diptongo, hiato y triptongo

8
Diptongo, triptongo y hiato En español existen cinco vocales distintas: A, E, I, O, U. Por sus características de articulación se dividen en dos grupos. Vocales abiertas A – E – O Vocales cerradas I – U Diptongo: Unión de dos vocales en una misma sílaba. Para que haya diptongo es necesario que una de las vocales sea cerrada y la otra abierta, o bien, la combinación de dos vocales cerradas. Fórmulas paisaje : pai-sa- je pleura : pleu-ra introito : in-troi- to rabioso : ra-bio- so huaco :hua-co tierno :tier-no ciudad :ciu-dad disminuir : dis-mi- nuir destruido : des-trui- do En español existen 14 combinaciones de diptongo: ai :frai-le, cai-ga, ai-re au :cau-sa, au-lli-do, pau- sa ei :pei-ne, rei-no, plei-to eu : eu-ro-pe-o, deu-dor, neu-tro oi :boi-na, es-toi-co, Zoi- la ou :bou, Sou-za, Mou-ro (*) iu :viu-da, ciu-dad, Piu-ra ia : au-da-cia, tia-ra, an- cia-no  + C = C +  = C + C =

Upload: ivanrea

Post on 26-Jul-2015

1.815 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Diptongo, Hiato y Triptongo

Diptongo, triptongo y hiato

En español existen cinco vocales distintas: A, E, I, O, U. Por sus características de

articulación se dividen en dos grupos.

Vocales abiertas A – E – O

Vocales cerradas I – U

Diptongo: Unión de dos vocales en una misma sílaba. Para que haya diptongo es

necesario que una de las vocales sea cerrada y la otra abierta, o bien, la

combinación de dos vocales cerradas.

Fórmulas

paisaje : pai-sa-je

pleura : pleu-ra

introito : in-troi-to

rabioso : ra-bio-so

huaco : hua-co

tierno : tier-no

ciudad : ciu-dad

disminuir : dis-mi-nuir

destruido : des-trui-do

En español existen 14 combinaciones de diptongo:

ai : frai-le, cai-ga, ai-re

au : cau-sa, au-lli-do, pau-sa

ei : pei-ne, rei-no, plei-to

eu : eu-ro-pe-o, deu-dor, neu-tro

oi : boi-na, es-toi-co, Zoi-la

ou : bou, Sou-za, Mou-ro (*)

iu : viu-da, ciu-dad, Piu-ra

ia : au-da-cia, tia-ra, an-cia-no

ua : cua-dro, ca-sual, an-ti-gua

ie : pie, cie-lo, pen-sa-mien-to

ue : bue-no, en-vuel-ve, cue-llo

io : rio, vio-lín, si-tio

uo : cons-pi-cuo, cuo-ta, re-si-duo

ui : rui-na, cui-da-do, bui-tre

Acentuación gráfica de los diptongos

En los diptongos formados por vocal abierta más vocal cerrada, o viceversa, la

tilde se coloca sobre la vocal abierta, cuando así lo dispongan las reglas de

acentuación:

náu-ti-co, al-féi-zar, mur-cié-la-go, hués-ped.

En los diptongos formados por dos vocales cerradas, la tilde o el acento gráfico se

coloca sobre la segunda vocal:

 + C = J C +  = J C + C = J

Page 2: Diptongo, Hiato y Triptongo

lin-güís-ti-co, a-tri-buí, cuí-da-te, siú-ti-co

Es importante resaltar que la h entre dos vocales no impide la formación de

diptongos:

prohi-bir – ahu-yen-tar – cohi-bir.

Los sonidos formados por los grupos gue – gui, que - qui, no forman diptongo:

gue-rre-ro, jil-gue-ro, gui-ño, á-gui-la

que-jar-se, to-que, má-qui-na, qui-ró-fa-no

Sí forman diptongo los grupos silábicos güe – güi:

ci-güe-ña, an-ti-güe-dad, ver-güen-za, ni-ca-ra-güen-se

pin-güi-no, a-güi-ta, lin-güís-ti-co, güi-ro

Triptongo: Reunión de tres vocales en una sola sílaba. De estas vocales, una

debe ser abierta y encontrarse en medio de dos cerradas no acentuadas.

Fórmula

porfiéis : por-fiéis

haliéutica : ha-liéu-ti-ca

escorpioide : es-cor-pioi-de

Vieira : Viei-ra

huaylarsh : huay-larsh

Pueyrredón : Puey-rre-dón

Valderaduey : Val-de-ra-duey

Cuauhtémoc : Cuauh-té-moc

estudiáis : es-tu-diáis

huaurino : huau-ri-no

En español existen siete combinaciones de triptongo:

iai : lim-piáis

iei : des-pre-ciéis

ioi : hioi-des

uai : amortiguáis, U-ru-guay (*)

uau : guau, Cuau-ti-tlán

uei : a-ve-ri-güéis, buey (*)

iau : miau

Los triptongos se acentúan de acuerdo con las reglas generales, la tilde siempre

va colocada sobre la vocal abierta.

es-tu-diéis, con-ti-nuéis, a-cen-tuéis

Page 3: Diptongo, Hiato y Triptongo

Hiato: Secuencia de dos vocales que se separan en sílabas distintas. Se produce

por el encuentro de vocales abiertas, iguales o no, o bien, de una vocal abierta más

una vocal cerrada, siempre y cuando la tilde recaiga sobre la vocal cerrada.

