caderno lingua...na noite, as estrelas enchen o firmamento. quentou o sol desde o abrente deica o...

Linguacaderno

PRIM

ARIAPrimeiro trimestre

O caderno Lingua 3, para terceiro curso de Primaria, é unha obra colectiva concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por Antonio Brandi Fernández e Ana María Guerra Cañizo.

Na súa elaboración participou o seguinte equipo:

TExTO Teresa Broseta Fandos (Lecturas iniciais) Ánxela Carril Caldelas Luz Cures Vázquez Paula Fernández Seoane Roxelio Sarria Batlle Afonso Toimil Castro Amparo Tortosa Sanz

ILUSTRACIÓN Toni Cabo

EDICIÓN ExECUTIVA Afonso Toimil Castro Amparo Tortosa Sanz

DIRECCIÓN DO PROxECTO Ana María Guerra Cañizo

DIRECCIÓN E COORDINACIÓN EDITORIAL DE PRIMARIA Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero

Índice

Unidade 1

Comprendo Un poemA. O planeta contento ��4

GrAmÁTICA. A comunicación ��6

orToGrAfÍA. O son K ��8

VoCAbUlArIo. A excursión ��10

SAber fACer. Pedir información ��12

ACTIVIdAdeS de repASo ��13

Unidade 2

Comprendo Un ConTo. Aventura no deserto ��14

GrAmÁTICA. A linguaxe e as linguas ��16

orToGrAfÍA. O son Z ��18

VoCAbUlArIo. No estanque ��20

SAber fACer. Elaborar un cartel ��22


Unidade 3

Comprendo Un TexTo TeATrAl. Un descanso inesperado ��24

GrAmÁTICA. A oración: suxeito e predicado ��26

orToGrAfÍA. O punto ��28

VoCAbUlArIo. Os traballos manuais ��30

SAber fACer. Comparar paisaxes ��32


2

Unidade 4

Comprendo Un ConTo. Unha boa idea ��34

GrAmÁTICA. Sons e letras ��36

orToGrAfíA. O son G� A diérese ��38

VoCAbUlArIo. O mundo dos minerais ��40

SAber fACer. Escribir un texto a partir dunha ficha ��42


Unidade 5

Comprendo Un TexTo InformATIVo. Que chuvia máis rara! ��44

GrAmÁTICA. A sílaba ��46

orToGrAfíA. A partición de palabras ��48

VoCAbUlArIo. Un paseo polo porto ��50

SAber fACer. Elaborar recomendacións ��52


Repaso trimestral ��54

3

1 Comprendo un poema

O planeta contentoRodando coma unha pelotade fútbol polo firmamentovai a Terra noite e díasen parar nin un momento.

Cando ve outro planetasaúdao amablemente:–Bo día, señora Venus!–Boa noite, Marte o Valente!

Se é de día, ilumínaao Sol dourado e quente;se é de noite, acompáñaaa doce Lúa ata o abrente.

E o planeta por iso ten un riso permanente.

1 Arrodea. A que se parece a Terra, segundo o poema?

2 Escribe o nome de cada astro onde corresponda.

Terra Sol Lúa Marte

É dourado e quente. É un planeta riseiro.

É un planeta valente. É doce.

4

Sol Terra

Marte Lúa

3 Observa e completa.

4 Copia substituíndo en cada caso a palabra en negra por unha das do cadro que signifique o mesmo.

5 Busca no poema e copia. Como saúda a Terra os outros planetas?

Na noite, as estrelas enchen o firmamento.

Quentou o sol desde o abrente deica o luscofusco.

a sinatura • a fortaleza • o ceo

abridor • amencer • solpor

S’æ Æ ∂æ , acompañå å Terrå.

S’æ Æ ∂æ , iluminå å Terrå.

COMPETENCIA LECTORA

5

díå o So¬

å L”úånoi†æ

Na noite, as estrelas enchen o ceo.

Quentou o sol desde o amencer deica o luscofusco.

Bo día, señora Venus! Bo día, Marte o valente!

A comunicación

LEMBRA

As persoas necesitamos comunicarnos. A comunicación é o proceso a través do cal as persoas lles facemos saber aos demais o que pensamos, sentimos, queremos…

Podemos comunicarnos de moitos xeitos (con xestos, con imaxes, con sons), pero a forma de comunicación máis habitual entre as persoas é a linguaxe.

1 Di en que situación non se establece unha comunicación e explica por que.

Nå situació> no> ha^ comunicació> porq¤æ

A B C

2 Observa o debuxo e arrodea os personaxes seguindo o código de cores.

Unha persoa que se comunica cun son

non verbal.

Unha persoa que se comunica cun xesto.

Unha persoa que se comunica por medio

da linguaxe.

6

Csó apa®e©æ unhå πersoå.

4 Relaciona con números. Que comunica cada cartel?

5 Explica. Que significan estes sinais?

Está prohibido pisar a herba. Utilizade as papeleiras.

Está prohibido bañarse no estanque. Os aseos están á dereita.

Está prohibido pescar. Prohibido darlles comida aos parrulos.

6

6

3 Escribe ao lado de cada situación a forma de comunicación que se utiliza.

Un barco fai soar a bucina cando entra no porto.

Un rapaz despide unha amiga axitando un pano.

Un sinal prohibe aparcar nunha rúa.

Unha presentadora de radio dá unha noticia.

1GRAMÁTICA

1

3

2

4 56

7

Un son.

Un xesto.

Unha imaxe.

A linguaxe.

45

Prohibido xogar con balóns.

Hai que deterse.

2 31

µelo o otó> ba¬ ó> på e†æ efi udo

arπetå efi ífi ágado rå etå

O son K

LEMBRA

O son K pódese representar con c ou con qu.

• Escríbese c diante de a, o, u.

• Escríbese qu diante de e, i.

1 Risca as palabras que non teñen o son K.

2 Completa estas palabras con c ou con qu.

3 Adiviña de que animal se fala en cada caso e escríbeo. Todos os nomes teñen c ou qu.

cine

arlequín

colexio

receita

celebrar

secador

vaqueiro

bici

culpa

escaleira

Ten as orellas longas e gústalle a cenoria.

Vive cerca do Polo, ten aletas e é grosa e bigotuda.

Vai ao paso, ao trote e ao galope.

Come noces e piñóns e vive no bosque.

É coma un minúsculo avión e pícate na pel.

8

© © q€ ©

© q€ ©

Coello Foca

Cabalo Esquío Mosquito

q€

4 Completa con c ou qu.

5 Copia substituíndo os debuxos por palabras con c ou con qu.

A miñå urmÅ arµelå traballå ∂æ må illadorå nu> saló> ∂æ πei†eado. osµæ puxo o eixo nå ociñå. A”o arballo då efi inå do pa® æ xå l¬æ åero> afi follafi. O urso æ √–> vo¤ ambia® ∂æ o¬exio.

Paseando polo vin dous .

Xoán come o caldo cunha de cor .

