AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
izkaiko Aldundiko Ekonomia eta Lurraldearen Garapena Sustatzeko Sailari atxikitako INTERBIAK foru sozietate publikoak “AP-8 kopuruetan”
argitalpena aurkezten du, non AP-8ak, Metropoliko Hegoaldeko Saihesbideak eta Artxandako Tunelek osatutako bide-azpiegituren sistemaren kudeaketaren eta trafikoaren bilakaeren azterketa egiten den. 2018an, Bizkaiko Foru Aldundiak eta Interbiak sozietateak hainbat ekimen abiarazi dituzte, Bizkaiko enpresa ingurunea eta lehiakortasuna hobetzeko helburuari jarraipena emanez, hain zuzen ekonomia suspertzeko, eraldaketa proiektuen bidez eta aukera berriak sortuz. Errepideei dagokienez, nabarmentzekoa da bide-sareko segurtasuna eta lotura hobetu eta berritzeko Bidesarea Plana (2017-2019), Bizkai osoan 43 jarduketa biltzen dituena, edo lankidetza-hitzarmena Bilboko Portuko Agintaritzaren eta Interbiaken artean. 2018ko ekainean abiarazi zen ekimen horren bidez, Bilboko Portuan MHStik salgaiak garraiatzeko sarreretan eta irteeretan aurre-abisuko sistemaren erabilera sustatu nahi da, portuko instalazioetan sartzen diren garraiolariek denbora laburragoa itxaroteko eta pilaketarik egon ez dadin gainerako foru errepideetan. Hala, Foru Aldundiak Portuaren eta gainerako azpiegituren arteko lotura bultzatzen du, Bilboko Portua hazten lagunduz, salgaien garraioaren intermodalitatea hobetuz eta lehiakortasuna nazio mailan erraztuz, funtsezko elementuetako baita Bizkaiko ekonomian.
Horrez gain, Ermuko Hegoaldeko Saihesbidea 2018ko irailean inauguratu zen, baina urtarriletik martxan zegoen lehen fasea: Uretamendiko tunela eta ordainlekuko kabina berriak, N-634arekiko lotura ahalbidetzeko Areition. Aurreikuspenen arabera, 9.000 ibilgailu gutxiago ibiliko dira egunean udalerri erdigunetik. Beraz, pertsonen bizi-kalitatea eta konektibitatea hobetuko dira. “Gastu mugatuko sistemak” oso balorazio ona izan du erabiltzaileen aldetik, eta 2018ko urtarriletik, haren aplikazio-eremua zabaldu da, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako foru titulartasuna duten ordainpeko errepideetako erabilera konbinatuaren bidez. Izan ere, herritarren eskari nagusietako bat izan da hori. 2018. urtean, 130.000 diru-laguntza eskaera baino gehiago jaso dira, guztira 7,2 milioi euro. Hartara, 52,6 euro itzuli dira eskaera bakoitzeko. Egoera ekonomiko hobea eta tarifen politika berria lagungarriak izan dira trafikoaren gehikuntzan ordainpeko hiru errepideetan; % 4,3 AP-8an, % 7,7 Metropoliko Hegoaldeko Saihesbidean eta % 2,9 Artxandako ordainpeko tuneletan. Bizkairako zehazturiko helburuak lortze aldera, eskerrak eman nahi dizkiet erabiltzaileentzako segurtasunik onena, neguko bideak eta gure errepideen kalitatea eta iraunkortasuna bermatzeko lan egiten duten guztiei, egiten dituzten ahaleginengatik.
Imanol Pradales Gil Ekonomi eta Lurralde Garapena Sustatzeko foru diputatua Interbiak, S.A.ko presidentea
B
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Aurkibidea Hitzaurrea: xedea eta planteamendua 1
1. Autobideen ibilbidearen eta ordainketa-sistemaren deskribapena 2 1.1. LOTUNEAK, TARTEAK ETA LUZERAK 2
1.1.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga 2
1.1.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea 6
1.1.3. Artxandako tunelak 8
1.2. BIDESARIA KONTROLATZEKO SISTEMAK 10
1.2.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga 10
1.2.2. Metropoliko Hegoaldeko Saihesbidea 10
1.2.3. Artxandako tunelak 10
2. Azpiegiturek Bizkaiko lurralde garapenean duten eragin sozioekonomikoari buruzko
analisia 11 2.1. DEMOGRAFIA ETA LURRALDEAREN EGITURAKETA 12
2.1.1. Bilakaera historikoa 12
2.1.2. 2018. urterako analisi demografikoa 14
2.2. BIZILEKU MUGIKORTASUNA 15
2.3. ENPRESA DEMOGRAFIA 17
2.4. JOAN-ETORRIETAKO SEGURTASUNA 21
2.4.1. Bizkaiko Bide-sareko istripuen analisia 21
3. Mugikortasunari buruzko analisia eta trafikoaren bilakaera 24 3.1. TRAFIKOA ETA TARTEEN ARABERAKO BANAKETA. 2016 24
3.1.1. Batez besteko intentsitate haztatua. Ibilgailu motaren araberako osaketa 24
3.1.2. Trafikoaren banaketa tarteen eta loturako adarren arabera 26
3.1.3. Trafikoaren hileko aldakuntza 37
3.1.4. Trafikoaren eguneko aldakuntza batez besteko astean 45
3.1.5. Trafikoaren orduen banaketa 54
3.2. BARRUKO MATRIZEA URTEKO OHIKO EGUNEAN 61
3.2.1. Loturen arteko trafikoa. Trafiko mota eta mugikortasuna 61 3.2.2. Hesietan kontrolaturiko erlazioak (ordaindu beharreko ibilbideak). Bilakaera 65
3.3. TRAFIKOAREN BILAKAERA 72
3.3.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga. 2013 – 2018 aldia 72
3.3.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea. 2013 – 2018 aldia 81
3.3.3. Artxandako Tunelak. 2013 – 2018 aldia 86 3.4. TRAFIKOAREN ERAKARPENA IGAROBIDEKO GUZTIZKOAREKIKO ETA BILAKAERA 88
3.4.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga 88
3.4.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea 93
3.4.3. Artxandako Tunelak 99
3.5. ERLETXEKO LOTURAK TXORIERRIKO IGAROBIDEAREKIN DITUEN ERLAZIOAK 100
3.6. ZERBITZU-MAILEN AZTERKETA 88
3.6.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga 105
3.6.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea 105
3.6.3. Artxandako Tunelak 107
4. Eginiko eta aurreikusiriko jarduketen eragina 107 4.1. EGINIKO JARDUKETAK 107
4.1.1. Gerediaga – Elorrio autobidea irekitzea 108
4.1.2. Ermuko Hegoaldeko Saihesbidea irekitzea 113
4.1.3. Amorebieta – Muxikako autobidea irekitzea 117
4.2. EGITEN ARI DIREN ETA AURREIKUSITA DAUDEN JARDUKETAK 117
4.2.1. Metropoliko Hegoaldeko Saihesbidea. 1B fasea 117
5. Erabiltzailearen arreta 118 5.1. BEZEROARENTZAKO ARRETA ETA KOMUNIKAZIO ZERBITZUA 119
5.1.1. Diru-laguntzak eta deskontuak 119
5.1.2. Kontsultak 121
5.1.3. Erreklamazioak 122 5.2. AUTOBIDEAN ERABILTZAILEARI LAGUNTZEKO ZERBITZUA 124
5.2.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga 124
5.2.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea 124
5.2.3. Artxandako Tunelak 125 5.3. ZERBITZUAREN KALITATEA. BEZROAK DUEN IRUDIPENA 126
5.3.1. Helburuak eta erabilitako metodologia 126
5.3.2. Metropoliko Hegoaldeko Saihesbidearen balorazioa 126
5.3.3. Ordainketa mugatuko sistemaren balorazioa 127
5.3.4. Deskontuei buruzko balorazioa. Erabiltzaile profesionala 127
6. Trafiko istripuak 128
6.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA 128
6.1.1. Istripu eta biktima kopurua. Bilakaera 128
6.1.2. Istripuak zirkulazio-tarteen arabera 129
6.1.3. Istripuak hileen arabera 131
6.1.4. Istripuei buruzko oinarrizko adierazleak 132
6.1.5. 2018ko istripuei buruzko beste datu batzuk 133 6.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA 138
6.2.1. Istripu eta biktima kopurua. Bilakaera 138
6.2.2. Istripuak zirkulazio-tarteen arabera 138
6.2.3. Istripuak hileen arabera 139
6.2.4. Istripuei buruzko oinarrizko adierazleak 140
6.2.5. 2018ko istripuei buruzko beste datu batzuk 142 6.3. ARTXANDAKO TUNELAK 144
7. Fakturazioaren banaketa erabilitako ordainketa moduen arabera 145
7.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA 145
7.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA 146
7.3. ARTXANDAKO TUNELAK 146
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Grafikoen aurkibidea
1. Ibilbidearen deskribapena eta azpiegiturak ordaintzeko sistema
1.1.1. grafikoa AP-8 AUTOBIDEKO LOTUREN KOKAPENA BIZKAIKO TARTEAN 5
1.1.2. grafikoa METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEKO LOTUREN KOKAPENA 7
1.1.3. grafikoa ARTXANDAKO TUNELEN KOKAPENA ETA KONEXIOAK 9
2. Azpiegiturek Bizkaiko lurralde garapenean duten eraginari buruzko azterketa 2.1.1. grafikoa HAZKUNDE DEMOGRAFIKOA EHUNEKOETAN (1981 – 2018 ALDIA) 13
2.2. grafikoa METATURIKO MIGRAZIO SALDORIK HANDIENA DUTEN UDALERRIAK (2013-2017 ALDIA) 17
3. Mugikortasunari buruzko azterketa eta trafikoaren bilakaera 3.1.2.1. grafikoa AP-8-KO TRAFIKOAREN BANAKETA. 2018. URTEA 28
3.1.2.2. grafikoa METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEKO TRAFIKOAREN BANAKETA. 2018 32
3.1.2.3. grafikoa ARTXANDAKO TUNELETAKO TRAFIKOAREN BANAKETA. 2018. URTEA 35
3.3.1 . grafikoa AP-8KO TRAFIKOAREN BANAKETA ETA BILAKAERA (2013 – 2018 ALDIA) 73
3.3.2. grafikoa METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEKO TRAFIKOAREN BANAKETA ETA BILAKAERA (2013 – 2018 ALDIA) 83
3.3.3. grafikoa ARTXANDAKO TUNELETAKO TRAFIKOAREN BANAKETA ETA BILAKAERA (2013–2018 ALDIA) 87
3.4.1.1. grafikoa IGAROBIDEA: BASAURI – IURRETA – GIPUZKOAREKIKO MUGA. AUTOBIDE/ERREPIDEKO TRAFIKOAREN BANAKETA. 2018. URTEA 89
3.4.2.1 grafikoa a) METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEKO ETA AP-8KO TRAFIKOAREN BANAKETA. 2018. URTEA 94
3.4.2.1b) grafikoa IGAROBIDE-A8-HSM-KO ZERBITZU-MAILEN ARTEKO ERKAKETA 96
3.4.2.2. grafikoa METROPOLIAREN SAIHESBIDEKO TRAFIKOAK IGAROBIDEKO TRAFIKOA ERAKARTZEA. 2018. URTEA 96
4. Eginiko eta aurreikusitako jarduketen eragina 4.1.2. grafikoa ERMUKO HEGOALDEKO SAIHESBIDEA. BATEZ BESTEKO TRAFIKOA LAN EGUN BATEAN
(2018KO 4 HIRUHILEKOA) 116
Taulen aurkibidea 2. Azpiegiturek Bizkaiko lurraldearen garapenean duten eragin sozioekonomikoari buruzko
azterketa 2.1.2 a) taula BIZKAIKO ETA EUSKADIKO UDALERRIAK BIZTANLERIAREN ARABERA. 2018. URTEA 14
2.2.1 taula METATURIKO MIGRAZIO-SALDOA. 2013-2017 ALDIA. 16
2.3.a) taula ESTABLEZIMENDU KOPURUAREN BILAKAERA ETA URTE ARTEKO ALDAKUNTZAREN % JARDUERA-SEKTOREEN ARABERA (2015-2018) 18
2.3.b) taula BIZTANLERIA ETA ESTABLEZIMENDU KOPURURIK HANDIENA DUTEN UDALERRIAK JARDUERA-SEKTOREEN ARABERA. 2018. URTEA 19
2.4.1 a) taula ISTRIPUEN BANAKETA BIDE-SARE MOTAREN ARABERA. 2017. URTEA 22
2.4.1 b) taula ARRISKU INDIZEA BIDE-SARE MOTAREN ARABERA. 2017. URTEA 23
3. Mugikortasunari buruzko azterketa eta trafikoaren bilakaera 3.1.1.1. taula BATEZ BESTEKO TRAFIKOAREN BANAKETA IBILGAILU MOTAREN ARABERA AP-8AN. 2018 25
3.1.1.2. taula BATEZ BESTEKO TRAFIKOAREN BANAKETA IBILGAILU MOTAREN ARABERA MHS-N. 2018 25
3.1.1.3. taula BATEZ BESTEKO TRAFIKOREN BANAKETA IBILGAILU MOTAREN ARABERA ARTXANDAKO TUNELETAN. 2018. URTEA 26
3.1.2.1 a) taula AP-8KO ENBORREKO TRAFIKOAREN BANAKETA ETA ERKAKETA-ANALISIA TARTEEN ETA IBILGAILU MOTAREN ARABERA. 2018. URTEA. 29
3.1.2.1 b) taula TRAFIKOA ORDAINLEKUKO HESIETAN ETA LOTURETAN 30
3.1.2.2 a) taula TRAFIKOAREN BANAKETA MHS-KO ENBORREAN, TARTEEN, ZIRKULAZIOAEN
NORANZKOAREN ETA IBILGAILU MOTAREN ARABERA. 2018. URTEA 33
3.1.2.2 b) taula TRAFIKOA ORDAINLEKUKO HESIETAN ETA LOTURETAN 34
3.1.2.3 a) taula TRAFIKOAREN BANAKETA ARTXANDAKO TUNELETAN TARTEEN ARABERA. 2018. URTEA 36
3.1.3.1 a) taula AP-8KO HAZTATURIKO BATEZ BESTEKO TRAFIKOAREN HILEKO BANAKETA. 2018. URTEA 37
3.1.3.2 a) taula MHS-KO GUZTIZKO TRAFIKOAREN HILEKO BANAKETA. BI NORANZKOETAN. 2018. URTEA 38
3.1.3.2 b) taula MHS-KO GUZTIZKO TRAFIKOAREN HILEKO BANAKETA. NORANZKOEN ARABERA. 2018. URTEA 39
3.1.3.3 a) taula TXORIERRIKO ORDAINLEKUKO HAZTATURIKO BATEZ BESTEKO TRAFIKOAREN HILEKO BANAKETA. 2018. URTEA 40
3.1.3.3 b) taula TXORIERRIKO HAZTATURIKO BATEZ BESTEKO TRAFIKOAREN HILEKO BANAKETA NORANZKOAREN ARABERA, ETA ORDAINDU BEHARREKO TUNELAK. 2018. 41
3.1.3.3 c) taula SALBE-UGASKO TUNELEKO HAZTATURIKO BATEZ BESTEKO TRAFIKOAREN HILEKO BANAKETA NORANZKOAREN ARABERA (BI-625). 2018. URTEA 42
3.1.4.1 a) taula BATEZ BESTEKO ASTEKO TRAFIKOAREN EGUNEKO ALDAKUNTZA AP-8AN 44
3.1.4.1 b) taula HAZTATURIKO BATEZ BESTEKO TRAFIKOAREN BANAKETA AP-8AN 45
3.1.4.2 a) taula BATEZ BESTEKO ASTEKO TRAFIKOAREN EGUNEKO ADALKUNTZA MHS-N. BI NORANZ. 46
3.1.4.2 b) taula HAZTATURIKO BATEZ BESTEKO TRAFIKOAREN BANAKETA MHS-N 47
3.1.4.2 c) taula BATEZ BESTEKO ASTEKO TRAFIKOAREN EGUNEKO ALDAKUNTZA MHS-N. KANTABRIARANTZ 48
3.1.4.2 d) taula BATEZ BESTEKO ASTEKO TRAFIKOAREN EGUNEKO ALDAK. MHS-N. GIPUZKOARANTZ 49
3.1.4.2 e) taula BATEZ BESTEKO ASTEKO TRAFIKOAREN EGUNEKO ALDAK. MHS-N TARTEEN ARABERA 50
3.1.4.3 a) taula BATEZ BETEKO ASTEKO TRAFIKOAREN EGUNEKO ALDAKUNTZA TXORIERRIKO ORDAINLEKUAN 51
3.1.4.3 b) taula BATEZ BESTEKO ASTEKO TRAFIKOAREN EGUNEKO ALDAKUNTZA ORDAINDU BEHARREKO TUNELETAN 52
3.1.4.3 d) taula BATEZ BESTEKO ASTEKO TRAFIKOAREN EGUNEKO ALDAKUNTZA SALBE – UGASKOKO TUNELETAN (BI-625) 53
3.1.5 a) taula BOROA MEND. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 55
3.1.5 b). taula IURRETA MENDEBALDEA. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 55
3.1.5 c) taula IURREETAKO ENBORRA. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 56
3.1.5 d) taula IURRETA EKIALDEA. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 56
3.1.5 e) taula ABADIÑO IPARRALDEA. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUIKO HESIETAN 57
3.1.5.f) taula ABADIÑO HEGOALDEA. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 57
3.1.5 g) taula ERMUA. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 58
3.1.5 h) taula UGARTEKO ENBORRA. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 58
3.1.5 i) taula UGARTE EZKERRALDEA. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 59
3.1.5 j). taula BILBO HEG. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 59
3.1.5 k). taula BILBO EKIAL. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 60
3.1.5. l) taula TXORIERRIKO ORDAINLEKUA. ORDUEN BANAKETA ORDAINLEKUKO HESIETAN 60
3.2.1.1 a) taula AP-8A ERABILTZEN DUTEN IBILGAILUEN KOPURUA BANAKETA KONTROL MOTAREN ARABERA 61
3.2.1.1 b) taula AP-8A ERABILTZEN DUTEN IBILGAILUEN KOPURUA. BILAKAERA KONTROL MOTAREN ARABERA 62
3.2.1.1 c) taula AP-8KO MUGIKORTASUNAREN BILAKAERA TRAFIKO MOTAREN ARABERA 62
3.2.1.1 d) taula AP-8KO URTEKO BATEZ BESTEKO EGUNEKO TRAFIKOAREN MATRIZEA (2018. URTEA) 63
3.2.1.2. taula METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEAREN URTEKO BATEZ BESTEKO EGUNEKO TRAFIKOAREN MATRIZEA (2018. URTEA) 64
3.2.2.1 a) taula AP-8KO JOAN-ETORRIAK ETA MUGIKORTASUNA 2018. URTEAN 65
3.2.2.1 b) taula AP-8KO ORDAINLEKUKO HESIETAKO MUGIKORTASUN KONTROLATUAREN BILAKAERA 67
3.2.2.2 a) taula MHS-KO JOAN-ETORRIAK ETA MUGIKORTASUNA 2018. URTEA 67
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.2.2.2 b) taula MHS-KO ORDAINDU BEHARREKO HESIETAKO MUGIKORTASUN KONTROLATUAREN BILAKAERA 69
3.2.2.3 a) taula ARTXANDAKO TUNELETAKO JOAN-ETORRIAK ETA MUGIKORTASUNA 2018. URTEAN 70
3.2.2.3 b) taula ARTXANDAKO TUNELETAKO MUGIKORTASUN KONTROLATUAREN BILAKAERA 71
3.3.1. taula URGOITI – GIPUZKOAREKIKO MUGAKO TARTEKO HAZTATURIKO B.B. TRAFIKOAREN BILAKAERA 72
3.3.1.1. taula TRAFIKOAREN BILAKAERA ORDAINLEKU LIBREETAKO LOTURETAN 74
3.3.1.2. taula TRAFIKOAREN BILAKAERA SISTEMA ITXIKO HESIETAN 76
3.3.1.3a) taula TRAFIKOAREN BILAKAERA AP-8AN TARTEEN ARABERA. IBILGAILU GUZT. 79
3.3.1.3b) taula TRAFIKOAREN BILAKAERA AP-8AN TARTEEN ARABERA. IBILGAILU ASTUNAK 79
3.3.1.3 c) taula TRAFIKOAREN BILAKAERA AUTOBIDEKO ENBORREKO HESIAN ETA LOTURETAN 80
3.3.2.1 a) taula TRAFIKOAREN BILAKAERA MHS-KO ENBORREAN TARTEEN ARABERA. IBIL GUZT. 2013– 2018 82
3.3.2.1 b) taula TRAFIKOAREN BILAKAERA MHS-KO ENBORREAN TARTEEN ARABERA. IBIL. ASTUNAK 2013 – 2018 82
3.3.2.2. taula TRAFIKOAREN BILAKAERA MHS-KO ORDAINLEKUKO HESI ETA LOTURETAN.2013-2018 85
3.3.3.1 a) taula TRAFIKOAREN BILAKAERA ARTXANDAKO TUNELETAN, BI NORANZKOAK. 2013 - 2018 86
3.3.3.1 b) taula TRAFIKOAREN BILAKAERA ARTXANDAKO TUNELETAN NORANZK. ARABERA2013 - 2018 86
3.4.1.1. taula TRAFIKOAREN BANAKETA IGAROBIDEAN ETA AP-8 AUTOBIDEKO ERAKARPENA 88
3.4.1.2 a) taula AUTOBIDEAK IGAROBIDEKO TRAFIKOAN DUEN ERAKARPENAREN BILAKAERA. IBIL.GUZT. 91
3.4.1.2 b) taula AUTOBIDEAK IGAROBIDEKO TRAFIKOAN DUEN ERAKARPENAREN BILAKAERA. IBIL. AST. 92
3.4.2.1.a) taula TRAFIKOAREN BANAKETA MHS-REN ETA A-8REN ARTEAN 93
3.4.2.1.b) taula HEGOALDEKO IRTENBIDEKO ETA MHS-KO PASOKO TRAFIKOA 95
3.4.2.2 a) taula MHS-K IGAROBIDEKO TRAFIKOAN DUEN ERAKARPENAREN BILAKAERA. IBILGAILUAK. GUZT. 97
3.4.2.2 b) taula MHS-K IGAROBIDEKO TRAFIKOAREN DUEN ERAKARPENAREN BILAKAERA. IBIL. ASTUNAK 98
3.4.3. taula TRAFIKOAREN BANAKETA BILBOKO SARBIDEEN ARTEAN N-637 ERREPIDEAREN BIDEZ 99
3.5. taula AP-8AK TXORIERRIKO IGAROBIDEAREKIN DITUEN ERLAZIOAK (2018. URTEA) 100
3.6.1 a) taula ZERBITZU-MAILAK TARTEEN ARABERA AP-8 AUTOBIDEAN. 2003. URTEA 102
3.6.1 b) taula ZERBITZU-MAILAK TAREEN ARABERA. 2018. URTEA 102
3.6.1 c) taula ERKAKETA-ANALISIAK 2003 ETA 2016 URTEETAN 102
3.6.2. taula ZERBITZU-MAILAK MHS-KO TARTEEN ARABERA. 2018. URTEA 104
3.6.3.1. taula ZERBITZU-MAILAK SALBEKO TUNELA – TXORIERRI TARTEAN. 2018. URTEA 105
3.6.3.2. taula ZERBITZU-MAILAK UGASKO – TXORIERRI ETA SALBE – UGASKO TARTEAN. 2018. URTEA 106
4. Eginiko eta aurreikusitako jarduketen eragina
4.1.1. taula GEREDIAGA – ELORRIO AUTOBIA. HAZTATURIKO BATEZ BESTEKO TRAFIKOAREN HILEKO BANAKETA ZIRKULAZIOAREN NORANZKOAREN ARABERA 108
4.1.1.1 a) taula -634 ERREPIDEKO TRAFIKOAREN BILAKAERA ERLETXE ETA ERMUA ARTEAN 110
4.1.1.1 b) taula B.B. TRAFIKOAREN HILEKO BANAKETA. IURRETA – ABADIÑO AZPITARTEA. 2015-2016 110
4.1.1.1 c) taula TRAFIKOAREN HLEKO BANAKETA ABADIÑO ETA GAINERAKO LOTUREN ARTEAN 111
4.2.1. taula JARDUKETEN EGUTEGIA 117
5. Erabiltzailearentzako arreta 5.1.1.1. taula DIRU-LAGUNTZAK. HILEKO BANAKETA. HILEKO BANAKETA. 2018. URTEA 119
5.1.1.2 a) taula DESKONTUAK, HILEKO BANAKETA ETA 2013 – 2018 ALDIAREN BILAKAERA. ORTUELLA - BILBO EKIALDEA TARTEA 120
5.1.1.2 b) taula DESKONTUAK. HILEKO BANAKETA. ETA 2011 – 2018 ALDIAREN BILAKAERA 120
5.1.3.1. taula ERREKLAMAZIOAK. USANSOLO – L.H.M. GIPUZKOA TARTEA. HILEKO BANAKETA 122
5.1.3.2. taula ERREKLAMAZIOAK. ORTUELLA - BILBO EKIALDEA TARTEA. HILEKO BANAKETA 123
5.1.3.3. taula ERREKLAMAZIOAK. ARTXANDAKO TUNELAK. HILEKO BANAKETA 123
5.2.1. taula ERABILTZAILARENTZAKO LAGUNTZAK AP-8AN. HILEKO BANAKETA 124
5.2.2. taula EARBILTZAILEARENTZAKO LAGUNTZAK MHS-N. HILEKO BANAKETA 124
5.2.3. taula ERABILTZAILEARENTZAKO LAGUNTZAK ARTXANDAKO TUNELETAN. HILEKO BANAKETA 125
6. Trafiko istripuak
6.1.1. taula ISTRIPUEN BILAKAERA ETA BIKTIMAK AP-8AN 128
6.1.2 a) taula ISTRIPUEN BANAKETA ETA BIKTIMAK TARTEEN ARABERA AP-8AN 129
6.1.2 b) taula TARTEEN ARABERAKO ISTRIPUEN BANAKETA-ALDERAKETA AP-8AN. 2017 - 2018 130
6.1.2 c) taula ISTRIPUEN ETA BIKTIMEN BANAKETA ZIRKULAZIO NORANZKOAREN ARABERA AP-8AN 130
6.1.3. taula ISTRIPUEN ETA BIKTIMEN BANAKETA HILEEN ARABERA AP-8AN 131
6.1.4.1 a) taula ARRISKU ETA HERIOTZA INDIZEA AP-8AN 132
6.1.4.1 b) taula ORDAINPEKO BESTE AUTOBIDE BATZUEKIKO ALDERAKETA 133
6.1.5 a) taula ISTRIPUAK IBILGAILU MOTAREN ARABERA AP-8AN 133
6.1.5 b) taula ISTRIPUAK BIDE MOTAREN ARABERA AP-8AN 134
6.1.5 c) taula ISTRIPUAK FAKTORE ATMOSFERIKOEN ARABERA AP-8AN 134
6.1.5 d) taula ISTRIPUAK ARGITASUNAREN ARABERA AP-8AN 134
6.1.5 e) taula ISTRIPUAK BIDEAREN EZAUGARRIEN ARABERA AP-8AN 134
6.1.5 f) taula ISTRIPUAK BALIZKO KAUSEN ARABERA AP-8AN 135
6.1.5 g) taula ISTRIPUAK KALTE MATERIAL MOTEN ARABERA AP-8AN 135
6.1.5 h) taula TARTEEN ETA KIILOMETRO PUNTUEN LABURPENA. BEHOBIARANTZ 136
6.1.5 i) taula TARTEEN ETA KILOMETRO PUNTUEN LABURPENA. BILBORANTZ 137
6.2.1. taula ISTRIPUEN ETA BIKTIMEN BILAKAERA MHS-N 138
6.2.2 a) taula ISTRIPUEN ETA BIKTIMEN BANAKETA TARTEEN ARABERA MHS-N 138
6.2.2 b) taula TARTEEN ARABERAKO ISTRIPUEN BANAKETAREN ALDERAKETA MHS-N. 2017 - 2018 139
5.2.2 c) taula ISTRIPUEN ETA BIKTIMEN BANAKETA ZIRKULAZIOAREN NORANZKOAREN ARABERA 139
6.2.3. taula ISTRIPUEN ETA BIKTIMEN BANAKETA HILEEN ARABERA MHS-N 140
6.2.4.1 a) taula ARRISKU ETA HERIOTZA INDIZEA MHS-N 141
6.2.4.1 b) taula ORDAINPEKO BESTE AUTOBIDE BATZUEKIKO ALDERAKETA 141
6.2.5 a) taula ISTRIPUAK IBILGAILU MOTAREN ARABERA MHS-N 142
6.2.5 b) taula ISTRIPUAK BIDE MOTAREN ARABERA MHS-N 142
6.2.5 c) taula ISTRIPUAK FAKTORE ATMOSFERIKOEN ARABERA MHS-N 142
6.2.5 d) taula ISTRIPUAK ARGITASUNAREN ARABERA MHS-N 142
6.2.5 e) taula ISTRIPUAK BIDEAREN EZAUGARRIEN ARABERA MHS-N 143
6.2.5 f) taula ISTRIPUAK BALIZKO KAUSAREN ARABERA MHS-N 143
6.2.5 g) taula ISTRIPUAK KALTE MATERIAL MOTAREN ARABERA MHS-N 143
6.2.5 h) taula TARTEEN ETA KILOMETRO PUNTUEN LABURPENA. GIPUZKOARANTZ 144
6.2.5 i) taula MHS-KO TARTEEN ETA KILOMETRO PUNTUEN LABURPENA. KANTABRIARANTZ 144
6.3. taula ISTRIPUEN ETA BIKTIMEN BILAKAERA ARTXANDAKO TUNELETAN 144
1
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Sarrera: xedea eta planteamendua
003an, Bizkaiko Foru Aldundiak AP-8aren titulartasuna eta kudeaketa bere gain hartu zituen, Bizkaiko Lurralde
Historikoa zeharkatzen duen tartean, INTERBIAK Sozietate Publikoaren bitartez. Orduz geroztik, jarduketa ugari egin dira Bizkaiko mapa osatzen duten eskualde batzuen eta besteen arteko egituraketa, irisgarritasuna eta komunikazioa hobetzeko. 2011. urtean Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea trafikorako ireki izanak konponbide ekarri dio Bilboko Metropoliaren Eremuko mugikortasunak azken urteotan jasan duen gehikuntzari. 2012an Iurretako loturaren eta Lebario auzoaren arteko tartean hirugarren erreia zabaldu zen eta Gerediagako lotura zerbitzuan jarri zen. Horrenbestez, autobidearen irisgarritasunaren hobekuntzak bultzada berria izan du. 2015ean, Bermeoko Saihesbidea hasi zen martxan, eta 2016an Gerediaga eta Elorrio arteko autobia berria eta 2018an Ermuko
Hegoaldeko Saihesbideak eskualdeen garapen ekonomiko erraztu eta inguruko bide-segurtasuna eta ingurumenaren kalitatea hobetzen dituzte. AP-8 autobidearen Kudeaketa Datuen Bilakaera izeneko agiri honek alderdi hauek aztertzen ditu 2018. urtearekiko:
Azpiegiturek Bizkaiko lurraldearen garapenean duten eragin sozioekonomikoari buruzko azterketa.
AP-8 autobideko Usansolo – Gipuzkoako(1) Lurralde Historikoaren Muga tartean, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean eta Artxandako Tuneletan dagoen trafikoaren egungo egoera eta bilakaera.
Autobideen trafiko matrizea eta erakarpena maila beste igarobide batzuekiko.
Jarduketak eta gorabeherak mugikortasunean, erabiltzailearen arretan eta bide-sarearen gaineko irudipenean.
Trafiko istripuak, istripuen adierazleak eta erabilitako ordainketa moduak.
1 2014ko amaieratik Bizkaiko Foru Aldundiak kudeatzen du Basauri eta Galdakao (Usansolo) arteko zatia
2
2
1. Ibilbidearen deskribapena eta azpiegituretako
ordainketa-sistema
de las infraestructuras
1.1. LOTURAK, TARTEAK ETA LUZERAK
1.1.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA
utobide tarteak 30,92 km ditu, eta Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Mugaren (LHM) eta Usansoloko lotunearen artean igarotzen da,
hurrengo udalerriei eraginez (Urgoitiko lotura): Ermua, Zaldibar, Berriz, Abadiño, Durango, Iurreta, Zornotza, Lemoa, Bedia eta Galdakao.
Autobidearen jatorrizko zeharkako sekzioa 3,50 m-ko zabalerako bi erreiko bi galtzadak osatzen zuten; 3,20 m-ko erdibitzaile batek banantzen zituen horiek, eta kanpoaldean 2,50 m-ko bi bazterbide zeuden. Ibilbide osoan, maldek ez zuten gainditzen % 4ko gehieneko balioa.
Fluxu askerako abiadura, orokorrean, 120 km/h-koa da. Urteetan zehar hainbat gune handitu dira 2 erreitik 3ra, adibidez, Galdakaotik Larrea auzora artekoa (Boroa eta Montorra artean kokaturikoa); horrek 10,6 km-ko luzera dauka. Gauza bera egin da Montorratik (Amorebieta Ekialdea) Iurretara (Durango), horrek 8,2 km-ko luzera daukala. Basauriko eta Iurretako loturen artean epe laburrean aurreikusita dauden hobekuntzen egitamuaren arabera, Larrea-Etxano tartea baino ez da falta egiteko gaur egun.
A
3
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Basauriko eta Iurretako loturen artean epe laburrean aurreikusitako hobekuntza planarekin bat etorriz, gaur egun Larrea – Etxanoko tartea besterik ez dago egitek; Hobekuntza-egitamu honen barruan, Galdakao – Erletxe tartean hiru erdi lotura berri eraiki eta jarri dira zerbitzuan: Galdakao Mendebaldea, Urgoiti Ekialdea eta Txorierri Mendebaldea. Tarte hori askoz ere gehiago integratu da bide-sare tradizionalean, eta, horrela, hobetu egin dira Bilbo Ekialderako hiri-inguruko loturak (Galdakaorekin, Urgoitirekin eta Txorierrirekin, batez ere), kanon askeko araubidean. Halaber, Boroa Ekialdeko erdi lotura eraiki da AP-8an auzo horretatik Donostiarako noranzkoan. 2012ko ekainean Iurreta eta Gerediaga arteko 4,7 km-ko tartean (Iurretako ordainlekuaren eta Lebario auzoaren artean) hirugarren erreia zabaltzeko obrak inauguratu ziren, eta hala jarraitutasuna eman zitzaien lehenago egikaritutako jarduketei. Jarduketa horretan, gainera, sarbide berria eman zaio AP-8
autobideari, Gerediagako lotunea, alegia. Horri esker lotura egin ahal da hauekin: – N-634 errepidearekin, trafikoa Iurretako udal
mugartetik igaro ez dadin;
– N-636 errepidearekin, Abadiño eta Elorrio udalerriekin lotura ahalbidetuz;
– BI-633 errepidearekin, Berriz eta Markina udalerriekin eta Lea Artibai eskualdearekin lotura eginez.
2018ko irailean, Ermuko Hegoaldeko Saihesbidea inauguratu zen, eta horrek berekin ekarri du San Lorentzon zeuden Ermuko loturako ordainlekuko kabinen kokalekua aldatzea. Uretamendiko tunelaren ondoan kokatuta, N-634 errepidearekiko lotura ahalbidetzen da Areition. Horrenbestez, Bizkaiko tartearen barruan, AP-8 autobideak gainerako bide-sarearekin dituen loturak, aipaturiko lau erdi lotura berriak ere barne, 7 lotura osoren bidez (bi norabideetan) egiten dira. Lotura horien eta autobideak bakoitzarekin lotzen dituen errepideen izenak honako hauek dira:
� Ermua (77+300 KP) N-634 errepidearekin (Donostia – Bilbo) lotuta dago.
� Gerediaga (84+800 KP) N-634 (Donostia – Bilbo) nahiz BI-633 (Durango – Ondarroa) eta N-636 (Durango – Elorrio) errepideekin lotuta dago. 2012an jarri zen martxan. Aurten, AP-8 lotura horren bidez lotzen duen Gerediaga eta Elorrio arteko autobia jarri da martxan.
� Durango (88+300 KP) N-634 (Donostia – Bilbo) nahiz BI-623 (Durango – Gasteiz) errepideekin eta Durangorako sarbidearekin lotuta dago. Enborreko ordainlekuko hesia lotura horren adarren artean kokatuta dago.
� Amorebieta Ekialdeko lotura (96+500 KP) N-634 errepidearekin lotuta dago.
� Boroako loturak bi lotura ditu, eta bien artean 1,14 km-ko tartea dago:
– Boroa Ekialdea (99+060 KP), 2009an zerbitzuan hasi dena, eta
– Boroa Mend. (100+200 KP). Amorebieta Ekialdeko loturari nahiz Boroako loturari esker, hauexekin daude lotuta: N-634 (Donostia – Bilbo), BI-635 (Lemoa – Gernika) eta BI-4342 (Bororako sarbidea eta Amorebieta-Etxanorako sarbidea).
4
Erletxe/Txorierri (103+330 KP) N-637 errepidearekin (Txorierriko korridorea) lotuta dago. Bilborako adarrak 2006an amaitu ziren. Ez daukate zuzeneko loturarik, gaur egun, N-634 errepidearekin, horren adarrak ezabatu egin baitziren Urgoiti ekialdeko erdi lotura egindakoan.
Urgoiti (105+800 KP) zuzen-zuzen lotuta dago N-240 errepidearekin (Bilbo – Gasteiz Barazarretik). Amorebieta – Gipuzkoarako norabidezko erdi lotura (Urgoiti Ekialdea) 2006an jarri zen zerbitzuan.
AP-8 autobidearen obra berezi gisa Zaldibarko tunela aipatu behar da, Iurreta – Ermua tartean dagoena; 600 m inguruko luzerako bi hodi biki ditu, eta segurtasun-instalazio berriak jarri zaizkio, 2006an amaitutako modernizazio- eta hobekuntza-jarduketen barruan. Halaber, aipagarria da AP-8 autobideak, Bizkaiko tartean, 65 egitura edukitzea, baita hainbat pontoi eta fabrikako obra ere. Trafikoa kudeatzeko zentroa, baita mantentze-basea ere, Iurretan daude, eta azken hori ere birmoldatu egin da. A-8 autobideko trafikoa kudeatzeko sistema honako hauek osatzen dute:
Kontrolgunea.
Zaintza eta segurtasun sistemak Zaldibarko tunelean.
Trafiko-aforoguneak
Meteorologia-estazioa, Zaldibarren eta Erletxen.
17 SOS zutabe-bikote (12 gehiago tuneletan).
Mezu aldagarriko panel 1, sarbideetan. Bizkaiko tartearen barruan, Amorebieta-Etxanon zerbitzugune bat dago, eta Iurretan atseden-gune bat. Amorebieta-Etxanoko zerbitzuguneak halako instalazioen ohiko zerbitzu guztiak ditu: erregaien nahiz lubrifikatzaileen hornidura, ibilgailuen garbiketa, kafetegi-jatetxea, dendak, aisialdiko zona eta ibilgailuak aparkatzeko lekua. Iurretako atsedengunean aparkatzeko lekuak eta erabiltzaileari atsedenaldia eskaintzeko behar diren elementu guztiak daude. Ikerketa honen eraginetarako, mendebalde-ekialde zirkulazio noranzkoa da kontuan hartuko dena. Ibilbidea Urgoitiko lotunean hasiko da (105,8 K.P.) eta Gipuzkoarekiko mugan amaituko da (74,9 K.P.). Ibilbide horretan hurrengo tarteak eta loturen arteko luzerak izango dira:
Tarteak Luzera (Km)
1. Urgoiti ( 105,8) – Erletxe ( 103,3 KP) 2,47
2. Erletxe ( 103,3)– Boroa Mend. ( 100,2 KP) 3,13
3. Boroa Mend. ( 100,2) – Boroa Ekial. ( 99,1 KP) 1,14
4. Boroa Ekial. ( 99,1) - Zornotza Ekial. ( 96,5 KP) 2,56
5. Zornotza Ekialdea ( 96,5) – Iurreta ( 88,3 KP) 8,20
6. Iurreta ( 88,3) – Abadiño ( 84,8 KP) 3,5
7. Abadiño ( 84,8)– Ermua ( 75,6 KP) 7,52
8. Ermua ( 75,6) – Gipuzkoa L.H.M. ( 74,9 KP) 2,40
GUZTIRA 30,92
5
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
1.1
.1.
gra
fikoa
AP
-8 a
uto
bid
ek
o l
otu
ren
ko
ka
pe
na B
izka
iko
tart
ea
n
6
1.1.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA
2011ko irailaren 10ean, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea (AP-8) zerbitzuan jarri zen, A-8 autobidearen aukera legez Larraskitu – Peñascaleko loturaren eta Portuko (Santurtzi) loturaren artean; guztira 15,5 km-ko tartea da, gutxi gorabehera. Zerbitzuan jarritako bide berriaren enborra Peñascal auzunean hasten da (ekialdetik mendebaldera), eta A-8 autobidearen hegoko tarte berritik jarraitzen du. BI-636 errepidearekin bat egiten du Kadaguako loturan Alonsotegi/Kastrexana inguruan. Handik, mendebalderantz jarraitzen du, eta A-8 autobidera hurreratzen da, harik eta berriz ere Trapagako lotura berriarekin bat egin arte (Sestao eta Portugaleteko lotura artean). Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbideak aurrera egiten du A-8 autobidearen enborrean sartuta, eta bat egiten du Santurtziko loturarekin (Santander – Donostia noranzkoan). Azkenik, Portuko loturaren mendebaldean bukatzen da. Santander – Donostia noranzkoan, errei independenteetatik doaz bidesaria duen autobidearen (AP-8) tarte berriko erabiltzaileak (A-8ko bi galtzaden artean); kontrako noranzkoan, berriz, A-8ko erabiltzaileen errei berak erabiltzen dituzte, baina noranzko biko gaitasun handiko alboko bide bat egin da itsasadarraren ezkerraldean. Hala, bat egiten dute Trapaga, Portugalete eta Santurtziko loturek, Ballontiko ardatzeko (BI-628), A-8ko eta Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbide berriko (AP-8) lotura guztiak errazteko. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen enborraren ibilbidea halako geometriarekin diseinatu da, non 120 km/h-ko abiaduran ibil baitaiteke, baina, hertsiki geometrikoak ez diren beste arrazoi batzuk tarteko, abiadura muga txikiagoak ezarri behar dira, tunel luzea izatea, esate baterako.
3,5 m zabaleko bizpahiru erreiko bi galtzadako sekzioa du. Trapaga - Larraskitu tarteak hiru errei ditu galtzadako; Saihesbideko gainerako zatia birekin eraiki da, salbu eta loturen eragina duten une jakin batzuetan. 1 m eta 2,5 m zabaleko bazterbideak dira, eta 1 m-ko bermak dituzte. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen eta bide-sareko gainerako zatien arteko konexioak egiteko, lotura oso bat eta norabidezko hiru lotura daude. Lotura horien eta autobideak bakoitzarekin lotzen dituen errepideen izenak honako hauek dira: Santurtzi (128+700 KP); hauexekin dago
lotuta: BI-628 lotura Santurtzi, Ortuella eta N-634 errepidearekin).
Trapaga (126+450 K.P.); hauekin dago lotuta: A-8 Kantabriarako noranzkoan eta BI-638 (Ballontiko ardatza: lotura Sestao eta Portugaleterekin) eta BI-3747 (N-634 – Trapagaran – Urioste).
Bilbo Heg. (119+300 K.P.); hauexekin dago lotuta: BI-636 (Kadaguako korridorea (119+300) lotura Balmasedarekin), BI-3651 (Alonsotegirako sarbidea) eta BI-3742 (Zorrotza – Bilborako sarbidea).
Bilbo Ekial. (115+200 KP); hauexekin dago lotuta: A-8 Gipuzkoako noranzkoan eta BI-631, N-634 errepidearekin bat egiten duen Miraflores zubian.
127+470 K.P.n Portugaleteko Lotura dago. Ez du sarbide zuzenik Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearekin, baina A-8rekiko lotura ahalbidetzen da, baita Ortuella eta Trapagako biztanle-guneetarako sarbidea ere. Azterketa honen ondorioetarako, loturen arteko tarte eta luzera hauek kontsideratu dira.
Tarteak Luzera (Km)
1. Ortuella lot. ( 130,7) – Santurtzi lot. ( 128,7 KP) 2,0
2. Santurtzi lot. ( 128,7) – Trapaga lot. ( 126,45 KP) 2,25
3. Trapagako lot. ( 126,45) – Bilbo Heg. ( 119,3 KP) 7,15
4. Bilbo Heg. ( 119,3) – Bilbo Ekial. ( 115,2 KP) 4,1
GUZTIRA 15,5
7
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
1.1
.2 g
rafik
oa
Lo
ture
n k
ok
ap
en
a M
etr
op
olia
ren
He
go
ald
ek
o S
aih
es
bid
ea
n.
Ort
ue
lla
–B
ilb
o E
kia
l. t
art
ea
8
1.1.3. ARTXANDAKO TUNELAK 2002ko maiatzaren 26an Artxandako Tunelak zerbitzuan jarri ziren. 5,5 km inguruko luzera daukan hiru ardatzeko bide-sistema horrek triangelu antzekoa eratzen du Txorierriko Korridorearen eta Bilboko hirigunearen artean. Ardatzetako bik (Salbe – Txorierri tunelak eta Ugasko – Txorierri tunelak, bidesaridunak), Bilboko hirigunea aireportuarekin eta Itsasadarraren eskuinaldeko udalerriekin lotzeko aukera ematen dute. Hirugarren tunela (bidesaririk gabeko Salbe – Ugasko tunela) Begoña eta Deustu auzoen arteko hiriko trafikoaren saihesbidea da. Salbe – Txorierri (BI-626) ardatza Salbeko zubitik Txorierriko Korridoreraino doa, 2 km inguruko luzera izanda. Ardatz horrek Artxanda mendiaren azpian dagoen tunela zeharkatzen du, hiru erreiko sekzioarekin –errei bi Txorierrirantz, eta bestea Salberantz–. Errei bakoitzak 3,5 m-ko zabalera eta 1.270 m-ko luzera dauzka. Halaber, lotura bik osatzen dute azpiegitura hau: Salbeko loturak eta Txorierrikoak. Ia-ia 2 km-ko luzera duen Ugasko – Txorierri (BI-627) ardatzak Artxanda mendiaren azpian dagoen tunela zeharkatzen du, eta Deustuko Zubia Txorierriko Korridorearekin lotzen du. Tunelaren sekzioa errei bikoa da (norabide bakoitzeko errei bat, 3,5 m-koa), 1.073 m-ko luzerarekin. Ugaskoko loturarekin eta bi adar osagarrirekin osatzen da Txorierriko loturan. Azkenik, Ugasko – Salbe ardatzak San Pio X.a plaza –Deustuko zubiaren ondoan– BI-625 errepidearen loturarekin lotzen du, Loiutik hurbil, 1.500 m inguruko luzera izanda. Luzera horretatik 1.073 m tunel batean daude, errei biko sekzioarekin –norabide bakoitzeko bat, 3,5 m-ko zabalerarekin-.
Obran 2.850 m tunel hondeatu dira, 135 m egin dira tunel aizunetan, eta 112 m tunel sonikotan. Hori osatzeko, errei bateko adarren 4.250 m egikaritu dira, bai eta errei biko adarren 820 m, 10 egitura eta 18 horma ere. Instalazio osagarriei dagokienez, eta tuneletan segurtasunik handiena bermatzeko, beharrezkoak diren elementu guztiez hornitu:
SOS zutabeak (68 unitate) eta seinalizazio aldakorreko panelak (14 unitate).
Telebista-zirkuitu itxia, eta megafonia,
telefonia eta irrati sistema.
Gorabeherak automatikoki detektatzeko sistema.
Trafikoko datuak hartzeko eta datuak
komunikatzeko sistema.
Suteak detektatzeko eta galiboak detektatzeko sistemak.
Argiztapen eta aireztapen kontrola.
Azpiegituraren informazioa, komunikazioa, zaintza eta segurtasuna Txorierri Korridorean dagoen kontrol-gunearen eraikinean kudeatzen dira. Halaber, lotura horretan bertan ordainleku gunea dago. Eremu horrek eskuzko ordainketarako 7 bide dauzka, ordainketa automatikorako 4 bide eta 4 bide dinamiko, horiek guztiak teleordainketako bideekin osatuta (guztira, 15). 2013ko ekainaren 6tik aurrera, Interbiakek azpiegitura horren kudeaketa bere gain hartu zuen.
ARTXANDAKO TUNELAK Luzera (km)
1. Salbeko tunela – Txorierri (BI-626) 2,0
2. Ugaskoko tunela – Txorierri (BI-627) 1,5
3. Salbeko tunela – Ugasko (BI-625) 1,1
GUZTIRA 4,6
9
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
1.1
.3 g
rafik
oa
Ko
ka
pe
na
eta
lo
tun
eak
Art
xa
nd
ak
o T
un
ele
tan
10
1.2. BIDESARIA KONTROLATZEKO SISTEMA
1.2.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA Bidesaria enborreko eta alboko (loturak) estazioetan ordaintzen da; horietan beharrezko elementu guztiak (instalazioak, softwarea eta komunikazio-sistemak) daude, eskuzko ordainketa, erdi-automatikoa eta automatikoa (teleordainketa edo via T izenekoa, txartel bidezko ordainketa eta eskudiruzkoa) egiteko. Usansolo – Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Muga tartean, ordaintzeko bi sistema desberdin daude ezarrita:
� Irekia Urgoiti eta Iurreta artean � Itxia (bidaiaren hasieraren bereizketa) Iurreta
eta Gipuzkoarekiko Muga artean. Sistema irekian kontrolaturiko adarretako ibilgailuak Urgoiti E. eta M. eta Txorierrik honako lotura hauekin dituzten erlazioak dira, zirkulazioaren bi noranzkoetan.
SISTEMA IREKIKO LOTURA LOTURIKO TARTEAREN LUZERA (Km)
Boroa ( 100,2 KP) 10,84
Iurreta Mendeb. ( 88,2 KP) 22,74
Sistema itxiaren barruan (bidaiaren jatorriaren kontrola), berriz, honako hesi hauek sartzen dira:
SISTEMA ITXIKO HESIAK
Mendeb. hesia (Iurretako enborra) (88,2 K.P.)
Iurreta Ekialdeko lotura (88,2 K.P.)
Abadiñoko lotura (84,8 K.P.)
Ermuko lotura (77,3 K.P.)
1.2.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA Bidesaria enborreko estazioetan eta ordainketa eskuz, modu erdiautomatikoan eta automatikoan (teleordainketa edo via T deritzona, eta
txartelarekin eta eskudirutan) egiteko modua dagoen instalazioetako loturetan ordaintzen da, hau da, bidaiako jatorria bereizita.
SISTEMA ITXIKO HESIAK
Ugarte Ezkerraldea (125,5 K.P.)
Ugarteko enborreko hesia (125,5 K.P.)
Bilbo Hegoaldeko lotura (119,3 K.P.)
Bilbo Ekialdeko lotura (115,2 K.P.)
1.2.3. ARTXANDAKO TUNELAK Bidesaria Txorierriko loturan dagoen ordainleku gunean ordaintzen da Salbe – Txorierri eta Ugasko – Txorierri tuneletarako.
Irekia da: ez dago diferentziarik bidaiaren jatorriaren arabera. Salbe – Ugasko tunela zirkulazio askekoa da, hiriko tunela den aldetik.
11
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
2. Azpiegiturek Bizkaiko lurraldearen garapenean duten eragin sozioekonomikoa
ide-azpegiturak funtsezkoak dira lurraldearen ekonomia eta gizarte garapenean, zeren eta errepideko
garraioa baita oraindik ere salgaien eta bidaiarien garraiobide nagusia. Bidaiarien trafikoari erreparatuta, Eusko Jaurlaritzako Garraioaren Behatokiaren mugikortasunari buruzko azken inkestaren arabera, Bizkaian biztanleriaren % 87,3k gutxienez joan-etorri bat egiten du batez besteko lanegun batean (astelehenetik ostegunera). Hori dela-eta, 3,3 joan-etorri baino gehiago izan ziren, horietatik 1,4 errepidetik; horietatik 1,1 autoarekin egiten dira. EAEko batez besteko datuak erreferentziatzat hartuta, joan-etorri horien % 51k lanpostura joatea du zioa, % 23,6 gestioak egitea, % 11,8 aisialdia, % 6,6k ikastetxeetara joatea (unibertsitateak, eskolak, institutuak…), eta % 6,6k erosketak egiteko. Datu horietatik honako ondorio hauek atera daitezke:
� Etxetik lanerako joan-etorriak dira nagusi herritarren eguneko mugikortasunean.
