HERRIALDE INPORTATZAILE GARRANTZITZUENAK. (Hektolitrotan)
MOTA 2010-11 2011-12 2012-13 2013-14 2014-15
AEB ZURIA 297,85 200,69 322,47 219,16 294,89
GORRIA 49,5 0 29,16 0 0
BELTZA 16,20 15,12 0 22,95 23,40
GUZTIRA 364 215,81 351,63 242,11 318,29
MEXIKO ZURIA 2,7 2,03 14,40 7,20 1,80
BRASIL ZURIA 0 0 0 0 5,4
KANADA ZURIA 16,2 5,04 9,45 11,25 2,70 BELTZA 0 0 0 0 1,35 GUZTIRA 16,2 5,04 9,45 11,25 4,05
JAPONIA ZURIA 7,2 11,52 27,18 27,90 32,10
GORRIA 0 0 4,32 0 1,35
GUZTIRA 7,2 11,52 31,5 27,90 33,45
FRANTZIA ZURIA 21,15 33,44 6,90 0,90 2,74
BELTZA 0 0 0,18 0,27 0,54
GUZTIRA 21,15 33,44 7,08 1,17 3,28
ALEMANIA ZURIA 1,98 12,15 7,33 5,40 8,99
HOLANDA ZURIA 0,93 14 9,25 9,35 24,35
BELGIKA ZURIA 4 0 3,71 15,68 11,29
BELTZA 1,4 0 0 0 0
GUZTIRA 5,4 0 3,71 15,68 11,29
E. BATUA ZURIA 1,08 4,43 20,06 20,41 45,15
BELTZA 0 0 0,45 0 0,54
GUZTIRA 1,08 4,43 20,51 20,41 45,69
GUZTIRA ZURIA 415,97 327,72 434,95 372,87 469,50
GORRIA 49,5 10,80 4,32 0 0
BELTZA 18,5 15,12 30,51 27,54 28,55
GUZTIRA 483,97 353,64 469,78 400,41 498,05
13
TXAKOLIN SARITU ETA GORAIPATUAK
BIZKAIKO TXAKOLINA Jatorrizko Deiturak bere barne dauden txakolingileak ekoiztutako ardoaren benetakotasuna zaintzen du, bere izenpean etiketatutako Txakolinak bere kalitate baldintza zorrotzak betetzen dituela ekoizpen prozesu guztietan, mahastitik, beti 400 metrotik beherako lurraldeetan, botilatzeraino bermatuz
Arreta honi esker Bizkaiko Txakolinak lortu du kalitate handiko ardo baten aitorpena. Historian zehar asko eta asko izan dira Bizkaiko Txakolin saritu eta goraipatuak hainbat lehiaketetan, lokal mailan nahiz munduan zehar.
Hurrengo koadroan 9 upategietako 18 marka sarituak agertzen dira
14
7.KOADROA. 2014an SARITUTAKO TXAKOLINAK
MARKA UPATEGI SARIA
EGIA ENEA Bizkai Barne Upategia Bacchus Sariak Urrezko Domina
ITSASMENDI ARTIZAR Itsasmendi Upategia Bacchus Sariak Urrezko Domina
ITSASMENDI UREZTI Itsasmendi Upategia Bacchus Sariak Urrezko Domina
ADOS Ados Basarte Upategia Bacchus Sariak Urrezko Domina
TXABARRI EXTRA Txabarri Upategia Bacchus Sariak Zilarrezko Domina
ADOS Ados Basarte Upategia Ardoa eta emakumea Diamante Saria
HARIZPE Harizpe Upategia Ardoa eta emakumea Aipamen Berezia
G22 BY GORKA IZAGIRRE Gorka Izagirre Upategia International WineAdwards Urrezko Domina
GORKA IZAGIRRE 2014 Gorka Izagirre Upategia International Wine Adwards Zilarrezko Domina
GARENA 2014 Gorka Izagirre Upategia International Wine Adwards Zilarrezko Domina
GARENA Gorka Izagirre Upategia Baco Sariak Urrezko Baco
SASINE Butroi Upategia Baco Sariak Urrezko Baco
ZABALONDO Zamudioko Magalarte Upat. Baco Sariak Urrezko Baco
ABEITXA Txabarri Upategia Baco Sariak Zilarrezko Baco
ITSASMENDI SELECCIÓN Itsasmendi Upategia Baco Sariak Zilarrezko Baco
MAGALARTE Zamudioko Magalarte Upat. International WineGuide Urrezko Domina
MAGALARTE Lezamako Magalarte Upat. Arribe Vinduero Sariak Urrezko D. ondutako zuriak
MAGALARTE Zamudioko Magalarte Upat. Arribe Vinduero Sariak Zilarrezko D.egur gabeko zuriak