Vin unha película dun e unhas .

Os teñen unha ou rabo moi grande.

Neste venden uns boísimos.

1OrtOgrafía

9

© —q€

— q€ ©c q€

q€© ©©

Paseando polo parque vin dous coellos.

q€©

Xoán come o caldo cunha culler de cor castaña.

Vin unha película dun esquimó e unhas focas.

Os esquíos teñen unha cola ou rabo moi grande.

Neste quiosco venden uns caramelos boísimos.

A excursión

1 Relaciona cada obxecto cunha acción.

3 As palabras que forman os nomes destes obxectos estás mesturadas. Escríbeas correctamente no lugar axeitado.

prismáticos compás lanterna cámara

saco de montaña lentes de campañatenda de durmir botas de sol

orientarse fotografar iluminar observar

2 Forma oracións coas palabras que emparellaches seguindo o exemplo.

Ofi prismáticofi úsanßæ parå obßerva® å paisa≈æ.

10

O compáfi úsaßæ parå or^entarnofi.A lan†ernå úsaßæ parå ilumina®.

A cámarå úsaßæ parå fotagra‡a® paisa≈efi o€ πersoafi.

saco de durmir

lentes de sol

tenda de campaña

botas de montaña

4 Ordena as letras e escribe o nome dalgúns obxectos necesarios para ir de excursión. Ao rematar, localízaos no debuxo.

5 Fíxate no compás e escribe os nomes dos puntos cardinais onde corresponda.

6 Observa o debuxo e di cal é a situación de cada elemento en relación ao punto vermello.

1 T S A Ó B N

2 C I L A M O H

3 T A B S O

4 R O G R A

5 P R O T E T O R C

O bosque O río

A montaña O lago

nor†æ

s¤es†æ

1Vocabulario

11

nor∂éfi

1

2

3

4

5

BASTÓN

MOCHILA

BOTAS

GORRA

PROTECTOR

¬es†æø±s†æ

norø±s†æ

surø±s†æ

oeste

norte

sur

leste

su®

PEDIR INFORMACIÓN SABER FACER

1 Observa o cartel e marca a información que figura nel.

2 Escribe un correo en que solicites a información que non marcaches.

A Asociación Alustro organiza unha festa o sábado

20 de setembro para darlle a benvida ao outono.

Ven e pasaralo moi ben!

Que actividade se organiza.

Quen a organiza.

Onde se vai celebrar.

Que día se vai celebrar.

A que hora vai comezar.

FESTA DO OUTONO

Se queres máis información, envía un correo a [email protected]

Para:

Asunto:

Motivo do correo

Información solicitada

Saúdo

Despedida

Sinatura

Enderezo

Obxectivo

Agradecemento

12

Resposta modelo (R.M.)

[email protected]

Bo día.

Escríbolles para solicitar información

sobre a festa do outono.

Gustaríame saber onde se celebrará o acto

e tamén a que hora vai comezar.

Moitas grazas pola súa atención.

Un saúdo.

Carme Castro.

FESTA DO OUTONO

ActividAdes de RePAsO

1

2 Completa con c ou con qu.

3 Escribe unha oración co nome de cada obxecto.

R”å e¬ ¬evå o a∫±lo mo^ urto.

X”oå í> ompro¤ å ifi.

Ófi a® fixo o µé® o®efi unhå pizzå r^ ísimå.

E”stå vå å †e> ornofi πæ enofi æ manchafi >egrafi.

1 Relaciona. Que forma de comunicación se utiliza en cada caso?

xesto son imaxe linguaxe

UAUAUAUA

Quedamos hoxe pola tarde?

13

q€ © ©

q€ © © q€

© ©q€

© ©

R.M.

A túa lanterna dá moita luz.

Podes beber da miña cantimplora.

A tenda de campaña é de dúas cores.

q€

2 Comprendo un conto

Aventura no desertoAndré e Claudia deixáronse caer no chan, mortos de cansazo. Desde que unha tempestade de area os separara dos demais exploradores, vagaban sen rumbo polo deserto. Xa non podían máis! Alá onde miraran, non se vía máis ca area e máis area...

–Auga, por favor –pediu Claudia.

–Non nos queda moita... –advertiulle André antes de pasarlle a cantimplora.

Claudia colleuna e sacudiuna.

–Que? –berrou–. Quédannos catro gotas!

Miráronse en silencio, asustados. Sen auga, non poderían sobrevivir no deserto: estaban condenados a morrer!

Naquel preciso momento, unha voz moi coñecida bramou:

–Claaaudiaaaa!!!! Andrééééé!!!!

Malia que estaban mortos de cansazo, erguéronse case dun chimpo. Os seus compañeiros conseguiran atopalos! Claudia e André camiñaron a bo paso cara á cima da duna, onde os esperaban os outros exploradores.

Ao chegar, case se botaron a chorar de emoción. Os compañeiros atoparan tamén un oasis! Mentres enchían a barriga de auga a pracer, contemplaron a paisaxe con ollos marabillados. Arredor dun estanque de auga transparente, a vexetación medraba esplendorosa: palmeiras, figueiras, albaricoqueiros, laranxeiras...

Mentres se abrazaban, encantados da vida, dixeron case á vez:

–A auga é capaz de facer cousas incribles!

1 Marca. Que lles pasaba a Claudia e a André?

Perdéranse no deserto. Paseaban polo deserto.

14

2 Responde.

Por que Claudia e André estaban sós no deserto?

Canta auga lles quedaba na cantimplora?

Por que se asustaron tanto?

Quen os atopou?

COMPETENCIA LECTORA

encantados da vida • vagaban sen rumbo • a bo paso

4 Copia substituíndo a expresión destacada por unha das propostas.

3 Completa escribindo a palabra representada. Podes buscala na lectura.

Claudia e André andaban perdidos polo deserto.

Camiñaron cara á duna á présa.

Diante do oasis, abrazáronse moi felices.

Des∂æ å cimå dunhå ,

—laudiå æ A”nd®Æ viro> u>

cu> ∂æ augå

transpa®en†æ æ co> moitå .

15

de area os afastara dos demais exploradores.

Porque unha tempestade

Catro gotas.

Porque non poderían sobrevivir no deserto

con tan pouca auga.

Os seus compañeiros.

dunå

oasifi

estanq€æ

√±≈etació>

Claudia e André vagaban sen rumbo polo deserto.

Camiñaron cara á duna a bo paso.

Diante do oasis, abrazáronse encantados da vida.

A linguaxe e as linguas

LEMBRA

Cando nos comunicamos cos demais, facémolo sobre todo por medio da linguaxe. Utilizamos a linguaxe cando falamos cos demais e cando escribimos.

No mundo hai moitas linguas ou idiomas diferentes. Para que dúas persoas se entendan, é importante que as dúas dominen unha lingua común. En España fálanse varias linguas: o castelán, o éuscaro, o catalán… Nós falamos en galego.