Fórmulas

Rafael : Ra-fa-el

veamos : ve-a-mos

canoa : ca-no-a

Saúl : Sa-úl

leído : le-í-do

bohío : bo-hí-o

fantasía : fan-ta-sí-a

ganzúa : gan-zú-a

ajíes : a-jí-es

En español existen veintiún combinaciones de hiato:

Hiatos con vocales abiertas iguales:

a-a : Sa-a-ve-dra, al-ba-ha-ca, I-sa-ac

e-e : le-er, de-he-sa, ve-e-dor

o-o : zo-o-ló-gico, mo-ho, co-o-pe-ra-ti-va

Hiatos con vocales abiertas distintas:

a-e : ca-en, ma-es-tro, sa-e-ta

a-o : ca-os, a-ho-go, ca-ca-o

e-a : te-a-tro, cre-ar, ma-re-a

e-o : me-o-llo, sor-te-o, tor-ne-o

o-a : co-ar-ta-da, bar-ba-co-a, bo-a

o-e : tur-bo-hé-li-ce, po-e-ti-sa, ro-e-

dor

Hiato en combinación con vocal abierta más vocal cerrada acentuada:

a-í : ma-íz, a-hí-to, a-hí

a-ú : ba-úl, Ra-úl, ta-húr

e-í : ve-hí-cu-lo, en-gre-í-da, fe-í-to

e-ú : tran-se-ún-te, re-ú-nen, re-hú-sa

o-í : o-ír, e-go-ís-ta, o-í-do

o-ú : (no existe)

í-a : per-dí-a, ha-cí-a, tí-a

ú-a : grú-a, con-ti-nú-a, pú-a

í-e : en-ví-e, de-sa-fí-e, en-frí-e

ú-e : ac-tú-e, con-ti-nú-e, e-fec-tú-e

í-o : tí-o, es-pí-o, es-tí-o

ú-o : ac-tú-o, bú-ho, dú-o

Hiatos con vocales cerradas iguales:

i-í : chi-í-ta, ti-í-ta, pi-í-do

Page 4: Diptongo, Hiato y Triptongo

HOJA DE APLICACIÓN

Diptongo, triptongo y hiato

Alumno(a): ________________________________________________ Grado: _________

Crucigrama: Completa el crucigrama siguiendo la numeración dada en las tablas de abajo.

Palabras del crucigrama

CIEGO – CUOTA – OÍR – REÍR – BUEY – OIGA – AIRE – QUIOSCO – URUGUAY – CEUTA – CAÍ – PAÍS – PEINE – HEROÍNA – VIAJE – AVERIGÜÉIS – BAÚL – LIMPIÁIS – DESVARÍO – FUERTE – INCREÍBLE – CAÍN – DÍA – ATAÚD – RAÍZ – MIAU – SUAVE – REÍ – CAUSA – DESPRECIÁIS

Práctica CalificadaDiptongo, triptongo y hiato

                  1      2                   

                                       

                                       

          3                               

      4              5        6                 

                7                   

        8                        9           

                      10                   

          11                               12      13                                     

                            14        15       

  16                    17                     

                                       

    18      19                  20                 21                      22              23         

                                       

            24                             

          25                    26             27                                         

                                       

Horizontales1. diptongo 14. hiato4. triptong 16. hiato5. diptongo 18. hiato8. triptong 22. hiato9. hiato 23. triptong

10. diptongo 24. diptongo11. hiato 26. diptongo12. diptongo 27. triptong

Verticales1. diptongo 13. triptong2. hiato 15. triptong3. hiato 17. diptongo6. diptongo 19. hiato7. diptongo 20. hiato9. diptongo 21. hiato

10. hiato 25. hiato

Page 5: Diptongo, Hiato y Triptongo

Alumno(a): _____________________________________________________ Grado: _______

1. Escribe un ejemplo original con cada combinación.

2. En cada pareja hay una con diptongo y otra con hiato. Sepáralas en sílabas.

a) Continua - continúa : _____________________ _____________________

b)

Perpetuo - perpetúo : _____________________ _____________________

c) Sabia - sabía : _____________________ _____________________

d) Hacia - hacía : _____________________ _____________________

e) Tenia - tenía : _____________________ _____________________

3. Desarrolla el ejercicio según la muestra dada.

Diptongo Triptongo Hiato

ai ioi i-í

ie uau a-e

ey uái í-o

oi iéi o-a

ui uey ú-a

Palabra SilabeoConcurrencias vocálicas

Diptongo Triptongo Hiato

distraído dis – tra – í – do a – í

odriísta

huésped

etíope

leía

escorpioide

comercio

desahuciado

equipo

Cuauhtémoc

estoico

mamey

cantaríais

anteojos

bacalao

Vieira