-
índiceATENCIÓN Á DIVERSIDADE
Atención á diversidade no proxecto Celme ............................................................................................. 3
Repaso unidade 1. Un lugar no espazo ................................................................................................... 4Reforzo unidade 1. Un paseo polo sistema solar ..................................................................................... 6Reforzo unidade 1. A Terra móvese! ....................................................................................................... 7Reforzo unidade 1. Coidado, estamos xirando! ....................................................................................... 8Ampliación unidade 1. Coidado, estamos xirando! .................................................................................. 9
Repaso unidade 2. A Terra, un planeta diferente................................................................................... 10Reforzo unidade 2. O planeta azul ....................................................................................................... 12Reforzo unidade 2. A grande esfera de rochas ...................................................................................... 13Reforzo unidade 2. Representación da Terra e orientación ................................................................... 14Ampliación unidade 2. Outro tipo de mapas ......................................................................................... 15
Repaso unidade 3. As paisaxes cambian ............................................................................................... 16Reforzo unidade 3. Que son as paisaxes? ............................................................................................. 18Reforzo unidade 3. Como é o relevo nas paisaxes? ................................................................................ 19Reforzo unidade 3. Como é o relevo español? ....................................................................................... 20Ampliación unidade 3. A Meseta e as depresións ................................................................................. 21
Repaso unidade 4. Xuntos vivimos mellor ............................................................................................ 22Reforzo unidade 4. A miña localidade .................................................................................................. 24Reforzo unidade 4. O meu barrio e o meu concello ............................................................................... 25Reforzo unidade 4. O traballo dos meus veciños ................................................................................... 26Ampliación unidade 4. As comunidades autónomas ............................................................................ 27
Repaso unidade 5. O tempo pasa .......................................................................................................... 28Reforzo unidade 5. Pasado, presente e futuro ..................................................................................... 30Reforzo unidade 5. A medida do tempo ................................................................................................ 31Ampliación unidade 5. A historia .......................................................................................................... 32Ampliación unidade 5. As fontes históricas ........................................................................................... 33
Repaso unidade 6. Así é a nosa historia ................................................................................................ 34Reforzo unidade 6. Como se vivía na Prehistoria .................................................................................. 36Reforzo unidade 6. Dos castelos ao océano .......................................................................................... 37Reforzo unidade 6. Un mundo conectado ............................................................................................. 38Ampliación unidade 6. As civilizacións antigas ...................................................................................... 39
-
3Atención á diversidade no proxecto Celme
En Celme damos resposta aos distintos ritmos e estilos de aprendizaxe dos alumnos. Por iso, o caderno de Atención á diversidade presenta fichas de traballo fotocopia-bles para cubrir as distintas necesidades:
Reforzo
•As fichas de reforzo están focalizadas naqueles aspectos de maior dificultade de cada u nha das unidades didácticas.
• Inclúen actividades que abordan os contidos básicos desde distintos puntos de vista, para así facelos accesibles a un maior número de alumnos.
Ampliación
•As fichas de ampliación propoñen actividades que van un paso máis alá do visto na clase.
•Están formuladas cun certo carácter lúdico, de tal maneira que o alumno que de verdade poida facer máis se motive para realizar este tipo de actividades.
•Permiten afondar en contidos xa traballados.
Repaso
•As fichas de repaso inclúen actividades que percorren os contidos fundamen-tais de toda a unidade.
•Poden utilizarse para afianzar definitivamente estes contidos u nha vez fina-lizado o estudo da unidade. Por exemplo, pódense repartir entre os alumnos como paso previo ao exame.
Todas estas fichas e os seus solucionarios están dispoñibles en Celmedixital. Se o desexa, o profesor poderá asignárllelas desde alí directamente aos alumnos que estime oportuno.
Atención á diversidade no proxecto Celme
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 4Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 1
REPASO Un lugar no espazo
Nome: Data: Curso: 1unidade
1 Completa o mapa do sistema solar poñendo o nome aos planetas.
2 Define os seguintes termos.
Estrela
Planeta
Satélite
3 Analiza a imaxe e responde as preguntas que se propoñen.
a. Como se chama o movemento que realiza a Terra so-bre o seu propio eixe?
b. Canto tempo tarda en realizalo?
c. Cal é o principal efecto que orixina?