1 Marca. En que situación se utiliza a linguaxe?

2 Relaciona. Que lingua fala cada rapaz?

3 Di cales das linguas anteriores coñeces e explica cando as utilizas.

galego inglés castelán francés

Salut! Je suis Michelle!

¡Hola! ¡Soy Carlos!

Hello!I am Helen!

Ola! Son Brais!

16

Resposta libre (R.L.)

2

4 Escribe en galego as seguintes oracións.

5 Le o texto atentamente e anota máis abaixo as linguas que se nomean.

6 Atopa os nomes de seis linguas e anota as tres que se falan en España.

GRAMÁTICA

Marta tiene un perro.

Omar escribe cuentos.

Hace mucho frío.

Juana se ha enfadado.

Que lea!

Na nosa clase fálanse moitas linguas porque hai rapaces e rapazas de moitos lugares do mundo: Mohammed, que é de Marrocos, fala árabe; Juana, de Colombia, e Lupe, de Ecuador, falan castelán; Gica, que é de Romanía, fala romanés; Gianni, que acaba de chegar de Italia, fala italiano; Huang, da China, fala chinés; e o resto da clase,que somos de aquí, falamos galego. Credes que nos poderemos entender? Nós estamos seguros de que si!

N X A P O N É S O A

I L O L P U R E R L

C A T A L Á N B A E

X B S H M R E A C M

E A G D A N É S S Á

A L E M U Z E C U N

C A S T E L Á N É X

17

2

Marta ten un can.

Omar escribe contos.

Vai moito frío.

Xoana enfadouse.

árabe castelán

castelán

catalán

éuscaro

romanés

italiano chinés galego

O son Z

LEMBRA

O son Z de once pódese representar con c ou con z.

• Escríbese z diante de a, o, u e ao final de palabra.

• Escríbese c diante de e, i.

1 Risca as palabras que non teñen o son Z de ceo.

2 Clasifica as palabras que non riscaches na actividade anterior.

3 Completa con c ou z.

cinceiro casca ducia cómico couce

cuco descalzo cascuda carnizaría escaleira

azucreiro áncora concello cunqueiro cabaza

O son Z represéntase con z O son Z represéntase con c

L”o æ u> lå iño no πesco o es†æ ca> iño grå ioso.

A”va> å o ervo cor®edo®polo bosq¤æ, ƒel^ æ √±lo .

18

azucreiro descalzo

cabazacarnizaría

cinceiro ducia

couce

©

Ω ©Ω Ω

©© ©

Ω

concello

4 Colorea en cada palabra a sílaba que ten o son Z de ceo.

5 Con que se relaciona cada palabra? Escríbeas no seu lugar.

6 Escolle unha palabra de cada grupo anterior e escribe unha oración con ela.

7 Cambia a cantidade para que exprese máis dun elemento e escribe.

2OrtOgrafía

Nesta película só sae unha actriz.

Meu tío quere criar no curral unha avestruz.

Tareixa botoulle unha noz á ensalada de escarola.

cociña cerámica lucecú círculo cancela

DOCE

FORZA

RAPAZ

forzado • dozaría • forzoso • rapaces • forzudo

doceiro • rapazada • dozura • rapaciño

19

2

dozaría

R.L.

doceiro dozura

forzudo

rapaciño

forzosoforzado

rapaces

Nesta película só saen dúas actrices.

Meu tío quere criar no curral moitas avestruces.

Tareixa botoulle unhas noces á ensalada de escarola.

rapazada

No estanque

1 Busca estes elementos no debuxo e identifícaos con números.

2 Le o texto, observa o debuxo de arriba e adiviña quen é cada personaxe.

fervenza río rochas cachoeira ribeira estanque

Diversión no estanque

Susana e a súa familia foron ao estanque Augafresca a pasar o día. A ela encántalle botar un anaco nadando dun lado a outro do estanque, pero ao seu irmán Pedro gústalle máis mergullarse e observar os peixes que nadan polo fondo. Entrementres, Antón reláxase facendo o morto. Marta e Alberte, os xemelgos, quedaron na orela do estanque e chapuzaron o pai, que só quería ler o xornal. Que pillabáns!

15

2

3

4

6

20

15

2

3

4

6

6 1 243

O pai

Susana

Pedro Antón

Alberte Marta

5

3 Risca en cada grupo a palabra que non pertence á mesma familia ca as outras.

4 Completa co verbo axeitado. Que fan?

2Vocabulario

afúndese • somérxese • baleira • tírase • enchen

mergullar

mergullador

orgulloso

mergullo

río

rir

riola

riada

charca

encharcar

enchoupar

charco

Guil¬erµæ æ A”roå o cal∂eiro ∂æ augå.

O parrulo parå busca® comidå.

A”nå sacå å tapå æ o √±r†edoiro.

Iriå ∂æ ca∫±zå Å piscinå.

O barco ∂æ paπe¬ nå pozå.

21

2

enc™e>

soµér≈eßæ

ba¬eirå

tíraßæ

åfún∂eßæ

Elaborar un cartEl SabEr FacEr

1 Marca catro recomendacións que axuden a coidar un parque natural.

2 Arrodea o slogan que máis che guste para o teu cartel.

Coidemos o estanque da Fraga! Protexamos o estanque da Fraga!

3 Completa o teu cartel seguindo as indicacións.

Escribe o slogan ao comezo en letras grandes e vistosas.

Copia no seu lugar as recomendacións que elixiches na actividade 1.

Inventa unha oración final para animar a xente a conservar limpo o parque.

Non molestes os animais. Non tires lixo na auga. Utiliza as papeleiras.

Colle as ras grandes. Esconde ben o lixo. Respecta as plantas.

22

Non molestes os animais.

Respecta as plantas.

Non tires lixo na auga.

Utiliza as papeleiras.

R.M.

R.L.

R.L.


2

1 Lembra. Que ten que ocorrer para que dúas persoas se entendan cando falan?

3 Escribe. Cales das linguas anteriores se falan en España?

4 Copia as oracións substituíndo os símbolos por c ou por z.

Louren*o e Na*aré viven no *entro da *idade.

Esa rapa*a dos *apatos a*uis é ve*iña miña.

O *iclista ven*eu gra*as ao seu esfor*o.

En mar*o come*amos un curso de nata*ión.

2 Arrodea as linguas que se mencionan nestas oracións.

María apuntouse a clases de alemán porque quere viaxar a Austria.

Dixéronme que o galego e o portugués se parecen moitísimo.

Teño un veciño de Australia que só sabe falar inglés.

O meu irmán traballa como profesor de castelán nunha academia.

Boteille unha ollada a un libro en éuscaro e non entendín nadiña.

23

éuscarocastelángalego

Teñen que coñecer unha lingua común.

Lourenzo e Nazaré viven no centro da cidade.

Esa rapaza dos zapatos azuis é veciña miña.

O ciclista venceu grazas ao seu esforzo.

En marzo comezamos un curso de natación.

