b¸o c¸o héi th¶o kÕ ho¹ch du lÞch céng §ång sa pa huyÖn sa … · 2011. 11. 14. · cña...

IUCN ViÖt Nam Dù ¸n t¨ng cêng n¨ng lùc cho çc s¸ng kiÕn du lÞch bÒn v÷ng

----------------------------------------

B¸o Ço Héi Th¶o KÕ Ho¹ch du lÞch Céng §ång Sa Pa

HuyÖn Sa Pa, Lµo Cai

3-5 Th¸ng 12-1998

môc lôc

1.0 Giíi thiÖu chung 4

2.0 Môc tiªu cña héi th¶o 4

3.0 Ban tæ chøc héi th¶o 5

4.0 Ph¬ng ph¸p 6

5.0 Ch¬ng tr×nh cña héi th¶o 10

6.0 Çc sù kiÖn chÝnh cña héi th¶o vµ ®¸nh gi¸ s¬ bé ý kiÕn çc sù kiÖn 13

6.1 Khai m¹c héi th¶o 13

6.2 B¸o ço- Giíi thiÖu vÒ Du lÞch bÒn v÷ng 13

6.3 B¸o ço: Vai trß cña Sa Pa trong du lÞch miÒn nói ViÖt Nam

TS. NguyÔn V¨n B×nh vµ TS. Ph¹m Trung L¬ng, ngêi tr×nh bÇy NguyÔn §øc Hoa C¬ng, ViÖn nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn Du lÞch- Tæng côc Du lÞch

14

6.4 B¸o ço: B¶o tån dùa trªn Céng ®ång vµ nh÷ng S¸ng kiÕn Du lÞch/ Kinh nghiÖm vµ bµi häc cña Nepan

¤ng Shailendra Thakali, ViÖn miÒn nói, Kathmandu, Nepan.

15

6.5 B¸o ço: ¶nh hëng cña Du lÞch ë Sa Pa

Bµ Lª thÞ SÏ, Uû ban nh©n d©n huyÖn Sa Pa

17

6.6 B¸o ço: KÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ du lÞch ë Sa Pa 17

6.7 B¸o ço: Du lÞch ë Th¸i Lan

¤ng Songwit Chuamsakul, ViÖn nghiªn cøu çc bé téc - Chiangmai, Th¸i Lan.

19

6.8 Th¶o luËn nhãm vÒ t¸c ®éng cña Du lÞch ë Sa Pa 19

6.9 Th¶o luËn çc nhãm ®iÓm víi çc thµnh viªn cña céng ®ång H'mong vµ Dao 20

6.10 Ph©n tÝch çc bµi häc kinh nghiÖm nµo cña Nepal vµ Th¸i Lan 22

6.11 Ph©n tÝch SCORE (§iÓm m¹nh, Trë ng¹i, C¬ héi, Rñi ro, Kú väng) 24

of 29

B¶NG ÇC CH÷ VIÕT T¾T

1. giíi thiÖu chung

Héi th¶o nµy lµ mét phÇn cña dù ¸n IUCN kÐo dµi hai n¨m cña IUCN cã tªn lµ "T¨ng cêng n¨ng lùc cho çc s¸ng kiÕn vÒ Du lÞch bÒn v÷ng", hoÆc cßn gäi t¾t lµ "Dù ¸n Du lÞch bÒn v÷ng". Dù ¸n ®îc tµi trî bëi Quü Ford , ICCO vµ Oxfam Quèc tÕ.

Môc ®Ých cña Dù ¸n Du lÞch bÒn v÷ng (DLBV) lµ t¨ng cêng nhËn thøc vÒ nh÷ng t¸c ®éng cã h¹i do du lÞch g©y ra ®èi víi kinh tÕ-X· héi, v¨n ho¸ vµ m«i trêng, còng nh ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn çc m« h×nh du lÞch bÒn v÷ng dùa vµo céng ®ång vèn cã thÓ taä ra thu nhËp bÒn v÷ng cho mét sè ngêi nghÌo nhÊt vµ cho nh÷ng céng ®ång chËm tiÕn bé nhÊt níc. §ång thêi, l¹i cã thÓ gãp phÇn duy tr× tÝnh ®a d¹ng sinh häc vµ ®a d¹ng v¨n ho¸ cña ViÖt nam. Môc ®Ých cña dù ¸n DLBV cßn nh»m vµo viÖc n©ng cao nhËn thøc cña tÊt c¶ çc nhãm cïng quyÒn lîi vÒ nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n còng nhthùc hµnh DLBV.

Mét trong nh÷ng nhiÖm vô cña Dù ¸n DLBV lµ hç trî mét dù ¸n nhá ë vïng cao, n¬i c tró cña çc céng ®ång d©n téc thiÓu sè, hç trî céng ®ång ®Þa ph¬ng ph¸t triÓn s¸ng kiÕn DLBV trªn c¬ së céng ®ång, hoÆc ph¸t triÓn çc chiÕn lîc gi¶m thiÓu t¸c ®éng xÊu, t¨ng cêng t¸c ®éng tèt do du lÞch g©y ra ë ®Þa ph¬ng nµy. HuyÖn Sa pa- Lao Cai, ®îc chän ®Ó triÓn khai dù ¸n nµy.

Héi th¶o ®îc Dù ¸n DLBV khëi th¶o vµ triÓn khai chuÈn bÞ trong kho¶ng s¸u th¸ng, vµ råi ®îc tæ chøc víi sù hîp t¸c vµ hç trî cña UBND tØnh Lµo Cai.

Héi th¶o nµy lµ ho¹t ®éng thø hai cña Dù ¸n, tËp trung vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cña Sa pa. Ho¹t ®éng nµy lµ sù nèi tiÕp sau chuyÕn du kh¶o ®Õn Nª Pan håi th¸ng 9/98 cña hai nhµ l·nh ®¹o ®Þa ph¬ng lµ «ng NguyÔn An Toµn- chñ tÞch Héi ®ång

6.12 B¸o ço: Giíi thiÖu vÒ çc nguyªn t¾c c¬ b¶n cña DLBV 25

6.13 B×nh chän 10 nguyªn t¾c cho DLBV ë Sa Pa 25

6.14 Ph¸t triÓn mét khung chiÕn lîc hµnh ®éng Du lÞch BÒn V÷ng (STAS)cho Sa Pa 26

7.0 Tæng quan kÕt qu¶ héi th¶o 30

8.0 §¸nh Gi¸ Chung vÒ Héi Th¶o 31

9.0 Nh÷ng KiÕn NghÞ 32

10 Nh÷ng ViÖc CÇn Lµm TiÕp sau Héi Th¶o 32

Phô lôc 33

CEMMA : Uû ban çc d©n téc thiÓu sè vµ miÒn nói

DL : Du lÞch

DLBV : Du lÞch bÒn v÷ng

UBND : Uû ban nh©n d©n

ICCO : Interchurch Organisation for Development Cooperation

IUCN : Quü b¶o vÖ thiªn nhiªn Quèc tÕ

STAS : ChiÕn lîc hµnh ®éng du lÞch bÒn v÷ng

SCOR : §iÓm m¹nh, h¹n chÕ, c¬ héi vµ kú väng

WWF : Quü thiªn nhiªn hoang d¹i

of 29

nh©n d©n huyÖn Sa pa vµ «ng TrÇn M¹nh DiÖm- Gi¸m ®èc së Du lÞch Th¬ng m¹i tØnh Lµo Cai. ChuyÕn du kh¶o nµy nh»m thu thËp çc kinh nghiÖm cña Nª Pan vÒ du lÞch sinh th¸i, du lÞch bÒn v÷ng vµ du lÞch bÒn v÷ng dùa vµo céng ®ång.

Héi th¶o nµy ®îc tæ chøc t¹i kh¸ch s¹n Hµm Rång, t¹i Sa Pa. LÞch lµm viÖc hµng ngµy tõ 8:00 ®Õn 17:00 hµng ngµy, trong ba ngµy liÒn. ViÖc phiªn dÞch song hµnh Anh-ViÖt ®îc tæ chøc theo lèi dÞch ®ång thêi víi sù hç trî cña hÖ thèng bé tai nghe.

2. Môc tiªu cña héi th¶o

Môc tiªu cña ba ngµy héi th¶o lµ:

a. T¨ng cêng sù tham gia cña çc nhãm d©n téc thiÓu sè ë ®Þa ph¬ng vµo quy hoÆch du lÞch vµ ra quyÕt ®Þnh th«ng qua viÖc chia xÎ kinh nghiÖm, kú väng vµ u tiªn.

b. T¨ng cêng tÇm quan träng cña sù tham gia réng r·i cña céng ®ång vµo quy ho¹ch, qu¶n lý vµ thùc hµnh du lÞch c. Tr×nh bÇy çc kÕt qu¶ nghiªn cøu (rÊt nhiÒu nghiªn cøu ®· tËp trung vµo vÊn ®Ò sù tham gia cña céng ®ång d©

téc thiÓu sè vµo du lÞch, còng nh t¸c ®éng cña du lÞch lªn çc céng ®ång thiÓu sè), thu thËp çc ý kiÕn ®èng gãp vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt víi du lÞch Sa Pa.

d. tr×nh bÇy çc kinh nghiÖm (çc t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc) thu ®îc tõ ph¸t triÓn du lÞch miÒn nói ë çc n¬i kh¸c trong khu vùc vµ rót ra çc bµi häc kinh nghiÖm thÝch hîp víi Sa pa.

e. Ph©n tÝch çc mÆt: thÕ m¹nh, khã kh¨n, c¬ héi, rñi ro vµ kú väng ®èi víi du lÞch Sa Pa, còng nh x¸c ®Þnh çc hµnh ®éng u tiªn cÇn triÓn khai

f. §Ò xuÊt s¬ bé çc nguyªn t¾c c¬ b¶n trong ph¸t triÓn DLBV ë Sa Pa g. Ph¸c th¶o khung chiÕn lîc hµnh ®éng vÒ DLBV h. X¸c ®Þnh vai trß vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi mçi bíc hoÆc mçi bé phËn cña chiÕn lîc (kÓ c¶ ®Ênh gÝa vÒ sù cÇn thiÕt

ph¶i thiÕt lËp mét diÔn ®µn hoÆc mét tæ chøc víi chøc tr¸ch, thµnh viªn cña tæ chøc ®ã)

Nh÷ng kÕt qu¶ mong ®îi tõ héi th¶o

a. Thµnh c«ng trong viÖc n©ng cao nhËn thøc vÒ t¸c ®éng cña Du lÞch th«ng qua viÖc tr×nh bÇy çc kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ kinh nghiÖm cña níc kh¸c

b. Thµnh c«ng trong viÖc n©ng cao nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña sù tham gia réng r·i cña céng ®ång trong viÖc quy ho¹ch vµ thùc hiÖn du lÞch

c. Thu hót ®îc sù tham gia tÝch cùc cña nhãm d©n téc thiÓu sè trong suèt qu¸ tr×nh héi th¶o d. Ph¸c th¶o hÖ thèng çc nguyªn t¾c c¬ b¶n cña DLBV ë Sa Pa e. Ph¸c th¶o khung chiÕn lîc hµnh ®éng DLBV f. Ph¸c th¶o vÒ khung nh©n sù cña Ban ®iÒu hµnh Du lÞch

3. Ban tæ chøc héi th¶o

Nhµ tæ chøc chÝnh:

1. Annalisa Koeman - IUCN 2. NguyÔn V¨n L©m - IUCN

§iÒu Phèi Viªn:

1. NguyÔn §×nh HoÌ - Khoa M«i trêng, §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn, §¹i Häc Quèc Gia Hµ Néi 2. NguyÔn ThÞ Loan - - Khoa M«i trêng, §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn, §¹i Häc Quèc Gia Hµ Néi

Trëng Nhãm Th¶o LuËn:

of 29

1. Hµ Kim Oanh - CEMMA 2. NguyÔn ThÞ KiÒu ViÓn - Tæ chøc ph¸t triÓn Hµ Lan 3. Lª Xu©n HiÕu - Tæ chøc Frontier ViÖt Nam 4. NguyÔn §øc Hoa C¬ng- ViÖn Nghiªn Cøu Ph¸t TriÓn Du LÞch - Tæng Côc Du LÞch

Th ký ghi chÐp

Lý Hång Anh, T vÊn

4. Ph¬ng ph¸p

Héi th¶o tr«ng ®îi vµo sù tham gia chñ ®éng, tÝch cùc cña çc dËi biÓu nh»m xo¸ bá kho¶ng çch gi÷a çc nhãm quyÒn lîi, t¹o dùng sù tham gia réng r·i cña céng ®ång, lµm cho çc ®¹i biÓu c¶m thÊy chÝnh hä lµ mét phÇn cña thµnh c«ng vµ gãp phÇn tÝch cùc vµo t¬ng lai DLBV cña ®Þa ph¬ng. RÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p ®· ®îc ¸p dông nh»m cæ vò sù tham gia tÝch cùc cña çc ®¹i biÓu:

1. B¸o ço miÖng

®îc tr×nh bÇy kÌm theo b¶ng chiÕu vµ phim chiÕu minh ho¹ cho çc néi dung mÊu chèt. Sau phÇn b¸o ço lµ trao ®æi th¶o luËn t¹i chç hoÆc theo nhãm.

2. Trng bÇy çc kÕt qu¶ héi th¶o

§iÒu phèi viªn tr×nh bÇy tãm lîc kÕt qu¶ chÝnh cña çc b¸o ço lªn b¶ng ®Ó ®¹i biÓu cã thÓ tham kh¶o khi th¶o luËn nhãm bÊt cø lóc nµo cÇn.

3. Héi th¶o nhãm träng t©m

Gåm çc ®¹i diÖn cña d©n téc H'mong vµ Dao ë Sa Pa. Th¶o luËn nhãm ®îc ®iÒu khiÓn bëi mét vÞ ®¹i biÓu chÝnh thøc cña Héi th¶o vèn còng lµ ngêi thiÓu sè ë ®Þa ph¬ng vµ sù hç trî cña mét ®¹i biÓu d©n téc nßng cèt (ngêi gi÷ vai trß gîi ý, tæ chøc ý kiÕn...)

4. Th¶o luËn vµ tr×nh bÇy b»ng kü thuËt tiÕt chÕ (dïng thÎ)

Mçi nhãm ®îc mét ®¹i biÓu nßng cèt hç trî. Kü thuËt dïng thÎ ®îc sö dông c¶ trong th¶o luËn nhãm lÉn tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm t¹i héi trêng chung.