� Erabiltzaileak errepidea erabiliz lanera, ikastetxera, aisialdira eta oro har zerbitzuetara joateko duen garraiobidea autoa da nagusiki. Azken estatistiken arabera, Bizkaiko familien % 72,9k du gutxienez ibilgailu bat, eta ibilgailuen batez besteko kopurua 1,4 da.
Errepideak ez du zuzenean eraldaketa ekonomikorik edo sozialik sortzen, zeren eta eraldaketa horiek faktore askoren menpe baitaude, baina aldaketak sustatzen ditu biztanleriaren banaketan, irisgarritasunaren hobekuntzan eta lurraldearen egituraketan. Horri esker, erraztu egiten dira era guztietako jarduerak, enplegua eta enpresen lehiakortasuna. Horrela, kalitatezko bide-sareak eragin determinantea izan dezake aukera-berdintasuna lortzeko eta egoera txarrenean dauden eremuetako bizi-kalitatea hobetzeko.
B
12
Hainbat faktore daude: enpresen kokapena, horien ekoizpen eta banaketa-kostuak, edota faktore sozialak hala nola garapen demografikoa, erabiltzaileek aukeraturiko garraio modua, udalerrien artean erosotasunez eta bizkor komunikatzea, edo bidaietako segurtasuna, neurri handi batean, bide-sarearen
kalitatearen menpeko aldagaiak dira. Hurrengo ataletan, aldagai horietako zenbait aztertuko dira, ordaindu beharreko autobideek Bizkaiko lurralde garapenean izan duten eta duten eragina aztertzeko.
2.1. DEMOGRAFIA ETA LURRALDEAREN EGITURAKETA
2.1.1. BILAKAERA HISTORIKOA Ahalmen Handiko errepideen sareari esker –horien artean daude dokumentu honen xedeko autobideak-, Bizkaiko lurraldearen egituraketa gauzatu daiteke. Gure bide-sarearen ezaugarria zehaztu dituzten arrazoiak ulertzeko, historiari buruzko gogoeta egin beharra dago ezinbestean, aberastasuna sortzeko gune nagusiei buruzkoa, eta, beraz, Bizkaiko ekonomiaren eta gizartearen eragile nagusiez hausnartu behar da. Ahalmen handiko azpiegituraren xedea, jatorrian, aurretik dagoen eskaria betetzea da. Alabaina, azpiegitura egindakoan, aldi berean eragina du haren eraginpeko eremuko garapen demografikoan eta ekonomikoan, eta udalerri batzuen hazkundea erraztu eta beste batzuena mugatzen du. XIX. mendearen amaiera eta XX. mendeko mendearen hasiera bitartean, Somorrostroko (Muskiz, Abanto-Zierbena, Zierbena, Santurtzi, Ortuella, Trapaga eta Sestao udalerriak), Galdameseko eta Sopuertako burdinaren ustiapenak, kalitate handia zuela-eta oso estimatua Europan, Bilboko Portuaren hazkunde
bultzatu zuen, baita Nerbioiko ezkerraldearen siderometalurgiaren industria garapena ere. Aldi horretan, Bizkaiak trenbidearen aldeko apustua egin zuen, barne merkatua Penintsulako gainerako eremuekin eta portuarekin lotzeko garraiobide gisa, eta trenbide-linea nagusiak eraiki ziren. Alabaina, Gerra Zibilean trenbide-azpiegitura hondatu eta gerra ondoren hornidura eskasia gertatu zenez gero, errepideko garraioa handituz joan zen pixkanaka. 1950eko hamarkadan, Bizkaiak Errepideen Sare Modernoa izateko gestioak abiarazi ziren, eta 1965ean eta 1975ean jarri ziren martxan. 1970eko hamarkadan jarri zen abian AP-8 autobidea Bilbo eta Behobia artean. AP-68 mesetarako bidean Altubetik, edo Hegoaldeko Irtenbidea (A-8), ibilgailu astunak Bilboko hirigunetik igaro ez zitezen. 1980ko hamarkadan, Ugaldebietako Irtenbidea jarri zen martxan (San Fuenteseraino) eta 1990eko hamarkada San Fuentes eta Haya arteko tartea (Kantabriarako mugan).
0
100
200
300
400
500
0
20
40
60
80
100
120
140
1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991
Bizt.
milakoetan (Bilbo)
Bizt.
milakoetan
Barakaldo Getxo Portugalete BasauriSanturtzi Sestao Bilbo
Biztanleriaren bilakaera (1900 – 1991 aldia) Iturria. EIN
13
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
1970ean milioitik gorako biztanleria zuen, Euskadiko guztizko populazioaren %55. Udalerririk populatuenak, hiriburuaz gain, Barakaldo, Santurtzi, Portugalete, Getxo eta Sestao dira. Era berean, Basauriko hazkunde handia nabarmentzen da, industria asko kokatu zirelako bertan eta etxebizitza kopuru handia egin zelako. 1980ko hamarkadaz geroztik, Bizkaiko biztanleriaren beherakada handia geratu zen, besteak beste industria birmoldatzeko prozesuagatik eta 1990eko hasierako krisiarengatik. Gutxieneko biztanleria 2004an izan zen, 1,12 milioi biztanle inguru, eta pixka bat goranzko bidea hartu bazuen ere, 2012tik hona berriz ere behera egin zuen krisi ekonomikoaren ondorioz. 2018. urtean, orotara, 1.140.662 biztanle daude, iaz baino pixka bat gehiago.
Azken hamarkadan (2008-2018), Bilboko Metropoli Aldea da biztanleria gehien gutxitu den Bizkaiko eskualdea izan da guztizko kopuruetan. Mungialdea, Durangaldea eta Enkarterriak izan dira biztanleria gehikuntza handiena izan duten eskualdeak. Ahalmen handiko sarea da Bizkaiko ardatz demografikorik dinamikoena.
Eskualdea biztanleria (2008-2018)
biztanleak %
Metropolia aldea -9.309 -1,0
Mungialdea 2.397 5,5
Busturialdea 521 2,0
Lea-Artibai -273 -1,0
Durangaldea 1.517 2,0
Arratia/Nerbioi 437 1,3
Enkarterriak 948 3,1
BIZKAIA -3.762 -0,3
2.1.1. grafikoa
Hazkunde demografikoaren % (1981-2018 aldia) Iturria: Eustat (Geuk egina)
* Ez dago Ziortza-Bolibarri buruzko 1981eko biztanleria daturik, zeren eta Markina-Xemeinen barruan egon baitzen 2005era
arte. 2018an, 466 biztanle zituen.
Ahalmen handiko sarea
14
2.1.2. 2018 URTERAKO ANALISI DEMOGRAFIKOA Eustatek biztanleriari buruz argitaraturiko azken datuen arabera, Bizkaiko lurraldeak Euskal Autonomia Erkidegoko biztanle guztien %52,3 hartzen du, 1,14 milioi bat lagun, eta modu irregularrean daude banatuta Bizkaiko 112 udalerrietan. Geografiaren aldetik, biztanle gehienak 3 udalerritan metatuta egotea da ezaugarri nagusia. Bilbon (guztizko populazioaren %30,1 bizi da bertan), Barakaldon (% 8,6) eta Getxon (% 6,8). Hiruren artean Bizkaiko biztanleriaren ia erdia hartzen dute (%45,5).
Bestalde, udalerrien %33,9k 1.000 biztanle baino gutxiago ditu, eta guztizkoaren %82,1 10.000 biztanletik beherako herrietan. 10.000 biztanletik beherako herrietan (92) guztizko biztanleriaren %18,8 bizi da bakarrik. Banaketa geografiko horren eragina determinantea da herritarrek bidaietan erabilitako garraio moduetan.
2.1.2. a) taula Bizkaiko eta Euskadiko udalerriak biztanleriaren arabera. 2018. urtea
Biztanleria tarteak (bizt.) Udalerri kop. Guztizko biztanl. Udalerri guztien % Biztanl. %
< 1.000 38 19.154 33,9 1,7
1.000 – 5.000 41 97.795 36,6 8,6
5.000 – 10.000 13 98.051 11,6 8,6
10.000 – 20.000 9 133.432 8,0 11,7
20.000 – 50.000 8 273.835 7,1 24,0
50.000 – 100.000 2 175.585 1,8 15,4
>100.000 1 342.810 0,9 30,1
BIZKAIA, GUZTIRA 112 1.140.662 100 100
05
1015202530354045
< 1
.00
0 b
izt.
1.0
00
-5
.00
0 b
izt.
5.0
00
-1
0.0
00
biz
t.
10
.00
0 -
20
.00
0 b
izt.
20
.00
0 -
50
.00
0 b
izt.
50
.00
0 -
10
0.0
00
biz
t.
> 1
00
.00
0 b
izt.
Bizkaiko udalerrien % EAEko udalerrien %
Eskuragarri ditugun zentsuko datuen arabera, hiru talde nagusitan sailkatzen dira garraio moduak: garraio pribatua, garraio publikoa eta oinez edo bizikletaz ibiltzea.
Biztanle gutxieneko herrietan (10.000 biztanle baino gutxiago) erabiltzaileek gehien erabiltzen duten garraio modua garraio pribatua da. Udalerrien biztanle kopurua zenbat eta handiagoa izan, ostera, orduan eta handiagoa da garraio publikoaren erabilera, eta gehiago dira oinez edo bizikletaz eginiko bidaiak.
15
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Halaxe gertatzen da, zeren eta biztanleria udalerri jakin batzuetan pilatzeak berekin baitakar beste zerbitzu eta jarduera batzuk pilatzea, hala nola industria eta dendak. Horrez gain, biztanle gutxiagoko udalerrietako garraio publikoaren eskaintza txikiagoa izaten da udalerri handiagoena baino. Hortaz, bide-azpiegiturak funtsezkoak dira lurralde guztietarako mugikortasunean eta herritar guztien aukera-berdintasuna bermatzen du. Euskadiko azken datu eskuragarriak aztertuz gero (2015. urtea), biztanle gutxien dituzten udalerrietako biztanleen %56,3k erabiltzen du garraio pribatua ohiko bidaiak egiteko, eta horietatik %55,8k autoa erabiltzen du. EAEko hiru hiriburuetan, aldiz (100.000 biztanletik gorakoak direnak), %24,9k garraio pribatua erabiltzen du, horietatik %22,9a autoa da, eta gehientsuenak bizikletaz edo oinez joaten dira. Euskal Autonomia Erkidegoko batez besteko kopuruen aldetik, garraio modurik erabiliena garraio pribatua da (%35,4), ondoren oinez edo bizikletaz eginikoak (%35,1) eta azkenik %28,7k garraio publikoa erabiltzen du.
2008ko eta 2015eko datuekin alderatuta ikusten denez, garraio pribatua gutxiago erabiltzeko joera dago, eta gehiago erabiltzen da bizikleta eta oinez eginiko bidaiak. Garraio publikoaren erabilerak antzeko mailari eusten dio. Alabaina, Bizkaian, garraio publikoa da gehien erabiltzen den garraio modua (%36,2), eta ondoren garraio pribatua (%33,0) eta %30 bizikletaz edo oinez ibiltzen dira.
Bizkaiko garraio moduen araberako banaketa (2015. urtea)
0
20
40
60
80
100
< 1
0.0
00
biz
t.
10
.00
0 –
20
.00
0 b
izt.
20
.00
0 –
50
.00
0 b
izt.
50
.00
0 –
10
0.0
00
biz
t.
>1
00
.00
0 b
izt.
EUSK
AD
I (2
01
5)
BIZ
KA
IA (
20
15
)
56,340,9 32,5 30,7 24,9
35,4 33,0
18,1
21,1 32,4 35,033,9
28,7 36,2
25,036,7 34,7 33,8 40,3 35,1 30,0
Garraio pribatua (%) Garraio publikoa (%) Oinez edo bizikletaz (%)
2.2. BIZILEKU MUGIKORTASUNA
Biztanleriaren bizileku aldaketen azterketari esker, azpiegiturek lurraldeko hiri-sakabanaketa prozesuan duten eginkizuna ikus daiteke; izan ere, eragina dute herritarrek ohiko joan-etorriak egiteko jarraitzen duten trafikoaren mugikortasun ildoetan. Bizileku mugikortasun hori migrazio-saldoaren bidez aztertzen da, hots, biztanle berriak eta joaten direnen arteko diferentzia udalerri bakoitzean. Hala, saldo positiboa izateak esan nahi du biztanleak bizi izatera erakartzen dituen gunea dela udalerria.
Prozesu horrek lotura estua du lurraldeko egoera ekonomikoarekin, eta azken 25 urtean, Bizkaian, migrazio-saldo positiboagoak izan dira oparoaldi ekonomikoetan. Hona hemen ekonomia-finantza krisi orokorra baino lehen 1998 eta 2007 bitartean egoiliar gehien erakarri zituzten eskualde nagusiak:
Bilboko Metropoli Aldea, Bilbo, Sopela,
Etxebarri, Arrigorriaga, Leioa, Gorliz eta
Berango udalerrietan;
Mugialdea, gehienbat Mungia udalerrian, eta
Durangaldea: gora egin du Durangon edo
Zornotza-Etxanon eta behera Ermuan eta
Iurretan.
16
Migrazio-saldo positibo horiek lotura zuzena dute hirigintzaren eta bizilekuen garapenarekin; halaxe islatzen da etxebizitza kopuruan. Hala, adibidez Etxebarrin ia %70 handitu zen, Durangon %50 edo Mungian %32 aipaturiko aldi horretan. Bestalde, industrialagoak diren udalerrietan hala nola Basaurin, Sestaon, Santurtzin, Galdakaon edo herri handiagoetan, Portugaleten edo Getxon, migrazio-saldo negatiborik handienak ageri dira, Ermuaz gain.
Migrazio negatibo horrek familiek aldi hartan zuten ahalmen ekonomikoarekin du zerikusia, baita etxebizitza hobetzeko nahiarekin ere, hain zuzen biztanle-guneetatik kanpora dauden beste batzuetara joateko, zeren eta etxebizitzaren prezioa handiagoa izaten baita halakoetan eta zailtasun handiagoak baitaude hirigune berriak izateko.
0
10
20
30
40
50
60
19
85
19
88
19
91
19
94
19
97
20
00
20
03
20
06
20
09
20
12
20
15
20
18
Jarduera tasa (%) Okupazio tasa (%) Langabezia tasa (%)
Enplegu adierazleak (1985 – 2018)
2007az geroztik, aldi ekonomiko berria hasi zen, non lanpostuak desegitea izan baitzen ezaugarri nagusia, baita okupazio tasa txikia eta biztanleria aktiboaren hazkundea ere. Bizkaiko lurralde historikoko urteko batez besteko langabezia tasarik handiena 2014an izan zen (%17,2), eta okupazio tasa %46,1era jaitsi zen. Krisiaren urterik txarrenak igarota, argitaraturiko azken datuen arabera, 2018an behera egin du Bizkaiko langabezia tasak, %11,6raino. Azken bost urtean bitartean metaturiko guztizko migrazio-saldoa positiboa da, 7.462 biztanle, eta udalerri txikienak eta 1.000 eta 20.000 bitarteko biztanleria duten udalerriak dira biztanle berri gehien jasotzen dutenak. 50-000 eta 1000.000 biztanlekoetan, berriz, migrazio-saldo negatiboa izan da. Eskualdeen arabera, Metropolia Aldeaz gain, Mungialdea eta Enkarterriak izan dira biztanle gehien jaso dituztenak.
Metaturiko migrazio-saldoa. 2013 - 2017
Bizkaiko
udalerriak (bizt.)
Saldoa (bizt)
Eskualdeak Saldo (hab)
2013-2017 2013-2017
< 1.000 212 Metropoli Aldea 5.923
1.000 – 5.000 615 Mungialdea 583
5.000 – 10.000 1.173 Busturialdea 201
10.000 – 20.000 1.406 Lea-Artibai 54
20.000 – 50.000 226 Durangaldea 198
50.000 – 100.000 -168 Arratia/Nerbioi 156
>100.000 3.998 Enkarterriak 347
BIZKAIA GUZT. 7.462 BIZKAIA, GUZT. 7.462
Hona hemen aldi horretan biztanleen bolumen handiena jaso duten udalerriak: Bilbo, Barakaldo, Durango, Leioa, Derio, Amorebieta-Etxano, Urduliz, Sopelana, Etxebarri eta Mungia.
17
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Azterketatik ondoriozta daitekeenez, bide-azpiegituren hobekuntza edo ahalmen handiko sarea egotea lagungarriak dira etxetik lanerako ohiko mugikortasun handiagoa errazteko.
Horrek erlazioa du bizitegiak metropolitik hurbilagoko eremuetatik kanpoko eremuen hazkunde handiagoarekin.
2.2. grafikoa Metaturiko migrazio-saldorik handienak dituzten udalerriak (2013-2017 aldia)
. Iturria: Eustat
Migrazio-saldo negatiboa Migrazio-saldo positiboa
2.3. ENPRESA DEMOGRAFIA
Bide-sarearen ondorio ekonomiko nagusienetako bat inbestitzaile pribatu industrialak nahiz zerbitzuetako inbestitzaileak kokatzeko erabakietan duen eragina da. Atal honetan aztertzen denez, AP-8, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea eta Artxandako Tunelak, ahalmen handiko bide-sareko zatia diren aldetik, beharrezkoak eta funtsezkoak dira Bizkaiko ekonomia, enpresak eta lurraldea garatzeko. 2018. urtean, orotara 173.849 establezimendu daude zentsuan jasota (dendak, bulegoak, lantegiak,…) Euskal Autonomia Erkidegoan, eta horietatik 90.028 Bizkaian daude, guztira 444.940 laguni ematen diete lana.
Establezimendu kopuruaren aldetik, ugariena merkataritza, garraioa eta ostalaritza da, establezimendu guztien %38,3, eta ondoren lanbide jarduerak eta osagarriak, %16,7, eta eraikuntza, %11,8. Enpleguari dagokionez, merkataritza, garraio eta ostalaritzaren sektorean biztanleria aktiboaren %27,0k dihardu lanean, %22,5Ek industrian eta %17,0k administrazio publikoaren, hezkuntzaren eta osasunaren sektorean. 2008az geroztik, nabarmen egin du behera establezimendu kopuruak, gehienbat 2009-2013 aldian. Azken urtean % 0,9 egin zuen behera 2017aren aldean.
18
2013az geroztik, hauexetan murriztu da gehien establezimenduen kopurua: nekazaritza, abeltzaintza eta arrantza (-%18,8) eta industria, energia eta saneamenduaren sektorea (-%12,5). Gehien informazioaren eta telekomunikazioen sektorean (+%15,7) eta administrazio publikoan, hezkuntzan eta osasunean handitu da (+%14,7).
2018an erregistraturiko enpleguari dagokionez, 2013ko datuen aldean, 5.100 lanpostu baino gehiago galdu dira eraikuntzaren sektorean, industriaren sektorean 2.000 lanpostutik gora eta finantzen eta aseguruen sektorean 1.300 baino gehiago Administrazio publikoaren, osasunaren eta hezkuntzaren sektorean, berriz, ia 11.500 enplegatu gehiago izan dira, eta jarduera profesionaletan eta osagarrietan 7.000 lanpostu.
2.3. a) taula
Establezimendu kopuruaren bilakaera eta urte arteko aldakuntza jarduera-sektorearen arabera
Jarduera
2015 2016 2017 2018
Kop. % Kop. % Kop. % Kop. % Enpleguaren
%
01. Nekazaritza, abeltzaintza eta arran. 2.016 -3,4 1.917 -4,9 1.938 1,1 1.877 -3,1 1,1
02. Industria, energia eta saneam. 5.284 -3,5 5.185 -1,9 5.007 -3,4 4.955 -1,0 15,7
03. Eraikuntza 10.788 -0,8 10.657 -1,2 10.657 0,0 10.650 -0,1 6,4
04. Merkataritza, garraioa eta ostalarit. 36.162 -0,8 35.755 -1,1 35.357 -1,1 34.478 -2,5 27,0
05. Informazioa eta komunikazioak 1.884 4,8 1.876 -0,4 1.923 2,5 1.948 1,3 3,0
06. Finantza- eta aseguru-jarduerak 2.649 -1,3 2.595 -2,0 2.542 -2,0 2.469 -2,9 2,2
07. Higiezinen arloko jarduerak 1.707 -0,9 1.766 3,5 1.810 2,5 1.831 1,2 0,6
08. Jarduera profesional eta osagarriak 15.063 1,0 15.092 0,2 15.144 0,3 15.038 -0,7 17,0
09. Adm. publ, hezkuntza eta osasuna 9.258 3,6 9.433 1,9 9.639 2,2 9.832 2,0 22,5
10. Jarduera artist. eta beste zerbitz. 6.526 2,7 6.732 3,2 6.867 2,0 6.950 1,2 4,5
Jarduera guztira 91.337 0,0 91.008 -0,4 90.884 -0,1 90.028 -0,9 100
Iturria: Eustat Establezimenduek herrialdean duten banaketari dagokionez, udalerri bakoitzeko biztanleria kontuan hartuta, batez besteko ratioa 8 establezimendukoa da 100 biztanleko, Bizkaiko 7 eskualdeen antzera. Udalerriaren tamainaren arabera, hiriburuak eta 1.000 – 5.000 biztanle dituzten udalerriek batez bestekoaren gainetik dagoen ratioa dute 100 biztanleko, hain zuzen ere 9,5 ingurukoa. Udalerri handienetan, 20.000 - 100.000 biztanle artekoetan, ratio txikiagoa da, 6,5 establezimendu 100 biztanlek. Enpresaren tamainaren arabera, 2018an establezimenduen %92,9k 10 langile baino gutxiago dituzte, eta horietatik %74,9k 1 edo 2 (68.000 inguru). Gainera, guztira 1354 enpresa handi daude (250 langile edo gehiago), industria, energia eta saneamenduaren sektorekoak (42 enpresa), jarduera profesionalak edo osagarriak
(32 enpresa) eta administrazio publikoaren, hezkuntzaren eta osasunaren sektorekoak (32 enpresa).
10 langile baino gutxiago
83.761 establez.% 92,9
10-50 langilekoak5.239 establez.
% 5,8
250 langile baino gutxiago
1.061 establez.% 1,2
250 langile baino gehiago
135 establez.% 0,1
Bizkaiko establezimenduen banaketa langile kopuruaren arabera (2018)
19
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Ondoren, ematen dituzten lanpostuen kopuruen aldetik garrantzitsuenak diren hiru sektoreak aztertuko ditugu orain: merkataritza, garraioa eta ostalaritza, industriaren, energiaren eta saneamenduaren sektorea eta administrazio publiko, osasun eta hezkuntzaren sektorea. Hiruren artean, Bizkaiko lanpostu guztien %65,2 metatzen dute, 290.000 lanpostutik gora. Ondoko taulan ageri denez, bestelako zerbitzuak pilatzen dituztenak ere badira biztanle gehien dituzten udalerriak hala nola merkataritza, garraioa, ostalaritza, edo osasun eta hezkuntza establezimenduak, administrazio publikoak, eta horiek guztiak Ahalmen Handiko sarearen eraginpeko eremuan daude.
Aldi berean, biztanleria eta zerbitzuak udalerri desberdinetan metatzeak eragina du bide-sarearen trafiko ereduan, zeren eta bidaiak erakartzeko eta sortzeko gune nagusiak baitira. Nabarmentzekoa da ordaindu beharreko bideak hirien egituraketan betetzen ari diren eginkizuna. Izan ere, hirigune handien arteko komunikazioa ahalbidetzen dute, eta aldi berean, denda eta ostalaritzako establezimendu gehien metatzen dituzte. Udalerrien arteko eta lurraldeko gainerako eremuekiko komunikazio seguruagoa eta erosoagoa da ahalmen handiko bide-sareari esker. Hurrengo ataletan, banaka aztertzen dira sektore horiek guztiak.
2.3. b) taula Biztanleria handiena duten udalerriak eta establezimendu kopurua lanpostu gehien sortzen duten jarduera-sektorearen arabera (2018) Iturria: Eustat
Ordena Herria (bizt)
Establezimendu kopurua
Guztira Merkataritza,
garraioa eta ostal.
Industria, Energia
eta Saneamendua
Adm. Publikoak,
Osasuna eta Hezk.
1 Bilbo 342.810 Bilbo 32.541 Bilbo 11.413 Bilbo 993 Bilbo 4.193
2 Barakaldo 98.055 Getxo 6.007 Barakaldo 2.589 Zamudio 195 Getxo 904
3 Getxo 77.530 Barakaldo 6.001 Getxo 1.940 Barakaldo 187 Barakaldo 540
4 Portugalete 46.274 Basauri 2.827 Basauri 1.374 Erandio 163 Portugalete 281
5 Santurtzi 45.651 Portugalete 2.620 Portugalete 1.231 Basauri 153 Durango 279
6 Basauri 40.882 Santurtzi 2.424 Santurtzi 1.094 Mungia 150 Santurtzi 227
7 Leioa 30.904 Leioa 2.355 Leioa 971 Galdakao 143 Basauri 222
8 Galdakao 29.361 Galdakao 2.161 Galdakao 969 Trapagaran 136 Leioa 222
9 Durango 29.295 Erandio 2.081 Erandio 890 Amorebieta 131 Galdakao 183
10 Sestao 27.311 Durango 1.957 Durango 761 Arrigorriaga 122 Mungia 172
11-112 Gainerakoa 46.274 Gainerakoa 29.054 Gainerakoa 11.246 Gainerakoa 2.582 Gainerakoa 2.609
BIZKAIA 1.140.662 90.028 34.478 4.955 9.832
a) Merkataritza, garraioa eta ostalaritza sektorea
2018. urtean, merkataritza, garraio edo ostalaritzaren sektorearekin loturiko establezimenduen kopurua, orotara, 34.478 da, eta 119.936 laguni ematen die lana, aurreko urtean baino % 12, enplegatu gehiago. Eskualdeen arabera, establezimendu kopururik handiena Bilboko metropoli aldean dago, eta ondoren Durangaldean. 100 biztanleko batez besteko establezimenduen ratioa 3,1 da, Bizkaiko eskualde guztien antzera. Udalerriaren tamainaren arabera, ratiorik handiena hiriburuan dago, eta ondoren 1.000 eta 5.000 bitarteko biztanleria duten udalerrietan. txikiena 1.000 biztanletik beherako udalerrietan
eta hiriburuan dago.
Establezimendu kopururik handieneko udalerriak (2018) Iturria Eustat
20
Ratiorik handiena udalerri txikienetan dago, 1.000 biztanletik beherakoetan.
Udalerrien arabera, sektoreak gehienbat biltzen dituenak: Bilbo, Barakaldo, Getxo, Basauri, Portugalete, Santurtzi, Leioa, Galdakao, Erandio eta Durango, biztanle gehien dituztenak hain zuzen.
b) Industria, Energia eta Saneamenduaren sektorea
Establezimendu kopuruaren jaitsierarik handieneko udalerriak (2018) Iturria Eustat
Sektore honekin lorturiko establezimenduen guztizko kopurua 4.955 zen 2018. urtean, eta 69.996 laguni ematen die lana, aurreko urtean baino % 2,7 gehiago. Eskualdeen arabera, establezimendu gehien Bilboko Metropoli Aldean metatzen da, eta ondoren Durangaldean.
Alabaina, eskualde bakoitzeko biztanleriari dagokionez, horretako establezimenduen kopururik handiena, 100 biztanleko, Durangaldean eta Arratia-Nerbioin dago, non batez beste 0,9 balioa lortzen den 100 biztanleko. Ratiorik txikiena metropoli aldean dago (0,36). Bizkaiko lurralderako batez bestekoa 0,43 establezimendukoa da 100 biztanleko. Biztanleriaren arabera, ratiorik handiena 1.000 - 5.000 biztanleko udalerrietan dago: tasa 1,3 establezimendutik gorakoa da 100 biztanleko, eta 1.000 biztanletik beherakoetan (0,74). Ratiorik txikiena 50.000 - 100.000 biztanleko udalerrietan ageri da (0,16). Udalerrien arabera, hona sektorean metatzen direnak: Bilbo, Zamudio, Barakaldo, Erandio, Basauri, Mungia, Galdakao, Trapaga, Amorebieta-Etxano eta Arrigorriaga, guztiak ahalmen handiko sarearen eraginpeko eremuan.
c) Administrazioaren, hezkuntzaren eta osasunaren sektorea
Sektore honekin loturiko establezimenduak, guztira, 9.832 ziren 2018. urtean, eta 100.084 laguni ematen zien lana. Azken urtean, % 1,2 handitu da lanpostuen kopurua 2017ko datuekin alderatuta. Eskualdeen arabera, establezimendu kopururik handiena metropoli aldean metatzen da, eta ondoren Durangaldean eta Mungialdean. Bizkaiko lurraldeko batez besteko ratioa 0,86 establezimendukoa da 100 biztanleko, eta ratiorik txikiena Enkarterrietan dago, 0,69 establezimendu inguru 100 biztanleko. Biztanleriaren arabera, ratiorik handiena hiriburuan dago (>100.000 biztanle) eta 1.000 biztanletik beherako udalerrietan, non tasa establezimendu 1,2 ingurukoa den 100 biztanleko. Ratiorik txikiena 20.000 - 50.000 biztanleko udalerrietan dago.
Ratiorik txikiena 20.000 – 50.000 biztanleko udalerrietan dago (0,62). Udalerrien arabera, biztanle gehien duten udalerrietan biltzen dira establezimendu kopururik handiena.
Establezimendu kopururik handieneko udalerriak (2018) Iturria Eustat
21
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
2.4. JOAN-ETORRIETAKO SEGURTASUNA
Errepideetan gertatzen diren istripuek oihartzun handia dute gizartean, eta osasun publikoko arazotzat hartzen dira. Eusko Jaurlaritzaren Epidemiologia Zaintzeko Unitateak argitaraturiko azken datuen arabera, trafiko istripuak izan ziren 2017ean 15 eta 34 urte bitarteko gazteen bigarren heriotza kausa. Trafiko istripuek ondorio txar asko dute gizartearen eta ekonomiaren aldetik. Hala, zaurituak uzten dituen istripua geratzen den aldi orotan, ez da bakarrik zaurituaren kostua kontuan hartu behar istripua jasaten duenaren gastu materialen aldetik edo ospitaleko, errehabilitazioko, laneko bajako, ezintasuneko eta abarreko gastuak, baizik eta biktimaren familiarentzat eta gizartearentzat dakarren hondamena ere. Bizkaiko errepideetan, 2017an, guztira 2.914 ezbehar izan ziren errepideetan, eta horietatik 3.099 istriputan ez zen biktimarik izan (Euskadin erregistraturiko istripu guztien %49,5). Azterlan honetako xede diren azpiegituren segurtasuna eta Bizkaiko gainerako bideen segurtasuna erkatzeko asmoz, ezbehartzat hartzen dira hirigunetik kanpora gertatzen direnak; izan ere, 2017ean 956 istriputan izan ziren biktimak, orotara 1.397 biktima: 6 hildako, 88 zauritu larri eta 1.303 zauritu arin. (2)
Bizkaiko Foru Aldundiak 2017. urterako argitaraturiko “Bizkaiko errepideetako trafikoaren bilakaera” dokumentuaren arabera, Eusko Jaurlaritzak istripuei buruz argitaraturiko azken datuekin bat etorriz, bost kategoriatan dago banatuta Bizkaiko bide-sarea: Lehentasunezko Sarea (Gorria), 2017an
mugikortasun globalaren %58,1hartzen zuena, eta guztira 245,7km luze da;
Oinarrizko Sarea (Laranja), mugikortasunaren %26,1 hartzen duena, eta 210,3 km luze da;
Sare Osagarria (Urdina), 32,5 km luze dena, mugikortasun osoaren %3,3 hartzen duena;
Eskualdeko Sarea (Berdea), 209,6 km-koa, eta mugikortasunaren %6,0 hartzen duena, eta azkenik.
Tokiko Sarea (Horia), mugikortasunaren
%6,5 kudeatzen duena, 597,5 km-koa la.
Lehentasunezko Sarean (Gorria), Oinarrizkoan (Laranja) eta Osagarrian (Urdina), autobideak, autobiak eta galtzada bikoitzeko errepide tarteak aparte aztertzen dira Ahalmen Handiko sare gisa. Horietakoen artan daude AP-8 autobidea (Usansolo – L.H.M. Gipuzkoa), Metropoliaren Hegoalde Saihesbidea eta Artxandako Tunelak.
2.4.1. BIDE-SAREKO ISTRIPUEN ANALISIA
Hurrengo taulan, biktimak, zaurituak eta hildakoak utzi dituzten istripuen kopurua ageri da bide-sare motaren arabera. Istripuei buruz atal honen analisirako erabili diren datuak “Euskadiko trafiko istripuen 2017ko estatistika urtekaria”tik atera dira. Lehentasunezko sarean izan dira istripu gehienak (410), ezbehar guztien %42,9 eta biktimen %45,0 (628). Ahalmen Handiko sareari dagokionez, guztira 312 istripu izan dira, eta 468 ezbeharrek biktimak utzi dituzte.
Alabaina, istripuei buruzko datuak bide-sareen artean konparatzeko modukoak izan daitezen, bestelako aldagaiak izan behar ditu kontuan azpiegituren segurtasunari buruzko analisiak hala nola sarearen luzera edo bertatik igarotzen den zirkulazioa. Horretarako, istripuei buruzko oinarrizko adierazleak kalkulatzen dira, Arrisku Indizea adibidez (AI) edo Heriotza-tasa (HT)
2 Euskadiko trafiko istripuen urteko estatistika urtekarian argitaraturiko azken datuak, 2017. Eusko Jaurlaritza
22
2.4.1. a) taula
Istripuen banaketa bide-sare motaren arabera. 2017. urtea
Bide-sarea (GUZTIRA) Luzera (km)
Bikt. istripuak Biktimak
BUI % Hilak Larriak Arinak Guzt. %
Lehentasunezko sarea 245,7 410 42,9 2 32 594 628 45,0
Oinarrizko sarea 210,3 260 27,2 1 20 351 372 26,6
Sare osagarria 32,5 59 6,2 0 6 83 89 6,4
Eskualdeko sarea 209,6 116 12,1 1 18 142 161 11,5
Tokiko sarea 597,5 89 9,3 1 9 103 113 8,1
Beste batzuk 22 2,3 1 3 30 34 2,4
GUZTIRA 1295,7 956 100 6 88 1.303 1.397 100
Ahalmen handiko sarea Luzera (km)
Bikt. istripuak Biktimak
BUI % Hilak Larriak Arinak Guzt. %
Lehentasunezko sarea 147,0 312 67,7 1 20 447 468 68,5
Oinarrizko sarea 60,6 128 27,8 0 2 179 181 26,5
Sare osagarria 4,8 18 3,9 0 1 29 30 4,4
GUZTIRA 212,5 461 100 1 23 659 683 100
Arrisku indizea (IP) eta arrisku indizea (IR) adierazpen honen bidez kalkulatzen dira:
IMDL
NI P
P
365
108
IMDL
MIM
365
109
Non: L =Kontsideraturiko tartearen luzera IMD (EBI) =Tarte horrekin loturiko urteko batez besteko eguna NP=Biktimak utzi dituzten ezbeharren kopurua H = hildakoak G= larriak Aurreko formulako izendatzailea (365 x L x EBI) tartearen mugikortasuna da, km-ko eta urteko ibilgailutan neurtuta.
IP indizeak biktimak utzi dituzten ezbeharren kopurua adierazten du. 100 milioi ibilgailu adierazten du km eta urteko, eta IR indizeak hildakoen eta zauritu larrien kopurua mila milioi ibilgailu km-ko eta urteko. Bizkaiko bide-sarearen batez besteko mugikortasuna 2017an 4.688,5 MM ibil-km/urte izan zen, non Lehentasunezko Sareak 3.173,7 MM ibil. hartzen baitu km-ko eta urteko. Bide-sare osoaren batez besteko arrisku indizea 20,4 zen 2017. urtean, eta horretan, 14,5eko indizea du Ahalmen Handiko Sareak. Sareko gainerakoena, berriz, 31,7 da. Baliorik handiena eskualde sarean dago (berdea): IP=41,2 Bide-sare osorako kalkulaturiko heriotza indizea 1,3 da. Aurreko kasuan bezala, nabarmen egin du behera Ahalmen Handiko sarean (0,32), ohiko sareko gainerakoetan izandako IM=2,6aren aldean.
23
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Horrek esan nahi du lehentasunezko sareko ahalmen handiko bideak (autobideak, autobiak eta aparteko galtzadak dituzten errepideak) lagungarriak direla segurtasun handiagoa izaten errepide arrunten aldean, zeren eta errepidean sartzen direnen kopurua eta gatazka piztu dezakeen trafikoa mugatzen baititu, eta haren ezaugarri teknikoak bide-sareko gainerako bideenak baino handiagoak dira. Horren ondorioz, ezbehar kopuru txikiagoa gertatzen da bertatik dabiltzan ibilgailuen mugikortasuna kontuan hartuta. Parametro horiek ordaindu beharreko autobideetan kalkulatuz gero -AP-8 Usansolo eta Gipuzkoarekiko muga artean, MHS eta Artxandako Tunelak-, 2017an Bizkaiko Ahalmen Handiko sareko batez bestekoetatik beherako kopuruak ageri dira.
0 10 20 30 40 50
AP-8 (Usansolo-Gipuzkoarek. Muga)
Metropoliaren Hegoaldeko S.
Artxandako Tunelak
Lehentasunezko sarea (gorria)
Oinarrizko sarea (lar.)
Sare osagarria (urdina)
Eskualdeko sarea (berd.)
Tokiko sarea (horia)
Ahalmen handiko sarea
Bizkaiko bide-sarea, guzt.
Arrisku indizea Heriotza indizea
2.4.1. b) taula Arrisku eta hilkortasun indizea bide-sarearen arabera. 2017. urtea
Bide-sarea (GUZTIRA) Luzera (km)
EBI (ibil/e)
Mugikortasuna
MM ibil-km/urte BUI
Biktimak Adierazleak
Hilak Larriak IP IR
Lehentasunezko sarea 245,7 30.395 2.725,8 410 2 32 15,0 0,73
Oinarrizko sarea 210,3 15.913 1.221,5 260 1 20 21,3 0,82
Sare osagarria 32,5 12.968 153,8 59 0 6 38,4 -
Eskualdeko sarea 209,6 3.678 281,4 116 1 18 41,2 3,55
Tokiko sarera 597,5 1.401 305,5 89 1 9 29,1 3,27
Beste batzuk 22 1 3 15,0 0,73
Guztira, bide-sarea 1.295,6 9.914 4.688,5 956 6 88 20,4 1,3
Ahalmen handiko sarea Luzera (km)
EBI (ibil/d)
Mugikortasuna
MM ibil-km/urte BUI
Biktimak Adierazleak
Hilak Larriak IP IR
Lehentasunezko sarea 147,0 43.388 2.327,98 312 1 20 13,40 0,43
Oinarrizko sarea 60,6 35.769 791,17 128 0 2 16,18 -
Sare osagarria 4,8 30.482 53,40 18 0 1 33,71 -
Ahalmen handiko sarea, GUZTIRA
212,4 40.923 3.173,7 461 1 23 14,5 0,32
Ordainpeko autobideak Luzera (km)
EBI (ibil/d)
Mugikortasuna
MM ibil-km/urte BUI Biktimak Adierazleak
Hilak Larriak IP IR
AP-8 (Usansolo – Gipuzkoa) 30,92 32.932 401,5 38 0 2 10,2 -
MHS 15,5 11.470 64,89 5 0 1 7,7 --
Artxandako Tunelak (bidesaria soilik)
3,5 18.064 12,32 3 0 0 13,0 -
24
3. Mugikortasunari buruzko analisia eta trafikoaren bilakaera
3.1. TRAFIKOA ETA TARTEEN ARABERAKO BANAKETA. 2018.
URTEA
3.1.1. HAZTATURIKO BATEZ BESTEKO INTENTSITATEA. IBILGAILU MOTAREN ARABERAKO OSAKETA
3.1.1.1. AP-8 autobidea: Usansolo– Gipuzkoarekiko muga
rafikoaren haztaturiko batez besteko intentsitatea, Galdakao – Gipuzkoarekiko Mugako tartean eta
2018 urtean, eguneko 34.334 ibilgailukoa izan zen, egunero 3.802 ibilgailu astunekin; horrenbestez, ibilgailu astunen batez besteko osaketa % 11,1ekoa izan zen. (Ikusi 3.1.2.1.a taula). 2013az geroztik, gora egin du batez besteko trafikoak autobian, ekonomiaren egoera hobearen ondorioz.
Tarifen aldetik, bi ibilgailu astun mota bereizten dira: Astunak 1: Pneumatiko bikoitzeko atoia
duten turismoak eta furgonetak, eta 3 ardatzera arteko kamioiak eta autokarrak.
Astunak 2: 2 ardatzeko edo gehiagoko atoia duten turismoak eta furgonetak, eta lau ardatzeko edo gehiagoko kamioiak eta autokarrak.
Ondoko taula eta grafiko hauetan ageri da haztaturiko batez besteko trafikoaren ibilgailu motaren araberako osaketa.
T
25
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Batez besteko trafikoaren banaketa, ibilgailu motaren arabera. 2018
Arinak% 88,9
Astunak 1% 4,2
Astunak 2% 6,9
Ibilgailu mota Ibil/egun %
Arinak 30.532 88,9
Astunak 1 1.451 4,2
Astunak 2 2.351 6,9
GUZTIRA 34.334 100
3.1.1.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea
Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean, haztaturiko batez besteko egun bateko intentsitatea, 2018. urtean, eguneko 12.353 ibilgailukoa izan zen, eguneko 2.953 ibilgailu astun; hala, ibilgailu astunen batez besteko osaketa % 23,9 izan zen (Ikusi 3.1.2.2.a taula). Usansolo – Gipuzkoarekiko Muga tartean bezala, tarifen aldetik ibilgailu astunen bi ibilgailu mota kontsideratu dira:
Astunak 1: Pneumatiko bikoitzeko atoia duten turismoak eta furgonetak, eta 3 ardatzera arteko kamioi eta autokarrak.
Astunak 2: 2 ardatzeko edo gehiagoko atoia duten turismoak eta furgonetak, eta lau ardatzeko edo gehiagoko kamioiak eta autokarrak.
Ondoko tauletan eta grafikoetan ageri da haztaturiko batez besteko trafikoko ibilgailu moten osaera:
Batez besteko trafikoaren banaketa ibilgailu motaren arabera. 2018. urtea
Arinak
% 76,1
Astunak 1
% 3,8
Astunak 2
% 20,1
Ibilgailu mota Ibil/egun %
Arinak 9.400 76,1
Astunak 1 471 3,8
Astunak 2 2.482 20,1
GUZTIRA 12.353 100
Azpiegitura hori erabiltzen duten II motako ibilgailuen ehunekoa Artxandako tuneletan edo AP-8an erregistratutakoa baino askoz handiagoa da. Hori gertatzen da Hego Irtenbidetik zirkulatzeko debekuak 3,5 tonako gehieneko zama duten kamioiei eragiten dielako. Horregatik, kamioiek beren ibilbidea Hegoaldeko Saihesbidetik desbideratu behar dute. Halaxe gertatzen da, Hegoaldeko
Irtenbidetik ibiltzeko debekuak gehienez 3,5 Ton-eko karga duten kamioei eragiten baitie, eta ibilbidea Hegoaldeko Saihesbidetik desbideratu behar dute. Hala ere, debeku horrek ez dio eragiten ibilgailu astunen kopuru handi bati (6 eta 7 m bitarteko luzera dutenak), ezta autobusei ere, eta horiek Hegoaldeko Irtenbidea erabiltzen jarraitzen dute, bidesariak asmo guztia kentzen baitu.
26
3.1.1.3. Artxandako tunelak
Artxandako Tuneletan haztaturiko batez besteko eguneko intentsitatea, Txorierriko ordainlekuaren hesiko datuetan oinarrituta, 18.589 ibil./egun izan da 2018an. Ibilgailu astunei dagokiona, berriz, 578 ibilgailukoa eguneko, hots, astunen batez besteko konposaketa %3,2koa da. (597 ibil/egun).
Ondoko tauletan eta grafikoetan ageri da haztaturiko batez besteko trafikoko ibilgailu moten osaera.
Batez besteko trafikoaren banaketa ibilgailu motaren arabera. 2018. urtea
Autokarrak
eta Kamioiak
% 3,2
2 ardatzeko
industrialak
(4 gurpil) % 4,5
Turismoak eta
motozikletak
% 92,3
Ibilgailu mota Ibil/egun %
Turismoak eta motozikletak 17.163 92,3
2 ardatzeko industrialak (4 gurpil) 829 4,5
Autokarrak eta kamioiak 597 3,2
GUZTIRA 18.589 100
3.1.2. TRAFIKOAREN BANAKETA TARTEEN ETA LOTURAKO ADARREN ARABERA
3.1.2.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga
3.1.2.1. grafikoan eta tauletan, autobideko enborreko tarteen trafikoaren banaketa ageri da, baita loturako adarren partaidetza ere 2018koarekin alderatuta. Aldeak dauden bideko eguneko intentsitatean: egunean 46.796 ibilgailu Erletxe - Boroa Mendebaldeko tartean eta egunean 23.448 ibilgailu Ermua–Gipuzkoarekiko mugako tartean.
Iurretako enborreko hesia zeharkatzen duen trafikoa egunean 26.669 ibilgailukoa izan zen 2018an (%11,6 ibilgailu astunak, egunean 3.106 ibilgailu astun). Hortaz, hazkundea gertatu da 2017ko datuekin alderatuta, %6,8 ibilgailu guztietan eta %1,8 ibilgailu astunetan.
Zirkulazioaren noranzkoei erreparatuz gero, sarreren (Bilborantz) eta irteeren (Gipuzkoarantz) arteko banaketa 50/50ekoa da. Gipuzkoa L.H.M. zeharkatzen duten ibilgailuen guztizko kopurua egunean 23.448 ibilgailukoa da, %16,1 ibilgailu astunak, eta % 4,0ko hazkundea izan da ibilgailu guztiekiko. Gipuzkoa L.H.M. egunean zeharkatzen duten 23.448 ibilgailuetatik %6,9 Ermuarekiko erlazioak dira, %9,9 Abadiñorekiko erlazioak dira eta %6,7 Iurreta Ekialdearekikoak dira. Hortaz, gainerako %76,5ak Iurretako Enborreko Hesia zeharkatzen dute Bilbo eta metropoli aldearekiko erlazioetan.
27
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Ibilgailu astunei dagokienez, Gipuzkoa L.H.M. egunean zeharkatzen duten 3.875 ibilgailuetatik %15,5 Abadiñorekiko erlazioak ziren, 2012an abian jarri zen lotura berriaren bidez, %8,8 Ermuarekiko erlazioak dira eta %8,8 Iurreta
Ekialdeko erlazioak dira. Hortaz, gainerako %66,9ak Iurretako Enborreko Hesia zehartzen dute ibilbide luzeko trafikoa den aldetik (2.533 ibil/egun).
Gipuzkoako L.H.M. zeharkatzen duen trafikoko erlazioak
Ibilgailuak guztira: 23.448 ibil/egun Ibilgailu astunak: 3.785 ibil/eguna Ermua% 6,9
Abadiño% 9,9
Iurreta% 6,7Iurretako
enborreko hesia% 76,5
Ermua% 8,8
Abadiño% 15,5
Iurreta% 8,8
Iurretako enborreko
hesia% 66,9
Iurretatik Mendebalderantz, autobideko enborreko trafikoa handitu egiten da sistema irekiko loturako adarretako trafikoarekin. Iurreta Mendebaldea, egunean 11.789 ibilgailu; Zornotza Ekialdea, egunean 2.718 ibilgailu; Boroa Ekialdeko lotura, egunean 1.128 ibilgailu, eta Boroa Mendebaldeko lotura, egunean 12.183 ibilgailu. Hori guztia dela-eta, autobideko enborreko trafikoa egunean 46.796 ibilgailukoa da (%9,3 astunak), Erletxe – Boroa Mendebaldeko tartean. Trafikoa handitu egin da 2017ko datuen aldean, tarte eta lotura guztietan, Ermuko loturan izan ezik (Ekialdean eta Mendebaldean). Izan ere, urteko batez besteko hazkundea AP-8 autobidean %4,3 da ibilgailu guztietan eta %2,0 ibilgailu astunetan. Dokumentu honetako 4.1.1. atalean, xehetasunez aztertuko da Gerediaga - Elorrio autobidea abian jartzeak AP-8 autobidean eta
ordainketa itxiko tarteko loturetan izan duen eragina. Txorierri/Erletxeko lotuneak, Ekialderantz orientaturiko adarren bidez (Iurreta/Gipuzkoa), igarobide horretara bideratzen dituzte (Derio, Mungia, Getxo, Santander) 22.742 ibilgailu egunean. Mendebalderantz orientaturiko adarrek (Basauri/Bilbo), berriz, egunean 11.871 ibilgailu dakarzkiote autobideari. %9,3 eta %9,7 ibilgailu astunak dira, hurrenez hurren. Bi adarren artean, %6,8 eta %1,1 handitu da trafikoa hurrenez hurren 2017ko datuen aldean Autobideko enborrean Urgoiti eta Erletxe artean duen trafikoa, egunean, 35.923 ibilgailukoa da eta %9,4 ibilgailu astunak dira. Izan ere, guztizko balioak aurreko urtean izandakok baino %3,3 handiagoak dira. Urgoitiko loturak guztira 19.650 ibilgailu ekarri ditu Bilborantz eta egunean 8.048 ibilgailu Txorierri/Gipuzkoarantz. .
28
3.1
.2.1
. gra
fikoa
Tra
fik
oa
ren
ba
na
ke
ta A
P-8
au
tob
idea
n. 2
01
8.
urt
ea
29
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.2.1. a) taula
AP-8 autobideko enborreko trafikoaren banaketa, tarteen eta ibilgailu motaren arabera.
Urteko batez besteko eguneko ibilgailuak. 2018. urtea
Tarteak Luzera
(Km) Arinak
Astunak
1
Astunak
2
GUZTIRA
EBI Astunak
Ast. (%)
Urgoiti – Erletxe 2,47 32.530 1.489 1.904 35.923 3.393 9,4
Erletxe-Boroa Mend. 3,13 42.450 1.914 2.432 46.796 4.346 9,3
Boroa Mend.-Boroa Ekial. 1,14 31.246 1.367 2.001 34.614 3.368 9,7
Boroa Ekial - Zornotza Ekial. 2,56 32.259 1.411 2.072 35.742 3.483 9,7
Zornotza Ekial.-Iurreta 8,20 34.710 1.517 2.231 38.458 3.748 9,7
Iurreta– Abadiño 3,5 30.515 1.508 2.582 34.605 4.090 11,8
Abadiño-Ermua 7,52 23.146 1.263 2.555 26.964 3.818 14,2
Ermua-L.H.M. (Gipuzkoa) 2,40 19.663 1.176 2.609 23.448 3.785 16,1
GUZTIRA 30,92 30.532 1.451 2.351 34.334 3.802 11,1
Trafikoaren banaketa tarteen eta ibilgailu motaren arabera
34
.33
4
30
.53
2
3.8
02
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
Urg
oiti-E
rle
txe
Erle
txe
-B
oro
a M
.
Bo
roa
M.-
Bo
roa
E
Bo
roa
E.
-Z
ort
no
tza
E.
Zo
rtn
otz
a E
.-Iu
rre
ta
Iurr
eta
-A
ba
diñ
o
Ab
ad
iño
-E
rmu
a
Erm
ua
-L.H
.M.