3 Comprendo un texto teatral

Un descanso inesperado(MATEO, XIANA e ANTÓN van de excursión polo monte con XAIME, o seu monitor. Levan mochilas e sacos de durmir.)

MATEO. (Deténdose.) Descansamos un pouco, Xaime?

XIANA. Si! Imos moi á présa...

ANTÓN. (Orgulloso.) Eu non estou canso.

XAIME. Está ben.

(Os catro sentan no chan, abren as mochilas, beben auga...)

ANTÓN. (Botando ao aire o saco de durmir.) Que? Seguimos?

MATEO E XIANA. (Á vez.) Non!

XAIME. Non xogues co saco, Antón. Se che cae...

(O saco cae das mans de ANTÓN e roda monte abaixo.)

ANTÓN. Ai! XAIME. (Tranquilo.) Quería dicir que, se che caía das mans, iría parar ao fondo do val... Que é exactamente o que acaba de pasar!

ANTÓN. (Moi preocupado.) E agora que?

MATEO. Que o perdiches...

XIANA. E vas pasar frío!

XAIME. Diso nada! Baixaremos a recollelo agora mesmo. (A MATEO e XIANA.) Esperádenos aquí sen movervos, de acordo?

ANTÓN. (Desanimado.) Está moi lonxe...

MATEO. (Burleiro.) E que máis ten, se non estás canso?

XIANA. (Burleira tamén.) En absoluto!

XAIME. (Decidido.) Ala, imos!

(XAIME sae da escena a bo paso; ANTÓN, arrastrando os pés. MATEO e XIANA quedan tranquilamente sentados no chan.)

XIANA. Mira que ben! O descanso será máis longo!

MATEO. Moito máis longo!

24

, æ

foro> ∂æ excursió> co> ,

o monito®. æ

q¤ería> para® parå ∂escansa®, πero ,

orgulloso, dicíå q¤æ e¬ no> estabå canso.

1 Completa o texto co nome dos personaxes.

COMPETENCIA LECTORA

2 Numera. En que orde ocorren os feitos?

3 Subliña a resposta correcta. Que pasa ao final?

4 Explica. Por que din Mateo e Xiana que agora van ter un descanso máis longo?

Xaime e Antón baixan ao val a buscar o saco, mentres Xiana e Mateo os esperan arriba.

Xaime decide que Antón e Mateo van compartir o saco e a excursión continúa.

A”ntó>

A”ntó>

R.M.

Porque o saco está no fondo do val e Xaime e Antón tardarán en baixar, collelo

e volver subir.

X”ianå

2 3 1

X”ianå

X”aiµæ

M”a†eo

M”a†eo

25

A oración: suxeito e predicado

LEMBRA

As oracións son mensaxes que expresan as nosas ideas e sentimentos por medio da linguaxe. Están formadas por palabras colocadas nunha orde determinada.

As oracións teñen suxeito e predicado.

1 Le o texto e separa con barras (/) as oracións que o forman.

2 Responde.

Cantas oracións ten o texto anterior? Cantas acaban cun punto?

Cantas acaban cun signo de admiración? E cun signo de interrogación?

Cantas palabras ten a oración máis longa? Cantas ten a máis curta?

3 Marca os grupos de palabras que sexan oracións.

do está río moi A auga fría. O pai de Erea é arquitecto.

Martiño e Breixo son irmáns xemelgos. a clase de vai Lois francés.

4 Ordena os grupos que non marcaches e convérteos en dúas oracións correctas.

Unha exposición moi interesante

A mestra de Plástica levounos hoxe a unha exposición de maquetas. Foi alucinante! Había rañaceos cunha morea de ventaíñas. Pero tamén había urbanizacións con casas, prazas e rúas. Mesmo había coches diminutos!

Gustounos tanto a exposición das maquetas, que pensamos facer unha da nosa vila. Conseguirémolo? Estamos seguros de que si!

/ / / / /

/ / /

8 4

3

A auga do río está moi fría.

Lois vai a clase de francés.

1

13 1

26

3

5 Relaciona as palabras, forma oracións e escríbeas onde corresponda.

6 Engádelle a cada suxeito un predicado en que utilices as palabras dos recadros.

GRAMÁTICA

Un camión

A clase de 3.º

Os leóns

viven

envorcou

foi

herba

xarope

prado

Alberte

na estrada.

ao teatro.

na sabana.

O cabalo

A súå na^

Os leóns viven na sabana.

Un camión envorcou na estrada.

A clase de 3.º foi ao teatro.

coµæ ™erbå no prado.

dál¬æ xaroπæ å A”l∫±r†æ.

R.M.

27

O punto

LEMBRA

Cando escribimos poñemos un punto (.) ao final de cada oración. Hai tres tipos de punto:

• O punto e seguido separa dúas oracións do mesmo parágrafo.

• O punto e á parte separa dous parágrafos distintos.

• O punto final escríbese ao final dun texto.

A palabra que vai despois dun punto escríbese con maiúscula inicial.

Por favor,

eu hoxe

dille a papáque merque o pan

saio tarde e non me dátempo

1 Ordéa as palabras, forma oracións e cópiaas unha a continuación da outra. Non esquezas os puntos e as maiúsculas.

2 Escribe. Que tipos de punto empregaches na nota anterior?

3 Escribe V nas afirmacións verdadeiras e F nas falsas.

Despois dun punto comezamos a oración seguinte con maiúscula.

Un punto sinala sempre o comezo dunha oración.

Existen tres tipos de punto e cada un ten unha función.

Por favor, dille a papá que merque o pan. Eu hoxe saio tarde

O punto e seguido e o punto final.

V

F

V

e non me dá tempo.

28

4 Arrodea con vermello os puntos e seguido, con azul os puntos e á parte e con verde o punto final do texto seguinte.

3OrtOgrafía

Diferentes pero ben levados

Miña nai é unha persoa moi activa. Gústalle facer sendeirismo, escalada e rafting. E se non pode ir á montaña, sae a correr polo barrio.

Papá, en cambio, prefire sentar no sofá e ler un libro tras outro. Tamén lle gusta ir visitar museos e exposicións.

Por sorte, hai cousas que nos gustan a todos: xogar ao parchís, pasear pola praia, ir ao cine ou axudar os avós a traballar a horta.

5 Numera e copia as oracións por orde.

Un lugar especial

Detrás dela construímos unha cabana de cartóns.

Este é o xardín da nosa casa.

É pequeno pero ten moitos recantos.

Nel hai unha árbore con moitas pólas.

Os meus amigos e mais eu xogamos moito aquí.

1

5

Este é o xardín da nosa casa.

É pequeno pero ten moitos encantos.

Nel hai unha árbore con moitas pólas.

Detrás dela construímos unha cabana de cartóns.

Os meus amigos e mais eu xogamos moito aquí.