B¾t nguån tõ §øc, kü thËt tiÕt chÕ (metaplan) ®îc sö dông réng r·i trªn thÕ giíi trong çc líp tËp huÊn ng¾n h¹n. §©y lµ kü thuËt trùc quan ho¸, yªu cÇu çc thµnh viªn ph¶i viÕt ý tëng cña m×nh lªn çc tÊm thÎ giÊy lµm s½n. Nh÷ng tÊm thÎ nµy sau ®ã ®îc ®Ýnh lªn b¶ng ghim theo cÊu tróc cña tõng vÊn ®Ò. Kü thuËt nµy rÊt phï hîp víi çc h×nh thøc lµm viÖc nhãm, ph¸t triÓn dù ¸n, x¸c ®Þnh vÊn ®Ò, x©y dùng ch¬ng tr×nh vµ gi¶i quyÕt xung ®ét

Kü thuËt tiÕt chÕ dïng cho th¶o luËn nhãm v× cã rÊt nhiÒu u ®iÓm:

� TÊt c¶ çc ý tëng ®Òu ®îc trùc quan ho¸ vµ ®îc xö lý b×nh ®¼ng (cã nghÜa lµ bÊt kÓ ý kiÕn ®ã lµ cña nhµ l·nh ®¹o hay cña nh©n viªn)

� T¹o c¬ héi cho méi ngêi bÇy tá ý kiÕn, ®iÒu nµy rÊt quan träng ®èi víi phô n÷ hoÆc nh÷ng ngêi rôt rÌ Ýt thÝch thÓ hiÖn tríc ®¸m ®«ng

� Tr¸nh ®îc nh÷ng trêng hîp muèn ¸p ®Æt quan ®iÓm hoÆc g©y søc Ðp lªn ngêi kh¸c � TiÕt kiÖm thêi gian th¶o luËn � Gióp cho viÖc tæng hîp vµ çc cÊu tróc hÖ thèng çc vÊn ®Ò � Çc thÎ cã thÓ ®îc s¾p xÕp l¹i � T¹o ®iÒu kiÖn cho çc ®¹i biÓu tù giíi thiÖu m×nh vµ ph¸ bá nh÷ng mÆc c¶m ban ®Çu � TÊt c¶ çc ý tëng ghi trªn thÎ cã thÓ ®îc lu gi÷ ®Ó sö dông sau nµy

of 29

Dông cô cÇn thiÕt cho kü thuËt tiÕt chÕ

� B¶ng xèp ®Ó ghim ®îc (b¶ng ghim) � ThÎ giÊy lµm s½n cã h×nh d¹ng, mµu s¾c, kÝch thíc kh¸c nhau � Bót d¹ viÕt b¶ng

GiÊy A0 ®Ó tãm lîc ý kiÕn vµ s¾p xÕp l¹i çc tÊm thÎ giÊy

Çch viÕt thÎ

� Ch÷ viÕt ph¶i lín ®Ó cã thÓ ®äc tõ xa � Mçi thÎ kh«ng qu¸ 10 ch÷ ®Ó ngêi viÕt ph¶i chän çc ch÷ ®¾t vµ s¾c s¶o � Mçi thÎ kh«ng qu¸ 3 dßng ®Ó cã thÓ viÕt ch÷ lín

5. Tr×nh bµy kÕt qu¶ lµm viÖc theo nhãm

Mçi nhãm bè trÝ çc thÎ cña m×nh trªn nÒn giÊy A0 ®· ®Ýnh trªn b¶ng ghim, theo khung cÊu tróc ®îc ®iÒu phèi viªn

chuÈn bÞ s½n. Mçi nhãm tù chän mét ngêi ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm t¹i héi trêng chung. VÞ ®¹i diÖn nhãm sÏ liªn tôc ®îc chän l¹i, ®îc thay thÕ, øng víi mçi lÇn tr×nh bÇy kh¸c nhau. Ngay c¶ thµnh phÇn cña tõng nhãm còng ®îc thay ®æi mçi lÇn th¶o luËn nhê çc ®Õm 1, 2, 3, 4 khi çc ®¹i biÓu ngåi t¹i bµn. Nh÷ng ®¹i biÓu cïng sè sÏ vµo cïng mét nhãm.

6. Ph¬ng ph¸p b×nh chän

Ph¬ng ph¸p b×nh chän ®îc sö dông ®Ó tuyÓn 10 nguyªn t¾c DLBV ë Sa pa. Mçi ®¹i biÓu ®îc chän 10 trong çc nguyªn t¾c ®îc toµn bé héi th¶o ®Ò xuÊt b»ng çch ®¸nh dÊu lªn b¶ng vµo vÞ trÝ cña nguyªn t¾c ®îc chän. Ngêi ®iÒu phèi ®Õm sè dÊu cña mçi nguyªn t¾c sau ®ã s¾p xÕp l¹i çc nguyªn t¾c ®îc chän theo sè dÊu tõ nhiÒu ®Õn Ýt. Mêi nguyªn t¾c ®øng ®Çu b¶ng lµ 10 nguyªn t¾c ®îc chän.

7. Ph¬ng ph¸p ma trËn u tiªn

Ph¬ng ph¸p nµy ®îc dïng ®Ó chän 10 vÊn ®Ò trong ph¸t triÓn DLBV ë Sa Pa. Çch thùc hiÖn ph¬ng ph¸p nh sau:

� Çc vÊn ®Ò ®îc héi th¶o ®Ò xuÊt sÏ ®îc xÕp vµo cét ®Çu tiªn trong sè 6 cét cña ma trËn. N¨m cét tiÕp theo lµ tr×nh tù vµ träng sè u tiªn: u tiªn cao nhÊt 1 (träng sè 1), u tiªn thÊp nhÊt: u tiªn 5 (träng sè 0.6). Q lµ gi¸ trÞ cña vÊn ®Ò (xem b¶ng díi)

� Mçi ®¹i biÓu ®îc chän 5 vÊn ®Ò vµ xÕp 5 vÊn ®Ò theo tr×nh tù u tiªn tõ 1 ®Õn 5 b»ng çch ®¸nh dÊu vµo vÞ trÝ t-¬ng øng cña vÊn ®Ò trªn hµng ngang.

Gi¸ trÞ Q cña mçi vÊn ®Ò ®îc tÝnh theo c«ng thøc

VÊn ®Ò 1

(1)

2

(0.9)

3

(0.8)

4

(0.7)

5

(0.6)

Q

1

2

3

......

of 29

Q = å aibi

a: Sè dÊu ®îc ®¸nh ë mçi cét (tøc lµ sè phiÕu bÇu cho vÊn ®Ò thuéc cïng mét cÊp u tiªn) b: Träng sè cña mçi cét (1=1,0; 2=0,9; ... 5=0,6) i: Sè tù u tiªn (tõ 1 ®Õn 5)

VÊn ®Ò nµo ®¹t tæng gi¸ trÞ Q cµng cao th× møc ®é u tiªn cµng lín

8. Çc bµi tËp ngô ý

Môc ®Ých cña çc bµi tËp ngô ý lµ göi ®Õn ngêi tham gia mét th«ng ®iÖp g× ®ã díi h×nh thøc nhÑ nhµng, nh»m "h©m nãng" cö to¹ vµ g©y Ên tîng cho cö to¹ khiÕn th«ng ®iÖp ®îc nhí l©u. Cã hai bµi tËp ngô ý ®îc sö dông trong héi th¶o.

Bµi tËp 1- XÐ giÊy

Mçi ®¹i biÓu ®îc nhËn mét tê giÊy khæ A4 vµ sau ®ã thùc hiÖn theo lÖnh cña ngêi dÉn ch¬ng tr×nh (nh¾m m¾t - gËp ®«i

tê giÊy - xÐ ®øt gãc bªn ph¶i phÝa trªn - gËp ®«i tiÕp - xÐ ®øt gãc bªn tr¸i trªn - gËp ®«i tiÕp - xÐ ®øt gãc bªn ph¶i phÝa trªn - më m¾t vµ gië tê giÊy gi¬ cao). KÕt qu¶ cho thÊy dï méi ngêi cïng nghe mét mÖnh lÖnh ®iÒu khiÓn gièng nhau, nh-ng kÕt qu¶ c«ng viÖc rÊt kh¸c nhau. Râ rµng cã mét kho¶ng çch rÊt lín gi÷a hiÓu biÕt vµ thùc hµnh (vÝ dô Du lÞch bÒn v÷ng). Th«ng ®iÖp lµ:

Nãi cha ph¶i lµ ®· nghe Nghe cha ph¶i lµ ®· hiÓu HiÓu cha ph¶i lµ ®ång ý §ång ý cha ph¶i lµ sÏ lµm Lµm cha ch¾c ®· ®óng Nãi < = > Lµm.

Bµi tËp 2: §ãn kh¸ch

Bèn ®¹i biÓu ®îc mêi tham gia bµi tËp víi vai trß ®¹i diÖn cho bèn c«ng ty du lÞch (c¶ trong nø¬c vµ ngoµi níc). Mét çi khay ®ùng 25 viªn bi gç ®îc chuÈn bÞ. Khi cã lÖnh "kh¸ch ®Õn", c¶ bèn ngêi ®îc quyÒn bèc bi gç mét lÇn trong khay. Sau mçi lÇn bèc, ngêi dÉn ch¬ng tr×nh ®Õm sè bi gç cßn l¹i trong khay vµ cho thªm mét lîng bi gç míi b»ng sè lîng cßn l¹i ®ã.

Trong héi th¶o, sau lÇn bèc ®Çu tiªn trong khay chØ cßn l¹i mét viªn. Sau khi ngêi dÉn ch¬ng tr×nh bæ sung thªm mét viªn n÷a, lÇn bèc thø hai ®· nhÆt nèt hai viªn trong khay. Tæng sè bi gç ®îc bèc tõ khay nh vËy chØ cã 26 viªn.

Bµi tËp nµy nh»m göi mét th«ng ®iÖp nh sau: sè bi gç trong khay ®¹i diÖn cho tµi nguyªn du lÞch. Mçi lÇn sè bi ®îc bèc t-îng trng cho viÖc khai th¸c tµi nguyªn du lÞch cña çc c«ng ty. §iÒu nµy dÉn ®Õn suy tho¸i vµ c¹n kiÖt tµi nguyªn du lÞch. ViÖc cÇn cã mét chiÕn lîc sö dông hîp lý tµi nguyªn bÒn v÷ng ®ßi hái çc c«ng ty ph¶i th¶o luËn, ®èi tho¹i ®Ó x©y dùng. Trong trêng hîp bµi tËp nµy lµ mçi lÇn bèc lªn ®Ó l¹i 12 viªn bi trong khay, sÏ lËp tøc cã 12 viªn bi míi ®îc bæ sung vµ do ®ã sè bi trong khay sÏ kh«ng bao giê ®îc bèc hÕt. §ã còng nh du lÞch bÒn v÷ng. Çc c«ng ty cÇn b¶o vÖ m«i trêng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Ó b¶o ®¶m cho sù nghiÖp ph¸t triÓn du lÞch l©u dµi, ®iÒu ®ã còng mang l¹i lîi Ých l©u dµi cho hä tõ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch.

9. Tæng hîp kÕt qu¶

¸p dông trong buæi th¶o luËn vÒ çc t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc cña ho¹t ®éng du lÞch trong çc lÜnh vùc: sinh th¸i, kinh tÕ x· héi vµ m«i trêng. Ph¸t hiÖn cña tÊt c¶ çc nhãm ®îc tËp hîp l¹i, çc ý kiÕn trïng hîp bÞ lo¹i bá. KÕt qu¶ cuèi cïng ®îc tr×nh bÇy trªn b¶ng (giÊy khæ Ao)

10. Chia xÎ kinh nghiÖm

Trong buæi th¶o luËn vÒ çc bµi häc kinh nghiÖm cña Nª-pan vµ Th¸i Lan, mçi nhãm th¶o luËn mét trong bèn c©u hái mµ

of 29

héi th¶o ®Ò ra. Çc kÕt qu¶ cña nhãm sÏ ®îc çc nhãm kh¸c bæ sung trong th¶o luËn chung. KÕt qu¶ cña c¶ bèn nhãm ®îc ®iÒu phèi viªn héi th¶o tæng hîp lªn b¶ng.

11. Çc tµi liÖu bæ sung

Çc bµi b¸o, tµi liÖu vÒ çc vÊn ®Ò du lÞch bÒn v÷ng, hiÕn ch¬ng DLBV, kh¶ n¨ng t¶i, du lÞch sinh th¸i, phô n÷ vµ du lÞch ë Nª-pan v.v.. gåm b¶n tiÕng Anh vµ b¶n tiÕng ViÖt ®îc trng bÇy lªn bµn. Çc ®¹i biÓu cã thÓ xem xÐt vµ sö dông nh÷ng tµi liÖu mµ hä cÇn.

12. Gãp ý kiÕn cña ®¹i biÓu

Çc ®¹i biÓu ®îc mêi viÕt ý kiÕn mµ hä muèn ®ãng gãp cho ban tæ chøc vÒ bÊt cø vÊn ®Ò nµo cña h«Þ th¶o lªn çc tÊm thÎ vµ ghim thÎ lªn b¶ng vµo cuèi ngµy lµm viÖc. Çc ý kiÕn nµy ®îc ban tæ chøc ph©n tÝch vµ ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña héi th¶o cho phï hîp h¬n

Do ch¬ng tr×nh lµm viÖc rÊt c¨ng th¼ng nªn viÖc bÇu chän çc vÊn ®Ò ®îc triÓn khai vµo lóc nghØ gi¶i lao khi ®¹I biÓu cã nhiÒu thêi gian h¬n ®Ó xem xÐt vµ c©n nh¾c.

5. ch¬ng tr×nh cña héi Th¶o

3 - 12 - 1998

Phiªn häp s¸ng

Phiªn häp chiÒu

Thêi gian Môc ®Ých Kü thuËt Ngêi híng dÉn/b¸o ço

8.00 - 8.15 Chµo ®ãn vµ giíi thiÖu Ph¸t biÓu ¤ng NguyÔn An Toµn

8.15 - 8.45 Giíi thiÖu vÒ h×nh thøc vµ môc ®Ých héi th¶o

Ph¸t biÓu IUCN & §iÒu phèi viªn (Loan)

8.45 - 9.00 Giíi thiÖu vÒ ch¬ng tr×nh héi th¶o Ph¸t biÓu IUCN & §iÒu phèi viªn (HoÌ)

9.00 - 9.30 Çc ®¹i biÓu tù giíi thiÖu m×nh Dïng thÎ §iÒu phèi viªn

9.30 -10.15 Giíi thiÖu vÒ Du lÞch bÒn v÷ng Ph¸t biÓu IUCN

10.15 - 10.30 NghØ gi¶i lao

10.30 - 11.00 Du lÞch miÒn nói ë ViÖt Nam vµ Vai trß cña Sa Pa

B¸o ço ¤ng NguyÔn §øc Hoa C¬ng

11.00 - 11.45 Du lÞch bÒn v÷ng dùa trªn céng ®ång t¹i Nepan

B¸o ço vµ c©u hái ¤ng Shailendra Thakali (Nepal)

11.45 - 13.15 ¡n tra


13.15 - 13.45 T¸c ®éng cña du lÞch ë Sa Pa B¸o ço Bµ Lª ThÞ SÏ, UBND Sa pa

13.45 - 14.30 KÕt qu¶ cña nhiÒu b¸o ço nghiªn cøu vÒ du lÞch ë Sa Pa

B¸o ço Frontier

14.30 - 14.45 NghØ gi¶i lao

of 29

4 -12-1998

Phiªn häp s¸ng

Phiªn häp buæi chiÒu

5 -12- 1998

Phiªn häp buæi s¸ng

14.45 - 15.30 Kinh nghiÖm cña nhãm H'mong vÒ v¨n ho¸ du lÞch l÷ hµnh ë miÒn B¾c Th¸i Lan

B¸o ço vµ çc c©u hái

¤ng Songwit Chuamsakul (Thailand)

15.30 - 16.15 Th¶o luËn vÒ çc b¸o ço trong ngµy Lµm viÖc nhãm ViÕt thÎ (4 nhãm)

§iÒu phèi viªn (Loan - Hoe), SNV, CEMMA, IUCN, Frontier

16.15 - 16.45 Chän çc vÊn ®Ò u tiªn Ma trËn u tiªn

Kü thuËt thÎ

§iÒu phèi viªn (Loan)

16.45 - 17.00 Tæng kÕt ngµy lµm viÖc ®Çu tiªn. Phæ biÕn ch¬ng tr×nh ngµy h«m sau

Ph¸t biÓu §iÒu phèi viªn (Hoe)

Çc ®¹i biÓu gãp ý kiÕn vÒ çc mÆt cña héi th¶o

Kü thuËt thÎ


8.00 - 10.00 Th¶o luËn nhãm ®iÓm H'mong and Dao

Lµm viÖc nhãm (4 nhãm) Kü thuËt thÎ (häp céng ®ång ®Þa ph¬ng vµ th¶o luËn)

® b¸o ço nhãm

Ngêi híng dÉn th¶o luËn, §iÒu phèi viªn

10.00 - 10.15 Gi¶i lao

10.15 - 11.30 TiÕp tôc

11.30 - 12.30 Häp mÆt ¨n tra IUCN, §iÒu phèi viªn, Ngêi híng dÉn th¶o luËn, trëng nhãm


13.15 - 14.45 X¸c ®Þnh nh÷ng kinh nghiÖm rót ra tõ çc b¸o ço vÒ Th¸i lan vµ Nepal

Lµm viÖc nhãm , Kü thuËt thÎ ® b¸o ço nhãm. Ph¶n håi cña ®iÒu phèi viªn,

§iÒu phèi viªn,

14.45 - 15.00 Tea break

15.00 - 16.30 Ph©n tÝch SCORE Lµm viÖc nhãm , Kü thuËt thÎ ® b¸o ço nhãm.