(Gip
uzko
a)
To
tal
Guztira Arinak Astunak
Alderaketa analisia tarteen arabera (hazkundearen % 2017 – 2018)
3,3
5,6
5,2 5,3 5
,8
5,3
3,5 4
,0 4,3
3,6
5,9
5,7 5,8 6,2
5,7
3,6
4,8
4,5
0,3
2,5
1,1 1,2 1
,7
2,8 2,9
-0,1
2,0
-1,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
Urg
oiti-E
rle
txe
Erle
txe
-B
oro
a M
.
Bo
roa
M.-
Bo
roa
E
Bo
roa
E.
-Z
ort
no
tza
E.
Zo
rtn
otz
a E
.-Iu
rre
ta
Iurr
eta
-A
ba
diñ
o
Ab
ad
iño
-E
rmu
a
Erm
ua
-L.H
.M.
(Gip
uzko
a)
To
tal
Guztira Arinak Astunak
30
3.1.2.1. b) taula
Trafikoa loturetan eta ordainlekuko hesietan
TARTEA Kontrol sistema Arinak Astunak 1 Astunak 2
GUZTIRA
EBI Astunak Astunak
(%)
Urgoiti Mend. ADAR LIBREAK 17.806 810 1.034 19.650 1.844 9,4
Urgoiti Ekial. ADAR LIBREAK 7.274 336 438 8.048 774 9,6
Txorierri ADAR LIBREAK 10.714 500 657 11.871 1.157 9,7
Erletxe E. ADAR LIBREAK 20.633 925 1.184 22.742 2.109 9,3
Boroa M. SISTEMA IREKIA 11.204 548 431 12.183 979 8,0
Boroa E. ADAR LIBREAK 1.013 44 71 1.128 115 10,2
Zornotza E. ADAR LIBREAK 2.451 107 160 2.718 267 9,8
Iurreta M. SISTEMA IREKIA 11.147 436 206 11.789 642 5,4
Iurretako enborra SISTEMA ITXIA 23.563 1.081 2.025 26.669 3.106 11,6
Iurreta E. SISTEMA ITXIA 6.954 427 556 7.937 983 12,4
Abadiño M. SISTEMA ITXIA 10.712 468 520 11.700 988 8,4
Abadiño E. SISTEMA ITXIA 3.343 223 493 4.059 716 17,6
Ermua M. SISTEMA ITXIA 4.760 237 127 5.124 364 7,1
Ermua E. SISTEMA ITXIA 1.278 152 182 1.612 334 20,7
+6,8% +0,5% +5,6% -5,1% -13,3% -33,1%0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
30.000
Hesia Iurreta
Iurreta Ekia Abadiño Mend.
Abadiño Ekia
Ermua Mend.
Ermua Ekia
Guztira Arinak Astunak Aldak. % 2017-2018 (guzt.)
+6,6% +3,5%0
5.000
10.000
15.000
20.000
Boroa Mend. Iurreta Mend.
SISTEMA ITXIA SISTEMA IREKIA
+4,7% +3,3% +1,1% +6,8% +8,9% +12,6%0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
Urgoiti Mend. Urgoiti Ekia Txorierri Erletxe Ekia Boroa Ekia Zortnotza Ekia
ADAR LIBREAK
31
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.2.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea
Eguneko intentsitatea ez da berdina: 13.546 ibil./egunekoa Bilbo Heg. Bilbo Ekialdeko tartean eta 9.707 ibil./egunekoa Portuko L. – Santurtziko L. tartean, zirkulazioaren noranzko biak kontsideratzen baditugu. Kasu horretan batez besteko intentsitate haztatua 12.353 ibilg./egun-ekoa da, ibilgailu astunen ehunekoa % 23,9 izan dela (2.953 ibilg./egun). 2017an erregistratutako balioekin alderatuta, horrek -% 7,0 igoera ekarri du ibilgailu guztietarako eta %7,7koa ibilgailu arinetan eta astunetan. Saihesbidea martxan jarri zenetik, noranzkoen araberako banaketa orekatua ez denez, hots, Gipuzkoarako noranzkoan Kantabriarako noranzkoan baino trafiko handiagoa dagoenez, interesgarria da fluxuak zirkulazio noranzkoen arabera bereiztea. Gipuzkoarako noranzkoan, guztira, 2018. urtean 7.68 ibilg./egun-ekoa izan da haztaturiko batez besteko balioa, hots, trafiko osoaren % 42,0. Kantabriarako noranzkoak, berriz, guztira 5.185 ibilg./egun-eko batez besteko trafiko haztatua du, hau da, trafiko osoaren % 42,0. Datu horiek 2017an erregistratutakoekin konparatuz gero, ikusten da ibilgailu guztien kopuruak Kantabriarako noranzkoan gora egin duela % 5,9, eta Gipuzkoarantz % 9,0. Bilboko Hegoaldea eta Bilboko Ekialdea loturaren (Gipuzkoarantz) arteko zatia da trafiko bolumen handiena duena: batez beste 7.576 ibil./eguneko. Bestalde, Trafikorik txikiena Santurtzi eta Ortuella arteko zatiak (Kantabriarantz) du, 3.871 ibil./egun. Kasu bietan, %4,6 handitu da grafikoa 2017an erregistraturikoen aldean. Ibilgailu astunei dagokienez, azpiegitura berrian erabilera orekatuagoa da zirkulazio noranzkoen arabera, eta haztaturiko batez besteko 1.603 ibilgailu astuneko trafikoa du eguneko Gipuzkoarako noranzkoan (ibilgailu astuneko trafiko osoaren % 54,3) eta 1.350 ibilgailu astunekoa eguneko Kantabriarantz (ibilgailu astuneko trafikoaren % 45,7). Kopuruak % 7,1 handitu da 2017. urtean erregistratutako datuekin alderatuta.
Gipuzkoarako noranzkoa zehazki aztertuz gero, MHSko enborrean, batez besteko eguneko intentsitatea 5.836 ibilg./egun-arekin hasten da, El Hayatik (Kantabriako muga) – San Fuentesetik datozen ibilgailu horien % 27,2 astunak direla. Santurtziko loturatik 689 ibilg./egun-eko ekarpena egiten da, hots, Santurtziko L. – Trapagako L. tarteko trafikoa 6.525 ibilgailukoa da eguneko. Tarte horretatik aurrera, Ezkerraldetik (Trapagako lotura) datozen ibilgailuak sartzen dira, eta guztizko trafikoan 1.051 ibil./eguneko ekarpena egiten du; ibilgailu astunak % 17,6 dira. Hala, hazi egin da autobideko enborraren trafikoa; izan ere, 7.576 ibil./egunekoa da Trapagako L – Kadaguako L. tartean, eta ibilgailu astunak % 20,8 dira. Horixe da Ugarteko enborreko hesiaren parean dabilen trafikoa Peñascalerantz. Bilboko Hegoaldeko loturatik aurrera, autobideko enborreko trafikoa 7.458 ibil./egunekoa, eta ibilgailu astunak % 25,2 dira A-8 autobiderantz Bilbo Ekialdeko loturan.
32
MHS-tik Bilboko Ekialdea loturaren bidez irteten diren ibilgailu guztien %17,9 Bilbo Hegoaldeko loturaren bidez sartzen dira, %15,0 Ezkerraldetik datoz (Santurtzi eta Trapagako loturak) eta %67,1 Haya-San Fuentesetik dator ibilbide luzeko pasoko trafiko gisa. Kantabriarako noranzkoan, Bilboko Ekialdeko loturak 6.088 ibil./eguneko trafiko bolumena dakarkio MHSri, eta ibilgailu astunak % 27,2 dira. Bilboko Ekialdeko lotura gainditutakoan, autobidearen enborreko trafikoa pixka bat murriztu egiten da, eta batez besteko balioa 5.276 ibilg./egun-ekoa da, ibilgailu astunak % 24,8 direla. Horiek Ugarteko enborreko hesia zeharkatzen dute Ezkerralderako eta Kantabriako mugarako noranzkoan.
Trapagako loturatik hasita Mendebalderantz, hots, Haya – San Fuenteserantz, autobideko enborreko trafikoak nabarmen egin du behera, eta guztizko balio hau izan da: 4.425 ibil./egun, eta ibilgailu astunak % 26,1 dira Trapagako loturaren eta Santurtziko loturaren artean. Azkenik, 3.871 ibil./egun, eta ibilgailu astunak % 28,5 dira, Santurtziko loturaren eta Ortuellako loturaren artean. Horrenbestez, Ugarteko enborreko hesia zeharkatzen duten ibilgailuen % 26,6 Santurtzira, Portugaletera eta Ezkerraldera bideratzen da, eta gainerako % 73,4k Kantabriarantz jarraitzen dute bidaia. 3.1.2.2. grafikoan eta tauletan, azpiegitura berriko tarte batzuetako eta besteetako trafikoaren banaketa ageri da, baita loturako adarren ekarpenak ere 2018koarekin alderatuta.
3.1.2.2 grafikoa
Trafikoaren banaketa MHSn. 2018. urtea3.
Ibilgailuak guzt./b.b. eguna (ibilgailu astunak/b.b. eguna)
* Ezkerraldeko irteera: Santurtziko irteera + Trapagako irteera
3 Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidetik Santurtziko eta Trapagako loturetarako irteerak ez dira modu independentean
erregistratzen Ugarteko enborreko hesian. Hortaz, grafiko hau egiteko kalkulatu da sarreren proportzio berbera daukatela, horiei dagozkien ordainlekuko hesietan erregistratzen baitira.
33
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.2.2. a) taula Trafikoaren banaketa MHSko enborrean tarteen arabera
zirkulazio noranzkoaren eta ibilgailu motaren arabera. Ibil/b.b. eguna. 2018. urtea
Tarteak Luzera
(Km) Arinak Astunak 1 Astunak 2
GUZTIRA
EBI Astunak Ast. (%)
Bilbo Ekial–Bilbo Heg 4,10 4.433 312 1.343 6.088 1.655 27,2
Bilbo Heg- Trapagako lot. 7,15 3.969 187 1.120 5.276 1.307 24,8
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 3.271 154 1.000 4.425 1.154 26,1
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 2,00 2.767 126 978 3.871 1.104 28,5
Guzt. Bilbo Ekial – Ortuella lot. 15,50 3.835 207 1.143 5.185 1.350 26,0
Ortuella lot. – Santurtzi lot. 2,00 4.483 188 1.165 5.836 1.353 23,2
Santurtzi lot. - Trapagako lot. 2,25 5.119 216 1.190 6.525 1.406 21,5
Trapagako lot. –Bilbo Heg. 7,15 6.001 249 1.326 7.576 1.575 20,8
Bilbo Heg - Bilbo Ekial. 4,10 5.579 352 1.527 7.458 1.879 25,2
Guzt. Ortuella lot.–Bilbo Ekial. 15,50 5.565 264 1.339 7.168 1.603 22,4
GUZTIRA MHS 15,5 9.400 471 2.482 12.353 2.953 23,9
Trafikoaren banaketa tarteen eta ibilgailu motaren arabera, zirkulazioaren noranzkoaren arabera
5.1
85 7
.168
12.3
53
3.8
35 5.5
65
9.4
00
1.3
50
1.6
03
2.9
53
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
Bilb
o E
kia
l-B
ilbo H
eg
Bilb
o H
eg-
Tra
pag. Lot
Tra
pag. Lot.-
Santu
rt. Lot
Santu
rt. Lot
-O
rtuella
Lot
Kanta
briantz
G
uztira
Ort
uella
Lot.-
Santu
rt. Lot.
Santu
rt. Lot. -
Tra
pag. Lot
Tra
pag. Lot.-
Bilb
o H
eg.
Bilb
o H
eg.-
Bilb
o E
kia
l.
Gip
uzkoare
ntz
G
uztira
MH
Sre
n u
rteko
B.B
.
Guztira Arinak Astunak
Kan
tab
rian
tz
Gu
zti
ra
Gip
uzko
are
ntz
G
uzti
ra
MH
Sre
n
urt
eko
B.B
.
Erkaketa-analisia tarteen eta zirkulazioaren noranzkoaren arabera
(hazkundearen % 2017 – 2018)
5,6 6
,6
5,4
4,6 5
,9
8,0 8
,8 10,0
7,9 9
,0
7,7
5,5 6,2
4,7
3,3
5,5
8,0 9
,1 10,3
8,1 9
,3
7,7
5,9
7,9
7,4 7,9
7,1 7,7
7,7 8
,8
7,2 8
,1
7,7
0,0
5,0
10,0
15,0
Bilb
o E
kia
l-B
ilbo H
eg
Bilb
o H
eg-
Tra
pag. Lot
Tra
pag. Lot.-
Santu
rt. L
ot
Santu
rt. L
ot
-O
rtuella
Lot
Kanta
briantz
G
uzt
ira
Ort
uella
Lot.-
Santu
rt. L
ot.
Santu
rt. Lot. -
Tra
pag. Lot
Tra
pag. Lot.-
Bilb
o H
eg.
Bilb
o H
eg.-
Bilb
o E
kia
l.
Gip
uzk
oare
ntz
G
uzt
ira
MH
Sre
n u
rteko
B.B
.
Kan
tab
rian
tz
Gu
zti
ra
Gip
uzko
are
ntz
G
uzti
ra
MH
Sre
n
urt
eko
B.B
.
34
3.1.2.2. b) taula Trafikoa loturetan eta bidesariko hesietan (Ibil/egun)
SARRERAK Arinak Astunak
1 Astunak
2
GUZTIRA
EBI Astunak Astunak (%)
Kantabria 4.483 188 1.165 5.836 1.353 23,2
Santurtzi 636 28 25 689 53 7,7
Trapaga 882 33 136 1.051 169 16,1
Bilbo Heg. 980 144 258 1.382 402 29,1
Bilbo Heg. Mend. 481 16 22 519 38 7,3
Bilbo Heg. Ekial. 499 128 236 863 364 42,2
Bilbo Ekial. 4.433 312 1.343 6.088 1.655 27,2
IRTEERAK Arinak Astunak
1 Astunak
2
GUZTIRA
EBI Astunak Astunak (%)
Kantabria 2.767 126 978 3.871 1.104 28,5
Ezkerraldea (Trapaga + Santurtzi)
1.202 61 142 1.405 203 14,4
Santurtzi 504 28 22 554 50 9,0
Trapaga 698 33 120 851 153 18,0
Bilbo Heg. 1.866 166 280 2.312 446 19,3
Bilbo Heg. Mend. 921 25 35 981 60 6,1
Bilbo Heg. Ekiald. 945 141 245 1.331 386 29,0
Bilbo Ekial. 5.579 352 1.527 7.458 1.879 25,2
SARRERAK
+ 8,0% + 17,0% + 17,6% + 7,8% + 13,1% + 4,9% + 5,6%0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
Kantabria Santurtzi Trapaga Bilbo Heg. Bilbo Heg. Mend.
Bilbo Heg. Ekial.
Bilbo Ekial.
Guztira Arinak Astunak Aldak. % 2017 - 2018 (Guzt.)
IRTEERAK
+ 4,6% + 12,7% + 11,9% + 13,2% + 11,5% + 23,1% + 4,3% + 7,9%0
1.0002.0003.0004.0005.0006.0007.0008.000
Kantabria Ugarte Ezker.
Santurtzi Trapaga Bilbo Heg. Bilbo Heg. Mend.
Bilbo Heg. Ekiald.
Bilbo Ekial.
35
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.2.3. Artxandako tunelak 3.1.2.3 grafiko eta taulan, trafikoak tunel batzuetan eta besteetan izandako banaketa aurkezten da, 2018. urtea kontuan hartuta. Txorierriko ordainleku gunea egunean zeharkatzen duten 18.589 ibilgailuetatik, egunean 13.619 ibilgailuk Salbe – Txorierri tunela erabiltzen dute: egunean 6.821 ibilgailuk Bilbora sartzeko (% 50,1) eta egunean 6.798 ibilgailuk Txorierrirako noranzkoan (% 49,9). Horrek % 2,5eko igoera dakar Salbe – Txorierri tunelaren urteko batez besteko trafikoan, 2017ko balioen aldean: Txorierrirantz % 428 handitu da; eta Salberantz, aldiz, % 0,8. Ugasko – Txorierri tunelak batez beste 4.970 ibilgailuko erregistroa dauka egunean. Haietatik egunean 2.571 ibilgailuk (% 51,7) tunela Bilbora sartzeko erabiltzen dute, eta egunean 2.399 ibilgailuk (% 48,3) Txorierrirako noranzkoan. Horrek esan nahi du tunel bien arteko banaketa 70 / 30 dela, gutxi gorabehera.
Aurreko urteko datuen aldean, urteko batez besteko trafikoa %4,1 handitu da aipaturiko tunel horretan: %3,6 Ugaskorantz eta %4,5 Bilboko irteerako trafikoan. Salbe – Ugasko tunelaren eguneko batez besteko trafikoa 11.394 ibilgailukoa da. Horietatik egunean 5.595 ibilgailuk (% 49,1) Ugaskorako noranzkoan erabiltzen dute, eta egunean 5.799 ibilgailuk (% 50,9) Salberako noranzkoan. Tunel horretako batez besteko urteko trafikoa % 1,9 handitu da 2017ko datuen aldean: % 2,4 Ugaskorantz eta % 1,5 Salberantz. 2014tik hona trafikoa handitu da ordaindu beharreko bi tuneletan, hain zuzen Bizkaiko Foru Aldundiak azpiegitura horretako erabiltzaileei aplikatzen dizkien deskontuak erraztuta.
36
3.1.2.3. a) taula
Trafikoaren banaketa Artxandako Tuneletan, urteko batez besteko eguneko ibilgailuen
arabera eta tarteen arabera. 2018. urtea
Tunela Guztira Bilborantz Txorierrirantz
Ibil./egun % Ibil./egun % Ibil./eg. %
Salbe – Txorierri (BI-626) 13.619 73,2 6.821 50,1 6.798 49,9
Ugasko – Txorierri (BI-627) 4.970 26,8 2.571 51,7 2.399 48,3
Txorierriko ordainleku gunea 18.589 100 9.392 50,5 9.197 49,5
Tunela Guztira Ugaskorantz Salberantz
Ibil./egun % Ibil./egun % Ibil./eg. %
Salbe – Ugasko (BI-625) 11.394 100 5.595 49,1 5.799 50,9
13.6
19
6.8
21
6.7
98
4.9
70
2.5
71
2.3
9918.5
89
9.3
92
9.1
97
+ 2,9%
+ 1,6% + 4,3%
+ 4,1% + 3,6% + 4,5%
+ 2,5%
+ 0,8% + 4,2%
0
3.000
6.000
9.000
12.000
15.000
18.000
21.000
Guztira Bilborantz Txorierrirantz
Salbe-Txorierri Tunela Ugasko-Txorierri Tunela
Txorierriko ondainl. Aldak. (%) 2017-2018 (Guzt.)
11.3
94 5.5
95
5.7
99
+ 1,9% + 2,4% + 1,5%0
3.000
6.000
9.000
12.000
Guztira Ugaskorantz Salberantz
Salbe-Ugasko Tunela
Aldak. (%) 2017-2018 (Guzt.)
37
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.3. TRAFIKOAREN HILEKO ALDAKUNTZA
3.1.3.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga Hurrengo tauletan, eguneroko batez besteko trafikoak hilean duen banaketa ageri da Usansolo – Gipuzkoarekiko muga artean.
Autobideak urtean zehar duen trafikoaren banaketa nahikoa berdintsua da, eta baliorik handiena irailean izaten da (37.058 ibil/egun) eta gutxienekoa urtarrilean. (30.676 ibil./egun). Ibilgailu astunei dagokienez, baliorik handiena ere irailean da (4.182 ibil./egun) eta gutxienekoa abuztuan (3.089 ibil./egun). Trafikoa noranzkoen arabera banantzeari dagokionez, berdintsua da guztizko ibilgailuetan eta pixka bat handiagoa Bilbo – Gipuzkoako noranzkoan ibilgailu astunetan.
Ekainetik irailera bitartean (abuztuan izan ezik), trafikoaren batez bestekoa urteko batez bestekotik gorakoa da, handitu egiten baita aisialdiko eta turismoko bidaien kopurua, eta horiek osatu egiten dute lanaren eraginezko bidaia, hau da, urtean zehar nagusitzen dena. Abuztuan, laneko trafikoak behera egiten du nabarmen, oporren eraginez, eta, turismoko trafikoa eta ekainekoa antzekoak badira ere, bi trafikoen batura urteko batezbestekoa baino txikiagoa da. Trafikoaren bilakaerari dagokionez, goranzko joerari eusten zaio, urteko kopuruetan nahiz udan, non azterturiko trafikoa %4,1 handitzen baita bi noranzkoetan: %3,9 Bilbo-Gipuzkoarantz eta %4,2 Gipuzkoa-Bilborantz.
3.1.3.1. a) taula
Haztaturiko batez besteko trafikoaren hileko banaketa
Ibil /egun. 2018. urtea
Hileak Arinak Astunak 1 Astunak 2 Guztira
EBI Astunak Astunak (%) EBI (%)
Urtar. 27.801 1.372 2.283 31.456 3.655 11,6 91,6
Otsaila 28.643 1.426 2.455 32.524 3.881 11,9 94,7
Martxoa 29.753 1.456 2.387 33.596 3.843 11,4 97,9
Apirila 30.135 1.464 2.440 34.039 3.904 11,5 99,1
Maiatza 32.709 1.604 2.534 36.847 4.138 11,2 107,3
Ekaina 32.887 1.596 2.575 37.058 4.171 11,3 107,9
Uztaila 32.570 1.501 2.446 36.517 3.947 10,8 106,4
Abuztua 27.587 1.232 1.857 30.676 3.089 10,1 89,3
Iraila 32.436 1.468 2.316 36.220 3.784 10,4 105,5
Urria 32.480 1.588 2.594 36.662 4.182 11,4 106,8
Azaroa 31.080 1.484 2.499 35.063 3.983 11,4 102,1
Abendua 28.254 1.234 1.855 31.343 3.089 9,9 91,3
URTEKO B.B. 30.532 1.451 2.351 34.334 3.802 11,1 100,0
UDAKO B.B. 31.349 1.448 2.296 35.092 3.744 10,7 102,2
38
Trafikoaren banaketa hileen eta ibilgailu motaren arabera
Max=37.058Min=30.676
0
8.000
16.000
24.000
32.000
40.000U
rtarr
ila
Ots
aila
Mart
xoa
Apirila
Maia
tza
Ekain
a
Uzt
aila
Abuzt
ua
Iraila
Urr
ia
Aza
roa
Abendua
Arinak Astunak 1 Astunak 2 Astunak EBI
x
3.1.3.1. b) taula
Haztaturiko batez besteko trafikoaren hileko banaketa
Ibil /egun. 2018. urtea
Zirkulazio noranzkoaren arabera
Hileak Ibil. guzt./egun Ibil. astunak/egun
0 5 10 15 20
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
BI-DO
DO-BI
Urt
ar.
Ots
.M
art
xA
pir
.M
aia
t.E
kain
.U
zta
.A
bu
z,Ir
ail.
Urr
iaA
zar.
Ab
en
.U
rte
k
B.B
.
1.000 ibil./egun
Arinak Astunak
BI-DO DO-BI GUZT. BI-DO DO-BI GUZT.
Urtar. 15.836 15.619 31.455 1.867 1.788 3.655
Otsaila 16.311 16.213 32.524 1.966 1.915 3.881
Martxoa 16.830 16.766 33.596 1.930 1.912 3.842
Apirila 17.018 17.020 34.038 1.978 1.925 3.903
Maiatza 18.475 18.371 36.846 2.091 2.046 4.137
Ekaina 18.568 18.489 37.057 2.124 2.046 4.170
Uztaila 18.008 18.509 36.517 2.017 1.930 3.947
Abuztua 15.469 15.207 30.676 1.565 1.523 3.088
Iraila 18.143 18.077 36.220 1.932 1.852 3.784
Urria 18.309 18.352 36.661 2.141 2.040 4.181
Azaroa 17.437 17.626 35.063 1.991 1.992 3.983
Abendua 15.425 15.919 31.344 1.519 1.571 3.090
URTEKO B.B. 17.152 17.182 34.334 1.925 1.877 3.802
% 50,0 50,0 100,0 50,6 49,4 100,0
2017-2018
(%) 3,9 4,2 4,1 1,0 0,9 0,9
UDAKO B.B. 17.534 17.559 35.092 1.908 1.836 3.744
39
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.3.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea
Hurrengo tauletan, eguneko batez besteko trafikoak hilean duen banaketa ageri da, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbideko Ortuella-Bilbo Ekialdea tarte osoan.
Autobideko trafikoaren banaketako kopururik handienak udan izaten dira, hots, ekainetik irailera bitartean. Erabiltzaile askok erabiltzen dute Hegoaldeko Saihesbidea aisialdian Hegoaldeko Irtenbidearen aukerako bidetzat eta Ugaldebietako Irtenbidea ibilbide luzeko bidaietan. Hori dela-eta, ibilgailu arinen trafikoa asteburuetan handitu egiten da (3.1.4.2. atalean aztertua), eta urteko kopururik handienak udan izaten dira (uztailean eta abuztuan), noiz-eta horrelako bidaiek gora egiten dutenean.
Bi hileotako eguneko batez bestekoa (12.354 ibil/egun) urteko batez besteko trafikoa baino %31,4 handiagoa da (9.400 ibil/egun). Ibilgailu arinen hileko batez besteko trafikorik txikiena urtarrilean erregistratu da. Ibilgailu astunei dagokienez, banaketa bateratsuagoa izanik, gehieneko balioa azaroan da (3.240 ibil/egun) eta txikiena abuztuan (2.500 ibil./egun). Azpiegitura horretako trafikoaren bilakaera dela eta, goranzko joerari eusten zaio, bai urteko batez bestekoetan (+%7,7), bai udako hileei dagozkienetan (+% 7,0). Udako hileetan, batez besteko trafikoa %9,3ko batez besteko tasara iritsi da Gipuzkoarantz, eta %3,9koa Kantabriarantz, aurreko urteko datuen aldean.
3.1.3.2. a) taula
Haztaturiko eguneko batez besteko trafikoaren hileko banaketa
Ibil /egun. 2018. urtea
Hileak Arinak Astunak 1 Astunak 2 Guztira
EBI Astunak Astunak (%) % EBI
Urtar. 7.166 434 2.416 10.016 2.850 28,5 81,1
Otsaila 7.369 461 2.593 10.423 3.054 29,3 84,4
Martxoa 8.142 449 2.471 11.062 2.920 26,4 89,5
Apirila 9.192 467 2.562 12.221 3.029 24,8 98,9
Maiatza 9.411 522 2.636 12.569 3.158 25,1 101,7
Ekaina 10.554 519 2.565 13.638 3.084 22,6 110,4
Uztaila 12.105 492 2.551 15.148 3.043 20,1 122,6
Abuztua 12.602 421 2.097 15.120 2.518 16,7 122,4
Iraila 10.595 477 2.411 13.483 2.888 21,4 109,1
Urria 9.238 512 2.728 12.478 3.240 26,0 101,0
Azaroa 8.464 504 2.674 11.642 3.178 27,3 94,2
Abendua 7.809 403 2.097 10.309 2.500 24,3 83,5
URTEKO B.B. 9.400 471 2.482 12.353 2.953 23,9 100,0
BATEZ B.
Uztaila–abuztua 12.354 457 2.324 15.134 2.781 18,4 122,5
40
Max=15.148
Min=10.016
0
4.000
8.000
12.000
16.000
Urt
arr
ila
Ots
aila
Ma
rtxo
a
Ap
irila
Ma
iatz
a
Eka
ina
Uzta
ila
Ab
uztu
a
Ira
ila
Urr
ia
Aza
roa
Ab
en
du
a
Arinak Astunak 1 Astunak 2 Astunak EBI
3.1.3.2. b) taula
Haztaturiko eguneko batez besteko trafikoaren hileko banaketa
Ibil /egun. 2018. urtea. Zirkulazioaren noranzkoaren arabera
Hileak Ibil. guzt./egun Ibil. astunak/egun
0 4 8
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
KA-GI
GI-KA
Urt
ar.
Ots
.M
art
xA
pir.
Mai
at.
Ekai
n.
Uzt
a.A
bu
z,Ir
ail.
Urr
iaA
zar.
Ab
en.
Urt
ek
B.B
.
1.000 ibil./egun.
Arinak Astunak
KA - GI GI - KA GUZT. KA - GI GI - KA GUZT.
Urtar. 5.864 4.152 10.016 1.529 1.321 2.850
Otsaila 6.034 4.388 10.422 1.647 1.406 3.053
Martxoa 6.131 4.931 11.062 1.551 1.369 2.920
Apirila 7.194 5.028 12.222 1.635 1.394 3.029
Maiatza 7.496 5.074 12.570 1.734 1.425 3.159
Ekaina 7.966 5.672 13.638 1.701 1.383 3.084
Uztaila 8.628 6.520 15.148 1.659 1.383 3.042
Abuztua 8.832 6.288 15.120 1.367 1.151 2.518
Iraila 8.010 5.474 13.484 1.588 1.300 2.888
Urria 7.261 5.216 12.477 1.770 1.469 3.239
Azaroa 6.811 4.831 11.642 1.732 1.446 3.178
Abendua 5.719 4.591 10.310 1.329 1.171 2.500
URTEKO B.B. 7.168 5.185 12.353 1.603 1.350 2.953
% 58,0 42,0 100,0 54,3 45,7 100,0
2017-2018 (%)
9,0 5,9 7,7 8,1 7,1 7,7
B.B.: uztaila-
abuztua 8.730 6.404 15.134 1.513 1.267 2.780
41
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.3.3. Artxandako tunelak a) Txorierriko ordainlekuko gunea eta ordaindu beharreko tunelak
Oro har, trafikoaren banaketa nahikoa berdintsua da urtean zehar, eta gehieneko kopurua ekainean bildu da, bai Txorierriko ordainlekuan, bai Salbe–Txorierriko tunelean. Ugasko eta Txorierri arteko tunelean, gehieneko trafikoa azaroan eta ekainean bildu da. Kasu guztietan, hileko batez besteko trafikoa gutxi gorabehera urteko batez besteko trafikoa baino %10 handiagoa da. Ekainean gora egiten du trafikoak aisialdi eta turismo bidaien igoeragatik; izan ere, urtean nagusi diren laneko bidaien osagarriak dira aipaturiko horiek. Ez dugu ahaztu behar erabiltzaile askok Artxandako Tunelak erabiltzen dituztela Bilboko metropolira sartzeko eta irteteko bidetzat, iparraldetik. Oporraldiekin bat, gutxieneko hileko batez besteko trafikoa abuztuan da, urteko batez besteko grafikoa baino %20 gutxiago gutxi
gorabehera. Hile horretan, lanaren ziozko trafikoa nabarmen jaisten da oporrengatik, eta turismoko trafikoa ekainekoaren antzekoa bada ere, bi trafikoen batura urteko batez bestekoa baino nabarmen txikiagoa da. Ibilgailu astunen osaketari erreparatuta ikusten denez, kamioien urteko batez bestekoa % 3,2koa da (597 ibil./egun), baina horrek hileka duen banaketa nahiko irregularra da; hain zuzen ere, gehieneko kamioi kopurua urrian dago (701 ibil./egun), eta gutxienekoa, berriz, abuztuan (482 ibil./egun). Noranzkoaren araberako banaketari dagokionez, 3.1.3.3. b) taulan ageri denez, ordaindu beharreko bi tuneletan trafikoa pixka bat handiagoa da Bilborako sarbidetan (%50,5) Txorierrirako irtenbideetan baino (%49,5). .
3.1.3.3. a) taula
Haztaturiko eguneko batez besteko trafikoaren hileko banaketa
Txorierriko ordainlekuko eremua. Ibil /egun. 2018. urtea
Hileak Turismoak
eta motorrak
2 ardatzeko industrialak
(4 gurpil)
2 ardatzeko mikrobusa
Autok. eta kamioiak (geh. 2 ardatz)
Guzt.
EBI Astunak Astunak
(%) EBI (%)
Urtar. 16.487 779 130 391 17.787 521 2,9 95,7
Otsaila 17.257 849 140 398 18.644 538 2,9 100,3
Martxoa 16.886 861 155 397 18.299 552 3,0 98,4
Apirila 16.942 842 172 437 18.393 609 3,3 98,9
Maiatza 18.927 875 198 483 20.483 681 3,3 110,2
Ekaina 18.400 871 177 491 19.939 668 3,4 107,3
Uztaila 16.612 852 122 444 18.030 566 3,1 97,0
Abuztua 13.406 738 85 397 14.626 482 3,3 78,7
Iraila 17.546 821 194 481 19.042 675 3,5 102,4
Urria 18.592 864 206 495 20.157 701 3,5 108,4
Azaroa 18.228 867 151 481 19.727 632 3,2 106,1
Abendua 16.762 733 106 430 18.031 536 3,0 97,0
URTEKO B.B. 17.163 829 153 444 18.589 597 3,2 100,0
UDAKO B.B. 16.467 820 144 453 17.883 597 3,3 96,2
42
Max=701
Max=20.483
0
4.000
8.000
12.000
16.000
20.000
24.000U
rtarr
ila
Ots
aila
Mart
xo
a
Ap
irila
Maia
tza
Ekain
a
Uzt
aila
Ab
uzt
ua
Iraila
Urr
ia
Aza
roa
Ab
end
ua
Turismoak eta Motorrak Mikrobusak + Autokarrak (2 ard.) Autokarrak (+2 ard.)
Astunak EBI
3.1.3.3. b) taula
Haztaturiko eguneko batez besteko trafikoaren hileko banaketa
Ibil /egun. 2018. urtea. Zirkulazioaren noranzkoaren arabera
Hileak
Salbeko tunela – Txorierri
(BI-626)
Ugaskoko tunela – Txorierri
(BI-627)
Txorierriko ordainlekuko
eremua
Txorierrirantz
Salberantz Bi
noranzk. Txorierrir
antz Ugaskor
antz Bi
noranzk. Bilboko sarrera
Bilboko irteera
Bi noranzk.
Urtar. 6.467 6.620 13.087 2.258 2.442 4.700 9.062 8.725 17.787
Otsaila 6.802 6.842 13.644 2.365 2.634 4.999 9.476 9.167 18.644
Martxoa 6.647 6.711 13.358 2.360 2.581 4.941 9.292 9.007 18.299
Apirila 6.763 6.792 13.555 2.312 2.526 4.838 9.318 9.075 18.393
Maiatza 7.504 7.442 14.946 2.620 2.917 5.537 10.359 10.124 20.483
Ekaina 7.347 7.169 14.516 2.648 2.775 5.423 9.944 9.995 19.939
Uztaila 6.446 6.636 13.082 2.504 2.444 4.948 9.080 8.950 18.030
Abuztua 5.326 5.461 10.787 1.906 1.934 3.840 7.395 7.232 14.626
Iraila 7.029 6.969 13.998 2.410 2.634 5.044 9.603 9.439 19.042
Urria 7.368 7.397 14.765 2.597 2.795 5.392 10.192 9.965 20.157
Azaroa 7.258 7.107 14.365 2.587 2.775 5.362 9.882 9.845 19.727
Abendua 6.658 6.735 13.393 2.225 2.413 4.638 9.148 8.883 18.031
URTEKO B.B. 6.798 6.821 13.619 2.399 2.571 4.969 9.392 9.197 18.589
% 49,9 50,1 100,0 48,3 51,7 100,0 50,5 49,5 100,0
2017-2018 (%) 8,0 4,1 6,0 10,8 11,5 11,2 6,0 8,7 7,3
UDAKO BATEZ.B. 6.526 6.550 13.077 2.364 2.443 4.807 8.993 8.891 17.883
43
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
6.7
98
6.8
21
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
Urt
Ots
Mar
Ap
i
Mai
Eka
Uzt
Ab
u
Ira
Urr
Aza
Ab
e
Urt
.
B.B
.
EB
IG
uzti
raTxorierrirantz Salberantz
Salbe – Txorierriko tunela (BI-626)
2.3
99
2.5
71
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
Urt
Ots
Mar
Ap
i
Mai
Eka
Uzt
Ab
u
Ira
Urr
Aza
Ab
e
Urt
.
B.B
.
EB
IG
uzti
ra
Txorierrirantz Ugaskorantz
Ugasko – Txorierriko tunela (BI-627)
b) Salbe-Ugasko tunela
Doako tunelean, eguneko batez besteko trafikorik handiena apirilean izaten da, 12.211 ibilgailukoa izan da noranzko bietan, hau da, urteko batez besteko trafikoa baino % 7,2 gehiago. Ordaindu beharreko tuneletan bezala, hileko batez besteko gutxieneko trafikoa abuztuan erregistratzen da, guztira eguneko 8.735 ibilgailurekin, hau da, urteko batez besteko trafikoa baino % 23,3 gutxiago, oporraldiarekin bat eginez Noranzkoen araberako banaketari dagokionez, ikus daiteke apur bat txikiagoa dela Ugaskorako noranzkoa (% 49,1) Salberakoa baino (% 50,9).
Ordainpeko tuneletan bezala, Salbe-Ugasko tunelean pixka bat handitu egin da trafikoa 2017ko datuen aldean, eta hazkunde-tasa % 0,6 da. Udan (ekainetik irailera) batez besteko trafikoa egunean 10.513 ibilgailukoa da, hots, urteko batez besteko trafikoaren %92,3, aurreko urtekoaren antzekoa.
44
3.1.3.3. c) taula Salbe – Ugaskoko tunela (BI-625). 2018. urtea
Haztaturiko batez besteko eguneko trafikoaren hileko banaketa
Zirkulazioaren noranzkoaren arabera
Hileak Salberantz Ugaskorantz Bi noranzkoetan
Guzt. EBI (%) Guzt. EBI (%) Guzt. EBI (%)
Urtar. 6.116 105,5 5.833 104,3 11.949 104,9
Otsaila 6.229 107,4 5.982 106,9 12.211 107,2
Martxoa 6.020 103,8 5.804 103,7 11.824 103,8
Apirila 5.856 101,0 5.644 100,9 11.500 100,9
Maiatza 6.162 106,3 5.948 106,3 12.110 106,3
Ekaina 6.119 105,5 5.805 103,8 11.924 104,7
Uztaila 5.176 89,3 5.033 90,0 10.209 89,6
Abuztua 4.398 75,8 4.337 77,5 8.735 76,7
Iraila 5.689 98,1 5.565 99,5 11.254 98,8
Urria 6.160 106,2 5.953 106,4 12.113 106,3
Azaroa 5.995 103,4 5.763 103,0 11.758 103,2
Abendua 5.722 98,7 5.529 98,8 11.251 98,7
URTEKO B.B. 5.799 100,0 5.595 100,0 11.394 100,0
% 50,9 49,1 100,0
2017-2018 (%) 0,3 0,9 0,6
UDAKO B.B. 5.336 92,0 5.177 92,5 10.513 92,3
5.7
99
5.5
95
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
Urt
Ots
Mar
Ap
i
Mai
Eka
Uzt
Ab
u
Ira
Urr
Aza
Ab
e
Urt
.
B.B
.
EB
IG
uzti
ra
Salberantz Ugaskorantz
45
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.4. TRAFIKOAREN EGUNEKO ALDAKETA OHIKO ASTEAN
3.1.4.1. AP-8 autobidea: Usansolo–Gipuzkoarekiko muga
Laneguneko (astelehenetik ostiralera) batez besteko trafikoak nabarmen egin du gora 2017an erregistratutako balioekin alderatuta, 37.244 ibil./egunetik 38.843 ibil./egunera jaitsi da, aurreko urtean baino % 4,3 handiagoa. Kontuan hartu behar da eguneko banaketan EBI baino %13,1 handiagoa dela batez besteko trafikoa. Larunbatean eta igandean, trafikoak apur bat behera egiten du, batez ere ibilgailu astunen kasuan; jokabide hori ohikoa da, aintzat hartuta trafikorik handiena lanaren eraginezkoa dela.
Laneguneko ibilgailu astunen ehunekoa, EBIrekiko, % 14,1 da (4.856 ibil. ast./egun), eta behera egin du larunbatetan, % 3,8ra, eta igandeetan, % 3,0ra Asteguneko batez besteko eguna asteko batez besteko egun (larunbat-igandeko efektua aintzat hartuta) bihurtzen duen asteko koefizientea (“S”)
hauxe da: Ibil. arinak : SL = 0,898 Ibil. astunak : SP = 0,783 Ibil, guztira : ST= 0,884 Aintzat harturiko bi kategorien banaketari dagokionez (Astunak 1 eta 2), laneguneko batez besteko trafikoa 1.775 ibil astunak 1/egun (% 5,2) eta 3.081 ibil. astunak 2/egun (% 9,0), hots, 40/60ko proportzioa da AP-8 autobidean Usansolo-Gipuzkoarekiko Muga tartean. Aurreko urtean erregistratutako balioekin alderatuta, gora egin du % 1,6 ibilgailu astunen trafikoak lanegunean (% 0,2 1. kategoriako ibilgailuenak eta % 3,5 2. kategoriakoenak). .
3.1.4.1. a) taula
Eguna Arinak Astunak 1 Astunak 2 Guztira, astunak Guzt.
Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI %
Laneguneko batez b. 33.987 99,0 1.775 5,2 3.081 9,0 4.856 14,1 38.843 113,1
Larunbata 23.792 69,3 702 2,0 599 1,7 1.301 3,8 25.092 73,1
Igandea 19.925 58,0 580 1,7 440 1,3 1.020 3,0 20.944 61,0
ASTEKO B.B. 30.532 88,9 1.451 4,2 2.351 6,8 3.802 11,1 34.334 100,0
“S” KOEFIZIENTEA 0,898 0,818 0,763 0,783 0,884
Max=40.291
Max=4.978
+ 5,0% + 3,3% + 4,8% + 3,8% + 4,7% + 2,2% + 4,7%0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
Aste
leh
en
a
Aste
art
ea
Aste
azke
na
Oste
gu
na
Ostira
la
Laru
nb
ata
Igan
de
a
Arinak Astunak Guztira Adalk. (%) 2017-2018 (Guzt.)
46
3.1.4.1. b) taula
Haztaturiko eguneko batez besteko trafikoaren banaketa.
Ibilg. guzt. (Ibil/egun)
Hilea Asteleh. Asteart. Asteazk. Osteguna Ostirala Larunbata Igandea GUZT.
Urtar. 32.448 36.210 36.411 37.171 36.766 21.512 17.000 31.456
Otsaila 37.227 37.735 33.331 39.194 39.677 22.720 17.783 32.524
Martxoa 37.759 38.477 39.911 37.656 38.358 24.431 18.664 33.596
Apirila 35.071 38.387 39.241 40.096 41.764 25.522 21.151 34.039
Maiatza 40.441 37.438 41.696 42.885 44.110 26.456 22.029 36.847
Ekaina 40.730 41.140 42.240 42.754 44.627 26.082 22.680 37.058
Uztaila 39.645 38.204 42.446 43.182 44.102 26.090 23.901 36.517
Abuztua 33.292 32.285 32.373 34.176 34.173 23.960 22.300 30.676
Iraila 40.170 40.812 41.786 42.167 43.891 26.273 23.986 36.220
Urria 40.233 41.112 42.134 42.904 39.861 26.390 20.626 36.662
Azaroa 39.362 39.944 40.738 37.189 40.000 26.077 20.370 35.063
Abendua 31.793 34.345 39.421 36.225 37.162 25.193 19.622 31.343
GUZTIRA 37.205 38.025 39.221 39.506 40.291 25.092 20.944 34.334
Ibilgailu astunak (Ibil/egun)
Hilea Asteleh. Asteart. Asteazk. Osteguna Ostirala Larunbata Igandea GUZTIRA
Urtar. 4.131 4.782 4.698 4.712 4.452 1.182 970 3.655
Otsaila 5.158 5.111 4.618 5.195 4.833 1.273 981 3.881
Martxoa 5.409 5.378 5.155 4.550 4.310 1.346 1.080 3.843
Apirila 4.339 5.438 5.292 5.294 5.125 1.482 975 3.904
Maiatza 5.378 4.500 5.277 5.353 5.181 1.488 1.105 4.138
Ekaina 5.559 5.455 5.446 5.445 5.187 1.398 1.142 4.171
Uztaila 5.051 4.792 5.343 5.336 5.057 1.227 1.057 3.947
Abuztua 3.909 3.849 3.627 4.078 3.617 1.095 933 3.089
Iraila 5.159 5.151 5.135 5.135 4.864 1.296 1.053 3.784
Urria 5.466 5.423 5.340 5.441 4.177 1.409 1.095 4.182
Azaroa 5.451 5.309 5.242 4.560 4.697 1.302 999 3.983
Abendua 3.761 4.191 4.808 3.799 3.947 1.120 877 3.089
GUZTIRA 4.865 4.943 4.978 4.887 4.608 1.301 1.020 3.802
3.1.4.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea
Laneguneko (astelehenetik ostiralera) batez besteko trafikoa 13.648 ibil./egun izan da, hau da, EBI baino % 10,5 handiagoa; horren banaketa, gainera, baliorik handiena ostiralean da (14.995 ibil./egun., EBI baino % 21,4).
2017an, laneguneko batez besteko trafikoa 12.602 ibilg./egun-ekoa izan zen. Horrek esan nahi du 2018an lanegunetan trafikoak gora egin duela % 8,3, batez ere ibilgailu arinen trafikoa handitzearen ondorioz.
47
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Ibilgailu astunei dagokienez, asteguneko emaitzako batez besteko trafikoa 3.883 ibil./astunekoa da eguneko, hots, batez besteko eguneko guztizko intentsitatearen % 31,4, eta baliorik handiena asteazkenean da, 4.069 ibil. astun eguneko, ohiko egin bateko intentsitate osoaren % 32,9. Astunen ehunekoak ohiko egunaren intentsitate osoaren % 6,3ra arte egiten du behera larunbatetan eta % 3,7ra arte igandeetan. Aintzat harturiko bi kategorien banaketari dagokionez (Astunak 1 eta astunak 2), laneguneko batez besteko trafikoa 612 ibilgailu astunak 1/egun (%5,0) eta 3.271 ibil. astunak 2/egun (% 26,5), hots, 16/84ko proportzioa da. Desoreka hori gertatzen da 3,5 Ton-eko karga duten ibilgailu astunek debekatuta dutelako ibiltzea A-8 autobidean (Hegoko irtenbidea); Hegoaldeko Saihesbidetik desbideratzen dira.
Debeku hori ez daukaten ibilgailu astunek eta autobusek neurri txikiagoan erabiltzen dute azpiegitura hori ibilbide luzeko bidaietan. Ibilgailu arinei dagokienez, garrantzitsua da adieraztea trafiko handienak ostiraletan (11.373 ibilg./egun). Aurreko urtean izandako datuekin alderatuta, asteko egun guztietan handitu da eguneko batez besteko trafikoa, ibilgailu arinetan nahiz astunetan. Batez besteko tasak: % 8,7 eta 7,4 hurrenez hurren. Asteguneko batez besteko eguna asteko batez besteko egun (larunbat-igandeko efektua aintzat hartuta) bihurtzen duen asteko koefizientea (“S”) hauxe da: Ibil. arinak : SL = 0,963 Ibil. astunak : SP = 0,760 Ibil. guztira : ST= 0,905
3.1.4.2. a) taula
Trafikoaren eguneko aldaketa ohiko aste batean, noranzko biak kontuan hartuta
Eguna Arinak Astunak 1 Astunak 2 Guzt. astunak Guzt.
Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI %
Asteguneko b.b. 9.765 79,0 612 5,0 3.271 26,5 3.883 31,4 13.648 110,5
Larunbata 7.630 61,8 147 1,2 636 5,1 783 6,3 8.413 68,1
Igandea 9.344 75,6 94 0,8 369 3,0 463 3,7 9.807 79,4
ASTEKO B.B. 9.400 76,1 471 3,8 2.482 20,1 2.953 23,9 12.353 100,0
“S” KOEFIZIENTEA 0,963 0,770 0,759 0,760 0,905 0,963
Max=14.994
Max=4.069
+ 7,0% + 7,9% + 10,5% + 8,2% + 8,0% + 2,8% + 7,2%0
4.000
8.000
12.000
16.000
Aste
leh
en
a
Aste
art
ea
Aste
azke
na
Oste
gu
na
Ostira
la
La
run
ba
ta
Iga
nd
ea
Arinak Astunak Guztira Adalk. (%) 2017-2018 (Guzt.)
48
3.1.4.2. b) taula
Haztaturiko eguneko batez besteko trafikoaren banaketa
Ibilg. guzt. (Ibil/egun)
Hilea Asteleh. Asteart. Asteazk. Osteguna Ostirala Larunbata Igandea GUZTIRA
Urtar. 10.463 11.138 11.513 11.620 12.410 5.763 6.444 10.016
Otsaila 12.213 11.682 10.767 12.341 13.200 6.139 6.615 10.423
Martxoa 12.139 12.163 13.230 12.734 12.815 7.305 7.130 11.062
Apirila 12.854 13.189 13.272 13.502 15.297 8.484 9.481 12.221
Maiatza 13.693 12.993 13.473 13.710 15.778 8.049 9.678 12.569
Ekaina 15.014 13.771 14.894 14.484 17.339 9.223 10.920 13.638
Uztaila 16.640 14.620 15.142 15.730 19.030 11.189 13.786 15.148
Abuztua 16.932 14.507 14.525 15.032 17.047 12.646 14.843 15.120
Iraila 14.413 14.086 13.836 13.975 16.375 9.999 12.755 13.483
Urria 13.649 12.732 13.805 15.127 14.133 7.583 9.624 12.478
Azaroa 13.556 12.698 13.758 12.145 13.641 7.044 8.028 11.642
Abendua 10.322 10.932 13.212 11.725 12.643 7.444 7.346 10.309
GUZTIRA 13.424 12.876 13.443 13.503 14.994 8.413 9.807 12.353
Ibilgailu astunak (Ibil/egun)
Hilea Asteleh. Asteart. Asteazk. Osteguna Ostirala Larunbata Igandea GUZTIRA
Urtar. 3.070 3.732 3.840 3.950 3.585 692 560 2.850
Otsaila 4.078 4.163 3.876 4.225 3.825 748 458 3.054
Martxoa 4.124 4.241 4.111 3.648 3.284 770 522 2.920
Apirila 3.205 4.380 4.452 4.441 3.992 936 411 3.029
Maiatza 4.087 3.568 4.235 4.319 3.975 789 479 3.158
Ekaina 4.088 4.144 4.373 4.312 3.795 824 439 3.084
Uztaila 3.874 3.837 4.288 4.334 3.920 852 438 3.043
Abuztua 3.301 3.276 3.049 3.441 3.045 642 380 2.518
Iraila 3.921 4.257 4.075 4.176 3.705 786 436 2.888
Urria 4.266 4.355 4.288 4.382 3.171 807 610 3.240
Azaroa 4.334 4.365 4.426 3.728 3.849 765 474 3.178
Abendua 2.953 3.403 4.023 3.372 3.433 775 390 2.500
GUZTIRA 3.747 3.969 4.069 4.009 3.621 783 463 2.953
Kantabriarantz, laneguneko batez besteko trafikoa handituz joan da azpiegitura hori abian jarri zenetik, eta 2018an egunean 5.771 ibilgailu zenbatu dira, aurreko urtean baino %6,5 gehiago (uniformeki handitu da lanegunetan). Trafikorik handiena ostiraletan izan da, urtean batez beste 7.177 ibilgailu eguneko (horietatik 5.436 ibil/egun arinak dira), hots, %5,7 handitu da 2017arekiko, eta gehienbat ibilgailu arinen igoeragatik izan da.
Ostiralean Kantabriarantz irteten diren ibilgailu arinen trafiko horretan, egunean 7.279 ibilgailu izan dira udan (uztaila eta abuztua), urteko batez besteko astegunekoaren bi halako baino gehiago horrelako ibilgailuetan.
49
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Ibilgailu astunei dagokienez, asteguneko batez besteko trafikoa noranzko horretan egunean 1.765 ibilgailukoa da, asteko batez bestekoa baino %30,78 gehiago eta iazkoa baino % 6,8. Asteguneko batez besteko eguna asteko batez besteko egun (larunbat-igandeko efektua aintzat
hartuta) bihurtzen duen asteko koefizientea (“S”) hauxe da:: Ibil. arinak: SL = 0,957
Ibil. astunak: SP = 0,765
Ibil. guztira : ST= 0,898
3.1.4.2. c) taula
Trafikoaren eguneko aldaketa ohiko aste batean, Kantabriarantz
Eguna Arinak Astunak 1 Astunak 2 Guztira astunak Guzt.
Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI %
Asteguneko b.b. 4.006 77,3 271 5,2 1.494 28,8 1.765 34,0 5.771 111,3
Larunbata 3.617 69,8 61 1,2 368 7,1 429 8,3 4.046 78,0
Igandea 3.198 61,7 38 0,7 152 2,9 190 3,7 3.388 65,3
ASTEKO B.B. 3.835 74,0 207 4,0 1.143 22,0 1.350 26,0 5.185 100,0
“S” KOEFIZIENTEA 0,957 0,764 0,765 0,765 0,898
Uztailaabuzt.
Astegun. b.b. 5.198 81,0 259 4,0 1.382 21,5 1.641 25,6 6.839 106,6
Asteko b.b. 5.144 80,2 202 3,1 1.068 16,7 1.270 19,8 6.414 100,0
Max=7.177
Max=1.857
+ 7,0% + 6,2% + 7,2% + 6,7% + 5,7% + 2,6% + 4,1%0
2.000
4.000
6.000
8.000
Aste
leh
en
a
Aste
art
ea
Aste
azke
na
Oste
gu
na
Ostira
la
La
run
ba
ta
Iga
nd
ea
Arinak Astunak Guztira Adalk. (%) 2017-2018 (Guzt.)
Gipuzkoarantz, gorantz jarraitzen du laneguneko batez besteko trafikoak urtez urte, eta 2018an egunean 7.876 ibilgailukoa da, aurreko urtean baino %9,7 handiagoa. Ibilgailu arinei erreparatuta, martxan jarri zenetik kopururik handienak igandeetan daude, 6.146 ibi./egun, eta ondoren astelehenetan, 6.112 ibil/egun.
Horrek esan nahi du eutsi egiten zaiola aukerako bidea izateari aisialdi eta turismo bidaietan asteburuetan, eta nabarmen egin du gora lanerako bidaietarako erabilerak. Udako hileetan, igandeetako sarrerako ibilgailu arinen trafikoan 9.294 ibil/egun izan dira, eta Kantabriarantz bezala, urteko laneguneko batez bestekoa baino askoz handiagoa da ibilgailu mota horretarako.
50
Ibilgailu astunei dagokienez, asteguneko batez besteko trafikoa noranzko horretan egunean 2.117 ibilgailukoa da, asteko batez bestekoa baino %32,1 handiagoa. Aurreko urtean baino % 7,8 handiagoa. Ostiraleko (Kantabriarantz) eta igandeko (Gipuzkoarantz) izaten diren gehieneko trafiko horiek erakusten dutenez, Hegoaldeko Irtenbidearen eta Ugaldebietako Irtenbidearen aukerako igarobide gisa erabiltzen da Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea asteburuetan. Lanegunetan igoerak izan dira, “Ordainketa mugatuko sistema” martxan jarri izanak bultzatuta. Horrek esan nahi du azpiegituraren
erabilera pixkanaka gorantz doala laneko bidaietan eta, beraz, martxan jarri ondoren lortu nahi ziren helburu nagusietako bat betetzen ari da, lagungarria baita igarobideko trafikoa berriz banatzeko Asteguneko batez besteko eguna asteko batez besteko egun (larunbat-igandeko efektua aintzat hartuta) bihurtzen duen asteko koefizientea (“S”) hauxe da: Ibil. arinak: SL = 0,966
Ibil. astunak: SP = 0,757
Ibil. guztira: ST= 0,910
3.1.4.2. d) taula
Trafikoaren eguneko aldaketa ohiko aste batean, Gipuzkoarantz
Eguna Arinak Astunak 1 Astunak 2 Guztira astunak Guzt.
Ibil/egun EBI% Ibil/egun EBI% Ibil/egun EBI% Ibil/egun EBI% Ibil/egun EBI%
Asteguneko b.b. 5.759 80,3 341 4,8 1.776 24,8 2.117 29,5 7.876 109,9
Larunbata 4.013 56,0 86 1,2 267 3,7 353 4,9 4.366 60,9
Igandea 6.146 85,7 56 0,8 217 3,0 273 3,8 6.419 89,6
ASTEKO B.B. 5.565 77,6 264 3,7 1.339 18,7 1.603 22,4 7.168 100,0
“S” KOEFIZIENTEA 0,966 0,774 0,754 0,757 0,910
Uztaila -abuzt.
Astegun. b.b. 7.068 81,2 323 3,7 1.652 19,0 1.975 22,7 9.043 103,9
Asteko b.b. 7.191 82,6 255 2,9 1.259 14,5 1.514 17,4 8.705 100,0
Max=8.253
Max=2.211
+ 6,9% + 9,1% + 12,9% + 9,3% + 10,3% + 3,0% + 8,9%0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
Aste
leh
en
a
Aste
art
ea
Aste
azke
na
Oste
gu
na
Ostira
la
La
run
ba
ta
Iga
nd
ea
Arinak Astunak Guztira Adalk. (%) 2017-2018 (Guzt.)
51
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
b) Tarteen araberako azterketa Hurrengo taulan, lanegunetan izandako trafikoak ageri dira, Metropoliaren Hegoaldeko
Saihesbideko tarte bakoitzean, zirkulazio noranzkoaren eta ibilgailu motaren arabera.
3.1.4.2. e) taula Eguneko trafikoaren aldakuntza ohiko aste batean, tarteen arabera
Tarteak Luzera (Km)
Arinak Astunak 1 Astunak 2 Guzt.
Astunak EBI Astunak (%)
Bilbo Ekial.–Bilbo Heg. 4,10 4.666 406 1.760 2.165 6.832 31,7
Bilbo Heg.- Trapagako lot. 7,15 4.162 246 1.464 1.711 5.873 29,1
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 3.378 201 1.303 1.505 4.882 30,8
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 2,0 2.799 163 1.274 1.438 4.237 33,9
ASTEGUNA
Guzt Bilbo Ekial. – Ortuella lot. 15,5 4.006 271 1.494 1.765 5.771 30,6
BATEZ B. EGUNA 15,5 3.835 207 1.143 1.350 5.185 26,0
Tarteak Luzera
(Km) Arinak Astunak 1 Astunak 2
Guzt.
Astunak EBI Astunak %
Ortuella lot. – Santurtzi lot. 2,0 4.457 239 1.542 1.781 6.238 28,6
Santurtzi lot. - Trapagako lot. 2,25 5.233 277 1.576 1.852 7.086 26,1
Trapagako lot. - Bilbo Heg. 7,15 6.291 322 1.758 2.080 8.370 24,8
Bilbo Heg.–Bilbo Ekial. 4,10 5.755 458 2.031 2.489 8.244 30,2
ASTEGUNA Guzt. Ortuella lot.–Bilbo Ekial
15,5 5.759 341 1.776 2.117 7.876 26,9
BATEZ B. EGUNA 15,5 5.565 264 1.339 1.603 7.168 22,4
BI NORANZKOAK Luzera (Km)
Arinak Astunak 1 Astunak 2 Guzt.
Astunak EBI Astunak %
Bilbo Ekial. - Bilbo Heg. 4,10 10.421 864 3.790 4.654 15.075 30,9
Bilbo Heg.- Trapagako lot. 7,15 10.453 568 3.223 3.790 14.243 26,6
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 8.611 478 2.879 3.357 11.968 28,0
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 2,0 7.256 403 2.816 3.219 10.475 30,7
ASTEGUNA
GUZTIRA MHS 15,5 9.765 612 3.271 3.883 13.648 28,5
BATEZ BESTEKO EGUNA 15,5 9.400 471 2.482 2.953 12.353 23,9
Ortuellako loturaren eta Trapagarango loturaren
artean, azpiegitura berriak guztira 11.265
ibilgailu desbideratzen ditu lanegun batean, eta
horietatik 3.292 ibilgailu astunak dira egunean.
Aurreko urtean erregistratutako balioekin
alderatuta, horrek % 7,5eko igoera ekarri du
ibilgailu guztietarako, eta % 7,3koa, aldiz,
ibilgailu astunen kasuan.
Hego Irtenbidean pilaketarik handienak izan ohi
dituen Gipuzkoarako noranzkoan, Hegoaldeko
Saihesbideak lanegun bakoitzean 6.687 ibil.
desbideratzeko aukera ematen du, eta 1.819
astunak dira egunean. Uztailean eta abuztuan,
eguneko 8.120 ibil izaten dira noranzko horretan.
Gurutzeta-Larraskitu tartean, Saihesbideak
lanegun bakoitzean 14.976 ibilgailu
desbideratzeko aukera ematen du, eta horietatik
4.105 ibilgailu astunak dira egunean, zirkulazio
noranzko biak kontuan hartuta. Aurreko urtean
erregistratutako balioekin alderatuta, horrek
% 8,5eko igoera ekarri du ibilgailu guztietarako,
eta % 7,4koa, berriz, ibilgailu astunen kasuan.
Udan eta lanegunean, Saihesbideak egunean
16.640 ibilgailu desbideratzen ditu batez beste.
Horrek oso nabarmen hobetzen ditu A-8
autobidearen funtzionaltasuna eta zerbitzu
mailak. Hau da, zerbitzuan den tartea
dagoeneko betetzen ari da aurreikusitako
helburu nagusienetako bat, hau da, A-8
autobidearen aukerako bidea izatea, igarotze
trafikoaren zati handi bat desbideratu eta Bilboko
hirigunera arinago joatea ahalbidetuko duena.
52
3.1.4.3. Artxandako tunelak
a) Txorierriko ordainlekuko gunea
Txorierriko ordainlekuko gunean astegunean (astelehenetik ostiralera) dagoen batez besteko trafikoa 21.754 ibilgailuko da egunean, hots, batez besteko egunean baino %17,0 gehiago. 2017ko datuen aldean, asteguneko batez besteko trafikoa %1,8 handitu da ibilgailu guztiak aintzat hartuta Larunbatean eta igandean nabarmen egiten du behera trafikoak, batez ere ibilgailu astunena, hain zuzen ere gehienbat lanera joateko erabiltzen den bideari dagokion moduan.
Ibilgailu astunen ehunekoa (autokarrak eta kamioiak) %3,9 da EBIrekiko (719 ibil. astunak/egun), eta %2,1era jaisten da larunbatetan eta %1,5era igandeetan. Asteguneko batez besteko eguna asteko batez besteko egun (larunbat-igandeko efektua aintzat hartuta) bihurtzen duen asteko koefizientea (“S”) hauxe da: Turismoak eta motorrak : SL = 0,857
Ibil. industrialak (2 ardatz eta 4 gurpil) : SI = 0,817
Ibil. astunak (autokarrak eta kamioiak) : SP = 0,830
Ibil. guztira : ST= 0,855
3.1.4.3. a) taula
Eguneko trafikoaren aldakuntza ohiko astean.
Txorierriko ordainlekuko gunea. 2018. urtea.
Turismoak eta
motorrak 2 ardatzeko industrialak
Mikrobusak eta autokarrak
Autokarrak eta kamioiak
Astunak, guzt. Guztira
Ibil/egu
n EBI%
Ibil/egun
EBI% Ibil/egu
n EBI%
Ibil/egun
EBI% Ibil/egun EBI% Ibil/egun EBI%
Asteguneko b.b. 20.021 107,7 1.014 5,5 181 1,0 538 2,9 719 3,9 21.754 117,0
Larunbata 12.821 69,0 493 2,7 122 0,7 270 1,5 392 2,1 13.706 73,7
Igandea 9.511 51,2 375 2,0 67 0,4 215 1,2 282 1,5 10.168 54,7
ASTEKO B.B. 17.163 92,3 829 4,5 153 0,8 444 2,4 597 3,2 18.589 100
“S” KOEZIFIENT. 0,857 0,817 0,845 0,825 0,830 0,855
20
.02
1
12
.82
1
9.5
11
17
.16
3
21
.75
4
13
.70
6
10
.16
8
18
.58
9
+ 12,2% + 15,7% + 11,8% + 12,7%0
4.000
8.000
12.000
16.000
20.000
24.000
Asteguneko b.b. Larunbata Igandea Batez best. Astea
Turismoak eta motorrak 2 ardatzeko (4 gurpil) industria-ibilgailuak
Mikrobusak+Autokarrak (2 ard.) Autokarrak (+2 ard.)+Kamioak
Astunak EBI
Aldak. (%) 2017-2018 (Guzt.)
53
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
b) Salbe – Ugasko tunela
Salbe–Ugasko tunelean, zirkulazioaren bi noranzkoak aintzat hartuta, laneguneko (astelehenetik ostiralera) batez besteko trafikoa egunean 13.125 ibilgailukoa da, ostiraletan gehieneko baliotzat aurkezturiko batez besteko eguneko intentsitatea baino %15,2 handiagoa (13.273 ibil/egun). Trafiko hori batez besteko %1,2ko tasarekin hazi da ibilgailu guztietan 2017aren aldean, eta %0,8 handitu da Salberantz (6.723 ibil/egun) eta %1,7 egin du behera Ugaskorantz (6.402 ibil/egun).
Asteguneko batez besteko eguna asteko batez besteko egun (larunbat-igandeko efektua aintzat hartuta) bihurtzen duen asteko koefizientea (“S”) hauxe da, larunbaten eta igandeen eragina barne, guztizko ibilgailuetan eta zirkulazioaren noranzko bakoitzean ordaindu beharreko tunel bakoitzean: Salberantz : ST = 0,863
Ugaskorantz : ST = 0,874
Bi noranzkoetan : ST= 0,868
3.1.4.3. b) taula Salbe–Ugaskoko tunela (BI-625)
Eguneko trafikoaren aldakuntza, ohiko astean
Eguna
Salbe – Ugaskoko tunela (BI-625)
Salberantz Ugaskorantz GUZTIRA
Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI % Ibil/egun EBI %
Asteguneko b.b. 6.723 115,9 6.402 114,4 13.125 115,2
Larunbata 4.200 72,4 4.088 73,1 8.288 72,7
Igandea 3.475 59,9 3.653 65,3 7.128 62,6
ASTEKO B.B. 5.799 100,0 5.595 100,0 11.394 100,0
“S” KOEFIZIENTEA 0,863 0,874 0,868
6.7
23
5.7
99
6.4
02
5.5
95
+ 2,6% + 2,1% + 0,8% + 2,0% - 1,1% - 0,1% + 3,8% + 1,2% + 1,9%
Max=6.772Max=6.501
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
Aste
lehena
Aste
art
ea
Aste
azk
ena
Oste
guna
Ostira
la
Laru
nb
ata
Igand
ea
Aste
guneko
b
.b.
Aste
ko
b.b
.
EB
IG
uzti
ra
Salberantz Ugaskorantz Aldak. (%) 2017-2018 (Guzt.)
54
3.1.5. TRAFIKOAREN ORDU BANAKETA Hurrengo tauletan, trafikoaren ordu banaketa ageri da, aztertzen ari garen autobideko tarteko hesirik garrantzitsuenei dagokiena. Lehenik eta behin, AP-8 autobideko Usansolo - Gipuzkoarekiko muga tarteko hesiak: Boroa Mend. Iurreta Mend. Iurretako enborreko hesia Iurreta Ekialdea Abadiño Iparraldea Abadiño Hegoaldea Ermua
Iurretako enborreko hesia adierazgarriena da, batez besteko eta ibilbide luzeko trafikoari dagokionez; bertan, neurririk handienean, Bilboren eta Ermua/Gipuzkoaren arteko erlazioak jasotzen dira. Gainerako hesiak kontrol irekiko sistemako loturei dagozkie, eta Durangoren eta Usansoloren arteko trafiko-jarioak biltzen dituzte. Bigarrenez, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbideko hesiak: Ugarteko enborreko hesia Ugarte Ezkerraldea Bilbo Hegoaldea Bilbo Ekialdea Azkenik, Txorierriko ordainleku guneko hesia, Artxandako tunelei dagokiena, sartu egin da.
55
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.5.a) Boroa mendebaldea
Ordua Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun) Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) 06-07 126 198 324 18-19 559 294 853 07-08 380 523 902 19-20 376 269 645 08-09 411 614 1.025 20-21 239 243 482 09-10 336 401 737 21-22 143 242 385 10-11 338 289 627 22-23 99 193 292 11-12 353 298 651 23-24 52 79 132 12-13 369 306 676 24-01 31 47 78 13-14 357 437 793 01-02 26 23 49 14-15 354 506 860 02-03 19 18 37 15-16 336 379 715 03-04 19 9 28 16-17 366 335 701 04-05 21 21 42 17-18 480 414 894 05-06 48 153 201
GUZTIRA 6.095 6.088 12.183
Max=1.025
0
200
400
600
800
1.000
1.200
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5
Guztira Sarrerak Irteerak
3.1.5.b) Iurreta mendebaldea
Ordua Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun) Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) 06-07 90 194 283 18-19 584 224 808 07-08 270 578 849 19-20 421 220 641 08-09 365 561 926 20-21 248 276 524 09-10 319 433 752 21-22 142 282 424 10-11 320 309 629 22-23 101 190 291 11-12 338 307 644 23-24 55 92 147 12-13 352 296 648 24-01 38 43 82 13-14 350 389 738 01-02 23 26 50 14-15 396 428 824 02-03 14 16 30 15-16 418 335 754 03-04 8 14 22 16-17 403 283 687 04-05 17 11 28 17-18 499 331 830 05-06 24 155 179
GUZTIRA 5.797 5.992 11.789
Max=926
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1.000
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5
Guztira Sarrerak Irteerak
56
3.1.5.c) taula Iurretako enborreko hesia
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 354 299 653 18-19 805 1.157 1.962
07-08 941 681 1.622 19-20 702 797 1.499
08-09 1.077 805 1.882 20-21 549 553 1.102
09-10 959 741 1.700 21-22 423 356 779
10-11 849 755 1.604 22-23 264 324 588
11-12 889 820 1.709 23-24 217 115 332
12-13 860 834 1.694 24-01 117 69 186
13-14 845 836 1.681 01-02 61 45 106
14-15 727 994 1.721 02-03 38 30 68
15-16 709 906 1.615 03-04 29 25 54
16-17 733 945 1.678 04-05 40 54 94
17-18 822 1170 1.991 05-06 189 160 349
GUZTIRA 13.199 13.470 26.669
Max=1.991
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5
Guztira Sarrerak Irteerak
3.1.5.d) Iurreta Ekialdea
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 121 134 255 18-19 232 348 580
07-08 285 268 553 19-20 176 223 399
08-09 241 307 548 20-21 144 161 305
09-10 190 276 466 21-22 135 120 255
10-11 167 245 412 22-23 94 123 217
11-12 177 243 420 23-24 33 34 67
12-13 187 245 432 24-01 23 22 45
13-14 235 265 500 01-02 16 14 30
14-15 257 346 603 02-03 10 11 21
15-16 219 281 500 03-04 8 10 18
16-17 201 302 503 04-05 14 21 35
17-18 234 370 604 05-06 105 63 168
GUZTIRA 3.506 4.431 7.937
Max=604
0
100
200
300
400
500
600
700
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5
Guztira Sarrerak Irteerak
57
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.5.e) Abadiño Iparraldea
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 223 53 276 18-19 559 139 698
07-08 377 129 506 19-20 314 111 425
08-09 397 146 543 20-21 206 91 297
09-10 337 121 458 21-22 152 88 240
10-11 314 108 422 22-23 205 48 253
11-12 325 113 438 23-24 40 20 60
12-13 339 118 457 24-01 25 13 38
13-14 380 145 525 01-02 15 10 25
14-15 581 132 713 02-03 11 7 18
15-16 423 119 542 03-04 11 5 16
16-17 475 118 593 04-05 24 7 31
17-18 653 134 787 05-06 77 66 143
GUZTIRA 6.463 2.038 8.501
Max=787
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5
Guztira Sarrerak Irteerak
3.1.5.f) Abadiño Hegoaldea
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 80 200 280 18-19 143 241 384
07-08 141 682 823 19-20 106 220 326
08-09 126 573 699 20-21 86 191 277
09-10 107 351 458 21-22 65 237 302
10-11 104 233 337 22-23 67 107 174
11-12 114 231 345 23-24 22 61 83
12-13 113 254 367 24-01 14 38 52
13-14 124 372 496 01-02 9 23 32
14-15 155 274 429 02-03 7 14 21
15-16 119 247 366 03-04 6 9 15
16-17 125 209 334 04-05 10 18 28
17-18 147 237 384 05-06 33 216 249
GUZTIRA 2.021 5.238 7.259
Max=823
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5
Guztira Sarrerak Irteerak
58
3.1.5.g) Ermua
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 123 93 216 18-19 205 226 431
07-08 370 268 638 19-20 175 189 364
08-09 311 261 572 20-21 137 157 294
09-10 212 201 413 21-22 123 137 260
10-11 161 162 323 22-23 68 111 179
11-12 160 164 324 23-24 49 49 98
12-13 171 169 340 24-01 24 32 56
13-14 209 205 414 01-02 14 19 33
14-15 183 217 400 02-03 8 12 20
15-16 181 186 367 03-04 7 7 14
16-17 173 180 353 04-05 16 10 26
17-18 204 227 431 05-06 93 76 169
GUZTIRA 3.380 3.356 6.736
Max=638
0
100
200
300
400
500
600
700
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5
Guztira Sarrerak Irteerak
3.1.5.h) Ugarteko enborreko hesia
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 805 209 1.014 18-19 380 334 715
07-08 781 271 1.052 19-20 303 230 533
08-09 472 280 753 20-21 217 151 367
09-10 373 316 688 21-22 132 103 235
10-11 416 359 776 22-23 74 52 127
11-12 431 371 802 23-24 78 48 125
12-13 422 361 783 24-01 50 33 83
13-14 366 363 728 01-02 36 25 61
14-15 366 345 711 02-03 41 25 66
15-16 398 335 734 03-04 92 49 141
16-17 442 396 837 04-05 282 99 381
17-18 438 429 867 05-06 180 93 272
GUZTIRA 7.576 5.276 12.852
Max=1.052
0
200
400
600
800
1000
1200
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 0 1 2 3 4 5 6
Guztira Sarrerak Irteerak
59
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.1.5.i) Ugarte Ezkerraldea
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 190 63 253 18-19 45 98 143
07-08 169 83 251 19-20 41 62 103
08-09 73 71 144 20-21 32 39 71
09-10 42 61 102 21-22 19 34 53
10-11 43 65 108 22-23 8 13 21
11-12 47 73 121 23-24 0 14 14
12-13 52 84 135 24-01 0 9 9
13-14 53 109 162 01-02 0 6 6
14-15 49 96 146 02-03 0 7 7
15-16 48 81 129 03-04 0 16 16
16-17 49 118 167 04-05 3 37 39
17-18 51 139 190 05-06 37 26 63
GUZTIRA 1.051 1.405 2.456
Max=253
0
50
100
150
200
250
300
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 0 1 2 3 4 5 6
Guztira Sarrerak Irteerak
3.1.5.j) Bilbo Hegoaldea
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 93 230 323 18-19 81 118 200
07-08 105 241 346 19-20 67 92 159
08-09 88 147 235 20-21 46 67 113
09-10 85 122 207 21-22 27 51 78
10-11 91 134 225 22-23 12 27 39
11-12 94 133 227 23-24 0 29 29
12-13 98 130 228 24-01 0 18 18
13-14 90 129 219 01-02 0 15 15
14-15 83 116 200 02-03 0 13 13
15-16 82 119 201 03-04 0 15 15
16-17 95 137 232 04-05 3 52 55
17-18 97 137 234 05-06 44 40 84
GUZTIRA 1.382 2.312 3.694
Max=346
0
50
100
150
200
250
300
350
400
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 0 1 2 3 4 5 6
Guztira Sarrerak Irteerak
60
3.1.5.k) Bilbo Ekialdea
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 237 695 933 18-19 371 380 751
07-08 319 694 1013 19-20 258 306 564
08-09 337 471 808 20-21 171 216 387
09-10 374 394 767 21-22 123 127 250
10-11 420 435 855 22-23 64 71 134
11-12 427 449 877 23-24 68 70 138
12-13 408 437 845 24-01 45 45 90
13-14 406 369 775 01-02 36 33 69
14-15 391 379 770 02-03 35 38 73
15-16 383 410 793 03-04 60 87 147
16-17 442 446 888 04-05 132 266 398
17-18 471 440 911 05-06 110 200 309
GUZTIRA 6.088 7.458 13.546
Max=1.013
0
200
400
600
800
1000
1200
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 0 1 2 3 4 5 6
Guztira Sarrerak Irteerak
3.1.5.l) Txorierriko ordainlekua
Ordua Sarrerak
(Ibil/egun) Irteerak
(Ibil/egun Guztira
(Ibil/egun) Ordua
Sarrerak (Ibil/egun)
Irteerak (Ibil/egun
Guztira (Ibil/egun)
06-07 114 111 225 18-19 674 660 1.334
07-08 480 470 950 19-20 599 587 1.186
08-09 742 727 1.469 20-21 463 453 916
09-10 601 588 1.189 21-22 308 301 609
10-11 497 487 984 22-23 201 196 397
11-12 536 525 1.061 23-24 158 155 313
12-13 555 544 1.099 24-01 139 136 275
13-14 623 610 1.233 01-02 77 76 153
14-15 631 618 1.249 02-03 49 48 97
15-16 541 530 1.071 03-04 39 38 77
16-17 528 518 1.046 04-05 52 51 103
17-18 622 609 1.231 05-06 162 159 321
GUZTIRA 9.392 9.197 18.589
Max= 1.469
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.600
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 0 1 2 3 4 5 6
Guztira Sarrerak Irteerak
61
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.2. BARRUKO MATRIZEA URTEKO OHIKO EGUNEAN 3.2.1. LOTUREN ARTEKO TRAFIKOA. TRAFIKO MOTA ETA
MUGIKORTASUNA
3.2.1.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga 2.2.1.1. d) taulan, 2018ari dagokionez, matrize triangeluarraren forman (simetrikoa) kalkulatuta, jatorria/helmuga banaketa adierazten da; hain zuzen ere, AP-8 autobideak tarteka eta loturaka duen trafiko-eraketa adierazita dago, Basauri – Gipuzkoarekiko Mugako tarteari dagokionez; bertan, jatorri/helmuga erlazio bakoitza aurkezteko, aintzat hartzen dira zirkulazioaren bi noranzkoak. Trafiko-matrizean eragina duen ibilgailu kopuru osoa 76.115 ibil./egun da; horietatik 23.448 ibil./egun (% 30,8) Gipuzkoako Lurralde Historikoarekiko erlazioak dira; gainerakoak, berriz, Bizkaiko Lurralde Historikoaren barruko erlazioak dira, eta horien zati garrantzitsua
bidesaririk gabeko araubidean garatzen da. Ibilgailu guztien bidaia kopuruak gora egin du % 2,7, aurreko urtean erregistratutako datuekin alderatuta. Ibilgailu astunenen bidaia kopuruak gora egin du, % 5,1 aurreko urtean erregistratutako datuekin alderatuta. Ibilgailu astunei dagokienez, orotara %1,1 handitu da bidaia kopurua aurreko urteko datuen aldean. Halaxe gertatu da gehienbat ordainketa-kontrol irekiko tartean %5,1 handitu delako, eta doako tartean % 2,0 jaitsi da. Ibilgailuen kontrol motaren araberako sailkapena ezarriz gero, trafikoaren matrize osoaren banakapena hauxe izango da:
3.2.1.1. a) taula
AP-8 autobidea erabiltzen duten ibilgailuen kopuruaren banaketa, kontrol motaren arabera (Ibil/egun)
TRAFIKO MOTA
Ibil/egun
2017. urtea 2018. urtea
Guzt. (%) Astunak (%) Guzt. (%) Astunak (%)
Ordainketa-kontrol itxia
Ordainketa-kontrol irekia
39.546 (53,4)
22.814 (30,8)
5.103 (65,2)
1.543 (19,7)
40.272 (52,9)
23.972 (31,5)
5.137 (64,9)
1.621 (20,5)
Ordainketaren azpiguzt. 62.360 (84,2) 6.646 (84,9) 64.244 (84,4) 6.758 (85,4)
Ordaindu behar ez duten ibilg.*
11.745 (15,8) 1.181 (15,1) 11.871 (15,6) 1.157 (14,6)
Ibilgailuak guztira 74.105 (100) 7.827 (100) 76.115 (100) 7.915 (100)
* Urgoitiko loturaren eta L.H.M. Gipuzkoako tarterako kalkulatua
Ordainketa-kontrol itxiaren barruan, urteko batez besteko balioak kontuan hartuta, erlaziorik garrantzitsuenak Bilbo/Amorebieta – Gipuzkoa dira (17.947 ibilg./egun); Iurreta-Abadiño, 5.871 ibil./egun; Bilbo – Ermua (2.890 ibilg./egun), eta azkenik, Abadiño – Gipuzkoa (2.318 ibilg./egun). Ermua eta Gipuzkoa arteko erlazioak aurreko urtean baino % 33,1 gutxiago dira, gehienbat
Ermuko Hegoaldeko Saihesbidean 2018 urte osoan egin izan diren lanengatik. Hona hemen ordaindu behar ez deneko kontroleko trafiko erlazioak: Bilbo/Amorebieta-Iurreta, 11.789 ibil/egun, eta Bilbo – Amorebietan, 12.183 ibil/egun. Azkenik, ordaindu behar ez duten ibilgailuak, guztira, 11.871 dira gunean.
62
2018. URTEA. Urteko batez besteko balioak
Kontrol itxia
% 52,9Kontrol irekia% 31,5
Ibilgailu libreak% 15,6
Kontrol itxia
% 64,9
Kontrol irekia% 20,5
Ibilgailu libreak% 14,6
Ibilgailuen bidaiak, guztira:
76.115 bidaia/egun
Ibilgailu astunen bidaiak, guztira:
7.915 bidaia/egun
3.2.1.1. b) taula
AP-8 erabiltzen duten ibilgailuen banaketa, kontrol motaren arabera (Ibil/egun)
Trafiko mota 2016 2017 2018
Guzt. % Ast. % Guzt. % Ast. % Guzt. % Ast. %
Ordainketa-kontrol itxia
Ordainketa-kontrol irekia
33.876
22.093
50,3
32,8
4.481
1.484
62,8
20,8
39.546
22.814
53,4
30,8
5.103
1.543
65,2
19,7
40.272
23.972
52,9
31,5
5.137
1.621
64,9
20,5
Ordainketaren azpiguzt. 55.969 83,2 5.965 83,6 62.360 84,2 6.646 84,9 64.244 84,4 6.758 85,4
Ord. behar ez dutenak* 11.314 16,8 1.173 16,4 11.745 15,8 1.181 15,1 11.871 15,6 1.157 14,6
Ibilgailuak, guztira 67.283 100 5.965 100 74.105 100 7.827 100 76.115 100 7.915 100
* Urgoitiko loturaren eta Gipuzkoako L.H.M. tarterako kalkulatua
AP-8ko bidaia kopuruak goranzko joerari eusten dio; 2016an eguneko 67.283 bidaia ziren eta 2018an, berriz, 76.115 bidaia egunean, eta ordaindu beharreko bidaiak egunean 55.969 bidaia izatetik 64.244 izatera igaro dira. 2018an, bidesaritik libre zeuden bidaia horien mugikortasuna irudikatzen duen ibil./km/urte kopuru osoa 10,70 milioikoa izan zen, autobideko mugikortasun osoaren % 2,5a bezala. Ordainketa egin duten ibilgailuen mugikortasuna 409,3 milioi ibil. x km/urte izan
da, batez beste 17,45 km-ko luzera duen ibilbidearekin, aurrerago ikusiko dugun legez. 2017an, bidesaririk gabeko bidaien mugikortasuna Urgoitiren eta Gipuzkoa LHMren artean 10,6 MM ibilg./km/urte izan zen, eta ordainketa egin zuten ibilgailuen mugikortasuna 391,0 MM. Hortaz, autobidearen mugikortasun orokorra %5,0 handitu zen 2017 eta 2018 bitartean: ordaindu behar duten ibilgailuen %4,7 eta ordaindu behar ez duten ibilgailuen %1,0.
3.2.1.1 c) taula AP-8aren mugikortasunaren bilakaera (milioi ibil x Km/urte)
Trafiko mota 2016 2017 2018 ∆ %
Mugikort. % Mugikort. % Mugikort. % 2017-2018
Ordaindu behar duten ibil 357,3 97,2 391,0 97,4 409,3 97,5 4,7
Ord. behar ez duten ibil.* 10,2 2,8 10,6 2,6 10,7 2,5 1,0
Ibilgailuak, guztira 367,5 100 401,5 100 420,0 100,0 4,6
* Urgoitiko loturaren eta Gipuzkoako L.H.M. tarterako kalkulatua
63
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Tra
fik
o m
atr
izea
urt
ek
o b
ate
z b
es
tek
o e
gu
nea
n.
20
18
. u
rte
a. Ib
ilg
ail
uak
, g
uzt.
/eg
un
(Ib
ilg
ail
u a
stu
na
k /
eg
un
)Ma
triz
GU
ZT
IRA
P
(1.1
57)
(979
)
(642
)
(988
)
(364
)
(3.7
85)
(7.9
15)
T
11.8
71
12.1
83
11.7
89
11.7
00
5.1
24
23.4
48
76.1
15
ER
MU
A
M
P
(334
)
(334
)
T
1.6
12
1.6
12
ER
MU
A
O P
0
T
0
AB
AD
IÑO
E
P
(130
)
(585
)
(716
)
T
1.7
41
2.3
18
4.0
59
AB
AD
IÑO
O
P
0
T
0
IUR
RE
TA
E
P
(622
)
(30)
(333
)
(983
)
T
5.8
71
49
5
1.5
72
7.9
37
IUR
RE
TA
M
P
0
T
0
AM
OR
EB
IET
E
P
(5)
(72)
(23)
(166
)
(267
)
T
65
95
7
39
0
1.3
06
2.7
18
BO
RO
A
E
P
(4)
(9)
(16)
(86)
(115
)
T
89
11
9
16
2
75
8
1.1
28
BO
RO
A
O P
0
T
0
TX
OR
IER
RI
E.
P
(64)
(220
)
(146
)
(72)
(1.6
06)
(2.1
09)
T
3.1
97
5.4
46
1.9
90
1.2
38
10
.87
1
22.7
42
TX
OR
IER
RI
mM
P 0
T 0
UR
GO
ITI
BIL
BO
P
(1.1
57)
(915
)
(413
)
(140
)
(94)
(676
)
3.3
93
T
11
.87
1
8.9
88
6.1
89
2.7
65
1.0
99
5.0
12
35.9
23
3.2
.1.1
. d
)
tau
la
Jato
rria
/
Helm
ug
a
TX
OR
IER
RI
M.
TX
OR
IER
RI
E.
BO
RO
A
M.
BO
RO
A
E.
ZO
RN
OT
ZA
E
IUR
RE
TA
M
.
IUR
RE
TA
E
.
AB
AD
IÑO
M.
AB
AD
IÑO
E.
ER
MU
A
M.
ER
MU
A
E.
GIP
UZ
KO
A L
HM
GU
ZT
IRA
64
3.2.1.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea
Hurrengo taulan, 2018. urteari dagokionez, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbideko tarteen eta loturen araberako trafikoaren konfigurazioa
ageri da, bai ibilgailu guztietan, bai ibilgailu astunetan.
Jatorria /
Helmuga
Kantabria Santurtzi Trapaga Bilbo Heg Bilbo Ekial Guzt, sarrerak
T P T P T P T P T P T P
Kantabria 0 (0) 0 (0) 0 (0) 579 (44) 5.258 (1.309) 5.836 (1.353)
Santurtzi 0 (0) 0 (0) 0 (0) 165 (7) 523 (46) 689 (53)
Trapaga 0 (0) 0 (0) 0 (0) 236 (10) 815 (159) 1.051 (169)
Bilbo Heg 233 (26) 113 (3) 174 (10) 0 (0) 862 (363) 1.382 (402)
Bilbo Ekial 3.638 (1.078) 441 (47) 677 (143) 1.331 (385) 0 (0) 6.088 (1.655)
Irteerak, guzt. 3.871 (1.104) 554 (50) 851 (153) 2.312 (446) 7.458 (1.879) 15.046 (3.632)
Trafiko matrizean eragina duen ibilgailu kopuru osoa 15.046 ibilg./egun-ekoa da; horietatik 3.632 ibilgailu astunak dira eguneko. Erlaziorik garrantzitsuenak ibilbide luzekoak dira: Kantabria – Bilbo Ekial., guztira 5.258 ibilgailu egunean (1.309 ibilg. astun/egun) eta Bilbo Ekial – Kantabria, 3.638 ibilgailu egunean (1.078 ibil. astunak/egun). Guztira, eguneko 8.896 ibilgailuk (2.387 ibilg. astun/egun) egiten dute azpiegitura horretako ibilbide osoa (15,5 km). Bilbo Ekialdearen eta Ezkerraldearen (Santurtzi eta Trapagaran) arteko erlazioak 2.457 ibilg./egun dira (399 ibilg. astun/egun), Kantabriarekiko erlazioak baino askoz txikiagoak, beraz.
Bilboko Ekialdeko loturari dagokionez, egunean 3.694 ibilgailuk erabiltzen dute batez beste, Bilbora sartzeko edo irteteko aukerako bide gisa. Horietatik, 2.193 ibilgailu egunean (748 ibil astunak/egun), Bilbo Ekialdetik datoz. Kantabriarekiko loturaren erlazioak 812 ibilg./egun dira (70 ibilg. astun/egun), hau da, trafiko osoaren % 22,0. Eta horietatik 579 ibilg./egun-en helmuga lotura da. Amaitzeko, Ezkerraldearekiko erlazioak % 18,7 dira: 689 ibilg./egun (30 ibilg. astun/egun). 2018. urtean, bidaia horien mugikortasuna irudikatzen duen ibil./km/urte kopuru osoa 69,89 milioikoa izan zen, eta horrek 12,73 km-ko batez besteko ibilbidea hartzen du.
Trafikoaren erlazioen banaketa hauexetan:
Bilbo Ekialdea Bilbo Mendebaldea
Kantabria
% 65,7
Bilbo
Hegoald.% 16,2
Ezquerral.
% 18,1
Ibilgailuak, guztira: 13.546 ibi/egun
Bilbo
Ekialdea% 59,4
Kantabria
% 22,0 Ezquerral.
% 18,7
Ibilgailua, guztira: 3.694 ibi./egun
65
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.2.2. HESIETAN KONTROLATURIKO ERLAZIOAK (ORDAINDU BEHARREKO IBILBIDEAK). BILAKAERA
3.2.2.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga
a) Joan-etorriak eta mugikortasuna 2018an
Kanona kobratzeko kudeaketaren ikuspegi eragiletik begiratuta, hesietan kontrolaturiko erlazioak (ordaindutako ibilbideak) eta
erregistraturiko ibilgailuak, 2018ari dagokionez, honako hauek dira:
Ordaindu beharreko
ibilbidea
Luzera
(Km)
Trafikoa
Ibil/egun
Joan-etorriak: milaka
ibil/urte Mugikort.
Guzt. Astunak Guzt. Astunak Mila ibil
Km/urte %
Bilbo /Urgoiti- Zornotza 5,60 12.183 979 4.447 357 24.902 6,1
Bilbo /Urgoiti– Iurreta 17,50 11.789 642 4.303 234 75.302 18,4
Bilbo /Urgoiti– Abadiño 21,00 5.830 367 2.128 134 44.687 10,9
Bilbo /Urgoiti– Ermua 28,52 2.890 205 1.055 75 30.063 7,3
Bilbo /Urgoiti – Gipuzkoa 30,92 17.947 2.534 6.551 925 202.546 49,5
Iurreta – Abadiño 3,50 5.871 622 2.143 227 7.500 1,8
Iurreta– Ermua 11,02 495 30 181 11 1.987 0,5
Iurreta– Gipuzkoa 13,42 1.572 333 574 122 7.700 1,9
Abadiño– Ermua 7,52 1.741 130 635 47 4.766 1,2
Abadiño– Gipuzkoa 9,92 2.318 585 846 214 8.393 2,1
Ermua – Gipuzkoa 2,40 1.612 334 588 122 1.424 0,3
GUZTIRA (Urteko b.b.) 30,92 64.248 6.761 23.451 2.468 409.271 100
* Ermuko lotunearen kokalekua aldatu zen 2018an Uretamendiko tunela inauguratu ostean. Lotune horren kokaleku
berriari dagozkionak dira ordainpeko ibilbide bakoitzari esleituriko distantziak.
JOAN-ETORRIEN %. 2018. URTEA
19,0 18,3
9,14,5
27,9
9,1
0,8 2,4 2,7 3,6 2,5
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
Bilb
o -
Zo
rno
tza
Bilb
o –
Iurr
eta
Bilb
o –
Ab
ad
iño
Bilb
o –
Erm
ua
Bilb
o –
Gip
uzk
oa
Iurr
eta
–A
bad
iño
Iurr
eta
–E
rmua
Iurr
eta
–G
ipuzk
oa
Ab
ad
iño
–E
rmua
Ab
ad
iño
–G
ipuzk
oa
Erm
ua –
Gip
uzk
oa
66
MUGIKORTASUNAREN %. 2018. URTEA
6,1
18,4
10,97,3
49,5
1,8 0,5 1,9 1,2 2,1 0,30,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
Bilb
o -
Zo
rno
tza
Bilb
o –
Iurr
eta
Bilb
o –
Ab
ad
iño
Bilb
o –
Erm
ua
Bilb
o –
Gip
uzk
oa
Iurr
eta
–A
bad
iño
Iurr
eta
–E
rmua
Iurr
eta
–G
ipuzk
oa
Ab
ad
iño
–E
rmua
Ab
ad
iño
–G
ipuzk
oa
Erm
ua –
Gip
uzk
oa
JOAN-ETORRIAK
(MILAKA IBIL/2018. URTEA)
MUGIKORT.
(MILAKA IBIL x KM/2018. URTEA)
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0
Ermua - Gipuzkoa
Abadiño - Gipuzkoa
Abadiño - Ermua
Iurreta - Gipuzkoa
Iurreta - Ermua
Iurreta - Abadiño
Bilbao - Gipuzkoa
Bilbao - Ermua
Bilbao - Abadiño
Bilbao - Iurreta
Bilbao - Amorebieta
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0 Ermua – Gipuzkoa
Abadiño– Gipuzkoa
Abadiño– Ermua
Iurreta– Gipuzkoa
Iurreta– Ermua
Iurreta – Abadiño
Bilbo – Gipuzkoa
Bilbo – Ermua
Bilbo – Abadiño
Bilbo – Iurreta
Bilbo - Zornotza
Ordainketa kontrolatzeko guneetan erregistraturiko joan-etorri kopurua, 2018an, 23,45 milioi ibilgailu/urtekoa da (64.248 ibi./egun), eta horri lotutako mugikortasun orokorra 409,27 milioi ibil. x km/urte da; hortaz, ibilgailu bakoitzak 17,45 km egin ditu, batez beste. Bidesaria ordaintzeari loturiko mugikortasunaren % 49,5 Bilbo/Urgoitiren eta Gipuzkoaren arteko
erlazioak dira, eta urteko ibilgailu kopurua 6,55 milioikoa da (17.947 ibil./egun); ondoren, Bilbo/Urgoitiren eta Iurretaren arteko erlazioak datoz, hau da, mugikortasunaren % 18,4 (4,3 milioi ibilgailu urtean edo 11.789 ibilgailu egunean); hirugarrenez, Bilbo/Urgoitiren eta Abadiñoren artekoa, eta horrek mugikortasun orokorraren % 10,9 dauka: 2,13 milioi ibil./urte (5.830 ibil./egun).
b) Ordainlekuko hesietan kontrolaturiko mugikortasunaren bilakaera
Ondoko taulan, mugikortasunaren bilakaera ageri da (milaka ibilg./km/urte), ordainlekuko hesietan kontrolaturiko ibilgailu guztiek sortutakoa, ordainpeko ibilbideen arabera. Krisiaren urterik txarrenak igarota (2012 eta 2013) 2014tik hona gora egin du ordaindu behar duten ibilgailuen mugikortasunak. Hala, azken urtean %4,7ko hazkundea izan zen aurreko urtearen aldean.
Ordainpeko ibilbideen araberako bilakaerari dagokionez, 2018an egondako tasak positiboak izan dira horietan guztietan, Ermuko Hegoaldeko obren eraginpekoetan izan ezik. Hala, Ermuarekiko loturak hauexek dira aurten: Iurretako lotunearekin 495 ibil/egun (580 ibil/egun 2017an); Abadiñoko lotunearekin 1.741 ibil./egun (2.280 ibil./egun 2017an); eta Gipuzkoako mugarekin 1.612 ibil./egun (2.409 ibil/egun 2017an).
67
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Abadiñon jatorria edota helmuga duten erlazioak dituzten hazkundeak nabarmentzen dira: Bilbo/Urgoitirekin (+%12,2), eta Gipuzkoarekin (+%16,1).
Halaber, gora egin dute Durango eta Gipuzkoa arteko erlazioek (+%9,9).
Ordainpeko ibilbidea Luzera (Km)
BILAKAERA
Milaka ibil Km/urte ∆ %
2016 2017 2018* 2017-2018 2016-2018
Urgoiti/Bilbo - Zornotza 5,60 22.111 23.351 24.902 6,6 6,1
Urgoiti/Bilbo – Iurreta 17,50 72.409 72.754 75.302 3,5 2,0
Urgoiti/Bilbo – Abadiño 21,00 17.885 39.812 44.687 12,2 58,1
Urgoiti/Bilbo – Ermua 28,52 29.056 33.609 30.063 -10,6 1,7
Urgoiti/Bilbo – Gipuzkoa 30,92 186.228 188.699 202.546 7,3 4,3
Iurreta – Abadiño 3,50 5.216 7.518 7.500 -0,2 19,9
Iurreta– Ermua 11,02 2.691 2.693 1.987 -26,2 -14,1
Iurreta–Gipuzkoa 13,42 7.250 7.009 7.700 9,9 3,1
Abadiño–Ermua 7,52 6.908 7.673 4.766 -37,9 -16,9
Abadiño–Gipuzkoa 9,92 6.953 7.227 8.393 16,1 9,9
Ermua–Gipuzkoa 2,40 608 615 1.424 131,5 53,0
GUZTIRA 30,92 357.314 390.960 409.271 4,7 7,0
% ∆ aurreko urtearen aldean +9,4 +4,7
* Ermuko lotunearen kokalekua aldatu zen 2018an Uretamendiko tunela inauguratu ostean. Lotune horren kokaleku
berriari dagozkionak dira ordainpeko ibilbide bakoitzari esleituriko distantziak.
3.2.2.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea
a) Joan-etorriak eta mugikortasuna 2018an
Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean 2018.
urtean erregistratutako datuei dagokienez, jarraian trafiko erlazioak azalduko dira.
Ordaineko tartea Luzera
(Km)
Trafikoa
Ibil/egun
Milaka joan-etorri
ibil/urte Mugikort.
Guzt. Astunak Guzt. Astunak Milaka ibil
Km/urte %
Kantabria-Bilbo Heg. 11,40 812 70 296 26 3.379 4,8
Kantabria-Bilbo Ekial. 15,50 8.896 2.387 3.247 871 50.329 72,0
Santurtzi –Bilbo Heg. 9,40 278 10 102 4 954 1,4
Santurtzi –Bilbo Ekial. 13,50 964 93 352 34 4.750 6,8
Trapagaran –Bilbo Heg. 7,15 410 20 150 7 1.070 1,5
Trapagaran –Bilbo Ekial. 11,25 1.492 302 545 110 6.127 8,8
Bilbo Heg.- Bilbo Ekial. 4,10 2.193 748 800 273 3.282 4,7
GUZTIRA 15,5 15.046 3.632 5.492 1.326 69.890 100
68
5,4
59,1
1,86,4
2,7
9,914,6
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
Ka
nta
bri
a-
Bilb
o H
eg
.
Ka
nta
bri
a-
Bilb
o E
kia
l.
Sa
ntu
rtzi –
Bilb
o H
eg
.
Sa
ntu
rtzi –
Bilb
o E
kia
l.
Tra
pa
ga
ran
–B
ilb
o H
eg
.
Tra
pa
ga
ran
–B
ilb
o E
kia
l.
Bilb
o H
eg
.-B
ilb
o E
kia
l.
JOAN-ET. %
4,8
72,0
1,46,8
1,58,8
4,7
0,0
15,0
30,0
45,0
60,0
75,0
Ka
nta
bri
a-
Bilb
o H
eg
.
Ka
nta
bri
a-
Bilb
o E
kia
l.
Sa
ntu
rtzi –
Bilb
o H
eg
.
Sa
ntu
rtzi –
Bilb
o E
kia
l.
Tra
pa
ga
ran
–B
ilb
o H
eg
.
Tra
pa
ga
ran
–B
ilb
o E
kia
l.
Bilb
o H
eg
.-B
ilb
o E
kia
l.
MUGIKORT %
JOAN-ETORRIAK
(MILAKA IBIL /2018. URTEA)
MUGIKORT.
(MILAKA IBIL x KM/2018. URTEA)
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0 Bilbao Sur- Bilbao Este
Trapagaran - Bilbao Este
Trapagaran - Bilbao Sur
Santurtzi - Bilbao Este
Santurtzi - Bilbao Sur
Cantabria-Bilbao Este
Cantabria-Bilbao Sur
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0 Bilbo Heg.- Bilbo Ekial.
Trapagaran –Bilbo Ekial.
Trapagaran –Bilbo Heg.
Santurtzi –Bilbo Ekial.
Santurtzi –Bilbo Heg.
Kantabria-Bilbo Ekial.
Kantabria-Bilbo Heg.
Ordainketa kontrolatzeko guneetan erregistraturiko joan-etorri kopurua 5,49 milioi ibilgailu/urtekoa da (15.046 ibi./egun), eta horri lotutako mugikortasun orokorra 69,89 milioi ibil. x km/urte da; hortaz, ibilgailu bakoitzak 12,73 km egin ditu, batez beste.
Mugikortasunaren % 72,0 Kantabriaren eta Bilbo
Ekialdearen arteko ibilbide luzeko erlazioek
osatzen dute: 3,25 milioi ibilg./urte (8.986
ibilg./egun). Ondoren Ezkerraldearen eta Bilbo
Ekialdearen arteko erlazioak daude: alde batetik,
Trapagarango loturarekin: mugikortasunaren
% 8,8 eta 0,55 milioi ibilg./urte (1.492
ibilg./egun); eta, beste aldetik, Santurtziren
loturarekin: mugikortasunaren % 6,8 eta 0,35 milioi ibilg./urte (750 ibilg./egun).
Hau da, Bilbo Ekialdeko eta Ugarteko hesien
arteko igarotze trafikoaren mugikortasuna
osoaren % 87,6 da: 4,15 milioi ibilg./urte (11.352
ibilg./egun.
69
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
b) Ordainlekuko hesietan kontrolaturiko mugikortasunaren bilakaera
Ondoko taulan, ordainlekuetako harresietan kontrolaturiko ibilgailu guztiek eragindako mugikortasunaren (mila ibilg. x Km/urte) bilakaera ageri da, ordainpeko ibilbideen arabera. Batez besteko hazkundea 2017 eta 2018 bitartean positiboa izan da, % 7,7, eta 2016. eta 2018. urteen artean urteko batez besteko tasa % 7,2 da.
Bilakaerari dagokionez, ibilbide guztietako hazkundeak nabarmentzen dira, bereziki ibilbide luzeetako erlazioetan Kantabria eta Bilbo Ekialdearen artean, baita Trapaga eta Santurtziko loturak Bilbo Hegoaldearekin.
Ordainpeko tartea Luzera (Km) Mugikortasun, mil. ibil Km/urte
Movilidad miles Veh Km/año
∆ %
Movilidad 2016 2017 2018 2017 - 2018 2016 - 2018
Kantabria-Bilbo Heg. 11,40 2.734 2.813 3.379 20,1 11,2
Kantabria-Bilbo Ekial. 15,50 45.554 47.704 50.329 5,5 5,1
Santurtzi - Bilbo Heg. 9,40 749 794 954 20,2 12,9
Santurtzi - Bilbo Ekial. 13,50 3.694 4.201 4.750 13,1 13,4
Trapagaran - Bilbo Heg. 7,15 800 909 1.070 17,7 15,6
Trapagaran - Bilbo Ekial. 11,25 4.432 5.328 6.127 15,0 17,6
Bilbo Heg.- Bilbo Ekial. 4,10 2.876 3.141 3.282 4,5 6,8
GUZTIRA 15,5 60.840 64.890 69.890 7,7 7,2
∆ aurreko urtearekiko % +6,7 +7,7
3.2.2.3. Artxandako tunelak
a) Joan-etorriak eta mugikortasuna 2018an
Artxandako tuneletan 2018. urtean
erregistratutako datuei dagokienez, jarraian tunel
bakoitzeko trafiko erlazioak azalduko dira,
zirkulazio noranzko biak kontuan hartuta.