3

2

4

29

Os traballos manuais

1 Ordena as letras e escribe os nomes dos materiais representados nas ilustracións.

2 Risca a palabra incorrecta en cada caso.

ILP N A S T I A

COT A L I N A R

ARA X L I

pegador

pegamento

regla

regra

tesoiras

tixeiras

palillos

escarvadentes

L

L I Á S T C P O

PLASTILINA

PLÁSTICOCARTOLINA

ARXILA

30

3 Ordena os pasos para montar unha figura.

3Vocabulario

dobrar apegar debuxar recortar

4 Completa o texto cos verbos anteriores e coas outras palabras que precises.

5 Fíxate no exemplo e escribe verbos que signifiquen o contrario ca estes.

Priµeiro, cómp®æ å figurå nå cartolinå coå .Despoifi, co> moito coidado, ha^ q¤æ å figurå coafi .A continuació>, cómp®æ å figurå polafi liñafi ∂ebuxadafi. Finalµen†æ, ha^ q¤æ bota® nafi laπelafi æ afi carafi parå monta® å figurå.

pregar ∂esp®ega® montar cubrir tapar

apegar facer

coser pintar

3 4

∂ebuxa®

®ecorta®†esoirafidobra®

πegaµento aπega®

∂escubri®∂esaπega®∂escoße®

∂esmonta®∂estapa®∂es‡a©e®∂espinta®

®egrå

1 2

31

Comparar paisaxes saBer FaCer

1 Observa as imaxes e completa o texto coas palabras propostas.

2 Escribe un texto para comparar estas vilas usando as palabras do cadro.

bosque

campos

pedra

montaña

aldeas de costa

casas xeitosas

porto • faro

praia • paseo

VILOUTA

MARÍN

VILABAIXA

Viloutå æ Vilabaixå so> dúafi al∂eafi ∂æ co> casafi ƒeitafi ∂æ . Pero µent®efi Viloutå ßæ atopå no µedio du> , Vilabaixå estÅ ro∂eadå ∂æ ∂æ cultivo.

Vilama® æ M”arí> so>

VILAMAR

montañåπedrå

bosq€æ

dúafi al∂eafi ∂æ costå co> casafi ≈eitosafi. Pero µent®efi Vilama®†e> porto æ u> faro, M”arí> †e> praiåæ u> paßeo.

campofi

32

ACTIVIDADES DE REPASO

3

1 Escribe o número de palabras que ten cada oración e subliña a máis longa.

O gato corre a toda présa detrás do rato.

O gato caza o rato.

O rato, asustado, foxe do gato.

2 Ordena as palabras para formares oracións.

Cibrán a cine. na porta atopou do Marta

Saleta curmáns. somos e mais eu

biblioteca Acompáñasme á a libro? un devolver

3 Relaciona. Para que se usa cada tipo de punto?

4 Completa as oracións coas palabras axeitadas.

Recorta∂æ o paπe¬ coafi . A”πega∂æ afi figurafi co . Traza∂æ liñafi ®ectafi coå .

O punto e seguido separa dous parágrafos.

O punto e á parte indica que acaba un texto.

O punto final separa oracións do mesmo parágrafo.

9

María atopou a Cibrán na porta do cine.

Saleta e máis eu somos curmáns.

Acompáñasme á biblioteca a devolver un libro?

†esoirafiπegaµento®egrå

5

6

33

Ofi ße†æ hoµefi ía> cargadofi co> ,

æ .

Taµé> ¬evaba> .

4 Comprendo un conto

Unha boa ideaO interior da mina estaba escuro. Os sete homes, cargados con picos, pas e cestos, detivéronse na entrada para acender os candís que levaban.

–Que sono… –bocexou un.

–Achís! –espirrou outro.

–Que farto estou da mina… –protestou un terceiro–. Calquera día, déixoa!

–Eu… non sei… –murmurou o cuarto.

–A min encántame a mina! –sorriu o quinto.

–A ti encántache todo… –dixo o sexto, que era o máis vello–. Éche unha sorte!

O sétimo, que era o máis novo, calou, e non por falta de ganas. Dáballe moita rabia ser mudo de nacemento!

Pouco despois, mentres enchía cestos con diamantes coma cada día, o mozo mudo tivo de súpeto unha idea. Unha idea tan boa que se lle debuxou na cara un sorriso de orella a orella! Aquela rapaza tan bonita que se lles metera na casa había uns cantos días, a que fuxía dunha madrasta malvada que quería matala, tiña pinta de saber escribir perfectamente… O mozo decidiu que pola noite, ao volver á casa, lle faría entender o que quería. A rapaza parecía un bocado de pan e seguro que estaría encantada de lles ensinar a ler e a escribir.

E daquela maneira por fin, podería dicirlles aos seus irmáns todo o que calaba desde había anos!

1 Completa. Que levaban os sete homes para traballar na mina?

picofi

pafi ©estofi

candífi

34

2 Relaciona as palabras de cada personaxe co comentario do narrador.

4 Arrodea a resposta correcta. Que quere dicir que a rapaza parecía un bocado de pan?

Que parecía moi boa persoa. Que tiña moi mal xenio.

3 Responde.

Por que non dicía nada o home máis novo?

Que idea tivo para solucionar o seu problema?

Por que estaba a rapaza na casa dos mineiros?

COMPETENCIA LECTORA

–Que sono…

–Que farto estou da mina…

–Achís!

–A min encántame a mina!

–sorriu o quinto.

–bocexou un.

–protestou un terceiro.

–espirrou outro.

5 Pensa e escribe. En que conto tradicional está inspirada a lectura?

Porque era mudo.

Brancaneves e os sete ananos.

Pensou en que a rapaza podía

ensinarlle a ler e escribir.

Porque tiña que fuxir dunha

madrasta malvada que a quería matar.

35

Sons e letras

LEMBRA

Cando falamos emitimos sons. Os sons poden ser de dous tipos: vogais ou consoantes.

Ao escribir, representamos os sons con letras. O conxunto de todas as letras dunha lingua é o abecedario ou alfabeto. O galego ten 23 letras en total: 5 vogais e 18 consoantes.

Ás veces, unha letra pode representar máis dun son. Outras veces, un único son represéntase a través de dúas letras que forman un dígrafo.

1 Conta e escribe. Cantas letras ten cada palabra?

zapato ambulancia teléfono dicionario sol

3 Copia as palabras anteriores onde corresponda.

Ten 4 consoantes. Ten 5 letras.

Ten máis vogais

Ten 5 consoantes

ca consoantes. e 4 vogais

4 Subliña en cada grupo a palabra que vai primeiro por orde alfabética.

2 Arrodea as letras seguindo o código de cores.

P R I M A V E R A V E R Á N O U T O N O I N V E R N O

Consoantes Vogais

caladoiro

caramelo

centena

farmacia

famoso

facilitar

orangután

obriga

ocasión

terraza

testemuña

título

6 10

Inverno Verán

Outono Primavera

8 10 3

36

E, eme, pe, a, ene, a, de, a

E, ene, ese, a, ele, a, de, a

Eme, a, ce, a, erre, erre, o, ene, ese.

Pe, e, i, xe, e.