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 5Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 1
REPASO Un lugar no espazo
Nome: Data: Curso: 1unidade
4 Indica con que estación se corresponde cada imaxe e en que mes comeza.
Estación
Mes
Estación
Mes
Estación
Mes
Estación
Mes
5 En que fase se encontra a Lúa en cada u nha das ilustracións?
6 Une cada termo coa definición correspondente.
GALAXIA Galaxia na que se encontra o sistema solar.
TELESCOPIO Conxunto de estrelas e planetas.
VÍA LÁCTEA Instrumento que serve para observar o espazo.
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 6Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 1
RefoRzo Un paseo polo sistema solar
Nome: Data: Curso: 1unidade
1 Completa o mapa do sistema solar poñendo o nome aos planetas.
2 As seguintes frases son todas falsas. Escríbeas correctamente.
A) As estrelas son corpos do espazo con forma esférica que dan luz propia e quentan.
B) O Sol xira arredor dos planetas nu nha traxectoria chamada órbita.
C) Xúpiter é un planeta moi grande rodeado por enormes aneis.
D) O planeta máis parecido á Terra é Venus.
3 Une con frechas os planetas coa súa característica principal.
Marte É o planeta máis grande.
É o planeta máis frío.
É o planeta azul.
Xúpiter
Urano
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 7Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 1
RefoRzo A Terra móvese!
Nome: Data: Curso: 1unidade
1 Completa as oracións que aparecen a continuación cos termos dos recadros.
A) A Terra tarda en dar u nha volta arredor do .
B) Este movemento denomínase .
C) O movemento da Terra arredor do Sol orixina a sucesión de .
365 días Sol translación estacións
2 Une cada mes coa estación do ano que comeza nel.
Decembro
Marzo
Xuño
Setembro
PRIMAVERA
OUTOnO
InVERnO
VERán
3 Con que estación do ano relacionas as seguintes imaxes?
1.
2.
3.
4.
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 8Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 1
RefoRzo Coidado, estamos xirando!
Nome: Data: Curso: 1unidade
1 Indica se as seguintes afirmacións son verdadeiras (V) ou falsas (F) e escribe correcta-mente as falsas.
A Terra xira sobre si mesma nun movemento coñecido como rotación.
A Terra tarda exactamente un mes en dar un xiro sobre o seu eixe.
Ao xirar, u nha parte da Terra recibe os raios do Sol e outra queda ás escuras.
2 Completa o seguinte debuxo.
3 Ordena os diferentes momentos do día e da noite.
ATARDECER ANOITECER MEDIODÍA AMENCER
1.
2.
3.
4.
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 9Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 1
AMPLIACIÓN Coidado, estamos xirando!
Nome: Data: Curso: 1unidade
1 Fíxate no mapa de fusos horarios. O chamado meridiano 0 serve como referencia para sumar ou restar horas se nos desprazamos polo planeta nu nha ou outra dirección. No mapa aparecen tres cidades: Madrid, Toquio e Nova York.
-11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 +9 +10 +11 +12
-11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 +9 +10 +11 +12a. Por que pensas que o planeta está dividido en 24 fusos horarios?
b. En cal das tres cidades que aparecen no mapa amence primeiro?
c. En cal desas tres cidades anoitece máis tarde?
d. Imaxina que en Madrid son as 6 da tarde. Que hora sería en Nova York?
Como a Terra xira fronte ao Sol, a hora solar non é a mesma en todos os lugares do planeta; así, mentres que nalgu nhas zonas da Terra está amencendo, noutras xa anoiteceu. Por iso, o planeta está dividido en 24 zonas horarias que reciben o nome de fusos horarios.
Nova York Madrid Tokio
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 10Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 2
REPASO A Terra, un planeta diferente
Nome: Data: Curso: 2unidade
1 Completa o esquema do ciclo da auga.
2 Define os seguintes termos.
Núcleo
Atmosfera
Hidrosfera
3 Completa a imaxe e contesta as preguntas.
a. Como se chama a capa sólida de rochas da Terra?
b. Cal é a capa máis superficial da Terra?
c. En que capa se orixina a lava dos volcáns?
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 11Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 2
REPASO A Terra, un planeta diferente
Nome: Data: Curso: 2unidade
4 Indica que continente aparece en cada imaxe.
Continente Continente Continente
5 Observa este mapa e responde as preguntas.
a. Que continente aparece represen-tado?
b. Que cidade está máis ao norte, Madrid ou Berlín?
c. Cal é a cidade situada máis ao les-te?