IUCN, §iÒu phèi viªn (Loan)

16.30 - 17.00 Tæng kÕt çc kÕt qu¶ tõ SCORE §iÒu phèi viªn (Hoe) Híng dÉn viªnth¶o luËn

19.00. BiÓu diÔn v¨n nghÖ H¸t, móa, ca nh¹c

of 29

Phiªn häp chiÒu

6. çc sù kiÖn chÝnh cña héi th¶o vµ ®¸nh gi¸ s¬ bé ý kiÕn çc sù kiÖn

6.1 Khai m¹c héi th¶o

Bµ Analisa Koeman (IUCN)- cè vÊn dù ¸n DLBV, ®äc lêi chµo mõng çc ®¹i biÓu. Sau ®ã lµ lêi ph¸t biÓu cña «ng NguyÔn An Toµn, Chñ tÞch H§ND huyÖn Sa Pa. ¤ng Toµn ®Æc biÖt nhÊn m¹nh ®Õn tÇm quan träng cña héi th¶o vµ çc môc tiªu cña nã.

¤ng Hans Friederich, ®¹I diÖn IUCN ViÖt nam giíi thiÖ mét sè nÐt vÒ chøc n¨ng cña tæ chøc IUCN trong lÜnh vùc du lÞch bÒn v÷ng (DLBV) (çc quan ©m vÒ m«i trêng, vÒ v¨n ho¸, qu¶n lý chÊt th¶i, sù gia t¨ng sè lîng, x¶ th¶i v.v..) kÌm theo lêi chóc héi th¶o thµnh c«ng.

¤ng Giµng Seo Phö, phã chñ tÞch UBND tØnh Lµo Cai ph¸t biÓu, nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña héi th¶o vµ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn th¶o luËn vÒ du lÞch Sa Pa. ¤ng nhÊn m¹nh r»ng DLBV lµ v× quyÒn lîi cña nh©n d©n ®Þa ph¬ng. ¤ng hy väng víi sù gióp ®ì cña çc tæ chøc quèc tÕ, Sa Pa cã thÓ tiÕp tôc nhËn vµ ph¸t triÓn çc m« h×nh du lÞch phï hîp.


8.00 - 8.45 Giíi thiÖu nh÷ng ph¬ng ph¸p chñ ®¹o cña du lÞch bÒn v÷ng, hiÕn ch¬ng cho DLBV

Ph¸t biÓu IUCN

8.45 - 9.30 X¸c ®Þnh çc nguyªn t¾c cña du lÞch bÒn v÷ng t¹i Sa Pa

nhãm th¶o luËn Kü thuËt thÎ

§iÒu phèi viªn, Híng dÉn viªn th¶o luËn

9.30 -10.00 X¸c ®Þnh çc nguyªn t¾c cña du lÞch bÒn v÷ng t¹i Sa Pa

Ma trËn u tiªn Kü thuËt thÎ

§iÒu phèi viªn

10.00 - 10.15 NghØ gi¶i lao

10:15 – 10:30 STAS vµ du lÞch bÒn vøng B¸o ço Frontier Vietnam

10.30 - 12:00 STAS Nhãm th¶o luËn Kü thuËt thÎ

§iÒu phèi viªn,Híng dÉn viªn th¶o luËn


13.15 - 15.15 TiÕp tôc th¶o luËn vÒ STAS

Nhãm th¶o luËn

Kü thuËt thÎ

§iÒu phèi viªn,Híng dÉn viªn th¶o luËn

15.15 - 15.30 NghØ gi¶i lao

15.30 - 16.45 KÕt luËn cuèi cïng IUCN, §iÒu phèi viªn

Bµi tËp §iÒu phèi viªn (Hoe)

IUCN bÕ m¹c héi th¶o IUCN

16.45 ® TiÖc kÕt thóc

of 29

6.2 B¸o ço- Giíi thiÖu vÒ Du lÞch bÒn v÷ng

Bµ Annalisa Koeman, cè vÊn dù ¸n cña IUCN, tr×nh bÇy tæng quan vÒ du lÞch (DL) vµ DL sinh th¸i. T¸c gi¶ minh ho¹néi dung thuyÕt tr×nh b»ng nhiÒu b¶n chiÕu nh:

Du lÞch BÒn v÷ng

Du lÞch sinh th¸i

M« H×nh çc Nguyªn T¾c vµ Gi¸ trÞ Du LÞch Sinh Th¸i BÒn V÷ng. Sù kÕt hîp cña çc môc tiªu x· héi, kinh tÕ, m«i trêng vµ kÕt qu¶ cña sù kÕt hîp nµy.

Quy M« cña Du LÞch Tù Nhiªn.

TrÝch dÉn vÒ du lÞch sinh th¸i.

Du lÞch V¨n Ho¸ hay Du lÞch Sinh Th¸i V¨n Ho¸.

Nh÷ng khuyÕn nghÞ vÒ Du lÞch Sinh Th¸i V¨n Ho¸ (du lÞch bÒn v÷ng lÊy céng ®ång lµm nÒn t¶ng ) ®èi víi çc nhãm d©n téc thiÓu sè trªn toµn thÕ giíi.

Du lÞch, V¨n ho¸, Ph¸t triÓn vµ Nh÷ng thay ®æi.

Vai trß cña Du lÞch ®èi víi Ph¸t triÓn.

S¬ ®å Çc YÕu Tè ¶nh Hëng ®Õn Sù Ph¸t TriÓn cña Du LÞch.

Thay ®æi vÒ KiÓu h×nh Du lÞch theo Thêi gian.

Çc quan ®iÓm chung vÒ ¶nh hëng ®èi víi d©n §Þa ph¬ng

Tr×nh bµy vÒ V¨n Ho¸

Ngo¹i tÖ

Du lÞch BÒn V÷ng kh«ng ph¶i lµ mét viÖc dÔ dµng

Søc t¶i

B¸o ço ®îc cÊu tróc chÆt chÏ. Më ®Çu, t¸c gi¶ tr×nh bÇy chi tiÕt kh¸i niÖm DLBV. §iÓm quan träng nhÊt l¸ ë chç du lÞch nh»m n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng cña céng ®ång ®iÓm du lÞch; ®¸p øng nhu cÇu cña du kh¸ch; duy tr× chÊt lîng m«i tr-êng mµ c¶ du kh¸ch lÉn céng ®ång ®Þa ph¬ng ®Òu dùa vµo. T¸c gi¶ ®ång thêi còng tr×nh bÇy nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n nh»m ®¹t ®îc DLBV.

§Þnh nghÜa du lÞch sinh th¸i vµ çc nguyªn t¾c cña nã ®îc trÝch dÉn tõ nhiÒu t¸c gi¶. M« h×nh vµ çc nguyªn t¾c cña DLBV ®· ph¶n ¸nh ®îc sù g¾n kÕt çc môc tiªu x· héi, kinh tÕ vµ m«i trêng.

Du lÞch v¨n ho¸ ®ang cßn lµ mét kh¸i niÖm míi ®èi víi hÇu hÕt çc ®¹i biÓu. T¸c gi¶ ®· trÝch dÉn nhiÒu ®Þnh nghi· vµ gi¶i thÝch vÒ du lÞch v¨n ho¸. ViÖc thùc hµnh du lÞch v¨n ho¸ ®ßi hái nhiÒu c«ng ®o¹n nh»m chia xÎ vµ b¶o vÖ v¨n ho¸ trong khi vÉn duy tr× ®îc gi¸ trÞ vµ tÝnh tù t«n cña v¨n ho¸. T¸c gi¶ ®a ra mét vÝ dô ë Brasil ®Ó gi¶i thÝch vÒ v¨n ho¸ vµ nh÷ng biÕn ®éng cã thÓ t¸c ®éng hoÆc chÞu t¸c ®éng bëi ph¸t triÓn du lÞch.

VÒ vai trß cña du lÞch trong ph¸t triÓ, t¸c gi¶ nhÊn m¹nh r»ng còng nh çc ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, du lÞch còng tiªu

of 29

thô tµi nguyªn vµ g©y « nhiÔm. NÕu ®îc qu¶n lý theo kiÓu bÒn v÷ng th× du lÞch còng sÏ cã nhiÒu t¸c dông tÝch cùc h¬n lµ t¸c dông tiªu cùc.

Héi th¶o nµy tËp trung chó ý vµo sù tham gia cña çc nhãm d©n téc thiÓu sè trong çc giai ®o¹n quy ho¹ch vµ thùc hiÖn çc ho¹t ®éng du lÞch do ®ã çc t¸c ®éng xÊu vÒ mÆt kinh tÔ - x· héi vµ m«i trõ¬ng lªn çc nhãm d©n téc thiÓu sè còng ®-îc ®Ò xuÊt nh»m t¨ng cêng nhËn thøc vÒ çc mèi nguy c¬ tiÒm tµng mét khi ph¸t triÓn lo¹i du lÞch v¨n ho¸/d©n téc. §ång thêi, héi th¶o còng cè g¾ng lµm s¸ng tá sù cÇn thiÕt ph¶i quy ho¹ch cÈn thËn còng nh thu hót sù tham gia cña céng ®ång ®Þa ph¬ng vµ cã c¬ chÕ kiÓm so¸t.

T¸c gi¶ kÕt luËn r»ng kh«ng dÔ dµng g× ®Ó ®¹t ®îc DLBV. CÇn ph¶i cã nh÷ng c«ng cô qu¶n lý tèt, vÝ dô: kh¶ n¨ng t¶i, çc chØ thÞ vÒ du lÞch bÒn v÷ng, sù tham gia toµn diÖn cña céng ®ång. §ã chÝnh lµ lý do s©u xa cña héi th¶o.

B¶n b¸o ço ®· cung cÊp cho çc ®¹i biÓu nhiÒu kh¸i niÖm míi vÒ DLBV, vÒ mèi quan hÖ gi÷a v¨n ho¸, kinh tÕ vµ ph¸t triÓn. T¸c gi¶ ®· sö dông nhiÒu tµi liÖu tham kh¶o cña nhiÒu nhµ khoa häc ®Ó cung cÊp mét çi nh×n s©u réng vÒ çc kh¸i niÖm kh¸c nhau. Mét sè vÝ dô minh ho¹ ®· lµm cho b¸o ço trë nªn rÊt hÊp dÉn.

Tuy nhiªn, néi dung b¸o ço mang tÝnh khoa häc rÊt cao, cïng víi viÖc cung cÊp çc vÊn ®Ò kh¸ ®a d¹ng lµm cho nhiÒu ®¹i biÓu ®Þa ph¬ng (nhÊt lµ mét sè ®¹i biÓu d©n téc Ýt ngêi) khã tiÕp thu. Nªn chia thµnh hai b¶n b¸o ço ng¾n h¬n ®Ó cã thÓ dÔ hiÓu h¬n.

Mét sè b¶ng ®Ìn chiÕu ®îc viÕt nhá vµ dµy ®Æc khiÕn cho cö to¹ khã ®äc.

6.3 B¸o ço: Vai trß cña Sa Pa trong du lÞch miÒn nói ViÖt Nam

TS. NguyÔn V¨n B×nh vµ TS. Ph¹m Trung L¬ng Ngêi tr×nh bÇy NguyÔn §øc Hoa C¬ng, ViÖn nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn Du lÞch- Tæng côc Du lÞch

B¸o ço kÌm hai b¶ng chiÕu:

Tæng quan vÒ ph¸t triÓn du lÞch ViÖt nam giai ®o¹n 1986-1995

Ph¸t triÓn du lÞch miÒn nói ViÖt Nam (2 tê)

Tríc hÕt, t¸c gi¶ tãm lîc nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam trong giai ®o¹n 1986-1995. B¸o ço nhÊn m¹nh nh÷ng thay ®æi vÒ quy ®Þnh ph¸p lý còng nh chÝnh s¸ch kinh tÕ ®· t¹o ra nh÷ng thóc ®Èy hiÖu qu¶ ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch (phÇn nµy ®îc b¸o ço viªn bæ sung, kh«ng cã trong b¸o ço ph¸t cho ®¹i biÓu)

Trong phÇn hai, t¸c gi¶ ®iÓm qua sù t¨ng trëng du lÞch miÒn nói ë ViÖt Nam. Sè lîng du kh¸ch t¨ng lªn, c¬ së h¹ tÇng ®îc c¶i thiÖn kh«ng ngõng. MiÒn nói lµ n¬i cã søc hÊp dÉn du lÞch lín v× nhiÒu lîi thÕ nh khÝ hËu m¸t mÎ, tÝnh ®a d¹ng v¨n ho¸ v.v.. MÆt kh¸c, du lÞch cã thÓ gãp phÇn c¶i thiÖn møc sèng cña d©n téc ®Þa ph¬ng còng nh h¹ tÇng c¬ së. Nh÷ng u tiªn c¬ b¶n ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch miÒn nói lµ:

� B¶o tån vµ ph¸t triÓn çc nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ v¨n ho¸. � B¶o ®¶m lîi Ých kinh tÕ cho céng ®ång së t¹i. � Thu hót tèi ®a sù tham gia cña céng ®ång vµo çc ho¹t ®éng du lÞch.

§Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy, b¸o ço gîi ý mét sè gi¶i ph¸p:

� X©y dùng kÕ ho¹ch cho sù ph¸t triÓn cña du lÞch ë çc tØnh miÒn nói. � N©ng cÊp hÖ thèng qu¶n lý cña nhµ níc. � TriÓn khai nghiªn cøu khoa häc. � Ph¸t triÓn tµi nguyªn con ngêi vµ çc dù ¸n Ph¸t triÓn.

Cuèi cïng, t¸c gi¶ tËp trung vµo çc vÊn ®Ò du lÞch cña Sa Pa. do cã nhiÒu søc hÊp dÉn, ho¹t ®éng du lÞch Sa Pa ®· t¨ng

of 29

trëng rÊt nhanh, h¹ tÇng c¬ së ®· ®îc c¶i thiÖn râ rÖt. Tuy nhiªn du lÞch còng ®· g©y nhiÒu t¸c ®éng xÊu vÒ çc mÆt kinh tÕ- x· héi, m«i trêng vµ v¨n ho¸. T¸c gi¶ ®Ò xuÊt mét sè hµnh ®éng nh»m ph¸t triÓn du lÞch Sa Pa nh:

� T¨ng cêng c¬ chÕ qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi Du lÞch Sapa. � X©y dùng kÕ ho¹ch chi tiÕt lµm nÒn mãng cho sù ®Çu t ®óng híng. � B¶o vÖ vµ c¶i thiÖn çc gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng � Xö lý nghiªm kh¾c nh÷ng trêng hîp vi ph¹m çc quy chÕ b¶o vÖ rõng. � C¶i thiÖn møc sèng cña çc nhãm d©n téc thiÓu sè � §Èy m¹nh viÖc th«ng tin tuyªn truyÒn vµ ®µo t¹o.