4

5 Completa coa letra que corresponda seguindo a orde alfabética.

6 Escribe un nome de persoa que por orde alfabética se sitúe entre os outros dous.

7 Fíxate na clave e completa cada palabra co dígrafo que lle corresponde.

8 Escribe as letras que nomea cada rapaz e descubrirás a súa comida preferida.

GRAMÁTICA

B D

Alicia • • Daniel

Helena • • Luís

Manuel • • Paula

Tareixa • • Xavier

G I R T V Z L N

CH GU LL NH QU RR

ourizo alg¤ å eß ío itarrå cå ozå pa®æ å

Empanada Macarróns

Ensalada Peixe

C

Carlos Óscar

Icía Verónica

R.M.

ch nhqu gurr ll

H S X M

37

PrimeirO PrATO

espå e†efi Å bolo~eså ensaladå ∂æ ambafi

SegUNDO PrATO

hambu® eså √±≈eta¬ iso co> aravanzofi

SOBremeSAS

pas†e¬ ∂æ f^ ofi

io u® ∂æ ma> å

O son G. A diérese

LEMBRA

Para representar o son G de gato:

• Escríbese g diante de a, o, u.

• Escríbese gu diante de e, i. O u de gue e gui non se pronuncia.

• Escríbese diérese ( ¨ ) enriba do u dos grupos güe, güi para indicar que o u se pronuncia.

1 escolle as letras que precises e escribe. Ten en conta que sobra unha letra en cada caso.

2 Completa os pratos do menú con g ou gu.

E U G Ü A

V G U N T Ü E N O N U P Í G Ü I N

A U G Ü A

UNgÜeNTO PiNgÜÍN

egUA AUgA

gu

gugu

gg

g

gg

38

3 Nalgunha destas palabras pronúnciase o u. Pon a diérese onde cumpra.

4OrtOgrafía

lingueta

linguado

apiraguistas

piraguas

Bantiguidades

cinguidos

Clingua

bilingue

D

4 Completa as oracións cunha das palabras de cada grupo anterior.

5 Copia substituíndo os debuxos por palabras con g ou con gu.

De merenda tomamos e un .

O Mico agochouse detrás do .

O avó leva sempre e no inverno.

As van cara ao .

a O Æ u> πei≈æ ∂æ corpo aplanado.B Pasaro> doufi polo río.C Nå †endå ∂æ vi> u> gramó‡ono.D X”oá> Æ : falå ga¬ego æ cas†elá>.

De merenda tomamos galletas e un iogur.

O gato Mico agochouse detrás do paraugueiro.

O avó leva sempre gorra e guantes no inverno.

As formigas van cara ao formigueiro.

ü

üüü

linguadopiragüistafi

antigüida∂efibiling∏æ

39

O mundo dos minerais

1 Relaciona con números. Cal é o nome de cada mineral?

3 Fíxate no exemplo e forma palabras novas a partir das propostas.

2 Risca a palabra incorrecta de cada parella e copia a descrición do mineral.

cuarzo cobre rubí ollo de tigre

1 2 3 4

O diamante é duro/mol e rugoso/liso .

O xeso é claro/escuro e brillante/mate .

Os cristais de sal adoitan ter unha forma regular/irregular .

A pedra pómez ten un aspecto compacto/esponxoso .

brillante brillan†eΩ lixeiro li≈ei®ezå sólido duro

ácido belo

cándido firme

honrado raro

4 1

O diamante é duro e liso.

O xeso é claro e mate.

Os cristais de sal adoitan ter unha forma regular.

A pedra pómez ten un aspecto esponxoso.

3 2

soli∂eΩaci∂eΩcandi∂eΩhonra∂eΩ

du®ezå∫±¬ezåfirµezåra®ezå

40

4 Relaciona estes grupos de palabras para formar comparacións.

uns cabelos brillantes ca o chumbo

uns ollos tan negros coma o ferro

unhas moscas máis pesadas coma o ouro

un pan máis duro coma o carbón

un home tan duro ca unha pedra

4Vocabulario

5 Elixe e completa. De que cor é cada peza de roupa?

unhå chaq¤etå ∂æ co® grifi

unfi pantalónfi ∂æ co® azu¬

u> √±stido ∂æ co® √±r∂æ

u> ≈erße^ ∂æ co® √±rµellå

turquesa

esmeralda prata

granate

pratå turq€eså

esµeraldå grana†æ41

Escribir un tExto a partir dunha ficha sabEr facEr

1 Le a ficha e marca as afirmacións sobre o granito que sexan correctas.

2 Redacta un texto sobre o granito a partir da ficha. Tes que explicar como é, para que se utiliza e que propiedades del fan posibles eses usos.

nomE: Granito

tipo dE pEdra: Rocha composta por diversos minerais.

aspEcto: Forma irregular, textura granulosa e cores variadas: pode ser branco, rosa, gris, azul, verde…

propiEdadEs: Córtase facilmente en láminas que se poden puír. É moi duro e resistente á erosión e á contaminación.

usos: 1. Emprégase en bancos para sentar, en pisos, etc. 2. Utilízase en edificios públicos, monumentos, etc.

É un único mineral. Presenta cores variadas. Non ten ningunha utilidade.

Erosiónase facilmente. É moi duro e resistente. Utilízase na construción.

Que é e como é

Uso 1 e propiedade

Uso 2 e propiedade

O granito Æ unhå rochå

Utilízaßæ parå xå q¤æ

Taµé> ßæ utilizå parå

∂æ formå ir®egula®,†exturå granuloså æ co®efi variadafi.

fa©e® bancofi parå ßenta®,ßæ cortå facilµen†æ

e> láminafi q€æ ßæ po∂e> puí®.æ e> pisofi

fa©e® edi‡iciofi æ monuµentofi porq€æ Æ duro æ ®esis†en†æÅ erosió> æ Å contaminació>.

42


4

1 Completa coas palabras axeitadas.

2 Colorea as series de letras dispostas en orde alfabética.

3 Escribe o nome de cada pedra onde corresponda.

4 Copia as oracións poñéndolles a diérese ás palabras que a precisen.

Águeda regaloume un pinguín de xoguete.

Non lle gusta ter a lingueta do tenis engurrada.

O conxunto ∂æ todafi afi ¬etrafi dunhå linguå Æ o o¤ . O ga¬ego †e> ¬etrafi e> tota¬: vogaifi æ consoan†efi.

A B D C E M N Ñ O P F G H I L S T U V X Z Q S R T U

turquesa

ametista

xade

ágata

Ten dúas vogais e dúas consoantes.

É a única palabra que contén un dígrafo.

Ten dúas vogais e dúas consoantes repetidas.

Ten tres vogais e as tres son iguais.

al‡a∫±to a∫±©edario 235 18

xade

turquesa

ametista

ágata

Águeda regaloume un pingüín de xoguete.

Non lle gusta ter a lingüeta do tenis engurrada.

43

5 Comprendo un texto informativo

1 Busca na lectura e anota. De que fenómeno se trata en cada caso? Como é?

Brooooumm!