Berlín
Londres
Madrid
Moscova
N
LO
S
6 Une cada termo coa súa definición correspondente.
● Extremo da Terra máis afastado do ecuador.
● Liña imaxinaria que divide a Terra en dous hemisferios.
● Círculos que seguen a mesma dirección que o ecuador.
● Liñas imaxinarias que unen o polo Norte e o polo Sur.
PARALELO ●
MERIDIANO ●
ECUADOR ●
POLOS ●
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 12Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 2
RefoRzo o planeta azul
Nome: Data: Curso: 2unidade
1 Observa o debuxo do ciclo da auga e sitúa correctamente cada u nha das súas fases.
2 As seguintes frases son todas falsas. Escríbeas correctamente.
A. A hidrosfera está composta polas augas en estado líquido.
B. A maior parte da auga da Terra encóntrase nos polos.
C. O vapor de auga da atmosfera non forma parte da hidrosfera.
3 Copia na táboa tres usos indispensables da auga e tres hábitos cos que a malgastes.
uSOS indiSPenSaBLeS da auga FORMaS de MaLgaSTaR auga
CONDENSACIÓN TRANSPORTE PRECIPITACIÓN FILTRACIÓN EVAPORACIÓN
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 13Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 2
RefoRzo A grande esfera de rochas
Nome: Data: Curso: 2unidade
1 Sitúa correctamente os nomes das capas da xeosfera.
2 Sinala cal é o nome dos continentes.
A E
A
A
O A
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 14Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 2
RefoRzo Representación da Terra e orientación
Nome: Data: Curso: 2unidade
1 Completa cos termos adecuados.
Cal das dúas cidades está máis ao sur?
2 Ordena os puntos cardinais. Despois responde a pregunta que aparece co mapa.
Madrid Barcelona
nORTE SUR LESTE OESTE
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 15Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 2
AMPLIACIÓN Outro tipo de mapas
Nome: Data: Curso: 2unidade
1 Despois de ler a información sinala que tipo de mapa aparece representado.
Título de mapa: Previsión de tempo en España
Tipo de mapa:
Título de mapa: Asturias na Prehistoria
Tipo de mapa:
Título de mapa: Relevo e ríos españois
Tipo de mapa:
M a r C a n t á b r i c o
Cueto dela Mina
Ídolo dePeña-Tú
El BuxuCova dos Azules
Cova doSidrón
Cova doConde
Bañugues
La Llagunade Niévares
Campa deTorres
Túmulo doMonte Areo
Dolmen deMerillés
San Román Tito Bustillo
La Loja
El Pindal
N
LO
S
Restos arqueolóxicos
Construcións
Pinturas rupestres
Os mapas son representacións da Terra nun plano. Neles pódese representar todo tipo de aspectos que ocorran nun lugar. Aquí mostramos os máis importantes.
Mapas físicosRepresentan o relevo e os ríos. Os tons máis escuros representan zo-nas de maior altitude, mentres que as cores máis claras representan as zonas situadas a u nha altitude menor.
Mapas históricosUn tipo de mapa temá-tico é o mapa histórico, que reflicte algún tema relacionado co lugar representado pero nun tempo pasado.
Mapas temáticosReflicten temas diversos que ocorren no lugar re-presentado. Así, poden incluír información de estradas, de tipos de cul-tivo agrícola, do tempo que vai ir ao día seguinte e máis cousas.
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 16Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 3
REPASO As paisaxes cambian
Nome: Data: Curso: 3unidade
1 Observa o debuxo e nomea tres elementos naturais e artificiais da paisaxe.
2 Define os seguintes termos.
Península
Praia
Acantilado
3 Observa a imaxe e contesta as preguntas.
a. É unha paisaxe natural ou humanizada?
b. Está pouco ou moi contaminada?
c. Di tres accións humanas que a conta-minen.
eLeMenTOS naTuRaiS
1.
2.
3.
eLeMenTOS aRTiFiCiaiS
1.
2.
3.
1 2 3
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 17Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 3
REPASO As paisaxes cambian
Nome: Data: Curso: 3unidade
4 Indica o nome dos sistemas montañosos e arquipélagos españois.
5 Observa esta fotografía e responde as preguntas.
a. A que dous parques nacionais españois po-dería pertencer esta imaxe?
b. Explica as características deste tipo de pai-saxe.
6 Une cada termo coa súa definición correspondente.
● Elevación do terreo.
● Zona entre montañas pola que flúen os ríos.