B¶n b¸o ço nµy ®· lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò chung vÒ ph¸t triÓn du lÞch ë ViÖt Nam nãi chung còng nh ë Sa Pa nãi riªng. PhÇn ®Çu cña b¸o ço ®i tæng quan h¬i xa víi môc tiªu cña héi th¶o.

PhÇn thø hai chñ yÕu nh»m vµo thèng kª sè lîng du kh¸ch ®Õn miÒn nói vµ çc tØnh miÒn nói, trong ®ã trêng hîp tØnh Lµo Cai dÝnh lÝu nhiÒu ®Õn phÇn 2 vµ 3 cña b¸o ço trªn b×nh diÖn sè lîng du kh¸ch c¶ trong vµ ngoµi níc.

Thùc ra cã thÓ t¨ng cêng tÝnh thu hót cña b¸o ço nÕu t¨ng thªm sè lîng çc b¶ng chiÕu. Còng cã thÓ chuyÓn çc b¶ng thµnh d¹ng ®å thÞ ®Ó dÔ so s¸nh h¬n.

6.4 B¸o ço: B¶o tån dùa trªn Céng ®ång vµ nh÷ng S¸ng kiÕn Du lÞch/ Kinh nghiÖm vµ bµi häc cña Nepan

¤ng Shailendra Thakali, ViÖn miÒn nói, Kathmandu, Nepan.

B¸o ço kÌm theo nhiÒu phim chiÕu mµu. T¸c gi¶ më ®Çu b»ng mét lo¹t ®Þnh nghÜa nh:

� Céng ®ång: lµ mét sè ngêi sèng trong cïng mét khu vùc. � Hîp t¸c x·: lµ nhãm cã kh¶ n¨ng thu lîi Ých lín nhÊt tõ çc ho¹t ®éng hay ch¬ng tr×nh víi tinh thÇn hîp t¸c. � Ph¸t triÓn: lµ mét qu¸ tr×nh bao gåm çc ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi, du lÞch, b¶o tån v..v. kÌm theo sù c¶i thiÖn t×nh h×nh ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau.

� Çc Tæ chøc ®Þa ph¬ng lµ mét nhãm çc uû ban víi nh÷ng tr¸ch nhiÖm cô thÓ riªng biÖt.

T¸c gi¶ giíi thiÖu vÒ Nª- pan b»ng çc phim chiÕu, chØ râ vÞ trÝ cña Nª pan trªn b¶n ®å thÕ giíi, ®Æc ®iÓm ®Þa lÝ tù nhiªn, tµi nguyªn thiªn nhiªn giµu cã, vµ çc h×nh ¶nh vÒ çc dù ¸n ph¸t triÓn tæng hîp n«ng th«n/miÒn nói. Nª pan cã 30 d©n téc kh¸c nhau, cã ng«n ng÷ riªng. N¨m 1950 Nª pan b¾t ®Çu chÝnh s¸ch më cöa, çc vïng nói vµ tÝnh ®a d¹ng v¨n ho¸ trë nªn cã søc hÊp dÉn lín ®èi víi du kh¸ch. Sè lîng du kh¸ch t¨ng lªn ®Õn 400.000/n¨m, lµ mét lîng kh¸ch lín ®èi víi Nª pan. N¨m 1997, thu nhËp tõ du lÞch lµ 114 triÖu USD, lµ nguån thu chñ yÕu cña ngêi ®Þa ph¬ng.

Ngoµi nh÷ng mÆt cã lîi, du lÞch cßn g©y ra nhiÒu t¸c ®éng xÊu nh:

� Suy th¸i rõng, mÊt rõng v× nhu cÇu cung cÊp cñi cho du kh¸ch � ¤ nhiÔm do chÊt th¶i � Ph©n cÊp x· héi, téi ph¹m, lèi sèng nghiªng vÒ çc gi¸ trÞ ph¬ng t©y, nhÊt lµ thÕ hÖ trÎ

§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, Nª pan ®· t¨ng cêng sù tham gia cña ngêi ®Þa ph¬ng vµo ho¹t ®éng du lÞch. Sau ba thËp kû kinh nghiÖm, ngµy nay ph¸t triÓn du lÞch ®· chó ý nhiÒu h¬n ®Õn vai trß cña ngêi ®Þa ph¬ng vµ çc vÊn ®Ò bcs xóc th«ng qua çc dù ¸n tæng hîp. Céng ®ång ngµy cµng cã quyÒn lùc trong viÖc gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò n¶y sinh. Du lÞch bÒn v÷ng cÇn duy tr× chÊt lîng cao vÒ v¨n ho¸ vµ b¶o vÖ m«i trêng.

Ho¹t ®éng b¶o tån thu hót sù tham gia cña céng ®ång ®Þa ph¬ng bao gåm:

� ¸p dông c«ng nghÖ tiÕt kiÖm chÊt ®èt, ch¬ng tr×nh thuû ®iÖn nhá ®Ó tiÕt kiÖm cñi � Çc nhãm vµ tæ chøc ®Þa ph¬ng tÝch cùc tham gia vµo chiÕn dÞch sö dông chÊt ®èt thay thÕ, cÊm dïng cñi, khuyÕn khÝch dïng dÇu vµ çc d¹ng n¨ng lîng kh¸c.

of 29

� Çc gi¶i ph¸p dµi h¹n bao gåm triÓn khai çc kÕ ho¹ch c«ng ®ång th«ng qua çc tæ chøc vµ uû ban ®Þa ph¬ng. VÝ dô viÖc bè trÝ çc thïng ®ùng r¸c.

� Phô n÷ tù tæ chøc thµnh çc nhãm nhá, vÝ dô nh thµnh lËp mét trung t©m tr«ng gi÷ trÎ ban ngµy, vµ dµnh thêi gian nhµn rçi cho çc ho¹t ®éng t¹o ra thu nhËp, hoÆc thµnh lËp çc líp häc dµnh cho ngêi lín.

� X©y dùng vµ n©ng cÊp çc nhµ trä trong lµng theo híng s¹ch sÏ, tiÖn nghi vµ sö dông çc vËt liÖu cña ®Þa ph¬ng. � Nh÷ng hé kh«ng cã nhµ trä riªng ®îc khuyÕn khÝch t¹o thu nhËp b»ng nhiÒu çch nh lµm vên, n«ng l©m kÕt hîp, tÝn dông v.v.. nh»m cung øng nhu cÇu cho du kh¸ch b»ng çc s¶n phÈm ®Þa ph¬ng.

Ho¹t ®éng gi¸o dôc nh»m vµo c¶ chñ (chñ phßng trä, híng dÉn du lÞch vµ khu©n v¸c) lÉn kh¸ch. VÝ dô cung cÊp th«ng tin miÔn phÝ cho du kh¸ch tríc khi hä b¾t ®Çu tuyÕn du lÞch ®i bé theo ®êng mßn ®Ó n©ng cao nhËn thøc cña hä vÒ çc t¸c ®éng mµ hµnh ®éng cña hä cã thÓ g©y ra. Nhê ®ã du kh¸ch ®îc th«ng tin, ®îc khuyÕn khÝch hîp t¸c víi ngêi ®Þa ph¬ng ®Ó gi¶m çc t¸c ®éng xÊu ®Õn m«i trêng.

Du lÞch trªn c¬ së céng ®ång hoÆc b¶o tån lµ mét çch tiÕp cËn nh»m cung cÊp lîi Ých lín nhÊt cho ngêi ®Þa ph¬ng vµ cho hä cã thÓ coi du lÞch nh lµ mét c«ng cô kiÕm sèng s¾c bÐn. Du kh¸ch ph¶i tr¶ lÖ phÝ tham quan, kho¶n tiÒn nµy cã thÓ ®îc sö dông ®Ó b¶o vÖ çc di s¶n thiªn nhiªn vµ v¨n ho¸, hoÆc hç trî ph¸t triÓn kinh tÕ. Chóng ta cÇn b¶o vÖ c¶ thiªn nhiªn lÉn v¨n ho¸.

T¸c gi¶ kÕt luËn r»ng trong thËp kû gÇn ®©y, nª pan ®· thu ®îc nhiÒu kinh nghiÖm vµ «ng sÏ rÊt m·n nguyÖn nªu kinh nghiÖm nµy gióp Ých cho ViÖt Nam.

Çc ®¹i biÓu ®¸nh gi¸ cao b¸o ço nµy. ViÖc sö dông nhiÒu phim chiÕu mÇu kh«ng chØ t¹o søc hÊp dÉn mµ cßn gióp cho çc ®¹i biÓu dÔ n¾m b¾t vÊn ®Ò. Néi dung b¸o ço ®¬n gi¶n, Ýt kh¸i niÖm khoa häc, dÔ hiÓu ®èi víi çc ®¹i biÓu. B¸o ço tËp trung vµo vÊn ®Ò du lÞch trªn c¬ së céng ®ång b»ng çch ®a ra nhiÒu gi¶i ph¸p nh»m thu hót sù tham gia cña ngêi ®Þa ph¬ng vµo ho¹t ®éng du lÞch. Nh÷ng kinh nghiÖm nµy cã thÓ ®îc sö dông cho Sa Pa.

6.5 B¸o ço: ¶nh hëng cña Du lÞch ë Sa Pa

Bµ Lª thÞ SÏ, Uû ban nh©n d©n huyÖn Sa Pa

PhÇn ®Çu cña b¸o ço, bµ SÏ giíi thiÖu tµi nguyªn du lÞch Sa Pa nh c¶nh quan ®Ñp, khÝ hËu tèt, ®a d¹ng thµnh phÇn d©n téc. PhÇn c¬ b¶n cña b¸o ço tr×nh bÇy çc t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc do du lÞch t¹o ra ë Sa Pa

� MÆt tÝch cùc: thu nhËp ®Çu ngêi trong khu vùc t¨ng lªn 200USD/ n¨m. Sa Pa trë thµnh mét khu du lÞch næi tiÕng.

� MÆt tiªu cùc: sè trÎ em lang thang t¨ng, « nhiÔm m«i trêng, suy tho¸i v¨n ho¸. � B¸o ço ®Ò xuÊt mét sè nhËn ®Þnh vµ khuyÕn nghÞ: � CÇn ®Çu t nhiÒu h¬n n÷a vµo dÞch vô du lÞch. � Gi÷ g×n çc gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc. � CÇn cã thªm çc chÝnh s¸ch phï hîp, x©y dùng thªm çc trêng häc vµ çc c¬ së h¹ tÇng kh¸c.

§©y lµ b¸o ço ®Ò cËp ®Õn hiÖn tr¹ng thùc tÕ cña du lÞch Sa Pa díi h×nh thøc th¼ng th¾n vµ ®¬n gi¶n. Çc ®¹i biÓu dÔ dµng n¾m b¾t vÊn ®Ò vµ ®ång t×nh víi ý kiÕn cña t¸c gi¶ mÆc dï b¸o ço kh«ng kÌm theo çc b¶ng chiÕu hoÆc phim chiÕu.

6.6 B¸o ço: KÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ du lÞch ë Sa Pa

T¸c gi¶ «ng Mark Grindy, b¸o ço viªn «ng Lª Xu©n HiÕu, Frontier ViÖt Nam.

B¸o ço cã ba b¶ng chiÕu

T¸c ®éng kinh tÕ.

of 29

T¸c ®éng v¨n ho¸ - x· héi.

T¸c ®éng m«i trêng.

B¸o ço tr×nh bÇy tæ hîp çc kÕt qu¶ cña nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ t¸c ®éng cña du lÞch Sa Pa trong 4 n¨m qua, vµ tËp trung ph©n tÝch s©u vÒ ba lÜnh vùc: t¸c ®éng kinh tÕ, t¸c ®éng v¨n ho¸ - x· héi, vµ t¸c ®éng m«i trêng. Tríc khi th¶o luËn vÒ nh÷ng t¸c ®éng quan träng nhÊt, t¸c gi¶ giíi thiÖu ng¾n gän hai ®Æc trng quan träng cña ngµnh c«ng nghiÖp du lÞch ë Sa Pa lµ:

h §Æc trng cña du kh¸ch: bao gåm du kh¸ch trong vµ ngoµi níc. C¶ hai lo¹i ®Òu dÕn Sa Pa v× nh÷ng lÝ do kh¸c nhau vµ ®Òu cã nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c nhau t¹i Sa Pa. Hä cã nh÷ng nhu cÇu kh¸c nhau vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô, øng xö theo nh÷ng çch kh¸c khau vµ g©y ra nh÷ng t¸c ®éng kh¸c nhau ®Õn çc hÖ thèng v¨n ho¸, kinh tÕ vµ m«i trêng ë Sa Pa.

h Çc nhãm d©n téc thiÓu sè vµ du lÞch: Çc nhãm d©ntéc thiÓu sè ë Sa Pa t¹o ra nguån thu hót du kh¸ch rÊt lín (do çch ¨n mÆc, nhµ cöa, phong tôc vµ çc ®Æc trng v¨n ho¸ kh¸c). Du lÞch ®ång thêi còng t¹o ra nguån thu nhËp cho çc nhãm d©n téc thiÓu sè th«ng qua viÖc cung çap hµng ho¸ vµ dÞch vô cho du kh¸ch.

1. T¸c ®éng kinh tÕ

� TÝnh mïa vô cña du lÞch cña du lÞch vµ viÖc cung øng qu¸ møc çc ®iÒu kiÖn ¨n ë � T¨ng thu nhËp trùc tiÕp cho huyÖn. � Du lÞch ®em l¹i lîi nhuËn cho d©n téc thiÓu sè. � PhÇn lín lîi nhuËn du lÞch tËp trung ë thÞ trÊn Sa Pa. � Rß rØ kinh tÕ (do sù khai th¸c cña çc c«ng ty níc ngoµi).

2. T¸c ®éng v¨n ho¸ - x· héi.

� Thay ®æi mèi quan hÖ quyÒn lùc trong gia ®×nh. � V¨n ho¸ du lÞch. � Giao lu v¨n ho¸. � NhËn thøc cña du kh¸ch. � TÖ n¹n x· héi.

3. T¸c ®éng m«i trêng.

� Sö dông chÊt ®èt. � Qu¶n lý chÊt th¶i. � T¸c ®éng ®Õn hÖ ®éng thùc vËt.

T¸c gi¶ b¸o ço ®i dÕn kÕt luËn: "T¸c ®éng cña du lÞch lµ xuyªn lÜnh vùc, do ®ã ®Ó ®¹t ®îc du lÞch bÒn v÷ng trong t¬ng lai, cÇn cã mét çch tiÕp cËn tæng hîp víi sù tham gia réng r·i cña tÊt c¶ çc nhãm quyÒn lùc"

B¶n b¸o ço ®· t¹o rÊt nhiÒu c©u hái vµ b×nh luËn tõ phÝa çc ®¹i biÓu nh: sao cho cã thÓ gi¶m chi phÝ (vµ do ®ã t¨ng lîi nhuËn) ë Sa Pa; lÝ do h¹n chÕ viÖc du kh¸ch nghØ l¹i t¹i b¶n; viÖc sö dông thuËt ng÷ "chî t×nh"; b»ng chøng vÒ sù biÕn ®æi ph©n quyÒn trong ph¹m vi gia ®×nh díi t¸c ®éng cña du lÞch. Chi tiÕt cã thÓ xem thªm ë tuyÓn tËp b¸o ço cña héi th¶o (trang 13).