Que chuvia máis rara!Un dos fenómenos meteorolóxicos máis habituais é a chuvia. Tes visto caer do ceo orballos suaves e chuvias torrenciais. Tamén sabes que, ás veces, a chuvia vén acompañada de tronos terribles e de raios espectaculares. Tes un paraugas, unhas botas de auga, un impermeable… A estas alturas, a chuvia non te impresiona gran cousa!

Con todo, tes que saber que aínda pode darche sorpresas. Como a que levaron no ano 2007 os veciños de Rebolledo, en Alacant, cando choveron do ceo centos de ras. Ou a que tiveron no ano 2008 os veciños dunha vila mariñeira, cando contemplaron abraiados como unha chuvia de peixes caía sobre a vila…

Non é unha película, nin un invento, nin un misterio… Queres saber como é posible que pasen cousas así?

Ás veces, un tornado con moita forza chega ao mar, a un lago ou a un estanque. Entón, ademais de zugar unha boa cantidade de auga, pode absorber tamén algúns animais, sempre que sexan pequeniños: peixes, ras, arañas, cangrexos… Despois, o tornado desprázase arrastrando os animais no seu interior. Finalmente, cando perde forza, deixa caer a súa carga noutro lugar, a miúdo moi afastado do primeiro, e provoca unha forte impresión nos que teñen ocasión de contemplar o espectáculo.

Xa o ves… A natureza é unha fonte inesgotable de sorpresas!

raios

espectaculares terribles suave

chuvias

torrenciais

tronos orballo

44

2 Completa as oracións a partir da lectura. En que dúas ocasións choveron animais?

No ano cho√±ro> e> (A”lacan†).

No ano cho√±ro> nunhå .

3 Ordena e escribe onde corresponda. Cal é a causa da chuvia de animais?

transporta os animais deixa caer os animais absorbe os animais

1. Priµeiro, o tornado zugå augå æ

2. Despoifi, o tornado ∂esprázaßæ æ

3. Finalµen†æ, o tornado πer∂æ forzå æ

4 Razoa. Cres que é posible que algún día chovan cans ou gatos? Por que?

COMPETENCIA LECTORA

Non, porque os cans e os gatos non viven dentro da auga.

2 3 1

vilå mari~eirå

∂eixå cåe®

absor∫¶ ofi animaifi q€æ vi√±> >elå.

transportåofi animaifi.

ofi animaifi.R. M.

πei≈efi2008

R�ebol¬edorafi 2007

45

A sílaba

LEMBRA

Unha sílaba é o grupo de sons que se pronuncian xuntos nun mesmo golpe de voz.

Un ditongo é a unión de dúas vogais nunha mesma sílaba.

As palabras están formadas por sílabas. Segundo o número de sílabas que teñan, as palabras poden ser monosílabas, bisílabas, trisílabas ou polisílabas.

1 Escribe cada palabra no seu lugar. Tes que poñer unha sílaba en cada casa.

3 Separa estas palabras en sílabas.

telefonar director

zapatilla parasol

libraría bolígrafo

astronauta tellado

2 Pinta as casas anteriores seguindo o código de cores e atendendo ao tipo de palabra que conteñen.

monosílaba bisílaba trisílaba polisílaba

ordenador

calculadora tambor

cantrompeta

taµ bo® troµ ca>

o® do® ca¬ c¤ lå do rå ∂æ nå

πæ tå

te - le - fo - nar

za - pa - ti - lla

li - bra - rí-a

as - tro - nau - ta

di - rec - tor

pa - ra - sol

bo - lí - gra - fo

te - lla - do

46

5

4 Busca na sopa de letras oito palabras con ditongo e cópiaas onde corresponda.

ei au

oi ou

ia ai

io ue

GRAMÁTICA

P A R A U G A S X

C M C U E N E R B

C O C I Ñ E I R O

E U T A G U I A I

A C U E D U T O N

E H O I R A U C A

A O A T O V I A G

6 Copia as sílabas que che sobraron para formar unha mensaxe oculta.

5 Emparella sílabas da mesma cor e escribe no seu lugar as palabras que formes.

PA NI GO RA LA BÉNS, NE RE PO SOL

PIS VÍ NA CHE ÑO LO ZO MOI MA BEN!

cociñeiro

acuario

aguia

acueduto

gaivota

boina moucho

paraugas

niño nenalapis

Parabéns, resolvíchelo moi ben!

goma pozo

47

A partición de palabras

LEMBRA

Cando unha palabra non cabe enteira ao final da liña, témola que partir. Para indicar que a palabra partida continúa na liña seguinte, colocamos un guión (-).

Lembra que as vogais dun ditongo pertencen á mesma sílaba e, por tanto, non se poden separar ao final da liña. Tampouco se poden separar os dígrafos ch, gu, ll, nh, qu e rr.

1 Risca, en cada caso, a partición que resultaría incorrecta ao final da liña.

2 Observa e razoa. Estas palabras pódense partir ao final da liña?

3 Escribe unha raia vertical no lugar por onde partirías cada palabra ao final da liña.

sol pan tren

E”stafi palabrafi

campá ningunha xudeu beira chuvia tronar

papeis cuncha cheiro carro auga herba

ca-sa

cas-a

ba-rca

bar-ca

hámst-er

háms-ter

plan-tas

planta-s

no> ßæ po∂e> parti® ao fina¬ dåliñå porq¤æ só †e~e> unhå sílabå, so> monosílabafi.

48

4 Copia estes refráns partindo a última palabra da primeira liña.

5OrtOgrafía

6 Copia o texto partindo as palabras ao final da liña cando o precises.

A facer voar o papaventos!

Cada fin de semana, Carme e o seu fillo André van a Catoira visitar os avós. O avó Moncho estalle ensinando a André a facer voar o papaventos. Que divertido!

5 Parte os nomes destas localidades de todas as maneiras posibles, coma se estivesen ao final da liña.

Boqueixón

Carballo

Cacheiras

Viveiro

Para quen é bo traballador non hai ferramenta mala.

O que en maio se molla, en maio se enxuga.

Para quen é bo tra-ba-lla-dor

non hai ferramenta mala.

O que en maio se mo-lla,

en maio se enxuga.

R. L.

Bo-queixón, Boquei-xón

Car-ballo, Carba-llo

Ca-cheiras, Cachei-ras

Vi-veiro, Vivei-ro

49

Un paseo polo porto

Paßeando polo porto vi> u> ,

u> , unhå ,

algúnfi ∂æ πescå

æ taµé> u> gra> !

1 Identifica os seguintes elementos na imaxe.

2 Risca os medios de transporte que non son marítimos.

3 Completa cos nomes que non riscaches.

1 espigón 2 paseo marítimo 3 porto 4 praia 5 faro

barco

motocicleta

tren

veleiro

lancha

camión

avioneta

transatlántico

iate

autobús

1

2

5

4

3

√±¬eiro

ia†æ lanchå

barcofi

transatlántico50

5 Copia cada palabra ao lado da súa definición.

Fenómeno atmosférico violento con chuvia, vento, raios e tronos.