● Terreno plano situado a certa altitude.
● Liñas imaxinarias que unen o polo Norte e o polo Sur.
VAL ●
MESETA ●
POLOS ●
MONTAÑA ●
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 18Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 3
RefoRzo Que son as paisaxes?
Nome: Data: Curso: 3unidade
1 Observa a imaxe e despois copia na táboa os elementos naturais e artificiais que apre-cies na paisaxe.
2 As seguintes frases son todas falsas. Escríbeas correctamente.
A. As paisaxes naturais son aquelas modificadas polas persoas.
B. Nas paisaxes urbanas abundan os elementos naturais.
C. Campos de cultivo, encoros, estradas ou casas son exemplos de elementos naturais.
eLeMenTOS naTuRaiS eLeMenTOS aRTiFiCiaiS
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 19Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 3
RefoRzo Como é o relevo nas paisaxes?
Nome: Data: Curso: 3unidade
1 Sitúa correctamente os nomes das formas de relevo de costa.
2 Sinala cal é o nome das seguintes formas de relevo interior.
1. 3. 2.
A
P
I C
G
P
L
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 20Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 3
RefoRzo Como é o relevo español?
Nome: Data: Curso: 3unidade
1 Completa o seguinte debuxo.
2 As seguintes frases son todas falsas. Escríbeas correctamente.
A. España está composta pola maior parte da Península e polas illas Canarias.
B. A Península Ibérica está rodeada polo océano Atlántico e o mar Mediterráneo.
C. No istmo que une a Península Ibérica con Europa hai u nha gran cordilleira, os Alpes.
D. Os ríos Miño, Douro, Texo e Guadiana separan España de Francia.
-
Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 3 MATERIAL FOTOCOPIABLE 21
AMPLIACIÓN A Meseta e as depresións
Nome: Data: Curso: 3unidade
1 Despois de ler a información e observar os mapas, contesta as preguntas.
Ademais das cordilleiras estudadas no libro, en España hai outras formas de relevo.
A Meseta CentralGran parte da Península Ibérica está ocupada pola Meseta Central. É u nha antiga cordilleira aplanada pola ero-sión ao longo de millóns de anos.O Sistema Central divide a Meseta na Submeseta Norte e a Submeseta Sur.
As depresiónsU nha depresión é u nha superficie de terreo afundida e que ten u nha altitu-de inferior ás terras que a rodean.Na Península existen dúas grandes de-presións, a do Ebro e a do Guadalqui-vir.
Estreito d
e Xibraltar
M a r C a n t á b r i c o
O C É A N O
A T L Á N T I C O
S i s t ema I b é r i c o
S i st e m
a Ce n
t r al
Serra Morena
C o r d i l l e i r a C a n t á b r i c a
Montes de Toledo
Mon
tes
de L
eón
Mac
izo
Gal
aico
Depresión do Ebro
S i s te m a
s Bé t i
c o s
P i r e n e o s
Cord
il leir
a Cos
teira
Catal
á
S u b m e s e t a N o r t e
S u b m e s e t aS u r
Depre
sión do
Guada
lquivir
I ll a
s B
a le a
r es
I l l a s C a n a r i a s
Montes
Vascos
R. Douro
R. Ebro
R. Xúcar
R. Texo
R. Guad
alquivir
R. Segura
R. Miñ
o
R. Guadiana
a. Que río discorre pola Submeseta Norte?
b. Que ríos cruzan a Submeseta Sur?
c. Que cadea montañosa os separa?
d. Entre que cordilleiras está a depresión do Ebro?
e. Que cordilleiras encerran a depresión do Guadalquivir?
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 22Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 4
REPASO Xuntos vivimos mellor
Nome: Data: Curso: 4unidade
1 Anota na táboa tres dereitos e tres obrigacións que tes no colexio e na casa.
2 Explica que indican estes sinais.
3 Observa a imaxe e contesta as preguntas.
a. Paréceche unha vila ou u nha cidade?
b. Cres que está moi ou pouco poboada?
c. Nomea dúas características deste tipo de poboamento.
dereitoS obrigaciónS
1.
2.
3.
1.
2.
3.
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 23Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 4
REPASO Xuntos vivimos mellor
Nome: Data: Curso: 4unidade
4 Indica o nome dos distintos espazos du nha localidade.
5 Une cada termo coa súa definición correspondente.
MINARÍA ●
PESCA ●
ARTESANÍA ●
AGRICULTURA ●
● Obtención de cereais, froita e verdura das plantas.