B¸o ço cña Frontier thÓ hiÖn lµ mét c«ng tr×nh nghiªn cøu nghiªm tóc vÒ du lÞch Sa Pa, ®Æc biÖt lµ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn çc nhãm d©n téc thiÓu sè.

Sù bïng ph¸t çc c©u hái th¶o luËn tõ phÝ çc ®¹i biÓu lµ do néi dung ®a d¹ng cña b¸o ço. Tuy nhiªn mét sè luËn ®iÓm cña t¸c gi¶ b¸o ço ®· kÝch thÝch tranh luËn, mét phÇn v× quan ®iÓm cña çc t¸c gi¶ vÉn lµ quan ®iÓm cña "ngêi ngoµi", cßn cha hiÓu c¨n kÏ vÒ çc nhãm d©n téc thiÓu sè ë Sa Pa, nh mét sè ®¹i biÓu lµ çc nhµ d©n téc häc ®· phª ph¸n.

of 29

6.7 B¸o ço: Du lÞch ë Th¸i Lan

¤ng Songwit Chuamsakul, ViÖn nghiªn cøu çc bé téc - Chiangmai, Th¸i Lan.

¤ng Songwit Chuamsakul tr×nh bµy mét b¸o ço rÊt sóc tÝch, cã kÌm theo nhiÒu phim chiÕu vÒ ph¸t triÓn du lÞch ë Th¸i lan trong 10 n¨m qua.

PhÇn quan träng nhÊt cña b¸o ço tËp trung vµo lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ vµ du lÞch ®i bé trong khu vùc cã çc bé l¹c thiÓu sè ë miÒn B¾c Th¸i lan. T¸c ®éng cña du lÞch, kÓ c¶ tÝch cùc lÉn tiªu cùc ®îc tr×nh bÇy vµ ph©n tÝch rÊt râ. Cã rÊt Ýt sù tham gia cña céng ®ång ®Þa ph¬ng còng nh sù kiÓm so¸t møc ®é ph¸t triÓn du lÞch, phÇn lín c«ng viÖc nµy do çc tæ chøc bªn ngoµi ®iÒu hµnh. V× thÕ cÇn ph¶i tiÕn hµnh DLBV.

NhiÒu c©u hái ®îc ®Ò xuÊt ®èi víi t¸c gi¶, chñ yÕu tËp trung vµo vÊn ®Ò lµ lµm çch nµo ®Ó tæ chøc cho ngêi ®Þa ph¬ng tham gia vµo ph¸t triÓn du lÞch, ®Ó ®¶m b¶o du lÞch mang l¹i lîi Ých cho ngêi ®Þa ph¬ng, ®Ó lµm cho du lÞch phï hîp víi çc quy t¾c ®Þa ph¬ng. B¸o ço cña «ng Chuamsakul vµ phÇn th¶o luËn ®· rÊt thµnh c«ng trong héi th¶o, kh«ng chØ v× çc kinh nghiÖm cña Th¸i Lan rÊt gÇn gòi víi t×nh h×nh Sa Pa, mµ cßn v× «ng còng lµ ngêi H'mong.

6.8 Th¶o luËn nhãm vÒ t¸c ®éng cña Du lÞch ë Sa Pa

Çc ®¹i biÓu ®îc ph©n thµnh 4 nhãm b»ng çch ®Õm lÇn lît 1-4. Nhãm 1 gåm çc ®¹i biÓu sè 1, nhãm 2 gåm çc ®¹i biÓu sè 2 vµ v.v.. Çch chi nhãm nµy lµm cho çc nhãm trë thµnh b×nh ®¼ng tèi ®a, kh«ng cã ®¹i biÓu nµo cã thÓ ¸p ®¶o çc ®¹i biÓu kh¸c (mÆc dï ®«i khi vÉn cã ®¹i biÓu lÊn ¸t)

Çc nhãm ngåi th¶o luËn theo h×nh thøc bµn trßn víi mét ngêi híng dÉn th¶o luËn (xem danh s¸ch ngêi híng dÉn th¶o luËn). V× thêi gian h¹n chÕ, mçi nhãm chØ th¶o luËn hai t¸c ®éng quan träng nhÊt vÒ tõng mÆt t¸c ®éng ®Õn m«i trêng vµ sinh th¸i, ®Õn hÖ kinh tÕ vµ hÖ x· héi-nh©n v¨n. Sau khi th¶o luËn, kÕt qu¶ cña mçi nhãm ®îc viÕt vµo thÎ vµ ghim lªn b¶ng.

Tæng hîp çc kÕt qu¶ th¶o luËn tÝch cùc cña çc nhãm nh sau:

6.8.1 T¸c ®éng ®Õn M«i trêng, Sinh th¸i

T¸c ®éng tÝch cc

1. N©ng cao nhËn thøc cña ngêi d©n vÒ m«i trêng 2. Thu hót sù quan t©m cña nhµ níc vµ sù tham gia cña ngêi d©n. 3. KhuyÕn khÝch viÖc b¶o vÖ c¶nh quan vµ m«i trêng 4. T¸i t¹o c¶nh quan 5. T¨ng thu nhËp tõ du lÞch, dÉn ®Õn gi¶m ¸p lùc lªn tµi nguyªn thiªn nhiªn

T¸c ®éng tiªu cùc

1. G©y suy th¸i tµi nguyªn thiªn nhiªn 2. ¤ nhiÔm vµ suy tho¸i m«i trêng nghiªm träng do chÊt th¶i, tiÕng ån vµ sù dông qu¸ møc tµi nguyªn du lÞch

6.8.2 T¸c ®éng ®Õn hÖ kinh tÕ x· héi

T¸c ®éng tÝch cc

1. T¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi d©n ®Þa ph¬ng 2. T¨ng trëng kinh tÕ cho Sa Pa qua viÖc t¨ng thu nhËp, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ s¶n xuÊt hµng ho¸

T¸c ®éng tiªu cc

of 29

1. ChØ chó ý ®Õn lîi Ých tríc m¾t 2. G©y ra sù mÊt c©n ®èi so víi çc lÜnh vùc s¶n xuÊt kh¸c.

3) G©y sù chªnh lÖch thu nhËp, ph©n ho¸ s©u s¾c giµu nghÌo, rß rØ thu nhËp vÒ phÝa çc c«ng ty du lÞch bªn ngoµi

6.8.3 T¸c ®éng lªn hÖ x· héi nh©n v¨n

T¸c ®éng tÝch cùc

1. T¨ng hiÓu biÕt vµ khuyÕn khÝch v¨n ho¸ truyÒn thèng 2. T¹o c«ng ¨n viÖc lµm. 3. Giao lu v¨n ho¸, t¨ng cêng hiÓu biÕt çc nguån v¨n ho¸ kh¸c

T¸c ®éng tiªu cùc

1. TÖ n¹n x· héi ph¸t triÓn 2. T×nh c¶m gi÷a nh÷ng ngêi d©n ®Þa ph¬ng víi nhau gi¶m sót râ rÖt 3. Thay ®æi nÕp sèng truyÒn thèng cña ®Þa ph¬ng 4. Th¬ng m¹i ho¸ quan hÖ truyÒn thèng cña ngêi ®Þa ph¬ng, xãi mßn truyÒn thèng v¨n ho¸ b¶n ®Þa

6.9 Th¶o luËn çc nhãm ®iÓm víi çc thµnh viªn cña céng ®ång H'mong vµ Dao

Tríc khi chia çc ®¹i biÓu thµnh çc nhãm, «ng Thakali vµ «ng Chuamsakul tr×nh bÇy l¹i mét lÇn n÷a çc b¸o ço cña hä vÒ "Du lÞch bÒn v÷ng dùa trªn c¬ së céng ®ång ë Nª pan" («ng Thakali) vµ "Nh÷ng kinh nghiÖm H'mong vÒ du lÞch ®i bé v¨n ho¸ ë B¾c Th¸i Lan" («ng Chuamsakul) tríc çc ®¹i biÓu ®Þa ph¬ng. ¤ng Chuamsakul tr×nh bÇy b¸o ço b»ng tiÕng H'mong, sau ®ã tù «ng dÞch b¸o ço cña «ng Thakali sang tiÕng H'mong. Çch dïng ng«n ng÷ ®Þa ph¬ng trong tr×nh bÇy b¸o ço cïng víi çc phim chiÕu mÇu ®· g©y sù chó ý quan t©m cña ngêi nghe.

Sau phÇn b¸o ço, 32 ®¹i biÓu tõ çc b¶n thuéc 8 x· ®îc chia lµm bèn nhãm-hai nhãm nam giíi, hai nhãm phô n÷. Trong sè hai nhãm nam n÷ cßn chi theo thµnh phÇn d©n téc (mét nhãm H'mong, mét nhãm Dao), ngoµi ra cßn cã sù tham gia cña hai ®¹i biÓu ngêi GiÊy. Mçi nhãm ®îc ®iÒu hµnh bëi mét hoÆc hai ®¹i biÓu lµ l·nh ®¹o x·, còng lµ ®¹i biÓu chÝnh thøc cña héi th¶o, vµ ®îc hç trî bëi mét ngêi híng dÉn th¶o luËn.

Çc ®¹i biÓu ®iÒu hµnh nhãm, vèn lµ çn bé x·, tríc hÕt tãm t¾t lÝ do héi th¶o vµ nh÷ng sù kiÖn diÔn ra trong héi th¶o vµo ngµy h«m tríc. Sau ®ã hä ®Æt çc c©u hái th¶o luËn trong khung ph©n tÝch t×nh h×nh Sa Pa vÒ çc mÆt: thÕ m¹nh, h¹n chÕ, c¬ héi, rñi ro vµ kú väng. Ngêi ®iÒu hµnh nhãm còng ®· giíi thiÖu v¾n t¾t vÒ çc nhµ tæ chøc héi th¶o, çc , çc híng dÉn viªn th¶o luËn cho çc ®¹i biÓu tõ h«m tríc vµ ph©n ph¸t çc c©u hái ®· chuÈn bÞ tríc.

Trong qu¸ tr×nh th¶o luËn nhãm, çc híng dÉn viªn th¶o luËn ®· lµm viÖc rÊt n¨ng næ, khuyÕn khÝch th¶o luËn, gi¶i thÝch çc c©u hái, lóc nµy çn bé x·, ngêi ®iÒu hµnh nhãm, lµm nhiÖm vô phiªn dÞch ra tiÕng H'mong hoÆc Dao. Tuy nhiªn, híng dÉn viªn th¶o luËn ®· kh«ng hÒ c¶n trë sù tham gia cña ®¹i biÓu, tr¸i l¹i hä ®· rÊt tÝch cùc cæ vò ph¸t biÓu hoÆc h¹n chÕ nh÷ng ngêi ham nãi hoÆc nãi dµi.

Sau ®©y lµ nh÷ng kÕt qu¶ chñ yÕu cña th¶o luËn nhãm:

1. ¤ng/bµ cã ý kiÕn hoÆc c©u hái g× vÒ nh÷ng ®iÒu t«i (ngêi ®iÒu hµnh nhãm) võa nãi vÒ çc b¸o ço vµ sù kiÖn ®· tr×nh bµy t¹i héi th¶o h«m qua?

� Ho¹t ®éng du lÞch ë Sa Pa lµ rÊt tèt v× nã n©ng cao thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng � Nhµ níc vµ çc tæ chøc quèc tÕ cÇn gióp ®ì Sa Pa nhiÒu h¬n n÷a ®Ó b¶o vÖ c¶nh quan vµ m«i trêng

2. ¤ng/bµ nghÜ thÕ nµo vÒ nh÷ng mÆt m¹nh/sù hÊp dÉn cña Sa Pa ®èi víi du lÞch?

� C¶nh quan ®Ñp, ®a d¹ng v¨n ho¸ d©n téc, con ngêi th©n thiÖn vµ cëi më, khÝ hËu trong l¸nh, m«i trêng trong

of 29

s¹ch � Hµng ho¸ thñ c«ng ®Þa ph¬ng, çc ®iÓm du lÞch hÊp dÉn.

3. ¤ng/bµ nghÜ thÕ nµo vÒ nh÷ng mÆt yÕu/trë ng¹i cña Sa Pa trong ph¸t triÓn du lÞch?

� ThiÕu híng dÉn viªn du lÞch lµ ngêi ®Þa ph¬ng � ThiÕu qu¶n lý chÊt th¶i phï hîp � Cha cã nhµ trä phï hîp cho du kh¸ch t¹i b¶n � Mét sè ngêi ®Þa ph¬ng c xö thiÕu lÞch sù víi du kh¸ch � An ninh cha tèt (®¸nh nhau, trém c¾p) � BÊt ®ång ng«n ng÷ � Qu¶n lý du lÞch cha tèt � Cha biÕt çch lµm mãn ¨n ngon phï hîp víi khÈu vÞ cña kh¸ch ngo¹i quèc � §iÒu kiÖn vÖ sinh th«n b¶n cha tèt � Kinh doanh cha lÞch sù � §iÒu kiÖn ®Õn b¶n cha tèt � ThiÕu çc cöa hµng t¹i b¶n ®Ó b¸n hµng � ThiÕu vèn ®Ó lµm du lÞch vµ s¶n xuÊt hµng thñ c«ng � Chî Sa Pa cha cã chç cho ngêi çc b¶n ®Õn b¸n hµng nªn hä ph¶i ®i b¸n d¹o däc phè � Mét sè du kh¸ch ngo¹i quèc cha t«n träng phong tôc tËp qu¸n ®Þa ph¬ng , hä cÇn ®îc th«ng tin ®Çy ®ñ h¬n

4. ¤ng/bµ nghÜ g× vÒ çc c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn du lÞch Sa Pa?

� C¬ héi cho çc du kh¸ch nghØ ®Õn ë b¶n � Ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng tiªu dïng (cÇn vèn) � X¸c lËp ch¬ng tr×nh du lÞch sinh th¸i � X©y dùng nhµ nghØ trä cho kh¸ch ë b¶n � N©ng cÊp ®êng giao th«ng ®Õn çc b¶n � N©ng cÊp çc c¶nh quan ®Þa ph¬ng � TËp huÊn tiÕng Anh cho híng dÉn viªn du lÞch cho ngêi ®Þa ph¬ng

5. ¤ng/bµ nghÜ g× vÒ nh÷ng rñi ro ®èi víi du lÞch Sa Pa?

� Lµm thay ®æi v¨n ho¸ vµ lèi sèng truyÒn thèng: mét sè phô n÷ ®i b¸n hµng rong trªn phè vµ kÕt b¹n víi kh¸ch du lÞch. Mét sè du kh¸ch thÝch çc híng dÉn viªn lµ trÎ em

� TruyÒn gi¸o bÊt hîp ph¸p � Mét sè du kh¸ch vµ híng dÉn viªn du lÞch thiÕu t«n träng ngêi ®Þa ph¬ng � N¹n m·i d©m vµ tiªm chÝch ®ang ph¸t triÓn

6. ¤ng/bµ hy väng g× ë du lÞch Sa Pa?

� T¹o nhiÒu c¬ héi viÖc lµm vµ gia t¨ng s¶n xuÊt ë ®Þa ph¬ng � Du lÞch ph¶i lµ nguån thunhËp � T¸i t¹o c¶nh quan � KhuyÕn khÝch giao lu v¨n ho¸ � B¶o tån ®a d¹ng v¨n ho¸ ®Þa ph¬ng � N©ng cÊp h¹ tÇng c¬ së Sa Pa � N©ng cao kh¶ n¨ng ngo¹i ng÷ cña ngêi ®Þa ph¬ng

Mét danh môc dµi çc c©u tr¶ lêi cña çc nhãm cho thÊy çc ®¹i biÓu ®Þa ph¬ng rÊt quan t©m ®Õn ph¸t triÓn du lÞch Sa Pa. Nã còng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña bÇu kh«ng khÝ d©n chñ , cëi më cña buæi héi th¶o nhãm vµ sù tham gia rÊt tÝch cùc cña çc vÞ ®¹i biÓu.