Txorierriko ordainlekuaren gunean joan-etorriak
urteko 6,79 milioi ibilgailu dira (guztien % 62);
horietatik, 4,97 milioi (% 45,4) Salbe – Txorierri
tunelari dagozkio eta 1,82 milioi (% 16,6) Ugasko
– Txorierri tunelari.
Beraz, mugikortasun osoa 12,66 milioi ibil. x
km/urte izan da (guztien % 73,5); horietatik, 9,94
milioi (% 57,7) Salbe – Txorierri tunelari dagozkio
eta 2,72 milioi (% 15,8) Ugasko – Txorierri
tunelari.
Salbe – Ugasko tunelari dagokionez,
erregistratutako joan-etorrien kopuru osoa 4,16
milioi ibilgailu/urte da (guztien % 38,0). Horrek
esan nahi du mugikortasuna 4,58 milioi
ibilg./km/urte izan dela (% 26,5).
70
Tunela Luzera Trafikoa Joan-etorriak Mugikortasuna
Km Ibil/egun Milaka ibil/urte Milaka ibil Km /urte %
Salbeko tunela – Txorierri (BI-626) 2,0 13.619 4.971 9.942 57,7
Ugaskoko tunela–Txorierri (BI-627) 1,5 4.970 1.814 2.721 15,8
Txorierriko ordainlekua 3,5 18.589 6.785 12.663 73,5
Salbeko tunela – Ugasko (BI-625) 1,1 11.394 4.159 4.575 26,5
ARTXANDAKO TUNELAK, GUZ 4,6 - 10.944 17.238 100,0
45,4
16,6
62,0
38,0
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
70,00
Salbe-Txorierri (BI-626)
Ugasko - Txorierri (BI-627)
Txorierriko ordainlekua
Salbe - Ugasko (BI-625)
JOAN-ET. %
57,7
15,8
73,5
26,5
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
Salbe-Txorierri (BI-626)
Ugasko - Txorierri (BI-627)
Txorierriko ordainlekua
Salbe - Ugasko (BI-625)
MUGIKORT. %
b) Tuneletan izandako mugikortasunaren bilakaera Azken hiru urteetako mugikortasunaren batez
besteko hazkundea %2,6 izan da.
Ordainpeko bi tuneletan, positiboak izan ziren
hazkunde tasak.
Hala, Ugaskoko tunela–Txorierri (BI-627)
tartean, mugikortasunaren hazkundea %4,1 izan
zen azken urtean eta %5,5 2016-2018 aldian.
Salbe tunela – Txorierri (BI-626) tartean,
mugikortasunaren hazkundea %2,5 da aurreko urtearen aldean eta %3,0 2016-2018 aldian.
Alabaina, ordaindu behar ez den Salbe eta
Ugasko arteko tunelean, 2017koa baino
handiagoa da 2018ko mugikortasuna eta, beraz,
aldi horretako hazkunde tasa % 1,9 eta % 0,3 da
2016-2018 aldian.
71
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Tunela Luzera (Km)
Mugikort., milaka ibilg Km/urte Mugikortasunaren ∆ %
2016 2017 2018 2017 - 2018 2016 - 2018
Salbeko tunela – Txorierri (BI-626) 2,0 9.378 9.700 9.942 2,5 3,0
Ugaskoko tunela–Txorierri (BI-627) 1,5 2.447 2.615 2.721 4,1 5,5
Txorierriko ordainlekua 3,5 11.825 12.315 12.663 2,8 3,5
Salbeko tunela – Ugasko (BI-625) 1,1 4.549 4.488 4.575 1,9 0,3
ARTXANDAKO TUNELAK 4,6 16.374 16.803 17.238 2,6 2,6
2016
5
7,3
2016
14,9
2016
72
,2
2016
27,8
2017
5
7,7
2017
15,6
2017
73
,3
2017
26,7
2018
57
,7
2018
15,8
2018
73
,5
2018
2
6,5
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
Salbe-Txorierri (BI-626)
Ugasko - Txorierri (BI-627)
Txorierriko ordainlekua
Salbe - Ugasko (BI-625)
MUGIKORT. %
72
3.3. TRAFIKOAREN BILAKAERA 3.3.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA.
2013 – 2018 ALDIA
Urgoiti eta Gipuzkoako mugako lotuneak egoera ekonomikoaren eragina izan da azken urte hauetan. Hala, 2010ean eta 2011n trafikoak 2009koaren antzeko balioei eutsi arren, harrezkero jaitsierarik handienak izan ziren egoera ekonomiko txarrarekin batera. Ondoren, 2013an haztaturiko batez besteko trafikoa 27.137 ibil./egunekoa izan zen, epealdi osoko txikiena.
Azken urteetan, hazkunde-tasa positiboak izanik, susperraldia gertatu da, eta haztaturiko batez besteko trafikoa 34.334 ibil./egun izan ziren 2018an eta krisia aurreko kopuruak gainditu dira. Ibilgailu astunei dagokienez, krisi ekonomikoak gehien astindu duen sektorea izanik, jaitsierarik handienak 2011 eta 2013 bitartean izan ziren. Hala, 2013an batez beste 3.151 ibilgailu zebiltzan egunean; 2013an berriz, 3.151 ibil ziren egunean. 2014 eta 2018 urte bitartean, aldiz, gora egin zuen ibilgailu astunen trafikoak, egunean 3.802 ibilgailukoa izatera iritsita azken urte horretan (2017an baino %2,0 handiagoa). 2013-2018 aldi osoan, tarte horretako batez besteko hazkunde tasa %4,8koa da. %4,9 ibilgailu arinei dagokienez eta %3,8 ibilgailu astunen aldetik. 3.3.1 grafikoan, Urgoitiko loturaren eta Gipuzkoarekiko mugaren arteko trafikoaren banaketa ageri da (30,92 Km), eta enborreko eta loturako adarretako trafikoa azaltzen da, 2013-20186 aldikoak, trafikoak azken urteotan izan duen bilakaera ikusteko (ibilgailu guztiak eta ibilgailu astunak).
Urgoiti–Gipuzkoarekiko muga. GUZTIRA (30,92 km) Urtea Guztira Arinak Astunak
0
10.000
20.000
30.000
40.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 27.137 23.986 3.151
2014 27.790 24.545 3.245
2015 28.892 25.494 3.398
2016 30.181 26.672 3.509
2017 32.932 29.205 3.727
2018 34.334 30.532 3.802
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
80,0
90,0
100,0
110,0
120,0
130,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 2,4 2,3 3,0
2014-2015 4,0 3,9 4,7
2015-2016 4,5 4,6 3,3
2016-2017 9,1 9,5 6,2
2017-2018 4,3 4,5 2,0
2013-2018 4,8 4,9 3,8
73
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.3
.1. gra
fikoa
Tra
fik
oa
ren
ba
na
ke
ta b
ilak
ae
ra A
P-8
an
(20
13
– 2
01
8 a
ldia
) Ib
il g
uzt . /
b.b
. e
gu
na
(Ib
il. A
stu
nak
/ b
.b. e
gu
na
)
74
3.3.1.1. Trafikoaren bilakaera ordainleku libreko loturetan
Urgoitiko lotura Urtea Guztira Arinak Astunak
0
4.000
8.000
12.000
16.000
20.000
24.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 18.103 16.296 1.807
2014 18.928 17.012 1.916
2015 18.684 16.769 1.915
2016 18.698 16.824 1.874
2017 18.766 16.951 1.815
2018 19.650 17.806 1.844
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
80,0
90,0
100,0
110,0
120,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 4,6 4,4 6,0
2014-2015 -1,3 -1,4 -0,1
2015-2016 0,1 0,3 -2,1
2016-2017 0,4 0,8 -3,1
2017-2018 4,7 5,0 1,6
2013-2018 1,7 1,8 0,4
Txorierri Ekialdeko lotura
Urtea Guztira Arinak Astunak
0
6.000
12.000
18.000
24.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 17.266 15.561 1.705
2014 17.666 15.901 1.765
2015 18.472 16.617 1.855
2016 19.463 17.547 1.916
2017 21.285 19.250 2.035
2018 22.742 20.633 2.109
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
100,0
110,0
120,0
130,0
140,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 2,3 2,2 3,5
2014-2015 4,6 4,5 5,1
2015-2016 5,4 5,6 3,3
2016-2017 9,4 9,7 6,2
2017-2018 6,8 7,2 3,6
2013-2018 5,7 5,8 4,3
Boroa Mendebaldeko lotura Urtea Guztira Arinak Astunak
0
4.000
8.000
12.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 9.997 9.186 811
2014 9.787 8.975 812
2015 10.197 9.353 844
2016 10.788 9.934 854
2017 11.424 10.516 908
2018 12.183 11.204 979
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
80,0
100,0
120,0
140,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 -2,1 -2,3 0,1
2014-2015 4,2 4,2 3,9
2015-2016 5,8 6,2 1,2
2016-2017 5,9 5,9 6,3
2017-2018 6,6 6,5 7,8 2013-2018 4,0 4,1 3,8
75
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Iurreta Mendebaldeko lotura Urtea Guztira Arinak Astunak
0
5.000
10.000
15.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 10.557 9.931 626
2014 10.695 10.053 642
2015 11.030 10.378 652
2016 11.305 10.675 630
2017 11.390 10.755 635
2018 11.789 11.147 642
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
60,0
80,0
100,0
120,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 1,3 1,2 2,6
2014-2015 3,1 3,2 1,6
2015-2016 2,5 2,9 -3,4
2016-2017 0,8 0,7 0,8
2017-2018 3,5 3,6 1,1
2013-2018 2,2 2,3 0,5
a) Urgoiti Mendebaldeko lotura 2008ko apirilean, kanona ordaintzeari utzi zitzaion tarte horretan, eta urteko batez besteko trafikoa, egunean, 10.500 ibilgailukoa zen. Izan ere, trafiko horrek gora egin du, azken urtean egunean 19.650 ibilgailu izateraino, aurreko urtean izandakoaren antzekoa, baina behera egin du ibilgailu astunen trafikoak, +%4,7ko tasarekin. Batez besteko trafikoaren hazkundean, 2013-2018 aldian, urteko %1,7ko tasa izan da ibilgailu guztietan.
b) Txorierri Ekialdeko lotura AP-8 eta Txorierri Ekialdearen (Amorebieta – Iurreta – Gipuzkoa) arteko lotune horretako trafikoa handitu egin da: 17.266 ibil/egunekoa izatetik 22.742 ibil/egunekoa izatera, eta batez besteko hazkunde-tasa % 5,7 da ibilgailu guztietan eta % 43 astunetan. 2013az geroz, gorantz egin du lotune horretako trafikoak. Lotune horrek % 6,8ko hazkundea izan du 2018an 2017ko datuen aldean ibilgailu guztietan eta % 3,6 astunetan.
c) Boroa Mendebaldeko lotura 2013-2018 aldian batez besteko trafikoan urteko %4,0ko tasa izan da ibilgailu guztietan eta -%3,8koa kamioietan. 2016ko hazkunde-tasa %5,8koa izan da. Lotura horretako guztizko ibilgailuen eta ibilgailu astunen trafikoak etengabeko hazkundea izan du 2014tik hona. 2017koaren aldean ibilgailu guztietan, %6,6 ibilgailu arinetan eta %7,8 ibilgailu astunetan 2018. urtean.
d) Iurreta Mendebaldeko lotura 2013. urtetik hona, ibilgailu arinen trafikoa berriz ere handitu da lotune horretan, non 2013-2018 aldiko urteko batez besteko tasa %2,3 baita. Azken urteko hazkundea % 3,5ekoa izan da ibilgailu guztietan aurreko urtearen aldean. Ibilgailu astunei dagokienez, susperraldia askoz motelagoa izan da, eta batez besteko % 1,1eko hazkunde-tasa izan da aurreko urtearen aldean eta % 0,5ekoa 2013-2018 aldian. Ordainlekuko itxiko hesietan izandako trafikoaren bilakaera desberdina izan da ordainsari librekoen aldean, ondoko taulan ikusten denez.
76
3.3.1.2. Sistema itxiko hesietako trafikoaren bilakaera
Iurretako enborreko hesia Urtea Guztira Arinak Astunak
0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 19.056 16.577 2.479
2014 19.588 17.035 2.553
2015 20.382 17.685 2.697
2016 21.410 18.591 2.819
2017 24.965 21.915 3.050
2018 26.669 23.563 3.106
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
90,0
100,0
110,0
120,0
130,0
140,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 2,8 2,8 3,0
2014-2015 4,1 3,8 5,6
2015-2016 5,0 5,1 4,5
2016-2017 16,6 17,9 8,2
2017-2018 6,8 7,5 1,8
2013-2018 7,0 7,3 4,6
Iurreta Ekialdeko hesia Urtea Guztira Arinak Astunak
0
2.000
4.000
6.000
8.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 3.735 3.262 473
2014 4.038 3.582 456
2015 4.402 3.951 451
2016 6.128 5.534 594
2017 7.897 6.968 929
2018 7.937 6.954 983
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
50,0
90,0
130,0
170,0
210,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 8,1 9,8 -3,6
2014-2015 9,0 10,3 -1,1
2015-2016 39,2 40,1 31,7
2016-2017 28,9 25,9 56,4
2017-2018 0,5 -0,2 5,8
2013-2018 16,3 16,3 15,8
Abadiño Mendebaldeko hesia Urtea Guztira Arinak Astunak
0
3.000
6.000
9.000
12.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 2.923 2.724 199
2014 3.478 3.244 234
2015 4.034 3.768 266
2016 6.399 5.923 476
2017 11.082 10.138 944
2018 11.700 10.712 988
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
100,0
150,0
200,0
250,0
300,0
350,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 19,0 19,1 17,6
2014-2015 16,0 16,2 13,7
2015-2016 58,6 57,2 78,9
2016-2017 73,2 71,2 98,3
2017-2018 5,6 5,7 4,7
2013-2018 42,6 41,7 54,9
77
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Abadiño Ekialdeko hesia Urtea Guztira Arinak Astunak
0
1.000
2.000
3.000
4.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 2.457 2.024 433
2014 3.081 2.535 546
2015 3.559 2.952 607
2016 3.962 3.310 652
2017 4.276 3.603 673
2018 4.059 3.343 716
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
100,0
125,0
150,0
175,0
200,0
225,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 25,4 25,2 26,1
2014-2015 15,5 16,4 11,2
2015-2016 11,3 12,1 7,4
2016-2017 7,9 8,9 3,2
2017-2018 -5,1 -7,2 6,4
2013-2018 7,1 7,2 7,0
Ermua Mendebaldeko hesia Urtea Guztira Arinak Astunak
0
1.500
3.000
4.500
6.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 4.184 3.899 285
2014 4.589 4.280 309
2015 4.917 4.601 316
2016 5.255 4.913 342
2017 5.909 5.537 372
2018 5.124 4.760 364
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
100,0
115,0
130,0
145,0
160,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 9,7 9,8 8,4 2014-2015 7,1 7,5 2,3 2015-2016 6,9 6,8 8,2 2016-2017 12,4 12,7 8,8 2017-2018 -13,3 -14,0 -2,2 2013-2018 4,1 4,1 5,0
Ermua Ekialdeko hesia
Urtea Guztira Arinak Astunak
0
1.000
2.000
3.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak
Ibil./egun
2013 2.141 1.759 382
2014 2.259 1.867 392
2015 2.423 2.011 412
2016 2.374 1.959 415
2017 2.409 1.958 451
2018 1.612 1.278 334
Urteko ∆ %
Aldia Guztira Arinak Astunak
70,0
80,0
90,0
100,0
110,0
120,0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Totales Ligeros Pesados
Kazku
nd
e
Ind
izea
2013-2014 5,5 6,1 2,6
2014-2015 7,3 7,7 5,1
2015-2016 -2,0 -2,6 0,7
2016-2017 1,5 -0,1 8,7
2017-2018 -33,1 -34,7 -25,9
2013-2018 -5,5 -6,2 -2,6
78
a) Iurretako Enborreko hesia Iurretako enborreko hesian izandako trafikoa (ibilbide luzekoa) hazi egin zen 2013-2018 aldian, urteko %7,0ko tasarekin eta %4,6koa ibilgailu astunetan. Hona bilakaera: egunean 19.056 ibilgailu izatetik (2.479 ibil. astunak/egun) egunean 26.669 ibilgailu izatera (3.106 ibil. astunak/egun), 2013tik izandako hazkunde tasari esker. 2018ko hazkunde tasa %6,8 da 2017koaren aldean (%1,8 ibilgailu astunetan).
b) Iurreta Ekialdea Abadiñoko lotunea 2012an abian jarri izanak eta Iurreta eta Abadiño arteko lotuneko joan-etorriak doan izateak eragin erabakigarria izan dute lotura horretako trafikoaren hazkundean. 2017an, nabarmen handitu zen trafikoa. 2018an, berriz, aurreko urteko mailei eutsi zaie: 7.937 ibil/egun ibilgailu guztietan. Hazkunde handi hori ibilgailu astunen batez besteko trafikoan ere ikusten da. Izan ere, 2011tik 2013ra igoera handiak izan ziren. 2018an erregistraturiko batez bestekoa egunean 983 ibilgailukoa da, 2015ean izandakoen bikoitza (451 ibil./egun) eta aurreko urtekoa % 5,8 handiagoa. Batez besteko trafikoaren hazkundea, 2013-2018 aldian, urteko %16,3ko tasa izan zen ibilgailu guztietan eta %15,8koa ibilgailu astunetan.
c) Abadiño Mendebaldeko lotura Lotune horretako eguneko batez besteko trafikoa 2.923 ibil./egunekoa zen 2013an. 2018an, berriz, 11.700 ibil./egunekoa da, hots, batez besteko % 42,6ko hazkunde-tasa guztizko ibilgailuetan aldi horretan. Ibilgailu astunei dagokienez, aldiko batez besteko tasa % 54,9 da: 2013ko 199 ibil./egunekoa izatetik 2018an 988 ibil./egunekoa izatera igaro da. Iurretako Ekialdeko loturan bezala, nabarmen egin du gora trafikoak lotura horretan Geredia-Elorrio autobia ireki izanagatik. Nahiz eta 2018an gorantz jarraitu duen trafikoak lotune horretan aurreko urtearen aldean, moteldu egin da hazkunde-tasa, eta guztizko ibilgailuetan % 5,6 izan da eta astunetan, berriz, % 4,7koa.
d) Abadiño Ekialdeko lotura Lotura horretako batez besteko trafikoa, 2012. urtean inauguratu zenetik, pixkanaka handituz joan da. Beraz, 2013. urtean egunean 3.081 ibilgailu izan ziren, horietatik 433 ibilgailu astunak egunean. 2016an, egunean 3.962 ibilgailura igo zen, eta azken urtean, guztira 4.059 ibilgailu erregistratu ziren, horietatik egunean 716 ibilgailu astunak. Hots, batez beste %7,1eko hazkunde tasa ibilgailu guztietan, eta %7,0koa ibilgailu astunetan 2013-2018 aldian. Inauguratu zenetik lehen aldiz izan da jaitsiera guztizko trafikoan, % 5,1eko tasarekin, ibilgailu arinen beherakadagatik. Astunen trafikoak, berriz, gorantz egin du, % 6,4ko hazkunde-tasarekin aurreko urtearen aldean. Gerediaga - Elorrio autobia berriak ekialdera bideraturiko adarretan duen eragina askoz txikiagoa da mendebaldera bideraturiko adarretan baino. Hazkundea ikusten bada ere, ez dira Iurreta Ekialdean edo Abadiño Mendebaldean ikusitakoak moduko hazkunde tasa handiak.
e) Ermua Mendebaldeko lotura 2013an egunean 4.184 izatetik 2018an egunean 5.124 ibilgailu izatera, eta urteko hazkunde tasa epealdi horretan %4,1ekoa da ibilgailu guztietan eta %5,0ko ibilgailu astunetan. 2018an, eragin handia izan dute trafikoa Ermuko Hegoaldeko Saihesbideko obrek eta, beraz, negatiboak izan dira guztizko ibilgailuetan, -% 13,3 eta -%2,2koa ibilgailu astunetan. Lotura horretako trafikoak gora egin du azterturiko aldi osoan. Lotura hori egunean erabiltzen duten 5.124 ibilgailuetatik %34,0k (1.741 ibil/egun) Abadiñorekiko erlazioak dira, eta %56,4k (2.890 ibil/egun) Iurretako enborreko hesia zeharkatzen du. Gainerako %9,6 Iurretako loturarekiko erlazioak dira.
f) Ermua Ekialdeko lotura Trafikoak 2013an izandako balio minimoak lotune horretan, eta harrezkero aldaketa txikiak izan ditu. 2018. urtean, nabarmen egin du behera lotune horretako trafikoak aurreko urtearen aldean, 1.612 ibil./egunekoa izan arte. Horietatik 334 ibil./egun ibilgailu astunak dira.
79
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Erregistratu ohi direnak baino askoz kopuru txikiagoak dira horiek, ordainlekuaren kokapenaren aldaketak eta Ermuko hegoaldeko Saihesbideko lanek eraginda (ez dira 2018ko irailera arte bukatu).
Hurrengo 3.3.1.3. a), b) eta c) tauletan, laburbilduta ageri da 2013-2018 epealdiko trafikoaren bilakaera autobideko tarte eta lotura guztietan.
3.3.1.3. AP-8 Autobidearen trafikoaren bilakaera a) Ibilgailuak guztira
Tarteak Luzera Ibilg. guzt. /urteko b.b. eguna Urteko hazkund. %
Km 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017-2018 2013-2018
Urgoiti-Erletxe 2,47 30.613 30.473 31.411 32.623 34.788 35.923 3,3 3,3
Erletxe-Boroa M. 3,13 37.436 37.762 39.169 40.771 44.329 46.796 5,6 4,6
Boroa M. – Boroa E. 1,14 27.439 27.975 28.972 29.984 32.906 34.614 5,2 4,8
Boroa E. – Zornotza E. 2,56 28.286 28.941 29.838 30.944 33.942 35.742 5,3 4,8
Zornotza E.-Iurreta 8,20 29.613 30.283 31.412 32.714 36.355 38.458 5,8 5,4
Iurreta- Abadiño 3,50 22.791 23.626 24.784 27.538 32.861 34.605 5,3 8,7
Abadiño-Ermua 7,52 22.325 23.229 24.309 25.100 26.056 26.964 3,5 3,8
Ermua-L.H.M. (Gipuzkoa) 2,40 20.282 20.899 21.815 22.222 22.555 23.448 4,0 2,9
GUZTIRA 30,92 27.138 27.801 28.891 30.181 32.932 34.334 4,3 4,9
Hazkundearen % +2,4 +3,9 +4,5 +9,1 +4,3
b) Ibilgailu astunak
Tarteak Luzera Ibilgailu astunak /urteko batez besteko eg. Urteko hazkund. %
Km 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017-2018 2013-2018
Urgoiti-Erletxe 2,47 3.067 3.089 3.212 3.273 3.384 3.393 0,3 2,0
Erletxe-Boroa M. 3,13 3.686 3.760 3.928 4.015 4.238 4.346 2,5 3,3
Boroa M. – Boroa E. 1,14 2.875 2.948 3.084 3.161 3.331 3.368 1,1 3,2
Boroa E. – Zornotza E. 2,56 2.966 3.054 3.183 3.265 3.442 3.483 1,2 3,3
Zornotza E.-Iurreta 8,20 3.105 3.195 3.349 3.449 3.685 3.748 1,7 3,8
Iurreta - Abadiño 3,50 2.952 3.009 3.148 3.413 3.979 4.090 2,8 6,7
Abadiño -Ermua 7,52 3.186 3.321 3.489 3.589 3.709 3.818 2,9 3,7
Ermua-L.H.M. (Gipuzkoa) 2,40 3.283 3.404 3.585 3.663 3.787 3.785 -0,1 2,9
GUZTIRA 30,92 3.152 3.244 3.397 3.509 3.727 3.802 2,0 3,8
Hazkundearen % +2,9 +4,7 +3,3 +6,2 +2,0
+2,4% +3,9% +4,5% +9,1% +4,3%+2,9% +4,7% +3,3% +6,2% +2,0%0
10.000
20.000
30.000
40.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak Hazkundearen %
80
Tra
fiko
are
n b
ilakaera
au
tob
ideko
lo
ture
n e
ta h
esia
ren
tra
fiko
an
(Bi
no
ran
zko
ak)
Hazku
nd
eare
n %
20
13-2
018
Ast.
-0,8
0,5
0,3
2,6
3,0
3,0
10,0
-0,3
2,9
16,9
30,0
3,4
2,9
-4,1
Gu
zti
ra
1,0
2,3
2,1
4,2
3,6
5,4
11,5
1,3
5,5
12,5
23,7
2,7
0,8
-7,8
20
17-2
018
Ast.
1,6
-0,1
-2,0
3,6
7,8
3,6
9,9
1,1
1,8
5,8
4,7
6,4
-2,2
-25,9
Gu
zti
ra
4,7
3,3
1,1
6,8
6,6
8,9
12,6
3,5
6,8
0,5
5,6
-5,1
-13,3
-33,1
Ibil
gail
ua
k /
urt
ek
o b
ate
z b
este
ko
eg
un
a
20
18
Ast.
1.8
44
77
4
1.1
57
2.1
09
97
9
11
5
26
7
64
2
3.1
06
98
3
98
8
71
6
36
4
33
4
Gu
zti
ra
19.6
50
8.0
48
11.8
71
22.7
42
12.1
83
1.1
28
2.7
18
11.7
89
26.6
69
7.9
37
11.7
00
4.0
59
5.1
24
1.6
12
20
17
Ast.
1.8
15
77
5
1.1
81
2.0
35
90
8
11
1
24
3
63
5
3.0
50
92
9
94
4
67
3
37
2
45
1
Gu
zti
ra
18.7
66
7.7
94
11.7
45
21.2
85
11.4
24
1.0
36
2.4
14
11.3
90
24.9
65
7.8
97
11.0
82
4.2
76
5.9
09
2.4
09
20
16
Ast.
1.8
74
76
6
1.1
73
1.9
16
85
4
10
4
18
3
63
0
2.8
19
59
4
47
6
65
2
34
2
41
5
Gu
zti
ra
18.6
98
7.4
56
11.3
14
19.4
63
10.7
88
96
0
1.7
69
11.3
05
21.4
10
6.1
28
6.3
99
3.9
62
5.2
55
2.3
74
20
15
Ast.
1.9
15
75
4
1.1
39
1.8
55
84
4
99
16
6
65
2
2.6
97
45
1
26
6
60
7
31
6
41
2
Gu
zti
ra
18.6
84
7.1
77
10.7
14
18.4
72
10.1
97
86
6
1.5
74
11.0
30
20.3
82
4.4
02
4.0
34
3.5
59
4.9
17
2.4
23
20
14
Ast.
1.9
16
72
9
1.0
94
1.7
65
81
2
10
6
14
1
64
2
2.5
53
45
6
23
4
54
6
30
9
39
2
3.3
.1.3
. c)
taula
Gu
zti
ra
18.9
28
6.9
98
10.3
77
17.6
66
9.7
87
96
6
1.3
42
10.6
95
19.5
88
4.0
38
3.4
78
3.0
81
4.5
89
2.2
59
20
13
Ast.
1.8
07
70
7
1.0
86
1.7
05
81
1
91
13
9
62
6
2.4
79
47
3
19
9
43
3
28
5
38
2
Gu
zti
ra
18.1
03
6.8
95
10.4
43
17.2
66
9.9
97
84
7
1.3
27
10.5
57
19.0
56
3.7
35
2.9
23
2.4
57
4.1
84
2.1
41
Lo
tura
k
Urg
oiti M
de
nd.
Urg
oiti E
kia
ld
Txori
err
i M
en
d.
Txori
err
i E
kia
ld
Boro
a M
en
d.
Boro
a E
kia
l
Zorn
otz
a E
kia
l
Iurr
eta
Me
nd
Iurr
eta
ko h
esia
Iurr
eta
Ekia
ld.
Ab
adiñ
o M
end.
Ab
adiñ
o E
kia
ld.
Erm
ua M
en
d.
Erm
ua E
kia
ld.
81
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.3.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA 2013 – 2018 ALDIA
3.3.2.1. Trafikoaren bilakaera tarteen arabera
2018an, batez besteko intentsitate haztatua 12.353 ibilg./egun-ekoa da, ibilgailu astunen ehunekoa % 23,9 izan dela (2.953 ibilg./egun). Hots, %7,7ko hazkundea da hori 2017. urtean erregistraturiko datuen aldean, ibilgailu guztietan, astunetan nahiz arinetan. Trafikoaren noranzkoen araberako banaketa aztertzen badugu, 2018an Gipuzkoarantz haztatutako batez besteko balioak 7.168 ibilg./egun-ekoak dira ibilgailu guztietarako, hau da, iaz baino % 9,3 gehiago ibilgailu arinak eta % 8,1 eta ibilgailu astunak gehitzearen ondorioz. Trafikoaren hazkunde hori bateratsu ageri da Gipuzkoaranzko bide guztietan. Ibilgailu guztien hazkunderik handieneko tartea Trapaga loturaren eta Bilbo Hegoaldearen artean dago (%10,0 ibilgailu guztietan: %10,3 ibilgailu arinetan eta %8,8 ibilgailu astunetan). Kantabriarako noranzkoan, 2018an 5.185 ibil./egunekoa izan da haztaturiko batez besteko balioa. 2017an, berriz, 4.895 ibil./eguneko batez besteko trafiko haztatua izan zuen. Beraz, % 5,9eko hazkunde-tasa egon da ibilgailu guztiei dagokienez ibilgailu guztietan, %5,1 ibilgailu arinetan eta %7,1 astunetan.
Tarteen arabera, guztietan izan ziren gorakadak 2017. urtearen aldean. Hazkunderik handiena Bilboko Hegoaldearen eta Trapagako loturaren artekoa da (%6,6 ibilgailu guztietan, %6,2 ibilgailu arinetan eta %7,9 ibilgailu astunetan). 2013az geroztik izandako bilakaerari dagokionez, azpiegitura osoari dagokion urteko batez besteko tasa positiboa izan da, % 5,8 ibilgailu guztietan (% 5,7 ibilgailu arinetan eta % 5,9 astunetan). Antzeko tasa da zirkulazioaren bi noranzkoetan. Hala, Kantabriaranzkoan, urteko batez besteko tasa % 5,8 da guztizko ibilgailuetan, eta % 6,0ko hazkundea ageri da ibilgailu arinetan. Gipuzkoarako noranzkoak 2013-2018 epealdian % 5,8ko tasa erregistratu du ibilgailu guztietan: %5,6 ibilgailu arinetan eta %6,5 astunetan. 3.3.2 grafikoan, trafikoak Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbideko Portuko loturaren eta Larraskituko loturaren arteko tartean duen banaketa agertzen da, baita enborreko eta lotura-adarretako trafikoa ere, 2013-2018 aldiari dagokionez; horrela, azpiegitura berria inauguratu zenetik trafikoak izan duen bilakaera ikus daiteke (ibilgailu guztiak eta astunak.
82
Trafikoaren bilakaera MHSko enborrean, tarteen arabera.
a) Ibilgailu guztiak. 2013 – 2018 aldia
Tartea Luzera (Km)
Ibil. guzt. /urteko ohiko egun ∆ %
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017 - 2018 2013 - 2018
Bilbo Ekial.–Bilbo Heg. 4,10 4.704 4.799 5.009 5.264 5.766 6.088 5,6 5,3
Bilbo Heg.- Trapagako lot. 7,15 3.931 4.016 4.246 4.533 4.949 5.276 6,6 6,1
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 3.330 3.444 3.640 3.898 4.197 4.425 5,4 5,9
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 2,0 2.911 3.070 3.248 3.457 3.702 3.871 4,6 5,9
Guzt. Bilbo Ekial – Ortuella lot. 15,5 3.916 4.019 4.232 4.496 4.895 5.185 5,9 5,8
Ortuella lot. – Santurtzi lot. 2,0 4.556 4.598 4.891 5.252 5.406 5.836 8,0 5,1
Santurtzi lot. - Trapagako lot. 2,25 4.980 4.997 5.345 5.779 5.995 6.525 8,8 5,6
Trapagako lot. –Bilbo Heg. 7,15 5.590 5.606 6.045 6.530 6.889 7.576 10,0 6,3
Bilbo Heg.- Bilbo Ekial. 4,10 5.774 5.777 6.144 6.539 6.915 7.458 7,9 5,3
Guzt. Ortuella lot.–Bilbo Ekial 15,5 5.416 5.433 5.821 6.259 6.575 7.168 9,0 5,8
Bi noranzkoetan
Bilbo Ekial–Bilbo Heg. 4,10 10.478 10.576 11.153 11.803 12.681 13.546 6,8 5,3
Bilbo Heg - Trapagako lot. 7,15 9.521 9.622 10.291 11.063 11.838 12.852 8,6 6,2
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 8.310 8.441 8.985 9.677 10.192 10.950 7,4 5,7
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 2,0 7.467 7.668 8.139 8.709 9.108 9.707 6,6 5,4
GUZTIRA MHS 15,5 9.332 9.452 10.053 10.755 11.470 12.353 7,7 5,8
Hazkundearen % +1,3 +6,4 +7,0 +6,6 +7,7
b) Ibilgailu astunak. 2013 – 2018 aldia
Tartea Luzera (Km)
Ibil. guzt. /urteko ohiko egun ∆ %
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017 - 2018 2013 - 2018
Bilbo Ekial.–Bilbo Heg. 4,10 1.338 1.371 1.410 1.412 1.563 1.655 5,9 4,3
Bilbo Heg. - Trapagako lot. 7,15 989 1.023 1.068 1.096 1.211 1.307 7,9 5,7
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 893 922 959 983 1.074 1.154 7,4 5,3
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 2,0 842 876 912 938 1.023 1.104 7,9 5,6
Guzt. Bilbo Ekial – Ortuella lot. 15,5 1.048 1.082 1.123 1.143 1.260 1.350 7,1 5,2
Ortuella lot. – Santurtzi lot. 2,0 990 1.044 1.112 1.173 1.256 1.353 7,7 6,4
Santurtzi lot. - Trapagako lot. 2,25 1.032 1.084 1.155 1.217 1.305 1.406 7,7 6,4
Trapagako lot. –Bilbo Heg. 7,15 1.111 1.172 1.259 1.331 1.447 1.575 8,8 7,2
Bilbo Heg - Bilbo Ekial 4,10 1.434 1.497 1.573 1.621 1.753 1.879 7,2 5,6
Guzt. Ortuella lot.–Bilbo Ekial 15,5 1.169 1.229 1.308 1.371 1.483 1.603 8,1 6,5
Bi noranzkoetan
Bilbo Ekial.–Bilbo Heg. 4,10 2.772 2.868 2.983 3.033 3.316 3.534 6,6 5,0
Bilbo Heg. - Trapagako lot. 7,15 2.100 2.195 2.327 2.427 2.658 2.882 8,4 6,5
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 1.925 2.006 2.114 2.200 2.379 2.560 7,6 5,9
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 2,0 1.832 1.920 2.024 2.111 2.279 2.457 7,8 6,0
GUZTIRA MHS 15,5 2.217 2.311 2.431 2.514 2.743 2.953 7,7 5,9
Hazkundearen % +4,2 +5,2 +3,4 +9,1 +7,7
+ 1,3% + 6,4% + 7,0% + 6,6% + 7,7%+ 4,2% + 5,2% + 3,4% + 9,1% + 7,7%0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Guztira Arinak Astunak Hazkundearen %
83
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.3
.2. gra
fikoa
Tra
fik
oa
ren
ba
na
ke
ta e
ta b
ilak
ae
ra M
etr
op
olia
ren
He
go
ald
ek
o S
aih
es
bid
ea
n (
20
13
-20
18
ald
ia)
Ib
il.
gu
zt . /o
hik
o e
gu
n (
Ibil
. as
tun
ak/
oh
iko
eg
un
a)
84
3.3.2.2. Trafikoaren bilakaera ordainlekuko hesietan
a) Kantabria – San Fuentes 2018an, Kantabriatik Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidera sartzen diren ibilgailu guztien trafikoak % 8,0 egin du gora, aurreko urteko balioekin alderatuta. MHSk Kantabria – San Fuenteseko noranzkoan dituen irteerei dagokienez, %4,6 handitu da ibilgailu guztietan. 2013-2018 aldian, urteko % 5,4ko tasa positiboa izan du ibilgailu guztietan eta ibilgailu astunetan: 2013an 7.467 ibilg./egun-etik 2018an 9.707 ibilg./egun-era igaro da.
b) Santurtziko lotura 2018an lotura horretako trafiko osoak gora egin du % 14,7, 2017. urtean erregistratutako datuekin alderatuta, batik bat ibilgailu arinen kopuruak gora egin duelako (% 15,9) eta % 3,0 astunetan. Igoera hori egon da, batez ere lotura horretatik Hegoaldeko Saihesbiderantz sartzen den trafikoak gora egin duelako: % 17,0 ibilgailu guztietan, baita loturaranzko irteerako trafikokoa (+%11,9). 2013-2018 aldian, urteko +% 8,1eko tasa izan du ibilgailu guztietan, eta % 2,1ekoa ibilgailu astunetan: 2013an 846 ibilg./egun-tik 2018an 1.243 ibilg./egun-era igaro da.
c) Trapagako lotura 2017an bezala, aurreko urteetan izandako trafiko jaitsieren ostean, nabarmen egin du gora Trapagako lotunetik autobidera sartzeko trafikoak, % 17,6 hain zuzen ere guztizko ibilgailuetan: % 17,3 ibilgailu arinetan eta % 19,0 ibilgailu astunetan. HSMtik lotunerako irteeretan ere igoera izan da: % 13,2 guztizko ibilgailuetan, ibilgailu arinen (% 13,5) nahiz ibilgailu astunen (% 11,7) igoerengatik. 2013-2018 aldian, urteko batez besteko %9,4ko hazkunde tasa izan da ibilgailu guztietan eta %13,0 ibilgailu astunetan, hots, 2013an egunean 1.211 ibilgailu izatetik 2018an egunean 1.902 ibilgailu izatera.
d) Bilbo Hegoalde Mendebaldeko lotura Bilbo Hegoalde Mendebaldeko loturatik (Kantabriarantz) autobidean sartzeko trafikoak %13,1 egin du gora, eta irteeretan %23,1, aurreko urtearen aldean. Guztizko trafikoak, 2013 eta 2014. urteetan jaitsi ondoren, gora egin du 2015. urteaz geroztik. Hala, 2013-2018 aldirako urteko tasa %8,6 da ibilgailu astunetan: 2013an egunean 993 ibilgailukoa izatetik 2018an 1.500 ibilgailukoa izatera. Ibilgailu astunetan, batez besteko hazkunde tasa %11,4 da epealdi berean.
e) Bilbo Hegoaldeko lotura Lotune hori Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean sartzeko nahiz irteteko erabiltzen duten ibilgailuen trafikoak pixka bat gora egin du 2018an, egunean 2.194 ibilgailu izanik, hots, aurreko urtean baino % 4,5 handiagoa. Ibilgailu astunei dagokienez, ireki zenetik izandako jaitsieren ondotik, igoera izan da aurten, 750 ibil./egunekoa. Beraz, urteko batez besteko tasa % 1,5 da 2017. urtean izandako datuen aldean. 2013-2018 aldirako batez besteko hazkunde-tasa % 2,4 da ibilgailu guztietan eta % 0,6koa ibilgailu astunetarako.
f) Bilbo Ekialdeko lotura Autobidean Kantabriarako noranzkoan dauden sarrerek gora egin dute lotura horretan aurreko urtearen aldean, %5,6 hain zuzen ere ibilgailu guztietan, ibilgailu arinen trafikoaren igoeragatik (%5,5). Autobidetik Gipuzkoarako noranzkoan dauden irteeretan ere igoera izan da, %7,9 aurreko urtearen aldean, ibilgailu astunetan: %8,1 ibilgailu arinetan eta %7,2 ibilgailu astunetan. Guztizko kopuruetan, 2013-2018 aldian urteko %5,3ko hazkunde tasa izan zen ibilgailu astunetan: 2013an egunean 10.478 ibilgailu izatetik 2018an egunean 13.546 ibilgailu izatera.
85
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Tra
fiko
are
n b
ilak. (I
bil/e
gu
n)
ord
ain
leku
ko
he
sie
tan
201
3 –
201
8 a
ldia
n
∆ %
(2
013-2
01
8)
Ast.
6,4
4,8
16,4
1,1
9,6
0,4
4,3
∆ %
(2
013-2
01
8)
Ast.
5,6
6,7
-0,4
9,8
1,9
12,7
0,7
5,6
∆ %
(2
013-2
01
8)
Ast.
6,0
2,1
13,0
1,5
11,4
0,6
5,0
Gu
zt.
5,1
10,2
11,5
3,3
8,1
0,9
5,3
Gu
zt.
5,9
6,6
5,7
7,2
5,5
8,9
3,4
5,3
Gu
zt.
5,4
8,1
9,4
4,7
8,6
2,4
5,3
∆ %
(2
017-2
01
8)
Ast.
7,7
8,2
19,0
3,9
15,2
2,8
5,9
∆ %
(2
017-2
01
8)
Ast.
7,9
8,0
-2,0
11,7
2,8
25,0
0,3
7,2
∆ %
(2
017-2
01
8)
Ast.
7,8
3,0
15,4
3,3
21,0
1,5
6,6
Gu
zt.
8,0
17,0
17,6
7,8
13,1
4,9
5,6
Gu
zt.
4,9
12,7
11,9
13,2
11,5
23,1
4,3
7,9
Gu
zt.
6,6
14,7
15,6
10,1
19,4
4,5
6,8
20
18
Ast.
1.3
53
53
16
9
40
2
38
36
4
1.6
55
20
18
Ast.
1.1
04
20
3
50
15
3
44
6
60
38
6
1.8
79
20
18
Ast.
2.4
57
10
3
32
2
84
8
98
75
0
3..
534
Gu
zt.
5.8
36
68
9
1.0
51
1.3
82
51
9
86
3
6.0
88
Gu
zt.
3.8
71
1.4
05
55
4
85
1
2.3
12
98
1
1.3
31
7.4
58
Gu
zt.
9.7
07
1.2
43
1.9
02
3.6
94
1.5
00
2.1
94
13.5
46
20
17
Ast.
1.2
56
49
14
2
38
7
33
35
4
1.5
63
20
17
Ast.
1.0
23
18
8
51
13
7
43
4
48
38
5
1.7
53
20
17
Ast.
2.2
79
10
0
27
9
82
1
81
73
9
3.3
16
Gu
zt.
5.4
06
58
9
89
4
1.2
82
45
9
82
3
5.7
66
Gu
zt.
3.7
02
1.2
47
49
5
75
2
2.0
74
79
7
1.2
76
6.9
15
Gu
zt.
9.1
08
1.0
84
1.6
46
3.3
56
1.2
56
2.0
99
12.6
81
20
16
Ast.
1.1
73
44
11
4
37
3
28
34
5
1.4
12
20
16
Ast.
93
8
15
8
45
11
3
40
0
55
34
4
1.6
21
20
16
Ast.
2.1
11
89
22
7
77
3
83
68
9
3.0
33
Gu
zt.
5.2
52
52
7
75
1
1.1
91
41
7
77
4
5.2
64
Gu
zt.
3.4
57
1.0
76
44
1
63
5
1.9
13
76
5
1.1
48
6.5
39
Gu
zt.
8.7
09
96
8
1.3
86
3.1
04
1.1
82
1.9
22
11.8
03
20
15
Ast.
1.1
12
42
10
3
38
1
27
35
4
1.4
10
20
15
Ast.
91
2
15
6
47
10
9
40
9
40
36
9
1.5
73
20
15
Ast.
2.0
24
89
21
2
79
0
67
72
3
2.9
83
Gu
zt.
4.8
91
45
4
69
9
1.1
58
38
5
77
3
5.0
09
Gu
zt.
3.2
48
99
8
39
2
60
6
1.8
22
67
4
1.1
48
6.1
44
Gu
zt.
8.1
39
84
6
1.3
05
2.9
80
1.0
59
1.9
21
11.1
53
20
14
Ast.
1.0
44
40
88
38
5
25
36
0
1.3
71
20
14
Ast.
87
6
14
7
46
10
1
40
8
35
37
3
1.4
97
20
14
Ast.
1.9
20
86
18
9
79
3
60
73
3
2.8
68
Gu
zt.
4.5
98
39
9
60
9
1.1
24
35
1
77
3
4.7
99
Gu
zt.
3.0
70
94
6
37
4
57
2
1.7
36
60
2
1.1
34
5.7
77
Gu
zt.
7.6
68
77
3
1.1
81
2.8
60
95
3
1.9
07
10.5
76
20
13
Ast.
99
1
42
79
38
0
24
35
6
1.3
38
20
13
Ast.
84
1
14
7
51
96
40
6
33
37
3
1.4
34
20
13
Ast.
1.8
32
93
17
5
78
6
57
72
9
2.7
72
Gu
zt.
4.5
56
42
4
61
0
1.1
77
35
2
82
5
4.7
04
Gu
zt.
2.9
11
1.0
20
41
9
60
1
1.7
65
64
1
1.1
25
5.7
74
Gu
zt.
7.4
67
84
3
1.2
11
2.9
42
99
3
1.9
50
10.4
78
3.3
.2.2
. ta
ula
SA
RR
ER
AK
Ka
nta
bri
a
Sa
ntu
rtzi
Tra
pag
a
Bilb
o H
eg
Bilb
o H
eg M
en
d
Bilb
o H
eg E
kia
l
Bilb
o E
kia
l
IRT
EE
RA
K
Ka
nta
bri
a
Ug
art
e E
zkerr
ald
ea
Sa
ntu
rtzi
Tra
pag
ara
n
Bilb
o H
eg
Bilb
o H
eg
Me
nd
Bilb
o H
eg E
kia
ld
Bilb
o E
kia
l
GU
ZT
.
Ka
nta
bri
a
Sa
ntu
rtzi
Tra
pag
a
Bilb
o H
eg
Bilb
o H
eg M
en
d
Bilb
o H
eg E
kia
l
Bilb
o E
kia
l
86
3.3.3. ARTXANDAKO TUNELAK. 2013 – 2018 ALDIA
3.3.3.1. Trafikoaren bilakaera tunelaren arabera Guztizko kopuruetan, 2018. urtean Txorierriko ordainlekuko gunean izandako batez besteko trafikoak %2,9 egin du gora aurreko urteko datuen aldean: %1,6 Bilbon sartzeko trafikoa eta %4,3 Txorierrirantz irteteko trafikoa. Ordaindu beharreko tunelei dagokienez, Salbeko tunela –Txorierriko (BI-626) batez besteko trafikoa %2,5 hazi da 2017aren aldean: %0,8 Bilbon sartzeko noranzkoan eta %3,6
Txorierrirantz, eta Ugasko – Txorierriko tunelean (BI-627) trafikoa %4,1 handitu da: %3,6 Bilbon sartzeko noranzkoan eta %4,5 irteteko noranzkoan. Salbe-Ugasko tunela (BI-625) dela-eta, 2018ko batez besteko trafikoa pixka bat handitu egin da 2017aren aldean, % 1,9ko tasa izanik: % 1,5 Salberantz eta % 2,4 Ugaskorantz.
Trafikoaren bilakaera Artxandako Tuneletan. Ibil guzt./egun.
2013 – 2018 aldia
Tunela Ibil/egun urteko b.b. ∆ %
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017 - 2018 2013 - 2018
Salbe – Txorierri (BI-626) 11.030 11.497 12.215 12.847 13.288 13.619 2,5 4,3
Ugasko – Txorierri (BI-627) 3.567 4.042 4.283 4.470 4.776 4.970 4,1 6,9
Txorierriko ordainlekua 14.597 15.539 16.498 17.317 18.064 18.589 2,9 5,0
Salbe – Ugasko (BI-625) 11.364 11.582 11.302 11.329 11.179 11.394 1,9 0,1
Noranzkoaren arabera
Salbe – Txorierri (BI-626)
Ibil/egun urteko b.b. ∆ %
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017 - 2018 2013 - 2018
Bilborantz 5.738 5.891 6.207 6.552 6.766 6.821 0,8 3,5
Txorierrirantz 5.292 5.606 6.008 6.295 6.522 6.798 3,6 5,1
Ugasko – Txorierri (BI-627)
Ibil/egun urteko b.b ∆ %
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017 - 2018 2013 - 2018
Bilborantz 1.743 2.060 2.197 2.305 2.481 2.571 3,6 8,1
Txorierrirantz 1.824 1.982 2.086 2.165 2.295 2.399 4,5 5,6
Txorierriko ordainlekua
Ibil/egun urteko b.b. ∆ %
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017 - 2018 2013 - 2018
Bilborantz 7.481 7.951 8.404 8.857 9.247 9.392 1,6 4,7
Txorierrirantz 7.166 7.588 8.094 8.460 8.817 9.197 4,3 5,1
Salbe Ugasko (BI-625)
Ibil/egun urteko b.b. ∆ %
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017 - 2018 2013 - 2018
Salberantz 5.579 5.942 5.768 5.782 5.714 5.799 1,5 0,8
Ugaskorantz 5.785 5.640 5.534 5.547 5.465 5.595 2,4 -0,7
87
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Aurreko urtean moduan, Txorierriko ordainlekuko guneko batez besteko trafikoak berriz ere egin du gora, Bizkaiko Foru Aldundiak aplikatzen dituen deskontuek ere bultzatuta. Ugasko – Txorierriko tunelean, 2013 – 2018 aldian batez besteko %6,9ko hazkunde tasa izan da: %8,1 Bilbon sartzeko noranzkoan eta %5,6 Txorierrirantz irteteko.
Salbe – Txorierriko tunelean (BI-626), batez besteko hazkunde tasa aldi horretan %4,3 da: % 3,5 Bilbon sartzeko noranzkoan eta % 5,1 Txorierrirantz. Salbe – Ugaskoko tunelari dagokionez (BI-625), batez besteko hazkunde tasa %0,1 da 2013-2018 aldian. Salberantz, berriz, batez besteko hazkundea %0,8 izan da, Ugaskorantz behera egin du, batez beste %0,7 aipaturiko aldi horretan.
3.3.3. grafikoa
Trafikoaren banaketa eta bilakaera Artxandako Tuneletan (2013-2018 aldia) Ibil. guzt. /ohiko egun
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
18.000
20.000
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Txorierriko ordainlekua Salbe-Txorierri (BI-626) Ugasko - Txorierri (BI-627) Salbe - Ugasko (BI-625)
88
3.4. TRAFIKOAREN ERAKARPENA TXORIERRIKO GUZTIZKOAREKIKO ETA BILAKAERA
3.4.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA
3.4.1.1. Erakarpena 2018. urtean
Ordaindu beharreko AP-8 autobidearen aukerako bide arrunta Usansolo – Iurreta – LTH (Gipuzkoa) tartean N-634 errepidea da, ia horren paraleloa doana ibilbide osoan. Orotara 33,4 Km luze da Urgoiti eta Gipuzkoarekiko muga artean. Tarte berdintsuen araberako banaketa egin da, igarobideko guztizko trafikoaren banaketarekiko erkaketa egiteko bi bideen artean, baita autobidearen erakarpen-ahalmena zehazteko ere tarte horien arabera. Lorturiko emaitzek erakusten dutenez, autobidearen batez besteko erakarpen haztatua 2018an igarobideko guztizko trafikoarekiko (agitazio trafikoa barne) ibilgailu guztien %68,2 da eta ibilgailu astunen %68,0. Erakarpen hori desberdina da tarteen arabera: %79,6 Abadiño – Ermua tartean, %61,8 Zornotza Mendebaldea tartean (Boroa) –Iurreta tartean ibilgailu guztiekiko.