● Captura en ríos e mares do peixe que comemos.
● Extracción de minerais das minas.
● Elaboración de produtos coas mans ou máquinas sinxelas.
1 Z
2 Z
3 Z
4 E
5 C
6 R
1
2
3
4
56
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 24Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 4
RefoRzo A miña localidade
Nome: Data: Curso: 4unidade
1 Indica cal dos dous debuxos che parece dunha vila e cal du nha cidade.
2 Sitúa na táboa as características segundo sexan dunha vila ou du nha cidade.
3 Marca cun tic (V) as accións propias dun bo cidadán e cunha aspa (X) as de mal cida-dán.
ViLa Cidade
Viaxar no coche sen o cinto de seguridade
Cruzar as rúas polos pasos de peóns ou semáforos
Circular con bicicleta sen casco
Buscar papeleiras nas que depositar os papeis
PEqUEnOS COMERCIOS, POUCOS COCHES, MOITOS HABITAnTES, MUSEOS, OFICInAS
GRAnDES COMERCIOS, POUCOS HABITAnTES, AVEnIDAS AnCHAS, CASAS BAIxAS
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 25Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 4
RefoRzo o meu barrio e o meu concello
Nome: Data: Curso: 4unidade
1 Sitúa correctamente os nomes dos barrios du nha localidade.
Z
R C
E
2 Sinala se estas fotografías pertencen a zonas residenciais, industriais ou rurais.
1 2 3
Z
R
R
A
Z
I
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 26Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 4
RefoRzo o traballo dos meus veciños
Nome: Data: Curso: 4unidade
A agricultura de regadío régase só coa chuvia.
Os mineiros extraen minerais das minas.
Nos talleres os obreiros usan grandes máquinas.
As materias primas transfórmanse en produtos elaborados nas fábricas.
1 Indica o nome das seguintes actividades.
2 Sitúa na cela correspondente as seguintes actividades, dependendo de se pertencen ao sector primario ou secundario.
SeCTOR PRiMaRiO SeCTOR SeCundaRiO
3 Sinala se as seguintes afirmacións son verdadeiras (V) ou falsas (F).
AGRICULTURA GANDARÍA INDUSTRIA MINARÍA ARTESANÍA PESCA
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 27Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 4
AMPLIACIÓN As comunidades autónomas
Nome: Data: Curso: 4unidade
1 Observa este mapa das comunidades autónomas e contesta as preguntas.
Madrid
VALENCIA
CASTELLÓ
BARCELONA
TARRAGONA
ZARAGOZA
TERUEL
HUESCALLEIDA XIRONA
LEÓNPALENCIA
BURGOS
SORIA
BISCAIAGUIPÚSCOA
ARABA/ÁLAVA
SEGOVIA
ÁVILA
SALAMANCA
ZAMORA
TOLEDO
GUADALAXARA
CUENCA
CIDADE REAL
HUELVA
ALBACETE
ALACANT
VALLADOLID
BADAXOZ
CÁCERES
SEVILLA
CÁDIZ
MÁLAGA
CÓRDOBA XAÉN
GRANADA ALMERÍA
SANTA CRUZDE TENERIFE
AS PALMAS
A CORUÑA
PONTEVEDRA
OURENSE
LUGO
COMUNIDADE VALENCIANA
GALICIA
PRINCIPADODE ASTURIAS
CASTELA E LEÓN
COMUNIDADEDE MADRID
A RIOXA
COMUNIDADEFORAL DENAVARRA
ARAGÓN
CATALUÑA
CASTELA-A MANCHA
ILLAS BALEARES
REXIÓN DEMURCIA
CANTABRIA
PAÍS VASCO/EUSKADI
ESTREMADURA
ANDALUCÍA
CANARIAS
F R A N C I A
M A R R O C O S
A N D O R R A
PO
RT
UG
AL
M a r C a n t á b r i c o
O C É A N O
A T L Á N T I C O
M ar
M ed i
t er r
á ne o
Capital de Estado
a. En que comunidade autónoma vivimos?
b. É u nha comunidade costeira ou de interior?
c. Escribe o nome das comunidades autónomas que fan fronteira coa nosa
Os nosos municipios forman parte de organizacións superiores, que son as comunida-des autónomas. España está dividida en dezasete comunidades autónomas. Cada u nha delas ten un goberno propio que se encarga de organizar o funcionamento dos hospitais, os colexios, os tribunais e outros aspectos.