6.10 Ph©n tÝch çc bµi häc kinh nghiÖm nµo cña Nepal vµ Th¸i Lan

of 29

Bèn nhãm ®îc ph©n chia b»ng çch ®Õm 1-4 nh tríc, mçi nhãm ®îc hç trî bëi mét híng dÉn viªn th¶o luËn. Çc nhãm th¶o luËn çc c©u hái sau ®©y:

Nhãm 1: Sa Pa cã ®iÓm g× gièng víi Nepal vµ Th¸i lan?

Nhãm 2: Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm nµo cña Nepal vµ Th¸i lan cã thÓ ¸p dông cho Sa Pa?

Nhãm 3: Chóng ta sÏ ¸p dông kinh nghiÖm cña Nepal vµ Th¸i lan cho Sa Pa nh thÕ nµo? ¸p dông nguyªn vÑn hay cã söa ®æi? vµ lµm nh thÕ nµo?

Nhãm 4: NÕu cã nh÷ng vÊn ®Ò t¬ng tù nh Nepal vµ Th¸i lan n¶y sinh ë Sa Pa, lµm çch nµo dÓ çc kinh nghiÖm quèc tÕ ®-îc ¸p dông? Çc vÊn ®Ò sÏ ®îc gi¶i quyÕt ra sao?

Ph¬ng ph¸p tiÕt chÕ ®îc sö dông: çc tÊm thÎ ®îc ph¸t cho tÊt c¶ çc ®¹i biÓu. KÕt qu¶ th¶o luËn nhãm ®îc tr×nh bÇy lªn b¶ng ghim, sau ®ã mçi nhãm chon mét ®¹i biÓu lªn tr×nh bÇy kÕt qu¶ cña nhãm ë héi trêng chung. Víi sù tham gia tÝch cùc cña çc ®¹i biÓu vµ sù híng dÉn kinh nghiÖm cña çc híng dÉn viªn thaá luËn, çc nhãm ®¹t ®îc kÕt qu¶ sau ®©y:

Nhãm 1: Sa Pa cã ®iÓm g× gièng víi Nepal vµ Th¸i lan?

1. Cã tiÒm n¨ng vµ lo¹i h×nh du lÞch nh nhau 2. Du lÞch v¨n ho¸, sinh th¸i, søc Ðp vÒ du lÞch 3. M«i trêng vµ v¨n ho¸ 4. Thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, khuyÕn khÝch çc hµnh ®éng t¨ng thu nhËp

5. Nepal vµ Sa Pa cïng lµ vïng nói cao. NhiÒu kh¸ch du lÞch t×m ®Õn Sa Pa vµ Nepal víi môc ®Ých leo nói (Nepal- nói cao nhÊt thÕ giíi, Sa Pa - nói cao nhÊt ViÖt nam)

Nhãm 2: Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm nµo cña Nepal vµ Th¸i lan cã thÓ ¸p dông cho Sa Pa?

1. T¨ng cêng gi¸o dôc vµ n©ng cao nhËn thøc cña céng ®ång vÒ ph¸t triÓn du lÞch vµ b¶o vÖ m«i trêng. 2. Lång ghÐp du lÞch céng ®ång vãi çc dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n 3. Sö dông chÊt ®èt kh«ng gç ®Ó gi÷ rõng 4. Tæ chøc tèt viÖc qu¶n lý du lÞch, hç trî vµ dÞch vô du lÞch 5. Çc khu b¶o tån thiªn nhiªn ®Òu cã thÓ sö dông ®Ó kinh doanh du lÞch víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. 6. Qu¶n lý du lÞch thèng nhÊt 7. KÕt hîp çc tæ chøc nghiªn cøu trong vµ ngoµi ®Þa ph¬ng cho ph¸t triÓn du lÞch 8. Ng¨n chÆn xãi mßn b¶n s¾c d©n téc truyÒn. 9. T¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ níc

10. Phô n÷ còng tham gia vµo du lÞch b»ng çch s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ hµng thñ c«ng

Nhãm 3: Chóng ta sÏ ¸p dông kinh nghiÖm cña Nepal vµ Th¸i lan cho Sa Pa nh thÕ nµo? ¸p dông nguyªn vÑn hay cã söa ®æi? vµ lµm nh thÕ nµo?

1. Du lÞch miÒn nói 2. Thay thÕ cñi ®un b»ng chÊt ®èt kh¸c 3. Ph¸t triÓn çc ngµnh nghÒ truyÒn thèng cña ®Þa ph¬ng 4. Trång rõng 3. X©y dùng çc nhµ nghØ du lÞch sinh th¸i víi çc b¶n híng dÉn çc tuyÕn du lÞch sinh th¸i 4. §i bé ®Õn b¶n 5. T¨ng thu nhËp cho ®Þa ph¬ng 6. Ng¨n chÆn tÖ n¹n x· héi 7. Tr¸nh th¬ng m¹i ho¸ çc çc gi¸ trÞ d©n téc truyÒn thèng 8. Hoµn chØnh ph¬ng thøc ®Çu t ph¸t triÓn du lÞch 9. T×m sù hç trî bªn ngoµi cho çc dù ¸n cô thÓ

10. T¨ng thªm quyÒn lùc cho çc nhãm ®Þa ph¬ng 11. §a ra chÝnh s¸ch ph¸t triÓn du lÞch

of 29

12. X©y dùng lµng v¨n ho¸ 3. Vai trß cña hç trî bªn ngoµi vµ kinh nghiÖm cho t¬ng lai

Nhãm 4: NÕu cã nh÷ng vÊn ®Ò t¬ng tù nh Nepal vµ Th¸i lan n¶y sinh ë Sa Pa, lµm çch nµo dÓ çc kinh nghiÖm quèc tÕ ®-îc ¸p dông? Çc vÊn ®Ò sÏ ®îc gi¶i quyÕt ra sao?

1. Bµi häc vÒ thay thÕ chÊt ®èt cha thÓ ¸p dông 2. Rau vµ hoa qu¶ cha ®ñ cung cÊp cho kh¸ch du lÞch 3. VÊn ®Ò tiÕt kiÖm chÊt ®èt (vÝ dô sö dông h¬i níc) 4. Cha ¸p dông viÖc sö dông n¨ng lîng mÆt trêi 5. Çc khu b¶o tån ho¹t ®éng cha m¹nh b»ng çc níc b¹n 6. Cha cã çc th«ng tin chØ dÉn ë th«n b¶n 7. Cha ®µo t¹o ngêi d©n vÒ çc ho¹t ®éng dÞch vô du lÞch 8. ThiÕu tuyªn truyÒn vÒ ý thøc ®èi víi m«i trêng truyÒn thèng cho ngêi híng dÉn vµ du kh¸ch 9. CÇn cã mét tæ chøc qu¶n lý du lÞch

10. CÇn cã mét kÕ ho¹ch hµnh ®éng râ rµng 11. Tæ chøc qu¶n lý vµ kÕ ho¹ch - cÇn cã vèn ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng 12. Nhµ trä sinh th¸i - hiÖn cha ¸p dông nhng trong t¬ng lai nªn ¸p dông 13. Du lÞch ®ãng vai trß g× ®èi víi b¶o tån 14. Lµm thÕ nµo ®Ó thiÕt lËp c¬ chÕ trÝch thu nhËp tõ du lÞch dïng vµo viÖc b¶o vÖ thiªn nhiªn vµ vµo çc dù ¸n cña

céng ®ång?

6.11 Ph©n tÝch SCORE (§iÓm m¹nh, Trë ng¹i, C¬ héi, Rñi ro, Kú väng)

Çc nhãm trªn ®©y tiÕp tôc tiÕn hµnh ph©n tÝch SCORE b»ng çch th¶o luËn bµn trßn vµ sö dông ph¬ng ph¸p tiªt chÕ. Tr-íc khi nhãm lµm viÖc, çc kÕt qu¶ th¶o luËn tríc ®©y cña nhãm ®¹i biÓu ngêi H'mong vµ Dao ë ®Þa ph¬ng ®îc ph©n ph¸t cho tõng nhãm.

Sau khi hoµn tÊt th¶o luËn nhãm, mçi nhãm cö mét ngêi ®¹i diÖn do thµnh viªn trong nhãm tù lùa chän ®Ó tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm ë phiªn toµn thÓ. Çc tÊm thÎ thuéc cïng mét vÊn ®Ò sau ®ã ®îc ngêi ®iÒu hµnh ch¬ng tr×nh s¾p xÕp l¹i. KÕt qu¶ cña viÖc ph©n tÝch SCORE nh sau:

§iÓm m¹nh:

KhÝ hËu tèt C¶nh quan ®Ñp B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®a d¹ng M«i trêng sinh th¸i tù nhiªn cha bÞ ph¸ vì Çn bé ®Þa ph¬ng nhiÖt t×nh Çc d©n téc ®oµn kÕt Çc di tÝch lÞch sö næi tiÕng

Trë ng¹i:

Qu¶n lý cha tèt C¬ së h¹ tÇng yÕu KiÕn thøc du lÞch thÊp Tr×nh ®é kinh doanh yÕu DÞch vô cha ®Çy ®ñ Cha cã ban ®iÒu hµnh du lÞch

C¬ héi:

T¨ng thu nhËp

of 29

T¹o viÖc lµm Ph¸t triÓn du lÞch sinh th¸i, v¨n ho¸, du lÞch ®i bé, bÒn v÷ng ChuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ Ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng thñ c«ng Më mang tÇm hiÓu biÕt cña nh©n d©n Giao lu v¨n ho¸ C¶i thiÖn m«i trêng §Çu t ph¸t triÓn khu du lÞch

Rñi ro:

Tµn ph¸ thiªn nhiªn vµ m«i trêng sinh th¸I G©y « nhiÔm m«i trêng Th¬ng m¹i ho¸ v¨n ho¸ TÖ n¹n x· héi Ph¸t triÓn kh«ng theo ®Þnh híng

Kú väng:

T¹o viÖc lµm Tiªu thô s¶n phÈm Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi Ph©n phèi thu nhËp tèt h¬n L«i cuèn céng ®ång tham gia vµo ph¸t triÓn du lÞch N©ng cao nhËn thøc cho d©n téc thiÓu sè Trë thµnh ®iÓm du lÞch bÒn v÷ng Xanh, s¹ch, ®Ñp TrÎ em ®îc häc hµnh B¶o vÖ m«i trêng

6.12 B¸o ço: Giíi thiÖu vÒ çc nguyªn t¾c c¬ b¶n cña DLBV

Ngêi tr×nh bÇy: Bµ Annalisa Koeman

Bµ Annalisa Koeman giíi thiÖu vÒ nguyªn t¾c c¬ b¶n cña DLBV kÌm theo nhiÒu b¶ng chiÕu. Çc vÊn ®Ò bao gåm:

� Nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ g×? � Môc tiªu cña çc nguyªn t¾c c¬ b¶n tù nguyÖn/cßn gäi lµ luËt ®Þnh híng. � VÝ dô vÒ çc nguyªn t¾c c¬ b¶n (VÝ dô cña Quü b¶o vÖ ®éng thùc vËt hoang d· vÒ çc mèi quan t©m ®Õn du lÞch, híng dÉn cña Cana®a, çc vÝ dô cña Nepal, Trung Quèc v.v..)

� Nh÷ng tiÕn bé vÒ viÖc x©y dùng bé nguyªn t¾c c¬ b¶n cña DLBV � C¶nh b¸o vÒ viÖc quyÕt ®Þnh chÊp nhËn çc nguyªn t¾c c¬ b¶n � Suy nghÜ nh thÕ nµo vÒ viÖc ph¸t triÓn mét bé nguyªn t¾c c¬ b¶n vµ ®¬n gi¶n cho Sa Pa

Çc nguyªn t¾c c¬ b¶n cho DLBV lµ rÊt míi l¹ ®èi víi ®a sè çc ®¹i biÓu tham dù héi th¶o, v× thÕ hä rÊt chó ý ®Õn néi dung cña thuyÕt tr×nh. Tuy nhiªn çc vÊn ®Ò cã néi dung khoa häc qu¸ cao, thêi gian tr×nh bÇy l¹i h¹n chÕ do ®ã kh«ng ph¶i mäi ®iÒu tr×nh bÇy ®Òu ®îc hiÓu vµ chÊp nhËn. B¸o ço viªn còng hiÓu ®iÒu nµy vµ bµ ®· lu ý çc ®¹i biÓu r»ng çc vÊn ®Ò ®îc tr×nh bµy ®· ®äc cung cÊp trong sè liÖu ph¸t cho ®¹i biÓu t¹i héi th¶o nµy.

6.13 B×nh chän 10 nguyªn t¾c cho DLBV ë Sa Pa

Bèn nhãm míi ®îc tæ chøc b»ng çch ®¹i biÓu tù ®Õm tõ 1 ®Ðn 4 theo chiÒu ngîc l¹i so víi chiÒu ®Õm tríc ®©y. Víi sù gióp ®ì cña mét híng dÉn viªn th¶o luËn, mçi nhãm th¶o luËn vµ lùac chon theo ý hä 10 nguyªn t¾c c¬ b¶n. Nh ®· ®Ò cËp tríc

of 29

®©y, kh«ng ph¶i tÊt c¶ çc ®¹i biÓu ®Òu hiÓu râ vÒ nguyªn t¾c c¬ b¶n, v× thÕ ngêi ®iÒu hµnh ch¬ng tr×nh ph¶i liªn tôc ®Õn çc nhãm ®Ó gi¶i ®¸p çc th¾c m¾c cña hä, hoÆc ®a ra vÝ dô minh ho¹ vÒ nguyªn t¾c c¬ b¶n. Çc híng dÉn viªn th¶o luËn còng rÊt cè g¾ng gióp nhãm cña m×nh.