Ibilgailu astunen erakarpena, berriz, balio hauen artean dago: %87,6 Abadiño-Ermua tartean eta %51,7 Zornotza Mendebaldea (Boroa)–Zornotza E. (Montorra) tartean. Ohartarazi beharra dago autobideak har dezakeen igarobideko balizko trafikoa erregistraturiko guztizko trafikoa baino txikiagoa dela, batetik N-634 errepideko agitazio trafikoagatik edo tokiko trafikoagatik, eta bestetik loturen kokapenak ez duelako ahalbidetzen ibilbide laburreko zenbait erlazio ekartzea. Ildo horretan, Urgoiti E., Txorierri M. eta Boroa E. erdiloturek askoz iragazgaiztasun handiagoa eta autobidera erakartzeko posibilitate gehiago eman dituzte, gehienbat Galdakao eta Erletxe artean, eta Abadiñoko lotura abian jarrita, Durango / Matiena – Berriz inguruari ematen zaio zerbitzua, bertan dagoen ibilbide laburreko eskariari erantzuna emanda.
3.4.1.1 taula
Igarobideko trafikoaren banaketa eta AP-8 autobidearen erakarpena. 2018. urtea
Tarteak Autobidea N-634 errepidea Igarobidea, guzt
Igar. erakar.
%
Luzera EBI Astunak Luzera EBI Astunak EBI Astunak EBI Astunak
Urgoiti-Erletxe 2,47 35.923 3.393 1,8 18.775 1.634 54.698 5.027 65,7 67,5
Erletxe-Amor. Mend 3,13 46.796 4.346 3,5 22.473 2.749 69.269 7.095 67,6 61,3
Amor. Mend-Amor. Ekial. 3,70 35.394 3.448 4,0 21.867 3.225 57.261 6.673 61,8 51,7
Amor. Ekial.-Iurreta 8,2 38.458 3.748 7,8 22.343 2.681 60.801 6.429 63,3 58,3
Iurreta - Abadiño 3,5 34.605 4.090 3,5 16.832 1.397 51.437 5.487 67,3 74,5
Abadiño - Ermua 7,52 26.964 3.818 11,1 6.911 538 33.875 4.356 79,6 87,6
Ermua-L.H.M. (Gipuzkoa) 2,40 23.448 3.785 0,7 13.322 1.113 36.770 4.898 63,8 77,3
Guztira 30,92 34.334 3.802 32,4 16.023 1.791 50.357 5.593 68,2 68,0
89
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.4
.1.1
. gra
fikoa
Iga
rob
ide
a:
Ba
sa
uri
– I
urr
eta
– G
ipu
zk
oare
kik
o m
ug
a. A
uto
bid
e/e
rre
pid
ek
o t
rafi
ko
are
n b
an
ake
ta. 2
01
8.
urt
ea
E.B
.I. (I
bil
as
tun
ak/e
gu
n)
90
Datuek erakusten dutenez, AP-8 autobideari esker, trafiko handia egunero N-634 errepidetik hiriguneak zeharkatuz igarotzea saihesten da eta, kasu askotan, ohiko errepidearen zirkulazioko saihesbidea izateko balio du. Horrek erraztu egiten ditu ohiko errepideko zirkulazioaren baldintzak, eta pilaketa aldiak murriztu eta zirkulazioaren zerbitzu-mailak eta segurtasuna hobetzen ditu. Horrez gain, zirkulazio arinagoak beste faktore batzuetan ere badu eragina hala nola:
bidearen kalitate funtzionala, eta erabiltzaileek joan-etorrietan erabilitako denbora gutxitzen da, zeren eta autobideari esker zirkulazio abiadura egokiagoak izatea ahalbidetzen baitu bi azpiegituretan.
ingurumenaren gaineko faktoreak, zarata mailak gutxitzen laguntzen baitute hiriguneetan trafikoarengatik, baita ibilgailuek eragindako kutsadura eta eraginpeko eremuak ingurumenaren aldetik duen kalitatea hobetzeagatik ere, eta
oro har, herritarren bizi-kalitatea hobetzeko
ere.
3.4.1.2. Autobideak igarobideko trafikoen duen erakarpenaren bilakaera
Trafikoaren tarteen araberako banaketan izandako konparazioetan (autobidea/errepidea) desitxuraketarik gerta ez dadin Txorierriko igarobidearen eta AP-8 autobidearen arteko loturaren ondorioz, Erletxe – Gipuzkoarekiko muga artean baizik ez dugu egingo konparaziozko azterketa hori; izan ere, erreferentzia nagusiko tartea da, ordaindu beharreko autobidearen kudeaketa operatiboaren ikuspuntutik. 3.4.1.2. a) taulan ikusten denez, 2013tik igarobideko trafikoa handituz joan da, eta hori dela-eta, 2013-2018 aldirako loturiko hazkundeko urteko tasa %3,3 izan da igarobideko guztizkoan: %0,1 N-634 errepidean eta %5,4 AP-8 autobidean. Igarobideko trafikoaren hazkunderik handiena Iurreta eta Abadiño artean dago. %5,9 ibilgailu guztietan eta %5,0 ibilgailu astunetan, besteak beste azpitarte horretan dagoen “0 Tarifa”ri esker.
Ibilgailu astunei dagokienez (3.4.1.2 b) taula), 2018an, trafikoak %2,4ko tasarekin egin zuen gora autobidean eta %0,6koa errepidean. Ondorioz, %1,4ko tasa positiboa dago igarobide osoan. 2013-2018 aldirako batez besteko hazkunde-tasa % 2,6 da: % 4,0 AP-8 autobidean eta % 0 N-634 errepidean. 3.4.1.2.a) taulak erakusten duenez, autobideak igarobideko trafikoarekiko duen erakarpena (agitazio trafikoa barne) %70,1 izan zen 2018. urtean, 2017an izandako % 67,8koa baino handiagoa. . Autobideak igarobideko ibilgailu astunen trafikoan duen erakarpena azken urtean %0,6 txikiagoa da aurreko urtekoaren aldean, eta orotara %67,9 da.
91
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.4.1.2.a) taula
Igarobideko trafikoaren bilakaera. (ibil guzt./egun)
Kontsideraturiko tarteak Km Trafikoaren bilakaera (EBI) Urteko hazkundearen %
2013 2014 2015 2016 2017 2018* 2017-2018 2013-2018
AP-8 AUTOBIDEA
Erletxe-Zornotza Mend. 3,1 37.436 37.762 39.169 40.771 44.329 46.796 5,6 4,6
Zornotza M. - Zornotza E. 3,7 28.286 28.941 29.571 30.648 33.623 35.394 5,3 4,6
Zornotza E. - Iurreta 8,2 29.613 30.283 31.412 32.714 36.355 38.458 5,8 5,4
Iurreta - Abadiño 3,5 22.791
22.325
23.626
23.229
24.784 27.538 32.861 34.605 5,3 8,7
Abadiño – Ermua 7,5 24.309 25.100 26.056 26.964 3,5 3,8
AZPIGUZT. 26,0 27.037 27.764 28.846 30.165 33.028 35.195 6,6 5,4
N-634 ERREPIDEA
Erletxe-Zornotza Mend. 3,5 23.313 23.648 23.907 24.550 22.844 22.473 -1,6 -0,7
Zornotza M. - Zornotza E. 4,0 21.144 21.276 21.991 22.904 21.458 21.867 1,9 0,7
Zornotza E. - Iurreta 7,8 22.139 22.330 22.983 24.439 22.811 22.343 -2,1 0,2
Iurreta - Abadiño 3,5 15.834 15.860 16.427 16.739 16.512 16.832 1,9 1,2
Abadiño – Ermua 11,1 7.220 7.026 7.006 7.437 7.044 6.911 -1,9 -0,9
AZPIGUZT. 29,9 15.867 15.904 16.260 17.033 16.043 15.921 -0,8 0,1
IGAROBIDEA
Erletxe-Zornotza Mend. 3,5 60.749 61.410 63.076 65.321 67.173 69.269 3,1 2,7
Zornotza M. - Zornotza E. 4,0 49.430 50.217 51.562 53.552 55.081 57.261 4,0 3,0
Zornotza E. - Iurreta 7,8 51.752 52.613 54.395 57.153 59.166 60.801 2,8 3,3
Iurreta - Abadiño 3,5 38.625 39.486 41.211 44.277 49.373 51.437 4,2 5,9
Abadiño – Ermua 11,1 29.545 30.255 31.315 32.537 33.100 33.875 2,3 2,8
Guztira 29,90 42.714 43.485 44.921 46.982 48.734 50.227 3,1 3,3
Autobideak igarobideko trafikoan duen erakarpenaren bilakaera (ibil. guzt.)
Kontsideraturiko tarteak Km Erakarpenaren %
Erakarpen tasaren
igoera %(4)
2013 2014 2015 2016 2017 2018* 2017-2018 2013-2018
AP-8 AUTOBIDEA
Erletxe-Zornotza Mend. 3,1 61,6 61,5 62,1 62,4 66,0 67,6 1,6 5,9
Zornotza M. - Zornotza E. 3,7 57,2 57,6 57,4 57,2 61,0 61,8 0,8 4,6
Zornotza E. - Iurreta 8,2 57,2 57,6 57,7 57,2 61,4 63,3 1,8 6,0
Iurreta - Abadiño 3,5 59,0 59,8 60,1 62,2 66,6 67,3 0,7 8,3
Abadiño – Ermua 7,5 75,6 76,8 77,6 77,1 78,7 79,6 0,9 4,0
GUZTIRA 26,0 63,3 63,8 64,2 64,2 67,8 70,1 2,3 6,8
4 Erakarpen ehunekoen diferentzia
92
3.4.1.2.b) taula
Trafikoaren bilakaera igarobidean. (Ibilgailu astunak/egun)
Kontsideraturiko tarteak Km Trafikoaren bilakaera (EBI)
Urteko hazkundearen igoeraren %
2013 2014 2015 2016 2017 2018* 2017-2018 2013-2018
AP-8 AUTOBIDEA
Erletxe-Zornotza Mend. 3,1 3.686 3.760 3.928 4.015 4.238 4.346 2,5 3,3
Zornotza M. - Zornotza E. 3,7 2.966 3.054 3.152 3.233 3.408 3.448 1,2 3,1
Zornotza E. - Iurreta 8,2 3.105 3.195 3.349 3.449 3.685 3.748 1,7 3,8
Iurreta - Abadiño 3,5 2.952 3.009 3.148 3.413 3.979 4.090 2,8 6,7
Abadiño – Ermua 7,5 3.186 3.321 3.489 3.589 3.709 3.818 2,9 3,7
AZPIGUZT. 26,0 3.160 3.258 3.409 3.526 3.755 3.843 2,4 4,0
N-634 ERREPIDEA
Erletxe-Zornotza Mend. 3,5 2.953 2.789 2.610 2.780 2.915 2.749 -5,7 -1,4
Zornotza M. - Zornotza E. 4,0 3.212 3.429 3.213 3.107 3.296 3.225 -2,2 0,1
Zornotza E. - Iurreta 7,8 2.335 2.138 2.183 2.444 2.696 2.681 -0,6 2,8
Iurreta - Abadiño 3,5 1.346 1.332 1.419 1.512 1.241 1.397 12,6 0,7
Abadiño – Ermua 11,1 726 630 555 565 529 538 1,7 -5,8
AZPIGUZT 29,9 1.812 1.733 1.677 1.756 1.827 1.816 -0,6 0,0
IGAROBIDEA
Erletxe-Zornotza Mend. 3,5 6.639 6.549 6.538 6.795 7.153 7.095 -0,8 1,3
Zornotza O. - Zornotza E. 4,0 6.178 6.483 6.365 6.339 6.703 6.673 -0,5 1,6
Zornotza E. - Iurreta 7,8 5.440 5.333 5.532 5.893 6.381 6.429 0,8 3,4
Iurreta - Abadiño 3,5 4.298 4.341 4.567 4.925 5.220 5.487 5,1 5,0
Abadiño – Ermua 11,1 3.912 3.951 4.044 4.154 4.238 4.356 2,8 2,2
Guztira 29,90 4.978 5.000 5.096 5.299 5.583 5.660 1,4 2,6
Autobideak igarobideko trafikoen duen erakarpenaren bilakaera (ibil. astunak)
Kontsideraturiko tarteak Km Erakarpenaren %
Erakarpen tasaren igoeraren %(5)
2013 2014 2015 2016 2017 2018* 2017-2018 2013-2018
AP-8 AUTOBIDEA
Erletxe-Zornotza Mend 3,1 55,5 57,4 60,1 59,1 59,2 61,3 2,1 5,8
Zornotza M. - Zornotza E. 3,7 48,0 47,1 49,5 51,0 50,8 51,7 0,9 3,7
Zornotza E. - Iurreta 8,2 57,1 59,9 60,5 58,5 57,7 58,3 0,6 1,2
Iurreta - Abadiño 3,5 68,7 69,3 68,9 69,3 76,2 74,5 -1,7 5,8
Abadiño – Ermua 9,2 81,4 84,1 86,3 86,4 87,5 87,6 0,1 6,2
GUZTIRA 27,7 63,5 65,2 66,9 66,5 67,3 67,9 0,6 4,4
5 Erakarpen ehunekoen diferentzia
93
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.4.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA
3.4.2.1. Igarobideko trafikoak duen erakarpena. 2018. urtea Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea egungo Hegoaldeko Irtenbidearen hautazko bidea izateko sortu zen, eta A-8 autobidea hiri izaera handiagokoa bihurtzea ahalbidetu du Gurutzeta eta Bilbo Ekialdearen artean, Bilbo metropoliaren ezaugarrietara egokitua. Hegoaldeko Irtenbideak ordainlekuko tartea lotzen du Basauriko lotunean (AP-8), Ugaldebietako eta Arrontegiko irtenbideekin, Gurutzetako lotunean (Barakaldo). 12,1 km-ko ibilbidea da, eta hona hemen bertako trafikoaren muturreko kopuruak: egunean 62.401 ibilgailu Basauriko loturaren eta A-68 autobideko loturaren artean (Malmasin) eta egunean 113.991 ibilgailu Gurutzetako eta Kastrexanako loturen artean. Eta EBI haztatua egunean 92.400 ibilgailukoa da, eta astunak %4,1 dira. Bestalde, Ugaldebietako irtenbidea (A-8) Kantabriarako L.M.ren eta Gurutzetako (Barakaldo) loturaren artean doa, 16,8 km luzea da eta trafikoa hauen artean dago: egunean 49.667 ibilgailu El Haya eta La Arenako loturaren artean eta egunean 129.446 ibilgailu Sestaoko loturaren eta Gurutzetaren artean. 2018. urtean, Hegoaldeko Irtenbideko trafikoak gora egin zuen, batez beste %1,6ko tasarekin, eta Ugaldebietako Irtenbidekoa, berriz, %0,8 handitu zen aurreko urteko datuen aldean.
3.4.2.1.a) taula
Igarobideko guztizko trafikoaren banaketaren gaineko alderaketa egin ahal izateko bi bideen artean (A-8 eta Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea), tarte homogeneoen araberako banaketa egin da. Metropoliaren Hegoaldeko saihesbideari esker, 2018an egunean 12.429 desbideratu dira, eta horietatik 2.966 ibilgailu astunak izan dira. Lorturiko emaitzek erakusten dutenez, Hegoaldeko Saihesbideko urteko batez besteko trafikoaren desbideratzea guztizko trafikoaren %10,7 da eta %36,2 bi azpiegituretako ibilgailu astunetan. Ibilgailu astunen desbideratze-portzentajea %47,6 da Gurutzetako loturaren eta Bilbo Ekialdearen artean. Horregatik guztiagatik, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea Bilboko portuan jatorria edo jomuga duten ibilgailu astunen eta salgai arriskutsuen garraioaren ibilbide luzeko bidaiak bideratzeko bidea da. Funtsezko ekarpena du lurraldearen egituraketak, zeren eta Bilboko hirigunean trafiko gutxiagorekin sartzea ahalbidetzen baitu.
Trafikoaren banaketa MHSren eta A-8 autobidearen artean. 2018. urtea
Tartea A-8 MHS Guztira MHS %
Luzera EBI Astunak Luzera EBI Astunak EBI Astunak EBI Astunak
Ortuella lot.-Santurtzi lot. 1,5 71.691 5.701 1,5 9.707 2.457 81.398 8.158 11,9 30,1
Santurtzi lot.-Trapaga lot 2,4 97.457 6.748 2,5 10.950 2.560 108.407 9.308 10,1 27,5
Trapagako lot.-Gurutzeta l 3,1 118.872 7.872 3,8 12.852 2.882 131.724 10.754 9,8 26,8
Azpitartea Ortuella lot–Gurutzeta l.
7,0 101.420 7.021 7,8 11.638 2.697 113.057 9.718 10,3 27,8
Gurutzeta –Bilbo Heg 3,3 113.991 4.135 3,5 12.852 2.882 126.843 7.017 10,1 41,1
Bilbo Heg.–Bilbo Ekial. 4,3 100.846 3.067 4,2 13.546 3.534 114.392 6.601 11,8 53,5
Azpitartea Gurutzeta –Bilbo Ekial.
7,6 106.554 3.530 7,7 13.231 3.238 119.784 6.768 11,0 47,6
Guztira Ortuella lot.–Bilbo Ekial.
14,6 104.092 5.204 15,5 12.429 2.966 116.521 8.170 10,7 36,2
94
3.4
.2.1
. a)
gra
fikoa
MS
H-r
en
eta
A-8
au
tob
idea
ren
art
ek
o t
rafi
ko
are
n b
ila
ka
era
201
8.
urt
ea
E.B
.I. (I
bil
as
tun
ak/e
gu
n)
95
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
A-8 autobideari dagokionez, Santurtziko lotura
eta Sestaoko lotura artean, Hegoaldeko
Saihesbidea egiteak bitarteko lotura berria ekarri
du, Ballontiko Ardatzarekiko lotunea berria dena
(Trapagako lot.) eta Trapaga, Portugalete eta
Santurtziko loturak lotzen dituen ahalmen
handiko alboko bidea, itsasadarraren
ezkerraldetik. Hala, nabarmen hobetuko da
inguruko sareko malla eta itsasadarraren
ezkerraldeak A-8arekiko eta azpiegitura
berriarekiko duen irisgarritasun orokorra.
Jarduketa horren multzoak igarobideko tarte
horren zerbitzu maila hobetzea ekarri du,
Gurutzetako elkarguneraino.
Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbideak guztira
11.265 ibilgailu desbideratzen ditu egunean
lanegunetan Ortuellako lotura eta Trapagako
lotura artean. (2017an baino %7,5 gehiago), eta
horietatik 3.292 ibilgailu egunean astunak dira
(aurreko urtean baino %7,3 gehiago). Horregatik,
nabarmen murriztu dira A-8 autobidean pilaketak
geratzen diren aldiak Trapaga-Gurutzeta artean.
Noranzkorik korapilatsuenean, Gipuzkoarantz,
Hegoaldeko Saihesbideak egunean 6.687
ibilgailu desbideratzen ditu lanegunetan, eta
horietatik 1.819 ibilgailu astunak dira.
Gurutzeta-Bilbo Ekialdeko tartean, Metropoliaren
Hegoaldeko Saihesbideak egunean 14.546
ibilbide desbideratzen ditu (2017. urtean baino
%8,5 gehiago), eta horietatik 4.105 ibilgailu
astunak dira (aurreko urtean baino %7,4
handiagoa).
Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbideko ibilbide
luzeko trafikoaren balizko eskariari dagokionez,
hau da, bertatik doan trafikoa bidesaririk ez
balego, hauexen baturak osatuta egongo
litzateke: Hegoaldeko Saihesbideko trafikoa eta
Kantabria/Trapaga eta Bilbo Ekialdea / Basauri /
Erletxe arteko erlazioak Hegoaldeko
Irtenbidearen (A-8) eta AP-8 autobidetik.
Foru Aldundiak urtero argitaratzen duen
“Bizkaiko Errepideetako Trafikoaren Bilakaera”
erreferentziatzat hartuta, Hegoaldeko
Irtenbidearen eta MHSren baturako ibilbide
luzeko balizko eskari hori, 2018an, egunean
24.323 ibilgailukoa izan zen, eta horietatik 3.266
ibilgailu astunak dira eta, beraz, Metropoliaren
Hegoaldeko Saihesbideak balizko eskari horren
gainean duen erakarpen portzentajea ibilgailu
arinen %40,7 da eta ibilgailu astunen %85,2. Bi
ehunekoek gora egin dute aurreko urteko
datuekin alderatuta: % 1,7 ibilgailu arinek eta %
0,9 astunek.
Bidesaria ordaintzeak dakarren disuasio-efektua
eta Hegoaldeko Irtenbidearen zirkulazioa
arinagoa direla-eta, nahikoa txikia da Saihesbide
horretako ibilgailu arinen erakarpenen %a
(%40,7).
Hegoaldeko Saihesbideko ibilgailu astunen erakarpen portzentaje handiaren eta azken urteetan krisi ekonomikoaren ondorioz Hegoaldeko Saihesbidean eragin duen trafiko txikiagoaren ondorioz, hobetu egin da maila funtzionala neurri handi batean pilaketak izaten diren aldietan, gehienbat Gurutzetako banatze-gunean. Ugaldebietako Irtenbideko zerbitzu maila nabarmen hobetu da: D zerbitzu mailatik C-ra igaro da eta E/E-tik D-ra gainerako tarteetan. Hurrengo grafikoan, A-8 autobideko zerbitzu-mailak ageri dira alderatuta, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen presentzia aintzat hartuta eta hartu barik, hots, igarobideko trafiko guztia A-8 autobidetik balebil.
3.4.2.1.b) taula Hegoaldeko Irtenbidearen eta MHSko pasoko trafikoa (ibil/egun)
2017 2018 Erakarpenaren %
Pasoko bide-ard. Arinak Astunak Guztira Arinak Astunak Guztira 2018 (2017-2018)
A AS G A AS G
Heg- Irtenb. 12.519 478 12.980 12.488 482 12.970 59,3 14,8 53,3 -1,7 -0,9 -1,8
HSM 8.007 2.577 10.584 8.569 2.784 11.353 40,7 85,2 46,7 1,7 0,9 1,8
Guz. (balizko eskaria) 20.526 3.055 23.564 21.057 3.266 24.323 10 100 100 - - -
96
3.4.2.2. Hegoaldeko Saihesbideak igarobideko trafikoan duen erakarpenaren bilakaera
2018. urtean, Ortuellako loturaren eta Gurutzetako loturaren arteko trafikoak gora egin zuen A-8 autobidean, batez beste %1,5 tasa eta Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean %7,9ko tasa izanik. Igarobideko trafiko guztiaren batez besteko tasa %2,1 da. 2018ko urteko ibilgailu astunei dagokienez, trafikoak behera egin zuen , %2,2ko tasarekin A-8 autobidean eta %8,1eko tasarekin igo zen Hegoaldeko Saihesbidean. Igarobideko guztizko trafikoaren %3,8ko tasa dago. Gurutzetako loturaren eta Bilbo Ekialdeko loturaren arten, gora egin zuen trafikoak A-8 autobidean, %0,7ko tasarekin, eta gora egin
zuen Hegoaldeko Saihesbidean ere, %7,6ko tasarekin. Igarobideko guztizkoan, batez besteko %1,4eko tasa izan zen. Ibilgailu astunei dagokienez, 2018. urtean behera egin zuen trafikoak, %1,5 A-8 autobidean eta gora egin zuen Hegoaldeko Saihesbidean, %7,3. Igarobideko guztizkoan %4,2ko tasa izan zen. Trafikoaren ekarpena dela-eta, 3.4.2.2.a) tasak erakusten duenez, 2017. urtean Hegoaldeko Saihesbidearen erakarpena %10,1ekoa izan zen igarobideko trafiko guztiarekiko. 2016an, berriz, gora egin zuen, %10,7raino hain zuzen.
3.4.2.2. grafikoa MHSko trafikoaren erakarpena, ibil. guztien % (ibil. astunen %)
97
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Ibilgailu astunei dagokienez, 3.4.2.2. b) taulak Saihesbideko erakarpen-tasaren igoera ageri da, %9,4 2013-2018 aldian, eta ibilgailu astunen erakarpenak gora egin zuen: 2013ko %26,8tik 2018ko %36,2ra.
Ortuellako loturaren eta – Gurutzetako loturaren artean, erakarpena %20,2 izan zen 2013an, eta %27,8raino igo zen 2018an. Gurutzetako lotura – Bilbo Ekialdeko azpitartean, Saihesbidearen erakarpena %35,7 izan zen 2013an, eta %47,6raino igo zen 2018an.
3.4.2.2.a) taula
Igarobideko trafikoaren bilakaera. Erakarpenaren % (ibil. guzt./egun)
Trafikoaren bilakaera (EBI) Urteko hazkundeko %
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017-2018 2013-2018
A-8 (HEGOALD. IRT–UGALD.)
Ortuella lot.-Santurtzi lot. 68.999 68.110 68.783 69.696 70.671 71.691 1,4 0,8
Santurtzi lot.-Trapagako lot. 92.502 93.149 92.982 95.204 95.816 97.457 1,7 1,0
Trapagako lot.-Gurutzeta 113.282 115.753 114.512 117.475 117.362 118.872 1,3 1,0
Ortuellako l.–Gurut. Azpitart. 96.668 97.794 97.331 99.601 99.970 101.420 1,5 1,0
Gurutzeta –Bilbo Heg. 104.071 104.894 109.470 112.255 112.815 113.991 1,0 1,8
Bilbo Heg–Bilbo Ekial. 100.629 98.761 97.921 99.924 100.409 100.846 0,4 0,0
Gurutz. lot –Bilbo Ekial azpit. 102.124 101.424 102.935 105.278 105.796 106.554 0,7 0,9
AZPIGUZTIZKOA 99.508 99.684 100.248 102.556 103.003 104.092 1,1 0,9
MHS.
Ortuella lot.-Santurtzi lot. 7.467 7.668 8.139 8.709 9.108 9.707 6,6 5,4
Santurtzi lot.-Trapagako lot. 8.310 8.441 8.985 9.677 10.192 10.950 7,4 5,7
Trapagako lot.-Gurutzeta 9.521 9.622 10.291 11.063 11.838 12.852 8,6 6,2
Ortuellako l. – Gurutz. Azpitt. 8.738 8.868 9.459 10.166 10.785 11.638 7,9 5,9
Gurutzeta – Bilbo Heg. 9.521 9.622 10.291 11.063 11.838 12.852 8,6 6,2
Bilbo Heg – Bilbo Ekial. 10.478 10.576 11.153 11.803 12.681 13.546 6,8 5,3
Gurutz. l. –Bilbo Ek. azpit. 10.043 10.142 10.761 11.467 12.298 13.231 7,6 5,7
AZPIGUZTIZKOA 9.386 9.501 10.106 10.812 11.537 12.429 7,7 5,8
IGAROBIDEA GUZTIRA
Ortuella lot.-Santurtzi lot. 76.466 75.778 76.922 78.405 79.779 81.398 2,0 1,3
Santurtzi lot.-Trapagako lot. 100.812 101.590 101.967 104.881 106.008 108.407 2,3 1,5
Trapagako lot.-Gurutzeta 122.803 125.375 124.803 128.538 129.200 131.724 2,0 1,4
Ortuellako l. – Gurut. Azp.. 105.406 106.662 106.790 109.767 110.755 113.057 2,1 1,4
Gurutzeta – Bilbo Heg. 113.592 114.516 119.761 123.318 124.653 126.843 1,8 2,2
Bilbo Heg. – Bilbo Ekial. 111.107 109.337 109.074 111.727 113.090 114.392 1,2 0,6
Gurutz. L. –Bilbo Ekial. azpit. 112.167 111.566 113.697 116.745 118.094 119.784 1,4 1,3
Ortuellako lot.–Bilbo Ek. 108.894 109.184 110.354 113.368 114.539 116.521 1,7 1,4
Tarteak MHS-ren ekarpenaren % Erakarpen tasaren ig. %(6)
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017-2018 2013-2018
Ortuella lot.-Santurtzi lot. 9,8 10,1 10,6 11,1 11,4 11,9 0,5 2,1
Santurtzi lot.-Trapagako lot. 8,2 8,3 8,8 9,2 9,6 10,1 0,5 1,9
Trapagako lot.-Gurutzeta 7,8 7,7 8,2 8,6 9,2 9,8 0,6 2,0
Ortuellako l. – Gurutzeta azpitart. 8,3 8,3 8,9 9,3 9,7 10,3 0,6 2,0
Gurutzeta – Bilbo Heg. 8,4 8,4 8,6 9,0 9,5 10,1 0,6 1,7
Bilbo Heg – Bilbo Ekial. 9,4 9,7 10,2 10,6 11,1 11,8 0,6 2,4
Gurutzetako lot.–Bilbo Ekial azpit. 9,0 9,1 9,5 9,8 10,4 11,0 0,6 2,0
Guzt. Ortuellako lot. – Bilbo Ekial. 8,6 8,7 9,2 9,5 10,1 10,7 0,6 2,1
6 Erakarpen portzentajeen diferentzia
98
3.4.2.2.b) taula
Trafikoaren bilakaera igarobidean. Erakarpenaren % (ibil. astunak/egun)
Tarteak Trafikoaren bilakaera (EBI) Urteko hazkundeko %
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017-2018 2013-2018
A-8 (HEGOALD. IRT.-UGALD.)
Ortuella lot.-Santurtzi lot. 6.763 6.405 5.865 5.705 5.570 5.701 2,4 -3,4
Santurtzi lot.- Trapagako lot. 7.651 7.325 6.815 6.710 6.611 6.748 2,1 -2,5
Trapagako lot.-Gurutzeta 8.530 8.218 7.980 7.893 7.696 7.872 2,3 -1,6
Ortuellako l – Gurutz.azpit. 7.850 7.524 7.127 7.019 6.868 7.021 2,2 -2,2
Gurutzeta – Bilbo Heg. 4.610 4.435 4.360 4.358 4.113 4.135 0,5 -2,2
Bilbo Heg – Bilbo Ekial. 4.316 3.651 3.404 3.212 3.055 3.128 2,4 -6,2
Gurutzetako l. –Bilbo Ek azp 4.444 3.992 3.819 3.709 3.514 3.565 1,5 -4,3
AZPIGUZTIZKOA 6.077 5.685 5.405 5.296 5.122 5.222 2,0 -3,0
MHS
Ortuella lot.-Santurtzi lot. 1.832 1.920 2.024 2.111 2.279 2.457 7,8 6,0
Santurtzi lot.-Trapagako lot. 1.925 2.006 2.114 2.200 2.379 2.560 7,6 5,9
Trapagako lot.-Gurutzeta 2.100 2.195 2.327 2.427 2.658 2.882 8,4 6,5
Ortuellako l. – Gurutz. azp. 1.992 2.082 2.200 2.293 2.496 2.697 8,1 6,2
Gurutzeta – Bilbo Heg. 2.100 2.195 2.327 2.427 2.658 2.882 8,4 6,5
Bilbo Heg – Bilbo Ekial. 2.772 2.868 2.983 3.033 3.316 3.534 6,6 5,0
Gurutz. l. –Bilbo Ek. azpit. 2.467 2.562 2.685 2.758 3.017 3.238 7,3 5,6
AZPIGUZTIZKOA 2.228 2.320 2.441 2.524 2.755 2.966 7,6 5,9
GUZTIRA IGAROBIDEA
Ortuella lot.-Santurtzi lot. 8.595 8.325 7.889 7.816 7.849 8.158 3,9 -1,0
Santurtzi lot.-Trapagako lot. 9.576 9.331 8.929 8.910 8.990 9.308 3,5 -0,6
Trapagako lot.-Gurutzeta 10.630 10.413 10.307 10.320 10.354 10.754 3,9 0,2
Ortuellako l. – Gurutzeta azp 9.842 9.605 9.328 9.312 9.364 9.718 3,8 -0,3
Gurutzeta – Bilbo Heg 6.710 6.630 6.687 6.785 6.771 7.017 3,6 0,9
Bilbo Heg – Bilbo Ekial 7.088 6.519 6.387 6.245 6.371 6.662 4,6 -1,2
Gurutz. lot. – Bilbo Ek. azp 6.910 6.554 6.504 6.467 6.531 6.803 4,2 -0,3
Guzt.Ortuellako l.–Bilbo Ek. 8.305 8.005 7.846 7.820 7.877 8.188 3,9 -0,3
Tarteak MHSren erakarpenaren %
Erakarpen tasaren gehik.
%(7)
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2017-2018 2013-2018
Ortuella lot.-Santurtzi lot. 21,3 23,1 25,7 27,0 29,0 30,1 1,1 8,8
Santurtzi lot.-Trapagako lot. 20,1 21,5 23,7 24,7 26,5 27,5 1,0 7,4
Trapagako lot.-Gurutzeta 19,8 21,1 22,6 23,5 25,7 26,8 1,1 7,0
Ortuellako lot – Gurutzeta azpitart.
20,2 21,7 23,6 24,6 26,7 27,8 1,1 7,6
Gurutzeta – Bilbo Heg. 31,3 33,1 34,8 35,8 39,3 41,1 1,8 9,8
Bilbo Heg. – Bilbo Ekial. 39,1 44,0 46,7 48,6 52,1 53,0 1,0 13,9
Gurutzetako lot. – Bilbo Ek. Azp. 35,7 39,1 41,3 42,6 46,2 47,6 1,4 11,9
Guzt. Ortuellako lot.–Bilbo Ekial. 26,8 29,0 31,1 32,3 35,0 36,2 1,2 9,4
7 Erakarpen portzentajeen diferentzia
99
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.4.3. ARTXANDAKO TUNELAK Bilbon sartzeko ahalmen handiko hiru bide daude, N-637 errepidearekiko lotura dutenak (Txorierri):
Enekuri (BI-604),
Egirleta (BI-631)
Artxandako Tunelak (BI-626/BI-627)
2018an, Bilbon sartu eta Bilbotik irteteko bide horietako trafikoa, guztira, 109.567 ibilgailukoa izan zen egunean, eta horietatik %3,0 ibilgailu astunak ziren. 2013an, krisi ekonomikoa zela-eta, beherakada nabarmena izan zuen errepide horietako trafikoak, egunean 99.751 ibilgailukoa izateraino. Azken hiru urtean, gora egin du trafikoak, eta krisiaren aurreko mailak gainditu ditu. Nahiz eta hiru errepide horietako trafikoa 2018an handitu, Artxandako Tuneletan izan da gehikuntzarik handiena aurreko urtearen aldean (%2,9). Enekuri edo Egirletatik dagoen sarbideak, berriz, neurri txikiagoan hazi dira. Artxandako Tunelek hiru sarbideetan izan duen ekarpenik handiena 2008an izan zen, Fatima – Ibarrekolanda tartea handitzeko obrak egin zirenean BI-604 errepidean.
Jarduketa hura abiatu zenetik, pixkanaka behera egin du tunelek guztizko trafikoan duten erakarpenak, ibilbide ordaindu beharrak dakarren disuasio-efektuak areagotuta. Hala, 2012. urtean, %14,4ko erakarpena izan zuen. Ekonomia suspertzen hastearekin batera, Artxandako Tunelen erakarpen portzentajeak nabarmen egin du gora, eta %16,8 zen 2017an eta %17,0 2018an.
Trafikoaren banaketa Bilboko sarbideen artean N-637 errepidetik
Urtea
ENEKURI
(BI 604) ARTXANDAKO TUNELAK
(BI-626/BI-627)
EGIRLETA
(BI-631) GUZT. ∆
EBI guztien % EBI Erakarp. % EBI Erakarp. % EBI Erakar. % EBI
2008 48.580 47,3% 17.647 17,2% 36.443 35,5% 102.670 -0,1
2009 49.544 49,0% 15.276 15,1% 36.229 35,9% 101.049 -1,6
2010 51.336 49,9% 15.589 15,2% 35.853 34,9% 102.778 1,7
2011 51.528 49,8% 15.494 15,0% 36.356 35,2% 103.378 0,6
2012 52.633 50,7% 14.968 14,4% 36.172 34,9% 103.773 0,4
2013 51.375 51,5% 14.597 14,6% 33.779 33,9% 99.751 -3,9
2014 51.959 51,2% 15.539 15,3% 34.034 33,5% 101.532 1,8
2015 52.195 50,7% 16.498 16,0% 34.254 33,3% 102.947 1,4
2016 53.501 50,7% 17.317 16,4% 34.628 32,8% 105.446 2,4
2017 54.528 50,9% 18.064 16,8% 34.640 32,3% 107.232 1,7
2018 55.371 50,5% 18.589 17,0% 35.607 32,5% 109.567 2,2
100
3.5. ERLETXEKO LOTURAK TXORIERRIKO IGAROBIDEAREKIN DITUEN ERLAZIOAK
Ondoko taulan, AP-8 autobideak Txorierriko igarobidearen bitartez dituen erlazioen jatorri-helmugako barne matrizea ageri da, eta Txorierri–Donostiako (Erletxe Ekialdea) erdiloturako mugimenduak eta Txorierri – Bilbo (Erletxe Mendebaldea) tartekoak bereizten dira. Ikusten denez, Erletxe–Donostiako tarteak Kulularrako loturarekin dituen erlazioetan egunean 14.130 ibilgailu ibili dira, eta horietatik: Egunean 5.110 ibilgailu Avanzada–Getxorekiko erlazioak dira, eta egunean 9.020 ibilgailu Barakaldo eta Ugaldebietarekiko erlazioak dira. Nabarmentzekoak dira Deriorekiko erlazioak ere, egunean 3.107 ibilgailu Donostiarantz. Krisi ekonomikoan, Txorierri eta AP-8 autobidearen arteko erlazioek nabarmen egin zuten behera, eta 2013an egunean 17.266 ibilgailu ziren. 2014. urteaz geroztik, gorantz egin izan du trafikoak, eta azken urtean egunean 22.742 ibilgailukoa zen 2017. urtean baino %6,8 gehiago.
Txorierrik Bilborantz dituen lotuneko adarrei dagokienez, erlazio nagusiak Kukularrak loturarekikoak dira erlazio nagusiak, eta urte horretan egunean 3.199 ibilgailu ziren. Ondoren, Derio eta Zamudiorekiko erlazioak daude, egunean 2.835 ibilgailu eta 2.716 ibilgailu hurrenez hurren. Adar horietako trafikorik handiena 2011n izan zen, egunean 10.730 ibilgailuko trafikoarekin, eta beherantz egin zuen pixkanaka 2015. urtera arte, 2011koaren antzeko kopuruak berreskuratu zirenean. 2018. urtean, trafikoa egunean 11.871 ibilgailukoa izan zen, hots, %1,1eko gehikuntza aurreko urtearen aldean. Hau da, A-8 autobideak 2013-2018 aldian Txorierrirekin izan zituen erlazioen kopuruak gora egin zuen: egunean 29.186 ibilgailu izatetik 2013an egunean 34.613 ibilgailukoa izatera 2018. urtean, hots, urteko batez besteko %3,5eko tasa zuzeneko konexioko adar guztiak aintzat hartuta eta N-634 errepidearekiko konexioko adar guztiak kenduta Erletxeko aurreko erdiloturan.
3.5. taula AP-8 autobideak Txorierriko igarobidearekin dituen erlazioak
(2018. urtea)
Eremuak A-8 (Erletxe-Donostia) A-8 (Erletxe-Bilbo)
Guzt. Astunak Guzt. Astunak
1. Kukularra/La Avanzada/Getxo 5.110 199 1.204 67
2. Kukularra/Arrontegi/Santander 9.020 1.322 1.995 426
3. Asua/Asua 308 24 171 36
4. Asua/Enekuri 1.078 71 648 46
5. Artxandako tunela 1.236 38 120 8
6. Larrondo 445 52 238 24
7. Derio (Derio) 3.107 195 2.835 212
8. Derio (Egirleta) 397 11 301 10
9. Zamudio 1.022 90 2.716 182
10. Lezama 642 65 925 85
11. Larrabetzu 377 41 717 60
GUZTIRA 22.742 2.109 11.871 1.157
101
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.6. ZERBITZU-MAILEN AZTERKETA 3.6.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA
halmen handiko bidearen zerbitzuaren intentsitatea, 15 minutuko puntako epealdian eta orduko eta erreiko ibilgailu arinetan adierazia (ia/h/e), honelaxe
adieraz daiteke:
CVPA
H
FFFNFHP
QIS
QH trafiko bolumena proiektuko orduan, orduko guztizko ibilgailutan adierazita (i/h), zirkulazioaren noranzko batean.
30 orduko trafikoaren intentsitatea (IH-30) EBIren %11,5 dela zenbatetsi da
Trafikoaren batez besteko banaketa,
noranzko bakoitzeko, %60/%40 da puntako orduan.
Puntako orduko faktorea FHP = 0,95
(nolabaiteko erregulartasuna adierazten du puntako orduan).
FA = 1,0 (3,5 m-ko erreiak eta 2,0 m-ko
bazterbideak). FC = 0,95 ohikoak ez diren zenbait gidari
biltzen ditu, gehienbat asteburuetakoak. FVP = 1 / 1 + PC (EC - 1)
o PC = Astunen % o EC = Ibilgailu arinen baliokideak. Hauxe
hartu da: EC = 2
N = errei kopurua galtzadako (noranzko bakarra)
EBIren bidez lortzen da proiektuaren orduko trafikoaren bolumena, intentsitaterik handieneko noranzkoan, honelaxe: QH = 0,115 x 0,60 x IMD = 0,069 IMD
chvlFN
IMD
FN
IMDIS
VPVP
//076,0
95,0195,0
069,0
QH = 0,115 x 0,60 x EBI = 0,069 EBI
chvlFN
IMD
FN
IMDIS
VPVP
//076,0
95,0195,0
069,0
AP-8 autobideak beti izan ditu 3,5m-ko zabalerako erreiak eta kanpoko 2,5m-ko bazterbideak, 120 km/h-ko fluxu libreko abiadura oinarri hartuta (ALB). Hala ere, ahalmena eta zerbitzu maila aztertzeko, 2010eko Ahalmenaren Eskuliburuak dakarrenez, oinarrizko abiadura horretan zenbait zuzenketa-faktore aplikatu behar dira benetako abiadura (AL) lortzeko, honako adierazpen honen arabera, autobidea denean:
AL = ALB – FA – FO - FE
Non: FA = Erreiaren zabalera-faktorea (3,6m: 0,
3,5m-rako: -1 Km/h), eta ondorio praktikoetarako, egokitzat jotzen da abiadura librea kontzeptu horrengatik.
FO = Alboko oztopo-faktorea (2,5m: 0 Km/h). FE= Loturen arteko banaketak-faktorea
(≥ 3Km: 0, 2,5Km: -1,1 Km/h, 2Km: -2,1 Km/h, 1,7Km: -3,9 Km/h).
Hori kkontuan hartuta, loturen maiztasuna dela-eta, Urgoiti-Erletxe arteko tartean 2Km/h-ko abiadura murrizketa da, eta Boroa Mendebaldea tartean 4 Km/h-koa, hots, 116 Km/h,118 Km/h eta 116 Km/h hurrenez hurren. AP-8 autobidearen gainerakoak, tarte horretan, bere abiadura libreari eusten dio: 120 Km/h, 3.6.1.a) eta 3.6.1.b) tauletan ikusten denez. Honelako zatidura honen bidez definitzen da proiektuko orduko zirkulazioaren dentsitatea DS = IS/VL, km-ko eta erreiko ibilgailu arinetan adierazita (al/Km/c)
ZERBITZU MAILA A B C D E
INTENTS.(IS)(AL/h/e) IA:120Km/h 840 1.320 1.840 2.200 2.400
IA:115Km/h 805 1.265 1.790 2.170 2.375
Dentsit. (DS)(ALl/Km/e) 7 11 16 22 28
A
102
(IS) intentsitateen eta (DS) dentsitateak eta zerbitzu mailak (ZM) tarteen arabera ageri dira hurrengo taulan, 2003 eta 2016. urteetakoak.
Taulari esker, trafiko milen bilakaera (EBI) eta zerbitzu mailak (ZM) alderatu daitezke AP-8 autobidean.
3.6.1. a) taula Zerbitzu mailak tarteen arabera. 2003. urtea
Tarteak Luzera
(Km)
A. lib
(AL)
Errei kop.
EBI Astunen % Fvp IS
(al/h/e)
D
(al/km/e) ZM
Urgoiti/Urgoiti-Erletxe 2,47 118 2 31.615 12,7 0,887 1.354 11,5 C
Erletxe-Zornotza M. 3,13 120 2 36.192 12,8 0,887 1.551 12,9 C
Zornotza M. - Zornotza E. 3,70 120 2 28.292 12,4 0,890 1.208 10,1 B
Zornotza E.-Iurreta 8,20 120 2 29.597 12,4 0,890 1.264 10,5 B
Iurreta-Ermua 12,72 120 2 20.945 15,6 0,865 920 7,7 B
Ermua-L.H.M. (Gipuzkoa) 0,70 120 2 19.840 17,5 0,851 886 7,4 B
Guztira 30,92 119 2 27.781 13,8 0,879
3.6.1. b) taula 2018. urtea
Tarteak Luzera
(Km)
A. lib
(AL)
Errei kop.
EBI Astunen % Fvp IS
(al/h/e)
D
(al/km/e) ZM
Urgoiti/Urgoiti-Erletxe 2,47 118 3 35.923 9,4 0,914 996 8,4 B
Erletxe-Zornotza M. 3,13 120 3 46.796 9,3 0,915 1.296 10,8 B
Zornotza M. - Zornotza E. 1,14 116 3 34.614 9,7 0,911 962 8,3 B
Zornotza E.-Iurreta 2,56 120 2 35.742 9,7 0,911 1.491 12,4 C
Iurreta-Ermua 8,20 118 3 38.458 9,7 0,911 1.069 9,1 B
Ermua-L.H.M. (Gipuzkoa) 3,50 120 3 34.605 11,8 0,894 980 8,2 B
Abadiño - Ermua 7,52 120 2 26.964 14,2 0,876 1.170 9,7 B
Ermua-L.T.H. (Gipuzkoa) 2,40 120 2 23.448 16,1 0,861 1.035 8,6 B
Guztira 30,92 119 2 34.334 11,1 0,954
Nahiz eta haztaturiko batez besteko trafikoa azken 13 urtean %24 hazi den, aldi horretako ahalmena handitu izanari esker, AP-8 autobideko zerbitzu-mailak mantendu edo hobetu ahal izan dira aldi horretan azpitarte guztietan.
Halaber, Iurreta eta Abadiño tartea hirugarren erreia egiteko obren ondoren zabaldu ondoren, hobetu egin da zerbitzu maila, eta azterturiko tarte guztia B eta A zerbitzu mailetan dabil. Ondoko taulan, A, B eta C zerbitzu mailetako tarteen eta kilometroen kopurua ageri da, 2003 eta 2018 urteetakoak.
3.6.1 c) taula
Kontzeptua 2003. urtea 2018. urtea
A maila B mail. C maila Guztira A maila B maila C maila Guztira
Tramos tarte kop. - 4 2 6 - 7 1 8
Km kop. - 25,32 5,6 30,92 - 28,36 2,56 30,92
103
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.6.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA
Ahalmen handiko bideko zerbitzu intentsitateari buruzko adierazpen bera aplikatuko dugu Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean, 15 minutuko puntako aldian orduko eta erreiko ibilgailu arinetan adierazia (ia/h/e),
CVPA
H
FFFNFHP
QIS
non, QH trafiko bolumena proiektuko orduan,
ibilgailu guztiak/ordutan adierazi (i/h), zirkulazioaren noranzko batean.
30 orduko trafikoaren intentsitatea (IH-30)
EBIren %10 dela zenbatetsi da. Puntako orduko faktorea FHP = 0,95
(puntako orduan dagoen nolabaiteko erregulartasuna adierazten du).
FA = 1,0 FC = 0,95 ohikoak ez diren zenbait gida
biltzen ditu, gehienbat asteburuetakoak. FVP = 1 / 1 + PC (EC - 1)
o PC = Astunen % o EC = Ibilgailu arinen baliokidea. Hauxe
aukeratu da: EC = 2
N = Errei kopurua galtzadako (zirkulazioaren noranzko bakoitzeko)
EBIren bidez lortzen da proiektuko orduko trafikoaren bolumena zirkulazioaren noranzko bakoitzean. Honelaxe: QH = 0,10 x EBI = 0,10 EBI Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea 3,5 m-zabalerako erreiekin eta metro bateko kanpoko bazterkideekin diseinatu da hiru errei dituzten tuneletako sekzioetan, 2,5 m-ko eta metro bateko bazterbidea 2 erreiko tuneletako sekzioetan eta 2,5 m-koa gainerako tarteetan. Hortaz, hauxe da zerbitzuaren intentsitatearen adierazpena:
chvlFN
IMD
FN
IMDIS
VPVP
//111,0
95,0195,0
10,0
Abiadura libreari dagokionez, 120 km/h-ko abiadurarako sortu da Hegoaldeko Saihesbidea, baina segurtasunaren arloko hainbat baldintzatzaile direla-eta, abiadura hori 80 km/h-ra murrizten da tarte askotan. Horrexegatik, fluxu libreko oinarrizko abiadura da (OAL) zerbitzu mailen azterketan. Hala ere, zerbitzuaren ahalmena eta maila aztertzeko, 2010eko Ahalmenaren Eskuliburuak dakarrenez, oinarrizko abiadura horri zenbait zuzenketa-faktore aplikatu behar zaizkio benetako abiadura librea lortzeko (AL), honako adierazpen honen arabera, autobidean:
AL = OAL – FA – FO - FE
Non: FA = erreiaren zabalera-faktorea (3,6m-rako:
0, 3,5m-rako: -1 Km/h), ondorio ez praktikoetarako, egoki irizten zaio abiadura libre hori jaisteari kontzeptu horregatik.
FO = alboko oztopo faktorea (2,5m-rako: 0
Km/h; 1 m-rako: -2 Km/h). FE= loturen arteko banaketa faktorea (≥
3Km-rako: 0, 2,5Km-rako: -1,1 Km/h, 2Km-rako: -2,1 Km/h, 1,7Km-rako: -3,9 Km/h).
Hori guztia kontuan hartuta, 78 km/h-ko abiadura librea kontsideratu behar da zerbitzu-mailak aztertzean 3 erreiko tuneletako sekzioetan eta 80 km/h-koa Saihesbideko gainerakoan. Proiektuaren orduko zirkulazioaren dentsitatea honen zatidura gisa definitzen da: DS = IS/VL, ibilgailu arinetan adierazi, km-ko eta erreiko (al/Km/e)
Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen tarte osoak A zerbitzu-maila du 2018. urtean erregistraturiko datuekin.
104
ZERBITZU MAILA A B C D E
INTENTSIT. (IS)(Al/h/e) AL:80Km/h 560 880 1.280 1.760 2.240
AL:75Km/h 525 825 1.200 1.650 2.100
Dentsitatea (DS)(Al/Km/e) 7 11 16 22 28
Tarteak Luzera
(Km)
A. Libr
(AL)
Errei
kop. EBI Astunak (%) Fvp
IS
(al/h/e)
D
(al/km/e) ZM
Bilbo Ekial.–Bilbo Heg 4,10 78 3 6.088 27,2 0,786 286 3,7 A
Bilbo Heg. - Trapagako lot. 7,15 78 3 5.276 24,8 0,801 244 3,1 A
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 80 2 4.425 26,1 0,793 310 3,9 A
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 2,0 80 2 3.871 28,5 0,778 276 3,5 A
Guzt. Bilbo Eki. – Ortuella lot. 15,50 79 3 5.185 26,0 0,793 266 3,4 A
Tarteak Luzera
(Km)
A. Libr
(AL)
Errei kop.
EBI Astunak (%) Fvp IS
(al/h/e)
D
(al/km/e) ZM
Ortuella lot. – Santurtzi lot. 2,0 80 2 5.836 23,2 0,812 399 5,0 A
Santurtzi lot. – Trapaga lot. 2,25 80 2 6.525 21,5 0,823 440 5,5 A
Trapaga lot. – Bilbo Hegoa 7,15 78 3 7.576 20,8 0,828 339 4,3 A
Bilbo Hegoa – Bilbo Ekialdea 4,1 78 3 7.458 25,2 0,799 345 4,4 A
Guzt. Ortuella lot. – Bilbo Eki 15,50 79 3 7.168 22,4 0,817 357 4,5 A
105
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
3.6.3. ARTXANDAKO TUNELAK
3.6.3.1. Salbe – Txorierri tunela Salbe – Txorierriko tunela aztertzeko, errei askoko errepidea dela kontsideratu behar da; izan ere, bi errei dituen galtzada bakarra da, Txorierrirantz eta errei bat Salberantz. Hona hemen errei askoko errepide bateko zerbitzuaren intentsitateari buruzko adierazpena, 15 minutuko puntako aldian, orduko eta erreiko ibilgailu arinetan adierazia (al/h/e),
VP
H
fNFHP
QIS
non, QH trafiko bolumena proiektuko orduan,
orduko ibilgailu guzietan adierazia (a/h), zirkulazioaren noranzko batean.