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 28Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 5
REPASO O tempo pasa
Nome: Data: Curso: 5unidade
1 Sinala se as seguintes oracións son verdadeiras (V) ou falsas (F).
O futuro está composto polos feitos que nos ocorren na nosa vida.
O pasado está formado polos feitos que nos ocorreron.
O que sucede no instante é presente, e despois convértese en futuro.
O teu nacemento é un feito pasado.
2 Analiza a imaxe e responde as preguntas que se propoñen.
a. A que ano pertence este calendario?
b. En que día da semana cadrou o 5 de marzo ese ano?
c. En que semana do ano se situou ese día?
3 Une con frechas os elementos das dúas columnas.
Lustro Cinco anos
Década Cen anos
Século Dous anos
Bienio Doce meses
Ano Dez anos
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 29Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 5
REPASO O tempo pasa
Nome: Data: Curso: 5unidade
4 Sinala que tipo de fonte histórica é cada u nha das que aparece nas imaxes.
A. B. C.
5 Indica con que era histórica se corresponden as seguintes imaxes.
A. B. C.
6 Define coas túas palabras os seguintes termos.
Historia
Arqueólogo
Pasado
7 Completa as seguintes oracións.
A) O instrumento con que se mide o tempo chámase .
B) Para utilizalo é necesario saber que un día ten horas,
u nha hora dura minutos e un minuto é igual a segundos.
C) Os días agrúpanse en compostas por sete días, e aquelas
agrúpanse en .
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 30Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 5
RefoRzo Pasado, presente e futuro
Nome: Data: Curso: 5unidade
1 Indica se as seguintes afirmacións son verdadeiras (V) ou falsas (F).
O pasado identifica os feitos que nos van ocorrer.
O presente correspóndese co que sucede neste momento.
O futuro representa feitos que xa sucederon.
2 Sitúa no recadro de pasado ou futuro os seguintes acontecementos.
a) O día en que naciches. b) Aprender a nadar. c) Aprender a montar en bicicleta.
d) O teu primeiro aniversario. e) O teu primeiro día de traballo. f) O día en que acabarás o colexio.
PASADO
FUTURO
3 Indica cal das tres imaxes pertence ao pasado, cal ao presente e cal ao futuro.
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 31Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 5
RefoRzo A medida do tempo
Nome: Data: Curso: 5unidade
1 Observa a folla do calendario e contesta as preguntas.
a. De que ano é o calendario?
b. A que mes pertence a semana número 12 do calendario?
c. En que día da semana cadrou o teu ani-versario ese ano?
d. Cantos anos fixeches ese día?
2 Completa as seguintes oracións.
A) O instrumento con que se mide o tempo chámase .
B) Os días agrúpanse en compostas por sete días, e aquelas
agrúpanse en .
C) Para utilizalo é necesario saber que un día ten horas, u nha hora
e un minuto .
3 Une con frechas os termos das dúas columnas.
Ano Mil anos
Lustro Doce meses
Década Cen anos
Século Cinco anos
Bienio Dez anos
Trienio Dous anos
Milenio Tres anos
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 32Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 5
AMPLIACIÓN A historia
Nome: Data: Curso: 5unidade
Cada época histórica ten u nhas características concretas. A forma de goberno, os costu-mes, a vestimenta ou o tipo de vivenda varían co paso do tempo, de modo que podemos relacionar estes aspectos coa época á que pertencen.
1 Relaciona os seguintes feitos históricos coa era á que pertencen.
Pirámides de Exipto Prehistoria
Segunda Guerra Mundial Idade Antiga
Época dos piratas Idade Media
Cazadores de mamuts Idade Moderna
Cruzadas Idade Contemporánea
2 Fíxate nos personaxes e relaciónaos cu nha era histórica segundo a súa vestimenta.
3 Observa este debuxo. É u nha escena da Prehistoria. Marca os catro obxectos que aparecen nela e que pertencen a outra época.
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 33Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 5
AMPLIACIÓN As fontes históricas
Nome: Data: Curso: 5unidade
As fontes históricas son a ferramenta básica para o coñecemento da Historia. Hai un gran número de fontes históricas que un pode utilizar para converterse en historiador. Compróbao.