Çc nguyªn t¾c ®îc tõng nhãm lùa chän ®Òu ®îc ghi lªn thÎ giÊy vµ ghim lªn b¶ng, sau ®ã ®îc s¾p xÕp l¹i bëi ngêi ®iÒu hµnh ch¬ng tr×nh. TÊt c¶ 16 nguyªn t¾c ®îc héi th¶o ®Ò xuÊt ®· ®îc s¾p xÕp thµnh ma trËn. Mçi ®¹i biÓu ®îc yªu cÇu tù m×nh chän ra 10 nguyªn t¾c ®¸nh dÊu (x) vµo vÞ trÝ t¬ng øng trong ma trËn u tiªn. Cuèi cïng 10 nguyªn t¾c c¬ b¶n sau ®©y ®îc lùa chän

Mêi nguyªn t¾c c¬ b¶n cña DLBV ë Sa Pa

1. T¨ng cêng sù tham gia cña céng ®ång ®Þa ph¬ng vµo ph¸t triÓn du lÞch 2. B¶o vÖ b¶n s¾c v¨n ho¸ truyÒn thèng 3. Ph¸t triÓn DL cã kÕ ho¹ch vµ ®îc kiÓm so¸t 4. Sö dông tµi nguyªn bÒn v÷ng vµ b¶o vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn 5. Sö dông thu nhÊp tõ du lÞch cho ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ®Þa ph¬ng 6. B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn du lÞch 7. Giaã dôc vµ t¨ng cêng n¨ng lùc céng ®ång 8. TiÕp thÞ, qu¶ng ço, phiªn dÞch cã tr¸ch nhiÖm 9. Ng¨n ngõ « nhiÔm m«i trêng

10. T¨ng cêng nghiªn cøu vÒ DL

6.14 Ph¸t triÓn mét khung chiÕn lîc hµnh ®éng Du lÞch BÒn V÷ng (STAS) cho Sa Pa

6.14.1 Khung chiÕn lîc hµnh ®éng Du lÞch BÒn V÷ng (STAS)

Bµ Annnalisa Koeman giíi thiÖu ng¾n gän vÒ chiÕn lîc vµ ph¸c th¶o khung chiÕn lîc cho Sa Pa gåm:

1. Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña Du lÞch bÒn v÷ng 2. Nh÷ng vÊn ®Ò u tiªn 3. Nh÷ng hµnh ®éng u tiªn 4. Ban Qu¶n Lý Du lÞch Sa Pa

� NhiÖm vô vµ chøc n¨ng � Sù hç trî cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng � Sù hç trî cña çc tæ chøc phi chÝnh phñ � Sù hç trî cña céng ®ång vµ nh©n d©n ®Þa ph¬ng. � C¬ së vËt chÊt - tµi chÝnh - c¬ chÕ ®iÒu hµnh

5. Lé tr×nh cña kÕ ho¹ch hµnh ®éng. 6. X¸c ®Þnh çc quy ®Þnh cña ®Þa ph¬ng 7. X©y dùng HiÕn Ch¬ng Du lÞch Sa pa (gièng nh çc nguyªn t¾c c¬ b¶n ®· x¸c ®Þnh) 8. X©y dùng HiÕn Ch¬ng M«i Trêng cña çc Kh¸ch S¹n Sa Pa (®Ò xuÊt bëi çc ®¹i biÓu lµ çn bé qu¶n lý kh¸ch

s¹n vµ çc tæ chøc qu¶n lý kinh doanh Du lÞch )

Çc ®¹i biÓu ®îc chia lµm ba nhãm, sö dông ph¬ng ph¸p tiÕt chÕ, mçi nhãm cã mét híng dÉn viªn th¶o luËn. Çc nhãm ®îc ®Ò nghÞ xem xÐt çc môc 3, 4 vµ 5 (v× hai môc 1 vµ 2 ®îc hoµn tÊt tríc ®©y).

Mçi ý tëng ®îc viÕt lªn mét thÎ vµ ®îc ghi lªn b¶ng . Sau ®ã mçi nhãm cö mét ®¹i diÖn lªn tr×nh b©ú kÕt qu¶ (xem phÇn biªn b¶n héi th¶o trang 25-28 vµ phÇn díi ®©y)

6.14.2 Tr×nh bÇy çc kÒ ho¹ch hµnh ®éng

Nhãm mét:

of 29

Hµnh ®éng u tiªn

- T¨ng cêng sù tham gia cña céng ®ång: céng ®ång ®îc ®Ò xuÊt ý kiÕn, ®µo t¹o, bµn b¹c, ®îc quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh tæ chøc tham gia qu¶n lý, vµ ph¶i ®îc hëng lîi nhuËn.

- Du lÞch ph¶i ®îc coi lµ ®éng lùc thóc ®Èy ph¸t triÓn: §Èy m¹nh ph¸t triÓn hµng thñ c«ng, t¨ng søc tiªu thô, ph¶i tranh thñ sù ®Çu t cña nhµ níc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ.

C¬ cÊu tæ chøc

Nhãm hai:

Hµnh ®éng u tiªn:

� Thµnh lËp "Ban ph¸t triÓn Du lÞch bÒn v÷ng". � §a ra quy chÕ ho¹t ®éng, quy chÕ qu¶n lý. � §µo t¹o ngay ®éi ngò lµm Du lÞch. � Ph¸t ®éng phong trµo vÖ sinh ®Þnh kú: tõ thÞ trÊn xuèng c¸c x·.

Tªn tæ chøc

� Ban Ph¸t TriÓn Du lÞch BÒn V÷ng.

NhiÖm vô vµ chøc n¨ng:

of 29

� X©y dùng quy chÕ ho¹t ®éng vµ tr¸ch nhiÖm cña çc bªn � X©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn Du lÞch trong tõng giai ®o¹n. � Híng dÉn, ®«n ®èc, kiÓm tra, gi¸m s¸t çc ho¹t ®éng liªn quan ®Õn Du lÞch

Vai trß cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng (UBND huyÖn )

� Ra quyÕt ®Þnh - thµnh lËp vµ gi¶i thÓ � Gi¸m s¸t ho¹t ®éng hç trî vÒ chÝnh s¸ch, ra quyÕt ®Þnh th«ng qua vµ kiÕn nghÞ.

C¬ cÊu tæ chøc.

� 1 ®¹i diÖn cña UBND huyÖn � 1 ®¹i diÖn cña Phßng kÕ ho¹ch tµi chÝnh � 1 ®¹i diÖn cña héi phô n÷ � 1 ®¹i diÖn cña ®oµn thanh niªn � 2-3 ®¹i diÖn x· � 1 ®¹i diÖn cña khu b¶o tån � 2 ®¹i diÖn cña çc kh¸ch s¹n � 1 ®¹i diÖn cña tõ C«ng ty Du lÞch Lµo Cai

Vai trß cña Çc Tæ Chøc Quèc TÕ

� T vÊn � Hç trî vÒ kü thuËt vÒ kinh nghiÖm, tËp huÊn, tham quan

Vai trß cña ngêi d©n

� HiÓu - hç trî - gi¸m s¸t l¹i

Nhãm ba:

Hµnh ®éng u tiªn

� Cã ch¬ng tr×nh giíi thiÖu vÒ Sa Pa � Thµnh lËp çc ®éi v¨n nghÖ (biÓu diÔn lÔ héi ®Þa ph¬ng.vv..) � B¶o vÖ m«i trêng, cô thÓ: qu¶n lý chÊt th¶i, cã quy t¾c t¹i çc ®iÓm Du lÞch. � X©y dùng trung t©m Du lÞch t¹i çc x·, bao gåm çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ b¸n hµng thñ c«ng. � X©y dùng m« h×nh vÒ Du lÞch céng ®ång. � Cã hÖ thèng chØ dÉn biÓn b¸o vµ çc ®iÓm Du lÞch. � Thµnh lËp ban qu¶n lý hç trî ph¸t triÓn Du lÞch. � Tæ chøc ®¹i biÓu ®¹i diÖn çc x·, thÞ trÊn ®i th¨m, häc tËp kinh nghiÖm ë çc n¬i kh¸c. � Kh¸nh thµnh hiÖp héi kinh doanh nhµ hµng. � Gióp céng ®ång cã ®iÒu kiÖn ®ãn kh¸ch - hç trî vèn x©y dùng nhµ - thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt. � Tríc khi vµo mïa Du lÞch, tæ chøc tuyªn truyÒn, giíi thiÖu vÒ h×nh ¶nh ®Ých thùc cña Sa Pa.

Tªn:

� Trung T©m Xóc TiÕn Du lÞch BÒn V÷ng.

Chøc n¨ng:

� Tuyªn truyÒn, vËn ®éng, híng dÉn t vÊn, ®µo t¹o. � Hç trî ph¸t triÓn Du lÞch bÒn v÷ng - gi¸m s¸t ®Ò suÊt kiÕn nghÞ ph¬ng ph¸p thùc hiÖn Du lÞch bÒn v÷ng. � Thùc hiÖn quan hÖ hîp t¸c.

Hç trî cña chÝnh quyÒn

of 29

� VÒ mÆt t çch ph¸p nh©n, ®Þa bµn ho¹t ®éng, v¨n phßng ho¹t ®éng. � Hç trî mét phÇn kinh phÝ ho¹t ®éng, � Gi¶m thuÕ cho çc ho¹t ®éng cã thu nhËp cña tæ chøc.

Hç trî cña NGO:

� T vÊn vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n, çch thøc ho¹t ®éng. � Hç trî mét phÇn kinh phÝ.

Hç trî cña nh©n d©n

� ThiÖn chÝ víi ho¹t ®éng cña tæ chøc nµy. � KÕt hîp víi tæ chøc trong viÖc thµnh lËp mét trung t©m b¸n s¶n phÈm ®Þa ph¬ng ®Ó lÊy kinh phÝ ho¹t ®éng. � Tù nguyÖn ®ãng gãp mét phÇn kinh phÝ.

S¬ ®å cña nhãm 3

Ban qu¶n lý nh©j sù hç trî tõ:

� Hç trî cña chÝnh quyÒn: Hµnh lang ph¸p lý & tiÒn. � Hç trî tõ çc chÝnh quyÒn ngµnh tØnh: T vÊn. � Hç trî NGos: t vÊn vµ tiÒn, dù ¸n ®µo t¹o, thùc hiÖn dù ¸n. � Hç trî nh©n d©n: Tham gia thùc hiÖn. � Hç trî çc hiÖp héi: tù nguyÖn ®ãng gãp.

6.14.3 Th¶o luËn vÒ sù cÇn thiÕt thµnh lËp ban qu¶n lý DL Sa Pa

TÊt c¶ çc nhãm ®Òu nhÊt trÝ cao vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i cã ban qu¶n lý du lÞch vµ ban ®ã ph¶i gåm sù ®¹i diÖn réng r·i cña céng ®ång (çc nhãm quyÒn lîi): tuy nhiªn ý tëng cña çc nhãm cßn xa nhau , ®Æc biÖt vÒ ph¬ng diÖn c¬ cÊu cña ban -gåm çc ®¹i diÖn cña UBND huyÖn, çc thµnh viªn ®Æc biÖt cña ban, thÈm quyÒn , chøc n¨ng, nhiÖm vô , tªn cña ban (vÝ dô gäi lµ" trung t©m DLBV" "Ban qu¶n lý DLBV'' hay ''phßng ph¸t triÓn DLBV").

Cô thÓ ho¸ khung dù th¶o chiÕn lîc hµnh ®éng DLBV vµ tho¶ thuËn cuèi cïng cña vÒ tæ chøc ban qu¶n lý du lÞch cßn cha ®îc hoµn tÊt trong ngµy héi th¶o cuèi cïng.

Cè vÊn Dù ¸n DLBV cña IUCN - bµ Analisa Koeman tr×nh bÇy mét b¶n chiÕu vÒ mét ph¬ng ¸n n÷a cña ban, ®îc bµ gäi lµ "Tæ hîp DL Sa Pa " vµ cho biÕt lµ ®· khëi th¶o b¶n dù th¶o víi sù thµnh lËp cña tæ hîp nµy . Bµ cho r»ng dùa vµo kÕt qu¶ cña héi th¶o , b¶n dù th¶o sÏ ®îc hoµn chØnh l¹i vµ ph©n ph¸t tíi tÊt c¶ çc ®Þa biÓu tríc khi cã mét héi th¶o tiÕp theo

of 29

nh»m môc tiªu ®¹t ®îc quyÕt ®Þnh cuèi cïng vÒ h×nh thøc vµ sù thµnh lËp ban qu¶n lý du lÞch

7. Tæng quan kÕt qu¶ héi th¶o

Nhê sù th¶o luËn s«i næi, tù do vµ cëi më vµ sù tham gia tËn t×nh cña çc ®¹i biÓu còng nh cña ban tæ chøc , héith¶o ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ quan träng vµ ®¸ng chó ý sau ®©y:

1. N©ng cao nhËn thøc vÒ DLVB , vÒ çc nguyªn t¾c c¬ b¶n cña DLVB ë tÊt c¶ çc ®¹i biÓu, tõ cÊp tØnh ®Õn cÊp th«n b¶n

2. Mét sè kinh nghiÖm vµ bµi häc cã gi¸ trÞ cña Nepal vµ Th¸i Lan ®îc ®óc rót vµ cã thÓ ¸p dông ®Ó gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò hiÖn nay hoÆc t¬ng lai cña Sa Pa

3. Çc t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc cña du lÞch lªn m«i trêng, sinh th¸i , kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸ truyÒn thèng ®· ®îc x¸c ®Þnh ë b×nh diÖn tæng thÓ còng nh ®èi víi riªng Sa Pa

4. §¹i biÓu ®· chän ®îc 10 vÊn ®Ò u tiªn cña ph¸t triÓn du lÞch Sa Pa , trong sè ®ã hai vÊn ®Ò ®îc u tiªn hµng ®Çu ®· ®ùoc b×nh chän lµ :

� T¨ng cêng sù tham gia cña céng ®ång vµo du lÞch � X¸c lËp mét ban qu¶n lý du lÞch víi sù tham gia réng r·i cña céng ®ång ®Ó ®¶m b¶o mét c¬ chÕ qu¶n lý b×nh ®¼ng vµ thèng nhÊt cho du lÞch Sa Pa . Thèng nhÊt ®îc nhu cÇu ph¶i thµnh lËp ban lµ mét sù kiÖn ®¸ng kÓ cña héi th¶o. KÕt qu¶ vµ quyÕt ®Þnh do çc ®¹i biÓu tù ®Ò xuÊt vµ rÊt phï hîp víi kú väng cña ban tæ chøc héi th¶o

5. Ph©n tÝch SCORE cho trêng hîp Sa Pa ®îc tiÕn hµnh do nhãm ®¹i biÓu tõ çc b¶n ngêi H' M«ng vµ ngêi Dao, sau ®ã lµ do toµn thÓ ®¹i biÓu cña héi th¶o

6. Mêi nguyªn t¾c c¬ b¶n cho ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng ë Sa Pa ®· ®îc tuyÓn lùa vµ b×nh chän. Nh÷ng nguyªn t¾c nµy ph¶n ¸nh râ rµng çc vÊn ®Ò u tiªn ®· kÓ trªn ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch, víi kú väng cña Sa Pa vµ kú väng cña nh©n d©n ®Þa ph¬ng.

7. Héi th¶o ®· trao quyÒn cho çc ®¹i biÓu tù do thÓ hiÖn kú väng cña hä ®èi víi du lÞch vµ sù ®¸nh gi¸ hoµn toµn cña hä vÒ hiÖn tr¹ng du lÞch ë Sa Pa . Héi th¶o ®· thµnh c«ng trong viÖc t¹o cho çc nhãm quyÒn lîi xÝch l¹i gÇn nhau (çc céng ®ång d©n téc thiÓu sè , çc c«ng ty du lÞch quèc doanh vµ t nh©n, çc tæ chøc phi chÝnh phñ trong níc vµ quèc tÕ, çc quan chøc chÝnh quyÒn, çc nhµ khoa häc vµ nghiªn cøu ...). Çc ®¹i biÓu thùc sù tho¶i m¸i khi tù do chia xÎ ý tëng ç nh©n cña hä trong mét bÇu kh«ng khÝ cëi më.

8. Çc ®¹i biÓu ®· ®Ò xuÊt çc chiÕn lîc kh¸c nhau cho ph¸t triÓn DLVB ë Sa Pa, x¸c ®Þnh vÊn ®Ò bøc xóc hµng ®Çu cho thêi gian tiÕp sau héi th¶o ph¶i lµm, ®ã lµ thµnh lËp mét ban qu¶n lý du lÞch trªn c¬ së céng ®ång réng r·i.

8. §¸NH GI¸ CHUNG VÒ HéI TH¶O

1. §©y lµ héi th¶o ®Çu tiªn cã sù tham gia cña ®¹i biÓu quèc tÕ ®ù¬c tæ chøc ë Sa Pa. Héi th¶o ®· thiÕt lËp mét bÇu kh«ng khÝ cëi më, b×nh ®¼ng, hîp t¸c th©n thiÖn. RÊt nhiÒu t×nh c¶m vµ ý tëng ch©n thµnh ®îc b¶y tá vµ th¶o luËn tho¶i m¸i. Qu¸ tr×nh d©n chñ tËn gèc rÔ vµ sù tham gia cña céng ®ång ®· gãp phÇn ®¹t ®îc rÊt nhiÒu môc tiªu cña héi th¶o.