Situación do mar en que non sopra o vento nin hai ondas.

Fenómeno atmosférico que diminúe a visibilidade.

Descarga eléctrica que se produce cando hai tempestade.

Vento suave que sopra especialmente na beira do mar.

4 Emparella os elementos do coche cos do barco que cumpren a mesma función.

5Vocabulario

freovolante

condutor garaxe

pilototemón

áncora porto

6 Risca a palabra que non pertence a cada familia.

ventada ventoso ventar invento ventilar

mar marea marisco mariño sumar

néboa neboento neboeiro nebuloso neveira

ondas ondear once ondada ondular

néboa raio calma tempestade brisa

†emπesta∂æcalmå>éboåraiobriså

51

Elaborar rEcomEnDacIÓns sabEr FacEr

1 Imaxina que se vai realizar unha visita a unhas covas. Relaciona cada recomendación coa finalidade que persegue.

Poñer impermeable e calzado axeitado. Coñecer todos os detalles da cova.

Prestar atención ás explicacións do guía. Non mollarse nin esvarar no chan.

Non desviarse da dirección indicada. Facilitar a entrada doutros grupos.

Saír ordenadamente. Non perderse no interior da cova.

2 Escribe recomendacións a partir da información anterior.

Lembra as fórmulas que podes usar para facer recomendacións:

Cómpre… Aconséllase… É necesario… Convén… É recomendable…

Benvidos ás coVas marIÑas DE PorTocHÁnRECOMENDACIÓNS PARA OS VISITANTES

ANTES DE

ENTRAR

ÁS COVAS

DURANTE A VISITA

AO REMATARA VISITA

R. M.

É necesario poñer impermeable e calzado adecuado para non

mollarse nin esvarar no chan.

É recomendable prestar atención ás explicacións do guía para

da dirección indicada para non perderse no interior da cova.

coñecer todos os detalles da cova. Aconséllase non desviarse

Convén saír ordenadamente para facilitar a entrada doutros grupos.

52


5

1 Escribe o teu nome e apelidos. Ao acabar, indica cantas consoantes e cantas vogais teñen.

2 Escribe unha palabra de cada tipo.

Monosílaba Trisílaba

Bisílaba Polisílaba

3 Arrodea os ditongos e subliña os dígrafos que atopes nestas palabras.

pequeno carreira regueiro colchón froita illado

carie touro campión aguia ningunha aire

fareiro fa-reiro fare-iro farei-ro

mortadela mor-tadela morta-dela mortade-la mortadel-a

paraugueiro pa-raugueiro parau-gueiro paraugu-eiro

cullerada cu-llerada cul-lerada culle-rada cullera-da

estourar es-tourar estou-rar estour-ar

4 Risca, en cada caso, a partición incorrecta ao final da liña.

vogais

consoantes

vogais

consoantes

vogais

consoantes

R. L.

R. L.

53

Repaso trimestral

1 Responde estas preguntas.

Que é a comunicación?

Como nos comunicamos habitualmente?

De que outras formas o podemos facer?

2 Escribe debaixo de cada debuxo a forma de comunicación que se representa nel.

3 Escribe polo menos tres linguas en cada caso.

Fálanse en España

Fálanse no mundo

4 Copia estes fragmentos formando un texto e pon os puntos e as maiúsculas necesarios.

PIIIIIIIII!

Ola, son Carlos.

o colexio organiza un concurso de panxoliñas

celebrarase a véspera das vacacións de Nadal

os interesados poden anotarse na conserxaría

A comunicación é o proceso a través do cal as persoas

lles facemos saber aos demais o que pensamos, sentimos, queremos...

Utilizando a linguaxe.

Con xestos, con imaxes, con sons...

sons xestos

Galego, catalán, éuscaro, castelán.

Chinés, inglés, portugués.

linguaxe imaxes

R. L.

R. M.

O colexio organiza un concurso de panxoliñas. Celebrarase a véspera

das vacacións de Nadal.

Os interesados poden anotarse na conserxaría.

54

5 Escribe V se é verdadeiro e F se é falso.

A palabra hamaca ten 6 letras e 6 sons.

A palabra boneca ten 3 vogais e 3 consoantes.

A palabra apelido é trisílaba.

Os grupos de dúas vogais au, ai, eu…, chámanse dígrafos.

6 Separa estas palabras coma se estivesen ao final da liña.

aire carril

filla cumprir

rocha loura

7 Le atentamente e indica que letra ou letras representa cada símbolo.

Un traballo duro

Xoa♥ín é pes●ador. ●ada madru✿ada, en ●ompañía da súa ●adela Beren▲ela, a✿arra a bar♥iña e sae ao mar. ♥en se acer♥e ao peirao, se✿uro ♥e o ve che✿ar. Esperemos ♥e traia boa pes●a!

✿ ● ▲ ♥

8 Escribe dúas palabras de cada tipo.

Con diérese

Co son Z

9 Escribe estes grupos de palabras en plural.

a luz unha noz

unha vez o xuíz

F

F

V

F

ai-re

ro-cha

fi-lla

ca-rril

cum-prir

lou-ra

qug c gu

R. M.

as luces

pingüín antigüidade

cinza cereixa

unhas veces os xuíces

unhas noces

55

Dirección de arte: Xosé Crespo González.

Proxecto gráfico: Pep Carrió.

Ilustración de portada: Leila Méndez.

Xefa de proxecto: Rosa Marín González. Coordinación de ilustración: Amparo Tortosa Sanz. Xefe de desenvolvemento de proxecto: Xavier Tejeda de la Calle. Desenvolvemento gráfico: Raúl de Andrés González e Jorge Gómez Tobar.

Dirección técnica: Ángel García Encinar.

Coordinación técnica: Jesús Muela Ramiro, Ester Marín Otero e Virtudes Llobet Azpitarte. Confección e montaxe: Ester Marín Otero e Virtudes Llobet Azpitarte. Corrección: Luz Cures Vázquez, Paula Fernández Seoane, Antón Palacio Sánchez e Xavier Pais Villar.

Documentación e selección fotográfica: Mercedes Barcenilla Rodríguez.

Fotografías: J. Jaime; P. Esgueva; I. PREYSLER; ARQUIVO SANTILLANA.

Calquera forma de reprodución, distribución, comunicación pública ou transformación desta obra só pode ser feita coa autorización dos seus titulares, agás as excepcións que establece a lei. Contacte con CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos, www.cedro.org) se precisa fotocopiar ou escanear algún fragmento desta obra.

© 2014 by Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.Entrecercas, 2 – 15705 Santiago de CompostelaPRINTED IN SPAIN

ISBN: 978-84-9972-253-5CP: 506066Depósito legal: M-3660-2014

56

caderno lingua...na noite, as estrelas enchen o firmamento. quentou o sol desde o abrente deica o...

Documents