1 Vas coñecer a historia da túa familia. Para iso, seguirás os seguintes pasos:
a. Elixe un dos teus familiares. Pode ser algún dos teus pais, avós ou tíos. Pensa que canto máis maior sexa, máis información histórica terá. A quen elixiches?
b. A continuación, tes que entrevistalo. Podes facerlle as seguintes preguntas:
1. En que ano naceu?
2. En que localidade?
3. A que se dedicaban os seus pais?
4. Foi á escola? Ata que idade?
5. Sempre viviu no mesmo sitio?
6. Por que cambiou de residencia?
c. Con estas preguntas recolliches información histórica. Que tipo de fonte usaches?
d. Elabora un breve informe con toda a información recompilada.
e. Que tipo de fonte é ese texto?
f. Completa a túa investigación recollendo u nha fonte gráfica e outra material. Cales conseguiches?
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 34Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 6
REPASO Así é a nosa historia
Nome: Data: Curso: 6unidade
1 Sitúa na táboa as características da Prehistoria dependendo de se pertencen á vida nas covas ou nos poboados.
COVaS POBOadOS
CAZADORES CERÁMICAFERRAMEnTAS DE PEDRA
nÓMADES AGRICULTORES SEDEnTARIOS
Na Idade Antiga inventouse a escritura e apareceron as primeiras cidades.
Na España medieval conviviron dúas culturas, a romana e a cristiá.
A comezos da Idade Moderna, Cristovo Colón descubriu América.
Os novos transportes e medios de comunicación chegaron coa Idade Moderna.
3 Sinala se as seguintes frases son verdadeiras (V) ou falsas (F).
2 Indica con que era histórica relacionarías cada u nha das imaxes.
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 35Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 6
REPASO Así é a nosa historia
Nome: Data: Curso: 6unidade
4 Indica de que época son as seguintes imaxes e cita tres características que che permiten sabelo.
5 Une cada termo coa súa definición correspondente.
OCCIDENTE ●
ÁFRICA ●
ORIENTE ●
CULTURA ●MUSULMÁ
● Existen enormes zonas con animais salvaxes.
● Hai grandes fábricas e empresas tecnolóxicas.
● Moitas persoas dedícanse á artesanía e o comercio.
● É a civilización á que pertence España.
ÉPOCA
CARACTERÍSTICAS
1
2
3
ÉPOCA
CARACTERÍSTICAS
1
2
3
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 36Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 6
RefoRzo Como se vivía na Prehistoria
Nome: Data: Curso: 6unidade
3 Sinala se as seguintes afirmacións son verdadeiras (V) ou falsas (F).
Na Prehistoria as persoas cazaban os animais ou recolectaban.
Os seres humanos prehistóricos pintaban nas paredes das súas chozas.
Ao final da Prehistoria os seres humanos fixéronse agricultores.
Cando os humanos crearon poboados deixaron de ser sedentarios e foron nómades.
1 Indica a cal das dúas imaxes pertencen estas características.
1
2
3
1
2
3
2 Di que están facendo estas persoas.
NÓMADES CERÁMICA FERRAMENTAS DE PEDRA
ALDEAS AGRICULTORES CAZADORES
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 37Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 6
RefoRzo Dos castelos ao océano
Nome: Data: Curso: 6unidade
1 Sitúa correctamente os nomes do debuxo da Idade Media.
C
I
2 Debuxa a viaxe de Colón e escribe un pequeno relato sobre o descubrimento de América.
A
M
Hai 500 anos
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 38Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 6
RefoRzo Un mundo conectado
Nome: Data: Curso: 6unidade
A. Aparición das cidades.
B. Produción en fábricas.
C. Construción de catedrais.
D. Presenza dos primeiros medios de comunicación a longa distancia.
E. Aparición da escritura.
1 Das seguintes características, subliña as que son propias da Idade Contemporánea.
3 Colorea o mapa das culturas do mundo e noméaas.
2 Marca na foto elementos e obxectos propios da Idade Contemporánea.
O
O
M
A
-
MATERIAL FOTOCOPIABLE 39Ciencias Sociais 3.º EP. Unidade 6
AMPLIACIÓN As civilizacións antigas
Nome: Data: Curso: 6unidade
1 Despois de ler as características das principais civilizacións históricas relaciona cada imaxe con u nha delas.
A Idade Antiga é a primeira era histórica do ser humano. Xorde coa aparición da escri-tura (hai 5.000 anos) e concluíu coa caída do Imperio romano (hai 1.500 anos). Duran-te eses anos houbo distintas civilizacións. Coñece as máis importantes.