30 orduko trafikoaren intentsitatea (IH-30)
EBIren %13 dela zenbatetsi noranzko bakoitzean.
Hona hemen FHP puntako orduko faktorea=
0,95. fVP = 1 / 1 + Pvp (Evp - 1)
o Pvp= Astunen %
o Evp = Ibilgailu arinen baliokidea. Hauxe hartu da: Evp = 2
N = errei kopurua zirkulazioaren noranzko bakoitzeko
EBIren bidez lortzen da proiektuko orduko trafikoaren bolumena zirkulazioaren noranzko bakoitzean. Honelaxe: QH = 0,13 x EBI = 0,13 EBI Hortaz, hauxe da zerbitzuaren intentsitatearen adierazpena:
carrilhvlfN
IMD
fN
IMDIS
VPVP
//137,0
95,0
13,0
Abiadura libreari dagokionez, abiadura handiagorako sortu dira tunelak, baina segurtasunaren arloko hainbat baldintzatzaile direla-eta, abiadura hori 80 km/h-ra murrizten da tarte askotan. Horrexegatik, fluxu libreko oinarrizko abiadura da (OAL) zerbitzu mailen azterketan. Proiektuaren orduko zirkulazioaren dentsitatea honen zatidura gisa definitzen da: DS = IS/VL, ibilgailu arinetan adierazi, km-ko eta erreiko (al/Km/e) Ikusten denez, Salbeko tunela – Txorierriko tarteak A zerbitzu-maila du Txorierrirantz eta C zerbitzu-maila Salberantz 2018. urtean.
ZERBITZU MAILA A B C D E
INTENTSIT. (IS)(Al/h/e) AL: 80 Km/h 560 880 1.280 1.760 2.240
AL: 75 Km/h 525 825 1.200 1.650 2.100
Dentsitatea (DS) (AL/Km/c) 7 11 16 22 28
Tarteak Luzera
(Km)
A. librea
(AL)
Errei kop.
EBI Astunak (%) fvp IS
(al/h/e)
D
(al/km/e) ZM
Txorierrirantz 2,0 80 2 6.798 3,21 0,969 480 6,00 A
Salberantz 2,0 80 1 6.821 3,21 0,969 963 12,04 C
106
3.6.3.2. Ugaskoko tunela– Txorierri eta Salbe - Ugasko Ugasko – Txorierri eta Salbe - Ugaskoko tunelak 2010eko urteko ahalmenaren eskuliburuan bi erreiko errepideetarako adierazitako metodologiarekin aztertzen dira. Errepide laburrak direnez gero, II Klasekoak direla kontsideratu dira kalkulua egiteko, non zerbitzu-maila proiektuaren puntako orduan emandako denboraren portzentajearen araberakoa den (IH-30) (berandutzearen %), ibilbideko batez besteko abiadura kontsideratu barik. Bi erreiko errepidearen ahalmena orduko 1.700 ibilgailukoa da ibilbideko noranzko bakoitzean, eta orduko 3.200 ibilgailu edo 3.400 ibilgailu izan daitezke bi noranzkoetan. Hona hemen berandutzearen ehunekoari buruzko adierazpen erlatiboa (PTSF),
od
dnpd
vv
vfBPTSFPTSF /
)1(100bVdaeBPTSF
VPG
dd
fxfxFHP
Qv
VPG
oo
fxfxFHP
Qv non,
Qd, Qo trafikoko puntako bolumena
proiektuaren orduan, azterturiko zirkulazioaren noranzkoan eta kontrako noranzkoan (ibi/ordu), hurrenez hurren.
30 orduko trafikoaren intentsitatea (IH-30) EBIren %13 dela zenbatetsi noranzko bakoitzean.
FHP puntako orduko faktorea = 0,95. fG: kontuan hartzen du lurrak duen efektua
%3tik gorakoak eta 0,4 km-koak baino luzeagoak diren aldapetan.
fVP = 1 / 1 + Pvp (Evp - 1)
o Pvp= Astunen %
o Evp = Ibilgailu arinen baliokidea. Hauxe hartu da: Evp = 1
vd: trafikoaren intentsitatea kalkuluaren
noranzkoan (ibil/h). vo: trafikoaren intentsitatea kalkuluaren
kontrako noranzkoan (ibil/h). a eta b: BPTSF zenbatesteko parametroak,
kontrako trafikoaren intentsitatearen arabera. fd/np berandutzearen ehunekoaren
gehikuntza da, trafikoaren banaketa norabidezkoak eta aurreratzea debekatuta dagon eremu ororen portzentajeak eraginda (kasu honetan, tuneleko tartea denez, aurreratzea debekatuta dago eremuaren %100ean).
Ugaskoko tunela – Txorierri tarteak C zerbitzu-maila du 2018. urtean. Hiri izaera handiagokoa den tunelak, berriz, Salbe – Ugaskokoak alegia, D zerbitzu-maila du proiektuko orduan (IH-30).
ZERBITZU MAILA A B C D E
Berand. % (PTSF) II. klasea < 40 40 - 55 55 - 70 70 - 85 > 85
Tarteak Luzera
(Km) EBI
Astunak (%)
fvp fG vd
(ibl/h) vo
(ibl/h) a b BPTSF fd/np
PTSF (%)
ZM
Ugasko t. - Txorierri 1,5 4.970 3,2 1 0.93 353 378 -0,0018 0,948 37,4 56,8 64,81 C
Salbe t. - Ugasko 1,1 11.394 3,2 1 1 794 766 -0,0045 0,833 69,0 26,97 82,72 D
107
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
4. Eginiko eta aurreikusitako jarduketen intzidentzia
4.1. EGINIKO JARDUKETAK
003. urteaz geroztik, AP-8 autobidea handitzeko eta hobetzeko hainbat jarduketa abiarazi dira, eta horri esker, zerbitzu-maila eta segurtasun-maila
egokiei eusteko modua izan da autobide horretan. Laburbilduz, berriki egin diren jarduketak azalduko dira ondoren.
2011. urtea 2011ko irailean, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea (MHS) jarri zen martxan Ortuellako loturaren eta Bilboko Ekialdearen artean, eta eragina izan du A-8 igarobideko trafikoan.
2012. urtea 2012ko ekainean, Iurreta eta Abadiñoko tartea hiru erreira handitzeko lanak inauguratu ziren (Iurretako ordainlekutik eta Abadiñoko Gerediaga auzunearen artean), guztira 4,7 km. Halaber, trafikorako ireki zen Abadiñoko lotura berria, A-8 autobidea eta N-634, N-636 (Abadiño eta Elorrio) eta BI-633 (Berriz, Markina eta Lea Artibai) lotzeko.
2016. urtea 2016ko abuztuan, Elorrio eta Gerediaga arteko autobideko obrak inauguratu ziren, AP-8 autobidea eta BI-632 errepideak lotzen dituena eta Elorrioko Saihesbideari jarraipena ematen diona, baita N-636 errepidearekiko lotunea ere Muntsaratz aldean, Abadiñoko eta Atxondoko herrietara eta industrialdeetara joan ahal izateko
2018. urtea 2018ko urtarrilean, Urdinbideko tunela jarri zen martxan. Zornotza eta Muxika arteko BI-635 errepide seguruagoa eta irisgarriagoa egiteko jarduketa baten bukaera da. Era berean, Uretamendiko tunela eta Ermuko lotura berria jarri dira martxan Eitzaga aldean. Urtarrila eta iraila bitartean, Ermuko Hegoaldeko Saihesbidearen bigarren faseko obrak egin dira; horren bidez, Eibarko saihesbideko biribilgunea eta ordainleku berria eta Areitiotik datorren N-634 errepidea lotuta gelditu dira.
2
108
4.1.1. GEREDIAGA – ELORRIO AUTOBIDEA IREKITZEA Abadiñoko lotura berria 2012ko ekainean jarri zen martxan, eta harrezkero, AP-8 autobidea eta N-634, N-636 (Abadiño eta Elorrio) eta BI-633 (Berriz, Markina eta Lea Artibai) lotzeko modua ezarri da eta trafikoen banaketa berria gertatu da ordainketa itxiko tartean, Iurreta eta Gipuzkoarekiko mugaren artean. Aurten, gainera, Gerediaga eta Elorrio arteko autobidea martxan jarrita, gora egin du lotura horretatik egiten diren joan-etorrien kopuruak, eta eragina du AP-8 autobidean, gehienbat Abadiño eta Iurretako loturetan. Horretan lagungarria izan da bertan aplikatzen den 0 Tarifa, halako moldez non ibilbide hori egiten duten erabiltzaileek ez baitute bidesaririk ordaindu behar. 2016ko abuztuan inauguratu zen Gerediaga eta Elorrio arteko autobide berriari dagokionez, AP-8arekiko (Gerediaga – Muntsaratz) loturako
tartean izan den urteko batez besteko trafikoa 10.984 ibil./eguneko izan da, eta horietatik 1.390 ibil./egun astunak dira (12,7). Aurreko urtearen aldean, % 7,1eko hazkundea izan da ibilgailu guztiak aintzat hartuz gero eta % 6,1ekoa ibilgailu astunak barne. Lanegunean, azpiegitura berria erabiltzen duen batez besteko trafikoa 12.226 ibil./egunerako izatera heldu da, eta horietatik 1.673 ibil./egun astunak dira. Azpiegituraren funtzionamendurako hasierako aurreikuspenak gainditu dira datu horiek ikusita, eta beraz, ibilgailu horiek ez dute zertan zeharkatu Maitena, Abadiño, Atxondo, Iurreta eta Durangoko hiriguneak. Hurrengo ataletan, aparte aztertuko dira autobide berria trafikora irekitzeak AP-8 autobidean eta loturetan izan dituen eragin nagusiak.
4.1.1. taula Gerediaga – Elorrio autobidea. 2018. urtea
Haztaturiko eguneko batez besteko trafikoaren hileko banaketa zirkulazioaren
noranzkoaren arabera (Ibil/egun).
EGUNEKO B.B. TRAFIKOA LANEGUNEKO B.B. TRAFIKOA Elorriorantz Gerediagarantz GUZTIRA
Hileak EBI pa EBI pa EBI pa EBI pa
Urtarrila 5.182 656 5.701 778 10.884 1.434 12.458 1.747
Otsaila 5.275 649 5.714 811 10.988 1.460 12.030 1.674
Martxoa 5.190 617 5.640 754 10.831 1.371 12.302 1.661
Apirila 5.180 635 5.737 741 10.917 1.375 12.445 1.680
Maiatza 5.727 728 6.275 780 12.002 1.508 13.262 1.759
Ekaina 5.647 707 6.210 769 11.857 1.477 12.283 1.604
Uztaila 5.120 711 5.777 776 10.897 1.487 12.310 1.786
Abuztua 3.723 529 4.180 501 7.903 1.030 8.607 1.191
Iraila 5.563 693 6.102 783 11.665 1.476 12.830 1.729
Urria 5.871 738 6.200 790 12.072 1.528 13.375 1.785
Azaroa 5.582 686 6.216 740 11.798 1.426 13.094 1.679
Abendua 4.772 583 5.304 538 10.076 1.122 11.734 1.809
URTEKO B.B. 5.233 661 5.752 729 10.984 1.390 12.226 1.673
109
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Laneguneko batez besteko trafikoaren hileen banaketa (ibil./egun)
12.2
26
10.9
84
10.5
53
9.5
94
1.6
73
1.3
90
Max=13.375
0
5.000
10.000
15.000
Urt
.
Ots
.
Mar.
Ap
i.
Mai.
Eka.
Uzt.
Ab
u.
Ira.
Urr
.
Aza.
Ab
e.
Lan
eg
un
b
.b.
Urt
eko
b
.b.
ibil./egun Guztira Arinak Astunak
4.1.1.1. Trafikoaren eta loturen arteko erlazioen gehikuntza Gerediaga eta Elorrio arteko autobidea trafikora irekitzeak aldaketak ekarri ditu erabiltzaileek beren joan-etorrietan erabilitako ibilbideetan eta, beraz, banaketa berria gertatu da loturen arteko trafikoan, baita AP-8 autobidearen eta N-634 errepidearen arteko trafikoan ere. N-634 errepideko Erletxeko lotura eta Ermua tartea aztertuta ikusten denez, azken urtean %3,1 egin zuen 2017an gora urteko batez besteko trafikoak aurreko urtearen aldean. N-634 errepidean, berriz, azken urteko batez besteko trafikoa % 0,8 jaitsi da, eta AP-8 autobidean % 6,6 egin du gora. Igarobidearen 2018ko datuak eta 2015ean erregistraturikoak erkatuta, Gerediaga-Elorrio autobidea ireki baino lehen, N-634 errepideko azpitarte guztietan, Iurretatik Erletxerantz, behera egin du ibilgailu guztien trafikoak, egunean 700 ibilgailu gutxiago batez beste. Hori lagungarria da azpiegituraren funtzionamendurako. Ibilgailu astunei dagokienez, igarobideko guztizko trafikoak % 1,4 egin du gora, eta hala, 2018an 5.660 ibil./egunekoa izan da. Azpitarte bakoitzeko trafikoak eta 2015eko trafikoak erkatuta ikusten denez, Iurreta eta Abadiño arteko zatian, N-634 errepidean, ibilgailu astunen trafikoak 2015ekoaren antzeko kopuruak ditu. Autobidean, aldiz, % 29,9 handitu dira. Beraz, egunean 900 ibilgailu astuneko igoera dago batez beste AP-8 autobidea 2015eko datuekin alderatuta eta, beraz, trafiko hori desagertu da N-634 errepidetik.
AP-8 autobidetik doan eta errepidetik desbideraturiko trafikoa handitu egin da Iurreta eta Abadiño arteko loturako azpitartean; izan ere, 34.605 ibil./egunekoa da batez beste urtean, eta horietatik 4.090 ibil./egun astunak dira. Hots, % 39,6ko hazkundea izan da ibilgailu astunetan 2015eko datuekin alderatuta (24.784 ibil./egun eta 3.148 ibil./astunak /egun). Urteko batez bestekoak aintzat hartuta, Iurreta eta Abadiño arteko erlazioak, hots, AP-8 autobian Iurreta Ekialdeko loturatik sartzen diren eta Abadiño Mendebaldeko loturatik (eta alderantziz) irteten diren ibilgailuak eta, beraz, N-634 errepidetik ez doazenak, orotara 5.807 dira egunean urte horretan (aurrekoaren antzekoa). Azpiegitura berria trafikora ireki zenetik azterketa eginda ikusten denez, AP-8 autobidea Iurreta eta Abadiño artean irailetik abendura izandako batez besteko trafikoa 6.659 ibilgailukoa izan zen egunean. 2015. urtean, berriz, batez beste 1.973 ibilgailu izan ziren. Hots, bi loturen arteko joan-etorriak ia hirukoiztu egin dira. Ibilgailu astunei dagokienez, AP-8 autobidea erabiliz bi loturen arteko erlazioak egunean 621 ibilgailukoak izan ziren 2018an batez beste, 2015. urtean, berriz, 67 ibilgailu astun zebiltzan batez beste. Ibilgailu astunen trafiko hori % 7,1 hazi da aurreko urtekoaren aldean. Alabaina, doako tarifak ohiko erabiltzaileen “trafiko parasitoa” ere eragin du. Izan ere, tartea doako dela aprobetxatuz, zirkulazio-fluxua handitu dute autobidearen inguruko biribilguneetan, gehienbat Iurretan.
110
4.1.1.1. a) taula
Trafikoaren bilakaera N-634 errepidean Erletxe eta Ermua artean (ibi. guzt./egun)
Azterturiko tarteak
Km Trafikoaren bilakaera (EBI) Urteko hazkund. %
N-634 ERREPIDEA 2015 2016 2017 2018 2017-2018 2015-2018
Erletxe-Zornotza Mend. 3,5 23.907 24.550 22.844 22.473 -1,6 -0,7
Zornotza M. - Zornotza E. 4,0 21.991 22.904 21.458 21.867 1,9 0,7
Zornotza E. - Iurreta 7,8 22.983 24.439 22.811 22.343 -2,1 0,2
Iurreta - Abadiño 3,5 16.427 16.739 16.512 16.832 1,9 1,2
Abadiño– Ermua 11,1 7.006 7.437 7.044 6.911 -1,9 -0,9
Guztira 29,90 16.260 17.033 16.043 15.921 -0,8 0,1
4.1.1.1. b) taula Batez besteko eguneko trafikoaren hileko banaketa
Iurreta-Abadiño azpit. Konparaziozko azterketa (2015 – 2018)
Hilea 2015 2018
∆ 2015-2018 (ibil/egun)
EBI Astunak EBI Astunak EBI Astunak
Urtarrila 21.222 2.845 22.068 2.808 4,0 -1,3
Otsaila 22.279 3.206 32.361 4.150 +10.082 +943
Martxoa 24.245 3.384 33.776 4.129 +9.530 +745
Apirila 24.858 3.173 34.287 4.208 +9.429 +1.035
Maiatza 25.054 3.178 37.263 4.446 +12.209 +1.268
Ekaina 26.674 3.515 37.456 4.477 +10.782 +962
Uztaila 27.938 3.402 37.018 4.279 +9.080 +878
Abuztua 23.475 2.449 30.946 3.321 +7.470 +872
Iraila 26.686 3.353 36.610 4.067 +9.925 +713
Urria 25.945 3.315 37.033 4.488 +11.088 +1.173
Azaroa 25.041 3.234 35.441 4.279 +10.400 +1.045
Abendua 23.870 2.748 31.377 3.324 +7.507 +576
GUZT. 24.783 3.148 34.605 4.090 +9.822 +942
24
.78
3
3
4.6
05
-
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
30.000
35.000
40.000
Urt
.
Ots
.
Ma
r.
Ap
i.
Ma
i.
Eka
.
Uzt.
Ab
u.
Ira
.
Urr
.
Aza
.
Ab
e.
B.B
.
2015. urtea 2018. urtea
3.1
48
4.0
90
-
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
4.000
4.500
5.000
Urt
.
Ots
.
Ma
r.
Ap
i.
Ma
i.
Eka
.
Uzt.
Ab
u.
Ira
.
Urr
.
Aza
.
Ab
e.
B.B
.
2015. urtea 2018. urtea
Guztira Astunak
111
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Iurretako enborreko hesia zeharkatzen duen trafikoa, aurten, egunean 26.669 ibilgailukoa izan da batez beste. Ibilgailu horien jatorriari eta helmugari buruzko azterketan ikusten denez, bide berria trafikora irekitzeak aldatu egin du erabiltzaileen jokabidea, espero zitekeen moduan. Hala, urteko batez besteko egunean, enborreko hesia zeharkatzen duten ibilgailu guztietatik, egunean 1.713 ibilgailu Abadiñoko loturako erlazioak ziren 2015ean (%8,4) eta 2.545 ibilgailu (%12,5) Ermuko loturarekiko erlazioak. Trafikoaren gainerako %79,1a Gipuzkoako mugarekiko erlazioak dira Azpiegitura berria abian jarri zenetik, gora egin dute Abadiñorekiko erlazioek.
2018. urtean, hesiko enborra egunean zeharkatzen duten 26.669 ibilgailuetatik 5.830 ibil/egun Abadiñoko loturakoak dira (%21,9), 2.892 ibil./egun Ermuarekiko erlazioak dira (% 10,8) eta gainerako % 67,3 (17.946 ibil./egun) Gipuzkoako mugarekiko erlazioak. Aurreko urtearen aldean, Ermuko Hegoaldeko Saihesbideko obren eragina ikus daiteke, eta murriztu egin dira Ermuko loturarekiko erlazioak eta gora egin dute Abadiñoko loturarekiko erlazioek. 4.1.1.1.c) taulan, Abadiñoko loturaren eta autobide berria ireki ondoren ordainleku sistema itxiko gainerako loturen arteko erlazioen hazkunde tasak ageri dira.
Iurretako Enborreko Hesiko trafikoaren erlazioen konparazioa Urteko batez besteko balioak
2015. urtea GUZTIRA (2017) GUZTIRA (2018)
Ermua% 12,5
Abadiño% 8,4
Gipuzkoako Muga
% 79,1
Ermua%12,2
Abadiño% 20,8
Gipuzkoako Muga
% 67,0
Ermua% 10,8
Abadiño% 21,9
Gipuzkoako Muga
% 67,3
4.1.1.1. c) taula
Trafikoaren hileko banaketa Abadiñoko loturaren eta gainerako loturen artean
(2015-2018)
Iurretako enb. hes–Abadiño lot. h
Iurreta l. Abadiño l. Abadiño l.–Ermua l. Abadiño l. –
Gipuzkoako muga
EBI Astunak EBI Astunak EBI Astunak EBI Astunak
EBI 2015 1.713 185 2.323 81 1.784 96 1.773 510
EBI 2017 5.195 364 5.886 580 2.281 134 1.994 539
EBI 2018 5.830 367 5.870 621 1.740 129 2.318 586
% (2017 – 2018) 12,2 0,9 -0,3 7,1 -23,7 -3,4 16,3 8,7
% (2015 – 2018) 240,4 98,5 152,7 667,2 -2,4 34,9 30,8 14,9
112
Abadiño, Iurreta eta Iurretako Enborreko Hesiko loturen arteko hileko konparazioa (2016-2018)
-
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
Urt
.
Ots
.
Mar .
Ap
i.
Mai
.
Eka.
Uzt
.
Ab
u.
Ira.
Urr
.
Aza
.
Ab
e.
Iurretako enb. Hesia - Abadiño Iurreta - Abadiño
Marradun lerroarekin irudikatzen dira 2016an erregistraturiko datuak. 2016ko abuztuan, Gerediaga-Elorrio autobide berria jarri zen martxan eta, beraz, handitu egin ziren lotura horien arteko erlazioak. Hazkunde horri eutsi zitzaion 2018. urte osoan.
Abadiño, Ermua eta Gipuzkoako Mugako loturen arteko erlazioen arteko hileko konparazioa (2016-2018)
-
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
Urt
.
Ots
.
Mar
.
Ap
i.
Mai
.
Eka.
Uzt
.
Ab
u.
Ira.
Urr
.
Aza
.
Ab
e.
Abadiño - Ermua Abadiño - Gipuzkoako Muga
4.1.1.2. Ordaindu beharreko tarte itxiko loturetan duten efektua
a) Iurretako Ekialdeko lotura
Iurreta Ekialdeko loturan, Abadiñoko lotura ireki zenetik 2012. urtean, pixkanaka handituz joan da trafikoa, 2018. urtean egunean 7.937 ibilgailukoa izateraino batez beste, horietatik %12,4, ibilgailu astunak (983 ibi./egun).
Hortaz, Gerediaga eta Elorrio arteko autobidea abian jarrita, %80 handitu da trafikoa lotura horretan 2015eko datuen aldean epealdi berean, eta bikoiztu ibilgailu astunen trafikoarekiko.
b) Abadiño Mendebaldeko lotura
Abadiño Mendebaldeko loturan, 2015ean egunean 4.034 ibilgailuko trafikoa izan zen batez beste, eta horietatik 266 ibilgailu astunak dira. Hortaz, autobide berria irekitzeak trafikoa handitu du lotura horretan, 2018ko bi halako baino gehiago epealdi berean (11.700 ibil/egun) guztizko trafikoan eta hiru halako baino gehiago astunetan (988 ibilgailu egunean).
113
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
c) Abadiñoko Ekialdeko lotura
Lotura horretan, trafikoa pixkanaka handituz joan da inauguratu zenetik: 2012an egunean 1.616 ibilgailu izatetik 2015ean 3.559 ibilgailu izatera. Azken urtean, egunean 4.059 ibilgailu erregistratu ziren, 2015ean baino %14 gehiago. Aurreko urtearen aldean, guztizko ibilgailuen kopurua % 5,1 egin du behera. Iurretako loturaren bidez Gipuzkoarekin izaten diren erlazioek beherantz jarraitzen dute Abadiñoko lotura ireki zenetik 2012. urtean. Hala, 2011n egunean 2.665 ibilgailu izatetik 2018an egunean 1.572 ibilgailu izatera igaro da, eta aurreko urtekoa baino % 9,9 gehiago. Ermuko loturaren eta Gipuzkoako mugaren arteko trafikoari dagokionez, 2011n egunean 2.859 ibilgailu izan ziren, baina aurten egunean 1.612 ibilgailura jaitsi da (334 ibilgailu astunak/egun), aurreko bi urteetan baino askoz txikiagoa.
Abadiño Ekialdeko loturak erakarri ditu bi trafiko horiek, non Gipuzkoako mugarekiko harremanak 2.318 ibilgailukoak izatera iritsi baitziren 2018an. 2015ean, berriz, egunean 1.773 ibilgailu izan ziren.
d) Ermua Mendebaldeko lotura
Lotura horretako trafikoa etengabe handitu da 2011z geroztik, azken urtean izan ezik, batez beste egunean 5.124 ibilgailu izateraino urtean, hots, aurreko urtean baino %13,3 gutxiago. Lotura hori erabiltzen duen trafikoaren %56,4k Iurretako enborreko hesia zeharkatzen du gainerako loturekiko, Bilborekiko eta bere metropoli aldearekiko erlazioetan. Erlazio horien %34,0 Abadiñorekin dira eta gainerako % 9,6a Iurretarekin. Arestian esan bezala, jaitsiera hori Ermuko Hegoaldeko Saihesbidekok obrekin dago lotuta; hurrengo atalean aztertuko dira zehazki.
4.1.2. ERMUKO HEGOALDEKO SAIHESBIDEA IREKITZEA 2018ko urtarrilean, Uretamendiko tunela eta Eitzagako ordainlekuko kabina berriak jarri ziren martxan, San Lorentzon zeudenen ordez. Irailean Ermuko Hegoaldeko Saihesbideko bigarren faseko obrak inauguratu ziren, Eibarko Saihesbideko biribilgunearen eta ordainleku berriarekin eta Areitiotik datorren N-634 errepidearekin lotzeko. Obra horiek oso baldintzatu dituzte Ermuko loturan urte horretan erregistraturiko batez besteko trafikoak.
2018an erregistraturiko datuen aurretiazko azterketa gisa eta 2017an erregistraturiko datuekin erkatuta ikusten denez, oso jarraibide desberdina dute saihesbide berriak, ordainlekuko kabinen kokapen berriak, Ermuko loturako erabilerak (Gipuzkoako Lurralde Mugarantz) eta Ermua Mendebaldeko loturak (Abadiñoko, Iurretako eta Iurretako enborreko hesiko lotura).
4.1.2.1. Ermua Mendebaldeko lotura Ermua Mendebaldeko loturan, obrak direla-eta, behera egin du grafikoak 1.100 ibil/egun gutxi gorabehera urtarrila – iraila bitartean. Aldi horretako ibilgailuen batez besteko intentsitatea 5.816 ibil/egunekoa zen 2017an. 2018an, berriz, 4.738 ibil/egunekoa, hots, % 18,5eko tasa negatiboa ibilgailu guztietan (-%19,4 ibilgailu arinetan eta -% 5,4 ibilgailu astunetan).
Obrak bukatutakoan, saihesbidea martxan jarri eta trafikoak 2017koen antzeko batez bestekoak berreskuratu dira. Eguneko batez besteko intentsitatea 6.271 ibil/egunekoa zen urte horretako laugarren hiruhilekoan, aurreko urtekoa baino % 1,4 handiagoa (6.184 ibil/egun urritik abendura bitartean). Antzeko jokabidea ageri da autobiderantz sartzeko trafikoan nahiz loturarako ibilgailuen irteeran.
114
Hileko batez besteko trafikoaren erkaketa ibilgailu motaren arabera Ermua Mendebaldeko loturan (2017-2018)
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
Urt
arr
ila
Ots
aila
Mart
xo
a
Ap
irila
Maia
tza
Ekain
a
Uzt
aila
Ab
uzt
ua
Iraila
Urr
ia
Aza
roa
Ab
end
ua
Guztira Arinak Astunak
Hileko batez besteko trafikoaren erkaketa AP-8 autobideko sarreren eta irteeren arabera Ermua Mendebaldeko loturan (2017-2018)
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
Urt
arr
ila
Ots
aila
Mart
xo
a
Ap
irila
Maia
tza
Ekain
a
Uzt
aila
Ab
uzt
ua
Iraila
Urr
ia
Aza
roa
Ab
end
ua
Guztira Sarrerak Irteerak
Marradun lerroarekin irudikatzen dira 2016an erregistraturiko datuak. 2016ko abuztuan, Gerediaga-Elorrio autobide berria jarri zen martxan eta, beraz, handitu egin ziren lotura horien arteko erlazioak. Hazkunde horri eutsi zitzaion 2018. urte osoan.
4.1.2.2. Ermua Ekialdeko lotura Ordainlekua San Lorentzotik Eitzagara aldatzeak berekin ekarri du behera egitea Gipuzkoaranzko adarretako adarretako ibilgailuen trafikoak aurreko urtearen aldean, egunean 800 ibil. inguru. Ermua Ekialdeko loturako ibilgailuen batez besteko intentsitateak behera egin du: 2017an 2.409 ibil/egunekoa izatetik 2018an 1.612 ibil/egunekoa izatera, hots, % 33,1eko beherakada ibilgailu guztietan. Urriaz gero, obrak bukatutakoan, saihesbide
berria jarri zen martxan, eta lotura horretako erabilerak alde horri eusten dio 2017ko batez besteko balioen aldean. Ibilgailuen eguneko batez besteko intentsitatea 1.622 ibil./egunekoa, 2017an baino % 33,3 txikiagoa 2017an erregistraturikoa baino ibilgailu guztietan: -%35,8 ibilgailu arinetan eta -%22,7 ibilgailu astunetan. Trafikoaren beherakadak antzera eragiten dio autobideranzko sarrerako trafikoari, baita lotura horretarantz irteten diren ibilgailuei.
115
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Hileko batez besteko trafikoaren erkaketa ibilgailu motaren arabera Ermua Ekialdeko loturan (2017-2018)
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
Urt
arr
ila
Ots
aila
Mart
xo
a
Ap
irila
Maia
tza
Ekain
a
Uzt
aila
Ab
uzt
ua
Iraila
Urr
ia
Aza
roa
Ab
end
ua
Guztira Arinak Astunak
Hileko batez besteko trafikoaren AP-8 autobiderako sarreren eta irteeren arabera aldeko loturan Ermua Ekialdeko loturan (2017-2018)
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
Urt
arr
ila
Ots
aila
Mart
xo
a
Ap
irila
Maia
tza
Ekain
a
Uzt
aila
Ab
uzt
ua
Iraila
Urr
ia
Aza
roa
Ab
end
ua
Guztira Sarrerak Irteerak
Marradun lerroarekin irudikatzen dira 2016an erregistraturiko datuak. 2016ko abuztuan, Gerediaga-Elorrio autobide berria jarri zen martxan eta, beraz, handitu egin ziren lotura horien arteko erlazioak. Hazkunde horri eutsi zitzaion 2018. urte osoan.
Ondoko grafikoan, 2018ko azken hiruhilekoari dagokion lanegunetako aldiko trafikoaren batez besteko balioak Ermuko Hegoaldeko Saihesbidearen eraginpeko foru errepideetan.
Azpiegitura berria martxan jartzearen konparaziozko azterketarako oinarri izango da datozen urteetan.
116
4.1.2. grafikoa
Ermuko Hegoaldeko Saihesbidea. Laneguneko b. b. trafikoa (2018ko 4. hiruhilekoa)
117
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
4.1.3. AMOREBIETA – MUXIKAKO AUTOBIDEA IREKITZEA Amorebieta – Etxanoko autobidea martxan jarri zen 2018. urteko urtarrilean. Arlo teknikotik eta ingurumenaren aldetik erronka izan den proiektu hori gauzatu da 70 milioi euroko inbertsioa eginda, Autzaganetik igaro behar ez izateko. Horri esker, egungo BI-635 errepidearen bide-segurtasuna hobetu da bi udal-mugarte horietan. Hala, ahalmen handiko kalitatezko komunikabidea eman zaio eskualdeari, Busturialdearen eta Urdaibairen garapen ekonomikoa bideratzeko eta bizkaitarren bizi-kalitatea hobetzeko, zeren eta ibilgailu gutxiago baitabil Amorebieta-Etxanoko erdigunetik. Bidesarea planean zegoen bilduta hobekuntza proiektua. Noranzko bakoitzeko bi errei dituen trazaketaren oinarria BI-635 igarobide zaharra da, AP-8 autobidearekiko loturako biribilgunetik hasita Zornotzan Autzaganeraino. Errepide bihurgunetsutik ez igarotzeko modua dago Urdinbideko tunelari esker, jarduketa horretako eraikuntzako osagai nagusia: Biribieta auzuneko sarreratik hurbil hasi eta Gorozikan bukatzen da. Galtzada bakoitzeko 2 errei ditu tunelak, 700 m
inguru tunel-zulo bakoitzeko, eta segurtasun elementu garrantzitsuak ditu bere funtzionalitaterako eta segurtasunerako hala nola bi tunel-zuloen arteko komunikazioa bermatzeko bi galeria, istripua gertatuz gero ibilgailuak eta pertsonak atera ahal izateko bermatzeko; bazterbideak, matxura izanez gero aparkatu ahal izateko trafikoari eragin gabe; SOS zutoinak dituzten segurtasun-nitxoak; ur-hartuneak edo hidranteen zutabeak, besteak beste. Urdinbideko tunela gaindituta, ibilbideak berriz ere egiten du bat egungo errepidearekin (BI-635), azkenean, galtzada kopurua batera gutxituta, Esturo auzunearen inguruan bukatzeko. Ingurumenaren alderdia funtsezkoa izan da, eraikuntzako tekniketan obrek iraun bitartean, nahiz zatiaren diseinu orokorrean, bereziki ingurumena eta paisaia lehengoratzeari, egungo ubideak desbideratzeari edo drainaketa-obrei dagokienez.
4.2. EGITEN ARI DIREN ETA AURREIKUSTEN DIREN JARD.
4.2.1. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA. 1B FASEA
MHS handitzeko 1B fasea, AP-68 autobidearekiko loturantz, izendapen hauek dituzten 3 obra-zatirekin dago osatuta: 9A: Peñaskal-Bolintxu, 9B-1 zatia: Bolintxu–Goiko Bentako lotura eta 9B-2 zatia: Seberetxe–Goiko Bentako lotura. 2018ko azaroan, 9A zatiko obrak esleitu ziren, guztira 85,9 milioi euroko aurrekontuarekin. Zati horretan, Peñaskaleko l loturan abiatzen da azpiegitura berria, Arnotegi mendi azpiko tuneletik doa Bolintxu bailararaino, eta induskaturiko luzera 1.760,5 m da Kantabriarantz (gehi tunel aizun gisa eginiko 156 m-ak) eta 1.755 m-koa Gipuzkoarantz (gehi tunel aizun gisa eginiko 178 m). Bailara zeharkatzeko, paraleloan doan egitura dago, egungo ur-hodiak baliatuta.
Zati horren barne, Peñaskaleko loturako burutzapena dago, Arnotegiko tunelak, Bolintxuko irteerako ahoa, Peñaskaleko soberakinen biltegiko sarbidea eta prestakuntza eta egokitzapena barne. Aurreikuspenen arabera, Peñaskal eta Bolintxu arteko 9A zatiko obrak 2022an bukatuko dira. Halaber, MHS handitzeko fase horren beste bi zatiak eraikitzeko lanen esleipena (9B-1 eta 9B-2) 2019ko urtarrilean egin zen.
JARDUKETEN EGUTEGIA
Tarteak Hasiera Amai.
9A. tartea: Peñaskal -Bolintxu 2018 2022
118
5. Bezeroarentzako arreta
nterbiak Foru Sozietate Publikoaren helburu nagusietako bat erabiltzaileari kudeaketa eraginkorra, gardena eta hurrekoa egitea da, azken bezeroa Bizkaia oro hartuta.
Autobiderako helburuen artean, kudeaketa eraginkorra bermatzea da Europako estandarrik handienetan, bezeroaren gogobetetasun handia eta trafikoaren eskariaren kudeaketa egokia uztartuz betiere. Horrez gain, herritarrekin komunikazio gardenari eutsi nahi zaio hobekuntza eta eraikuntza proiektuei dagokienez. Horretarako bezeroarentzako Arreta Zerbitzua sortu du Interbiak sozietateak, harremanetarako bide hauek dituena: Bezeroarentzako arreta telefonoa:
900 840 048 Posta: Uharte Kanariarrak kalea, 19 – 1,
48015 Bilbo – Bizkaia Faxa: 94405 70 01
Posta elektronikoa: [email protected] Web orria: www.interbiak.bizkaia.eus Aurten, erabiltzaileen eskura jarri da fakturan formatu digitalean eskuratzeko posibilitatea, web orriaren bidez eta aurretik erabiltzailearen erregistroa eginda. Zerbitzu horri esker, eginiko trantsituak kontsultatzeaz gain, aplikaturiko deskontuak eta diru-laguntzak zein diren jakiteko modua dago, datuak aldatu, komunikazioak jaso, etab. Gainera, autobidean laguntzeko zerbitzua ere badago, urteko 365 egunetako 24 orduetan erabiltzaileei laguntzeko prest dagoena. Edozein gorabehera gertatzen denean, autobideko taldeak martxan jartzen dira beharrezko arreta emateko. Bezeroen beharrei hobeto erantzuteko, Interbiak sozietateak azterlan bat egiten du, erabiltzaileak autobidearen ezaugarriez dituen irudipenei buruzkoa, haren beharrak, eskariak eta igurikapenak zein diren jakiteko.
I
119
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
5.1. BEZEROARI ESKAINITAKO KOMUNIKAZIO ETA ARRETA ZERBITZUA
5.1.1. DIRU-LAGUNTZAK ETA DESKONTUAK
2017ko abenduan, abenduaren 19ko 164/2017 Foru Dekretuarekin bat etorriz arauturiko “hileko gehieneko gastua, abenduaren 19ko 164/2017 Foru Dekretuaren arabera arautua. Horren bidez, bidesarietan ordaindutako kostuaren % 100 itzultzen zaie erabiltzaileei hilea bukatutakoan, hilean 30,75 €-tik gorako gastua egiten denetik hasita, BEZ barne, Bizkaiko Lurralde Historikoan Foru Aldundiaren titulartasunpeko bide-azpiegituretako edozeinetan bide saria ordainduta. Halaber, aurten bigarren modalitatea sartu da, zeinaren bidez diru-laguntza ematen baita Bizkaiko, Gipuzkoak eta Arabako lurralde historikoetan bidesaria ordaindu beharreko azpiegituretan eginiko bidaien arabera, betiere
bidaiaren jatorria edo jomuga Bizkaia bada. Hala denean, onuradunak bidesarietan ordaindutako kostuaren % 100eko diru-laguntza izango du, hilean 45 €-ko gastua egiten denetik hasita, BEZ barne. Diru-laguntza hori abian jarri da azpiegitura horien ohiko erabiltzaileen onurarako, betiere aukera-berdintasuna eta Bizkaiko lurraldearen kohesioa bermatuta. Baldin eta erabiltzaileak hileko gastua gainditzen ez badu, hiru azpiegituretan egun indarrean dauden diru-laguntzak eta deskontuak aplikatzen jarraituko zaizkie, maiztasun txikiagoko erabiltzaileak ez zigortzeko.
5.1.1.1. Hileko gastuaren mugako diru-laguntza Bizkaian bizi diren eta ibilgailu arina eta erabilera pribatukoa duten erabiltzaile egoiliarrek “Ordainketa mugatuko sistema” balia dezakete, eta horretarako, % 100eko diru-laguntza eman da onuradunak Bizkaian hilean 30,75€-ko gastua egiten duenetik hasita edota 45€-tik gorakoa Gipuzkoan eta Araba, hilen 150 bidaiako muga izanik, ordainpeko edozein bide-azpiegituratan.
Guztizko kopuruetan, 2018an hileko 201.000 eskabide baino gehiago (hilean 16.500 eskabide baino gehiago) kudeatu dira. Hartara, 7.224.026,27€ erabili dira. Diru-laguntza hori baliatu duen erabiltzaileak 52,58€ aurreztu ditu hilean batez beste.
HIL Diru-
laguntzen
erabiltz. Kop.
Diru-laguntz.
zenb %
Diru-laguntzen hileko banaketa
(zenbatekoaren %)
Urt 10.138 8,0
8,0
7,6
8,4
8,0
10,3
9,3
7,8
4,3
8,8
10,5
9,8
7,1
0
2
4
6
8
10
12
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe
Ots 10.900 7,6
Mar 11.190 8,4
Api 11.302 8,0
Mai 11.856 10,3
Eka 11.919 9,3
Uzt 11.162 7,8
Abu 8.772 4,3
Ira 12.253 8,8
Urr 12.534 10,5
Aza 12.725 9,8
Abe 12.642 7,1
Guzt. - % 100,0
(7.224.026,27 €)
120
5.1.1.2. Deskontuak I eta II motako ibilgailu astunek bi autobideen bidesariaren kostuaren gaineko % 13ko deskontua dute, hain zuzen ere AP-8 autobidea Galdakao eta Gipuzkoako muga artean eta Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea Bilbo eta Santurtzi artean erabiltzen duten errepideko salgaien garraiorako direnak soilik eta hilean 20 bidaia baino gehiago egiten dituztenak, betiere erabilera konbinatua bada, noranzko berean eta OBE sistemarekin ordainduta.
Hala denean, kalkulutik at gelditzen dira 0 tarifako bidaiak, eta eginiko lehen igaroalditik aplikatzen da deskontua.
2018an, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean aplikaturiko deskontuak, guztira, 195.451,13 € izan dira, eta 786 onuradunek izaten dute onura hori batez beste. AP-8aren eta Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen erabilera konbinatuari esleituriko deskontuak 13.513,68 € izan dira.
5.1.1.2. a) taula
HIL. Onuradun
kop. Deskontuaren
zenbat. %
HSMn eta erabilera konbinatuan aplikaturiko deskontuen hileko banaketa (zenbatekoaren %)
Urt 882 8,3
8,3
7,0
8,5
8,5 9
,3
8,6 8,7
6,7
7,8
10,6
9,3
6,8
0
2
4
6
8
10
12
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe
Ots 765 7,0
Mar 937 8,5
Apirila 901 8,5
Mai 1.014 9,3
Jun 935 8,6
Uzt 963 8,7
Abu 749 6,7
Irat 851 7,8
Urr 37 10,6
Aza 1.000 9,3
Abe 749 6,8
Guzt. - % 100,0
(208.964,81 €)
5.1.1.2. b) taula
Deskontuen bilakaera 2011 – 2018 aldia
-9,0 % +43,5 % +114,4 % +6,0 % +14,2 % +368,6 % +52,6 %
Max= 7,43 milioi €
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
6.000.000
7.000.000
8.000.000
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Diru-laguntzen guztiko zenbatekoa + deskontua
Aurreko urteko hazkundea (€)
URT Diru-l.
zenbat.(€) Deskont.
Zenbat.(€) Zenbat. guztira
(€)
2011 306.889,05 - 306.889,05
2012 279.129,52 - 279.129,52
2013 277.862,99 122.802,01 400.665,00
2014 356.363,62 502.492,97 858.856,59
2015 381.014,92 529.149,07 910.163,99
2016 461.618,08 577.765,80 1.039.383,88
2017 4.692.732,18 177.584,87 4.870.317,05
2018 7.224.023,27 208.964,81 7.432.988,08
121
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
5.1.2. KONTSULTAK
5.1.2.1. AP-8 autobidea: Usansolo – Gipuzkoarekiko muga 2018. urtean, AP-8 autobideko bezeroarentzako informazio eta arreta zerbitzuak, Galdakao – Gipuzkoarekiko muga tartean eta arreta telefonoaren eta web orriaren bidez, 25.256 kontsultari eman die erantzuna. Beraz, hilean 2.105 kontsulta izan dira batez beste. Soilik urtarrila eta otsaila bitartean 6.947 kontsultari eman zaie erantzuna. Erabiltzaileek kontsultak egiteko nahiago duten metodoari dagokionez, kontsulten % 53,9% telefono bidez egiten dira (13.610 kontsulta). Gora egin du web orriaren eta postontzien erabilerak aurreko urtearen aldean, kontsulta guztien % 46,1 izateraino. 2017an, berriz, % 34,2 izan zen.
902 telefonoa13.610 kontsulta
% 53,9
E-posta eta posta
11.646 kontsulta
% 46,1
KONTSULTAK, GUZT.: 25.256
3.6833.264
2.1381.839
1.595 1.732 1.733
1.196
1.5961.780
2.1762.524
2.105
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
4.000
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe B.B.
902 telefonoa Web orria Kontsultak, guztira
5.1.2.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea
2018. urtean, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen bezeroarentzako informazio eta arreta zerbitzuak, arreta telefonoaren eta web orriaren bidez, 142 kontsulta jaso zituen. Urte horretan, parekatu egin dira web orriaren bidez eginiko kontsulten kopurua eta telefono bidez eginikoak. Hala, 74 eta 68 kontsulta dira hurrenez hurren.
902 telefonoa68 kontsulta
% 47,9
E-posta eta posta
74 kontsulta
% 52,1
KONTSULTAK, GUZT.: 142
122
5.1.3. ERREKLAMAZIOAK
5.1.3.1. AP-8 autobidea: Usansolo–Gipuzkoarekiko muga Interbiak sozietateak 2018. urtean orotara 198 erreklamazio jaso ditu AP-8 autobideari buruzkoak Usansolo – Gipuzkoarekiko muga tartean, autobidearen funtzionamenduari dagozkion hainbat gairengatik, hots, 2017an baino 73 gutxiago.
Tarifak eta diru-laguntzak
% 3,0
Traf ikoa (pilaketak)
% 11,1
Ezbeharrak% 4,0
Bideko akatsak% 4,5
Personala% 0,5
Ordainlekua% 33,3
Obrak% 26,3
Beste batzuk% 17,2
ERREKLAMAZIOAK, GUZT.: 198
Hona hemen erreklamazioa egiteko arrazoirik ohikoenak: bidesariaren kobrantza (% 33,3). Obrak (%26,3) eta ta trafikoari eta auto-pilaketei buruzko beste batzuk (%11,1). Erreklamazio guztiak behar bezala aztertu eta erantzuna ematen zaie erabiltzaileei, eta zuzenketarako ekintzak egokiak burutzen dira kudeaketan, egoki irizten bazaio. Erreklamazio motak eta erabiltzaileek 2017an eginikoak alderatuta ikusten denez, nabarmen egin duten gora Obrek (6 erreklamazio 2017an, eta 2018an, berriz, 52 Ermuko Saihesbideko obrekin loturikoak) eta bidesariaren kobrantzari dagozkionak (61 erreklamazio 2017an, OBE sistemak eragindakoak barne, eta 2018an 66 erreklamazio). Behera egin dute tarifen eta diru-laguntzen ziozko erreklamazioek (14 erreklamazio 2017an eta 2018an, berriz, 6 erreklamazio).
Erreklamazioen hileko banaketa
HIL Urt Ots Mar Abr Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe GUZ
Guzt. 35 22 14 9 16 13 5 2 21 41 16 4 198
% 17,7 11,1 7,1 4,5 8,1 6,6 2,5 1,0 10,6 20,7 8,1 2,0 100
35
22
14
9
1613
52
21
41
16
4
16,5
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe B.B.
123
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
5.1.3.2. Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea 2018. urtean, orotara 69 erreklamazio jaso dira hainbat arrazoirengatik, aurreko urtean baino 14 gehiago. Ohikoena azpiegituraren seinaleztapenaren gainekoa da, 39 erreklamazio, hots, erreklamazio guztien %56,5; aurreko urtekoaren antzeko kopurua dago. Seinaleztapenari buruzko erreklamazioak guztizkoaren % 21,7 dira, eta ordainlekuko kobrantzakoak, berriz, % 18,8. 2017ko 8 erreklamazioetatik 2018ko 13 erreklamazioetara. Azken horiek gora egin dute:
Erreklamazioen hileko banaketa
HIL Urt Ots Mar Abr Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe GUZ
Guzt 3 3 2 3 28 7 3 6 4 2 6 2 69
% 4,3 4,3 2,9 4,3 40,6 10,1 4,3 8,7 5,8 2,9 8,7 2,9 100
Ezbeharrak% 1,4
Traf ikoa (pilaketak)
% 56,5
Seinaleak% 21,7
Ordainlekua% 18,8
Obrak% 1,4
ERREKLAMAZIOAK, GUZT.: 69
3 3 2 3
28
7
36
42
6
2
5,8
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe B.B.
5.1.3.3. Artxandako tunelak
2018. urtean, orotara 30 erreklamazio jaso dira Artxandako Tuneletan. Aurreko urtean, berriz, 10. Hona hemen erreklamaziorik ohikoenak: tarifak eta deskontuak (% 26,76) eta bidesariaren kobrantza (% 23,3).
Erreklamazioen hileko banaketa
HIL Urt Ots Mar Abr Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe G.
Guzt. 1 2 2 1 5 6 0 1 4 6 2 0 30
% 3,3 6,7 6,7 3,3 16,7 20,0 0,0 3,3 13,3 20,0 6,7 0,0 100
Tarifak eta deskontuak
% 26,7
Obrak% 16,7
Beste batzuk% 33,3
Ordainlekua% 23,3
ERREKLAMAZIOAK, GUZT.: 30
1
2 2
1
5
6
0
1
4
6
2
0
2,5
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe B.B.
124
5.2. AUTOBIDEAN ERABILTZAILEARI LAGUNTZEKO ZERBITZUA
5.2.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA
Konponketa
% 7,2
Erregai hornidura
% 1,8
Atoia
% 8,1
Seinaleztapena
% 61,9
Beste batzuk
% 21,0
LAGUNTZAK, GUZTIRA: 1.635
143
116136
153135
147 141 133 131 139150
111
136
0
40
80
120
160
200
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe B.B.
2018. urtean, 1.635 laguntza eman zitzaien autobidearen bezeroei, zirkulazioak iraun bitartean izandako arazoak konpontzeko: Ezbeharrak, arazo mekanikoak, arazo atmosferikoa eta bestelako ezustekoak, 2017ko antzeko mailetan. Kasurik gehienetan (%61,9) autobideko zerbitzuak gorabeheraren gaineko seinalea jartzen du eta erabiltzaileari laguntzen dio kontrataturiko zerbitzua edo asegurua iritsi arte. Laguntzen %8,1etan ibilgailua atoian eraman behar izan da bidea libre uzteko eta erabiltzaileei laguntzeko matxura konpontzerik ez dagoenean.
Laguntzen hileko banaketa
HIL Urt Ots Mar Abr Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe GUZ
Guzt. 143 116 136 153 135 147 141 133 131 139 150 111 1.635
% 8,7 7,1 8,3 9,4 8,3 9,0 8,6 8,1 8,0 8,5 9,2 6,8 100
5.2.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA 2018. urtean, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean 586 laguntza eman zitzaien orotara autobideko bezeroei, eta horietatik 98 urrian egin ziren, hilerik ugariena. Kasurik gehienetan (%82,6) autobideko zerbitzuak gorabeheraren gaineko seinalea jartzen du eta erabiltzaileari laguntzen dio kontrataturiko zerbitzua edo asegurua iritsi arte. Soilik laguntzen 6 alditan (% 1,0) behar izan da ibilgailuak atoian eramatea bidea libre uzteko eta erabiltzaileei laguntzeko matxura konpontzerik ez dagoenean.
Laguntzen hileko banaketa
HIL. Urt Ots Mar Abr Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe G
Guzt. 38 35 29 47 47 41 54 61 53 98 41 42 586
% 6,5 6,0 4,9 8,0 8,0 7,0 9,2 10,4 9,0 16,7 7,0 7,2 100
Konponketa% 3,2
Atoia% 1,0
Erregai hornidura% 0,5
Seinaleztapena% 82,6
Beste batzuk% 12,6
LAGUNTZAK, GUZT.: 586
38 3529
47 4741
5461
53
98
41 4249
0
20
40
60
80
100
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe B.B.