2. CÇn nhÊn m¹nh r»ng phÇn lín kÕt qu¶ ®· dù b¸o cña héi th¶o ®Òu ®· ®¹t ®ùoc. PhÇn lín vÊn ®Ò vµ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt vÒ du lÞch Sa Pa ®· ®îc x¸c ®Þnh, trong sè ®ã t¨ng cêng sù tham gia cña céng ®ång vµ thµnh lËp ban qu¶n lý Sa Pa lµ u tiªn hµng ®Çu.

3. Çc ®¹i biÓu ®· ph©n tÝch s©u s¾c çc t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc ë Sa Pa vµ vÊn ®Ò suy tho¸i x· héi vµ v¨n ho¸ ®Þa ph¬ng do du lÞch ®· ®îc chó ý rÊt nhiÒu.

4. §©y lµ lo¹i h×nh héi th¶o ®Çu tiªn ë Sa Pa tËp trung mét çch toµn diÖn vÒ du lÞch vµ lµm râ ®îc nh÷ng vÊn ®Ò bøc

of 29

xóc n¶y sinh do sù t¨ng trëng nhanh chãng vµ sù thiÕu kiÓm so¸t cña du lÞch trong thËp kû 90, ®ã lµ ®iÒu ®îc ®¸nh gi¸ cao bëi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng còng nh céng ®ång ®Þa ph¬ng.

5. LÇn ®Çu tiªn ë ViÖt Nam çc vÊn ®Ò vÒ DLBV, du lÞch sinh th¸i vµ du lÞch dùa trªn c¬ së céng ®ång ®îc ®Ò cËp toµn diÖn vµ thÊu ®¸o. Qua cuéc th¶o luËn tÝch cùc trong suèt ba ngµy cña çc ®¹i biÓu, cã thÓ nhËn thÊy hiÓn nhiªn r»ng hä mong íc ®îc thÊy du lÞch Sa Pa sÏ ®îc ®Þnh híng l¹i theo híng " Du lÞch sinh th¸i trªn c¬ së céng ®ång ".

6. Du lÞch cÇn ph¶i lµ mét phÇn cña çc ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn tæng hîp n«ng th«n, bao gåm c¶ nh÷ng s¸ng kiÕn " Lu kh¸ch t¹i gia '' vèn cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu cña du kh¸ch níc ngoµi nh»m giao tiÕp v¨n ho¸ gÇn gòi h¬n víi çc céng ®ång d©n téc thiÓu sè, còng nh t¹o c¬ héi cho céng ®ång cã thªm nguån thu.

7. Céng ®ång ®Þa ph¬ng nhËn thøc s¸ng tá h¬n vÒ vai trß cña hä trong viÖc b¶o vÖ thiªn nhiªn , b¶o vÖ tµi nguyªn nh©n v¨n vèn lµ nh÷ng nÒn t¶ng cho sù sinh tån cña chÝnh hä.

8. Héi th¶o cã lÏ ®· biÖn hé mét çch thµnh c«ng cho vÊn ®Ò du lÞch cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t vµo çc céng ®ång ®Þa ph-¬ng, cho sù cÇn thiÕt ®èi víi çc nhµ ho¹ch ®Þnh ph¸t triÓn, çc doanh nghiÖp, çc nhµ khoa häc, nghiªn cøu, çc tæ chøc phi chÝnh phñ vµ chÝnh quyÒn ph¶i t¨ng cêng liªn hÖ vµ thiÕt lËp sù ®èi tho¹i hîp t¸c víi çc céng ®ång ®Þa ph¬ng.

9. Vai trß cña çc tæ chøc phi chÝnh phñ quèc tÕ-nh÷ng cè vÊn kÜ thuËt-®· trë nªn rÊt râ rµng ®èi víi tÊt c¶ çc ®¹i biÓu. Sù hîp t¸c hiÖu qu¶ cña ban tæ chøc, tr×nh ®é dÞch thuËt cao, çc thiÕt bÞ ©m thanh chÊt lîng cao còng nh sù tæ chøc chu ®¸o ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong thµnh c«ng cña héi th¶o

10. TÊt c¶ çc ®¹i biÓu ®· thÝch thó víi ph¬ng ph¸p tiÕt chÕ sö dông trong héi th¶o. Cïng víi sù tæ chøc chu ®¸o cña IUCN vµ viÖc sö dông ph¬ng ph¸p tiÕt chÕ, sù ®iÒu hµnh chong tr×nh cã tr¸ch nhiÖm cña TS.HoÌ vµ TS Loan lµ nguyªn nh©n thø ba dÉn ®Õn thµnh c«ng cña héi th¶o.

9. NH÷NG KIÕN NGHÞ

Nhîc ®iÓm cña héi th¶o lµ ®Ò ra qu¸ nhiÒu nhiÖm vô vµ kú väng, g©y qu¸ t¶i ®èi víi ba ngµy héi th¶o. §Ó hoµn tÊt çc kÕt qu¶ mong muèn, héi th¶o cÇn thªm Ýt nhÊt mét ngµy. V× thÕ mµ chiÕn lîc hµnh ®éng DLBV cha ®îc hoµn tÊt nh ban tæ chøc ®· kú väng.

Çc nhµ khoa häc x· héi tham gia héi th¶o ®· kh«ng cã ®ñ c¬ héi ®Ó chia xÎ kinh nghiÖm cña hä. Hä kh«ng cã c¬ héi ®Ó b¸o ço, v× vËy nh÷ng kiÕn thøc d©n téc häc vµ çc kÕt qu¶ nghiªn cøu cña hä ®· kh«ng ®îc chia xÎ trong héi th¶o. §ã còng lµ do thêi gian héi th¶o qu¸ ng¾n vµ ch¬ng tr×nh th× c¨ng th¼ng.

ThuËt ng÷ ®îc sö dông trong héi th¶o lµ nh÷ng thuËt ng÷ khoa häc cao (vÝ dô DLBV, du lÞch sinh th¸i, kh¶ n¨ng t¶i, nguyªn t¾c c¬ b¶n, qu¶n lý chÊt th¶i, suy th¸i m«i trêng ...). NhiÒu thuËt ng÷ nh vËy kh«ng ®îc çc ®¹i biÓu ®Þa ph¬ng hiÓu thÊu ®¸o. NhiÒu khi ®iÒu ®ã trë ng¹i ®èi víi çc ®¹i biÓu ®Þa ph¬ng khi hä muèn chia xÎ ý tëng ç nh©n ®èi víi çc ®¹i biÓu ®· quen víi çc kh¸i niÖm nµy.

10. NH÷NG VIÖC CÇN LµM TIÕP SAU HéI TH¶O

Mét tiÓu ban ®Æc biÖt cÇn ®îc thµnh lËp, bao gåm mét sè ®¹i biÓu chñ chèt vµ tÝch cùc cña héi th¶o. §Ó tiÕp tôc tham gia dù ¸n, ®Æc biÖt lµ ph¶i khëi th¶o chiÕn lîc hµnh ®éng DLBV Sa Pa mét çch chi tiÕt, ph¶i ra ®îc quyÕt ®Þnh cuèi cïng vÒ mét thµnh phÇn, vai trß, nghÜa vô cña Ban qu¶n lý du lÞch Sa Pa.

Chøc tr¸ch cña Ban qu¶n lý du lÞch nµy khi ®· ®îc quyÕt ®Þnh thµnh lËp bëi chÝnh quyÒn tØnh Lµo Cai, cã thÓ lµ nh sau:

1. Hoµn tÊt chiÕn lîc hµnh ®éng ®Ó cã thÓ ®îc chÝnh quyÒn phª duyÖt vµ ñng hé 2. Thùc hiÖn chiÕn lîc hµnh ®éng vµ x©y dùng çc dù ¸n phï hîp víi môc tiªu vµ ®Þnh híng cña chiÕn lîc 3. Cã tr¸ch nhiÖm ®iÒu phèi çc ho¹t ®éng du lÞch 4. T×m kiÕm çc c¬ quan tµi trî cho dù ¸n c¶ trong níc vµ ngoµi níc 5. T vÊn cho uû ban nh©n d©n

Ban qu¶n lý du lÞch cÇn tæ chøc mét diÔn ®µi cã thÓ thùc thi çc chøc n¨ng sau ®©y:

of 29

� Th¶o luËn çc vÊn ®Ò vµ gi¶i quyÕt m©u thuÉn � Lµm viÖc víi c¬ quan b¶o tån thiªn nhiªn ®Ó x©y dùng çc gi¶i ph¸p ®¶m b¶o cho du lÞch céng ®ång gãp cho viÖc b¶o tån, vµ ®ãng gãp cho gi¸o dôc du lÞch.

� Tham gia ®iÒu phèi vµ tiÕp thÞ cho ®Þa ph¬ng � X©y dùng çc híng dÉn vµ quy ®Þnh/®¹o ®øc cho ph¸t triÓn du lÞch vµ hµnh vi cña du kh¸ch � Gãp ý cho çc quy chÕ khi cÇn thiÕt � Cã tr¸ch nhiÖm n©ng cao nhËn thøc ë tÊt c¶ çc lÜnh vùc � VËn hµnh mét trung t©m híng dÉn hoÆc th«ng tin du lÞch

Phô lôc

1. Danh s¸ch ®¹i biÓu

Hä vµ tªn Tæ chøc

1. Lý Hång Anh Cè vÊn cña IUCN

2. NguyÔn §øc Hoa C¬ng ViÖn nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn du lÞch - Tæng côc du lÞch

3. SÇn - Ch¸ng Phßng V¨n ho¸, th«ng tin, thÓ thao

4. Lý Mèi Ch¹n Uû viªn héi ®ång, UB nh©n d©n x· Tµ Ph×n, Sa Pa

5. Lª ThÕ ChÝnh Nhµ kh¸ch B×nh Minh, Sa Pa

6. Sïng A Chóng Chñ tÞch UBND x· S P¸n

7. §µo M¹nh C¬ Phßng ®èi ngo¹i, UBND tØnh Lµo Cai

8. TrÇn M¹nh DiÖm Phßng th¬ng m¹ivµ du lÞch Lµo cai

9. NguyÔn ThÞ DÞu Ng©n hµng Manhattan Chase

10. §ç Trung Dòng Trung t©m khuyÕn n«ng Lµo Cai

11. N«ng Thanh H¶i Uû ban v¨n ho¸ d©n téc Sa Pa

12. Lª Xu©n HiÕu Frontier ViÖt Nam

13. Ph¹m ThÞ Méng Hoa Trung t©m nghiªn cøu ®Þa lý nh©n v¨n

14. NguyÔn §×nh HoÌ §HKHTN - Khoa M«i trêng

15. Lª Träng Hïng Trung t©m th«ng tin vµ v¨n ho¸ Sa Pa

16. NguyÔn L©m IUCN

17. NguyÔn Thanh LÜnh Kh¸ch s¹n Hµm Rång Sa Pa

18. NguyÔn ThÞ Loan §HKHTN - Khoa M«i trêng

19. Ma Quang Lï UBND x· T¶ Vang

20. §oµn §øc Lu Uû ban b¶o vÖ søc khoÎ trÎ em

21. Vò Minh Côc c¶nh s¸t Lµo Cai

22. §ç ThÞ Nhung Héi phô n÷ Sa Pa

23. Hoµng Ninh Phßng c¶nh s¸t tØnh Lµo Cai

24. Hµ Kim Oanh Phßng hîp t¸c quèc tÕ - Uû ban d©n téc thiÓu sè vµ miÒn nói

of 29

2. Danh s¸ch ®¹i biÓu c¸c nhãm d©n téc H'mong vµ Dao

Nhãm 1

1) Lý MÈy Ch¹u - §éi1, T¶ Ph×n

2. Phµu Pµ MÈy - §éi 2,T¶ Ph×n 1. Ch¶o MÈy Qu¸y - §éi 3, T¶ Ph×n 2. TÈu MÈy Pham - §éi 2, T¶ Ph×n 3. Lý T MÈy - T¶ Ch¶i 4. Lý ThÞ Lú - T¶ Van

Nhãm 2

1. M¸ ThÞ Sí- San S¶ Hå 2. Lý ThÞ Mû - T¶ Van 3. Giµng ThÞ Mû - Lao Ch¶i 4. Giµng ThÞ So- Lao Ch¶i 5. Giµng ThÞ Phinh- Lao Ch¶i 6. Thµo ThÞ Vu - Lao Ch¶i 7. M¸ ThÞ Vu - Lao Ch¶i

25. Giµng Seo Phö UBND Lµo Cai

26. Phan ThÕ Ph¬ng Phßng th¬ng m¹i, du lÞch vµ tµi chÝnh, Sa Pa

27. Lý ThÞ SÏ Phã chñ tÞch UBND huyÖn Sa Pa

28. Thao A Seng Côc kiÓm l©m, Sa Pa

29. Mai Thanh S¬n B¶o tµng d©n téc häc, Hµ Néi

30. NguyÔn TiÕn S¬n Côc v¨n ho¸ th«ng tin Sa Pa

31. Mµ ThÞ Sí Héi phô n÷ San S¶ Hå

32. V¬ng TiÒn Sü Phßng Ngo¹i vô, Lao Cai

33. TrÇn Do·n Th¾ng Héi ®ång nh©n d©n Sa Pa

34. NguyÔn An Toµn Héi ®ång nh©n d©n Sa Pa

35. NguyÔn M¹nh TuÊn Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n

36. §Æng Trung Nhµ kh¸ch §ÆngTrung, Sa Pa

37. NguyÔn ThÞ KiÒu ViÓn SNV - Tæ chøc ph¸t triÓn cña Hµ Lan

38. Claude Baland Kh¸ch s¹n Victoria Sa Pa

39. Songwit Chaumsakul ViÖn nghiªn cøu d©n téc Th¸i Lan

40. Hans Friederich IUCN

41. Mark Grindley Frontier ViÖt Nam

42. Annalisa Koeman IUCN

43. Richard Sobey Gi¸m ®èc ch¬ng tr×nh, Frontier

44. Shailendra Thakali ViÖn miÒn nói - Kathmandu, Nepal

of 29

8. H¹ng ThÞ Me- San S¶ Hå 9. Giµng ThÞ Giµ- San S¶ Hå

10. §ç ThÞ Nhung- Héi Phô N÷ HuyÖn

Nhãm 3

1. M¶ Quang Lï - Day - T¶ Van 2. Giµng A Giang - M«ng - Lao Ch¶i 3. Lå ChØ Gi¶ - M«ng - Lao Ch¶i 4. Giµng A V¶ng - M«ng -Lao Ch¶i 5. Lå A Chinh - M«ng - Lao Ch¶i 6. Vµn A Quang - TÇy - B¶n Hß 7. Mµ A Dua - M«ng - San S¶ Hß 8. Sïng A C¶u- M«ng - San S¶ Hß 9. H¹ng A Sinh- M«ng - San S¶ Hß

Nhãm 4

1. Hßng Môc - T¶ Ph×n 2. Sïng A Chóng - Sö P¸n 3. Giµng A Tuú - HÇu Thµo 4. Thµo A Vµng - San S¶ Hå 5. Lß T¶ Chu - Lao Ch¶i 6. Lý A Tó - Lao Ch¶i 7. Lß SÎo Chu - Lao Ch¶i

of 29

b¸o c¸o héi th¶o kÕ ho¹ch du lÞch céng §ång sa pa huyÖn sa … · 2011. 11. 14. · cña...

Documents