Civilización mesopotámicaDesenvolveuse en Asia, entre os ríos Tigris e Éufrates hai 5.000 anos. Xor-den cidades que dominaban territorios amplos e eran lideradas por reis.Construíron templos en chanzos cha-mados cigurats. Ademais, alí inven-touse a escritura.
Civilización exipcia Xurdiu ao mesmo tempo que a ante-rior ao longo do río Nilo. A máxima autoridade era o faraón, que goberna-ba sobre todo o imperio.Construíron pirámides para enterrar as súas autoridades, que eran momifi-cadas.
Civilización gregaDesenvolveuse no mar Mediterráneo hai máis de 2.000 anos. Os gregos ofreceron grandes avances á humani-dade, tanto no mundo da ciencia como nas artes.Ademais, foron os primeiros que se gobernaron de forma democrática.
Civilización romanaDesenvolveuse na actual Italia, pero estendeuse por Europa, África e Asia.Os romanos construíron cidades, es-tradas e grandes obras de infraestru-tura. Moitas linguas actuais proceden da súa, o latín, así como as leis e a re-lixión cristiá.
2 Indica con que era histórica relacionarías cada u nha das imaxes.
1 2 3
-
Este libro está impreso en papeis procedentes de bosques xestionados de xeito sustentable
O caderno de Atención á Diversidade de 3.º de Primaria forma parte do Proxecto Editorial de Educa-ción Primaria de Xerme Edicións. Na súa realización participou o seguinte equipo:
AutoríaEquipo de Xerme Edicións
Edición Arturo Martín Garcés, Miguel García del Río
Coordinación e asesoramento lingüísticos Rinoceronte Servizos Editoriais
IlustraciónFelipe López Salán, GlezBros, Emma Schmid, El Bello Quebrado / Pelorroto, Guillermo Berdugo Gar-vía, M.ª Ángeles Aznar Medina, Antonia Santolaya Ruiz-Clavijo, Isamar Blanco, Federico Delicado Gallego, Félix Moreno Arrastio, Cinta Alonso-Villalobos Millán, Fidel Puerta, Armand González Car-dona, Enrique Flores Márquez, Gustavo Otero Ramos, Gregorio Rodríguez, José Ángel Labari, Luis Doyague, Marie Nigot
FotografíaJavier Calbet, Fidel Puerta, Sergio Cuesta / ARQUIVO SM; PHOTODISC; THINKSTOCK; Brand x Pictu-res; 123RF; AGE FOTOSTOCK
Edición gráficaSonsoles Prada San Segundo
Deseño de cuberta e interioresEstudio SM
Maquetación Rinoceronte Servizos Editoriais
Responsable do proxectoGregorio Baquero Artigao
Coordinación de contidos dixitaisMara Mañas Martínez
Coordinación editorial de HumanidadesJavier Ibarra Alonso
Coordinación editorial de PrimariaPilar Menéndez Camarena, Nuria Corredera Arana
Dirección de arte do proxectoMario Dequel Losa
Dirección editorialAída Moya Librero
Xestión dos enderezos electrónicosDebido á natureza dinámica de internet, Xerme Edicións non pode responsabilizarse polos cambios ou as modificacións nos enderezos e os contidos dos sitios web aos que remite neste libro.
Co obxecto de garantir a adecuación dos enderezos electrónicos desta publicación, Xerme Edicións emprega un sistema de xestión que reenvía as URL, que con fins educativos aparecen nela, cara a diversas páxinas web; entre outras de uso frecuente: http://es.wikipedia.org, www.youtube.es. Xerme Edicións declina calquera responsabilidade polos contidos ou a información que puidesen albergar, sen prexuízo de adoptar de forma inmediata as medidas necesarias para evitar o acceso desde as URL desta publicación ás devanditas páxinas web, en canto teña constancia de que puidesen aloxar contidos ilícitos ou desapropiados. Para garantir este sistema de control é recomendable que o profesorado comprobe con antelación os enderezos relacionados e que comunique á editorial calquera incidencia a través do correo electrónico [email protected].
Calquera forma de reprodución, distribución, comunicación pública ou transformación desta obra só pode ser realizada coa autorización dos seus titulares, agás excepción prevista pola lei. Diríxase a CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos, www.cedro.org) se necesita fotocopiar ou escanear algún fragmento desta obra.
© Xerme EdiciónsImpreso na UE / Printed in EU