125
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
5.2.3. ARTXANDAKO TUNELAK Aurten, orotara 504 laguntza eman zaie autobideko bezeroei Artxandako Tuneletan. Kasurik gehienetan (%61,7) autobideko zerbitzuak gorabeheraren gaineko seinalea jartzen du eta erabiltzaileari laguntzen dio kontrataturiko zerbitzua edo asegurua iritsi arte. Laguntzen %3,0an ibilgailua atoian eraman behar izan da bidea libre uzteko eta erabiltzaileei laguntzeko matxura konpontzerik ez dagoenean.
HIL Urt Ots Mar Abr Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe G
Guzt. 20 40 29 41 51 46 42 46 35 74 26 33 504
% 24,0 7,9 5,8 8,1 10,1 9,1 8,3 9,1 6,9 14,7 5,2 6,5 100
Konponketa% 0,2
Erregai hornidura% 1,4
Atoia% 3,0
Seinaleztapena% 61,7
Beste batzuk% 33,7
LAGUNTZAK, GUZT.: 504
Laguntzen hileko banaketa
20
40
29
41
5146
4246
35
74
2633
42
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe B.B.
126
5.3. ZERBITZUAREN KALITATEA. ERABILTZAILEAREN IRUDIPENA.
5.3.1. HELBURUA ETA ERABILITAKO METODOLOGIA Interbiakek zerbitzuaren kalitatearen gaineko jarraipena egiten du bezeroaren ikuspegitik, horren beharrak, eskariak eta igurikapenak zehazteko. 2018an HMSaren funtzionaltasuna eta erabilgarritasuna izan dira azterketaren ardatza, “Gastu mugatuko sistema” martxan jartzearen balorazioa eta, erabiltzaile profesionalen kasuan, AP-8aren eta MHSaren erabilera konbinatuan aplikaturiko deskontuak.
Analisi kuantitatiboa egin da telefonoz martxoan eta apirilean eginiko inkesten bidez, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen 350 erabiltzaileen lagin batekin. Erabiltzaileen informazio esanguratsua lortzeko, bereizketa egiten da bizilekuko eskualdearen eta gidariaren tipologiaren arabera, gidari profesionalak eta partikularrak bereiziz.
5.3.2. MHS-ARI BURUZKO BALORAZIOA
Lanagatik% 63,0
Merkataritza zentroetarako
bidaiak% 2,8
Lanerako eta ikasteko bidaiak
% 1,2
Turismo eta aisialdi bidaiak
% 31,8
Erabiltzaileen Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidea erabiltzeko arrazoiak
8,08
8,44
8,94
8,34
6,75
0 2 4 6 8 10
Kalitatezko azpiegitura modernoa da
Egokia da zoruaren eta mantentze orokorraren egoera
HSMn pilaketa eta auto-ilara gutxiago daude
HSMren erabilerak puntualtasuna bermatzen du joan-etorrietan
HSMrekin, deboran eta erregaian aurrezten da ordainlekuan ordaindutakoa
Baieztapen bakoitzarekiko adostasun maila. 0: “Batere ez” eta 10: “Guztiz ados” 0:
Gidaria oso pozik dago Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen kudeaketarekin eta zirkulazioarekin.
Erabiltzaile partikularrek eta profesionalek gehienbat bizkortasunagatik aukeratzen dute, eta erosotasuna eta segurtasuna era aipatu dituzte faktore garrantzitsutzat. Inkestaturikoen % 85ek baino gehiagok dio baliagarria edo oso baliagarria dela joan-etorrietan, eta lanerako (%63,0) eta aisialdi eta turismo bidaiak (%31,8) dira erabilera nagusiak. Hegoaldeko Saihesbidearen erabiltzaileek auto-ilara eta –pilaketa gutxiagoko errepidea dela irizten diote, eta gainera, puntualtasuna bermatzen da bidaietan. Halaber, zoruaren eta mantentzearen egoera egokitzat jotzen dute, eta azpiegitura modernoa eta kalitatezkoa dela deritzote. Hala ere, joan-etorrietan denbora aurrezten dela aitortu arren, erregaiaren aurrezpenari buruzko irudipena ez da hain handia; izan ere, 6,75aren inguruko puntuazioak ematen dira. Balorazio hori hobetu egin da aurreko urtearen bildutako datuen aldean (5,81). Funtzionaltasunari dagokionez, erabiltzaile gehienak ez dira izan trafiko pilaketetan. Alabaina, Malmasinerako irteerari dagokionez, % 18,8k dio auto-ilaretan egon behar izan dutela egunero edo ia egunero. Ildo horretan, esan behar da inkestaturikoen % 80k dioela Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbideak hobetu funtzionatuko lukeela Gasteizerako autobidearekiko (AP-68) zuzeneko lotunea izango balu, eta % 60k baino gehiago erabiliko luke egongo balitz. Erabiltzaile profesionalen artean, % 71,4 da.
127
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
5.3.3. ORDAINKETA MUGATUKO SISTEMARI BURUZKO BALORAZIOA
Hegoaldeko Saihesbideko erabiltzaileek oso ondo hartu dute gastu mugatuko tarifa; izan ere, batez besteko nota 9 ingurukoa da.
Horrez gain, inkestaturikoen % 59k aitortzen du gehiago erabiltzen dituela ordainpeko autobideak ekimena martxan jarri zenetik.
9,00
9,00
8,43
7,80
8,45
8,86
9,40
8,70
0 2 4 6 8 10
1.- Metropoli aldea
2.- Mungialdea
3.- Busturialdea
4.- Lea-Artibai
5.- Durangaldea
6.- Arratia/Nerbioi
7.- Enkarterriak
BATEZ BESTEKOA
Lehen baino gehiago
erabiltzen du
% 59,0
Lehen baino gutxiago
erabiltzen du
% 0,3
Berdin erabiltzen du
% 39,8
Erabiltzaile partikularrek tarifa lauari buruzko balorazioa, 0-10
bitartekoa, bizilekuko eskualdearen arabera.
“Gastu mugatuko tarifa” aplikatzeak bultzatutako
azpiegituraren erabilera
5.3.4. DESKONTUEI BURUZKO BALORAZIOA. ERABILTZAILE PROFESIONALA
Hegoaldeko Saihesbidearen eta AP-8aren (Galdakao – Gipuzkoako L.H.M.) erabilera konbinatuko erabiltzaile profesionalei aplikaturiko % 13ko deskontuari dagokionez, ekimen horren batez besteko balorazioa 6,5 puntukoa da eta, inkestaturikoen % 42,9k 5 puntutik beherako balorazioa ematen dio.
Deskontuek ez dute eragin nabarmenik profesionalek erabiltzen dituzten azpiegitura horien erabileran, zeren eta inkestaturikoen % 17,9 soilik baitio lehen baino GEHIAGO erabiltzen duela eta % 82,1ek BERDIN erabiltzen du.
GEHIAGO
erabiltzen du% 17,9
BERDIN
erabiltzen du% 82,1
42,9
14,3
32,1
10,7
0 20 40 60
5etik beherako puntuazioa
5-6ko puntuazioa
7-8ko puntuazioa
8tik gorako puntuazioa
%
Deskontuek eragindako azpiegituraren erabilera Erabiltzaile profesionalen balorazioa, 0-10
bitartekoa, bidaia konbinatuetan % 13ko
deskontua aplikatzeari buruzkoa.
128
6. Trafiko istripuak
6.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA
6.1.1. ISTRIPU ETA BIKTIMA KOPURUA. BILAKAERA
P autobideko Bizkaiko tartean, 2018. urtean 243 istripu izan ziren guztira, eta horietatik 29tan (%11,9) kalteak izan ziren pertsonentzat. Orotara, 43 biktima
izan ziren. Zauritu larri 1 eta 42 zauritu arin. Ez zen heriotzarik gertatu, eta 214 istriputan kalte materialak baizik ez ziren gertatu.
Istripuen eta biktimen bilakaera
Urteak ISTRIPU KOPURUA BIKTIMA KOPURUA
Guzt. Biktimak % Guzt. Hilak Larriak Zauritu arinak
2013 235 34 14,5 48 0 1 47
2014 168 20 11,9 32 0 2 30
2015 167 14 8,4 19 1 3 15
2016 227 28 12,3 43 0 2 41
2017 243 38 15,6 46 0 2 44
2018 243 29 11,9 43 0 1 42
A
129
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Aurreko urtearen aldean, eutsi egin zaio istripuen guztizko kopuruari. Biktimak izan direneko istripuen kopurua, berriz, % 23,7 gutxitu da. Biktima guztiei dagokienez, horretan ere jaitsiera izan da, 46tik 43ra. Biktima guztiak zauritu arinak dira, 1 izan ezik; zauritu larria izan da. Zauritu hori Bilborako noranzkoan izandako istripuan gertatu zen, Iurreta eta Abadiñoko loturako tartean, uztailean, argiztapen onarekin eta galtzada lehor zegoela. P-8 autobideko istripuen kopuruak 2014an eta 2015ean behera egin ostean, 2018ko datuak 2011n izandakoak baino pixka bat txikiagoak dira istripuen kopuruaren, biktimak diren istripuen kopuruaren eta erregistraturiko biktimen kopuruaren aldetik. Alabaina, garrantzizkoa da esatea aurten AP-8an izan den trafikoa askoz handiagoa izan dela 2011. urtean baino, tarte bera kontsideraturik betiere.
6.1.2. ISTRIPUAK ZIRKULAZIO TARTEEN ARABERA Istripurik kopururik handiena Amorebieta Ekialdea - Iurreta artean izan da, orotara 65 istripu, horretatik 5etan biktimak izanik. Ondorioz, 9 zauritu arin izan dira. Hurrengo kopururik handiena Abadiño - Ermua tartean dago, orotara 34 istripu, horietatik 3tan biktimak izanik. Ondorioz, 3 zauritu arin izan dira.
Urgoiti – Erletxe tartean, guztira 33 istripu izan dira, eta horietatik 5tan biktimak izan dira. Ondorioz, 7 zauritu arin izan dira. Iurreta-Abadiño tartean, 29 istripu izan dira, horietatik 3tan biktimak izan direla. Orotara, zauritu larri 1 eta 2 zauritu arin.
6.1.2 a) taula Istripuen banaketa tarteen arabera. 2018. urtea
ISTRIPU KOPURUA BIKTIMA KOPURUA
TARTEA Luzera
(Km) Guzt.
Biktimarik
ez Biktimak Hilak
Zauritu
larriak
Zauritu
arinak Guzt.
Urgoiti/Urgoiti – Erletxe 2,47 33 28 5 0 0 7 7
Erletxe – Boroa Mend. 3,13 22 18 4 0 0 8 8
Boroa Mend. – Boroa Ekial. 1,14 14 14 0 0 0 0 0
Boroa Ekial - Zornotza E. 2,56 18 16 2 0 0 3 3
Zornotza Ekial. – Iurreta 8,20 65 60 5 0 0 9 9
Iurreta – Abadiño 3,50 29 26 3 0 1 2 3
Abadiño - Ermua 7,52 34 31 3 0 0 3 3
Ermua – L.H.M. (Gipuzkoa) 2,40 28 21 7 0 0 10 10
Guztira 30,92 243 214 29 0 1 42 43
130
Datu horiek eta aurreko urtean izandakoak erkatuz gero ikusten denez, Ermua eta Gipuzkoako muga tartean, behera egin du biktimak direnek istripuen kopuruak 2017ren aldean: 2017an 43 istripu izatetik (obrako tartea) azken urtean 28 izatera. Horietatik 7tan biktimak izan dira, aurreko urtean baino 1 gutxiago. Biktimak izan direneko istripuen kopuruari dagokionez, behera egin du autobide osoan, Erletxe eta Boroa Mendebaldea artean eta
Amorebieta Ekialdea eta Iurreta artean izan ezik. Kasu bietan, istripu 1 eta 4 biktima arin gehiago izan dira tarte bakoitzean. Autobideko gainerako tarteetan, Boroa Ekialdea eta Amorebieta Ekialdearen arteko jaitsiera nabarmentzen da (2017an biktimak izan zireneko 7 istripu izatetik 2018an 2 izatera), baita biktimen kopurua ere (7 zauritu, horietatik 1 larri 2017an, eta 2018an, berriz, 3 zauritu arin).
6.1.2 b) taula
Istripuen banaketaren erkaketa tarteen arabera. 2017 – 2018 urteak
Istripuak 2017. urtea Istripuak 2018. urtea 2017 - 2018
TARTEA Guzt. Biktimarik
ez Biktimak Guzt.
Biktimarik ez
Biktimak Guzt. Biktimarik
ez Biktimak
Urgoiti– Erletxe 29 21 8 33 28 5 +4 +7 -3
Erletxe – Boroa Mend. 17 14 3 22 18 4 +5 +4 +1
Boroa Mend. – Boroa Ekial 15 15 0 14 14 0 -1 -1 0
Boroa Ekial - Zornotza E 16 9 7 18 16 2 +2 +7 -5
Zornotza E. – Iurreta 68 64 4 65 60 5 -3 -4 +1
Iurreta – Abadiño 24 21 3 29 26 3 +5 +5 0
Abadiño - Ermua 31 26 5 34 31 3 +3 +5 -2
Ermua – L.H.M. (Gipuzkoa) 43 35 8 28 21 7 -15 -14 -1
Guztira 243 205 38 243 214 29 0 9 -9
Zirkulazioaren noranzkoaren arabera, orotara 138 istripu izan ziren, horietatik 18tan biktimak izan zirela Gipuzkoa – Bilbo noranzkoan (istripu
guztien %56,8) eta 105 istripu, horietatik 11tan biktimak izan zirela Bilbo - Gipuzkoa noranzkoan (istripu guztien %43,2).
6.1.2 c) taula
Istripuen eta biktimen banaketa zirkulazioaren noranzkoaren arabera
Noranzkoa ISTRIPU KOPURUA BIKTIMA KOPURUA
Guzt. % Biktima barik Biktimak Hilak Z. larriak Z. arinak Guzt.
Bilbo - Gipuzkoa 105 43,2 94 11 0 0 21 21
Gipuzkoa - Bilbo 138 56,8 120 18 0 1 21 22
Guztira 243 100,0 214 29 0 1 42 43
131
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
6.1.3. ISTRIPUAK HILEEN ARABERA
2018. urtean, batez beste hileko 20,3 istripu izan ziren, eta horietatik bakarrik 2,4 izan ziren biktimak. Ondorioz, 3,6 biktima hileko: 0,1 zauritu larri eta 3,5 zauritu arin.
Istripurik kopururik handiena apirilean izan zen, 30 orotara, eta horietatik 6tan biktimak izan ziren. Ondoren azaroan 26 istripu, horietatik 6tan biktimekin eta maiatzean 26 istripu, horietatik 5etan biktimak izanik. Istripuen larritasunari erreparatuta, biktima larriak izan ziren uztaileko istripu batean eta beste bat abenduan.
Istripuen eta biktimen banaketa hileen arabera
ISTRIPU KOPURUA BIKTIMA KOPURUA
HILEAK Guzt. Biktima barik
Biktimak Hilak Zauritu larriak
Zauritu arinak
Guzt.
Urtar. 20 18 2 0 0 3 3
Otsaila 19 18 1 0 0 2 2
Martxoa 21 20 1 0 0 1 1
Apirila 30 24 6 0 0 10 10
Maiatza 26 21 5 0 0 7 7
Ekaina 14 12 2 0 0 3 3
Uztaila 21 19 2 0 1 1 2
Abuztua 15 13 2 0 0 2 2
Iraila 15 13 2 0 0 2 2
Urria 18 18 0 0 0 0 0
Azaroa 26 20 6 0 0 11 11
Abendua 18 18 0 0 0 0 0
Guzt. 243 214 29 0 1 42 43
B.b. hil. 20,3 17,9 2,4 0,0 0,1 3,5 3,6
20 1921
3026
14
21
15 1518
26
18
2 1 1
6 52 2 2 2
0
6
0
18 1820
2421
12
19
13 13
1820
18
0
5
10
15
20
25
30
35
Urt
arr
ila
Ots
aila
Ma
rtxo
a
Ap
irila
Ma
iatz
a
Eka
ina
Uzta
ila
Ab
uztu
a
Ira
ila
Urr
ia
Aza
roa
Ab
en
dua
Gutzira Biktimak Biktimarik ez
132
6.1.4. ISTRIPUEI BURUZKO OINARRIZKO ADIERAZLEAK
Honen araberakoak dira arrisku (IP) eta heriotza (IM) indizeak:
IMDL
NI P
P
365
108
IMDL
NI M
M
365
108
Non: L = kontsideraturiko tartearen luzera EBI = tarte horrekin loturiko urteko ibilgailu kop. NP=biktimak direneko istripuen kop. NM= hildakoak direneko istripuen kop. Aurreko formularen izendatzailea (365 x L x EBI) tartearen mugikortasuna da, ibilgailuak x Km/urteko. Hauxe adierazten dute IPe IM, espresioek: IP = biktima kop. 100MM ibil-km/urteko IM = Biktima kop. 100MM ibil-km/urteko.
6.1.4.1 a) taula Arrisku eta heriotza indizea
TARTEA Luzera
(Km) EBI
Istripuak biktimekin
Arriskua Heriotza indizea Indizea: IP Gradua
Urgoiti-Erletxe 2,47 35.923 5 15,4 Oso txikia -
Erletxe-Boroa Mend. 3,13 46.796 4 7,5 Oso txikia -
Boroa Mend. - Boroa Ekial. 1,14 34.614 0 0,0 Oso txikia -
Boroa Ekial-Amor. Ekial. 2,56 35.742 2 6,0 Oso txikia -
Amor. Ekial. - Iurreta 8,20 38.458 5 4,3 Oso txikia -
Iurreta - Abadiño 3,50 34.605 3 6,8 Oso txikia
Abadiño-Ermua 7,52 26.964 3 4,1 Oso txikia -
Ermua-L.H.M. (Gipuzkoa) 2,40 23.448 7 33,8 Txikia -
GUZTIRA 30,92 34.334 29 7,5 Oso txikia 0,0
Ondoko taulan ageri denez, 2018an lorturiko arrisku indizea 7,5 da. Heriotza indizea, berriz, nulua da.
Arrisku mailari dagokionez, tarte guztien ezaugarri nagusia “oso txikia” graduazioa izatea da (IP<20), edo “txikia” (IP<35)
Indizea 2013 2014 2015 2016 2017 2018
IP 8,8 6,4 4,3 8,2 10,2 7,5
IM - - 0,3 - - -
133
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
Gobernuak Ordainpeko Autobide Nazionalen Sozietate Emakidunetan duen Ordezkaritzak hurrengo istripu adierazleak egiten ditu, mugikortasun mailarekin lotuak:
IF1 : biktimak utzi dituzten istripuen kop. 100 MM ibil x Km bakoitzeko.
IF2 : biktima kop. 100 MM ibil x Km.-ko
IF3 : hildakoen kopurua 100 MM ibil x Km-ko.
IG1 : Biktimak/biktimak dituzten istripuak.
IG2: Hildakoak/biktimak dituzten istripuak.
Urgoiti eta L.H.M. Gipuzkoako loturaren arteko guztizko mugikortasuna, 2017. urtean, 420,0 MM ibil x Km = 4,2 x 108 ibil x Km izan da (ikus 3.2.1.1 c) taula).
Hona hemen urteko batez besteko arrisku indizeak:
IF1 = 29/4,2 = 6,9 biktimak utzi dituzten istripuak 108 ibil x Km-ko.
IF2 = 43/4,2 = 10,2 biktima 108 ibil x Km-ko.
IF3 = 0/4,2 = 0 hildako 108 ibil x Km-ko.
IG1 = 43/29= 1,48 zauritu istripuetan.
IG2 = 0/29 = 0 hildako istripuetan Ondoko taulan, 2018an AP-8 autobideko Usansolo-Gipuzkoako tartean lorturiko konparaziozko indizeak emango dira, Espainiako gainerako ordainpeko autobideekin alderatuta.
6.1.4.1 b) taula Ordainpeko beste autobide batzuekiko erkaketa
Autobideak IF1 IF2 IF3 IG1 IG2
AP-8 (Usansolo – LM. Gipuzkoa) 6,9 10,2 0,0 1,48 0,00
Autobideko ordainlekuko sektorea 5,15 7,7 0,19 1,49 0,04
AP-8 batez bestekoaren azpitik dago istripuko hildakoen (IG2) eta zaurituen (IG1) kopuruan eta 100 MM ibil x km-ko hildakoen kopuruan (IF3).
100 MM ibil x Km-ko (IF1) biktimak dituzten istripuen kopurua eta 100MM ibil x Km-ko (IF2) biktimen kopurua batez bestekoa baino pixka bat handiagoa da.
6.1.5. 2018KO ISTRIPUEI BURUZKO BESTELAKO DATUAK
6.1.5 a) taula Istripuak ibilgailu moten arabera
Arinak% 85,4
Astunak% 13,7
Motorrak eta ibilgailu
bereziak% 0,9
Ibilgailu mota Ibilgailu kop.
Arinak 280
Astunak 45
Motorrak 2
Ibilgailu bereziak 1
Atoidun ibilgailuak -
GUZTIRA 328
134
6.1.5 b) taula Istripuak egun motaren arabera
2913
1
200
2711 1
175
2 2 025
0
40
80
120
160
200
JAIEGUNA AURREKOA ONDORENGOA LANEGUNA
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Egun mota
Istripu kopurua Biktima kopurua
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Jaie. 29 27 2 0 0 2 2
Aurr. 13 11 2 0 0 4 4
Ond. 1 1 0 0 0 0 0
Lane. 200 175 25 0 1 36 37
GUZT. 243 214 29 0 1 42 43
Jaie.: Jaieguna; Aurr.: Aurrekoa; Ond.: Ondorengoa; Lane.: Laneguna H: Hilak,; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
6.1.5 c) taula Istripuak faktore atmosferikoen arabera
Fakt.
Atmosf.
Istripu kopurua Biktima kopurua
2
77
1
163
2
63
1
148
014
015
0
50
100
150
200
KAZAKABARRA EURIA ELURRA NORMALA
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Kazakab. 2 2 0 0 0 0 0
Euria 77 63 14 0 0 21 21
Behel. 0 0 0 0 0 0 0
Elurra 1 1 0 0 0 0 0
Haizea 0 0 0 0 0 0 0
Normala 163 148 15 0 1 21 22
GUZT. 243 213 29 0 1 42 43
Kazkab..: Kazkabarra; Behel.: Behe-lainoa H: Hilak,; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
6.1.5 d) taula Istripuak argitasunaren arabera
171
61
11
150
57
721
4 40
50
100
150
200
EGUNA GAUA ILUNTZEA
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Argitas. Istripu kopurua Biktima kopurua
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Eguna 171 150 21 0 1 27 28
Gaua 61 57 4 0 0 6 6
Ilunt. 11 7 4 0 0 9 9
GUZT. 243 214 29 0 1 42 43
Ilunt..:Iluntzea H: Hilak,; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
6.1.5 e) taula Istripuak bidearen ezaugarrien arabera
Bide ezaug.
Istripu kopurua Biktima kopurua
128
56
14 1 2
41
1
105
51
141 2
40
123
5 0 0 0 1 00
50
100
150
Bihurg. Zuzena Adarra Bideg. Tunela Ordainl. Besteak
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Bihurg 128 105 23 0 1 34 35
Zuzena 56 51 5 0 0 7 7
Adarra 14 14 0 0 0 0 0
Bideg 1 1 0 0 0 0 0
Tunela 2 2 0 0 0 0 0
Ordainl 41 40 1 0 0 1 1
Besteak 1 1 0 0 0 0 0
GUZT. 243 214 29 0 1 42 43
Bihurg.: Bihurgunea; Bideg.: Bidegurutzea; Ordainl.: Ordainlekua H: Hilak,; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
135
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
6.1.5 f) taula Istripua balizko kausaren arabera
Balizko
kausa
Istripu kopurua Biktima kopurua
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
28
45
1 920 24
6 3
2021
38
18
20 165 3
177 7 0 1 0
81 0
3
0
20
40
60
Labain
k.
Nah
ast.
Su
a
Abia
. H
an
d
Harr
ia b
ot.
Eze
zag.
Au
rrek. Jo
Au
rrera
tz
An
imalia
k
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Labaink. 28 21 7 0 0 8 8
Nahast. 45 38 7 0 0 14 14
Sua 1 1 0 0 0 0 0
Abia. hand 9 8 1 0 0 2 2
Harria bot. 20 20 0 0 0 0 0
Ezezag. 24 16 8 0 1 8 9
Aurrek. jo 6 5 1 0 0 2 2
Aurreratz 3 3 0 0 0 0 0
Animaliak 20 17 3 0 0 5 5
55
1 17 7
2 1 1 210
55
1 07 7 2 1 1 2
90 0
1 0 0 0 0 0 0 10
20
40
60
Harr
ia g
altz
Akats
mek
Err
. Is
uri
Zu
latz
ea
E. M
ed
Alk
oh
ol+
Loa
Galtz.
Irte
t
Bar.
akats
a
Beste
ak
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Harria galtz.
55 55 0 0 0 0 0
Akats mek 1 1 0 0 0 0 0
Zulatzea 1 0 1 0 0 2 2
E. Med 7 7 0 0 0 0 0
Alkohol.+ 7 7 0 0 0 0 0
Loa 2 2 0 0 0 0 0
Galtz. Irtet. 1 1 0 0 0 0 0
Bar.
akatsa 1 1 0 0 0 0 0
Besteak 2 2 0 0 0 0 0
GUZT. 243 214 29 0 1 42 43
Labaink.: Labainkada; Abi. hand.: Abiadura handiegia; Harria bot.: Harriak/objektuak botata; Ezezag.: Ezezaguna; Aur rek, jot.: Aurrekoa jota; Aurreratz.: Aurreratzean; Harr. gal.: Harriak/objektuak galtzadan; Akats mek.: Akatso mekanikoa;
H: Hilak; Z.L..: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
6.1.5 g) taula Istripuak kalte materialen arabera
Kalte materiala
Istripu kopurua Biktima kopurua
5118
4 3 3
157
3 4
4018
4 3 3
141
3 211 0 0 0 016
0 20
50
100
150
200
Baliz
.
Ord
ain
. M
.
Itxi
t.
Sein
al.
Zoru
ak
Ibil.
Bak.
Kab.
Mark
.
Beste
ak
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Baliz. 51 40 11 0 1 12 13 Ordain. m 18 18 0 0 0 0 0
Itxit. 4 4 0 0 0 0 0 Seinal 3 3 0 0 0 0 0
Zoruak 3 3 0 0 0 0 0 Ibil bak. 157 141 16 0 0 27 27
Kab. Mark 3 3 0 0 0 0 0 Besteak 4 2 2 0 0 3 3
GUZT. 243 214 29 0 1 42 43
Baliz.: Balizamendua; Ordain, m: Ordainlekuko makina; Itxit.: Itxitura; Seinal.: Seinaleztapena; Ibil. bak.: Kalteak ibilgailuan bakarrik; Kab. Mark. Kabina eta Markesina. H: Hilak; Z.L..: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
136
6.1.5 h) taula Laburpena tarteen eta kilometro puntuen arabera. Behobiarantz
Tartea Behobiarantz
Istripu kopurua Biktima kopurua
KP Guzt. Biktima
barik Biktimak Hilak
Zauritu larriak
Zauritu arinak
Guzt.
Urgoiti – Erletxe 105 10 9 1 0 0 2 2
104 5 5 0 0 0 0 0
103 4 4 0 0 0 0 0
15 14 1 0 0 2 2
Erletxe-Boroa M. 102 2 2 0 0 0 0 0
101 9 7 2 0 0 5 5
100 5 5 0 0 0 0 0
12 10 2 0 0 5 5
Boroa M. – Boroa E. 100 3 3 0 0 0 0 0
99 3 3 0 0 0 0 0
3 3 0 0 0 0 0
Boroa E-Zornotza E
99 2 2 0 0 0 0 0
98 6 6 0 0 0 0 0
97 5 4 1 0 0 1 1
96 4 3 1 0 0 2 2
11 9 2 0 0 3 3
Zornotza E-Iurreta
96 5 4 1 0 0 1 1
95 8 7 1 0 0 4 4
94 4 4 0 0 0 0 0
93 3 3 0 0 0 0 0
92 5 5 0 0 0 0 0
91 4 4 0 0 0 0 0
90 6 6 0 0 0 0 0
89 3 3 0 0 0 0 0
88 9 8 1 0 0 1 1
32 29 3 0 0 6 6
Iurreta – Abadiño
88 2 2 0 0 0 0 0
87 4 4 0 0 0 0 0
86 1 1 0 0 0 0 0
85 7 6 1 0 0 1 1
84 3 3 0 0 0 0 0
11 10 1 0 0 1 1
Abadiño – Ermua
83 2 2 0 0 0 0 0
82 2 2 0 0 0 0 0
81 2 2 0 0 0 0 0
80 1 1 0 0 0 0 0
79 3 3 0 0 0 0 0
78 4 4 0 0 0 0 0
77 1 1 0 0 0 0 0
11 11 0 0 0 0 0
Ermua – LHM (Gipuzkoa) 77 3 3 0 0 0 0 0
76 4 2 2 0 0 4 4
75 3 3 0 0 0 0 0
10 8 2 0 0 4 4
GUZTIRA Behobiarantz Sentido Behobia
30,92 105 94 11 0 0 21 21
GUZTIRA bi noranzkoetan 30,92 243 214 29 0 1 42 43
137
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
6.1.5 i) taula Laburpena tarteen eta kilometro puntuen arabera. Bilborantz
TARTEA
Bilborantz
Istripu kopurua Biktima kopurua
KP Guzt. Biktima
barik Biktimak Hilak
Zauritu larriak graves
Zauritu arinak
Guzt.
Urgoiti – Erletxe 105 4 2 2 0 0 2 2
104 8 7 1 0 0 1 1
103 6 5 1 0 0 2 2
18 14 4 0 0 5 5
Erletxe-Boroa M.
102 2 2 0 0 0 0 0
101 4 2 2 0 0 3 3
100 4 4 0 0 0 0 0
10 8 2 0 0 3 3
Boroa M. – Boroa E. 99 11 11 0 0 0 0 0
11 11 0 0 0 0 0
Boroa E-Zornotza E 98 4 4 0 0 0 0 0
97 2 2 0 0 0 0 0
96 1 1 0 0 0 0 0
7 7 0 0 0 0 0
Zornotza E-Iurreta 96 1 1 0 0 0 0 0
94 2 2 0 0 0 0 0
92 5 5 0 0 0 0 0
91 3 2 1 0 0 1 1
90 2 2 0 0 0 0 0
89 2 2 0 0 0 0 0
88 18 17 1 0 0 2 2
33 31 2 0 0 3 3
Iurreta – Abadiño 87 6 5 1 0 0 1 1
86 2 2 0 0 0 0 0
85 4 3 1 0 1 0 1
84 6 6 0 0 0 0 0
18 16 2 0 1 1 2
Abadiño – Ermua 83 2 2 0 0 0 0 0
82 2 2 0 0 0 0 0
81 4 4 0 0 0 0 0
80 1 1 0 0 0 0 0
79 1 0 1 0 0 1 1
78 10 8 2 0 0 2 2
77 3 3 0 0 0 0 0
23 20 3 0 0 3 3
Ermua – LHM (Gipuzkoa) 77 3 3 0 0 0 0 0
76 3 2 1 0 0 1 1
75 12 8 4 0 0 5 5
18 13 5 0 0 6 6 Bilborantz, GUZTIRA 30,92 138 120 18 0 1 21 22
Bi noranzkoetan, GUZT. 30,92 243 214 29 0 1 42 43
138
6.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA
6.2.1. ISTRIPU ETA BIKTIMA KOPURUA. BILAKAERA
Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean, 2018. urtean, guztira 18 istripu izan ziren. Horietatik bakarrik hirutan (%16,7) eragin zitzaizkien kalteak pertsonei, eta guztira 4 zauritu arin izan ziren. Gainerako istripuetan (15), kalte materialak baizik ez ziren izan.
Datu horiek 2017an erregistraturikoekin alderatuz gero ikusten denez, behera egin du guztizko istripuen kopuruak (24tik 18ra), biktimak direneko istripuak (5etik 3ra) eta biktima kopuruak (8tik 4ra).
Istripuen eta biktimen bilakaera
Urteak ISTRIPU KOPURUA BIKTIMA KOPURUA
Guztira Biktimak % Guztira Hildakoak Larriak Zauritu arinak
2013 13 3 23,1 3 1 0 2
2014 37 9 24,3 16 0 0 16
2015 32 4 12,5 4 0 1 3
2016 15 1 6,7 1 0 0 1
2017 24 5 20,8 9 0 1 8
2018 18 3 16,7 4 0 0 4
6.2.2. ISTRIPUAK ZIRKULAZIOAREN TARTEEN ARABERA
Istripu gehieneko tartea Bilbo Ekialdeko eta Bilbo Hegoaldeko lotura artean dago, guztira 6 ezbeharrekin, baina bakarren izan da biktimarik: zauritu arin 1. Trapagako eta Santurtziko loturen artean, guztira 5 istripu gertatu ziren, horietako batean biktimak izanda: 2 zauritu arin.
Bilbo Hegoaldeko eta Trapagako loturaren arteko zatian, guztira 5 istripu izan ziren; guztira biktima bat izan zen, zauritu arin bat. Santurtziren eta Ortuellaren arteko loturako zatian, 2 istripu izan ziren, eta kalte materialak izan ziren.
6.2.2 a) taula Istripuen banaketa tarteen arabera. 2018. urtea
ISTRIPU KOPURUA BIKTIMA KOPURUA
TARTEA
Luzera
(Km) Guzt.
Biktima barik
Biktimak Hilak Zauritu larriak
Zauritu arinak
Guzt.
Bilbo Ekial–Bilbo Heg 4,10 6 5 1 0 0 1 1
Bilbo Heg - Trapagako lot. 7,15 5 4 1 0 0 1 1
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 5 4 1 0 0 2 2
Santurtzi lot. –Ortuella lot. 2,0 2 2 0 0 0 0 0
Guztira 15,5 18 15 3 0 0 4 4
139
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
2017aren aldean, tarte guztietan egin du behera istripu kopuruak, Trapaga eta Santurtziren arteko loturan izan ezin: istripu bat gehiago, baina behera egin du biktima kopuruak (3tik 2ra). Bilbo Ekialdea eta Trapagako loturaren arteko zatian, 2017aren aldean, behera egin du guztizko istripu kopuruak, 7 gutxiago, eta
horietatik 2tan bakarrik izan dira biktimak. Biktima kopuruari dagokionez, Bilbo Hegoaldea eta Santurtziko loturaren arteko zatian 4 biktima gutxiago izan da aurreko urtearen aldean, horietan guztietan zauritu arinekin.
6.2.2 b) taula
Istripuen banaketaren erkaketa tarteen arabera. 201 7 – 2018 urteak
Istripuak 2017. urtea Istripuak 2018. urtea 2017 - 2018
TARTEA Guzt. Biktima barik Biktimak Guzt. Biktima
barik Biktimak Guzt. Biktima barik Biktimak
Bilbo Ekial–Bilbo Heg 10 9 1 6 5 1 -4 -4 0
Bilbo Heg - Trapagako lot. 8 6 2 5 4 1 -3 -2 -1
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 4 3 1 5 4 1 +1 +1 0
Santurtzi lot. –Ortuella lot. 2 1 1 2 2 0 0 +1 -1
Guztira 24 19 5 18 15 3 -6 -4 -2
Zirkulazioaren noranzkoaren banaketaren arabera, istripu gehiago izan zen Kantabriarantz (9 istripu) Gipuzkoarantz baino (3 istripu).
Halaber, 6 istripu izan ziren autobideko enborretik kanpora, horietatik bi Bilbo Hegoaldeko loturako goiko biribilgunearen inguruan.
6.2.2 c) taula
Istripuen eta biktimen banaketa zirkulazioaren nora nzkoaren arabera
Noranzkoa
ISTRIPU KOPURUA BIKTIMA KOPURUA
Guzt. % Biktima barik Biktimak Hilak Zauritu larriak
Zauritu arinak Guzt.
Gipuzkoarantz 3 16,7 3 0 0 0 0 0
Kantabriarantz 9 50,0 8 1 0 0 2 2
Adarrak 6 33,3 4 2 0 0 2 2
Guztira 18 100 15 3 0 0 4 4
6.2.3. ISTRIPUAK HILEEN ARABERA 2018. urtean, batez beste 1,5 istripu izan ziren hilean Metropolitaren Hegoaldeko Saihesbidean, eta horietatik 0,3 istriputan bakarrik izan ziren biktimak eta 0,3 zauritu ari hileko.
Istripu gehien martxoan eta apirilean izan ziren, 4 eta 3 istripurekin hurrenez hurren. Biktimak direneko istripuei dagokienez, bat abuztuan izan zen, 2 zauritu arinekin eta beste bat azaroan, azken horietan zauritu arin banarekin.
140
Istripuen eta biktimen banaketa hileen arabera
HILEAK
ISTRIPU KOPURUA BIKTIMA KOPURUA
Biktimak Hilak Zauritu larriak
Zauritu arinak
Guzt. Zauritu arinak
Guztira
Urtar. 1 1 0 0 0 0 0
Otsaila 2 2 0 0 0 0 0
Martxoa 4 4 0 0 0 0 0
Apirila 3 2 1 0 0 1 1
Maiatza 2 2 0 0 0 0 0
Ekaina 1 1 0 0 0 0 0
Uztaila 1 1 0 0 0 0 0
Abuztua 2 1 1 0 0 2 2
Iraila 0 0 0 0 0 0 0
Urria 0 0 0 0 0 0 0
Azaroa 2 1 1 0 0 1 1
Abendua 0 0 0 0 0 0 0
Guzt. 18 15 3 0 0 4 4
B.B. hilea 1,5 1,3 0,3 0,0 0,0 0,3 0,3
1
2
4
3
2
1 1
2
0 0
2
00 0 0
1
0 0 0
1
0 0
1
0
1
2
4
2 2
1 1 1
0 0
1
00
2
4
6
Urt
ar.
Ots
aila
Ma
rtxo
a
Ap
irila
Ma
iatz
a
Eka
ina
Uzta
ila
Ab
uztu
a
Ira
ila
Urr
ia
Aza
roa
Ab
en
dua
Guztira Biktimak Biktimarik ez
6.2.4. ISTRIPUEI BURUZKO OINARRIZKO ADIERAZLEAK
Arrisku indizeek (IP) eta heriotza indizeek (IM) formula hauek dituzte:
IMDL
NI P
P
365
108
IMDL
NI M
M
365
108
Non: L = Kontsideraturiko tartearen luzera EBI = tarte horrekin loturiko urteko batez besteko ibil. eguneko NP=biktimak izan diren istripuen kop. NM= hildakoak izan diren istripuen kop.
Aurreko formularen izendatzailea (365x L x EBI) tartearen mugikortasuna da ibil. x Km/urtean neurtuta. IPe IM, adierazpenek, beraz, hauxe esan nahi dute, IP = biktima kop. 100MM ibil-km/urteko. IM = hildako kop. 100MM ibil-km/urteko. Ondoko taulan ageri denez, 2018an lorturiko arrisku indizea 4,3 da Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbideko tarte osoan, eta gradazioa “oso txikia” da. Heriotza indizea, berriz, 0 da.
141
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
6.2.4.1 a) taula
Arrisku eta heriotza tasa
TARTEA Luzera
(Km) EBI
Bikt. izan diren
istripuak
Arrisku Heriotza indizea Indizea: IP Gradua
Bilbo Ekial.–Bilbo Heg. 4,10 13.546 1 4,9 Oso txikia -
Bilbo Heg. - Trapagako lot. 7,15 12.852 1 3,0 Oso txikia -
Trapagako lot. - Santurtzi lot. 2,25 10.950 1 11,1 Oso txikia -
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 2,0 9.707 0 0,0 Oso txikia -
GUZT. 15,50 12.353 3 4,3 Oso txikia 0,0
Indizea 2014 2015 2016 2017 2018
IP 16,8 7,0 1,6 7,7 4,3
IM 0,0 0,0 0 0 0
Gobernuak Ordainlekuen Autobide Nazionalen Sozietate Emakidadunetan duen Ordezkaritzak istripuei buruzko honako adierazle hauek egiten ditu, mugikortasun mailarekin daude lotuta eta arestian aipaturikoekin dute zerikusia:
IF1 : Biktimak dauden istripuen kop. 100 MM ibil. eta Km-ko.
IF2 : biktima kopurua 100 MM ibil. eta Km-ko.
IF3 : hildakoen kop. 100 MM ibil. eta Km-ko.
IG1 : biktimak/biktimak dauden istripuak.
IG2 : hildakoak/biktimak dauden istripuak Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen guztizko mugikortasuna 2018an 69,89 MM Ibil x Km = 0,699 x 108 Ibil. x Km (ikus 3.2.2.2 taula).
Ondorioz, hauexek dira urteko batez besteko arrisku indizeak:
IF1 = 3/0,699 = 4,29 istripu biktimekin 108 ibil x Km-ko.
IF2 = 4/0,699 = 5,72 biktima 108 ibil x Km-ko.
IF3 = 0/0,699 = 0 hildako 108 ibil x Km-ko.
IG1 = 4/3 = 1,33 zauritu biktimak dauden istripu bakoitzeko.
IG2 = 0/3 = 0 hildako biktimak dauden istripu bakoitzeko.
Ondoko taulan, Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean lorturiko erkaketa-indizeak ageri dira, Espainiako ordainpeko gainerako autobideekin alderatuta. Adierazle guztiak ordaindu beharreko autobideen batez bestekoak baino txikiagoak dira HSMn.
6.2.4.2 b) taula
Ordainpeko beste autobide batzuekiko erkaketa
Autobideak IF1 IF2 IF3 IG1 IG2
Metropoliaren Hegoaldeko Saih. 4,29 5,72 0,00 1,33 0,00
Ordainpeko autobidearen sekt. 5,15 7,7 0,19 1,49 0,04
142
6.2.5. 2018. URTEKO ISTRIPUEI BURUZKO BESTELAKO DATUAK 6.2.5 a) taula Istripuak ibilgailu moten arabera
Arinak% 80,8
Astunak% 11,5
Motorrak% 7,7
Ibilgailu mota Ibilgailu kop.
Arinak 21
Astunak 3
Motorrak 2
Ibilgailu bereziak 0
Atoia duten ibilgailu astunak 0
GUZTIRA 26
6.2.5 b) taula Istripuak egun motaren arabera
43
2
9
4
2 2
7
01
0
2
0
2
4
6
8
10
JAIEGUNA AURREKOA ONDORENGOA LANEGUNA
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Egun mota
Istripu kopurua Biktima kopurua
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Jaie. 4 4 0 0 0 0 0
Aurr. 3 2 1 0 0 2 2
Ond. 2 2 0 0 0 0 0
Lane. 9 7 2 0 0 2 2
GUZT. 18 15 3 0 0 4 4
Jaie.: Jaieguna; Aurr.: Aurrekoa; Ond.: Ondorengoa; Lane.: Laneguna H: Hilak; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
6.2.5 c) taula Istripuak faktore atmosferikoen arabera
Faktor
Atmosf.
Istripu kopurua Biktima kopurua
0
5
0 0 0
13
0
5
0 0 0
10
0 0 0 0 0
3
0
3
6
9
12
15
KAZKAB. EURIA BEHEL. ELURRA HAIZEA NORMALA
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Kazkab 0 0 0 0 0 0 0
Euria 5 5 0 0 0 0 0
Behel 0 0 0 0 0 0 0
Elurra 0 0 0 0 0 0 0
Haizea 0 0 0 0 0 0 0
Normala 13 10 3 0 0 4 4
Guzt. 18 15 3 0 0 4 4
Kazkab..: Kazkabarra; Behel.: Behe-lainoa H: Hilak,; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
6.2.5 d) taula Istripuak argitasunaren arabera
15
30
12
30
30 0
0
5
10
15
20
EGUNA GAUA ILUNTZEA
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Argitas. Istripu kopurua Biktima kopurua
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Eguna 15 12 3 0 0 4 4
Gaua 3 3 0 0 0 0 0
Ilunt. 0 0 0 0 0 0 0
GUZT. 18 15 3 0 0 4 4
Ilunt.: Iluntzea H: Hilak,; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
143
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
6.2.5 e) taula Istripuak bideaern ezaugarrien arabera
Ezaug. Bidea
Istripu kopurua Biktima kopurua
6
3 32
3
1
6
23
0
3
10
10
2
0 00
3
6
9
Bihurg. Zuzena Adarra Biribilg. Tunela Ordainl.
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Bihurg. 6 6 0 0 0 0 0
Zuzena 3 2 1 0 0 2 2
Adarra 3 3 0 0 0 0 0
Biribilg 2 0 2 0 0 2 2
Tunela 3 3 0 0 0 0 0
Ordainl. 1 1 0 0 0 0 0
GUZT. 18 15 3 0 0 4 4
Bihurg.: Bihurgunea; Biribilg.: Biribilgunea; Ordainl.: Ordainlekua H: Hilak,; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
6.2.5 f) taula Istripuak balizko kausaren arabera
Balizko
kausa
Istripu kopurua Biktima kopurua
5
7
4
1 1
45
4
1 112
0 0 00
5
10
Na
ha
st.
Eze
za
g.
Ko
nt. G
.
Alk
oh
.
Lo
a
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Nahast 5 4 1 0 0 1 1
Ezezag. 7 5 2 0 0 3 3
Kont. g 4 4 0 0 0 0 0
Alkoh. 1 1 0 0 0 0 0
Loa 1 1 0 0 0 0 0
GUZT. 18 15 3 0 0 4 4
Ezezag..: Ezezaguna; Kont. g.: Kontrola galtzea H: Hilak,; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
6.2.5 g) taula Istripuak kalte materialen arabera
Kalte
mater.
Istripu kopurua Biktima kopurua
7 7
12
1
4
7
12
1
3
0 0 0 00
5
10
Ba
k. Ib
il.
Eu
st.
S.
Ka
bin
a
Ba
liza
m.
Be
ste
ak
Guztira Biktimarik ez Biktimak
Guzt. Bikt. ez Bikt. H. Z.L. Z.A. Guzt.
Bak. Ibil. 7 4 3 0 0 4 4
Eust s. 7 7 0 0 0 0 0
Kabina 1 1 0 0 0 0 0
Itxitura 0 0 0 0 0 0 0
Balizam. 2 2 0 0 0 0 0
Besteak 1 1 0 0 0 0 0
GUZT. 18 15 3 0 0 4 4
Bak. ibil.: Bakarrik kalteak ibilgailuan; Eust. S.: Euste sistema; Balizam.: Balizamendua
H: Hilak,; Z.L.: Zauritu larriak; Z.A.: Zauritu arinak
144
6.2.5 h) taula Laburpena tarteen eta kilometro puntuen arabera. Gipuzkoarantz
Tartea Gipuzkoarantz
Istripu kopurua Biktima kopurua
KP Guzt. Biktima
barik Biktimak Hilak
Zauritu larriak
Zauritu arinak
Guzt.
Bilbo Ekialdea - Bilbo Heg. 0 0 0 0 0 0 0
Bilbo Hegoaldea – Trapaga lot. 123 1 1 0 0 0 0 0
1 1 0 0 0 0 0
Trapaga lot. – Santurtzi lot. 128 1 1 0 0 0 0 0
1 1 0 0 0 0 0
Santurtzi lot. – Ortuella lot. 129 1 1 0 0 0 0 0
1 1 0 0 0 0 0
Guzt. MHS Gipuzkoarantz 3 3 0 0 0 0 0
Guzt. MHS adarrak 6 4 2 0 0 2 2
GUZT. MHS Bi noranzkoetan 18 15 3 0 0 4 4
6.2.5 i) taula Laburpena tarteen eta kilometro puntuen arabera. Kantabriarantz
TARTEA Gipuzkoarantz
Istripu kopurua Biktima kopurua
KP Guzt. Biktima
barik Biktimak Hilak
Zauritu larriak
Zauritu arinak
Guzt.
Bilbo Ekial.–Bilbo Heg. 116 1 1 0 0 0 0 0
1 1 0 0 0 0 0
Bilbo Heg. - Trapagako lot. 122 1 1 0 0 0 0 0
123 1 1 0 0 0 0 0
125 1 1 0 0 0 0 0
3 3 0 0 0 0 0
Trapagako lot. - Santurtzi lot.
Santurtzi lot. –Ortuella lot.
126 2 2 0 0 0 0 0
127 1 1 0 0 0 0 0
128 1 0 1 0 0 2 2
4 3 1 0 0 2 2
Santurtzi lot.–Ortuella lot. 128 1 1 0 0 0 0 0
1 1 0 0 0 0 0
Guzt. MHS Kantabriarantz 9 8 1 0 0 2 2
Guzt. MHS adarrak 6 4 2 0 0 2 2
GUZT. MHS Bi noranzkoetan 18 15 3 0 0 4 4
6.3. ARTXANDAKO TUNELAK 2018. urtean, guztira istripu bat izan zen Txorierriko ordainlekuaren inguruan, baina ez da
zauriturik izan. Uztailean gertatu zen, egunez eta zorua bustita zegoela.
Istripuen eta biktimen bilakaera
Urteak ISTRIPU KOPURUA BIKTIMA KOPURUA
Guztira Biktimak % Guztira Hildakoak Larriak Zauritu arinak
2016 2 0 0 0 0 0 0
2017 11 3 27,3 3 0 0 3
2018 1 0 0 0 0 0 0
145
AP-8 kopuruetan, 2018. urtea
7. Fakturazioaren banaketa erabilitako ordainketa-moduen arabera
7.1. AP-8 AUTOBIDEA: USANSOLO – GIPUZKOAREKIKO MUGA
2018. urtean, teleordainketako ordainketa sistema (OBE) da AP-8 autobideko erabiltzaileek gehien erabiltzen duten ordainketa sistema, eta urtez urte haziz
doa baimendutako gainerako ordainketa sistemen aldean. Hala, 2011n, teleordainketa sistemaren erabilera %37,8koa zen. 2018. urtean, guztizko fakturazioaren %64,1 da, eta hiru puntu baino gehiagoko igoera izan du aurreko urtean erregistraturiko datuen aldean.
Bi arrazoirengatik gertatu da hazkundea: batetik, erosoa delako, zeren eta joan-etorria ordaintzeko modua baitago ibilgailua gelditu behar izan barik. Bestetik, diru-laguntzak ematean hartutako irizpideagatik, baldintzetako bat ordainketa telematika bidez egitea baita. Kreditu-txartela guztizko fakturazioaren %23,7 da, aurreko urtetan baino pixka bat gorago. Eskudirutan ordaintzeak beherazko joerari eusten dio, eta %12,2an kokatzen da, 2017. urte erregistraturikoetatik bi puntu gorago.
Eskudirutan% 15,0
Teleordaink% 61,0
Kreditu-txartela% 24,0
2017. urtea
Eskudirutan% 12,2
Teleordain.% 64,1
Kreditu-txartela% 23,7
2018. urtea
2
146
7.2. METROPOLIAREN HEGOALDEKO SAIHESBIDEA Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidearen erabiltzaileek 2018an nahiago izan duten ordainketa modua, AP-8 autobidean bezala, teleordainketa sistema da (OBE), hain zuzen fakturazio osoaren %72,9, aurreko urteetako goranzko joerari eutsita.
Kreditu-txartela zen 2013an gehien erabilitako ordainketa sistema, baina 2014tik hirugarren tokian dago, azken urte horretako guztizko fakturazioaren %12,1arekin. Eskudirutan eginiko ordainketa guztizko ordainketaren %15,1 da, hots, pixka bat behera egin du aurreko urtearen aldean.
Metropoliaren Hegoaldeko Saihesbidean erabilitako
Ordainketa moduen banaketa
2017. urtea 2018. urtea
Eskudirutan% 16,6
Teleordain.% 70,7
Kreditu-txartela% 12,7
Eskudirutan% 15,1
Teleordain.% 72,9
Kreditu-txartela% 12,1
7.3. ARTXANDAKO TUNELAK 2018. urtean, Artxandako Tunelen erabiltzaileen %62,1ek teleordainketako sistemaren bidez egiten du ordainketa, aurreko urtean baino puntu bat gehiago.
Bigarrenik, eskuzko ordainketa urteko fakturazio guztiaren %21,3 da eta, azkenik, kreditu-txartela eragiketen %16,5 da.
Artxandako Tuneletan erabilitako
ordainketa-moduen banaketak
2017. urtea 2018. urtea
Eskudirutan% 23,8
Teleordain.% 59,7
Kreditu-txartela% 16,5
Eskudirutan% 21,3
Teleordain.% 62,1
Kreditu-txartela% 16,5